Abdullah Ziya Kozanoğlu-Hilal ve Hac.pdf

7/30/2019 Abdullah Ziya Kozanolu-Hilal ve Hac.pdf

1/207


2/207

Abdullah Ziya Kozanolu _ Hill Ve Ha

MerhabalarBuraya Yklediim e-kitaplar Aada Ad Geen Kanuna stinadenGrme zrller in HazrlanmtrEkran Okuyucu, Braille 'n Speak Sayesinde Bu Kitaplar DinliyoruzAmacm Yayn Evlerine Zarar Vermek DeildirBu e-kitaplar Normal Kitaplarn Yerini TutmayacandanKitaplar Beyenipte Engelli Olmayan Arkadalar Sadece Kitap Hakknda Fikir SahibiOlduundaAada Ad Geen Yayn Evi, Sahaflar, Ktphane, ve Kitaplardan TeminEdebilirlerBu Kitaplarda Hi Bir Maddi karm Yoktur Byle Bir eyide DnmemBu e-kitaplar Kanunen Hi Bir ekilde Ticari Amal Kullanlamaz

Bilgi Paylatka oalrYaar MutluNot: 5846 Sayl Kanunun "altnc Blm-eitli Hkmler " blmnde yeralan "EKMADDE 11. - Ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilimve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi bir nshas yoksa hibir ticar amagdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya ncbir kii tek nsha olarak ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakfveya dernek gibi kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braillalfabesi ve benzeri 87matlarda oaltlmas veya dn verilmesi bu Kanundangrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir."Bu nshalar hibir ekildesatlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve kullandrlamaz.Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulmasve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur." maddesine istinaden web sitesindedeneme yaynna geilmitir.T.C.Kltr ve Turizm Bakanl Bilgi lem ve Otomasyon Dairesi Bakanl AnkaraBu kitaplar hazrlanrken verilen emeye harcanan zamana sayd duyarakLtfen Yukardaki ve Aadaki Aklamalar SilmeyinTarayan Yaar Mutlu

Abdullah Ziya Kozanolu _ Hill Ve Haabdullah ziya kozanolu"Kozanolu... Tarihi sevdirenA.mer Trke RADKAL KTAPYAYIN NO: 137HLAL VE HAAbdullah Ziya KOZANOLU Bilge Sanat Yapm Yay. Tant. Ka. Turz. San. Tic. Ud. ti.I. Basm, Austos 2004 ISBN: 975-6316-38- 1Yayn Ynetmeni Kapak Resmi Dizgi-Mizampaj Bask - Cilt Kapak Bask


3/207

Ahmet Nuri Yksel Osman Kehri Hlya Akn Bilen 'ener Matbaaclk TrichroneMatbaaclkBILC.E KLTR SANATYerebatan Cad. Salkm St Sok. No: 20/4 Caalolu/tSTANBUL Tel: (0212) 520 7253 - 513 85 04 Fax: (0212) 511 47 74 bilge@bi!geyayincilik comwww.bilgeyayincilik.comHLL VE HAAbdullah Ziya KOZANOLU:BLGEKLTR SANAT

HARON LET

Bacaklarna koyun pstekileri sarlm gibi iri ve kll ayak ^bilekleri ile yerlerieeleyen koca beygirlerin zerindeki korkunadamlar, Haron Levi ipil gzleriylekck grmek gafletinde bulundu.Bu yanl gr sonunda -her kk ey gibi sevimli ve zararsz olduklarn sanarak-yanlarna sokulmakla da kendi lmne kendi ayayla gitmi oldu:- Yaasn lmeyen ve bizi yedi kere yedi bin kat gklerin stnden koruyan Allah'nolu byk sa!Dev atlarn stnde uyuklar gibi duran atllardan biri grledi:- sa yaasn, yaasn ama biz de yaayalm bezirgan.- Siz de yaayn!- Bir eyler skl de yaayalm.Haron Levi'nin krptrd gzleri ald; o zaman ilk grnn sakatln sezdi. riatlar, zerindeki dev heriflerden daha kkt. Atlar klm, serseriler bymt.lerinden biri yere atlad. Haron Levi'nin karsna dikildi.:- Sana kim derler bezirgan?

- Haron Leit.- Anlamadm?- Haron Leit. sa'nn bu yoksul kullarna bir eyler satar geinirim. Adm oktannmtr.- Yani zavalllar kazklar, soyarsn.Haron Levi, elinden geldii kadar irin grnmek zoru ile kirli dilerini ileri kararaksrtt:6 / Abdullah Ziya Kozanolu- Onlarda soyulacak hal kalm m arslanm?- Doru, sen mal satarak, senin sattn mallar biz ellerinden alarak rlplak ettikkoca Hallar ordusunu.


4/207

Haron Levi'nin gnl bulanmaya balad:- Sizinle meslekta olduumu bilmek bana eref verdi.- Ama bize eref vermiyor.Tam bu srada bir bezirgan karsnda atlarndan hep birden inmeyi yiitliklerineyediremeyen devlerden biri, izmesinin burnu ile yoksul Haron Levi'nin enesine birtekme att.Haron Levi, dibi kesilmi zeytin aalar gibi patrdayarak yzkoyun yerdeki tozlarniine yatverdi.- Merhamet sa'nn sevgili kullar, merhamet, diye inledi.Fakat sa'nn sevgili kullarnda babalarna bile merhamet edecek surat yoktu.- Ya maln, ya cann bezirgan, diye grlediler. Sz uzatma. "Mal" sz yerde canszgibi yatan Haron Levi'nin ban tozlar iinde havaya kaldrmaya yetti:- Arslanlarm, dedi. Ben malm ile canm hibir zaman yan yana bulundurmam.Canm size kurban olsun, fakat yanmda bir Frenk mangr biletamam.

Yerdeki dev adam:- Hele bir bir arayalm, diye homurdand. Bak cannn decei korkun hali grnce,maln tp tp nasl yanna gelir.Tekrar yere eilmeye tenezzl etmeden Haron'un beli ile kaba etleri arasna yleusturuplu bir tekme att ki, yayna dokunulmu kukla ibii gibi Haron, olduu yerdedikiliverdi.Fakat tecrbeli bezirgan bu konumalardan, bu ustaca yaptrlan tekmelerdenkimlerin karsnda bulunduunu anlamt. Birden kanaraya gtrlen danalar gibibrerek alamaya balad. Sesinin btn kuvveti ile baryor, arada bir de bouluyor-mu gibi ryordu.Haron, kopard bu amata ile dinsiz ve merhametsiz atllarn yreiniyumuatamayacan ok gzel biliyordu.Fakat bir yerden bir eyler olur, birisi yardma koar diye umutlanyordu.Hill ve Ha / 7Bu dncesinde aklanmad meydana kt. Bir ses grledi:- Ne oluyor, orada? nek boazlayacak baka yer bulamadnz m kuyruksuzhergeleler.Bu "Kuyruksuz hergeleler" sz, atllarn ok arna gitti.Haron Levi'nin yardmna bir gelen olmutu ama, bu gelenin de Haron'u kurtaraym

derken, kendi bacaklarn krdrmas da olmayacak ilerden deildi.Bir an iin yardmcsnn gr sesinden mitlenerek cannn ve dolaysyla malnnkurtulduunu sanan Haron'un, atlak sesin sahibini grnce mitleri krlverdi.Bu yeni gelen de kendini soymak isteyenler gibi bir serseri idi ve stelik de silhszd.Nitekim, yerdeki atl homurdand.- Sen kim oluyorsun? lmne mi susadn, defol! Aalarn arasndan bsbtnatlak ve gr kan sesin sahibi, ban gururla dorulttu:- Bizimle konuurken biraz dikkatli ol arkada, biz izmeleri yrtk, kokmuayaklarnzla kirlettiiniz bu yerlerin sahibi Kad Han'z.- Anlamadm? Nerenin sahibi?


5/207

- Viyana'dan, stanbul'a kadar tekmil bu topraklarn hakanym. Haron Levi, kendisinebiraz olsun glen kurtulu midinin buduyduu son szlerle bsbtn uuverdiini anlad.Bu kurtarc tasla bir zrdeli idi.inden:"- Hey gzn sevdiim Musa peygamber, dedi. Byksn, byklne phe yokama, imdat isteyen sadk kuluna yardm etsin diye gnderdiin u deliye bak dakendinden utan."Yerdeki atl da, bu deliye kzmay lzumsuz grm olacak ki:- Ho gr sayn hakan! dedi. Sizi byle bayraksz, atsz, silhsz, yiitsiz, aputsuzgrnce birden tanyamadk.Deli bu szlere bsbtn kzd:- Kulaksz hergele, diye grledi. Yoksul insanlar glendiren at, silh ve aput gibi piseylerin bana bir deer vereceini sanyorsan al. te bir atm oldu.

8 / Abdullah Ziya KozanoluDeli birden srad. Hayr, sramad, iki aya zerinde yayland, bir ekirge gibihavada utu, yerdeki atlnn babo duran atnn stnde dikiliverdi:Sonra:"- Yanl grm olmayalm?" diye gzlerini aknlk ve korku iinde aan serseriile yerde dorulmakzere olan Haron'u alayl gzlerle szd.- te bir atmz oldu, dedi. Baka eksiimiz de var m?- Var pis uru, tarla haydudu var! Byle bir klcn eksik.Delinin kendi atlarna teklifsiz, destursuz konmasna sinirlenen serserilerden biriklcn ekmi, atn tepmi, zerine saldr-vermiti.Haron, korkusundan gzlerini yumdu. Bu hareketi ile de ei valye dellolarnda bilegrlmeyen, krallara lyk bir kavgay karm oldu. Delinin tepesinde enli kl birimek gibi akm, kafasn yarmak iin iniyordu. Kalkan, kendini koruyacak hibireyi olmayan bu yoksul, birden eildi. Yuvarlak ban, elinde kl atlan serserininkarnna gmverdi.Bir lk, demin Haron'un dana boazlamasn andran sahte lndan on kere dahatyler rpertici, sahici bir lk duyuldu.Serserinin iki kolu birden ipi ekilmi kuklalar gibi havaya utu.Sonra arkas st tozlarn iine yuvarland.

Babo kalan kaln bacakl at, allarn arasnda koarak kayboldu.Deli, elinde parlayan klc havada sallayarak nc serseriye doru, zerindebulunduu yeni atn tepti.- Kl kt amma, siz mademki at ve kl meraklssnz, ite klcmz da oldu.imdi de bir bayrak lzm. Adm unutmadnz deil mi? Kad Han, kim bu Kad Han?Bilmiyor, tanmyor gibi durmayn, kulaksz hergeleler... Ben adnn anld yerdehavaya dikilmi ba kalmasndan holanmayan hakanlardanm. Eilin, Attil'nn torunuKad Han'n karsndasnz, eilin, bre sersemler... Eilin ve cannz balamam iinyere kapanp. Tanr'ya yajvarn.Haron Levi, korkudan yarm kalm aklna ramen artk kurtulduunu sezdi:Hill ve Ha / 9


6/207

- Yaasn Attil'nn torunu hametl hakanmz Kad Han, diye haykrd ve iinden de:"Byk Musa peygamber, dedi. Bir an iin senin byklnden phe eden buuursuz kulun Haron Levi'yi affet. Sen ok byk peygambersin, buradan yardmn ilekurtulursam sana iki yz ko kurban edeceim."Attil'nn torunu hi de akas yok gibi gzkyordu.- Biz bir ey sorunca yle devedikeni yalam spalar gibi srtp kalmayn bre. Nebiimde benim bayram? Attil'nn bayranda ne vard?Haron Levi, diini skt, kafasn kazd. Bin bir eit milletin, krallarn, sultanlarnbayran, meslek zoru ve bayraksz oluu yznden tanrd.Fakat adn duyup, ordusunu hi grmedii bu anl hakann bayran bilemiyordu.Fakat Kad Han hazretleri, onlar bu skntdan kurtard:- Bilemiyor musunuz? dedi. Yazk, bilmi olsanz cannz balayacak, sularnz hogrecektim.Haron'u soymak isteyen serserilerin gznde hayatn, yaamann pek nemi yoktu.

Bire kar , arpmay gze alacaklard.Fakat Kad Han, hem abuk konuuyor, hem konuurken de dilediini elleri veyabacaklar ile yerine getiriyordu!- Size bir bayrak yapaym, diye alay etti. yle at stnde ve pnii bir bayrak! Birdaha, bir hakan torununa: (Bayran, klcn, atn nerede?) diye sulu srtkan, sorgu sualsralamaya cesaret edemezsiniz.Atld, kendisine en yakn serserinin, omuz ve gsnde klcn bir imek hz ilegezdirdi.Haron, burada da korkusundan gzlerini yummak gafletinde bulundu.Bylece yedi yz yl sonra sinema filmlerinde bile ei gsteri-lemeyen gzel bir kloyununu seyretmekten mahrum kald.Kl, serserinin vcudundan ayrlrken, ucunda krmz ve sar bezlerle birlikte birbayrak eklini alm, gmlei alnan serseri de rlplak kalvermiti.10 / Abdullah Ziya KozanoluKad Han gld.- Bayrak fena deil, amma ok pis kokuyor! Kulaksz hergeleler sizi. Hi ykanmaz bunamussuz gnbatllar, dedi. Bir buyrultu karacam, benim lkeme girmeden nce,Tuna nehrine girip ykanmay art koacam! Haydi bakalm, imdi toplaynkuyruklarnz, at da, klc da bayra da grdnz, toplayn bre!

Serserilere doru stnde kurulup, sahip kt yeni atn srd.Tam usta bir binici olduu her halinden anlalyordu.Serseriler belki dayanacaklard. Fakat elinden atn ald, biraz nce Haron'u yereykan arkadalarna yle sk bir tekme savurdu ki, yoksul, ardna neft ya srlmkoca katrlar gibi ormana doru seke seke kamak zorunda kald.Arkadalarnn koa koa katn grnce, dierleri de toparlandlar. Attil'nn sahicitorunu karsnda bulunduklarna inanarak, allklarn arasndan kap yok oldular.Haron, hemen koup kurtarcsnn izmelerinin burnunu pmeye balad.- Oh byk hakanmz Attil'nn torunu, kadlarn han, hanlarn kads!Kad Han, Haron'un enesini izmesi ile geri iterek, yere atlad, can sklm gibigzkyordu.


