Անտառը , երկրագնդի մակերևույթի մաս է որը ծածկված է ծառերով: Ներկայումս անտառները

38 ² զբաղեցնում են մոտ միլիոն կմ ՝ ցամաքի 30%-մակերեսի ը (ամբ 9.4%)ողջ մակերևույթի :

Այդ անտառային գոտու կեսը պատկանում է , արևադարձային անտառներին իսկ մեկ քառորդը տեղակայված է հյուսիսային կիսագնդում:

ԱՆՏԱՌՆԵՐԻ ԴԱՍԱԿԱՐԳՈՒՄԸ

, , Կախված տեղից անտառների տարիքից նրանց տեսակից՝ գոյություն ունեն անտառների մի քանի դասակարգումնե:

. Կախված աշխարհագրական լայնությունից՝ տարբերում են 1. թ ( , , ) աց արևադարձային անտառներ սելվա գիլեա ջունգլիներ ՝

, հասարակածային մշտադալար անտառներ որոնք ունեն ֆլորայի և ֆաունայի մեծ տեսականի: Մեծ հարկայնությունը միայն փոքր

քանակությամբ լույս է թույլ տալիս ներթափանցել ներքին հարկեր: Բոլոր արևադարձային անտառների կեսից ավելին արդեն ոչնչացված է: Դասական

, օրինակ կարող են լինել Ամազոնիայի Հնդկաստանի և Կոնգո գետի ավազանի ջունգլիները,

2. կ ( աատինգա՝ չոր տերևաթափվող արևադարձային անտառներ երաշտի )ժամանակ տերևաթափ են լինում ,

3. Ավստրալիայի էվկալիպտի անտարներ՝ մշտադալար մերձարևադարձայինանտառնե , ր

4. տ ( ). երևաթափվող անտառներ լայնատերև և մանրատերևհ իմնականում գտնվում են հյուսիսային կիսագնդում: Շնորհիվ լույսի

թափանցման՝ կյանքը ներքին հարկերում ավելի ակտի , վ է 5. տ , այգա՝ փշատերև անտառ ամենատարածվածն : է Ներառում է

, , , Սիբիրի Կանադայի Սկանդինավիայի և Ալյասկայի անտառների50%- ից ավելին: Ֆլորան հիմնականում ներկայացված է

մշտադալար փշատերև անտառներով և բույսերո , վ 6. խ առը անտառներ. , անտառներ որոնցում աճում են ինչպես

, տերևային այնպես էլ փշատերև ծառեր։ Տարածված է գրեթե ողջ Կենտրոնական և Արևմտյան Եվրոպայու : մ

ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐԻ ԵՎ ԱՆՏԱՌԻ

ՓՈԽԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ

Անտառը փոխազդում է շրջակա միջավայրի հետևյալ բաղադրիչ ներիհե . տ

1. ա րևային էներգիա. անտառային գոյության հիմնական աղբյուրներից է: Շնորհիվ արևի էներգիայի՝ անտառն իրագործում է ֆոտոսինթեզի գործառույթ,

2. հիդրոսֆերա. անտառն անմիջականորեն մասնակցում է բնության մեջ ջրի շրջապտույտին և այդպիսով փոխազդում հիդրոսֆերայի

հե , տ 3. մ . թնոլորտ անտառը մասնակցում է բնության մեջ թթվածնի

շրջապտույտին ամենաակտիվ կերպով: Շնորհիվ անտառի հսկայական ծավալի՝ անտառը մեծ ազդեցություն ունի երկրի մթնոլորտի գազաբաղադրության վրա,

4. կ ենդանական աշխարհ. ա նտառը բազմաթիվ կենդանիների բնակության միջավայր : ն է Կենդանիներն իրենց հերթին

անտառում սանիտարի դեր են կատարու , մ 5. մարդ. ա նտառը հսկայական նշանակություն ունի մարդու

առողջության և կենսագործունեության համար։ Մարդկան ց կենսագործունեությունն իր հերթին ազդում է անտառի վր , ա

6. լիտոսֆերա. լիտոսֆերայի վերին շերտերի կազմությունը կապված է համապատասխան տեղերում անտառի աճելու հետ:

ԱՆՏԱՌԻ ՆՇԱՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ ՄԱՐԴՈՒ

ԿԵՆՍԱԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱ Ն ՀԱՄԱՐ

Կարելի է առանձնացնել անտառի տնտեսական նպատակներով օգտագործման հետևյալ հիմնական

ուղղությունները. 1. ս ( , , , ննդի աղբյուր սնկեր հատապտուղներ գազաններ

, ),թռչուններ մեղր 2. է ( ),ներգիայի աղբյուր փայտ 3. ա ( ),րտադրության հումք թղթի արտադրություն 4. բ նական գործընթացների կագավորիչ

(անտառատնկումներ՝ քամահարությունից հողը )պաշտպանելու համար :

ԱՆՏԱՌԻ ՆՇԱՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ

ՄԱՐԴՈՒ ԱՌՈՂՋՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ

Անտառը սանիտարահիգիենիկ և բուժիչ մեծ նշանակությունունի: 300 Բնական անտառների օդում կա ավելի քան անուն

: տարատեսակ քիմիական միացություններ Անտառներն ակտիվորեն վերափոխում են մթնոլորտային

, ` աղտոտվածությունները հատկապես գազանմանները: Առավել թթվայնացնող ունակություններն ունեն փշատերև անտառները

( , , ), ` գիհի եղևնի սոճի ինչպես նաև կեչու և լորենու որոշտեսակներ: Անտառն ակտիվորեն կլանում է արտադրական

, աղտոտվածությունները հատկապես փոշին ուածխաջրածինները:

(Անտառը հատկապե ս՝ փշ ) ատերև արտադրում է ֆիտոնցիդներ՝ (բակտերիցիդ մանրէ ) ասպան հատկություններով օժտված նյութեր։

Ֆիտոնցիդները սպանում են ախտածին մանրէները: Որոշակի չափաբաժիններով դրանք բարերար ազդեցություն ունեն նյարդային

, համակարգի վրա ուժեղացնում են աղեստամոքսային տրակտի , շարժողական և արտադրողական ֆունկցիան նպաստում են

նյութափոխանակության լավացմանը և խթանում են սրտի աշխատանքը: Դրանցից շատերը ինֆեկցիոն հիվանդության հարուցիչների թշնամիներն

, են բայց եթե քիչ են: , , Բարդու բողբոջների անտոնովյան խնձորների էվկալիպտի ֆիտոնցիդները ոչնչացնող ազդեցություն ունեն գրիպի

վիրուսի վրա։ Սենյակ բերված եղևնու ճյուղը տասն անգամ քչացնում էմանրէ , ների քանակությունն օդում հատկապես՝ կապույտ հազի ևդիֆտերիայի: Կաղնու տերևները ոչնչացնում են որովայնային տիֆի և

: դիզինտերիայի բակտերիաները

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ԱՆՏԱՌՆԵՐԸ

, Ինչպես յուրաքանչյուր պետություն այնպես էլ Հայաստանի Հանապետությունն ունի իր

: անտառները Դրանցից հայտնի են , հատկապես Խոսրովի անտառը որը նաև

, արգելոց է համարվում Դիլիջանի, , արգելոցը Շիկահողի արգելոցը Էրեբունու, « » : արգելոցը Սևան ազգային պարկը

( )ԽՈՍՐՈՎԻ ԱՆՏԱՌ ԱՐԳԵԼՈՑ

( ) 27Խոսրովի անտառը Խոսրովի արգելոց զբաղեցնում է .000 հա: տարածք Այն սփռված է Գեղամա լեռնաշղթայի հարավարևմտյան և

, , , , Ուրծ Երանոս Դահնակ Իրից լեռ Խոսրովասար լեռնաբազուկների: 1600-2300 լանջերին Գտնվում է մ բարձրությունների վրա:

1958Խոսրովի անտառը թ.- : ից հանդիսանում է պետական արգելոց Այն կազմակերպվել է բուսական և կենդանական աշխարհի

, պահպանման բարելավման ու նոր տեսակների ստացմաննպատակո : վ Լեռնաբազուկների ստորին լանջերում տիրապետում է

