แผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต

ป พ.ศ. 2555 – 2559

จดทาโดย

สถาบนยานยนต

กระทรวงอตสาหกรรม

ธนวาคม 2555

สารบญ เรอง หนา บทสรปผบรหาร (ก)-(จ) บทท 1 บทนา 1-1 บทท 2 สถานภาพและแนวโนมอตสาหกรรมยานยนต 2-1

1. สถานภาพและแนวโนมอตสาหกรรมยานยนตของโลก 2-2 1.1 แนวโนมการผลตรถยนตของโลก 2-2 1.2 แนวโนมความตองการรถยนตของโลก 2-5 1.3 แนวโนมเทคโนโลยยานยนตของโลก 2-8

1.3.1 ยานยนตสะอาด (Clean Vehicle) 2-9 1.3.2 ยานยนตประหยดพลงงาน หรอใชพลงงานทดแทน 2-10 1.3.3 ยานยนตทมมาตรฐานความปลอดภย 2-12

2. สถานภาพและแนวโนมอตสาหกรรมยานยนตของภมภาคอาเซยน 2-13 2.1 สถานการณการผลตและจาหนายยานยนตของอาเซยน 2-14 2.2 การพฒนาอตสาหกรรมยานยนตของประเทศสมาชกอาเซยน 2-16

2.2.1 นโยบายสงเสรมอตสาหกรรมยานยนต 2-16 2.2.2 ความตกลงดานมาตรฐานและการรบรองผลตภณฑยานยนตของอาเซยน 2-18 2.2.3 การลงทนจากตางประเทศ 2-19

3. สถานภาพและแนวโนมอตสาหกรรมยานยนตของไทย 2-20 3.1 สถานการณการผลตและจาหนายยานยนตของไทย 2-20 (1) รถยนต 2-20 (2) รถจกรยานยนต 2-22 (3) ชนสวนยานยนต 2-22 3.2 การวเคราะหศกยภาพของอตสาหกรรมยานยนตไทย 2-24

3.2.1 ในบรบทโลก 2-24 3.2.2 ในบรบทอาเซยน 2-25

4. ปจจยสาคญในการขบเคลอนอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทย 2-26 4.1 นโยบายของภาครฐทเหมาะสม 2-27 4.2 การเตรยมการเพอรองรบการเปลยนแปลงของเทคโนโลย 2-28 4.3 การสรางมลคาใหเกดในประเทศ 2-28 4.4 การเตรยมความพรอมดานบคลากรเพอรองรบ 2-30

การขยายตวและการพฒนาของอตสาหกรรมยานยนตในอนาคต

สารบญ (ตอ) เรอง หนา บทท 3 ประเมนผลสาเรจแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554 3-1

1. ทบทวนเปาหมายของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554 3-1 2. กรอบทใชในการประเมน 3-5 3. การเปนฐานการผลตยานยนตในเอเชย 3-6 4. การเปนศนยกลางการวจย พฒนา และการทดสอบ 3-12 5. การมบคลากรทมความสามารถในระดบสากล 3-15 6. การมความเชอมโยงการผลตในตลาดรวมอาเซยน 3-17 7. ประเมนในดานการบรหารจดการโครงการ 3-18 8. สรปผลการประเมนในภาพรวม 3-19

บทท 4 ยทธศาสตรการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต 4-1 1. ความทาทายของอตสาหกรรมยานยนตไทย 4-1 2. วสยทศนอตสาหกรรมยานยนตไทย 2564 (VISION 2021) 4-7 3. แผนยทธศาสตร (Strategic Plan) 4-8 4. ความสอดคลองของยทธศาสตรกบแผนงานอน ๆ ทเกยวของ 4-15

บทท 5 แผนปฏบตการ 5 ป พ.ศ. 2555-2559 5-1 ยทธศาสตรท 1 (COE-1) การพฒนาเทคโนโลยและงานวจย 5-1 ยทธศาสตรท 2 (COE-2) ความเปนเลศในดานการพฒนาบคลากร 5-3 ยทธศาสตรท 3 (COE-3) เสรมสรางความเขมแขงของผประกอบการ 5-6 ยทธศาสตรท 4 (ENV-1) การสรางสภาวะแวดลอมทดดวยปจจยโครงสรางพนฐาน 5-8 ยทธศาสตรท 5 (ENV-2) การสรางสภาวะแวดลอมทดดวยกฎระเบยบนโยบายภาครฐ 5-11 บทท 6 บทสรป 6-1 ผลลพธทคาดหวง 6-4

สารบญภาพ ภาพท หนา 1-1 การพฒนาอตสาหกรรมยานยนต ในชวงหกทศวรรษ 1-3 2-1 ปรมาณการผลตรถยนตของโลก 2-3 2-2 ปรมาณการผลตรถยนตรวมของประเทศผผลตยานยนต 20 ลาดบแรก ในป พ.ศ. 2554 2-3 2-3 ปรมาณการจาหนายรถยนตของประเทศตาง ๆ ทวโลก 2-6 2-4 ปรมาณการจาหนายรถยนตรวมของประเทศตาง ๆ ทวโลก 20 ลาดบแรก ในป พ.ศ. 2554 2-7 2-5 คาดการณปรมาณรถยนตทใชงาน (In use) จนถงป พ.ศ. 2593 2-8 2-6 ปรมาณสารพษประเภทตาง ๆ ทถกปลอยจากรถยนตในสหภาพยโรป 2-9 2-7 การคาดการณการจาหนายรถยนตขนาดเลก (Light duty vehicle) 2-11 โดยแบงตามประเภทเชอเพลงทใช จนถงป พ.ศ. 2593 2-8 มาตรฐานความปลอดภยในชนสวนตาง ๆ ของรถยนต 2-13 2-9 ความสมพนธของการผลตยานยนตและตลาดในประเทศของประเทศสมาชกอาเซยน 2-14 2-10 การผลตยานยนตของประเทศสมาชกอาเซยน ป พ.ศ. 2550-2554 2-15 2-11 ปรมาณการผลตและจาหนายรถยนตของประเทศสมาชกอาเซยนในป พ.ศ. 2554 2-16 2-12 ปรมาณการผลต จาหนายในประเทศ และสงออกรถยนตของประเทศไทย 2-21 2-13 ปรมาณการผลต จาหนายในประเทศ และสงออกรถจกรยนตของประเทศไทย 2-22 2-14 มลคาการสงออกชนสวนยานยนตของประเทศไทย 2-23 2-15 มลคาการสงออกชนสวนยานยนตของประเทศไทย แบงตามประเภทชนสวน 2-24 2-16 โครงสรางประชากรไทย ในป พ.ศ. 2543 2548 2558 และ 2568 2-31 3-1 ภาพอนาคตของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554 3-3 3-2 กลยทธและโครงการของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554 3-4 3-3 แผนทกลยทธอตสาหกรรมยานยนตไทย 3-6 3-4 รถยนต: การผลต การจาหนายในประเทศ และการสงออก 3-7 3-5 รถจกรยานยนต: การผลต การจาหนายในประเทศ และการสงออก 3-8 3-6 ผผลตชนสวนยานยนตทอยในกลม 100 อนดบแรกของโลกทมฐานการผลตในประเทศไทย 3-11 3-7 การเตบโตของการสงออกชนสวนยานยนต 3-12 3-8 แผนทนาทางเทคโนโลยสาหรบอตสาหกรรมยานยนตไทย 3-14 3-9 โครงการ Automotive Human Resource Development Project (AHRDP) 3-16 3-10 มลคาการคาระหวางไทยกบอาเซยนในอตสาหกรรมยานยนต 3-18 4-1 Stan Shih’s Smiling Curve 4-3

สารบญตาราง ตารางท หนา 2-1 จานวนประชากรชนชนกลางของภมภาคตาง ๆ และสดสวนประชากรชนชนกลาง 2-4 2-2 อตราการถอครองรถยนตของประเทศตาง ๆ 2-5 2-3 มลคาการลงทนโดยตรง (FDI) จากประเทศญปนสประเทศสมาชกอาเซยน 2-20 ในหมวดอตสาหกรรมยานยนต 3-1 การลงทนในโครงการ Eco car 3-9

(ก)

บทสรปผบรหาร

อตสาหกรรมยานยนตนบเปนอตสาหกรรมหลกสาคญอตสาหกรรมหนงของไทย สามารถสรางมลคา

ทางเศรษฐกจใหกบประเทศ โดยมสดสวนในมลคาผลตภณฑในประเทศดานอตสาหกรรมการผลต ประมาณ

รอยละ 10 มการจางงานซงเปนแรงงานระดบฝมอขนไปโดยตรงมากกวา 5 แสนคนในป พ.ศ. 2555 ยงไมนบ

รวมมลคาทเกดขนอนเนองจากอตสาหกรรมเกยวเนอง อาทเชน อตสาหกรรมตนนา อตสาหกรรมบรการใน

สวนทเกยวกบการเงน การประกนภย และบรการหลงการขาย นอกจากน ยงสามารถกาวขนสการเปนผนาใน

ภมภาคและระดบโลกดวยการมปรมาณการผลตรถยนตมากเปนอนดบหนงในอาเซยน และเปนลาดบท 15

ของประเทศผผลตรถยนตของโลกในป พ.ศ. 2554 รวมถงการเปนฐานการผลตรถจกรยายนตและชนสวนยาน

ยนตในภมภาคเชนกน

ความสาเรจตาง ๆ มไดเกดขนดวยความบงเอญ แตเกดขนไดจากความมงมนของหนวยงานภาครฐท

เกยวของ ทตองการยกระดบขดความสามารถของอตสาหกรรมยานยนตไทยมาอยางตอเนอง ทงดวยการ

กาหนดนโยบายทเหมาะสมในแตละชวงเวลา การจดทาแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต ป พ.ศ. 2545-2549

และ ป พ.ศ. 2550-2554 รวมกบความรวมมอของภาคเอกชน ลวนเปนแรงผลกดนทสาคญทสนบสนนให

อตสาหกรรมยานยนตของไทยเตบโตมาไดอยางยงยน แมการดาเนนงานตามแผนงานโครงการบางโครงการยง

ไมสามารถเปนไปไดตามแผน เชน การยกระดบขดความสามารถดานเทคโนโลยและวศวกรรม การพฒนาศนย

ทดสอบและวจยพฒนายานยนต เปนตน จนไดรบการยอมรบวาประเทศไทยเปนฐานการผลตสาคญหนงของ

อตสาหกรรมยานยนต

อยางไรกตาม ความทาทายในอนาคตยงเปนปจจยทตองนามาพจารณาอยางรอบคอบในการกาหนด

ยทธศาสตรการพฒนาเพอใหอตสาหกรรมนเตบโตตอไปไดอยางยงยน โดยเฉพาะอยางยงทศทางแนวโนมของ

โลกในการใหความสาคญกบเรองสงแวดลอม และความปลอดภย ทาใหอตสาหกรรมยานยนตของไทยตอง

มงมนพฒนาเทคโนโลยและขดความสามารถทจะตองสามารถตอบโจทยเหลานได ผลตภณฑในอนาคตจะตอง

มงสการเปนยานยนตทสะอาด ลดมลภาวะ และปลอดภยมากขน ตามความเขมงวดของมาตรฐานสากล

(ข)

นอกจากน ทศทางของธรกจยานยนต ทงในดานอปสงค และอปทาน ทมการปรบเปลยน จากการการ

เปลยนแปลงของศนยกลางเศรษฐกจโลกจากตะวนตกสตะวนออก ทาใหภมภาคเอเชยมความสาคญมากยงขน

ทงในแงการเปนตลาดทมความสาคญมากขน และการเปนฐานการผลตยานยนตทสาคญของโลกมากขน ทาให

รปแบบการแขงขนแตกตางไปจากเดม เชน ประเทศทเคยเปนคคา กลบมาเปนคแขง การยายฐานการผลต

รวมถงความรวมมอทางธรกจเพอสรางความไดเปรยบในการแขงขน เปนตน

ในการขบเคลอนอตสาหกรรมยานยนตไทยใหเตบโตอยางยงยน ภายใตสภาวะแวดลอมทเปลยนแปลง

เหลาน จะตองใหความสาคญกบปจจยสาคญใน 4 ดาน คอ นโยบายของภาครฐทเหมาะสมในการเอออานวย

ใหมการขยายการลงทนและตลาดในประเทศ โดยนโยบายตาง ๆ จะตองมการบรณาการอยางเปนระบบ การ

เตรยมการเพอรองรบการเปลยนแปลงของเทคโนโลยเพอยกระดบขดความสามารถในการพฒนาผลตภณฑ

รกษโลก การสรางมลคาในประเทศใหมากขนดวยการเพมผลตภาพใหกบผผลตชนสวนยานยนต และการ

เตรยมความพรอมดานบคลากรทงดานปรมาณและคณภาพ

หนวยงานภาครฐและภาคเอกชนจงไดรวมกนกาหนดวสยทศนการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทย

ในป พ.ศ. 2564 ดงน

ประเทศไทยเปนฐานการผลตยานยนตโลก พรอมดวยหวงโซอปทานทสรางมลคาเพมในประเทศ

และเปนมตรกบสงแวดลอม

Thailand is a global green automotive production base with strong domestic supply chains

which create high value added for the country

เพอใหสามารถบรรลวสยทศนดงกลาว จงกาหนดยทธศาสตรการดาเนนงาน 5 ประการ ประกอบดวย

ความเปนเลศใน 3 ดาน (Center of Excellences-COE) และสงแวดลอมทดในการดาเนนธรกจ 2 ประการ

(Good Business Environment-ENV) ดงน

(ค)

ยทธศาสตรท 1 ความเปนเลศในดานเทคโนโลย การวจยและพฒนา (Research and Technology

Development)

มเปาประสงคมงสความเปนเลศในดานการพฒนาเทคโนโลยและงานวจย ซงเปนแรงขบเคลอนในการ

ยกระดบความสามารถการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนต โดยการพฒนาเทคโนโลยทสอดคลองกบทศทาง

การพฒนา คอเทคโนโลยรกษโลกซงจะตองประกอบดวย เทคโนโลยสะอาด ประหยด ปลอดภย โดยตวอยาง

เทคโนโลยเปาหมาย เชน สนบสนนการใชพลงงานทางเลอกและพลงงานหมนเวยน (Alternative and

renewable energy) การลดนาหนกของยานยนต (Light weight vehicles) การยกระดบมาตรฐานความ

ปลอดภยตอยานยนตบนทองถนน (Vehicle safety) และการเพมความสามารถในการผลตโดยใชเทคโนโลย

ระดบสง (Advance production technology)

ยทธศาสตรท 2 ความเปนเลศในดานการพฒนาบคลากร (Human Resources Development)

มเปาประสงคในการยกระดบความสามารถของบคลากรในระดบแรงงานมฝมอ ระดบหวหนางาน

ระดบวศวกรทดสอบและวจยพฒนา ตลอดจนผบรหาร ใหมความรความเขาใจ เพมสงขน สามารถทางานได

อยางมประสทธภาพและผลตภาพเพมขน มการพฒนาบคลากรแบบครบวงจรในทกระดบ โดยการดาเนน

โครงการพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตอยางยงยน ทเนนการพฒนาระบบการฝกอบรม การพฒนา

หลกสตร การพฒนาวทยากร รวมถงการผลกดนใหมการจดตงศนยฝกอบรมในสถานประกอบการเพอใหมการ

ขยายผลการพฒนาบคลากรในวงกวาง นอกจากน ยงใหความสาคญกบความรวมมอกบสถาบนการศกษาใน

ระดบตาง ๆ ในการเตรยมความพรอมของนกเรยน/นกศกษาทจะเขาสการทางานในภาคอตสาหกรรมยาน

ยนต

ยทธศาสตรท 3 เสรมสรางความเขมแขงของผประกอบการ (Entrepreneur Strength

Enhancement)

มเปาประสงคในการยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ โดยเฉพาะอยางยง

ผผลตชนสวนยานยนต ใหสามารถกาวเขาสการเปนผผลตชนสวนในหวงโซอปทานระดบโลก โดยการมหวงโซ

อปทานในประเทศทเปน Lean supply chain ทงระบบ รวมถงมกระบวนการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอม

(Green manufacturing) ดวยการพฒนาพฒนาผประกอบการในหวงโซอปทานอตสาหกรรมยานยนตสความ

(ง)

ยงยน (Sustainable Manufacturing Development for Automotive Supply Chain) โดยมตวอยาง

กจกรรม เชน การพฒนาผลตภาพดวยเครองมอในการปรบปรงทมประสทธภาพ การพฒนากระบวนการผลต

ทสะอาดและเปนมตรกบสงแวดลอม และการพฒนาเครอขายความรวมมอ (Cluster Supply Chain

Network)

ยทธศาสตรท 4 การสรางสภาวะแวดลอมทดดวยปจจยโครงสรางพนฐาน (Infrastructure) เพอ

รองรบแผนยทธศาสตร COE-1 COE-2 และ COE-3

เปาประสงคของยทธศาสตรนคอการจดเตรยมโครงสรางพนฐานเพอรองรบการดาเนนกจกรรมตาง ๆ

ใหอยางเพยงพอ ทงดานการวจยและพฒนา การพฒนาบคลากร และการพฒนาผผลตชนสวนยานยนต ซง

หากขาดโครงสรางทสาคญเหลาน จะทาใหการดาเนนงานในยทธศาสตรอน ๆ บรรลเปาหมายไดยาก โดย

โครงสรางพนฐานทจาเปนไดแก ศนยทดสอบและวจยพฒนายานยนต สถาบนพฒนาบคลากรยานยนต และ

ศนยสารสนเทศยานยนต

ยทธศาสตรท 5 การสรางสภาวะแวดลอมทดดวยกฎระเบยบนโยบายภาครฐ (Policy Integration)

เปาประสงคเพอสรางสภาวะแวดลอมทดดวยการปรบปรงและกาหนดกฎระเบยบ นโยบาย และ

มาตรการสนบสนนของภาครฐใหเอออานวยตอการบรรลเปาหมายในการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทยเพอ

มงสการเปนฐานการผลตยานยนตทเปนมตรตอสงแวดลอมของโลก มการพฒนาเทคโนโลยขนสง และม

มาตรฐานสากล อยางประสานสอดคลองกน โดยจะตองมการจดตงคณะกรรมการกากบนโยบายอตสาหกรรม

ยานยนตและชนสวนยานยนตแหงชาต (กยช.) เพอบรณาการนโยบายการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและ

ชนสวนยานยนตใหสอดคลองเปนไปในทศทางเดยวกน และสอดรบกบสถานการณการเปลยนแปลงทาง

สภาวะการแขงขนและเทคโนโลย นวตกรรมในอนาคต เพอใหบรรลเปาหมายการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต

รวมทงมการการศกษาวจยเชงนโยบาย เพอสนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมในดานตาง ๆ ซงรวมถงการ

สงเสรมการสรางตราสนคา และการสรางตลาดใหม สาหรบชนสวนอะไหล (REM)

ในการขบเคลอนยทธศาสตรทง 5 ประการ จะตองดาเนนไปพรอม ๆ กนอยางเปนระบบ เพอให

เกดผลอยางเปนรปธรรม ดวยความรวมมอของหนวยงานทกฝายทเกยวของ ทงหนวยงานภาครฐและ

(จ)

หนวยงานภาคเอกชน โดยมคณะกรรมการกากบนโยบายอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตแหงชาต

(กยช.) เปนผกาหนดและประสานนโยบาย รวมถงผลกดนและสนบสนนการดาเนนแผนงาน โครงการใหบรรล

เปาหมายทตงไว

ผลลพธทคาดหวงจากแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2555-2559 คอการเปนหนงใน

อตสาหกรรมหลกในการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศ ซงนอกจากผลทเกดตอการพฒนาเศรษฐกจแลว ยงม

ผลดานสงคมและสงแวดลอมทคขนานในกระบวนการพฒนา เปาหมายสาคญของแผนแมบทฉบบนคอ

1. เปนศนยกลางการผลตยานยนตทสาคญของโลก โดย

1.1 มการผลตรถยนตและรถจกรยานยนต ชนดละไมนอยกวา 3 ลานคน ตอปภายในป

พ.ศ. 2560

1.2 มการพฒนาผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม ประหยดพลงงาน มมาตรฐานมลพษและ

ความปลอดภยระดบสง และมกระบวนการผลตทสะอาดมผลตภาพเพมสง

2. เปนศนยกลางสภาวะแวดลอมทางธรกจยานยนตทด โดย

2.1 มบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตทมขดความสามารถในระดบสงขน ซงมสดสวนของ

บคลากรในระดบแรงงานมฝมอ ชางเทคนค และวศวกรเพมขนจากป พ.ศ. 2555

2.2 มศนยทดสอบ วจยและพฒนายานยนตทสาคญของภมภาคเอเชย

2.3 มความพรอมในดานปจจยโครงสรางพนฐาน ทสามารถรองรบการพฒนาไดอยางเพยงพอ

และเปนผนาในกลมอาเซยนในดานมาตรฐานและการทดสอบ การพฒนาบคลากร

3. เปนหนงในอตสาหกรรมหลกทจะทาใหประเทศไทยหลดพนจากกบดกประเทศผมรายได

ปานกลาง (Middle income trap - MIT) โดย

3.1 มมลคาเพมจากการใชชนสวนยานยนตในประเทศเฉลยเกนกวารอยละ 50 ภายในป

พ.ศ. 2556

3.2 มมลคาเพมการผลตของอตสาหกรรมยานยนตไมนอยกวารอยละ 10 ของผลตภณฑมวล

รวมในภาคการผลต (Gross domestic product originating from manufacturing)

3.3 มมลคาการสงออกมากกวา 1 ลานลานบาท ภายในป พ.ศ. 2556

1-1

บทท 1

บทนา

อตสาหกรรมยานยนต1-1 จดเปนอตสาหกรรมในระดบตนทมความสาคญตอการพฒนาประเทศ ทงใน

ดานเศรษฐกจ การจางงาน การสรางมลคาเพม การพฒนาดานเทคโนโลยยานยนต ตลอดจนการพฒนา

อตสาหกรรมสนบสนนอน ๆ และธรกจทเกยวของในหวงโซอปทานของอตสาหกรรมเปนอยางมาก โดย

ประเทศไทยมนโยบายในการพฒนาอตสาหกรรมนมาอยางตอเนองตงแตป พ.ศ. 2504 จากเปาหมายในอดตท

พฒนาสงเสรมอตสาหกรรมยานยนตไทยในชวงเรมตน เพอลดการนาเขา มาสในชวงกลาง ระหวาง

พ.ศ. 2520-2540 ดวยการสงเสรมการลงทน สรางมลคาเพมในประเทศ และพฒนาความสามารถในการผลต

เพอสงออก โดยประเทศไทยเรมมนโยบายเปดเสรทางการคา และเขาเปนสมาชกองคกรการคาโลก (World

Trade Organization - WTO) และรวมลงนามขอตกลงเขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area -

AFTA) จนถงปจจบนไดเขาสยคการคาเสรอยางเตมตว

จากการเตบโตและขยายตวของเศรษฐกจและภาคอตสาหกรรมอยางตอเนองของไทยและภมภาค

เอเชย ทาใหคาดวาภายในป พ.ศ. 2557 ประเทศไทยจะมกาลงการผลตรถยนตและรถจกรยานยนตชนดละ

มากกวา 3 ลานคน โดยมผประกอบรถยนตและรถจกรยานยนต จาก 3 ทวป โดยทวปเอเชยมประเทศญปน

เปนหลกไดแก คาวาซาก ซซก โตโยตา นสสน มาสดา มตซบช ยามาฮา อซซ ฮอนดา ฮโน ทวปอเมรกา ม

สหรฐอเมรกาเปนหลก ไดแก เจเนอรลมอเตอร และฟอรด ทวปยโรป ไดแก บเอมดบบลว เบนซ ไทรอมพ

และวอลโว ซงในป พ.ศ. 2555 อตสาหกรรมยานยนตไทย มกาลงการผลตรถยนตรวม 2.75 ลานคนตอป

รถจกรยานยนต 2.8 ลานคนตอป (รวมชนสวนครบชดสมบรณ หรอ Complete Knock Down - CKD) ม

มลคาการผลตเพอจาหนายในประเทศและการสงออกกอทใหเกดมลคาคดเปนรอยละ 10 ของผลตภณฑมวล

รวมภาคการผลต (Gross domestic product originating from manufacturing) มการจางงานกวา

5 แสนคน มอตราการใชชนสวนในประเทศของรถปคอพ เฉลยรอยละ 80 รถยนตนง เฉลยรอยละ 45

1-1 อตสาหกรรมยานยนต หมายความถง อตสาหกรรมประกอบรถยนตทกประเภท ไดแก รถยนตนง รถปคอพ รถแวนและรถบสโดยสาร รถบรรทก และรถจกรยานยนต ตลอดจนอตสาหกรรมการผลตชนสวนเพอใชในการผลตรถยนต และรถจกรยานยนตทงทเปนชนสวนเพอปอนโรงงานรถยนตโดยตรง (OEM) และชนสวนอะไหลเพอการทดแทน (REM)

1-2

รถจกรยานยนตรอยละ 90 สดสวนการสงออกและจาหนายในประเทศจากปรมาณการผลตรถยนตรวมทก

ประเภท 50:50 มลคาการสงออกของอตสาหกรรมยานยนตโดยรวมเฉลย 8 แสนลานบาทตอป มการลงทน

ดานการวจยและพฒนา (Research and Development - R&D) จากทงผประกอบรถยนตและผผลต

ชนสวนยานยนต ซงเปนปจจยสาคญตอการยกระดบความสามารถในการแขงขนของการเปนฐานการผลตท

สาคญของภมภาคเอเชย

จากความสาคญของอตสาหกรรมยานยนต ตลอดจนโอกาสในการเตบโตและขยายตวดงกลาว

ประกอบกบการเจรญเตบโตของอตสาหกรรมยานยนตของประเทศทเปนตลาดใหมและเปนประเทศคแขง

อยางเชน จน อนเดย อนโดนเซย เปนตน และความตองการของตลาดทวโลกมแนวโนมใหความสาคญดาน

สงแวดลอมมากขน มความเขมงวดและขอกาหนดดานมาตรฐาน เทคนคและความปลอดภยในตวรถยนตและ

ชนสวนทใชในรถยนตทสงขน ลวนสงผลตอการพฒนาเทคโนโลยยานยนต ดงนน สภาวะแวดลอมทางนโยบาย

ทจะเอออานวยตอการเปลยนแปลงสภาวะในการแขงขนตามปจจยแวดลอมดงกลาวจงเปนปจจยพนฐาน

สาคญตอการพฒนาและเพมขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตไทยอยางยงยน

ดงนน การกาหนดทศทางการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตในอนาคตตามแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต

พ.ศ. 2555-2559 น จงตองคานงถงปจจยสาคญตอสภาวะการแขงขนใน 3 ดาน ไดแก

1. การเปลยนแปลงสภาวะการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตในระดบโลก และตาแหนงของ

อตสาหกรรมยานยนตไทยในระดบโลก

2. แนวโนมการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยในอนาคต จากประเดนดานสงแวดลอม ความปลอดภย

และพฤตกรรมผบรโภค

3. ผลจากความรวมมอประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ซงจะมผลในป พ.ศ. 2558 และแนวโนมการ

เตบโตและขยายตวของประเทศคคาและคแขง เชน อนโดนเซย เปนตน

การกาหนดทศทางการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทยทผานมา มเปาหมายของการพฒนาทกาหนด

ตามปจจยแวดลอมและสภาวะการแขงขนตามสถานการณในแตละชวง โดยการจดทาแผนแมบท

อตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2545-2549 มเปาหมายของการพฒนาเพอฟนฟอตสาหกรรมยานยนตจาก

ผลกระทบทไดรบจากวกฤตเศรษฐกจจากการลอยตวคาเงนบาทในป พ.ศ. 2540 ผลจากการพฒนาตาม

1-3

เปาหมายซงมความสาเรจของแผน คอ การฉลองการผลตรถยนต 1 ลานคนในป พ.ศ. 2548 กอนกาหนดตาม

เปาหมายทตงไว 1 ป สวนการกาหนดเปาหมายการพฒนาตามแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต

พ.ศ. 2550-2554 มเปาหมายเพอพฒนาอตสาหกรรมยานยนตใหมขดความสามารถในการแขงขนอยางยงยน

จากการเปนฐานการผลตทสาคญของภมภาคเอเชย และสรางมลคาเพมในประเทศดวยการมผผลตชนสวนใน

ประเทศทมความสามารถในการแขงขน ซงผลสาเรจของแผนฉบบน คอเรมมการลงทนในการวจยและพฒนา

มากขน มความพยายามในการผลกดนโครงการทางดานการพฒนาบคลากรใหมความสามารถในระดบสงขน

เปนตน ดงภาพท 1-1

แผนแมบทอตสาหกรรมยานยนตทงสองฉบบนนดาเนนตามวสยทศนเดยวกนทกาหนดวสยทศนป

พ.ศ. 2554 คอ “ประเทศไทยเปนฐานการผลตยานยนตของเอเชย สามารถสรางมลคาเพมในประเทศ โดยม

อตสาหกรรมชนสวนยานยนตทแขงแกรง”

ภาพท 1-1 การพฒนาอตสาหกรรมยานยนต ในชวงหกทศวรรษ

ทมา : ประมวลโดยสถาบนยานยนต

หกทศวรรษแหงการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต

- แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 1 พ.ศ. 2504-2509

- เนนการผลตเพอทดแทนการนาเขา

จดเรมตนแหงการพฒนา

- พ.ศ. 2512 จดตงคณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต เพอกาหนดนโยบายสงเสรมอตสาหกรรมการผลตรถยนต

- เรมลดภาษนาเขา - กาหนดอตราการใชชนสวนในประเทศเพอสงเสรมการประกอบรถยนตและชนสวนยานยนต

- แผนพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทยระยะ 5 ป ฉบบแรก

- สงเสรมการประกอบรถยนต - พ.ศ. 2525 จดตงคณะกรรมการปรบโครงสรางอตสาหกรรม

- ปรบขอกาหนดการใชชนสวนในประเทศ และสงเสรมการสงออก

สงเสรมการสงออก

- เปดเสรการคา เรมลงนามขอตกลงความรวมมอ ASEAN สนบสนนการใช AICO และเขารวมเปนสมาชก WTO

- สงเสรมการผลตเครองยนต ประกอบดวยชนสวน 5 C ของรถ ปคอพ 1 ตน (Cylinder Head, Cylinder Block, Crank Shaft, Cam Shaft, Connection Rod)

สงเสรมการผลตชนสวนยานยนตในประเทศ

- เกดวกฤตคาเงนบาท - พ.ศ. 2541 รฐบาลใหมการจดตง

“สถาบนยานยนต” - สถาบนยานยนตจดทาแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2545-2549

- กาหนดวสยทศนการพฒนา พ.ศ. 2553 และผลกดนโครงการ “Detroit of Asia”

- พ.ศ. 2548 ฉลองการผลต 1 ลานค - สงเสรมการใชพลงงานทดแทน -

ปรบโครงสรางอตสาหกรรม

- สถาบนยานยนตจดทาแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554

- อตสาหกรรมยานยนตไทยมศกยภาพในการเปนฐานการผลตยานยนตทสาคญของภมภาคเอเชย

- เรมนโยบายสนบสนนรถทเปนมตรตอสงแวดลอม และใหการสงเสรมการลงทน Eco-car สามารถผลตเพอการสงออกทวโลกมากกวารอยละ 50 ของการผลต

ฐานการผลตเพอการสงออก

2504 2510 2520 2530 2540 2550

สงเสรมการลงทน

1-4

ดงนน เพอใหสอดรบกบสถานภาพและศกยภาพของอตสาหกรรมยานยนตไทยตอสภาวะแวดลอมท

เปลยนแปลงของโลก แผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2555-2559 ทจดทาขนน จะเปนแผน

เพอเนนการพฒนาเชงรกเพอมงสความเปนเลศ นอกเหนอจากการเปนฐานการผลตทสาคญของโลก จงตอง

เปนการกาหนดวสยทศนรวมกนจากภาคเอกชนและภาครฐในประเดนของการมงสความเปนเลศใน 10 ป

ขางหนาวา จะมเปาหมายอยางไร การดาเนนตามแผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรม พ.ศ. 2555-2559 จะ

ชวยใหหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนนาไปใชเปนแนวทางในการปฏบตใหสอดคลองเปนไปทศทางเดยวกน

เพอมงสเปาหมายการพฒนาใน 10 ปขางหนาไดอยางมประสทธผล และเตรยมพรอมกบการปรบตวใหเขากบ

การเปลยนแปลงของสภาวะการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตโลกในอนาคต เหมาะสมกบสภาวะแวดลอม

และความตองการของผบรโภค

ขอบเขตการศกษาวเคราะหและจดทาแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2555 – 2559 จง

ครอบคลมใน 5 สวน ดงน

สวนท 1 สถานภาพและศกยภาพของอตสาหกรรมยานยนตไทย ในบทท 2 ประกอบดวย

(1) การวเคราะหแนวโนมดานอปทาน (Supply) อปสงค (Demand) และเทคโนโลยยานยนต

ของโลก ซงในดานเทคโนโลยยานยนตจะตองวเคราะหในประเดนทเกยวของกบดาน

สงแวดลอม พลงงาน มาตรฐาน และความปลอดภยเพอลดอบตเหตและการสญเสย

(2) การวเคราะหสถานภาพและแนวโนมอตสาหกรรมยานยนตของภมภาคอาเซยน โดยเฉพาะ

กลมประเทศทเปนฐานการผลต ตลาดมอตราการเตบโตอยางตอเนองและมโอกาสขยายตว

ไดแก อนโดนเซย ไทย มาเลเซย ฟลปปนส และเวยดนาม

(3) การวเคราะหศกยภาพของอตสาหกรรมยานยนตไทย

(4) การวเคราะหปจจยสาคญในการขบเคลอนอตสาหกรรมยานยนตของไทย

สวนท 2 ประเมนผลความสาเรจแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนตไทย พ.ศ. 2550 – 2554 ในบทท 3

ประกอบดวย การทบทวนเปาหมายของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554 โดยใชกรอบการ

ประเมนตามแผนกลยทธและวตถประสงคของแผนแมบทฯ ไดแก การเปนฐานการผลตยานยนตในเอเชย การ

1-5

เปนศนยกลางการวจย พฒนา และการทดสอบ การมบคลากรทมความสามารถในระดบสากล การมความ

เชอมโยงการผลตในตลาดรวมอาเซยน การประเมนในดานการบรหารจดการโครงการ และสรปผลการ

ประเมนในภาพรวม

สวนท 3 ยทธศาสตรการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต ในบทท 4 ประกอบดวย การกาหนด

ยทธศาสตรการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทย โดยพจารณาจาก ประเดนทาทายทสาคญของอตสาหกรรม

ยานยนตไทย 3 ประการ ไดแก

(1) ตาแหนงของอตสาหกรรมยานยนตไทยในระดบโลก

(2) การเปลยนแปลงดานมาตรฐานมลพษ ดานความปลอดภย และแนวโนมเทคโนโลยยานยนต

(3) ความตกลงของประชาคมความรวมมอของอาเซยนทจะมผลการเปดเสรระหวางกนและม

เปาหมายความตกลงในดานใหมผลในป 2558 และนามาสการกาหนดวสยทศน

อตสาหกรรมยานยนตไทย 2564 (VISION 2021) และแผนยทธศาสตร

สวนท 4 แผนปฏบตการ 5 ป ในบทท 5 ประกอบดวยแผนปฏบตการในระยะ 5 ป พ.ศ. 2555-2559

เพอสนบสนนแผนยทธศาสตรใหสามารถบรรลวตถประสงคของการพฒนา โดยมรายละเอยดของแผน

ยทธศาสตร ไดแก แนวทางดาเนนการ แผนงาน/โครงการ กลมเปาหมาย หนวยงานรบผดชอบ และเปาหมาย

ในเชงคณภาพ

สวนท 5 บทสรป ในบทท 6 ประกอบดวย สรปสาระสาคญของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต

พ.ศ. 2555-2559 แนวทางการบรหารจดการ และผลลพธทคาดหวง

2-1

บทท 2

สถานภาพและแนวโนมอตสาหกรรมยานยนต

อตสาหกรรมยานยนตในประเทศไทยถอกาเนดขนมานานกวา 50 ป จากอตสาหกรรมทผลตเพอ

ทดแทนการนาเขาจากตางประเทศ สการเปนฐานการผลตเพอการสงออกไปประเทศตาง ๆ ทวโลก โดยขอมล

ลาสดในป พ.ศ. 2554 ระบวา ประเทศไทยผลตรถยนตมากเปนลาดบท 15 ของโลก ดวยจานวนการผลต

1.5 ลานคน ซงในจานวนนเปนการผลตเพอการสงออกมากกวารอยละ 50 ดงนนการผลตรถยนตของประเทศ

ไทย ไมเพยงแตตองคานงถงความตองการของผบรโภคในประเทศ แตยงตองคานงถงการเปลยนแปลง

แนวโนมรสนยมของผบรโภคทวโลกอกดวย และจากการทอตสาหกรรมยานยนตเปนอตสาหกรรมทมความ

เชอมโยงในระดบโลกดงทไดกลาวแลวนน ในการกาหนดยทธศาสตรการพฒนาใน 5-10 ปขางหนา จงตอง

พจารณาแนวโนมการเปลยนแปลงของอตสาหกรรมยานยนตทงในระดบโลก ภมภาค และในประเทศ อน

เนองมาจากการคาเสรททาใหการแขงขนไมสามารถขดจากดตวเองไวเพยงการแขงขนภายในประเทศไดอก

ตอไป ขอตกลงการคาเสรทงในระดบทวภาคและพหภาค จะเปนปจจยสาคญในการสรางความไดเปรยบโดย

เปรยบเทยบใหกบอตสาหกรรมยานยนตไทย

นอกจากน แนวโนมความเขมงวดของระดบมาตรฐานมลพษและความปลอดภยซงเกยวของกบ

ประเดนดานสงแวดลอมจะสงผลตอแนวโนมการพฒนาเทคโนโลยยานยนตในอนาคต รวมถงแนวโนมการปรบ

ราคาทสงขนของนามนเชอเพลงประเภทฟอสซล ทาใหผประกอบรถยนตตองเรมหนมาพฒนาเทคโนโลย

ยานยนตทสามารถใชพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก ไมวาจะเปน เอทานอล ไบโอดเซล หรอ

ไฮโดรเจน ไปจนถงเทคโนโลยยานยนตทขบเคลอนดวยมอเตอร อยางเชน รถไฮบรด รถไฟฟา เปนตน ซงใน

กรณของอตสาหกรรมยานยนตไทย กลาวไดวา มความไดเปรยบจากการเปนฐานการผลตยานยนตทม

คณสมบตของรถยนตในระดบสากล โดยสามารถผลตรถยนตเพอสงออกไปทวโลก มไดจากดอยเพยงการผลต

เพอรองรบตลาดในประเทศเพยงอยางเดยว นโยบายของการไมมรถยนตแหงชาต และสงเสรมการลงทนอยาง

เสรโดยสรางความเทาเทยมในการแขงขนใหกบผลงทนในประเทศ สงผลใหประเทศไทยเปนฐานการผลตของ

ทงรถยนตนง รถปคอพ 1 ตน และรถจกรยานยนต ทมการผลตรถยนตและรถจกรยานยนตชนดละมากกวา

2 ลานคนตอป โดยมปรมาณการผลตเพอสงออกรถยนตไปยงทวโลก 1 ลานคนตอป ดงนน สถานภาพและ

2-2

แนวโนมของอตสาหกรรมยานยนตในแผนแมบทฯ น จะแสดงถงแนวโนมดานอตสาหกรรมยานยนตในดาน

การผลตและแนวโนมเทคโนโลยทงในระดบโลก ระดบภมภาค และประเทศไทย ดงรายละเอยดตอไปน

1. สถานภาพและแนวโนมอตสาหกรรมยานยนตของโลก

1.1 แนวโนมการผลตรถยนตของโลก

ในชวง 10 ปทผานมา ประเทศตาง ๆ ทวโลกผลตรถยนตปรมาณเพมขนอยางตอเนอง โดยปรมาณ

การผลตในป พ.ศ. 2549 มจานวน 69.2 ลานคน เพมขนจากป พ.ศ. 2544 รอยละ 23 และในป พ.ศ. 2554

มจานวน 80.1 ลานคน เพมขนจากป พ.ศ. 2549 รอยละ 16 แสดงใหเหนวาอตสาหกรรมยานยนตของโลกยง

เตบโตอยางตอเนอง เพราะแมในกลมประเทศทพฒนาแลว อปทานจะถงจดอมตว แตตลาดในประเทศกาลง

พฒนากลบเตบโตอยางรวดเรว ดงแสดงในภาพท 2-1

เมอพจารณาขอมลการผลตในป พ.ศ. 2554 พบวา ประเทศจนเปนประเทศผผลตรถยนตทมปรมาณ

มากทสดในโลก จานวน 18.4 ลานคน รองลงมาคอประเทศสหรฐอเมรกาและญปน จานวน 8.6 และ

8.4 ลานคน ตามลาดบ ในขณะทประเทศไทยเปนผผลตลาดบท 15 มปรมาณการผลต 1.5 ลานคน

นอกจากน ยงพบวาประเทศผผลตรถยนต 20 ลาดบแรกนน เปนผผลตจากประเทศในภมภาคเอเชย

7 ประเทศ มปรมาณการผลตรวมกนมากกวาครงของปรมาณการผลตรวมทวโลกดงแสดงในภาพท 2-2

2-3

ภาพท 2-1 ปรมาณการผลตรถยนตของโลก

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers (OICA) (2012)

ประมวลโดยสถาบนยานยนต

ภาพท 2-2 ปรมาณการผลตรถยนตรวมของประเทศผผลตยานยนต 20 ลาดบแรก ในป พ.ศ. 2554

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers (OICA) (2012)

ประมวลโดยสถาบนยานยนต

2-4

สาหรบแนวโนมการผลตรถยนตของโลก พบวา บรษทผผลตรถยนตจะยายการผลตไปใกลตลาด ซงม

ตนทนการผลตและตนทนการขนสงตากวา โดยตลาดในภมภาคเอเชยเปนตลาดเกดใหมทกาลงเตบโต

เนองจากประชากรมรายไดเพมขน ดงแสดงในตารางท 2-1 และอตราการถอครองรถยนตยงอยในระดบตา

ดงแสดงในตารางท 2-2 ดงนนจงมความเปนไปไดวา การผลตรถยนตจะยายจากภมภาคตะวนตกมาสภมภาค

ตะวนออกของโลกมากขน

นอกจากน ยงมแนวโนมวาผผลตรถยนตรายตาง ๆ จะรวมมอกนมากขน เพอใชประโยชนจากการ

ประหยดตอขนาด (Economy of scale) ในเรองตาง ๆ อาท การผลต การทาวจยพฒนา เปนตน เพอสราง

ความสามารถในการแขงขนรวมกน

ตารางท 2-1 จานวนประชากรชนชนกลางของภมภาคตาง ๆ และสดสวนประชากรชนชนกลาง

ป พ.ศ. 2552 ป พ.ศ. 2563 ป พ.ศ. 2573

ภมภาค จานวน

(ลานคน)

สดสวน

ชนชนกลาง

(รอยละ)

จานวน

(ลานคน)

สดสวน

ชนชนกลาง

(รอยละ)

จานวน

(ลานคน)

สดสวน

ชนชนกลาง

(รอยละ)

อเมรกาเหนอ 338 18 333 10 322 7

อเมรกากลางและใต 181 10 251 8 313 6

ยโรป 664 36 703 22 680 14

เอเชยแปซฟก 525 28 1,740 54 3,228 66

แอฟรกา 137 8 222 7 341 7

รวมทวโลก 1,845 100 3,249 100 4,884 100

ทมา: David Ward (2011)

2-5

ตารางท 2-2 อตราการถอครองรถยนตของประเทศตาง ๆ

ประเทศ อตราการถอครอง

(คนตอรถ 1 คน) ประเทศ

อตราการถอครอง

(คนตอรถ 1 คน)

สหรฐอเมรกา 1.3 เกาหลใต 2.8

ออสเตรเลย 1.5 รสเซย 3.4

อตาล 1.5 เมกซโก 3.7

แคนาดา 1.6 อารเจนตนา 4.0

ออสเตรย 1.7 บราซล 6.1

ฝรงเศส 1.7 แอฟรกาใต 6.3

ญปน 1.7 ไทย 6.5

สเปน 1.7 ตรก 6.5

เยอรมน 1.8 อนโดนเซย 12.7

เนเธอรแลนด 1.8 จน 17.1

องกฤษ 1.8 อนเดย 58.9

สวเดน 1.9 เฉลยทวโลก 6.8

ทมา: Japan Automobile Manufacturers Association, Inc. (JAMA) (2012)

1.2 แนวโนมความตองการรถยนตของโลก

ปรมาณจาหนายรถยนตทวโลกตงแตป พ.ศ. 2547 เตบโตอยางตอเนอง เฉลยเตบโตรอยละ 5 ตอป

จนกระทงป พ.ศ. 2551 ทเกดภาวะเศรษฐกจตกตาทวโลกจากปญหาหนดอยคณภาพ (Sub-prime) ของ

สหรฐอเมรกา ทาใหอตราการเตบโตของการจาหนายรถยนตรวมทวโลกลดลงรอยละ 6 จนเมอภาวะเศรษฐกจ

โลกเรมฟนตว ป พ.ศ. 2553 ทาใหอตราการเตบโตของการจาหนายเพมขนรอยละ 14 ทปรมาณ 69 ลานคน

และเพมขนอยางตอเนองในป พ.ศ. 2554 ทปรมาณ 72 ลานคน ดงแสดงในภาพท 2-3

2-6

เมอพจารณาขอมลการจาหนายในป พ.ศ. 2554 พบวา ประเทศจนเปนประเทศทมปรมาณจาหนาย

รถยนตในประเทศมากทสดในโลก จานวน 18.5 ลานคน รองลงมาคอประเทศสหรฐอเมรกาและญปน จานวน

13.0 และ 4.2 ลานคน ตามลาดบ ในขณะทประเทศไทยเปนประเทศทมการจาหนายรถยนตในประเทศลาดบ

ท 19 โดยมปรมาณการจาหนาย 0.79 ลานคน ดงแสดงในภาพท 2-4

ภาพท 2-3 ปรมาณการจาหนายรถยนตของประเทศตาง ๆ ทวโลก

ทมา: FOURIN (2012) ประมวลโดยสถาบนยานยนต

2-7

ภาพท 2-4 ปรมาณการจาหนายรถยนตรวมของประเทศตาง ๆ ทวโลก 20 ลาดบแรก ในป พ.ศ. 2554

ทมา: FOURIN (2012) ประมวลโดยสถาบนยานยนต

จากภาพท 2-5 FIA Foundation (FIA) คาดการณวา ในอนาคตขางหนาจนถงป พ.ศ. 2593 ปรมาณ

รถยนตทใชงานจะเพมมากกวาปจจบนถง 3 เทา รวมทงจะมการเปลยนแปลงโครงสรางสดสวนรถยนตทใช

งานของประเทศตาง ๆ กลาวคอ ประเทศเศรษฐกจเกา (Mature economies) เชน สหรฐอเมรกา ยโรป

ญปน จะมสดสวนรถยนตทใชงานนอยลง ในขณะทประเทศเศรษฐกจเกดใหม (Emerging economies) เชน

จน อนเดย จะมสดสวนรถยนตทใชงานมากขน ซงสะทอนใหเหนวา ในอนาคตการจาหนายรถยนตในประเทศ

เศรษฐกจเกดใหมจะมสดสวนมากกวาประเทศเศรษฐกจเกา สอดคลองกบทไดกลาวไปในหวขอกอนหนานวา

ประเทศเศรษฐกจเกดใหมเหลาน ยงมอตราการถอครองรถยนตในระดบตา จงยงมโอกาสเตบโตไดอกมาก

2-8

ภาพท 2-5 คาดการณปรมาณรถยนตทใชงาน (In use) จนถงป พ.ศ. 2593

ทมา: David Ward (2011)

1.3 แนวโนมเทคโนโลยยานยนตของโลก

ปจจบนปญหาเรองสงแวดลอมกาลงไดรบความสนใจอยางกวางขวาง เนองจากเปนปญหาทสงผล

กระทบตอประชากรทวโลก โดยเฉพาะอยางยง สนคายานยนตทเปนปจจยประการหนงทกอใหเกดปญหา

สงแวดลอม ทงในดานการใชพลงงานและการปลอยมลพษทางอากาศ ประกอบกบราคานามนจากเชอเพลง

ฟอสซลทปรบตวเพมขนอยางตอเนอง เนองจากเกดอปสงคสวนเกน (Excess demand) จากปรมาณรถยนต

ทมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง ดวยเหตดงกลาว จงทาใหผผลตยานยนตเรมพฒนาเทคโนโลยยานยนตให

เปนมตรกบสงแวดลอม โดยพฒนาใหเปนยานยนตสะอาดและประหยดพลงงาน รวมทงพฒนายานยนตใหม

ความปลอดภยแกผใชงานมากขน ดงน

2-9

1.3.1 ยานยนตสะอาด (Clean vehicle)

ผลการศกษาเรองปญหาสงแวดลอมจากการใชยานยนตของสหภาพยโรป โดย FIA พบวา ดวย

ความพยายามในการพฒนาเทคโนโลยเพอการลดมลพษ จะชวยใหในป พ.ศ. 2563 มลพษประเภทตาง ๆ ท

ถกปลอยจากยานยนตจะมแนวโนมลดลง ยกเวน กาซคารบอนไดออกไซด (Carbon dioxide - CO2) ท

ยงคงมแนวโนมเพมขนดงภาพท 2-6 นอกจากนแลวยงมแนวโนมในการเขมงวดเรองมาตรฐานการจดการซาก

รถยนต (End of Life Vehicles - ELVs) ซงเนนในเรองของการควบคมโลหะหนกอาท ปรอท แคดเมยม

ตะกว และโครเมยม 6+ รวมถงการลดการใชทรพยากรดวยกระบวนการใชซา นากลบมาใชใหม และการดง

ทรพยากรคน (Reuse, Recycle, Recovery)

ภาพท 2-6 ปรมาณสารพษประเภทตาง ๆ ทถกปลอยจากรถยนตในสหภาพยโรป

ทมา: David Ward (2011)

การปลอย CO2 เปนสาเหตกอใหเกดภาวะเรอนกระจก (Green house effect) สงผลใหเกด

ปญหาภมอากาศโลกเปลยนแปลง (Climate change) จงทาใหหนวยงาน 4 แหง ไดแก FIA Foundation,

International Energy Agency (IEA), International Transport Forum (ITF) และ United Nations

Carbon monoxide Nitrogen oxide Diesel particulates Volatile organic compounds Benzene Sulfur dioxide Carbon dioxide

2-10

Environment Programme (UNEP) รวมมอกนจดตงโครงการตนแบบเพอปรบปรงประสทธภาพยานยนตให

ใชเชอเพลงฟอสซลลดลง เพอทาใหการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดลดลง ภายใตชอ Global Fuel

Economy Initiative (GFEI) โดยมเปาหมาย คอ

- ในป พ.ศ. 2563 ลดการใชเชอเพลงฟอสซลในรถยนตใหมในกลมประเทศ OECD2-1 ลงรอย

ละ 30 เมอเปรยบเทยบจากป พ.ศ. 2548

- ในป พ.ศ. 2573 ลดการใชเชอเพลงฟอสซลในรถยนตใหมในทกประเทศลงรอยละ 50 เมอ

เปรยบเทยบจากป พ.ศ. 2548

- ในป พ.ศ. 2593 ลดการใชเชอเพลงฟอสซลในรถยนตทกประเภทและในทกประเทศลงรอย

ละ 50 เมอเปรยบเทยบจากป พ.ศ. 2548

ในปจจบน ประเทศตาง ๆ ดาเนนการเรองยานยนตทเปนมตรตอสงแวดลอมโดยการกาหนด

มาตรฐานการปลอยมลพษ ซงมาตรฐานทใชกนอยางแพรหลายคอ มาตรฐานมลพษยโร (EURO) โดยปจจบน

มาตรฐานมลพษยโรทมความเขมงวดมากทสดคอ มาตรฐาน EURO 5 ซงมการบงคบใชในสหภาพยโรปแลว

1.3.2 ยานยนตประหยดพลงงาน หรอใชพลงงานทดแทน

จากปญหาราคาเชอเพลงจากฟอสซลทปรบตวเพมขนอยางตอเนอง ทาใหผผลตรถยนตพฒนา

เทคโนโลยของยานยนตใหมประสทธภาพมากขน อาท

- เลอกใชวสดทดแทนทเปนมตรตอสงแวดลอมและมนาหนกเบา ในขณะทยงคงความแขงแรง

ทไมนอยกวาเดม เชน นาโนเทคโนโลย

- พฒนารถยนตและชนสวนใหมขนาดเลกลง ในขณะความปลอดภยไมนอยกวาเดม ซง

นอกจากจะทาใหประหยดวสดทใชแลว ยงทาใหอตราการสนเปลองเชอเพลงลดลง โดย

รถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากล (Eco car) กพฒนาโดยใชหลกการนเชนกน

2-1 OECD หรอ Organization for Economic Co-operation and Development เปนองคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนาของประเทศกลมยโรป รวมทงประเทศทพฒนาแลวอน ๆ ไดแก ออสเตรเลย แคนาดา นวซแลนด สหรฐอเมรกา และญปน

2-11

- เพมประสทธภาพเครองยนตและระบบขบเคลอนทาใหอตราการสนเปลองนอยลง เชน

ระบบ Idling stop หรอ ระบบ Common rail ของเครองยนตดเซล เปนตน

นอกจากการพฒนาประสทธภาพของยานยนตแลว ผผลตรถยนตยงพฒนารถยนตทใชพลงงาน

จากเชอเพลงประเภทอนทมใชฟอสซลอกดวย ไดแก พลงงานจากเอทานอล ไบโอดเซล พลงงานไฟฟาจาก

แบตเตอร เชน รถไฮบรด (Hybrid) รถไฮบรดแบบเสยบปลก (Plug-in hybrid) และรถพลงงานไฟฟา

(Electric vehicle) เปนตน

จากภาพท 2-7 แสดงใหเหนวาในอนาคตการใชรถยนตทใชเชอเพลงไฟฟาและรถไฮบรดจะม

ปรมาณจาหนายมากขนตงแตป พ.ศ. 2563 เปนตนไปอยางมนยสาคญ ในขณะทรถยนตทใชเชอเพลงจาก

ฟอสซลแตเพยงอยางเดยวจะคอย ๆ ลดปรมาณลงจนมสดสวนทนอยมากเมอเปรยบเทยบกบปรมาณการ

จาหนายรถยนตทใชพลงงานจากไฟฟา

ภาพท 2-7 การคาดการณการจาหนายรถยนตขนาดเลก (Light duty vehicle) โดยแบงตามประเภท

เชอเพลงทใช จนถงป พ.ศ. 2593

ทมา: International Energy Association (IEA) (2011)

2-12

1.3.3 ยานยนตทมมาตรฐานความปลอดภย

การศกษาของ FIA ระบวา ในแตละป ทวโลกจะมผเสยชวตจากอบตเหตบนทองถนนจานวน

1.3 ลานคน และบาดเจบกวา 50 ลานคน ซงหากไมมการดาเนนการแกไขใด ๆ ในป พ.ศ. 2573 จานวน

ผเสยชวตจะเพมขนเปน 2.4 ลานคนตอป รวมทงองคการอนามยโลก (World Health Organization -

WHO) ยงคาดการณดวยวา ในป พ.ศ. 2573 ผเสยชวตจากอบตเหตจากอบตเหตบนทองถนนจะเปนสาเหต

การเสยชวตลาดบท 5 และมสดสวนเพมขนเปนรอยละ 3.6 ของจานวนผเสยชวตทงหมด ทงน การเกด

อบตเหตบนทองถนน มสาเหตจากทงผใชรถใชถนน และพาหนะทไมไดมาตรฐานความปลอดภย จงทาให

ผผลตรถยนตตระหนกถงความสาคญของการผลตรถยนตใหมความปลอดภย

มาตรฐานความปลอดภยของรถยนตทเปนสากลมาตรฐานหนง คอ มาตรฐานของ United

Nation Economic Commission of Europe (UN ECE) แสดงดงภาพท 2-8 ซงแบงเปน 2 กลม ไดแก

(1) มาตรฐานความปลอดภยแบบปองกน (Active safety) เพอปองกนการเกดอบตเหต เชน

เบรค ไฟสญญาณตาง ๆ กระจกมองขาง เปนตน

(2) มาตรฐานความปลอดภยแบบปกปอง (Passive safety) เพอลดความรนแรงในการบาดเจบ

หลงจากเกดอบตเหต เชน มาตรฐานความแขงแรงของจดยดเขมขดนรภย ความแขงแรงของ

จดยดทนง ความแขงแรงของพนกพงศรษะ รวมถงความปลอดภยเนองจากการชนดานหนา

การชนดานขาง ถงลมนรภย เปนตน

นอกจากน ยงมการนาระบบขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transportation System - ITS) มา

