ผศ.สุรสิทธ์ิ วิทยารัฐ

การบรรยายครั้งท่ี 6 : CJR2201

การเขียนสรางสรรคเชิงวารสาร

ศาสตร

การเขียนขาว

กระบวนการ “หาขาว” : เทคนิค 6 ส• 1. สังเกต สิ่งรอบๆ ตัว

• 2. สนใจ ไมเห็นแลว เดินผานไปเฉยๆ

• 3. สงสัย ชางสงสัย ชางคิด ชางต้ังคําถาม

• 4. สันนิษฐาน วาเกิดขึ้นไดอยางไร แลวจะเกิดอะไรตามมา

• 5. แสวงหาคําตอบ จากคนท่ีสามารถใหคําตอบ หรือให

ขอมูลได

• 6. นําเสนอขาว ตามรูปแบบการเขียนขาว

เทคนิคการเขียนขาว

• จะเริ่มตนเขียนขาวอยางไร ?

• เริ่มเขียนสวนใดกอน ?

• จะเขียนพาดหัวขาวให นาสนใจไดอยางไร ?

• โปรยขาวไดมาจากไหน ?

การเขียนขาว ตองมี “ประเด็น”

• อะไร คือ ประเด็น (Issue)

• ขอความสําคัญของเรื่อง ที่แยกหยิบยกข้ึนพิจารณา

(พจนานุกรม)

• ความเคล่ือนไหวที่เกิดข้ึนใหม ผิดไปจากปกติ

• ตราบใดที่ยังเปนผลประโยชนของประชาชน

(สมหมาย ปาริจฉัตต)

ลักษณะท่ีสําคัญ 6 ประการของประเด็น

• 1. มีแงมุม (Point of View)

• 2. อาจมาจากขอสงสัยที่ชัดเจนหรอืไมก็ตาม

• 3. คิดไวแลว แตเปล่ียนได (Changed)

• 4. อาจเริ่มจากความสัมพันธส่ิงรอบตัว

• 5. ประเด็นไมใชเปนการตั้งช่ือเรื่อง

• 6. ประเด็นขาวจะไปปรากฏที่พาดหวัขาวเสมอ

โครงสรางของขาว 4 สวน

• 1. พาดหัวขาว (Headline)

• 2. โปรยขาว หรือความนํา (Lead)

• 3. สวนเช่ือม (Neck / Bridge) อาจไมมีก็ได

• 4. เนื้อขาว (News Body) อาจมีมากกวา 1

• ยอหนา

รูปแบบการจัดวางโครงสรางในการเขียนขาว

• มีหลายรูปแบบ

• แตที่ไดรับความนยิมคือ ใจความสําคัญมากอน แลว

คอยๆ ลดหล่ันความสําคัญลงไป

• เรียกวิธีการเขียนนี้วา “ปรามิดหัวกลับ”

(Inverted Pyramid)

เทคนิคการเขียนขาว

• สรุปสาระสําคัญ หรือ “ธีม” (Theme) ที่จะบอก

แกผูอาน คือ กําหนดประเด็นในใจ เสียกอน

• กําหนดเคาโครงเนื้อขาวที่จะอธิบายประเด็น

• กําหนดโปรยขาว หรือ “หลีด” (Lead) ของขาวไว

ในใจ

เทคนิคการเขียนขาว (ตอ)

• ลงมือเขียนเนือ้ขาว จากโปรยขาวที่คิดไวในใจ

• เขียนโปรยขาว

• เขียนพาดหัวขาว

• ตรวจทานความถูกตองของขอมูล /ภาษา

พาดหัวขาว : สรุปใจความสําคัญของขาว

• ใหสาระสําคัญของขาว

• ดึงดูดความสนใจของผูอาน

• ชวยในการจัดหนาหนงัสือพมิพ

• สรางบุคลิกที่เปนเอกลักษณใหกับหนังสือพิมพ

(Style Book)

วิธีเขียนพาดหัวขาว

• จับประเด็นเนือ้หาของขาว แลวใหหา “คําสําคญั”

(key words)

