ANALIZA-OSNOVNIH-SREDSTAVA

8/16/2019 ANALIZA-OSNOVNIH-SREDSTAVA

1/12

SADRZAJ

UVOD.................................................................................................2

1. ANALIZA RANDMANA OSNOVNIH SREDSTAVA....................................3

1.1 Odnos izmedu ukupne proizvodnje i ukupnih osnovnih sredstava.........................................3

1.2. Odnos izmedu ukupne proizvodnje i opreme..........................................................................3

1.3 Odnos izmedu ukupne proizvodnje i ostvarenih mašinskih sati.............................................3

2. ANALIZA VELIINE! "#A$O"#I I "#$%%$E O"NOVNI' "$E("#AVA..................)

2.1 Ana*iza ve*i+ine osnovnih sredstava..........................................................................................)

2.1.1 Procentualno ucešce ono!n"# re$ta!a u u%u&noan'a(o!an").................................................................................*

2.1.2 Anal"+a ono!n"# re$ta!a a a a&e%ta &er&e%t"!e ono!n"#....................................................................................................,

2.2 Ana*iza stepena istrošenosti osnovnih sredstava......................................................................,

2.3 Ana*iza strukture osnovnih sredstava.......................................................................................-

2.3.1 Procentualno ucešce &o-e$n"# %ate'or"-a ono!n"# re$ta!a u....................................................................................................

2.3.2. Precentualno ucešce /u$uc"# %a&ac"teta 0ono!na re$t!a u

2.3.3. Procentualno ucešce a$ašn-"# %a&ac"teta 0ono!na re$t!a u....................................................................................................

2.3.* O$no "+)e$u ono!n"# re$ta!a u &r"&re)" " ono!n"#re$ta!a u...................................................................................

2.3.,. Procentualno ucešce &olo!n"# " ne&olo!n"# ono!n"#re$ta!a u...................................................................................

3. ANALIZA STEPENA ORI4EN5A OSNOVNIH SREDSTAVA.....................

3.1 &apa+iteti osnovnih sredstava...................................................................................................

3.2 /aktori koji uti+u na koriš+enje kapa+iteta............................................................................10

). ANALIZA %#IAA O"NOVNI' "$E("#AVA NA OI 4$OIZVO(NE I NA#$O5&OVE 4$OIZVO(NE......................................................................................................11

ZAL5U4A.......................................................................................12

http://var/www/apps/conversion/tmp/scratch_3/HYPERLINK%23_Toc451726295http://var/www/apps/conversion/tmp/scratch_3/HYPERLINK%23_Toc451726295


2/12

UVOD

Da bi menadžment jednog preduzeca raspolagao bitnim informacijama koje bi ga podstaklena adekvatne poteze u pogledu konsolidovanja preduzeca, potrebno je da se više pažnje

posveti analizi osnovnih sredstava.Stepen otpisanosti osnovnih sredstava se iz godine u godinu povecava. Ukupna osnovnasredstva su dostigla stepen otpisanosti od 4,!" , dok je kod opreme stepen otpisanostidostigao cak #!,$". S tim u vezi potrebno je naglasiti da se posebno isticu stope otpisanostiosnovnih sredstava kod proizvodnje nafte i gasa, cak $%,$", a kod opreme $%,!".

&izak nivo upotrebljivosti osnovnih sredstava za posledicu je imao smanjenje fizickesposobnosti osnovnih sredstava, kao i nedoststak novcanih sredstava za nove nabavke.Da bi se izvršila analiza uticaja osnovnih sredstava na obim proizvodnje i na troškove

proizvodnje, potrebno je izvršiti sledece analize'%. (naliza randmana osnovnih sredstava). (naliza velicine, starosti i strukture osnovnih sredstava na obim proizvodnje i na troškove

proizvodnje

*. (naliza povezanosti randmana osnovnih sredstava sa drugim ekonomskim indikatorima

2


3/12

1. ANALIZA RANDMANA OSNOVNIH SREDSTAVA

Svaka oblast poslovanja mora jasno da percipira najvažniji zadatak poslovanja.U poslovanju sa osnovnim sredstvima, najvažniji zadatak se ogleda u ucinku, prinosu ilirandmanu koji se postiže iz raspoloživih sredstava. +andman osnovnih sredstava se izražavaindikatorom koji u brojiocu sadrži ukupnu proizvodnju a u imeniocu osnovna sredstva.

