TEFT TRLER, LKELER VE MFETT ZELLKLER TEFT NEDR?Tefti kavram ounlukla yoklama,izleme,gzetleme,inceleme, aratrma,kontrol,denetleme ve rehberlik szcklerinin anlamlarn bir arada iermekte ve bu alanlarn her birini ayr ayr ya da birlikte karlanmak zere kullanla gelmektedir.Bu nedenle de teftile grevlendirilmi kiilere bu kavramlarn ierdii tm grevler verilebilmektedir.Yine eitli kurum ve kurulularda tefti kavramnn ierdii konularla grevli kiilere mfetti,deneti,kontrolr ve murakp gibi sanlar verilmektedir.

Eitimde tefti ise;*Eitim ve retimi daha iyi hale getirecek olan planl bir retimdir*retimin gelitirilmesidir.*Bir okulun ,iyi bir ekilde ilemesi iin gerekli temel fonksiyonlardan biridir.

Trk Eitim sisteminde teftie byk nem verilmitir.Kanunlarmzda, tzk ve ynetmeliklerde bu alana geni yer ayrlmtr.Tefti, Milli Eitim Bakanlnn ileyiindeki temel unsurdan birisi olarak kabul edilmitir. Bilindii gibi Milli Eitim Bakanl, mevzuat ve danma grevini yapan Talim ve Terbiye Kurulu, icra grevini yapmakta olan Mstearlk ve Genel Mdrlkler ile kontrol grevini yapan ,Tefti Kurulu Bakanlklarndan olumaktadr.Bu temel birimden, her biri kendi ierisinde iyi alt ve dier birimlerle de iyi iliki kurabildii lde milli eitim ark verimli ileyebilir.

TEFT TRLERDeerlendirme Alanna Gre;Kurum Teftii: Eitim kurumlarnda insan ve madde kaynaklarnn deerlendirilmesidir.Ders Teftii: retmenlerin almalarnn gzlenmesi, incelenmesi ve deerlendirilmesidir.Grevlendirilme ekline Gre;Genel Tefti: Kurumlarn her trl etkinliklerinin mfettiler tarafndan denetlenmesidir.b) zel Tefti: Durumu zellik gsteren kurum veya personelin denetlenmesidir.

Grev Alan Mfetti Hizmetin Devamll Saysna Gre na Gre

Bireysel Tefti: Bir Mfetti tarafndan yaplan teftitir.Grupla Tefti: ki veya daha fazla mfetti tarafndan yaplr.Mesafeye Gre:Yakndan Tefti: Mfettilerin kurum iindeki teftitir.Uzaktan Tefti: Tefti eden ile edilenin ayr yerlerde bulunmalar halinde yaplan teftitir.Srekli Tefti: Mfettiin kurum veya kiileri devaml olarak denetlemesidir.Aralkl Tefti: Kurum veya kiilerin belirsiz zamanlarda teftiidir.Verilen Grevlere Gre:a) Tefti: Kurumun Kendi Mfettileri tarafndan yaplr.b) D Tefti: Baka Kurumlarn Mfettileri tarafndan yaplr.

lemlerin Niteliklerine Gre:Teknik Tefti: Alandan gelen mfettiler tarafndan yaplr.Ynetsel Tefti: Ynetime ve yneticilere yaplan denetimdir.Konuya Gre:Faaliyet Teftii: Kuruluun tm etkinliklerinin denetimidir.lemler ve Hesaplar Teftii: Hesaplarn uygunluunun teftiidir.Fonksiyona Gre: Tam Tefti: Tm ilerin teknik dzenlemelere gre denetimidir.Sondajla Tefti: Baz ltlerin veya zel ilemlerin incelenmesidir.Biime Gre:Normal Tefti: Planlamaya gre yaplan teftitir.Seri Tefti: Belirli birimlerin veya baz ilerin teftiidir.

ETM KURUMLARINDA TEFT TRLER

Mill Eitim Bakanl lkretim Mfettileri Bakanlklar Rehberlik Ve Tefti Ynergesine gre tefti trleri kurumlarda;1) Kurum teftiiA) Ynetici teftiiB) retmen teftiiC) Dier personel teftii2) Seminer ve kurs teftiiKURUM TEFTKurum teftii , kurumlarn sistemindeki yeniliklerin ilgili kurumlara iletilmesi, kurumun almalarn gletiren veya zayflatan nedenlerin belirlenmesi, gerekli nlemlerin yerinde ve zamannda alnmas, kurumun amalarn gerekletirmede insan ve madde kaynaklar ile bunlardan yararlanlma durumunun gzlenerek yerinde ve etkili bir biimde

