“ANNE SÜTÜNÜN ÖZELLİKLERİDyt. Nazan ÇETİN

Amaç ve HedeflerAmaç ve HedeflerAmaç; Anne sütünün özelliklerini

anlatmak,Hedefler; 1.Anne sütünün anne ve bebeğe

faydalarını söyleyebilme,2.Anne sütünün içeriğini açıklayabilme 3.Kolosturumun önemini açıklayabilme,4.Yapay beslenmenin zararlarını

söyleyebilme

Emzirme Emzirme ÖÖnerisi nerisi İlk 6 ay sadece anne sütü• Emzirmenin iki yıla kadar

uzatılması.............. Sağlık Bakanlığı, Amerikan Pediatri Derneği,Dünya Sağlık Örgütü,

UNİCEF

• Bebeklerinizi iki yıla kadar emzirin.......

Kuran-ı Kerim, Bakara suresi 233

ANNE SÜTÜANNE SÜTÜ

• Anne sütü ilk 6 ayda bebeğin ihtiyacının %100’ ünü, 6-12 ayda bebeğin ihtiyacının %50’ sini ve 12.aydan itibaren de %30’ unu karşılar.

Emzirmenin YararlarıEmzirmenin Yararları

• BEBEK İÇİN Her zaman sterildir,ısı derecesi idealdir. Besin öğesi bileşimi Koruyucu etmenler

Ig’ler içerir

Sindirime yardımcı aktif enzimler

Hormonlar ve büyüme faktörleri

Antioksidanlar

Anne Sütündeki Kök Hücreler

http://www.sciencealert.com.au/news/20081102-16879.htmlhttp://www.sciencealert.com.au/news/20081102-16879.html

EMZİRMENİN YARARLARIEMZİRMENİN YARARLARI

Emzirmenin YararlarıEmzirmenin Yararları Ortakulak iltihabı riski

azalır

Gastrointestinal enfeksiyonları daha az görülür

Allerjiye karşı koruyucudur ve bebeği pişikten korur.

Emzirmenin YararlarıEmzirmenin Yararları

• Kronik hastalıklar daha az görülür.

Sistematik gözden geçirme: 17 araştırma, 12 890 anne sütü ile beslenen, 4608 mama ile beslenen >16 yaş değerlendiriliyor. Özellikle tek başına anne sütü ile beslenme süresi artıkça toplam kolesterol düzeyi belirgin düşüyor.Owen CG. Am J Clin Nutr. 2008 Aug;88(2):305-14

Sistematik gözden geçirme: 17 araştırma, 12 890 anne sütü ile beslenen, 4608 mama ile beslenen >16 yaş değerlendiriliyor. Özellikle tek başına anne sütü ile beslenme süresi artıkça toplam kolesterol düzeyi belirgin düşüyor.Owen CG. Am J Clin Nutr. 2008 Aug;88(2):305-14

Antropometrik standartlara uygun gelişirler.

Solunum sistemi enfeksiyonlarının sıklığı azalır.

İnsüline bağımlı diyabet görülme riski azalır.

Nekrotizan enterokolit görülme riski 10 kat daha azalır .

Şişmanlık görülme riski azalır.

Apandisit,invajinasyon, hipertrofik pilor stenozu görülme riski azalır

Büyüme ilişkisi

Astım ilişkisi

Diyabet ilişkisi

Cerrahi durumlar

Şişmanlık ilişkisi

Nekrotizan enterokolit

ANNE SÜTÜ

Anne sütünün içerdiği maddeler bebeği rahatlatır,gevşetir, ağrıyı azaltır, daha çabuk uykuya dalmasını sağlar

Anne Sütü ile Beslenmenin Ağrı Üzerine Etkisi

• İlk altı ayda emzirmenin analjezik etkisi aşılama sırasında etkili bulunmuş

Dilli D et al. J. Pediatr 2008

• Emzirmenin analjezik etkisi lokal analjezik kullanımına benzer bulunmuş.

BMJ 2003;326:13-15

Çene ve Diş Gelişiminde Rolü

• Ağız yapısı daha iyi gelişiyor.

1130 oyun çocuğunda yapılan araştırma

Viggiano D et al (2004). Breast feeding, bottle feeding, and non-nutritive sucking; effects on occlusion in deciduous dentition. Arch Dis Child 89: 1121-1123

Zihinsel Gelişme• ANNE SÜTÜ İLE BESLENEN ÇOCUKLAR İLERİ

YAŞLARDA ZEKA TESTLERİNDE DAHA BAŞARILI OLURLAR.

