Upload
abeni
View
99
Download
6
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Ligjërata 3. Analiza e CVP për rritje të fitimit. Funksioni i kostove. Çfarë është funksioni i kostove ?. Është një shprehje matematikore që përshkruan se si ndryshojnë kostot me ndryshimin e nivelit të një aktiviteti. 1. Funksioni i kostove. Kosova Airlines ofron tri alternativa të - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Analiza e Analiza e CVP për rritje CVP për rritje të fitimittë fitimit
LigjërataLigjërata
33
Çfarë është funksioni i kostove?
Është një shprehje matematikore që përshkruan se si ndryshojnë kostot me ndryshimin e nivelit
të një aktiviteti
Kosova Airlines ofron tri alternativa të strukturës së kostove për të akomoduar
ekuipazhin e saj për një natë:
€60 për natë për shfrytëzim të dhomës
y = €60x
Pjerrësia e funksionit të kostove është €60.
€8.000 për muaj
y = €8.000
€8.000 quhet ndërprerje konstante
Pjerrësia e funksionit të kostove është zero
€3.000 për muaj plus €24 për dhomë
Ky është një shembull i kostove mikse
y = €3.000 + €24xy = €3.000 + €24x
y = a + bxy = a + bx
Variabile
FikseFikse
Mikse
Sjellja e kostove është termi i përgjithshëm që përdoret për të përshkruar nëse kostoja ndryshon kur ndryshon niveli i outputit.
Kostoja që nuk ndryshon me ndryshimin e outputit të veprimtarisë quhet kosto fikse,
Kostoja variabile rritet me rritjen e outputit të veprimtarisë dhe ulet në total me uljen e outputit të veprimtarisë.
Minutat e folur
Fat
ura
to
tale
e
tele
fon
it
Fatura e juaj totale është e bazuar në atë se sa minuta
keni folur.
Minutat e folur
Ng
arke
sa t
elef
on
ike
për
min
utë
Kosto totale për minutat e folur është konstante. P.sh. 8 cent për minutë.
Aktiviteti
Ko
sto
t
Kostot totale mbesin të njëjta brenda nivelit të ngushtë të aktivitetit
Kostot totale mbesin të njëjta brenda nivelit të ngushtë të aktivitetit
Aktiviteti
Ko
sto
t
Kostot totale rriten për një shumë të re të
kostove tek niveli i ri më i lartë i aktivitetit
Kostot totale rriten për një shumë të re të
kostove tek niveli i ri më i lartë i aktivitetit
15-15
Rritet Zvogëlohet
Kostot totale fikse mbesin të njëjta mbesin të njëjta
Kostot fikse për njësi zvogëlohen rriten
Merr në konsiderim shembullin e një koncerti ku bendi duhet të paguhet 48.000 € pa marrë
parasysh numrin e biletave që shiten
Merr në konsiderim shembullin e një koncerti ku bendi duhet të paguhet 48.000 € pa marrë
parasysh numrin e biletave që shiten
Kur aktiviteti . . . .
15-16
Numri I biletave te shit. 2,700 3,000 3,300
Kosto totale e bendit 48,000$ 48,000$ 48,000$
Kosto fikse per njesi 17.78$ 16.00$ 14.55$
Numri I biletave te shit. 2,700 3,000 3,300
Kosto totale e bendit 48,000$ 48,000$ 48,000$
Kosto fikse per njesi 17.78$ 16.00$ 14.55$
$48,000 ÷ 3,000 bileta = $16.00 per bilete
Numri i thirrjeve lokale
Fat
ura
baz
ike
mu
jore
e t
elef
on
it
Fatura juaj bazike e
telefonit është fikse dhe nuk
ndryshon nëse ju bëni më
shumë thirrje lokale
Numri i thirrjeve lokale
Fat
ura
baz
ike
mu
jore
e
tele
fon
it p
ër t
hir
rje
loka
le
Kostot fikse për thirrje lokale ulen, sa më shumë thirrje që të
bëhen.
TregtiaKMSH
TregtiaKMSH
ProdhuesitMD, PD dhe kostot indirekte variabile
ProdhuesitMD, PD dhe kostot indirekte variabile
Tregtia dhe prodhimiShitja me komision dhe
kostot e ngarkim shkarkimit
Tregtia dhe prodhimiShitja me komision dhe
kostot e ngarkim shkarkimit
Organizatat shërbyese Furnizimet dhe udhëtimet
Organizatat shërbyese Furnizimet dhe udhëtimet
Shembull i kostove normale variabile
Shembuj të kostove fikseShembuj të kostove fikse
Tregtia, prodhimi dhe shërbimetTaksa në pronë, sigurimet, zhvlerësimi, pagat
e shitjes, reklamat
Tregtia, prodhimi dhe shërbimetTaksa në pronë, sigurimet, zhvlerësimi, pagat
e shitjes, reklamat
15-20
Struktura e kostove fikse
Kostot fikse
Profiti
Humbja
Të ardhurat$
Njësitë1
0
15-21
Struktura e kostove variabile
Kostot variabile
Të ardhurat
Profiti
$
Njësitë01
Kompania blen dorëza për €52 për secilën biçikletë.
Çfarë është kosto totale e dorëzave nëse janë montuar 1.000 biçikleta?
1.000 njësi × €52 = €52.000
Çfarë është kosto totale e dorëzave kur montohen 3.500 biçikleta?
3.500 njësi × €52 = €182.000
Kompania shkakton €94.500 kosto lizingu brenda një viti.
Ky është një shembull i kostove fikse duke respektuar numrin e biçikletave të montuara
Çfarë janë kostot fikse (të lizingut) për një njësi nëse prodhohen 1.000 biçikleta?
€94.500 ÷ 1.000 = €94,50
Çfarë janë kostot fikse (të lizingut) për një njësi nëse montohen 3.500 biçikleta?