7/207

- Sana kim derler bezirgan? diye sordu. Haron Levi srtt:- Haron Leit.- Anlamadm. Harun-er Reit mi?- Eh, hemen hemen yle, bildiiniz gibi Harun-er Reit.- Sakn sen de Badatl...- Eh yle gibi.- Abbasi halifesi Sultan Harun Resifin olu olmayasn.- Eh, neden olmasn? Bir Hakana bir Sultan... Kad Han'n can skld!- Bana bak bezirgan!- Buyur hakanm.Hill ve Ha / \ 1- Ben byle sulu akalardan holanmam. Sen bilir misin bu Balkan dalarnda kakulaksz serseri dolar? Tam bin yedi yz yedi kulaksz... Ben, benimle alay etmeyekalkann kulaklarn alay olsun diye keser, avcuna koyuveririm. Gzn a.

Haron Levi, kendini tutamayarak kulaklarn elleri ile kapad ve:"- Musa peygamber, gnderdi, kr olsun ama, diye dnd... Pek uursuz birkurtarcsn gndermi bu kuluna. Byle kurtarcya iki kurbanlk ko yeter."Kad Han gld:- Senin asl adn nedir?- Allah arpsn ben de unuttum. Kuds'te Harun, Balkanlarda Haron; yerine, rzgrnagre adm deitirir, geinir giderim.- Neyle geinirsin?- Bu gnbatsndan gelip Kuds'e giden ekirge srlerine teberi satarm.- Yani hanc tavuu gibi yolcu pislii ile geinirsin. Haron, gld:

- Aman hakanm, bu uursuz olu uursuzlar pislemezler ki yiyesin. Bunlar sade yerier, arap tulumu gibi de ierler.

EKRGE VE TULUMHaron Levi'nin ekirge srsne ve arap tulumuna benzettii Hallar ordusununbanda ekirgeler gibi evik, arap tulumlar gibi krmz ve tatl bir imparatorbulunuyordu.Cermanya Kral ve Roma mparatoru: Frederik Barbaros. Frederik Barbaros, her

Alman kral gibi, u dstura man etmiti: nsanlk bir ruhtur ki anas itaattir.te bu itaate alk, disipline yatk orduda o gn disiplin birdenbire bozuluvermi,Hallar ordusu anasnn erefini lekelemi-ti.Nbetiler yksek sesle konuuyor, ncler sorgusuz, destursuz geri geliyor; kralnadrna girip bir eyler anlatmaya abalyorlard.Frederik Barbaros, az kpkler iinde, olu Romanya kral, Altnc Hanri'yi ard:- Kral! Bu disiplensizlik, bu babozukluk nedir? Btn bu rezaletler sizin hkmdarbulunduunuz lkelere ayak basar basmaz balyor. Yoksa siz de bandabulunduunuz Romenlere uyarak yznz gznz boyayp kekler gibi gecegndz gbek atmakla m vakit geiriyorsunuz?


8/207

Romanya kral Hanri; babasnn disiplin iinde akas olmadn bildiinden, ikitopuu birbirine yapk, tral ba havada cevap verdi:- Hametl imparatorum, disiplinsizlie sebep, imdiye kadar bamza hi gelmemibir olaydr. - Anlamadm, kimin bana hi gelmemi bir olay?- Sizin, benim ve bizim ordularn...Hill ve Ha / 13- Ne olmu?- Ordumuzun geecei, Karanlkdere geidini be kii tutmu.Frederik Barbaros'un kan tepesine kt:- Ka kii tutmu?- Be kii tutmu, hametl imparatorum.- Romanya kral Altnc Hanri!- Hametmeap?!

- Bu gece ka testi Kbrs arabi yuvarladnz?- Sefer srasnda iki almak yasaktr sayn imparatorum!- Peki, be kii yz bin kiilik Alman ordusunu nasl birbirine katar sevgili olum?- Gldrerek!- Nasl?- Gldrerek imparatorum! Bu be kiinin banda gln bir adam varm kralm.stne gidenlere yle eyler sylyormu ki, kavga kmadan glp geri geliyorlar.- Ne diyormu bu gln adam?- Bu ne kepazelik Altnc Hanri, Bir Roma imparatoru emrediyor da genekonumuyorsunuz, yoksa sizin de mi disiplininiz bozuldu? Ne diyormu bu adam,emrediyorum, abuk tekrar edin. Aynen ve harfi harfine.- Ba stne kralm , bu gln maskara aynen ve harfi harfine yle diyormu:"Gidiniz, bakomutannz Barbaros'a bildiriniz. Benim topraklarmdan ordusunugeirmek iinmsaade almam olmasn cahilliine veriyorum. Fakat bu ordu banaayakbast paras demeden bir adam dahi ilerleyemez, ben bu lkenin fatihi Attil'nntorunu Kad Han'm."Bu szlerden sonra Romanyallarn kral Hanri, imparator babasnn huzurundaglmek istedi. Fakat Frederik Barbaros, ayan yere vurdu:- Ben, bu szlerde glnecek bir eyler gremiyorum Hanri! Karmda ksz kalm

katr yavrular gibi srtp durma! Adam gnder. Kad Han m? Cad Han m? Her nekarn ars ise bufi14 / Abdullah Ziya Kozanolukabadayy tutup buraya getirsinler ve ncler yerlerini alsn, ordunun ba, ardnakam, karn tepesine km, bu ne disiplinsizlik?Hanri kotu, yle be daika gemeden yannda sa kolundan kanlar akan, bandakitolgas ezilmi birvalye ile tekrar ieri girdi:Frederik Barbaros, nce kzmak istedi, sonra dudaklarn bzp dilerini gcrdatt:- Bu sevgili soylu kiimizi o gln dediiniz Cad Han m bu hale koydu Hanri?


9/207

- Evet hametmeap! Kendisini zorla alp huzurunuza getirmek isteyen ikivalyemizden birini esir olarak yannda alkoymu. Robert Nassau kulunuza da,kolunu krarak: "Git! demi, kralna syle, Attil'nn torunu zorbalktan holanmaz, yada ayakbast parasn ve hediyelerini gndersin, bunlar demeyecek kadarartlanyoksul ise kendisi buraya gelsin, lkemden gemek iin gerekli artlar rensin! Banazorbalk skmez, bas!"Hanri, babasnn kzacan veya bu kendini bilmez yol kesen haydudun haddinibildirmek iin yeni bir emir vereceini bekliyordu.Fakat Frederik Barbaros, bir kolu yannda sarkan Robert Nassau'ya bakt, bir de tellhaliyle bsbtn glnleen olunu szd:- Hanri, diye emir verdi. Git hametl Attil'nn torununa selmlarm bildir, bizzatkarlayamadm iin zrlerimi arz et, buraya kadar gelip adrma eref vermelerinirica et. Git ve dediklerimi yap Hanri! Alman ordusunda babuun buyurduu yaplr.Byle her buyruk alta azn, zoka yutmu Tuna balklar gibi ap bakmak da yeni

mi kt? Ykl karmdan itaatsiz evlt!taatsiz evlt Hanri, emir almaya alkt. ok gln ve sama bulduu halde bu emrede uydu.Ordunun yolunu kesen, Kad Han' babasnn yanna tatllkla getirmeye gidiyordu.15SJs0)2IO)p 31sc JS2 O5-(0

HAZRET SA'YA AKILAN VLERKad Han' tanyor ve bize yakn buluyorum amma koca bir Hallar ordusununyolunu nasl kestiini, hele Romanya kral Hanri'nin anlatt drt atl yardmcynereden ve nasl bulduunu da renmek istiyoruz.Can havli ve Musa Peygambere iki yz kurbanlk koubirden adam iken yardmnagelen Kad Han' gz tutmaynca kolar ikiye indiren Haron Levi, yava yava iindaha da ktye gittiini seziyordu.Kad Han:- Bak Harun Reit karde! diye sormutu. Sen sa Peygamberin kullarna ne satarsn?- Ordunun ardndan yrr, yiyecek ve iecekleri satn alr, ufak bir kr ile tekraronlara satarm.


10/207

- Baka?- Byk valyelere ve krallara Hazreti sa'nn asld ipten paralar satarm.- Bezirgan, sen benimle de alaya baladn. Gster u ipi bakalm.Haron Levi, katrnn heybesinden birka tane eskimi veya ustaca eskitilip antikahaline sokulmu kirli ipler kard ve alkanlkla ipleri pt, istavroz eklindegsnde, aznda ve alnnda gezdirdi.Kad Han, ipleri szd.- Harun karde, dedi. Sen bilirsin ki Hazreti sa iple aslma-yp armha gerilmiti.Hill ve Ha/ 17- Bilirim.- Peki, ne diye armha aklan ivileri satacana, almad ipleri satarsn?Haron Levi gitti, katrn heybesinden be on tane da pasl ivi getirdi.- Bunlar da satarm amma, dedi; bir orduya be ividen fazla soktuk mu insannnamusundan ve satt maln aslndan kukulanyor namussuzlar. Bu cahil kpekler, ne

anlar ticaretin inceliklerinden? Bak Mslman ordusuna yz elli senedir benimbabam, babamn babas ve onun babas Sakalerif satarz da gk bile demezMuhammed'in kullar, hem byle sermayesi ipe, iviye gre de ok da ucuzdur,berberlerden toplanm sakal kllar.- Anlamadm. Sakalerif mi satarsnz Mslman ordusuna?- Evet, Mslmanlar haa, puta, iviye, ipe para vermezler, ama bir ie iindepeygamberlerinin bir sakal klna bir altn seve seve derler.- Bir kla bir altn. Seni kendime maliye bakan tayin ettim Harun Reit!..Bana gelecek felketi, birden kavrayamadndan Haron Levi, Kad Han' etekledi.- Allah ve peygamberleri ve yzlerce yz bin melekleri sizi korusun anl hakanm.- Ben kimim biliyorsun deil mi?- Evet... Attil'nn torunu Kad Han'snz.- Tuna nehrinin her akt lkenin sa solu bana dedelerimden miras kalmtr. Tamalt yz senelik bir miras. Sana dedelerinden miras kalan Hazreti sa'nn asld ip,haa akld ivi ve ha, Hazreti Muhammed'in sakalnn kllar ne getiriyorsa benimlkelerim de onun yz misli gelir salyor.- Kimsenin krnda, hazinesinde gzm yok.Salk ve keyif iinde yiyiniz arslanm.Herkes kendi sanatnn inceliklerini elbette bilir.- yi amma bana dedelerimden kalan bu servet seninkiler gibi tkendike-yerine

konabilen cinsten deildir...- Anlamadm?18 / Abdullah Ziya Kozanolu- Yani szn ksas, benim de Hal ordusunu szdrabilmem iin bana sermaye lzm.- Ne gibi sermaye?- Bana ve yiitlerime at, kl, uaklarma ve bana kadife elbise. Yani bir hakantorununa yarar giyim, kuam.-Yaa?- Evet. te bana bunlar maliye bakanm olan sen bulacaksn. Amma sz anlamazherifsin be... Benim ie sermaye koyacaksn, seni kendime maliye bakan ve ileride


11/207

edeceimiz krlara ortak yapyorum. Ne vurursak yar yarya. Byk i byk kr.Berber art sakal klndan ne kr kalr ki?- Benim iime zor yetiyor benim sermaye, baka ortak bulsanz bu krl ie.- Hayr, seni setim. Ortam sensin. Seni gzm tuttu, gnlm sevdi. Sz uzatma!O zaman Haron Levi, dev gibi haydudu haklayan bu hakan torununun korkungcn ve aklna koyduunu yapma hrsn dnd. aresiz bu zoraki ortaklkabule karar verdi.Fakat gzlerini saa evirip:"- Hey Allahm? Hey Musa Peygamber? diye mrldand. Bana bu bellar kraln mkurtarc diye gnderdiniz? ste bana iki yz koyun hediye etseniz gene ben zararlktm bu alveriten."Kad Han kzd:- Ne homurdanp duruyorsun Harun? diye seslendi. Haron Levi, iine ekti:- Bizim ok kazanl anlamaya, benim byk patronu da ortak alyorum.

bir mparatorla br hakanKaranlkdere geidini tutan nl Attil'nn torunu, btn hamet ve heybeti ilekayalar arasna saklanan drt kiilik ordusuna son emirlerini verdi:- Haron?- Buyur, hakan.- Korkuyor musun?- Hayr sayn hakanm, ben kaybetmeye alknm. Sermayeyi de sizin katrayklettiime gre kaybedecek geride bir ey kalmad. Siz korkmayn bu bize yeter.Bu karlk Kad Han'n pek houna-gitmedi.- Siz sekbanlarm? dedi. Siz naslsnz?Kad Han'n "Sekbanlarm" dedii, kitabmzn banda Haron Levi'yi ellerindenkurtard haydutlard."Zorla alamadmz tatllkla alrz" deyip, boaz tokluuna Kad Han ordusunayazlmlard.Savalarla veya zorbalklarla elde edilecek ganimetin yzde otuzu kendilerineverilecekti. sekbanlar, Kad Han'n babuluuna inanmlard "Yaknda at, blk, bayrak veato sahibi olacaz" diyorlard.Bu bakmdan bu ilk yol kesme iine, maliye vekili (?) Haron Levi'nin iddetle kar

koymasna ramen, giriilmiti.Sekbanlar akrak kahkahalar attlar:- At hakan, vurmazsan da yaralarsn. Biz senin ardnda ba koyduk, ya devlet baa, yakuzgun lee...Haron yere tkrd:20 / Abdullah Ziya Kozanolu- Kargalar imdiden tepemizde dolayor... Oh! Oh! ok anslsn hakanm, buaklszlar gene drt kii geliyorlar.Kad Han gld:- Onlar senden kurnaz Haron.


12/207

Karanlkdere'nin kurumu akllar zerinde gelen atllarn ayaklar akldamayabalaynca, Kad han sadandan bir ok ekip gnderdi.Dere iinde ilerleyenlerden en ndekinin aya dibine ok sapland.Bu oku kullan ekli Kad Han'n sahici bir Han olmasa bile, odevirlerde geer akeolan eye hakim olduunu belirtiyordu.ok cesurdu. ok kuvvetli idi. Atn stnde yayan yrdnden daha rahatoturuyordu. Kl, ok, karg, savurduu yerden ses getiriyordu.Atlar ahland. Ok atcnn ustaln grerek elik zrhlar kuanm olmalarna ramen,yolcular iliklerine kadar titrediler.Bu usta okular -Almanlar be yol keseni de ayn ustalkta sanyorlard- lerleseler drtokta, kendilerini zrh oyuklarndan vurup yere serebilirlerdi.Roma imparatoru Barbaros'un olu Altnc Hanri atnn stnde dikilip seslendi:- Kad Han ile grmek, anlamak istiyoruz. Dman deiliz.Kad Han, Haron'a:

- ler yolunda bakan hazretleri, diye seslendi. Sonra iki elini akaklarna dayayphaykrd:- Kimsiniz, adnz, sannz bildirin.- Romanya kral Hanri Barbaros'um. Roma imparatoru Fre-derik Barbaros'un olu.- Ho geldin, safa geldin. Kl ve kalkann oraya brak... Tek bana ilerle saynkralm.SAVAMAYI YALNIZ K MLLET BLRRe n

) omanya kral Hanri nde, arkasnda kargsn havaya dik-Lmi Kad Han, onun daarkasnda, zerinde garip bir ku resmi bulunan gk rengi bayran dalgalandrarakyryen bir numaral sekban.Daha arkada bir atba nde, ipek hrkalar giymi Haron Le-vi, sa ve sol gerisinde ikive numaral sekbanlar.Alman ordusu ald emre, ba kesmeye alkt.Ordu alm, ta kesilmi gibi sessiz ve hareketsiz imparatorlarnn misafirlerinikarlyordu. Frederik Barbaros'un adr yksek bir vadiye kurulmutu.adrn tepesinde Barbaros'un Roma mparatorluu bayra dalgalanyordu. Karlkliki kartal.adrn nndeki tahta merdivenlerin st, valyeler ve ordu beyleri ile dolu idi.