ใช เพอเพมประสทธภาพความปลอดภยและลดการจราจรตดขด โดยระบบขนสงอจฉรยะ จะใชเทคโนโลย

สารสนเทศและเทคโนโลยการสอสาร มาชวยบรหารจดการระบบคมนาคม การขนสง และจราจร เชน ปาย

เตอนอบตเหตกอนถงบรเวณทเกดจรง ชวยใหผขบขสามารถหลกเลยงเสนทางไดลวงหนา ปายบอกจากด

ความเรวทเปลยนแปลงได เปนตน

2-13

ภาพท 2-8 มาตรฐานความปลอดภยในชนสวนตาง ๆ ของรถยนต

ทมา: David Ward (2011)

2. สถานภาพและแนวโนมอตสาหกรรมยานยนตของภมภาคอาเซยน

ประเทศสมาชกอาเซยน2-2 มลกษณะของการผลตยานยนต และตลาดในประเทศทแตกตางกน ซง

สามารถจดกลมไดเปน 2 กลม ดงน

(1) กลมประเทศทเปนฐานการผลต ตลาดมอตราการเตบโตอยางตอเนองและมโอกาสขยายตว

ไดแก อนโดนเซย ไทย มาเลเซย ฟลปปนส และเวยดนาม

(2) กลมประเทศทไมไดเปนฐานการผลต แตมโอกาสและเรมมแนวโนมการพฒนาและขยายตว

ไดแกกมพชา ลาว และเมยนมาร

2-2 ยกเวนประเทศสงคโปรและบรไน เนองจากเปนประเทศทไมมฐานการผลตยานยนตในประเทศ และมตลาดในประเทศขนาดเลกมากเพยงรอยละ 1 ของปรมาณจาหนายรถยนตรวมของอาเซยน ซงถอวาไมมนยสาคญ จงมไดนามาพจารณา

2-14

ภาพท 2-9 ความสมพนธของการผลตยานยนตและตลาดในประเทศของประเทศสมาชกอาเซยน

ทมา: ประมวลโดยสถาบนยานยนต

2.1 สถานการณการผลตและจาหนายยานยนตของอาเซยน

ประเทศสมาชกอาเซยนทเปนประเทศผผลตยานยนตประกอบดวย 5 ประเทศ ไดแก อนโดนเซย

มาเลเซย ฟลปปนส ไทย และเวยดนาม โดยในชวง 5 ปทผานมา (พ.ศ. 2550-2554) มอตราการเตบโตของ

ปรมาณการผลตเฉลย (Compound Annual Growth Rate - CAGR) รอยละ 7 โดยประเทศไทยเปน

ประเทศทมปรมาณการผลตมากทสดในภมภาค และประเทศอนโดนเซย ม CAGR มากทสด รอยละ 20

ตงแตป พ.ศ. 2550 เปนตนมา ปรมาณการผลตรวมของอาเซยนเพมขนอยางตอเนอง จนกระทงป

พ.ศ. 2552 ทปรมาณการผลตลดลง เนองจากเกดวกฤตการเงนในประเทศสหรฐอเมรกาทสงผลกระทบตอ

เศรษฐกจทวโลก จนกระทงป พ.ศ. 2553 ปรมาณการผลตจงกลบสสภาวะปกตอกครง และในป พ.ศ. 2554

อาเซยนผลตรถยนตรวมกน 3 ลานคน ซงลดลงจากป พ.ศ. 2553 ทปรมาณ 3.1 ลานคน เนองจากเกดสนาม

2-15

ในประเทศญปน และมหาอทกภยในประเทศไทย ทาใหบรษทผผลตชนสวนรถยนตจานวนมาก และผผลต

รถยนตบางรายไมสามารถดาเนนการผลตไดตามปกต ปรมาณการผลตของประเทศไทยจงลดลง แมจะมบาง

ประเทศ เชนอนโดนเซยมการผลตเพมขน แตเนองจากประเทศไทยเปนผผลตรายใหญของภมภาค จงสงผลให

การผลตของอาเซยนโดยรวมลดลง ดงแสดงในภาพท 2-10

ภาพท 2-10 การผลตยานยนตของประเทศสมาชกอาเซยน2-3 ป พ.ศ. 2550-2554

ทมา: ASEAN Automotive Federation (AAF) (2012) ประมวลโดยสถาบนยานยนต

เมอพจารณาปรมาณการผลตและจาหนายรถยนตของประเทศสมาชกอาเซยนในปทผานมา พบวา ทก

ประเทศยกเวนประเทศไทย มปรมาณการจาหนายในประเทศสงกวาปรมาณการผลต ซงหมายความวา

ประเทศเหลาน ยงมการผลตรถยนตทไมสามารถตอบสนองความตองการในประเทศไดอยางเพยงพอ ตางจาก

ประเทศไทยทผลตเพอทงจาหนายในประเทศและสงออก ดงแสดงในภาพท 2-11

2-3 ไมรวมกมพชา ลาว และเมยนมาร

2-16

ภาพท 2-11 ปรมาณการผลตและจาหนายรถยนตของประเทศสมาชกอาเซยนในป พ.ศ. 2554

ทมา: ASEAN Automotive Federation (AAF) (2012) ประมวลโดยสถาบนยานยนต

2.2 การพฒนาอตสาหกรรมยานยนตของประเทศสมาชกอาเซยน

2.2.1 นโยบายสงเสรมอตสาหกรรมยานยนต

แมวาประเทศสมาชกอาเซยนจะตงอยในภมประเทศทใกลเคยงกน แตสภาพเศรษฐกจ สงคม

และวฒนธรรมของแตละประเทศยงคงมความแตกตางกน ซงเปนปจจยททาใหอตสาหกรรมยานยนตในแตละ

ประเทศมความแตกตางกน ทงในดานอปสงค ทผบรโภคมรสนยมแตกตางกน และอปทานทความสามารถใน

การผลตยานยนตมไมเทากน ซงสงผลตอเนองทาใหนโยบายเพอสงเสรมอตสาหกรรมยานยนตของแตละ

ประเทศแตกตางกน ดงน

ประเทศอนโดนเซย สภาพสงคมมลกษณะครอบครวใหญ จงนยมใชรถยนตนงทสามารถบรรทก

สมาชกครอบครวทมจานวนมากได ทาใหรฐสงเสรมการผลตรถยนตนงอเนกประสงค (Multi-purpose

2-17

vehicle - MPV) และเพอเปนการสงเสรมใหอตสาหกรรมชนสวนยานยนตในประเทศมความแขงแกรง ภาครฐ

จงสงเสรมการผลตรถยนตนงขนาดเลกทมราคาถก

ประเทศมาเลเซย เปนประเทศเดยวในอาเซยนทมโครงการรถยนตแหงชาต เนองจากในป

พ.ศ. 2528 รฐบาลตองการใหอตสาหกรรมยานยนตเปนสญลกษณการเปลยนแปลงประเทศจากเกษตรกรรม

เขาสยคอตสาหกรรม รวมทงตองการสงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในประเทศอยาง

จรงจง โดยโครงการแรกเรมตนในป พ.ศ. 2528 ผลตรถยนตตรา “Proton” และตอมาในป พ.ศ. 2537 จงม

โครงการทสอง ผลตรถยนตขนาดเลก ตรา “Perodua” และเพอใหการเตบโตของอตสาหกรรมยานยนตม

ความยงยน ในปจจบนภาครฐจงมนโยบายสงเสรมการผลตรถยนตทเปนมตรกบสงแวดลอม ภายใตโครงการ

Green initiative program

ประเทศฟลปปนส ดวยสภาพภมประเทศทเกดภยธรรมชาตอยบอยครง อกทงสภาวะเศรษฐกจ

และการเมองทไมมเสถยรภาพ ทาใหไมมการสงเสรมการผลตรถยนตประเภทใดประเภทหนงโดยเฉพาะ แต

เปนฐานการผลตชนสวนยานยนตบางประเภท คอ เปนฐานการผลตระบบสงกาลง (Transmission) ประเภท

Manual transmission สาหรบปกอพ2-4

ประเทศไทย ในอดตเปนประเทศเกษตรกรรม ประชาชนตองการพาหนะเพอขนสงสนคาเกษตร

จงกาหนดใหรถปกอพเปนผลตภณฑเปาหมาย (Product champion) และในเวลาตอมาแนวโนมการใช

รถยนตของผบรโภคในประเทศเปลยนแปลงไปสการใชรถยนตนงขนาดกลางมากขน ประกอบกบการ

ตงเปาหมายทจะใหประเทศไทยเปนฐานการผลตรถยนตของภมภาคเอเชย ซงภาครฐตระหนกวา การสงเสรม

การผลตรถปกอพเพยงอยางเดยว อาจไมสามารถตอบสนองความตองการของผบรโภคทเปลยนเปนสงคม

เมองมากขน จงกาหนดใหรถประหยดพลงงานมาตรฐานสากล หรอทเรยกกนสน ๆ วา Eco car เปน

ผลตภณฑเปาหมายตวทสอง

2-4 รถปกอพ (Pick up) หมายถง รถกระบะขนาด 1 ตน

2-18

ประเทศเวยดนาม ประชาชนยงมรายไดในระดบตา อกทงกฎหมายควบคมความเรวในการขบข

รถยนต ทาใหประชาชนนยมใชรถจกรยานยนตมากกวารถยนต อตสาหกรรมยานยนตจงเนนการผลต

รถจกรยานยนตขนาดเลก ราคาถก

2.2.2 ความตกลงดานมาตรฐานและการรบรองผลตภณฑยานยนตของอาเซยน

ในปจจบนไดมการทาความสอดคลองดานมาตรฐานระหวางกน (Standard harmonization)

ในสวนของมาตรฐานดานยานยนตมากขน ซงองคการสหประชาชาต ไดจดตงคณะทางานดานมาตรฐานท

เกยวกบยานยนต เนองจากเปนผลตภณฑทมความเกยวของกบความปลอดภย ทเรยกวาคณะทางาน

คณะท 29 (Working Party on the Construction of Vehicles 29 – WP29) ดาเนนการกาหนดมาตรฐาน

ยานยนตโดยมขอตกลงสาคญ 2 ฉบบ ไดแก

(ก) ขอตกลง 1958 Agreement ซงสมาชก WP29 ประเทศใดลงนามขอตกลงในมาตรฐานใด

สามารถยอมรบผลการทดสอบระหวางประเทศทลงนามขอตกลงในมาตรฐานเดยวกน ได

ดาเนนการกาหนดมาตรฐานดานยานยนตทเรยกวามาตรฐาน UN ECE ปจจบนมประเทศท

เปนสมาชกไมเฉพาะในกลมประเทศยโรป แตยงครอบคลมในอกหลายประเทศทวโลกรวมทง

ญปน ปจจบนมสมาชกทงหมด 48 ประเทศ โดยประเทศไทยไดลงนามเปนสมาชกใน

ขอตกลงนในเดอนพฤษภาคม 2549 และใชรหส E53 แตยงไมมผลเนองจากประเทศไทยยง

ไมไดลงนามในขอตกลงมาตรฐานใด

(ข) ขอตกลง 1998 Agreement เปนขอตกลงเกยวกบขอกาหนดทางดานเทคนคโดยสมาชกใน

ภาค WP29 ประเทศใดลงนามขอตกลง 1998 Agreement ในมาตรฐานตวใดจะสามารถ

เขาไปรวมรางแกไข เพมเตมมาตรฐานนน ๆ ได โดยมาตรฐานทใชเปนมาตรฐาน Global

Technical Regulation (GTR) ปจจบนมสมาชก 31 ประเทศ

ในขณะทการดาเนนการรางกรอบความตกลงยอมรบรวม (Mutual Recognition

Arrangement - MRA) ดานมาตรฐานและการรบรองยานยนตทสาคญในปจจบนคอกรอบ ASEAN MRA

ทงนเพอใหสอดรบกบการเปนตลาดเดยว (Single market) ของกลมประเทศ ASEAN ตามกรอบความตกลง

2-19

ความรวมมอประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community - AEC) ทมเปาหมายในป

พ.ศ. 2558 (2015) ทงนเพอใหเปนการอานวยความสะดวกดานการคา รวมถงลดขนตอนและขจดอปสรรค

ดานมาตรการทมใชภาษ ทงนผทรบผดชอบในการดาเนนการเพอใหบรรลวตถประสงคดงกลาว คอ

คณะกรรมการทปรกษาดานมาตรฐานและคณภาพของอาเซยน (ASEAN Consultative Committee for

Standards and Quality - ACCSQ) โดยคณะกรรมการ ACCSQ มมตจดตงคณะทางานดานผลตภณฑ

ยานยนต (Automotive Product Working Group - APWG) ซงมวตถประสงคเพอดาเนนการตามมาตรการ

ดานมาตรฐานและการรบรอง รวมทงขจดอปสรรคทางเทคนคตอการคาสาหรบผลตภณฑยานยนต ปจจบน

APWG เรมดาเนนการปรบมาตรฐานและกฎระเบยบทางเทคนคใหสอดคลองกน โดยใชมาตรฐานของ

UN ECE เปนพนฐาน และจดทา MRA ในเรองผลการทดสอบ โดยใชแนวทางของ UN ECE ซงในระยะแรก

กาหนดจานวน 19 รายการ ภายในป พ.ศ. 2558

2.2.3 การลงทนจากตางประเทศ

ขอมลมลคาการลงทนโดยตรงในหมวดอตสาหกรรมยานยนต (Foreign direct investment - FDI)

จากประเทศญปนซงเปนประเทศทมการลงทนในอตสาหกรรมยานยนตในภมภาคอาเซยนมากทสด จากตาราง

ท 2-3 แสดงใหเหนวา ในแตละปประเทศญปนลงทนในประเทศไทยมากทสด รองลงมาคออนโดนเซย และ

เมอพจารณามลคาการลงทนรวมตงแตป พ.ศ. 2549 – 2553 พบวา ประเทศญปนลงทนในประเทศไทย

มากทสด รองลงมาคออนโดนเซย สวนการลงทนในประเทศฟลปปนสและเวยดนามมมลคาใกลเคยงกน

ประมาณสองหมนลานเยน ในขณะทการลงทนในประเทศมาเลเซยมมลคานอยทสด

2-20

ตารางท 2-3 มลคาการลงทนโดยตรง (FDI) จากประเทศญปนสประเทศสมาชกอาเซยน ในหมวด

อตสาหกรรมยานยนต (หนวย: ลานเยน)

ประเทศ ป 2549 ป 2550 ป 2551 ป 2553 รวม อนโดนเซย 34,271 40,731 24,008 16,638 115,648 มาเลเซย 7,537 2,376 816 5,645 16,374 ฟลปปนส 3,096 8,653 13,562 1,207 26,518 ไทย 90,945 114,343 70,301 87,155 362,744 เวยดนาม 3,824 5,738 10,589 1,264 21,415

ทมา: ASEAN-Japan centre (2012)

หมายเหต: ป พ.ศ. 2552 ไมมขอมล

นอกจากน ยงพบวา ในชวง 1-2 ปทผานมา ผผลตรถยนตรายตาง ๆ มการเพมฐานการผลตใน

ประเทศสมาชกอาเซยนมากขน เชน Suzuki Motor เพมโรงงานการผลตในประเทศไทยดวยกาลงการผลต

50,000 คนตอป รวมทงมการยายฐานภายในประเทศอาเซยนกนเอง โดยภายในป พ.ศ. 2555 บรษท Ford

Motor จะยายฐานการผลตจากประเทศฟลปปนสมายงประเทศไทยทงหมด เนองจากอปสงคในประเทศ

ฟลปปนสอยในระดบตา รวมทงประเทศไทยมความพรอมดานการผลตมากกวา ซงทาใหไทยกลายเปน

ศนยกลางการผลตรถยนต Ford แหงเดยวในภมภาคอาเซยน

3. สถานภาพและแนวโนมอตสาหกรรมยานยนตของไทย

3.1 สถานการณการผลตและจาหนายยานยนตของไทย

(1) รถยนต

ภายหลงวกฤตเศรษฐกจในประเทศไทย ในป พ.ศ. 2541 ประเทศไทยมปรมาณการผลต

รถยนตเตบโตอยางตอเนอง โดยในป พ.ศ. 2548 เปนปแรกทประเทศไทยผลตรถยนตได 1 ลานคน จากนน

อตสาหกรรมยานยนตไทยเตบโตเรอยมาจนกระทงในป พ.ศ. 2552 ซงมปรมาณการผลตลดลง อน

2-21

เนองมาจากภาวะวกฤตเศรษฐกจการเงนสหรฐอเมรกา แตในปถดมา อตสาหกรรมยานยนตไทยสามารถฟน

ตวไดอกครง แตตองประสบกบปญหาอกครง เมอเกดมหาอทกภยในประเทศไทย ในป พ.ศ. 2554 ทาให

บรษทผผลตชนสวนรถยนตจานวนมาก และผผลตรถยนตบางรายไมสามารถดาเนนการผลตไดตามปกต

ปรมาณการผลตของประเทศไทยจงลดลง จากปรมาณการผลต 1.6 ลานคนในป พ.ศ. 2553 เปน 1.45 ลาน

คนใน และสาหรบในป พ.ศ. 2555 คาดการณวา ประเทศไทยจะสามารถผลตรถยนตไดรวม 2.2 ลานคน ซง

เปนปรมาณมากทสดตงแตมการผลตรถยนตในประเทศไทย

สาหรบโครงสรางการผลต พบวา ในชวงป พ.ศ. 2543 – 2549 การผลตรถยนตของไทยเปนไปเพอ

ตอบสนองความตองการในประเทศมากกวาการสงออก โดยมสดสวนการผลตเพอจาหนายในประเทศตอการ

สงออกรอยละ 65:45 แตหลงจากนน (ตงแตป พ.ศ. 2550 เปนตนมา) สดสวนการผลตเพอการสงออกม

สดสวนมากขนเปนรอยละ 50:50 ซงสะทอนใหเหนวาประเทศไทยเปนฐานการผลตรถยนตทสาคญรายหนง

ของโลก ดงแสดงในภาพท 2-12

ภาพท 2-12 ปรมาณการผลต จาหนายในประเทศ และสงออกรถยนตของประเทศไทย

ทมา: ประมวลโดยสถาบนยานยนต

2-22

(2) รถจกรยานยนต การผลตรถจกรยานยนตของไทยมทศทางการเตบโตเชนเดยวกบการผลตรถยนต กลาวคอ

เตบโตอยางตอเนองภายหลงวกฤตเศรษฐกจเปนตนมา โดยในป พ.ศ. 2547 มปรมาณการผลตมากทสด

จานวน 2.9 ลานคน อยางไรกด ในป พ.ศ. 2548 ปรมาณการผลตรถจกรยานยนตของไทยลดลงอยางเหนได

ชด เนองจากในชวงเวลาน ประเทศทเคยนาเขารถจกรยานยนตจากประเทศไทย อาท เวยดนาม เรมม

โรงงานผลตรถจกรยานยนตเปนของตวเอง จงลดการนาเขารถจกรยานยนตสาเรจรป (CBU) จากไทย แต

เปลยนเปนการนาเขาชนสวนจกรยานยนตครบชดสาเรจรป (CKD) แทน ทาใหตงแตป พ.ศ. 2548 เปนตนมา

ปรมาณการผลตของไทยทรงตวทปรมาณ 2.0 ลานคน โดยผลตเพอจาหนายในประเทศ ซงสวนใหญเปนการ

ซอเพอทดแทนรถคนเดมทหมดสภาพการใชงานแลว ดงแสดงในภาพท 2-13

ภาพท 2-13 ปรมาณการผลต จาหนายในประเทศ และสงออกรถจกรยานยนตของประเทศไทย

ทมา: ประมวลโดยสถาบนยานยนต

(3) ชนสวนยานยนต

นอกจากประเทศไทยจะเปนผผลตรถยนตและรถจกรยานยนตรายสาคญของโลกแลว ประเทศ

ไทยยงเปนผผลตชนสวนยานยนตรายสาคญอกดวย ซงมทศทางการเตบโตสอดคลองกบการผลตรถยนตและ

รถจกรยานยนต โดยในป พ.ศ. 2554 ประเทศไทยมมลคาการสงออกชนสวนยานยนตถง 4 แสนลานบาท

2-23

แบงเปนการสงออกชนสวนรถยนตรอยละ 68 ชนสวนรถจกรยานยนตรอยละ 6 และยางสาหรบ

ยานยนตรอยละ 26 ดงแสดงในภาพท 2-14

เมอพจารณาประเภทชนสวนรถยนตทสงออก พบวา ประเทศไทยสงออกเครองยนตและ

สวนประกอบ (Engine & part) มสดสวนมากทสดรอยละ 36 ดงแสดงในภาพท 2-15

ภาพท 2-14 มลคาการสงออกชนสวนยานยนตของประเทศไทย

ทมา: ขอมลจากกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ ประมวลโดยสถาบนยานยนต

2-24

ภาพท 2-15 มลคาการสงออกชนสวนยานยนตของประเทศไทย แบงตามประเภทชนสวน

ทมา: ขอมลจากกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ ประมวลโดยสถาบนยานยนต

3.2 การวเคราะหศกยภาพของอตสาหกรรมยานยนตไทย

3.2.1 ในบรบทโลก

แนวโนมยานยนตในอนาคตจะเนนใน 3 เรองหลก คอ ยานยนตทเปนมตรกบสงแวดลอม โดย

สะอาด ประหยดพลงงาน และมความปลอดภย

ในประเดนแรก การผลตยานยนตสะอาด ขณะนประเทศไทยบงคบใชมาตรฐานการปลอยมลพษ

ตามขอกาหนด EURO 4 สาหรบรถยนตทใชเครองยนตดเซล และรถยนตทใชเบนซน สวนรถบรรทกขนาด

ใหญทใชดเซล และรถจกรยานยนตเปนไปตามขอกาหนด EURO 3 ซงมความกาวหนามากกวาประเทศอน ๆ

ในภมภาคอาเซยน รวมถงการกาหนดคณสมบตของรถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากล (Eco car) ทตอง

2-25

ปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (CO2) ไดไมเกน 120 กรมตอกโลเมตร และตองผานการทดสอบตามมาตรฐาน

EURO 4 ดวย

ประเดนทสอง การผลตยานยนตประหยดพลงงานหรอใชพลงงานทดแทน โดยแนวคดในเรอง

การประหยดพลงงานทชดเจนคอการสนบสนนรถประหยดพลงงานมาตรฐานสากล (Eco car) ทมขนาดเลก

นาหนกเบา รวมถงมอตราการสนเปลองพลงงานไมเกน 20 กโลเมตรตอลตรตาม National Economic

Development Council (NEDC) Driving Mode รวมทงประเทศไทยไดสนบสนนการใชพลงงานทดแทน

อาท การใชพลงงานเอทานอล และไบโอดเซล โดยปจจบนรถยนตนงทผลตในประเทศไทยสามารถใชแกส

โซฮอล E20 ไดเกอบทกคน รวมทงนามนดเซลปจจบนตองมไบโอดเซลผสมอยางนอยในอตรารอยละ 4.5-52-1

นอกจากนการใชกาซธรรมชาตอด (CNG) ในรถโดยสารและรถบรรทกขนาดใหญกมแนวโนมในการใชงานมาก

ขนเชนเดยวกน

ประเดนทสาม การผลตยานยนตทมมาตรฐานความปลอดภย หนวยงานภาครฐในประเทศไทย

ทงสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม และกรมการขนสงทางบก มแนวโนมในการนามาตรฐานความ

ปลอดภยความปลอดภยตามขอกาหนด UN ECE มาบงคบใช รวมถงมแนวโนมในการดาเนนการใหสอดคลอง

กบมาตรฐานตาม ASEAN MRA ตามขอตกลงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ในป พ.ศ. 2558 จานวน

19 รายการ รวมทงการสนบสนนศนยระบบขอมลและสอสารสาหรบยานยนต เพอการจราจรทคลองตวและ

ปลอดภยขน เพอสนบสนนระบบขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transportation System - ITS) ใหสมบรณขน

3.2.2 ในบรบทอาเซยน

การรวมตวกนเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน อาจสงผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนตไทย

ดงน

2-1 ณ วนท 22 ตลาคม 2555

2-26

โอกาส

- จานวนประชากรมมากขน ทาใหตลาดมขนาดใหญขน

- ถอเปนโอกาสการปรบปรงการผลต จากอตสาหกรรมตนทนตาสอตสาหกรรมทใชเครองจกร

อตโนมต (Automation) มากขน

- ใชประโยชนจากการทาวจยและพฒนา (R&D) ในประเทศไทย สงตอไปยงประเทศสมาชก

อาเซยนรายอน

- การเปนศนยกลางการขนสง (Logistic) ของภมภาค กอใหเกดอปสงคตอรถบรรทกขนาด

ใหญ

ความทาทาย

- เกดการแขงขนกนเอง โดยเฉพาะประเทศอนโดนเซยมตลาดใหญกวาประเทศไทย ทาใหม

โอกาสทผผลตในอนโดนเซยจะเพมกาลงการผลตมากขน รวมทงนกลงทนอาจยายฐานการ

ผลตจากไทยไปอนโดนเซยได

ในสวนของกรอบความตกลงดานมาตรฐานและการรบรองผลตภณฑยานยนตภายใตประชาคม

เศรษฐกจอาเซยนนน ประเทศไทยโดยสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมและกรมการขนสงทางบก

กาหนดมาตรฐานยานยนตทสอดคลองกบมาตรฐานแนบทาย MRA 19 รายการแลว นอกจากน ประเทศไทย

กาลงเตรยมความพรอมดานศนยทดสอบ และ Technical service รวมถงมคณะทางานทตดตามสถานการณ

ดานมาตรฐานยานยนตอยางตอเนอง เพราะศนยทดสอบ และ Technical service เพอรองรบ ASEAN MRA

นน จะทาใหประเทศไทยเพมขดความสามารถดานมาตรฐานและการรบรองในอาเซยน ซงเปนปจจยประการ

หนงในการนาพาประเทศไทยไปสการเปนผนาในเอเชยรวมถงระดบโลก

4. ปจจยสาคญในการขบเคลอนอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทย

อตสาหกรรมยานยนตของไทยไดมพฒนาการมากวา 50 ป และเตบโตจนกระทงเปนอตสาหกรรมท

สาคญอตสาหกรรมหนงของประเทศ เปนทชดเจนวาในชวงทผานมา ไดมสวนชวยในการพฒนาประเทศดวย

2-27

การกอใหเกดรายไดและการจางงานในประเทศ อยางไรกตาม สภาวะการแขงขนในโลก และภมภาคจะม

ความเขมขนมากขน การใชกลยทธเชนในอดต อาจยงไมเพยงพอทจะชวยใหอตสาหกรรมนเตบโตไดอยาง

ยงยน ดงนน ในการพจารณาทศทางการพฒนาในชวงตอไปจะตองใหความสาคญกบปจจยสาคญทจะสงผลตอ

การสรางขดความสามารถในการแขงขนทจะเออประโยชนตอการพฒนาประเทศอยางตอเนอง

4.1 นโยบายของภาครฐทเหมาะสม

ปจจบนประเทศไทยประสบความสาเรจสเปาหมายการเปนฐานการผลตทสาคญของภมภาคเอเชย

และมผผลตชนสวนทมความสามารถในการแขงขนตามวสยทศนแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต

พ.ศ. 2550 - 2554 โดยเปนฐานการผลตรถปกอพอนดบ 1 ของโลก และยงเปนฐานการผลตรถยนตนง ม

ผผลตชนสวนทมประสบการณและการพฒนาในการผลตมายาวนานกวา 50 ป

อยางไรกด ในชวง 5 ปทผานมา การขยายตวและพฒนาอยางรวดเรวของประเทศจน อนเดย และ

อนโดนเซย ตลอดจนนโยบายของหลายประเทศทเนนการสงเสรมการลงทนทางตรงจากตางประเทศใน

อตสาหกรรมการผลตรถยนตทเปนมตรตอสงแวดลอมดวยเทคโนโลยขนสง เชน มาเลเซย อนโดนเซย ไตหวน

จน เปนตน ประกอบกบประเทศไทยตองประสบกบปญหาอทกภยทสงผลตอความเชอมนในการลงทน รวมถง

ผลจากความรวมมอประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป พ.ศ. 2558 ดงนน การกาหนดนโยบายการพฒนา

อตสาหกรรมยานยนตทมทศทางทชดเจน มความสอดคลองระหวางนโยบายของหนวยงานตาง ๆ การเรงสราง

ความเชอมนในการลงทนดวยการปองกนและแกไขปญหาจากภยธรรมชาตอยางเปนระบบ การสราง

โครงสรางพนฐานทดเพอเตรยมรองรบแนวโนมเทคโนโลยยานยนตในอนาคตทเปนมตรตอสงแวดลอมและเปน

เทคโนโลยขนสง สนบสนนและสงเสรมการสรางขดความสามารถในการแขงขนทสาคญในดานบคลากร การ

บรหารจดการเพอใหพฒนาใหเกดผลตภาพเพมอยางตอเนอง การยกระดบความสามารถดานมาตรฐานของ

ประเทศ ทงหมดนลวนแลวแตเปนประเดนสาคญทจะชวยรกษาและขยายการเปนฐานการผลตยานยนตของ

ประเทศไทยใน 10 ปขางหนาน

2-28

4.2 การเตรยมการเพอรองรบการเปลยนแปลงของเทคโนโลย

จากแนวโนมการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยยานยนตทมงสงเสรมเทคโนโลยทสะอาด ประหยด และ

ปลอดภยใหกบผขบขและผใชถนนมากขน ดงทไดกลาวแลวขางตน ดงนนเพอใหอตสาหกรรมยานยนตของ

ประเทศมการพฒนาสอดรบกบความตองการดานเทคโนโลยดงกลาว การสรางเสรมองคความร งานวจยและ

พฒนาเทคโนโลยทจะสนบสนนการพฒนาขดความสามารถของอตสาหกรรมยานยนตจงเปนสงสาคญ

โดยเฉพาะเทคโนโลยทชวยในการรกษาสงแวดลอมและเพมความปลอดภย เชน การเพมประสทธภาพการใช

เชอเพลง การใชพลงงานทดแทนและพลงงานหมนเวยน และทสาคญคอการลดนาหนกรถยนตและชนสวน

ยานยนต การพฒนาชนสวนยานยนตทมมาตรฐานความปลอดภย การพฒนากระบวนการผลตทสอดคลองกบ

เทคโนโลย จงเปนความจาเปนเรงดวน โดยเฉพาะอยางยง การสรางความสามารถในการแขงขนทางดาน

เทคโนโลยแกผผลตชนสวนยานยนตทเปนรากฐานสาคญของอตสาหกรรมยานยนตในประเทศใหแขงขนได แต

การพฒนาเทคโนโลยดงกลาวจะเกดขนไมไดถาไมมการสรางโครงสรางพนฐานทจาเปนสาหรบการรองรบการ

วจย พฒนาในเรองดงกลาว ไดแกศนยทดสอบและวจยพฒนายานยนต โดยศนยทดสอบฯ นตองสามารถ

รองรบการทดสอบตามมาตรฐานสากล โดยเนนการรบรองตามกรอบ ASEAN MRA เปนลาดบแรก โดยมสวน

สาคญอกสวนหนงคอรองรบการวจยและพฒนาในเทคโนโลยเปาหมาย และมผใชบรการหลกในสวนนคอ

ผผลตชนสวนยานยนต และหนวยงานของรฐในการใชเปนหนวยงานกลางในการกาหนดมาตรฐานของ

ประเทศ

4.3 การสรางมลคาใหเกดในประเทศ

เปนทชดเจนวา อตสาหกรรมยานยนต เปนหนงในอตสาหกรรมหลกในสรางความเตบโตทาง

เศรษฐกจของประเทศ ในป พ.ศ. 2555 สามารถสรางมลคาการสงออกทวโลกสงเปนอนดบหนงของประเทศ

มากกวา 4 แสนลานบาท มอตราการขยายตวการสงออกเฉลยประมาณรอยละ 30 ตอปและมหวงโซอปทาน

(Supply chain) ยาวและตอเนอง ตงแตวตถดบตงตนของชนสวนอยางเชน อตสาหกรรมเหลกและเหลกกลา

ปโตรเคม ผลตภณฑพลาสตก ไฟฟาและอเลกทรอนกส ยาง และอตสาหกรรมสนบสนน อยางเชน

อตสาหกรรมแมพมพ สาหรบใชเปนสวนประกอบของการผลตชนสวนยานยนต และมผประกอบการใน

2-29

อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตจานวนไมนอยกวา 2,000 ราย ในการขบเคลอนอตสาหกรรม

ยานยนตไทยใหสามารถเตบโตไดอยางตอเนอง ซงมการคาดการณวาในป พ.ศ. 2558 ทมการเปดตวสการคา

แบบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ประเทศไทยจะมการผลตรถยนตเพมขนเปน 3 ลานคน อยางไรกตาม

หากการผลตรถยนตเหลานนเปนเพยงการนาเขาชนสวนมาประกอบ กจะไมเปนการสรางมลคาในประเทศท

จะมผลตอการพฒนาประเทศอยางแทจรง

ดงนนประเดนสาคญของอตสาหกรรมนของประเทศไทย คอ การมผผลตชนสวนยานยนตทมความ

แขงแกรง ในการเปนรากฐานความสามารถในการแขงขนทยงยนของประเทศ อยางไรกตาม ในสภาวะการ

แขงขนของโลกทเขมขนขน ผผลตชนสวนยานยนตของประเทศจะตองมความสามารถบรหารจดการตนทน

การผลตทเพมสงขนอยางตอเนอง และมความพรอมรบการเปลยนแปลงในอนาคต ตงแตสภาวะเศรษฐกจ

สงคม และสงแวดลอม รวมถงความกาวหนาดานเทคโนโลย เพอเตรยมตวสาหรบการเขาสประชาคมอาเซยน

ของประเทศไทยในอก 3 ปขางหนาและในอนาคตขางหนา ดวยการเพมประสทธภาพและผลตภาพ

(Productivity) การพฒนาเทคโนโลยในกระบวนการผลตทสะอาดเปนมตรกบสงแวดลอม (Green

manufacturing) การเชอมโยงระหวางเครอขายความรวมมอระหวางภาครฐ ภาคการศกษา และเครอขาย

ผประกอบการในหวงโซอปทานในอตสาหกรรมยานยนต (Cluster/ Networking) ทงทางดานความร

ความสามารถ สรางเสรมประสบการณ ใหสามารถบรหารตนทนใหลดลง การบกเบกตลาดรวมกนทมความ

หลากหลายของสนคาและตรงตามความตองการของลกคา การวจยและพฒนารวมกนใหเกดนวตกรรมทตอ

ยอดองคความรในการพฒนาสงใหม ๆ อยางตอเนอง ทาใหเปดกวางทางการคาใหมการแขงขน และกระตนให

ธรกจตองปรบปรงประสทธภาพและคณภาพของตนอยางตอเนอง เพอใหสามารถอยรอดและแขงขนได ซง

เปนสงสาคญททกภาคสวนตองใหรวมกนการเรงปรบปรงและพฒนาใหผประกอบการในอตสาหกรรมยานยนต

สามารถเปนฐานการผลตยานยนตของอาเซยนและของโลกตอไปตามวสยทศนและเปาหมายของแผนแมบท

อตสาหกรรมยานยนต

2-30

4.4 การเตรยมความพรอมดานบคลากรเพอรองรบการขยายตวและการพฒนาของอตสาหกรรม

ยานยนตในอนาคต

อตสาหกรรมยานยนตมการขยายตวอยางตอเนอง และปจจยหนงทชวยใหอตสาหกรรมนเตบโตได

คอ ประเทศไทยมแรงงานทไดรบการยอมรบวามทกษะฝมอสงเมอเทยบกบประเทศเพอนบาน อยางไรกตาม

การทจะขยายตวไปอยางตอเนองในอนาคต จะตองเผชญกบปญหาการขาดแคลนแรงงานเพมมากขน เพราะ

โครงสรางประชากรของประเทศไทยเรมกาวเขาสสงคมผสงอาย ดงแสดงในภาพท 2-13

ดงนน เมอความตองการบคลากรในทกระดบเพมขนอยางมาก จงจาเปนอยางยงทจะตองมการพฒนา

บคลากรใหมใหมความพรอมทจะเขาสอตสาหกรรม และยกระดบขดความสามารถของบคลากรเดมใหเพม

มากขน ดวยการพฒนาทกษะความสามารถและผลตภาพ ไมเพยงแตบคลากรในระดบปฏบตงานเทานน แต

จะตองพฒนาบคลากรในระดบชางฝมอและผชานาญการ อาทเชน วศวกร นกวจย ตลอดรวมถงผบรหารท

จะตองมความสามารถในการบรหารจดการในระดบสากล จงสามารถชวยขบเคลอนใหประเทศไทยเปนฐาน

การผลตยานยนตของภมภาคเอเชย และกาวสการแขงขนในระดบโลกไดอยางแขงแกรง

2-31

ภาพท 2-16 โครงสรางประชากรไทย ในป พ.ศ. 2543 2548 2558 และ 2568

ทมา: สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2546)

3-1

บทท 3

ประเมนผลสาเรจแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554

1. ทบทวนเปาหมายของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554

แผนแมบทอตสาหกรรมยานยนตไทย พ.ศ. 2550-2554 เปนแผนแมบททกาหนดเปาหมาย กลยทธ

การพฒนา และการแขงขน ตลอดจนการดาเนนการกจกรรมกลยทธ ทจะทาใหอตสาหกรรมยานยนตไทย

พฒนาขยายตวอยางตอเนอง และเปนประโยชนตอประเทศชาตสงสด ดวยความรวมมอของทกฝายทเกยวของ

ทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคการศกษา/วจย โดยกาหนดวสยทศนป พ.ศ. 2554 ทตอเนองจากแผนแมบท

พ.ศ. 2545-2549 ไววา

“ประเทศไทยเปนฐานการผลตยานยนตในเอเชย สามารถสรางมลคาเพมในประเทศ

โดยมอตสาหกรรมชนสวนยานยนตทมความแขงแกรง”

“Thailand is a production base in Asia

which creates more value added to the country

with strong automotive parts industry”

ความมงหวงของแผนแมบทฯ ฉบบน ตองการใหอตสาหกรรมยานยนตไทยเปนฐานการผลตทสาคญ

ของเอเชย โดยเฉพาะอยางยงการเปนศนยกลางการผลตของภมภาคอาเซยน และเปนแหลงผลตยานยนต

เฉพาะดานระดบแนวหนาของโลก ไดแก รถปกอพ 1 ตน และรถยนตนงขนาดเลกทมประสทธภาพสง

ประหยดพลงงาน และเปนมตรตอสงแวดลอม รวมทงเปนศนยกลางการพฒนาผลตภณฑ การอออกแบบและ

วศวกรรม และกระบวนการผลตทเกยวของในภมภาคน ดวยหวงวาจะมตลาดเกดใหมทขยายตวในระดบสง

ซงสงผลใหมการสงออกผลตภณฑตาง ๆ จากประเทศไทยทงเพอปอนเขาสระบบการผลตรถยนต หรอเพอเปน

ชนสวนทดแทน ดงนนการสรางความเขมแขงใหเกดขนในประเทศ จงเปนเปาหมายสาคญในการพฒนาเพอให

เกดความยงยน โดยไดกาหนดวตถประสงคไว ดงน

3-2

(1) ในป พ.ศ. 2554 อตสาหกรรมยายนตไทยไดเปนทยอมรบวาเปนฐานการผลตยานยนตทสาคญ

ของเอเชยทมความสามารถในการแขงขนสง หวงโซอปทานของอตสาหกรรมยานยนตไทยได

พฒนาเปนลนซพพลายเชน (Lean supply chain) เปนสวนใหญตลอดทงอตสาหกรรมทงใน

ระบบการผลต ชนสวนเพอปอนโรงงานรถยนตโดยตรง (Original Equipment

Manufacturing – OEM) และ ชนสวนอะไหลเพอการทดแทน (Replacement Equipment

Manufacturing – REM) สงผลใหผลตภณฑจากการผลตยานยนต และชนสวนมความไดเปรยบ

ในการแขงขนจากประสทธภาพการผลตตลอดหวงโซ ประเทศไทยเปนแหลงจดหาชนสวน

ยานยนตทสาคญ

(2) ประเทศไทยเปนศนยกลางการวจย ออกแบบ และวศวกรรม ทสาคญของเอเชย/แปซฟก ม

เครอขายศนยแหงความเปนเลศ (Center of Excellence - COE) ในดานทสอดคลองกบ

แผนพฒนาเทคโนโลยตามกรอบของแผนแมบท มโครงการรวมมอ (Collaboration projects)

กบศนยของเอกชน ทาใหเกดการพฒนาเปนประโยชนดวยกนทงสองฝาย COE จะเปนแหลง

สนบสนนอตสาหกรรมทสาคญทรวมถงการบรการการทดสอบทเกยวของ

(3) บคลากรในอตสาหกรรมยานยนตมความสามารถในระดบสากลทงในดานการบรหารธรกจ

ยานยนตและในการพฒนาและการผลต

(4) ตลาดอาเซยนไดกลายเปนตลาดรวมทสาคญของประเทศสมาชกทมโครงสรางการผลตท

เชอมโยงกนอยางเปนระบบ เปนฐานของตลาดทสาคญทมมาตรฐานทสอดคลองกนนาไปสความ

ไดเปรยบในระดบกาลงผลตและความสามารถในการสงออกยานยนตและชนสวนไปสตลาดโลก

จากวตถประสงคดงกลาว แผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554 ไดคาดหวงภาพ

อนาคตของอตสาหกรรมยานยนตไทยในดานตาง ๆ ปรากฏตามภาพท 3-1

3-3

ภาพท 3-1 ภาพอนาคตของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554

ทมา: ประมวลจากแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2545-2549

และแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554 โดยสถาบนยานยนต

จากภาพอนาคต นาไปสการพจารณาแรงขบเคลอนการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทย 5 ดาน

ไดแก แรงขบเคลอนดานผลตภาพ (Productivity thrust) แรงขบเคลอนดานการตลาด (Market thrust) แรง

ขบเคลอนดานเทคโนโลยและวศวกรรม (Technology and engineering thrust) แรงขบเคลอนดาน

ทรพยากรมนษย (Human resources thrust) และแรงขบเคลอนดานการสงเสรมการลงทนและการ

เชอมโยง (Investment and linkages promotion thrust) ซงจะมผลตอความสาเรจในอนทจะทาให

สามารถบรรลวสยทศนขางตน ดงนน แผนแมบทฯ ไดกาหนดกลยทธการดาเนนงาน 5 กลยทธ ซง

ประกอบดวยโครงการตาง ๆ รวม 12 โครงการ ดงภาพท 3-2

ASEAN เปนตลาดรวมทสาคญทมความ ไดเปรยบในการแขงขนในตลาดโลก บคลากรมความไดเปรยบ

ดานทกษะฝมอแรงงาน

บคลากรมความสามารถในระดบสากล ดานการบรหาร

การพฒนา และการผลต การพฒนาความรวมมอใน

ASEAN ส การเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

(AEC)

มโครงการความรวมมอกบศนยวจยของ เอกชนทสาคญ เปนฐานการผลตชนสวนทเปนสวนหนง

ของ Global Supply Chain

Center of Excellence ในดานการ พฒนาเทคโนโลย ฐานการผลต รถปค อพ

ศนยกลางการวจย ออกแบบ และ วศวกรรมทสาคญของเอเชย

ความไดเปรยบของ OEM/REM จากการ

เปน Lean Supply Chain

ฐานการผลตยานยนตแหลงสาคญ ของเอเชย

พ . ศ . 2550 พ . ศ . 2554

3-4

ภาพท 3-2 กลยทธและโครงการของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554

กลยทธและโครงการแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554

การพฒนาทรพยากรมนษย

โครงการพฒนาทรพยากร

มนษยในอตสาหกรรมยานยนต

โครงการสงเสรมการผลต

บณฑตดานวศวกรรมยาน

ยนต

การเพมผลตภาพ

โครงการพฒนาผผลตชนสวนในระบบการผลต

Best Practice Benchmarking

โครงการพฒนาระบบ Lean Supply Chain

การพฒนาเทคโนโลย การออกแบบและดานวศวกรรม

โครงการจดทาแผนทนาทางเทคโนโลย

โครงการพฒนา Centers of Excellence

การสงเสรมการลงทนในประเทศและตางประเทศ

โครงการสงเสรมการลงทน

โครงการสนบสนนการเชอมโยงในระดบสากลดานขอมลและชองทางการเชอมโยง

การขยายตลาด

โครงการสงเสรมการขยายตลาดในประเทศ

โครงการสงเสรมตลาดอาเซยนและตลาด ตปท.

โครงการพฒนาขยายโครงสรางพนฐานและระบบขนสงอจฉรยะ

ทมา: แผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554

กลยทธท 1 การเพมผลตภาพ ดวยการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทยใหเปนลนซพลายเชน

(Lean supply chain) ทงอตสาหกรรม รวมถงการเชอมโยงตลอดหวงโซอปทานในระบบการผลต โดยมการ

เปรยบเทยบความสามารถในการแขงขน ทาใหอตสาหกรรมยานยนตไทยมความสามารถในการแขงขน

ระดบสงอยางแทจรง

กลยทธท 2 การขยายตลาด ทงตลาดในประเทศและตลาดอาเซยน ดวยการพฒนารถยนตนงขนาด

เลก ในขณะเดยวกนตองรกษาการเปนฐานการผลตรถปกอพ รวมถงการพฒนาโครงสรางพนฐานทชวยใหการ

คมนาคมขนสงมประสทธภาพมากขน

3-5

กลยทธท 3 การพฒนาเทคโนโลยการออกแบบและดานวศวกรรม เพอเปนรากฐานของการแขงขน

และการสรางคณคา (Value creation) อยางยงยนอยางเปนระบบ โดยมแผนทนาทางเทคโนโลย

(Technology roadmap) เปนเครองมอสาคญในการชวยใหเกดโครงการวจย พฒนา และการทดสอบรวมกน

กลยทธท 4 การพฒนาทรพยากรมนษย ดวยการพฒนาบคลากรในทกระดบ ทงในดานการบรหาร

และการผลตทงอตสาหกรรม ซงเปนปจจยพนฐานสาคญทสรางความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม

ยานยนตไทย โดยใหความสาคญกบการศกษาในระบบ และระบบการฝกอบรมทสอดคลองกบความตองการ

ของภาคอตสาหกรรม

กลยทธท 5 การสงเสรมการลงทนทงในประเทศและตางประเทศ เพอสงเสรมการขยายตวของ

อตสาหกรรม รวมถงการเชอมโยงการเชอมโยงไปสระดบนานาชาต

2. กรอบทใชในการประเมน

แมแผนแมบทฯ ไดกาหนดเปาหมายและตวชวดของแตละโครงการไวครบถวน แตเนองจากการ

ขบเคลอนแผนแมบทดงกลาวไมสามารถดาเนนการไดอยางเตมรปแบบ ทาใหการตดตามและประเมนผล

ความสาเรจในแตละโครงการยอยเปนไปไดยาก และอาจไมสะทอนถงเปาหมายตวชวดความสาเรจของแผนได

อยางแทจรง ดงนน ในการประเมนผลความสาเรจแผนแมบทฯ จะเปนการประเมนตามแผนทกลยทธ

(Strategy map) และวตถประสงคของแผนแมบทฯ ดงภาพท 3-3 ไดแก

(1) การเปนฐานการผลตยานยนตในเอเชย

(2) การเปนศนยกลางการวจย พฒนา และการทดสอบ

(3) การมบคลากรทมความสามารถในระดบสากล

(4) การมความเชอมโยงการผลตในตลาดรวมอาเซยน

3-6

ภาพท 3-3 แผนทกลยทธอตสาหกรรมยานยนตไทย

Thailand Automotive Industry Strategy Map

Industry Process

Industry Learning and Growth

Industry/CountryEconomic/Financial

Customer

Country Economic Growth Industry Growth

Location of Choice for Automotive Production and

Development

Quality and Competitively

Priced Vehicles

End User Customers

Range of Products Meeting

Requirements

The Global Source for 1-ton Pickups

Preferred Suppliers& Global Sourcing Centers

Quality, Price, Delivery,

Reliability & Services

Operational (Productivity) ExcellenceValue Innovation

Develop Lean Supply Chain

Create Value in Product &

Process Innovation

Develop Efficient &

Competitive Suppliers

Conduct Best Practice

Benchmarking

Develop Linkage and

Strategic Collaborations

Market Innovation

Develop •Infrastructure – Road, Port•ITS

Develop• Domestic• ASEAN & • Internationa

l markets

Develop Technology and Engineering Capabilities

Strengthen Education Programs

Create StrategicCompetences

• Top – Leadership, Strategic Management

• Mid. – Production Mgt. • Operational - Skill Sets

•Automotive engineering•Production engineering•Technical Proficiency Programs

• Technology Roadmapping• Develop Technology and

Engineering Capabilities -> Centers of Excellence

• Provide Testing Services

Strategize Investment andRelated Government Policies

• Domestic (Product Targets) & Outbound Investments Policies

• Skills, Tech & Innovation Policies

• Tax & Trade Policies

OEMs & Global Suppliers

A Global Competitive Source of Eco-Cars

Investment and Related Policies to • increase GDP Contribution • Tax Revenue• Employment & Value Creation

• Expand Niche Vehicles (eco-car) and Parts

• Expand Domestic & Export Markets

• Increase Values

Productivity Improvement

• Competitive & Lean Suppliers • Supply Chain Integration &

Optimization• Localization

ทมา: แผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554

3. การเปนฐานการผลตยานยนตในเอเชย

อตสาหกรรมยานยนตของไทยมการเตบโตอยางตอเนอง ทงในแงการผลต และการจาหนายใน

ประเทศและตางประเทศ เนองจากนโยบายของรฐในการสงเสรมใหมการขยายการลงทนในอตสาหกรรม

ยานยนตดวยมาตรการจงใจตางๆ ทาใหปรมาณการผลตรถยนตในประเทศทเพมขนเปนอยางมากโดยมอตรา

การเตบโตเฉลย (Compound annual growth rate - CAGR) ในชวงป พ.ศ. 2545-2549 สงถงรอยละ 21

เนองจากเปนชวงการฟนฟเศรษฐกจหลงเกดวกฤตการเงนในประเทศไทย และในชวงของแผนแมบทฉบบ

ตอมา ระหวาง พ.ศ. 2550-2554 การผลตรถยนตมการเตบโตเพมขนแตในอตราทชาลง ในอตรารอยละ 4

เนองจากในระหวางป พ.ศ. 2550-2554 ไดเกดวกฤตหลายครง ตงแตวกฤตการเงนในประเทศสหรฐอเมรกา

(Sub-prime crisis) ทลกลามไปทวโลก ในป พ.ศ. 2553 และภยพบตจากธรรมชาตในป พ.ศ. 2554 จานวน

3-7

2 ครง คอการเกดสนามในประเทศญปน และอทกภยในประเทศไทย ทาใหเกดการขาดแคลนชนสวนไปทว

โลก อยางไรกตาม อตสาหกรรมยานยนตของไทยไดฟนตวอยางรวดเรวในป พ.ศ. 2555 ซงคาดวาจะเปนป

แรกทสามารถผลตรถยนตไดเกน 2 ลานคน ดงแสดงในภาพท 3-4

ณ สนป พ.ศ. 2554 ประเทศไทยเปนประเทศทสามารถผลตรถยนตไดเปนอนดบ 1 ในอาเซยน โดย

มการเพมการผลตรถยนตนง เสรมจากการผลตรถปกอพทมการขยายตวอยางตอเนองเชนกน จงนบไดวา

ประเทศไทยยงสามารถคงความเปนฐานการผลตยานยนตทสาคญในอาเซยน และมผลตภณฑทหลากหลาย

ภาพท 3-4 รถยนต: การผลต การจาหนายในประเทศ และการสงออก

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 25540

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

สงออก จาหนายในประเทศ ผลต

หนวย: พนคน

CAGR 21

CAGR 4

ป ค.ศ.