կիսաանապատային լանդշաֆտը: Անտառային բուսածածկույթը կղզիների ձևով տարածված է միջին բարձրություններում և հանդես

: է գալիս գիհու նոսր անտառներով ու կաղնուտներով Կան նաև , , , : լայնատերև իլենի բռնչենի արոսենի կովկասյան ցախակեռաս

` Ավելի բարձր լեռնատափաստանային բուսածածկույթ է:

Կենդանական աշխարհին բնորոշ են հայկական ( ) : մուֆլոնը վայրի ոչխար և բեզոարյան այծը

, , , Հանդիպում են նաև ընձառյուծ գորշ արջ վարազ, , , , , աղվես նապաստակ լուսան կզաքիս գայլ գորշուկ և

: . այլն Առանձնապես հարուստ է թռչնաշխարհը , , հանդիպում են սև ցին գառնանգղ սպիտակագլուխ

, , , : անգղ արծիվ վայրի աղավնի ճայ և այլն Կան , ` բազմաթիվ սողուններ մասնավորապես թունավոր

: 1954գյուրզան թ.- ից կլիմայավարժեցվում է ուսսուրական բծավոր եղջերուն:

, Խոսրովի անտառում են գտնվում Գեղարդը Հավուց, Թառը Կաքավաբերդը և այլ պատմական

հուշարձաններ: Խոսրովի անտառով անցնում է , ջրառատ Ազատ գետը որի վտակների վրա կան

բազմաթիվ հիասքանչ ջրվեժնե : ր « » Խոսրովի անտառ անվանումն առաջացել է Խոսրով Երկրորդ Կոտակ

: թագավորի պատվին Ըստ Խորենացու՝ Խոսրովի գահակալության ժամանակ արգելոցի տարածքում

կատարվել են անտառատնկումներ:

ԴԻԼԻՋԱՆԻ ԱՐԳԵԼՈՑ

24Դիլիջանի արգելոցը զբաղեցնում է .000 :հա տարածություն Այն `ընդգրկում է Աղստև գետի վերին հոսանքի ավազանը Հալաբի, - արևելյան Միափորի հյուսիս արևմտյան և Արեգունի լեռնաշղթայի

- հյուսիս արևելյան լանջերը: 1958Կազմակերպվել է թ.- ` ին , բուսական և կենդանական աշխարհի պահպանման հարստացման և տեղական պայմաններում նոր տեսակների ստացման նպատակով:

: , Անտառներն առաջին կարգի են Ունեն հողապաշտպան, : ջրակարգավորիչ գիտական և տնտեսական նշանակություն

` , , , , Հիմնական ծառատեսակներն են հաճարենի կաղնի բոխի լորենի, , : հացենի թեղի սոճի և գիհի Դիլիջանի արգելոցում են

` ( ) երրորդական դարաշրջանի մնացորդ կարմրածառի մահիկի, ( ) պուրակները որոնցից Աղնաբաթինը Գետիկի ավազան

ամենախոշորն է Անդրկովկասու : մ

Դիլիջանի ա : րգելոցն ունի հարուստ կենդանական աշխարհ , , , Հանդիպում են գորշ արջ այծյամ գորշուկ քարի կզ , աքիս , , , , անտառային կատու աղվես լուսան պարսկական սկյուռ

: ինչպես նաև բազմաթիվ սողուններ ու երկկենցաղներ Կան ` , նաև բազմաթիվ թռչուններ կովկասյան ցախաքլոր լեռնային

, , , հնդկահավ գորշ կաքավ անտառային կտցար կեռնեխ և: աղավնիներ Կլիմայավարժեցվում են ուսսուրական բծավոր

, եղջերուն ազնվացեղ եղջերուն և վայրի խոզը: Արգելոցի , , , տարածքում են գտնվում Հաղարծինը Ջուխտակը Գոշավանքը

, , Մաթոսավանքը և իհարկե հիասքանչ Գոշի լիճը:

ՇԻԿԱՀՈՂԻ ԱՐԳԵԼՈՑ

Շիկահողի արգելոցը գտնվում է ՀՀ Սյունիքի մարզում` Խուստուփ լեռան հարավ արևելյան և Մեղրու