• เขียนออกมาเปนประโยค โดยใหมีคําสําคัญที่คิดไว

พาดหัวขาวในหนงัสือพิมพสามารถใชคํายอ คํารวม

สมัย (ภาษาหนังสือพิมพ) ในพาดหัวขาวได เพราะ

สามารถส่ือความหมายกับผูอานไดงาย รวดเร็ว

วิธีเขียนพาดหัวขาว (ตอ)

• หลังจากนัน้ ใหแบงประโยคออกเปนบรรทัด ตามที่

ตองการวาจะพาดหวัขาวบรรทัดเดียว หรือ 2

บรรทัด

• ทําใหประโยคส้ันลง กระชับ ส่ือความหมายได

• ลองตัดคํา ที่ตัดออกแลว แตประโยคยังส่ือ

ความหมายไดตามที่ตองการ แสดงวาคาํพวกนั้น

ฟุมเฟอย

ลักษณะการเขียนพาดหัวขาวท่ีดี

• มีความหมายตรงกับเนื้อขาว

• ไมบิดเบือนจากขอเท็จจรงิ

• ใชภาษา ที่ส่ือความหมาย เขาใจงาย

• เลือกใชคําที่สรุปเนือ้หาไดทั้งหมด

• เรียกกัน “คําใหญ” (Big Words)

โปรยขาว หรือ ความนําของขาว (Lead)

• เปนการ “สรุปสาระสําคัญ” ทั้งหมด

• ที่ปรากฏในขาว

• ดวยภาษาที่กระชับ แตก็สามารถ “ส่ือความหมาย

ประเด็นขาว” ไดดี

วิธีเขียนโปรยขาว

• เรียงลําดบัสาระที่สําคัญเปนลําดับกอนหลัง โดยนํา

สาระที่สําคัญที่สุดมากลาวถึงกอน

• ขาวที่มีสาระสําคัญเพียงประเด็นเดียว ไมซับซอน

อาจไมมีสวนโปรยขาว มีแตเพียงพาดหัวขาว

วิธีเขียนโปรยขาว (ตอ)

• ความยาวของโปรยขาว ข้ึนอยูกับสาระสําคัญใน

ขาวนัน้ๆ แตโดยสวนใหญความนํายาวประมาณ

3 - 5 บรรทัด

• ขัดเกลาถอยคําภาษาใหกระชับไมคลุมเครือ

• เขียนชิดซาย ไมตองเวนยอหนาในสวนนี้

สวนเช่ือม (Neck, Bridge)

• สวนตอระหวางโปรยขาว กับเน้ือขาว ตองเขียนโดยมียอ

หนาในสวนเช่ือม (ถามีสวนเช่ือม) ถาไมมีใหเริ่มมียอ

หนาที่เน้ือขาว

• บางกรณีเปน “รายงานขาวประเด็นตอเน่ือง”

(followed up)

• ใหรายละเอียดที่มาที่ไป “Background” ของขาว เชน

สถานที่ บุคคล เวลาหรือเหตุการณ ยาวประมาณ 2 – 3

บรรทัด เชน การรายงานขาวการสัมมนา เปนตน

เนื้อหาในโปรยขาว / ความนาํขาว• แบบสรุปความ (Summary Leads) = 5W’s + 1H

• Who - ใคร

• What - อะไร

• Why - ทําไม

• Where - ที่ไหน

• When - เมื่อใด

• How - อยางไร

การเขียนเนื้อขาว (Body)

• เนื้อขาวยอหนาละประมาณ 3 – 5 บรรทัดเทานัน้

เมื่อเวลาจดัหนาบรรทัดจะไมมาก อานงาย

• แตละยอหนาตองมีแหลงขาวกํากับ เวนแตเปนยอ

หนาตอเนือ่งจากแหลงขาวเดมิ

ภาษาในขาว (News Language)

• ภาษาแบบทางการ (Formal Language) การ

นําเสนอขาวตองเนน “ความนาเช่ือถือ”

• ภาษาเขียนขาวตองกระชับ ไมเยิ่นเยอ

• อนุญาตใหใชภาษาหนงัสือพมิพไดในการ

• เขียนโปรยขาว และพาดหัวขาวเทานัน้

การอางแหลงขาว

(Attribution)

การอางแหลงขาว• อางตอนไหน อางอยางไร ?

