AIKLAYICI ANLATIM

1.Dil daha ok gndergesel ilevde kullanlr.2.fadeler kesin ve aktr.3.Kelimeler genelde gerek (temel) anlamlaryla kullanlrlar.4.Tanmlama, aklayc betimleme, snflandrma ,rneklendirme, karlatrma, tank gsterme, saysal verilerdenyararlanma gibi dnceyi gelitirme yollarndan faydalanlr.5. Yazarn amac okuyucuyu bilgilendirmektir.

BETMLEYC ANLATIM

1.Betimlemeler aklayc ve sanatsal betimleme olmak zere ikiye ayrlr.2.kiinin i dnyasn anlatan betimlemelere tahlil(ruhsal portre) denir.3.Kiinin d grnn anlatan betimlemelere simgesel betimleme denir.4.Roman, hikye, tiyatro, gezi yazs, iir gibi trlerde kullanlr.5.Kelimenin yan ve mecaz anlamlarna yer verilebilir.

Sanatsal Betimleme:1.zlenim kazandrmak amacyla yazlr.2.Deiik duyulara seslenen zel ayrntlar zerinde durulur.3.Ayrntlar sbjektif olarak verilir.4.Ama sanat yapmaktr.

Aklayc Betimleme:1.Bilgi vermek amacyla yazlr.2.Genel ayrntlar zerinde durulur.3. Ayrntlar objektif (olduu gibi)olarak verilir.4.Ama sanat yapmak iin deil, bir konu hakknda bilgi vermektir.5. Deiik duyulara seslenen zel ayrntlar zerinde durulmaz.6.Betimlenecek varla kiisel duygu ve dnceler katlmaz.

YKLEYC ANLATIM

1.Olay, kii, mekn ve zaman ortak geleridir.2.Olaylar birinci ahsn azndan anlatlabilir.(Anlatc olay kahramanlarndan biridir)3.Sanat metinleri ykleyici anlatmla yazlr.4.Olaylar ilahi bak asyla anlatlabilir.5.Olaylar 3.ahsn azndan anlatlabilir.(Olan biten bir kamera sessizliiyle izlenip anlatlr6. Kii, mekn ve zaman olay ve olay rgsn oluturmak iin kullanlan gelerdir.7.ykleyici anlatm hikye, roman, an, sylei, grme(mlakat) gibi metin trlerinde kullanlr.8.ykleyici anlatmda bir olayn olmas arttr.9.Yaanm olaylarda olay zincir, kurgulanm olaylarda olay zinciri vardr.10. 3.ahs anlatmda anlatc her eyi bilir.11. ykleyici anlatm sanat metinlerinde ve retici metinlerde kullanlr.12.Sanat metinlerinde anlatc kurmaca kii ykleyici metinlerde ise gerek bir kiidir.

COKU VE HEYECANA BALI (LRK) ANLATIM

1.Lirik anlatmda dil heyecana bal ilevde kullanlr.2.Coku ve heyecana bal anlatm daha ok iir, roman, hikye, tiyatro trlerinde kullanlr.3.ykleyici anlatmda bir olay ve durumun anlatlmas; betimleyici anlatmda kii, durum ve varlklarn betimlenmesi; lirikanlatmda ise duygularn ifade edilmesi esastr.4. Coku ve heyecana bal anlatmlarda kelimeler daha ok mecaz ve yan anlamda kullanlr.5.ykleyici anlatmlarda olay ve durumlar anlatlrken duygusal dnceler katlmaz. Coku ve heyecana bal anlatmdaduygular ve iinde bulunulan ruh hali yanstlr.

DESTANSI (EPK) ANLATIM

1.Olaanst olaylar ve kiiler anlatlr.2.Destan trnn yiite havas vardr.3.Yapp etmeler yani fiiller n plandadr.4.Tarihi konular ve kahramanlklar ilenir.5.Etkileyici bir zellik tar.6.Srekli hareket vardr.7.Kelimeler mecaz ve yan anlamlarda kullanlabilirler.8 iir, destan roman, hikye, tiyatro, destans anlatmn kullanld trlerdir.9.Anlatmda abartya yer verilebilir.10.Sanatl bir dil kullanlr.

DSEL (FANTASTK) ANLATIM

1.D.A.da konu; olaanst ve fantastik zelliklere sahip, hayal rndr.2.Zaman belirli ya da belirsizdir; olaanst zelliklere sahip olabilir.3.Mekn, olaanst, dsel elerden olumu olabilir. Mekn gnlk yaamda karlaamayacamz niteliktedir.4.Kiiler ou zaman gerekten uzak kiilerdir. Olaanst nitelikte olabilirler.5.Dsel anlatmda hayal, varsaym, abartma, kiiletirme gibi unsurlar ok kullanlr.6.Daha ok di li veya mili gemi zaman kipi kullanlr.rnekler: Harry Potter, Yzklerin Efendisi, Gora, E.T,Yldz Savalar

EMREDC ANLATIM

1.Dil alcy harekete geirme ilevinde kullanlr.2.Emir, telkin, neri anlam tayan ifadeler yer verilir.3.retici ve aklayc ynleri vardr.4.Cmlelerde fiiller hakimdir.5.Uyulmas beklenen bir slubu vardr.(Zorlama anlam vardr)6.Sosyal hayatn dzenlenmesinde emredici anlatm kullanlr.7.Trafik kurallar, baz eyalarn kullanma klavuzlar, ilalarn kullanma klavuzlar emredici anlatma rnek verilebilir.

