Aiaraldea Egunkaria 53. zenbakia OSORIK

8/16/2019 Aiaraldea Egunkaria 53. zenbakia OSORIK

1/16

Aiaraldea12 ikastetxek egindiote LOMCEriplanto 5. or.

_elkarrizketa: AGURTZANEINTXAURRAGA

> “Kontatu nahidudanaren araberanaiz aktore, idazle

edo zuzendari”10.or

FRAILEBURU: Euskal Herriko tontorrik berezienetako bateralehen aldiz igotzeko eman ziren pausoen kronika 8-9 or.

Aiaraldekohamabostekaria

2016 /// Ekainak 2 ///ASTEAZKENA

53. zenbakia ///Doan ///

www.aiaraldea.eus

Laudio23,17 milioi eurokoaurrekontua onartudu udalak 3. or.

JendarteaNagusientzakozaintzen beharraargitara 6-7. or.

Euskal kultur sorkuntzaren plazaeta epizentroa izan da Aiaraldea

DENBORALDIAREN FRUITUAKEskualdeko kiroltaldeen emaitzak,taldez-talde:

ARETO-FUTBOLAFUTBOLASASKIBALOIATAEKWONDOAHOCKEYESKUBALOIAJUDOA

IGERIKETAERRUGBIAGIMNASIAERRITMIKOATXIRRINDULARITZA

12-13 .o

A r g a z k i a : b e r r i a . e

u s


2/16

Aiaraldea /// 2016ko ekainaren 2a /// 53. ZENBAKIA2

_iritzia

Egunkari hau laguntzen dute

Argitaratzailea: Aiaraldea Komunikazio LeihoaTirada: 10.000 ale.Maiztasuna:

HamabostekariaLege gordailua:BI-1230-2013Posta elektronikoa:[email protected]@[email protected]:[email protected]: 688 62 53 94Web-gunea:www.aiaraldea.eusHelbidea:Nerbioi Kalea 1, 3. esk.Laudio. Araba. 01400Telefonoak:Tel: 94 656 85 54/688 62 59 00

ERREDAKZIO OHARRA:

Aiaraldea Egunkariak ez du bere gainhartzen iritzi artikuluetan, gutunetanzein eginda ko elkarrizketetanadierazitakoaren erantzukizuna.

JEZ Sistemas Ferroviarios

Arantzar, z/g • LAUDIO (Araba)Tel.: 946 721 200 // [email protected]

Uribarri etorbidea 3520500 Arrasate

[email protected]

Graf!k Koop.Telleria 2 01400 Laudio (Araba)

94 672 65 [email protected]

Mikel

Laudio Ikastola

Nota nahiko altua behardut medikuntza ikasteko.Selektibitatea gaizki planteatutadagoela uste dut. Bi asteetanb ed er a t z i h i l a b et eet a nlandutako guztia ikasi behardugu eta asko da. Batxilergoanlandutako eduki guztiak hiruegunetan egin behar ditugu.

?_ASTEKOGALDERAZer iruditzen zai-

zu eskualdean eus-kara hutsean argi-taratuko den egun-karia?

Izaskun

Laudio Institutua

Azterketa prestatzerakoorduan dagoen urduritasunanabaria da ikasleon artean. Nikpsikologiako gradua egin nahi duteta Bilbon egitea erabaki beharizan dut, Aretakoa izanda zailabaitut Donostiaraino mugitzea.Uste dut ez direla erraztasunminimoak bermatzen.

?_GALDERASELEKTIBITATEAZer moduzselektibitaterakoprestaketak? Zer iritziduzue proba horreninguruan?

_gutunakLarruazabal 500 urteJose Mari Gutierrez Angulo (Larruazabal)

Maiatzaren 4an Larruazabalgo ordenan-tzen onarpenaren 500. urteurrena ospa-tu zen. Erdi Aroan ugariak ziren holako el-

kartzeak, baina Larruazabal Batzarena kasu bikainada; gaur egun geratzen omen den bakarra. Jose Ig-nacio Salazar historialariak, eta berarekin oso estulan egin duten batzuk, ahaleginak egin dituzte onda-re ukiezin hau ezagutarazteko, eta Urduñako Alon-degian lau hitzaldi antolatu zituzten. Salazarrek ire-ki zuen hitzaldi zikloa “La comunidad de aldeas de Or-duña. La Junta de Ruzabal” liburua aurkezteko; etabaita itxi ere, 1808 eta 1936 arteko garari buruzko hi-tzaldiarekin. Alberto Santana eta Juan Manuel Gon-zalez Cenbellin izan ziren beste bi hizlariak. SantanakLarruazabalgo herritar, etxe eta herrixken noblezia-ri buruz hitz egin zuen. Bere esanetan orain dela 500urte, Aiarako jaun feudalaren botere gogor eta bor-titzari aurre egiteko, eta libre izaten jarraitzeko, La-rruazabalgoek Bizkaiko forua aukeratu zuten. Gonza-lez Cenbellinek “Hiribildu eta lur komunitatea. Bate-ra, baina nahastu barik” aukeratu zuen hizpide. Honekere uste du Larruazabal Batzakoa ondare ukaezinparegabea eta harrigarria dela, eta ez dela ospatzeneta goraipatzen merezi duen neurrian.

Unai

Zaraobe Institutua

Goi mailako gradu bat egiteaerabaki dut. Selektibitatean, az-terketaren aurrean gai jakin ba-tean ona zarela erakutsi beharduzu, azterketa horren notakerabat markatuko zaituela-rik. Ikasleak zenbakiak bilaka-tzen gaituzte eta honen arabe-

ra sailkatu.

Paule

Laudio Institutua

Bidegabekeri hutsa iruditzenzait selektibitatea. Hiru egu-netan ezin duzu zure etorkizu-na determinatu. Nota oso altuabehar dut eta ikasturte osoanlan eta ahalegin handia egin ba-dut ere hiru egun txar baditutguztia bukatu daiteke. Medikun-

tza ikasi nahi dut.

Nerea

Laudio Institutua

Ez zait egokia iruditzen selek-tibitatea, azterketa bakar bate-rako ikasturte osoan zehar lan-dutako edukiak ikasi behar di-relako. Nire kasuan, nota altuabehar dut Lehen Hezkuntza egi-teko EHUn, bestela unibertsi ta-te pribatura jo beharko nuke be-

netan nahi dudana ikasteko.

Txutxi Ariznabarreta

INDEPENDENTISTAK

_Kamerinoa

Erabakitzekoeskubidetik erabakira

Datorren igandeanherri galdeketakegingo dira Goierri,

Debagoiena, Ara- maio, Azpeitia eta Ispaste- rren. Euskal Estatuari bai

ala ez esateko aukera izangodute 150.000 herritarrek.

Datozen bi urteotan buru-

tuko den galdeketa proze- suak erakutsiko du norainosustraitu den Euskal Herrianerabakitzeko eskubidea oina-

rrizko eskubide demokrati- ko gisa. Zentzu horretan, ga- rrantzi handia dute igande-

kook, erabakitzeko eskubide- tik erabakira egiten ari garenjauziaren lehen urratsa dire-

lako eta ondorengoei bideamarkatuko dietelako. Ho- rrexegatik, parte hartzea da

helburu nagusia.Baina galdeketekin ezer ez

da bukatzen. Hasi egiten da

aro berri bat. Erabakiarenaroa. Euskal Estatuaren erai- kuntza prozesua zabalduko

duen aroa.Eta, horri begira, ezinbes-

tekoa da agenda politikoan

eragin eta prozesua bultza-

tuko duen subjektu politikoametatu eta aktibatzea. Aber-

tzaletasunetik askoz hara- go doana. Demokrazian, jus- tizia sozialean, eskubideetan

eta askatasunean oinarri- tutako etorkizun komun batpartekatzeko prest daudenherritar guztiei zabalik egon

beharko duena.Beraz, galdeketekin batera,

eta ondoren, premiazko ze-

regin estrategikoa dago herriz herri.

Utzi bakean Venezuela!Garazi Zilonizaurrekoetxea (Askapena)

Latinoamerikako herriek euren askatasuna-ren bidean berebiziko une larria bizi duteegun. Izan ere, kontinentearen luze zabalean

15 urte luzeetan aurrekaririk gabeko lorpenak erdie-tsi ostean, herri hauetako oligarkiek eta inperialismoyanki-europarrak hil ala biziko oldarraldiari ekin dieteherri sektoreek bereganatu duten boterea berresku-ratzeko desiotan. (...) Helburu bakarra du fronte guz-tietan hasitako erasoaldi honek: berriz ere kontinentehonetan indar atzerakoi nazional zein nazioartekoenordena zaharra ezartzea. (...) Ingurumaria honetan ko-katu behar genituzke duela gutxi gertatutako Brasi-leko estatu kolpea eta batez ere Venezuelako proze-su bolivariarraren aurkako erasoaldia bera. Izan ere,Venezuelako gobernu bidezkoaren aurka abiarazi dengerra fronte anitzeko gerra da: ekonomikoa, mediati-koa, nazioarte mailakoa, kale erasoen bidez lagunduaeta paramilitarrek eragina. (...) Honen aurrean, Aska-penatik uste dugu, gaur inoiz baino gehiago euskal he-rri langilea une historiko honi dagokion mailan behargenukeela eta modu honetan Venezuelako prozesubolivariarra babestu beharrean gaudela. (...)

Utzi bakean Venezuela! Euskal Herria prozesu boli-variarrarekin! (Gutun osoa aiaraldea.eus-en irakurgai)


3/16

3 53. ZENBAKIA /// 2016ko ekainaren 2a /// Aiaraldea

_herriz herriLaudio Artziniega

Ekainaren 2tik 8rabitartean egingodituzte auzoetakobatzarrak

ERREDAKZIOA I Uxue ToméArtziniegako auzuneetako lagu

nekin izandako batzarren txande

kin jarraitzeko, deialdi berria egdu udalak, auzoko arazoei buruhitz egiteko. Ekainaren lehenengegunetan elkartzea proposatu derakundeak, ekainaren 2an (gaur7an (asteartea) eta 8an (asteazkena), hain zuzen. Horiek guztiaUdaletxeko Osoko Bilkuren Aretoan egingo dira.

Gaur, Santa Koloma, Heros etKanpijoko auzokideekin bildukdira. Arratsaldeko 18:00etan apatutako lehenengo bi auzuneko auzokideekin elkartuko direta jarraian, 19:30ean Kanpijokoekin. Deialdiaren bigarren egunean, ekainaren 7an, bost auzuneko auzokideekin batzartuko dirArratsaldeko 18:00etan Soxogu

ti eta Barronesekoekin elkartukdira eta jarraian, 19:30ean Mendieta, Barrataguren eta Uretako auzokideekin. Azkeneko batzarreaekainaren 8an, San Antonio, Benta, Gordeliz, Artumiana eta Caserias lagunekin hitzordua izangdute udaleko ordezkariek, arratsaldeko 18:00etan. Bestalde, temiten afera landu du udalak herritarrekin; animalien presentzmurriztu den arren, erakundealaguntza eskatu die leku gehiagotan agertuz gero, informatu dezaten.

25 egun baino gehiagoko greba egin du dagoeneko. /J. R. Menoyo

Juan Ramon Me-

noyo gose grebanERREDAKZIOA IJuan Ramon Martin Menoyo

laudioarra Espainiako Enbaxa-dako langilea da Riaden, Sau-di Arabian, eta maiatzaren 4angose greba abiatu zuen sala-tzeko administrazioan langi-leek pairatzen dituzten lan bal-dintzak. Laudioarrak nabarmen-du du hauteskunde sindikalik ezdagoela eta langileen eskubi-deak urratzen direla etengabe.Sinadura bilketa abiatu du chan-ge.org-n.