€94.500 ÷ 3.500 = €27
Çfarë është kosto për njësi (lizingu dhe dorëzat)kur kompania monton 1.000 biçikleta?
Kosto totale fikse €94,500+ Kostot totale variabile €52,000 = €146,500
€146,500 ÷ 1,000 = €146.50
27
€94,500
€94,500 + €52x
€146,500
Supozojmë se menaxhmenti i kompanisë ka koston për njësi prej €146,50 (lizingu dhe timoni).
Menaxhmenti ka buxhetuar kosto të ndryshme për nivele të ndryshme të prodhimit
Çfarë janë kostot e buxhetuara për prodhimin mesatar prej 600 biçikletave?
600 × €146,50 = €87.900
Çfarë janë kostot e buxhetuara për prodhimin mesatar prej 3.500 biçikletave?
3.500 × €146,50 = €512.750
Çfarë duhet të jenë kostot e buxhetuara për prodhimin mesatar prej 600 biçikletave?
30
Kosto totale fikse € 94,500Kostot totale variabile (€52 × 600 31,200Totali €125,700
€125,700 ÷ 600 = €209.50
Duke shfrytëzuar koston prej €146,50 për njësi do të mund të llogaritnim kostot
totale aktuale për 1.000 biçikleta
Çfarë do të jenë kostot e buxhetuara për 3.500 biçikleta?
Kosto totale fikse € 94,500Kostot totale variabile (52 × 3,500) 182,000Total €276,500
€276,500 ÷ 3,500 = €79.00
Në teori, kostot paraqiten në dy skajshmëri:- Kosto fikse absolute me koeficient të
reagibilitetit baras me zero- Kosto variabile proporcionale me koeficient të
reagibilitetit baras me një,- Në praktikë, në mes këtyre dy skajshmërive,
paraqiten një tërësi kostosh që nuk janë as tërësisht fikse absolute, por as tërësisht variabile proporcionale.
04/21/23
33
Kostot e përziera kanë komponentë variabile dhe
fikseMerr në konsiderim:
1.Shpenzimin e energjisë elektrike
2.Shpenzimet e qirasë
3.Shpenzimet e kafes në kafiteri
15-34
Shpenzimet
fikse
Shpenzimet
variabile
Aktiviteti (Kwh)
Ko
sto
t to
tale
të
shër
bim
it
Kostot totale të përziera
Kostot fikse të
ngarkimit mujor
me en.el.
Kostot variabile
për KW
Aktiviteti (kwh)
Ko
sto
t to
tale
të
en.e
l.
X
Y
Kostot totale mikse
Kostot e tilla zakonisht quhen kosto të tërësishme gjysmë fikse të përbëra nga komponenti fiks dhe variabil, për ndarjen e të cilave përdoren një varg metodash.
Cilat janë arsyet kryesore për ekzistimin e këtyre kostove?
04/21/23Skender Ahmeti
36
1. Ekzistimi i detyrueshëm i minimumit të organizimit, përkatësisht minimumit të pajisjeve që mirëmbajnë gatishmërinë e ndërmarrjes për prodhimtari. Deri te ai minimum kostot janë fikse, mbi atë minimum ato marrin karakter të kostove variabile
04/21/23Skender Ahmeti
37
2. Nga praktika e ndërmarrjeve, dimë se disa kosto kanë karakteristika fikse po ashtu edhe variabile. Kështu, kostot e ngrohjes në procesin e prodhimit lidhen me vëllimin e prodhimit, ndërsa kostot e ngrohjes së zyreve janë tërësisht të pavarura nga vëllimi i prodhimit. Në kontabilitet, kostot e ngrohjes tregohen në një llogari, pa marrë parasysh se kostot e para janë variabile, ndërsa të dytat fikse.
04/21/23Skender Ahmeti
38
3. Nganjëherë, është e pamundur sigurimi i materialit në sasi të nevojshme, andaj ndërmarrjes i duhet të furnizohet me sasi të mëdha, e cila ruhet e gatshme për t’u përdorur pas një kohe të caktuar. Derisa materiali (si kosto variabile) është në rezerva, ai shkakton kosto të caktuara fikse.
04/21/2339
Metoda empirike apo metoda e analizës kontabël
-Përcaktimi i komponentit fiks me ndihmën e përvojës
- Përcaktimi i komponentit fiks me ndihmën e koeficientit të
reagibilitetit
Metoda matematikore
1.Ndarja e komponentit fiks përmes interpolacionit
2.Ndarja e komponentit fiks përmes kostove margjinale
3.Ndarja e komponentit fiks përmes metodës së ekstremumeve
Analisti i kostove përdorë eksperiencën e tij për të ndarë kostot
totale në fikse dhe variabile
Ardi & Co. shet programe softweri
Shitja totale = €390.000
Kompania shet 1.000 programe
KMSH = €130.000
Paga e menaxherit = €60.000
Paga e asistentes = €29.000
Komisioni = 12% nga shitja
Çfarë janë kostot fikse totale?
€60.000 + €29.000 = €89.000
Çfarë janë kostot fikse për njësi të shitur?
€89.000 ÷ 1.000 = €89,00
Çfarë janë kostot variabile për njësi të shitur?
KMSH: €130.000KMSH: €130.000
Komisioni: €390.000 × 12% = €46.800Komisioni: €390.000 × 12% = €46.800
(€130.000 + €46.800) ÷ 1.000 = €176,80(€130.000 + €46.800) ÷ 1.000 = €176,80
Firma ka aktivitetin vijues të prodhimit dhe të mirëmbajtjes për dy muaj:
Duke përdorur dy nivelet e aktivitetit, llogarit: koston variabile për njësi; Kostot fikse, pastaj shpreh kostot përmes formës së ekuacionit Y = a +
bX.
Changein costChange in units
Kostot variabile për njësi = Ndryshimet në kosto ÷
ndryshimet në njësi
Metoda e ekstremumeve
Kostot variabile për njësi = $2,400 ÷ 3,000 njësi
= $0.80 për njësi
Metoda e ekstremumeve
Provojeni !