Toplam anne sütü ile beslenme süresi arttıkça erişkin yaşta erişilen IQ ya da EQ daha yüksek oluyor.Journal of the American Medical Association 2002;287(18):2365-2371

Toplam anne sütü ile beslenme süresi arttıkça erişkin yaşta erişilen IQ ya da EQ daha yüksek oluyor.Journal of the American Medical Association 2002;287(18):2365-2371

Zihinsel Gelişme• Anne sütü ile beslenen bebeklerin zihinsel

gelişimleri daha iyi. IQ üzerine bu olumlu etki özellikle genetik olarak bazı metabolik farklılığı olanlarda daha belirgin ortaya çıkmakta. Bu durum anne sütünün nutrigenomik özelliklerinin de olduğunu göstermektedir.

Caspi A, et al. Moderation of breastfeeding effects on the IQ by genetic variation in fatty acid metabolism. Proceedings of National

Academy of Science 2007;104:18860-18865.

Nöromotor Gelişme

Anne sütü ile beslenmeyenlerde; 9.ayda ince motor gelişimde gerilik olma olasılığı % 40, kaba motor gelişimde gerilik olma olasılığı % 30 artıyor.Sacker A, 2006

Anne sütü ile beslenmeyenlerde; 9.ayda ince motor gelişimde gerilik olma olasılığı % 40, kaba motor gelişimde gerilik olma olasılığı % 30 artıyor.Sacker A, 2006

EMZİRME POZİSYONUEMZİRME POZİSYONU• Nöronlar arasındaki

bağlantıları artırıyor

Emzirmenin YararlarıEmzirmenin YararlarıANNE İÇİN

• Ucuzdur,hazırlama

sorunu gerektirmez• Kontraseptif etkisi

vardır• Annenin sağlığını

korurGöğüs kanseriOver kanseriAnemiOsteoporoz

Emzirmenin YararlarıEmzirmenin Yararları

• Toplam emzirme süresi arttıkça meme kanserine yakalanma riski azalıyor;

30 ülkede 47 epidemiyolojik çalışmanın analizi 50302 meme kanseri olan, 96973 kontrol grubunda

Lancet 2002;360 (9328):187-295

ANNE İÇİNANNE İÇİN

EMZİREN ANNELER ESKİ KİLOLARINA DAHA ÇABUK DÖNER

EMZİRME HORMONLARI, ANNEYİ GEVŞETİR DAHA ÇABUK UYKUYA DALMASINI SAĞLAR,

ANNEYİ DİNLENDİRİR

EMZİRMENİN PSİKOLOJİK YARARLARI

* ANNE VE ÇOCUK ARASINDA YAKIN SEVGİ DOLU İLİŞKİ SAĞLAR.

* BEBEK DAHA AZ AĞLAR.

* BEBEĞİ TERK ETME VEYA HIRPALAMA OLASILIĞI

DAHA DÜŞÜKTÜR.

10

Anne sütü ile beslenme süresi arttıkça dört yaştaki hiperaktivite skoru belirgin olarak azalıyor, sosyal yetenek skoru artıyor

500 çocuk, 4 yıllık izlem (prospektif) çalışması,

Julvez J, et al Attention behaviour and hyperactivity at age 4 and duration of breast-feeding. Acta Paediatr. 2007 Jun;96(6):842-7.

Anne sütü ile beslenme süresi arttıkça dört yaştaki hiperaktivite skoru belirgin olarak azalıyor, sosyal yetenek skoru artıyor

500 çocuk, 4 yıllık izlem (prospektif) çalışması,

Julvez J, et al Attention behaviour and hyperactivity at age 4 and duration of breast-feeding. Acta Paediatr. 2007 Jun;96(6):842-7.

