AMAÇ VE KAZANIMLAR

Anlatım bozukluklarını belirleme ve

Düzeltme

1. Cümlede anlatım bozukluğuna neden olan

kullanımları belirler.

2. Anlatım bozuklarını düzeltir.

ANLATIM BOZUKLUĞU

ETKĠNLĠK ÖRNEKLERĠ

Araştırma: Basın yayın organlarında rastlanan, anlatım bozukluğu olan cümleler not edilir, sınıfta düzeltilir.

“Doğrusu”: Yanlış anlamda kullanılan kelimelerin yerine doğrusu yazılır.

“Neredeyim?”: Kelimelerin cümlede yanlış yerde kullanılmasından kaynaklanan hatalar, kelimeler uygun yerlere getirilerek düzeltilir.

ANLATIM BOZUKLUĞU

AÇIKLAMALAR

1. Öğrencinin 8. sınıfa kadar öğrendiği dil ve

anlatım kurallarının temelini teşkil ettiği anlatım

bozuklukları üzerinde durulur.

2. Anlatım bozukluklarını belirleme ve giderme

ile ilgili kazanımların değerlendirilmesinde; açık

uçlu, kısa cevaplı, doldurmalı sorular; çalışma

kâğıtları, standart testler kullanılabilir.

ANLATIM BOZUKLUĞU

ANLATIM

BOZUKLUĞU

SABĠHA BUDAK BAKIN

Anlatımda başarı, anlatımın temel birimi cümlenin

doğru, sağlam ve güzel olmasına dayanır. Dil bilgisi

kurallarına uymayan, yanlış ve eksik anlamlar taşıyan,

açık ve anlaşılır olmayan cümleler anlatım bozukluğuna

yol açar.

ANLATIM BOZUKLUĞU

1. Sözcükleri Yanlış Yerde Kullanma

Soyguna katılan iki maskeli kişi aranıyor.

Okuldan ilk mezun olduğu yıl iş bulamadı.

Bugün çok başım ağrıdı.

Uykusuz yola çıkmayın.

Polislerce yeni açılan eğlence yerleri denetlendi.

ANLATIM BOZUKLUĞU

2. Noktalama Ġşaretlerini Yerinde

Kullanmama

Kız arkadaşlarının arasında mutlu oluyordu.

O kitapların hepsini aldı.

Genç ağaçları bir bir suladı.

Simitçi çocuğa beş lira uzattı.

Genç kadına yer verdi.

ANLATIM BOZUKLUĞU

3. Karşılaştırma Yanlışı

Tiyatroyu senden çok seviyorum.

İzmir’i kardeşimden çok severim.

Annem arkadaşımla babamdan önce tanışmış.

ANLATIM BOZUKLUĞU

4. Mantık Yanlışı Yapma

Aydın, 30’a karşı 20 oyla başkan seçildi.

Tembelliğin, sınıfta kalmana ve zayıf not almana yol

açıyor.

Beyin zarı iltihapları iyi tedavi edilmezse ölüme hatta

sara nöbetine yol açabilir.

ANLATIM BOZUKLUĞU

5. Zamir Eksikliği

Şiirlerinden çok etkilendim.

Evinin buraya uzak olduğunu bilmiyorduk.

Arkadaşlarına değer verdiğini sanıyoruz.

Benden bu derece nefret edeceğini düşünmemiştim.

ANLATIM BOZUKLUĞU

6. Eş Anlamlı Sözcükleri Birlikte Kullanma

Aralarında menfaat ve çıkara dayalı ilişki vardı.

Onlara göre daha hür ve özgürsünüz.

Yeni evlileri tebrik ederek kutladı.

Bana gösterdiğiniz alaka ve ilgiye teşekkür ederim.

ANLATIM BOZUKLUĞU

7. Gereksiz Sözcük Kullanma

Seninle birlikte çarşıya çıkabilirim.

Bu konu karşılıklı görüşmelerle çözümlenecek.

Yüksek sesle kulağımın dibinde bağırma.

Seninle ilk tanıştığımda senden hiç hoşlanmamıştım.

ANLATIM BOZUKLUĞU

8. Anlamca Çelişen Sözcük Kullanma

Sınavda bu konuda mutlaka soru çıkabilir.

Gençlik hayallerinin kuşkusuz yaşamın

yönlendirilmesinde etkisi büyük olmalı.

Bana öyle geliyor ki bu hastalığın geçmesi için sıkı

perhiz yapmak şart.