Jai talde histori-koak berreskura-tuko dituzte aur-tengo sanrokeek

ERREDAKZIOA I Lucia MartinUdalak maiatzaren 13an jarri

zuen epe muga herriko elkar-

teek jaietarako proposamenakaurkezteko. Proposamenak jasoeta maiatzaren 24an biltzar irekiaegin zen egitaraua lantzen has-teko. Egitarauari dagokionez, jaitalde zahar historikoak berres-kuratzearekin lotutako ekital-diak izango dira berrikuntza na-gusia. Pregoilari izateko, aurten30 urte betetzen dituen Galtza-gorri jai taldea proposatu dute,baina oraindik ez dure berretsi.

Jai guneak iazko berak izangodira, baina joan zen urtean obra-tan zegoen Parkea berreskuratuahal izango da hainbat ekitaldira-ko eta Maestro Elorza kaleko la-nak bukatuta, buruhaundiek beti-ko ibilbidea egin ahal izango dute.

Txosnak Aldai plazan jarriko diraaurten ere bai eta umeentzakobarrakak, Zumalakarregi amaie-ran.

Boluntarioz osatutako taldeaastero biltzen da orain egitarauaixteko. Ekainaren 27an bilera ire-ki berria egingo dute.

Datak mantenduko diraAurten azken urteetako data

berdinetan ospatuko dira Lau-dioko jaiak. Datorren udazke-nean galdeketa aurreikusita dago2017tik aurrera datak zehazteko.

Amiantagoatikhildako udal lan-gilearen epaiketaekainaren 13an

ERREDAKZIOA IKepa Galdós udal langile ohia

2012an hil zen pleuran izanda-

ko minbiziaren ondorioz. Seni-deek azaldu dute amiantoak ba-karrik eragiten duela mesotelio-ma pleurala. Hori dela eta, fami-liak kalte ordainak eskatu dizkioudalari eta erakundeak bere gainhartu ez duenez ardura, ekaina-ren 13an izango da epaiketa. LABsindikatuak oharra kaleratu dusenideen aldarrikapena babes-teko eta ziurtatzeko udal langi-leek amiantoa manipulatu du-tela segurtasun neurririk gabeurte luzez.

Senideen kritikakKepa Galdósen familiak mo-

zioa aurkeztu zuen astelehene-ko udalbatzan eztabaidatzeko

euren egoera. EH Bilduk, ordea,ez zuen onartu eta udal taldeenbozeramaile batzorde monogra-fikoa deitu du ostiralerako; gaialantzeko sindikatuekin, senidee-kin, euren abokatuekin eta tek-nikariekin batera, batzordea es-parru egokiena dela argudiatuta.

Dena den, oposizioaren eta EHBilduren arteko talkaren ondo-ren, familiak asteleheneko udalosoko bilkuran parte hartu zuen,eta gonbidapena onartu ez ezik,udal gobernuari zuzendutako kri-tikak ere egin zituen.

Maiatzaren 30ean egin zenLaudioko udalbatza eta bertanonartu zituzten aurtengo aurre-kontuak; EH Bildu eta EAJ alder-dien babesari esker egin zutenaurrera. PPk eta Omniak aurkabozkatu zuten eta PSE-EE, aldiz,abstenitu zen. Omniak kritikatuzuen aurrekontuen proposame-na itxi zutela EH Bilduk eta EAJk.

EH Bilduk, ordea, kritikatuzuen Omniak eta PSE-EEk ez du-tela ekarpenik egin. Berez, He-

rriaren pilota elkarteko ekarpe-na jaso dute bakarrik; Laudiokoherrigunean frontoia egiteko au-kerak aztertzeko eta proiektuagauzatzeko 21.700 euro erabili-ko dira horretarako.

23.178.853 euroGuztira udalak 23.178.853 eu-

roko aurrekontua izango du; iazbaino 1.125.000 euro gutxigo(%4,73), alegia. Arabako ForuAldundiaren ekarpenaren jai-tsieraren ondorioz gertatu dahori (226.000 euro baino gehia-

go). Horrez gain, Eusko Jaurlari-tzak diru gutxiago eman du, Lan-bide Heziketa Ikastetxea sareapublikoan baitago orain. Gai-nerako diru sarrerak manten-du dira.

2016ko aurrekontuen arda-tzak aurreratu zituzten EH Bil-du eta EAJ alderdiek apirileaniragarritako akordioan: kultureta kirol taldeei diru-laguntzak%15ean igoko zaizkie, asfalta-tze lana egingo dituzte Ugarten,

Antzokiaren proiektua abiatukodute, Ellakuriko futbol zelaianbelar artifiziala jarriko dute, en-plegu plan berriak garatuko di-tuzte...

Inbertsioetara 3.257.787 eurobideratuko dituzte; aurtengodiru sarreretik 1.292.000 ingu-ru hartuko dituzte eta 1.965.000kreditu aldaketatik.

Azken kopuru hori sobera-kinetatik aterako da. Hala ere,udalaren soberakinak 2 milioieuro baino gehiagotan geratu-ko dira.

2016ko aurrekontuak onartuditu udalak

Zubiko etxean berregituraketa lanak egitea aurreikusi dute. / aiaraldea.eus

ERREDAKZIOA I Aitor Aspuru Saez


4/16


_herriz herri

Gure Esku Dagokhainbat ekimenantolatu ditularunbaterako

ERREDAKZIOA IOrozkoko Gure Esku Dago pla-

taformak hainbat ekintza gau-zatuko ditu larunbatean herri-ko plazan, herri galdeketa gau-zatuko duten edo ez adierazteko.Ekimenaren protagonista izangoda 1931ko udal akta, erabakitze-ko eskubidearen alde.

Mendi ibilaldiak irekiko du egi-taraua 09:00etan, Itxinape tal-deak antolaturik. 12:30ean he-rritarren argazkia egingo duteerabakitzeko eskubidea aldarri-katzeko.

14:00etan, berriz, garrafadastatzeko aukera emango duteeta gero herri bazkarirako txan-da helduko da; hori bai, norbe-rak berea eraman beharko du.Bazkaldu ostean euskal kantak

abestuko dituzte parte-hartzai-leek.

Orozko

Zubiaur Frontoia,Bizkaiko EmakumePilotarien Egunarenlekuko

ERREDAKZIOA IBizkaiko Emakume Pilotari Egu-

na egin zuten Orozkoko frontoianlarunbatean. 17:30ean hasi zen hi-tzordua eskola kirolekoekin etafederatuekin. Ondoren, klub ba-koitzeko desfilearekin jarraitu zu-ten, eta amaitzeko kirolari guztienargazkiari heldu zioten. Gero, pilo-ta eta pala partida erakustaldiakantolatu zituzten. NorgehiagokakEuskal Telebistak emititu zituen.

Jardunaldiaren helburua izanzen pilotarien zein teknikarienlana aitortzea eta, bide batez,denboraldia amaitutzat ematea.

Urduña

Aduanaren iraganeko zorraketa etorkizuneko erronkak

Aduana kudeatzeko lizitazioa aurkeztu du udalak / aiaraldea.eus

ERREDAKZIOA I

Urduñederrak Aduana kudea-tzeko lizitazioa aurkeztu du Ur-duñako udalak. 2017rako es-pero dute berriro martxan jar-tzea. Urduñederrak, baina, AisiaTaldearen kudeaketak utzitakoondorioak zabaldu ditu prentsaohar bidez. Izan ere, eraikinaoso egoera txarrean eta beran-

du itzuli zuten, “utzikeria eta zkinkeriaz”. Horrez gain, Aisia Tadeak 46.959 euroko zorra utdu Urduñan eraikinaren hileroko alokairua ez ordaintzeagatbesteak beste. Lizitazio berriarekin, enpresa kudeatzaileen ibertsio planaren arabera, 2 kanon mota egongo dira.

Amurrio

GARAILE: Lucas Rey ikastetxeko LH 6. mailako ikasle talde batekArabako 6. matematika Olinpiadetan taldeko saria lortu zuen.Maiatzaren 21ean Gasteizen izan zen. 30 ikastetxek parte hartu zuten.

Aniztasunfuntzionaladutenen topaketaospatuko dute

ERREDAKZIOA IAPDEMAko Gazte Alaiak tal-

deak aniztasun funtzionala du-tenen jaialdi-topaketa deitu duAmurrion ekainaren 4an. Egunosoko egitaraua prestatu du“APDEMA: Jende irekia” lema-pean.

Parte hartuko dute APDEMAkLaudion, Gasteizen eta ArabarErrioxan dituen taldeek, Menaga-raiko Amor Misericordioso Zen-troko pertsonek, Orozkoko JesúsMaría Ikastetxekoek eta BilbokoAisialdi Zentrokoek. Gauzak hala,300 pertsona batzeko aurrei-kuspena du antolakuntzak.

Kultur Etxeanhaurren zaintzarakogela publikoaprestatu du Udalak

ERREDAKZIOA IAmurrioko Udalak haurren

zainketara bideratutako gela pu-bliko bat zabaldu berri du KulturEtxean. 3593,41 euroko inber-tsioa bideratu du gela hori aton-tzeko.

Bertan haurrei jaten emateko bibesaulki, mikrouhin bat eta ahulkialtu bat daude. Gainera, aldatze-ko mahai bat eta jostailuak erejarri dituzte.

‘Haur gela’ horrek Kultur Etxea-ren ohiko ordutegia izango du etaespazioa erabiltzeko giltza eska-tu beharko da Kultur Etxeko ha-rrera gunean.

Arrankudiaga-Zollo

Ekainaren 23an abiatuko duudalak etxeetako traste zaha-rrak -hondakin handiak, alegia-jasotzeko zerbitzua. Izan ere, hilbakoitzeko laugarren ostegu-nean batuko dira eta bezperanatera beharko dira kalera. Etxeko

traste zaharrak bakarrik bildukdira, hau da, altzariak, koltxoiaispiluak, alfonbrak, lanparak, bzikletak... Beraz, ezingo dira atera hondakin industrialak, obretakoak, pinturak, pneumatikoak edhondakin arriskutsuak.

Traste zaharren bilketazerbitzua abiatuko dute

ERREDAKZIOA I Markel Iturrizar


5/16


_herriz herri

Baranbio

Ekainaren 12an, Igandean, os-patuko dute Ahuntz Eguna Ba-ranbion. Jada ahuntzaren ingu-ruko feria hori oso errotua dago,eta urtero jende asko ingura-tzen da Garrastatxuko landeta-ra eguna ospatzera.

Azpigorri eta Azpizuri ahuntzarrazen inguruan antolatu-tako feria monografikoa da;ahuntz-etxaldeen ustiapena bul-tzatu nahi duena, hain zuzen.

Azpigorri eta Azpizuri ahun-tzen X. Lehiaketa 8.15etatik au-rrera abiatuko dute, eta eguer-diko 14.15ean amaiera emangozaio lehiaketaren sari-banake-tarekin.

Arraza guztietako ahuntz azo-kaz ere gozatu ahal izango dagoiz guztian zehar. Horrez gain,nekazaritza, abere zein artisau-tza produktuen salmenta ereegongo da.

Bestalde, Garrastatxuko “I.Askatasun Mendi Ibilaldia” egin-go da goizeko 9:00etan. Bertan 2

Ibilbide egongo dira: laburra etaluzea. Laburrak 12,2 kilometroizango ditu eta luzeak 20,2. Ote-gi txabola, Arlobi, Oderiaga etaNafarkorta tontorrak gainditu-ko dituzte bertaratzen diren par-taideek.

