Embed Size (px)
Citation preview
1
Avrupa, Ocak 2010 Alcoa Jantları Servis Kılavuzu
Turk
ish -
April
201
0
2
Alcoa Jantları Servis Kılavuzu - AvrupaOcak 2010
Önceki tüm kılavuzların yerine geçer (Teknik Veri, Supap Uygulama Şeması, Balans Kılavuzu, ALgrease broşürü, Jant Kasnak Flanşının Aşınması Talimatları)
İçindekiler:
1 Kılavuz .................................................................................................................................................................................................................... 42 Sınırlı garanti .......................................................................................................................................................................................................... 43 Güvenlik ................................................................................................................................................................................................................... 64 Jant Seçimi .............................................................................................................................................................................................................. 7
a. Alcoa Jant Teknik Özellik Tablosu ........................................................................................................................................................... 7c. Genel nitelikler .............................................................................................................................................................................................. 7b. Disk frenli dingiller ....................................................................................................................................................................................... 7d. Alcoa jant tanımlaması ............................................................................................................................................................................. 8e. Tablo: lastikleri jantla eşleştirme............................................................................................................................................................. 9f. Jant ölçümü ................................................................................................................................................................................................10g. Alcoa ve çelik jantların birlikte kullanılması ....................................................................................................................................11h. Kullanıcı / kullanıma sokma tanımlaması .........................................................................................................................................12
5 Jantları kullanıma sokma .................................................................................................................................................................................13a. Jantları kullanıma sokma / gizli hasar .................................................................................................................................................13a. Jantları kullanıma sokma / jant değiştirme ......................................................................................................................................14c. Montaj bölgesi / destek yüzeyi çapları ...............................................................................................................................................14d. Lastik montajından önce .........................................................................................................................................................................15e. Supaplar ........................................................................................................................................................................................................16f. Supap uzatmaları .......................................................................................................................................................................................22g. Lastiklerin montajı .....................................................................................................................................................................................22
i. İç lastiksiz lastiklerin montajı için öneriler ................................................................................................................................23ii. Simetrik olmayan kanallı jantlar üzerine lastik montajı ......................................................................................................25iii. İç lastiksiz lastiklerin montajı ........................................................................................................................................................26iv. İç lastiksiz lastiklerin Alcoa jantlardan sökülmesine yönelik öneriler .............................................................................28v. İç lastiksiz lastiklerin sökülmesi ...................................................................................................................................................29vi. Lastik değiştirirken ALgrease kullanımı .....................................................................................................................................30
h. Balans Ayarlama .........................................................................................................................................................................................31i. Klipsli tip balans ağırlıkları ..............................................................................................................................................................33ii. Yapışkanlı tip balans ağırlıkları ......................................................................................................................................................33iii. Balans sıvısı veya tozu ......................................................................................................................................................................35
i. Yağlama / ALgrease ...................................................................................................................................................................................36i. Poyrayı ve / veya jant göbek deliğini yağlama ........................................................................................................................36ii. Bijonları ve somunları yağlama ....................................................................................................................................................36iii. ALgrease ...............................................................................................................................................................................................37
j. Jantları (poyraya) yerleştirme ................................................................................................................................................................38k. Poyrayı merkezleme ..................................................................................................................................................................................39l. Disk kalınlığı ve vidalı geçme .................................................................................................................................................................39m. Somunlar ve bijonlar ................................................................................................................................................................................40
i. Bölüm A, Alcoa jantları standart somunlarla monte etme ve jant bijonlarını değiştirme .......................................40ii. Bölüm A, bijon fazlalığı nasıl ölçülür? .........................................................................................................................................41iii. Bölüm B, Alcoa jantlarını standart bijonlarla ve Alcoa manşonlu somunlarla monte etme ...................................42iv. Bölüm B, vidalı geçme yeterliliğini kontrol etme ...................................................................................................................43
3
5.n. Jant Somunları ....................................................................................................................................................................................................44i. İki parça altıgen başlı somun .........................................................................................................................................................45ii. Somunları sıkıştırma ........................................................................................................................................................................46iii. Jant somunlarının sıkı kalmasını sağlayın ................................................................................................................................47iv. Çelik jantlarla dubleleme ................................................................................................................................................................48v. Hatalı montajlar ..................................................................................................................................................................................49
6 Kullanımdaki jantlar ..........................................................................................................................................................................................50a. Yanlış kullanımdan kaçının .....................................................................................................................................................................50b. Baştan aşağı ve sık sık muayene edin .................................................................................................................................................50c. Isı hasarı ........................................................................................................................................................................................................51d. Ebat kontrolleri ..........................................................................................................................................................................................53e. Lastik aşınması veya sürüş sorunları ..................................................................................................................................................56f. Kasnak Flanşının Aşınması ......................................................................................................................................................................56
i. Alcoa Kasnak Flanşı Aşınma Ölçümü talimatları .....................................................................................................................57ii. Kasnak Flanşı Aşınmasını Belirleme ............................................................................................................................................57iii. Kasnak flanşı bakımı / kenar temizleme prosedürleri...........................................................................................................59iv. Dura-Flange® .......................................................................................................................................................................................62
g. Çatlamış ya da hasar görmüş jant kontrolü ......................................................................................................................................62i. Montaj bölgesi ...................................................................................................................................................................................62ii. Korozyon ..............................................................................................................................................................................................63iii. Cıvata delikleri ...................................................................................................................................................................................64iv. Disk bölgesi ..........................................................................................................................................................................................64v. Kasnak bölgesi ....................................................................................................................................................................................65vi. Damak Oturma yeri ...........................................................................................................................................................................65
7 Koruma ve Bakım .............................................................................................................................................................................................66a. Brushed ve Polished jantlarda korozyona karşı bakım ................................................................................................................66b. Dura-Bright® yüzey işlemli jantların bakımı ve temizliği ............................................................................................................67c. Dura-Flange® jantlarının bakımı ..........................................................................................................................................................67
8 Sık kullanılan terimler sözlüğü ve çevirim katsayıları ............................................................................................................................68a Sık kullanılan terimler sözlüğü .............................................................................................................................................................68b. Çevirim Katsayıları ....................................................................................................................................................................................69
9 İletişim ..................................................................................................................................................................................................................70
4
2 Sınırlı garanti
Alcoa, Alcoa’dan ya da yetkili satıcısından alışveriş yapan ilk alıcıya yeni Alcoa alüminyum orta ve ağır iş kamyonu jantı, römork jantı ve otobüs jantlarında malzeme ve işçilik kusuru olmadığını garanti eder.
Alcoa, malzeme ve işçilik hatası nedeniyle normal kullanım sırasında bozulan bir jantı bedelsiz olarak tamir etmeyi veya değiştirmeyi kabul eder. Kenarların keskinleşmesine neden olduğu için bakım gerektiren aşınmalara karşı 24 ay garanti verilen Dura-Flange® kasnak flanşı dışındaki kamyon, römork, otobüs jantları ile Dura-Bright® yüzey işlemli jantlar, jantın üzerinde belirtilen üretim tarihinden itibaren 60 ay süreyle garanti altındadır.
Alcoa, aşağıdaki belirtilen şekillerde yanlış kullanıma maruz kalmış jantları tamir etme, değiştirme ya da düzeltme garantisi vermez:(a) Tire and Rim Association, Inc. ya da ETRTO (Avrupa
Lastik ve Jant Teknik Organizasyonu) gibi tanınmış diğer lastik ve jant kuruluşları tarafından önerilen standartlardan daha büyük lastik kullanımı;
(b) jantlara Alcoa tarafından belirlenen maksimum jant yükünden fazla yük bindirme;
(c) lastikleri Alcoa jantlarında belirtilen maksimum seviyenin üzerinde şişirme;
(d) jantın orijinal halini, değiştirerek ya da jantı kaynak veya doğrultma gibi işlemlere tabi tutarak bozma;
(e) lastik yanması, fren yanması, şiddetli fren sistemi sür-tünmesi veya tutukluğu veya patlak lastikle sürüşü kapsayan ancak bunlarla sınırlı olmayan kazalar, olağan dışı ya da şiddetli çalışma koşulları;
(f ) alcoa jant servis kılavuzunda, alcoa teknik bültenle-rinde ve diğer alcoa kaynaklarında belirtilen bakım talimatlarına ve diğer talimatlara uymamak önerilen bakım talimatları uygun tork kullanımı, düzenli temizleme, cilalama, supap değişimi, düzenli hasar kontrolü, gevşek çekiş somunu ve kasnak flanşı aşınma kontrolü ve prosedürlerini kapsar ancak bunlarla sınırlı değildir;
(g) yanlış bakım, temizleme, bozuk yol, frenleme, kaza ya da çalışmadan kaynaklanan sıyrık, çizik ve diğer yüzey kusurları garanti kapsamında değildir.
(h) kasnak flanşı aşınması (dura-flange® dışındakiler) garanti kapsamında değildir;
(i) aşındırıcılar, aşındırıcı fırçalar, çelik yünü, ovma pedi ya da güçlü kimyasallarla (asitler ya da alkali) temizleme yapılmasından kaynaklanan hasar.
1 Kılavuz
Lütfen aşağıdaki talimatları dikkatlice okuyun. Bu kılavuz daha sonra kullanmak üzere saklanmalıdır. Bu kılavuz ayrıntılı bilgi içerir ve www.alcoa.com/alcoawheels/europe/en/info_page/technical.asp adresinde mevcuttur.
Ücretsiz baskı kopyalarını Alcoa Wheel Products Europe’dan ya da yetkili Alcoa Wheel distribütörlerinden edinebilirsiniz. Alcoa Wheel Products Europe ile iletişime geçmek için +32 11 45 84 60’ı arayın.
Orta ve ağır iş kamyonları, römork ve otobüs jantları için
5
2• filiform korozyon (yüzey koruyucu işleminin altında olan ve yüzey işlemine örneğin sıyrıklar, çiziklerden kaynak-
lanan hasardan veya donanım ya da jant ağırlıklarının monte edilmesinden kaynaklanan hasardan dolayı oluşan kurtçuk ya da saç teline benzeyen, görüntüsü genellikle sütümsü çizgilerdir);
• yüzey işlemesinin yapışkanlık kaybından kaynaklanan kabarıklık ya da soyulma;• fiziksel hasarlar (sıyrık, çizik, oyuklar) nedeniyle yüzey işlemesinin kalkması.
Alttaki alüminyumu açığa çıkaracak şekilde, Dura-Bright® işlemli jantta sıyrık, çizik veya diğer hasarlar meydana gelirse, metal doğal bir şekilde oksitlenebilir, ancak korozyon açığa çıkan metalle sınırlı kalır ve Dura-Bright® işlemli jantların içine ya da altına işlemez.
Normalde, araçlarda, araçların boyalı yüzey ve parçalarında güvenle kullanılabilen yıkama maddeleri veya kim-yasallar (hafif asit yıkaması dahil) Dura-Bright® yüzey işlemli jantlarda güvenle kullanılabilir. Dura-Bright® işlemi, alüminyum jantların korozyona uğramasını önler ve parlaklığı korur. Jant işlemi muhafaza edildiği (bkz. 4. sayfadaki (g) ve (h) yorumları) ve bu kılavuzun 7.b. bölümüne uygun olarak jantın bakımı yapıldığı sürece, korozyona karşı garanti altındadır.
Korozyon, işlemin garanti süresi içinde oluşursa, yukarıda belirtilen kısıtlamalar dahilinde, Alcoa bu tür korozyon oluşumu gösteren jantları değiştirecektir.
Dura-Bright® yüzey işlemli jantlar aşağıdaki durumlarda garanti kapsamındadır:
Burada açık bir şekilde ifade edilenin dışında, jantın ticari değeri olduğuna dair ya da herhangi bir özel amaca uygun olduğuna dair, doğrudan ya da dolaylı olarak, herhangi başka bir garanti verilmemiştir. Alcoa, garantinin ihlali nedeniyle ortaya çıkan arıza ya da dolaylı hasarlardan sorumlu tutulamaz, sorumluluğu ve alıcının özel çözüm yolu, bu sınırlı garantide ifade edildiği gibi jantların tamir edilmesi veya değiştirilmesiyle sınırlıdır.
Bu sınırlı garanti Alcoa Jant Servis Kılavuzu ile bağlantılı olarak kullanılmalıdır. Bu kılavuz önemli güvenlik bilgileri ve uyarılar içerir, bu bilgilerin okunmaması ya da anlaşıl-maması ağır yaralanma ve hatta ölümle sonuçlanabilir.
Bu sınırlı garanti Alcoa Jant Servis Kılavuzu ile birlikte verilir ancak başka yerde de bulunabilir. Alcoa Jant Servis Kılavuzu’nun kopyasına sahip değilseniz, ücretsiz olarak Alcoa Wheel Products Europe, Paal, Belçika, tel. +32 11 45 84 60 adresinden veya www.alcoa.com/alcoawheels/europe/en/info_page/technical.asp websitesinden temin edebilirsiniz.
Uyarı
Düzgün bir şekilde takılmayan ya da bakımı yapıl-mayan jantlar güvenli olmayabilir.
Doğru jant montajı veya bakım yöntemlerine uyulmaması yaralanma veya ölüm ile sonuçlana-bilir.
Elinizdeki Alcoa Jant Servis Kılavuzu’nda bulunan doğru jant montajı ve bakım yöntemlerine uyunuz.
6
Uyarı
Şişirilmiş bir lastik ve jant düzeneği patlayıcı bir ayrılmaya neden olacak kadar hava basıncı içerir.
Onaylanan montaj ve sökme prosedürlerini güvenli bir şekilde kullanmamak ya da bunlara uymamak ağır yaralanmalara veya ölüme yol açabilir.
Bu kılavuzda yer alan prosedürleri öğrenin, anlayın ve uygulayın.
3 Güvenlik
Güvenlik herkesin görevidir. Gerekli eğitiminiz yoksa hiçbir jant çeşidini tamir etmeye çalışmayın.
Ekipmanın uygun olması önemlidir. Uygun araç ve ekipmana sahip olduğunuzdan emin olun ve bunları üre-ticinin talimatları doğrultusunda kullanın.
İç lastiksiz lastikler ve jantlar da aynı özeni gerektirir. İç lastiksiz düzenekler çok parçalı jantlardan daha az parçaya sahip olmalarına rağmen aynı özeni ve uygun kullanımı gerektirir.
Kritik adımlarda daha dikkatli olun: • lastiği ve jant parçalarını araçtan sökme• lastiği janttan ayırma• jantları muayene etme• lastiği janta monte etme• lastiği şişirme• şişirilmiş düzeneği kullanma ve saklama• düzeneği araca monte etme
Güvenlik ve servis bilgisi rahatlıkla bulunabilir. Jant, lastik ve servis malzemesi üreticileri servis kılavuzlarını ve diğer eğitici malzemeleri tedarik eder. İlgili prosedürler-deki gelişmeleri takip edin ve güncel eğitici malzemeleri mağazada el altında bulundurun. Güvenlik ve servis bilgi-lerini öğrenin ve çalışırken kullanın.
İstatistikler, pek çok sektörde ağır kazaların en kötü ihtimalle yalnızca 1000’de birinin ölümcül olduğunu gösteriyor. Ancak kazalarda lastik ve jant varsa, istatistiklere göre 10 ağır kazadan biri ölümcül oluyor. Bu oran pek çok sektörde görülenden 100 kat fazla.
1000’de 1TOPLAM SEKTÖR
10’da 1HİZMET SEKTÖRÜ
7
4
4 Jant Seçimi
4.a. Alcoa Jant Teknik Özellik Tablosu
Teknik özellik tablosunda sıralanan jant teknik özellikleri önceden bilgi verilmeksizin değiştirilebilir. Mevcut Alcoa Jant ‘Teknik Özellik Tablosunu’ ücretsiz edinmek için Alcoa Wheel Products Europe veya yetkili bir Alcoa Jant distribü-törünü arayın. Alcoa Wheel Products Europe ile iletişime geçmek için +32 11 45 84 60’ı arayın.
Çevrimiçi görüntülemek içinwww.alcoa.com/alcoawheels/europe/en/info_page/wheel_specs_technical.asp adresini ziyaret edin.
Alcoa Jant Teknik Özellikler Tablosu mevcut parça sayısı ve jant ebatları, ofset değerleri ve yük oranları gibi tüm teknik özellik bilgilerini içerir.
Not: 2002 yılı Kasım ayından sonra üretilen Dura-Bright® jantları “DB” ile biten Alcoa jant parça numaralarına sahiptir. Daha önceki jantlar 4 veya 7 ile biten numaralara sahiptir. Pek çok Alcoa jantında, Dura-Bright® yüzey işlemi uygulanmıştır.
Not: Şu anda Dura-Bright® ve Dura-Flange® seçenekleri aynı jantta bir arada bulunmamaktadır. Dura-Bright® cilalı jantların çoğunda bulunur; Dura-Flange® ise yalnızca fırçayla uygulanan son kat cilada bulunur.
4.c. Genel nitelikler
Jant malzemesi : dövme alüminyum alaşımı 6061, tavlanmış T6Onaylayanlar : LBF, TÜV, JWL-T ve bütün Avrupa araç üreticileriISO belgeleri : ISO 14001: 2004 EMS (Çevre Yönetim Sistemi) ISO/TS 16949: 2002Lastik ebatları : ETRTO onaylı bütün ebatlarMaksimum şişirme basıncı : 900 kPa, 130 PSI (soğuk)Somunlar : DIN 74361 standartlarına göre iki parça somun veya iki parça manşonlu somunMontaj : Poyra DIN 74361 standartlarına göre ortalanırSupap torku : 12 ila 15 Nm (9 ila 11 Ft-Lb)Jant somun torku : Kamyon veya dingil üreticileri tarafından önerilirJantların bulunabilirliği : Bütün araç üreticileri ya da yetkili Alcoa satıcıları aracılığıyla.
4.b. Disk frenli dingiller
Pek çok Alcoa jantı, dönüş sırasında jantın iç kısmına giren taş gibi yabancı parçaların subapa nüfuz ederek zarar görme riskini azaltan korumalı bir subap tasarımıyla gelir. Disk fren sisteminin sabit fren kaliperine çarpan nesneler, supap veya fren kaliperinde zarar oluşmasına yol açabilir.
Avrupa araçları için şu anda üretilen 22,5 inç ve 19,5 inçlik Alcoa jantların hepsi, disk frenleriyle dingillere monte edi-lebilen korumalı subap tasarımına sahiptir. 17,5 inçlik bazı Alcoa jantları korumalı subap tasarımına sahip değildir ve dingile yalnızca kampanalı frenle yerleştirilebilir. Bkz. Alcoa Jant Teknik Özellik Tablosu.
8
4.d. Alcoa jant tanımlaması
1977 yılından beri bütün Alcoa alüminyum disk jantları jantın yükleme oranını, maksimum şişirme basıncını, üretim tarihini, parça numarasını, jant tanımını ve DOT işa-retlemesini gösteren bir damgayla tanımlanır.
1996 yılının Haziran ayından önceki bütün Alcoa ağır yük kamyon jantları, subap konumuyla aynı hizada, el deliğinin yanındaki diskin dış kısmında bulunan Alcoa tanımlama sembolüne sahipti. Bu işaretleme 1996 yılının Haziran ayından itibaren aşamalı olarak ağır yük kamyon jantlarından kaldırıldı.
1996 ile 2009 yılları arasında üretilen jantlar
• ALCOA® FORGED • MAX LOAD 3550 Kg (jant yük oranı)• MAX KPa 952 T-DOT (maksimum şişirme basıncı)• T-DOT (FMVSS 120 işareti)• JWL-T (Japon çarpışma testi sembolü)• MADE IN HUNGARY (MACARİSTAN’DA ÜRETİLMİŞTİR) (ya da
: JAPONYA / MEKSİKA / A.B.D.)• 021703 (üretim tarihi ay/gün/yıl, bu durumda Şubat 17,
2003) (2000 yılından önceki jantlarda yalnızca ay/yıl olabilir)• PART NO 874503 (parça numarası)• 22,5 X 7,50 15° DC (iç lastiksiz ağır yük lastikleri için jant
ebadı)• 1 (2 veya 3) (paketleme sırası)
2009 yılından sonra üretilen jantlar
• ALCOA® FORGED• MAX LOAD 4500 kg (9920 LB) (jant yük oranı)• MAX PRESS. 900 kPa (130 PSI) (maksimum şişirme basıncı)• HUNGARY (üretim yeri ...) (ya da : JAPONYA / MEKSİKA /
A.B.D.) • 112309 (üretim tarihi ay/gün/yıl, bu durumda Kasım 23,
2009) • PART NO 812522DB (parça numarası)• 22,5 X 11,75 - 0 (jant büyüklüğü ve ofset)• T-DOT (FMVSS 120 işareti)• JWL-T (Japon çarpışma testi sembolü)
Bütün Dura-Bright® yüzey işlemli jantlar örneğin 896513DB gibi, bir parça numarasını izleyen “DB” harfle-riyle işaretlenmiştir.