1.1 Odnos izmedu ukupne poiz!odn"e i ukupni# osno!ni# seds$%!%

(nalizirajuci odnos izmedu ukupne proizvodnje i ukupnih osnovnih sredstava, možemo dobiti podatak o tome da li se i kako fizicka sposobnost osnovnih sredstava smanjuje u nekomvremenskom periodu.

r.b. ozicije )--% )--) )--*% Ukupna proizvodnja $$.# %,)*-,#!.$- %,!4#,#!#.$) Ukupna osnovna sredstva $*4.#! %,%$,)4!.$ %,!*,4-$.!#* %') %.-# %.-* %.-%

/ornja tabela pokazuje odnos izmedu ukupne proizvodnje i ukupnih osnovnih sredstava. &a

svakih %-- dinara ukupnih osnovnih sredstava odnosilo se u )--%. god. %-# dinara ukupne proizvodnje, u )--). god. %-* dinara a u )--*. taj trend se smanjio na %-% dinar.Drugi odnos pokazuje nam da je sledece razultate'0 rinos osnovnih sredstava u )--). god. je manji u odnosu na )--%. godinu za ),!"0 rinos osnovnih sredstava u )--*. u odnosu na )--). god je manji za #,#"0 rinos osnovnih sredstava u )--*. je manji za $,)" u odnosu na )--%. godinu.

&a osnovu uradene analize, možemo zakljuciti da se fizicka sposobnost ukupnih osnovnihsredstava konstantno smanjuje.

1.2. Odnos izmedu ukupne poiz!odn"e i opeme

Ukoliko u odnos stavimo ukupnu proizvodnju u brojiocu i opremu u imeniocu, možemoutvrditi kolika je efektivnost osnovnih sredstava.

rb ozicije )--% )--) )--*% Ukupna proizvodnja $$,#!.$ %,)*-,#!.$- %,$,#.!#) 1prema #,4.)* %,%%*,!.44 %,-$,!#.4* %') %.)! %.%-! %.-$$

&a osnovu ove analize utvrdili smo da se na svakih %-- dinara angažovane opreme u )--%.godini ostvarilo %)# dinara ukupne proizvodnje2 u )--). godini na svakih %-- dinara

angažovane opreme ostvarilo se %%- dinara, a u )--*. godini %-% dinar. 3o znaci da u ovomslucaju randman ima tendenciju opadanja.

&


4/12

1.& Odnos izmedu ukupne poiz!odn"e i os$!%eni# m%'inski# s%$i

Stavljajuci u odnos ukupnu proizvodnju u u brojiocu i ostvarene mašinske sate u imeniocu,

dobicemo indikator koji pokazuje koliko se dinara ukupne proizvodnje odnosi po jednommašinskom casu.

rb. o z i c i j e )--% )--) )--*% Ukupna proizvodnja $$,#!.$ %,)*-,#!.$- %,$,#.!#) 1stvareni mašinski sati %,--%.-- %,)-4.-- %,!.--* %') $.# %,-)).%# %,%4.4)

&a osnovu ove analize utvrdili smo da je )--%. godine po jednom mašinskom satu ostvareno$ dinara ukupne proizvodnje, u )--). godini %-)) dinara, a u )--*. godini %%4 dinara.

1vaj indikator pokazuje nam da je tempo porasta ukupne proizvodnje brži od tempa porastaostvarenih mašinskih casova

%.4 Sledeci korak u analizi randmana osnovnih sredstava je da se rezultati do kojih se došlo prethodnom analizom obavezno uporede sa istim tim rezultatuma drugih preduzeca, koja su po svojoj deltnosti srodna. &a taj nacin se utvrduje cvrsta osnovica za objektivnu ocenu o postignutom randmanu osnovnih sredstava konkretnog preduzeca.