Txangoan apuntatu nahi due-nak 08:30ean bertaratu behar-ko du inskripzioa ibilaldia eginahal izateko.

Jai-eguna luzea denez, eguer-

diko 14:45ean herri bazkaria-ren txanda helduko da, bertanAskatasun Mendi Ibilaldian ari-tuko direnek nahiz feriaz goza-tuko dutenek indarrak hartze-ko aukera izango dutelarik. Izanere, 17:00etan egingo den Erro-merian dantzatzeko parada ereizango dute.

Solasaldia eta afariaEkainaren 10ean hitzaldia eta

afaria antolatu dute Baranbio-ko baselizan 20:00etan eta21:30ean, hain zuzen.

Ahuntz Egunaren XIX.edizioa, ekainaren 12an

Egun osorako egitarau oparoa antolatu dute. Argazkia: aiaraldea.eus

ERREDAKZIOA I Eider Bernaola

Eskualdeko 12 ikastetxetanLOMCEko azterketari plantoegin diote

ERREDAKZIOA I Lucia Martin Menoyo

LOMCEri planto egiteko ekintzetako bat. Argazkia: aiaraldea.eus

Aiaraldeko 12 Ikastetxe batudira LOMCE legeak Lehen Hez-kuntzako 3. mailarako ezartzenduen azterketari planto egitekodeialdira.

Eskualdeko ikastetxeak zeinhainbat hezkuntza komunita-teko guraso, langile eta ikas-leak biltzen dituen “AiaraldeanGure Hezkuntza” plataforma-

ren aburuz, LOMCEren aplika-zioari jarraiki Heziberri 2.020planak agintzen duen 3. maila-ko azterketa ez egiteko hautuahartu dute heziguneek.

Eskualdeko sare publikokoeta Ikastolen Elkarteko ikas-tetxe guztiak batu dira planto-ra, 4 Laudion, 3 Amurrion, etabana Urduñan, Orozkon, Aiaran,Arrankudiagan eta Artziniegan.

Izan ere, ikastetxe gehienetanerabakia bertoko OrdezkaritzaOrgano Gorenean, Eskola Kon-tseiluan zein Artezkaritza Ba-

tzordean bideratu da eta hain-batetan 3. mailako gurasoek ahobatez izenpetutako azterketenkontrako adierazpenak ere bil-du dituzte. EAEn Hezkuntza Pla-taformen Topaguneak bere blo-gean bildutako datuen arabera,170 ikastetxetik gora batu daplanto dinamikara.

Ekainak 10Hala, 12 Ikastetxeek agertu-

tako plantoa irudikatuko duteekainaren 10ean, ostiralez,18:00etan Laudioko Herriko pla-zan egingo duten agerraldian.

Elkarretaratzean kale anima-zioa izango dute eta bildutakoguztien artean norberak era-mandako askaria denek bateraplazan partekatuko dutem ikas-turte amaierako ekitaldian.

Aurreko astean “Gelak hustueta planto adierazi” dinamika bi-deratuko dute ikastetxeetan.

Aiaraldea

Alkateak soldata bera izango dulanaldi osoa eginarren

ERREDAKZIOA I Aitor Aspuru

Okondo Aurrerak oharra zabaldu du salatzeko astelehenekudal osoko bilkuran onartu zutelSergio Tato alkateak lanaldi osora itzultzea, baina soldata ez diotela bikoiztu oposizioko alderdiejarrera dela medio.

Legealdia hasieran, eta EAJeta EH Bilduk akordioa adostu zuten, eta lanaldia eta soldata murriztu zioten alkateari. Astelehenean, Euskadiko Udal ElkaterkLegea baliatuta -32. artilukuaalegia- Okondo Aurrerak proposatu zuen alkateak lanaldi osoizatea berriro.

Izan ere, EAJk eta EH Bilduk Eusko Legebiltzarrean bultzatutaklegeak jasotzen du 1.000 biztan

letik gorako udalerrietako alkateek lanaldi osoa izan behar dutela. Gauzak horrela, bi alderdiaabstenitu ziren eta egitasmoaaurrera egin zuen Okondo Aurrerako aldeko botoei esker.

Soldata beraHala ere, Okondo Aurrerak la

naldia ez ezik, soldata ere bikoizteko eskaera egin zuenean (hau d22.000 euro gordinetik, 44.00eurora), EAJk eta EH Bilduk horren aurka bozkatu zuten. Gainera, Okondo Aurrerak azpimarratu du ez zutela beste irtenbideraurkeztu.

Horren ondorioz, aldaketonartuko balu, Sergio Tatok lanaldi osoko jarduera bete behako luke soldata beraren truke (lanaldi murrizketa egin baino lehekobratzen zuenaren erdia).

Okondo Aurreraren aburuz, alderdiek erabiltzen dute udal legea euren alkateek soldata onaizan ditzaten, baina gainerako akateen kasuetan soldata gehiegizkotzat jotzen dute. Zentzu horretan, Zeberioko EAJko alkatearen kasua aipatu du zerrenda independenteak. Berez, 1.080 biztanleko Bizkaiko herri horreta44.000 euro jasotzen ditu udaburuak.

Okondo


6/16


_jendartea

Zaintza lanak Aiaraldean,geroz eta beharrezkoagoakBizi itxaropena gaur inoiz bainoluzeagoa da. Jaiotza tasa, berriz,inoiz baino txikiagoa. Biztanleriazaharkitzen doa etengabe, eta horrekmendekotasun egoeran daudenpertsona kopurua handitu baino ez duegin. Horrek esan nahi du etorkizuneanare baliabide gehiago beharko direlazaintza lan guzti horiek asetzeko.Baliabideak, baina, mugatuak diraeskualdean. Itxaron zerrendak daudeegoitzetan, jubilatu eta alargunenpentsioetan ere murrizketak ematenari dira...

Aiaraldean, Europan gertatzen

ari den bezala, piramidea irauli eginda. Eskualdeko populazioa apurkaapurka zaharkitzen doa eta, gauregun, Aiaraldeko biztanleriaren% 19k, bataz-beste, 65 urte bai -no gehiago ditu, EUSTATen datuenarabera. Jaiotza tasaren beheraka-da eta bizi itxaropenaren luzapenadira horren arrazoi nagusiak. Feno-meno horrek asko handitu du men-pekotasuna duten pertsonen kopu-rua, zaintza lanen beharra lehenplanora ekarriz.

Eguneroko bizitzaren parte direnjarduerak modu autonomoan gara-tzeko gaitasuna ez duten pertsonakdira menpekoak, hau da, haien ka-buz jan, arropa jantzi, dutxatu edo-ta etxea atondu ezin dezaketenak.Eusko Jaurlaritzak 2005ean argi-taratutako “Euskal biztanleriarenzaharkitzea eta horren ondorioak”azterketak dioenez, “etorkizuneanpertsona guztiak ez dira menpe-koak izango, osasun zerbitzua erehobetuko delako, baina zaharki-tzearekin batera, autonomia gale-ra beti gertatzen da, eta behar ho-riei erantzuna eman beharko zaio”.

Gaur egun jaiotzen diren emaku-meak 85 urtera arte biziko dira, ba-taz-beste. Gizonen bizi itxaropena78 urtean dago. EUSTATen zifrakaztertuta, 1975an jaiotako pertso-nak baino 10 urte gehiago biziko

dira gaur egungo gizon eta ema-

kumeak. Gainera, orain inoiz bai-no ume gutxiago jaiotzen dira etahorrek ondorio bakarra du. Lau-dio eta Arrankudiaga Zolloko adi-bideak argiak dira. Bertako herrita-rren %23k jada 65 urte baino gehia -go ditu. Egoera horren aurrean,ezkorra (1) da Laudioko San Rokenagusien egoitza publikoko zuzen-dariordea den Izaro Azkunaga, “Es-kualdean nagusientzat dauden ba-liabideak oso eskasak dira eta etor-kizunean arazo larriak izango ditu-gu”. Gaur egun Aiaraldean dagoenitxaron zerrenda 200 pertsonabaino gehiagokoa da, eta hurren-go urteetan “nabarmen areagotu-ko(2) da”, Azkunagaren aburuz(3) .

Mendekotasun legea2006az geroztik aplikatzen den

Mendekotasun Legearen arabera,hiru mailatan banatzen dira horre-lako beharrak dituzten pertsonak.Lehen graduko gizon eta emaku-meek “egunean behin, gutxienez, oi-narrizko jarduera batzuk egiteko”laguntza behar dute; 2. gradukoekegunean hiruzpalau aldiz behardute arreta eta 3. gradukoek, men-dekotasun handia dutenek, “auto-nomia erabat galduta dute”. Gauregun 80 pertsona daude Laudio-ko egoitza horretan, 50 egoiliar(4) eta 30 eguneko zentroan. Azku-

nagak azaldu duenez, “Gehiena

mendekotasun handia duten petsonak dira, Alzheimerra edo dementzia larriak dituztenak, izan er3. gradukoek sartzeko lehentasundute”. Bertan asistentzia osoa jasotzen dute, 24 orduko osasun zerbtzuaz gain.

Horrelako zerbitzu publikoabaina, ez dira doanekoak. Laudiokegoitzan egoteko hilabetean 1.100eta 1.500€ artean ordaindu behadu egoiliar bakoitzak, bere egoeraren arabera. “Aldundiak kasu bakotza aztertzen du eta horren araberako ‘tarifa’ ezartzen dute”. Prezhorri aurre egiteko gaitasuna ez dutenen kasuan, Aldundia haien ondasunekin geratzen da.

Gauzak hala, asko dira horrelakzerbitzu publiko batera iritsi ezingeratzen diren familiak, eta kashorietan emakumeen esku geratohi da pertsona nagusien zaintzHori dio EUSTATek 2013an eginikikerketak: Araban emakume batek bataz beste 2,12 ordu eskaintzen dizkio familiako pertsona nagusiak zaintzeari, gizonekoek, brriz 0,48 baino ez.

200 pertsonabaino gehiagodaudeAiaraldeannagusientzakoegoitzetakoitxaronzerrendetan,eta hurrengourteetanarazoa“nabarmen”areagotukodela uste dutearduradunek

Arabanemakumebatek batazbeste 2,12 ordueskaintzendizkiofamiliakopertsonanagusiakzaintzeari,gizonekoek,berriz 0,48baino ez

San Roke Egoitzako nagusiak, Laudioko Jaietan iaz eginiko irudi batean. Argazkia: Aiaraldea.eus

Hiztegi lagungarriaEzkorra (1) , negatiboa / Areago-

tu (2) , handitu, larritu / Aburuz (3) , bereiritziz / Egoiliar (4) , bertan bizi dena

ERREDAKZIOA I Ainhoa Basarrate Astobiza


7/16


Nola egiten duzue lan?Aiaraldea osotik ibiltzen gara.

Orduka egiten dugu lan etxeetan,langile bakoitzak bere kasuakditu. 10 urtez egon naiz sektorehonetan lanean.

Gizarteak zaharkitzera egin dueta mendekotasuna duten ge-roz eta pertsona nagusi gehia-go dago. Nabaritu al duzue horizuen lanean?

Egia esan, azkenaldian behera-kada egon da. Orain ordu gutxia-go ematen dizkigute, beharbadagastu sozialean egon diren mu-rrizketengatik: kasu gehiago dau-de baina bakoitzak atentzio gu-txiago jasotzen du. Hala ere az-ken hilabete hauetan ematen dugoraka hasi dela. Jende askokeskatzen du zerbitzua, baina ezdago baliabide nahikorik.

