ผลงานวชาการ

เรอง ลกษณะการบาดเจบและเสยชวตจากการใช

รถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย

ระหวางวนท 1 มถนายน–31 กรกฎาคม 2557 Motorcycle related injuries

in Thai Children and Adolescent during the period of June 1-July 31, 2014

โดย

นางกาญจนย ด านาคแกว

ขอประเมนเพอแตงตงใหด ารงต าแหนง นกวชาการสาธารณสขช านาญการพเศษ(ดานสงเสรมพฒนา)

ต าแหนงเลขท 2980 สวนราชการ ศนยขอมลทางระบาดวทยา ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค

i

ค ำน ำ รายงานการศกษาลกษณะการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชน

ไทย ระหวางวนท 1 มถนายน–31 กรกฎาคม 2557 เปนรายงานทไดจากการศกษาและวเคราะหขอมลตวแปรจากการออกแบบสมภาษณรวมกบตวแปรทมอยในฐานระบบขอมลเฝาระวงการบาดเจบแหงชาต (IS) ของประเทศไทย จากโรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต จ านวน 9 แหง โดยมวตถประสงค เพอศกษาปจจยทเกยวของกบการเกดอบตเหตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทยและลกษณะการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย ขอมลทไดจากการศกษาครงนเปนขอมลทแสดงใหเหนปจจยทเกยวของกบการเกดอบตเหตและลกษณะการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทยไดชดเจนมากขน อนจะเปนประโยชนในการวางแผนควบคม และปองกนปญหา ตลอดจนการประเมนผลการด าเนนมาตรการตางๆ ในการลดการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตทไดด าเนนมาแลว

คณะผศกษาหวงวา ผลจากการศกษานจะเปนขอมลทมประโยชน ตอการวางแผน ควบคม ปองกนการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย รวมทงเปนขอมลเบองตนส าหรบนกวชาการทสนใจในการศกษาในเชงลกตอไป

ii

กตกรรมประกาศ คณะผศกษา ขอขอบคณมลนธไทยโรดส โรงพยาบาลมหาราชนครศรธรรมราช โรงพยาบาล

มหาราชนครราชสมา โรงพยาบาลหาดใหญ โรงพยาบาลราชบร โรงพยาบาลขอนแกน โรงพยาบาลอดรธาน โรงพยาบาลสวรรคประชารกษ โรงพยาบาลล าปาง และ โรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห ทใหความรวมมอในการเกบขอมลและประสานงาน

iii

บทคดยอ ลกษณะการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย

ระหวางวนท 1 มถนายน–31 กรกฎาคม 2557

กาญจนย ด านาคแกว, พมพภา เตชะกมลสข,อนงค แสงจนทรทพย ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค บทคดยอ ความเปนมา: การบาดเจบและเสยชวตจากรถจกรยานยนต เปนปญหาสาธารณสขทส าคญของประเทศ จากรายงานเฝาระวงการบาดเจบของส านกระบาดวทยา กระทรวงสาธารณสข ป พ.ศ. 2556 พบเกดอบตเหตจราจรรอยละ 46.52 ของการบาดเจบทงหมด ในจ านวนนเดกและเยาวชนไทยบาดเจบจากอบตเหตจราจรรอยละ 51.22 โดยเกดจากรถจกรยานยนต บาดเจบรอยละ 86.62 และเสยชวต รอยละ 74.31 วตถประสงคการศกษาเพอทราบปจจยทเกยวของกบการเกดอบตเหตและลกษณะการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย และเพอจดท าขอเสนอแนะในการวางแผนควบคมปองกนการเกดอบตเหตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย วธการศกษา: เปนการศกษาเชงพรรณนา ในกลมผบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนต อายตงแตแรกเกดถงยสบหาปบรบรณเขารบการรกษาทหองอบตเหตและฉกเฉนภายใน 7 วนหลงการเกดอบตเหตในโรงพยาบาลเครอขายเฝาระวงการบาดเจบ 9 แหง กระจายทกภาค ตงแตวนท 1 มถนายน–31 กรกฎาคม 2557 โดยการสมภาษณวเคราะหขอมลโดย โปรแกรม Epi_info version 3.2 ผลการศกษา: มผบาดเจบรวม 3,208 ราย เสยชวต 33 ราย อตราปวยตายรอยละ 1.03 เปนผขบข 2,348 ราย รอยละ 73.19 เสยชวต 27 ราย อตราปวยตายรอยละ 1.15 ผขบขสวนใหญอาย 15–25 ป รอยละ 87.95 อายนอยทสด 9 ป ไมมใบอนญาตขบข รอยละ 59.65 รถจกรยานยนตทใชไดมาจากพอแมหรอญาตซอให รอยละ 50.64 สวนใหญมเครองยนตขนาดกลาง (100-150 ซซ) รอยละ 94.54 พบมการขบขรถทมการตอเตมและดดแปลงรถ ตงแตอาย 11 ป บรเวณทเกดอบตเหตเปนถนน 2 ชองจราจร รอยละ 74.42 การเกดอบตเหตมคกรณ รอยละ 50.55 ทอายผขบข 16 ปสงสด ผขบขดมเครองดมแอลกอฮอล รอยละ 16.57 และอายนอยทสด 13 ป ผขบขไมสวมหมวกนรภยบาดเจบทศรษะ รอยละ 75.35 ผโดยสารไมสวมฯสงสด รอยละ 84.34 บาดเจบทศรษะอยางรนแรง Glasgow Coma Score <=8 รอยละ 12.05 ผขบขสวมหมวกนรภยบาดเจบทศรษะ รอยละ 15.66 บาดเจบทศรษะอยางรนแรง Glasgow Coma Score <=8 รอยละ 2.27 ควรน าขอมลดงกลาวมาใชในการเสนอแนะวางแผนการปองกนและควบคมการเกดอบตเหตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชน ค าส าคญ: ระบบเฝาระวงการบาดเจบ, บาดเจบทศรษะ, รถจกรยานยนต

iv

Abstract Motorcycle related injuries in Thai Children and adolescent during the period of June 1 - July 31, 2014

Authors Kanjanee Dumnakkaew, Pimpa Techakamolsuk, Anong Sangjantip Bureau of Epidemiology, Department of Disease Control, Ministry of Public Health, Thailand

Injuries and deaths related to motorcycles are one of the major public health problems in Thailand. In 2013, reports from the injury surveillance system in the Bureau of Epidemiology, Ministry of Public Health showed that 46.52%of injuries were caused by road traffic accidents. Of which, 51.22% were young people and 86.62% of them involved with motorcycle during the accident. In addition, 943 out of total 1,269 deaths were due to motorcycle-related road traffic accidents. Thus, the Bureau of Epidemiology conducted a descriptive study, aiming to determine the factors associated with injuries and deaths among young motorcyclists in Thailand, and provide prevention and control measures efficiently. The study population included the injured motorcycle riders and their passengers who were aged up to 25 years and admitted in the emergency room of nine sentinel sites under injury surveillance within seven days after the accident during June 1 - July 31, 2014. Data were collected by interview and analyzed by Epi Info version 3.2. Among total 3,208 injured cases, 33 died and case fatality rate was 1.03%. There were 27 fatalities out of 2,348 drivers and case fatality rate was 1.15%. The youngest motorcyclist was 9 years old, with the range of 15-25 years. Risk behavior of the injured cases included driving without a valid motorcycle license (87.95%), motorcycles available from their parents or relatives (59.65%), medium engine (100-150 cc) of motorcycles (50.64%), modification of motorcycle machine used for 11-25 years (94.54%), two-lane road accident (74.42%), having parties with the driver aged 16 years (50.55%), drinking alcohol (16.57%), driver not wearing helmet (75.35%) and passenger not wearing the helmet (91.06%). The drivers who were not wearing helmet had head injuries (84.34%) and severe injuries (12.05%) with Glasgow Coma Score less than 8. However, only 15.66% of the riders with helmet had head injuries and 2.27% had severe injuries with Glasgow Coma Score less than 8. This information can be useful to propose a plan for prevention and control of motorcycle-related accidents among children and adolescent in Thailand. Keywords: injury surveillance system, head injuries, motorcycle

v

สารบญ

หนา ค าน า i กตตกรรมประกาศ Ii บทคดยอภาษาไทย iii บทคดยอภาษาองกฤษ Iv สารบญ v สารบญตาราง vi สารบญรปภาพ vii บทท 1 บทน า 1-4 1.1 ความเปนมา 1 1.2 วตถประสงค 2 1.3 ขอบเขตการศกษา 2 1.4 นยามศพท 2 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3 1.6 กรอบแนวคดการศกษา 4

บทท 2 ทบทวนวรรณกรรม 5-6 บทท 3 วธการศกษา 7-8 บทท 4 ผลการศกษา 9-22 4.1 ปจจยทเกยวของกบการเกดอบตเหตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย 9-17 4.2 สถานการณและลกษณะการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตในเดก และเยาวชนไทย

17-22

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 23-25 เอกสารอางอง 26-27 ภาคผนวก 28-34

vi

สารบญตาราง หนา

ตารางท 1

รอยละการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกกลมอายและการตอเตมดดแปลงรถจกรยานยนต วนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

11

ตารางท 2

จ านวนและรอยละการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตามถนนและสงแวดลอมบรเวณเกดอบตเหต วนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

13

ตารางท 3

รอยละการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทยกรณเกดอบตเหตแบบมคกรณ จ าแนกตามประเภทรถของคกรณ วนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

14

ตารางท 4

จ านวนและรอยละการบาดเจบและเสยชวตในผขบขทดมเครองดมแอลกอฮอล เปนเดกและเยาวชนไทย วนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

17

ตารางท 5

จ านวนและรอยละการบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย สวมและไมสวมหมวกนรภย วนท 1 มถนายน - 31 กรกฎาคม 2557

18

ตารางท 6

จ านวนและรอยละการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตามการสวมและไมสวมหมวกนรภย และระดบความรนแรงการบาดเจบรนแรงทศรษะ 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

20

ตารางท 7

จ านวนและรอยละการเสยชวตจากการขบขรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตามการสวมและไมสวมหมวกนรภย และระดบความรนแรงการบาดเจบรนแรงทศรษะ 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

20

ตารางท 8

จ านวนและรอยละการบาดเจบจากการโดยสารรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตามการสวมและไมสวมหมวกนรภยและระดบความรนแรงการบาดเจบรนแรงทศรษะ 1 มถนายน–31 กรกฎาคม 2557

21

ตารางท 9

ตารางท 9 จ านวนและรอยละการบาดเจบทศรษะและคอจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตามการสวมและไมสวมหมวกนรภย วนท 1 มถนายน–31 กรกฎาคม 2557

22

vii

สารบญรปภาพ

หนา รปท 1 รอยละการบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตาม

ประเภทผบาดเจบและอาย ตงแต วนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557 9

รปท 2 รอยละการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตาม การมและไมมใบอนญาตขบขและอาย ตงแตวนท 1 มถนายน - 31 กรกฎาคม 2557

10

รปท 3 รอยละการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย มใบอนญาตขบข เคยและไมเคยประสบอบตเหตรถจกรยานยนตใน 5 ปทผานมา ตงแตวนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

10

รปท 4 รอยละการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตามขนาดเครองยนตรถและอาย วนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

11

รปท 5 รอยละการบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทยจ าแนกตามจดเรมตนเดนทางกอนประสบอบตเหต วนท 1 มถนายน–31 กรกฎาคม 2557

12

รปท 6 รอยละการบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทยจ าแนกตามจดหมายปลายทาง ทก าลงเดนทางไปกอนประสบอบตเหต วนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

12

รปท 7 จ านวนและรอยละการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย กรณการเกดอบตเหตและมคกรณ (ชนกบคนอน) จ าแนกตามอาย ตงแตวนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

15

รปท 8 รอยละการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตามประเภทอบตเหตแบบไมมคกรณและอาย ตงแตวนท 1 มถนายน -31 กรกฎาคม 2557

16

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมา การบาดเจบและเสยชวตจากอบตเหตบนถนน นบวาเปนปญหาส าคญอยางยง ทวโลกมการประมาณการ 1.2 ลานคน เสยชวตจากอบตเหตทางถนนในแตละป และประมาณ 50 ลานคน ไดรบบาดเจบจากสาเหตดงกลาว และจะเพมขน รอยละ 65 ในชวง 20 ปขางหนา หากไมมการปองกนอยางจรงจง และ เมอจดประเภทความเสยงของการคมนาคมบนถนน เปนคนเดนถนน ผขบขรถจกรยาน ผขบขรถจกรยานยนต ผขบรถยนต และอนๆ พบวา ในกลมประเทศพฒนาแลวมแนวโนมการเสยชวตจากการขบขรถยนตมากทสด ในขณะทประเทศก าลงพฒนามแนวโนมการเสยชวตจากการขบขรถจกรยานยนตมากทสด สวนประเทศทมรายไดนอย คนเดนเทามจ านวนการเสยชวตจากอบตเหตจราจรมากทสด (1) ส าหรบประเทศไทย ตามรายงานความปลอดภยทางถนนของโลกปพ.ศ.2556 (Global Status Report on Road Safety 2013) โดยองคการอนามยโลก ใชวธทางสถตจากขอมลปค.ศ. 2010 อตราผเสยชวตจากอบตเหตทางถนนของไทย 38.1 คนตอประชากรแสนคน เปนอนดบท 3 ของโลก ทเสยชวตจากอบตเหตทางถนนรองจาก ประเทศ NIUE และ DOMINICAN จากขอมลมรณบตร โดย ส านกงานนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข ป พ.ศ.2556 (ป ค.ศ.2013) พบ จ านวนผเสยชวตจากอบตเหตทางถนนจากทกพาหนะรวมถงคนเดนเทา 14,789 คน จากรายงานการศกษาภาระโรค และการบาดเจบของประชากรไทย (2) และรายงานจากโรงพยาบาลเครอขายเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 28 แหง ซงเปนโรงพยาบาลขนาดใหญ และกระจายทวประเทศ ของส านกระบาดวทยา กระทรวงสาธารณสข พบวา การบาดเจบเกดจากอบตเหตจราจร 69,924 ราย รอยละ 46.52 ของการบาดเจบทงหมด ในจ านวนน เดกและเยาวชนไทย บาดเจบจากอบตเหตจราจร รอยละ 51.22 (27,855 ราย) และในจ านวนน รอยละ 86.62 เกดจากรถจกรยานยนต (22,783 ราย) มเดกและเยาวชนเสยชวตจากอบตเหตจราจร 1,269 ราย เปนการเสยชวตจากรถจกรยานยนต 943 ราย (รอยละ 74.31) และจกรยานยนตเปนพาหนะยอดนยมสงสดของคนไทยมาอยางตอเนอง ในปพ.ศ.2556 ประเทศไทยมรถจกรยานยนตจดทะเบยนสะสมรวม 19,853,457 คน รอยละ 60 ของรถจดทะเบยนสะสมทงหมด(3) และปพ.ศ.2557 ประเทศไทยมรถจกรยานยนตจดทะเบยนสะสมรวม 20 ,305,708 คน รอยละ 57 ของรถจดทะเบยนสะสมทงหมด (4) หรอเพมขนจากป พ.ศ. 2556 รอยละ 2 .22 สดสวนการถอครองรถจกรยานยนต 4 คนตอ 1 คน โดยรอยละ 70 และ 80 ของผเสยชวตและบาดเจบรนแรง เกดจากการขบขและโดยสารรถจกรยานยนต(5) การบาดเจบจากรถจกรยานยนตเปนปญหาใหญของสงคมไทย องคความรจากการศกษาในประเทศไทยจนถงปจจบน สะทอนใหเหนถงประเดนปญหาดานความปลอดภยของการใชรถจกรยานยนตเพยงบางสวน อาทเชน เพศและอายของผขบขทประสบเหตการณ มใบอนญาตขบข การใชหมวกนรภย การเปดไฟหนารถ และพฤตกรรมเสยงอนๆ อยางไรกด การศกษาลกษณะการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตรวมทงปจจยทเกยวของกบการเกดอบตเหตจากการใชรถจกรยานยนตในแงมมตางๆ เพมเตม จากขอมลการส ารวจ และขอมลจากระบบเฝาระวงการบาดเจบ เชน รปแบบการเดนทางของผประสบเหต ลกษณะของตวรถจกรยานยนตทประสบเหต ถนนและสภาพแวดลอม ณ จดเกดเหต รปแบบการชนทเกดขน ลกษณะการบาดเจบการเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนต เปนตน อาจจะเปนพนฐานส าคญ ทชวยเชอมโยงไปสปจจยหรอสาเหตของการเกดอบตเหตรถจกรยานยนตและการบาดเจบทชดเจนยงขน เพอหาแนวทางการปองกนและแกไขปญหาทเปนรปธรรมตอไป