Bütün Dura-Flange® jantları örneğin 896510DF gibi, bir parça numarasını izleyen “DF” harfleriyle işaretlenir.
Jantın ebadını veya yük oranını belirleyemiyorsanız jant kullanılmamalıdır.
9
4
4.e. Tablo: lastikleri jantla eşleştirme
Bir lastiği bir janta monte ederken lastik ile jant ebatlarının eşleşip eşleşmediğini kontrol edin.
Burada gösterilmeyen ilave jant-lastik eşleştirmeleri olabilir. Daha fazla bilgi için üreticiyle veya Alcoa jant satış yetkilile-riyle iletişime geçiniz (bkz. iletişim sayfası: www.alcoa.com/alcoawheels/europe/tr/info_page/contact_us.asp)
Bazı lastik üreticilerinin başka önerileri de olabilir.
ETRTO’ya göre orta ve ağır kamyonlar için jant genişliğinin lastikle eşleşme tablosu (en çok görülen ebatlar)
Lastik ebadı / bölüm kodu Onaylanmış jant dış çevresiNormal Bölüm Ebatları
7 5.25
8 ve 8.5 5.25 6.00 6.75
9 ve 9.5 6.00 6.75
10 6.75 7.50
11 7.50 8.25
12 8.25 9.00
13 9.00 9.75
‘60’ Serisi
285/60 8.25 9.00
295/60 9.00 9.75
305/60 9.00 9.75
315/60 9.00 9.75
‘65’ Serisi
385/65 11.75 12.25
425/65 13.00 14.00
445/65 14.00
‘70’, ‘75’, ’80’ ve ‘90’ Serisi
205 5.25 6.00 6.75
215 6.00 6.75
225 6.00 6.75
235 6.75 7.50
245 6.75 7.50
255 6.75 7.50 8.25
265 6.75 7.50 8.25
275 7.50 8.25
285 7.50 8.25 9.00
295 8.25 9.00
305 8.25 9.00
315 9.00 9.75
10
4.f. Jant ölçümü
Minimum ikili lastik (eşleme) aralık ölçümü
Minimum ikili lastik aralık ölçümü lastik üreticisi tarafından belirlenir ve lastik üreticisinin el kitabından edinilebilir. Alcoa alüminyum ikili jant grubunun seçilen lastikler için yeterli minimum ikili lastik aralığına sahip olup olmadığını belirlemek için, kullanılan Alcoa jantının outset ölçümünü ikiyle çarpın. İkiye katlanmış outset ölçümü lastik üretici-sininkine eşit ya da ondan fazlaysa, minimum ikili lastik
ara mesafesi yeterli olacaktır. Her bir Alcoa jantı inset ve outset, Jant Teknik Özellikler Tablosu’nda verilmiştir. Hem inset hem de outset jantlar, jantın montaj yüzeyinden jant kasnağının merkezine doğru ölçülür. Uygun lastik şişkin-liğini ve yük oranını korumak, uygun olan minimum ikili lastik aralığını korumak için önemlidir.
1. ikili lastik aralığı2. lastik aralığı3. araç aralığı4. lastik bölümü genişliği5. merkez delik çapı6. cıvata delik çapı7. jant outset 8. jant inset9. arka boşluk10. lastik merkez ekseni
1
2 3
4
5 6
8
9
10 10
7
11
4
Alcoa alüminyum kamyon jantları çelik iç jantlar ile eşlenmiş olarak çalışabilir. Çelik iç jant kullanılması durumunda iki jantı da poyraya düzgün bir şekilde yerleş-tirmek için son derece özen gösterilmelidir.
Doğru ekipmanın, örneğin somunların, manşonlu başlık somunlarının ve bijonların seçilmesi dış alüminyum jantını düzgün bir şekilde merkezlemek için hem poyrada yeterli kılavuz çıkıntı uzunluğu hem de güvenli bir yerleştirme sağlamak için hayati önem taşır.
Jantlar
Çelik ve Alcoa, iki jant da aşağıdakilerle eşleşmelidir: eşleşen lastiklere ve aynı derinlikteki lastik sırtına uymanın yanı sıra jant ebadı ve ofset, jant yük endeksi.
Karma ikili teçhizat, çelik jant OEM kılavuzu ve Alcoa Jant Servis Kılavuzu’nda belirlenen güvenli ve düzgün çelik ikili jant ve alüminyum ikili jant teçhizatı için geçerli olan öneriler ve talimatlara tabidir.
Not: Boyanmış çelik iç eşleme jantları dış Alcoa jantlarına monte ederken iç çelik janttaki aşırı boya katmanına karşı dikkatli olun. Aşırı boya, tutma kuvvetini azaltabilir ve jantların daha gevşek olmasına neden olabilir.
POYRALI GEÇME
2 parçalı flanş somunuyla kullanmak ve bijonları değiş-tirmek için en küçük bijon fazlalığı şöyle olmalıdır:
• 18 x 1.5 vida dişi (veya BSF veya UNF gibi diğer vidalama durumlarında 2 tam vida dişi) M22, M20 ya da M ile kullanmak için 1x disk kalınlığı çelik jant + 1x disk kalınlığı Alcoa jant + somun yüksekliği + 3 mm
• Örnek: 1x çelik jant disk kalınlığı ve 2 parçalı normal flanş somun M22 x 1.5 ve buna ek olarak 1x Alcoa jantı bijon fazlalığı 12 + 22 + 27 + 3 = 64 mm olur
2 parçalı manşonlu başlık somunlarının kullanımı için bijon ile somun arasında olması gereken en az vidalı geçme sayısı:
• M22 x 1.5 için 14 tam dönüş (Metrik, 2005’ten sonraki Volvo)
• M20 x 1.5 için 13 tam dönüş (Metrik)• M18 x 1.5 için 12 tam dönüş (Metrik)• 7/8 inç-11 BSF için 10 tam dönüş (Scania)• 7/8 inç-14 UNF için 12 tam dönüş (2004’e kadar Volvo)
1. Bijon çıkıntısı ve vidalı geçme (donanım)
4.g. Alcoa ve çelik jantların birlikte kullanılması
12
2. Kılavuzluk
Çelik poyra kılavuzlu jantlar için tasarlanan poyralar, Alcoa eşlenmiş alüminyum jantları ya da Alcoa’yı dış konumda ve çelik jantı iç konumda tutarak yerleştirmek için yeterli kılavuz uzunluğuna sahip olmayabilir.
Kılavuz çıkıntı uzunluğuna, bilhassa çelikten alüminyum eşlemeye geçiş yaparken çok dikkat edin. Poyra kılavu-zunu ölçerek, poyranın şevli kenar hariç, dış teker mesa-fesinin en az 5 mm olmasına imkan verecek minimum kılavuz çıkıntısına sahip olduğundan emin olun. Böylece, iç alüminyum jant diski kalınlığının 22 mm olması durumunda, kılavuzun yatay kısmı en az 27 mm olmalıdır. İç çelik jant disk kalınlığının 12 mm olması durumda kılavuzun yatay kısmı karma ikili için en az 17 mm olmalıdır.
3. Tork
Çelik jantları Alcoa alüminyum jantlarla eşlerken, araç üreticisinin önerilen torkun ve jant montajı için kullanılan dişli yağlarının kullanımıyla ilgili önerilerine uyun.
Dikkat
Çelik jantların ve dövme alüminyum jantların farklı mekanik özelliklere sahip olması nedeniyle, karma ikililer birbirinin ömrünü kısaltabilir. Bu nedenle, motorlu ağır yük taşıma filolarında ve / veya arazi uygulamalarında karma teçhizatlar kul-lanılması önerilmez.
4.h. Kullanıcı / kullanıma sokma tanımlaması
Bazı filolar jantları özellikle SAHİP OLMA ve KULLANIMA SOKMA tarihlerine göre tanımlamak ister. Alcoa, filoların ve mal sahibi operatörlerin jantları kullanıma soktukları ilk tarihe göre kalıcı olarak etiketleme uygulamasını benim-semelerini önerir.
1. “Lo-Stress” etiketlerini ya da eş değerini kullanın.2. Dış diskteki etiketli bölgelerin konumu el deliği mer-
kezlerinin hizasının dışında ve herhangi bir el deliği dış kenarının en az 2,5 cm veya 1,0 inç uzağında olmalıdır.
3. Jantın iç tarafındaki etiket tanımlama konumu mümkün olduğu kadar fabrika tanımlama etiketine yakın olmalıdır.
Not: Dura-Bright® yüzey işlemli jantlarda damga etiketi kullanmak, etiket yakınındaki Dura-Bright® yüzey işlemli görüntüyü ve performansını etkileyebilir.
13
5
Uyarı
• Maksimum jant yükünü aşmayın. Müşteri OEM aracını ve OEM lastik yük oranını maksimum jant yükü oranıyla kıyaslamalıdır.
• Bazı jantlar disk frenli sistemleri olan dingillerle kul-lanılmak için tasarlanmamıştır. Bilgi için Alcoa Jant Teknik Özellikler Tablosundaki jant parçası numara-larına bakın.
• Uygun lastik basıncı için lastik üreticisinin önerile-rine bakın.
• Lastiği monte etmeden önce, olası herhangi bir arızanın önüne geçmek için jant teçhizat kontrolü yapın.
5 Jantları kullanıma sokma
Maksimum jant yükünü aşmayın. Müşteri OEM araç yük oranını maksimum jant yükü oranıyla kıyaslamalıdır.
Lastiği aşırı şişirmeyin. Lastik üreticisinin önerdiği basıncı kullanın ancak hiçbir koşulda bu kılavuzdaki Genel Nite-likler kısmında (bkz. Bölüm 4.c.) sıralanan soğuk şişirme basınç miktarını aşmayın. Lastiği monte etmeden önce, herhangi bir engelden yeterince uzak olduğundan emin olmak için jant teçhizat kontrolü yapın.
Jantlardaki bazı hasarlar lastiğin altında gizlenebilir, bu nedenle lastik çıkarıldığı zaman jantın tamamını iyice kontrol edin. Tüm yağ ve toz toprak kalıntılarını temiz-leyin. Damak oturma yerindeki lastikleri temizlemek için tel fırça ya da çelik yünü kullanın.
Başlık somunları sıkı tutulmadığı zaman oluşabilecek genişleme ve uzamaya karşı montaj deliğini kontrol edin (bkz. Bölüm 5.n.iii.). Bijon deliklerindeki toz toprak izleri başlık somununun gevşediğini gösterir.
5.a. Jantları kullanıma sokma / gizli hasar
14
5.c. Montaj bölgesi / destek yüzey çapları
Poyranın destek yüzeyinin jant disk alanına düzgün bir şekilde uyum sağlaması için aşağıda (SAE J694’e göre) önerilen çapa uyması gerekir.
Poyra kılavuzu montaj tipi Alcoa jantlara uygun olanlar:
Cıvata çevresi Cıvata sayısı Vida dişi ebadı Yedek Ø mm Yedek Ø inç
335 10 M22 x 1.5 381 – 386 15.0 – 15.2
335 10 7/8” - 11 BSF 381 – 386 15.0 – 15.2
335 10 7/8” - 14 UNF 381 – 386 15.0 – 15.2
275 8 M22 x 1.5 335 – 343 13.2 – 13.5
275 8 M20 x 1.5 315 – 320 12.4 – 12.6
245 6 M18 x 1.5 284 – 290 11.2 – 11.4
225 10 M22 x 1.5 274 – 279 10.8 – 11.0
205 6 M18 x 1.5 246 – 249 9.7 – 9.8
Alcoa, jant flanş bölgesinde yapılan dış görünüş için küçük makyaj perdahlama işlemleri ya da hafif parlatma işlemleri dışında jantta değişiklik yapılmasını önermez (bkz. Bölüm 6.f.ii.).
Tamir etme ya da doğrultma amacıyla kaynak, lehim ya da başka ısı uygulamaları kullanarak jantlarda değişiklik yapılmamalıdır. Alcoa jantlarda adaptör plakaların ya da jant içi çelik tel kilidi kullanılması onaylanmaz.
Jantlar montaj yüzeylerini engelleyecek şekilde boyanma-malı ya da herhangi bir şekilde kaplanmamalıdır.
Yıpranmış, eskimiş jantlar kullanımdan kaldırılmalı ve hurdaya ayrılmalıdır.
Uyarı
Alcoa alüminyum jantlara uygulanan kaynak, lehim ve diğer ısı işlemleri jantın zayıflamasına neden olacaktır. Zayıflamış ya da hasar görmüş jantlar, lastiklerin ve jantların şiddetli (gümle-yerek) bir şekilde ayrılmasına veya jantların araç üzerindeyken hasar görmesine yol açar.
Lastik ve jantların birbirinden şiddetli (gümle-yerek) bir şekilde ayrılması veya jantların araçta takılı haldeyken sorun çıkarması ağır yaralanma-lara veya ölümlere neden olabilir.
Alcoa alüminyum jantların yüzeyine kesinlikle kaynak, lehim ya da ısı işlemi uygulamayın.
5.b. Jantları kullanıma sokma / jant değiştirme
15
5
Uyarı
Lastikler çıkarıldığı zaman jantın tamamı temiz-lenmeli ve kontrol edilmelidir. Bir fırça yardımıyla jantın damak oturma yerindeki (jantın lastiği des-tekleyen kısmı) yabancı maddeleri temizleyin.
Aşınmaya karşı kasnak flanşını Alcoa Kasnak Flanşı Aşınma Ölçümü ile kontrol edin. Keskin kenarları Bölüm 6.f.’de açıklandığı gibi temizleyin.
Hava odası yüzeyinin tamamını onaylanmış bir yüzey koruyucu ile iyice kaplamanız ve lastik her çıkarıldığında yağlamanız önerilir. Bkz. Bölüm 5.g.’deki öneriler.
5.d. Lastik montajından önce
• Maksimum jant yükünü aşmayın. Müşteri OEM araç yük oranını maksimum jant yükü oranıyla kıyaslamalıdır.
• Uygun lastik basıncı için lastik üreticisinin tavsiyesine başvurun.
• Lastiği monte etmeden önce, herhangi bir engelden yeterince uzak olduğundan emin olmak için jant teçhizat kontrolü yapın.
• Aşırı hava nedeni ile, bir lastiğin ayrıştığı jant, havasız üzerinde yürünmüş bir lastiğin takılı olduğu jantı, aşırı ısıya maruz kalmış bir jantı ve / veya herhangi başka bir fiziksel hasara uğramış jantı kullanmayınız. Zira, bu olumsuz koşullardan en az birini yaşamış bir jant lastiğin damağını janta tam oturmasını engelleyebilir veya yerinde tutamaz.
• Çatlamış ya da hasar görmüş bir jant, araç hareket ederken jantın sorun çıkarmasına ya da yerinden çıkmasına neden olabilir.
• Jantları doğrultmayın. Jantları, doğrultmak veya başka bir hasarı tamir etmek için yumuşatmak amacıyla ısıtmayın. Bu jantlarda kullanılan özel alaşım tavlan-mıştır, bu nedenle kontrol altında olmayan ısıtma jantları zayıflatacaktır.
• Jantları hiçbir sebeple kaynak işlemine tabi tutmayın.
16
Çap Genişlik JANT PARÇA NO SUPAP PARÇA NO17.5” x 6.00” 66320X GAX70MS60N
66340X GAX70MS45N
x 6.75” 66082X GAX70MS45N66347X GAX70MS45N66382X GAX70MS45N
19.5” x 6.75” 76347X GAX70MS45N76348X GAX70MS45N
76448X GAX70MS45N76449X GAX70MS45N
x 7.50” 77340X GAX70MS45N77345X GAX70MS27N > 12.2007
GAX54MS00N 01.2008 >77346X GAX70MS27N > 12.2007
GAX54MS00N 01.2008 >77347X GAX70MS27N > 12.2007
GAX54MS00N 01.2008 >
x 8.25” 78340X GAX70MS45N78342X GAX70MS45N78345X GAX70MS27N > 12.2007
GAX54MS00N 01.2008 >78346X GAX70MS27N > 12.2007
GAX54MS00N 01.2008 >78347X GAX70MS27N > 12.2007
GAX54MS00N 01.2008 >
x 14.00” 7434XX GAX40MS00N
22.5” x 7.50” 87352X GAX70MS60N87357X GAX70MS60N GAX09070 uzatmasını içeren Volvo için
87450X GAX70MS27N87451X GAX70MS07N287452X GAX70MS07N287453X GAX70MS07N287455X GAX70MS27N
5.e. Supaplar
Alcoa Supap Uygulama Tablosu / Kılavuzu 2005’in Yerine Geçer
• Aşağıdaki bilgiler Avrupa’da en yaygın kullanılan jantlar için geçer-lidir.
• Esasen jantlar değiştirilmiş ve iyileştirilmiş supaplarla birlikte gelmiş olabilir. Bu nedenle aşağıdaki tablo yalnızca değiştirilen supapları listeler.
• Dura-Bright® jantlarını içerenler: DB uzatmalı parça numaraları.• Dura-Flange® jantlarını içerenler: DF uzatmalı parça numaraları.