Kapaciteti i lartë për dhjetor: 55.000 orë makine
Kosto e elektricitetit: €80.450
Kapaciteti i ulët për dhjetor: 30.000 orë makine
Kosto e elektricitetit: €64.200
Çfarë është shkalla variabile?
(€80.450 – €64.200) ÷ (55.000 – 30.000)
€16.250 ÷ 25.000 = €0,65
Çfarë janë kostot fikse?
€80.450 = Kostot fikse + (55.000 × €0,65)
Kostot fikse = €80.450 – €35.750 = €44.700
€64.200 = Kostot fikse + (30.000 × €0,65)
Kostot fikse = €64.200 – €19.500 = €44.700
y = a + bx
y = €44.700 + (€0,65 × orët e makinës)
Përllogaritja e trendit linear përmes metodës së katrorëve të vegjël bazohet në funksionin:
Y = a + b xKu:Y - shuma e kostove të tërësishme,a - shuma e kostove fikseb - shuma e kostove variabilex - vëllimi i prodhimtarisë
04/21/23
04/21/23
Shembull:Q = 47.000 njësiQ1 = 53.840 njësi
KT = 1.162.560 €KT 1 = 1.3721.795 €
Në vazhdim kemi: Y = a + b x Y = a + 23,28 x Y = a + 23,28 * 47.000 a = y – 1.094.160 a = 1.162.560 – 1.094.160 a = 68.400 €
Kështu kostot fikse për periudhën në fjalë përbëjnë shumën prej 68.400 € nga shuma e tërësishme e kostove prej 1.162.560 € e kështu me radhë....
04/21/23
Pasqyra konvencionale e të ardhuravePasqyra konvencionale e të ardhurave
Pasqyra kontribucionale e të ardhuravePasqyra kontribucionale e të ardhurave
Shitja – KMSHKMSH =
Bruto marzha
–Shpenzimet
operative = Neto e ardhura
Bruto marzhaBruto marzha
Shitja –Kostot
variabile =
Marzha e kontributit
–Kostot
fikse = Neto e ardhura
Marzha e kontributit
Formati tradicional:
Shitja- KMSH = Bruto profiti- Shpenzimet operative
shpenzimet e shitjesshpenzimet e administratës
= Neto profiti
Formati kontribucional
Shitja- Kostot variabile
variabile të prodhimtarisëvariabile të shitjesvariabile të administratës
= Marzha e kontributit - Kostot fikse
fikse të prodhimtarisëfikse të shitjesfikse të administratës
= Neto e ardhura
Si përcaktohet pragu i rrezikut?
Meqenëse ne jemi të interesuar të dimë se si sillen të ardhurat, kostot dhe fitimet ndaj ndryshimit të vëllimit, është e natyrshme të fillojmë duke gjetur pragun e rrezikut (pikën kritike).
Dy metodat e përdorura më së shpeshti për gjetjen e pragut të rrezikut janë:
1.Metoda e të ardhurës operative2.Metoda e marzhës së kontributit
61
Çka është pragu i rrezikut?
Çka është pragu i rrezikut?
Të ardhurat Kostot=
Pragu i rrezikut
Kostot margjinale shprehin një term tjetër për kostot variabile. Termi “kosto margjinale” zakonisht aplikohet për kostot variabile për njësi të produktit apo shërbimit, kurse termi “kosto variabile” është më i zakonshëm në aplikimin e kostove burimore, siq janë kostot e materialit dhe të punës.
Përllogaritja margjinale, si e tillë, është formë e kontabilitetit të menaxhmentit që bazohet në dallimet në mes të:
a. Kostove margjinale të shitjes së produkteve apo shërbimeve, dhe
b. Kostove fikse, të cilat duhet të mbesin të njëjta për një periudhë kohore, në pajtim me shkallën e caktuar të aktiviteteve brenda asaj periudhe.
Kontributi është term që nënkupton “ dhënien e kontributit me qëllim të mbulimit të kostove fikse dhe të krijimit të fitimit”.
Para se të krijojë fitim në çfarëdo periudhe, firma duhet të mbulojë të gjitha kostot e saj fikse. Kjo pikë në të cilën firma mbulon të gjitha kostot quhet pikëthyerja apo pragu i rrezikut.....
Niveli i shitjes në të cilin e ardhura operative është e barabartë me zero
◦ Shitja mbi pragun e rrezikut rezulton me fitim◦ Shitja nën pragun e rrezikut rezulton me humbje
Dy metoda:◦ Qasja përmes pasqyrës së të ardhurave◦ Qasja përmes marzhës së kontributit
66
Përdorimi i të ardhurës operative Përdorimi i të ardhurës operative në analizën e CVP-sënë analizën e CVP-së
Përdorimi i të ardhurës operative Përdorimi i të ardhurës operative në analizën e CVP-sënë analizën e CVP-së
Ekuacioni narrativ
E ardhura nga shitja
– Kostot variabile
– Kostot fikse
= E ardhura operative
68
E ardhura nga shitja
Raporti i M.K
Marzha e kontributit
Kostot fikse totale
Raporti i M.K
Pragu i rrezikut në
euro
Supozoni se ju pyesin se sa njësi duhet shitur në mënyrë që të arrini rentabilitetin ose të keni fitim zero?
Ju mund të përgjigjeni duke vendosur të ardhurat operative në zero dhe më pas duke zgjidhur ekuacionin e të ardhurave për numrin e njësive.
• P.sh. Çmimi është 40 € për njësi dhe se kostot variabël për njësi janë 24 € (për 72.500 njësi të prodhuara). Kostot fikse janë 800.000 €. Në pragun e rrezikut, ekuacioni i të ardhurave operative do të ketë formën:
0 = (40 € x njësitë) – (24 € x njësitë) – 800.000 €0 = (16 € x njësitë) – 800.000 €16 € x njësitë = 800.000 € - 0 €Njësitë = 50.000
Supozojmë se kostot fikse janë €90.000. Sa njësi duhet të shiten me çmim prej €100
dhe me kosto variabile për njësi prej € 70 për të arritur pragun e rrezikut?