2. ANALIZA VELIINE! "#A$O"#I I "#$%%$E O"NOVNI'"$E("#AVA

U ovom delu analize potrebno je pronaci cime je postignut napred utvrdeni randman osnovnihsredstava, sa kolikim i kakvim osnovnim sredstvima. 3o podrazumeva ispitivanje iocenjivanje'%. elicine i dinamike osnovnih sredstava,). erspektive daljeg razvoja osnovnih sredstava,*. Stepen istrošenosti osnovnih sredstava4. Strukture osnovnih sredstava

2.1 An%(iz% !e(i)ine osno!ni# seds$%!%

elicinu osnovnih sredstava možemo analizirati sa sledecih apekata'0 Sa gledišta procenturalnog ucešca osnovnih sredstava u ukupno angažovanim sredstvima0 Sa gledišta dinamike osnovnih sredstava0 Sa gledišta perspektive osnovnih sredstava

2.1.1 4ro+entua*no u+eš+e osnovnih sredstava u ukupno an6a7ovanimsredstvima

Upoznavanje velicine osnovnih sredstava u ukupno angažovanim sredstvima podrazumeva pravu snagu osnovnih sredstava. 1smžim toga, utvrdicemo i odnose koji postoje izmedu mase

osnovnih i mase obrtnih sredstava. Dobijene rezultate potom je potrebno uporediti sarezultatima na nivou grupacije srodnih preduzeca.

*


5/12

rocentualno ucešce osnovnih sredstava u ukupno angažovanim sredstvima

rb ozicije )--% )--) )--*% 1snovna sredstva $*4,#!.# %,%$,)4!.$ %,!,*-$.4!) Ukupno angažovana sredstva %,!,*-$.4! %,!,*-$.4! ),*!,*-$.4!

* %') -.!*) -.# -.

(naliza pokazuje da se od ukupno angažovanih sredstava ovog preduzeca na osnovnasredstva odnosilo !*,)" u )--%. godini, #," u )--). godini i ," u )--*. godini. 1vajtrend pokazuje jacanje pozicije osnovnih sredstava.

2.1.2 Ana*iza osnovnih sredstava sa sa aspekta perspektive osnovnihsredstava

erspektiva jacanja osnovnih sredstava se ispituje analizom dinamike pozicije osnovnihsredstava u izgradnji ili izradi.

Stanje pozicije osnovnih sredstava u izgradnji ili izradi

rb. ozicija )--% )--) )--*% 1snovna sredstva u izgradnji %*!,!).$ $,!%*.$ !,!%.$*

5z gornje tabele vidi se da dolazi do slabljenja perspektive osnovnih sredstava. U )--). godinidošlo je do smanjenja vrednosti osnovnih sredstava u izradi ili izgradnji u odnosu na )--%.godniu za $,#", u )--*. godini u odnosu na )--). za ))" dok je u )--*. godini u odnosu na)--%. godinu ta vrednost smanjena cak za %-)".

Drugi indikator za analizu perspektive osnovnih sredstava jeste procentualno ucešce pozicijeosnovnih sredstava u izgradnji ili izradi u ukupnim osnovnim sredstvima.

rocentualno ucešce osnovnih sredstava u izgradnji ili izradi u ukupnim osnovnim sredstvimau periodu od )--%. 6 )--*. godine

rb ozicije )--% )--) )--*% 1snovna sredstva u izgradnji %*!,!).$ $,!%*.$ !,!%.$*) Ukupna osnovna sredstva $*4,#!.# %,%$,)4!.$ %,!,*-$.4!* %') -.%4! -.-- -.--*

1vom analizom utvrili smo da ucešce osnovnih sredstava u izgradnji ili izradi pokazujetendenciju draticnog i konstantnog opadanja u ukupnim osnovnim sredstvima, što nam govorio slabljenju perspektive osnovnih sredstava. (nalizom faza u kojima se pozicija osnovnihsredstava u izgradnji ili izradi može naci, i to'7 novcana faza 6 koja podrazumeva avanse za investicije,7 materijalna faza u smislu zaliha 6 i to investicionog materijala i opreme,7 faza investicija u toku 6 vec zapoceta montaža opremeutvrdili smo da se neometano odvijao proces preobražavanja iz novcane forme u materijalnuformu i aktivnu formu osnovnih sredstava.