*SAĞLIKLI BESLENME DAVRANIŞININ GELİŞİMİNE KATKIDA BULUNUYOR*SAĞLIKLI BESLENME DAVRANIŞININ GELİŞİMİNE KATKIDA BULUNUYOR

Emzirmenin İlk ½-1 saat İçerisinde Başlanması

EMZİRMEYE GEÇ BAŞLAMA NEONATAL ÖLÜM RİSKİNİ

ARTTIRIYOR

Anne sütü almaya başlama zamanı

Bebek Neonatal ölüm

sayı yüzde Sayı Yüzde risk

İlk saat 4.763 43 34 0,7

1. saatten 1. gün sonuna dek

3.105 28 36 1,2

2. Gün 2.138 20 48 2,3

3. Gün 797 7,3 21 2,6

3. Günden sonra 144 1,3 6 4,2

Toplam 10.947 100 145 2,2

İLK SÜT (KOLOSTRUM) İÇERDİĞİ YOĞUN BAĞIŞIKLIK MADDELERİ İLE BEBEĞİ HASTALIKLARDAN KORUR

KOLOSTRUM SEKRESYONUKOLOSTRUM SEKRESYONU*Yoğun, konsantre, zengin, açık renkten

altın sarısı renge kadar

*İlk 24 saatte yaklaşık 7-14 ml /her beslenmede

*Sonraki 36 saatte artarak 24 saatlik periyotta 500ml’ ye ulaşır

*İlk günler için miktarın az olmasıyla

gelişmemiş yeni doğan böbreğine uygunluk

KİLO KAYBI ENDİŞESİ VE GEREKSİZ KİLO KAYBI ENDİŞESİ VE GEREKSİZ FORMÜL MAMA BAŞLANMASIFORMÜL MAMA BAŞLANMASI

ilk haftada %7-10 kilo kaybı normaldir

Yenidoğan bebeğin midesi• İlk gün bilye kadar (~5ml)• 3. gün pinpon topu kadar (~ 20ml)• 10.gün yumurta kadar (~50ml)

Kolostrum miktarı ve olgun süte geçişe paralel bir artış

Kolostrumun ÖzellikleriKolostrumun Özellikleri1. Antienfektif etmenlerden zengindir.• Enf. ve allerjiden koruyan antikorlar ve akyuvarlar• Sekretuvar IgA 20-30 g/L (olgun sütte 0.3g/L)• Laktoferrin 3.54 mg/ml (olgun sütte1.7mg/ml)• Polimorf nükleo lenfositler, makrofajlar,T ve B

lenfositler( ml’de 1.000.000 hücre)

2. Olgun sütten daha fazla oranda protein içerir (% 3-3.5 g). Arginin ve triptofandan zengindir.

3. Büyüme faktörlerini içerir.

4. Çinko, A vit. D, B12 vitaminleri de yüksek oranda bulunmaktadır.

5. Müshil etkisi vardır.

KOLOSTRUMUN FONKSİYONUKOLOSTRUMUN FONKSİYONU

*Polio, Coxsackie B virüs, birkaç tür stafilakok, E.coli gibi patojenlere karşı koruyuculuk

*Bifudus florasının oluşturulması

BİFİDOBAKTERİLER;

Bifidobakteriler tarafından oligosakkaritler fermente edilir.

Oluşan asit ortam da

* shigella

* streptococcus

* clostridium

üremesi baskılanır.

Oluşan;

asetik asit, propiyonik, bütirik asit kalın barsak duvarından

emilirler ve enerji oluşturlar.

BİFİDOBAKTERİLER;

Zararlı bakterilerin çoğalmasını önler.

Bağışıklık sisteminin uyarılması,

Barsağın olgunlaşması,

Kalsiyum emiliminin artması,

B vitamini sentezlerinin arttırılması,

Doğal antibiyotikler salgılanmakta, gram pozitif ve gram negatif mo karşı antimikrobiyal etki

Antienfektif ÖğelerAntienfektif Öğeler• Hücre ve antikorlar• Bifidus Faktörü• Lizozim• Laktoferrin• İmmünogloglinler• Komplemanlar• Müsin• Oligosakkaritler• Sitokinler

Fagositik öldürme

Bakteriyostatik ajan

İmmünostimülan etmen

Demir emilimini kolaylaştırır

Büyüme etmeni

Laktoferrinin Olası Biyolojik Etkileri

Bağışıklık Sistemini Düzenleyici Ajanlar

Sitokinler Laktoferrin

Alfatokoferol Prolaktin

ajanlar

•İnsüline bağımlı diyabet

•Lenfoma

•Lösemi

gelişme riskini azaltmaktadır

Anne Sütünde Bulunan

Anti inflamatuar Etmenler

Hücre koruyucular

Epidermal büyüme etmenleri

Olgunlaştırıcı etmenler

Mediatörleri parçalayan enzimler

Enzim bağlayıcıları

Lökositleri modüle edici ajanlar

Antioksidantlar

ENFEKTE ANNE

AKYUVARLARAKTİF OLURANTİKOR YAPARAKANNEYİ KORUR

HASTALIKLARA KARŞI KORUNMA

AKYUVARLAR MEMEYE GİDER ANTİKOR YAPAR

ANTİKORLAR SÜTE SALINARAK BEBEĞİ KORUR

7

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

DEĞİŞİK ŞEKİLLERDE BESLENEN BEBEKLERDE PNÖMONİDEN ÖLÜM RİSKİ

   

