Anatomi

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Anatomi abdomen

Citation preview

DINDING ABDOMENAbdomen merupakan bagian tubuh yang terletak di antara thorax dan pelvis. Abdomen dibatasi: Superior: diaphragma Inferior: apertura pelvis superior Anterior: atas : bagian bawah cavum thoracisbawah: m. rectus abdominis, m. obliquus externus abdominis, m. obliquus internus abdominis, dan m. transversus abdominis beserta fascianya Posterior: bagian garis tengah dibentuk kelima vertebrae lumbales dan discus intervertebralisnya Lateral: costae, os coxae, m. psoas major, m. quadratus lumborum, dan aponeurosis origo m. transversus abdominisDinding abdomen dibagi menjadi dinding anterior dan posterior.DINDING ABDOMEN ANTERIORTerdiri dari:A. KulitBagian tengah kulit mendapat vascularisasi dari arteri epigastrica superior (cab. arteri thoracica interna) dan arteri epigastrica inferior (cab. arteri iliaca externa). Sedangkan bagian pinggang divascularisasi cabang-cabang arteri intercostalis, arteri lumbalis, dan arteri circumflexa ilium profundus. Persarafan bagian kulit berasal dari Rr. anteriores 6 nervi thoracici bagian bawah (5 nervi intercostales bagian bawah dan nervus subcostalis) dan nervus lumbalis 1 (nervus iliohypogastricus dan nervus ilioinguinalis).Regiones pada kulit dinding anterior abdomen1. Regio epigastrica2. Regio hypochondriaca dextra3. Regio hypochondriaca sinistra4. Regio umbilicalis5. Regio lumbalis dextra6. Regio lumbalis sinistra7. Regio hypogastrica8. Regio inguinalis dextra9. Regio inguinalis sinistraB. Fascia SuperficialisFascia superficialis abdominis dibagi menjadi fascia campher dan fascia scarpa. Di atas umbilicus kedua fascia ini akan bersatu dan meluas ke dinding anterior thorax menjadi fascia pectoralis superficialis, sedangkan ke arah posterior menjadi fascia superficialis dorsi

Bangunan-bangunan pada fascia superficialis abdominis:1. Pembuluh darah:a. a. epigastrica superficialis (cabang a. femoralis)b. a. circumflexa externac. a. pudenda externad. r. cutaneus a. epigastrica superiore. r. cutaneus a. epigastrica inferiorf. r. cutaneus a. intercostalisg. Vv. superficialis abdominis dibentuk oleh: v. thoraco epigastrica v. epigastrica superior ujung v. paraumbilicalis ujung v. epigastrica inferior v. circumflexa ilium superficialis v. pudenda externa v. dorsalis penis2. Saraf:a. Rr. cutanei Nn. intercostales 7-11b. r. cutaneus n. subcostalisc. r. cutaneus n. iliohypogastricusd. r. cutaneus n. ilioinguinalis3. Vasa lymphatica:a. Di atas umbilicus, vasa efferent akan menuju: nl. axillaris, nl. deltoideopectoralis, dan nl. mammaria internab. Di bawah umbilicus, vasa efferent akan menuju: nl. inguinalis dan nl. iliaca internaC. Fascia ProfundaFascia profunda hanya berupa lapisan tipis jaringan ikat yang menutupi musculus dan terletak tepat di sebelah dalam fascia Scarpa.D. Musculi dan AponeurosisBagian anterior: m. rectus abdominisBagian lateral (dari luar ke dalam): m. obliquus externus, m. obliquus internus, dan m. transversus abdominis.1. M. obliquus externus abdominisOrigo: dataran luar costae V-XIIInsertio: crista iliaca, linea albaSaraf yang menembus musculus ini: Rr. cutanei n. intercostalis 7-12 dan r. cutaneus lateralis n. iliohypogastricusBangunan-bangunan:a. Ligamentum inguinale PoupartiMerupakan penebalan aponeurosis m. obliquus externus abdominis yang membentang dari SIAS hingga tuberculum pubicumb. Ligamentum lacunare GimbernatiMerupakan perluasan dari lig. inguinale pars medialis ke arah medial dan melekat ke pecten ossis pubis.c. Ligamentum reflexum Callosid. Trigonum lumbale PetitiMerupakan bangunan segitiga pada regio lumbal bawah dekat crista iliaca.