Zeintzuk dira nagusiek dituz-ten behar nagusienak?

Gehiago direla dirudien arren,norbaitek jaramon egitea nahidute guztiek, entzunak izatea. Ba-koitzak, bere kasuistika propioa-rekin, behar bereziak ditu, noski,baina hori da gehienbat nahi du-tena. Lehen, baserrietan, aititeedo amamak erregeak ziren bai-na orain oztopo bat baino ez ba-lira bezala tratatzen ditugu as-kotan.

Nola egiten du lan zu bezalakozaintzaile batek?

Gu ordu bat edo bi egoten garahaiekin eta garbi egoteaz ardu-

ratzen gara. Botikak modu ego-kian hartzen dituztela ziurtatubehar dugu, besteak beste. Nikere, askotan, eta denbora badau-kat, haiekin egunkaria irakurri etakomentatzen dut, edo kartetanedo partxisean jolasten ibiltzen

gara. Eguraldia ona denean kale-ra ateratzen gara paseoan. Akti-batu daitezen saiatzen naiz. Gu ezgaudenean, telebistari so egotendira, besterik egin gabe.

Zeintzuk dira horrelako egoe-ra batean dagoen pertsona batzaintzeko gakoak?

Errutinak eta pazientzia, duda-rik gabe. Errutinak oso garran-tzitsuak dira, batez ere burutikondo ez dauden horientzat, deso-rientazioak ekiditeko. Oporretan,adibidez, beste kide batek ordez-katzen zaituenean, erabiltzaileekasko nabaritzen dute. Pazien-tzia ere berebizikoa da. Gehienekhaien bizipenak kontatzen dizki-zute, hainbat aldiz gainera! GerraZibila hasieratik amaierara eza-gutzen dut nik, bi aldeetatik!

ZAINTZA ZERBITZU PUBLIKOA

“Jende askok eskatzen duzerbitzua, baina ez dagobaliabide nahikorik” ANA ORIBE (Laudio, 1962) zaintzailea da. ArabakoForu Aldundiaren etxeko laguntza programarenbaitan, Arabako Laguntza enpresan, lan egiten du.


Aiaraldean osoan zehar aritzen da Oribe, etxez etxe. / aiaraldea.eus

Nola hasi zinen nagusien zain-tza lanetan?

Taberna batean lan egiten nen-goela bere ama zaintzeko ema-kume bat behar zuen pertsonabat ezagutu nuen, oso gaixorikbaitzegoen. Taberna utzi eta goi-

zero bere etxera joaten hasi nin-tzen, astelehenik ostiralera.

Oso gutxi hitz egiten nuen gaz-teleraz, baina oso ondo ulertzengenuen elkar. Erizaintza lagun-tzaile izateko ikasketak eginak ni-tuen Brasilen eta banekien nolalan egin. Berarekin egon osteansenide batek Laudiora joatea pro-posatu zidan, Carmentxu Azpu-rurekin etxe barneko langile mo-duan aritzera.

Zeintzuk ziren zure lan baldin-tzak etxe barneko langile gisa?

Igande gauetik larunbat eguer-dira arte nengoen Carmentxure-kin. Astean zehar seme-alabaketorri ohi ziren, gaua etxean iga-rotzera. Orduan nik ez nuen ber-tan egon beharrik, baina geratuohi nintzen, beti geunden elkarre-kin. Nik bi ordu libre nituen goize-tan, Udaleko neska bat etortzenzenean. Denbora tarte hori ba-liatzen nuen Helduentzako Ikas-tetxe Publikora joateko eta ikas-teko. Oporrak eta egun libreaknituen baita, oso lan baldintzaonak.

Noiz erabaki zenuen lan horiegiteari uztea?

Menpekotasun asko zuen nes-ka gazteago batekin aritu izan

nintzen Laudion. Baina bukatunuenean erabaki nuen ez nintze-la beste inorekin barneko langi-le moduan arituko, oso lanbidegogorra delako. Asko inplikatzezara emozionalki eta oso gaiz-ki pasatzen duzu, denok dakigu-

lako hil egingo garela, baina ezdakigu ez eguna, ezta ordua ereOso gogorra da. Oraindik hunki-tzen naiz zaindu ditudan pertso-nez oroitzean.

Ekarpenik egin al dizu lan ho-rrek?

Zaindu ditudan emakume guz-tiak oso pertsona garrantzitsuabilakatu dira nire bizitzan, askohazi naiz eurekin harremana egitean. Ogibide gogorra da, bainabaita oso atsegina ere. Faltan botatzen ditut, zaintzaile moduanzuk ere eurekin zure bizitza kon-partitzen duzulako. Hemen bakarrik nago eta faltan botatzen dunire jendea, eta emakume haueketa euren familiek ere eskain-tzen dizute euren arreta eta matasuna.

ZAINTZA ZERBITZU PRIBATUA

“Lanbide gogorra da etxebarneko langilearena, askoinplikatzen zara emozionalki”IVANETH RODRIGUES MENDES (Brasil, 1977) 8 urtezibili da etxeko zaintzaile lanetan. 5 emakumerekinegin du lan, barne zein kanpoko zaintzaile gisa.


Hainbat etxeetan zaintzaile aritu da Rodrigues. Argazkia: aiaraldea.eus

“Norbaitekjaramon egiteanahi dute nagusiguztiek, entzunakizatea. Oztopo batbailiran tratatzenditugu askotan”

“Zaindu ditudanemakumeguztiak osopertsonagarrantzitsuakbilakatu dira nirebizitzan”

AIARALDEADATUTAN

%19Aiaraldekobiztanleriaren %19baino gehiagok 65urte baino gehiagoditu. Laudio etaArrankudiaga-Zollorenkasuetan ehuneko hori% 23koa da.Iturria: EUSTAT

6eguneko laguntzazentro daudeAiaraldean. Horietatiklau Arabako ForuAldundiak kudeatzenditu eta beste biakpribatuak dira. 110pertsonentzako lekuadute guztira.

3etxebizitzakomunitario daudeAiaraldean. BatArabako ForuAldundiarena da etabeste biak pribatuakdira. Guztira 36pertsonentzako lekuadute.

7egoitza daudeeskualdean. ArabakoForu Aldundiak bikudeatzen ditu etaudalek beste bi. Bestehirurak pribatuak dira.278 pertsonentzakolekua dute guztira.


8/16


_erreportajea

XX. mendearen hastapene-tan, Europa eta Erresuma Batu-ko ereduei jarraiki, euskal men-dizaletasuna antolatzen hasizen. Euskal Herriko Mendi Fe-derazioaren muina izango zirenmendi eta kirol elkarteetan, orohar, mendi jardunaren sozializa-zioa ahalbidetu zuen horrek; bai-na baita kirol jarduna metodiko-ki gauzatzea ere, helburuak mar-katu eta programatzeko auke-ra emanez.

Lehen ondorioetako bat men-di lehiaketak martxan jarri zi-rela izan zen. Beste urrats batmendi-txangoak antolatzea izanzen, Euskal Herriko, Penintsula-ko zein Europako mendigune na-gusietara txangoak zein espedi-zioak burutuz, kotxea denen es-kuragarri ez zegoen garaietan.

Bidaiek zein kanpotik etorri-tako korronte berriek, mendi-zaleen pentsamendua aldatzeaekarri zuten. Aldaketen esku-

tik espezializazioa etorri zen,gero eta helburu zailagoak eza-rriz, bai Euskal Herrian eta bai-ta kanpoan ere. Eta behin men-di esanguratsuenak igota, isu-rialde malkartsuenen eta zai-lenen txanda iritsi zen, orduraarte igotzea ezinezkotzat jota-ko gailur eta erpinek mendiza-lerik ausartenen begiradak etaasmoak erakarriaz.

AurrekariakErronka horien guztien artean,

Tertangako zirkuluan dagoenFraileburu izeneko harkaitzez-ko obeliskoa gailendu zen. Gaz-telarako bidearen ondoan ego-nik, Bilbo-Madril errepidea era-biltzen zuten hiritarrengan se-kulako ikusmina sortzen zuen.Izan ere, inor ez zen ordura arteTertangako harrizko erraldoiraigo. Urduña aldean esaten zen70 urte lehenago artzain batekigo omen zuela. Baita Basaurin

ere, non bertoko mendi taldek(Baskonia) kide batek eskalatu zuela uste zen. Baina esamesabesterik ez, azken finean, dokumentazioa faltan, eta mendizaletasunaren aldetik baieztatu etofizializatutakorik ez. Alabainesamesek balizko Fraileburureitzala eta ospea zabaltzea besterik ez zuten lortu.

Gauzak horrela, sua pizteko lehen txinparta Bilboko Krol Elkarteak (Club DeportivBilbao BKE-CDB) zelakoak sotu zuen 1921an, 1923ko Ehunekoen Lehiaketarako Frailebureskalatzea proposatu zueneaHorretako burdinezko egiturez egokitzea aurreikusten zuten, hots, “via ferrata” modukbat eraikitzea. Baina proiektuez zen gauzatu eta igotzeko asmoak tarte baterako baztertutgeratu ziren.

Hiru urte beranduago,1924kotsailean, garra berpiztu zue

Ugariak dira, bertigoei aurre eginez, Fraileburutik tirolinaz ibili direnak. Argazkia: Aiaraldea.eus

ERREDAKZIOA I Joxe Blanco Gómez

Tertangako Fraileburu izeneko harri erraldoiaren tontorra zapaltzea Euskal Herriko mendizaleen ametsa izanzen urte luzez. XX. mendearen hasieran egin ziren gailur horretara igotzeko lehenbiziko saiakera, harik etaAngel Sopeñak lortu zuen arte, 1924ko martxoaren 16an.

Urduña aldeanesaten zen 70urte lehenagoartzain batekigo omen zuelaFraileburu,baina ez dagohori frogatzenduendokumenturik

Fraileburu,euskal alpinismoaren mugarri

LehentxinpartaBilboko KirolElkarteaksortu zuen1923koEhunekoenLehiaketanFraileburueskalatzeaproposatuzuenean


9/16


Antonio Ferrerek, mendian etaespeleologian aditutako leheneuskal kazetaritzat hartua izandenak. Ferrerek, “El Hombre delas Cavernas” izengoitidunak,

Bilboko “Aupa” aldizkarian ar-tikulu bat idatzi zuen Frailebu-ru igotzeko balizko aukeren in-guruan, eta euskal mendizalerik

onenei interpelazio zuzena eginzien. Idazkiak harrizko orratza-ren azpira hurbiltzera animatuzuen BKEko kideez osatutakotalde bat, aukera horiek berta-tik bertara baieztatzeko asmoz.Behin Tertango zirkuan egonda,argi ikusi zuten: ez zegoen zur-toin erraldoiaren erpina jotzerik.Baina denak ez zeuden konfor-me. Frailebururen gaina jotzekolehia jokoan zegoen, baita horilortzen lehena izateko ohoreaere. Kide horien artean Angel So-pena BKEko laguna zegoen, eus-kal eskalada eta alpinismoarenpertsonai esanguratsua, dohainaparteko mendizalea izateaz gai-nera, Euskal Herriko mendi fede-razioaren sortzaile eta bultza-tzaile nagusietakoa.