Merdivenlerin nne gelince... Kad Han, atn durdurdu ve akn gzlerle kendisinebakan, Kral Hanri'ye dnd:- Sayn kralm, dedi, Hametl pederiniz galiba, ordusuna eref verdiimi haberalamamlar, yoksa kapya kadar kmak zahmetini ben sevgili dostundanesirgemezlerdi.Kad Han, ayak diriyor, koca bir Almanya kral ve Roma imparatorunun ille deayana gelmesini istiyordu.Babasndan kesin emir almam olsa Kral Hanri yz bin askerinin evresini sard buAttil'nn kstah veledinin, orackta yatrp bir kart horoz boazlar gibi grtlankeserdi.22 / Abdullah Ziya Kozanolu


13/207

Yrd, merdivenlerden kt. Babas, misafir ve kendi ordusuna bal yz kadar soylukiinin arasnda sabah arab iiyordu.Frederik Barbaros, kavgann olduu kadar, zevk ve safa ilerinin da ehli idi.Balkanlar aar amaz, Bizansllarla daha yakndan ilikiye gemi, ilikiyegeer gemezde arabn, kadnn daha tatl ve daha oynann Bizans'ta bulunabileceini derenmiti.imdi bu yeni bilgisinden elinden geldii kadar daha ok kazanl kmaya alyordu.Sabah kahvaltsnda bile aznn pasn arapla siliyordu.Hanri, sabah keyfi iinde, lgn ve uh kadn kahkahalarnn kaba ve ahenksiz erkekhomurtular ile kart bu ssl adra girince, duruunun soukluundan babas,olunun, verdii emri yerine getirmediini sanarak sinirlendi.- Hanri ne oluyor? Cad Han dostumuz nerede? Yoksa kalbini krp burayagelmelerine engel mi oldun?- Sayn imparatorum, adam gelmesine geldi amma, deli pazar bu, imdi de yeni bir

ey tutturdu.Bu "Deli pazar" sz, soylu kiilerin ve kibar karlarnn houna gitti.- "Deli pazar" diye tekrarlayarak gltler.Fakat Frederik Barbaros'un glmeye hi niyeti yoktu:- Bayanlar, baylar, diye gr sesiyle haykrd. Beni ziyarete gelen, dostum olan birhakana byle terbiye d bir soyad takamaz-snz. Kendileri her halde hounuzagidecek bir soyad ile, dilinizi kesecek bir klca sahiptirler. yi veya kt hislerinizikendisi ile tanma erefine erdikten sonra aa vurursunuz.Sonra oluna dnd:- Bu Balkan dalar senin ahlkn bozmu Hanri, dedi. Babann ve Romaimparatorunun katnda aklna geleni konuuyorsun.- Af buyurun pederim. Benim ve ordumuzun disiplinini kendi kendini zorla davetettiren bu yabanc dostunuz bozdu.- Dostun yabancs olamaz. Ben kendilerini grmeden grm kadar oldum. Sz ksakes ve kendilerini buraya getir.Hill ve Ha / 23- Gelmiyor.- Niin?- Sayn pederiniz her halde ordusuna eref verdiimi duymamlar, duysalar byle

merdiven banda beni bekletmezlerdi, diyor ve sizi ayana aryor:Frederik Barbaros, kabarmak zere olan soylu kiilerin gurur homurtularn eliylesusturdu.- Dostumuz hakl, kendisini adi bir gnbats kral gibi oturduumuz yerdekarlayamayz ya. Buyucun valyeler, karlama trenine.mparator kalknca herkes de kalkmak zorunda kald. adrn perdeleri ald.nndekimerdivenlerden aa doru sahte bir sayg gsterisi iinde herkes eildi.Frederik Barborus, merdivenlerin, altna bakt. Orada Ha-ron'u yarm sayarsak, drtbuuk kabaday plak atlarnn stnde, plak yreklerini ortaya koymu, yz binnaml Alman askerine meydan okuyarak btn alm ve gururlar ahlanmbekliyorlard.


14/207

Bu hal glnt amma, nedense Frederik Barbaros, kafasnda bir eyler hazrlyor, budrt buuk kabadaynn her halini ho gryordu.- Ordumuza eref verdiniz sayn hakan! diye seslendi. adrmz da enlendirmezmisiniz? Burada suratlar o kadar ask, yrekler o kadar skntl ki sizin gibi candan veneeli bir dosta ok ihtiyacmz vard. Sefalar getirdiniz.Kad Han btn soukkanllna ramen bu beklemedii iyi kabulden ikillenmiti.Fakat yapacak baka bir ey olmadna gre? Bayraktar ile, koruyucusunu merdivenaltnda brakt. Arkasnda maliye bakan (?) adrn kapsnda Alman kral ve Romaimparatoru ile kucaklat. Birlikte adra girdiler.Byk yemek sofrasnn bana dizildiler. Frederik Barbaros alay m, sahi mi olduuanlalmayan bir sayg iinde evresindeki soylu kiileri tantt.- Sizi- karlayan nderiniz, olum Romanya kral Hanri'dir, sayn hakanm.24 / Abdullah Ziya KozanoluHanri, Kad Han' ban keserek selmlad. Kad Han gld:

- Babasnn kahramanlklar ile erkekliini yznde asalet m-hr gibi tayor.-Bu tatl szler Frederik'in yreini kabartt:- Kahramandan anlayan bir ustann szleri bizim iin ok deerli. kinci olarak kolunukrmak ltfunda bulunduunuz esiz valyemiz Robert Nassau'yu tantaym.Kad Han, Nassau'ya doru yrd:- Maliye bakanm, sizi dedelerimizden kalan sihirli bir merhemle iki saatteiyiletirecek, sayn valye. Byle tatsz bir kavgada karlkl dvtme zldm,dedi.Frederik, tekrar:- Karakale'nin prensi Leopold, diye nc soylu kiiyi tantt. Kad Han, yznekitti:- Adn ve ann biliriz, dedi. Dk Leopold kalarn att:- Karakale'nin mi, yoksa klcmn m ann bilirsiniz?- Kale evresinde ellerini, kollarn balayp cellatlarnza kazklattnz yedi binyoksulun hikyesini bilirim, Kazkl Voyvoda.Dk Leopold, elini klcna gtrd:- Klcm ve savataki gcm de tanmak ister misiniz?- Bu szn bir meydan okuma sayyor ve kabul ediyorum, Kazkl Voyvoda.Frederik Barbaros, iin tatsz bir yola dkldn grerek, tatl kahkaha makaralarn

brakt:- yi ama, burada kl ve kahramandan bo bir ey yok dostlarm. ok merakl isenizkllar ve karglarnzn ustaln yarn yaplacak paskalya enliklerinde gsterirsiniz.Size biraz da din kahramanlarmz tantaym, sayn hakanm, byle iki din bilgini herzaman bir arada bulunmaz; u grdnz yakkl delikanl, gen yata krd araptestileri, yaralad gen kz kalplerinden utanarak ruhunu Allah'a satan rahipFransuva, yeni bir mezhep kuruyor. Fransiskenler mezhebi. Bu kurun elbiseli dinkardelerimiz, Hazreti sa'nn sadelik ve fakirlii sevdiini, hi sarho olmadn, kandklmesinden holanmadn ileri srecek...Hill ve Ha / 25Gen papaz Fransuva, imparatorun szn kesmekten ekinmedi.


15/207

- Hametl Roma imparatoru! Hazreti sa bir sabah kahvaltsnda sofra banda saynhakanmza takdim edilemeyecek kadar byk ve anlalmas zor bir varlktrlar.Kad Han, gen Fransuva'ya dnd:- Bu ksa tantrma yreimi kabartt gen dostum, dedi. Hazreti sa'y bakalarnntantmasna muhta olmayacak kadar yakndan tanyorum.Frederik Barbaros, bu sefer Fransuva'nm yannda onun kadar gen, fakat atk kal,kara cppeli baka bir genci gsterdi.- Bu da din adamlarmzdan spanyol valyesi Dominiken... Bu arkadamz da belkibana sinirlenir, ksa keseyim tantrmay. O da Dominikenler mezhebi kurucusu. Dinileri merakls iseniz kendisi ile ayrca konuarak dncelerini renirsiniz....Bu srada tilki yzl ve batan aa srmal kaftanlar giymi ok atafatl ve cakal biradam Frederik Barbaros'a yaklat. Frederik, onu yeni grm gibi:- Ah affedersiniz, dedi. Size misafirlerimiz Bizans imparatorunu tantmakta geciktim.kinci sak Lanj hazretleri (ssac II. l'An-

ge).Sonra, Bizans mparatorunun eilip kulana bir eyler fsldadn grnce hrsndanyz kpkrmz kesildi:- sak! diye homurdand. En basit eyleri bile kulama sylersin. Bu kt Bizanshuyundan vazgemeni sana ka kere emrettim. Benim gizli kapakl, kulaa fsldananszlerden holanmadm hl renemedin.Hametl Bizans imparatoru, hemen tekmelenmi bir kpek gibi kuyruk sokumunusallayarak etek pt:- Sayn ve dnyaya gelmi ve gelecek imparatorlarn en by ve akl deryalara veparlakl gnein parlaklna smayan ve yannda peygamberlerin bile snk kaldmerhamet ve ltufkrlk Allah Frederik Barbaros: ciz anakyalayc kulunuz sadecesize eksik bir noktay gstermek cretinde bulunmutur.Kad Han, kendisi iin bir eyler konuulduunu sezmiti. Frederik Barbaros'u dahafazla zor bir durumda brakmamak iin sordu:26 / Abdullah Ziya Kozanolu- Kendi deyimi ile "anakyalayc"nz Bizans imparatoru bir ey mi istiyorlar?Bizans imparatoru sak, birden ayaklan zerinde doruldu:- Evet kiryos, bir ey renmek istedim.- Ben de sayn dostum Frederik Barbaros gibi fslt ve hrtlardan holanmam. Her

eyim aktadr. Bana sorun renmek istediinizi.- Kimin olu olduunuzu renmek istiyorum. Burada her sekin kii bir aksoylubabann oludur. Ve bunu bildirecek belgeleri de boynunda tar.- Sen benim Attil'nn torunu olduumu duymadn m?- Byle sylediinizi duydum.- Sylediinizi duydum ne demek? Sen, senden evvelki Bizans imparatorlarnndedeme ba (vergi) verdiklerini de bilmez misin?- Yedi yz yl geriye giderek hazine defterlerimizi yoklamaya vakit brakmadnz saynhakan torunu. Bunu bilmem o kadar nemli deil, sizin bizi inandrmanz dahanemli.- Yani nasl?


16/207

- Dedenizin eceresini veya bir buyrultusunu, size miras kalan bir eyini bizegstererek.Kad Han gld:- Bize dedelerimizden miras olarak yalnz kllar kalr. Bizde ba olmak iin Bizans'taolduu gibi kulaa fsldanan dedikodu ve karanlkta kurulan tuzaklar yetmez. Dedeyelyk da olmak lzmdr.Frederik Barbaros, kendini tutamayarak:- Yaa Kad Han! diye haykrd.Kad Han inci gibi beyaz dilerini gstererek Frederik Barbaros'a bakt. Sonra tilkiburnunu sivrilterek, gzlerini bzp:- "l, hakanzade, gster buyrultunu" diye alay eden Bizans imparatorunun bileat bir ustalkla belindeki klcn imek gibi ekti. Bizans imparatorunun burnunadayad.- te dedemin buyrultusu. Bak stnde ne yazyor?

Bata, Bizans imparatoru olmak zere hep birden kesme bir elmas paras gibiparldayan klcn zerine eildiler.Hill ve Ha / 27

Hazreti sa'nn ha ve ivileri ile Hazreti Muhammed'in sakal cinsinden yeni birantika ile karlatn sanan Haron Levi bile yerinden frlayarak parlayan klcnbana kotu.Elmastan tra edilmi gibi parlayan klcn stnde altn kakma yazlar vard, amaHarun'dan baka kimse bu yazlar skp karamad.Kad Han klcn iki yana dndrerek geri ekti.- zerinde ne yazyor? Okuyamyorsunuz? Yazk, ben okuyaym: "Tanrnn yardmylainsanlarn kurtarcs, yoksullarn yardmcs, kutlu yerin, nl gn, serin sularnklc Atlhan."Ortalkta buz gibi dondurucu bir rzgr esti.Kad Han, klc dorultup, gsn kabartarak evresini sznce de aldlar. Bireyler olacan seziyor, fakat bu korkun eyin olmasn da ileri titreyerekbereliyorlard. adrn yannda, misafirlerin zrhlar, sava miferleri, atlarnn mandaderisinden eyerleri yan yana dizilmi duruyordu.Kad Han, bu elik ynlarna doru yrd.

Rastgele olmu gibi, bir zrh ynn seti. Daha "Ne oluyor?" demeye kalmadanAtlhan'n klc kalkt, havada bir Tanr yldrm gibi akt, seilen zrh ynlarstnde patlad.Klcn inmesiyle birlikte st ste konuluvermi ne mifer, ne zrh, ne de eyer, kaypkrtulamadan ak diye ikiye blnverdi-ler.Grdkleri kuvvet gsterisi o devrin yalnz ustala ve kuvvete k insanlarnbylemeye yetti.Kad Han:- Var m elimdeki dede yadigrndan baka kukulanan? diye grleyerek kstahbaklarn adrn iinde gezdirdi.Bizans imparatoru, partiyi kaybettiini anlayarak iki adm geri ekildi.