Soldan sağa doğru:
GAX40MS00N
GAX54MS00N
GAX70MS07N2
GAX83MS00N
17
5
Çap Genişlik JANT PARÇA NO SUPAP PARÇA NO22.5 x 8.25” 88354X GAX70MS60N
88355X GAX70MS45N88356X GAX70MS45N8845XX GAX70MS27N8855XX GAX70MS27N88650X GAX70MS27N88651X GAX70MS07N288652X GAX70MS07N288653X GAX70MS07N288655X GAX70MS27N886570 GAX83MS00N WorkHorse® jant886580 GAX83MS00N WorkHorse® jant
x 9.00” 89352X GAX70MS60N89353X GAX70MS45N89355X GAX70MS45N8945XX GAX70MS27N8955XX GAX70MS27N89651X GAX70MS07N2 89652X GAX70MS07N2 89653X GAX70MS07N2 896570 GAX83MS00N WorkHorse® jant896580 GAX83MS00N WorkHorse® jant
x 11.75” 8105XX GAX40MS00N81151X GAX40MS00N81152X GAX40MS00N
81251X GAX40MS00N
81252X GAX40MS00N
812570 GAX40MS00N WorkHorse® jant (ofset 135)812580 GAX40MS00N WorkHorse® jant (ofset 135)81352X GAX40MS00N81353X GAX40MS00N81354X GAX40MS00N81355X GAX40MS00N81356X GAX40MS00N Bu tarihten itibaren üretilen jantlar için GAX85 uzatma-
sını kullanın > 06.200081455X GAX40MS00N Bu tarihten itibaren üretilen jantlar için GAX85 uzatma-
sını kullanın > 06.20008145XX GAX40MS00N8155XX GAX40MS00N8165XX GAX40MS00N81751X GAX40MS00N81752X GAX40MS00N817570 GAX40MS00N WorkHorse® jant (ofset 120)817580 GAX40MS00N WorkHorse® jant (ofset 120)
x 13.00” 83352X GAX40MS00N83353X GAX40MS00N
x 14.00” 84151X GAX40MS00N
x 15.00” 85052X GAX40MS00N
x 17.00” 8405XX GAX70MS07N2 22.5x17.00 (ofset -67 mm)8425XX GAX40MS00N 22.5x17.00 (ofset -50 mm)
18
SUPAPLAR / PARÇA NO JANT PARÇA NO GAX40MS00N (düz) Yerine Geçtiği Parça: BTR542, BTR552
7434XX81151X, 81152X, 81251X, 81252X, 81354X, 81355X, 81356X, 8145XX, 8155XX, 8165XX, 8175XX83353X84151X (22.5 x 14.00)8425XX (22.5 x 17.00 ofset -50 mm)- 81356X ve 81455X (> 06.2000) için GAX85 uzatma supabını kullanın
GAX54MS00N (düz) 77345X (01.2008 >), 77346X (01.2008 >), 77347X (01.2008 >)78345X (01.2008 >), 78346X (01.2008 >), 78347X (01.2008 >)
GAX70MS07N2 (7°)Yerine Geçtiği Parça: B70MS-07N
8405XX (22.5 x 17.00 ofset -67 mm)87451X, 87452X, 87453X88651X, 88652X, 88653X89651X, 89652X, 89653X
GAX70MS27N (27°)Yerine Geçtiği Parça: B70MS-27N, B60MS-27N, BV3-20-5
77345X (> 12.2007), 77346X (> 12.2007), 77347X (> 12.2007)78345X (> 12.2007), 78346X (> 12.2007), 78347X (> 12.2007)87450X, 87455X8845XX, 8855XX8945XX, 8955XX
GAX70MS45N (45°)Yerine Geçtiği Parça: B70MS-45N, BTR543C
66340X, 66347X76347X, 76348X, 76448X, 76449X77340X78340X, 78342X88355X, 88356X89353X, 89355X- Bu bölümdeki jantlar yalnızca kampanalı frenler için tasarlanmıştır- GAX09070 uzatma supabı tek takıldığı zaman opsiyoneldir
GAX70MS60N (60°)Yerine Geçtiği Parça: B70MS-60N, BTR543D
66320X (10.2001 >)87352X88354X89352X- Bu bölümdeki jantlar yalnızca kampanalı frenler için tasarlanmıştır- GAX09070 uzatma supabı tek takıldığı zaman opsiyoneldir
GAX83MS-00N (düz)Yerine Geçtiği Parça: BTR544SP
88657X, 88658X89657X, 89658X- Bu bölümdeki jantlar Workhorse® jantlardır
İKİLİ montaj için uzatma supabı İkili montajda bütün supaplar için GAX09150 uzatma supabı kullanın
19
5
SUPAPLAR / PARÇA NO (ESKİ) JANT PARÇA NO VE DEĞİŞTİRİLEN SUPAPLARIBTR544D (60°) 66320X (> 09.2001), GAX70MS60N ile değiştirilebilir
- Bu bölümdeki jantlar yalnızca kampanalı frenler için tasarlanmıştır- GAX09070 uzatma supabı tek takıldığı zaman opsiyoneldir
BF8437 / BH-8437 (60°) GAX70MS-60N ile değiştirilebilir87357X numaralı Volvo için GAX09070 uzatmasını kullanın. Açıklığı kontrol edin.- Bu bölümdeki jantlar yalnızca kampanalı frenler için tasarlanmıştır- GAX09070 uzatma supabı tek takıldığı zaman opsiyoneldir
BTR543E (75°) 81352X, 81353X, GAX40MS00N ile değiştirilebilir (düz)83352X, GAX40MS00N ile değiştirilebilir (düz)
UZATMA SUPAPLARI / PARÇA NO TANIMGAX85 19 mm nikel kaplama supap uzatması, toplam uzunluğu 24 mm GAX09070 B2412 ve B2412N / B2414 ve B2414N'in yerine geçer
54 mm toz kapağı dahil plastik supap uzatması, toplam uzunluğu 72 mm
GAX09150 133 mm toz koruma cıvatalı plastik supap uzatması, toplam uzunluğu 151 mm
Son yirmi yılda üretilen Alcoa jantlar farklı türde subap-larla donatılmıştır. Öne çıkan 3 çeşit tasarım bulunur. Bu bölüm, 90’lı yılların başından bu yana üretilen bütün jant-lardaki supapların en son sürümle değiştirilmesine olanak tanır (önceki tablolara bakın).
Turuncu veya siyah O-ring supaplarBTR542, BTR543C, BTR543D, BTR543E, BTR544 (tümü), BTR 545 (tümü), B60MS-27N, BV-3-20-5
İlk versiyonlar. O-ringli nikel kaplama veya krom kaplama supaplar. Bu supapların, kontrol veya değiştirme işlemi sırasında mutlaka yağlanması / greslenmesi gerekir.
T şeklinde siyah rondelalı ve ikili somunlu supaplarGAX70MS07N / B70MS-07N, B70MS-27N, B70MS-45N, B70MS-60N
Önceki versiyon. İç tarafta daha iyi sızdırmazlık sağlamak için O-ring, T şeklindeki daha büyük lastik rondela ile değiştirilir. Bu, supap ile supap oturma yüzeyinin iç kısmı arasında galvanik korozyon oluşma riskini de azaltır.
ALCOA JANT SUPAPLARI
Bu supapların, kontrol veya değiştirme işlemi sırasında mutlaka yağlanması / greslenmesi gerekmez.
14 mm’lik altıgen bu supabın somunu, dış tarafta galvanik korozyon oluşumunu da önleyen bütünleşik bir plastik pul ile donatılmıştır. Ayrıca, somunun supap oturma yüzeyine zarar vermeden tork elde etmesine olanak verir. Bu supap gevşedikten sonra bir daha kullanılamaz ve yenisiyle veya 2. nesil aynı GAX70MS-07N2 supabıyla değiştirilmesi gerekir.
T şeklinde siyah rondelalı ve yekpare somunlu supaplarGAX40MS00N, GAX54MS00N, GAX70MS07N2, GAX83MS00N (orijinal donanımlı supaplar) GAX70MS27N, GAX70MS45N, GAX70MS60N (değiştirme supapları)
>>>
20
>>>
Mevcut versiyonlar. Bu supaplarda, kuvveti supap delik alanına eşit şekilde dağıtan ve genişletilmiş temas yüzeyine sahip yekpare bir somun bulunur. Ayrıca aşırı tork uygulandığı durumlarda, bu alanın zarar görme riski de önemli ölçüde azaltılmış olur. İşlevin düzgün şekilde yerine getirilip getirilmediği kontrol edilirken de yine bu tip supaplar kullanılabilir. Bu supapların, kontrol veya değiştirme işlemi sırasında mutlaka yağlanması / greslen-mesi gerekmez.
4 adet orijinal ekipman supabı, halihazırda üretilen tüm jantların ihtiyacını karşılar. Bu supaplar, daha fazla kavrama sunan yarıklı başlıklara ve altıgen bir tabana sahiptir ve bunlar tornavida veya somun anahtarı yardı-mıyla kolayca değiştirilebilir.
3 yedek supabın supap tabanı düzdür, bu sayede bu ve daha eski nesil jantlar için kanaldan damak oturma yüzeyine yumuşak bir geçiş sağlanır. Bu supapların kolayca takılması için 4,5 mm’lik altıgen anahtar kullanıla-bilir.
Yeni supapların ve somunların tümü nikel kaplı olup %100 hava geçirmezliği sağlayan bir conta içeren nikel kaplı dom tipi toz kapağına sahiptir. Plastik kapak yerine metal supap gövde kapağı kullanılması önerilir.
Supap somunu ve tork
Alcoa supapları 14 ve 16 mm’lik altıgen somuna sahiptir. ABD yapımı daha eski jantlarda supaplar için 5/8 inç altılı somun kullanılmıştır. Önerilen tork miktarı 12 ila 15 Nm’dir (9 ila 11 Ft-Lb).
GENEL ÖNERİLER
YAPILMASI GEREKENLER
• Düzgün takılmayan teçhizat ya da korozyon nedeniyle hava kaybı oluşmasını önlemek için Alcoa jantlarda yüksek standartları karşılayan ve Alcoa jantları için özel olarak tasarlanan krom veya nikel kaplama supaplar kullanılmalıdır.
• Lastik şişirirken kuru hava kullanın.• Hava sızdırmazlığı olan supap gövdesi toz kapakları
önerilir.
YAPILMAMASI GEREKENLER
• Supapları çelik jantlarda kullanmayın. Çelik jant supapları farklı çaplara, farklı açılara ve / veya yetersiz vida dişi uzunluğuna sahip olabilir.
• Pirinç supap kullanmayın. Alüminyum ve pirinç daha hızlı korozyon oluşumuna yol açar. Korozyon sızıntıya neden olabilir.
• Standart Alcoa supabını başka bir şekle sokmak için eğmeyin.
• Lastikleri şişirmek için güç araçları için otomatik yağlama kullanan hava sistemlerinden gelen havayı kullanmayın.
• Balans sıvıları ya da balans tozu kullanmayın. Bu maddeler hem jant oturma yüzeyinin ve kanalının oksitlenmesine hem de supap iğnesinin işlev görme-mesine, dolayısıyla hava kaybına yol açabilir.
• Sağlam bir destek yoksa metal veya pirinç supap uzat-maları kullanmayın. Desteklenmeyen çelik ilaveler merkezkaç kuvvetinin etkisiyle supap tabanında veya supap deliği bölgesinde metal yorgunluğunu hızlan-dırır. Bunun sonucunda supap tabanında ve / veya supap deliği bölgesinde çatlaklar oluşabilir, bunlar da hava kaybına yol açar.
• Dış lastiğe ekli uygun bir kenetleme kurulumu olmadan esnek uzatma iç lastiği kullanmayın. Gevşek ilave iç lastikler jantın ve supabın zarar görmesine ve bunun sonucunda hava kaybına yol açabilir.
21
5
SUPAPLARI DEĞİŞTİRME
Supapları kontrol etmek için en iyi fırsat lastiklerin değişti-rildiği zamandır. Her yeni lastik takıldığında yeni bir supap takılması da önerilir.
Yeni supabı takmadan önce supabın janta uygun olup olmadığını kontrol edin. Önceki tabloları başvuru kaynağı olarak kullanın. Yalıtım malzemesini değiştirirken her zaman silikon ya da EPDM O-ring / T şeklinde (lastik olmayan) rondela kullanın.
Supabı çıkardıktan sonra supap oturma yüzeyini ve supap deliğini iyice temizleyin. Bütün kiri, yağı ve oksitlenmeyi temizleyin. Bütün temas bölgelerinin kuru olduğundan emin olun.
Yüzeyde çizik veya oyuk oluşmasına neden olacak keskin araçlar ve / veya aşırı güç kullanmaktan kaçının. Pürüzlü veya hasarlı yüzeyler sızıntıya neden olabilir. Kaliteli zımpara kağıdı, çelik yünü veya yumuşak bir fırça yüzeye zarar vermeden o bölgeyi temizlemenize yardımcı olacaktır.
Yalnızca O-ringli supaplar için:
Supap deliğine, jant yüzeyinin dış ve iç tarafına, supap deliğinin çevresine 1 inç veya 2 santimetre çapında bölgeye tabaka halinde ALgrease uygulayın. Supabı takmadan önce mil üzerine ve O-ringin yerleştirildiği tabana bir miktar ALgrease uygulayın. Su bazlı ya da metal içerikli başka yağlama maddeleri kullanmayın.
Taktıktan sonra supabı olduğu konumda tutun ve ikili montaj uygulamaları için supap uzatmasına olanak sağla-yacak şekilde hizalamayı kontrol edin.
Supabı dikkatlice takın ve fazla tork kuvveti uygulamayın: önerilen tork miktarı 12 ila 15 Nm’dir (9 ila 11 Ft-Lb).
22
SUPAP BULUNABİLİRLİĞİ
İki tip supap en yaygın kullanılan Alcoa jantlarını kapsar. 8,25 ve 9,00 kamyon ve otobüs jantları için GAX70MS07N2 supapları ve en iyi tekli jantlar için GAX40MS00N.
Yalnızca orijinal Alcoa supaplarını kullanın. Bu supaplar özellikle Alcoa jantlarına uygun olarak yapılmıştır ve satış sonrası ürünlerin arasında / değiştirme pazarında mevcut değildir. Alcoa listelenen bütün supapları (parça numarası GAX ile başlayan) Avrupa’daki satış ağının tamamına sunmuştur. Daha fazla bilgi için lütfen yerel satıcınızla, distribütörünüzle veya Alcoa Wheel Products Europe ile iletişime geçin.
5.f. Supap uzatmaları
Alcoa distribütörleri farklı supap uzatmaları sunarlar. 150 mm’lik bir uzatma lastik basınç kontrolünün yapılma-sına ve normal ikili teçhizatın iç lastiğinin ayarlanmasına olanak sağlar.
İkili montaj için metal supap uzatmalar yalnızca destek veya supap gövde stabilizatörü ile birlikte kullanılabilir. Metal supap uzatmaları kütlesi ve rotasyonu, jantın supap deliği bölgesinde veya supap gövdesinde çatlaklara yol açabilecek kuvvetlerin oluşmasına neden olabilir.
POM (Polioksimetilen) supap gövde uzatmaları önerilir ve yetkili Alcoa Wheel Distribütörü’nden edinilebilir.
Supapların tork durumunu ve supap uzatmalarını sık sık kontrol edin.Daha fazla bilgi için önceki tablolara ve Alcoa Jant Teknik Özellikler Tablosuna başvurun.
5.g. Lastiklerin montajı
Avrupa Alcoa jantları 15° damak oturma yüzeyi açısına sahiptir ve yalnızca 15° damak oturmalı iç lastiksiz las-tiklere uygundur. Avrupa Alcoa jantlarında kesinlikle iç lastikli lastik türlerini veya farklı açılı oturma yüzeylerine sahip lastikleri kullanmayın.
• Lastik yanması, fren yanması, ileri derecede fren sistemi sürtünmesi veya tutukluğu veya diğer nedenlerden kaynaklanan aşırı sıcağa maruz kalmış jantı kullan-mayın.
• Hasarlı lastiği ya da hasarlı jantı kullanmayın. Monte etmeden önce dikkatlice kontrol edin.
• Yalnızca jant genişliğiyle eşleşen, ETRTO ve / veya lastik üreticisinin önerilerini göz önünde tutarak uygun boyutta lastik kullanın.
• Supabın doğru şekilde uygun torkla takıldığını kontrol edin.
• Jant koruyucusu ve lastik monte etmede kullanılan yağ olarak metal içermeyen ve pH nötr ALgrease uygulayın.
>>>
Uyarı
Düzgün takılmayan veya bakımı yapılmayan lastikler düzgün çalışmayabilir.
Uygun lastik teçhizatına veya bakım yöntemle-rine uyulmaması yaralanma veya ölüm ile sonuç-lanabilir.
Lastik üreticisinin kılavuzunda ve bu kılavuzun 5.g., 5.g.i. ve 5.g.vi. bölümlerinde bulunan uygun lastik teçhizatı ve bakım uygulamalarına uyun.
23
5
Uyarı
Hasarlı lastikler ya da jantlar, lastik ve jantların patlayıcı bir şekilde birbirinden ayrılmasına yol açabilir.
Patlayıcı bir şekilde ayrılma, ağır yaralanma veya ölüme neden olabilir.
Lastik ve jantları araçtan sökmeden önce hasar muayenesi yapın. Hasar tespit edilirse, başlık somunlarını gevşetmeden önce lastiğin havası tamamen alınmalıdır. Hasarlı lastikleri veya jantları hemen ve kalıcı olarak kullanımdan kaldırın.
Uyarı
İç lastiksiz lastiklerde iç lastik kullanılması hafif sızıntıları gizleyecektir. Hafif sızıntılar jantların bozulmasına yol açan çatlak (bkz. Bölüm 6.g.) veya hasarlı jantlar olduğunu gösterir.
Jantların bozulması ağır yaralanma veya ölümle sonuçlanabilecek kazalara neden olabilir.
İç lastiğe uygun olmayan bir Alcoa jantta asla iç lastik kullanmayın. Hemen ve kalıcı olarakçatlak veya hasarlı jantları kullanımdan kaldırın.
>>>
Bütün lastik montaj / sökme aletleri aynı şekilde çalışmaz. Lastikleri monte etmeden veya sökmeden önce sahip olduğunuz aletin çalışma ve talimat kılavuzunu okuduğu-nuzdan emin olun. Size uygun olan kullanma kılavuzuna ve talimat kitabına uyun.
• Uygun lastik basıncı için lastik üreticisinin tavsiyesine başvurun. Lastikleri aşırı şişirmeyin.
• Şişirme sırasında koruyucu kafes kullanın.• İki lastik damağının da düzgün bir şekilde oturdu-
ğundan emin olun: ağır iş kamyon lastiklerinde, lastik damağının yanındaki lastik yanağının içine yerleşmiş bir “kılavuz bandı” bulunur. Lastik şişirildiğinde bu kılavuz bant veya halka, jantın etrafı boyunca janttan / janta paralel olarak eşit bir şekilde ayrılmalıdır. Montajı şişirme kafesinden çıkarırken halkanın konumunu kontrol edin. Halka ve jant eş merkezli değilse, kafeste montajın havasını alın ve lastiği yeniden monte edin.
5.g.i. İç lastiksiz lastiklerin montajı için öneriler
24
BİLGİ:
Alcoa alüminyum ikili jantlar, özel lastik montajı teknikleri gerektirir, bkz. Bölüm 5.g.iii.
ikili jant tekli jant
1. Jantı aşındırmayın veya çizmeyin. Alüminyum jantları elle monte ederken temiz ahşap bir zemine ya da lastik bir mat üzerine koyun. Ufak çiziklerin ve sıyrıkların düzeltilmesi mümkün olmadığı için Alcoa Dura-Bright® yüzey işlemli jantların montajı sırasında daha dikkatli olunmalıdır (bkz. Bölüm 7.b.). Jant temas yüzeyinin zarar görmesini engellemek için DiscMate™ jant ara burçlarının Alcoa Dura-Bright® yüzey işlemli jantlarla kullanılması önerilir.
2. Her zaman kauçuk, deri kaplama ya da plastik tokmak kullanın.
3. Jantı hasara karşı muayene edin. Hasarlı ya da önemli ölçüde paslanmış jantları kullanmayın (bkz. Bölüm 6.g.ii.).
4. Lastik damak oturma yerlerini tel fırçayla temizleyin. Lastik yağlayıcı uygulamadan önce damak oturma yeri ile kanalın kuru olduğundan emin olun.
5. Lastiği hasara karşı muayene edin. Monte etmeden önce lastiğin iç kısmının kuru olduğundan emin olun.
6. Jant yüzey koruyucusu ve lastik montaj yağlayıcısı olarak su bazlı olmayan bir yağlayıcı kullanılması önerilir. Jant yüzeyinin tamamını kaplayın (bkz. Bölüm 5.g.iii.).
7. Lastiği monte etmeden hemen önce jantı ve lastik damak oturma yerini yağlayın. Su içeren hiçbir yağlayıcı kullanmayın. Su bazlı yağlayıcılar jant yüzeyinde hızla korozyon oluşmasını tetikler. Lastik içindeki hava, damak oturma yeri ve lastik jantı arasın-daki contayla muhafaza edildiği için iç lastiksiz lastik-lerin monte edilmesinde su bazlı olmayan yağlayıcı-ların kullanılması daha çok önem kazanır.
8. Jant veya lastik damak oturma yerini asla yanıcı bir solüsyonla yağlamayın. Bu durum, lastiğin şişirilmesi sırasında ya da bunun ardından aracın çalışmasıyla patlamaya neden olabilir (aşağıdaki uyarıya bakın).
9. Alüminyum jantlarda lastik takma / sökme makinesi kullanılıyorsa, jantın aşınmasını önlemek için dikkatli olunmalıdır.
10. Lastikleri şişirmek için yalnızca kuru hava kullanın. Hava kompresörü besleme hattında nem kanalı kulla-nılması önerilir.
11. Lastiği aşırı şişirmeyin. Lastik üreticisinin önerdiği basıncı kullanın ancak hiçbir koşulda maksimum soğuk şişirme basıncını aşmayın.
12. Lastik şişirirken her zaman klipsli hava aynası ya da dişli düz ayna ve uzaktan kumandalı basınç ölçerli supap kullanın.
25
5
Uyarı
Lastik damak oturma yerlerinin janta oturma-sını kolaylaştırmak amacıyla kesinlikle eter veya benzin gibi patlayıcı veya yanıcı madde kullan-mayın. Bu tür maddelerin kullanımı lastik içinde kontrol edilemeyecek kadar basınç birikmesine ve dolayısıyla patlamaya neden olabilir.
Bu şekilde damak oturma işlemi yapılırken, araç üzerinde veya araçtan ayrı halde veya araç yoldayken lastiklere hava verilmesi sırasında lastik ve jant birbirinden patlayıcı bir şekilde ayrılabilir. Bunun sonucunda aracın kontrolü kaybedilebilir ve bu da ağır yaralanma veya ölüme yol açabilir.