GELECEKTEN SZ EDEN ANLATIM

Gelecekten sz eden anlatmn kullanld metin trleri: roman, hikye, tiyatro, iir, deneme

Gelecekten sz eden metinlerin ortak zellikleri:1. Gelecekten sz eden metinler varsaym ile olumutur.2. Gelecekten sz eder.3. Verilerden yola klarak gelecee ait tahmin yaplabilir.4. Olandan ok olmas istenilen anlatlr.5. Gereklemesi mmkn olmayan tasar ve dnceler(TOPYA) anlatlr.6. Genellikle gelecek zaman ifadesi kullanlr.

KANITLAYICI ANLATIM1.nandrma, aydnlatma, kendi grn kabul ettirme ama edinilir.2.Kavramlar tanmlama ve aklama nemlidir.3.Okuyucu ve dinleyiciyi ikna etmek, dndrmek ve zerinde durulan konudan uzaklamamak iin baz kelime, kelimegruplar ve cmleler tekrar edilir.4. Konumac ve yazar zerinde durduu konuyu aydnlatmak ve dncelerini kabul ettirmek iin rneklere bavurur.5.Konumac ve yazar konuyu aydnlatmak maksadyla farkl kiilerin dncelerine mracaat eder.6.Kelimeler ve kelime gruplar gerek anlamnda kullanlr.7.Dil daha ok gndergesel ilevde kullanlr.8. Tanmlama, aklayc betimleme, snflandrma rneklendirme, karlatrma, tank gsterme, saysal verilerdenyararlanma gibi dnceyi gelitirme yollarndan faydalanlr.9.Kantlayc anlatmda hitap edilen toplumun kltr dzeyi ve beklentileri nemlidir.

MZAH ANLATIM

1.Okuyucuda uyandrlmak istenen etkiye gre dzenlenir.2.Ses, taklit, hareket ve konuma nemlidir.3.Mizahi unsurlarda gerekten sapma vardr.4.Mizahi unsurlar oluturmada karlatrmalar, durumlar, hareketler, kelime ve kelime gruplarndan yararlanlabilir.5.Ama okuyucuyu dndrmek ve elendirmektir.6. Roman, hikye, tiyatro, iir, deneme gibi trlerde kullanlr.

RETC ANLATIM

1.Dil daha ok gndergesel ilevde kullanlr.2.Sz sanatlarna, kelimelerin mecaz anlamlarna yer verilmez.3.Verilen bilgiler rneklerle ve tanmlarla pekitirilir.4.Daha ok nesnel cmleler kullanlr.5.Aklama, aydnlatma, bilgi verme amalaryla yazlr.6.retici metnin anlalmas ve yorumlanmas iin okuyucunun verilen bilgiyi kavrayabilecek birikime sahip olmas gerekir.7.fade hibir engele uramadan akp gider.8.Gereksiz sz tekrar yaplmaz.9.Ses akn bozan, sylenmesi g sesler ve kelimeler yoktur.10.Dil ve ifade sade, gsterisiz ve przszdr.

SYLEMEYE BALI ANLATIM

1.Jest ve mimikler anlatmn gcn arttrr.2.Sohbet, mlakat ve diyalog, monolog metinleri sylemeye baldr.3.Karlkl konumalar, balama ve konuulan kiiye gre deiebilir.4.Grme ve iitmeyle kurulan iletiim nemlidir.5.Vurgu ve tonlama nemlidir.6.Hikye Roman Tiyatro, Mlakat, Rportaj, Monolog sylemeye bal anlatmn kullanld metin trleridir.7.Roman, hikye ve tiyatrolardaki karlkl konumalara diyalog, i konumalara ise monolog denir.8.Tekrarlar sylemeye bal anlatmlarda ifadeyi kuvvetlendirir.9.Sylemeye bal metinlerde anlatmn sresi snrlandrlmaldr.

TARTIMACI ANLATIM

1.Dil daha ok gndergesel ilevde kullanlr.2.Dnce ve duygular ksa ve kesin ifadelerle dile getirilir.3.Dil ve ifade sade, gsterisiz ve przszdr.4.Gereksiz ifadelere yer verilmez.5.Karmak ve anlalmas g cmleler kullanlmaz.6.Ses akn bozan, sylenmesi g sesler ve kelimeler yoktur.7.Savunulan ve kar klan grlere yer verilir.8.ki farkl bak asnn olduu konular bu trde ilenmeye daha elverilidir.9.Fkra, deneme, makale, rportaj gibi trlerde kullanlr.