kullanlmasnn salanmas,eitim retim ve ynetim ve ynetim etkinliklerinin gelitirilmesi,retme renme ve ynetim srecinin etkili duruma getirilmesi iin objektif verilere, yasa,tzk, ynetmelik, genelge emir ve kararlara dayal olarak gzlenmesi, kontrol edilmesi ve ltlere gre deerlendirilerek gelitirilmesidir.Baka bir deyile;okulun eitim ve ynetim sreleri ile bunlarla ilgili kayt ve ilemlerin incelenerek kurumun ileyii hakknda bir hkme varmak zere yaplan teftitir. Kurum teftii en etkili ve en kapsaml tefti trdr. Kurum Teftiinde ncelenecek Durumlar1.Fiziki Durum (Okulun tm blmleri,yangndan korunma nlemleri,genel temizlik ve ara gere bakm,levhalarn dzeni,okul bahesi,Atatrk ve eref kelerinin durumu,Trk Bayra ile ilgili yasal uygulama,varsa motorlu tatlarn durumu,fiziki yapsnda deiiklik yapldysa gerekli izinlerin alnp alnmad)

2.Eitim ve retim Durumu (Sosyal,kltrel ve sportif etkinlikler,trenler,anma , kutlama etkinlikleri,rehberlik ve eitici kol almalar,yllk,nite ve gnlk planlarn hazrlanmas ve uygulanmas,okul ve snf kitaplklar,zel eitim uygulamalar,zmre ve kurul toplantlar)3.Bro leri (tutulmas gerekli defter,dosya ve kaytlar,duyuru dosyalar,resmi yazma kurallarnn uygulanmas)4.renci ileri (renci kaytlar,knye defterleri, renci devamszlklar,geliim dosyalar,diploma,karne,takdir, teekkr belgeleri,sicil,renci istatistikleri)5.Personel leri6.Hesap,ayniyat ve dner sermaye ileri7.DemirbaYNETC TEFTKurumlarda grevli yneticilerinin gzlenen almalarnn deerlendirilmesidir.RETMEN TEFTKurumlarda grevli retmenlerin baar durumlar,tefti

yaplarak belirlenir.DER PERSONELN TEFTKurumda alan ynetici ve retmenlerin dnda kalan dier personelin almalar,kurum teftii ile yaplarak olumlu veya olumsuz ifadelerle deerlendirilir.SEMNER VE KURS TEFTretmenlerin retim yl ba ve sonunda belli bir plan ve programa bal olarak yaptklar almalar ile,renci baarsn artrmak amacyla yaplan ders d kurslar tefti edilir.

Kurum teftii yaplrken,kurumun tm etkinlikler incelenir karlalan sorunlar ve bunlarn zm yollar birlikte saptanr,alnabilecek nlem hakknda ilgililere gerekli rehberlik yaplr.Bylece kurumun amalarna ulamasna salayacak ekilde almas,srekli olarak yenilenmesi ve gelimesine yardmc olunur.

TEFT LKELEREitimde teftiin ilkeleri, her alanda deimekte vegelimekte ise de Milli Eitim Bakanl'nca kurulanTefti Sistemi alma Grubu'nca ortaya konulan raporda teftiin ilkeleri;amallk,planllk,sreklilik, demokratiklik,bilimsellik-objektiflik, esneklik, zmleyicilik , birletiricilik, tutarllk ve geerlilik, zendiricilik ve aklk olarak tanmlanmtr.Buna gre teftiin ilkeleri; 1- Tefti retmenin gelitirilmesi iin urar.2- Ynetim ve tefti birbirinden grevsel ynden ayrlamazlar.kisi de birbirine bal, tamamlayc, grevleri paylam ve ibirlii iinde bulunurlar. 3- yi bir tefti felsefeye ve bilime dayanr.4- yi tefti demokratiktir.a) Kiilie ve bireysel ayrla deer verir ve gelitirmek iin frsatlar salar.

b) Tefti eitimcilerin yetiebileceine inanr. nsanlarn saduyulu olduuna ve,ibirlii yapacana inanld kadar, onlarn saplantlar olacan ve ibirlii yapmaya kar koyacaklarn da kabul eder.c)Tefti herkesin serbeste katlaca ve dncelerini syleyecei bir hava iinde amalarn saptanmasnda ve plan-program yaplmasnda ibirliine dayanan bir grup almas salar.d) Tefti insanlarn kendine gvenlerini arttrr, onlar tevik eder ve sorumluluklar almaya yneltir e)Tefti otorite gsterisi yerine liderlik yapar 5- yi tefti bilimsel metotlar kullanr.a) Eitimin dinamik sosyal srecini aratrmada,b) rencinin durumunu tanmada.c) renmenin niteliini ve unsurlarn incelemede,d) Kiiliin gelimesini denemede bilimsel metotlar kullanr6- yi tefti aratrmalara ve bilimsel bulgulara dayanr

7- yi tefti yaratcdr, formlc deildir.8- Tefti planlanm ve programlatrlm bir bilimsel etkinliktir. _ ~ 9- yi teftiin deeri ulat amalarla llr.10- Tefti uzmanlk isteyen bir meslektir.

