BUSINESSMODEL

CANVASพนฐานการเขยนโมเดลธรกจ

พนฐานการเขยน

โมเดลธรกจBUSINESS MODEL CANVAS

Canvas by Strategyzer.com

เขยนและเรยบเรยงโดยวรญญ สรเดช (อม)

Leader Wings l www.leaderwingshub.com

BUSINESS MODELCANVASพนฐานการเขยนโมเดลธรกจ

การเปลยนจากไอเดยธรกจไปสแผนภาพธรกจ

ซรท 1

เรมตนดวย เบธ และ คารล ไดไอเดยทเจง ๆ มาและคดวานาจะสามารถทาเปนธรกจขนมาไดซงทงคตางกคดวามนเปนไอเดยทเจงมาก ๆ แตในโลกความเปนจรงแลวนนไอเดยทวาเจง ๆ พอเอาเขาจรงกกลบเปนธรกจทลมเหลวไมเปนทา ดงนนจาเอาไววา

ไอเดยทด ≠ แผนธรกจ

เพราะไอเดยกคอไอเดย แคคดวาเจงแลว ยงไมพอมนตองมการเขยนแผนภาพธรกจกนตอกอน

เพราะในโลกความเปนจรงนน ถาลกคาไมไดสนไอเดยของเราแลวละกเปน อนจบขาว

ดงนนสงทเราจะตองทาตอกอนทจะสรางธรกจจรง ๆ ขนมากคอ

การทดสอบไอเดยกบโลกความเปนจรงกอนวามแนวโนมยงไงบนทกขอมลความคบหนาและหลกเลยงการเปนหนกบธนาคารหรอเครดตเสยกบธนาคารถาพรอมแลวกไปพบกบซรยตอไปกนไดเลยครบ

Leader Wings

bit.ly/1fhRZlz

ซรยท 2ทาความรจกกบแผนภาพธรกจ

แผนภาพนมชอเรยกวา Business Model Canvas หรอแมแบบแผนภาพธรกจซงเปนเครองมอทมประสทธภาพมาก ๆในการทจะนาเสนอไอเดยใหกลายมาเปนแผนภาพธรกจทมระบบมากยงขน

Business Model Canvas มสวนประกอบดวยกนทงหมด 9 ชองดงน

สวนท 1 Customer Segment (ลกคาแตละกลม) – ซงเปนชองทสาคญมากเพราะธรกจจะอยไดกตอเมอมลกคา

สวนท 2 Value Proposition (คณคาทสงมอบ) –เปนสนคาหรอบรการทจะสงมอบคณคาทเปนประโยชนสงตอไปยงลกคา

สวนท 3 Channel (ชองทาง) –ชองทางทใชในการตดตอสอสารระหวางลกคาและสงมอบคณคาไปยงลกคา

สวนท 4 Customer Relationship (การสรางความสมพนธทดกบลกคา) –เปนวธการทจะสรางความสมพนธอนดกบลกคาเพอใหลกคาไดเหนและรบทราบคณคาทเราจะสงมอบให

Leader Wings

bit.ly/1TMKZfO

สวนท 5 Revenue Stream (กระแสรายได) –และเมอคณคาไดถกสงไปถงลกคาและมการใหคาตอบแทนกลบคนมา จะเรยกงายวามรายไดเกดขนอยางไรบางเมอสงมอบสนคาหรอบรการเปนทเรยบรอยแลว

สวนท 6 Key Resource (ทรพยากรหลก) – ตงแตขนตอนการสรางสนคาหรอบรการ,การตดตอสอสารกบลกคา และการเพมชองทางการตดตอกบลกคานนจาเปนตองใชทรพยากรหลกอะไรบาง เพอใหเกดกระแสรายได

สวนท 7 Key Activities (กจกรรมหลก) – คอสงทจาเปนตองลงมอทาเพอสรางคณคาของสนคาหรอบรการออกมาใหด

สวนท 8 Key Partner (พนธมตรหลก) –คอคนทจะชวยใหแผนภาพธรกจของเราประสบความสาเรจซงเปนคนทมสวนรวมในทก ๆ สวนของแผนภาพทงหมด

สวนท 9 Cost Structure (ตนทนทเกดขนทงหมดในแผนภาพ) –ใหไลตงแตชองแรกจนถงชองสดทายวา มรายจายทเกดขนตรงสวนใด เทาไหรบางอยางละเอยด โดยอาจเปนทงตวเงนหรอเปนอยางอนทตองเสยไป เชนเวลาในการทางาน เปนตน