• เปนการบอกแหลงทีม่าของขาวทีน่ํามาเขียนให

ผูอานทราบ

• เปนการสรางความนาเช่ือถือในรายงานขาวช้ินนั้นๆ

• บางครั้งหากระบุแหลงที่มาของขาวแลวเปนความ

ฟุมเฟอยของคํา ก็ไมจําเปนตองอางแหลงขาว

การอางแหลงขาว มักใชคํากริยาระบุ

• กลาววา

• เปดเผยวา

• ใหสัมภาษณวา

• แถลงวา

เทคนิคการอางขอมลูจากแหลงขาว (โคทคําพูด)

• อางอิงโดยไมระบุช่ือแหลงขาว เชน แหลงขาวไม

เปดเผยช่ือ กลาววา ...... (on background)

• อางอิงขอมูลเบ้ืองลึกโดยไมระบุแหลงขาว

(on deep background) เชน แหลงขาวระดบัสูง

กลาววา .........

ประเภทของการอางคําพูดแหลงขาว

• 1. อางคําพูดตรงๆ ทั้งหมด (direct quotations)

“...................” มีคํา ผม. ได แตอยาเยอะ

• 2. อางคําพูดเพียงบางสวน (partial quotations)

• 3. อางคําพูดโดยออม หรือเรียบเรียงจากคําพูด

• ของแหลงขาว (indirect quotations)

วิธีอางคําพูดแหลงขาว

• 1. อางคําพูดตรงๆ, ไมนิยมอางแบบนี้บอยๆ ซํ้า

• ควรใชแบบอางโดยออมมากกวาในขาวแตละช้ิน

• ตองเปน “ความคิดเห็นเทานั้น”

• ทําใหเห็นภาพ จนิตนาการ มีชีวิตชีวา

• ยืนยัน อารมณ ความรูสึก ขอเท็จจรงิ

วิธีอางคําพูดแหลงขาว (ตอ)

• อางคําพูดตรงๆ ตองใชเครือ่งหมายอญัประกาศ

• เสมอ (สรรพนามบุรุษที่ 1)

• ระวังเปดอัญประกาศ แลวตองปด เหมือนกับการ

• เขียนวงเล็บ

วิธีเขียนอางคําพูดแหลงขาว (ตอ)

• “…………………….” นายสุเมธ กลาว

• นายสุเมธ ตันติเวชกุล เลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา

กลาววา …………….………………………………..

วิธีอางคําพูดแหลงขาว (ตอ)

• 2. อางคําพูดบางสวน พิจารณาแลววามีเหตุผล

• ท่ีไมอางท้ังหมด

• อางบางสวนมาประกอบการเขียนขาว

วิธีอางคําพูดแหลงขาว (ตอ)

• 3. อางคําพูดโดยออม - นิยมมากกวา

• ไมตองใชเครือ่งหมายอัญประกาศ

• สรรพนามใชแทนเปนบุรุษท่ี 3

ขอพึงระวงัในการเขียนอางคําพูดแหลงขาว

• ตองเปนอาง “ความเห็น” เทาน้ัน ไมใชกับขอเท็จจริง

• การเขียนขาวมิใชนําคําพูดที่แหลงขาวบอกมาเขียนตอๆ

กันไป (verbatim) แตเปนการนําเสนอความคิด

ประเด็น

• การอางคําพูดในจังหวะที่เหมาะสมจะชวยใหผูอานเขาใจ

ขาวไดงายข้ึน

การกลาวถึงชื่อแหลงขาว

• ใหใชคํานาํหนานามที่เปนทางการทุกครั้ง นาย นาง

นางสาว, ยศที่ไดรับแตงตั้ง และ คํานําหนา

บรรดาศักดิ์ ม.ร.ว. , ม.ล., มร.

• ไมเขียนคําวาคุณ เนื่องจากเปนคําภาษาพูด

• การใหขอมูลจําเพาะของแหลงขาว

(Identification : ID)

อยาลืมทบทวนบทเรียน

และงด ละ เลิก

การขาดเรียน ลาเรียน มาสาย