Batas-batas:Tepi medial : tepi lateral m. latissimus dorsiTepi lateral : tepi medial m. obliquus externus abdominisTepi bawah : crista iliacaDasar : m. obliquus internus abdominise. Annulus inguinalis superficialisMerupakan celah triangulair pada aponeurosis m. obliquus externus abdominis di atas tuberculum pubicum. Annulus inguinalis superficialis terdiri dari dua crura yaitu crus lateralis yang melekat pada tuberculum pubicum dan crus medialis yang melekat pada symphisis pubis.Bangunan yang keluar dari annulus ini:Pada laki-laki : funiculus spermaticusPada perempuan : ligamentum teres uteri bersama a/v ligamenti teres uteri, n. ilioinguinalisf. Funiculus spermaticusBerjalan pada canalis inguinalis, lalu keluar dari annulus inguinalis superficialis untuk masuk ke dalam scrotum. Bungkus funiculus spermaticus setelah keluar dari annulus inguinalis superficialis dari luar ke dalam) adalah fascia spermatica externa, fascia spermatica media, dan fascia spermatica interna.Isi: a. testicularis cabang aorta abdominalis v. testicularis (dexter menuju vena cava inferior, sinister menuju v. renalis sinistra) plexus testicularis vasa lymphatica a/v deferentialis ductus deferentis2. M. obliquus internus abdominis Origo: fascia lumbodorsalis, crista iliaca, ligamentum inguinaleInsertio: costae IX-XII, linea albaSaraf yang menembus m. obliquus internus abdominis: r. cutaneus lateralis n. iliohypogastricus r. cutaneus lateralis n. subcostalis r. cutaneus anterior n. iliohypogastricus n. ilioinguinalisBangunan-bangunan:a. Fascia spermatica mediaBungkus kedua dari funiculus spermaticus yang dibentuk lanjutan tepi inferior m. obliquus internus abdominisb. Falx inguinalisAponeurosis m. obliquus internus abdominis dan m. transversus abdominis yang menuju crista pubica3. M. transversus abdominisOrigo: fascia lumbodorsalis, dataran dalam costae VII-XII, crista iliaca, ligamentum inguinaleInsertio: linea alba, tuberculum pubicumSaraf dan pembuluh darah yang menembus m. transversus abdominis: Nn. intercostales 7-11 n. subcostalis n. iliohypogastricus n. ilioinguinalis a. intercostalis posterior 10-11 a. subcostalis a. musculophrenica r. ascenden a. circumflexa ilium profundaBangunan-bangunan:a. Ligamentum interfoveolarePerluasan serabut otot dan tendo m. transversus abdominisb. Falx inguinalis4. M. rectus abdominisOrigo: anterior symphisis pubis dan crista iliacaInsertio: cartilagines costales V-VII dan processus xiphoideusMusculus ini dibagi menjadi segmen-segmen yang jelas oleh 3 intersectiones tendineae, pertama terletak setinggi proc. xiphoideus, kedua terletak setinggi umbilicus, dan satunya terletak di antara keduanya. Musculus rectus abdominis dibungkus oleh vagina musculi recti yang dibentuk oleh aponeurosis dari m. obliquus externus abdominis, m. obliquus internus abdominis, dan m. transversus abdominis.Isi Fascia ExtraperitonealisMerupakan jaringan ikat areolair yang terletak di antara fascia yang melapisi bagian dalam dinding cavum abdominis dengan peritoneum.Bangunan-bangunan pada jaringan extraperitoneal adalah:1. Organ: Tractus digestivus: ventriculus, intestinum, hepar, pancreas, dan lien Tractus urinarius: ren, ureter, vesica urinaria, dan urethra pars prostatica Tractus genitalis: ovarium, tubae uterine, uterus (pada wanita)ductus ejaculatorius, vesicular seminalis, glandula prostata (pada pria)2. Vasa darah: Aorta abdominalis dan cabang-cabangnya Vena cava inferior & vena yang bermuara padanya Vena porta & vena yang bermuara padanya3. Vasa lymphatica: vasa lymphatica dan lymphonodi dari viscera abdominis4. Saraf: Simpatis : Nn. splanchnici beserta ganglionnya Parasimpatis: n. vagus dan n. erigentes5. Bangunan sisa foetus: Lig. teres hepatis sisa v. umbilicalis Lig. vesico umbilicale mediale sisa dari urachus (saluran penghubung vesica urinaria dan allantois saat embrional) Lig. vesico umbilicale laterale sisa a. umbilicalis dextra et sinistraE. Peritoneum parietalePeritoneum adalah membran serosa tipis dan licin yang melapisi bagian dalam dinding cavum abdominis dan membungkus sebagian atau seluruh viscera abdomen. Peritoneum dibagi menjadi 2 yaitu peritoneum parietale (melapisi bagian dalam dinding cavum abdominis) dan peritoneum viscerale (membungkus sebagian/seluruh organ viscera abdominis). Berhubungan dengan fungsi peritoneum viscerale: Hanya melapisi sebagian organ-organ yang berada di dekat dinding cavum abdominis. Organ-organ ini disebut organ retroperitoneal. Melapisi hamper seluruh bagian organ-organ yang letaknya mengarah ke dalam cavum abdominis. Organ-organ ini disebut organ intraperitoneal.Kedua lapisan peritoneum tersebut akan membentuk suatu rongga yang disebut cavum peritonei. Dalam keadaan normal, cavum ini hanya berisi sedikit cairan serosa untuk membasahi permukaannya. Keadaan patologis cavum peritonei: Berisi udara : pneumoperitoneum Berisi darah : hemoperitoneum Berisi exudat serous : ascitesAkibat adanya perputaran usus saat embrional, pada saat dewasa, cavum peritonei tidak lagi merupakan satu rongga yang terdiri dari dua ruangan yang saling berhubungan sehingga dikenal adanya cavum peritonei mayor dan minor. Kedua cavum ini berhubungan melalui lubang yang disebut foramen epiploicum Winslowi. Cavum peritonei minor terletak di belakang omentum sehingga sering disebut bursa omentalis.Fungsi peritoneum antara lain:1. Mengurangi/mencegah terjadinya gesekan antar bangunan viscera abdominis2. Pertahanan terhadap infeksi3. Menyimpan lemak4. Sebagai alat penggantung5. Mempercepat absorpsi obat-obat yang dimasukkan intraperitoneal