Leader Wings

ลองมาดตวอยางเบองตนจากวดโอกนครบวามการใชแผนภาพทง 9 ชองอยางไรกนบาง

ตวอยางแผนภาพธรกจ Low Cost Airline(สายการบนโลวคอรส)

- Value Proposition = Cheap Flights & No Frills- Customer Segment = Budget Travellers- Channel = Call Centers & www- Customer Relationships = Automated & Impersonal- Revenue Stream = Tickets & Fees (Food&Drink, Priority Boarding andLuggage)- Key Resources = Single Aircraft Model & Cheap Airports- Key Activities = Quick Turnarounds- Key Partnerships = Car Rental & Hotel & Insurance- Cost Structure = Maintenance, Training, Airports & Call Centers

Leader Wings

เนอหาโดยสรปกคอ เรมตนทจะวางแผนทาเกยวกบสายบนตนทนตาซงคณคาทสงมอบแกลกคากคอ ตวเครองบนราคาถกซงลกคากลมนโดยหลก ๆ คอกลมของ“นกทองเทยวทมงบประมาณจากด”ซงทางสายการบนจะไดรบกระแสไดรายไดจากคาตว และคาอน ๆ อกเชน อาหาร, เครองดม, สทธพเศษ ทนงพเศษ, โหลดกระเปาเดนทางเปนตน

โดยใชชองทางการตดตอกบลกคาสองทางคอ ทาง Call Center และเวบไซต โดยใชการสานสมพนธกบลกคาแบบอตโนมตคอเนนใหลกคาชวยตวเองเปนหลกเพราะจะไดไมตองมคาใชจายเพมในการซบพอรท ลกคามากเกนไป

มาดในสวนดานซายมอของแผนภาพกนบาง เรมตนททรพยากรหลก ๆกคอ การซอมบารงเครองบนและการฝกฝนพนกงานโดยใชรปแบบการเชาเครองบนแบบ Single Aircraft Modelคอการเชาเครองบนรนเดยวกนทงหมดเพอประหยดคาใชจายในการซอมบารง, อบรมพนกงาน, นกบนเพราะถาเราเลอกใชเครองบนหลายรนกจะตองสารองอะไหลหลายรน สงชางไปอบรมเพอทาการซอม บารงตามรนเครองบนทมอก

กจกรรมหลกทตองทากคอ ทาเวลาในการบนใหไดเรวทสดมากเทยวทสด เทาทจะทาได เพราะจะทาใหเงนเขามาเยอะขน

พารทเนอรหลก ๆสวนใหญจะเปนธรกจทเกยวของกบการทองเทยวเปนหลก เชน เชารถ,โรงแรม และประกนภย เปนตน

ดงนนคาใชจายทเกดขนกคอ คาซอมบารงเครองบน, คาฝกฝนพนกงาน, คาสนามบน และ Call Centers

แตแผนภาพธรกจทเราเขยนเสรจครงแรกนน มนอาจจะฟงดดแตอยาพงตกลงปลงใจกบแผนภาพอนแรกสดเพราะฉะนนจะตองลองเขยนแผนภาพธรกจออกมาหลาย ๆ แบบแลวนาไปทดสอบผลใหเรวทสดเทา ทจะเปนไปไดเพอหาวาแผนภาพใดทมแนวโนมทดทสด ณ ขณะนน

Leader Wings

พยายามใชแผนภาพไปพรอม ๆ กบการทเราเลาเรอง แลวคอย ๆเขยนขอมลลงในแตละชองซงภายในวดโอนจะพายกตวอยางและวธใชแผนภาพธรกจไปพรอม ๆ กน

โดยเรมตนจาก คณคาทเราจะสงมอบใหกบลกคากอน โจทยคอ“Travel for Retirees” หรอ “การทองเทยวสาหรบผเกษยณอาย”

ซรยท 3: การสรางตนแบบ

Leader Wings

bit.ly/1ectYvn

- Value Proposition = Travel for Retirees- Customer Segments = Boomers- Channel = Website- Customer Relationships = Easy, Automated- Revenue Stream = Sale Fees- Key Resources = Website & Brand- Key Activities = Marketing, Website, Maintenance- Key Partnerships = Booking- Cost Structure = Sale, Marketing, Platform

ในแผนภาพธรกจน ตงตนทคณคาคอ การทองเทยวสาหรบผเกษยณอายโดยระบกลมลกคาคอกลมของ Boomersหรอกลมทอยในวยเกษยณหรอใกลเกษยณแลวนนเองโดยใชเวบไซตในการตดตอสอสารกบลกคาซงเปนระบบอตโนมตหรอใหลกคาชวยเหลอตวเองจากนนกสรางกระแสรายไดจากการเกบคาบรการดงกลาว