2

1.2 วตถประสงค 1. เพอศกษาปจจยทเกยวของกบการเกดอบตเหตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย 2. เพอศกษาลกษณะการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย 3. เพอจดท าขอเสนอแนะในการวางแผนควบคมปองกนการเกดอบตเหตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย

1.3 ขอบเขตการศกษา การศกษาครงน ศกษาในเดกและเยาวชนไทย ทบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนต ทกรายทเขารบการรกษาในโรงพยาบาลระบบเฝาระวงการบาดเจบ ขนาดใหญ ระดบ A จ านวน 9 แหง ตงแต วนท 1 มถนายน ถง 31 กรกฎาคม 2557 ไดแก

1. โรงพยาบาลมหาราชนครศรธรรมราช 2. โรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา 3. โรงพยาบาลหาดใหญ 4. โรงพยาบาลราชบร 5. โรงพยาบาลขอนแกน 6. โรงพยาบาลอดรธาน 7. โรงพยาบาลสวรรคประชารกษ 8. โรงพยาบาลล าปาง 9. โรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห

1.4 นยามศพท 1. เดกและเยาวชนไทย(6) หมายถง บคคลทมอายตงแตแรกเกดถงยสบหาปบรบรณ

2. โรงพยาบาลขนาดใหญระดบ A (7) หมายถง โรงพยาบาลศนย (รพศ.) สงกดกระทรวงสาธารณสข เปนโรงพยาบาลประจ าจงหวด ประจ าภมภาคทมขดความสามารถระดบตตยภม (Tertiary Care) มจ านวนเตยงมากกวา 500 เตยง และมแพทยเฉพาะทางตาง ๆ ครบถวน ในประเทศไทยม 26 แหง 3. ผบาดเจบเลกนอย (8) หมายถง ผบาดเจบทเขารบการรกษาทหองอบตเหตฉกเฉน ไดรบการชวยเหลอหรอรกษาพยาบาลจนหายหรออาการทเลาและแพทยอนญาตใหกลบบานได

4. ผบาดเจบรนแรง (8) หมายถง ผบาดเจบทเสยชวตกอนถงโรงพยาบาล (DBA = Dead before Arrival) ผบาดเจบทเสยชวตทหองอบตเหตฉกเฉนและผบาดเจบทรบไวสงเกตอาการและรบไวรกษาในโรงพยาบาล (Observed or Admitted) 5. พฤตกรรมเสยง (8, 9) หมายถง พฤตกรรมทเพมความเสยงหรอความรนแรงของการบาดเจบ ดงน

5.1. แอลกอฮอล (8, 9) หมายถง การทผบาดเจบไดดมเครองดมใดๆ ทมแอลกอฮอล โดยทราบจาก ผบาดเจบบอก หรอสงเกตไดจากทาเดน การพด หรอการไดกลนแอลกอฮอลจากผบาดเจบ หรอทราบจากการตรวจลมหายใจและในเลอด.....Mg% หมายถง ระดบแอลกอฮอลในเลอด ซงเปนตวเลขทไดจากเครองตรวจวดโดยลมหายใจ (Alcohol Breath Tester) หรอไดจากหองปฏบตการทตรวจจากปสสาวะ หรอจากเลอดโดยตรง

5.2. ยา (8, 9) หมายถง การทผบาดเจบใชยาใดๆ ทอาจมผลตอระบบประสาทและการรบร ท าใหงวงนอนเกดอาการเซองซม หรอ ยากระตนประสาททมผลตอจตประสาทและอาจกอใหเกดอบตเหตการขนสงและการบาดเจบอนๆ ได เชน ยาบา ยาแกหวด ยาแกแพ ฯลฯ

5.3. หมวกนรภย (8, 9) หมายถง การทผบาดเจบสวมหมวกนรภยทไดมาตรฐานตามประกาศของกรมการขนสงทาง อยางถกตองพรอมรดสายรดคาง ในขณะเกดการบาดเจบ

5.4. การใชโทรศพทเคลอนทขณะขบข (8, 9) หมายถง การใชโทรศพทเคลอนทของผขบขขณะเกดการบาดเจบ

3

6. การมาโรงพยาบาลของผบาดเจบ (8) หมายถง ผบาดเจบมาจากทเกดเหตโดยมผน าสงโรงพยาบาลหรอผบาดเจบมาโรงพยาบาลเองโดยไมไดรบการดแลรกษาจากสถานพยาบาลใดมากอน หรอ ผเสยชวตจากทเกดเหตโดยมผน าสง

7. Glasgow coma score (8) หมายถง การประเมนความรสกตวของผบาดเจบหนกทกราย ผบาดเจบสงสย Head injury/observe/Refer/Admit และถงแกกรรมท ER การหา Glasgow Coma Scale จะประเมนความรสกตวของผบาดเจบ เกยวกบพฤตกรรม 3 ดานของผปวย คอ การลมตา การเคลอนไหว การใชค าพด เปนดชนชความรนแรงของการบาดเจบทศรษะ ตลอดจนการท านายผลหรอพยากรณโรคภายหลงจากการไดรบบาดเจบทศรษะ ผลรวมของคะแนนตามพฤตกรรมทแสดงทง 3 ดาน จะบอกระดบความรนแรงของการบาดเจบทศรษะ ดงน 1.ระดบ 13-15 คะแนน(10) แสดงถงการบาดเจบทศรษะเลกนอย ผปวยจะรสกตวดสามารถลมตาไดเอง หรอเมอถกเรยกท าตามค าสง และตอบค าถามไดถกตองทนทหรอใชเวลาเลกนอย หรอสบสนบางเปนบางครงผปวยกลมนอาจมประวตการหมดสตชวคร หลงจากไดรบบาดเจบ 2.ระดบ 9-12 คะแนน(10) แสดงถงการบาดเจบทศรษะปานกลางหมายถงผปวยทมความรสกตวลดลงและสบสน มกหลบเกอบตลอดเวลา จะตนเมอถกปลกหรอไดรบความเจบปวด สามารถท าตามค าสงหรอตอบค าถามงายๆ ไดถกตอง โดยใชเวลานานกวาปกต ในรายทความรสกตวลดลงมาก อาจเพยงเคลอนไหวหนความเจบปวดหรอสงเสยงไมเปนค าพด ผปวยกลมนมกจะมประวตหมดสตหลงจากไดรบบาดเจบ

3. ระดบ 3-8 คะแนน(10) แสดงถงการบาดเจบทศรษะอยางรนแรง หมายถง ผปวยทมความรสกตวนอยมาก หรอไมรสกตวเลย ไมสามารถท าตามค าสงใด ๆ ทงสน อาจสงเสยงไมเปนค าพดเมอไดรบความเจบปวด หรอเคลอนไหวแขนขาหน หรองอหรอเหยยดในทาผดปกต หรอไมเคลอนไหวเลย 8. AIS (Abbreviated Injury Scale) (8) หมายถง ระบบการจดระดบความรนแรงของการบาดเจบ ในทแตละสวนของรางกายโดยการใหคะแนนตงแตนอยไปมาก (จาก 1 ถง 6) 9. ลกษณะการบาดเจบ(9) แบงไดดงน 1. Blunt (ท/ไมมคม) หมายถง Blunt Trauma คอ การบาดเจบเกดจากการกระทบกระแทกกบของแขงทไมมคมจะเปนบาดแผลทเรม เกดขนทผวนอกของรางกายและลกเขาสภายในตามความรนแรงของแรงทมากระทบ บาดแผลจะรงรงขอบไมเรยบ 2. Penetrating (แหลม/มคม) หมายถง Penetrating Injuries คอ การบาดเจบทมแผลทะลเขาไปในรางกายหรอเกดจากตนเหตจากสงแหลมหรอคมลกษณะการบาดเจบนมกจะมบาดแผลทมขอบเรยบมกเกดจากของมคมและมกกอใหเกดรใหม 3. Blunt รวมกบ Penetrating หมายถง มการบาดเจบสองอยางรวมกน เชน ถกรถชน และถกแทง ซ าหรอรถคว าทบขาหก และถกราวรถเสยบทะลทอง 4. อน ๆ หมายถงการบาดเจบทไมสามารถจ าแนกเปน Bluntหรอ Penetrating ได หรอ Bluntรวมกบ Penetrating เชน จมน า 10.บาดเจบทศรษะ หมายถง การบาดเจบทศรษะรหสICD-10 ระหวาง S00-S09 และ BR (Body Region) =1

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ผลการวเคราะหและขอเสนอแนะ เพอน าไปสการพฒนาการจดการ ปองกน แกไขปญหาการ

บาดเจบและเสยชวต จากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทยตอไป 2. ผลการวเคราะหและขอเสนอแนะ เพอน าไปสการพฒนาการจดการความรนแรงของการบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทยตอไป

4

3. ใชเปนขอมลอางองในการศกษาวจยเชงลกตอไป

1.6 กรอบแนวคดการศกษา

การศกษาลกษณะการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย ระหวางวนท 1 มถนายน – 31 กรกฎาคม 2557

1.แบบสมภาษณ 2.ใบบนทก IS

ผขบขและผโดยสารรถจกรยานยนตทไดรบบาดเจบ เขารบการรกษา รพ. 9 แหง

การวเคราะหผล

ปจจยทเกยวของกบการเกดอบตเหต ลกษณะการบาดเจบและเสยชวต สงเคราะห

ขอเสนอในการปองกนอบตเหตเหตจากรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย

5

บทท 2 ทบทวนวรรณกรรม

2.1 อบตเหตรถจกรยานยนตเปนสาเหตสาคญของการบาดเจบรนแรงและตายของเดกอายตากวา 15 ป (11) อบตเหตรถจกรยานยนต จากระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต พ.ศ. 2545 มเดก (อายตากวา 15 ป) บาดเจบรนแรงจากอบตเหตรถจกรยานยนต 4,161 คน (ขบขและโดยสารรถจกรยานยนต) รอยละ 55.7 ของผบาดเจบรนแรงจากอบตเหตขนสงในเดกทงหมด รอยละ 66.8 เปนเพศชาย median age 12 ป สวนใหญ เปนเดกอาย 10–14 ป รอยละ 69.9 รองลงมาคอ 5–9 ป รอยละ 15.7

เดกทบาดเจบรนแรงจากอบตเหตรถจกรยานยนตเปนผขบขรอยละ 43.7 และ รอยละ 44.9 ในกลมตาย อตราปวยตายในกลมเดกทเปนผขบข รอยละ 4.4 และ ในกลมผโดยสาร รอยละ 3.8 ผขบขรถจกรยานยนต อายนอยสดคอ 8 ป สดสวนเดกเปนผบาดเจบรนแรงและเปนผขบข จะสงขนอยางชดเจนเมออาย 12–14 ป และ อาย 14 ป มสดสวนสงทสดรอยละ 59.8 และอาย 13 ป มสดสวนสงรองลงมา รอยละ 34.8

มกเกดเหตในวนศกร รอยละ 18.5 และ วนจนทร วนเสาร สดสวนเทากน รอยละ 17.4 ชวงเวลาทเกดเหตมากทสด คอ 15.00–17.59 น. รอยละ 27.8 และ 18.00–20.59 น. รอยละ 22.8

การมาโรงพยาบาลของผบาดเจบ สวนใหญมาจากสถานพยาบาลอน รอยละ 58 และมากจากจดเกดเหต รอยละ 42 ซงผบาดเจบทมากจากจดเกดเหตสวนใหญนาสงโดย ผเหนเหตการณ หรอ ญาต หรอ เพอนรอยละ 81 มลนธรอยละ 11 และ นาสงโดยหนวยบรการการแพทยฉกเฉน รอยละ 6

กลไกของการเกดอบตเหต เกดจากการชน (ถกชนหรอชนกบพาหนะ/คน/สตย/วตถสงของหรอสงกอสราง) รอยละ 72.5 รองลงมา คอ พาหนะลม/จม/ควา ผบาดเจบทไดรบบาดเจบจากการชนมอตราปวยตาย รอยละ 5.5 ซงมอตราการบาดเจบตายสงกวากลมทลมเอง (อตราปวยตาย รอยละ2.7) รถจกรยานยนตทเกดจากการชนสวนใหญถกชนหรอชนกบรถจกรยานยนตมากทสด รอยละ 36.4

พฤตกรรมเสยง 1. เดกอายตากวา 15 ปเปนผขบขรถจกรยานยนตรอยละ 24.4 ของเดกทบาดเจบจากอบตเหต

ขนสงทงหมด 2. การไมสวมหมวกนรภย เดกทบาดเจบรนแรงจากการใชรถจกรยานยนต (ขบขและโดยสาร) ไมสวม

หมวกนรภย รอยละ 98.5 และ รอยละ 98.3 ในกลมตาย 3. เดกทเปนผขบขรถจกรยานยนตดมเครองดมแอลกอฮอล รอยละ 2.9 และ รอยละ 6.3 ในกลม