(€100 × njësitë e shitura) – (€70 × njësitë e shitura) – €90.000 = 0
Njësitë e shitura = €90.000 ÷ €30 = 3.000
Sipas qasjes sipas ekuacionit, pikë-thyerja në njësi kalkulohet si vijon:
Çmimi shitës për njësi × Njësitë e shituraÇmimi shitës për njësi × Njësitë e shitura
Kostot variabile për njësi × Njësitë e shituraKostot variabile për njësi × Njësitë e shitura
Kostot fikse E ardhura operativeE ardhura operative=
–
–
7-73
E ardhura nga shitja – Kostot variabile – Kostot fikse = Profiti
Çmimi Çmimi shitësshitës
për për njësinjësi
Vëllimi Vëllimi i shitjesi shitjesnë njësinë njësi
××KV KV përpër
njësinjësi
Vëllimi Vëllimi i shitjes i shitjes në njësinë njësi
××
(€500 × X)× X) (€300 × X)× X)–– –– €80,000 = €0
(€200X)X) –– €80,000 = €0
X = 400 X = 400 dërrasa surfimidërrasa surfimi
74
E ardhura nga shitja për njësi
Kostot variabile për njësi
Marzha e kontributit për njësi
Kostot fikseKostot fikse
Marzha e kontributit për njësi
Marzha e kontributit për njësi
Pragu i rrezikut në
njësi
Pragu i rrezikut në
njësi
Kostot fikseKostot fikse
Marzha e kontributit për njësiMarzha e kontributit për njësi
== Pikë thyerja Pikë thyerja ((në në
njësinjësi))
Totali Për njësi PërqindjaShitja (500 pllaka surfimi) 250,000$ 500$ 100%Minus: shp. variabile 150,000 300 60%Marzha e kontributit 100,000$ 200$ 40%
Minus: shp. fikse 80,000 Neto e ardhura 20,000$
Totali Për njësi PërqindjaShitja (500 pllaka surfimi) 250,000$ 500$ 100%Minus: shp. variabile 150,000 300 60%Marzha e kontributit 100,000$ 200$ 40%
Minus: shp. fikse 80,000 Neto e ardhura 20,000$
€80,000 €200
= 400 = 400 dërrasa dërrasa surfsurfimiimi
19-76
Pragu i rrezikut në njësiPragu i rrezikut në njësiPragu i rrezikut në njësiPragu i rrezikut në njësi
Kostot fikseMK për njësi
€24,000 € 8 = 3,000 3,000 njësinjësi
Pragu i rrezikut në euroPragu i rrezikut në euroPragu i rrezikut në euroPragu i rrezikut në euro
Kostot fikseRaporti i MK
€ 24,00040% = € 60,00060,000
(Kostot fikse + E ardhura operative)÷ MK për njësi = Njësitë
(€90,000 + 0) ÷ €30 = 3,000 njësi
19-79
Njësitë e shitura - 1,875 6,000 Shitja totale @ $28 -$ 52,500$ 168,000$ KV @ $12 - (22,500) (72,000) MK @$16 - 30,000 96,000 KF (30,000) (30,000) (30,000) Neto e ardhura (30,000)$ -$ 66,000$
E ardhura nivele të ndryshme
Ne kemi zhvilluar pasqyrën e të ardhurave për zero shitje, shitje në pragun e rrezikut dhe shitje për 6.000 njësi
Grafiku tradicional
Totali€
Shkalla e aktivitetit
Kostot fikse
Totali€
Shkalla e aktivitetit
Kostot fikse
Kostot totale
Grafiku tradicional
Totali€
Shkalla e aktivitetit
Kostot totale
Kostot variabile
Grafiku tradicional
Totali€
Shkalla e aktivitetit
Kostot totale
E ardhura totale
Grafiku tradicional
Totali€
Shkalla e aktivitetit
Kostot totale
E ardhura totale
PRr
HumbjaHumbja
FitimiFitimi
Grafiku tradicional
Analiza e CVP është një mjet i rëndësishëm për planifikimin dhe marrjen e vendimeve,
Meqenëse analiza e CVP thekson raportet reciproke të kostos, sasisë së shitur dhe çmimit, ajo sjell së bashku të gjithë informacionin financiar të firmës.
Është faktor me rëndësi në procesin e marrjes së vendimeve afat shkurtra përmes studimit të raporteve në mes vëllimit të prodhimit, kostove dhe të hyrave në shkallë të ndryshme të aktivitetit
Vendime tipike të tilla afat shkurtëra janë:
1.Vendimi fillestar është vendimi mbi përcaktimin se çka është njësia. Për firmat prodhuese kjo është e qartë, mirëpo firmat shërbyese përballen me një zgjidhje më të vështirë,
2.Vendimi i dytë ka të bëjë me ndarjen e kostove në përbërës fiks dhe variabël ( shih metodat për ndarjen e kostove të përziera).
Me qëllim të aplikimit praktik të analizës së CVP duhet pasur parasysh:
Të ardhurat për njësi supozohet të mbesin konstante. Fluktuimet në të ardhurën për njësi siç është diskonti janë të injoruara,
Kostot variabile për njësi mbesin konstante ndërsa ato totale ndryshojnë me ndryshimin e vëllimit të prodhimit. Me fjalë tjera, KTV lëvizin proporcionalisht me të ardhurat.
Kostot fikse mund të mbesin konstante ndërsa ato për njësi zvogëlohen me rritjen e vëllimit të prodhimit. Kostot fikse përfshijnë si ato fikse të prodhimtarisë ashtu edhe të shitjes dhe administratës,
Kostot mikse duhet të ndahen në komponentë variabile dhe fikse para se të shfrytëzohen për CVP analizën. Me këtë rast mund të shfrytëzohet secila nga metodat e aplikueshme....