1.01.0

1.21.2

2.12.1

3.33.3

3.93.9

12

Sadece Anne sütü

Anne sütü ve inek Sütü

Anne Sütü ve Çocuk Maması İnek Sütü

Sadece Çocuk Maması

Brezilya (8gün-12 Aylık) Bebekler

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

DEĞİŞİK ŞEKİLLERDE BESLENEN BEBEKLERDE DİARE RİSKİDEĞİŞİK ŞEKİLLERDE BESLENEN BEBEKLERDE DİARE RİSKİ

Filipinler 0-2 aylık bebekler 

1.0

3.2

13.3

17.3

11

Sadece Anne Sütü

A.S. Ve Besin Değeri olmayan Sıvılar

A.S. Ve Besleyici Ek Gıdalar

Anne Sütü Almamış

Büyüme FaktörleriBüyüme Faktörleri• Epidermal Büyüme Faktörü

• Sinir Büyüme Faktörü

• İnsüline Benzer Büyüme Faktörü

• Meme Kaynaklı Büyüme

• Kolon Uyarıcı Faktörü

• Taurin

• İnterferon

• laktoferrin

BAZI MEMMELİLERİN SÜTLERİNİN İÇERİĞİ

Tür Su Yağ Protein Laktoz (%) (gr/dl) (gr/dl) (gr/dl)

İnsan 88 3.8 1.0 7.0Orangutan 86 3.5 1.5 6.0Ayı 55 24.5 14.5 0.4Deniz aslanı 47 36.5 13.8 0.0Köpek 76 12.9 7.9 3.1Tavşan 59 13.4 23.7 1.7Gergadan 92 0.0 1.4 6.1Yunus 69 18.0 9.4 0.6Sıçan 79 10.3 8.4 2.6

MEMLİLERDEANNE SÜTÜNÜN İÇERİĞİ VE YAVRULARININ BÜYÜME HIZI

Yavrunun doğum Sütün Yapısı(%)

Tür ağırlığının iki katına Yağ Protein Laktoz

ulaşması (gün)

İnsan 180 3.8 0.9 7.0

At 60 1.9 2.5 6.2

İnek 47 3.7 3.4 4.8

Keçi 19 4.5 2.9 4.1

Koyun 10 7.4 5.5 4.8

Sıçan 6 15.0 12.0 3.0

KarbonhidratlarKarbonhidratlar

• Laktoz

• Lipit Bileşikleri

• Protein Bileşikleri

• Oligosakkaritler

OLİGOSAKKARİTLERİN İŞLEVLERİGastrointestinal sistemSolunum yoluİdrar yollarında anti-infektif rol oynarlar.

prebiyotik işlev görürler.Sindirilip emilmezlerKolona ulaşıp mikroflora için besin öğesi gibi rol oynar.Bağışıklık sistemini aktive ederler.Barsak florasını yenilerler.Rotavirüsleri baskılarlar.

Beyin gangliositlerinin yapısal ve işlevsel bileşeni,

Nöron transaminasyonunda, bellek oluşumunda hücreden hücreye iletişimde önemli rol oynar.

OLİGOSAKKARİT

(SİALİK ASİT)

 

  

 

 

DEĞİŞİK SÜTLER İÇİNDEKİ PROTEİN NİTELİKLERİ ARASINDAKİ FARK

İNSAN 

İNEK SÜTÜ

 

WHEY PROTEİNLER

KESİLMİŞ SÜTÜN KATI

KISIMLARI

HAZMI KOLAY HAZMI GÜÇ

% 80 KAZEİN

% 35 KAZEİN

ANTİ EFEKTAN

PROTEİNLER

3

Anne Sütü ve İnek Sütünün İçerikleri (100ml’de)

Anne sütü İnek sütü

Protein(gr) 1.3 3.4

Kazein:Whey 40:6080:20

Whey proteinleri

Alfa-laktalbümin 0.42 0.17

Laktoferrin 0.27 eser

Beta-laktoglobülin - 0.57

Lizozim 0.08 Eser

İmmunglobülinA 0.16 0.005

İmmunglobülinG 0.005 0.096

İmmunglobülinM 0.003 0.005

Anne sütündeki protein dışı azotun (PDA) % 2-5’ini oluşturan,

düşük molekül ağırlığına sahip bileşiklerdir.

Bağışıklık sistemini güçlendirir (aşılara karşı immun yanıtı artırır)

Doğal öldürücü hücre aktivitesini arttırır.

İnterlökin-2 salınmını uyarır.

Gastroenteritten korur.

Diyare insidansını azaltıp süresini kısaltır ( barsak tamirini hızlandırır)

Bifido bakteri çoğalmasını arttırır.