Yalnızca onaylanmış mekanik ya da havalı damak oturma yeri olan araçları kullanın.
Uyarı
Sıkışan lastik/jant düzeneği patlayabilir ve şiddetli bir şekilde parçalara ayrılabilir.
Bu tür şiddetli parçalanmalar ağır yaralanma veya ölüme neden olabilir.
Şişirme sırasında lastik/jant düzeneğini mutlaka şişirme kafesinde tutun.
Alcoa jantları genellikle, jant kasnağının her iki tarafında dar bir çıkıntının bulunduğu bir simetrik kanal ihtiva eder. Bu özellik sayesinde lastiği jantın iki tarafından da takmak mümkündür. Ancak, bazı Alcoa jantlar asimetriktir ve jantın yalnızca bir tarafında dar bir çıkıntıya sahiptir. Eksiltilmiş kanallı jantlar ve bazı diğer jant tasarımları artı-rılmış kanal çapı sunabilir; bunlar aynı zamanda ilave fren boşluğuna imkan veren asimetrik eğimli jant profiline de sahiptir.
5.g.ii. Simetrik olmayan kanallı jantlar üzerine lastik montajı
Lastik damak oturma yerinin hasar görme ihtimalini en aza indirmek için lastik takma ve sökme işleminin tamamı yalnızca jantın dar tarafından yapılmalıdır.
Lastikler yalnızca jantın disk tarafından takılmalı/sökülmelidir.
bu taraftan takın bu taraftan takmayın
26
5.g.iii. İç lastiksiz lastiklerin montajı
BİLGİ
• Maksimum jant yükünü aşmayın. Müşteri OEM araç yük oranını maksimum jant yükü oranıyla kıyaslamalıdır.
• Lastiği monte etmeden önce, herhangi bir engelden yeterince uzak olduğundan emin olmak için jant teçhizat kontrolü yapın.
• Alcoa jantlarına eş lastikleri takarken supap gövdesini lastikteki düşük nokta işaretinin yanına yerleştirin.
• Bütün lastik takma / sökme makineleri aynı şekilde çalışmaz. Lastikleri takmadan veya sökmeden önce kul-landığınız makinenin kullanma kılavuzunu ve talimat kitabını mutlaka okuyun.
• Uygun lastik basıncı için lastik üreticisinin tavsiyesine başvurun.
Jantı makinenin üstüne yerleştirin. Jantı (hava odası yüzeyinin tamamını) ve lastik damak oturma yerini onay-lanmış bir yağla yağlayın. Lastik damakları jant kanalına en yakın kasnak flanşı üzerine takılmalıdır. Damak kısmını mümkün olduğunca flanşa doğru itin.
Aletin kıvrık ucunu, alet flanşa karşı duracak şekilde damak ile jant flanşının arasına yerleştirin. Damağı flanşa yaklaştırmak için dairesel hareketlerle kısa arka arkaya vuruşlar uygulayın. Flanş damağın içine girerken aleti aşağıya doğru itin.
27
5
İkinci lastik damağını yağlayın. İkinci damağı kanala yerleştirin, levye yardımıyla kasnak flanşına uygun konumda tutun. Damağın yarısını yağlayın. Aletin kıvrık ucu lastik damağı ile flanş arasındayken ve tampon janta doğruyken, lastiği flanşa yerleştirmek için aleti dışa doğru itin. Damağın geri kalan kısmı da flanşa geçene kadar alet yardımıyla damağa güç uygulamaya devam edin. Hava segmanı ya da başka bir mekanik damak oturtma deste-ğiyle lastik damağını oturtun.
Lastik/jant düzeneğini emniyet kafesine ya da başka bir engelin içine yerleştirin. Uygun lastik basıncı için lastik üreticisinin önerilerine bakın. Uzaktan kumandalı supap ve basınç ölçerli klipsli hava aynası ya da kendinden kilitli düz ayna kullanarak lastik/jant düzeneğini uygun basınca göre şişirin. Hava kaçarsa, lastiğin damak oturma yerini jant kasnağına doğru zorlamak için lastiği yuvarlayın ya da damak genişletici kullanın. Parçaların patlaması veya hava basıncı patlaması ihtimaline karşı patlama istikametinde durmayın.
Ağır iş kamyon lastiklerinde, lastik damağının yanındaki lastik yanağının içine yerleşmiş bir “kılavuz bandı” bulunur. Lastik şişirildiğinde bu kılavuz bant veya halka, jantın etrafı boyunca janttan eşit bir şekilde ayrılmalıdır. Montajı şişirme kafesinden çıkarırken halkanın konumunu kontrol edin. Halka ve jant eş merkezli değilse, kafeste montajın havasını alın ve lastiği yeniden monte edin.
28
5.g.iv. İç lastiksiz lastiklerin Alcoa jantlardan sökülmesine yönelik öneriler
1. Lastikleri jantlardan elle sökerken alüminyum jantların temiz ahşap bir zemine ya da lastik bir mat üzerine yerleştirilmesi önerilir. Araçtan ayırmadan önce supap iğnesini/hava supabını lastik jant düzeneğinden ayırın. Ufak çiziklerin ve sıyrıkların düzeltilmesi mümkün olmadığı için Alcoa Dura-Bright® yüzey işlemli jantların çıkarılması sırasında daha dikkatli olunmalıdır (özel uyarılar ve bakım prosedürleri için Bölüm 7.b.’ye bakınız).
2. Her zaman kauçuk, deri kaplama veya plastik tokmak kullanın.
3. Lastik takımlarını düzgün muhafaza edin. Dikkatli kullanın. Janttaki aşınmalar veya çizikler çatlaklara neden olabilir.
4. Alüminyum jantlarda lastik takma / sökme makinesi kullanılıyorsa, jantın aşınmasını önlemek için dikkatli olunmalıdır.
Uyarı
Aşırı ısı, alüminyum jantların yapısal olarak zayıf-lamasına neden olabilir.
Aşırı ısıya maruz kalmış jantların kullanıldığı lastik/jant takımı ani ve tahmin edilmesi mümkün olmayan şekilde dağılabilir ve ağır yaralanma veya ölüme yol açabilir.
Aşırı ısıya maruz kalmış (lastik yanması, jant yatağının bozulması veya fren sisteminde sürtünme veya tutukluk olması veya yüksek basınçlı lastik/jant ayrılması gibi) jantları hemen ve kalıcı olarak kullanımdan kaldırın.
Uyarı
Hasarlı lastikler ya da jantlar, lastik ve jantların patlayıcı bir şekilde birbirinden ayrılmasına yol açabilir.
Patlayıcı bir şekilde ayrılma, ağır yaralanma veya ölüme neden olabilir.
Lastik ve jantları araçtan sökmeden önce hasar muayenesi yapın. Hasar tespit edilirse, başlık somunlarını gevşetmeden önce lastiğin havası tamamen alınmalıdır. Hemen ve kalıcı olarak hasarlı lastikleri veya jantları kullanımdan kaldırın.
29
5
5.g.v. İç lastiksiz lastiklerin sökülmesi
BİLGİ
• Bütün lastik takma / sökme makineleri aynı şekilde çalışmaz. Lastikleri takmadan veya sökmeden önce kullandığınız makinenin kullanma kılavuzunu ve talimat kitabını mutlaka okuyun.
Lastikteki havanın tamamen indiğinden emin olmak için supap iğnesini supap gövdesinden çıkarın. Jantı makinenin üstüne koyun ve aleti düz ucu lastik damağı ile kasnak flanşı arasına geçecek şekilde yerleştirin. Damak janttan ayrılana kadar aleti dik konumda doğrultun.
Damak janttan tamamen ayrılana kadar bu işlemi ara ara tekrarlayın. Aynı işlemi lastiğin diğer yanında da uygulayın. Lastik şimdi sökülmeye hazır. Lastik damağını yağlayın.
Lastik aletlerinin kıvrık ucunu, lastik ile jant arasına yer-leştirin, aralarında yaklaşık 10 inç / 25 cm mesafe bırakın. Aletin birini jantın merkezine doğru çekin, daha sonra ikinci aleti de aynı şekilde çekin. Damağı serbest bırakmak için aletin birini aynı konumda bırakın, diğerini çıkarın ve kıvrık ucu damak ile flanş arasına gelecek şekilde, ayrılan bölgenin biraz uzağına yeniden yerleştirin. Damağın tamamı janttan ayrılana kadar jant kasnağından ayrılan damağı itmeye devam edin.
Lastik aletinin düz ucunu damaklar ile her iki kasnak flanşının arasına yerleştirin, kıvrık kısım ikinci flanşın üstüne gelsin. Yerleştirdiğiniz aleti, jantın üstündeki lastik düzeneğine 90° açıyla konumlandırın ve damak bölge-lerini aletin her iki tarafında yağlayın. Lastik düzeneğini alete doğru eğin ve lastiği yerinden çıkarmak için sarsın.
30
Damak oturma yerini temizlemeyi ihmal etmenin yanı sıra, istenmeyen koşullarda lastikleri sık sık değiştirmek, lastik takımı için su bazlı yağlama maddeleri kullanmak hiç şüphesiz korozyon, alüminyum oksitlenmesi ve kir birikmesi nedeniyle hava kaybına neden olur.
Bazı kauçuk türleri eriyerek, jantın damak oturma yerine “yapışabilir”. Bu kauçuk ya da diğer kalıntıların yeni lastik takılmadan önce temizlenmemesi durumunda, pürüzlü yüzey hava kaybına neden olabilir.
Supap milinde supabın düzgün çalışmamasına neden ola-bilecek kir birikimini önlemek için damak oturma yerlerini temizlerken supap iğnelerini sökün.
Yeni bir lastik takmadan önce damak oturma yerlerini fırça ya da uygun bir araçla, pürüzsüz ve temiz bir yüzey elde edene kadar iyice temizleyin. Yüzeyde çizik veya oyuk oluşmasına neden olacak kuvvetli aşındırıcılar ve / veya aşırı güç kullanmaktan kaçının. Pürüzlü veya hasarlı yüzeyler sızıntıya neden olabilir.
Her iki damak oturma yerine, jant flanşlarına, jant omuz-larına ve jant kanallarının kıvrımlı taraflarına şerit halince ALgrease uygulayın.
Lastiğin her iki damağına da ALgrease uygulayın. Lastik üreticileri tarafından temin edilen montaj prosedürlerine ve güvenlik talimatlarına uygun bir şekilde lastik takma işlemine geçin.
5.g.vi. Lastik değiştirirken ALgrease kullanın
31
5
5.h. Balans Ayarlama
2005 Balans Ayarlama Kılavuzu’nun Yerine Geçer
Alcoa jantları tamamen makinede işlenmiş olduğu için balans ayarı yapmaya gerek yoktur. Ancak lastik-jant kom-binasyonu, ağırlık düzeltme işlemi gerektirebilir. Sıvı veya toz balans ayarı önerilmez. Kaplamalı balans ağırlıklarını tercih edin.
Ağırlığı 3,5 tondan az olan araç ve vanların balans ayarı yapılırken kurşun kullanılması yasal düzenlemelerle yasaklanmıştır. Bu kılavuz yazıldığı sırada belirtilen ağırlığı aşan ticari araçların balans ağırlıklarında hala kurşun kulla-nılıyor olabilir.
Son yirmi yılda, Alcoa jantlarında farklı jant flanş tasa-rımları kullanılmıştır. Öne çıkan 3 çeşit tasarım bulunur. Bu bölümde 90’lı yılların başından beri üretilen jantların balans ayarının nasıl yapılması gerektiği gösterilmektedir.
Dikkat
Düzgün bir şekilde kurulmayan ağırlıklar kullanım sırasında “fırlayabilir” ve araca zarar verebilir veya yaralanmaya neden olabilir.
Her zaman bu kılavuzda önerilen ya da balans ağırlığı üreticilerinin belirlediği prosedürlere uyun.
1. nesil Alcoa kasnak flanşı tasarımı
Klipsli ağırlıklar
Aşağıda sıralanan jantların balans ayarı 555 ve 556 olarak bilinen klipsli Hofmann ağırlıklarıyla yapılabilir. İstisnalar: bazı jantlar bugüne kadar bu tür balans ağırlıklarının kullanılmasına elverişli olmaya devam etmiştir. Bilgi için parça numarala-rına bakın.
1. nesil jant ebadı. Alcoa P/N17.5 x 6.00 (1) 66320X, 66340X17.5 x 6.75 (1) 66082X, 66347X, 66382X19.5 x 6.75 (1) 76347X, 76348X, 76448X, 76449X19.5 x 7.50 (1) 77340X19.5 x 8.25 (1) 78340X19.5 x 14.00 (2) 7434XX22.5 x 7.50 (1) 8735XX22.5 x 8.25 (1) 8835XX22.5 x 8.25 (2) 8845XX22.5 x 9.00 (1) 8935XX22.5 x 9.00 (2) 8945XX22.5 x 11.75 ofset 0 (2) 81352X, 81353X, 81354X, 81355X22.5 x 11.75 ofset 120 (2) 81356X, 81455X22.5 x 13.00 (2) 83352X, 83353X22.5 x 14.00 (2) 84151X
32
1. Kapalı taraf için Hofmann 555, açık tarafa için Hofmann 556 tipi kullanan jant ebatları. Bu jantlar, açık tarafta Hofmann 551-5 tipi yapışkanlı ağırlıkların kullanılmasına elverişlidir.
2. İki tarafta da Hofmann 556 tipi kullanan ancak aynı zamanda her iki tarafta 8845XX, 8855XX, 8945XX ve 8955XX dışındaki Hofmann 551-5 tipi yapışkanlı ağırlıklar da kullanabilen jant ebatları.
Yapışkanlı ağırlıklar.
Aşağıdaki jantların balans ayarları yalnızca yapışkanlı ağır-lıklarla yapılabilir ve başka hiçbir klipsli ağırlık tipini kul-lanmaya uygun değildir.
Hofmann 551-5 tipi yapışkanlı ağırlıklarla Alcoa jantlarının balans ayarını yapmaya yönelik talimatlar• Parça numaraları aşağıda belirtilen Alcoa jantları
Hofmann 551-5* tipi yapışkanlı ağırlıklarla balans ayarı yapılmak üzere tasarlanmıştır.
• 5* soneki, 180° ısıya kadar dayanıklı mavi bantlı yapış-kanlı ağırlıkları gösterir.
2. nesil Alcoa jant flanş tasarımı
• Bu jantların balans ayarı Hofmann 555 ya da 556 tipi klipsli ağırlıklarla yapılamaz.
• Bu ağırlıklar her zaman küçük tümseğe / kamaya, yani kasnak flanşına mümkün olduğunca yakına konmalıdır.
Yapışkanlı balans ağırlıklarının kullanımıyla ilgili talimatlar için bkz. Bölüm 5.h.ii.
2. nesil jant ebadı. Alcoa P/N19.5 x 7.50 77345X, 77346X, 77347X19.5 x 8.25 78345X. 78346X, 78347X22.5 x 7.50 8745XX22.5 x 8.25 8855XX, 8865XX22.5 x 9.00 8955XX, 8965XX22.5 x 11.75 ofset 120 81456X, 81556X, 81557X, 81558X EU
81753X, 81755X, 81756X22.5 x 11.75 ofset 135 81652X, 81655X
22.5 x 17.00 ofset -67 8405XX22.5 x 17.00 ofset -50 8425XX
3. nesil jant ebadı. Alcoa P/N22.5 x 11.75 ofset 0 8105XX, 81251X, 81252X22.5 x 11.75 ofset 120 81751X, 81752X22.5 x 11.75 ofset 135 81151X, 81152X, 81257X, 81258X22.5 x 15.00 ofset 120 85052X
2009 ve 2010 yıllarındaki bütün Alcoa jantları kasnak flanşı tasarımlarına doğru bir geçişe tabi tutulmaktadır, böylece bu jantlarda hem klipsli hem de yapışkanlı ağırlıklar kullanılabilir. Ancak, yeni klipsli ağırlık, kasnak flanşı tasarımı aynı olmadığı için yukarıda sıralanan 1. seri Alcoa jantlarında kullanılamaz.
3. nesil Alcoa kasnak flanşı tasarımı
33
5
5.h.i. Klipsli tip balans ağırlıkları
5.h.ii. Yapışkanlı tip balans ağırlıkları
Alcoa’nın 1. ve 3. nesil kasnak flanşı tasarımına atıfta bulunur
Alcoa jantlarında kullanılacak balans ağırlıklarını, lastik satıcılarının tedarikçilerinden temin edebilirsiniz. Radyal lastiklerde, ağırlık klipsinin kasnak flanşı üzerine geçi-rilmesi için gerekli boşluğun temin edilmesi amacıyla klipsli ağırlıklar yerleştirilirken lastik basıncının geçici olarak azaltması gerekebilir. Alüminyum jant yüzeyinde paslanma ve korozyon oluşmasını önlemek için yüzeyi kaplanmış balans ağırlıklarının kullanılması önerilir.
Dikkat
Kasnak flanşının aşırı derecede aşınması (bkz. Bölüm 6.f.) flanşın klipsli ağırlıkları düzgün bir şekilde tutamadığı durumlarda “yapıştırma” veya yapışkanlı jant ağırlıklarının kullanılmasını gerek-tirebilir.
Alcoa’nın 2. ve 3. nesil tipi kasnak flanşı tasarı-mına atıfta bulunur
Yapışkanlı ağırlıklar yalnızca belirtilen taraf-larda ve bölgelerde temiz zemine uygu-lanmalıdır. Bu ağırlıklar yalnızca araç çalışır haldeyken fren, süspansiyon, direksiyon veya diğer parçalarına temas etmeyecek şekilde bir konuma yerleştirilmelidir.
KONUMLANDIRMA:Jantın her iki tarafında da yapışkanlı ağır-lıkların kullanılması gereken belirli bir alan vardır.
Yalnızca 2. nesil Alcoa kasnak flanşı tasarımı olan jantlar:Bu ağırlıklar her zaman küçük tümseklere / kamaya, yani kasnak flanşına mümkün olduğunca yakına konmalıdır.
kapalı taraf açık taraf
dış iç
kapalı taraf açık taraf
34
PROSEDÜR VE YAPILMASI GEREKENLER:
1. SıcaklıkYapışkanlı ağırlıkları jantlara yapıştırmak için ortam sıcaklığının 10° C’nin üstünde olması gerekir. Jantın ve yapışkanlı ağırlığın sıcaklığı da 10° C ya da daha fazla olmalıdır. Yapışkanlı ağırlıkları kullanmadan önce jantların oda sıcaklığına ulaşmasını bekleyin (en az 10° C).
2. TemizlemeKullanmanız gereken ağırlık miktarına ve konumuna kadar verdikten sonra lekeler iyice temizlenmelidir ve toz, yağ ve silikonlardan tamamen arınmış olmalıdır. Bu durum hem yeni hem de eski jantlar için geçerlidir. Silikon ve yağı temizlemek için silikon çıkarıcı ya da başka uygun bir temizleyici kullanın. Silikon, balans ağırlıklarının tutkalını yok eder ve gevşemesine neden olur.
3. YapıştırmaHava kabarcıkları oluşmasını önlemek veya yapışkan tipi ağırlıklar ile jant yüzeyi arasında yeterli temas olmasını sağlamak önemlidir. Bu şekilde silikon içeren temizleme deterjanları tutkalı yok edip balans ağır-lığının janttan ayrılmasına neden olabilir. Ağırlıklar belirli bir kuvvetle (5 kg baş parmak basıncı) belirlenen alanlardaki küçük tümseğe uygulanmalıdır.
4. SüreMavi bantlı Hofmann ağırlıkları (551-5 tipi) nispeten daha az “başlangıç tutkal kuvveti”ne sahiptir. Balans ayarı yapılırken ağırlığın yeri, yapıştırma işleminden hemen sonra değiştirilebilir. Tutkal, oda sıcaklığında 24 saat kaldıktan sonra maksimum tutma gücüne ulaşa-caktır.
Kapalı tarafta yalnızca 50, 75 ve 100 gramlık Hofmann 551 tipi kullanılabilir. Bu tarafta 100 gramdan fazlasına ihtiyaç duyulursa ağırlıklar arka arkaya konulmalıdır.
Açık taraf, 50 ila 225 gram arasında değişen Hofmann 551 tipinin kullanılmasına olanak tanır.
Dikkat
Jantların soğuk bir ortamdan daha sıcak bir ortama taşınması jant yüzeyinde yoğuşma olmasına neden olur, bu da yapışkanı olumsuz yönde etkiler.