ตาย ซงอายนอยทสด คอ 11 ป 2.2 ลกษณะของการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนต (12)

การบาดเจบรนแรงของผขบขรถจกรยานยนต รายงานจาก 24 โรงพยาบาลเครอขาย ป พ.ศ.2545–2549 มจานวนและสดสวนผบาดเจบมแนวโนมสงขนตลอด ผบาดเจบ ตงแต 38 ,695 – 43,329 คน สดสวนการบาดเจบ รอยละ 18.88- 21.14กลมอาย 15–19 ปบาดเจบสงสดทกป รอยละ21.30,21.56, 21.51,20.55และ 20.52 ตามลาดบ รองลงมากลมอาย 20–24 ป และยงพบเดกอายนอยกวา 15 ป มแนวโนมขบขรถจกรยานยนตและบาดเจบสงขน สวนอายนอยทสดทบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนต ในปพ.ศ. 2545 อาย 9 ป พ.ศ. 2546–2547 อาย 8 ป พ.ศ. 2548–2549 อาย 7 ป การดมแอลกอฮอล

6

กอนขบขรถจกรยานยนต ผขบขรถจกรยานยนตดมแอลกอฮอล อายนอยทสดคอ 11 ป ผบาดเจบรนแรงจากการขบขรถจกรยานยนต ไมสวมหมวกนรภยสดสวนระหวางรอยละ 81.01–90.99

อวยวะทบาดเจบรนแรงสงสด ในผขบขรถจกรยานยนต จาแนกการวนจฉยตาม ICD-10 ไดแก การบาดเจบทศรษะ (Head) (S00–S09) สดสวนรอยละ 30.36-31.65 รองลงมา คอ การบาดเจบหลายสวนของรางกาย (Injuries of multiple regions) (T00–T07)รอยละ 18.08–19.16

การวนจฉยผบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนตตาม ICD-10 ในป พ.ศ.2549 เรอง การบาดเจบทศรษะ (S00–S09) รหส ICD-10 สงสด คอ S060 การกระทบกระเทอนทศรษะรอยละ 24.77 รองลงมา คอ S018 แผลเปดของสวนอน ๆ ของศรษะ รอยละ 22.10 S069 บาดเจบในกะโหลกศรษะรอยละ 18.05

2.3 การบาดเจบรนแรงจากการใชรถจกรยานยนต ป พ.ศ. 2555(13) ป พ.ศ. 2555 ผบาดเจบรนแรงจากการใชรถจกรยานยนต 62,031 ราย ในจานวนนเสยชวต

3,154 คน อตราบาดเจบตาย รอยละ 5.08 กลมอายทบาดเจบมากทสด คอ 15-19 ป รอยละ 18.88 รองลงมาคอ อาย 20-24 ป และอาย 25-29 ป รอยละ 12.56 และ 9.86 ชวงเวลาเกดเหตพบวาในชวงเวลา 19.00-19.59 น. รอยละ 8.28 เดอนธนวาคมมผบาดเจบรนแรงสงสด รอยละ 9.49 ผขบขรถจกรยานยนตและดมแอลกอฮอล รอยละ 34.4 สวนผโดยสารและดมแอลกอฮอล รอยละ 16.14 ผขบขรถจกรยานยนตสวมหมวกนรภยรอยละ 13.84 ผโดยสารสวมหมวกนรภย รอยละ 5.56

7

บทท 3 วธการศกษา

การศกษา ครงน เปนการศกษาวจยเชงพรรณนา (Descriptive Study) เพอศกษาปจจยทเกยวของกบการเกดอบตเหตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย ลกษณะการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย จดท าขอเสนอแนะในการวางแผนควบคมปองกนการเกดอบตเหตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย โดยมวธการด าเนนการศกษาตามขนตอนดงตอไปน 3.1 ประชากรทศกษา ประชากรทศกษา คอ ผบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนต (ผขบขและผโดยสาร) ทมอายตงแตแรกเกดถงยสบหาปบรบรณ ทเขารบการรกษาทหองอบตเหตและฉกเฉน ภายใน 7 วนหลงจากการเกดอบตเหต ตงแตวนท 1 มถนายน–31 กรกฎาคม 2557 ในโรงพยาบาลเครอขายเฝาระวงการบาดเจบ (IS) ขนาดใหญระดบ A จ านวน 9 แหง กระจายตามภาคตางๆ ดงน

1. โรงพยาบาลมหาราชนครศรธรรมราช จงหวดนครศรธรรมราช 2. โรงพยาบาลหาดใหญ จงหวดสงขลา 3. โรงพยาบาลราชบร จงหวดราชบร 4. โรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา จงหวดนครราชสมา 5. โรงพยาบาลขอนแกน จงหวดขอนแกน 6. โรงพยาบาลอดรธาน จงหวดอดรธาน 7. โรงพยาบาลสวรรคประชารกษ จงหวดนครสวรรค 8. โรงพยาบาลล าปาง จงหวดล าปาง 9. โรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห จงหวดเชยงราย

3.2 เครองมอทใชในการศกษา 1.แบบสอบถามเพอรวบรวมขอมลปจจยท เกยวของกบการเกดอบตเหตจากการใชรถจกรยานยนต เปนตวแปรทนอกเหนอจากทมในระบบเฝาระวงการบาดเจบ (Injury Surveillance) ดงน

สวนท 1 ขอมลทวไปของผประสบอบตเหตรถจกรยานยนต ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา ต าแหนงทนงขณะประสบอบตเหต การมใบอนญาตขบข เคยประสบอบตเหตรถจกรยานยนตใน 5 ปทผานมา ใชรถจกรยานยนตในการเดนทางบอยครงแคไหน สวนท 2 ลกษณะรถจกรยานยนตทประสบอบตเหต ไดแก ความจเครองยนต ส การไดมารถจกรยานยนตคนน มการตอเตม/ดดแปลงหรอไมถาม โปรดระบชนสวนทตอเตม/ดดแปลง สวนท 3 ขอมลการเดนทาง ณ วนเกดเหต ไดแก จดเรมตนการเดนทางกอนประสบอบตเหต จดหมายปลายทางทก าลงเดนทางไป ระยะทางจากจดเรมตนถงจดหมายปลายทาง ระยะเวลาจากจดเรมตน ถงจดเกดเหต สวนท 4 ถนนและสงแวดลอม ไดแก ลกษณะของบรเวณทเกดอบตเหต จ านวนชองจราจรของถนนบรเวณทเกดอบตเหต สภาพแวดลอมของถนน ลกษณะถนน สภาพแสงสวาง สภาพอากาศ ความคนเคยกบบรเวณทเกดเหต สวนท 5 ขอมลการเกดอบตเหต ไดแก ประเภทของอบตเหต ลกษณะของอบตเหตไมมคกรณ (รถคนเดยว) รปแบบการเกดอบตเหต สาเหตของอบตเหต ประเภทของรถคกรณ รปแบบการชน

8

2. แบบฟอรมรวบรวมขอมล (IS form) ไดแก ขอมลกลไกของการเกดอบตเหต พฤตกรรมเสยง ระบาดวทยาการบาดเจบ ลกษณะการบาดเจบและเสยชวต 3. คมอการใชแบบบนทกขอมลเฝาระวงการบาดเจบระดบจงหวด และการบนทก IS form 4. คมอการลงรหสแบบบนทกขอมลเฝาระวงการบาดเจบ ฉบบ มาตรฐาน IS และ คมอการลงรหส (เพมเตม) ของแบบเกบขอมลทางระบาดวทยา (เพมเตม) กรณ การบาดเจบทเปนผขบขหรอผโดยสารรถจกรยานยนต 5. คมอการลงรหสความรนแรง (ABBREVIATED INJURY SCORE: AIS 85) 6. แผนผง รปแบบการชน ของ รถจกรยานยนต (M.C CRASH DIAGRAM) 7. โปรแกรม IS WIN – M.C 3.3 ขนตอนการด าเนนการ ดงน

1. ทบทวนระบบเฝาระวงการบาดเจบ ( IS) และสถานการณการบาดเจบและเสยชวตจากรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย

2. ศกษาปจจยทเกยวของกบการเกดอบตเหตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย 3. จดท าแบบสมภาษณเพอรวบรวมขอมลปจจยทเกยวของกบการเกดอบตเหตจากการใช

รถจกรยานยนต เปนตวแปรทนอกเหนอจากทมในระบบเฝาระวงการบาดเจบ (Injury Surveillance) 3. พฒนาโปรแกรมส าหรบคยขอมล IS WIN-MC โดยตอยอดจากโปรแกรม ISWIN

มาตรฐานทใชในเครอขายเฝาระวงการบาดเจบของส านกระบาดวทยา 4. ประชมชแจงและ Pilot Test ประมาณ 1-2 สปดาห ในทกโรงพยาบาลกลมเปาหมาย

5. ประชมเจาหนาท ผเกบขอมลคอผรบผดชอบงานระบบเฝาระวงการบาดเจบของโรงพยาบาลกลมเปาหมาย เพอปรบปรงแบบสอบถามและพฒนาเครองมอเสรมเพอคณภาพขอมล

6. ฝกอบรมเจาหนาทเกบขอมล /ใชโปรแกรม ของโรงพยาบาลกลมเปาหมาย 7. รวบรวมและตรวจสอบขอมล การตรวจสอบความครบถวน ถกตองของขอมล โดย

ตรวจสอบจาก printout และจาก RAW data ทสงเปนอเลกทรอนกสไฟล (electronic file) จากโรงพยาบาล 9 แหง ดวยโปรแกรม IScheck และ โปรแกรม ISWIN -MC แจงกลบขอมลทตองแกไข ตดตามการแกไข

8. วางแผนศกษา วเคราะหขอมล และประมวลผล 9. วเคราะหประมวลผลขอมล โดย โปรแกรม ISWIN และ Epi_info version 3.2 โดยใช

สถต เชงพรรณนา จ านวน รอยละ สดสวน อตราสวน อตราปวยตาย 10. จดท าขอสรปและประเดนส าคญ เรยบเรยงสงเคราะหเปนองคความร

11. น าเสนอผลงานใน วารสาร ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

3.4 ระยะเวลาทด าเนนการ มนาคม 2557–กมภาพนธ 2558

3.5 ขอจากดการศกษา การศกษานเปนการศกษาโดยใชกลมเปาหมายผขบขและผโดยสารทบาดเจบเขารบการรกษาในโรงพยาบาลเทานน

9

บทท 4 ผลการศกษา

การศกษาเรอง “ลกษณะการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย ระหวางวนท 1 มถนายน–31 กรกฎาคม 2557” รวบรวมขอมลเดกและเยาวชนไทยทบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนตทกรายทเขารบการรกษาในโรงพยาบาลขนาดใหญ ระดบ A จ านวน 9 แหง ทวประเทศ ไดแก โรงพยาบาลมหาราชนครศรธรรมราช โรงพยาบาลหาดใหญ โรงพยาบาลราชบร โรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา โรงพยาบาลขอนแกน โรงพยาบาลอดรธาน โรงพยาบาลล าปาง โรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห และโรงพยาบาลสวรรคประชารกษ ตงแตวนท 1 มถนายนถง 31 กรกฎาคม 2557 ไดกลมตวอยางรวมทงสน 3,208 ราย

1.ปจจยทเกยวของกบการเกดอบตเหตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย 1.1 ผประสบอบตเหตจากการใชรถจกรยานยนต

เดกและเยาวชนไทย บาดเจบจากการใชรถจกรยานยนตเขารบการรกษาทโรงพยาบาล ระหวางวนท 1 มถนายน – 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2557 รวม 3,208 ราย เพศชาย 1,927 ราย รอยละ 60.07 เพศหญง 1,281 ราย เสยชวต 33 ราย เพศชาย 28 ราย รอยละ 84.85 เพศหญง 5 ราย ผขบขบาดเจบ จ านวน 2,348 ราย รอยละ 73.19 เสยชวต 27 ราย อตราปวยตายรอยละ1.15 ผโดยสารจ านวน 857 ราย รอยละ 26.81 เสยชวต 6 ราย อตราปวยตายรอยละ 0.70 ไมทราบ 3 ราย ประเภทผบาดเจบ เดกและเยาวชนไทยทบาดเจบเปนผขบขและผโดยสารรวม 3,208 ราย ผขบขอายนอยทสด 9 ป อายตงแต 12–25 ป มสดสวนสงกวาผโดยสารทกป อาย 9–14 ป เปนผขบขรวม 283 ราย รอยละ 12.09 อาย 15–25 ปรอยละ 87.91 สงสดอาย 25 ป (รปท1) รปท 1 รอยละการบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตามประเภทผบาดเจบ และอาย ตงแต วนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

ใบอนญาตขบข ผขบขอาย 9–14 ป ไมมใบอนญาตขบขทกรายรวม 283 ราย อาย 15–25 ป เปนผขบข 2,057 ราย ไมมใบอนญาตขบขจ านวน 1,227 ราย รอยละ 59.65 มใบอนญาตขบข 830 ราย รอยละ 40.35 อาย 20 ปขนไป มใบอนญาตขบขมากกวารอยละ 50 ทกป (รปท 2)

0

20

40

60

80

100

<1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

รอยล

ะ

อาย

ผขบข ผโดยสาร

10

รปท 2 รอยละการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตามการมและไมม ใบอนญาตขบขและอาย ตงแตวนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

การประสบอบตเหตของผบาดเจบในเดกและเยาวชนไทยจากการใชรถจกรยานยนต ภายใน 5 ปทผานมา ผบาดเจบไมเคยประสบอบตเหตรถจกรยานยนต 2,534 ราย รอยละ 79.29 ผใชรถจกรยานยนตในการเดนทางทกวนหรอเกอบทกวนบาดเจบ 2,587 ราย รอยละ 80.84 รองลงมา 1-3 ครงตอสปดาห บาดเจบรอยละ 13.97 นอยกวา 1-3 ครงตอเดอนบาดเจบรอยละ 3.41 และ 1-3 ครงตอเดอนบาดเจบรอยละ 1.78 ผขบขอาย 9–14 ป เคยประสบอบตเหตรถจกรยานยนตรอยละ 18.73 อาย 15–25 ป มใบอนญาตขบข เคยประสบอบตเหตรถจกรยานยนตรอยละ 23.73 ไมเคยประสบอบตเหตรอยละ 76.27 อาย 17 ป เคยประสบอบตเหตสงสด รอยละ 33.73 รองลงมาอาย 18 ป รอยละ26.80 (รปท 3)

รปท 3 รอยละการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย มใบอนญาตขบข เคยและไม เคยประสบอบตเหตรถจกรยานยนตใน 5 ปทผานมา ตงแตวนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

1.2 ลกษณะรถจกรยานยนตทประสบอบตเหต ผขบขรถจกรยานยนตนยมขบรถทมเครองยนตขนาดกลาง (100-150 ซซ) สงสดรอยละ 94.54