Sopeña Frailebururen lehen

konkistatzailea izan zen. Horre-gatik, urte batzuetan zehar, hai-tzak Pico de Sopeña izena har-tu zuen. Hala ere, urteen pode-rioz Fraileburu / Pico del Fraileizan da hedatu den toponimoa,eta Gorbeian dagoen Arrabakoaterpeak hartu zuen bilbotarra-ren izena.

+BIDEOA:Fraileburu,zerutik ikusia

Goian, Txarlazo Mendi Taldearen antzinako argazki bat. Azpian,Fraileburu hizpide duten Pyrenaica aldizkariren irudiak.Argazkiak: Txalazo Mendi Taldea eta Pyrenaica

Igoeraz igoeraeraikitako historiaAngel Sopeña izan zen gailurrera iristen lehena, baina laster iritsziren hurrengoak. Gaur egun ere, mendizaleentzako erronkainteresgarri izaten jarraitzen du Fraileburuk.

Angel Sopeñatontorreraigotzen lehenaizateak haitzakPico de Sopeñaizena hartzeaekarri zuen,baina Fraileburuabezala

berrizendatu zengero, eta hori dagaur egun artemantendu denizena

1924ko martxoaren 16ko goizal-dean, Angel Sopeña trenez helduzen Urduñara, bertatik Tertanga-ko zirkura abiatzeko. Mailua, pike-ta eta burdinezko iltze batzuen la-guntza besterik ez zuela, beldu-rrari eutsiz, bakarka, katua bai-

litzan igotzen hasi zen. Gorobel-go karaitza oso hauskorra da,eskalada zaildu eta arriskutsua-goa bihurtuz. Azkenik, “txanoa-ren” lepoa igaroz, obeliskoarenerpina jotzea lortu zuen. “Egindadago. Hego Euskal Herriko lehe-nengo eskalada burutu berri da”.Tontorrean, mendi jardun txarteladuen zinc-ezko kutxatxoa utzi zuenSopeñak igoeraren proba bezala.

Berriak oihartzun handia izan zuen,hainbat egunkariren azalean ager-tuz. BKE, sortutako neurrigabekoikusmina zela medio, erantzukizu-nez jokatzeko deia zabaltzen hasizen, eskalada txit zaila eta arris-kutsua zela gogoratuz.

Igoera azkarrena, 8 minutuanIkusmin handiak bigarren igoe-

ra berehala ekarri zuen, handik hi-labete eskasera, hain zuzen. Ba-kioko Enrique Etxebarrietak bu-rutu zuen, Sopeñaren lagun etaarerioak. Etxebarrietaren igoe-ratik hamabost egunetara, bil-botar mendizale pare batek erre-pikatu zuen eskalada. Berria za-

baldu bezain pronto Tertangako elizako kanpaiak jo ziren eureomenez, eta garaiko Club Depotivo Orduñeseko egoitzan harreregin zieten. Entzuleen artean, 2urteko Julian Diaz de Lezana uduñarra zegoen eta kontu gu

tiak adi-adi entzun ondoren, arratsaldeko laurak zirela, Tertangarako bidea hartu zuen ziztu biziaKonturatu orduko Frailebururegainean zegoen, inoizko igoerarazkarrena burutuz: 8 minutu igotzeko eta 9 jaisteko, ustekabko lekuko batzuek baieztatu ahaizan zuten moduan. Beste probarik ezean bere kamiseta utzi zuetontorrean.

Aiaraldeko haitzezko orratzak euskal alpinismoarem ekapen gehiagoren lekuko izango zren. Sopeña berak, 1934an, HegEuskal Herrian lehenbizikoz rapel teknika erabili zuen Fraileburuko “bular aldeko” labarra jaisteko. Hilabetera gauza bera eg

zuen Diente del Ahorcado-ko erpnetik. 1955ean, beste jardun azpimagarri bat gauzatu zen Fraleburun, Pedro Udaondo euskmendizalerik onenetakoa izan zenak , muturreko eskalada bidea zabaldu zuenean, Frailearen “bulaalde” eta “kokotzeko” sabai ikaragarritik gora.

Ez dago dokumentatuta Fraleburura bertaratutako lehenengo emakumearen igoera. Eta arraroa da, 1954an Maria del CarmeAlcocevarrek, Jose Mari Zabalarekin batera, Diente del Ahorcadora egindako eskalada jasoa izazelako, eta garai haietan bazirelako euskal emakume eskalatzale gehiago penintsulako mendigune nagusietan balentriak egiten

Gaur egun, oraindik orain, ehun urte pasa arren, Frailebururen ohiko bideak ez du xarmarik galdu. Izan ere, balio historko eta sentimentalez gain, hirugarren graduko eskalada ikusgarreskaintzen die bere labar e ta etzei aurre egitera ausartzen direnei, soka eta segurtasun neurriahartuta betiere, noski.

ERREDAKZIOA I Joxe Blanco Gómez

Hiztegi lagungarria

Arlo (1) , atala, eremu / Egitas-moa (2) , proiektua, ekimena

Jatorrizko marrazkia: Vicente Perales


10/16


_kultura

Inma Roiz

IDAZLEA

_Kamerinoa

Urre berdea

5 0. hamarkadan“urre berdearen hi- ria” deitzen zitzaionOkondori.

Gaur egun Gore-Tex bo- tekin eta kirol arropa jantzi- ta zeharkatzen ditugu mendi hauek, hainbat eguneta- rako kaloria-dosiak motxilaarinean gordeta eta gure er-gonomiara egokitzen direnmakulu koloredunetan sos- tengatuta.

Baina duela ez asko, beste batzuk ziren mendi hauetan barrena aritzen zirenak,

helburu oso ezberdin batekin: eguneko ogia egurraebakiaz lortzea. Duela men- de erdi pasatxo Kantaurikoerlaitz osoko gazteak bertaratzen ziren inguru berdeeder honetara, eurek eraiki- tako etxolekin eta urdaia ja- naz bizirauten. Hori da “Oroberde” nobelan kontatzendudan istorioa: Kantabria- tik, Liebanatik edota Astu- riasetik bertaratutako gaz- teena.

Baina istorio bikoitz batda, bi espazio oso ezberdi-

netan elkar nahastu eta gu- rutzatzen diren bi garaitankontatua: diktadurak eba- kitako jendartearen ga- raia eta guk guztiok ditugun muga erreal edo irrealhorien atzetik azaltzen denmundu modernoaren ga- raia.

(Datorren ekainaren 9anLaudion aurkeztuko du liburua Roizek, 19:30ean UdalErabilera Anitzeko Are- toan)

Kazetaritza ikasi zenuen bai-na antzerkigintzan bukatu duzu,nolatan?

Argi neukan dantza izugarrigustatzen zitzaidala. Hala ere,Orozkoko baserri bateko umea

izanik ez zegoen aukera handirikhorretan aritzeko.Burua kokatzen nuen bitar-

tean zientzia ikasketak utzi etakazetaritza egiten hasi nintzen.Oliteko jaialdira joan nintzen etazenbait lagun ezagutu nituenbertan. Eurek animatu nindutenbenetan egin nahi nuen horretansaiatzera eta horrela sartu nin-tzen Antzerki Eskolan.

Eskolaren iragarkia ikusi nuenegunkarian eta Donostiara joannintzen proba egitera. Hortxehasi zen nire ibilbidea antzerki-gintzan.

Handik gutxira sortu zenutenHika antzerki taldea.

Bai, ikasketak amaitzean. Ikas-kide eta lagunen artean osatugenuen. Antzezle gisa hasi nin-tzen, baina idazteari eta zuzen-tzeari ere ekin nion gero.

Lehenengo haurdunaldiarenostean etenaldia egin nuen an-tzezle moduan; zailagoa bai-ta umeak eta emanaldiak uztar-tzea. Orain dela hiru urte berri-ro igo nintzen oholtzara(1) eta eznaiz buru-belarri sartu, zuzen-tzea oso gustuko dudalako, bai-na egiten dut.

Antzezle, idazle eta zuzendarimoduan aritzen zara. Zeren ara-bera erabakitzen duzu lan batedo bestea egitea?

Kontatu nahi duzunaren ara-berako erabakia da sarritan.Zorte ona izan dut, bide honetanArantxa Iturbe topatu baitut.2002an egin genuen gure lehe-nengo elkarlana eta proiektuasko egin ditugu elkarrekin.

Ni idazlea baino dramaturgoanaiz, antzerkira bideratzen ditutistorioak. Ezin dut banatu idaz-keta eta oholtzan nola jarri nahidudan imajinatzea. Zuzendari-tzarekin lotuta dago dramatur-gia. Ez dut nire burua idaztenikusten, idatzitako hori oholtza-ra eramateko ez bada.

Ikus-entzunezkoetan ere es-perientzia izan duzu.

Bai, osagarria da. Lanaren al-detik beharrezkoa da, antzer-kiaren bitartez ezin baitzara bizi.Urte askotan Goenkalek -bainiri zein beste askori- bizibideaeman digu. Ni 18 urtez ibili naizGoenkalen antzezle eta zuzen-dari lanetan eta, aldi berean, an-tzerkiarekin uztartu(2) dut. Berez,horrek laguntzen zidan antzer-kiarekin jarraitzen. Orain Goen-kale edo tokiko telebista ekoiz-penik ez dagoela, nik neuk 5 an-tzezlan egin ditut aldi berean.Zergatik? Bakarrarekin ezinez-koa delako enpresa aurrera ate-ra eta soldatak ordaintzea. Gureburuen esplotazio ikaragarriadakar horrek.

Zer iruditzen zaizu eskualde-ko kulturgintza esparrua?

Harritu egin nau ikusteak Lau-dio bezalako herri handi batek ezduela aretorik. Gipuzkoako edoBizkaiko herriekin alderatuta,sentsazioa dugu Araban askozgutxiago lan egiten dugula.

Orozkon, aldiz, badago tal-de bat euskal kulturgintza za-

baldu nahian. Ni han bizi izan nin-tzenean erdal munduak irabaz-ten zuen dena. Orain sentsazioadaukat gauzak egiten ari direla.

Une honetan hainbat proiek-tu dituzu esku artean. Zeintzukdira?

Iaz denbora asko inbertitunuen Time machine soup lanasortzen. Donostiako 2016ko kul-tura hiribururako proiektua zen.Duela gutxi aritu izan naiz azkenzertzeladak(2) ematen. Bestal-de, Bilboko bi zirku konpainiekinaritu naiz: Malas CompañíasekinArriagan lana estreinatu dugueta Leioako Umore Azokan egin-go dugu kaleko bertsioa. RojoTelón taldean ere ibili naiz zu-zentzen. Animazio filma bat ereari naiz zuzentzen. Udazkeneanestreinatuko dugu. Oso interes-garria da niretzat, inoiz ez bai-tut halakorik egin. Panpinak era-biltzen ditugu, ordenagailuz sor-tutakoak.

ANTZERKIA

“Idazlea baino dramaturgoa naiz ni, antzerkirabideratzen ditut sortzen ditudan istorioak” “

AGURTZANE INTXAURRAGAk (Orozko, 1966) antzerkia du ozio. Aktore, zuzendari edota idazle moduanegiten du lan. 18 urte eman zituen Goenkalen gidoilari gisa. Antzerkigintzaren gaur egungo egoerazmintzatu da.

ERREDAKZIOA I Aitor Aspuru

“OrainGoenkale edobestelakotokiko telebistaekoizpenik ezdagoela, nikneuk 5 antzezlanegin ditutaldi berean.