+


6/12

2.2 An%(iz% s$epen% is$o'enos$i osno!ni# seds$%!%

Da bi smo utvrdili da li su i u kom stepenu su osnovna sredstva dotrajala, stavicemo u odnosotpisanu vrednost osnovnih sredstava u brojiocu i nabavnu vrednost osnovnih sredstava uimeniocu.

1dnos izmedu otpisane vrednosti osnovnih sredstava i nabavne vrednosti osnovnih sredstava

rb ozicije )--% )--) )--*% 1tpisana vrednost 1sn.sred. *%%,!!.!# *$#,4%!.*- #%$,%-*.%!) Ukupna osnovna sredstva $*4,#!.# %,%$,)4!.$ %,!,*-$.4!* %') -.*** -.*** -.***

+azliciti indikatori mogu poslužiti za utvrdivanje stepena istrošenosti osnovnih sredstava.

Stepen istrošenosti osnovnih sredstava možemo utvrditi iz odnosa izmedu neotpisanog, tj.neamotrizovanog dela osnovnih sredstava 6 sadašnje vrednosti, i nabavne vrednosti osnovnihsredstava. 1vaj indikator govori nam o preostaloj upotrebljivosti osnovnih sredstava.

1dredeni indikatori stoje u odnosima uzrocne povezanosti sa indikatorom stepenaistrošenosti, a služe za kategorizaciju dotrajalosti osnovnih sredstava.a8 U tom smislu, stepen dotrajalosti povezan je sa indikatorom procentualnog ucešca osnovnihsredstava u izgradnji ili izradi u ukupnim osnovnim sredstvima. Ukoloko su osnovna sredstvadotrajala te ih je neophodno odnavljati, o zapocinjanju procesa obnavljanja možemo stecisaznanja potem pozicije procentualnog ucešca osnovnih sredstava u izgradnji ili izradi uukupnim osnovnim sredstvima.

b8 5ndikator stepena istrošenosti osnovnih sredstava je u vezi i sa iznosom novcanih sredstavaizdvojenih na ime obracunate amotrizacije. 5z ovog odnosa utvrdujemo da li se iz izdvojenihsredstava na ime obracunate amotrizacije mogu obnoviti osnovna sredstva ili se koraju

potražiti dodatni izvori finansiranja.c8 5ndikator stepena istrošenosti osnovnih sredstava je u vezi sa troškovima održavanja itroškovima opravki osnovnih sredstava. Dotrajala osnovna sredstva iziskuju vecu negu asamim tim ce za posledicu imati vece troškove održavanja i opravki.d8 5ndikator stepena istrošenosti osnovnih sredstava možemo takode dovesti u vezu sarandmanom osnovnih sredstava. 1ve velicine ce biti u obrnuto proporcionalnom odnosu. 9to

je veci stepen istrošenosti osnovnih sredstava manji ce biti ucinak ostvaren na takvim

osnovnim sredstvima.

2.& An%(iz% s$uk$ue osno!ni# seds$%!%

Struktura osnovnih sredstava se analizira sa ciljem da se ustanovi pre svega'%. U kojim oblicima se nalazi pretežni deo osnovnih sredstava,). U kom pravcu se vrše pomeranja unutar strukture osnovnih sredstava,*. Sa kojim intenzitetom dolazi do promena u strukturi osnovnih sredstava.

Da bismo izvršili analizu ucešca pojednih oblika osnovnih sredstava u ukupnim osnovnimsredstvima izvršicemo sažimanje osnovnih sredstava u tri kategorije'

%. :ategorija 6 Smeštajni kapaciteti ; stvaraju potrebne uslove za obavljanje procesa rada'razne vrste gradevinskig objekata8 ,

,


7/12

). :ategorija 6 +adni kapaciteti ;neposredno ucestvuju u radnom procesu' mašine, uredaji,instalacije, krupan alat, energetski strojevi, i sl8*. :ategorija 6 renosni kapaciteti ; omogucavaju kontinuitet radnog procesa' transportna

postrojenja, vozila itd8.