รองลงมาคอขนาดเลก (นอยกวา 100 ซซ) รอยละ 3.88 และขนาดใหญ (มากกวา 150 ซซ) รอยละ 1.58 ผขบขรถจกรยานยนตขนาดกลาง (100-150 ซซ) อายตงแต 10–25 ป อาย 16 ปขบขสงสด รอยละ

11.67 รองลงมาอาย 18 ป รอยละ 11.22 ผขบขรถจกรยานยนตขนาดเลก (นอยกวา100 ซซ) อายตงแต 9–25 ป อาย 15 และ 16 ขบขสงสด รอยละ 13.19 ผขบขรถจกรยานยนตขนาดใหญ (มากกวา 150 ซซ) อายตงแต 15–25 ป อาย 16 ป และ 20 ป ขบขสงสดรอยละ 16.22 เทากน (รปท 4)

0

20

40

60

80

100

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

รอยล

ะ

อาย

ไมมใบอนญาตขบข มใบอนญาตขบข

020406080

100

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

รอยล

ะ

อาย

ไมเคยประสบอบตเหต เคยประสบอบตเหต

11

รปท 4 รอยละการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทยจ าแนกตามขนาดเครองยนตรถ และอาย วนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

ผขบขรถจกรยานยนตขนาดกลาง (100-150 ซซ) อาย 16 ป มใบอนญาตขบข 64 รายรอยละ 27.47 ดมเครองดมแอลกอฮอลรอยละ 8.95 ไมสวมหมวกนรภยรอยละ 77.56 เกดอบตเหตโดยไมมคกรณ รอยละ 47.29 ขบขลมเองรอยละ 85.95 เนองจากสตววงตดหนารอยละ 21.15 ผวถนนขรขระเปนหลมบอ รอยละ 18.27 รถวงตดหนารอยละ 16.35

สของรถจกรยานยนตทผขบขและผโดยสารใชเปนสด า รอยละ 19.70 รองลงมาเปนสแดง รอยละ 16.30 สน าเงน รอยละ 13.97 สขาวรอยละ 10.57 และสแดงด า รอยละ 5.39

รถจกรยานยนตทผบาดเจบและเสยชวตใช ไดมาจาก พอแม/ญาตซอให 1,622 ราย รอยละ50.64 รองลงมารถของคนอน/รถรบจาง 891 ราย รอยละ 27.82 ซอเอง 606 ราย รอยละ 18.92 และ อนๆ 84 ราย รอยละ2.62

ผขบขมการตอเตมและ/หรอดดแปลงชนสวนรถจกรยานยนตและขบข พบวา กลมอายระหวาง 11–25 ป และกลมอาย 17-19 ป ดดแปลงสงสด รอยละ 33.90 ชนสวนรถจกรยานยนตทผขบขตอเตมและดดแปลงสงสดไดแก เครองยนต รอยละ 36.87 รองลงมากลมอาย 14-16 ป รอยละ 32.20 ชนสวนรถจกรยานยนตทผขบขตอเตมหรอดดแปลงสงสดไดแกชนดลอรอยละ 36.96 (ตารางท 1) ตารางท 1 รอยละการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกกลมอายและการ ตอเตมดดแปลงรถจกรยานยนต วนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

อายของผขบข(ป)

รอยละ มการดดแปลง เครองยนต ชนดลอ ขนาดยาง ทอไอเสย ตอพวงขาง

11-13 5.51 2.53 5.43 6.41 2.65 4.48 14-16 32.20 31.82 36.96 33.97 32.28 34.08 17-19 33.90 36.87 30.43 30.13 32.80 34.08 20-22 15.68 15.15 15.22 16.03 17.98 15.70 23-25 12.71 13.63 11.96 13.46 14.29 11.66

รวม 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

02

468

101214

1618

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25อาย

รอยล

ะขนาดเลก (นอยกวา 100 ซซ) ขนาดกลาง (100-150 ซซ ขนาดใหญ(มากกวา 150 ซซ)

12

1.3 การเดนทาง ระยะทางจากจดเรมตนถงจดหมายปลายทางโดยเฉลย 5 กโลเมตร (คาmedian) ระยะเวลาจากจดเรมตนถงจดเกดเหตโดยเฉลย 10 นาท (คาmedian) การเดนทางของผใชรถจกรยานยนต จดเรมตนของการเดนทางกอนประสบอบตเหตของผบาดเจบ เปนบานพกอาศยของตนเองรอยละ 38.61 รองลงมาคอบานพกอาศยของเพอน/ญาต รอยละ 16.09 สถานศกษา รอยละ11.43 และตลาด/รานคา/หางสรรพสนคารอยละ 11.09 (รปท 5) รปท 5 รอยละการบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทยจ าแนกตามจดเรมตนเดนทาง

กอนประสบอบตเหต วนท 1 มถนายน–31 กรกฎาคม 2557

แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

จดหมายปลายทางทก าลงเดนทางไปของผบาดเจบ คอ บานพกอาศยของตนเอง รอยละ 45.36 รองลงมาคอ ตลาด/รานคา/หางสรรพสนคา รอยละ 15.98 บานพกอาศยของเพอน/ญาต รอยละ 13.94 และสถานศกษา รอยละ 8.77 (รปท 6) รปท 6 รอยละการบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทยจ าแนกตามจดหมายปลายทาง ทก าลงเดนทางไปกอนประสบอบตเหต วนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

0.41

1.44

1.69

5.53

5.72

8.00

11.09

11.43

16.09

38.61

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

วด/ โบสถ/ มสยด

สถานทพกผอน

สถานทราชการ/ โรงพยาบาล

อนๆ ระบ

รานอาหาร

ทท างาน

ตลาด/รานคา/หางสรรพสนคา

สถานศกษา

บานพกอาศยของเพอน/ญาต

บานพกอาศยของตนเอง

รอยละ

จดเรม

ตนกอ

นประ

สบอบ

ตเหต

01020304050

รอยล

ะ

จดหมายปลายทางทก าลงเดนทางไปกอนประสบอบตเหต

13

การเดนทางในเดกอายนอยกวา 15 ป จดเรมตนของการเดนทางกอนประสบอบตเหตของผบาดเจบ เปนบานพกอาศยของตนเองรอยละ 45.25 รองลงมาบานพกอาศยของเพอน /ญาต รอยละ16.91 สถานศกษา รอยละ15.94 จดหมายปลายทางทก าลงเดนทางไปของผบาดเจบ คอบานพกอาศยของตนเอง รอยละ 40.10 รองลงมาคอ ตลาด รอยละ 21.42 บานพกอาศยของเพอน/ญาต รอยละ 15.62 และ สถานศกษา รอยละ 11.92 ผโดยสารรถจกรยานยนต ระหวางกลมอาย 0-14 ป 336 ราย รอยละ 39.07 เรมโดยสารรถจกรยานยนตตงแตอายแรกเกดถงอาย 2 ป คดเปน รอยละ15.14 อาย 2–6 ป รอยละ27.68 1.4 ถนนและสงแวดลอมบรเวณทเกดเหต

ลกษณะสถานทเกดเหต เปนถนนชวงทางตรง สงสด 2,092 ราย รอยละ 65.48 จ านวนชองจราจรของถนน 2 ชองจราจรสงสด รอยละ 74.42 สภาพแวดลอมของถนนบรเวณทเกดเหตเกดในเมอง รอยละ 40.93 ลกษณะถนนเปนถนนสายหลก รอยละ 47.24 สภาพแสงสวางสวนใหญเกดเหตกลางวนสงสด รอยละ 58.66 สภาพอากาศตอนเกดเหตเปนสภาพแจมใส ปกตสงสด รอยละ 87 ความคนเคยกบบรเวณทเกดเหต ผบาดเจบเดนทางผานเปนประจ าสงสด รอยละ 83.03 (ตารางท 2) ตารางท 2 จ านวนและรอยละการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตามถนนและสงแวดลอมบรเวณเกดอบตเหต วนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

ถนนและสงแวดลอม บรเวณทเกดเหต

บาดเจบ เสยชวต จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

ถนนชวงทางตรง 2,092 65.48 22 66.67 ทางแยก 572 17.90 8 24.24 ถนนชวงทางโคง 443 13.87 3 9.09 จดกลบรถ 68 2.13 0 0.00 ทางขนาน 20 0.63 0 0.00 รวม 3,195 100.00 33 100.00 จ านวนชองจราจรของถนน 2 ชองจราจร 2,365 74.42 21 63.64 4 ชองจราจร 737 23.19 11 33.33 8 ชองจราจร 41 1.29 1 3.03 6 ชองจราจร 33 1.04 0 0.00 มากกวา 8 ชองจราจร 2 0.06 0 0.00 รวม 3,178 100.00 33 100.00 สภาพแวดลอมของถนน ในเมอง 1,198 40.93 6 18.18 นอกเมอง 866 29.59 13 39.39 ชานเมอง 863 29.48 14 42.42 รวม 2,927 100.00 33 100.00 ลกษณะถนน ถนนสายหลก 1,504 47.24 18 54.55 ถนนสายรอง 1,365 42.87 15 45.45 ตรอก ซอก ซอย ถนนเลกๆ 315 9.89 0 0.00 รวม 3,184 100.00 33 100.00

14

ตารางท 2 (ตอ) จ านวนและรอยละการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตามถนนและสงแวดลอมบรเวณเกดอบตเหต วนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

ถนนและสงแวดลอม บรเวณทเกดเหต

บาดเจบ เสยชวต จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

สภาพแสงสวาง เกดเหตกลางวน 1,853 58.66 18 56.25 มด มไฟถนน 922 29.19 8 25.00 มด ไมมไฟถนน 384 12.16 6 18.75 รวม 1,306 100.00 14 100.00 สภาพอากาศ แจมใส ปกต 2,716 87.00 26 86.67 ฝนตก 356 11.40 4 13.33 มหมอกหรอควนไฟ 50 1.60 0 0.00 รวม 3,122 100.00 30 100.00 ความคนเคยกบบรเวณทเกดเหต เดนทางผานเปนประจ า 2,651 83.03 25 75.76 เคยเดนทางผาน แตไมบอย 497 15.57 8 24.24 ไมเคยเดนทางผานบรเวณนมกอน 45 1.41 0 0.00 รวม 3,193 100.00 33 100.00

แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

1.5 ลกษณะการเกดอบตเหต การเกดอบตเหตแบบมคกรณ (ชนกบคนอน) รอยละ 50.55 อบตเหตแบบไมมคกรณ (รถคนเดยว) รอยละ 49.45 การเกดอบตเหตมคกรณเปนรถจกรยานยนตสงสดรอยละ 38.26 รองลงมารถกระบะรอยละ 30.25 (ตารางท 3) การเกดอบตเหตมคกรณ (ชนกบคนอน) พบผขบขบาดเจบ 1,150 ราย เสยชวต 21 ราย อตราปวยตาย รอยละ 1.83 อายระหวาง 10-25 ป อาย 16 ป บาดเจบสงสด 145 ราย รอยละ 12.61 เสยชวต 6 ราย อตราปวยตายรอยละ 4.14 รองลงมาอาย 18 ป 123 ราย รอยละ 10.70 เสยชวต 1 ราย อตราปวยตาย รอยละ 0.81 (รปท 7) ตารางท 3 รอยละการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย กรณเกด อบตเหตแบบมคกรณ จ าแนกตามประเภทรถของคกรณ วนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

ประเภทของรถคกรณ บาดเจบ เสยชวต

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ รถจกรยานยนต 616 38.26 7 26.92 รถกระบะ 487 30.25 12 46.15 รถเกง 362 22.48 4 15.38 รถบรรทก 46 2.86 1 3.85 รถจกรยาน 24 1.49 0 0.00 รถต 22 1.37 1 3.85 รถสามลอ/อแตน/รถการเกษตร 21 1.30 0 0.00 คนเดนเทา 16 0.99 0 0.00 อนๆ 16 0.99 1 3.85 รวม 1,610 100.00 7 100.00

15

รปท 7 จ านวนและรอยละการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย กรณการเกด อบตเหตและมคกรณ (ชนกบคนอน) จ าแนกตามอาย ตงแตวนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

รปแบบการชนของการเกดอบตเหตมคกรณ พบวาขบขไปชนกบคนอนสงสด รอยละ 55.61 รองลงมาถกรถคนอนชน รอยละ 43.51 ขบขไปชนคนเดนเทา รอยละ0.88

ผบาดเจบขบขไปชนรถคนอน พบวารถคกรณถกชนบรเวณดานขางสงสด รอยละ 47.12 รองลงมาคอชนดานทายรอยละ 32.65 และชนดานหนารอยละ 20.23 ขณะทรถคกรณก าลงวงไปตามถนนรอยละ 36.32 รองลงมาคอเลยวรถรอยละ 22.70 รถวงตดหนารอยละ 13.62 และวงออกมาจากทางแยก/ซอย รอยละ 8.85

ผบาดเจบขบขไปถกรถคนอนชน พบวาถกชนบรเวณดานขางสงสด รอยละ 51.59 รองลงมา คอชนดานหนารอยละ 24.96 และชนดานทายรอยละ 23.09 ขณะทรถจกรยานยนตผบาดเจบก าลงวงไปตามถนน รอยละ 60.92 รองลงมา คอ เลยวรถ รอยละ 11.64 ขบขไปชนคนเดนเทาขางถนน บรเวณทเกดเหตไมมทางเทา รอยละ 85.71 ขบขไปชนคนทก าลงเดนขามถนน บรเวณทเกดเหตไมมทางมาลายรอยละ 100

การเกดอบตเหตแบบไมมคกรณ ขบขลมเองหรอเสยหลกลม รอยละ 85.80 รองลงมา คอ ขบขรถเสยหลกและชนวตถขางทาง เชน เสาไฟ เสาคอนกรต ตนไม รอยละ 12.60 รถเสยหลกหลดออกนอกถนน และตกขางทางหรอคน า รอยละ 1.61 ผขบขรถจกรยานยนตลมเองสงสด ไดแก อาย 9 10 และ 11 ป รอยละ 100 รองลงมาอาย 12 ป รอยละ 95 สวนขบขเสยหลกชนวตถขางทางสงสด ไดแก อาย 23 ป รอยละ 19.64 รองลงมาอาย 25 ป รอยละ 17.86 ขบขเสยหลกและตกขางทางสงสด ไดแก อาย 25 ป รอยละ 3.57 รองลงมาอาย 21 ป รอยละ 2.90 (รปท 8)

0

1

2

3

4

5

0

50

100

150

200

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

รอยละ จ านวน

อาย

ผขบขบาดเจบ CFR

16

รปท 8 รอยละการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตามประเภท อบตเหตแบบไมมคกรณและอาย ตงแตวนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