Zergatik?Bakarrarekinezinezkoadelako enpresaaurrera ateraeta soldatakordaintzea”

Irudian, Intxaurraga “Itsasoaren emazteak” ikuskizunean. Argazkia: Hika teatro

Hiztegi lagungarriaOholtza (1) , eszenatokia / Zertzela-

dak (2) , detaileak


11/16


_kultura

Aketza Merino

HISTORIALARIA

_Lurpetik

Aiaraldeko euskararen datu historiko ba

Hurrengo lerrotan esango dugunak ez du Aiaraldeko euskararen historia aldatuko baina gure hizkuntzaren arrastoak topatzeapozgarria da edozein kasutan, eta lekuko guztiak biltzea komenigarria da.

1746an Astobitzako Joseph de Urrutia Lezametak Ugaziko Ben- tilletan bizi zen emakume bati alabari buruzko berri faltsua zabaltzea leporatu zion Pedro Antonio de Larrea Urkabustaizeko alkatearen aurrean.

Dirudienez, erdaldun elebakarra zen Larrea hori. Horregatik,Urrutiak itzultzaile bat izendatu zuen, testigu gehienek gazteleraulertzen ez zutelako: “ygnoran el castellano siendo como son viz- caínos (...) en lenguaje”. Aukeratutako itzultzailea Joseph de GuineaBasterra izan zen, “inteligente en ambas lenguas”, garai hartan

Inoson (Ynosu, testuan agertzen den moduan) bizi baina LezamakoZulueta auzoan jaio zena.

Testuan ez dira lekuko guztien izenak agertzen; zortzi bakarrik ezagutzen ditugu. Badakigu Miguel Otegui Arana gipuzkoarrakitzultzailearen beharra izan zuela, honek itzultzerakoan galderabat ahaztu zuelako eta horrela jaso zutelako epaiketan.

Beste kasuetan ez da ezer esaten, baina pentsatzekoa da gehie-nek itzultzailearen beharra izan zutela.

Beste bi lekuko ere gipuzkoarrak izan ziren, Francisco eta IgnacioAlcorta. Gainontzekoak aiaraldearrak ziren, adibidez, Gabriel Aspuru Axpe baranbioarra eta Antonio Guinea, itzultzailearen anaia.

Ezin izan dugu besteen identitatea zehaztu baina abizenek argierakusten dute euren jatorria, Astobitza, Baranbio eta inguruhauetan oso abizen ugariak izan zirelako: Antonio Aguirre, PedroUgarte, Francisco Isasi…

Eskualdeko hiru

idazleren lanak ekarriditu udaberriakInma Roiz, Irune Llaguno eta

Pedro Ibarrola idazleek nobe-lak idatzi berri dituzte. Inma Roizokondoarra eleberri historikoraitzuli da “El oro verde”-rekin. Atzoaurkeztu zuen liburua Okondokokultur etxean, udalaren babesa-rekin. Ekainaren 9an aurkeztukodu bere azken lana Roizek Lau-dion, 19:30ean Erabilera Anitze-ko Aretoan.

Irune Llaguno laudioarrak, be-rriz, Vicente Ferrer Fundazioan

izandako bizipenak bildu ditu “In-dia, inicio del camino” liburuan.Testuak fikzio zertzeladak ere

baditu eta Vicente Ferrerek be-rak sinatu du hitzaurrea. SorginTabernan egingo du aurkezpenaekainaren 25ean.

Azkenik, Pedro Ibarrola zine-gotzi amurrioar ohiak ere elebe-rria kaleratuko du laster: “Vien-tos del norte”. Egileak ez du azal-pen askorik eman, ez du zehaz-tu zein izango den generoa, baina

aurreratu du Amurrion girotutegongo dela eta sentimenduepisu nabaria izango dutela istorioan. Herriguneko kioskoan etSanz eta Garoa liburu dendetaegongo da salgai.

ERREDAKZIOA I Aitor Aspuru Saez

Kultura Ondarelehiaketan garaileERREDAKZIOA IKultura Ondarea saria eta diplo-

ma jaso dituzte Laudioko Ikasto-lako ikasleak diren Iratxe Ibarro-lak, Julen Arcok, Ainhoa Sola-nek, Joseba Gonzalezek eta An-dere Canalesek Bilboko Euska-diko Artxibo Historikoan. Seirenartean eginiko “Amama eta ni” bi-deoari esker gailendu dira. 66 bi-deo aurkeztu ziren guztira lehia-ketara, eta epaimahaiak hiru au-keratu ditu, haiena horien artean.

Aiaraldea euskal kulturaz

blaitu da, astebetez

Uluka taldea izan zen Jalgi Egunean oholtzara igo zen taldeetako bat. Argazkia: Zuriñe Alava.

Mila pertsonainguruk betezituztenLaudioko kaleeta plazak,larunbatean

ospatu zen JalgiEgunean

+BIDEOAK ETA ARGAZKIAK:Ikusi Jalgiren asteko egun guztietako bideo eta argazki gale- riak.

Astebeteko kultur eskaintzaoparoaz bete du Jalgi egitasmoa-ren lehen edizioak Aiaraldea. Ira-gan asteko astelehenetik ostira-lera bitartean makina bat ekin-tza (65 zehazki) egin ziren, Eus-kal Herriko zein eskualdeko sor-tzaileen eskutik.

Nabarmentzekoa da aste ho-rretan eskualdeko ikastetxeek

jokatu duten papera. Aipatutakoekintza horietako asko ikasleeizuzenduak egon dira, eta ikas-geletan egin dira zuzenean.

Aipatzekoak dira baita ostegu-nean eta ostiralean Refor enpre-saldean egin ziren jardunaldiak,zeintzuetan neurri zehatzak pro-posatu ziren euskal kulturarentransmisio eta komunikazioa ber-matzeari begira.

Larunbatean, berriz, Laudionkokatu zen Jalgiren epizentroa.Goizetik gauera arte makina batekintzez osatutako egitarau opa-roa egon zen.

Hobetzeko gauzakJalgiren lehen edizioa izan da

aurtengoa eta hurrengo urteanbigarrena egiteko asmoa dago,Euskal Herriko beste eskualdebatean. Hori baino lehen, bai-na, ekimena martxan jarri duteneragileetako kideak bildu behar-ko dira, “plaza ibiltariak” duena-ren eta eman ez duenaren ingu-

ruan mint zatzeko.Lehen balorazioa positiboa

izan da. “Zaila eta nekeza izanda, baina genituen helburueta-ko asko bete ditugu”, adierazi duEHAZEko kidea den Jaime Valver-dek. “Lortu dugu Aiaraldeko he-rriak euskal kulturaz betetzea”,adierazi du Valverdek, baina gai-neratu du “lehen urtea izanda”,asko egongo dela hausnartze-ko, “ondo atera diren gauzak etatxarto atera direnak kontuan har-tu eta hobeto eta lasaiago plan-teatuko dugu hurrengoa, lehenedizio honek eman digun espe-

ERREDAKZIOA I Txabi Alvarado Bañares

Irune Llagunoren liburua.


12/16


_kirola

Nahiz eta kirol guztietan den-boraldia ez amaitu, kirolari askokoporrak hartzen dituzte udan.Eskoletako jai egunak ere apro-betxatu egiten dituzte, indarrak

hartu eta ondoren irailean berri-ro denboraldiari hasiera ematendiote, oporretatik indarberritu-ta itzuliz.

Futbola eta areto futbolaUrte gazi-gozoa izan da aur-

tengo denboraldia eskualdekofutbol taldeentzat. Hala ere, orohar, emaitza onak lortu dituztefutbol eta areto futbol taldeeketa jokalari gehienak oso gustu-ra daude egindako denboraldia-rekin. Areto futbolean, hurrengourtean, hiru taldek jokatuko duteArabako Lehentasunezko mai-lan. Izarobek eta Bagituxak zu-zeneko igoera lortu dute, Amu-rrioko tadeak txapelketa iraba-

ziz. Eraso Aiarak Euskal mailanezin izan du jaitsiera ekidin, urtezail bat izan ostean.

Aiaraldeko beste taldeak ondoibili dira, bai Laudioko Harrobia,“Arkada en la grada” eta Uxoaafizionatuen lehenengo mailan;eta baita bigarren erregionalmailan ari den Luxaondo taldeaere, lehen fasean 3. postua lortuondoren, igoera fasea jokatukobaitu hurrengo asteetan zehar.

Futbolari dagokionez, deneta-rik izan dute aiaraldeko taldeek.Nabarmentzekoak dira Amurrio-ko lehen taldearen igoera edotaUrduñako nesken Kopa txapel-ketako garaipenak. Laudioko ka-deteek ere igoera lortu dute aur-tengo denboraldian, haien kate-goriako lehen mailara igoz. Lau-dioko gazte eta Amurrioko erre-gional mailako taldeak, berriz,maila bat gorago kokatzeko bo-rrokan aritu dira azken unerarte.

Eskolartekoan aipatzekoa daAmurrioko futbol eskolak egin-dako lana, Kaskagorri taldeakkiroltasunaren saria lortu bai-tzuen Gernikan egindako na-zioarteko Danone Nations-Cuptxapelketan. Etorkizuna taldeak,aldiz, lehiatu beharrean, igande-tan ondo pasatzeko jolas hezi-tzaileak egin ditu.

SaskibaloiaSaskibaloi denboraldia pare-

gabea izan da Aiaraldeko tal-deentzat. Geroz eta gehiago egi-ten den kirola da saskibaloia, ho-rren adibide nagusiena da Suga-rrak taldeak izango dituen 11 tal-de eta eskola.

Gainera emaitza bikainak lortudituzte taldeek. Elkarte guztiekligaren bat irabazteaz gain, ligaigoera eskuratu baitute.

Horren adierazle dira Sugarra-ken erregional nagusien 2. mai-larako txartela, eta Zaraobekoemakumezko nagusien 1. maila-rako igoera.

Arte martzialakOraindik ekintza ugari falta di-

ren arren, Amurrioko Judo tal-deak oso positibotzat jo du aur-tengo denboraldia. Eneko Udae-ta izan zuten Espainiako txapel-ketan ordezkari gisa, nahiz etaez zen oso ondo moldatu. Aur-ten, nabarmentzekoa da Amu-rrion izango den Espainiako Su-per Kopa txapelketa, estatukoenartean hiru garrantzitsuenetakobat delarik.

Taekwondoan ere txapelke-ta asko dira jokatzeke oraindikbaina Laudioko Taekwondo tal-deko txikienek emaitza bikainak

lortu dituzte teknikako Euskadko txapelketan. Hurrengo ekanaren 11n Espainiako txapelketizango dute Marina D’orren.

IgeriketaBestalde, igeriketa denbora

dia ezin hobea egiten ari dira Igeriketa Laudioko kirolariak. Abidurako Arabako txapelketan, fderatuek postu onak lortu ditute, nahiz eta nekeak emaitza hobeak lortzea galarazi.

Euskadiko Eskolarteko txapeketan, ordea, laudioarrek haiemarkak hobetu zituzten Artxadan eta guztira 12 domina etxe

Gogoan hartzeko denboraldi batigarota, taldeak hurrengo urteari soIkasturtearekin batera, apurka-apurka amaitzen ari dira baita eskualdeko kirol taldeen denboraldiak. Denetarikoemaitzak lortu dituzte, eta asko hurrengo denboraldiari begira lanean jarri dira jada.

Goiko irudian CD Urduñaren garaipena. Behean eskuman Zaraobe Saskibaloi Kluba eta ezkerrean Nerea Monastria gimnasta / Aiaraldea.eus

Futboldenboraldiarenemaitzakgazi-gozoakizan dira.Saskibaloi,judo edotaigeriketarenak,berriz,paregabeak

ERREDAKZIOA I Beñat Bilbao Larrory


13/16


ratuz: 6 urrezko, 5 zilarrezko etabrontzezko bat.