1. Parashikimi i saktë I fitimit është thelbësore për të konstatuar marrëdhëniet në mes të kostos dhe fitimit, nga njëra anë dhe vëllimit, nga ana tjetër.
2. Kosto-vëllim-fitim analiza është e dobishme në ngritjen e buxhetit fleksibil që tregon kosto në nivele të ndryshme të aktiviteteve.
3. Kosto-vëllim-profit analiza ndihmon vlerësimin e performancës për qëllim të kontrollit të operacioneve të organizatës.
4. Analiza të tilla mund të ndihmojnë në formulimin e politikave të menaxhimit të çmimeve duke projektuar efektin e strukturave të çmimeve të ndryshme në kosto dhe fitim.
CVP analiza kërkon zëvendësimin e shumës së njohur në formulë për të përcaktuar një shumë të panjohur.
Raste të tilla janë:1. Përcaktim i sasisë për profitin e dëshiruar,2. Ndryshimi në çmimin shitës,3. Ndryshimi në kostot variabile4. Ndryshimi në kostot fikse etj.
Me fjalë të tjera, CVP është një mjet i menaxhimit të kontabilitetit që shpreh marrëdhënie në mes të vëllimit të shitjes me kosto, dhe të fitimit. CVP mund të përdoret në formën e një grafiku ose një ekuacioni. Kosto-vëllim-fitim analizë mund t'i përgjigjeni një numër pyetjesh analitike. Disa nga pyetjet janë si më poshtë:
Çfarë janë të ardhurat një organizate? Sa të ardhura duhet te bëje një organizatë për të arritur një
fitim në buxhet? Çfarë niveli i ndryshimit të çmimeve ndikon në arritjen e
fitimit në buxhet? Cili është efekti i ndryshimeve të kostos për përfitimin e një
operacioni?
Kompania dëshiron të filloj një vijë të re prodhimi, ndërsa ka planifikuar që, me qëllim që të jetë profitabile, duhet të arrijë një shumë të caktuar profiti. Për këtë qëllim i është kërkuar menaxherit të përcaktojë se çfarë sasie produktesh duhet shitur me qëllim të arritjes së shumës së caktuar të profitit...
Shkalla e dëshiruar e profitit quhet profit (apo e ardhura) cak.
92
93
Kostot fikse + E ardhura operative e dëshiruar
Raporti i marzhës së kontributit
Shitja cak në euroShitja cak në euro
Kostot fikse janë vlerësuar në €84,000 si dhe profiti i dëshiruar në €20,000. Çmimi shitës për
njësi është €27 dhe kosto variabile për njësi €16.
Shitjet (? njësitë) € ?Kosto variabile ?Marzha e kontributit € ? Kosto fikse 84,000E ardhura nga operacionet € 0
€27 16
€11
Në njësiNë njësi
PROFITI CAK – Qasja e marzhës së kontributit
Shitjet (? njësitë) € ?Kosto variabile ?Marzha e kontributit € ? Kosto fikse 84,000E ardhura nga operacionet € 0
Shitjet (njësi) =€84,000 + €20,000 (Kosto fikse + Profiti cak)
€11 (Marzha e kontributit për njësi)
= 9,455 njësi = 9,455 njësi
Në njësiNë njësi
€27 16€11
Profiti cak është shfrytëzuar këtu për
të ju referuar “të ardhurave nga operacionet.”
Profiti cak është shfrytëzuar këtu për
të ju referuar “të ardhurave nga operacionet.”
PROFITI CAK – Qasja e marzhës së kontributit
€27 16€11
Shitjet (9,455 njësitë x €27) € 255,285Kosto variabile (9,455 x €16) 151,280Marzha e kontributit € 104,005Kosto fikse 84,000E ardhura nga operacionet € 20,005
Nëse kompania shet 9,455 njësi me çmim prej 27 € ajo ofron profit prej 20.005 €.
Nëse kompania shet 9,455 njësi me çmim prej 27 € ajo ofron profit prej 20.005 €.
PROFITI CAK – Qasja e marzhës së kontributit
Nëse raporti i marzhës së kontributit është 40,74%, atëherë profiti cak i shprehur në euro do të jetë:
Shitja cak në euro = Kostot fikse + Profiti cak / raporti i marzhës së kontributit
Shitja cak në euro = 84.000 + 20.000 / 0,4074 = 255,285
97
PROFITI CAK – Qasja e marzhës së kontributit
Mund të shfrytëzohet po ashtu për të gjetur njësitë e shitjes së kërkuar për të fituar profitin cak.