สาเหตการเกดอบตเหตจากการขบขลมเองหรอเสยหลกลม ขรถเสยหลกและชนวตถขางทาง และขรถเสยหลกและตกขางทาง พบวา จากสตววงตดหนาสงสด รอยละ20.10 รองลงมาคอผวถนนขรขระ/เปนหลมบอ รอยละ13.40 และถนนลนรอยละ 12.56 ซงถนนลนสวนใหญผบาดเจบหมายถงขณะฝนตกหรอหลงฝนตกรอยละ 79.49 รถวงตดหนารอยละ 11.53 ขบรถเรวรอยละ10.50 นอกจากนสาเหตจากพฤตกรรมผขบขเองไดแก เมาสรา ขบรถเรว ใชโทรศพทเคลอนท หลบใน บรรทกของหนก เปนตน

1.6 กลไกของการเกดอบตเหต อบตเหตรถจกรยานยนตสวนใหญเกดจากการชน (ถกชนหรอชนกบพาหนะ/คน/สตว/วตถสงของหรอ

สงกอสราง) 1,899 ราย รอยละ 60.32 รองลงพาหนะลม คว า 1,231 ราย และตกจากพาหนะ 18 ราย สวนการเสยชวต เกดจากการชนสงเชนกนรอยละ 90.32 อตราปวยตาย รอยละ1.47 รองลงมา พาหนะลม คว า รอยละ 9.68 อตราปวยตาย รอยละ0.24 สวนตกจากพาหนะ ไมมผเสยชวต กลไกการบาดเจบเกดจากการชน พบวา ถกชนหรอชนกบจกรยานยนตบาดเจบสงสดรอยละ 32.76 รองลงมาถกชนหรอชนกบรถปกอพ รอยละ 25.80 ถกชนหรอชนกบรถเกงรอยละ19.70

1.7. พฤตกรรมเสยงทเปนสาเหตการเกดอบตเหต 1. เครองดมแอลกอฮอล ผขบขกบการดมเครองดมแอลกอฮอล พบวาผขบขบาดเจบดมเครองดมแอลกอฮอล รอยละ 16.57 ในกลมทเสยชวตมการดม รอยละ 15 ผขบขอาชพผใชแรงงานดมเครองดมแอลกอฮอลสง รอยละ 27.19 รองลงมานกเรยน/นกศกษา รอยละ 11.28 (ตารางท 4) ผขบขเพศชายมสดสวนดมเครองดมแอลกอฮอลสงกวาเพศหญง เพศชายดมเครองดมแอลกอฮอล รอยละ 22.47 และรอยละ 5.40 ในเพศหญง ผขบขดมเครองดมแอลกอฮอลอายนอยทสด 13 ป เพศชาย กลมอายทดมเครองดมแอลกอฮอลสงทสด ไดแก กลมอาย 23-25 ป ดมรอยละ 28.93 รองลงมากลมอาย 20-22 ป รอยละ 24.74 2. ยา ผขบขใชยาบาดเจบ 4 ราย ไมใช 2,313 ราย ใชยารอยละ 0.17 ในจ านวนนไมสวมหมวกนรภยทง 4 ราย และดมเครองดมแอลกอฮอลดวย 2 ราย

0

20

40

60

80

100

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

รอยล

ะ

อาย

ขบขเสยหลกและตกขางทาง ขบขเสยหลกชนวตถขางทาง ขบขลมเอง

17

3. โทรศพทเคลอนท มผขบขบาดเจบใช 8 ราย ไมใช 2,306 ราย ใชรอยละ 0.35 ในจ านวนนเพศหญง 5 รายรอยละ 62.50 ในจ านวนใชโทรศพทเคลอนท 8 ราย ไมสวมหมวกนรภย 2 ราย

ตารางท 4 จ านวนและรอยละการบาดเจบและเสยชวตในผขบขทดมเครองดมแอลกอฮอล เปนเดกและเยาวชนไทย วนท 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

เครองดมแอลกอฮอล ดม ไมดม รวม รอยละการดม ผขบขบาดเจบ 382 1,924 2,306 16.57 ผขบขเสยชวต 3 17 20 15.00 อาชพผขบขดมและไมดมเครองดมแอลกอฮอล อาชพ ดม ไมดม รวม รอยละการดม ผใชแรงงาน… 171 458 629 27.19 นกเรยน.../นกศกษา… 142 1,117 1,259 11.28 ไมมอาชพ 22 151 173 12.72 พนกงานบรษท 9 79 88 10.23 อนๆ 38 119 157 24.20 รวม 382 1,924 2,306 16.57

แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

2. สถานการณและลกษณะการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและ เยาวชนไทย 2.1 ระบาดวทยาการบาดเจบ

การบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตพบผบาดเจบ 3,208 ราย ในผบาดเจบทงหมดบาดเจบเลกนอย รอยละ 66.88 บาดเจบรนแรง รอยละ 32.80 ผบาดเจบทสงตอรอยละ 0.32 เสยชวต 33 ราย เสยชวตในหอผปวยรอยละ 72.73 กอนถงโรงพยาบาลรอยละ 21.21 และทหองอบตเหตฉกเฉนรอยละ 6.06 อตราปวยตาย รอยละ 1.03 ผบาดเจบและเสยชวตเปนผขบขมสดสวนสงสด รอยละ 73.19 และรอยละ 81.82 ตามล าดบ ผโดยสารบาดเจบ รอยละ 26.71 และเสยชวตรอยละ 18.18 บาดเจบไมทราบรอยละ 0.10

ผบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนตเพศชาย รอยละ 60.07 และเสยชวตรอยละ 84.85 แตสดสวนเพศชายจะสงขนเปนรอยละ 65.89 ในกลมผบาดเจบและเสยชวตทเปนผขบขรอยละ 92.59 ผโดยสารรถจกรยานยนตเพศชายมสดสวนการบาดเจบนอยกวาเพศหญง โดยเพศชาย รอยละ 44.37 เพศหญงรอยละ 55.63 และในกลมเสยชวตเพศชายและ เพศหญงเสยชวต เทากน รอยละ 50 ผขบขอายนอยทสดอาย 9 ป เพศหญง ผขบขเพศชาย 1,547 ราย รอยละ 65.89 สงกวาเพศหญง 801 ราย รอยละ 34.11 และสงกวาทกอาย ยกเวนอาย 9 ป การบาดเจบและเสยชวต เดกบาดเจบตงแตอายนอยกวา 1 ป และบาดเจบสงสด อาย 16 ป รอยละ 11.14 รองลงมา อาย 17 ป รอยละ 10.58 และ 18 ป รอยละ 9.73 เดกเสยชวตตงแตอาย 3 ป เสยชวตสงสด อาย 15 ป รอยละ 21.21 รองลงมาอาย 16 ป รอยละ 18.18 และ 19 ป รอยละ 12.12 อายทไมมการเสยชวตไดแก อาย 4–8 ป 10–12 ป 14 ป และ 23 ป ผขบขอายนอยทสด 9 ป ผขบขอาย 14 ป บาดเจบสงสด รอยละ 69.47 นกเรยน/นกศกษาบาดเจบสงสดรอยละ 56.36 เสยชวตรอยละ57.58 รองลงมาผใชแรงงาน บาดเจบรอยละ 23.91 เสยชวต รอยละ 18.18 ไมมอาชพ บาดเจบรอยละ 7.14 และเดกยงไมเขาโรงเรยนบาดเจบ รอยละ 2.93

18

เวลาเกดเหตสงสดเวลา 16.00-19.59 น. รอยละ 31.71 รองลงมา เวลา 20.00-23.59 น. รอยละ 19.20 นอยสดเวลา 04.00-07.59 รอยละ 8.64 วนเกดเหตสงสดวนพธ รอยละ 15.68 รองลงมาวนเสาร รอยละ 15.12 และวนพฤหสบดรอยละ 14.93 วนอาทตยเสยชวตสงสด รอยละ 24.24 รองลงมาไดแกวนพฤหสบด รอยละ 21.21 เดอนมถนายนเกดเหตและเสยชวตรอยละ 50.06 และ 57.58 ตามล าดบ โรงพยาบาลขอนแกนบาดเจบสงสด รอยละ 16.15 รองลงมา คอ โรงพยาบาลอดรธาน รอยละ12.72 และ โรงพยาบาลราชบร รอยละ 11 ผบาดเจบ 3,208 ราย เปนผบาดเจบทอยหรอพกอาศยอยในเขตจงหวดทเปนทตงของโรงพยาบาลทท าการศกษา ตงแต 3 เดอนขนไป 2,995 ราย ในจ านวนนเสยชวต 27 ราย จดเกดเหต พบสงสดบนถนนหรอทางหลวง 3,131 ราย รอยละ 97.60 บาน/บรเวณบาน 22 ราย โรงพยาบาล/โรงเรยน/วด 16 ราย และอน ๆ 39 ราย

2.2 พฤตกรรมเสยงเพอลดความรนแรงการบาดเจบและเสยชวต การสวมหมวกนรภย ผขบขไมสวมหมวกนรภย บาดเจบ รอยละ 75.35 (ไมสวม 1,730 ราย สวม 566 ราย) เสยชวตรอยละ 90.48 (ไมสวม 19 ราย สวม 2 ราย) สวนผโดยสารไมสวมหมวกนรภยบาดเจบ รอยละ 91.06 (ไมสวม 774 ราย สวม 76 ราย) เสยชวตรอยละ 83.33 (ไมสวม 5 ราย สวม 1 ราย) ผบาดเจบไมมอาชพไมสวมหมวกนรภยสงสด รอยละ 83.84 (ไมสวม 192 ราย สวม 37 ราย) รองลงมานกเรยน/นกศกษา รอยละ 80.73 (ไมสวม 1 ,433 ราย สวม 342 ราย) ผใชแรงงานรอยละ 75.99 (ไมสวม 573 ราย สวม 181 ราย) ผบาดเจบไมสวมหมวกนรภย อายนอยสด นอยกวา 1 ป กลมอายนอยกวา 1 ป ไมมการสวมหมวกนรภยเลย สวนกลมเดกอายอนๆ ทไมสวมหมวกนรภยสงรอยละ90 ขนไป ไดแก กลมอาย 2–4 ป 5-7 ป 8-10 ป และ 11 -13 ป (ตารางท 5)

ตารางท 5 จ านวนและรอยละการบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย สวมและไม สวมหมวกนรภย วนท 1 มถนายน - 31 กรกฎาคม 2557

พฤตกรรมเสยงเพอลดความรนแรงการบาดเจบและเสยชวต หมวกนรภย ผบาดเจบ สวม ไมสวม รวม รอยละไมสวม ผขบขบาดเจบ 566 1,730 2,296 75.35 ผขบขเสยชวต 2 19 21 90.48 ผโดยสารบาดเจบ 76 774 850 91.06 ผโดยสารเสยชวต 1 5 6 83.33 ผบาดเจบ 642 2,504 3,146 79.59 ผเสยชวต 3 24 27 88.89 อาชพ อาชพผบาดเจบ สวม ไมสวม รวม รอยละไมสวม นกเรยน.../นกศกษา… 342 1,433 1,775 80.73 ผใชแรงงาน… 181 573 754 75.99 ไมมอาชพ 37 192 229 83.84 พนกงานบรษท 35 70 105 66.67 คาขาย 10 27 37 72.97 อนๆ 37 1,642 1,679 97.80 รวม 642 2,504 3,146 79.59

19

ตารางท 5 (ตอ) จ านวนและรอยละการบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย สวมและ ไมสวมหมวกนรภย วนท 1 มถนายน - 31 กรกฎาคม 2557

เพศ เพศ สวม ไมสวม รวม รอยละไมสวม เพศชาย 387 1,491 1,878 79.39 เพศหญง 255 1,013 1,268 79.89 รวม 642 2,504 3,146 79.59 อาย อาย สวม ไมสวม รวม รอยละไมสวม 0-1 0 26 26 100.00 2-4 2 56 58 96.55 5-7 2 45 47 95.74 8-10 2 46 48 95.83 11-13 16 225 241 93.36 14-16 139 676 815 82.94 17-19 206 717 923 77.68 20-22 159 415 574 72.30 23-25 116 298 414 71.98 รวม 642 2,504 3,146 79.59

แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

2.3 ลกษณะการบาดเจบและเสยชวต 2.3.1 อวยวะทบาดเจบ ผขบขและผโดยสารบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนต บาดเจบหลายอวยวะ (ICD-10 T00–T07)

สงสด 1,110 ราย รอยละ 19.10 รองลงมาศรษะ (ICD-10 S00-S09) 1,097 ราย รอยละ 18.88 บาดเจบทเขาและปลายขา (ICD-10 S80–S89) 1,040 ราย รอยละ 17.90 ผเสยชวตบาดเจบทศรษะสงสด 23 ราย รอยละ 28.05 และบาดเจบหลายอวยวะ 17 ราย รอยละ 20.73 ผบาดเจบไมสวมหมวกนรภยบาดเจบทศรษะ รอยละ 87.29 (ไมสวมหมวกนรภย 927 รายสวม 135 ราย)

2.3.2 การบาดเจบทศรษะและระดบความรนแรงการบาดเจบ ผขบขบาดเจบ

ผขบขรถจกรยานยนตไมสวมหมวกนรภยบาดเจบทศรษะ 673 ราย รอยละ 84.34 สวมหมวกนรภยบาดเจบ 125 ราย รอยละ 15.66 อตราสวนการบาดเจบทศรษะในผขบขสวมหมวกนรภยกบไมสวมหมวกนรภยเทากบ 1 : 5.4

ผขบขรถจกรยานยนตไมสวมหมวกนรภยบาดเจบรนแรงทศรษะ 249 ราย รอยละ 84.98 สวมหมวกนรภยบาดเจบรนแรง 44 ราย 15.02 อตราสวนการบาดเจบรนแรงทศรษะในผขบขสวมหมวกนรภยกบไมสวมหมวกนรภยเทากบ 1 : 5.7 ระดบความรนแรงการบาดเจบทศรษะในผขบขไมสวมหมวกนรภยบาดเจบทศรษะอยางรนแรง Glasgow Coma Score <=8 รอยละ 12.05 ซงแตกตางจากการสวมหมวกนรภยพบบาดเจบทศรษะรนแรง Glasgow Coma Score <=8 รอยละ 2.27 บาดเจบรนแรงทศรษะปานกลาง Glasgow Coma

20

Score 9–12 รอยละ 3.61 บาดเจบรนแรงทศรษะเลกนอย Glasgow Coma Score 13–15 รอยละ 84.34 (ตารางท 6) ตารางท 6 จ านวนและรอยละการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตาม

การสวมและไมสวมหมวกนรภย และระดบความรนแรงการบาดเจบรนแรงทศรษะ 1 มถนายน-31 กรกฎาคม 2557

ระดบความรนแรง การบาดเจบรนแรงทศรษะ

ผขบขกบการสวมและไมสวมหมวกนรภย สวมหมวก ไมสวมหมวก รวม

บาดเจบ รอยละไมสวมหมวกนรภย จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

Glasgow Coma Score <=8 1 2.27 30 12.05 31 96.77 Glasgow Coma Score 9 - 12 1 2.27 9 3.61 10 90.00 Glasgow Coma Score 13 - 15 42 95.46 210 84.34 252 83.33