17/207

Frederik Barbaros'un bu gsteri ok houna gitmiti:- Ey byk sa, diye haykrd. Eer sayn Bizans imparatoru zrhlarnn iindebulunmu olsayd sonu deimeyecekti.Sonra Kad Han'n koluna girdi:28 / Abdullah Ziya Kozanolu- Dostum, bir gn; iinde adam bulunan bir zrh ikiye blmenizi rica edeceim, dedi.Usta bir klla ikiye ayrlm zrh sayenizde grdk. Fakat bir klta ikiye ayrlm birinsan da grmeyi ok isterdim.Haron Levi, kendini tutamayarak byk bir terbiyesizlik yapt:- Adam atl olarak seelim imparatorum. anakyalayc Haron Levi de ikiyeblnm at meraklsdr.DELLO TARHNDEHTLALHl[aron Levi, adrn iinde kimse kalmadm grnce, Kad Han'n kulana eildi.

- Hemen svalm.- Ne yapalm?- Svalm, yani kaalm.- Neden?- Altmza kheyln gibi bir at verdiler. Siz bir kl buldunuz. Arkanza hrka,cebinize on bin florin, yani bir hazine koydular. Benim size verdiim sermayebyyecei kadar iti. Sonu apanolu, yani kt kacak bu serseriliin. Sonkazancmzla yetinip kirii kralm, yani kaalm.- Harun Reit, yani Haron Levi.- Evet hakanm?- Burada kullandm kl, serserilerden aldm kl deildir, kendi klcmdr. Bunusezemediin iin seni maliye bakanlndan azlettim, yani kovdum.Haron Levi'nin yz, marul yeili gibi garip bir renge brnd:- Fakat nasl olur? Yani siz de gnbatsnn Tanr krallar gibi arkadalarnzndncelerini dinlemek istemiyor musunuz? Benim sermayeyi dolandrdnz demek?- Arkadalarmn dncelerini dinlemek ve doru olanlarna da uymak isterim.- Salhaddin Eyyb gibi?- Evet, Sultan Salhaddin de vezirlerinin dncelerini sorar, bilgilerine sayg gsterir.30 / Abdullah Ziya Kozanolu

- yle ise, benim suum ne?- Sen izmeden yukar kyorsun. Evet izmeden yukar kyorsun. Sen bilir misinSultan Salhaddin Eyyb, maliye bakan, adliye ileri iin akl verirse ne yapar?- Katndan kovar.- Tamam, ben de seni kovmann kibarcas, azlettim.- Ben sermaye koyduum bu iin sonunu kt grdm iin ii tadnda brakpsvalm dedimse su mu iledim?- kide bir sermayem, sermayem diye tutturdun. Sermayenbanda paralansn. insonu neden kt olacakm?- imdi, Dk Leopold ile Frenk usul dello yapmay kabul etmediniz mi?- Yok, korkarm deyip kasa m idim, delloyu o teklif etti. Sen hi dello ettin mi?


18/207

- Ben enayi deilim. Bilmediim ie girmem.- yle ise aklna koy, ben enayiyim ve bilmediim ie burnumu sokarm. SavataKad Han' yenecek hergeleyi daha anas dourmad. Uluorta konuup beni yanl biryokua sreceksin.- Ben imdi mademki kovuldum, daha rahat konuurum. Son bir sz. Bilmediiniz birmeydanda, tanmadnz bir seyirci nnde, hi oynamadnz bir oyunakyorsunuz. Bari oyunu kendi bildiiniz gibi oynamay onlara kabul ettirin. Ne olur,maliye bakannz krmayn.- Peki, git ve meydancya bildir. Ben kendi bildiim ekilde tutuacam. Karmdakisonra "bo bulundum" diye dvnmesin.Haron Levi, szn kabul ettirdiinden memnun, etekleri zil alarak frlad gitti. Kad Han, kapya seslendi:- Sekban Bir. Bayraktar ieriye girdi:- Buyur hakan?

- Sen nereli idin?- Macaristanl.- Bunlarla bir dindensin demek?Hill ve Ha/31- Bunlar dinden, imandan ne anlar hakanm? Biz Macarlar aslnda Attil'nntorunlaryz. Bunlar kara cahil. Bizim memleketten her geite dilimizi yabanc grpkfir sayarak, ne iftlik brakrlar, ne ubuk. Biz de Allah ne verdiyse onlara basknyapar, aldklar canlar geri alrdk.- Sen bunlarn deolla dedikleri sava usullerini grdn m hi?- Evet hakanm. Siz grmediniz mi?- Hayr.- imdi birka gsteri yapacaklar, gznzle grr renirsiniz. Bir numaral sekbannbu akln Kad Han ok beendi. adrn nne geldiler. Gre meydan gibi birayrn evresini ordu ve krallar ile valyeler sarmt.Borular tyor, dmbelekler, ziller durmadan gmlyor, her kafadan bir ses kyordu.ayrn ortasnda aldan bir it uzanyordu.Tam bu srada itin her iki banda zrhlar kuanm, drder tane elleri karglsavalar, atlarn ahlandryor, durmadan gsterili oyunlarla, krallar ve seyircileriselmlyorlard.

Borularn aldklar hava deiti. Sanki bir savaa balama emri verir gibi uzun uzuntmeye baladlar. Arkasndan bu uzun boru sesleri birden kesiliverdi. O anda da itinher iki yannda duran atllar birbirlerine doru atlarn srdler. Ar ve kaln bacaklbeygirler balar nde talimli ve terbiyeli kouyorlard.Her drt yarnn da karglar ileri uzatlm, kalkanlar siper gibi tutulmutu.Kad Han, mrnde ilk defa grd bu sava oyununu gzlerini krpmadanseyrediyordu.itin ortasnda drder sava birbirlerine girdiler, daha dorusu karglar ilekarsndakinin gsne vurup devirmek istediler.Birka daha ilk arpmada tepetaklak yere indi. Sahipsiz kalan atlar akn ve rkekayrda komaya balad.


19/207

ki tanesi birberlerini karglar ile itip dremeyince tekrar geriye at koturdular.Ayn oyunu bir daha deneyecekleri anlalyordu.32 / Abdullah Ziya KozanoluSeyirciler, hele kral locas heyecan ve alktan kaynyordu. Sekban Bir, Kad Hakan'a:- Nasl? dedi. Becerebilecek misiniz?Kad Han, sekbana anlayamaca bir cevap verdi:- Tevekkeli deil, bunlardan memleketine geri dnen kmyor.Fakat palavrac Hakan'n maliye bakan bu srada daha yksek perdeden, hem deFrederik Barbaros'un yannda atyordu.- Sayn imparatorum, hakanmz uraa girmeden nce bir noktann tellllarla ilnedilmesini emrettiler.- Neyi iln edeceiz?- Karg ve kl-kalkan oyununda ei bulunmayan hakanmz, size bugn kendioyununu gsterecek.

- Leopold'u yenmek iin mi?- Yenecei elbette konuulacak nemli bir ey deil.Nasl yenecei nemli.- Peki, insan dmann nasl yeneceini pein syler mi?- Bizde yenilenin "Oyuna geldim" diye yan izmemesi iin nasl yenilecei kendisinepein bildirilir.- Peki, syle bakalm nasl yenilecek bizim Leopold?- Hi bilmedii bir oyun ile yenilecek. Ayan tetik alsn. Bu oyun dello tarihindebir ihtill yaratacak.Bizans imparatoru sak, Frederik Barbaros'un kulana eilip bir eyler syledi.Frederik, kprd:- Sevgili kardeim sak, herkesin yannda kulama bir eyler fsldama diye ka keretembih ettim. kimizde yalnz iken kulama fsldayarak istediin kadar konu,hevesini al. Amma byle dostumuz soylular nnde onlardan gizli birtakm frldaklareviri-yormuuz gibi, esrarl pozlarla bir eyler mrldanp durma. Hzl syle... Dahahzl tamam... Baksana Maliye Bakan, Bizans impa-Hill ve Ha / 33ratoru ne diyor? Duymadn m? Ben syleyeyim. "Bu dello tarihinde ihtill yaratacakoyun hileli ve valyelik usullerine uymaz bir ey olursa hakanmz oyun d saylr"dilin kemii yok, byle sylyor ite.

- Evet sylyor... hakanmz henz sayn Bizans imparatorunun bakenti stanbul vestanbullular grp bilmedii iin, hileli erkeklik d oyun ve anakyalayclktanakmaz. Eer hakanmzn oyununu beenmezlerse Bizans imparatoru sahaya karDk Leopold'a kendi oyunlarn gsterirler.Bu srada, az nce anlattmz karg-kalkan oyunu da balad.lk arpmada sekiz kiiden yere serilen ve atn kaybeden yedisi ekilince oyunukazanan, zrhl atn oynatarakgelip Frederik Barbaros'u selmlad.mparator, ok heyecanlanm ve-memnun kalmt.- valyeye bir altn kupas atn, diye emir verdi. Sonra, Ha-ron'a dnd:- Sizin hakan da Dk Leopold ile ayn karg - kalkan dellosunu oynayacak. Elli yllkoyuna ne ekleyecek? Ata baka trl m binecek? Kalkan baka trl m tutacak?


20/207

- Ben hakann maliye bakanym sayn imparatorum. Sava usullerinden pekanlamam. Yalnz ricalarn size getirdim.Borular tekrar sava havas almaya balaynca, imparator:- Hakann geliyor, dedi. Yalnz u kadarn biliyorum ki Leopold'u sava oyunlarndadaha kimseler yenemediine gre birinden biri yiitlik hrkasn bu ayrda yereserecek.Boru sesini, Kad Han da duymu, adrdan dar kmt. Kolunda kalkan, bandatolgas vard ama, arkasnda zrh yoktu. Kendisine hediye edilen Macar kadanasnnyanna kadar geldi. Yzn buruturdu.- Bu hergelenin kendini tayacak hali yok, dedi. Kaldrn stndeki demir ynlarn.Seyisler "Alay m ediyor?" diye bakndlar. Fakat Sekban ki Kad Han' kavgadagrmt.Buyruu iki ettirmeden kotu. Koca beygiri zerindeki arlklardan soyup, rlplakbrakt.

34 / Abdullah Ziya KozanoluBeygirin baland srn nnde sra sra karglar beenip semesi iin Kad Han'bekliyordu. Uzaktan bakt, en ince ve hafifini seti.- Bu iyi, dedi. Kullanmasn bilen iin karglarn karlar gibi en hafifi daha elverilisaylr.Borular yeni bir iaret verince itin her iki bandaki adrdan Kad Han ve KazklVoyvoda (Leopold) kp atlarn srdler.Atllar grnce balayan alk birden kesiliverdi.Frederik Barbaros, bu sessizliin nedenini aratrmak iin iki yana baknca, kendinitutamayarak artk herkesin alt kahkaha makarasn brakt:- Maliye Bakan?- Emredin imparatorum?- Senin hakann yapaca ihtill giyim kuama aitmi yahu, ne diye sylemedin? Bakne kendinde, ne de atnda zrh var.Hani Haron'un da bu dellonun sonuna pek iman yoktu ya:- Hakanm, hamallktan holanmazlar imparatorum, diye kendine de souk gelen birespri yapt.- Ne olursa olsun, bu grlmemi giyimi ve kuam ile bizi heyecanlandrd. okhouma gidiyor bu Kad Han, her eyin alaynda. Sava, kavgay, hatta lm bile bir

elence haline sokuyor.Robert Nassau:- Pek alay iin olmua benzemiyor imparatorum, dedi. Bence sevgili dostumuzLeopold'un srt bu yeil imenlerle pecek.- Nassau, haydi haydi. Seni yendi diye Kad Han' gznde bytyorsun.Sonra Haron Levi'ye dnd:- Maliye Bakan?- Emredin imparatorum.- Senin hakann giyim kuamda yapt ihtilli beenmedim. -- Yazk, size beendirmek iin byle sslenmilerdi.- Bu delloya byle rlplak kt iin kaybedecek.


21/207

- Kaybetmeye alk deildirler.Hill ve Ha / 35- Seninle hakannn kaybedeceine bir kese altnna bahse giriyorum.- Maliye bakanlar, hele biz Yahudiler, kumar oynamayz ama bu buyruk Romamparatorundan geldii iin kabul ediyorum.Frederik Barbaros, altn kesesini cebinde sayarak ellerini ovuturdu.- Var m baka bahse giren? Robert Nassau:- Ben, imparatorumun izniyle bahse giriyor ve Kad Han' tutuyorum, dedi.Bizans imparatoru ylt.- Byk sava ve dello tanrs Frederik Barbaros'tan baka kimse bir kavgannsonunu nceden kestiremez. Ben byk komutanmzn izinden gidiyorum. Kad Hankaybedecek.Bir anda bahse girenler oalverdi; ama, plak Kad Han' tutan iki kii vard. RobertNassau, zoraki maliye bakan ve taraftar Haron Levi.

Haron, bahse girenlerin tutumundan partiyi kaybettiklerini anlad. inden MusaPeygamberle hesaplat: "- Byk Musa, Haron kulun Kad Han sava kaybederse hereyini kaybedecek. Kazancmz senin yardmna kald. Kazanrsak alacamz bir kesealtnn yars ile sana yirmi ko kurban ederim. Kaybedersek ortadan kaybolurkaarm. Metelik vermem bir daha senin uruna. Namussuzum, eer yardmagelmezsen Kad Han palavracs sava kaybedecek. Ben de dinden imandan olacam.Bize imdada ko.Bu srada iki sava yan yana gelmi Frederik Barbaros'un nnde atlarnn dizginlerinikesmi, eref locasn selmlyorlard.Locadaki kadnlar gnn iki kahramann iek yamuruna tutarken Frederik Barbarosve silh arkadalar da lgnca alklyorlard.Robert Nassau glerek, Frederik'e iki savay gsterdi:- Hametl imparatorum, az sonra dvecek olan bu iki savaya bir usta kavgacgz ile bakmanz rica edeceim.36 / Abdullah Ziya KozanoluFrederik kzd:- Ne grecekmiim valye?- Birisi zrhlar kuanm lagar atna nceden terbiye yolu ile retilmi belli oyunlar,ancak ba ve ayak oyunlar yaptrabilirken, dieri ku gibi hafif, stnde bir eyerden

baka bir eyi olmayan plak yabanc atna gz alc istedii oyunu yaptrabiliyor.Gerekte de, Kazkl Voyvoda diye Kad Han'n alay ettii Dk Leopold'un ve stnebindii Macar kadanasnn hareketinceden bilinen ba ve diz krp selm vermeler,soldan saa doru, nce sol sonra sa ayan atarak dnmeler ve oklava yutmu gibi,zrhlar oynamasn diye ll dik yryler, bunlar seyircilerin bildikleri oyunlard.Fakat Kad Han, onlara hi ummadklar, bilmedikleri oyunlar gsteriyor, sankiseyirciler Leopold'un saflk ve heyecanlan ile alay ediyordu.Altndaki at, halis kan Arap at gibi evik ve oynak olmamasna ramen dizginlerininusta bir binici eline getiini sezmi, aha kalkp halk elendiriyor, k atp,Leopold'un donya durulu atn titretiyordu. Bylece frtnaya tutulmu bir kayk


22/207

gibi bir aha kalkp, bir ifte attka da imen sahann keyfini karyor, tatl tatlkiniyordu.Frederik Barbaros, olu Altnc Hanri'ye dnd:- te Romanyallar kral, dedi. Senin anlatndan Kad Han'n bu keyifli halinisezdim. Sava ve urata ne kadar keyif ehli ve alayc olursan lme ve dmana okadar kolay boyun edirirsin.Bu szleri duyan Robert Nassau:- Yni hametl imparatorum bahsi kayp m ettiniz? diye neeli ve akrak sordu.Frederik Barbaros:- Hayr valye dedi, kaybetmekten holanmam, fakat lm ve kayb glerekkarlayabilenlere de baylrm.Sonra kendi adamlarndan Otto'ya dnd:- Otto, dedi. Dostumuz Kad Han'n valyelik usullerine uyarak, rakibinebildirilmesini rica ettii bir eyi iln et.