Ekuacioni mund të jetë:
Profiti cak = [(Çmimi i njësive të shitura) x (Vëllimi i kërkuar i shitjes)] – [( KV për njësi)] x (vëllimi i kërkuar i shitjes)] – KF
P.sh. Neto profiti cak = (27 * X) – ( 16 * X) – 84,000
(ku X shpreh vëllimin e kërkuar të shitjes për të arritur profitin cak)
98
Ekuacioni i mësipërm mund të zgjidhet si vijon:
20,000 = 27 X – 16 X – 84,000 11 x = 64,000 X = 104,000 / 11 X = 9,455 njësi
99
Arritja e profitit cakArritja e profitit cakArritja e profitit cakArritja e profitit cak
E ardhura operative e dëshiruar € 60,000
€ 60,000 = (€ 400 x njësitë) – (€ 325 x njësitë) – €45,000
€ 105,000 = € 75 x njësitë njësitë = 1,400
PovuarShitja (1,400 njësi) $560,000Minus: KV 455,000MK $105,000Minus: KF 45,000E ardhura operative $ 60,000
PovuarShitja (1,400 njësi) $560,000Minus: KV 455,000MK $105,000Minus: KF 45,000E ardhura operative $ 60,000
E ardhura operative e dëshiruar 15% nga e ardhura nga shitja
0.15(€ 400)(Njësitë) = (€400 x Njësitë) – (€325 x Njësitë) – €45,000
€ 60 x Njësitë = (€ 400 x Njësitë) – €325 x Njësitë) – €45,000
Njësitë = 3,000
E ardhura cak si përqindje e të ardhurës nga shitjaE ardhura cak si përqindje e të ardhurës nga shitja
€ 60 x Njësitë = (€ 75 x Njësitë) – €45,000
€ 15 x njësitë = € 45,000
E ardhura neto = E ardhura operative – Tatimi në të ardhura
= E ardhura operative – (Shkalla e tatimit x E ardhura operative)
Profiti cak pas taksaveProfiti cak pas taksaveProfiti cak pas taksaveProfiti cak pas taksave
= E ardhura operative (1 – shkalla e tatimit)
Apo
E ardhura operative = E ardhura neto (1 – Shkalla e tatimit)
€ 52.650 = E ardhura operative – (0,10 x E ardhura operative)
€ 52.650 = 0,90 (E ardhura operative)
Profiti cak pas taksaveProfiti cak pas taksaveProfiti cak pas taksaveProfiti cak pas taksave
€ 58,500= E ardhura operative
Nëse shkalla e tatimit është 10 % dhe firma dëshiron të arrijë profit prej € 52.650. Sa duhet të jetë e ardhura e domosdoshme operative?
Sa njësi duhet të jenë shitur për të fituar të ardhur operative prej € 58.500?
Njësitë = (€ 45,000 + € 75,000)/ € 75
Njësitë = € 120,000/ € 75
Njësitë = 1,600 Provojmë:Shitja (1,600 njësi) $640,000Minus: KV 520,000KM $120,000Minus: KF 45,000E ardhura operative $ 75,000Minus: Tax.n’të A.(10%) 7,500 E ardhura neto $ 58,500
Provojmë:Shitja (1,600 njësi) $640,000Minus: KV 520,000KM $120,000Minus: KF 45,000E ardhura operative $ 75,000Minus: Tax.n’të A.(10%) 7,500 E ardhura neto $ 58,500
Profiti cak pas taksaveProfiti cak pas taksaveProfiti cak pas taksaveProfiti cak pas taksave
Secila kompani mundohet të dijë se sa janë mbi pragun e rrezikut. Teknikisht kjo quhet marzhë e sigurisë.
Ajo kalkulohet si diferencë në mes të shitjes së produkteve në shkallën e caktuar të aktivitetit dhe të shitjes së produkteve në pragun e rrezikut apo si diferencë në mes të shitjes totale (aktuale apo të projektuar) dhe të shitjes në pragun e rrezikut.
Shitja aktuale në dollar- Shitja në dollar në P.rr= Marzha e sigurisë në
dollar
Sa mund të shesim para se të
shkaktojmë humbje?
Shitja aktuale për njësi- Shitja në P.rr.
= Marzha e sigurisë për njësi
19-108
Marzha e sigurisë matë “mbrojtjen” në mes të shitjes së buxhetuar dhe pikës kritike. Ajo kuantifikon shumën me të cilën shitja aktuale mund të jetë më e ulët nga ajo e pritura para se kompania të fillojë të krijojë humbje. Me çmimin shitës prej 28€ për njësi, kosto variabile prej 12 €, kosto fikse totale prej 30.000 € si
dhe profit të dëshiruar prej 40.000 €, shitja e buxhetuar do të jetë:
=€€30,00030,000 + €40,000
€16 = 4,375 4,375 njësinjësiVëllimi i shitjes
(njësi)
Shitja në njësi në pragun e rrezikut duke supozuar se nuk ka profit, do të jetë:
= = 1,875 1,875 njësinjësi€€30,00030,000
€16Vëllimi në pragun e
rrezikut (njësi)
19-109
Në njësi Në dollarShitja e buxhetuar 4,375 122,500$ Shitja në Prr (1,875) (52,500) Marzha e sigurisë 2,500 70,000$
Marzha e sigurisë =
Shitja e buxhetuar – Shitja në pragun e rrezikut
Shitja e buxhetuar
Marzha e sigurisë =
€122,500 – €52,500€122,500 = 57.14%57.14%
• Nëse dëshirojmë të shohim ndikimin e taksës në profit në analizën e C-V-P, përdorim formulën vijuese:
Profiti neto i synuar• E ardhura operative e synuar = -------------------------------------- 1 – Shkalla e taksave • Nëse shfrytëzojmë të dhënat e shembullit të mësipërm duke
supozuar se shkalla e taksës në fitim është 57,14 %, kemi: 40.000 €• E ardhura operative e synuar = ------------------- = 93.327 €
1 – 57,14 %
Po ashtu, ne mund të shfrytëzojmë metodën e marzhës së kontributit me qëllim të përcaktimit të ardhurës operative të synuar, sipas formulës vijuese:
Sasia e produktit Kosto fikse+(Profiti neto i synuar/[(1–shkalla e taksës)]që kërkohen për = ---------------------------------------------------------------------------t’u shitur Marzha e kontributit për njësi 30.000 € + 40.000 (1 – 10%)Sasia e produkteve që = --------------------------------------------- = 3.938
njësikërkohen për t’u shitur 16
Menaxhmenti tenton të përcaktojë se si ndikojnë në proftin, çmimi shitës, kosto apo vëllimi...
Analiza “Çfarë nëse?”
112
113
Të gjitha do të kenë ndikim në
pragun e rrezikut
114
Shkaku Efekti Rezultati
Ndryshimi M.K P.rr.