ทมา: ประมวลโดยสถาบนยานยนต

สาหรบดานรถจกรยานยนตในชวงป พ.ศ. 2545-2549 ม CAGR สงถงรอยละ 16 เนองจากเปนชวงทเศรษฐกจในประเทศเตบโตมาก รวมถงมการขยายตวของตลาดตางประเทศในภมภาคอาเซยน อยางไรกตาม ในชวงตอมาตลาดในประเทศเรมอมตว ทาใหขนาดตลาดอยในภาวะทรงตว และตลาดตางประเทศทขยายมาก

3-8

ขนจนถงจดทเกดความคมทนทผประกอบการจะขยายฐานการผลตในประเทศนน จงทาใหปรมาณการสงออกลดลง สงผลใหปรมาณการผลตมอตรา CAGR ลดลงรอยละ 0.3

ภาพท 3-5 รถจกรยานยนต: การผลต การจาหนายในประเทศ และการสงออก

ทมา: ประมวลโดยสถาบนยานยนต

ปจจยสาคญทขบเคลอนการเตบโตของอตสาหกรรมยานยนตในชวงเวลาดงกลาวทสาคญ ไดแก

(1) โครงการสงเสรมรถยนตนงประหยดพลงงานมาตรฐานสากล (Eco car)

รถยนตนงประหยดพลงงานมาตรฐานสากล หรอ Eco car ไดถกรเรมขนโดยคณะกรรมการ

ยทธศาสตรยานยนต ในชอวา ACEs car จนกระทงในป พ.ศ. 2550 คณะรฐมนตรเหนชอบนโยบายสงเสรม

รถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากล โดยให

- กระทรวงอตสาหกรรม ประกาศคณสมบตของรถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากล3-1 ท

ครอบคลมขอกาหนดทางเทคนครถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากล รวมทงเปนหนวยงาน

3-1 กระทรวงอตสาหกรรมไดประกาศคณลกษณะดงน

- ตองมอตราการสนเปลองเชอเพลงไมนอยกวา 20 กม./ลตร (วธการทดสอบตาม UN ECE R101 Rev.1) - ผานมาตรฐานไอเสยรถยนตยโร 4 ปลอยกาซคารบอนไดออกไซดไมเกน 120 กรม/กม. (วธการทดสอบตาม UN

ECE R83 Rev.2) - ผานมาตรฐานการชนดานหนาตาม UN ECE R94 และการชนดานขางตามมาตรฐาน UN ECE R95

3-9

รบผดชอบตรวจสอบและพจารณาอนมต วารถยนตรนใดมคณสมบตตามประกาศกระทรวง

อตสาหกรรม ขางตน

- คณะกรรมการสงเสรมการลงทน ออกประกาศสงเสรมการลงทน พรอมทงกาหนดสทธประโยชน

ดานการลงทน แกกจการผลตรถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากล ทมคณสมบตรถยนตตาม

ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม

- กระทรวงการคลง ออกประกาศกาหนดใหการจดเกบภาษสรรพสามตรถยนตประหยดพลงงาน

มาตรฐานสากล โดยกาหนดใหมอตราการจดเกบภาษสรรพสามตทเหมาะสม ใหมผลบงคบใช

ตงแต วนท 1 ตลาคม พ.ศ. 2552 เปนตนไป

จากการใหการสงเสรมการลงทนดงกลาว ทาใหมผประกอบการสนใจเขารบการสงเสรมการลงทน

และไดรบอนมตใหการสงเสรมการลงทน รวม 6 บรษท หากแตมผทยนยนการประกอบกจการตามทไดรบการ

สงเสรมการลงทนดงกลาว 5 บรษท ดวยเงนลงทน 36,000 ลานบาท กาลงการผลต 585,000 คนตอป ไดแก

ตารางท 3-1 การลงทนในโครงการ Eco car

บรษท เงนลงทน (ลานบาท) กาลงการผลต (คน/ป)

บรษท ฮอนดา ออโตโมบล (ประเทศไทย) จากด 6,700 120,000

บรษท ซซก มอเตอร คอรปอเรชน จากด 9,500 138,000

บรษท สยามนสสน ออโตโมบล จากด 5,500 120,000

บรษท มตซบช มอเตอรส (ประเทศไทย) จากด 6,600 100,000

บรษท โตโยตา มอเตอร ประเทศไทย จากด 7,700 107,000

ทมา: สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน ประมวลโดยสถาบนยานยนต

นยสาคญของนโยบายการสงเสรมรถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากล หรอ Eco car ตอ

ความสาเรจของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต คอการทาใหประเทศไทยสามารถเพมกาลงการผลตของ

อตสาหกรรมยานยนตไทย เปน 2.7 ลานคนตอปในป พ.ศ. 2555 จากเดมทมกาลงการผลต 1.8 ลานคนในป

3-10

พ.ศ. 2553 และจะเพมเปน 3.1 ลานคนไดในป พ.ศ. 2557 จากผไดรบการสงเสรมการลงทนไปแลวจานวน

5 รายดงกลาวขางตน ซงนอกจากความสาเรจในเชงเศรษฐกจตอแผนแมบทฯ จากโครงการ Eco car แลว

ยงไดรบประโยชนในดานการพฒนาถายทอดเทคโนโลย การพฒนาผผลตชนสวนยานยนตในประเทศ การ

เพมมลคาและปรมาณการใชชนสวนในประเทศ ตลอดจนเพมการจางงานในอตสาหกรรมยานยนตไทย และ

ชวยพฒนาสงเสรมธรกจและอตสาหกรรมตอเนองอกเปนจานวนมาก

(2) การพฒนาอตสาหกรรมการผลตชนสวนยานยนตทมความสามารถในการแขงขน

กระทรวงอตสาหกรรม ไดใหการสนบสนนโครงการตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยงโครงการภายใตแผน

แมบทเพมประสทธภาพและผลตภาพของสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม ในการชวยยกระดบขด

ความสามารถของผผลตชนสวนยานยนต โดยใหความสาคญกบการพฒนาผผลตชนสวนยานยนตในลาดบสอง

(2nd Tier) และรองลงไป เพอใหเปนลนซพพลายเชน (Lean supply chain) โดยมสถาบนยานยนตรวมกบ

สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทยในดาเนนการในโครงการตาง ๆ อาทเชน โครงการพฒนาระบบบรหารการ

ผลต โครงการสนบสนนการใชระบบคณภาพ ISO TS:16949 โครงการปรบปรงประสทธภาพเครองจกรดวย

การบารงรกษาทวผล เปนตน โครงการเหลานชวยใหผผลตชนสวนยานยนตปรบปรงระบบการผลตใหเปน

ระบบการผลตทมประสทธภาพมากขน ลดความสญเสย เพมคณภาพของผลตภณฑ ซงลวนมสวนชวยใหหวง

โซอปทาน (Supply chain) ของอตสาหกรรมยานยนตมผลตภาพเพมขน นอกเหนอจากการพฒนาผผลต

ชนสวนในลาดบแรก (1st Tier) ทดาเนนการโดยผประกอยานยนตอยแลว จงกลาวไดวา ผผลตชนสวน

ยานยนตสวนใหญไดรบการพฒนาไปในระดบหนง อยางไรกตาม การขยายผลการพฒนาใหไปสวงกวาง เปน

เรองทตองมความตอเนอง ดงนน แมวากจกรรมในสวนนไดมการดาเนนการไปบางแลว แตยงขาดการพฒนา

ในเชงลกทจะชวยเสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนของผผลตชนสวนยานยนตไดอยางยงยน

(3) การเปนฐานการผลตชนสวนยานยนต

การทประเทศไทยกาวขนเปนฐานการผลตรถยนตทสาคญแหงหนงของภมภาค รวมทงมผผลตชนสวน

ยานยนตทมความสามารถ และประเทศไทยมความพรอมในดานโครงสรางพนฐาน ทาใหประเทศไทยเปน

ประเทศเปาหมายสาคญของนกลงทน ไมเพยงแตผผลตยานยนตเทานน แตยงรวมถงผผลตชนสวนยานยนต

รายสาคญของโลกทเลงเหนความพรอมของประเทศไทยในการเปนฐานการผลตชนสวนยานยนตดวย ดงจะ

3-11

เหนไดวา ในป พ.ศ. 2554 ผผลตชนสวนยานยนตทอยในกลม 100 อนดบแรกของโลก (Top 100 of global

suppliers) จานวน 58 ราย มฐานการผลตในประเทศไทย ดงแสดงในภาพท 3-6

ภาพท 3-6 ผผลตชนสวนยานยนตทอยในกลม 100 อนดบแรกของโลกทมฐานการผลตในประเทศไทย

Top 100 of 2010 Global Suppliers Active in Thailand

2. Denso4. Aisin Seiki

13.Yazaki15.Sumitomo16.Toyota Boshoku18.CalsonicKansei19.JTEKT20.Hitachi28.Toyoda Gosei33.NTN34.NSK35.Mitsubishi39.NHK Spring40.Koito41.TS Tech43.Takata

46.Bridgestone49.Tokai Rika57.Showa61.Mitsuba66.Asahi Glass72.Stanley74. Akebono Brake82.Sanden84. F-Tech92.Alpine94.Pioneer98. Omron

28/29 Companies

1. Robert Bosch3. Continental6. Faurecia7. Johnson Control8. ZF

11. TRW12. Delphi14. Lear17. BASF 21. Valeo22. Visteon23. Autoliv25. Mahle27. Dana31. BorgWarner36.Teneco

44. Federal-Mogul47. Michelin50. GKN Driveline51. Hella52. Goodyear56. Grupo Antolin58. Bayer59. TI Automotive65. Draexlmaier67. American Axle73. Rieter Auto.84. F-Tech86. Hayes Lammerz93. 3M

30/71 companies

Japanese Global Suppliers Other Global Suppliers

ทมา: Automotive News ประมวลโดยสถาบนยานยนต

ความเขมแขงของอตสาหกรรมชนสวนยานยนตอกดานหนงพจารณาไดจากการเตบโตการสงออก

ชนสวนยานยนตไปยงตางประเทศทมการเตบโตอยางตอเนอง โดยมอตราการเตบโตเฉลย รอยละ 12 ดงแสดง

ในภาพท 3-7 และปรากฏการณทชดเจนในการเปนฐานการผลตชนสวนยานยนตของไทย คอเมอเกดอทกภย

ในประเทศไทย ไมเพยงแตอตสาหกรรมยานยนตในประเทศไทยเทานนทไดรบผลกระทบ การผลตรถยนตใน

หลายประเทศทวโลกกไดรบผลกระทบ อนเนองจากขาดชนสวนจากประเทศไทยดวยเชนกน

3-12

ภาพท 3-7 การเตบโตของการสงออกชนสวนยานยนต

0

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

6,000

2006 2007 2008 2009 2010 2011-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

Value Growth Rate

หนวย: ลานดอลลารสหรฐ

ป ค.ศ.

หนวย: รอยละ

ทมา: ประมวลโดยสถาบนยานยนต

4. การเปนศนยกลางการวจย พฒนา และการทดสอบ

ความมงหวงใหประเทศไทยเปนศนยกลางการวจย พฒนา และการทดสอบ เปนเปาหมายสาคญใน

การรบการถายทอด และพฒนาองคความรทางเทคโนโลย ซงเปนหวใจสาคญในการเพมมลคาใหกบ

อตสาหกรรมยานยนตไทย รวมทงเปนการเสรมสรางขดความสามารถในอนาคต เนองจากอตสาหกรรม

ยานยนตมเทคโนโลยทเปลยนแปลงอยางรวดเรว รวมทงมเงอนไขทางดานสงแวดลอมและความปลอดภยมาก

ยงขน ทาใหงานวจย พฒนา และการทดสอบ จะเปนปจจยสาคญทจะชวยสรางความยงยนใหกบอตสาหกรรม

น ซงในชวงของแผนแมบทฯ พ.ศ. 2550-2554 ไดมโครงการและมาตรการทกอใหเกดผลตอการพฒนา

อตสาหกรรมยานยนตไทย โดยมทงมาตรการทตอเนองมากจากชวงกอนหนา และโครงการใหมในชวงดงกลาว

ดงน

3-13

(1) คณะกรรมการสงเสรมการลงทน ไดใหสทธพเศษตอกจกรรมการวจยและพฒนา

(2) กรมสรรพากร กระทรวงการคลง ไดใหสทธพเศษ ในการหกลดหยอนคาใชจายในการวจยและ

พฒนาจากภาษเงนไดอก 1 เทา (รวมเปน 2 เทา)

(3) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ไดรบการจดสรรงบประมาณเพอการวจยและพฒนาใน

ดานตาง ๆ ซงรวมถงดานยานยนตดวย

(4) กระทรวงศกษาธการ มงบประมาณเพอการวจยและพฒนา รวมทงมโครงการความรวมมอกบ

ตางประเทศ อาทเชน สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอรวมกบมหาวทยาลย AACHEN จาก

ประเทศเยอรมน

(5) กระทรวงอตสาหกรรม สนบสนนการพฒนาศนยทดสอบยานยนต ใหมขดความสามารถในการ

ทดสอบผลตภณฑตามมาตรฐาน รวมถงการทดสอบทรองรบมาตรการทางการคาทมใชภาษ อาทการจดการ

ซากรถยนต (End of Life Vehicle - ELV) และสารอนทรยไอระเหย (Volatile Organic Compounds -

VOCs) เปนตน

กระทรวงอตสาหกรรม โดยสถาบนยานยนต ไดรวมกบศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต

สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย จดทาแผนทนา

ทางเทคโนโลยสาหรบอตสาหกรรมยานยนตไทย ดงแสดงในภาพท 3-8 เพอใชเปนกรอบในการวจยและ

พฒนาเทคโนโลยรวมกน โดยกาหนดแผนงานเปนระยะสน ระยะกลาง และระยะยาว อยางไรกตาม ยงมไดม

การดาเนนโครงการวจยและพฒนาตามแผนทนาทางดงกลาวอยางเปนรปธรรม

3-14

ภาพท 3-8 แผนทนาทางเทคโนโลยสาหรบอตสาหกรรมยานยนตไทย

Short2012-2014

Middle2015-2018

Long2019-2021

Industry Structure Strengthen & Maintain as ASEAN

production leader and localized R&D

Expand to be R&D hub in Asia

Actively participate in world D&D

Automotive/Engine System

ICEICEHybrid & Plug-in hybrid

Fuel cellExterior

Interior

Brake&Suspension

Electronic Integrated software EMC Motor Driven

Production QCDEE Part design System design

R&D Focus (Safety, energy, environment)

/Localize

User comfortReverse engineering

Battery, Motor

Bio material

Knowledge/Infra/Interconnection

R&D Centers Centers of Excellence

Knowledge/info sharing center

Policy & Standard HRD-Infrastructure-Incentive

Light Light weightweight

Auto Auto electronicselectronics

ModifiedModifiedPersonalizedPersonalizedatmosphereatmosphere

Com

pone

ntsTa

rget

sA

ctio

nsAutomotive Technology Roadmap for Thailand

ทมา: แผนทนาทางเทคโนโลยสาหรบอตสาหกรรมยานยนตไทย โดยศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต

สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต และสถาบนยานยนต

ผลจากการดาเนนกจกรรมตาง ๆ สงผลใหเกดการจดตง ขยายกจกรรม ดานการวจย พฒนา และ

วศวกรรมของผประกอบการ ซงเรมจากผผลตรถยนต ทตงใหประเทศไทยเปนศนยวจยพฒนาและวศวกรรม

ของอาเซยน หลงจากนนเรมมการขยายกจกรรมของผผลตชนสวนยานยนตรายสาคญ ในการพฒนาศนยวจย

พฒนา/เทคโนโลย ขนในประเทศไทยเชนกน ซงเปนการแสดงถงบทบาทของประเทศไทยในการเปนผนาดาน

เทคโนโลยในภมภาค

อยางไรกตาม ในชวงทผานมา ประเทศไทยยงไมสามารถจดตงศนยแหงความเปนเลศ (COE) ทพรอม

จะรองรบความตองการของผผลตชนสวนยานยนตได เนองจากยงขาดการบรณาการแผนงานระหวาง

3-15

หนวยงาน และการจดลาดบความสาคญของกจกรรมทจะมงไปสการเปนศนยแหงความเปนเลศในเทคโนโลยท

ประสงค

5. การมบคลากรทมความสามารถในระดบสากล

กระทรวงอตสาหกรรม ไดใหความสาคญกบการพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตมาอยาง

ตอเนอง ดวยการจดสรรงบประมาณในดานนผานหนวยงานตาง ๆ และมอบใหสถาบนยานยนตเปนหนวยงาน

หลกในการพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนต ดวยความรวมมอกบผประกอบรถยนต และสมาคมผผลต

ชนสวนยานยนตไทย ดงแสดงในภาพท 3-9 ในการพฒนาบคลากรในภาคอตสาหกรรมใหมความร ทกษะ และ

ความสามารถ เพมขน และดวยความรวมมอจากประเทศญปน ภายใตโครงการ Automotive Human

Resource Development Project (AHRDP) ทาใหไดรบการถายทอดเทคโนโลยทจาเปน และมมาตรฐาน

โดยเนนการพฒนาองคความร ไดแก หลกสตร และการสรางวทยากร ใน 4 ดาน เพอใหเกดการขยายผลในวง

กวาง รองรบการขยายตวของอตสาหกรรมยานยนตไทย

3-16

ภาพท 3-9 โครงการ Automotive Human Resource Development Project (AHRDP)

AHRDP

ToyotaToyota Production System

DensoMind ManagementSkill Manufacturing

NissanSkill Certification

HondaMold & Die

Supported by Japanese Companies

Japan•JETRO (METI)•Japan Chamber of Commerce

Thailand•Ministry of Industry•The Federation of Thai Industries

ทมา: ประมวลโดยสถาบนยานยนต

อยางไรกตาม การพฒนาบคลากรภายใตโครงการน ยงเปนการพฒนาบคลากรในระดบผปฏบตงาน

เปนหลก ซงหากประเทศไทยตองการกาวขนสการเปนฐานการผลตทสรางมลคาเพมสงขน จาเปนทจะตองม

การพฒนาบคลากรในระดบสงขน เชน ระดบวศวกร และนกวจย รวมถงความสามารถในการบรหารธรกจใน

ระดบสากล เพอรองรบการขยายกจกรรมไปสระดบตนนาทมมลคาสงขน

สวนการพฒนาบคลากรในระบบการศกษา เพอปอนบคลากรเขาสภาคอตสาหกรรมนน ยงไมมการ

ดาเนนงานอยางจรงจง มเพยงความรวมมอระหวางผประกอบรถยนตกบสถาบนการศกษาบางแหงในการผลต

บคลากรดานการซอมบารง ซงใชชอวาชางเทคนคยานยนต เนองจากสถาบนการศกษาสวนใหญ มการเรยน

การในสาขาทเปนลกษณะทวไป เปดกวางใหกบผสาเรจการศกษาในการเลอกอาชพในอนาคตมากกวา

3-17

อยางไรกตาม มสถาบนการศกษาบางแหงเรมเปดการเรยนการสอนในสาขาวศวกรรมยานยนตโดยตรง แตยง

ไมมากนก

6. การมความเชอมโยงการผลตในตลาดรวมอาเซยน

นบตงแตมการลงนามความรวมมอประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยกาหนดเสาหลก 3 เสา ซงหนงใน

นนคอเสาหลกทางดานเศรษฐกจ ทตองการสรางการเตบโตทางเศรษฐกจอยางเทาเทยมในประเทศสมาชก ได

มการลดอปสรรคทางการคา โดยเฉพาะอยางยงภาษศลกากรระหวางกน ทาใหเกดการเคลอนยายสนคาใน

ระหวางประเทศสมาชกอาเซยนมากขน ซงในอตสาหกรรมยานยนตไดมความกาวหนาไปมาก เพราะสวนใหญ

ไดมการยกเวนภาษศลกากรระหวางกนเปนศนยจนเกอบหมด ซงเปนโอกาสใหการคาระหวางกนเพมมากขน

ดงจะเหนไดในภาพท 3-10 วา มลคาการสงออกและนาเขาระหวางประเทศสมาชกอาเซยนโดยรวมเพมขน

และอตราการพงพาระหวางประเทศไทยและประเทศสมาชกอาเซยนอยในระดบสง

3-18

ภาพท 3-10 มลคาการคาระหวางไทยกบอาเซยนในอตสาหกรรมยานยนต

การคากบอาเซยนหนวย: ลานดอลลารสหรฐ

สงออกชนสวน

0

500

1000

1500

2000

2500

2006 2007 2008 2009 2010 20110%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

มลคา สดสวน

สงออกรถยนต

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

4,000

2006 2007 2008 2009 2010 20110%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

มลคา สดสวน

นาเขาชนสวน

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

2006 2007 2008 2009 2010 20110%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

มลคา สดสวน

นาเขารถยนต

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

2006 2007 2008 2009 2010 20110%

5%

10%

15%

20%

25%

มลคา สดสวน

ป ค.ศ.

ป ค.ศ.

ป ค.ศ.

ป ค.ศ.

ทมา: Global Trade Atlas ประมวลโดยสถาบนยานยนต

7. ประเมนในดานการบรหารจดการโครงการ

การประเมนในดานการบรหารจดการโครงการ จะพจารณาจากปจจยสาคญทไดถกกาหนดไวในแผน

แมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554 ไว 2 ประการ ดงน

(1) มคณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตรวมภาครฐ-ภาคเอกชน โดยมสถาบนยานยนตเปน

สานกงานสนบสนน

(2) มเปาหมายและตวชวดทชด และการประเมนผลอยางตอเนอง

จากปจจยสาคญ 2 ประการดงกลาวขางตน พบวา แมมไดมการจดตงคณะกรรมการพฒนา

อตสาหกรรมยานยนตรวมภาครฐ-ภาคเอกชน หากแตรฐบาลไดมการจดตง คณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรม

3-19

แหงชาตแทน ทงน เพอใหสามารถกากบดแลแผนงานการพฒนาในอตสาหกรรมรายสาขาทกอตสาหกรรมให

สอดคลองเปนไปในทศทางเดยวกนและใหเกดการดาเนนการแบบบรณาการ โดยคณะกรรมการพฒนา

อตสาหกรรมแหงชาต ไดใหความเหนชอบโครงการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต ซงประกอบดวยโครงการ

ยอย 2 โครงการ คอ โครงการพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตสความยงยน และโครงการพฒนาศนย

ทดสอบยานยนต อยางไรกตาม ยงมไดมการดาเนนการเตมรปแบบตามแผนงานทไดเสนอ

8. สรปผลการประเมนในภาพรวม

ในการดาเนนการโครงการตาง ๆ ตามปงบประมาณของรฐบาลในชวงเวลาเดยวกนกบแผนแมบท

อตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554 นน อาจมไดมการจดทาแผนงานโดยอางถงแผนแมบทฯ หากแต

จากนโยบายทกระทรวงอตสาหกรรมกาหนดแผนยทธศาสตรการพฒนาอตสาหกรรม ในชวงระหวางปดงกลาว

และมการจดกลมคดเลอกแผนงานเรงดวนมาดาเนนการ พบวา การดาเนนการสวนใหญมความสอดคลองตอ

แผนงาน ทงโครงการทใชงบประมาณและมไดใชงบประมาณดงทไดกลาวขางตน โดยปจจยสาคญททาให

การพฒนาอตสาหกรรมยานยนตเปนไปไดดวยดคอการประสานนโยบายของหนวยงานตาง ๆ อยางสอดคลอง

เหนไดชดเจนจากโครงการ Eco car ซงเปนโครงการสาคญทสรางใหเกดพฒนาในอตสาหกรรมยานยนตไทย

อยางชดเจนทสด

อยางไรกด พบวาโครงการสาคญ ๆ ตามแผนแมบทฯ ทถงแมวาไดมการดาเนนการบางแลวกตาม

หากแตยงมไดเปนไปตามการขยายตวของอตสาหกรรมยานยนตและตามความตองการของภาคเอกชน ไดแก

โครงการศนยทดสอบยานยนต ซงเปนโครงสรางพนฐานสาคญในการรองรบดานมาตรฐานและการวจย

พฒนา เนองจากตองใชเงนลงทนสงแตยงขาดงบประมาณสนบสนน และโครงการพฒนาบคลากรของ

อตสาหกรรมยานยนต ซงแมจะมการดาเนนการไปบาง แตยงไมสามารถวางระบบการพฒนาบคลากรใน

ระดบสงขน ทง 2 โครงการ เปนโครงการสาคญ ทจะเปนปจจยพนฐานตอการพฒนาและรองรบการขยายตว

ของภาคอตสาหกรรมในอนาคตซงจะมกาลงการผลตเพมขนถง 3.1 ลานคน ในป พ.ศ. 2557

4-1

บทท 4

ยทธศาสตรการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต

1. ความทาทายของอตสาหกรรมยานยนตไทย

การพฒนาอตสาหกรรมยานยนตในอนาคตนน ตองเผชญกบประเดนทาทายทสาคญในการพฒนา

อตสาหกรรมยานยนตสความยงยนในอนาคตตามแนวโนมของโลกทสาคญ ซงประกอบดวยแนวโนมการ

เปลยนแปลงในประเดนดานสงแวดลอม เทคโนโลย มาตรฐานความปลอดภยและมาตรฐานมลพษ จะเปนตว

ขบเคลอนทสาคญตอการเปลยนแปลงและพฒนาของอตสาหกรรมยานยนตในอนาคต ทงในระดบโลก

ภมภาค และของประเทศไทย ดงนน การวเคราะหตาแหนงของอตสาหกรรมยานยนตไทยในระดบโลกและ

ภมภาค การเปลยนแปลงดานมาตรฐานมลพษและดานความปลอดภย ความตกลงของประชาคมความรวมมอ

ของอาเซยนทจะมผลการเปดเสรระหวางกนและมเปาหมายความตกลงในทกดานใหมผลในป 2558 จงถอเปน

ปจจยสาคญตอการเพมขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตไทยสระดบโลก ซงตองนา

พจารณาในการกาหนดยทธศาสตรการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต อนไดแก วสยทศนใน 10 ปขางหนา

ประเดนทาทายของอตสาหกรรมยานยนตไทย 3 ประการ มดงน

ประเดนทาทายท 1 ตาแหนงของอตสาหกรรมยานยนตไทยในระดบโลก และภมภาค

ป พ.ศ. 2554 การผลตรถยนตรวมทวโลกมปรมาณการผลต 80 ลานคน โดย 3 อนดบแรก ไดแก จน

สหรฐอเมรกา และญปน โดยประเทศไทยอยในอนดบท 15 ของโลก ดวยปรมาณการผลต 1.4 ลานคน รอง

จากองกฤษ และอหราน ซงคาดการณการผลตรถยนตของไทยภายใน 5 ป จะมอตราการขยายตวเพมขนถง 3

ลานคน และมโอกาสกาวขนสการเปนผผลตรถยนตใน 10 อนดบแรกของโลก ในขณะท ป พ.ศ. 2554

อตสาหกรรมยานยนตไทยถอครองตาแหนงผผลตรถประเภทเพอการพาณชยใหญเปนอนดบท 5 ของโลก

ดวยปรมาณการผลต 919,808 คน รองจากเมกซโก และแคนาดา โดยผผลต 3 อนดบแรกของโลก ไดแก จน

ญปน และแคนาดา ความสาเรจนเนองมาจากความสาเรจของนโยบายภาครฐในการสงเสรมใหรถปกอพเปน

Product champion ทสาคญของประเทศไทย จนสามารถสรางความเชอมนใหตางชาตเขามาลงทนและ

4-2

ตดสนใจประกาศใชประเทศไทยเปนฐานการผลตรถปกอพทสาคญถง 6 ราย ไดแก Toyota Isuzu

Mitsubishi Nissan Ford และ GM ตลอดจนมการลงทนทาวจยและพฒนาในประเทศไทย สงผลใหประเทศ

ไทยเปนฐานการผลตรถปกอพทสาคญแหงหนงของโลก โดยเปนอนดบสองรองจากสหรฐอเมรกา

เมออตสาหกรรมยานยนตไทยประสงคจะกาวสตาแหนงหนงใน 10 อนดบแรกของโลก ประเดนทา

ทาย คอ การเขาสสภาวะการแขงขนในระดบโลก ซงตองสามารถยกระดบความสามารถในการแขงขนของ

อตสาหกรรมยานยนตไทยทปจจบนประเทศไทยเปนฐานการผลตของรถปกอพ 1 ตน รถยนตนง และ

รถจกรยานยนต สการเปนฐานการผลตทมการพฒนาดานการทาวจยและพฒนา (Research and

development – R&D) ในประเทศเพอยกระดบสสากลในดานมาตรฐานความปลอดภย มาตรฐานมลพษ

และอน ๆ ทเกยวของกบสงแวดลอม ระดบเทคโนโลย คณภาพสนคา และการบรหารจดการ โซอปทาน

ตลอดจนการบรหารตนทนการผลตเพอใหไดกาไรสงสด กลไกของภาครฐจะตองเนนการพฒนาอตสาหกรรม

ยานยนตไทยแบบเชงรก เรงพฒนาความสามารถในการทาวจยและพฒนา และการตลาด ซงสามารถสราง

มลคาเพมไดมากกวาการเปนเพยงแคการเปนฐานการผลตเพยงอยางเดยว ตามแนวคดของ Stan Shih’s

Smiling Curve ดงภาพท 4-1 ซงสดทายจะนาไปสบทบาทกลไกของภาครฐในการกาหนดยทธศาสตรการ

แขงขนใหสอดคลองกน ไดแก การลงทนสรางปจจยโครงสรางพนฐานทสาคญ การปรบกฎระเบยบ การคา

การลงทน ใหสอดคลองกบสภาวะการแขงขนและอานวยความสะดวกตอการดาเนนธรกจและการพฒนา

อตสาหกรรมยานยนตไทยตามปจจยแวดลอมทเกยวของดงกลาว ทงหมดน จงเปนประเดนสาคญตอการ

พฒนาความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเพอมงสการครองตาแหนงการผลตยานยนต

10 อนดบแรกของโลก

4-3

ภาพท 4-1 Stan Shih’s Smiling Curve

ทมา: แนวคดทฤษฎ Stan Shih’s Smiling Curve ประมวลโดยสถาบนยานยนต

ประเดนทาทายท 2 การเปลยนแปลงดานมาตรฐานมลพษ ดานความปลอดภย และแนวโนมเทคโนโลย

ยานยนต

กระทรวงพลงงานไดจดทาแผนพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก ซงไดสรปประเดนทาทายดาน

พลงงานและสงแวดลอมทในอนาคตประเทศไทยจะตองเผชญ ไดแก ความมนคงในการจดหาพลงงาน

เนองจากตนทนพลงงานทสงขนเรอย ๆ การพงพาการนาเขาพลงงานมากขน ปรมาณการปลอยมลพษเพมขน

โดยเฉพาะอยางยงปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (Carbon dioxide - CO2) เพมขน ซงประเดน

เหลาน เกยวของกบอตสาหกรรมยานยนตโดยตรง ทาใหประเทศไทยตองเรงพฒนายานยนตทใชพลงงาน

ทดแทน และพลงงานทางเลอก เพอมงพฒนาเทคโนโลยยานยนตทเปนมตรตอสงแวดลอมเพอลด CO2

ตลอดจนพฒนาคณภาพของผลตภณฑใหไดมาตรฐานความปลอดภยแกผบรโภค และจากการระดมความคด

และการรวบรวมขอมลจากผประกอบรถยนต สรปไดวา แนวโนมการพฒนาเทคโนโลยยานยนตในอนาคตท

สอดรบกบประเดนดานสงแวดลอมและพลงงาน จะมงในประเดน ดงตอไปน

Value added

R&D

Innovation

Product Dev

Manufacturing

R&D Manufacturing Market Distribution

Branding

Distribution Channel

Marketing

Value added

R&D

Innovation

Product Dev

Manufacturing

R&D Manufacturing Market Distribution

Branding

Distribution Channel

Marketing

High

Low

4-4

1. ผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม คอ ปรมาณการปลอย CO2 ลดลง และยกระดบมาตรฐาน