Bu durum, jant ile yapışkanlı ağırlık arasındaki temasın yetersiz olmasına neden olur.
Bu da kullanım sırasında ağırlıkların “fırlama-sına” ve araca zarar vermesine veya yaralanmaya neden olabilir.
35
5
Dikkat
Alcoa Wheel Products, politikası gereği, herhangi bir markayı ya da balans tozunu desteklememek-tedir.
Toz dengeleyicilerin Alcoa jantlarında kullanımı supapların tıkanmasına neden olabilir. Dengele-yici tozu kullanırken filtreli supap iğnesi kullanıl-ması önerilir. Alcoa jantlarının tasarımı ve bunlara karşılık gelen supaplar nedeniyle uzun supap iğnesinin ya da filtreli supap iğnesinin kurulması her zaman mümkün olmayabilir.
Balans tozu kullanılması, jant muayenesinde tozun kullanımına bağlı bozukluklar görülmediği sürece garantiyi geçersiz kılmaz.
Dikkat
Alcoa jantlarda sıvı lastik dengeleyicilerin veya yalıtıcıların kullanılması jant kasna-ğının yüzeyinde aşırı derecede hızlı korozyon oluşumuna neden olabilir.
Ağır şekilde korozyona uğramış jantların kullanıl-ması uygun değildir.
Sıvı lastik dengeleyiciler veya dolgu macunu kul-lanılması sonucu korozyona uğrayan Alcoa jantlar Alcoa sınırlı garantisi kapsamında değiştirilmez.
YAPILMAMASI GEREKENLER
• Kapalı tarafta 125 ila 225 gramlık ağırlıklar kullanmayın: bu ağırlıkların genişliği bu alandaki uygun yüzeyden fazladır.
• Hiçbir durumda 250 ve 300 gramlık ağırlıklar kullan-mayın: bunlar kapalı taraf için fazla geniş, açık taraf için de fazla uzundur. Bunlar fren parçalarını bozabilir. Alter-natif olarak daha küçük ebatlardaki ağırlıkları kullanın.
• Bozulmaya neden olabileceği için belirlenen alanlar dışında herhangi bir yapışkanlı ağırlık kullanmayın.
Daha fazla bilgi için Hofmann’ın web sitesine bakın: www.dionys-hofmann.de
5.h.iii. Balans sıvısı veya tozu
Sıvı veya toz balans ayarı önerilmez.
Sıvı veya toz dengeleyiciler iç lastiksiz lastiklerin iç astarına zarar verebilir. Bilgi için üreticinin önerilerine bakın.
36
5.i. Yağlama / ALgrease
5.i.i. Poyranın ve/veya jant göbek deliğinin yağlanması
5.i.ii. Bijonları ve somunları yağlama
Poyra kılavuzlu jantları takmadan önce, jant ve poyra kılavuzu arasında oluşabilecek korozyonun en aza indi-rilmesi için jant kılavuzunu veya poyra pabuçlarını su bazlı olmayan bir yağlayıcı madde ile bolca yağlayın. Jant ve poyra kılavuzları arasında meydana gelebilecek aşırı korozyon, jantın sökülmesini zorlaştırır. Jantın, poyranın ya da fren kampanasının yüzeyini yağlamayın (resme bakın).
Poyra pabuçlarını veya jant göbek deliğini su bazlı olmayan bir yağlayıcı madde ile bolca yağlayın.
ALgrease veya eşdeğeri yağlayıcı maddeler, ısıya dayanıklı olup alüminyum malzemeler ve lastikler için güvenlidir. ALgrease ayrıca lastik ve supapların takılması esnasında da kullanılabilir. Su bazlı olan veya ağır metal içeren diğer yağlayıcı maddeler korozyonu hızlandıracaklarından kul-lanılmamalıdır. ALgrease ürünlerini, Alcoa distribütörü-nüzden sipariş edebilirsiniz. ALgrease ile ilgili daha fazla bilgi için Alcoa Aksesuarlar Kataloğuna bakın.
burayı yağlayın
burayı yağlayın
burayı yağlayın
burayı yağlayın
Jantın, poyranın ya da fren kampanasının yüzeyini YAĞLAMAYIN.
Jantın, poyranın ya da fren kampana-sının yüzeyini YAĞLAMAYIN.
Poyra kılavuzlu jantlarda kullanılan somunlar için, somun ile bütünleşik pul arasındaki noktaya iki damla, her bijonun ucundaki ilk iki ya da üç vida dişine iki damla motor yağı sürün.
Böylece temas yüzeyleri arasında korozyon oluşumu en aza inecektir. Yeni donanımda yağlama yapmaya gerek yoktur.
burayı yağlayın burayı yağlayın
37
5
5.i.iii. ALgrease
JANTLARI TAKARKEN ALGREASE KULLANIN
Jantlar kullanımda olduğu sürece, jantın ve poyra bölge-sinin çevresinde toz toprak ve diğer yabancı maddeler birikir. Su ve yol tuzları, jant göbeğinde oksitlenmeye yol açabilir. Merkezleme kovanları ile bilhassa poyraların kesintisiz merkezleme uçları, jantların poyralara yapışma-sına neden olur, dolayısıyla jantların çıkarılması zorlaşır.
Temas halinde olan jant diski ile poyranın yüzeylerini temizleyin.
Kovanları ve poyra merkezleme uçlarını, ayrıca jantın poyra deliğinin iç kısmını iyice temizleyin. Pas, oksit ve toz izlerini temizlemek için tel fırça kullanın.
Jantın poyra deliğinin iç kısmına ve / veya kovanlar ile poyranın merkezleme ucuna ince bir tabaka şeklinde ALgrease sürün.
Jantların poyralara yapışıp kalmasını önlemek için jantı poyraya takmadan önce ALgrease kullanın. Eğer yapışma meydana geldiyse, jant çıkarıldığı zaman:
38
ALgrease alüminyum ve çelik üzerinde güvenle kullanı-labilir. ALgrease yüksek ve düşük sıcaklığa dayanıklıdır. ALgrease kullanılan parçalar ve yüzeyler korozyondan korunur. Jantlar her takıldığında ALgrease kullanılması önerilir.
Poyranın montaj bölgesi veya jant diskinin temas yüzeyle-rine ALgrease uygulamayın.
Su bazlı ya da metal içerikli başka yağlama maddeleri kul-lanmayın. Bu tür maddeler korozyon oluşumunun hızlanmasına yol açabilir.
5.j. Jantları (poyraya) yerleştirme
Jantların düzgün yerleştirilmesi için öneriler
Eğik, bozuk, çatlak veya hasarlı bijonları tespit edip değiştirin. Bozuk bijonları değiştirirken her zaman bozuk bijonun her iki tarafındaki bijonları da değiştirin. İki ya da daha fazla bijon bozuksa bu jant konumu için bütün bijonları değiştirin. Periyodik bakım ve bijon değiştirme uygulamaları için bijon üreticisine danışın.Bütün jant bağlama ekipmanları, kademe 8 ya da metrik çevrimi olarak 10.9 olmalıdır. Bijonları değiştirirken ekipman üreticisinin tavsiyelerine uyun.
BİLGİ• Herhangi bir engelden yeterince uzak olduğundan
emin olmak için jant teçhizat kontrolü yapın.• Maksimum jant yükünü aşmayın. Müşteri OEM araç yük
oranını maksimum jant yükü oranıyla kıyaslamalıdır.• Uygun lastik basıncı için lastik üreticisinin tavsiyesine
başvurun. Lastiği takmadan önce.
1. Bütün somunların düzgün şekilde torklandığından emin olun - sık sık kontrolden geçirin (bkz. Bölüm 5.n.ii.). Jant gevşekse, delikler ezilecektir (deforme olurlar). Bazı başlık somunları sıkı, bazıları gevşekse jantlarda çatlaklar oluşabilir veya bijonlar kırılabilir. Bu durum jantların gevşemesine ve araçtan ayrılıp çıkmasına yol açabilir. Bijon deliklerinden çıkan pas veya toprak izleri somunların gevşek olduğunu gösterir (bkz. Bölüm 5).
2. Şapkalı somunları sıkıştırmadan önce jant anahtarının uç kısmının düz olduğundan veya jant montaj yüzeyini koruyucu bir kalkanla kapladığından emin olun. Eğer bu kısım düz değilse anahtar ucu, başlık somunlarının çevresindeki jantı bozacaktır.
3. Bütün parça temas yüzeylerini pürüzsüz ve temiz tutun. Montaj yüzeylerindeki çamur veya çıkıntılar jantların gevşemesine neden olabilir. Pürüzlerin, sıy-rıkların vb. neden olduğu bütün çıkıntıları ortadan kaldırın. Montaj sırasında montaj yüzeyine toz toprak dökülmediğinden emin olun.
4. Alcoa tarafından onaylanmadığı takdirde montaj siste-minin temas yüzeylerinde ara burç veya kapak başlığı gibi yabancı maddeler kullanmayın. Alcoa dövme alüminyum jantları boyamayın.
5. Alcoa Dura-Bright® yüzey işlemli jantların monte edilmesi sırasında ufak çizikler ve sıyrıklar düzeltileme-yeceği için daha dikkatli olunmalıdır (özel uyarılar ve bakım uygulamaları için bkz. Bölüm 7.b.).
6. DiscMates™ jantlar arasında ve jantlar ile poyra veya fren kampanası temas yüzeyleri arasına yerleştirilmek üzere tasarlanmış koruma contasıdır (bkz. Bölüm 5.g.i.). DiscMates™ contalarının, lastik/jant takımı çıkarıldığı ve yeniden takıldığı zaman değiştirilmesi önerilir.
Uyarı
Düzgün bir şekilde takılmayan ya da bakımı yapıl-mayan jantlar güvenli olmayabilir veya düzgün çalışmayabilir.
Uygun jant kurulumuna veya bakım yöntemle-rine uyulmaması yaralanma veya ölüm ile sonuç-lanabilir.
Bu bölümde belirtilen uygun jant montajı ve bakım uygulamalarına uyun.
39
5
Uyarı
Bijon ile somun arasındaki vidaların iyice yerleş-memesi bijonun çatlamasına veya kırılmasına yol açabilir.
Bijon ile somun arasındaki vidaların iyice yerleş-memesi jantın gevşemesine yol açabilir.
Uygun jant kurulumuna veya bakım yöntemle-rine uyulmaması yaralanma veya ölüm ile sonuç-lanabilir.
5.k. Poyrayı merkezleme
5.l. Disk kalınlığı ve vidalı geçme
Ağır iş ticari araçlarında kullanılan tüm Avrupa tipi Alcoa jantları, poyra merkezlidir. Avrupa tipi Alcoa jantları, silindirik bijon cıvatası deliklerine sahip olup konik veya küresel somunların kullanıldığı bijon merkezleme işlemi için uygun değildir: Avrupa tipi ağır hizmet Alcoa jantla-rında bu tip donanımların hiçbir çeşidini kullanmayın.
Çelik poyra kılavuzlu jantlar için tasarlanmış poyralar, dub-lelenmiş alüminyum jantların yerleştirilmesi için yeterli kılavuz çıkıntı uzunluğuna sahip olmayabilir. Kılavuz çıkıntı uzunluğuna, bilhassa çelikten alüminyum ikililere geçiş yaparken çok dikkat edin. Dış jantın bağlı oldu-ğundan ve poyra kılavuzu ortalandığından emin olun.
Alcoa jantlarını satın almadan önce mutlaka kamyonu-nuzun, römorkunuzun ya da dingilinizin orijinal ekipman üreticisine danışın: merkezleme işleminin yeterli seviyede yapılabilmesi için kılavuz çıkıntı uzunluğu, tekli montaj için 5 mm veya üzeri, ikili montaj için ise 1x disk kalınlığı + 5 mm olmalıdır. Her iki durumda da boyutlar eğimli kenarları içermez. Daha uzun kovanların bulunması, montajı kolaylaştırır.
Korozyonu azaltmak ve lastiklerin değiştirilmesi ya da bakım amaçlı olarak jantları sökülmesini kolaylaştırmak için kovanlar üzerine mutlaka biraz ALgrease veya su bazlı olmayan bir yağlayıcı madde uygulayın.
Alcoa jantlarının montaj flanşı (19,0 - 28,5 mm) çelik jantların montaj flanşından (10-13 mm) kalındır. Bu nedenle farklı montaj ekipmanı gerekir.
Alcoa jantlarını doğru şekilde takmak için:• Bundan sonra Bölüm A’da tarif edildiği gibi standart
somunlarla birlikte daha uzun (değiştirme) bijonlar kullanın veya
• Bundan sonra Bölüm B’de tarif edildiği gibi standart uzunluktaki bijonlarla birlikte manşonlu somunları (Alcoa’dan temin edilebilir) kullanın
Aşağıdaki bilgiler için en son Alcoa Jant Teknik Özellikler Tablosu’na bakın: jant ebatları, parça numaraları, disk kalınlığı gibi ebat özellikleri ve uygulamalar.
40
5.m. Somunlar ve bijonlar
5.m.i. Bölüm A, Alcoa jantları standart somunlarla monte etme ve jant bijonlarını değiştirme
Bu şekilde montaj için gerekli Alcoa jant versiyonu, çelik jantların gerektirdiğinden daha uzun somun gerektirir. Bijon çıkıntısı jantın birini veya ikisinin disk kalınlığını, jant somununun boyunu ve ilave iki vida dişini kaplayacak kadar uzun olmalıdır.
Bijon çıkıntısı çok dikkatlice kontrol edilmelidir. Bijon çıkıntısı, poyranın, jant diskine temas eden düz montaj yüzeyinden bijonun dış ucuna doğru ölçülür.
Tekli montaj için gereken minimum bijon çıkıntısı = disk kalınlığı Alcoa jant + standart somun uzunluğu + 3 mm** @ M22, M20 veya M18 x 1.5
İkili montaj için minimum bijon çıkıntısı =2x disk kalınlığı Alcoa jant + standart somun uzunluğu + 3 mm** @ M22, M20 veya M18 x 1.5
** 7/8 inç- 11 BSF veya 7/8 inç - 14 UNF olması durumunda 2 tam vida dişi
BİLGİ • Toplam yüksekliği daha fazla olan altıgen somunlar
kullanıldığında bijon uzunluğu daha fazla olmalıdır.
41
5
5.m.ii. Bölüm A, bijon fazlalığı nasıl ölçülür?
Bijon çıkıntısı dingil ucunun montaj yüzeyinden ölçülür:• yani, disk frenli çalışan dingillerde poyradan ve kampana frenli çalışan dingillerde içten monte edilmiş kampanalardan
bijon ucunun dışındaki birinci tam vida dişine• yani, kampana frenli dingillerin dıştan monte edilmiş kampanalarından bijon ucunun dışındaki birinci tam vida dişine
1
2
4
5
6
3
6
4
1
5
3
içten monte edilmiş kampana dıştan monte edilmiş kampana
1. poyra2. açık omuz3. birinci tam vida dişi4. kampana 5. bijon çıkıntısı6. montaj yüzeyi
Tekli montaj:2 parçalı flanş somunuyla kullanmak ve bijonları değiş-tirmek için en küçük bijon fazlalığı şöyle olmalıdır: • M22, M20 veya M18 x 1.5 vida dişi ile kullanmak için 1x
disk kalınlığında Alcoa jant + somun yüksekliği + 3 mm (veya BSF veya UNF gibi diğer vidalama durumlarında 2 tam vida dişi)
• Örneğin 22 mm disk kalınlığı ve normal 2 parçalı flanş somunu M22 x 1.5 olan 1x 22.5 x 9.00 Alcoa jantın bijon çıkıntısı 22 + 27 + 3 = 52 mm olur.
İkili montaj:2 parçalı flanş somunuyla kullanmak ve bijonları değiş-tirmek için en küçük bijon fazlalığı şöyle olmalıdır: • M22, M20 veya M18 x 1.5 vida dişi ile kullanmak için 2x
disk kalınlığında Alcoa jant + somun yüksekliği + 3 mm (veya BSF veya UNF gibi diğer vidalama durumlarında 2 tam vida dişi)
• Örneğin 22 mm disk kalınlığı ve normal 2 parçalı flanş somunu M22 x 1.5 olan 2x 22.5 x 9.00 Alcoa jantın bijon çıkıntısı 2x + 22 + 27 + 3 = 74 mm olur.
Jant bijonlarının güvenli bir şekilde değiştirilmesi için bijon çıkıntısının aşağıdakileri kapsaması gerekir:
42
Bijon bulunabilirliği
26, 24 veya 21 mm montaj sisteminde daha uzun değiş-tirme bijon çeşitleri, yani daha uzun bijonlar ve standart somunlar için kamyonunuzun veya römorkunuzun orijinal ürün üreticisine danışın.
Ekstra uzun bijonlar
Bazı araç dingili üreticileri “kombine” veya ekstra uzun bijon uzunluğu sunarlar, bunlar hem daha ince çelik jantlar hem de daha kalın alüminyum jantlar için uygundur. Bazı durumlarda Alcoa jantlar bijonları değiştirmeye veya manşonlu somun satın almaya gerek kalmadan takılabilir. Doğru ve güvenli montaj yapmak için bu bölümde tarif edilen prosedürleri takip edin.
5.m.iii. Bölüm B, Alcoa jantlarını standart bijonlarla ve Alcoa manşonlu somunlarla monte etme
Özel bir manşonlu somun kullanıldığında, standart jant bijon uzunluğu daha kalın diskli Alcoa jantlarına uygun olabilir. Bu somunların gövdeleri veya manşonları montaj deliklerine uzanır ve standart bijon uzunluğunu telafi ederek yeterli vida geçmesi olmasını sağlar. Somun man-şonlarının daha kolay geçmesi için her zaman yalnızca uygun montaj deliği çapına sahip Alcoa jantı kullanın.
Manşonlu somunlar aşağıdakiler için uygundur:• Manşonlu somunla montaj için 32,0 mm montaj deliği
çapı: • M22 x 1.5 (Metrik, Volvo 2005 >) • 7/8” -11 BSF (Scania) • 7/8” -14 UNF (Volvo > 2004)• Manşonlu somunla montaj için 30,0 mm montaj deliği
çapı: • M20 x 1.5 (Metrik)• Manşonlu somunla montaj için 26,5 mm montaj deliği
çapı: • M18 x 1.5 (Metrik)
Somun deliği çapı hakkında bilgi için Alcoa Jant Teknik Özellikler Tablosu’na bakın. Emin olmadığınız durumlarda Alcoa yetkili satıcısına, distribütörüne veya Alcoa Wheel Products Belgium’a danışın.
Manşonlu somunlarla yapılan montajın doğru olması için yeterli vida geçmesi olmalıdır:
Bijon vida dişleri ile manşonlu somun arasındaki geçme uzunluğunun, bijon çapının % 95’ine veya daha fazlasına denk gelmesi tavsiye edilir.
Bijon ile somun arasında olması önerilen minimum vida geçme sayısı.
• M22 x 1.5 için 14 tam dönüş (Metrik, Volvo 2005 >)• M20 x 1.5 için 13 tam dönüş (Metrik)• M18 x 1.5 için 12 tam dönüş (Metrik)• 7/8” -11 BSF için 10 tam dönüş (Scania)• 7/8” -14 UNF için 12 tam dönüş (Volvo > 2004)
43
5
Tek takılan jantlar kısa kovanlı manşonlu somun gerektirir
Çift takılan jantlar uzun manşonlu somunlarla takılmalıdır
Bu boşluk (x) takılacak Alcoa jantının disk kalınlığından 2mm
az olmalıdır. Bu boşluğu, jant takılmadan önce somun, bijonda
çıkıntı oluşturduğunda belirleyin.
5.m.iv. Bölüm B, vidalı geçme yeterliliğini kontrol etme
Tekli veya eşlenmiş jantı, jantları emniyete alan en az iki somunla poyraya geçirin. Somunun birini sıkıştırın ve somun güvenli bir şekilde yerleşinceye kadar tam dönüşleri sayın.
Poyra kılavuzlu jantları manşonlu somunlarla merkezlemeyin
Somunun manşonları jantı/jantları merkezlemez; yine de bu montaj sistemi poyra kılavuzluğu ya da poyra mer-kezleyen dingil gerektirir. Merkezleme işleminin yeterli seviyede yapılabilmesi için kılavuz çıkıntı uzunluğu, eğimli kenarlar hariç, tekli montaj için 5 mm veya üzeri, ikili montaj için ise 1x disk kalınlığı + 5 mm olmalıdır (tekli ve ikili için).