Gimnasia erritmikoaGimnasia erritmikoan Areske-

ta Gimnasia taldeak urte oparoaizan du. Aipamen berezia mere-zi du Nerea Monsateriok, 2. pos-tuan bukatu baitu Espainiako txa-pelketa oinarrizko gazteen mai-lan. Hala ere Arabako eskolar-tekoan ere emaitza onak bilduzituzten taldeko txiki eta nagu-sienek.

TxirrindularitzaNahiz eta denboraldia ez amai-

tu, emaitza ezberdinak lortu di-

tuzte Aiaraldeko txirrindulariek.Uxue Albizuak ginkanako Euska-diko txapelketa irabazi zuen etaAsier Castilla bigarren izan zen li-nea mailako lasterketan. Kade-te eta gazte mailako taldeak eredenboraldi ona ari dira egiten etahurrengo asteetan izango duteEuskadiko txapelketa.

Errugbia eta hockeyaAurten jaiotako nagusien ka-

tegoriako Nerbioi Errugbi tal-deak amaiera bikaina izan du az-ken hiru partidak irabazita. Garai-pen horiei esker multzoko lehenpostua lortu eta sailkapen oro-korrean 13. postua lortu zuten.Gaztetxoen artean Bilboko tal-dearekin ari dira Aiaraldeko jo-

kalariak eta Bizkaiako txapelke-tetan emaitza onak lortu dituzteSub-12 eta Sub-14 kategorietan.

Eskubaloian nabarmentzekoaBizkaiko ‘C’ txapelketan Laudio-ko nagusiek lortutako Kopa. Aia-raldean dagoen eskubaloi taldebakarra da Laudioko EskubaloiKluba, eta bi lurraldetan jokatzendute, batetik nagusienak Bizkaianeta txikienak Araban.

Hockeyan Euskal txapelketa-tan aritu dira eskualdeko are-to taldeak. Ganbegi 6-2k lehenmailako txapelketa poltsikoratudu eta kadete mailako Satorraketa Rapid Apill sailkapenaren er-diko gunean mantendu dira. Be-lar Hockeyan, aldiz, ez da denbo-raldi gozoa izan Ganbegi taldea-rentzat, emaitza kaxkarrekin bu-katu baitute.

Eskolartekoan, baina, Aiaral-deko taldeak jaun eta jabe izandira, hainbat txapelketa irabaziz.

_kirola

ARETO-FUTBOLABAGITUXAKAfizionatuak lehengoerregionala:Txapeldunordea(lehentasunezko mailara igodira).

LAUDIOKOHARROBIA

Afizionatuak lehengoerregionala:7. postua 2.multzoan.

UXOAAfizionatuak lehengoerregionala:5. postua 2.

multzoan.

ERASO AIARAEuskal Liga: 14. postua(lehentasunezko mailara

jaitsi dira).

IZAROBEAfizionatuak lehengoerregionala:Txapeldun

(lehentasunezko mailara igokodira).

ARCADA EN LAGRADAAfizionatuak lehengo

erregionala:1. multzoan 6.postua.

LUXAONDOBigarren erregionala: 1.fasean 3. postua (2. fasea

jokatzen ari dira).

FUTBOLA

CD LAUDIOLehentasunezkoerregionala:6. postua.

Ohorezko gazteak: 2. postua(Igoera fasean 3. postua).Kadete A: 1. postua (2. mailan,lehen mailara igoko dira).Kadete B: 10. postua (2. mailan,Federazio Kopan 3. postua).Haur kategoria A: 1. postua.(Euskadiko eskolartekoak jokoan)Haur kategoria B: 2. postua.Haur kategoria C: 8. postua.

ALTZARRATE KEAltzarrate A: 5. postua (14-24 urte).

Altzarrate B: 4. postua (11-13urte).Altzarrate C: 6. postua(6-11 urte).

CD AMURRIOLehentasunezkoerregionala:1. postua (3. mailara igoko

da)Lehen erregional maila:4. postua.Ohorezko gazteak: 15. postua(Lehen mailara jaitsiko dira).

KASKAGORRIKaskagorri A: (Kadeteen2. maila) 2. postua

(Lehenengo mailara igoko dira).Kaskagorri B (Arabako kadeteen2. maila): 10. postua.Hau kategoria (Kaskagorri A):3. postua.Hau kategoria (Kaskagorri B):6. postua.

CD URDUÑAEmakumezkoentaldea: Bizkaiko Kopako

txapeldunakGazte kadeteak (emakumekoak): 2. postua.2. maila erregionala:18. postua(3. mailara jaitsi).Bizkaiko gazteen 2. maila: 8.postua.Bizkaiko kadeteen 2. maila: 9.postua.Haur kategoria: 3. postua.Kimuak: 5. postuaBenjamin A: 7. postua.Benjamin: 9. postua.

INDARRA FTBizkaiko 3. mailaerregionala:

5. postua.Bizkaiko kadeteen 2. maila: 13. postua.

ATXULAUR KEBizkaiko 3. mailaerregionala:

7. postua.Gazteak (2. maila, 3. multzoa):3. postua.Kadeteak (Lehen maila): 12.postua, bigarren mailara jaitsi.

TXIRRINDULARITZAAMURRIO CLUB

EuskadikoGinkanaTxapelketa:1. postua (Uxue

Albizua)Euskadiko Linea Txapelketa: 2. postua (Asier Castilla)

HOCKEY

RAPID APILLGizonezko kadeteen aretohockeyko euskal txapelketa:5. postua

SATORRAKEmakumezko kadeteen aretohockeyko euskal txapelketa:4. postua

GANBEGI 6-2Lehenengo mailakokadeteen areto hockeyko

euskal txapelketa: 1. postuaGizonezkoen kadete euskal liga:6. postua.Liga norte kadete gizonezkoa:7. postua.Liga norte lehenengogizonezkoen maila: 8. postua.Lehen mailako ArabakoTxapelketa: 1. postua.

LAUDIO IKASTOLAKimuen ArabakoTxapelketa:

3. postua.Kimuen Arabako Liga belarrean:2. postua.Benjamin mailako SanPrudentzio Txapelketa: 1. postua

LA MILAGROSAKimuen ArabakoTxapelketa:

2. postua.Kimuen Arabako Liga belarrean:3. postua.

HOCKEY LAUDIOLehen mailako ArabakoTxapelketa: 2. postua.

LUIAONDOKimuen Arabako Txapelketa:1. postua.

LATIORROBenjamin mailako SanPrudentzio Txapelketa: 1. postua

ESKUBALOIA

LAUDIONagusien Bizkaiko BTxapelketa: 8. postuaNagusien Bizkaiko C

Txapelketa: 3. postua.Senior C: Kopako txapeldunak.Kadeteak: 5. postua 1. faseko Ataldean eta 4. postua 2. fasean.

JUDOAMURRIOEuskadiko Txapelketa:- Zilarrezko dominak: Bi.

- Brontzezko dominak:Bost.Eskolartekoa, Benjamin:Lehen postua.Eskolartekoa, Kimuak:Bigarren postua.

IGERIKETAIGERIKETA LAUDIO

EskolartekoEuskadikoTxapelketa: 12 domin(urrezko 6, zilarrezko

5 eta brontzezko 1).Arabako Federatuen Txapelketa- 200 metroko estiloan 1. MikelIbarretxe eta 2. Iraitz Duarte.- 200 metro sorbalda: 1. AinhoaUgarriza.- 100 metro tximeleta: 2. JulenGarcia.- 50 metro sorbalda: 2. EndikaBurutxaga.- 200 metro libre: 1. Asier Sanche

TAEKWONDOLAUDIOEskolartekoEuskadiko Txapelketa:- Freestyle kategoria:

Urrezko domina (Gentza Astobizaeta Julene Garcia).- Teknika maila: Zilarrezkodomina (Yerai Alonso) etabrontzezko domina (Julene Garia,

Gentza Astobiza eta AinareVega).

ERRUGBIANERBIOIEuskal Liga 2. maila: 13.postua.

Sub-14 (Nerbioi+Bilbo): BizkaikoTxapeldunak.Sub-12 (Nerbioi+Bilbo): BizkaikoTxapeldunorde.

GIMNASIAERRITMIKOA

ARESKETAKLUBAArabako eskolartekoa:

- Benjamin A: Irati Diaztxapelduna.- Kimuak A: Oneka Izarzelaia 2.eta Ixeia Ortiz 3.- Gaztetxoak A orokorra: IraitzCantero 2., Ainhoa Gondra3., Enara Ladislao 5., MaialenIzarzelaia 6.- Taldekako gaztetxoak:Aresketak lehen postua.- Gaztetxoak B: Uxue Derecho 3.eta Naia Ganzabal 4.- Taldekako gaztetxoak: AroaElejalde eta Irati Astarloa 3.- Kadeteak B: Oihane Elexpe 2.- Kadeteak B taldeka: Aresketa 3.- Taldekako Gaztetxoak: ElenaParada eta Naroa Dominguez 1.-Senior B: Amaia Gutierrez 2.

Espainiako Txapelketa:- Oinarrizko gazteak: NereaMonasterio 2. eta Irene Esparza72.

SASKIBALOIASUGARRAKNagusien erregionala (2.maila): 8. postua.Nagusien erregionala

(3. maila): 2. postua (2. mailaraigoko dira).Kadeteak: Lehenengo ligan 3. etabigarrenean 1. postua.Neska kimuak: 1. fasean azkenpostua, 2. fasean 2. postua.Mutil kimuak: 1. fasean azken

Benjaminak: Markagailurik gabejokatzen dute.

ZARAOBEKimuak:

1. fasean lehenengoak eta2. fasean 3. postua.Haur-kategoria (neskak):1. fasean lehen postua eta2. fasean 4. postua.Kimuak (emakumezkoak,

2. urtea): 1. fasean 1. postua eta2. fasean 4. postua.

Haur kategoria (mutilak): 1.fasean 2. eta 2 . fasean 6. postua.Kadeteak (mutilak):1. fasean 3. postua eta 2. fasean6. postua.Nagusien 3. maila (mutilak):10. postua.Nagusien 2. maila (neskak):1. fasean lehenengo postua eta2. fasean ere lehenengo postua.Kimuak (emakumezkoak, 1.urtea): 1. fasean 2. postua eta 2.fasean 4. postua.

Denetarik utzidu aurtengodenboraldiak

Aiaraldean.Talde guztiakkirolarigazteenei begiradaude,hurrengourteetanjarraipenabermatu nahian


14/16


_Herriko plaza

_denborapasak

MarkelZorionak (atzerapenarekin) zure

urtebetetzean eta zorte on azter-ketekin!!! Muakaaa!!

Lagunak

ManexGure zezen txiki maitiari mosu

asko bere hirugarren urtebete-tzean!!

Aitatxu eta amatxu

Naia eta ArhaneZorionak polittek!!! 7 eta 4 urte!!

Ufalaaa, gure txikitxoak gora doaz!Musutxus aita eta amaren partez!

Ama eta aita

_agurrak

DENBORAPASEN SOLUZIOAKSudoku, hitz-gurutzatu eta hitz gezidunen soluzioak web-guneanikusgai:http://www.aiaraldea.eus/users/denborapasak

ZAILAERRAZA

@_Argitaratu zuk zeukzorion-agurrakaiaraldea.eus atarian,nahierara!