มลพษสระดบสากล ซงประเทศไทยปรบใชตามมาตรฐาน UN ECE

2. ประหยดพลงงาน และการเลอกใชวสดทดแทนทเปนมตรตอสงแวดลอมและมนาหนกเบา ขนาด

เลกลง เพมประสทธภาพเครองยนตและระบบขบเคลอนททาใหอตราการสนเปลองนามน

เชอเพลงตา และรวมถงการพฒนาเทคโนโลยขบเคลอนทใชพลงงานทางเลอกอน เชน พลงงาน

ไฟฟาจากแบตเตอร เปนตน

3. มมาตรฐานความปลอดภย คอ อปกรณทชวยปองกนไมใหเกดอบตเหตจากการขบข (Active

safety) อปกรณทชวยใหผโดยสารปลอดภยเมอเกดอบตเหตจากการขบข (Passive safety)

และการพฒนายานยนตตอระบบขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transportation System - ITS)

ปจจบนอตสาหกรรมยานยนตในระดบโลกกาลงเรงพฒนาเทคโนโลยยานยนตใหสามารถใชพลงงาน

ไดอยางมประสทธภาพมากขน รวมทงแสวงหาแนวทางใหมๆ ในการใชพลงงานทดแทนมากขน ทงพลงงานท

ไดจากพช เชน เอทานอล และไบโอดเซล เปนตน รวมถงยานยนตประเภททใชมอเตอร (Motor) ในการ

ขบเคลอนแทนการใชพลงงานเชอเพลงทมาจากฟอสซล ไดแก รถไฮบรด รถไฟฟา เปนตน ซงแตละประเภทท

อยระหวางการพฒนานน ลวนแตยงคงมขอจากดในการใชงาน และขอจากดในดานเทคโนโลยยานยนต

อยางไรกด มการคาดการณวาภายในป 2563 แนวโนมการใชยานยนตประเภทพลงงานทดแทนจะเพมมากขน

ประเดนทาทายท 3 ความตกลงของประชาคมความรวมมอของอาเซยนทจะมผลการเปดเสรระหวางกน

และมเปาหมายความตกลงในทกดานใหมผลในป 2558

จากเปาหมายการรวมตวของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนใหมผลในความตกลงรวมกนในป 2558

(2015) ดวยแนวคดใหอาเซยนกลายเปนตลาดเดยวและฐานการผลตรวม (Single market and production

base) ซงจะทาใหเกดการเคลอนยายเสรทงในดาน วตถดบ สนคา บรการ การลงทน เงนทน และแรงงาน

ดงนน ประเดนทาทายของอตสาหกรรมยานยนตไทยจากการรวมกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป 2558

คอ

4-5

1. ดานมาตรฐานยานยนต การยอมรบมาตรฐานระหวางกนในกลมสมาชกอาเซยน (ASEAN

mutual recognition agreement – MRA) ประเทศอาเซยนจะตองยอมรบผลการทดสอบ

รวมกน ในจานวนรายการชนสวนทไดรบการพจารณาและตกลงเหนชอบรวมกนแลว ซงปจจบน

มทกาหนดไวรวมกนแลว 19 รายการ อยางไรกด เนองจากระดบมาตรฐานบงคบใชในประเทศ

อาเซยน ณ ขณะน ยงไมเทากน และรายการเครองมอทดสอบตามมาตรฐานดงกลาวทง

19 รายการ ในแตละประเทศกมความพรอมไมเทากน ดงนน จงเปนประเดนทาทายสาหรบ

ประเทศไทยในการสรางความไดเปรยบและแกไขจดออนใหทนกบระยะเวลาท ASEAN MRA

จะเรมมผลบงคบใช ดวยการยกระดบมาตรฐานในประเทศ และการพฒนาศกยภาพในการ

ทดสอบชนสวนในรายการดงกลาว

2. ดานตลาด เมออาเซยนรวมเปนตลาดเดยวจะสงผลดใหอาเซยนกลายเปนฐานการผลตยานยนต

ทสาคญแหงหนงของโลก ซงในป 2554 อาเซยนมปรมาณการผลตรถยนตรวม 2.9 ลานคน

อตราการเตบโตเฉลยสะสมในชวงระยะ 5 ป (2550-2554) รอยละ 7.23 และประเทศไทยมการ

ผลตรถยนตเปนอนดบ 1 ของอาเซยนดวยปรมาณการผลต 1.4 ลานคน ในป 2554 ซงการผลต

นนอกจากเพอจาหนายในประเทศ ยงเพอการสงออกไปยงประเทศตางๆ ทวโลก โดยมกลไก

ขอตกลงเขตการคาเสรระหวางประเทศ ทงในลกษณะทวภาคระหวางประเทศไทยและประเทศค

คา และในลกษณะพหภาคระหวางอาเซยนและประเทศคคา จงนบไดวา อาเซยนเปรยบเสมอน

จดกาวกระโดดอกกาวหนงของอตสาหกรรมยานยนตไทยสสากล

3. คแขงของไทยในอาเซยน จากการรวมตวของอาเซยน ผประกอบรถยนตจากทวโลก ทงจาก

ประเทศญปน จน อเมรกา ยโรป อนเดย ไดมงใชอาเซยนในการเปนฐานการผลตเพอจาหนายไป

ยงตลาดทวโลก ซงคแขงทสาคญของไทยในขณะน ไดแก อนโดนเซย และมาเลเซย ซง

อนโดนเซยมอตราการขยายตวทางเศรษฐกจทเพมขนอยางตอเนอง สงผลดตอโอกาสทาง

การตลาดจากการเพมขนของปรมาณความตองการในประเทศ ในขณะเดยวกนรฐบาล

อนโดนเซยไดเรมมนโยบายสงเสรมการลงทนในรถยนตนงขนาดเลก และรถประเภททเปนมตร

ตอสงแวดลอม และพลงงานทางเลอก เพอสอดรบกบแนวโนมเทคโนโลยยานยนตของโลก ใน

4-6

ขณะเดยวกน รฐบาลมาเลเซยไดมนโยบายใหมทเรยกวา Green Initiative เพอสงเสรมการ

ลงทนใหกบรถประเภททเปนมตรตอสงแวดลอมและประหยดพลงงาน เชน รถไฮบรด รถไฟฟา

เปนตน อยางไรกด ปจจบน แตละประเทศในอาเซยนมจดแขงของผลตภณฑทตางกน โดย

ประเทศไทย เนนทรถปคอพ 1 ตน และรถยนตนงประหยดพลงงานมาตรฐานสากล อนโดนเซย

เนนทรถยนตอเนกประสงค และรถยนตนงขนาดเลกไมเกน 1,200 cc. มาเลเซย เนนทรถยนต

นงขนาดกลางขนไป สวนฟลปปนสมจดเดนในการผลตชนสวนระบบสงกาลง (transmission)

จากประเดนทาทายทง 3 ประการ ของอตสาหกรรมยานยนตไทยในการกาวสตาแหนงเขาสการเปน

หนงในสบอนดบแรกของโลก จะตองตองปรบตวเขาสสภาวะการแขงขนของโซอปทานในระดบโลก (Global

supply chain) ทเปนการแขงขนทไมใชเปนเพยงการเปนฐานการผลตทสาคญของโลกเทานน หากแตตองมง

พฒนาในการทาวจยและพฒนาผลตภณฑใหสอดรบกบแนวโนมของทางเทคโนโลยยานยนตในอนาคต และใน

ขณะเดยวกนกตองเนนเรองการประหยดพลงงาน เปนมตรตอสงแวดลอม มมาตรฐานความปลอดภย และ

ประเดนทาทายสดทาย คอ เรองผลจากความตกลงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ทเปนทงโอกาสและอปสรรค

ของอตสาหกรรมยานยนตไทย โอกาสคอ ตลาดทเพมขน ในขณะทอปสรรค คอ ประเดนทเกยวของกบดาน

มาตรฐานมลพษและความปลอดภย สภาพการแขงขนกบประเทศคแขงในอาเซยนดวยกนในการดงดดการ

ลงทนทางตรงจากตางประเทศ และการแขงขนกบสนคาประเภทเดยวกนในตลาดเดยวกน

ดวยประเดนทาทายทง 3 ประการ การกาหนดทศทางการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ.2555-

2559 น จงมงเนนการยกระดบการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตสการเปนฐานการผลตระดบโลก ซงพรอม

ดวยการมระบบโครงสรางพนฐานทรองรบความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตไทยใหสอด

รบการเทคโนโลยยานยนตในอนาคตทเปนมตรตอสงแวดลอม ประหยดพลงงาน และมมาตรฐานความ

ปลอดภย ดวยความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบจากการมศนยทดสอบวจยและพฒนายานยนต ความสามารถ

ของบคลากร กฎระเบยบนโยบายภาครฐทเออตอการแขงขน ซงเปนการยกระดบมาสการพฒนาจากการเปน

ฐานการผลตยานยนตของภมภาคเอเชยตามเปาหมายวสยทศนของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ.

2545-2549 สการเปนฐานการผลตในระดบโลก

4-7

ดวยเปาหมายดงกลาว จงนามาสการกาหนดวสยทศน ป 2564 (2021) และยทธศาสตร แผนปฏบต

การของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2555-2559 (2012-2016) ดงน

2. วสยทศนอตสาหกรรมยานยนตไทย 2564 (VISION 2021)

วสยทศนอตสาหกรรมยานยนตไทย 2564 (VISION 2021) เปนการกาหนดทศทางการพฒนา

อตสาหกรรมยานยนต ทยกระดบจากความสาเรจของการพฒนาตามแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต

พ.ศ. 2550-2554 ซงไดกาหนดวสยทศนอตสาหกรรมยานยนตไทย 2554 (2011) คอ “ประเทศไทยเปนฐาน

การผลตยานยนตในเอเชยสามารถสรางมลคาเพมในประเทศ โดยมอตสาหกรรมชนสวนยานยนตทมความ

แขงแกรง” โดยวสยทศนอตสาหกรรมยานยนตตามแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2555-2559 จะ

เนนวสยทศนใน 10 ปขางหนา คอในป 2564 (2021) การมงเนนการพฒนายกระดบความสามารถในการ

แขงขนของอตสาหกรรมยานยนตใหกาวสความเปนเลศจากระดบเอเชยสระดบโลก ซงมความเปนมตรกบ

สงแวดลอม และมงสรางประโยชนใหเกดกบประเทศโดยการสรางมลคาเพมภายในโซอปทานของ

อตสาหกรรมยานยนต ดวยวสยทศนทกาหนดเนนในเรองความเปนมตรตอสงแวดลอม ซงตองประกอบดวย

คณสมบต 2 ประการ คอ 1. เปนมตรตอสงแวดลอม 2. ไดมาตรฐานยานยนตระดบสากล ซงใหความสาคญ

กบความปลอดภย จงนามาสวสยทศน 2564 ดงน

“ประเทศไทยเปนฐานการผลตยานยนตโลก

พรอมดวยหวงโซอปทานทสรางมลคาเพมในประเทศ

และเปนมตรกบสงแวดลอม”

“Thailand is a global green4-1 automotive production base

with strong domestic supply chains

which create high value added for the country”

4-1 Environmental friendly & International standard

4-8

3. แผนยทธศาสตร (Strategic Plan)

แผนยทธศาสตรการพฒนาไปสวสยทศนขางตนประกอบดวยกลยทธหลก จากความเปนเลศ ใน 3

ดาน และ สงแวดลอมเพอการดาเนนธรกจทดใน 2 ประการ คอ 3 Centers of Excellences (COEs) + 2

Environments (ENVs) ดงน

Productivity 

Improvement

Cluster/Supply chain

Network 

Green manufacturing

Integrated  AHRD 

System DevelopmentCapability upgrading

AHRD Alliance

Human Resources

Development

Strategic Plan (3 COEs + 2 ENVs)

VISION 2021“Thailand is a global green automotive production base

with strong domestic supply chains which create high value added for the country”

Entrepreneur Strength

Enhancement

Alternative energy

Light weight vehicles

Vehicle safety

Advanced production T        technology

Research andTechnology

Development

• Testing and R&D Centers

• Automotive Academy

ENV-1Infrastructure

•Policy Integration•Policy Research Support•Promote Investment Promotion for Green Products and Suppliers•Branding for REM

• Automotive Information Centers

COE-1 COE-2 COE-3

[COE: Center of excellence ENV: Good Business Environment]

ทมา: สถาบนยานยนต และ CEO Forum เมอวนท 31 กรกฎาคม 2555

ปรบปรงโดยคณะทางานแผนแมบทฯ

4-9

COE-1: ความเปนเลศในดานเทคโนโลย การวจยและพฒนา (Research and Technology

Development)

เปนแรงขบเคลอนดานการยกระดบขดความสามารถในการแขงขนจากการพฒนาเทคโนโลย ทเนน

ความเปนเลศในดานการพฒนาเทคโนโลยและงานวจยเพมเตมจากวศวกรรมการผลต ซงเปนแรงขบเคลอนใน

การยกระดบความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนต โดยถาประเทศไทยไมสามารถวจย พฒนา

ผลตภณฑใหทนตอเทคโนโลยใหม ๆ ทมการเปลยนแปลงแลว กจะทาใหไมสามารถเพมขดความสามารถใน

การแขงขนในระดบเอเชย หรอในระดบโลกได รวมถงอาจสญเสยการเปนผนาในอาเซยน ดงนน ประเทศไทย

จงควรมการสงเสรมใหผประกอบการมการวจย และพฒนาเทคโนโลยใหม ๆ ในประเทศไทย

เปาประสงคของ COE-1

มงสความเปนเลศในดานการพฒนาเทคโนโลยและงานวจย ซงเปนแรงขบเคลอนในการยกระดบ

ความสามารถการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนต โดยการพฒนาเทคโนโลยทสอดคลองกบทศทางการ

พฒนา คอเทคโนโลยรกษโลกซงจะตองประกอบดวย เทคโนโลยสะอาด ประหยด ปลอดภย โดยตวอยาง

เทคโนโลยเปาหมาย มดงตอไปน

(1) พลงงานทางเลอกและพลงงานทดแทน (Alternative and renewable energy)

พลงงานทางเลอกเปนสงทมความจาเปนเนองจากแนวโนมนามนจากปโตรเลยมมแนวโนมวาจะหมด

ไปในอนาคต รวมถงราคานบวนกจะแพงขน โดยพลงงานทางเลอกหนงทควรใหความสนใจคอ พลงงาน

ทดแทน (Renewable energy) เชน เอทานอล ไบโอดเซล เปนตน เนองจากประเทศไทยสามารถผลตไดจาก

พชผลทางการเกษตร ซงสอดรบกบแผนพฒนาพลงงานทดแทน ของกระทรวงพลงงาน นอกจากนยงมการ

พฒนาใหใชพลงงานจากการขบเคลอนแบบอน อาทเชนรถยนตทใชพลงงานไฟฟาเปนแรงขบเคลอนใน

รปแบบตางๆ เชน รถยนตไฮบรด ไฮบรดแบบเสยบปลก และรถยนตไฟฟา รวมถงการพฒนาเชอเพลงใน

รปแบบอน ๆ ไดแก เซลลเชอเพลง (Fuel cell) นนเปนแนวทางในอนาคตของโลก ซงเปนเทคโนโลยทตอง

ตดตามและพฒนา เพราะจดสาคญคอ จดคมทนเทยบกบเครองยนตสนดาปภายในทยงคงมการพฒนาอยาง

ตอเนอง ประสทธภาพการใชงาน การกาจดซากของแบตเตอร

4-10

สาหรบประเทศไทย ไดเหนความสาคญของการพฒนาพลงงานทางเลอก ซงประโยชนทไดรบจาก

พลงงานทางเลอกนอกจากจะชวยทดแทนการนาเขานามนจาการปโตรเลยมแลว ยงชวย ในเรองความความ

มนคงพลงงาน ดงนนการวจยเพอตอยอดในเรองการสนบสนนการใชรถยนตพลงงานทางเลอกจงมความ

จาเปน โดยเฉพาะอยางยงในสวนทเกยวของกบการพฒนาชนสวนยานยนตใหสามารถรองรบการใชพลงงาน

ทางเลอกในรปแบบตาง ๆ

(2) การลดนาหนกของยานยนต (Light weight vehicle)

ยานยนตมแนวโนมทใชวสดในการผลตชนสวนทมนาหนกเบามากขนเนองจากเมอรถมนาหนกเบา จะ

ทาใหแรงกดของรถทกระทากบพนถนนลดลง ทาใหสามารถลดแรงฉดลากจากเครองยนตและระบบสงกาลง

สงผลใหใชการบรโภคพลงงานเชอเพลงลดลง ขณะทสมรรถนะของเครองยนตเพมขน การลดนาหนกโดยการ

เปลยนวสดทเบาขนจงเปนสงททาทายสาหรบผประกอบการยานยนต โดยขอสาคญของการใชวสดทมนาหนก

เบาคอ ความปลอดภยรวมถงเรองระยะเวลาการใชงาน โดยตวอยางของเทคโนโลยททาใหนาหนกเบาขนคอ

นาโนเทคโนโลย

(3) ความปลอดภยของยานยนต (Vehicle safety)

แนวโนมการเสยชวตจากอบตเหตยานยนตมแนวโนมมากขนเรอย ๆ สวนหนงเปนผลมาจากปรมาณ

รถทมปรมาณมากขน อกสวนหนงคอชนสวนและระบบภายในของรถโดยสารยงไมมการกาหนดตาม

มาตรฐานสากล ดงนนการผลตรถยนตทมมาตรฐานความปลอดภยทดจงมความจาเปน สาหรบเทคโนโลย

ความปลอดภยดานยานยนตและชนสวนนนแบงออกเปน 3 ประเภทใหญๆ คอ 1) เทคโนโลยความปลอดภบ

แบบปองกน (Active safety) ซงเปนเทคโนโลยทปองกนการเกดอบตเหต เชน ระบบหามลอ (Brake)

กระจกมองหลง (Rear view mirror) หรอเสยงสญญาณ (Audible warning) เปนตน 2) เทคโนโลยความ

ปลอดภยแบบปกปอง (Passive safety) ซงเปนอปกรณทปกปองผโดยสารหลงจากเกดการชนแลว เชน ความ

ปลอดภยจากการชน (Crash) ถงลมนรภย (Airbag) หรอเขมขดนรภย (Safety belt) เปนตน 3) ระบบขนสง

อจฉรยะ (Intelligent Transportation System Technology - ITS Technology) ซงเปนเสมอนผชวยใน

การขบขใหมความปลอดภยยงขน

4-11

สาหรบประเทศไทย การสรางยานยนตทมความปลอดภยนน พนฐานแลวกจะตองเปนตามมาตรฐาน

ทกาหนดโดยคานงถงมาตรฐานของโลกอาท UN ECE ซงการทา ASEAN MRA ในป พ.ศ. 2558 นนจะใชUN

ECE เปนมาตรฐานกลาง แตการจะพฒนาและทดสอบผลตภณฑจาเปนจะตองมศนยทดสอบและวจยพฒนา

เพอเปนการตอบโจทยของการพฒนายานยนตและชนสวนใหเปนไปตามมาตรฐานสากล รวมถงรกษาความ

เปนผนาของอาเซยนดานการผลตยานยนตได โดยมาตรฐานความปลอดภยนนควรพจารณาในรถยนตทกกลม

และทกประเภท ทงรถจกรยานยนต รถยนตนง รถปกอพ รถบรรทกขนาดใหญและรถบส รวมถงรถเฉพาะทาง

อน ๆ

(4) เทคโนโลยการผลตขนกาวหนา (Advance production technology)

ดวยการผลตปรมาณทสงขน ชนสวนมความซบซอนและยากมากขนมากขน รวมถงเพอสอบรบกบ

ชนสวนทนบวนจะมความละเอยดตลอดจนมการนาระบบอเลกทรอนกสมาใชมากขน ทาใหมความจาเปนท

ตองใชเทคโนโลยในการผลตขนกาวหนา (Advance production technology) มาชวยในการผลตอยาง

หลกเลยงไมได และการสงเสรมการใชเทคโนโลยในการผลตขนกาวหนา จงตองจะเปนสวนหนงในการพฒนา

อตสาหกรรมยานยนตไทยใหมขดความสามารถเปนผนาในอาเซยนและระดบโลกตอไป

COE-2: ความเปนเลศในดานการพฒนาบคลากร (Human Resources Development)

เปนแรงขบเคลอนดานการยกระดบความสามารถในการแขงขนจากการยกระดบฝมอแรงงานสการม

แรงงานทมทกษะฝมอแรงงานระดบสง และวศวกร ตลอดจนบคลากรในดานบรหารจดการทมความสามารถ

ใหกบอตสาหกรรมยานยนต ซงจาเปนตองเตรยมรองรบตามอตราการขยายตวทคาดวาจะมการผลตยานยนต

ถง 3 ลานคน ภายในป พ.ศ. 2558 และเปาหมายการเปนฐานการผลตยานยนตระดบโลก ดงนน ภายใต

กลยทธ COE-2 น จงประกอบดวยแผนกลยทธทสามารถพฒนาความสามารถของบคลากรในอตสาหกรรม

ยานยนตทงระบบ ตงแต การบรณาการระบบการพฒนาบคลากร ซงเกยวของกบการวางหลกสตรและระบบ

การศกษา การพฒนาฝกอบรมแรงงานฝมอและแรงงานไรฝมอ ไปจนถงการการสรางเครอขายความรวมมอใน

การพฒนาบคลากรกบทงองคกรในประเทศและตางประเทศ ทสอดคลองกบแนวโนมการเปลยนแปลงและการ

ขยายตวของอตสาหกรรมยานยนตในอนาคต

4-12

เปาประสงคของ COE-2

ยกระดบความสามารถของบคลากรในระดบแรงงานมฝมอ ระดบหวหนางาน ระดบวศวกรทดสอบ

และวจยพฒนา ตลอดจนผบรหาร ใหมความรความเขาใจ เพมสงขน สามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ

และผลตภาพเพมขน โดยมการพฒนาบคลากรแบบครบวงจรในทกระดบ

โดย COE-2 น จะเสรมและเชอมโยงกบ ENV-1 ในการเตรยมความพรอมดานโครงสรางพนฐาน ซงม

แผนงานการจดตงสถาบนพฒนาบคลากรของอตสาหกรรมยานยนตทมเปาประสงคในการสรางสภาวะ

แวดลอมทดดวยความพรอมในปจจยโครงสรางพนฐานรองรบการขยายตวและการพฒนาของอตสาหกรรม

ยานยนตในอนาคต

COE-3: เสรมสรางความเขมแขงของผประกอบการ (Entrepreneur Strength Enhancement)

เปนแรงขบเคลอนดานการยกระดบความสามารถในการแขงขนจากการมผผลตชนสวนยานยนตทม

ประสบการณในการผลตชนสวนใหกบอตสาหกรรมยานยนตมายาวนาน หากแตแนวโนมเทคโนโลยยานยนต

ยานยนตในอนาคตและสภาวะการแขงขนทางการคาโลกทมระดบมาตรฐานและอปสรรคทางการคาทมใชภาษ

สงขน ดงนน จงกาหนดแผนยทธศาสตรเพอมงสความเปนเลศของกระบวนการผลตอยางยงยน โดยเนนใน

เรองการพฒนาประสทธภาพและผลตภาพในการบรหารการผลต การพฒนาเทคโนโลยในกระบวนการผลตท

สะอาดเปนมตรกบสงแวดลอม และการพฒนาการเชอมโยงเครอขายความรวมมอของผประกอบการในหวงโซ

อปทานในอตสาหกรรมยานยนตใหทมเอกภาพในการพฒนาขดความสามารถการแขงขนรวมกนสามารถสราง

มลคาเพมตลอดหวงโซอปทาน

การบรหารจดการกระบวนการผลตของผประกอบการในอตสาหกรรมยานยนต เปนปจจยสาคญหนง

ตอการตดสนใจจดหาชนสวนของผผลตรถยนต และสงผลตอการขยายกาลงการผลตในฐานการผลตเดมหรอ

จะเคลอนยายการลงทนไปยงประเทศอน ซงในยคการคาเปดเสรและเทคโนโลยการสอสารททนสมยปจจบน

ทาใหแนวโนมการจดหาชนสวนปรบเขาสลกษณะการจดหาในระดบโลก (Global sourcing) และเปนแบบ

4-13

เปนโมดล (Module) มากขน ดงนนเพอใหประเทศไทยรกษาฐานการผลตใหคงอยได ผประกอบการตอง

ปรบตวอยางรนแรง เพอใหมขดความสามารถในการแขงขนทดเทยมกบคคาโลก โดยตองมกระบวนการผลตท

มผลตภาพ และเปนมตรกบสงแวดลอมตลอดหวงโซอปทานทสอดรบกบความตองการของลกคาและสงคม

เปาประสงคของ COE-3

เพอยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ โดยเฉพาะอยางยงผผลตชนสวนยาน

ยนต ใหสามารถกาวเขาสการเปนผผลตชนสวนในโซอปทานระดบโลก โดยการมโซอปทานในประเทศทเปน

Lean supply chain ทงระบบ รวมถงมกระบวนการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอม (Green manufacturing)

ENV-1: การสรางสภาวะแวดลอมทดดวยปจจยโครงสรางพนฐาน (Infrastructure) เพอรองรบแผนยทธ

ศาสตร COE-1 COE-2 และ COE-3

เปนแรงขบเคลอนในการจดเตรยมโครงสรางพนฐานเพอรองรบการพฒนาศนยความเปนเลศในดาน

ตางๆ เพอสนบสนนการดาเนนการตามแผนยทธศาสตร COE-1 COE-2 และ COE-3 ซงสงทประเทศไทย

จะตองจดใหมขนอยางเตมรปแบบคอ การมศนยทดสอบและการวจยพฒนายานยนต ศนยสารสนเทศยาน

ยนต และสถาบนพฒนาบคลากรของอตสาหกรรมยานยนต เพอเปนพนฐานในการสรางและสนบสนนความ

รวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชน

ดวยเปาหมายของแผนแมบทฯ นมงสการเปนฐานการผลตยานยนตรกษโลกทสาคญของโลก ดงนน

การพฒนาเทคโนโลยยานยนตตามแนวโนมการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยยานยนตของโลก นน หวใจสาคญ

คอ ความสามารถในการทาวจยและพฒนา ความพรอมของโครงสรางพนฐานทสามารถรองรบการปรบเปลยน

ทางเทคโนโลยยานยนตในอนาคต และการมขอมลทสาคญตอการวเคราะหแนวโนม และศกยภาพของผผลต

ยานยนตทงในประเทศและตางประเทศ เพอใหสามารถวเคราะหชองวางระหวางอตสาหกรรมยานยนตใน

ประเทศเทยบกบประเทศคแขง และขอมลนโยบายการพฒนาของประเทศคแขง ขอมลทงในดานอปสงคและ

อปทานทสาคญตอการวเคราะหเพอการปรบเปลยนยทธศาสตรในการพฒนา ตลอดจนการจดตงสถาบน

4-14

พฒนาบคลากรของอตสาหกรรมยานยนตซงสนบสนนเชอมโยงกบ COE-2 ในเรองการสรางความเปนเลศใน

ดานการพฒนาบคลากร จงเปนสงสาคญทตองดาเนนการภายใตยทธศาสตรของ ENV-1 น โดยอาศยกลไก

การสนบสนนจากภาครฐรวมมอกบภาคเอกชน และมความตองการจากภาคเอกชนเปนปจจยสนบสนนในการ

ดาเนนการ

เปาประสงคของ ENV-1

จดเตรยมโครงสรางพนฐานเพอรองรบการดาเนนกจกรรมตาง ๆ ไดอยางเพยงพอ ทงดานการวจย

และพฒนา การพฒนาบคลากร และการพฒนาผผลตชนสวนยานยนต โดยโครงสรางพนฐานทจาเปนไดแก

(1) ศนยทดสอบและวจยพฒนายานยนต

(2) สถาบนพฒนาบคลากรยานยนต

(3) ศนยสารสนเทศยานยนต

ENV-2: การสรางสภาวะแวดลอมทดดวยกฎระเบยบนโยบายภาครฐ (Policy Integration)

เปนแรงขบเคลอนในดานการสรางความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการเพมขดความสามารถในการ

แขงขนของอตสาหกรรมยานยนต และการเปนฐานการผลตยานยนตทสาคญของโลก ดวยกฎระเบยบนโยบาย

และมาตรการของภาครฐทเอออานวย ตลอดจนการชวยสงเสรมภาพลกษณของอตสาหกรรมยานยนตไทย

และการสนบสนนการสรางตราสนคาของไทยใหเปนทยอมรบทวโลกในดานคณภาพและมาตรฐานสากล

เปาประสงคของ ENV-2

เนนทการสรางสภาวะแวดลอมทดดวยการปรบปรงและกาหนดกฎระเบยบ นโยบาย และมาตรการ

สนบสนนของภาครฐใหเอออานวยตอการบรรลเปาหมายในการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทยเพอมงสการ

เปนฐานการผลตยานยนตท เ ปนมตรตอสงแวดลอมของโลก มการพฒนาเทคโนโลยขนสง และม

4-15

มาตรฐานสากล อยางประสานสอดคลองกน โดยจะตองมการจดตงคณะกรรมการกากบนโยบายอตสาหกรรม

ยานยนตและชนสวนยานยนตแหงชาต (กยช.)