Bütün Avrupa araçları için çeşitli vida dişi ebatlarında kısa ve uzun manşonlu somunları Alcoa’dan temin edebilir-siniz. Doğru kenetleme kuvveti elde etmek için gerekli tork miktarı kamyon / römork veya dingil üreticiniz tara-fından önerilir.
Vida dişi olmayan / alt tarafı çıkıntılı bijonlar
Vida dişi olmayan veya açık omuzlu bijonlar janta/jantlara kenetlemenin hatalı olmasına veya hiç kenetleme olma-masına yol açabilir. Manşonlu somunlar, jantlar doğru bir şekilde kenetlenmeden bile bijonun vida dişi olmayan kısmında veya açık omzunda “çıkıntılı” hale gelebilir.Alcoa jantları bu tip bijonlarla poyraya monte etmeden önce pul ile poyranın montaj yüzeyi arasındaki boşluk belirlenmelidir.
X
44
Bijonlar
Kullanım sırasında, bijon ebatları ve durumu çevresel koşullar, çoklu yeniden kurulumlar, uygun olmayan torklama ve diğer etkenlerden ötürü zamanla değişebilir. Periyodik bakım tavsiyeleri ve bijon değiştirme uygulama-ları için poyra ve bijon üreticinize danışın.
Eğik, bozuk, çatlak veya hasarlı bijonları tespit edip değiştirin. Bozuk bijonları değiştirirken her zaman bozuk bijonun her iki tarafındaki bijonları da değiştirin. İki ya da daha fazla bijon bozuksa bu jant konumu için bütün bijonları değiştirin.
Bütün jant bağlama ekipmanları, kademe 8 ya da metrik çevrimi olarak 10.9 olmalıdır. Bijonları değiştirirken ekipman üreticisinin tavsiyelerine uyun.
5.n. Jant Somunları
Uyarı
Janta temas eden krom kaplama yüzeyine sahip krom kaplama başlık somunlarının kullanılması jant kenetlenme-sinin azalmasına ve tutarsız olmasına yol açar.
Bu durum jantların gevşemesine ve araçtan ayrılmasına yol açarak ağır yaralanmalara veya ölüme neden olabilir.
Kesinlikle krom kaplama temas yüzeyli başlık somunlarını kullanmayın. Alcoa alüminyum jantlarında yalnızca önerilen ekipmanları kullanın.
45
5
5.n.i. İki parça altıgen başlı somun
Alcoa jantlarında kullanılan somunların tasarım ve özel-likleri DIN 74361 standardıyla uyumludur. Avrupa Alcoa jantları, aşağıdaki vidalamaya sahip iki parçalı altıgen başlı somunlarla kullanılır:
• M22 x 1.5• M20 x 1.5• M18 x 1.5• 7/8” - 11 BSF• 7/8” - 14 UNF
BİLGİ: • Herhangi bir Alcoa jant uygulamasında yekpare somun
kullanılması onaylanmaz.• Ağır yük araçlarında kullanılan Avrupalı Alcoa jantları
sıkıştırmak için poyra merkezleme sistemleri için tasar-lanan bütünleşik, serbest dönen pullu tek veya iki parça manşonlu somunlar kullanılmalıdır.
• Vida geçmesi yeterli olduğu takdirde, cıvata deliği çapına denk gelen, kamyonla birlikte verilen normal somunlar veya çelik jantla (römork) verilen dingiller de Alcoa jantlarıyla birlikte kullanılabilir (bkz. Bölüm 5.l. ve 5.m.).
• Aşağıdaki 2 parçalı altıgen başlı manşonlu somun çeşit-lerini Alcoa’dan temin edebilirsiniz:• M22 x 1.5 (Metrik, Volvo 2005 >)• M20 x 1.5• M18 x 1.5• 7/8”-11 BSF (Scania)• 7/8”-14 UNF (Volvo > 2004)
• Bazı araçlar sağdan dişli ve soldan dişli ekipmanla birlikte gelir. Bu araçların sağ tarafında sağdan dişli ve sol tarafında soldan dişliler bulunur. Bijonlardaki ve somunlardaki “R” ve “L” işaretleri sırasıyla sağ ve sol dişlileri gösterir.
Alcoa P/N Vida dişi ebadı Uygun Model Manşon Uygulama
GAX578032 M22 x 1.5 Metrik, Volvo 2005 > Kısa Tekli
GAX57803201* M22 x 1.5 Metrik, LH dişli Kısa Tekli
GAX578132 M22 x 1.5 Metrik, Volvo 2005 > Uzun İkili
GAX57813201* M22 x 1.5 Metrik, LH dişli Uzun İkili
GAX614230 M20 x 1.5 Metrik Kısa Tekli
GAX614330 M20 x 1.5 Metrik Uzun İkili
GAX542026 M18 x 1.5 Metrik Kısa Tekli
GAX542126 M18 x 1.5 Metrik Uzun İkili
GAX578432 7/8”-11 BSF Scania Kısa Tekli
GAX578532 7/8”-11 BSF Scania Uzun İkili
GAX578232 7/8”-14 UNF Volvo > 2004 Kısa Tekli
GAX578332 7/8”-14 UNF Volvo > 2004 Uzun İkili
(*)Şapkalı somunların parça numaralarındaki 01 eki soldan dişli versiyon olduğunu gösterir.
BİLGİ:• Manşonlu somunlar bijon uzunluğunu yeterli derecede telafi etmek için tasarlanmış olsa da minimal bir bijon çıkıntı-
sına, yani vida geçmesine gerek vardır (bkz. Bölüm 5.m.iii. ve 5.m.iv.).
46
5.n.ii. Somunları sıkıştırma
İki parçalı flanş somunları M22 x1.5, M20 x 1.5, M 18 x 1.5, veya 7/8 - 11 BSF veya 7/8 - 14 UNF farklı tork gerek-sinimine tabi olabilir. Uygun tork değerleri için araç veya dingil üreticisine danışın veya araç kullanma kılavuzuna bakın.
Poyranın kılavuz pedlerinden birini saat on iki yönünde konumlandırın. Jantları kılavuz pedlerine yerleştirdikten sonra iki parçalı bütün flanş somunlarını elle sıkıştırın, sonra da sahip olduğunuz jant için aşağıda gösterilen sırayı izleyerek uygun torka göre sıkıştırın.
5-50 mil / 8-80 km çalışmadan sonra, belgelenmiş filo uygulamanız aksini göstermiyorsa tork miktarı yeniden kontrol edilmelidir. Bundan sonra tork miktarını sıklıkla kontrol edin.
Somunlar sıkı tutulmalı, bijonlar ve somunlar sıklıkla kontrol ettirilmelidir.
Darbeli anahtarlar kullanıyorsanız, bunlar önerilen sınırlar dahilinde, torka tatbik edilmek için dikkatli bir şekilde ayarlanmalıdır. Somunların torklanması önerilen sırayla yapılmalıdır.
Her jant takıldıktan sonra somun torku, tork anahtarıyla kontrol edilmelidir. Gerekirse somunlar yeniden torklan-malıdır.
Lastik değiştirildiğinde somunlar ve bijonlar iyi durumda olduklarından emin olmak için muayene edilmelidir. Çatlamış ve ezilmiş veya hasar görmüş vida dişi tespit edildiği takdirde bunlar kullanımdan kaldırılmalıdır. Jant bijonlarını uygun şekilde kontrol edin.
BİLGİ: • Somunların sıklıkla sıkıştırılması gerekiyor, bijonlar
sıklıkla bozuluyor, jant somunu pulları bozuluyor veya cıvata delikleri eziliyorsa, ekipman ve montaj uygula-maları gözden geçirilmelidir.
On Bijon
Altı Bijon
Sekiz Bijon
47
5
5.n.iii. Jant somunlarının sıkılı kalmasını sağlayın
Uyarı
YAĞLAMA
Yağlayıcılar başlık somunu pulunda, yani somun-jant temas yüzeyinde kullanılmamalıdır.
Bijon vida dişlerinde ve / veya somunda aşırı miktarda yağlayıcı kullanılması tork miktarının aşırı olmasına yol açar. Aşırı tork bijonların gerilerek bozulmasına yol açabilir.
Yağlanan pullar fazla torka neden olabilir, bu da bijonların gerilerek bozulmasına yol açabilir. Bijon-ların bozulması jantların gevşemesine ve araçtan ayrılmasına yol açarak ağır yaralanmalara veya ölüme neden olabilir.
Yağlayıcılar başlık somunu pulundan, kazara somun-jant temas yüzeyinde kullanıldıysa tamamen temiz-lenmelidir.
Yağın, jant, poyra veya kampana montaj yüzeyine temas etmesine izin vermeyin. Bijon vida dişlerini yağlamak için aerosol kutusu kullanmayın.
Bkz. Bölüm 5.i. Yağlama / ALgrease.
EKSİK VE AŞIRI TORK
Eksik torklanan somunlar jantların gevşemesine, cıvata deliklerinin şeklinin bozulmasına, bijonların yorulmasına veya somunların kaybedilmesine, ayrıca cıvata deliği bölgesinde çatlaklar oluşmasına neden olur.
Fazla torklama bijonların gerilerek bozulmasına, tork kaybına ve erken yorulmaya yol açabilir.
Hem eksik hem de aşırı torklama jantların yerinden çıkmasına ve ağır yaralanma veya ölüme yol açabilir.
Jantlar, bijonlar ve somunlar dahil bütün parçaları kontrol edin. Jantların, poyraların ve kampana-ların montaj yüzeylerini kontrol edin. Kir, korozyon ve hasar olup olmadığını kontrol edin. Kir ve pası temizleyin, hasarlı parçaları değiştirin. Doğru sıkış-tırma sırasına ve tork seviyelerine uyun.
Jant başlık somunlarının sıkılı kalması sağlanmalıdır. İlk kullanımdan sonra veya söktükten sonra bütün başlık somunlarını uygun torkta olmaları için kontrol edin. Mola verildiğinde, jantları ve jant somunlarını muayene edin. Şapkalı somunlardaki kir izleri gevşeklik göstergesi olabilir.
Flanş somunları sıkılı tutulmalı, bijonlar ve somunlar sıklıkla kontrol ettirilmelidir. Lastik değiştirildiğinde somunlar ve bijonlar iyi durumda olduklarından emin olmak için muayene edilmelidir. Somunların sıklıkla sıkış-tırılması gerekiyor veya bijonlar sıklıkla bozuluyorsa, ekipman ve montaj uygulamaları gözden geçirilmelidir.
Uygun somun torku için aşağıdaki tabloya bakın:
İki parçalı flanş somunu kullanan poyra kılavuzlu
Montaj tipi Somun Vida Dişi Tork Seviyesi Nm
Metrik M18 x 1.5 340 – 400
Metrik M20 x 1.5 380 – 450
Metrik *1 M22 x 1.5 610 – 675
Scania 7/8 – 11 BSF 540 – 660
Volvo*2 7/8 – 14 UNF 640 – 700
48
İki parçalı flanş somununun düzgün takılması için, somun ile flanş arasındaki noktaya bir damla, her bijonun ucundaki ilk iki veya üç vida dişine de iki damla motor yağı sürülmelidir (bkz. Bölüm 5.n.ii.). *1 2005’ten sonraki Volvo dahil*2 2004’e kadar olan Volvo
BİLGİ:
1. Özel bağlayıcılar kullanıyorsanız (başlık somunları) önerilen tork değerleri için üreticiye başvurun.
2. Jant somunlarının belirlenen tork değerine göre sıkış-tırılması çok önemlidir. Gevşek jantlara neden olan eksik sıkıştırma, jantların, bijon ve poyraların zarar görmesine ve jantın kaybedilmesine yol açabilir. Aşırı sıkıştırma, bijonlara, somunlara ve jantlara zarar verebilir, ayrıca jantların gevşemesiyle sonuçlanabilir.
3. Uygun torklama yapıldığından emin olmak için bütün tork anahtarlarının, hava anahtarlarının ve diğer araçların çapı periyodik olarak ölçülmelidir.
Uyarı
Boyalı çelik ikili iç jantları dış alüminyum jantlara monte ederken iç çelik jantlardaki aşırı miktardaki boya katmanına karşı dikkatli olun.
Aşırı miktarda boya kenetlenme kuvvetini azal-tabilir ve jantların gevşeyerek ağır yaralanma ve ölümlere yol açmasına neden olabilir.
5.n.iv. Çelik jantlarla dubleleme
Çelik jantları Alcoa alüminyum jantlarla eşlerken, çelik jant üreticisinin önerilen tork ve jant montajında kullanılan dişli yağlarının kullanımıyla ilgili önerilerine uyun.
Bkz. Bölüm 4.g.
49
5
Uyarı
Yanlış jant somununun kullanılması tork kaybı, bijon bozulması ve jantların çatlaması gibi ağır yaralanma ve ölüme yol açabilecek durumlara neden olabilir.
Yalnızca her jant çeşidi için özel olarak tasarlanmış ekipmanı kullanın.
Uygun ekipman takımı için bkz. Bölüm 5.m. ve 5.n.
5.n.v. Hatalı montaj
Aşağıda hatalı jant montajı örnekleri bulunmaktadır.
1. poyra kılavuzlu Alcoa alüminyum jant2. bilyeli yatak başlık somunu3. yetersiz temas alanı
2
1
33
2
1
• Uzatılmış bijonlarla kullanmak üzere tasarlanmış jantlarda manşonlu başlık somunlarını kullanmayın.
• Manşonlu başlık somunlarıyla kullanmak üzere tasar-lanmış jantlarda ikili flanş somunu kullanmayın.
• Diğer herhangi bir jantta Volvo OE manşonlu başlık somunu kullanmayın.
• Bijonlu bilye / konik oturma jantlarıyla iki parçalı flanş somunları kullanmayın.
• Poyra kılavuzlu jantlarda bilyeli yatak veya konik oturma başlık somunu kullanmayın.
1. Bijonlu, bilyeli yatak alüminyum jantı2. iki parçalı flanş somunu3. (varsa) temas alanı az
50
6 Kullanımdaki jantlar
6.a. Yanlış kullanımdan kaçının
Jantların kötü kullanılması jant ömrünü kısaltır. Lastik değiştirme sırasında yeterince dikkatli olunmaması, jant kasnağının şiddetle vurulması, aşırı ısıya maruz bırakma veya yüksek hızda veya keskin dönüşlerde kaldırıma çarpma jantlara zarar verebilir.
Lastiği aşırı şişirmeyin. Lastik üreticisinin önerdiği basıncı kullanın ancak hiçbir koşulda soğuk şişirme basınç miktarını aşmayın. Lastiği monte etmeden önce, herhangi bir engelden yeterince uzak olduğundan emin olmak için jant teçhizat kontrolü yapın.
6.b. Baştan aşağı ve sık sık muayene edin
Güvenli işleyiş için jantların ve eklenmiş donanımın sık aralıklarla, hem araç içinden hem de araç dışından iyice incelenmesi gerekir.
Kullanımdaki jantlar düzgün ve güvenli bir performans için düzenli aralıklarla muayene edilmelidir.
Bir jantın etkin kullanım ömrünü tahmin etmek her zaman mümkün değildir. Jantlar sonunda eskiyecektir. Genel olarak, eski jantlar ve çok zor koşullarda kullanılan jantlar, kullanımdan kaldırılması gerektiğini gösteren açık işaretler için daha sık kontrol edilmelidir.
Açık bölgelerin tamamını sık sık kontrol edin. Jantları temizleyip çatlak ve diğer hasarlar olup olmadığına bakın. Ayrıca dış jant çıkarıldığı zaman dublelenmiş iç jantı da kontrol edin.
Lastik değiştirildiği zaman jantın tamamını iyice kontrol edin. Jantın şekline ve yüzeyine bilhassa dikkat edin.
Uyarı
Hasarlı lastikler ya da jantlar, lastik ve jantların patlayıcı bir şekilde birbirinden ayrılmasına yol açabilir. Patlayıcı bir şekilde ayrılma, ağır yaralanma veya ölüme neden olabilir.
Lastik ve jantları araçtan sökmeden önce hasar muayenesi yapın.
Hasar tespit edilirse, başlık somunlarını gevşet-meden önce lastiğin havası tamamen alınma-lıdır. Hasarlı lastikleri veya jantları kullanımdan kaldırın.
51
6
6.c. Isı hasarı
Aşırı ısıya maruz kalıp kalmadığını muayene edin. Aşırı ısıya maruz kalmış bir jant kavrulmuş ve yanmış gibi görünür. Aşırı ısıya maruz kalmış bir jant temizlendikten sonra iyi durumdaymış gibi görünebilir. Aşırı ısınmış bir jantı, görünüşü nasıl olursa olsun kullanmayın. Jant yanmış gibi görünmese bile, kömürleşme, erime, kabarma veya yanma belirtisi için etiketleri, lastik damağını, fren parçalarını ve DiscMate™’i kontrol edin.
Jantın rengi aşırı ısı nedeniyle solabilir. Donuk gri bir renk alabilir ve normal bir jantta olması gerektiği gibi cilalama sonrasında parlamaz.
Havası inik bir lastikle, aracı kenara çekmek için gereken süreden fazla kullanılmış bir jant aşırı ısı nedeniyle oluşa-bilecek hasara karşı kontrol edilmelidir.
Alcoa jantın üzerinde bulunan çıkartma logonun kabarmış, kararmış ya da çatlak gibi görünmesi, sağdaki resimde gösterildiği şekilde jantın aşırı ısıya maruz kaldığını gösterir veya alttaki resimdeki gibi renginin solduğunu gösterir.
2009 yılı Ocak ayından sonra kullanılan yeni Alcoa logosu ısı hasarını göstermeyebilir.
Uyarı
Ateş, frenin çalışmaması, jant taşıyıcı yüzeyinin bozulması, lastiklerin bozulması veya başka kay-nakların neden olduğu aşırı ısı metalin zayıflama-sına ve jant/lastik takımının patlayıcı bir şekilde ayrılmasına yol açabilir.
Jant/lastik takımının patlaması ağır yaralanmalara veya ölüme neden olabilir.
Aşırı ısıya maruz kalmış bir jantı hemen ve kalıcı olarak kullanımdan kaldırın.
52
Jantın aşırı ısıya maruz kaldığını gösteren işaretler için bütün dingil ucu parçalarını muayene edin. Fren kampanaları ve disklere bilhassa dikkat edin. Bu parçalardan biri fazla ısınmaya işaret ediyorsa, jant dahil bütün takım değiştirilmelidir.
2009 yılının Şubat ayından itibaren üretilen jantlarda, solda ve sağda gösterilen iç taraftaki yuvarlak damganın yanında, 1 inç veya 2,5 cm’lik parlak yuvarlak bir ısı göstergesi çıkartması, ayrıca yukarıdaki resimde gösterildiği gibi lastik tarafı kanalında, aynı 1 inç’lik parlak yuvarlak ısı göstergesi çıkartması bulunacak.
Bu yuvarlak etiketlerden birisi kabarma, kömürleşme, kararma veya çatlama belirtisi gösterirse, bu durum jantın aşırı ısıya maruz kaldığının işareti olabilir.
Isı GöstergesiIsı Göstergesi
53
6
Uyarı
52. SAYFADA TARİF EDİLEN DURUMLARDAN HERHANGİ BİRİ GÖRÜLÜRSE JANTI HEMEN KULLANIMDAN ÇIKARIN.
LASTİKTEKİ HERHANGİ BİR ISI HASARI, JANTIN RENGİNİN VE / VEYA FREN PARÇALARININ SOLMASI, AYRICA YANMIŞ VE KÖMÜRLEŞMİŞ ETİKETLER BU TÜR DURUMLAR ARASINDADIR.
6.d. Ebat kontrolleri
Açık tarafın çevre uzunluğunu kontrol etme
Uyarı
Yüksek basınçlı lastik ve jant kasnağı ayrılma-sına veya aşırı ısı hasarına maruz kalmış jantlar, artık basınç altında lastik damağını tutmak için gereken ebat ve şekle sahip olmayabilir.
Jant/lastik takımının patlaması ağır yaralanmalara veya ölüme neden olabilir.
Yüksek basınca, lastik ve jant kasnağının ayrılma-sına veya aşırı ısıya maruz kalmış bir jantı hemen ve kalıcı olarak kullanımdan kaldırın.