MFETT ZELLKLERMFETT KMDR:Bal olduu kurumun yrtmekte olduu hizmetlere ilikin i ve hizmetleri inceleyen ve denetleyen,gerektiinde ilgililer hakknda soruturma yapan,ulat sonular rapora dntrerek kurumun en st amirine iletenkiidir.

MFETTN KSEL NTELKLER

Kendine gvenen, ehliyetli ve liyakatl,nsan haklarna ve inanlara saygl, iyi niyetli,Rehberlik yapan, yardm eden ve sorumluluk alan,Kurumda, iinde ve evresinde kaynak ahs,Kendini deerlendiren ve srekli gelitiren.

Mfettiin tutum ve davran da nemlidir. Mfettiin kendisinden beklenen, ortaya koyacak tutum ve davran ierisinde olmas gerekmektedir. Mfetti mesleinin kutsiyetine ve teftiin nemine inanmal mesleini sevmeli, yapt iten heyecan duymaldr.ok almak, drst olmak, adil davranmak ve benzeri nitelikler birer fazilettir. Ancak bunlar iyi ilikilerle zenginletirildiinde gerek deerini ortaya koyarlar.Ynetimde, planlama-uygulama ve denetim temel unsurlardr. Denetleyecek kiinin, planlamalar, uygulamalar ve denetleme tekniklerini iyi bilmesi arttr. Bunun iinde mfettiin gl olmas, gl olmak iin gerekli fedakarl yaparak, kendisini yetitirmesi ve bunu da denetlemeler srasnda gstermesi gerekmektedir.nsanlar, kyafetleri ile kabul, fikirleri ile rabet grrler. Bu bakmdan mfettiin klk kyafetine ve konumalarna da ayr bir zen gstermesi kanlmazdr.

UZMANLIK NTELKLERKapsaml bir genel eitim ve kltre sahip,Teftiin ama ve politikasn anlam,Mfettiliin gerektirdii uzmanlk eitimini grm,Kendi almalarn ve davranlarn deerlendiren,Tefti ile sistemin gelimesine katkda bulunan.

LDERLK NTELKLERYapaca iin gerektirdii teknik yeterlik, teknik bilgi, beceri ve tutum sahibi,Bakalar iler birlikte alacana gre sosyal yeterlik, sosyal konularda bilgi ve alkanlklar kazanm,Personele kar yardmc, almaya istekli, gdleyici,Liderlik dinamizmine ilikin yeterli bilgi ve uygulama becerisi kazanm,Verilen kararlara koullar gz nnde bulundurarak uygulama becerisi kazanm.

DENETLEME SIRASINDAMfetti denetlemelerinde kiisel gr ve dncesinin deil, Bakanln, olduu kadar da Bakann temsilcisi olduunu unutmamaldr.Mfetti grevli bulunduu yerlerde, gerek kiisel ve gerekse tad evrak bakmndan emniyet tedbirlerini gz ard etmemelidir.Mfettiin baarsn, yazd yaz ve raporlar ortaya koyar. Bu bakmdan mfetti, raporlarnda dzgn bir ifade kullanmal, almalarnda szlk ve iml klavuzu kullanmay alkanlk haline getirmelidir.Mfetti, eitimin bir ekonomik faaliyet olduunu bilmeli ve deerlendirmelerini ona gre yapmaldr.

SONUTA;yi bir tefti,retmenlerin nemli bulduu,zmlenmesini gerekli bulduklar ve yardma ihtiya duyduklar sorunlarnn zmlerine anlaml bir ekilde are bulma ,danmanlk ve nderlik hizmetidir.Sorunlarn zmlenmesinde retmen-mfetti ibirliinin saland,bilimsel yollarla sorunlara zm arand ve retmenlerin iyi bir kabul ve destek anlay grd tefti iyi bir teftitir.Bunun iindir ki mfettiten orijinal karar nderlii,gelitirici karar danmanl ve rehberlii beklenmektedir.Amirlik yapmas beklenmez.Eitim ve retimi gelitirmede ve iyiletirmede tefti kadar etkili baka bir etmen yoktur.Yeter ki sadece grdklerini deil de kendisinin de neler yapabildiini rapor edebilen mfettiler olsun.