Entero bakteri çoğalmasını azaltır.

Uzun zincirli çoklu doymamış yağ asitlerini (LC PUFA) yapma yeteneğini arttırır.

Sinir sisteminin gelişmesine yardımcı olur.

NÜKLEOTİDLERİN YARARLARI

Gerekli Yağ Asidi

Lipaz

YAĞ FARKLARI

İNSAN SÜTÜ İNEK SÜTÜ

Anne Sütü Ve İnek Sütünün İçerikleri(100ml’de)

Anne Sütü İnek Sütü

Yağ(gr) 4.1 3.9

Fosfolipid(mg) 4 4

Kolesterol(mg) 20 14

Lesitin(mg) 78 57

Esansiyel yağ asitleri

Linoleik:Linolenik 5:1 1:1

İnsan ve İnek Sütünün Yağ Asidi Bileşimi

(100 g sütün yağındaki miktarlar g olarak)

Yağ Asidi İnsan Sütü İnek Sütü

n-6 serisi

Linoleik asit 8.3 1.1

Araşidonik asit 1.8 1.0

Toplam 10.1 2.1

n-3 serisi

Alfa-linolenik asit 0.4 Yok

EPA Var Yok

DHA Var Yok

Anne Sütü Yağ Asidi Bileşimi

EPA ve DHA İŞLEVLERİ

•Göz ve beyin dokularının gelişimi,

• Linoleik asit EPA/DHA oranı platelet işlevi ve enfeksiyon durumları

Protein

BURADA FARK ETTİĞİNİZ DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR?

 

Laktoz Laktoz

Yağ Yağ

Laktoz

ÖN SÜT SON SÜT

İLK SÜT (COLOSTRUM)

OLGUNLAŞMIŞ SÜT

 

8

Yağ

Protein

Laktoz

Yağ

Protein

Laktoz

OLGUN SÜTOLGUN SÜT

• ÖN SÜTSulu ve şekerli

• SON SÜT Proteinli ve yağlı

NE KADAR SÜRE VE SIKLIKTA NE KADAR SÜRE VE SIKLIKTA EMZİRMELİYİM?EMZİRMELİYİM?

• YENİDOĞAN SIK SIK(10-12) Daha sonra(8-10)• 5-20 DAKİKA• TEK MEME (tamamen boşalana kadar)

VİTAMİN FARKLARI

İNEK SÜTÜ

B VİT

C VİT

A VİT

İNSAN SÜTÜ

 

 

 

 

İNSAN SÜTÜ50-70µG/100ml

 

İNEK SÜTÜ50-70µG/100ml

SÜTTE DEMİR

EMİLEN %

50

10

Anne Sütü ve İnek Sütünün İçerikleri( 100ml’de)

Anne sütü İnek sütü

Kalsiyum(mg) 32-36 124

Fosfor(mg) 14-15 98

Kalsiyum:fosfor 2.3:1 1.3:1

Sodyum(mg) 11-20 52

Potasyum(mg) 57-62 15

Klor(mg) 35-55 98

Demir( ug) 62-93 50

Renal Solüt Yükü(mOsm/L) 86 223

 

 

 

 

       

İKİNCİ YAŞTA ANNE SÜTÜ

ENERJİ PROTEİN A VİT C VİT

%31

%38

%45

%95     

500 ml anne sütünün

karşıladığı günlük gereksinimler

(%) 50

ANNE SÜTÜYLE BEBEĞE GEÇEN ZARARLI ETMENLER

Viral enfeksiyonlar

Bazı ilaçlar (antikanser ilaçları, antikonvulsanlar,

radyoaktif maddeler)

Haşere mücadele ilaçları (DDT, aldrin)

Aflatoksin M1 (

YAPAY BESLENMENİN TEHLİKELERİ

İshal ve solunum yolu hastalıklarına yakalanma olasılığı artar

İshal kronikleşir

Malnutrisyon, vit. Aeksikliği görülebilir

Enfeksiyon ve Malnutrisyondan Ölme riski artar

ANNE DAHA ÇABUK FERTİL OLUR

Allerji ve hayvan sütüne intolerans gelişebilir

Kronik hast.riski artar

Bebekte obesite olabilir.

Mental yönden çok iyi gelişmeyebilir

Anemi riski, Kanser riski artar (over/meme)

ANNE BEBEK ARASINDAKİ YAKIN İLİŞKİYİ ENGELLER

14

HER ZAMAN ve HER YERDE HER ZAMAN ve HER YERDE ANNE SÜTÜANNE SÜTÜ