4. ความสอดคลองของยทธศาตรกบแผนงานอน ๆ ทเกยวของ

จากการกาหนดยทธศาสตรการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทย 5 ยทธศาสตรดงทไดกลาวไปขางตน

พบวา เปนไปในทศทางเดยวกบแผนยทธศาสตรในระดบมหภาค คอ แผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมไทย

พ.ศ. 2555 – 25744-2 กลาวคอ แผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมไทยจะใหความสาคญกบการสราง

โครงสรางพนฐานและโครงสรางสนบสนนสาหรบการพฒนาอตสาหกรรม เพอใหเกดรากฐานทมนคงในการตอ

ยอดสาหรบการพฒนาอตสาหกรรมในแตละประเภท และสาหรบการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตนน ม

แนวทางการพฒนาใน 4 ดาน ดงน

(1) ยกระดบฝมอแรงงาน เพอพฒนาประสทธภาพการผลตและรองรบเทคโนโลยในอนาคต

(2) พฒนาผลตภณฑและกระบวนการผลต เพอพฒนาศกยภาพการแขงขนของประเทศและสราง

การพงพาเทคโนโลยภายในประเทศ

(3) เชอมโยงอตสาหกรรม สรางความมนคงทางวตถดบตนนา เพอสนบสนนการขยายตวของ

อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต

(4) ยกระดบโครงสรางสนบสนน เพอพฒนาศกยภาพการแขงขน

ซงพบวา COE-1 (ความเปนเลศในดานเทคโนโลย การวจยและพฒนา) และ COE-3 (เสรมสรางความ

เขมแขงของผประกอบการ) สอดคลองกบแนวทางการพฒนาในเรองการพฒนาผลตภณฑและกระบวนการ

ผลต ในขณะท COE-2 (ความเปนเลศในดานการพฒนาบคลากร) สอดคลองกบแนวทางการพฒนาในเรองการ

ยกระดบฝมอแรงงาน

4-2 ทมา: กระทรวงอตสาหกรรม (2554), แผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมไทย พ.ศ. 2555 – 2574

4-16

นอกจากน ยงพบวา การกาหนดวสยทศนอตสาหกรรมยานยนต 2564 ทตองการเปนฐานการผลต

ยานยนตโลกทเปนมตรกบสงแวดลอม ยงสอดคลองกบแผนยทธศาสตรการใชพลงงาน ในแผนอนรกษ

พลงงาน 20 ป พ.ศ. 2554 – 25734-3 ดวย กลาวคอ แผนอนรกษพลงงาน 20 ป มเปาหมายในป พ.ศ. 2573

(เมอเปรยบเทยบกบป พ.ศ. 2548) จะลดความเขมการใชพลงงาน (Energy intensity) ลงรอยละ 25 และลด

การใชพลงงานขนสดทาย (Final energy) ลงรอยละ 20 โดยภาคเศรษฐกจทจะตองมการอนรกษพลงงานมาก

ทสดคอ ภาคขนสงและภาคอตสาหกรรม ทงนในแผนอนรกษพลงงานไดกาหนดมาตรการภาคบงคบ รวมทง

ภาคการสนบสนนและสงเสรมเพอลดการใชพลงงาน โดยมาตรการทเกยวของกบยานยนต คอ การสงเสรม

การใชยานยนตทมประสทธภาพพลงงานสง อาท การบงคบใชเกณฑมาตรฐานประสทธภาพลงงานขนตา

สาหรบยานยนต การใชมาตรการภาษเพอสงเสรมใหมการใชยานยนตประสทธภาพพลงงานสงและรกษา

สงแวดลอม เปนตน

4-3 ทมา: กระทรวงพลงงาน (2554), แผนอนรกษพลงงาน 20 ป พ.ศ. 2554 - 2573

5-1

บทท 5

แผนปฏบตการ 5 ป พ.ศ. 2555-2559

จากยทธศาสตรการพฒนาไปสวสยทศนขางตนประกอบดวยการสรางความเปนเลศ ใน 3 ดาน และ

สงแวดลอมเพอการดาเนนธรกจทดใน 2 ประการ (3 Centers of Excellences – COEs and 2 Good

Business Environments - ENVs) จงทาใหไดแผนปฏบตการเพอสนบสนนแผนยทธศาสตรในระยะ 5 ป

พ.ศ. 2555-2559 ดงตอไปน

ยทธศาสตรท 1 (COE-1)

ความเปนเลศในดานเทคโนโลย การวจยและพฒนา (Research and technology development)

แนวทางดาเนนการ

(1) สารวจขอมลหวของานวจยและพฒนาเทคโนโลยใหกบอตสาหกรรมยานยนต สอดคลองกบ

ทศทางของการพฒนาเทคโนโลยในภมภาคคอเทคโนโลยรกษโลกซงจะตองประกอบดวย

เทคโนโลยสะอาด ประหยด ปลอดภย โดยความรวมมอทางวชาการจากศนยเครอขายงานวจย

ทงในและตางประเทศ รวมทงภาคเอกชนทงนเพอใหตรงกบวามตองการของอตสาหกรรม

(ปจจบนและอนาคต)

(2) สรางเครอขายงานความรวมมอเพอการพฒนาวจยและพฒนาเทคโนโลยทงในและตางประเทศ

(3) ทบทวนแผนทนาทางเทคโนโลยสาหรบอตสาหกรรมยานยนต

(4) จดทาแผนระยะยาวเพอกาหนดแนวทางในการวจยและพฒนาเทคโนโลยยานยนตรกษโลก

(5) ดาเนนงานวจยและพฒนาเทคโนโลยตามแผนทวางไวรวมกบหนวยงานเครอขาย

แผนงาน/โครงการ

(1) โครงการวจยและพฒนาเทคโนโลยยานยนตรกษโลก ซงจะตองประกอบดวย เทคโนโลยสะอาด

ประหยด ปลอดภย โดยตวอยางเทคโนโลยเปาหมายมดงตอไปน

5-2

- เพอสนบสนนการใชพลงงานทางเลอกและพลงงานหมนเวยน (Alternative and renewable

energy)

- เพอลดนาหนกของยานยนต (Light weight vehicles)

- เพอยกระดบมาตรฐานความปลอดภยตอยานยนตบนทองถนน (Vehicle safety)

- เพอความสามารถในการผลตโดยใชเทคโนโลยระดบสง (Advance production technology)

กลมเปาหมาย

(1) ผประกอบยานยนต ประเภท รถยนตนง รถปคอพ รถบรรทกใหญ รถโดยสาร รถจกรยานยนต

รถเพอการใชงานพเศษ

(2) ผผลตชนสวนยานยนต OEM/REM

(3) ภาคการศกษา สถาบนวจย

หนวยงานรบผดชอบหลก

กระทรวงอตสาหกรรม (สถาบนยานยนต)

หนวยงานรบผดชอบทเกยวของ

(1) กระทรวงอตสาหกรรม: สศอ. สมอ. กสอ.

(2) กระทรวงพลงงาน: พพ. สนพ. กรมธรกจพลงงาน

(3) กระทรวงคมนาคม: กรมการขนสงทางบก

(4) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย: สวทน. สวทช. สนช.

(5) สถาบนอดมศกษา

(6) ผประกอบการและสมาคม

ตวชวด (Indicator)

(1) ผลงานวจยการพฒนาเทคโนโลยรกษโลก เทคโนโลยสะอาด ประหยด ปลอดภย และม

มาตรฐานความปลอดภย ในเทคโนโลยเปาหมายโดยสามารถนาไปใชไดในเชงพาณชย สราง

5-3

มลคาเพมใหกบยานยนตและชนสวนยานยนต และยกระดบความสามารถในการแขงขนของ

ผผลตชนสวนยานยนตไทยในอนาคต

(2) มเครอขายดานการวจยและพฒนาทเปนเลศทงในและตางประเทศ

ผลทไดรบในเชงคณภาพ (Outcome)

(1) มองคความรในระดบทสามารถสนบสนนการพฒนาผลตภณฑยานยนตรกษโลก ทาใหประเทศ

ไทยสามารถเปนผนาในอาเซยนในดานงานวจยและพฒนา

(2) มสวนในการสนบสนนทศทางของการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตของประเทศในอนาคต

(3) มสวนชวยในการผลกดนใหมการสรางมลคาเพมในประเทศมากขน รวมถงสรางมลคาการ

สงออกยานยนตเพมขน

กรณทประเทศไทยไมมการดาเนนการตามนโยบายยทธศาสตรท 1 (COE-1) นจะทาใหประเทศไทย

ขาดความสามารถในการแขงขนดานการวจยพฒนาซงสงผลกระทบในแงลบกบการพฒนาอตสาหกรรมยาน

ยนตไทยอยางยงยน รวมถงการสรางมลคาเพมในประเทศ

ยทธศาสตรท 2 (COE-2)

ความเปนเลศในดานการพฒนาบคลากร (Human Resources Development)

แนวทางดาเนนการ

(1) จดทาแผนพฒนาบคลากรยานยนต เพอกาหนดแนวทางระยะยาว

(2) สารวจขอมล วางหลกสตรเพอพฒนาความสามารถของบคลากรใหกบอตสาหกรรมยานยนต

(Standard Academic & CPD Curriculum) โดยความรวมมอทางวชาการกบ

สถาบนการศกษาทงในและตางประเทศ รวมทงภาคเอกชนในการพฒนาและปรบปรงหลกสตร

ใหตรงกบความตองการของอตสาหกรรม (ปจจบนและอนาคต)

(3) สรางระบบการพฒนาบคลากรยานยนต (Automotive Human Resources Development

(AHRD) Operating Work System) พฒนาบคลากรในทกระดบ ทงระดบแรงงานมฝมอ ระดบ

5-4

หวหนางาน ระดบวศวกรทดสอบและวจยพฒนา โดยบรณาการรวมกบหนวยงานทเกยวของใน

การพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตสความยงยนทงระบบ

(4) สรางองคความรเพอการขยายผล ไดแก การสรางหลกสตรมาตรฐาน และวทยากร รวมทงความ

รวมมอดานผเชยวชาญ ผชานาญการ (Experts pool) เพอรวมกนพฒนาบคลากรดานตาง ๆ

(5) สรางเครอขายความรวมมอเพอการพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนต (Networking for

AHRD Single System) ในเชงบรณาการกบหนวยงานทงภาครฐ ภาคการศกษาและภาคเอกชน

แผนงาน/โครงการ

(1) โครงการพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตสความยงยน

(2) โครงการความรวมมอกบสถาบนการศกษา

- พฒนาบคลากรในสถานประกอบการ ทงทปฏบตงานอยเดมและเขามาใหม โดยผาน

หลกสตรการพฒนาความร ตอเนองทางวชาชพ (Continuing Professional

Development: CPD)

- พฒนานกศกษาทกาลงจะจบ หรอนกศกษาจบใหม โดยผานหลกสตรเตรยมความพรอม

กอนเขาสการทางานในภาคอตสาหกรรมยานยนต

กลมเปาหมาย

(1) บคลากรของสถานประกอบการในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน และอตสาหกรรม

สนบสนน

(2) บคลากรของหนวยงานภาคราชการและภาคการศกษา

(3) นกเรยน นสต นกศกษา และบคลากรทสนใจ

หนวยงานรบผดชอบหลก

กระทรวงอตสาหกรรม

5-5

หนวยงานรบผดชอบทเกยวของ

(1) กระทรวงอตสาหกรรม: สศอ. กสอ. สยย.

(2) กระทรวงแรงงาน : กพร. สพร.

(3) ผประกอบการอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน

(4) สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย ฯลฯ

(5) สถาบนการศกษาระดบอดมศกษาและอาชวศกษา

(6) สถาบนคณวฒวชาชพ : สคช.

ตวชวด (Indicator)

(1) มระบบการพฒนาบคลากรยานยนตเชงบรณาการ (Integrated AHRD System

Development) มศนยพฒนาและรบรองหลกสตรความสามารถ (Certify Body - CB) และ

ศนยรบรองเครอขายการฝกอบรม (Accredit center) ดานยานยนต

(2) มบคลากรทมความสามารถสง (Capability upgrading) ในระดบแรงงานมฝมอ ระดบหวหนา

งาน ระดบวศวกรทดสอบ และนกวจย

(3) มการพฒนาศนยฝกอบรมในสถานประกอบการ (Private training center) เพมมากขน

ผลทไดรบในเชงคณภาพ (Outcome)

(1) บคลากรระดบแรงงานมฝมอ ระดบหวหนางาน ระดบวศวกรทดสอบและวจยพฒนา ม

ความสามารถสามารถทในการทางานทตองใชทกษะ และเทคโนโลยขนสง โดยสามารถทางาน

ไดอยางมประสทธภาพและผลตภาพเพมขน

(2) เครอขายมองคความรและสามารถนาไปตอยอดในการขยายผลการพฒนาบคลากรไดอยาง

เพยงพอตอความตองการของภาคอตสาหกรรม

(3) บคลากรจบใหมมความพรอมกอนเขาสภาคอตสาหกรรมยานยนต

5-6

ยทธศาสตรท 3 (COE-3)

เสรมสรางความเขมแขงของผประกอบการ (Entrepreneur Strength Enhancement)

แนวทางการดาเนนงาน

(1) สารวจขอมลภาพรวมของการพฒนาผลตภาพ และกระบวนการผลตสะอาดทเปนมตรกบ

สงแวดลอมของผประกอบการในหวงโซอปทาน (Supply chain) ของอตสาหกรรมยานยนต

รวมถงการวจยและพฒนาเทคโนโลย และทรพยากรตางๆ อาทเชน องคความร บคลากร

เครองมอเครองจกรและอปกรณ

(2) บรณาการและทาแผนท (Mapping) และจดทาแผนการพฒนาผประกอบการในหวงโซอปทาน

(Supply chain) ของอตสาหกรรมยานยนตอยางเปนระบบโดยรวม (Integrated and

systematic plan)

(3) ประสานความรวมมอและเชอมโยงกบหนวยงานทเกยวของประกอบดวยภาครฐ ผประกอบการ

ในอตสาหกรรม และสถาบนการศกษาเปนเครอขายความรวมมอ (Cluster /Network) ในการ

สรางเครอขายความรวมมอในการพฒนาผประกอบการในหวงโซอปทานอยางมเอกภาพ

(4) พฒนาผประกอบการในหวงโซอปทานอตสาหกรรมยานยนต ใหมผลตภาพ (Productivity) และ

มกระบวนการผลตทสะอาดและเปนมตรกบสงแวดลอม (Green Manufacturing) อยางมระบบ

และมประสทธภาพ

แผนงาน/โครงการ

(1) โครงการพฒนาผประกอบการในหวงโซอปทานอตสาหกรรมยานยนตสความยงยน (Sustainable

Manufacturing Development for Automotive Supply Chain) ดวย 3 โครงการยอย ไดแก

- โครงการยอย การพฒนาผลตภาพดวยเครองมอในการปรบปรงทมประสทธภาพ

- โครงการยอย การพฒนากระบวนการผลตทสะอาดและเปนมตรกบสงแวดลอม

- โครงการยอย การพฒนาเครอขายความรวมมอ (Cluster Supply Chain Network)

5-7

กลมเปาหมาย

(1) ผประกอบยานยนต

(2) ผผลตชนสวน OEM/REM

หนวยงานรบผดชอบหลก

กระทรวงอตสาหกรรม

หนวยงานรบผดชอบทเกยวของ

(1) กระทรวงอตสาหกรรม: สศอ. กสอ. กรอ. กพร.

(2) สถาบนการศกษา

(3) ผประกอบการและสมาคม

ตวชวด (Indicator)

(1) การพฒนาผลตภาพของผประกอบการในหวงโซอปทานของอตสาหกรรมยานยนตไดรบการพฒนา

ดวยเครองมอในการปรบปรงทมประสทธภาพ

(2) ผประกอบการในหวงโซอปทานของอตสาหกรรมยานยนตไดรบการพฒนากระบวนการผลตท

สะอาดและเปนมตรกบสงแวดลอม

(3) การเชอมโยงเครอขายความรวมมอการพฒนาผประกอบการในหวงโซอปทาน (Supply chain)

ของอตสาหกรรมยานยนตไดรบการพฒนาอยางเปนระบบ

ผลทไดรบในเชงคณภาพ (Outcome)

ผประกอบการในอตสาหกรรมยานยนตทงหวงโซอปทาน (Supply chain) มขดความสามารถในการ

แขงขนเพมขน สามารถตอบสนองความตองการของลกคาและสงคม โดยมการกระบวนการผลตทสะอาด

(Green manufacturing) ทาใหสามารถดาเนนธรกจไดอยางมนคงและยงยน ในความทาทายของเศรษฐกจท

มความเปลยนแปลงอยางมพลวต

5-8

ยทธศาสตรท 4 (ENV-1)

การสรางสภาวะแวดลอมทดดวยปจจยโครงสรางพนฐาน (Infrastructure)

แนวทางดาเนนการ

(1) จดตงศนยทดสอบและวจยพฒนายานยนต โดยดาเนนการ ดงน

- สารวจขอมลการจดทาศนยทดสอบและวจยพฒนายานยนต และมาตรฐานทเกยวของทงน

เพอใหสอดคลองกบทศทางของการพฒนาเทคโนโลยรกษโลกซงจะตองประกอบดวย

เทคโนโลยสะอาด ประหยด ปลอดภย

- จดทาแผนในการทาศนยทดสอบและวจยพฒนายานยนต

- จดตงศนยทดสอบ และวจยและพฒนายานยนต

- ใหบรการดานการทดสอบ วจยและพฒนาอตสาหกรรมยานยนตอยางเปนระบบ

- สรางเครอขายงานความรวมมอเพอการพฒนาวจยและพฒนาเทคโนโลยทงในและตางประเทศ

(2) จดตงศนยสารสนเทศยานยนต โดยมแนวทางดาเนนการ ดงน

จดทาและพฒนาฐานขอมลทเกยวกบอตสาหกรรมยานยนต ตลอดจนจดทารายงาน

ศกษาดานยานยนตเพอสนบสนนการกาหนดนโยบายของภาครฐ และการปรบแผนธรกจของ

ภาคเอกชน โดยเนนฐานขอมลทใชเพอการวเคราะหความสามารถในการแขงขน เปรยบเทยบ

กบคแขง สถานภาพอตสาหกรรมยานยนตทงในระดบโลก ภมภาค ในประเทศ และประเทศ

คแขง ตลอดจนนโยบาย กฎระเบยบ มาตรฐาน มาตรการทางการคาของแตละประเทศ โดยตอ

ยอดจากโครงการสารสนเทศยานยนตของกระทรวงอตสาหกรรม ยกระดบสการเปนศนยขอมล

อตสาหกรรมยานยนตทมขอมลครอบคลมประเดนสาคญ มการปรบปรงขอมลอยางตอเนอง ม

ความถกตองและนาเชอถอ

(3) จดตงสถาบนพฒนาบคลากรยานยนต โดยมแนวทางดาเนนการ ดงน

กระทรวงอตสาหกรรมและหนวยงานรบผดชอบ รวมดาเนนการเพอจดตงสถาบนพฒนา

บคลากรยานยนต เพอเปนศนยการพฒนาและศนยเชอมโยงเครอขายพฒนาบคลากรใน

อตสาหกรรมยานยนต โดยการจดทาแผนการดาเนนงาน เพอเตรยมความพรอมการจดตง

สถาบนพฒนาบคลากรยานยนต ทงในดานสถานท เครองจกรและอปกรณ บคลากร

5-9

ผเชยวชาญ ผชานาญการ หลกสตร ระบบพฒนาวทยากรและผตรวจประเมน รวมทงจดทาศนย

ขอมลทเกยวของกบระบบพฒนาบคลากรยานยนต เพอสนบสนนการดาเนนการตามแผนยทธ

ศาสตร COE-2 ทเนนความเปนเลศในดานการพฒนาบคลากร

แผนงาน/โครงการ

(1) สรางศนยทดสอบและวจยพฒนายานยนต ทมขอบเขตความสามารถดงน

- เพอการรองรบดานการวจย และพฒนาเทคโนโลยยานยนตรกษโลก

- ศนยทดสอบเพอการรบรอง (Type approval) ระดบอาเซยน (ASEAN MRA) และสากล

- ศนยทดสอบเพอสามารถรองรบ โครงการดานงานวจยภาครฐ และหนวยงานอน ๆ ทเกยวของ

(2) ศนยสารสนเทศยานยนต

(3) จดตงสถาบนพฒนาบคลากรของอตสาหกรรมยานยนต

กลมเปาหมาย

(1) ผประกอบยานยนต ประเภท รถยนตนง รถปคอพ รถบรรทกใหญ รถโดยสาร รถจกรยานยนต

รถเพอการใชงานพเศษ

(2) ผผลตชนสวน OEM/REM

(3) บคลากรของสถานประกอบการในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน และอตสาหกรรม

สนบสนน

(4) บคลากรของหนวยงานภาคราชการและภาคการศกษา

หนวยงานรบผดชอบ

(1) กระทรวงอตสาหกรรม: สศอ. กสอ. สยย.

(2) กระทรวงแรงงาน : กพร. สพร.

(3) ผประกอบการอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน

(4) สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย ฯลฯ

(5) สถาบนการศกษาระดบอดมศกษาและอาชวศกษา

5-10

(6) สถาบนคณวฒวชาชพ : สคช.

ตวชวด

(1) มศนยทดสอบและวจยพฒนายานยนตรกษโลกเพอการรองรบดานการวจย และพฒนา

เทคโนโลยรกษโลก ศนยทดสอบเพอการรบรอง (Type approval) ระดบอาเซยน (ASEAN

MRA) และสากล และศนยทดสอบเพอสามารถรองรบ โครงการดานงานวจยภาครฐ และ

หนวยงานอน ๆ ทเกยวของ โดยมองคความร และเครอขายทงในและตางประเทศ

(2) มศนยขอมลทมองคความรทจาเปนในการนาไปใชในการพฒนาเทคโนโลยรกษโลก และการ

สรางขดความสามารถในการแขงขน ซงประกอบดวยฐานขอมลทงในประเทศและตางประเทศ

เพอสนบสนนการกาหนดนโยบายของรฐ และการดาเนนธรกจของภาคเอกชน ใหทนตอการ

เปลยนแปลงทางสภาวะการแขงขน

(3) มสถาบนพฒนาบคลากรของอตสาหกรรมยานยนตทสามารถใหบรการเพอสนบสนนการ

ดาเนนการตามแผนยทธศาสตร COE-2 ทเนนความเปนเลศในดานการพฒนาบคลากร

ผลทไดรบในเชงคณภาพ (Outcome)

(1) ยกระดบความสามารถในการทดสอบ วจย และพฒนาเทคโนโลยยานยนตรกษโลกของประเทศ

และสามารถเปนศนยกลางการใหบรการดานการวจย และพฒนาเทคโนโลยยานยนตรกษโลก

ของอาเซยน

(2) มสวนชวยในการสนบสนนใหมการสรางมลคาเพมในประเทศเพมขน รวมถงสรางมลคาการ

สงออกเพมขน

(3) ชวยสงเสรมการสรางนวตกรรมเทคโนโลยยานยนตใหมในอนาคต

(4) มขอมลและงานวจยท สนบสนนการวางแผนและกาหนดนโยบายของภาครฐและ

ภาคอตสาหกรรม

(5) มความพรอมดานโครงสรางพนฐานในการใหบรการแกภาคอตสาหกรรมอยางครบวงจร ซงเปน

ปจจยหนงทสาคญในการดงดดการลงทนเพอการเปนฐานการผลตยานยนตทสาคญของโลก

5-11

กรณทประเทศไทยไมมการดาเนนการตามนโยบายในยทธศาสตรท 4 (ENV-1) นจะทาใหประเทศ

ไทยขาดโครงสรางพนฐานทเปนปจจยสาคญในการพฒนาอยางเปนระบบ

ยทธศาสตรท 5 (ENV-2)

การสรางสภาวะแวดลอมทดดวยการบรณาการนโยบายภาครฐ (Policy Integration)

แนวทางดาเนนการ

ทบทวนกฎระเบยบนโยบายภาครฐทเปนอย สรปจดทเปนอปสรรค และไมสอดคลองหรอขดแยงกนใน

เชงของการสนบสนนเปาหมายทศทางการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตตามแผนแมบทฯ และพจารณา

ปรบปรงแกไขกฎระเบยบนโยบายภาครฐทเปนอปสรรคกอนในเบองตน กาหนดวางกฎระเบยบและนโยบาย

ใหสอดคลองตอทศทางการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตทมงเปาหมายเดยวกน โดยมการจดตงคณะกรรมการ

กากบนโยบายอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตแหงชาตเปนผบรณาการนโยบายใหเปนไปตาม

แนวทางของแผนแมบทฯ

แผนงาน/โครงการ

(1) จดตงคณะกรรมการกากบนโยบายอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตแหงชาต (กยช.)

เพอบรณาการนโยบายการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตใหสอดคลอง

เปนไปในทศทางเดยวกน และสอดรบกบสถานการณการเปลยนแปลงทางสภาวะการแขงขน

และเทคโนโลย นวตกรรมในอนาคต เพอใหบรรลเปาหมายการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต

(2) การศกษาวจยเชงนโยบาย เพอสนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมในดานตางๆ โดยมงเนนใน

ประเดนสาคญดงตวอยางตอไปน

- การสงเสรมการลงทนผลตภณฑยานยนตทเปนมตรตอสงแวดลอม และการเปนฐานการผลต

ยานยนตทสาคญของโลก สงเสรมการทาวจยและพฒนา

- ผลกดนมาตรการจงใจของภาครฐ เพอสนบสนนผลตภณฑและกระบวนการผลตทเปนมตรตอ

สงแวดลอมและปลอดภย

- ผลกดนนโยบายการขนสงทางราง

5-12

- ผลกดนกฎระเบยบทเกยวกบคณภาพและความปลอดภยของยานยนตและชนสวนใหเปน

สากล

- ผลกดนการปรบปรงกฎหมายทเกยวของใหมความทนสมย และสอดคลองกน เพอสงเสรมยาน

ยนตและชนสวนทเปนมตรตอสงแวดลอม

(3) สงเสรมการสรางตราสนคา และการสรางตลาดใหม สาหรบชนสวนอะไหล (REM)

กลมเปาหมาย

(1) กลมผผลตรถยนตทกประเภททเปนมตรตอสงแวดลอม

(2) กลมผผลตชนสวนยานยนต (OEM)

(3) กลมผผลตชนสวนอะไหลทดแทน (REM)

หนวยงานรบผดชอบหลก

กระทรวงอตสาหกรรม

หนวยงานรบผดชอบทเกยวของ

(1) กระทรวงพาณชย: กรมสงเสรมการสงออก

(2) กระทรวงคมนาคม: กรมการขนสงทางบก

(3) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย: กรมควบคมมลพษ

(4) กระทรวงการคลง: สศค. กรมสรรพสามต กรมสรรพากร กรมศลกากร

(5) กระทรวงพลงงาน

ตวชวด (Indicator)

(1) มการบรณาการ บรหารจดการ กากบนโยบายพฒนาอตสาหกรรมยานยนตทด ดวยการจดตง

คณะกรรมการประกอบดวยจากภาครฐและเอกชนรวมกนทาหนาทดงกลาว

(2) มนโยบายสงเสรมการลงทนทออกใหมเพอสงเสรมเทคโนโลยยานยนตทเปนมตรตอสงแวดลอม

คอ สะอาด ประหยด ปลอดภย ตามเปาหมายการพฒนา

5-13

(3) มการยกระดบมาตรฐานผลตภณฑทเปนสากล

(4) มมาตรการภาครฐทออกใหม ทสงเสรมยานยนตทเปนมตรตอสงแวดลอม การพฒนาระบบการ

ขนสง

(6) มตราสนคาผลตภณฑยานยนตใหมๆ ทงตลาดในประเทศและตลาดตางประเทศทเปนทยอมรบ

ผลทไดรบในเชงคณภาพ (Outcome)

ผผลตยานยนตมการลงทนเพมขนในประเทศ มการพฒนาและลงทในในผลตภณฑใหม ๆ ทเปนมตรตอ

สงแวดลอม ไดมาตรฐานสากล มตราสนคาของไทยทเปนทรจกทวโลก เปนปจจยสนบสนนสรางความมนใจใน

การใชสนคายานยนตทผลตในประเทศไทย ชวยใหสามารถสงออกไดเพมขนทกป

6-1

บทท 6

บทสรป

จากความสาคญของอตสาหกรรมยานยนตไทยตอการพฒนาประเทศตงแตอดตจนถงปจจบน กวา

50 ป ทาใหภาครฐจดอตสาหกรรมยานยนตอยในลาดบตนของอตสาหกรรมหลกทตองกาหนดยทธศาสตรใน

การพฒนาเพอสอดรบกบสภาวะการเปลยนทางการแขงขน ปจจยแวดลอมทเกยวของทงในประเทศและ

ตางประเทศ มาอยางตอเนอง และไดมการจดทาแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ.2545-2549 และ

แผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554 ซงเมอประเมนผลความสาเรจของแผนแมบทฯ ทงสอง

ฉบบ กลาวไดวา ระดบความสาเรจของแผนแมบทฯ ฉบบ พ.ศ. 2550-2554 มสวนสาคญในการยกระดบขด

ความสามารถของอตสาหกรรมยานยนตไทยเพมเตมจากผลสาเรจของแผนแมบทฯ ฉบบ พ.ศ. 2545-2549

ดงน

1. ผลสาเรจของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2545-2549 มความสาเรจ 4 ประการ คอ

(1) การเปนฐานการผลตรถปกอพทสาคญของโลก

(2) การเปนสวนหนงของหวงโซอปทานระดบโลก (Global supply chain)

(3) มการพฒนาความรวมมอในอาเซยน (ASEAN) และ

(4) มบคลากรทมความไดเปรยบในดานทกษะฝมอแรงงาน

2. ผลสาเรจของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2550-2554 มความสาเรจมากขน

นอกเหนอจากความสาเรจทง 4 ประการ คอ

(1) การเปนฐานการผลตยานยนตแหลงสาคญของเอเชย

(2) มความไดเปรยบของการผลตชนสวนยานยนต ทงทเปน OEM และ REM จากการเปน

ลนซพพลายเชน (Lean supply chain)

(3) เปนศนยกลางวจย ออกแบบ และวศวกรรมทสาคญของอาเซยน และมศนยวจยของเอกชนท

สาคญ

(4) มบคลากรทมความสามารถใน ดานการบรหาร และการผลต

6-2

(5) การผลกดนใหภมภาคอาเซยนเปนฐานในการสรางความไดเปรยบในการแขงขนในเวทโลก

อยางไรกด จากการประเมนในดานการดาเนนการของแผนแมบทฯ ฉบบ พ.ศ. 2555-2559 พบวา ม

หลายโครงการทมไดมาจากการดาเนนการตามแผนแมบทฯ โดยตรง หากแตสงผลใหประสบผลสาเรจ

สอดคลองกบเปาหมายของแผน และพบวาโครงการสาคญ ตามแผนแมบทฯ ทมการดาเนนการและผลกดน

อยางมากหากแตกยงมไดเปนไปตามการขยายตวของอตสาหกรรมยานยนตและความตองการของภาคเอกชน

ไดแก โครงการศนยทดสอบยานยนต ซงมความสาคญในการสนบสนนการยกระดบมาตรฐานและการทาวจย

และพฒนา โครงการพฒนาบคลากรของอตสาหกรรมยานยนต ทยงไมถงจดทสามารถวางระบบการพฒนา

บคลากรในระดบสงขนไดตามเปาหมาย ในขณะทการบรหารจดการโครงการ ยงขาดการดาเนนการทสาคญ

ตามทภาคเอกชนมความตองการ คอ การจดตงคณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตรวมภาครฐ

ภาคเอกชน แตรฐบาลไดมจดตง คณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรมแหงชาตแทน เพอเปนคณะทสามารถ

กากบดแลยทธศาสตรการพฒนาทเรงดวนแบบบรณาการของประเทศไดในทกสาขาทมใชเจาะจงเฉพาะเพยง

สาขายานยนต โดยคณะกรรมการชดน ไดใหความเหนชอบโครงการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต

2 โครงการ ไดแก โครงการพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตสความยงยน และโครงการพฒนาศนย

ทดสอบยานยนต แตอยางไรกตาม ทง 2 โครงการ ยงมไดมการเรมดาเนนงานในชวงเวลาของแผนดงกลาว

จากผลการเปรยบเทยบความสาเรจและการดาเนนการของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต

พ.ศ. 2550-2554 ทาใหสามารถพจารณาในสวนทเปนขอผดพลาด หรอจดออนของการจดทาแผนแมบทฯ

เพอนามาปรบปรงการดาเนนการของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2555-2559 โดยเฉพาะใน

ประเดนทยงคงมความตองการของภาคเอกชน เชน การจดตงคณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต

แหงชาต เปนตน โดยพจารณาใหเหมาะสมกบสถานการณในปจจบนและแนวโนมทศทางการเปลยนแปลง

ของระดบโลก และระดบภมภาค ซงในบทท 4 ของแผนแมบทฯ ฉบบน ไดทาการวเคราะหในประเดนทาทาย

ของอตสาหกรรมยานยนตไทยทตองเผชญในอนาคตทจะสงผลตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทยสความ

ยงยน ประกอบดวย แนวโนมการเปลยนแปลงดานสงแวดลอม เทคโนโลย มาตรฐานความปลอดภยและ

มาตรฐานมลพษ โดยทง 3 ประเดนนจะเปนตวขบเคลอนทสาคญตอการเปลยนและพฒนาของอตสาหกรรม

ยานยนตในอนาคต ทงอตสาหกรรมยานยนตของระดบโลก ระดบภมภาค และของประเทศไทย โดยท

6-3

ประเทศไทยมโอกาสกาวสการเปนฐานการผลตยานยนต อนดบ 1 ใน 10 ของโลก ดวยปรมาณการผลต

3 ลานคนภายในป 2560 รวมทงเปนฐานการผลตรถเพอการพาณชย อนดบ 1 ใน 5 ของโลก และทสาคญ คอ

มการลงทนในการทาวจยและพฒนาจากผประกอบรถยนต รถจกรยานยนต และชนสวนยานยนต ซงเปน

สวนสาคญในการสรางมลคาเพมจากการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต

ในการยกระดบอตสาหกรรมยานยนตไทยใหกาวสระดบโลก ปจจยสาคญทอตสาหกรรมยานยนต

ไทยตองคานงถง คอ แนวโนมการเปลยนแปลงของระดบโลก และการแขงขนในระดบภมภาค โดยเฉพาะ

อยางยงแนวโนมเปลยนแปลงดานเทคโนโลยทตองมงเนน ไดแก การประหยดพลงงาน เปนมตรตอสงแวดลอม

และปลอดภย หรอสรปใหเขาใจงาย คอ สะอาด ประหยด ปลอดภย โดย สะอาด หมายถง การลดปรมาณ

การปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (CO2) ประหยดพลงงาน หมายถง การเพมประสทธภาพและสมรรถนะ

ของเครองยนต ใหมอตราการสนเปลองนามนเชอเพลงตา หรอใชพลงงานทดแทนอนมากขน เชน เอทานอล

ไบโอดเซล เปนตน ตลอดจนพฒนาเทคโนโลยขบเคลอนทใชพลงงานทางเลอกอน ไดแก พลงงานไฟฟาจาก

แบตเตอร โดยแนวทางการพฒนาเทคโนโลยยานยนตในอนาคต ไดแก การเลอกใชวสดทดแทนเพอลดนาหนก

ตวรถ และสดทาย คอ ความปลอดภย หมายถง การยกระดบมาตรฐานความปลอดภยเพอลดอบตเหตและ

ปองกนผขบขและผใชรถใชถนน

จากการคาดการณโดย IEA คาดวาภายในป 2563 แนวโนมการใชยานยนตประเภทพลงงานทดแทน

จะเพมมากขน และรวมถงยานยนตประเภทพลงงานทางเลอก ในขณะเดยวกนจากแนวโนมดงกลาว ประเทศ

ในอาเซยน อยางเชน มาเลเซย อนโดนเซย กไดเรมมนโยบายสงเสรมการลงทนใหกบรถยนตทเปนมตรตอ

สงแวดลอมเชนเดยวกน ซงความตกลงของประชาคมความรวมมอของอาเซยนทจะมผลการเปดเสรระหวาง

กนและมเปาหมายความตกลงในทกดานใหมผลภายในป 2558 และจะทาใหเกดการเคลอนยายเสรทงในดาน

วตถดบ สนคา บรการ การลงทน เงนทน และแรงงาน จะเปนทงโอกาสและอปสรรคของอตสาหกรรมยาน

ยนตไทยทงในดาน มาตรฐานยานยนตทจะมกฎระเบยบเขมงวดขน ระดบมาตรฐานสงขน ตลาดทเปดเสรมาก

ขน มความตองการของตลาดทหลากหลายมากขน และการแขงขนจากประเทศคแขงทมการขยายตวและ

พฒนาอยางรวดเรว

6-4

ประเดนทาทายทง 3 ประการนน จงมความสาคญตอการพจารณากาหนดวางยทธศาสตร แผนปฏบต

การของแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2555-2559 น โดยปจจยแหงความสาเรจของแผนแมบทการ

พฒนาอตสาหกรรมยานยนตทสาคญ คอ การบรหารจดการใหมการดาเนนการตามยทธศาสตรตาง ๆ อยาง

เปนระบบ และเพยงพอตอการพฒนา เพอใหสามารถบรรลเปาหมายทตองการภายในเวลาทกาหนด ดงนน

การบรหารจดการทด และการบรณาการ ตดตาม ประเมนผล และกากบดแลใหเปนไปตามแผนหวใจสาคญ

ของความสาเรจ ซงควรยดหลกแนวปฏบตทด ดงน

- ดาเนนการดวยการประสานความสอดคลอง และเสรมซงกนและกน

- ใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด พจารณาจากทรพยากรทมอยและใชประโยชนรวมกน จดหา

ทรพยากรใหมตามความจาเปนเรงดวน และเตรยมพรอมสาหรบแผนงานทตองใชระยะเวลา

เตรยมการลวงหนานาน

- บรหารจดการ กากบดแลใหหนวยงานทรบผดชอบในแตละแผนงาน สามารถดาเนนการ

สอดคลองและสอดรบกน ทงดานเปาหมาย และระยะเวลา เพอใหเกดผลการพฒนาอยางม

ประสทธผล และรวดเรว

- ตดตามและประเมนผลเปนระยะ ๆ อยางตอเนอง พรอมทจะทบทวนและปรบแผนดาเนนการได

ตามสภาวะการเปลยนแปลงของปจจยแวดลอมทางการแขงขน

จากหลกแนวปฏบตทดขางตน จงมการเสนอใหมการจดตงคณะกรรมการกากบนโยบายอตสาหกรรม

ยานยนตและชนสวนยานยนตแหงชาต (กยช.) เพอทาหนาทสนบสนน ผลกดน และบรหารจดการการ

ดาเนนงานแผนแมบท ใหเปนไปตามเปาหมายทมงหวง

ผลลพธทคาดหวง

ดงทไดกลาวแลววา อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต เปนอตสาหกรรมหลกอตสาหกรรม

หนงในการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศ ซงนอกจากผลทเกดตอการพฒนาเศรษฐกจแลว ยงมผลดาน

สงคมและสงแวดลอมทคขนานในกระบวนการพฒนา เปาหมายสาคญของแผนแมบทฉบบนคอ

6-5

1. เปนศนยกลางการผลตยานยนตทสาคญของโลก โดย

1.1 มการผลตรถยนตและรถจกรยานยนต ชนดละไมนอยกวา 3 ลานคน ตอปภายในป

พ.ศ. 2560

1.2 มการพฒนาผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม ประหยดพลงงาน มมาตรฐานมลพษและ

ความปลอดภยระดบสง และมกระบวนการผลตทสะอาดมผลตภาพเพมสง

2. เปนศนยกลางสภาวะแวดลอมทางธรกจยานยนตทด โดย

2.1 มบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตทมขดความสามารถในระดบสงขน ซงมสดสวนของ

บคลากรในระดบแรงงานมฝมอ ชางเทคนค และวศวกรเพมขนจากป พ.ศ. 2555

2.2 มศนยทดสอบ วจยและพฒนายานยนตทสาคญของภมภาคเอเชย

2.3 มความพรอมในดานปจจยโครงสรางพนฐาน ทสามารถรองรบการพฒนาไดอยางเพยงพอ

และเปนผนาในกลมอาเซยนในดานมาตรฐานและการทดสอบ การพฒนาบคลากร

3. เปนหนงในอตสาหกรรมหลกทจะทาใหประเทศไทยหลดพนจากกบดกประเทศผมรายได

ปานกลาง (Middle income trap - MIT) โดย

3.1 มมลคาเพมจากการใชชนสวนยานยนตในประเทศเฉลยเกนกวารอยละ 50 ภายในป

พ.ศ. 2556

3.2 มมลคาเพมการผลตของอตสาหกรรมยานยนตไมนอยกวารอยละ 10 ของผลตภณฑมวล

รวมในภาคการผลต (Gross domestic product originating from manufacturing)

3.3 มมลคาการสงออกมากกวา 1 ลานลานบาท ภายในป พ.ศ. 2556

ดวยการดาเนนการตามแผนกลยทธและแผนปฏบตการตามแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต

พ.ศ. 2555-2559 ทสอดคลองกบทศทางการเปลยนแปลงของเทคโนโลย และสภาวะการแขงขนของ

อตสาหกรรมยานยนตโลกน จะชวยยกระดบการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทยจากการเปนฐานการผลต

ของภมภาคเอเชยสการเปนฐานการผลตยานยนตทสาคญของโลกอยางยงยน ซงกอใหเกดผลลพธทเปน

ประโยชนตอการพฒนาประเทศ ทงในดานเศรษฐกจ การจางงาน การพฒนาเทคโนโลย การพฒนา

อตสาหกรรมสนบสนน ผผลตชนสวนในประเทศ และการพฒนานวตกรรมใหม ๆ ของอตสาหกรรมยานยนต

ในอนาคต และจะนาไปสการพฒนาประเทศไทยใหสามารถพฒนาไปเปนประเทศทมรายไดสงขนตอไป

การประชมระดมความคดเหน

การจดทาแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2555-2559 น ไดมการจดประชมระดม

ความเหน เพอทบทวนและปรบปรงการวเคราะห กาหนดยทธศาสตร และแผนปฏบตการของ แผน

แมบทฯ รวมกบภาครฐ และภาคเอกชน ดงน

1. จดประชม CEO Forum เพอจดทาแผนแมบทการอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2555-2559 เมอ

วนองคารท 31 กรกฎาคม 2555 เวลา 8.30 -14.00 น. ณ หองเวลดบอลรม ชน 23 โรงแรม

เซนทารา แกรนด เซนทรลเวลด กรงเทพฯ มผเขารวมประชม 260 คน

2. จดประชม Stakeholders Meeting เพอรบฟงความเหนตอแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต

พ.ศ. 2555-2559 ฉบบทเสนอใน CEO Forum จากผบรหารระดบสงจากกลมอตสาหกรรมยาน

ยนต ซงรวมถงอตสาหกรรมชนสวนยานยนต ซงเปนผทรงคณวฒอยในอตสาหกรรมยานยนตอก

ครง เมอวนศกรท 24 สงหาคม 2555 ณ หองบอรดรม ศนยการประชมแหงชาตสรกต เวลา

14.00 น. มผเขารวมประชม 65 คน

3. จดประชมเพอนาเสนอรางแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2555-2559 (ฉบบสมบรณ)

ต อ ผ ท ร ง ค ณ ว ฒ ท ง จ า ก ห น ว ย ง า น ภ า ค ร ฐ แ ล ะ ภ า ค เ อ ก ช น เ ม อ ว น อ ง ค า ร ท

6 พฤศจกายน 2555 ณ หองประชมชณหะวณ กระทรวงอตสาหกรรม เวลา 14.00 น. ม

ผเขารวมประชม 30 คน

คาอธบายความหมายและตวยอ

AAF = ASEAN Automotive Federation

ACCSQ = ASEAN Consultative Committee for Standards and Quality

Active safety = มาตรฐานความปลอดภยแบบปองกน ไมใหเกดอบตเหตจากการขบข เชน

standard มาตรฐานเบรก

AEC = ASEAN Economic Community (ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน)

ASEAN = Association of South East Asian Nations (สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออก

เฉยงใต)

ASEAN MRAs = ASEAN Mutual Recognition Arrangement

APWG = Automotive Product Working Group

CAGR = Compound Annual Growth Rate (อตราการเตบโตเฉลยตอป)

CNG = Compressed Natural Gas

COEs = Center of Excellences

COE-1 = ความเปนเลศในดานเทคโนโลย การวจยและพฒนา (Research and Technology

development)

COE-2 = ความเปนเลศในดานการพฒนาบคลากร (Human Resources Development)

COE-3 = สรางความเขมแขงของผประกอบการ (Entrepreneur Strength Development)

CO2 = Carbon dioxide

CO = Carbon monoxide

CPD = Continuing Professional Development

Eco Car = Ecology Car มชออยางเปนทางการวา รถยนตนงประหยดพลงงานตามมาตรฐานสากล ม

ความปลอดภยสง โดยขอกาหนดของ Eco Car คอ Fuel Consumption ไมตากวา 20

km/l, การปลอย CO2 ไมเกนกวา 120 g/km, ผานมาตรฐาน Euro 4 และ ผานการ

ทดสอบมาตรฐานการชน UN ECE R 94 การชนดานหนา, UN ECE R 95 การชนดานขาง

ENV = Good Business Environment คอ สภาวะแวดลอมทดทเออตอการลงทน

EURO = มาตรฐานยโร เปนคายอของมาตรฐานสารมลพษจากยานยนตของกลมประเทศสหภาพ

ยโรป โดยแบงเปน ระดบตาง ๆ อาท EURO 1 โดยปจจบนมการพฒนาเปนระดบ EURO 5

แลว โดยระดบทสงขนจะมความเขมงวดมากขนและเปนมตรกบสงแวดลอมมากขน

ปจจบนประเทศไทยไดนามาตรฐาน EURO มาบงคบใชโดยในปลายป พ.ศ. 2555 จะบงคบ

ใชสาหรบรถยนตยนตเบนซน และดเซลขนาดเลกเปนระดบ EURO 4

EV = Electric Vehicle รถทมตนกาลงขบเคลอนดวยไฟฟา

FCV = Fuel Cell Vehicle รถยนตเซลลเชอเพลงขบเคลอนดวยพลงงานไฟฟาโดยใชกาซ

ไฮโดรเจนเปนเชอเพลง

FIA = FIA Foundation

Fuel cell = หรอเซลลเชอเพลง คอ อปกรณททาใหเกดปฏกรยาเคม-ไฟฟา ระหวางออกซเจนกบ

ไฮโดรเจนซงสามารถเปลยนแปลงพลงงานของเชอเพลง ไปเปนพลงงานไฟฟาโดยตรง ไม

ตองผานการเผาไหม ทาใหเครองยนตทใชเซลลเชอเพลงนไมกอมลภาวะทางอากาศ ทงยงม

ประสทธภาพสงกวา เครองยนตเผาไหม 1-3 เทา ขนอยกบชนดของเซลลเชอเพลง และ

ชนดของเชอเพลงทใช

GFEI = Global Fuel Economy Initiative

GTR = Global Technical Regulation

HEV = Hybrid Electric Vehicle (รถไฮบรดทมการผสานระหวางระหวางเครองยนตสดาปภายใน

และพลงงานไฟฟาจากแบตเตอร)

ICE = Internal combustion engine (เครองยนตแบบจดระเบดภายใน หรอทเรยกวา

เครองยนตสนดาปภายใน)

IEA = International Energy Agency

ITF = International Transport Forum

ITS = Intelligent Transportation System (ระบบขนสงอจฉรยะ)

Passive safety = มาตรฐานความปลอดภยแบบปกปองผโดยสารใหปลอดภย เมอเกดอบตเหตแลว

standard เชน มาตรฐาน เขมขดนรภย มาตรฐานการชนดานหนา และดานขาง เปนตน

JAMA = Japan Automobile Manufacturers Association, Inc.

MPV = Multipurpose vehicle (รถยนตนงเอนกประสงค)

MRA = Mutual Recognition Agreement (ความตกลงยอมรบรวม)

NOx = Nitrogen oxide

NEDC = National Economic Development Council

OECD = Organization for Economic Co-operation and Development

(องคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนาของประเทศกลมยโรป

รวมทงประเทศทพฒนาแลวอน ๆ ไดแก ออสเตรเลย แคนาดา นวซแลนด สหรฐอเมรกา

และญปน)

OEM = Origin Equipment Manufacturers (ผผลตชนสวนเพอปอนโรงงานรถยนตโดยตรง)

OICA = The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers

PHEV = Plug-in hybrid Electric Vehicle รถไฮบรดทมการผสานระหวางระหวางเครองยนตจด

ระเบด ภายในและพลงงานไฟฟาจากแบตเตอรโดยสามารถเสยบปลกไฟทบานได รวมถง

สามารถเลอกโหมดทขบเคลอนดวยไฟฟาอยางเดยว

Pick up = รถยนตกระบะ หมายถง รถยนตทมทนงดานหนาตอนเดยวสาหรบคนขบ และตอนหลงเปน

กระบะบรรทก ซงเปดโลงจนถงทายรถโดยไมมหลงคา

PPV = Pick-up Passenger Vehicle (รถยนตนงกงบรรทก หมายถง รถยนตนงทสรางบน

โครงสรางของรถยนตกระบะ)

R&D = Research and Development

REM = Replacement Equipment Manufacturers (ผผลตชนสวนอะไหลเพอการทดแทน

ชนสวนทเสยหรอสกหรอ เพอปอนรานจาหนวยอะไหล ศนยบรการ และอซอมรถยนต)

SO2 = Sulfur dioxide

SUV = Sport Utility Vehicle

UN ECE = United Nation Economic Commission for Europe

UNEP = United Nations Environment Programme

VOC = Volatile organic compound (สารอนทรยไอระเหย)

WHO = World Health Organization (องคการอนามยโลก)

WTO = World Trade Organization (องคการการคาโลก)

WP 29 = Working Party 29

กพร. = กรมพฒนาฝมอแรงงาน

กระทรวงแรงงาน

กพร. = กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร

กระทรวงอตสาหกรรม

กรอ. = กรมโรงงานอตสาหกรรม

กสอ. = กรมสงเสรมอตสาหกรรม

พพ. = กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

สคช. = สถาบนคณวฒวชาชพ

สมอ. = สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

สศค. = สานกงานเศรษฐกจการคลง

สศอ. = สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม

สนช. = สานกงานนวตกรรมแหงชาต

สนพ. = สานกงานนโยบายและแผนพลงงาน

สพร. = สถาบนพฒนาฝมอแรงงาน

สยย. = สถาบนยานยนต

สวทน. = สานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

สวทช. = สานกพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

บรรณานกรม

ASEAN Automotive Federation (AAF). (2012). Statistics (Online),

from http://www.asean-autofed.com/statistics.html [2012, October 1]

ASEAN-Japan centre. (2012). Investment in ASEAN (Online),

from http://www.asean.or.jp/en/asean/know/statistics/5.html [2012, November 1]

David ward. (2011). Global Trends 2020 and Beyond Automobile Use, Environment & Safety

Challenges. Proceeding of Autoworld Brussels 22nd, Belgium, June 2011.

FOURIN. (2012). Production and sales statistics. Retrieved October, 2012

International Energy Agency (IEA). (2011). Technology Roadmap: Electric and plug-in hybrid

electric vehicles (Online),

from http://www.iea.org/Papers/2009/EV_PHEV_Roadmap.pdf [2012, August 1]

IRMA ISIP. (2012, June 25), Philippines Car Industry Roadmap; 1.7M cars to be replaced;

wealthier buyers eyed. (Online),

from www.malaya.com

Japan Automobile Manufacturers Association (JAMA). (2012). The motor industry of Japan

(Online),

from http://www.jama-english.jp/publications/industry.html [2012, October 1]

Mothi A/L SK Kothandabhany. (2012, October 18). Electric Vehicle Roadmap for Malaysia.

Proceeding of Sustainable Mobility, 1st Malaysian-German Sustainable Automotive

Mobility Conference [2012, October 18]

Road Map to Cleaner Fuels and Vehicles in Asia. (2011). CAI-Asia Factsheet No. 17 [2017,

September]

Ron Bradley Oak Ridge, Tennessee. (2000, December). Technology Roadmap for the 21st

Century Truck Program, A Government-Industry Research Partnership, 21CT-001.

Sustainable Energy of Ireland (SEAI). (2011). Electric Vehicle Roadmap (Online).

From http://www.seai.ie [2012, October 1]

The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers (OICA). (2012). Production

statistics (Online).

from http://www.oica.net [2012, October 1]

Ulrik Larsen, Troels Johansen and Jesper Schramm. (2010, September). Ethanol as Fuel for

Road Transportation

คณะทางาน EIBD ยานยนตและเครองจกรกล อธบดความรวมมอระหวางประเทศอตสาหกรรม

กระทรวงอตสาหกรรมของสาธารณรฐอนโดนเซย [2012, พฤศจกายน 30]. ยานยนตอนโดนเซย

(ออนไลน)

สบคนจาก http://www.eibd-conference.com/assets/files/Automotive-Menperin_Agus

แผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรม พ.ศ. 2555-2574

(National Industrial Development Master Plan), (2554, มนาคม)

กระทรวงอตสาหกรรม

แผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป (พ.ศ.2555-2564)

(Alternative Energy Development Plan 2012-2021), กระทรวงพลงงาน

แผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป (พ.ศ. 2551–2565), (2551),

กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน,

กระทรวงพลงงาน

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2546).

การคาดประมาณประชากรของประเทศไทย 2543-2568. สานกพฒนาสงคมและคณภาพชวต,

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.

คณะผศกษาจดทาแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2555-2559

ประธานโครงการ

ดร. ปฏมา จระแพทย ผอานวยการสถาบนยานยนต

ทปรกษาคณะนกวจย

1. นายวชย จราธยต ทปรกษาผอานวยการสถาบนยานยนต

2. นางทศนา พรยพฤทธ รองผอานวยการสถาบน

3. นางจรรตน สวรรณวทยา รองผอานวยการสถาบน

ผจดการโครงการ

น.ส.รชนดา นตพฒนาภรกษ ผชานาญการพเศษ-วจย สถาบนยานยนต

คณะนกวจย

1. ดร.ยศพงษ ลออนวล ผเชยวชาญการทดสอบ วจยและพฒนา สถาบนยานยนต

2. นายตรพล บณยะมาน ผชานาญการพเศษ-วจยและพฒนา สถาบนยานยนต

3. น.ส.กรรณการ หอธวงค ผจดการแผนกพฒนาบคลากร สถาบนยานยนต

4. นายธนวฒน บญประดษฐ ผจดการแผนกเทคโนโลยยานยนต สถาบนยานยนต

5. นายนธพล เอกบญญฤทธ ผชานาญการแผนกเทคโนโลยยานยนต สถาบนยานยนต

6. นายบวรเชษฐ บวเอยม ผชานาญการแผนกเทคโนโลยการผลต สถาบนยานยนต

7. นายชนดล ชเรองสกล ผชานาญการแผนกเทคโนโลยการผลต สถาบนยานยนต

8. นายกาพลศกด วชรประทปกล ผชวยผจดการแผนกพฒนาบคลากร สถาบนยานยนต

9. น.ส.ฐตภทร ดอกไมเทศ ผชานาญการแผนกพฒนาอตสาหกรรม สถาบนยานยนต