รวม 44 100 249 100 293 84.98 แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

ผขบขเสยชวต ผขบขรถจกรยานยนตไมสวมหมวกนรภยเสยชวตจากการบาดเจบรนแรงทศรษะ 14 ราย รอยละ 93.33 สวมหมวกนรภยเสยชวต 1 ราย รอยละ 6.67 อตราสวนในผขบขสวมหมวกนรภยเสยชวตทบาดเจบรนแรงทศรษะกบไมสวมหมวกนรภยเทากบ 1 : 14 ระดบความรนแรงการบาดเจบรนแรงทศรษะในผขบขไมสวมหมวกนรภยบาดเจบทศรษะอยางรนแรง Glasgow Coma Score <=8 รอยละ 78.57 ซงแตกตางจากการสวมหมวกนรภยพบบาดเจบทศรษะรนแรง Glasgow Coma Score <=8 รอยละ 100 บาดเจบรนแรงทศรษะปานกลาง Glasgow Coma Score 9–12 รอยละ 14.29 บาดเจบรนแรงทศรษะเลกนอย Glasgow Coma Score 13–15 รอยละ 7.14 (ตารางท 7) ตารางท 7 จ านวนและรอยละการเสยชวตจากการขบขรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตาม การสวมและไมสวมหมวกนรภย และระดบความรนแรงการบาดเจบรนแรงทศรษะ 1 มถนายน- 31 กรกฎาคม 2557

ระดบความรนแรง การบาดเจบรนแรงทศรษะ

ผขบขกบการสวมและไมสวมหมวกนรภย สวมหมวก ไมสวมหมวก รวม

บาดเจบ รอยละไมสวมหมวก จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

Glasgow Coma Score <=8 1 100 11 78.57 12 91.67 Glasgow Coma Score 9 - 12 0 0 2 14.29 2 100.00 Glasgow Coma Score 13 - 15 0 0 1 7.14 1 100.00

รวม 1 100 14 100 15 93.33 แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

ผโดยสารบาดเจบ ผโดยสารรถจกรยานยนตไมสวมหมวกนรภยบาดเจบทศรษะ 254 ราย รอยละ 96.21 สวมหมวกนรภยบาดเจบทศรษะ 10 ราย รอยละ 3.79 อตราสวนการบาดเจบทศรษะในผโดยสารสวมหมวกนรภยกบไมสวมหมวกนรภย เทากบ 1 : 25.4

21

ผโดยสารรถจกรยานยนตไมสวมหมวกนรภยบาดเจบรนแรงทศรษะ 68 ราย รอยละ 97.14 สวมหมวกนรภยบาดเจบรนแรง 2 ราย 2.86 อตราสวนการบาดเจบรนแรงทศรษะในผขบขสวมหมวกนรภยกบไมสวมหมวกนรภยเทากบ 1 : 34 ระดบความรนแรงการบาดเจบทศรษะในผขบขไมสวมหมวกนรภยบาดเจบทศรษะอยางรนแรง Glasgow Coma Score <=8 รอยละ 8.82 ซงแตกตางจากการสวมหมวกนรภยพบบาดเจบทศรษะรนแรง Glasgow Coma Score <=8 รอยละ 0 บาดเจบรนแรงทศรษะปานกลาง Glasgow Coma Score 9–12 รอยละ 4.42 บาดเจบรนแรงทศรษะเลกนอย Glasgow Coma Score 13–15 รอยละ 86.76 (ตารางท 8)

ตารางท 8 จ านวนและรอยละการบาดเจบจากการโดยสารรถจกรยานยนต ในเดกและเยาวชนไทย จ าแนก ตามการสวมและไมสวมหมวกนรภยและระดบความรนแรงการบาดเจบรนแรงทศรษะ 1 มถนายน–31 กรกฎาคม 2557

ระดบความรนแรง การบาดเจบรนแรงทศรษะ

ผโดยสารกบการสวมและไมสวมหมวกนรภย สวมหมวก ไมสวมหมวก รวม

บาดเจบ รอยละไมสวม

หมวก จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ Glasgow Coma Score <=8 0 0.00 6 8.82 6 100.00 Glasgow Coma Score 9 - 12 0 0.00 3 4.42 3 100.00 Glasgow Coma Score 13 - 15 2 100.00 59 86.76 61 96.72 รวม 2 100.00 68 100.00 70 97.14 แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

ผโดยสารเสยชวต ผโดยสารรถจกรยานยนตไมสวมหมวกนรภยเสยชวตจากการบาดเจบรนแรงทศรษะ 4 ราย รอยละ 80

สวมหมวกนรภยเสยชวต 1 ราย รอยละ 20 อตราสวนการบาดเจบทศรษะในผโดยสารสวมหมวกนรภยเสยชวตกบไมสวมหมวกนรภยเทากบ 1 : 4 2.3.3 ระดบความรนแรงการบาดเจบหมวดอวยวะ Head/Neck injuries การบาดเจบของศรษะและคอ (BR1) การบาดเจบทเกดขนทสมอง เสนประสาทบรเวณศรษะ คอ กะโหลกศรษะ หรอการแตกของกระดกสนหลงสวนคอ (Cervical Spine) รวมถงสวนของหเฉพาะชนกลางและชนใน (middle and inner ear) พบ ผใชรถจกรยานยนตบาดเจบทศรษะและคอไมสวมหมวกนรภย รอยละ 87.61 ระดบความรนแรงทสดสวนใหญไมรอดชวต (AIS=6) ผใชรถจกรยานยนตไมสวมหมวกนรภย รอยละ 0.15 รองลงมาระดบความรนแรงวกฤต ไมแนใจในโอกาสรอดชวต (AIS=5) ไมสวมหมวกนรภย รอยละ 3.72 ระดบความรนแรงมากและคกคามตอชวต (AIS=4) ไมสวมหมวกนรภย รอยละ 13.39 (ตารางท 9)

22

ตารางท 9 จ านวนและรอยละการบาดเจบทศรษะและคอจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย จ าแนกตามการสวมและไมสวมหมวกนรภย วนท 1 มถนายน–31 กรกฎาคม 2557

ระดบความรนแรง(BR1) สวมหมวกนรภย ไมสวมหมวกนรภย รวม จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน

AIS = 1 43 45.26 206 30.65 249 AIS = 2 40 42.11 255 37.95 295 AIS = 3 7 7.37 95 14.14 102 AIS = 4 4 4.21 90 13.39 94 AIS = 5 1 1.05 25 3.72 26 AIS = 6 0 0.00 1 0.15 1 รวม 95 100.00 672 100.00 767

แหลงขอมล : โรงพยาบาลเครอขายระบบเฝาระวงการบาดเจบระดบชาต 9 แหง ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

ลกษณะการบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย พบวา เปน Blunt สงสด 3,015 ราย รอยละ 93.98 เสยชวต 30 ราย อตราปวยตาย รอยละ 1 Penetrating 25 ราย รอยละ 0.78 Blunt รวมกบ Penetrating 138 ราย รอยละ 4.30 อนๆ 23 ราย เสยชวต 1 ราย ไมทราบ 7 ราย เสยชวต 2 ราย

2.4 การมาโรงพยาบาลของผบาดเจบ ผบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย พบวา สวนใหญมาโรงพยาบาลจากท

เกดหต รอยละ 78.61 มาจากสถานพยาบาลอน รอยละ 21.39 ผบาดเจบมาจากทเกดหต ไมมผน าสง รอยละ 3.10 มผน าสง รอยละ 96.90 หนวยบรการการแพทยฉกเฉนน าสง สงสด รอยละ 52.97 รองลงมา ญาตหรอ เพอน หรอผเหนเหตการณ รอยละ 46.78 ต ารวจ และ องคกรอนไมขนทะเบยน EMS รอยละ0.12 เทากน

23

บทท 5 สรปผลและขอเสนอแนะ 5.1 อภปรายผล จากการศกษาลกษณะการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย รวมทงปจจยทเกยวของกบการเกดอบตเหต พบเดกอายนอยกวา 15 ป ขบขรถจกรยานยนต รอยละ 12.09 และ อาย 15–25 ป รอยละ 87.91 โดยพบวา สามในหาของผขบขอาย 15–25 ป ไมมใบอนญาตขบข และพบวา อายท 16 ป มการเกดอบตเหตจากการขบขรถจกรยานยนตในลกษณะทมคกรณสงสด ในขณะทพบการเกดอบตเหตทไมมคกรณ คอ ลมเอง หรอ ชนวตถขางทาง จากการขบขตงแตอาย 9 ป จากการศกษาเชงคณภาพ พบวาผใหญในชมชนสงคมไทย ไมเคยคดวาการขบขของเดกเปนความเสยง ในทางปฏบตทกชมชนทกหมบานยอมรบการขบขของเดกแทบทงสน เดกอาย 7-9 ป เรมขบขรถจกรยานยนตแลว พอแมอนญาตดวยความเตมใจ(14) ซงอาจจะเปนเหตผลหนงซงเปนตนตอของปญหาการขบขรถจกรยานยนตในกลมวยนเพราะมากกวาครงของผบาดเจบในการศกษาครงนพบวา รถจกรยานยนตทประสบอบตเหต พอแมหรอญาตเปนผซอให อยางไรกด จากขอมลเมอถามถงจดปลายทางและวตถประสงคในการเดนทาง พบวา สในหาเปนการเดนทางไปมาระหวาง บาน รานคา ตลาด หางสรรพสนคาและ โรงเรยน รวมกบขอมลสมตวอยางสอบถามผใชรถจกรยานยนต 7 หมนกวารายของมลนธไทยโรดส หนงในสามเหตผลหลกทคนไทยนยมใชรถจกรยานยนตเปนยานพาหนะคอ การไมมรถโดยสารวงผานละแวกบานหรอทท างาน ประเดนการใชรถจกรยานยนตเพอการเดนทางทจ าเปนในชวตประจ าวนจงเปนอกหนงเหตผล จากพระราชบญญตรถยนตหมวด 3 ใบอนญาตขบรถ ตามมาตรา 43 (1) ก าหนดใหผขอใบอนญาตขบรถใหมอายไมต ากวา 18 ปบรบรณ แตถาเปนผขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตชวคราวส าหรบรถจกรยานยนตความจของกระบอกสบไมเกน 90 ลกบาศกเซนตเมตร ตองมอายไมต ากวา 15 ปบรบรณ และ มกฎกระทรวงออกตามความในพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 ซงแกไขเพมเตมโดย พระราชบญญตรถยนต (ฉบบท 13 ) พ.ศ.2547 ก าหนดใหผขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคลชวคราวทมขนาดความจของกระบอกสบของเครองยนตรวมกนไมเกน 110 ลกบาศกเซนตเมตร ตองมอายไมต ากวาสบหาปบรบรณแตไมถงสบแปดป อยางไรกดกลมอายทบาดเจบและเสยชวตสงสดของทกป คอ กลมอาย 15-19 ป จากงานวจยตางประเทศพบวา อายผขบขและประสบการณการขบข มความสมพนธกบการเกดอบตเหตรถจกรยานยนต ไดอยางมนยส าคญทางสถต จงควรมการศกษาวเคราะหหาความสมพนธระหวางอายผบาดเจบของคนไทยกบใบอนญาตขบข เพอการปรบปรงใบอนญาตขบขใหเหมาะสมกบอาย และหรอการปรบปรงใบอนญาตขบขเปนแบบขนตอน (Graduate licensing) และจ าเปนตองมการพฒนาการบงคบใชกฎหมายใหมความโปรงใสและมประสทธภาพควบคไปดวย เนองจากขอมลการไมมใบอนญาตขบรถ แตมการขบขยวดยานในกลมทมอาย ถงเกณฑ คออาย 15–25 ป สงถงรอยละ 60

ส าหรบกลมผโดยสาร พบผโดยสารรถจกรยานยนตอายตงแต แรกเกด-2 ป(รอยละ15.14 ) ซงเปนกลมทยงไมมหมวกนรภยทเหมาะสมเปนเครองปองกน จงไมสมควรน าเดกขนโดยสารรถจกรยานยนต และกลมอาย 2–6 ป รอยละ27.68 ทเมอน าเดกวยดงกลาวขนรถจกรยานยนตจ าเปนตองมเครองยดรง ไมใหเดกรวงหลนจากรถ และตองสวมใสหมวกนรภยส าหรบเดกทมคณภาพ ดงนนผผลตควรค านงถงผบรโภคโดยมการปรบปรงตวรถจกรยานยนตเพอเพมความปลอดภยใหกบผโดยสารท เปนเดกเชนทวางเทา ตลอดจนมฉลากสนคาเตอนผโดยสารใหสวมหมวกนรภยทกครงทใชรถจกรยานยนต

ผขบขไมสวมหมวกนรภยบาดเจบทศรษะสงสดรอยละ 84.34 สวมหมวกนรภยบาดเจบรอยละ 15.66 ไมสวมหมวกนรภยเสยชวตจากการบาดเจบทศรษะรอยละ 93.33 สวมหมวกนรภยเสยชวตรอยละ

24

6.67 และ ผโดยสารไมสวมหมวกนรภยบาดเจบทศรษะสงสดรอยละ 96.21 สวมหมวกนรภยบาดเจบรอยละ 3.79 ผโดยสารไมสวมหมวกนรภยเสยชวตจากการบาดเจบทศรษะรอยละ 100 ผใชรถจกรยานยนตทสวมหมวกนรภยบาดเจบทศรษะรนแรงนอยกวาผทไมสวมหมวกนรภย สอดคลองกบการศกษาของ National Highway Traffic Safety Administration (NHTSA) ในสหรฐอเมรกาพบวาการสวมหมวกนรภยทไดมาตรฐานสามารถลดอตราการบาดเจบทศรษะไดมากกวารอยละ 40(14)และการสวมหมวกนรภยชวยลดโอกาสการเสยชวตจากการบาดเจบทศรษะในผขบขทประสบเหตรอยละ 43 ผโดยสารทประสบเหตรอยละ 57 (5)