DINDING POSTERIOR ABDOMENTersusun atas:A. KulitKulit pada daerah ini sangat tebal.B. Fascia superficialis dorsiPada fascia ini terdapat:1. Pembuluh darah cutan: cabang Aa. Lumbales dan vena cutanea yang bermuara ke Vv. lumbales2. Saraf-saraf cutan: cabang dari Rr. primarii posteriors Nn. spinales Th 7-123. Vasa lymphatica: ke nl. inguinalis superficialis

C. MusculusMusculi pada dinding posterior abdomen terbagi menjadi 4 lapisan dengan susunan luar ke dalam yaitu:1. Lapisan pertama: M. latissimus dorsiOrigo: proc. spinosus V.Th 7-12, vertebrae lumbales et sacralesfascia lumbodorsaliscostae X-XIIInsertio: dasar sulcus intertubercularis humeri, ventral crista tuberculi minoris humeriInnervasi: n. thoracodorsalisBangunan penting berkaitan dengan musculus ini yaitu:a. Trigonum auscultasi batas:Craniomedial: tepi lateral m. trapeziusLateral : margo vertebralis scapulaInferior : tepi atas m. latissimus dorsiDasar : m. rhomboideus majorb. Trigonum lumbale Petiti2. Lapisan kedua:a. M. obliquus externus abdominis b. M. erector spinaec. M. longisimus dorsid. M. serratus posterior inferiorOrigo: lig. sacroiliaca posterior, proc. transversus V.Th 8-12, VL1-2Insertio: margo inferior costae 9-12Innervasi: cabang-cabang Nn. intercostales 9-123. Lapisan ketiga:a. M. multifudusb. M. interspinalesc. M. obliquus internus abdominis 4. Lapisan keempat:a. M. quadratus lumborumOrigo: crista iliaca, proc. transversus vertebrae lumbales bawahInsertio: proc. transversus vertebrae lumbales atas, margo inferomedial costa XIIInnervasi: r. muscularis n. subcostalis dan r. muscularis plexus lumbalis (L1-4)b. M. iliopsoas yang terdiri dari: M. psoas majorOrigo: proc. transversus vertebrae lumbales, arcus tendineusInsertio: trochanter minor femurInnervasi: plexus lumbalis M. psoas minorOrigo: margo lateralis V.Th 12 dan VL1Insertio: linea pectineaInnervasi: plexus lumbalis M. iliacusOrigo: fossa iliacaInsertio: trochanter minor femurInnervasi: n. femoralisc. M. transversus abdominisD. Jaringan extraperitonealE. Peritoneum parietale

2