2.3.1 4ro+entua*no u+eš+e pojednih kate6orija osnovnih sredstava uukupnim osnovnim sredstvima

r.b. ozicije )--% " )--) " )--* "% Smeštajni kapacitet *),%*#.4 *! 4%#,)*#.-# *! !!,#!.$* *%) +adni kapacitet !!%,4!.#! !$ )!,4*$.$$ #% %,%,#.-! #4* renosni kapacitet !#.--.!4 # 4,!#$.4 4 $),#!.4 !Ukupna osnovna sredstva $*4,#!.# %-- %,%$,)4!.$ %-- %,!,*-$.4! %--

&ajveci deo u ukupnim osnovnim sredstvima zauzimaju radni kapaciteti ; mašine, uredaji,instalacije, krupan alat, energetski strojevi itd. 8 i to u sve tri godine oko ili iznad #-". Ucešceradnih kapaciteta u posmatrane tri godine pokazuje da se pomeranja u strukturi osnovnihsredstava vrše u korist radnih kapaciteta, što bi za posledicu trebalo da se pozitivno odrazi narandman osnovnih sredstava. U suprotnom slucaju, znacilo bi se da randman osnovnihsredstava nece biti pozitivan.

2.3.2. 4re+entua*no u+eš+e 8udu+ih kapa+iteta 9osnovna sredstva upripremi: u ukupnim osnovnim sredstvima

rb ozicije )--% )--) )--*%


8/12

2.3.) Odnos izmedu osnovnih sredstava u pripremi i osnovnih sredstava uupotre8i

+andman osnovnih sredstava je u zavisnosti i od medusobnog odnosa izmedu buducih isadašnjih kapaciteta.

rb ozicije )--% )--) )--*%


9/12

1sim jedinice mere, potrebno je utvrditi i jedinicu vremena u kojoj se izražava sposobnostkapaciteta s obzirom na to da pojedina osnovna sredstva imaju razlicite jedinice vremenaizražavanja kapaciteta, zavisno od njihove specificnosti. 3ako je npr. za kapacitet jednogrestorana jedinica vremena broj obroka koji se mogu poslužiti za jedan dan.Da bi se izrazio ukupan kapacitet preduzeca potrebno je sve pojedinacne kapacitete sabrati.

?edutim, veliki broj industrijskih preduzeca nije u stanju da izrazi kapacitet jedinicom svogucinka, te se za zajednicki imenilac izražavanja kapaciteta uzimaju instalirana snaga opremekao i broj sati rada.

&.1 /%p%)i$e$i osno!ni# seds$%!%

ostoje razliciti nazivi koji bliže odreduju kapacitet osnovnih sredstava i to'0 5nstalisani kapacitet ;projektovani, tehnicki, teorjski ili maksimalni kapacitet koji se ne moženadmašiti80 +elani kapacitet ;proizvodni, radni kapacitet, koji se s bozirom na uslove može normalnokoristiti, i on je manji od instalisanog za nosrmalne gubitke kao što su održavanje, oprevke,gubici zbog starosti kapaciteta itd80 1ptimalni kapacitet ; onaj koji ima najpovoljniji odnos izmedu prihoda i troškova , a realni

je najcešce i optimalan80 otreban ili zauzet kapacitet ;koji je potreban za izvršenje poslovnog zadatka, ili koji jezauzet, opterecen u vezi sa poslovnim zadatkom80 5skorišcen kapacitet ; onaj koji je realno iskorišcen, a to se može utvrditi tek nakon izvršenja

poslovnog zadatka. @avlja se kao korektiv potrebnog, zauzetog kapaciteta8

Sledeci problem je vezan za to, da li kapacitet izražavati za jednu ili više smena, a što jevezano za praksu u odredenoj privrednoj delatnosti. 3ako npr. kapacitet visokih peci se racunana bazi )4 casa dnevno2 kapacitet prodavnice na bazi radnog vremena itd. 5skorišcenostkapaciteta se u suštini racuna od realnog kapaciteta.Strukturu potencijalnog kapaciteta cine' instalisani, realni i optimalni kapacitet, a u kojoj merice oni biti zastupljeni zavisi od poslovne aktivnosti preduzeca. otreban i iskorišcen kapacitetnastaju kao posledica aktivnosti preduzeca u pogledu korišcenja potencijalnog kapaciteta.