Rritja e çmimit shitës Rritet Zvogëlohet
Ulja e çmimit shitës Zvogëlohet Rritet
KV për njësi rriten Zvogëlohet Rritet
KV për njësi ulen Rritet Zvogëlohet
KF rriten Pa efekt Rritet
KF ulen Pa efekt Zvogëlohet
19-115
Departamenti i Marketingut sugjeron që çmimi të Departamenti i Marketingut sugjeron që çmimi të ulet nga 28ulet nga 28 € € për produktin në 26 për produktin në 26€€, gjë kjo që do , gjë kjo që do ta bënte më atraktiv produktin në tregta bënte më atraktiv produktin në treg. . Presidenti Presidenti i kompanisë dëshiron të dijë efektin e një ulje të i kompanisë dëshiron të dijë efektin e një ulje të tillë të çmimit, në qëllimin e kompanisë për të tillë të çmimit, në qëllimin e kompanisë për të arritur profit prej 40.000 €.arritur profit prej 40.000 €.
Nga ju është kërkuar të përcaktoni numrin e Nga ju është kërkuar të përcaktoni numrin e produkteve që do të shitni për të fituar 40.000 € produkteve që do të shitni për të fituar 40.000 € me çmimin shitës prej 26 € për njësi.me çmimin shitës prej 26 € për njësi.
Provoni nëse mund të ofroni përgjigje në kërkesën Provoni nëse mund të ofroni përgjigje në kërkesën e presidentit para se të shkojmë në sllajdin tjetër.e presidentit para se të shkojmë në sllajdin tjetër.
19-116
Çmimi i ri shitës për njësi 26€ KV për njësi 12 MK e re 14€
Hapi 1
Vëllimi i shitjes Vëllimi i shitjes në njësinë njësi ==
Kostot fikseKostot fikse + + Profiti i dëshiruarProfiti i dëshiruar MK për njësiMK për njësi
Hapi 2
=€30,000 + €40,000
€14 = 55..000 000 njësinjësi
Hapi 3
19-117
Vëllimi i kërkuar i shitjes shprehur në euro është 700,000 € (25,000 njësi × 28 € për njësi) si mund të shihet më poshtë:
E ardhuraNjësitë e shitura 5,000 E ardhura @ $26 130,000$ Shpenzimet variabile 12$ (60,000) Marzha e kontributit @$14 70,000 Shpenzimet fikse (30,000) Neto e ardhura 40,000$
19-118
Kompania merr në konsiderim alternativën e paketimit të ri Kompania merr në konsiderim alternativën e paketimit të ri të produktit. Ky paketim i ri do të mund të shitet me çmim të produktit. Ky paketim i ri do të mund të shitet me çmim prej 27 prej 27 € dhe me kosto variabile prej 12 €€ dhe me kosto variabile prej 12 €. . Presidenti nuk është Presidenti nuk është në favor të produktit të ri dhe dëshiron të dijë se sa njësi në favor të produktit të ri dhe dëshiron të dijë se sa njësi duhet shitur për të arritur profitin prej 40.000 duhet shitur për të arritur profitin prej 40.000 €€
Nga ju do të kërkohet të përcaktoni se sa njësi duhet shitur me qëllim Nga ju do të kërkohet të përcaktoni se sa njësi duhet shitur me qëllim të arritjes së kësaj shume të dëshiruar të profitittë arritjes së kësaj shume të dëshiruar të profitit!!
19-119
Çmimi i ri i shitjes 27$ KV për njësi 12 MK për njësi 15$
Hapi 1
Vëllimi iVëllimi ishitjes në njësishitjes në njësi ==
Kostot fikse Kostot fikse + + Profiti i dëshituarProfiti i dëshituar MK për njësi MK për njësi
Hapi 2
=€30,000 + €40,000
€15 = 4.6674.667 njësinjësi
Hapi 3
19-120
Me çmimin shitës prej 28 € për njësi, shitja në euro është e barabartë me 175,000 €:
E ardhuraNjësitë e shitura 4,667 E ardhura @ $27 126,009$ KV @ $12 (56,004) M.K @$15 70,005 Kostot fikse (30,000) Neto e ardhura 40,005$
19-121
Presidenti i kompanisë ka kërkuar nga ju të përcaktoni shitjen e dëshiruar nëse kostot e reklamës zvogëlohen në 20.000 € nga niveli i planifikuar prej
30.000 €.
=€€220,0000,000 + €40,000
€15 = 44.000.000 njësinjësiVëllimi i SalesShitjes në njësi
E ardhuraNjësitë e shitura 4,000 E ardhura @ $27 108,000$ KV @ $12 (48,000) MK @$15 60,000 Kostot fikse (20,000) Neto e ardhura 40,000$
19-122
Menaxheri i marketingut beson se zvogëlimi i çmimit shitës në 25 € për njësi do të rritë shitjen për 615 njësi. Vëllimi paraprak i shitjes ishte:
=€€220,0000,000 + €40,000
€13 = 4,4,616155 njësi njësiVëllimi në P.rr
(njësi)
In DollarsÇmimi i ri i shitjes 25$ KV për njësi (12) MK 13$
In DollarsNjësitë paraprake të shit. 4,000 Njësitë shtesë të shitjes 615 Vëllimi i pritur i shitjes 4,615
Pas aplikimit të ndryshimeve
19-123
E ardhuraNjësitë e shitura 4,615 E ardhura @ $25 115,375$ KV @ $12 (55,380) MK @$13 59,995 Kostot fikse (30,000) Neto e ardhura 29,995$
Situata e propozuar
Pasi që e ardhura e Pasi që e ardhura e buxhetuar do të bie për buxhetuar do të bie për
5,0005,000 € €, , propozimi nuk do propozimi nuk do të pranohettë pranohet!!
E ardhuraNjësitë e shitura 4,000 E ardhura @ $27 108,000$ KV @ $12 (48,000) MK @$15 60,000 Kostot fikse (20,000) Neto e ardhura 40,000$
Situata ekzistuese
19-124
Pasi që projekti i mëparshëm nuk u pranua, menaxheri i marketingut beson se rritja e shpenzimeve të reklamës për 12,000 € do të rritë vëllimin e
shitjes në 6.000 njësi. MK do të mbetet e njëjtë në 13 € për njësi. A duhet kompania të shkaktojë shpenzime shtesë të reklamës apo jo?