ANLATIM BOZUKLUĞU

9. Yanlış Anlamda Sözcük Kullanma

Başarımı azımsamana bozuluyorum.

küçümsemene

Diploma için herkesten resim istediler.

fotoğraf

Kitaptaki konular, Kurtuluş Savaşı yıllarını kaplıyor.

kapsıyor.

ANLATIM BOZUKLUĞU

Sözcüğün yanlış anlamda kullanılmasına bir örnek…

ANLATIM BOZUKLUĞU

10. Deyimleri Yanlış Kullanma

Bu korkunç olayı düşündükçe tüylerim kabarıyor.

Toplantıda özgün konuşmasıyla herkesin gözüne battı.

Beni görünce sevinçten etekleri tutuştu.

Her işi kolayca yapar, eline yüzüne bulaştırır.

ANLATIM BOZUKLUĞU

11. Özne Yanlışlığı

Kimse ses çıkaramıyor, sonucu merakla bekliyordu.

herkes

Müdürün odası yeniden düzenlendi, ziyaretçileri kabul

etmeye başladı.

müdür

Bu evi çok beğendim fakat bize göre çok pahalı.

bu ev

Kitabın fiyatı oldukça yüksekti ama çok yararlıydı.

kitap

ANLATIM BOZUKLUĞU

12. Yüklem Yanlışlığı

Çoğu zaman müzik, bazen de televizyon izlerdi.

dinler

Öğleyin çorba ve köfte yedim.

içtim

Sinemaya az, tiyatroya hiç gidemiyorum.

gidiyorum

Bugünden sonra sen beni, ben de seni dinlemem.

dinlemezsin

ANLATIM BOZUKLUĞU

13. Tümleç Yanlışlığı

Beni anlıyor ve kısa kısa cevaplar veriyordu.

bana

Onu çok sevmeme rağmen geçinemiyorum.

onunla

Her zaman kitap okur, herkese önerirdi.

bunu

Zaman değerlidir, bu nedenle iyi değerlendirelim.

zamanı

ANLATIM BOZUKLUĞU

14. Özne-Yüklem Uyuşmazlığı

Annemle ben bugün sinemaya gideceğim.

gideceğiz.

Birçok kişi olayın sonunu merakla bekliyorlar.

bekliyor.

Son denemede üç kişi aynı puanı aldılar.

aldı.

Suyu görünce bütün ağaçlar canlandılar.

canlandı.

ANLATIM BOZUKLUĞU

15. Tamlama Yanlışları

Bir öğretmen, öğrenciye sevgi aşılaması gerekir.

öğretmenin

Ülkemin en güzel, herkesin mutlu olduğu yerde yaşamak

isterim.

yerinde

Ülkem bazı toplumsal ve kültür sorunları yaşıyor.

kültürel sorunlar

ANLATIM BOZUKLUĞU

16. Ek Yanlışlığı

Okulda birçok arkadaşlar edindim.

Kardeşim bu yıl yüzmesini öğrendi.

Sürücüler trafikte kendisini düşünüyorlar.

Bu sınıfın öğrencileri, ödevini yapmıyor.

ANLATIM BOZUKLUĞU

17. Bağlama Yanlışlığı

Sınavda başarılı olamadım fakat hiç çalışmamıştım.

halbuki

Aradığı hiçbir şeyi bulamazdı ne var ki çok düzensizdi.

çünkü

Öğleden sonra bize gelmedin fakat bana söz vermiştin.

oysa

ANLATIM BOZUKLUĞU

18. Çatı Uyuşmazlığı

Ben, estetikçinin doktorlarla iş birliği içinde çalışılmasını

öneriyorum.

çalışmasını

Her şey etraflıca görüşülerek kesin bir sonuca varılacak.

şeyi görüşerek

Kitaplar incelenince bazı konulardaki eksiğimi fark ettim.

Kitapları inceleyince

ANLATIM BOZUKLUĞU

EKRANDAN YANSIYANLAR

Bütün bildiklerimi ve bilmediklerimi oğluma

öğreteceğim. (Bir dizi oyuncusundan)

Benim yan profilimden çekilmiş fotoğraflarımda

burnum büyük çıkar. (Ünlü bir şovmenden)

Yarışmamız sona erdi, lütfen telefonlarınızı artık

etmeyiniz. (Yarışma sunucusundan)

ANLATIM BOZUKLUĞU

Seda SAYAN

ANLATIM BOZUKLUĞU

Eğrisiyle doğrusuyla çok doğru

şeyler yapıyor sanatçılarımız.

ANLATIM BOZUKLUĞU

Çok yoğunum bu aralar,

burnumu kaşıyacak vaktim yok.

Aysun KAYACI