U pogledu korišcenja kapaciteta u upotrebi su tri medusobno povezana indikatora'7 stepen izvršenja plana u vidu poslovnog zadatka,

7 stepen zauzetosti kapaciteta,7 stepen iskorišcenja kapaciteta

1dnos medu ovim indikatorima se predstavlja kao'

s A p B z( tabelarno'

r.b. o z i c i j e e r i o d)--%. )--). )--*.

%.).

3


10/12

*. 5skorišceni kapacitetlanirani kapacitet+ealni kapacitet4.!.

#. %C) Stepen izvršenja plana ;p8)C* Stepen zauzetosti kapaciteta ;z8%C* Stepen iskorišcenosti kapaciteta ;s8+5?+' 5zracunavanje stope korišcenja kapaciteta jednog industrijskog preduzeca5 6 utrošena energija izražena u kEh A )).#!.---S 6 instalirana radna snaga u kEh A !.!--3 6 vreme za koje se vrši izracunavanje u satima 6 % godinaA *#! B )4 A .#- satiF 6 koeficijent normalnog korišcenja radnog vremena, bez predvidenih gubitaka u vidudnevnog odmora, remonta mašina itd A -,

Stopu korišcenja kapaciteta izracunacemo putem sledeceg indikatora'

5 )).#!.--- )).#!.---s A 77777777777 s A 777777777777777777777777777 A 777777777777777777 A -,# A #"S B 3 B F !.!-- B .#- B -, **.)#.---

9to znaci da je stopa korišcenja kapaciteta konkretnog industrijskog preduzeca #".

&.2 4%k$oi ko"i u$i)u n% koi')en"e k%p%)i$e$%

:ategorija mašinskih casova predstavlja najuspešniji oblik povezivanja faktora osnovnihsredstava za rezultate ostvarene u proizvodnji.lanirani stepen zaposlenosti kapaciteta utvrdicemo putem indikatora kod koga se u brojiocunalaze planirani mašinski casovi a u imeniocu moguci mašnski casovi.

rb ozicije )--% )--) )--*% lanirani mašinski casovi %,%!- %,*-- %,--) ?oguci mašinski casovi %,)-- %,4!- %,$--* %') -.$! -.$ -.$!Stepen izvršenja plana utvrdujemo iz odnosa ostvarenih i planiranih mašinskih casova.

rb ozicije )--% )--) )--*% 1stvareni mašinski casovi %,--% %,)-4 %,!) lanirani mašinski casovi %,%!- %,*-- %,--* %') -.- -.$)# -.$*41va analiza pokazala je da stepen iskorišcenja planiranosg obima kapaciteta beleži porast, tesu u )--%. planirani mašinski sati ostvareni ", u )--). godini $)" a u )--*. cak $*".+azlozi za nisko korišcenje kapaciteta su pre svega vezani za' poslovni zadatak, kadrove,organizaciju, korišcenje materijala i tehnološki proces. 3ome doprinosi veliki broj faktora.%. Gaktori koji su vezani za poslovni zadatak a koji prouzrokuju zaposlenost kapaciteta, mogu

biti' zasicenost tržišta, nivo cena, zatarelost proizvoda ili usluge, aktivnost prodajne službeitd. Da bi se dejstvo ovih faktora minimiziralo i povecao stepen iskorišcenosti kapaciteta,

potrebno je preduzeti odredene mere' proširenje tržišta, usvajanje savremenijeg proizvoda, poboljšanje kvaliteta usluge itd.