լեռնաշղթայի - հյուսիս արևելյան լանջերին, Ծավ ևՇիկահող , 700-2800 գետերի վերին ավազաններում մ

: 1958 : բարձրություններում Այն հիմնվել է թվականին 10Տարածքը կազմում է մոտ .330 : հա Կազմավորվել է

, , , , կաղնու բոխու հաճարենու սովորական կենու սոսու անտառների և կենդանիների պահպանության

:նպատակով Արգելոցի տարածքը խիստ մասնատված : ռելիեֆ ունի Շատ են լեռնային գետակները և

: հանքային աղբյուրները

432 92 Բուսական աշխարհ ներկայացված է բարձրակարգ բույսերի ցեղի և 1100 , 70- : ընտանիքի տեսակներ որոնցից ը գրանցված է ՀՀ Կարմիր գրքում

, Հարուստ է Կովկասյան տիպի խոնավասեր բույսերով ջերմախոնավասեր : ծառաթփային տեսակներով ու խոտաբույսերով Բազմաթիվ են էնդեմիկ

, ` տեսակները որոնցից շատերը կոչվում են Զանգեզուր տեղանունով Զանգեզուրի, : 94 զանգակածաղիկ Զանգեզուրի շնկոտեմ և այլն Տարածքի մոտ տոկոսն

: անտառապատ է Անտառառաջացնող ծառատեսակներն աճում են արգելոցի ավելի բարձր՝ : լանջային տեղամասերում Այստեղ տարածված են արևելյան և

սովորական բոխին, վրացական և խոշորառէ ջ կաղնիները, , հատապտղային կենին , ( ): արևելյան հաճարենին արևելյան սոսին Կովկասում միակ սոսու պուրակը

` , , Կան նաև վայրի պտղատու ծառատեսակներ տանձենին արևելյան խնձորենին,կենին , հունական վայրի ընկուզենին լորենին, , հացենին թխկին, , թեղին

: , սալորենին Ծառաթփային տեսակներից հանդիպում են բթատերև ինկենին, շագանակենին կովկասյան խուրման, սովորական նռնենին, թզենին, զկեռենին:

18 Կան տեսակի հազվագյուտ : մատուռներ Հատկապես հայտնի է բարակֆաբրոնիան:

Արգելոցի տարածքում սողուններից հայտնի են, , գյուրզան ջրային և սովորական լորտուները

, դեղնափորիկը հայկական լեռնատափաստանային : վահանագլուխ իժը Թռչուններից տարածված են վայրի

, , , հնդկահավը քարարծիվը սպիտակագլուխ անգղը` կաթնասուններից գորշ արջը, գորշուկը, վարազը,

այծյամը, , , , գայլը աղվեսը գորշ նապաստակը , լայնականջ ոզնին երբեմն , բեզոարյան այծը հովազը:

Կենդանիներից շատերը նույնպես գրանցված են ՀՀ Կարմիր գրքու : մ

ԷՐԵԲՈՒՆՈՒ ԱՐԳԵԼՈՑ

Էրեբունու արգելոցը 1978 ., կազմավորվել է թ 87 : զբաղեցնում է հա մակերես Գտնվում է Երևանի

- , : հարավ արևելքում Ողջաբերդ գետակի ավազանում 90 , Ընդարձակ չէ՝ մոտ հա բայց ունի շատ բարձր

: , գիտական արժեք Այն աշխարհում միակ արգելոցն է որը կազմավորվել է վայրի հացազգիների

: պահպանության և վերարտադրության նպատակով Արգելոցում աճող արարատյան ցորենը և վայրի

միահատիկ ցորենը մտել են Հայաստանի « »: Հանրապետության Կարմիր գիրք

« » ՍԵՎԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ՊԱՐԿ

« » Սևան ազգային պարկը կազմավորվել է1978 ., 151400 թ զբաղեցնում է հա մակերես՝

: ներառյալ Սևանա լիճը Ընդգրկված է : Գեղարքունիքի մարզում Ազգային պարկի

հիմնական նպատակը լճի էկոլոգիական հավասարակշռության պահպանումն է և բնական

: ռեսուրսների խնայողական օգտագործումը