ทรพยากรหลกทจาเปนตองใช เชน เวบไซตและการสรางแบรนดใหมความนาเชอถอจากนนกลงมอทาในกจกรรมหลกทจาเปน คอ การทาการตลาด, การสรางเวบไซตและการบารงรกษาระบบ

โดยมพารทเนอรหลกคอ Booking ซงทกลาวมานนจะมคาใชจายเกดขน คอ การขาย,การตลาด และการดแลระบบตาง ๆ

Leader Wings

และนกคอตนแบบแรกท เบธ และ คารล ไดทาขนมา แตกอนทจะดใจไปอยาพงมนใจกบมนมากนกเพราะมนเปนเพยงการคาดคะเนจากขอมลทเรามอยเทานนเราจาเปนทจะตองฝกใชใหคลอง และทาตนแบบหลาย ๆ แบบเพอทดลองแลวเปรยบเทยบหาแผนภาพธรกจทดทสด

จากตวอยางในวดโอ ใหเบธและคารลเปลยนโจทยทการสรางคณคาเปลยนจากการทองเทยวสาหรบผเกษยณอาย เปลยนเปน เทยวฟร!

สงทเกดขนกคอ เพยงแคเปลยนโจทยนดเดยวเทานนขอมลแทบทกอยางในแผนภาพเกาจะใชเหมอนกนเลยแทบไมไดเพราะเมอโจทยเปลยน ขอมลกตอง แตกตางกนออกไป ดงนนการเขยนแผนภาพBusiness Model Canvas นน คอนขางมความยดหยนสง ไมมตายตวสามารถปรบเปลยนในตามสถานการณในปจจบนนนเอง

จะไดแผนภาพหนาตาออกมาอยางไร เมอโจทยคอ “เทยวฟร” ?

แมวาในครงแรก ๆ อาจจะยงเขยนไมคลอง แตการเขยนแผนภาพธรกจตนแบบนนจาเปนทจะตองฝกฝนการเขยนอยเปนประจา เขยนใหคลอง ลองหลาย ๆ แบบ

โดยการเขยนทดควรจะทาดงตอไปน

- Focus on the business model – ใหโฟกสไปทแผนภาพธรกจอยาพงไปคดถงเรองเทคโนโลยของสนคาหรอการบรการหลงการขาย

- Don’t fall in love with your first models –อยาพงตกหลมรกกบแผนภาพแรกทเขยนออกมา

- Iterate rapidly and test your models early – เขยนยา ๆซาอยางรวดเรวแลวหาโอกาสทดสอบในโลกจรง ๆ กอนจะไปตอ

Leader Wings

กอนหนานแผนภาพธรกจทเบธและคารลไดเขยนไว คอ “Travel for Retirees”หนาตาของแผนภาพทไดออกมาเปนประมาณน

ซรยท 4 การใชสงแวดลอมรอบ ๆ ตวนาทาง

Leader Wings

bit.ly/1MgrZ7i

แตหลงจากทเบธไดออกไปสารวจสภาพแวดลอมรอบ ๆ และหาขอมลจากโลกจรง ๆเพมเตมแลว ทาใหมประเดนเพมเตมขนมา ในดานมมมองตาง ๆทยงไมเคยคานงมากอนหนาน เชน

+ Market Forces – เนนความสาคญไปทกลมของลกคาเปนหลก ลองสารวจดวากลมลกคา ทเขยนเอาไวนน มลกษณะการใชชวตอยางไรบางโดยหลงจากสารวจกพบวา กลมคน Boomers นน บางกลมกคอนขางมฐานะรารวยบางกลมกชอบทางานอดเรกอยทบาน แตปญหาทพบเพมเตมกคอ กลมคนBoomers มกจะมปญหากบเทคโนโลยใหม ๆ อยางเชน การใชคอมพวเตอรดงนนเวบไซตอาจจะไมตอบโจทยในการตดตอสอสารกบลกคากลมนกเปนได

+ Key Trends –ดงนนถาในชองคณคามเรองของเทคโนโลยแลวละกตดทงไปไดเลย,ในระหวางการสารวจขอมลกอาจพบขอมลเทรนดใหม ๆ ทนาสนใจ โดย จากวดโอเบธ ไดพบขอมลเกยวกบ คาใชจายทางการแพทยทสงขนเนองจากราคายาในตลาดมราคาสงขนดงนนมนอาจจะเปนขอมลทนาสนใจไมนอยเกยวกบตลาดทางการแพทยเพราะในระหวางทคนควาหาขอมลกอาจจะพบเทรนดทนาสนใจใหม ๆและนนหมายถงโอกาสในการทาธรกจใหม ๆ ดวย