พฤตกรรมเสยงเปนปจจยทเกยวของกบการเกดอบตเหตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย ผขบขบาดเจบดมเครองดมแอลกอฮอล รอยละ 16.57 ผขบขดมเครองดมแอลกอฮอลอายนอยทสด 13 ป จะเหนไดวา ปญหาการดมเครองดมแอลกอฮอลกอนขบขยงมอยางตอเนอง นอกจากการด าเนนมาตรการรณรงค การเตอนภย การใหความร ประชาสมพนธ ทเกยวของกบอนตรายและการเสยชวตจากสาเหตของแอลกอฮอลและเมาไมขบ การก ากบ เขมงวด ตรวจจบผกระท าผดตามขอกฎหมายก าหนดทเกยวของกบการดมแอลกอฮอล การขายเครองดมแอลกอฮอล และความปลอดภยจราจรทควรด าเนนการอยางจรงจงแลว ควรมการศกษาวธการปรบทศนคตในการลดละเลกการดมชวคราวในชวงเวลาใดเวลาหนง เชน ในวนเขาพรรษา ซงอาจน าไปประยกตใชกบชวงเวลาอนๆ อาจจะน าไปสการลดละเลกการดมอยางถาวรในอนาคตได และวธการนอาจเปนอกรปแบบทเหมาะสมส าหรบวถของสงคมไทย(16) 5.2 สรปผล จากการศกษาลกษณะการบาดเจบและเสยชวตจากการใชรถจกรยานยนตในเดกและเยาวชนไทย รวบรวมขอมลจากแบบสมภาษณทจดท าตวแปรเพมจากใบ IS และขอมลจากใบ IS จากโรงพยาบาลเฝาระวง การบาดเจบ 9 แหง ระหวางวนท 1 มถนายน ถง 31 กรกฎาคม 2257 สรปผลไดดงน 1. มเดกอาย 9-14 ขบขรถจกรยานยนต รอยละ12.05 ผขบขอาย 15-25 ป ไมมใบอนญาตขบขรอยละ59.65 2. ผขบขรถจกรยานยนต อาย 16 ปจะขบรถสงสดทกขนาด 3. รถจกรยานยนตผบาดเจบและเสยชวตใช พอแม/ญาตซอให รอยละ50.64 4. ผขบขอาย 11-25 ปขบขรถทมการตอเตมดดแปลง อาย 14-16 ป ขบขสงสด 5. เกดอบตเหตทถนนชวงทางตรง รอยละ 65.48 ถนนทมจ านวนชองจราจร 2 ชองรอยละ 74.42 เกดเหตในเมอง รอยละ 40.93 ถนนสายหลก รอยละ 47.24 6. ผขบขดมเครองดมแอลกอฮอลรอยละ16.57 อายนอยทสด 13 ป 7. ผขบขไมสวมหมวกนรภยรอยละ75.35 ผโดยสารไมสวมหมวกนรภย รอยละ91.06 8. อตราสวนการบาดเจบทศรษะในผขบขสวมหมวกนรภยกบไมสวมหมวกนรภยเทากบ 1 : 5.4 9. อตราสวนการบาดเจบทศรษะในผขบขสวมหมวกนรภยเสยชวตกบไมสวมหมวกนรภยเทากบ 1:14 10. อตราสวนการบาดเจบทศรษะในผโดยสารสวมหมวกนรภยกบไมสวมหมวกนรภยเทากบ 1: 25.4 11.อตราสวนการบาดเจบทศรษะในผโดยสารสวมหมวกนรภยเสยชวตกบไมสวมหมวกนรภยเทากบ 1 : 4 5.3 ขอเสนอแนะ เพอลดการเกดอบตเหตและความรนแรงการบาดเจบและเสยชวต และความพการของเดกและเยาวชนไทย ซงจ าเปนตองไดรบการแกไขอยางเรงดวน มขอเสนอแนะดงตอไปน

25

1. เขมงวดในการบงคบใชกฎหมายอยางจรงจงและตอเนองเกยวกบใบอนญาตขบข การดมเครองดมแอลกอฮอลกอนขบขรถจกรยานยนตและการสวมหมวกนรภยของผใชรถจกรยานยนตอยางจรงจงและตอเนอง ทงภาครฐและเอกชนควรบรณาการการบรหารจดการความปลอดภยทางถนนทจะเปนตวชวดองคกรและการท างานรวมกนเพอใหบรรลภารกจในทศวรรษความปลอดภยทางถนนในป พ.ศ. 2563

2. ควรมการปรบปรงการออกใบอนญาตขบขรถจกรยานยนตใหเปนแบบ graduate licensing โดยมระยะเวลาการถอครองของใบอนญาตขบขเฉพาะกาล หรอเรมตนชวคราว (provisional) ในการขบขรถจกรยานยนตตงแตอาย 15 ปขนไป และ นาจะถอครองไมต ากวา 4 ป จงควรพจารณาใหปรบเปนใบอนญาตใบขบขรถจกรยานยนตได (15)

3. การพฒนาการจดการขอมล ในการวเคราะหและแกไขปญหาจราจรในภาพรวมจ าเปนอยางยงทจะใชขอมลจราจรจากแหลงอนๆ เนองจากสภาพปจจบนแตละหนวยงานไดพฒนาระบบฐานขอมลของตนเองเพอใชในหนวยงานของตน ความเปนไปไดในการแกไขปญหา คอการจดตงศนยกลางขอมลขาวสารดานจราจรแหงชาต เพอรวบรวมขอมลและแลกเปลยนขอมลดานจราจรทกมต ในระหวางหนวยงาน รวมถงเปนแกนในการวางแผนการพฒนาขอมลกลางทจ าเปนตองานปองกนควบคมอบตเหตจราจร

4. การปรบระบบการศกษาในสถานศกษาของประเทศไทย ใหมเรองความปลอดภย วนยและกฎจราจรรวมถงการสงเสรมการพฒนาพฤตกรรมดานบวกในเรองดงกลาว ไมวาจะเปน ในครอบครว สถานศกษา หรอ สถานทท างาน

5. การพฒนายวดยาน ยานยนต รถจกรยานยนต ใหมความปลอดภยสงขนและพฒนาใหมมาตรฐานความปลอดภยของสนคาตวรถจกรยานยนตทงคนรวมกบการควบคมก ากบใหเปนไปตามมาตรฐาน

26

เอกสารอางอง

1. World Health Organization. Global Status Report on Road Safety Time for Action, (Internet). 2004. (cited 2014 December 4) Available from: http://www. Who.int/violence_injury_prevention/road_safety_status/2009/en/index.html. 2. คณะกรรมการ BOD. รายงานการศกษาภาระโรคของประชาชนคนไทยป 2554 (อนเตอร เนต ). (สบคน วนท 4 มนาคม 2558)เข าถ งไดจาก http://thaibod.net/en /report/category /13-2011.html. 3. กรมการขนสงทางบก จ านวนรถจดทะเบยนสะสม ณ วนท 31 ธนวาคม 2556 (อนเตอรเนต). (สบคน วนท 4 มนาคม 2558) เขาถงไดจาก http://apps.dlt.go.th/statistics_ web/brochure/cumcar13.pdf. 4. กรมการขนสงทางบก จ านวนรถจดทะเบยนสะสม ณ วนท 31 ธนวาคม 2557 (อนเตอร เนต ). (สบคนวนท 4 มนาคม 2558)ขาถ งได จาก http://apps.dlt.go.th/ /statistics_web/vehicle.html. 5. มลนธไทยโรดส. รถจกรยานยนตคอมจจราชบนทองถนน (อนเตอรเนต). 2557 (สบคนวนท 4 มนาคม 2558). เขาถงไดจาก http://trso.thairoads.org/resources/5022. รถจกรยานยนตคอมจจราชบนทองถนน 6. พระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐ ภมพลอดลยเดช ป.ร.ใหไว ณ วนท ๓๐ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๐ เปนปท ๖๒ ในรชกาลปจจบน. (อนเตอรเนต). 2551 (สบคนวนท 4 มนาคม 2558). เขาถงไดจาก http://library2.parliament.go.th/giventake/ content/content_law/law140151-1t9.pdf. 7. วกพเดย.โรงพยาบาลในประเทศไทย (อนเตอรเนต). 2555 (สบคนวนท 10 ธนวาคม 2557). เขาถงไดจาก https://th.wikipedia.org/wiki/โรงพยาบาลในประเทศไทย 8. ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข และโรงพยาบาลเครอขายเฝาระวงการบาดเจบระดบจงหวด . คมอการใชแบบบนทกขอมลเฝาระวงการบาดเจบระดบจงหวด .นนทบร: ส านกระบาดวทยา;2551 9. ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข และโรงพยาบาลเครอขายเฝาระวงการบาดเจบระดบจงหวด. คมอการลงรหสแบบบนทกขอมลเฝาระวงการบาดเจบ.นนทบร: ส านกระบาดทยา;2551 10. ประเมนความรสกตวของกลาสโกว (Glasgow Coma Scale) (อนเตอรเนต). 2556 (สบคนวนท 10 ธนวาคม 2557). เขาถงไดจาก http://www.urnurse.net/score-coma.html 11. ศรวรรณ สนตเจยรกล และ ชไมพนธ สนตกาญจน. อบตเหตรถจกรยานยนตเปนสาเหตส าคญของการบาดเจบรนแรงและตายของเดกอายต ากวา 15 ป นนทบร: ส านกระบาดวทยา กรม ควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข; 2546 (เอกสารอดส าเนา) 12. กาญจนย ด านาคแกว. ลกษณะของการบาดเจบจากการขบขรถจกรยานยนต . ต านานเรอง อบตเหตจากรถจกรยานยนต. รายงานการสมมนาระดบชาตเรองอบตเหตจราจรครงท 8

27

13. อรฐา รงผง, พมพภา เตชะกมลสข, อนงค แสงจนทรทพย. รายงานการบาดเจบรนแรงจากการใช รถจกรยานยนต ป พ.ศ. 2555. รายงานเฝาระวงทางระบาดวทยาประจ าสปดาห 2556; 31: 481-4. 14. อดศกด ผลตผลการพมพ. เดกกบอบตเหตจราจรปญหาใหญของเดกไทย (อนเตอรเนต). 2547 (สบคนวนท 4 มนาคม 2558). เขาถงไดจาก http://www.doctor.or.th/article/detail/3037 15. RUTTER DR, QUINE L. AGE AND EXPERIENCE IN MOTORCYCLING SAFETY. Accid Anal and Prev 1996; 28: 15-21

16. คณะอนกรรมการศนยประสานขอมลการบาดเจบ. กระทรวงสาธารณสข.บทสรปการบาดเจบเนองจากการดมเครองดมแอลกอฮอล และขอมลการบาดเจบรนแรง จากอบตเหตขนสงในชวงเทศกาลปใหม สงกรานตและวนพระใหญ 5 วน 20 กรกฎาคม 2552 (เอกสารอดส าเนา)

ปท 44 ฉบบท 31 : 9 สงหาคม 2556

ภาคผนวก

แบบบนทกขอมลเฝาระวงการบาดเจบ โรงพยาบาล................................................ จงหวด................................................. IS_2 June 2015 HN……..…………….....ชอ.............................................สกล................................................. เพศ 1.ชาย 2.หญง อาย ...........ป ..........เดอน ........วน ID_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

ทอยปจจบน 1.ในจงหวด....................อ าเภอ.................... 2. นอกจงหวด........................ 3. นอกประเทศ............................. N ไมทราบ

อาชพ 00 ไมมอาชพ 01 ขาราชการ 02 ต ารวจ/ทหาร 03 พนกงานรฐวสาหกจ 04 พนกงานบรษท 05 ผใชแรงงานระบ….....…. 06 คาขาย 07 เกษตรกรรม 08 นกเรยน/นกศกษา ร.ร................................. อนๆ ระบ............................................................(*)

วนทเกดเหต .................................................... เวลาทเกดเหต ................................ น. วนทมาถง รพ. ................................................ เวลาทมาถงรพ. ................................ น. สถานทเกดเหต จงหวด................................อ าเภอ..............................ต าบล.......................หม..............

การบาดเจบเกดโดย 1. อบตเหต 2. ท ารายตนเอง 3. ผอนท าราย 4. ปฏบตการทางกฎหมาย/ สงคราม/ สถานการณ N ไมทราบ

จดเกดเหต 1. บาน/บรเวณบาน 1.1 บานผบาดเจบ 1.2 บานคกรณ 1.3 บานเพอนผบาดเจบ 1.4 บานเพอนคกรณ 1.5 บานอนระบ………….. 2. หอพก เรอนจ า สถานเลยงเดก คายทหาร 3. รพ./รร./วด ระบชอ................................. (*) 4. สนามกฬาสาธารณะ 5. ถนนหรอทางหลวง ระบ.................................... 6. สถานทขายสนคาและบรการ 7. สถานทกอสราง โรงงานระบ…….............……. 8. นา ไร สวน 9. อนๆ ระบ............................................................

บาดเจบเกดจากการท างานในอาชพ 1. ใช 0. ไมใช N ไมทราบ พฤตกรรมเสยง 1. แอลกอฮอล 1 ใช ……. mg% 0 ไมใช N ไมทราบ 2. ยา 1 ใช 0 ไมใช N ไมทราบ 3. เขมขดนรภย 1ใช 0ไมใช Nไมทราบ 4. หมวกนรภย 1ใช 0ไมใช Nไมทราบ 5. โทร.เคลอนท 1ใช 0ไมใช Nไมทราบ 6. อนๆ ระบ................................................... (*)

สาเหตของการบาดเจบ (เลอกตอบไดเพยง 1 ขอ) 1. อบตเหตจากการขนสง ระดบการคดแยก (1) (2) (3) (4) (5) 1.1 ผบาดเจบเปน 1 คนเดนเทา 2 คนขบข 3 คนโดยสาร N ไมทราบ 1.2 พาหนะของผบาดเจบ 01 จกรยาน/สามลอ 02 จกรยานยนต

03 สามลอเครอง 04 รถเกง 05 ปกอพ 1. ตอนหนา 2. ตอนหลง 06 รถบรรทกหนก 07 รถพวง 08 รถโดยสารสองแถว 09 รถโดยสารบส 18 รถต อนๆ (ระบ).................................................................................... (*)

1.3 การบาดเจบเกดจาก 20 ตกจากพาหนะ 21 พาหนะลม คว า ตก ลม จม ถกชนหรอชนกบ .......................... อนๆ ระบ ................................................. (*)

การปฐมพยาบาล/การดแลขณะน าสง 1. ดแลการหายใจ 1 ม-เหมาะสม 2 ม -ไมเหมาะสม…….… 3 ไมจ าเปน 0 ไมม 2. การหามเลอด 1 ม-เหมาะสม 2 ม -ไมเหมาะสม…….… 3 ไมจ าเปน 0 ไมม 3. Immobilize C-spine 1 ม-เหมาะสม 2 ม -ไมเหมาะสม……….… 3 ไมจ าเปน 0 ไมม 4. Splint/Slab อนๆ 1 ม-เหมาะสม 2 ม -ไมเหมาะสม…….… 3 ไมจ าเปน 0 ไมม 5. IV Fluid 1 ม-เหมาะสม 2 ม -ไมเหมาะสม………. 3 ไมจ าเปน 0 ไมม

2. อบตเหตหรอบาดเจบอนๆ (ระบ).........................................................................(ICD-10)............................ N ไมทราบ เหตการณและกจกรรมขณะเกดเหต 0 กจกรรมกฬา 1 กจกรรมยามวาง 2 ระหวางท างานเพอรายได 3 ขณะท างานประเภทอนๆ 4 ขณะพกผอน นอน รบประทาน กระท ากจกรรมตางๆ ในชวตสขอนามยบคคล 8 ท ากจกรรมทระบรายละเอยดอนๆ 9 ท ากจกรรมทมไดระบรายละเอยด ผลตภณฑทท าใหบาดเจบ.................................................................................................................... การมาโรงพยาบาลของผบาดเจบ (เลอกตอบไดเพยง 1 ขอ) 1. ผบาดเจบเสยชวต ณ จดเกดเหต / สงชนสตร 2. มาจากทเกดเหตโดย ไมมผน าสง N ไมทราบ มผน าสง 2.1 หนวยบรการการแพทยฉกเฉน ระดบ...........................หนวย……….... 2.2 องคกรอนทไมขนทะเบยน EMS ระบ .......... 2.3 อน ๆ ระบ............. 3. มาจากสถานพยาบาลชอ .....................................จงหวด................................... 3.1 มาโดย ambulance มผดแลขณะน าสง ระบ................... (*) ไมมผดแล ไมใช ambulance 3.2 มใบสงตอทระบอาการ และ/หรอ การรกษากอนสงตอ ม ไมม

ลกษณะการบาดเจบ 1. Blunt 2. Penetrating 3. Blunt & Penetrating 9. อนๆ

Hx. cons (ตงแตเกดเหต) 1. ไมสลบ N ไมทราบ 2. สลบนาน......ชม.....นาท

vital signs แรกรบท ER BP......……mm.Hg P…...... / m RR…..... / m GCS. = E…......…V……...….M……..….. ออกจาก ER.วนท............เวลา................ น. สง 1. Consult …...…… 2. Observe ER 3. OR 4. อนๆ …….....ผลการรกษาจากER 1.DBA 2.จ าหนาย 3. สงตอ 4.ปฏเสธการรกษา 5.หนกลบ 6.ตาย 7.รบไว….