Uyarı
Havası inik lastiklerde çalışan veya başka fiziksel hasarlara sahip jantlar, artık basınç altında lastik damağını tutmak için gereken ebat ve şekle sahip olmayabilir.
Gerekli ebat ve şekilden yoksun jantlar lastik ile jantın patlayıcı bir şekilde birbirinden ayrılmasına ve ağır yaralanma veya ölüme neden olabilir.
Kullanımdaki jantlar montajdan önce muayene edilmelidir. Bu bölümde tarif edilen ebat muayenesi uygulamalarına her jant kontrolünde uyun.
54
Fotoğraf jant kasnağı bilye şeridini gösteriyor.Açık taraftaki damak oturma yerinin çevresini bilye şeridiyle ölçün.
Jantın açık tarafındaki damak oturma yerinin çevresi her lastik değişiminde kontrol edilmelidir. Açık taraf, disk yüzünün karşı tarafıdır. Merkez flanşlı geniş tabanlı jantlarda veya inseti 76 mm veya 3 inç’ten az olan jantlarda iki kasnak flanşı da kontrol edilmelidir. Montajdan önce jantlar muayene edilmelidir. Damak oturma yerinin çevre uzunluğu, jant kasnağı bilye şeridinin gösterdiği gerekli ebada eşit değilse, bu jantı hemen ve kalıcı olarak kulla-nımdan kaldırın.
Jant çevre uzunluğunu ölçmede kullanılan bilye şeritlerini şuradan satın alabilirsiniz MAKRA Manfred Kratzmeier GmbHWerner-von-Siemens-Straße 1576694 Forst / BadenAlmanya
Ebat kontrolleri / en iyi muayene yöntemi: jant kasnağı bilye şeridi kullanma
Ebat kontrolleri / 2. en iyi muayene yöntemi: bilye şeridi kullanılamıyorsa, marangoz gönyesi kullanın
KABUL EDİLEBİLİR
Yukarıdaki fotoğraf iki damak oturma yerine düzgün oturan marangoz gönyesini gösteriyor.
KABUL EDİLEMEZ
Yukarıdaki fotoğraf, gönye ile jant arasına kolaylıkla kredi kartı yerleştirebileceğiniz (yaklaşık 0,030 inç veya 0,76 mm), eksik ölçüde bir jantı gösteriyor.
55
6
Ebat kontrolleri / 3. en iyi muayene yöntemi: jantı aşağıda tarif edildiği gibi yuvarlama
Kasnağın açık kenarının şeklinin düzgün olduğundan emin olmak için her lastik değiştirmede jantları kontrol edin. Marangoz gönyesinin uzun tarafını jantın disk tarafının merkezine karşı yerleştirin. Kısa kenarını jantın her iki kasnak flanşına karşı 54. sayfada gösterildiği gibi uzatın. Bu işlemi, jantın çevresi boyunca eşit uzaklıktaki dört noktada tekrarlayın.
Kısa kenarın her noktada her iki kasnak flanşına da değmesi gerekir. Eğer, kısa kenar ile kasnak flanşı arasın-daki aralık kredi kartı kalınlığından fazlaysa (0,76 mm veya 0,030 inç kalınlık mastarı), jant kalıcı olarak kullanımdan çıkarılmalı ve hurdaya ayrılmalıdır.
BU MUAYENE TEKNİĞİ YALNIZCA İKİLİ VEYA DİSK YÜZLÜ JANTLARDA UYGULANABİLİR.
Bilye şeridi ya da marangoz gönyesi kullanamıyorsanız, jantı lastiksiz olarak, en az 10 feet ya da 3 metrelik, asfalt ya da beton kaldırım gibi pürüzsüz, düz, temiz bir zeminde yuvarlayın. Düz bir çizgi üzerinden sapma görülüyorsa, bu durum jantın düzgün ebat ve şekilden yoksun olabilece-ğini gösterir. Bilye şeridiyle düzgün bir şekilde kontrol edi-linceye kadar jantı kullanımdan kaldırın.
BU BÖLÜMDE TARİF EDİLEN MUAYENE YÖNTEMLERİNDEN HİÇBİRİNİ TAM OLARAK ANLAMIYORSANIZ AÇIKLAMA İÇİN +32 (0) 11 458 460’I ARAYARAK ALCOA İLE İLETİŞİME GEÇİN.
ikili jant tekli jant
56
6.e. Lastik aşınması veya sürüş sorunları
6.f. Kasnak Flanşının Aşınması
Alcoa jantlarını kullanıma sokmadan önce bu bölümü ve diğer bölümleri okumanız önerilir.
Lastik aşınması ya da sürüş sorunları yaşıyorsanız kaçıklık kontrolü yardımcı olabilir. Jantı araçtan ayırın, havasını indirin ve lastiği çıkarın (iç lastiksiz lastiklerin sökülmesiyle ilgili öneriler ve talimatlar için bkz. Bölüm 5.g.v.).
Jantı lastik olmadan yeniden araca takın. Jantın poyraya tam oturduğundan emin olmak için düzgün montaj pro-sedürüne uyduğunuzdan emin olun. Bu resimde göste-rildiği gibi jantın damak oturma yerini takip etmek için bir gösterge yerleştirin. Kadranda gözüken değişiklik miktarın not ederek jantı çevirin. Alcoa alüminyum jantlar yalnızca damak oturma yüzeylerinde kaçıklık için test edil-melidir. Toplamda 1,0 mm veya 0,04 inç veya daha düşük bir gösterge değeri kabul edilebilir.
Kasnak Flanşı aşınması garanti kapsamına girecek bir durum değildir. Yalnızca Dura-Flange® jantları, kenarların keskinleşmesine neden olan ve bakım gerektirebilecek aşınmaya karşı 24 aylık bir garanti sunar.
Kasnak flanşının yüzeyindeki düzensiz yıpranma, lastik damağında ve yanaklardaki aşınma nedeniyle oluşur. Jant flanş aşınması çoğunlukla ağır veya değişken yüklü uygu-lamalarda ortaya çıkar. Çalışma sırasında aşırı derecede kasnak flanşı aşınması yaşıyorsanız, Alcoa Dura-Flange® alüminyum jantları kullanmayı düşünün. Bu jantlar özellikle kasnak flanşı aşınmasını belirgin şekilde azaltmak için işlenmiştir.
Daha fazla bilgi için www.alcoa.com/alcoawheels/europe/en/info_page/duraflange.asp adresini ziyaret edin.
Kasnak flanşı aşınması çok fazlaysa jantları kullanımdan kaldırın. Aşırı aşınma, bölüm 6.f.ii.’de ayrıntıları bulunan Alcoa onaylı aşınma ölçümü ve prosedürü kullanılarak belirlenebilir. Kasnak flanşı aşınması kenarların keskin-leşmesine neden oluyor ve/veya lastiği kesiyorsa, bölüm 6.f.iii’de ayrıntıları bulunan Kenar Temizleme Prosedürleri kısmına bakın veya önerilen bakım prosedürleri için Alcoa ile iletişime geçin.
Lastik aşınmasının nedeni, lastiklerin düzgün yerleştiril-memesi de olabilir. Janta düzgün oturduğundan emin olmak için lastiği muayene edin. Lastik damakları düzgün oturmamış olabilir. Böyleyse, jantı araçtan ayırın, havasını indirin ve damak oturma yerlerini parçalayın (iç lastiksiz lastiklerin sökülmesiyle ilgili öneriler ve talimatlar için bkz. Bölüm 5.g.v.). Damak oturma yerlerini yeterli miktarda yağlayın ve lastik damaklarını yeniden düzgünce oturtun. Lastiği güvenlik kafesinde veya başka uygun bir koruma aracında yeniden şişirin.
57
6
BU ÖLÇÜMLER YALNIZCA JANT FLANŞI AŞINMASI İÇİN KULLANILIR. DAMAK OTURMA AÇI VEYA ÇAP ARACI DEĞİLDİR.
kabul edilebilir jant kabul edilebilir jant kabul EDİLEMEZ jant
bu alandaki gün ışığı kabul edilebilir kasnak olduğunu gösterir
bu alandaki gün ışığı kabul edilebilir kasnak olduğunu gösterir
bu alanda gün ışığı olmaması aşırı aşınma olduğunu gösterir
kasnak ölçümü
kasnak ölçümü
kasnak ölçümü
jant kasnağı jant kasnağı jant kasnağı
6.f.i Alcoa Kasnak Flanşı Aşınma Ölçümü talimatları
6.f.ii. Kasnak Flanşı Aşınmasını Belirleme
ADIM 1. Jant/lastik takımını araçtan sökün. Lastiğin havasını tamamen indirmek için supap iğnesini çıkarın. Alcoa jantların İç Lastiksiz Lastiklere Montajı (Bölüm 5.g.iii.) bölümüne uygun şekilde lastiği janttan ayırın.
ADIM 2. Jant lastikten ayrıldıktan sonra, açık taraftaki damak oturma yeri çevre uzunluğunun kabul edilebilir olduğunu doğrulayın (bkz. Bölüm 6.d.). Jantların aşırı kasnak flanşı aşınması nedeniyle (sağdaki fotoğraf “kabul edilemez”) kullanımdan çıkarılması gerekip gerekmediğini belirlemek için jant flanşını Alcoa kasnak flanşı aşınması ölçümü ile karşılaştırın.
Bunu belirlemek için yukarıda gösterilen kasnak flanşı aşınma ölçümü talimatlarına bakın. Alcoa kasnak flanşı aşınma ölçme aracınız yoksa ölçme aracını ücretsiz edinmek için +32 11 45 84 60’ı arayarak veya [email protected] adresine e-posta göndererek Alcoa Wheel Products Europe ile iletişime geçin.
kabul edilebilir
kabul edilemez
58
ADIM 3. Kasnak flanşı ölçümü, jantın kullanılabilir hale getirilebi-leceğini gösteriyorsa, kauçuk keskinlik ölçme aracı kulla-narak jant flanşının keskinliğini gözden geçirin. Bu ölçme araçları lastik yanağından bir bölümün veya uygun bir parça kauçuğun bir odun parçasına iliştirilmesiyle yapılır.
Jantın aşınma olan kısımda bu keskinlik gösterge ölçme aracını kullanarak aşınmanın, keskinlik göstergesin-deki kauçuğu kesecek veya lastiğe hasar verecek kadar keskin olup olmadığını belirleyin. Kauçuk kesilirse, kenar temizleme talimatlarını takip edin.
Kauçuk keskinlik ölçme aracı veya odun parçasına iliştirilmiş uygun bir parça kauçuk.
Jantın aşınma olan kısımda bu keskinlik gösterge ölçme aracını çalıştırarak aşınmanın, keskinlik göstergesindeki kauçuğu kesecek veya lastiğe hasar verecek kadar keskin olup olmadığını belirleyin.
BİLGİFlanş, keskinlik gösterge ölçme aracındaki kauçuğu kesiyorsa veya o kadar keskin olmak üzereyse, kenar, 59. sayfadaki kenar temizleme prosedürüne uygun olarak kesilebilir. Kauçuk kesilmiyorsa, kasnak flanşı aşınmasıyla ilgili başka bir işlem yapılmadan jant tekrar kullanılabilir. Damak ve yanak bölgesinde kesik olup olmadığını kontrol edin. Bu bölgelerde herhangi bir hasar yoksa, lastik tekrar kullanılabilir. Kesik lastikler kullanımdan kaldırılmalıdır. Bu sırada, herhangi bir başka hasar ihtimaline karşı lastik muayene edilmeli ve lastik üreticisinin önerdiği normal lastik prosedürlerine göre işleme tabi tutulmalıdır.
Her lastik değişiminde veya YILDA BİR KEZ kasnak flanşı aşınması ve keskin kenarlar olma ihtimaline karşı jantınızı kontrol edin. Bu uygulamaya uyduğunuz takdirde, kasnak flanşının lastiği kesme ihtimalini büyük oranda azaltırsınız.
Dikkat
Kullanılan jantların aşınmış kasnak flanşı bölgele-rinde el ve parmaklarınızla korumasız bir şekilde işlem yapmayın.
Aşınmış kasnak flanşı bölgeleri keskindir ve elinizi veya parmaklarınızı kesebilir. Kesikler enfeksiyona neden olabilir.
Kullanılmış jantları elle kontrol ederken veya kenar keskinliğini test ederken mutlaka eldiven kullanın.
59
6
6.f.iii. Kasnak flanşı bakımı / kenar temizleme prosedürleri
Jantlardaki kasnak flanşının aşınmasıyla oluşan keskin kenarları temizlemek için kullanılabilecek pek çok araç vardır. En çok kullanılan araçlardan bazıları şunlardır:
Eğe kullanımı, keskin kenarları temizlemek için son derece etkili olabilir.
Kasnak flanşı aşınmasının neden olduğu keskin kenarları temizlemek için hızlı ve etkili başka bir yöntem. Bileme maki-nesinin pedi, temizlenen alüminyumla dolup tıkanabileceği için dikkatli olun. Jantın aşınmasını önlemek için dikkatli olunmalıdır.
Bu yöntemle keskin kenarları çok hızlı ve etkili bir şekilde temizleyebilirsiniz. Bu araçları kullanan teknisyenler kenar-ların düzgün olması için çok dikkat etmelidir.
Zımpara makinesi, kesme taşı veya taşlama aracıyla kulla-nılan bu yöntem bir çeşit elektrikli taşlayıcıdır. Bu araç aynı zamanda çok hızlı ve etkilidir, jantta aşınma olmadan metali mümkün oluğunca düzgün bir şekilde temizlemek için dikkatli olunmalıdır.
Eğe
Havalı veya elektrikli bileme makinesi Kalıp taşlayıcı
Havalı zımpara veya elektrikli el zımpara makinesi
60
Dikkat
Keskin kenarları elle veya elektrikli aletlerle temizlemek eğe talaşı ve kıvılcım oluşturur. Pek çok elektrikli aletin kenarları keskindir veya kullanım sırasında ısınabilir. Bazı elektrikli aletler kullanım sırasında çok fazla ses çıkara-bilir.
Törpülenen metal keskin olabilir ve elektrikli aletler kullanıldığı zaman ciltte veya gözde ağır hasar oluşmasına yol açabilir. Elektrikli aletlerin neden olduğu gürültü duyma bozukluğuna yol açabilir. Keskin kenarlar kesiklere, ısınmış yüzeyler yanık oluşmasına neden olabilir. Kesikler ve yanıklar enfeksiyona neden olabilir.
El aletlerini veya elektrikli aletleri kullanırken mutlaka koruyucu gözlük, eldiven, koruyucu kıyafet ve kulak koru-yucusu gibi uygun güvenlik ekipmanları kullanın.
ADIM 4. Bu fotoğraflar kenar temizleme işlemini gösteriyor. Hangi aracı kullanırsanız kullanın, aracı jantın çevresinde çalıştı-rarak yalnızca keskin kenarı ortadan kaldırmaya yetecek kadar kısmı temizleyin. Temizlenen metal miktarı az olmalıdır. Keskinlik belirtisi olduğu durumlarda bu işlem her iki flanşta da gerçekleştirilmelidir.
Hangi yöntemi seçerseniz seçin, tek amaç yalnızca keskin kenarı temizlemektir. Kenarı düzeltmeye yetecek kadar metali temizleyin. Temizlediğiniz kenarın mümkün olduğunca düzgün olması için dikkatli olun. Jantta aşınma oluşmasını önleyin.
ADIM 5. Kenar temizlendikten sonra, hala keskinlik olup olmadı-ğını belirlemek için keskinlik gösterge ölçme aracını temiz-lenen kenar boyunca gezdirin. Kauçuk hala kesiliyorsa, keskin kenarı temizlemek için aynı adımları uygulayın. Keskin kenarı ortadan kaldırmak için her zaman minimum oranda malzemeyi temizleyin.
ADIM 6.Jantı güvenle destekleyecek kadar yükseklik olduğundan emin olmak için Alcoa Kasnak Flanşı Aşınması ölçme aracıyla kasnak flanşı yüksekliğini kontrol edin. Ölçme aracını jantın çevresinde tamamen gezdirdiğinizden ve flanşın hiçbir bölgesinin, ölçme aracının kabul edilebilir olarak gösterdiği miktarın altında olmadığından emin olun. Jant flanşının tamamı kasnak flanşı aşınma ölçümü sınırları dahilindeyse, jant tekrar kullanıma sokulabilir.
şiddeti kasnak flanşı aşınması keskin kenarı temizlenmiş kasnak
61
6
ADIM 7. Jantın kullanımdan kaldırılmasını gerektirecek başka durumlar olup olmadığını belirlemek için jantı mutlaka muayene edin. Bkz. Bölüm 6.b., c., d.
Uyarı
Alcoa alüminyum jantlarına veya kasnak flanşına uygulanan kaynak ve lehim işlemleri jantın zayıf-lamasına neden olacaktır. Zayıflamış ya da hasar görmüş jantlar, lastiklerin ve jantların patlayıcı bir şekilde ayrılmasına veya jantların araç üzerin-deyken bozulmasına yol açar.
Lastik ve jantların patlayıcı bir şekilde birbirinden ayrılması veya jantların araç üzerinde arızalan-ması ağır yaralanmaya veya ölümlere neden olabilir.
Alcoa alüminyum jantların yüzeyine kesinlikle kaynak veya lehim işlemi uygulamayın.
Uyarı
Alcoa Kasnak Flanşı Aşınma Ölçümü ile yeterli flanş yüksekliğine sahip olmadığı belirlenen jantları yeniden kullanıma sokmak lastik ve jantların patlayıcı bir şekilde birbirinden ayrılma-sına yol açabilir.
Patlayıcı bir şekilde ayrılma, ağır yaralanma veya ölüme neden olabilir.
Alcoa ölçme aracının belirlediği yükseklik değerinin altında kalan flanşa sahip jantlar, lastiğin kasnağa tutunmasını destekleyecek yeterli kasnak yüksekliğine sahip değildir. Yeterli kasnak flanşı yüksekliğine sahip olmayan jantları hemen ve kalıcı olarak kullanımdan kaldırın.
Uyarı
Ateş, frenin çalışmaması, jant taşıyıcı yüzeyinin bozulması, lastiklerin bozulması veya başka kay-nakların neden olduğu aşırı ısı metalin zayıflama-sına ve jant/lastik takımının patlayıcı bir şekilde ayrılmasına yol açabilir.
Jant/lastik takımının patlaması ağır yaralanmalara veya ölüme neden olabilir.
Aşırı ısıya maruz kalmış bir jantı hemen ve kalıcı olarak kullanımdan kaldırın.
BİLGİKasnak flanşının aşırı derecede aşınması (bkz. Bölüm 6.f.) kasnağın klipsli ağırlıkları düzgün bir şekilde tutamadığı durumlarda “yapıştırma” veya yapışkanlı jant ağırlıklarının kullanılmasını gerektirebilir.
62
6.f.iv. Dura-Flange®
Çalışma sırasında aşırı derecede kasnak flanşı aşınması yaşıyorsanız, Alcoa Dura-Flange® alüminyum jantları kul-lanmayı düşünün. Bu jantlar özellikle kasnak flanşı aşın-masını belirgin şekilde azaltmak için işlenmiştir. Yalnızca Dura-Flange® jantlar kasnak flanşı aşınmasında keskin kenar oluşmasına karşı 24 ay süreyle garanti altındadır.
Dura-Flange® Bölüm 6.f.iii’ye göre bakım gerektiren keskin kenarların oluşmasına neden olan aşınmaya karşı 24 ay süreyle garanti altındadır. Kasnak flanşı bakımı.
6.g. Çatlamış ya da hasar görmüş jant kontrolü
6.g.i. Montaj alanı
BİLGİDura-Flange® jantlarda bölüm 6.f.iii’de tarif edilen kasnak flanşı bakımı dahil hiçbir kenar düzeltme işlemi uygula-namaz.
Alcoa Dura-Flange® broşürünü www.alcoa.com/alcoawheels/europe/tr/info_page/downloads.asp adresinde bulabilirsiniz.
Jantları çatlak veya hasara karşı gözle kontrol edin. Hasarlı olduğu bilinen veya hasarlı olduğundan şüphe edilen jantlar kullanımdan kaldırılmalıdır.
Uyarı
Çatlamış veya hasar görmüş jantlar bozulabilir veya araçtan fırlayabilir.