+ Industry Forces – ลองสารวจคแขงในอตสาหกรรมเดยวกนกบเราดแลวลองวเคราะหดวาจดออนของคแขงคออะไรแลวเราจะสามารถทจะเอาชนะเขาไดหรอไม และลองสารวจ Suppliers และPartners ทเกยวของดวา กจการเปนอยางไร ซงเบธพบวาธรกจนมความผนผวนและมคแขงเยอะเอาเรองเลยทเดยว

Leader Wings

+ Macro-Economic Forces – สารวจตลาดโลกวามแนวโนมอยางไรดวยเพราะเราจาเปนทจะตองตามกระแสของโลกใหทนอยเสมอ ซงในครงน คารลพบวาตลาดนมความไมแนนอน, ธรกจรวมลงทนมความเสยงเลกนอย,คาครองชพและมาตรฐานในการดารงชวตมคาลดลงอาจจะทาใหกลมลกคาไมตดสนใจไปทองเทยวในชวงทเศรษฐกจไมดแบบนกเปนได

เมอไดขอมลเพมเตมทงสดานมาแลวทนลองมาวเคราะหเพมเตมดวยการตงคาถามดงน

- แผนภาพของเราในตอนนและในอนาคต สามารถสคแขงไดหรอไม? + ซงเบธมองวา คแขงคอนขางนากลวและเปนภยคกคามตอธรกจเลยทเดยว

- ลองเปรยบเทยบแผนภาพของเรากบแนวโนมใหม ๆ ทเกดขนแลวหรอยง? + ซงคารลมองวา การทคารกษาทางการแพทยสงขนมองวาเปนโอกาสทดทนาสนใจ (แลวถาทมงานปวยละ? จายบานเลยนะ)

-แผนภาพในตอนนมการปรบปรงหรอพฒนาใหตรงกบความตองการของลกคาแลวหรอยง? + ซงทงเบธและคารล มองวาตองมาคดกนใหมวาจะเอายงไงด เพราะกลมคนBoomers นนเนยจะใชบรการทางเวบไซตคงจะลาบากเอาเรองนาด

- แผนภาพของเราจะปรบใหเขากบแนวโนมของเศรษฐกจโลกไดอยางไรบาง? + เนองจากเศรษฐกจโลกอยในชวงขาลง เบธจงตงคาถามกบตวเองวา การ ทองเทยวในตอนนมนเกนความจาเปนเกนไปหรอเปลาเพราะคนอาจจะจบจายใชสอยนอยลงในชวงน

Leader Wings

ถงเวลาทจะลองลงมอทา แลวลองลมเหลวดกนบาง….. เพราะจากวดโอทแลวพบวาเมอนาแผนภาพธรกจทเขยนไวมาเทยบกบสงแวดลอมนนกพบวาในโลกความเปนจรงนน มปญหาและความไมแนนอนเกดขนอกมากมาย

แตขาวดกคอ แผนภาพ Business Model Canvasสามารถปรบแกไดงายและปรบไดตลอดเวลาตามสถานการณดงนนมนมคาใชจายในระหวางททาการทดสอบนนกอาจจะมคาใชจายทเขาเนอนด ๆหนอย ๆ เทานน เพราะทเราเขยนตงแตแรกจนถงตอนนมนเปนเพยงแคสมมตฐานทเราคาดคะเนขนมาจากขอมลทเรามอยเทานน

ดงนนในขนตอนนเราจะฝกลมเหลวเพอพฒนาใหเขาถงความตองการของลกคามากยงขนและ Lean Startup(คอการตดสงทไมจาเปนออกไปใหมากทสดและเนนทการสรางคณคาใหกบลกคาเปนหลก)

ซรยท 5จงพสจนสงทเขยนลงบนแผนภาพธรกจวามนเวรคหรอไม

Leader Wings

bit.ly/1I8lL3e

จากบทสรปในวดโอน เบธและคารลพบวา ลกคาในกลมของ Boomers นนกงวลเรองของการไปเทยวตางประเทศ ทงการกนการอย รวมไปถงคาใชจายทสงดงนนจงเปลยนโจทยใหมไดวา “Affordable Oversea Retirement”“การทองเทยวตางประเทศราคาไมแพงสาหรบวยเกษยณ”