Hill ve Ha / 37Otto, Frederik'in cenk telll, kzd zaman savurduu kfrlerin telll, beendiikadnlarn telll ve dataca nianlarn da hazinedar idi.Drt kz boynuzu ucundan, Otto'nun syledikleri, susan seyircilere ve valyelerebildirildi."- Sevgili bayanlar, kahraman valyeler, deerli seyirciler. imdi bu ura gnnneref deollosunu size sunacak olan iki ak soylu savay tantyoruz."Sada, kargsnn flamasnda ye kalkannda bir kuru kafa tayan valye hepimizinyakndan tand, esiz sava bilgisini, stn kuvvetini her ura bayramndagrdnz Avusturya dk ve Karakale prensi Leopold."Meydan alktan ykld. Ordunun ve seyircilerin Leopold'u yakndan tandklar vetuttuklar belli .oluyordu. Otto ve borulu tellllar devam ettiler."- Solda grnen kahraman ura, sayn imparatorumuz Frederik Barbaros'unmisafiri, Attil'nn torunu Kad Han'dr. Sizin de grdnz gibi misafirimiz KadHan, altmz, bildiimiz gibi zrhl deildir. Kahraman misafirimizin bu giyimkuam deerli rakibini kmsemek iin yaplm olmayp, yeni bir ura usulolduunu ve rakibini hi bilmedii bir oyunla yeneceini size ve rakibinebildirilmesini valyelik usullerine uyarak bizden rica ediyor."Telll sustu. Sreklisi, sekban ile maliye bakanndan gelmek zere birka alk sesi

balad, sesler nezleden kslm kocakar zrltlar gibi yar yolda snd.Frederik Barbaros, gene olu Hanri'ye dnd: - Oul, dedi. Kad Han dostumuz baknc silhn kullanyor. Dman palavra ile iinden ykmak. Dmanna dahasavaa tutumadan yeneceini bildiriyor. Bu bildirii, bu kendine gveni, dmansarsan silhlardan biridir.ki ura birbirlerini selmlayarak ayrldlar, itin iki bana, biri alml ve lladmlarla atn srerek, dieri atna ifte attrp, saplandrp drt bir yana selmlarsavurarak, seyircilerin almad bir hafiflikte getiler.38 / Abdullah Ziya KozanoluBorular tekrar uzun uzun, tt. Dk Leopold, kargsn ileri doru uzatp koltuk altnasktrd.


23/207

Koca Kad Han, hibir hazrlkta bulunmamt.Borular biter bitmez, dkn zrhl atnn topra dven ll ayak sesleri, KadHan'n atnn trsla kark hafif ayak seslerini bastrd.kisi de birbirine doru at sryor, yaklayorlard. Birka saniye sonra her ey olupbitecek, Kad Han'n grlmemi oyunu belli olacakt. Bu Alman ordusunun grmeyeve duymaya alk olmad yksek bir heyecand..Dk, kargs ile, Kad Han'n zrhsz sol omuzunu nianlam, amacndan amadanoradan vurup ykmak istiyor, atna ve kargsna sahip olmaya alyor ve oluyordu da.Bir mukavemet sezemedi. Kargs boa gitmi gibi oldu. Fakat meydan alktaninliyordu. Herhalde Kad Han'a bir ey olmutu. Atnn hzn kesmek iin dizginleresarld ve ban geri dndrd.Kad Han'n at sahipsiz babo, fakat hl bilinmeyen ve grnmeyen yabanc bir eltarafndan yrtlyormu gibi itin br bana doru kouyordu.Haron Levi, byk bir keder iinde:

- Eyvah! Anlamamza ne oldu, ey Musa Peygamber?! diye haykrd. Toz oldu bizimsahte kahraman. Toprak oldu benim pa-racklar. Krld kargs.Fakat Frederik Barbaros'un gznden hibir ey kamyordu.- imdilik kurtuldu. kincide vuracak diye mrldand. Dncelerimdealdanmyorum.Acaba ne dnm ve dnyordu? Herkesin, soyu sopu belirsiz bir palavracyyanna alp ba keye oturtmas karsnda kendisinin aklndan phe ettiklerinibiliyordu. Fakat imparator, onlarn bilmediibir eyi de biliyordu.Dk Leopold, geri dnm, yerlerde Kad Han' aryor, fakat bu arayn boagideceini sanki iinden bir ses ona bildiriyordu. Nitekim aldanmam olduunu pekabuk rendi.

Babo at itin br bana gelir gelmez, karnndan hokkabaz eviklii ve abukluuile bir adam frlad, atn eyerine yerleti.Hill ve Ha / 39Ban dndrd, tekrar Dk Leopold'a doru srerken haykrd:- Kargn tutmad Kazkl Voyvoda? Topla kendini. Sk tutun. Bu, dk gibi birvalyenin suratna yzbin sava nndeindirilmi bir tokatt.

Uralarn konumas, birbirine meydan okumas usul ve terbiye d olduu haldedk dileri arasndan bir slk gibi haykrd:- kincisi tutar kstah palavrac.Bu yeni ve alayl dello usul Alman ordusunda ll ve arbal savatan usanmerlerin de houna gitmi, alktan, slk sesinden ortal inletiyorlard.Dk Leopold, Kad Han'n at stndeki manevra kabiliyetini yenemeyeceini grm,niin zrh kuanmadn da anlamt.Kendi kendine: "- Pis kpek," diye mrldand. "Beni manevra stnl ileyenebileceini sanyor. Dello tarihinde ihtill ha?! Dur ben senin atn yere ykaymda ihtillin nasl yaplacan ren."


24/207

Ne yazk ki dk, Kad Han'n ura amazlarn bilmiyor ve aklndan bilegeirmiyordu.Kad Han, bu sefer de, dkn kargsn kendi atnn bana nianladn grnce : "-Vay enayi vay;" dedi, "beni nasl ykabileceini rendin amma beni bilmezsin, helecirit oyununu hi bilmezsin." Sonra yksek sesle haykrd:- Sk tutun Kazkl Voyvoda, iin bitik...Alay m ediyordu? Daha aralarnda on be at boyu mesafe varken.Fakat, Kad Han birden atnn dizginleri zerinde ykselmesi ile elindeki yarmkargsn savurmas bir oldu, hafif karg havada slak alarak utu, byk yaydanatlm koca bir ok gibi vnlayarak gitti, zrhlar kuanm Leopold'u grtladndanvurup atndan aaya ykt.Meydan alk deil, gk grltleri iinde ve btn cehennem zebanileri bir arayagelmi gibi gmbrdyor, atrdyor, sanki se-rna yrtlyor, yer yarlyordu.40 / Abdullah Ziya Kozanolu

Sevincinden bulunduu cidd durumunu unutan Haron Levi, ter ter tepiniyor, kocaRoma imparatorunun kzl sakallarna yapm:- Altnlarm verin, altnlarm verin! diye sevin gzyalar arasnda kazandaltnlarn tahsilini baarmaya alyordu.Fakat iki kiiyi bu "Dello htilli" olay ok sarsmt. Biri Bizans imparatoru sak,dieri Frederik Barbaros.kisi de artk Kad Han'n kimin nesi olduunu anlamlard.Bizansl: "- Cirit oyunu, pis kpek, senin bir Seluklu ua, bir Kl Arslan casusuolduunu bilmeliydim" diye dnd.Frederik Barbaros, phesi tamamyla silinmi olduundan, yz heyecan veyagrdklerinden sapsar, fakat sesi her zamanki gibi en:- Otto! dedi. Misafirimiz Kad Han' adrma getir. Kendisini ben tebrik edeceim.adrda benden baka kimse bulunmayacak.

ISALAHADDIN EYYUBFNIN ELS, HAYIR, CASUSU! adrda ba baa kaldklar zaman Frederik Barbaros:- Karde Kad Han, dedi. Hele bir yorgunluunu al, Leopold domuzuna hi kimseimdiye kadar yatt yerden mavi g byle srtst seyrettirmemiti.

Kad Han gld:- imdi bol bol hevesini alr ve yedinci kat gkte olduu sylenen Hazreti sa'y dabelki grr de imann tazeler... Teekkr ederim. Byle bir delikanl oyunu ileyorulmayacak kadar idmanlym.- yle ise artk cidd iler konuabiliriz dostum? Bu dostum kelimesine gvenebilirmiyim Kad Han?- Kelimeye de, sahibine de, kendinize gvendiiniz kadar tabi...- Ya, demek bu dostluun derecesi benim durumuma bal? -Evet...- Kaa satyorsunuz bu dostluu? Satn alyorum.- Satn alacanz fiyata maliye bakanm ok kzacak amma, ben baz alverilerin,krsz baa ba olmasn uygun bulanlardanm. Aldm fiyata satacam.


25/207

- Doru, dostluk alnp satlmas g bir kymettir. Bakyorum, klcnz kadar zeknzda prl prl.- - yleyimdir.- Fakat din inanlarnz ayn parlaklkta deil.42 / Abdullah Ziya Kozanolu- Sizinkine benzemeyen her eyin pasl ve snk olmas lzm gelmez.- Muhakkak iki eyden biri stn, dieri daha dktr.- Ak konuun hametl kralm.- Muhammed ile Allah'n olu Hazreti sa'y mukayese ediyorum. Birincisinin ikincisiile boy lemeyecek kadar...- Yanl bir dncenin aznzdan daha fazla kp sonra btn hayatnz boyunca siziutandrmamas iin sznz kesiyorum, mparatorum.- Fakat bu yz binlerce Hristiyan, gslerinde krmz ha, byle temiz ve inanuruna ehit olmaya gidiyor, bu inan nasl yanl olabilir?

- Ne kar? Yz binlerce Mslman da onlar bu yanl dncelerinden ve kanlyollarndan geri evirmek iin bekliyor, salam ve doru fikirler, kalabalklar arasndakaybolur. Bu meseleyi yz binler arasnda deil, iki- kii arasnda daha iyi hallederiz.- Allah ve onun olu Hazreti sa'y inkr eden bir Muham-med'in kandrc szlerinekaplarak bize Kuds- erifi ziyareti haram eden, Hazreti Meryem'in kabrini ahryapan kfirlerle nasl anlarz. Kfirlere lm...- Hametl imparatorum. Siz Hazreti Muhammed ile konutunuz mu?- Alay m ediyorsunuz Kad Han? Be yz sene nce len bir insanla ben naslgrebilirim?- Ben her gn be vakit gryorum! Evet bize brakt Allah'n kelm olan Kur'an-Kerim'i her elime veya dilime almda Allah'n sevgilisi (Habibim) diye hitap ettiiHazreti Muhammed ile grm kadar oluyorum. Siz Kur'an- Kerim'i okudunuzmu? Hametl imparatorum Kuds- erifi ziyaret ettiniz mi?- Hayr, lzm mi idi?- Fakat peygamberini bilmediiniz, kitabn okumadnz bir din, grmediiniz birehir hakknda nasl bu kadar kesin konuabiliyorsunuz? Bir kere Mslmanlarngznde Hazreti sa mukaddes bir peygamber, Allah adna yeryznde insanlarimana davet eden kuts bir varlktr. Hazreti Meryem iin Kur'an- Kerim'deHill ve Ha / 43

"Meryem suresi" diye ayr bir fasl var. Mslmanlar Hazreti Meryem'in kabrini ahryapamazlar, kendi kitaplarn inkr etmi olurlar. Hem Hazreti Meryem'in ve sa'nnkabirleri Kuds ehrinde de deildir.- Kad Han, dostum, sen benim zihnimi allak bullak ettin. Ben senin iyi silhkullanacan biliyordum, amma iyi bir din bilgini olacan dorusu aklmagetirememitim.- Benim her iim terstir. Admn bandaki "Kad" sz din limi demektir. Fakat sizneden benim Kadlma aldrmayp Hanlm setiniz?- Bir arap ielim. Kbrs arab.- elim.- arap itiini duyarsa efendin Salhaddin Eyyb kzmazlar m?


26/207

Havay buz gibi souk bir rzgr kesti.

Deminden beri soluk almadan konuan iki ahbap, bu bak gibi her eyi kesip bitirenak saldr karsnda dondular.Biri azndan kaan sz, dieri duyduu ak hcumu dnyordu.Sonunda bu soukluu, Kad Han bozdu:- Hele bir arab getirin de, dedi. Eer iilmeye deerse... Frederik Barbaros, gitti kendieliyle sandktan bir testi arapkard. Masa zerindekiiki altn kupay gene kendi eliyle doldurdu.Altn kupalar kaldrdlar. O zaman Kad Han, gzlerini, Frederik Barbaros'a dikerek:- Ben kimsenin ua veya klesi deilim, dedi. Bana ne Salhaddin, ne baka birkimse karamaz.- Bir eli desem, eli gibi gelmedin.- Eli olarak gelsem, huzurunuza karmazlard.