Bozulan veya hareket halindeki araçtan fırlayan jantlar ağır yaralanmaya veya ölüme neden olabilir.
Çatlak veya hasarlı jantları hemen ve kalıcı olarak kullanımdan kaldırın.
Bijon deliğindeki çatlaklar genellikle uygun olmayan torklama (bkz. Bölüm 5.n.ii. ve 5.n.iii.), aşırı yükleme veya poyranın veya fren kampanasının montaj flanşını yeterince desteklememesi sonucu oluşur. Jantı kulla-nımdan kaldırın.
63
6
6.g.ii. Korozyon
Dikkat
Alcoa jantlarda sıvı lastik dengeleyicilerin veya yalıtıcıların kullanılması jant kasna-ğının yüzeyinde aşırı derecede hızlı korozyon oluşumuna neden olabilir.
Ağır şekilde korozyona uğramış jantların kullanıl-ması uygun değildir.
Sıvı lastik dengeleyiciler veya dolgu macunu kul-lanılması sonucu korozyona uğrayan Alcoa jantlar Alcoa sınırlı garantisi kapsamında değiştirilmez.
Sağda bir cıvata deliğinden ötekine uzayan bijon deliği çatlakları görülüyor. Bunun nedenleri: jant destek yüzeyi çapının eksik ölçülmesi, destek yüzeyinin düz olmaması, ilave parçaların hatalı olması (bkz. Bölüm 5.c.) ve torkun yetersiz olması (bkz. Bölüm 5.n.ii. ve 5.n.iii.) Jantı kulla-nımdan kaldırın.
Destek yüzeyinin bölüm 5.c.’deki tabloda önerilen çapa tam uyması gerekir.
Poyra / kampana temas bölgesinde çatlak veya başka hasarlar olup olmadığını kontrol edin.
Bazı ortamlar korozyon oluşmasına neden olabilir. En sık rastlanılan korozyon nedenleri şunlardır: karları temiz-lemek için kullanılan tuz, magnezyum klorür ve kalsiyum klorür bileşimi ile yüksek oranda asitli veya alkalin maddeler. İç lastiksiz lastikleri şişirmek için kullanılan hava veya lastiğin kendisi kuru değilse, jantın lastiğin altında kalan bölgeleri ağır şekilde korozyona uğrayabilir.
Poyra deliğinde şiddetli korozyon olan jantları kulla-nımdan kaldırın.
Damak oturma yeri, supap gövdesi ve poyra deliğinde oluşan korozyonun nedeni tutulmuş nemdir. Hafif korozyon, kasnağı koruyan, su bazlı olmayan lastik yağ-layıcılarla tel fırça kullanarak tamamen temizlenmelidir (bkz. Bölüm 5.j.). Şiddetli korozyona uğramış jantları kul-lanımdan kaldırın.
64
6.g.iii. Cıvata delikleri
6.g.iv. Disk bölgesi
Jantlar gevşekse, bijonlu jantlar ve poyra kılavuzlu jantlar hasar görebilir. Bijonlu jantlarda kabarmış veya uzamış bilyeli yataklar olup olmadığına bakın. Poyra kılavuzlu jantlarda uzamış bijon deliği olup olmadığına bakın. Fazla torklama bijonlu jantlardaki bilye yataklarının hasar görmesine ve poyra kılavuzlu jantların disk yüzeyinde hasar oluşmasına yol açabilir. Hasarlı jantları kullanımdan kaldırın.
KABUL EDİLEMEZ
Poyra kılavuzlu jantlar için - cıvata deliği çapının iç tarafında dişli izleri görmeniz normal olarak jantların gevşek olduğunu gösterir.
KABUL EDİLEMEZ
Poyra kılavuzlu jantlar için - cıvata deliğinin kabardığını görmeniz normal olarak jantların gevşek olduğunu gösterir.
El deliğinde çatlak olup olmadığını belirlemek için disk alanının iki tarafını da muayene edin. Çatlak bulduğunuz takdirde jantı kullanımdan kaldırın.
El deliğindeki çatlaklar genellikle jantlara fazla yük bindi-rilmesinden kaynaklanır.
65
6
6.g.v. Kasnak bölgesi
6.g.vi. Damak Oturma Yeri
Kasnak bölgesinde sıyrık, oyuk ve çatlak olup olmadığını kontrol edin. Supap gövdesi deliğinin çevresinde oluşan çatlaklar hava kaybına neden olabilir. Jantı kullanımdan kaldırın.
Supap gövdesi deliğinin çevresindeki çatlaklar genellikle jantlara fazla yük bindi-rilmesinden kaynaklanır.
Kasnak çevresindeki damak oturma yerinde oluşan çatlaklar hava kaybına neden olabilir. Jantı kullanımdan kaldırın.
Damak oturma yerindeki çatlaklar genel-likle jantlara fazla yük bindirilmesinden kaynaklanır.
66
7 Koruma ve Bakım
Düzenli temizleme
Jantları düzenli olarak buhar veya yüksek basınçlı suyla temizleyin. Deterjanı sulandırarak kullanım tavsiye edilir. Ağır alkali / asitli temizleyiciler kullanmayın.
ALclean ve ALpolish kullanın
Alcoa Brushed ve Mirror Polished jantlar kaplanmamıştır. Alcoa jantlarında kullanılan korozyona karşı yüksek dirençli alaşım oksitlenmeyi minimum seviyeye indirir. ALclean ve ALpolish sayesinde jantların orijinal parlaklı-ğını korumak çok kolaydır. Düzenli ve sık aralıklarla bakım yapmak jantınızın yıllarca parlak kalmasını sağlayacaktır.
Alcoa Dura-Bright® jantlarının parlak kalması için yalnızca sabun ve suyla yıkamak yeterlidir. Bu jantlar ALpolish gibi standart parlatıcılarla parlatılmamalıdır.
Korozyon
Alüminyum korozyona karşı doğal olarak dirençli olduğu için, Alcoa dövme alüminyum jantların boyanmasına gerek yoktur. Canlı hayvan taşımacılığı gibi bazı ortamlar korozyon oluşumuna neden olabilir. Korozyon oluşumuna neden olması muhtemel diğer maddeler tuz, ağır alkali maddeler ve klorür bileşimleridir. ALprotect kullanımı korozyonu azaltır ve jant korumasını iyileştirir.
Daha fazla bilgi için www.alcoa.com/alcoawheels/europe/en/info_page/wheelcare.asp adresini ziyaret edin.
7.a. Brushed ve Polished jantlarda korozyona karşı bakım (Dura-Bright® yüzey işlemli olmayan jantlar)
Aşağıdaki bilgi Dura-Bright® yüzey işlemli olmayan standart Alcoa dövme alüminyum jantlarına yöneliktir. Alcoa Dura-Bright® yüzey işlemli jantların kullanımı ve temizlenmesine yönelik özel talimatlar için bkz. Bölüm 7.b.1. Hortum kullanarak yüksek basınçlı suyla sık sık temiz-
leyin. Sulandırılmış deterjan kullanımı temizleme işlemini hızlandırır. Güçlü temizleyiciler kullanmayın.
2. Lastikler çıkarıldığı zaman jantın tamamı temiz-lenmeli ve kontrol edilmelidir. Bir fırça yardımıyla kasnağın lastik tarafındaki yabancı maddeleri temizleyin. Jantın görünen kısımlarındaki kir ve korozyonu temizlemek için tel fırça kullan-mayın. Hava odasının yüzeyini lastikler her değiş-tirildiğinde onaylanan bir yüzey koruyucu ve yağlayıcıyla iyice kaplayın (bkz. Bölüm 5.i.iii.).
3. Alcoa jantlarınızın orijinal görünümünü korumak için aşağıdaki önerilen prosedürlere uyun:a. Yeni jantları taktıktan sonra ve aracınızı çalış-
tırmadan önce, bir sünger, kumaş parçası veya yumuşak bir lif fırça yardımıyla açıkta kalan jant yüzeylerini yumuşak deterjan ve ılık su solüsyo-nuyla yıkayın.
b. Temiz suyla iyice durulayın.c. Su lekelerini önlemek için kurulayın.d. Görünüşlerini korumak için Alcoa araç jantlarını sık
sık temizleyin.
Bilgi için www.alcoa.com/alcoawheels/europe/en/info_page/wheelcare.asp adresindeki Jant Bakımı bölümüne bakın.
67
7
7.b. Dura-Bright® yüzey işlemli jantların bakımı ve temizliği
7.c. Dura-Flange® jantlarının bakımı
1. Dura-Bright® yüzey işlemli jantlar temizliğin kolay olması için tasarlanmıştır ve genellikle sadece su yeter-lidir. Yüzeye yapışan toprak suyla çıkmıyorsa ılık su kul-lanmayı deneyin ve yumuşak bir havlu veya güderiyle kurulayın. Toprak lekeleri hala çıkmıyorsa, ılık su ve yumuşak deterjan kullanın (mümkünse yüksek basınçlı elektrikli yıkayıcı yardımıyla). Üreticilerin tavsiyesi doğrultusunda mutlaka deterjanı seyreltin; kesinlikle deterjanı suyla seyreltmeden, doğrudan kullanmayın. Karıştırılmış, seyreltilmiş temizleyicinin asit / alkalin değeri pH 5 ile 9 arasında olmalıdır. Hidrok-lorik, sülfürik, nitrik veya hidroflorik asit kullanmaktan kaçının. Araba / kamyon yıkama işlemi öncesinde jantlarda kullanılan hidroflorik asit Dura-Bright® işlemli jantlarda kesinlikle kullanılmamalıdır.
2. Lastikler çıkarıldığı zaman jantın tamamı temiz-lenmeli ve kontrol edilmelidir (bkz. Bölüm 6.b.). Yumuşak bir fırça yardımıyla kasnaktaki (jantın lastiği destekleyen kısmı) yabancı maddeleri temizleyin. Hava odasının yüzeyini lastikler her değiştirildiğinde onaylanan bir yüzey koruyucu ve yağlayıcıyla iyice kaplayın (bkz. Bölüm 5.g.ii.).
3. Kullanım sırasında, yollardaki bozukluk ve/veya mekanik hasar nedeniyle Dura-Bright® jantlarında sıyrıklar veya çizikler oluşabilir. Böyle bir durum ortaya çıktığında yukarıda belirtilen normal yıkama ve temizleme talimatlarına uyun.
4. Dura-Bright® jantları kadar dayanıklı jantlar bile, başka bir jantla, poyraya veya kampanaya monte edildiğinde montaj bölgesi çizilebilir, zarar görebilir veya rengi solabilir. DiscMates™ gibi jant montajı yüzey koruyucu kullanımı kuvvetle tavsiye edilir.
Not: pH değerini, kimyasal MSDS’de (Malzeme Güvenliği Veri Tablosu) bulabilirsiniz. Konsantre bir temizleyici kulla-nıyorsanız, uygun dilüsyon ve pH değerini belirlemek için temizleme kimyasalı tedarikçinize danışın.
BİLGİDura-Bright® işleminde hasar, aşınma ve renk solmasına maruz kalmış Dura-Bright® jantlarının bakımı için, Dura-Bright® 2009 Mayıs servis bültenine başvurun. Bu bülteni Alcoa Wheel Products Europe’tan isteyerek edinebilirsiniz. Tel. +32 11 45 84 60.
1. Dura-Flange® jantlarında kenar düzeltmesi yapılamaz.2. Dura-Flange® kenarların keskinleşmesine neden olan
ve bakım gerektirebilecek aşınmaya karşı 24 aylık bir garanti sunar.
3. Hafif aşınmalar veya oyuklar garanti kapsamında değildir.
68
8 Sık kullanılan terimler sözlüğü ve çevirim katsayıları
8.a. Sık kullanılan terimler sözlüğü
1/2 İKİLİ ARALAMA - Eşlenen jantların iki merkez hattı ara-sındaki mesafenin yarısı. Ebatlar OUTSET ebadıyla aynıdır.
15° Orta ve ağır iş araçları için iç lastiksiz lastiklerde ve jantlarda kullanılan lastik damak yüzeyinin açısı.
1-PARÇA FLANŞ SOMUNU - Tek parça pul ve somun kom-binasyonunun herhangi bir Alcoa jant uygulamasında kul-lanılması tavsiye edilmez.
2-PARÇALI FLANŞ SOMUNU - Poyra kılavuzlu jantları emniyete almak için kullanılan iki parçalı pul ve somun kombinasyonu.
AÇIK TARAF - Disk yüzünün karşısındaki jant tarafı.
AYAK-LİBRE / NEWTON METRE - Şapkalı somuna veya başka bir parçaya uygulanan tork miktarının ölçüsü. Tork anahtarıyla ölçülebilir.
BİJON - Jantların başlık somunlarıyla tutturulduğu poyra yüzeyinden uzayan vidalı cıvata.
BİJONLU, BİLYELİ YATAK MONTAJI - Jantı merkezlemek ve emniyete almak için bijon ve küresel bilyeli yatak başlık somunları kullanan bir jant montaj sistemi (AB tipi Alcoa jantlarına uygulanamaz).
CIVATA ÇEMBERİ - Jantın cıvata deliklerinin (bijon delikleri) merkezleri tarafından tanımlanan çember, belirtilen çap ebatları inç veya milimetre cinsindendir (AB).
CIVATA DELİĞİ- Jant diskinde bulunan, içinden cıvata (bijon) geçen delik.
DAMAK OTURMA YERİ - Monte edilen lastik ile jantın birbirine temas ettiği yerde jantın dış kenarı boyunca uzanan bölge.
DC - Kanalın kısaltması.
DELİK - Bkz. “POYRA DELİĞİ”.
DİSK BÖLGESİ - Kasnağı destekleyen jantın dikey yüzü.
DİSKLİ JANT - Tek parça (dövme) veya iki parçalı (kaynak) disk ve kasnaktan oluşan takım.
DISCMATE™ - (jant contası) Korozyonu önleme amaçlı, poyra veya fren kampanası ile jant ve / veya iki jantın arasından geçen naylon bir 6-6 contadır.
Ft-lbs - ayak-libre ölçüsünün kısaltması (tork ölçümü).
HAVA ODASI - Lastik ve jant kasnağı veya iç lastik (iç lastik AB tipi jantlarda bulunmaz) tarafından çevrelenen boşluk.
in. - inç teriminin kısaltması.
INSET- Merkez hattı montaj yüzeyinin iç tarafına yerleşti-rildiğinde jant montaj yüzeyinden jant kasnağının merkez hattına kadar olan mesafe.
JANT KASNAĞI MERKEZ HATTI - Jant flanşlarının arasın-daki orta noktadan geçen, tekerin radyal eksenine doğru uzayan çizgi.
JANT MONTAJ YÜZEYİ - Montaj bölgesi, destek yüzeyi çapı, poyra veya fren kampanasına temas eden jant yüzeyinin bu kısmı.
KANAL - Jant kasnağının iç lastiksiz lastiklerin takılmasını sağlayan merkez veya kanal kısmı.İKİLİ JANT - Başka bir jantın disk tarafıyla eşleşebilen ve bunun sonucunda iç ve dış ikili jant grubu oluşturan jant.
KAPALI TARAF - jantın disk yüzü
KASNAK - Lastiği destekleyen jant kısmı.
KASNAK FLANŞI - Lastik damağını tutan kasnak yüzeyinin üzerinde uzayan kasnak kısmı.
kg - Kilogramın kısaltması (ağırlık ölçüsü), 1000 grama eşittir.
KILAVUZ ÇIKINTISI veya PEDİ / KOVANI - Poyra kılavuzlu jantları merkezlemek için yukarı doğru kaldırılmış yüzeyler / parçalardır.
KISA ŞAPKALI SOMUN - Tek jantları emniyete almak için kullanılan, kısa bir uzatma manşonuna sahip güçlendi-rilmiş başlık somunu (ayrıca bkz. UZAN ŞAPKALI SOMUN).
kPa - Kilopaskal teriminin kısaltmasıdır (basınç ölçüsü).
69
8.b. Çevirim Katsayıları
LASTİK DAMAĞI - Jant kasnağının köşeli yüzeyine temas eden lastik yüzeyi.
MAKSİMUM ŞİŞİRME - İzin verilen en yüksek miktardaki hava basıncı, normal ortam sıcaklığında, yaklaşık 20° C veya 68 F’de ölçülür.
MERKEZ DELİĞİ- Bkz. “POYRA DELİĞİ”.
mm - Milimetrenin kısaltması.
NEWTON METRE / AYAK-LİBRE - Şapkalı somuna veya başka bir parçaya uygulanan tork miktarı ölçüsü. Tork anahtarıyla ölçülebilir.
Nm - Newton metresinin kısaltması (tork ölçümü).
OFSET - Bkz. “OUTSET” VE “INSET” - Her bir jantın montaj yüzeyinden kasnağın merkez eksenine kadar olan mesafe.
OUTSET - Kasnak merkez hattı poyra yüzeyinin dışına takıldığında, jantın montaj yüzeyinden kasnağın merkez hattına kadar olan mesafedir. Bu ebat 1/2 İKİLİ ARALAMA ebadıyla aynıdır.
POYRA DELİĞİ- Jant diskinin merkezindeki delik, ebatları inç veya milimetre (AB) cinsinden belirtilmiştir.
POYRA KILAVUZLU MONTAJ - Jantı merkezlemek için poyra, emniyete almak için de iki parçalı flanş somunu kul-lanılan bir jant montajı sistemidir.
PSI - İnç kare libre teriminin kısaltmasıdır (basınç ölçümü).
ŞAPKALI DIŞ SOMUN - Dublelenmiş lastik çiftindeki bijonlu dış jantı emniyete almak için kullanılan ve şapkalı iç somuna vidalanan başlık somunu (AB tipi Alcoa jantla-rına uygulanamaz).
ŞAPKALI İÇ SOMUN - Çift bijonlu jant sistemine iç jant takmak için kullanılan başlık somunu (AB tipi Alcoa jantla-rında uygulanmaz).
TERSİNE ÇEVRİLEBİLİR - Lastik merkez ekseninin konumunu değiştirmeden, poyranın üzerinde tersine çev-rilebilen disk jantı için kullanılan terim.
TORK - Şapkalı somunları sıkıştırmak için kullanılan güç miktarı. Genellikle ayak-libre veya Newton metre cinsinden ifade edilir ve tork anahtarıyla ölçülür.
UZUN ŞAPKALI SOMUN - Çift jantları emniyete almak için kullanılan, uzun bir uzatma manşonuna sahip güçlendi-rilmiş başlık somunu (ayrıca bkz. KISA ŞAPKALI SOMUN).
İnçten Milimetreyeİnç x 25,4 = Milimetre
Milimetreden İnçeMilimetre x 0,03937 = İnç
PSI’den kPa’yaPSI x 6,8948 = kPa
kPa’dan PSI’yakPa x 0,145 = PSI
Libreden KilogramaLibre x 0,4536 = kg
Kilogramdan Libreyekg x 2,2046 = Libre
Ayak-libre’den Newton metreyeFt-lbs x 1,35582 = Nm
Newton Metreden Ayak-libreyeNm x 0,737562 = Ft-lbs
70
9 İletişim
Alcoa Wheel Products EuropeIndustrieweg 135Industrial Zone Ravenshout 7046B-3583 Beringen-PaalBelçika
Tel. +32 11 458 460Faks +32 11 455 630E-posta [email protected] www.alcoawheels.com
Ulaşmak istediğiniz bölgenin iletişim bilgileri için aşağıdaki adresi ziyaret ediniz. www.alcoa.com/alcoawheels/europe/tr/info_page/contact_us_europe.asp
Yasal Uyarı:
Bu broşür büyük bir özenle hazırlanmıştır. Yine de bu broşürdeki bilgilerin eksiksiz, hatasız veya güncel olduğu konusunda garanti verilemez.Alcoa Wheel Products bu broşürün içeriğinden veya kulla-nımından doğan sonuçlardan sorumlu tutulamaz.Bu nedenle bu broşürde sunulan bilgilerden hiçbir hak talep edilemez.Alcoa Wheel Products bu broşürdeki bilgileri önceden haber vermeksizin veya gerekçe belirtmeksizin değiştirme hakkını saklı tutar.
71
72
www.alcoawheels.com
ALCOA WHEEL PRODUCTS EUROPE
Industrieweg 135B-3583 PAAL - BelçikaTel. +32 (0)11 458460Faks +32 (0)11 [email protected]
Turk
ish -
April
201
0