Zorion-agurrentzako txoko berezia prestatudugu sarean. Erabili nahi? Egin zaitezaiaraldea.eus atariko komunitateko erabil-tzaile eta argitaratu maite dituzun horientza-ko zorion agurrak nahi duzunean eta nahiera-ra! Guk sare sozialen bidez zabalduko dugu!


15/16


_irakurlearen txokoa

19:00 AMURRIOHITZALDIADemokraziaren krisialdia;Erabakitzeko eskubideaKatekesi Aretoa

20:00 ARRANKUDIAGAMUSIKAAne Bejerano eta EduBasterraGizarte Etxea

20:00 AMURRIOSARI BANAKETAXXXVII. ‘Amurriokohiribildua’ argazki lehiaketaLa Casona

20:00 AMURRIODANTZA EMANALDIAJ. UrruñuelakontserbatorioaAmurrio Antzokia

20:00 LAUDIOKONTZERTUARed Death, Protester,ShinigamiOrbeko Etxea

06.04LARUNBATA

10:00 AMURRIO

AMURRIO HIRIBILDUASARIAUmeen futbol 7txapelketaRefor zelaia

10:00 AMURRIOEKITALDI POLITIKOABabestekoSaharareninguruko referendumaJuan Urrutia plaza

11:00 AMURRIOIKASTAROAAutodefentsa ikastaroaemakumeentzatBañueta Kiroldegia

11:00 LAUDIOXXI. HERRIEN JAIALDIKULTURALADantza, pregoia,gastronomia...Aldai plaza

11:30 AMURRIOAPDEMA JAIAMusika, bazkaria,mugendo erakustaldia...Aresketa Ikastola

19:00 LAUDIOSARI BANAKETAPeña Altzarrateren sariakLanbide Heziketa

19:30 ARTZINIEGAGOIKO PLAZAKO JAIAKUmeentzako jolasak,tortilla txapelketa...Goiko plaza

20:00 LAUDIOTRASH KONTZERTUASolstice, Sofisticator,Moshaholics...Orbeko Etxea (7 €)

06.05IGANDEA11:00 LAUDIOIKASTAROAHaurren masajeakKultura Etxea

11:00 AMURRIOERAKUSKETAJuan Aranoa ArteEskolako ikasleakSan Anton plaza

11:00 ARRANKUDIAGA

TXANGOAIspasterreko herrigaldeketaHerriko plaza

11:00 LAUDIOXXI. HERRIEN JAIALDIKULTURALATxosna irekiera eta folkaAldai plaza

13:00 ARETAENKANTEAJaiak finantzatzekoPlaza Berria

06.06ASTELEHENA14:30 LAUDIOIKASTAROANire bezeroa, nire altxorraApill bulegoak

16:00 AMURRIOIKASTAROAInterneteko marketingaRefor

20:00 LAUDIOKONTZERTUAGloom Sleeper, 1991Orbeko Etxea

06.07ASTEARTEA

_agenda

_ezin galdu

06.02OSTEGUNA09:00 LAUDIOIKASTAROAPublizitatea saresozialetanGarapen Agentzia

19:00 AMURRIOBISITA GIDATUACarlos Peraleshistorialariaren eskutikSanta Maria eliza

20:30 LAUDIOBERTSO PINTXO POTEAIzar Mendiguren etaOnintza EnbeitaBerbots Euskaltegia

06.03OSTIRALA10:00 AMURRIOEKITALDIABabesteko Saharareninguruko referendumaJuan Urrutia plaza

16:00 AMURRIOIKASTAROAAutodefentsa ikastaroaemakumeentzatBañueta Kiroldegia

16:00 LAUDIOGASTRONOMIAGaragardoaren ibilbideatabernetanHerrigunea

17:30 URDUÑAEUSKARA PLAZARAPerkusio afrikarra etamusika tresnen tailerraForu Plaza

18:00 ARTZINIEGAUMEENTZAKO IPUINAKontaidazu istorioascrachtekinLiburutegia

19:00 LAUDIOXXI. HERRIEN JAIALDIKULTURALATxosna irekiera etakontzertuaAldai plaza

SAHARAREN ALDEKO JAIA: Zemiako Intifada (kolonialismoaren aurkakolehenengo matxinada) eta Saharako autodeterminazio eskubideaaldarrikatzeko zein babesteko aterako dira Juan Urrutia plazara etaGuk eskulturura. Besteak beste, referendum sinbolikoa gauzatuko dute.

AHUNTZ EGUNA: Baranbion ospatuko dute XIX. edizioa ekainaren 10eaneta 12an Garrastatxun. Lehenengo egunean hitzaldia eta afaria egingodute. Igandean, egitaraua egun osokoa izango da; mendi ibilaldiarekinabiatuko dute, gero azoka, herri bazkaria eta jaia helduko dira.

HOCKEY EGUNA

06.04 LARUNBATAGARDEAKO HOCKEYZELAIA10:00etan partidak14:30ean bazkaria16:00etan sari banaketa

08:00 URDUÑABOLA JOKOAEuskadiko txapelketaBolatokia

09:00 LAUDIOFUTBITO12 orduz futboleanLamuza Ikastetxea

10:30 AMURRIOSAGARDOTEGI IRTEERAAisia Eskaut Taldeko begiraleohi eta laguntzaileen bileraTelefonica (45 €)

11:00 LAUDIOROCIO JAIAGastronomia txapelketa,bazkaria, errezitaldia,flamenkoa...Andaluzia Etxea

17:00 MENAGARAIHITZALDIABeste begirada posiblea:aniztasun familiarraEskola zaharra

17:00 LAUDIOKIROLATenis erakustaldia, partaidetzairekiaHerriko plaza

GURE ESKU DAGOEKITALDIA

06.04 LARUNBATAZUBIAUR PLAZA09:00etatik aurrera:Mendi ibilaldia, argazkiherrikoia, ekitaldia,garrafa, bazkaria...

18:00 ARTZINIEGAAUZO BATZARRAKSoxoguti eta BarronesUdalbatza aretoa

19:00 ARTZINIEGAAUZO BATZARRAKMendieta, Barrataguren etaUretaUdalbatza aretoa

19:30 AMURRIOHITZALDIAErrefuxiatuak, Diana UrreaEH Bilduko adituaKatekesi Aretoa

06.08ASTEAZKENA14:30 LAUDIOMARKETING IKASTAROAApill bulegoak

18:00 ARTZINIEGAAUZO BATZARRAKSan Antonio, Benta, Gordeliz,Artumiana eta CaseriasUdalbatza aretoa

06.10OSTIRALA18:00 LAUDIOLOMCE EZGure Hezkuntzaplataformaren agerraldiaHerriko plaza

19:00 LAUDIOROCIO JAIAUmeentzako ikuskizunaAndaluzia Etxea

20:00 BARANBIOXIX. AHUNTZ EGUNAHitzaldia eta afariaGarrastatxu

06.11LARUNBATA08:00 AMURRIOTXANGOAMorra de Lechugales etaCaresHerrigunea


16/16


_kontra

Zure helburua astronauta iza-tea da. Nondik datorkizu horre-tarako grina?

Txikitatik argi nuen, gaue-tan zerura begiratzean etaizarrak ikustean hor ingu-ruan zer egongo ote zenpentsatzen nuen beti. 9urterekin NASAra gutunbat bidali nuen eta eran-

tzun egin zidaten. Osooso zaila da astronau-ta izatea, bainalortzea gusta-tuko litzai-dake.

Astronauta izateko bidea, zai-la al da?

Ia ezinezkoa. Azken pro-betara 10.000 per-

tsonek eman zu-ten izena eta 6bakarrik auke-ratu zituzten.Hamar urteanbehin irekitzen

dira zerrendaketa probak, na-

zioartekoak dira.Ezaugarri jakin

batzuk baditu-zu aukera izandezakezu-la pentsa de-zakezu, bai-na Suedia-ra joan gine-nean berta-ko EspazioAgentzia-ra hitzal-di extraofi-

zial bat eman ziguten astronau-ta nola izan jakiteko. Doktoretzaizateak, errusiera jakiteak (en-trenamendu probak hizkuntzahorretan dira eta), nabeak pilo-tatzeko tituluak (helikopteroak,hegazkinak...), taldekako kirolakpraktikatzeak... laguntzen dute-la esan ziguten. Inbertitzen dendirua gehiegi da dibertsioagatik

soilik joateko hara gora.

Nolakoa da zure egunerokolana?

Orain nahiko lasaia. Planete-tako errobotekin nabil, hori danire master amaierako lana. Es-pazioan errobota puntu bate-tik bestera bera bakarrik joate-ko teknologia garatzen ari naiz,oztopoak saihestuz eta uneoronon eta nola dagoen jakinez.

Proiektu hau errealitate bi-lakatzeko aukera dugulakoannago. Holandan aurkeztukodugu abenduan. Globo batean

jaurtitzea da azken helburua,eta 6 proiektu gaude fase ho-rretan.

Fase hori gainditzen baduguuztailean Europako Agentziakokide batzuk etorriko dira gurelana gertutik ezagutzera: inpli-kazioa, proiektua... Gauzak ondobidean urrian jaurtiko da, Sue-dian.

Aurrera begira zein da zureasmoa?

Honetan jarraitzea. Astronau-ta probetara aurkeztuko naiz30 urte inguru ditudanean, horibaita sasoirik onena.

Bien bitartean ikerkuntzan ja-rraitzeko asmoa dut, misioakprestatzen dituzten enpresetanere lan egin dezaket.

Gure lan bakoitza garatze-ko 10 urte inguru behar dira, etaespaziora jaurtitzerako akaso30 urte pasako dira, hortaz, ba-dugu puska baterako lana!

ERLANTZ OTAOLA“Astronauta probetara aurkeztuko naiz 30 urteinguru ditudanean, hori baita sasoirik onena” ERLANTZ OTAOLAk (Urduña, 1993) astronauta izatea du amets. Espazioaren inguruko ikerketa bat egitendabil, espazioko teknologiaren inguruko masterra egiten, hain zuzen ere.

ERREDAKZIOA I Izar Mendiguren Cosgaya

Rubi

Andrea Ulloa

KAZETARITZA IKASLEA

_Leihotik

Ezinbestekoa

Mozkortzen gaituzu

baina beti joaten gara

etxera bakarrik. Zure

eskuak irekitzen diz- kiguzu astebururo baina gaueko

bostetan Antzokira bidaltze gai-

tuzue. Gaua inoiz ez dela amai-

tuko hitza ematen diguzu aste-

bururo, baina lehenengo eguz-

ki izpiekin etxera joan behar gara

edo nola ez, Aldatz tabernara

gosaltzera. Jasan ditugun jau-

zi ikusgarrietan egon zara leku-

ko bezala, barreak eutsi ezinean.

Aje guzti-guztietan ere bai, kafe

fuerte batekin lokartu ez gaite-

zen. Diodan bezala gure bizitzan

gertatu diren istorio askoren

ikusle izan zaitugu, kasu batzue-

tan ere protagonista. Une batzuetan zuri esker pertsona ika-

ragarriak ezagutu ditugu, bes-

teetan “ezagutzen” genituen per-

tsonekin benetako harremana

sortu dugu. “Maite zaitut” urdu-

ri asko atera zaizkigu pentsatu

gabe horma horien artean, bai-

na agur mingarri asko jasan di-

tugu zurekin alboan. Horregatik,

gurekin bizi izan dituzun gauza

hauengatik eta asko gehiagoren-

gatik… zer egingo nuke zu gabe

ene Malekoi maitea!

Documents

Aiaraldea Egunkaria 53. zenbakia OSORIK