- Bir casussun desem, casus da bu kadar ak ve kabadayca gelmez. Sen nesin, kimsinve benden istediin nedir?- Siz esiz gr kabiliyetinizle kim olduuma karar vermitiniz. Bir .dost.Salhaddin'in, Barbaros'un dostu olmakla vnen ve yeryznde bu iki dostluktanbaka hibir hazinesi olmayan fa-44 / Abdullah Ziya Kozanolukir bir dervi. Ve insanlar; bu birer sr srs gibi gzleri bal lme gtrdnzinsanlar kurtarmak isteyenbir dervi.- Sana inanyorum Kad Han. Savata ve urata bu kadar salam olan bir erkek casusveya kle olamaz. Evet dostumsun. Buyur, otur dostum. imdi seninle ne ve neyikonuacamz, buraya niin geldiini anlyorum. Bana, zekna ve erkekliinegvenerek plak ve silhsz geliin de ayrca houma gidiyor. Ben sava adamym.nce sava iin konualm.- Msaade ederseniz bu konumay ksa kesmek iin ben soraym, siz cevap verin. BuHallar ad altnda Kuds'e saldrmak dncesi size nereden geldi?- Evet, nce ana dnceyi ele alalm. Bu dnce Papa kinci Urben'in kafasndadomu ve olgunlatrlarak plnlatrlm-tr.- Bu dnce hangi tarihte domu?- Tam tarihi nemli deil, fakat bundan yz sene kadar nce, yani 1090 tarihlerinde

Seluklu Trklerinin Anadolu'ya hkim olmalar, Rodos, stanky, Kbrs adalarndayerlemeleri karsnda Bizans imparatoru Aleksi Komnen (Alexis Comnene) Papakinci Urben'e ba vurarak yardm istemitir. Ayn gnlerde, Piyer Lermit (PierreL'Ermite) adnda, halk srlerini peine takp srkleyecek kadar diline sahip birpapaz da Avrupa'y ehir ehir, bir katr stnde dolayor, elinde iki aatan atarakyapt bir ha:"- Allah' kurtarn!""- Allah'n annesini kurtarn!""- Mbarek Kuds ehrini kurtarn!""- Allah'n olunun merkadi, Trk generali Adsz Seluk-lu'nun atlarna ahr vazifesigryor. Allah'n mbarek merkadini kurtarn!" diye, ackl lklar atarak dolayor,


27/207

kh alyor, kh alatyor, kh oru tutuyor, plak ve kuru iskeleti ile,mutaassp vecahil halk ayaklandryordu.Kad Han, Frederik Barbaros'un szn kesti:- Sonra unuturuz. Tarih bilmeden halk ve ordular idare edilmez. Milletlerini felketesrkleyen cahil balardr. Ortodoks Bizans imparatoru, Katolik Papa'ya ba vurmazd.Fakat Bizans or-Hill ve Ha / 45duunu Seluklu sultan Alp Arslan, Malazgirt'te tam bu gnlerde imha etmiti.Konya'ya, Antalya'ya, Kuds'e ve oradan Rodos, Kbrs, stanky adalarna bir sel gibiakan Trk ordusunun karsnda duracak artk hibir kuvvet kalmamt.Bizans imparatoru, Papa Urben'e bir mektup yazd. Bu mektupta kendi zavallngizleyerek, ileride doacak tehlikeleri iaret etti "Trkler gibi..." diye yazyordu. "Kanasusam bir cengver milletin nnde Anadolu'ya uyarak Suriye ve Kuds ehirleri deba edi. Filistin'de artk Latin papazlar yerine Trk hocalar hkm sryor.

Hristiyanlarn dua etmek iin Kuds'e girmeleri yasak edildi. Kuds'e girmekisteyenlerden ehrin kapsnda pein ayakbast paras alnyor. Ayrca Hazreti sa'nnarmha gerildii Golgotha tepesi ve mezarna yzsrmek iin de ayr vergi alnyor.Ve talya'dan, Roma'dan gelen kervanlarn da gndousu yollar kapand. YakndaTrkleri Roma'da grnce mi aklnz banza gelecek? Kounuz! Allah'n evinikurtarnz." (Suriyeli Michel'in hatratndan 1166).Barbaros krmz sakaln okad:- Mektubu sen yazm gibi ezbere okuyorsun, imparatorun ktibi mi idin?- Hayr, mektubun bir eini eline geiren kumandann oluyum.- Anlamadm? imdi de.Alp Arslan'm olu oldun? Yoksa deden Attil'ya ihanet miediyorsun?- Hayr, demin adn sylediiniz Kuds fatihi Adsz Seluk-lu'nun oluyum.- Oh!.. Oh!.. aka derken ciddileiyor Kad Han?- yle olacak imparatorum.- Benim kanm imek iin kim bilir ne kadar sabrszlanyor-sunuzdur?- Ne kan, ne arap, krmz ikiden holanmayz imparatorum.- Aleksi yalan m yazd?- Evet!- Piyer Lermit yalan m syleyerek, haykrarak ehir ehir, a susuz dolat? Bu aziz

kei bir yalanc m idi?46 / Abdullah Ziya Kozanolu- mparatorum, Piyer Lermit Kuds'e bile gelmemiti. Grdm diye anlattklarnnhepsi yalandr.- Yani sayn Bizans imparatoruna ve aziz Piyer Lermit'e deil de, bir imansz, kfirolan sana m inanacam Kad Han?- nandnz bile imparatorum!- Gzmle grmeden de mi?- Gznzle greceksiniz.- Yani sen, Kuds fatihi Atsz'n olu, Salhaddin Eyyb'ye ihanet ederek beniKuds'e mi sokacaksn?


28/207

- hanet veya kallelik edebilecek bir adama benziyor muyum?- Peki, n'olacak. Ne yapacaksn?- Sultan Salhaddin'in davetlisisiniz?- Ya? Nereye?- Kuds'e.- i kebab yemeye mi, ilenmeye mi?- Hazreti sa'nn merkadi olduu iddia edilen yere yz srmeye, Golgotha tepesindegnein kanl ve hznl batn birikte seyretmeye.Frederik Barbaros, Kad Han'n yzne bakt. Koca savann kirpikleri bileoynamyordu.- Pekl, dedi. "Tarih bilmeyen, millet idaresi bilmez." Kabul, nce tarihi bitirelim.Sonra yiyip imeye bol bol vaktimiz var.- te size okuduum mektup, yazan da iine katarsak drt bal bir insanlkcanavarnn domasn salad.

- Yazana ne zarar dokundu ki?- Sizden nce gelenler, siz ve sizden sonra gelecekler davet mektubunun yazldstanbul iin yalnz bir yabanc deil, bir dmansnz da. Papalk da, Katolik mezhebide Ortodoks stanbullulara Trklerden daha byk bir dmandr. Zaten bunu her ikitaraf da, yani misafir ve davetli birbiri ile karlar karlamaz anladlar. Fakatbirbirine ne kadar dman olursa olsun bir Trk bir Bizansl Rum'a bir Romaldandaha yakn idi. Burada Rum'un ve Trk'n nefes ald hava, itii su, yedii yemek,syledii ark, ald alg hepsi birdi. Fakat mektubun daveti ile gelenler birerHill ve Ha / 47yabanc idiler. Nitekim ilk Hal ordular Viyana'y ap da Macaristan'a girince oradayabanc bir dil konuan baka bir millet grdler. Dedeleri Trk rkndan olanMacarlar oktan Trklklerini kaybetmilerdi. stelik Hristiyandlar da. Fakat cahilve babozuk Hal srleri Macarlar yabanc sanarak soymaya kalktlar. Macarlar daPapa'nn emrini beklemeden, Piyer Lermit'in kkrtmas ile daha tekiltlanmadanyola kan bu babozuk Hal nclerini Karpat dalar eteklerinde biri kalmayncayakadar temizlediler. Bylece Bizans imparatoru kanl geleceini kendi el yazs ilehazrlam oldu.- Bu felketin birinci ba, ya ikincisi?- kincisi Papa'nn kendisine, bu Hal seferleri ok pahalya mal oldu ve olacak.

- Papalk kesesinden metelik harcad yok. Sen ne diyorsun?- Para bakmndan deil, ruh bakmndan. Bundan yzyl ncesini, Papann kuvvetinidnn! Engizisyon rgtnn "Din akidesi salam deil", "Her pazar kiliseyegelmiyor", "Kiliseye istenilen balar yapmyor" diye, ehir meydanlarnda cayr cayryakt zavall kardelerinizi dnn. Ve Papa tarafndan ufak bir krgnlk zerineaforoz edilince yaln ayak ba kabak karl tepelerden, dikenli vadilerden Roma'yayalvarmaya giden, Papa'dan yz bulamayp geri dnerken yollarda len ve lsnekimsenin el srmeye cesaret edemedii Alman mparatorlarn dnn. Hayr! ArtkPapa'da byle diledii insan her trl insanlk haklarndan rlplak soyan korkunbir kuvvet kalmad, tarihe kart. Bizans imparatorunun mektubu ile Papa, birHristiyan birlii kuracan, Avrupa'daki i savalar durduracan, bu Hristiyan


29/207

birliinin ba da kendisi olacan ummu ve hayal etmiti. u da bir gerektir ki,Piyer Lermit'in pazar yerlerinden kiliselere, kyden kye dolaarak ayaklandrdinsanlar bir fikir birletirdi. Fakat bu Kuds'e yryen, almak isteyen,dkldn Piyer Lermit'in syledii kanlara karlk Mslman kan dkmekisteyen kalabalk, Papa'nn emrinde deil, kendi bana buyruk kendi kendilerinebirlemesini rendi. Bylece bu ynlar stnde otoritesini kaybederek" ikincifelketi Papa kazand.- nc?m48 / Abdullah Ziya Kozanolu- nc felket bu rgtsz, bilgisiz, rastgele yryen Hallarn kendilerine oldu.Her getii yerde katliam denilecek ekilde ldrld veya soyuldu. Geriye yalnzkomutanlar dnd ve dnecek. O da bir ksm akll ve korkak komutanlar, kurtuluparas deyerek dnebildiler.

- Benim ordum tekiltl ve disiplinlidir. Bir ey olamaz.- Zaman, alk, hastalk, allmayan hava atlar disiplinli bir orduyu da paralaypdatabilir.- Byle ey olmaz.- Tarih, yurdundan uzaklaan her orduya bu sonu hazrlar. Tarihe sayg gstermeyekarar vermitik. Drdnc felket de bizim bamza dodu. Her an lmek veyaldrmek iin silh elde bekliyoruz. Hallara kar biz de slm birliini kurmakzorunda kaldk. Evetbir mektup yazar dahil, drt bal bir felket dourdu.- Bir Mslman ile bir Hristiyan, sa'ya ve onun emirlerine inanmayan ve sa'nnmerkadini kirleten bir kfir ile bir Hristiyan nasl anlar?- Anlat bile.- Kim? Benimle sen mi?- Hayr, Hristiyan Bizans imparatoru ile Mslman Seluklu hkmdar mterekLatin, Cermen ve Katolik tehlikelerine kar birletiler.- Yalan!- Ne kadar zayf kt aznzdan. Bu gerei ipular ile birlikte sizin nnzesereceim.- Hemen ve imdi renmek istiyorum.- stanbul ehri iinde ve yarn akam reneceksiniz.

- stanbul'u mu fethediyoruz?- Hayr gizlice ziyaret ediyoruz.STANBUL'UN FETHmparator, Kad Han'a itiraf etti:- Senin her dediin, beinci bir ncil kitab gibi karmza kyor. Kad Han, krk sekizsaatte stanbul'u fethettik. Askersiz, k-lsz, savasz, patrtsz; yuf olsun klekmeden, kavga etmeden ehir fetheden enayilere.- mparatorum, klcnz ekin ve kavgaya hazr olun. Yanaklar yanndan iki okvnlayarak geti. Arkalarndaki aaca saplanarak, titremeye balad.


30/207

Klcna el atm iken, oklarn sesini duyunca Frederik Barbaros'un kafasn eviripoklara bakmaya baladn gren Kad Han'n tepesi att:- mparatorum hi aata titreyen ok grmediniz mi? Yere yatn.Barbaros'un hl sz dinlemediini grnce, ensesine basp zorla yere kertti. Sonrasadandan bir ok ekip gerdii yaya yerletirdi.Kulaklar ile gzlerini birletirmi gibi karanlklar, dinleyip gzledi. Birden okugnderdi. Karanlklar iinden bir ses: "- Yandm!" diye bard.Ondan sonra kaan birka ayak sesi, soluyan insanlarn nefes allarn duydular.Tekrar, stanbul, gecenin karanlklarn stne ekti. Uykusuna yatt. Uzaklarda birkakpek havlyor, lm sessizliine brnen ehrin henz yaadn ve gne doarkentekrar canlanacan iln ediyordu.50 / Abdullah Ziya KozanoluFrederik Barbaros gerinerek kalkt, Kad Han'a dnd:- Bir daha ne olursa olsun beni yere eilmeye zorlama.

- Kulanz yalayarak geen oklar seyredeyim derken bir ikincisi sizi bir dahadorulmamak zere yere ykard.- Bir imparator lm karsnda bile eilmez. Bunu renemedin mi hakan dedenden?- Burada artk imparator deilsiniz. Evet, imparator Edirne'de kald, burada yalnzcaFrederik var. Klcndan baka koruyucusu, yumruklarndan baka ordusu olmayan,her iman btn Hristiyan gibi sky grdk m, plak ayaklarna binip tabanlarnyalayan bir Frederik.- Otto, beni bu halde grse acaba ne yapard Kad Han?- Otto'nun deil, asil Bizans imparatorunun grmesi daha ackl sonular dourur. Venceden kararlatrmtk, burada Kad Han yok, ben Kamik'im sen Firik'sin.- Pekl Karnik dostum. imdi olum Hanri, Bizans imparatorunu geri arm mdrdersin?- yle olacakt. Siz bir bahane ile kendisini stanbul'a gnderdikten sonra biz deburaya geldik. ki gn sonra olunuz "Babam hastaland" diye Bizans imparatorunugeri aracakt. Herhalde armtr.- stanbul basz kald. Basp ehri alalm m Ka... Ka... Karnik karde.- Adm Ka... Ka... deil, Karnik.- Daha pek dilim dnmyor. Kimdi bu bizi okla ilemek isteyen namussuz akallar?Bir tandk m dersin? Yoksa yol kesen yabanclar m?