E ardhuraNjësitë e shitura 6,000 E ardhura @ $25 150,000$ KV @ $12 (72,000) MK @$13 78,000 Kostot fikse (32,000) Neto e ardhura 46,000$
Situata e propozuar
ProfitProfitii = = MKMK – – KFKF
ProfitProfitii = (6,000 × 1 = (6,000 × 133€) – €) – 332,000 €=2,000 €= 4646,000,000 € €
E ardhuraNjësitë e shitura 4,615 E ardhura @ $25 115,375$ KV @ $12 (55,380) MK @$13 59,995 Kostot fikse (20,000) Neto e ardhura 39,995$
Situata e ekzistuese
19-125
Menaxhmenti ka mundësi të zvogëlojë KV në 10€ për njësi dhe po ashtu ka vendosur të zvogëlojë çmimin shitës për njësi në 23€ (kështu që MK tani është 13€). Më tutje,
menaxhmenti beson se nëse kostot e reklamës ulen në 10,000€, kompania edhe më tutje
mund të pret shitje prej 6.000 njësi.
A duhet menaxhmenti të adoptojë këtë plan?
Menaxhmenti ka mundësi të zvogëlojë KV në 10€ për njësi dhe po ashtu ka vendosur të zvogëlojë çmimin shitës për njësi në 23€ (kështu që MK tani është 13€). Më tutje,
menaxhmenti beson se nëse kostot e reklamës ulen në 10,000€, kompania edhe më tutje
mund të pret shitje prej 6.000 njësi.
A duhet menaxhmenti të adoptojë këtë plan?
19-126
ProfitProfitii = = MKMK – – KFKF
ProfitProfitii = ( = (6.06.000 × 100 × 133€) – €) – 3030,000€ =,000€ = 48.00048.000€€
E ardhuraNjësitë e shitura 6,000 E ardhura @ $23 138,000$ KV @ $10 (60,000) MK @$13 78,000 KF (30,000) Neto e ardhura 48,000$
Situata e propozuar
E ardhuraNjësitë e shitura 6,000 E ardhura @ $25 150,000$ KV @ $12 (72,000) MK @$13 78,000 Kostot fikse (32,000) Neto e ardhura 46,000$
Situata ekzistuese
Marzha e kontributit për njësi zëvendësohet me marzhën e kontributit për njësitë e përziera.
Njësia e përzier përbëhet nga numri specifik i secilit produkt në raport me shitjen e përzier të produkteve.
Shitja e përzier shpreh raportin e vëllimit të produkteve të ndryshme.
Firma ofron informacionet vijuese:
Bicikleta Karroca TotalShitja 250,000$ 100% 300,000$ 100% 550,000$ 100%KV 150,000 60% 135,000 45% 285,000 52%MK 100,000$ 40% 165,000$ 55% 265,000$ 48%
KF 170,000 E ardhura neto 95,000$
Raporti i përbashkët i MK është:
$265,000 $550,000
= 48% (rrumbull.)
Bicikleta Karroca TotalShitja 250,000$ 100% 300,000$ 100% 550,000$ 100%KV 150,000 60% 135,000 45% 285,000 52%MK 100,000$ 40% 165,000$ 55% 265,000$ 48%
KF 170,000 E ardhura neto 95,000$
Pragu i rrezikut në dollar është:
$170,000 0.48
= $354,167 (rrumbull.)
Bicikleta Karroca TotalShitja 250,000$ 100% 300,000$ 100% 550,000$ 100%KV 150,000 60% 135,000 45% 285,000 52%MK 100,000$ 40% 165,000$ 55% 265,000$ 48%
KF 170,000 E ardhura operative 95,000$
Shembull tjetër
132
3 2Shitja e përzier
M.K për njësi€2 €1
KF = €8,000
3 2Shitja mikse
MK për njësi€2 €1
€80003(€2) + 2(€1) = 1,000 “pako”
Pragu i rrezikut
3 2Shitja e përzier
x 1,000 3,000
x 1,000 2,000
Pako të “P.rr”
Njësi të “P.rr”
Për të arritur pragun e rrezikut duhet shitur 3.000 spray dhe 2.000 lëngje
Pasqyra e të ardhurave
Shitja (njësi)
* MK për njësi
MK totale
Min. Kostot fikse totale
Profiti para taksave
Spray
3.000
* 2
€6.000
Lëngje
2.000
* 1
€2.000
Totali
€8.000
(8.000)
-0-
Supozojmë se Ardi dhe Zana planifikojnë të shesin dy lloj pajisjesh në vend të njërës.
Ata vlerësojnë se shitja do të jetë 3.000 njësi pajisjesh primare dhe 1.000 njësi pajisjesh dytësore.
Kjo është një shitje e përzier me raport 3:1. Ata presin që 3/4 e pajisjeve të shitura të
jenë primare dhe 1/4 pajisje dytësore.
Primare DytësoreÇmimi shitës €100 €154Shpenzime variabile 70 100Marzha e kontributit 30 54Shitja e përzier(njësitë) 3 1
€ 90 € 54
Primare DytësoreÇmimi shitës €100 €154Shpenzime variabile 70 100Marzha e kontributit 30 54Shitja e përzier(njësitë) 3 1
€ 90 € 54
Totali është €144.
Marzha mesatare e kontributit
€144 ÷ (3 + 1) = €36
Shitja në pragun e rrezikut€90.000 ÷ €36 = 2.500 nj.Shitja në pragun e rrezikut€90.000 ÷ €36 = 2.500 nj.
2.500 × 3/4 = 1.875pajisje primare
2.500 × 1/4 = 625pajisje dytësore
1.875 primare × €100 = €187.500 625 dytësore× €154 = 96,250Pragu i rrezikut €283.750
€90.000 ÷ €144 = 625paketuar në mix
€90.000 ÷ €144 = 625paketuar në mix