15


11/12

). Gaktori koji su vezani za korišcenje materijala su neaktivnost nabavne službe, nedoststakodgovarajuceg materijala, enegrije, slab priliv deviza itd, a što se može minimizirati

poboljšanjem radne službe, sudelovanjem u investicijama dobavljaca zbog povecanja proizvodnje nedostajuceg materijala, avansiranje dobavljaca itd.*. Gaktori koji prouzrokuju nisko korišcenje kapaciteta a vezani su za kadrove su' nedostatak

adekvatnih kadrova, neadekvatna kvalifikaciona struktura kao i nemotivisani kadrovi, a da bise minimizirao negativan uticaj ovog faktora potrebno je preduzeti mere kao što su'angažovanje adekvatne i kvalifikovane radne snage kao i stvaranje boljih materijalnih uslovašto bi predstavljalo bolju motivisanost radne snage kao i efikasniji sistem nagradivanja.4. Gaktori koji su vezani za organizaciju mogu biti' neravnomerno snabdevanje materijalom ialatom, slaba organizacija izrade, nedostaci u tehnickoj dokumentaciji itd.!. Gaktori vezani za tehnološki proces su slaba tehnološka rešenja, koja se mogu otklonitiusavršavanjem onog dela tehnološkog procesa koji prouzrokuje slabu zaposlenost kapaciteta.

). ANALIZA %#IAA O"NOVNI' "$E("#AVA NA OI4$OIZVO(NE I NA #$O5&OVE 4$OIZVO(NE

=a izracunavanje randmana osnovnih sredstava važan je i stepen izgubljenih mašinskihcasova.5zgubljenu proizvodnju, tj. proizvodnju koja je mogla biti ostvarena da nije bilo izgubljenihmašinskih casova dobicemo množenjem vrednosti ukupne proizvodnje po jednom mašinskomcasu sa izgubljenim brojem mašinskih sati.

5zgubljeni mašinski casovi za posledicu ce imati i stajanje radne snage, cime se stvaraju i

razni drugi gubitci.

11


12/12

ZA/LJUA/

+andman osnovnih sredstava korespondira sa nizom drugih indikatora. Da bi se nakon analizeosnovnih sredstava dao jedan celoviti zakljucak, tj. platforma sa koje se mogu donsiti odlukevezane za poslovanje sa osnovnim sredstvima, potrebno je osvrnuti se na korspondenciju

indikatora randmana osnovnih sredstava sa nizom drugih indikatora koji su sa njim ukauzalnom odnosu.%. 5z povezivanja randmana osnovnih sredstava sa dinamikom sonovnih sredstavazakljucicemo da li ce povecanje vrednosti osnovnih sredstava prouzrokovati povecanjerandmana osnovnih sredstava. (nalizom preduzeca koja je sprovedena u ovom radu, zakljucilismo da se vrednost osnovnih sredstava povecava, ali to za posledicu nije imalo povecanjeradndmana osnovnih sredstava, vec je on imao tendenciju opadanja, što predstavlja negativnu

pojavu.). +andman osnovnih sredstava korespondira i sa stepenom istrošenosti osnovnih sredstava.1snovna sredstva analiziranog preduzeca imala su relativno visok stepen upotrebljivosti;**"8, koji medutim nije bio pracen zadovoljavajucim randmanom osnovnih sredstava.

*. +andman osnovnih sredstava korespondira i sa stepenom iskorišcenja radnih casovaosnovnih sredstava. :od ove klauzule utvrdili smo da su izgubljeni mašinski casovi uticali nasmanjene randmana osnovnih sredstava analiziranog preduzeca.4. Struktura ukupnih osnovnih sredstava je takode u kauzalnoj vezi sa randmanom osnovnihsredstava. osebno je važan odnos izmedu produktivnih i neproduktivnih delova osnovnihsredstava. (nalizirano preduzece je imalo oko $4" zastupljenosti produktivnoh sredstava što

je trebalo da se pozitivno odrazi na randman osnovnih sredstava.!. 5ndikator randmana osnovnih sredstava uzrocno je povezan i sa indikatorom produktivnostirada. U tom smislu, traži se odgovor na pitanje, kako ce i u kojoj meri pogoršanje randmanaosnovnih sredstava uticati na promene u pogledu produktivnosti rada. Ukoliko randman

pokaže tendenciju opadanja na duži rok, to ce se negativno odraziti na produktivnost rada preduzeca.

12

Documents

ANALIZA-OSNOVNIH-SREDSTAVA