- kisi de olabilir. Buras Bizans, her kaza ve bely bekle Firik.- Bu yeni adm hi houma gitmedi.- nsanolu hereye alr. Bizim okula geldik.- Ne okulu? Beni stanbul'a okula balatmak iin mi getirdin?- Eski Yunanistan'da ve onun kt taklidi olan Bizans'ta her ey kadnlar okulundarenilir. Her erkein birka kars vardr. Birisi aile kzdr,anne olmak iin yetitirilir,yalnz ocuklarn ana-sdr. Salkl ocuklar dourur, onlar terbiye eder, bytr. Di-Hill ve Ha / 51erleri ak kardr. Gzel dans eder, ark syler, erkeklerin arasnda oturur. Erkeinher iinde akl danabilecei ekilde yetitirilmitir. Dans etmek, sevimek ve


31/207

sslenmekten baka ileri gleri olmadndan bu ite sana da bana da hocalkedebilirler.- nsann iki kars nasl olur?- Birisinin nikhn patrik kyar. Bu nikhl, lnceye kadar kardr. tekilerininnikhn Mama Fausta yapar; o da karlkl ak sevgileri bitinceye kadar srer.- Yani ne kadar?- nsann huyuna, suyuna, karsndaki kadnn cilvesine bal, on be dakikadan, onbe yla dein srer.- ok ahlkszsnz.- Ben deil, Bizans ehri, stanbul ahlksz. Ve bu ak ahlkszl teki siyas, ticar,din ahlkszlklarn yannda pnar suyu gibi saf kalr.- Sen Bizansl dmansn.- Sen de Bizans dmansn Roma imparatoru; fakat ben bu ahlkszlklar iindeBizans', civelek kzlar, araplar, serin sular, papaz kavgalar, Hipodrom'undaki at

yarlar, yirmi drt saatte drt kez deien havas, kocalarn aldatmay ince bir sanathaline koymu karlar ile birlikte severim.- Aldatlan koca, gnde drt kere deien hava, hererkee ayn cilveyi sunan orospukzlar, bunlar nasl sevebilirsin?- Bizans, bir Almanya deildir. Buras gndousudur. Gne bizimle birlikte her sabahburada doar. Ben de bu iklimi severim. Dmanym, fakat bir trl elde edilemeyenbir sevgiliye kar duyulan zlem dmanl gibi bir ey.- Bu ehir yklacaktr.- Belki, fakat biz deil, siz ykacaksnz.- Niin siz deil de biz.- nk Bizans her eyi ile bize o kadar yakn ve her eyi ile de size o kadar uzak ki, oyklmadan siz burada yaayamazsnz.-Siz?- Bize gelince i deiir. Bizans'a btn kusurlar ile birlikte kz, insan kendisinialdatan karsn, haylaz olunu, huysuz atn52 / Abdullah Ziya Kozanolunasl kusurlar ile birlikte severse... Byle kt bir ak. Sz uzatp durma. te geldik.- Nereye?- Sizi evlendirmeye. Mama Fausta'nn kona nndeyiz.

- Ben duvardan baka bir ey gremiyorum.- Bizans'ta konaklarn sokaa penceresi yoktur. Odalar i avluya bakar. Girelim okbeeneceksiniz.Kad Han, iki- adam boyu duvar stne alm bodur mee bir kap nnde durdu.Kapnn ortasndaki arslan ba tokma tempolu bir ekilde vurdu. Beklediler.mparatorun, yeni sezebildii kap stnde bir delik ald. Bir burun, iki sevimsiz gz,tatsz bir sesle sordu:- Ne istiyorsunuz? Kad Han, srtt:- Mama Fausta'nn misafirleriyiz. Antakya'dan geliyoruz. Tatsz yz kayboldu. Delikkapand. mparator sevindi:- Seni ieriye alacaklar, demek seviyorlar.


32/207

- Burada paradan baka bir ey sevilmez. imdi ieride pein olarak para gcmzsnayacaklar.- Ne paras?- eriye girmek iin ayakbast paras. Ayak bastktan sonra da seeceimiz cmbndeerine gre elence ve ak paras.- Ne isterlerse vermek zorunda myz?- Evet, Bizans'ta her ey pazarlkla alnr ama, ak pein ve pazarlksz satlr.Alan kapdan ieriye girdiler. nar ve akasya aalarnn sihirli lk glgeler attyollan, renkli akl talar sslemi bir avludan geerek renkli camlarla ayrlm birtala geldiler.Alan kap nnde kendilerini ipek tllere brnm, en by on be yandamelekler gibi gzel ve masum yzl kz karlad. Ortadakinin elinde gm birtepsi vard.Boynu bkk kz, tepsiyi ileriye uzatarak, bel krd.

Barbaros sordu:- Bu kz ne istiyor?Hill ve Ha / 53- nce ayakbast paras verecektik ya?- Ne paras?- nceden sylemitim, yeni duymu gibi suratma ne bakyorsun? Drt-be altnulan tepsiye.- Niin?- Nikh harl.- Pek mi lzm?- Buraya para vermeye geldik. Bizans'ta paradan baka bir ey skmez. Sklaltnlar.- Alay m ediyorsun? Ben yanmda para tamam.- Bir ey almak istersen?- Ben memleketleri bile canm ekti mi alveririm. Nerede kalm para ile kar almak?Hanri'nirv anasn ehirle, krk at yk altna, on sandk elmas ve yakuta karlkaldm.- Sen mi verdin yani?- Yok canm, kralienin babas kzn almak erefini ltfettii iin bana verdi.- Bizans'ta bu skmez, imdi sen vereceksin. Senin verecein ereften pek anlamaz ki

bu kzlar. Para vereceksin yahu, para, amma ingene eysin. Elden gel.- Bende bir metelik bile yok. Sen ver, borcum olsun, orduya dnnce derim.Kad Han, iini ekerek elini koynuna soktu, kard krmz bir kesenin iindenbirka altn alarak tepsiye koydu:- Hey gidi Harun Reit, dedi. Bu ie koyduun sermayeyi nerelerde ve kimlerleyediimi grsen bana ne derdin acaba?Altnlar alan kzlar ba kesip selm vererek geri geri ktlar. Barbaros kzd:- Sen beni ne sanyorsun yahu? dedi. Ne sylenip duruyorsun? Harun Reit kim?Koyduu sermaye ne?- Harun Reit, benim maliye bakanmn Badat'taki ad. Senden szdracamz paralariin bu ie sermaye koymutu.


33/207

- Ey ne oldu?54 / Abdullah Ziya Kozanolu- Daha ne olsun? ste para veriyoruz. Sende para kaptracak gz var m? fls ettik.-Ka..Ka..- Adm Karnik.- Evet Karnik, sen benim kim olduumu unutuyorsun. Benimle byle iki gn birliktegeirebilmek iin kimler neler verirler, bilir misin? Sen bir nankr, insan deeri bilmezbir adamsn.- Benim ne bildiimin pek nemi yok Firik, sen imdi Cer-manyal bir tccarsn veBizans'ta tccarlarn babasnn adndan ok kesesindeki altnlara bakarlar. imdi HarunReit'in altnlarna muhta olduumuza ve bu altnlar da benim koynumdabulunduuna gre, efendi benim, yanama sensin. Gzn seveyim, lm babanla,Edirne'deki ordunla vnp durma, burada skmez.Bu srada ieriye tamamen sasz sakalsz kadnlar gibi entari giymi bir adam girdi ve

iki kavgac dostun aztmak zere olan az dalan kesti.Herhalde, altnlar Kad Han'n tepsiye koyduunu haber alm olacak ki, FrederikBarbaros'a sinek kovar gibi bir el selm verip, Kad Han' secde ile kark eteini pergibi selmlad.- Ho geldiniz, sefalar getirdiniz, konam sizin gibi soylu insanlar kabul etmeklenurlandi; ayrca dul kalm soylu kadnlarmz, babasn kaybetmi bakire kzlarmz"Acaba beni beenirler mi?" dnce ve umudu iinde bayram ediyorlar.Barbaros Kad Han'n kulana eildi:- Bu kar ile mi evleneceim? Bu kar, suyu kam kabaklar gibi kurumu kalm,yahu!- Bu adam, kadn deil.- Sakalsz, byksz erkek olur mu?- Erkek de deil. imdi sus sonra anlatrm.Sonra onlarn kulak fsldaylarn grnce, rahatsz etmemek iin ban eipbekleyen harem aasna dnd:- Biz konanzn deerini bilenlerdeniz, kirya. Mama Fausta rahatszlar m?Hill ve Ha / 55- Kendileri sizi karlamak erefine eremedikleri iin byk bir znt iindeler.Belki kiryoslar unutmular. Bu gece Paskalyadr. Byk Karnaval var...

Birden bu haber, Frederik Barbaros'un nedense ok houna gitti.Ellerini bir ocuk gibi rparak sze kart:- Klk kyafet deitirir, bir de maske takarz deil mi? Harem veya daha dorudeyimle ak aas byk bir sayg ileeildi.- Konamzda byk bir elence var, emrederseniz siz de katln. imdi kzlarmzsizi ykar, yeni elbiselerinizi giydirir, beeneceiniz maskeleri getirirler.KAZIKLI VOYVODANIN TUZAIKo!1 Vse


34/207

'ollarna torunlar yerinde kzlar takm taktrm, ziyafet salonuna doru giderlerken,Frederik Barbaros dayanamayp tekrar sordu:- Kafam kart Karnik, peki, ieri giren o tysz da mumulalar gibi buruukmahlk kadn deil, erkek deil de neydi?- Harem aas, yani erkekliini burarak almlar. Bizans'ta kadnlarn hizmetine byledanalar gibi burulup kzletirilmi Harem aalar bakar.- Darlma ama ben bu ii de beenmedim.- Senin de hareminde yzlerce gen kz cvldasa bu kumrular hangi atmacayaemanet edersin?- Tevekkeli deil, sen kurt maskesi setin. Bir kocakarnn arkasnda da Frederik'insaklanaca kimin aklna gelir. Biz stanbul'a elenmeye mi geldik? Ne zaman iimizebakacaz? Koca ordu basz kald. nce i...- nce sevi, sonra i ayn yola kar.Salona girdiler. Byk imparator saraylar gibi duvar ve tavanlar yalnz mozaik

resimlerle ssl idi. Fakat bu resimlerde, Hz. sa ile Meryem yerine gen kzlar veolanlarn ak sahneleri can-landrlmt.Kimse onlarn girii ile ilgilenmedi.Kollarndaki kzlar ikisini de yer sofras bandaki kadife kapl kerevetlere yatrdlar.Sofrann zerinden aldkarkar iinde soutulmu zmleri hanmelleri gibi narin vegl kokulu parmaklan arasnda iki ahbabmzn dudaklarna yerletirdiler.Hill ve Ha / 57Frederik Barbaros'un:- Galiba yanllkla cennete geldik? diye alay etmesine kalmadan kendi adnn getiiniduyarak kulaklar gerilmi yay kanatlar gibi dikiliverdi.Yznde zenci maskesi bulunan kocaman yeil sarkl bir Mslman hocas:- Acaba Frederik Barbaros, Paskalya gn ne klna girer? diye eleniyordu.Karsnda patrik klna girip, yzne bir gen kz maskesi takm olan maskara:- Paskalyadan, elenceden anlasa kendisine en yaraacak klk olan eolu eekklna girerdi, dedi.Bu kaba aka yer masas etrafnda evrelenen misafirlerin kahkaha makaralarnbrakmalarna sebep oldu.Yerinden frlamak zere olan Barbaros'u sininin altndan bir tekme atp durduranKad Han da glmeye balayarak hocaya ' sordu:

- Ya Salhaddin Eyyb buraya gelse ne klna girerdi? Hoca klkl adam, papazklkl arkadana sordu:- Ne klna girerdi?Sonra bu akay da ok anlaml bulmular gibi kahkahalarla gldler, billur araptestilerinden birer bardak daha doldurup, Mama Fausta'dan birer geceliinenikahladklar gen kzlarndan birer gerdan mezesi aldlar.Szleri kaba, halleri acemiceydi. Bu her yeri ince bir zarafetle bezenmi eveyakmyorlard. Fakat bu ummadklar szler ve hallerle karlaan iki ahbap da iinsonunun nerelere kadar gideceini merak etmeye balamlard.Sarholuk bu ya, kzlardan biri, papaz klkl bir gecelik kocasna sordu:


35/207

- Kocacm sen papazdan ok hocaya benziyorsun, stn bile hacya kokuyor. Terselbise mi verdiler sana yoksa?- Bu iki satrlk soru hocalarla papazlar o kadar gldrd ki sonunda ilerinden biriglmesini glkle keserek:58 / Abdullah Ziya Kozanolu- Aslnda da yle ekerim dedi. Papazlar ve hocalar cppeleri deitirdik, biz sizdenkarnaval elbisesi almadk. Yalnz yzmze maske taktk.Kad Han, hoca klkl maskaraya dnd:- Yani sayn pederim, siz bir papaz msnz?- Hayr efendi olum, bir metropolidim. Ya sen? Yanndaki kzlara baklrsa yamanbir kurtsun.- Biz eski kurduz pederim. Mama Fausta bizim elimizde dodu. Hoca klkl, birduda yerde bir duda gkte, yamyam zencisi maskeli, metropolit efendi gevrekgevrek gld:

- Belki Mama'nn saysn sayn anasnn da bilemedii babalarndan biri de sizsinizdir.Bu kaba akaya da, papazlar ve hocalar hep birlikte kahkaha makaralarn yaldzltavanlarda takrdatarak tekrar gldler.Kad Han'n sormasna meydan kalmadan sayn din adamlarnn koynundaki kzlardanbirisi bilgi gzkmek kaygs ile tt:- Metropolitlerle hocalar birleti. Barbaros'la Riar hap yuttu.Frederik Barbaros; hi ummad bu buluma ve konumann gzlerinin nndenkaldrd siyaset perdesinin arkasnda;"Acaba daha neler reneceim?" diye hayretlednyordu.Hep Kad Han'n konuup arkadann hi konumadn gren bir papaz sordu:- Arkadanz dilsiz mi, ne i grr?- Hayr dini btn bir Ortodokstur, siz pederlerini burada grnce belki dili tutuldu.Domuz srleri gder, obandr.- ok domuzu var m bari?- Yurdundakinin saysn kendi de bilmez ama yannda her zaman kesilecek yz binkurbanlk bir sr tar.- Politikadan anlamaz gibi hi konumuyor.- Eh, her domuz oban ne kadar anlarsao da o kadar politikadan akar. Hele Bizanskilisesinin ve kilise efendilerinin evirdi-' i veya evirmekte olduu ince ve kark

politikaya hi akl ermez de siz anlattka sersemleiyor, sersemletike de duyduuzevkten dili tutuluyor.Hill ve Ha / 59Frederik Barbaros, yavaa ve Almanca, Kad Han'a:- Senin aznn payn sonra vermezsem bana da... Kad Han, eliyle, Barbaros'unmaskesini svazlad:- Hele sen imdi kendi aznn payn al bir yol aziz kardeim...Sonra papazlara dnd:- Arkadamn katksz bir Ortodoks olduunu sylemitim. "Mslman hocalarla,Ortodoks babalarmz nasl birletiler, gnah deil mi?" diye ap kalyor... oban bu,ince siyasetten ne anlar!