เบธกบคารลไมรอชา ลงโฆษณาเพอทดสอบผลตอบรบทนทและแลวกไดผลตอบรบทดกลบมา จากนนคารลกไดเดนทางไปพรอมกบลกคาดวยเพอสารวจความพงพอใจและสภาพแวดลอมหลงจากทไปทองเทยวแลวซงคารลพบวา เรองของคณภาพบานพกนน ยงไมดเทาไหรเบธจงแนะนาวาควรเพมกจกรรมหลกทสาคญไปอยางหนงกคอ“การรบประกนความพงพอใจ”

และเมอประเทศทไปตดตอทแรก ๆ ไดผลการตอบรบทดดงนนคารลจงเดนทางเพอไปตดตอขายเฟรนไชสกบประเทศอน ๆ ตอไปเพอขยายธรกจ และเฟรนไชสซ และเฟรนไชสซนเองกคอกลมลกคากลมใหมทเกดขนดวย

และในขนตอนนทงเบธและคารลกพรอมแลวสาหรบขนตอนตอไปเพราะในตอนนทงคไดผลลพธจากการทนาแผนภาพธรกจไปลงมอทดสอบทาจรง ๆทลงตวและสมบรณ ณ ขณะนแลว

Leader Wings

เคลยรแผนภาพบนกระดานใหวาง แลวคอย ๆเลาเรองราวตงแตเรมตนจนจบไปพรอม ๆกบการแปะกระดาษบนกระดานไปตามเนอเรองเพราะผฟงไมเขาใจแผนภาพทเราทาขนมาหรอก แตถาเปนเรองราว เปน Storyกสามารถถายทอดใหผอนฟงไดเขาใจงายกวา

ซรยท 6ถงเวลาเลาเรองราวของคณแลว

Leader Wings

bit.ly/1SxUGw4

ดงนนในขนตอนนเรากจะตองพยายามเลาเรองและสอสารใหกบผคนและนายทนใหเขาใจและเขาถงในสงทเราตองการนาเสนอใหได

ลองมาดกนครบวา Business Model Canvas ในสวนสดทายของโปรเจคนจะเปนอยางไร

- Value Proposition = Affordable High Quality Retirement & CustomerAcquisition- Customer Segments = Retiring Baby Boomers & Oversea RetirementFranchises- Channel =- Customer Relationships =- Revenue Stream = Monthly Fees & Franchising Fees- Key Resources =- Key Activities =- Key Partnerships =- Cost Structure =

Leader Wings

จากวดโอจะแสดงใหเหนเพยงในสวนสาคญ ๆ และประเดนหลก ๆ คอกลมของลกคา, คณคาทลกคาไดรบ และกระแสรายไดทเบธและคารลจะไดโดยมเนอสรปดงน

กลมลกคาถกแบงออกเปนสองกลม คอ กลมทเกษยณและใชบรการทองเทยว กบกลมของแฟรนไชสซ ดงนนเมอกลมลกคาแตกตางกน คณคาทลกคาแตละกลม คาดหวงจะไดรบกแตกตางกน

กลมลกคาของ Retiring Baby Boomers ตองการ Affordable High QualityRetirementกลมลกคาของ Oversea Retirement Franchises ตองการ CustomerAcquisitionดงนนกระแสรายไดกจะมาจากทงสองกลม ทจะตองจายใหกบเบธและคารล

ทงเบธและคารลกไดแสดงผลงานทงกระบวนการการทางาน ชวงทลมเหลว, การคนควาหาขอมลและการลงมอทาจรง ๆและแสดงขอมลตวเลขรายไดทชดเจนและวดผลไดจงทาใหเปนทพงพอใจของผเขาฟงแผนธรกจในครงน

และตอนน เบธกบคารล กพรอมแลว ทจะลองสรางธรกจจรง ๆ ขนมาโดยทจดเรมตนมนมาจากการทเปลยนจากไอเดยใหกลายเปนแผนภาพธรกจทสามารถจบตองและวดผลได

กหวงวาทานผอานจะไดรบความรเพมเตมเกยวกบการเขยนแผนภาพธรกจดวยตนเอง ทเรมตนจากไอเดยจนกลายมาเปนธรกจทสามารถทาไดจรงโดยเรมตนจากการใชแผนภาพ Business Model Canvas เพยงแผนเดยว

Leader Wings

Resources

Leader Wings

Canvas: https://strategyzer.com/Download Canvas: Business Model CanvasBusiness Model Canvas ExplainedFrom Business Idea to Business - Animated Series

วรญญ สรเดช (อม)Co-Founder Leader Wings Co., Ltd.

Blog: Asuradech.comWebsite: LeaderWingsHub.com

ผเขยนและเรยบเรยง

Leader Wings