36/207

Bu konuma, hoca klkllardan birinin houna gitti. Dnd Frederik Barbaros'a sordu:- Kocakar maskeli dostum, adnz bana balayn.- Firik.- Firik evldm. Sana doru yolu gsterecek, sana cennetin anahtarn daha hayattaiken verecek olan biz din adamlar kimin vekiliyiz?- Byk Hristos'un.- Pekl byk Hristos'un buyruklarna kar "- Bunu niin byle yapyorsun?" diyesorulur mu? Sorulamaz m?- Sorulamaz!- O halde vekillerinin de her hareketinin altnda gizli bir hikmet sakldr ki, sizobanlar bunu bilemezsiniz ve grnte size yanl ve hatal gibi gelenhareketlerimizin altnda Ortodoksluun byk karlarnn gizlenmi olduunubilemezsiniz.Kad Han:

- Nereden bilecek cahil oban? diye sylendi. Fakat ayp deil ya pederim, benkulunuz da az ok politikadan akar geinirim. Mslman hocalarla ne vakit ve niinbirleildiini bilemiyorum.- Birka gn nce buraya Salhaddin Eyyb'nin bir elisi geldi. Hameti kadar, zeksda ehirlere, lkelere, cihanlara smayan byk imparatorumuz Vasileas sak,stanbul halknn ve Ortodoks kilisesinin arzularna hislerine uyarak Mslmanlarstanbul'a arp bir anlama yaptlar.60 / Abdullah Ziya KozanoluFrederik Barbaros, heyecan ve sinirden kendini kaybetti:- Salhaddin Eyyb ile sak m bi.. bi... birletiler diye kekeledi.- Evet kiryos! Bizans ile Eyybler birleti.- Fa... Fa... Fakat Hal ordusu Bizans imparatorunun mektubu zerineMslmanlarn elinden Rumlar kurtarmaya gelmedi mi? Bu ne demek?- lk mektubu yazan Aleksi Komnen de yatt mezardan yapt bu mnasebetsizdavete oktan piman olmutu.- Neden? Neden ama?- Hristos size akl ve ince gr ihsan etsin oban evldm. Bizans'ta senin gibi enayipek kmaz ama, sen bir Roma kpeinin, kutsal kilisemiz tarafndan aforoz edilmiKatolik bir papazn buyruuna girmisin gibi geliyor bize.

Frederik'ten nce Kad Han tella cevap verdi:- Asla. Hristos bizi korusun. anl ve kutsal patrikhanemizin parolasdr. "stanbul'dakardinal apkas greceimize, Trk sar grmeyi daha uygun buluruz."- Aferin olum. Sen arkadandan daha ince kavraylsn.- yleyimdir. O benim gibi stanbul kaldrmlarnn talarn yalamad.- Bizans'a ilk defa m geliyor?- Evet, ilk defa.- yle ise politikay brakp elencemize bakalm. Bir gnde ak renilir ama, birgnde politika renilemez.- Soyunun kzlar.Frederik Barbaros, bouluyormu gibi hrn bir sesle sordu:


37/207

- Yani ben oban, kabul, obanlma aldm ksa politika dersi sonunda ben deinandm amma din adamlarmzn, hele Bizansl olmayan Mslman hocalarn genkzlarla byle bir evdehep birden gbek atmalarn cahil kafama bir trlsdramadm. Bu da m politika? Bunda da m siyas bir keramet var?Hocalardan papaz klna girmi biri kizdi:- Amma kaln kafalsn yahu? Domuzlarndan birisine anlarsak bu kadar dersi, oktanhoct. olurdu. Bizans'ta her i kadn parma ile biter.Hill ve Ha / 61- Domuz obanlndan hocala bir derste kacak kadar ince kavrayl deilim. Helesiz benim onuruma birer kadeh daha iiniz. Kzlar din byklerimizin kadehlerinidoldurun. Ve kendilerine birer de dudak mezesi verin.Hocalar ve papazlar kahkahalarla gldler.- araplara eyvallah ama mezeler haram.- Evet ok cahilim. Gene bir cahillik ettim galiba. Niin benim yanmdaki kzlar size

haram da sizin yannzdakiler hell?- Yahu sen toptan ehir, enlik,grmemisin.- yleyimdir.- Bu bizim yanmzdaki hurileri biz nikahladk. yi bir Ortodoks veya Mslmankendi ehlinden gayri, elin haram karsna yan bile bakmaz. Sizinkiler bize, bizimkilersize haram.- Ya yarn akam nikhlar tersine tazeler de bizimkiler sizin, sizinkiler bizimleevlenirlerse.- Olmaz. Byle ahlkszlk olmaz. Buna, byle bir ahlkszla bu masum huriler deraz olmazlar. Bir mecliste elendik, arkada olduk. Biz sevgili karlarmz yarnboasak bile artk size nikh dmez. yle kocakar maskesi ardndan azn salakkukla ibii gibi am ne bakyorsun? lk defa m bir ak konana geldin nedir?Kad Han, Frederik Barbaros'un ensesine bir aplak atarak, yzn sofraya yatrd.- Domuz oban! dedi. Ne anlayacak byle ince siyaset ve ak oyunlarndan. Bizielim ve bu paskalya gecesini enlikle bitirelim.- Bitirelim Kiryos Kirkor. Siz, dilinizden de belli, Ermenisiniz.- Babam Ermeni, anam Rum.- Dilinden belli dedik ya. Sen de mi rendin demek bu Mslmanlarla birletiimizi.- Cahilliimi yzme vurmayacanz bilsem evet diyeceim. Hele Mslman

hocalarn arap iip Mama Fausta konana onur vereceklerini dmde grseminanmazdm. Hocam sen nerelisin, sana kim derler?- Benim kim olduumdan sana ne?62 / Abdullah Ziya Kozanolu- Gzel... imdi sizleri Sultan Salhaddin demek Rum kzlar ile evlenmek iin burayagnderdi.- Bilginler, bir sultan da olsa, kimseden ders ve buyruk almaz. Biz buraya camiyapmaya, mescit amaya ve burada grdklerimizi kendilerine bildirmeye geldik.Baka bir hoca:- Yani senin anlayacan, bize gelen Bizans elisi anlamann yapldn, FrederikBarbaros'un Edirne yaknlarnda oyalandrld-n, Boaz'dan geerken de kayklarnn


38/207

dibi delinip topunun sularda boulacan bildirdi. br yandan Frenk ve ngilizkrallar da geliyormu. Sultanmz iki ate arasnda braktrmamak iin her hafta biratl buradan haber gtrerek sevgili Frederik Barbaros enayisinin nerelerdebulunduunu ve ne yaptn sultana bildirecek.Frederik Barbaros, Kad Han'a dnd:- Benim gnlm bulanmaya balad, dedi. araplar bama vurmaya balad. Kalksakm?imdiye kadar grmedikleri bir keden garip bir ses geldi:- Gnlnz buland ise ikembenizi deliverelim sayn domuzlar babas.- Bu da kim?Evet, bu yeni ve sert sesin sahibi de kimdi?Sesin geldii yana baktlar. Hocalarn kavuklarnn arasnda Karada beyleri gibigiyinmi yz maskeli bir adam maskesinin deliklerinden Kad Han'la, FrederikBarbaros'a, kanl gzleriyle, onlar yemek istermi gibi bakyordu.

Frederik Barbaros:- Ne oluyor Kad Han? diye bouk bir sesle sordu. Her eyi kaybettiini hissetmiti.Souk bir lm rzgrnn kuyruksoku-mundan esip getiini seziyordu.Kad Han Barbaros'un kendisinin yardmyla bir tuzaa drldn sandnanlayarak, dileri arasndan mrldand:- Sininin altndan klcn ek, kavgaya hazr ol. Maskeni sakn ama.- kimiz kavga m edeceiz imdi burada?Hill ve Ha / 63- Zora kalrsak, evet.- Tuzaa drldk deil mi?- yle grnyor.- Korkmuyorsun ama?- Senin yannda korkulmaz.- Ben de Kad Han'n yannda korkulmayacan bilenlerdenim.Tarihin cesaret ve kuvvetlerini ve ve bitiremedii iki sava kurdu masann altndabirbirlerinin elini sktlar.Ortaya koca bir sz att halde, hl cevap alamadn gren Balkan elbiseli yabancKad Han ile Barbaros'un korktuklarn sanarak, bsbtn mard:- Ne o?! diye alay etti. Pek mi atnz? Bir saattir sayn pederlerimizle alay ederken

byle akn kazlara benzemiyordunuz.Ne oldu ise bu szden sonra oldu."akn kaz" szne ierleyen Frederik Barbaros'un:- Kaz oban sana derler kuyruksuz hergele! diye kudurmu bir arslan gibi kkreyerekyerinden frlamas ile hocalarn, papazlarn stnden uup adamn grtlana yapmasbir oldu.Fakat, Kad Han, byle batakhane tuzaklarna ok dm ve bu gibi yerlerdekurtuluun nereden ve nasl olduunu bilenlerden olduu iin soukkanllnbozmadan karnna saklad eri palasn bir imek hz ile ekip siniyi bir tekmedehavaya atarak:- lmden korkan alsn! diye bard.


39/207

Bu hareketi ile maskelerin altndaki hoca ve papazlarn sahici ile yalancsn ayrmakistemiti. Bu oyun tuttu. Sahici papazlarla hocalar bir gecelik karlar ile birlikteodann kapsna doru katlar. Sininin evresi boald. Bu anda da Frederik Barbaros,Balkanl maskarann gsne binmi ikisi birden yerde yuvarlanmaya balamlard.Her dnlerinde, bir billur srahi ve ieklik tuzla buz oluyordu.Ayn anda perdeler arkasndan yaln kl be on maskeli sava frlad ve Kad Han'sarmak iin evresine doru komak istediler.64 / Abdullah Ziya KozanoluKavgann her eitinde pimi olan Kad Han, tehlikeyi sezerek bir atlta adamlarnledi, yollarn kesti.- Hey! dedi. Acemi aylaklar! evremi sarmadan beni yenemeyeceinizi biliyorsunuzda saynzn azlndan niye haberiniz yok?Atld, Attil'nn altn yaldzl elmas parlts palas havada akt, birka omzu yardama adamlar ilerleyeceklerine perdelere doru gerilediler.

O zaman Kad Han'n aklna ikinci byk tehlike geldi.- O herifi brak, kapy tut Firik! diye haykrd.Atld, bu sefer omuz gsterip baldrlar rptndan iki kiiyi yere ykt.Arkasndan bir imek bak att. Frederik Barbaros, "Firik" diye barn yaduymam,ya bu ad benimsemedii iin kendisine sylendiini anlamamt. Hlyerlerde yuvarlanyorlard. Tehlike byyordu.Tekrar:- Kapy tut Barbaros. O herifi brak! diye haykrd:Bu ackl ve mitsiz ihtar, Frederik Barbaros'un akln bana getirdi.- Ha!.. Ben! Sahi!., diye homurdand. Bir dirsekte boutuu maskeli dman gerifrlatt. Sa elinde klc, sol elinde kamas srad, kapy tuttu ve sevinle haykrd.O zaman, Kad Han bir hamle daha yapt, ilk aldklar buyrua uyan yeni uradzeninindeitiini kestirmekten aciz, maskeli savalar tekrar perdelere dorugerilediler.Bu an kollayan Kad Han, deme cambazn aknlktan donaca bir hzla havada ikiparende att. Sinilerin stnden utu. Elinde klc kapnn nnde FrederikBarbaros'un yanna dikiliver-di:- Maskeni sk tut! diye tekrar emrederken, kendi kurt maskesini bir tututa ekipyere att.

Bu srada, Balkan beyi klkl adam da yerinden kalkmt:- Teslim olun. lmden sizi hibir kimse kurtaramaz, konak iki bin varenk ilesarl,diye haykrd.Hill ve Ha / 65Kad Han gld:- ki bin varenk? Bizans imparatoru muhafz alay hep burada demek. Az deil mi? kibin asker bizi tandna gre az gelir... Yazk olacak yoksullara. Sen teslim ol ve dnki bu teslim oluunla ikence edilmekten kurtulacak, yalnz aslacaksn.- lm geliyor, alayn sras deil. Bu konak kavgalar kr kavgalarna benzemez tarlafaresi. Teslim olun. Yoksa lm...


40/207

- Amma enayisin be. Sen kavgadan anlasan kapy nceden tutardn. Kapy biztutuyoruz, kumanda bizde. Hele bir yanmdaki maskesini karsn, sen o zaman seyretgmbrty.- karamaz. Bu daha byk bir tehlike olur.- Sen onu iyi tanyor gibisin. Tehlikeden ylmadn bilirsin. Maskeli adam kzd.Adamlarna:- Biriniz camlar krpdar iaret versin, diye buyurdu. Dierleriniz ileri atln.Karnzda duranlara lm.Saylar on - on be kadar vard. Fakat bu say okluu ne Kad Han' ne FrederikBarbaros'u rktmyordu.atma balar balamaz bu iki kavga kurdunun yanna sokulmann gl tekrarmeydana kt.Vuruyor, vurunca da koparyor; enli, uzun kllar ve uzun kollaryla yanlarna adamsokmuyorlard.

Kad Han neelenmiti, Frederik Barbaros'a:- Bak hocam seninle gezmek beni pek sarmyordu ama, seninle omuz omuza kavgaetmenin zevkini lnceye kadar unutamayacam, dedi.Kardaki maskeli, bu kstah szleri duymutu:- imdi leceine gre bu zevkli anda cehennemi boylarsn, dedi.Sonra adamlarna dnd:- Bu kendini beenmi kabadaylara bir sava dersi verelim, ikiniz geri ekilipyaylarnz kurun. Domuz avlar gibi, okla nnde durmakla vndkleri kaplaraivileyelim itleri.Bu ekil bir sava iki ahbabn akllarna gelmemiti. Kad Han tekrar ileri bir hamleyapp bir kiiyi daha saf d yaparken, Barbaros'a:66 / Abdullah Ziya Kozanolu- Kapdan svalm, dedi. Bizans'ta Bizans usul kavga edilir. Svalm.Fakat kaplar kendiliinden ald. Ellerinde kementler, kllar saysz harem aasodaya doldu.Kalabaln banda ok alml, kralieye benzer bir kadn duruyordu.Can sklm gibi kalar atkt.nce Kad Han'a krgn bir sesle:- Bu sefer bsbtn habersiz geldiniz Kad hazretleri, dedi. Sonra Frederik B

Documents

Abdullah Ziya Kozanoğlu-Hilal ve Hac.pdf