DIAGNOSIS 1-6 (กรณท admit ไมตองกรอกท ER) 1. ………………………………………….............. BR….…....AIS ……..... 4. …………...…...…..………..............….…. BR..……..AIS…….… 2. ……………………………………….....…........ BR….…....AIS ……..... 5. ……………......…..……..................…….. BR..……..AIS….....… 3. ………………………………………….…........ BR….…....AIS ……..... 6. ……………..…...……….….............……. BR..……..AIS…….… จ าหนายจากหอผปวย วนท...............................โดย 1. ทเลา 2. สงตอ 3. ปฏเสธการรกษา 4. หนกลบ 5. ตาย 6. ยงไมจ าหนาย สงตอจงหวด ........................................................................................สถานพยาบาล................................................................................................................. ชอผบนทก 1. ................................................................................................. 2. ........................................................................................................................ (*) หมายเหต .....ดรายละเอยดในคมอบนทกเฝาระวงการบาดเจบ (รายงานชดนใชเพอการเฝาระวงการบาดเจบไมสามารถน าไปอางองทางกฎหมาย)

1

แบบสมภาษณขอมลปจจยทเกยวของกบการเกดอบตเหตจากการใชรถจกรยานยนต

ส าหรบเจาหนาทสมภาษณ ล าดบท..............

โรงพยาบาล…………………………………………………………… ชอเจาหนาทสมภาษณ................................................. วนทสมภาษณ............./.............../.................... เวลา................................................ ..................... สวนท 1 ขอมลทวไปของผประสบอบตเหตรถจกรยานยนต 1. ชอ ............................................. นามสกล........................................

2. เพศ [1] ชาย [2] หญง

3. อาย ............... ป

4. ระดบการศกษา

[ 1 ] ไมไดเรยน [ 2 ] ประถมศกษา [ 3 ] มธยมตน [ 4 ] มธยมปลาย / ปวช.

[ 5 ] อนปรญญา / ปวส. [ 6 ] ปรญญาตร [ 7 ] สงกว-าปรญญาตร

5. ต าแหนงทนงขณะประสบอบตเหต

[ 1 ] คนข [ 2 ] คนซอน

6. ทานมใบขบขหรอไม [ 1 ] ม [ 2 ] ไม-ม

7. เคยประสบอบตเหตรถจกรยานยนตใน 5 ปทผานมา [ 1 ] เคย [ 2 ] ไมเคย

8. ปกตทานใชรถจกรยานยนตในการเดนทางบอยครงแคไหน [ 1 ] ทกวนหรอเกอบทกวน [ 2 ] 1-3 ครงต-อสปดาห' [ 3 ] 1-3 ครงตอเดอน [ 4 ] นอยกวา 1-3 ครงตอเดอน

สวนท 2 ลกษณะรถจกรยานยนตทประสบอบตเหต 9.ลกษณะรถจกรยานยนตทประสบอบตเหต

9.1 ความจเครองยนต [ 1 ] ขนาดเลก (นอยกวา 100 ซซ) [ 2 ] ขนาดกลาง (100-150 ซซ) [ 3 ] ขนาดใหญ (มากกวา 150 ซซ. ) 9.2 ส [ 1 ] ขาว [ 2 ] ด า [ 3 ] แดง [ 4 ] น าเงน [ 5 ] เขยว [ 6 ] เทา

[ 7 ] น าตาล [ 8 ] เหลอง [ 9 ] หลากส ระบไมได [ 10 ] อนๆ ระบ ....................

2

9.3 รถจกรยานยนตคนนทานไดมาอยางไร [ 1 ] ซอเอง [ 2 ] พอแม/ญาตซอให [ 3 ] รถของคนอน/รถรบจาง [ 4 ] อนๆ ระบ.........

9.4 รถจกรยานยนต มการตอเตม/ดดแปลงหรอไม ถาม โปรดระบชนสวนทตอเตม/ดดแปลง [ 1 ] ไมม [ 2 ] เครองยนต [ 3 ] ชนดลอ [ 4 ] ขนาดยาง [ 5 ] ทอไอเสย [ 6 ] ตอพวงขาง [ 7 ] อนๆ ระบ ................................................

สวนท 3 ขอมลการเดนทาง ณ วนเกดเหต 10. จดเรมตนการเดนทางกอนประสบอบตเหต

[ 1 ] บานพกอาศยของตนเอง [ 2 ] ตลาด/รานคา/หางสรรพสนคา [ 3 ] บานพกอาศยของเพอน/ญาต [ 4 ] รานอาหาร [ 5 ] ทท างาน [ 6 ] สถานทราชการ / โรงพยาบาล [ 7 ] สถานศกษา [ 8 ] สถานทพกผอน [ 9 ] วด / โบสถ / มสยด [ 10 ] อนๆ ระบ ................................

11. จดหมายปลายทาง ทก าลงเดนทางไป [ 1 ] บานพกอาศยของตนเอง [ 2 ] ตลาด/รานคา/หางสรรพสนคา [ 3 ] บานพกอาศยของเพอน/ญาต [ 4 ] รานอาหาร [ 5 ] ทท างาน [ 6 ] สถานทราชการ / โรงพยาบาล [ 7 ] สถานศกษา [ 8 ] สถานทพกผอน [ 9 ] วด / โบสถ / มสยด [ 10 ] อนๆ ระบ ................................

12.ระยะทางจาก “จดเรมตน” ถง “จดหมายปลายทาง”....................... กโลเมตร ……………………… เมตร 13.ระยะเวลาจาก “จดเรมตน” ถง “จดเกดเหต”................... นาท

สวนท 4 ถนนและสงแวดลอม

14. ลกษณะของบรเวณทเกดอบตเหต [ 1 ] ถนนชวงทางตรง [ 2 ] ถนนชวงทางโคง [ 3 ] ทางแยก [ 4 ] จดกลบรถ [ 5 ] ทางขนาน

15. จ านวนชองจราจรของถนนบรเวณทเกดอบตเหต [ 1 ] 2 ชองจราจร [ 2 ] 4 ชองจราจร [ 3 ] 6 ชองจราจร [ 4 ] 8 ชองจราจร [ 5 ] มากกวา 8 ชองจราจร

16. สภาพแวดลอมของถนน [ 1 ] ในเมอง [ 2 ] ชานเมอง [ 3 ] นอกเมอง

17. ลกษณะถนน [ 1 ] ถนนสายหลกวงไปยงจงหวด / อ าเภอ / ต าบล / เทศบาล / หมบาน อนๆ [ 2 ] ถนนสายรองวงอยภายในพนท เทศบาล / อบต. / หมบาน [ 3 ] ตรอก ซอก ซอย ถนนเลกๆ เขาพนทอยjอาศย

3

18. สภาพแสงสวาง [ 1 ] มด ไมมไฟถนน [ 2 ] มด มไฟถนน [ 3 ] เกดเหตกลางวน

19. สภาพอากาศ [ 1 ] แจมใส ปกต [ 2 ] ฝนตก [ 3 ] มหมอกหรอควนไฟ

20. ความคนเคยกบบรเวณทเกดเหต [ 1 ] เดนทางผานเป:นประจ า [ 2 ] เคยเดนทางผาน แตไมบอย [ 3 ] ไมเคยเดนทางผานบรเวณนมกอน

สวนท 5 ขอมลการเกดอบตเหต 21. ประเภทของอบตเหต [ 1 ] อบตเหตไมมคกรณ (รถคนเดยว) ไปกรอกขอ 2

[ 2 ] อบตเหตมคกรณ (ชนกบคนอน) ไปกรอกขอ 3 22. ลกษณะของอบตเหตไมมคกรณ (รถคนเดยว) 22.1 รปแบบการเกดอบตเหต [ 1 ] ขลมเองหรอเสยหลกลม

[ 2 ] ขรถเสยหลกและชนวตถขวางทาง เชน เสาไฟ เสาคอนกรต ตนไม [ 3 ] ขรถเสยหลก และตกขางทางหรอคน า

22.2 สาเหตของอบตเหตตามขอ 22.1 [ 1 ] ถนนลน เพราะ …......................……[ 2 ] ผว ถนนขรขระ/เปนหลมบอ [ 3 ] สะดดเนนลกระนาด [ 4 ] สะดดปมสะทอนแสงบนถนน [ 5 ] สะดดตะแกรงหรอฝาทอ [ 6 ] รถวงตดหนา [ 7 ] คนวงตดหนา [ 8 ] สตววงตดหนา

[ 9 ] กลไกของรถขดของ [ 10 ] บรรทกของหนก [ 11 ] มองไมเหนทางขางหนา [ 12 ] ขบเรว

[ 13 ] ใชโทรศพท' [ 14 ] อนๆ ระบ ............................. 23. ลกษณะของอบตเหตมคกรณ (ชนกบคนอน) 23.1 ประเภทของรถคกรณ

[ 1 ] รถเกง [ 2 ] รถกระบะ [ 3 ] รถต [ 4 ] รถไฟ [ 5 ] รถจกรยานยนต [ 6 ] รถบส [ 7 ] รถบรรทก [ 8 ] รถพวง [ 9 ] รถจกรยาน [ 10 ] คนเดนเทา [ 11 ] รถสามลอ/อแตน/รถการเกษตร

23.2 รปแบบการชน (เลอกตวเลอก 1 ถง 4 กอน และระบรายละเอยดเพมเตมใหครบถวน) [ 1 ] ขไปชนรถคนอน (เชน ขไปชนทายรถเกง)

23.2.1.ก รถคกรณถกทานวงเขาชนบรเวณใด [ 1 ] ชนดานทาย [ 2 ] ชนดานขาง [ 3 ] ชนดานหนา

23.2.1.ข ขณะทรถคกรณก าลง … [ 1 ] วงไปตามถนน [ 2 ] เปลยนเลน [ 3 ] กลบรถ [ 4 ] เลยวรถ [ 5 ] จอดรอเลยว [ 6 ] จอดอยขางทาง

4

[ 7 ] วงตดหนา [ 8 ] วงออกมาจากทางแยก/ซอย [ 2 ] ถกรถคนอน ชน (เชน โดนรถเกงเฉยวชนดานขาง)

23.2.2.ก รถจกรยานยนตของทานถกชนบรเวณใด [ 1 ] ชนดานทาย [ 2 ] ชนดานขาง [ 3 ] ชนดานหนา

23.2.2.ข ขณะทรถจกรยานยนตของทานก าลง … [ 1 ] วงไปตามถนน [ 2 ] เปลยนเลน [ 3 ] กลบรถ [ 4 ] เลยวรถ [ 5 ] จอดรอเลยว [ 6 ] จอดอยขางทาง [ 7 ] วงตดหนา [ 8 ] วงออกมาจากทางแยก/ซอย

[ 3 ] ขไปชนคนทเดนอยขางถนน 23.2.3 บรเวณทเกดเหตมทางเทาหรอไม [ 1 ] ม [ 2 ] ไม-ม

[ 4 ] ขไปชนคนทก าลงเดนขามถนน 23.2.4 บรเวณทเกดเหต [ 1 ] ไมมทางมาลาย [ 2 ] มทางมาลาย [ 3 ] มสะพานลอย

………………………………………………………

โครงการศกษาลกษณะการเกดอบตเหตของรถจกรยานยนต โดยสานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข ภายใตการสนบสนนของมลนธไทยโรดส และ สสส.

คาคาคาคาอธบายและอธบายและอธบายและอธบายและชแจงชแจงชแจงชแจงเกยวกบเกยวกบเกยวกบเกยวกบขอคาถามในแบบสารวจขอคาถามในแบบสารวจขอคาถามในแบบสารวจขอคาถามในแบบสารวจ

ขอมลลกษณะการเกดอบตเหตของผใชรถจกรยานยนตขอมลลกษณะการเกดอบตเหตของผใชรถจกรยานยนตขอมลลกษณะการเกดอบตเหตของผใชรถจกรยานยนตขอมลลกษณะการเกดอบตเหตของผใชรถจกรยานยนต

ตวอยางตวอยางตวอยางตวอยางประเภทรถจกรยานยนตประเภทรถจกรยานยนตประเภทรถจกรยานยนตประเภทรถจกรยานยนตทประสบอบตเหตทประสบอบตเหตทประสบอบตเหตทประสบอบตเหต

จาแนกตามความจเครองยนตจาแนกตามความจเครองยนตจาแนกตามความจเครองยนตจาแนกตามความจเครองยนต

1. สมภาษณขอมลและกรอกแบบสารวจใหครบถวนทกขอ 2. โปรดระบวาใครเปนผใหขอมลจากการสมภาษณ ในแบบสารวจหนาท 1 3. ขอมลสวนบคคลบางขอคาถามในสวนท 1 อาจพจารณาเกบไวสอบถามในชวงทาย

เพอใหผสมภาษณไดสรางความคนเคยกบผใหขอมลกอน 4. คาถามขอ 9.3 เกยวกบความจเครองยนต สามารถนารปภาพตวอยางรถจกรยานยนตรปแบบ

ตางๆ ใหผปวยด เพอจาแนกวารถจกรยานยนตทประสบเหต จดอยในกลมใด 5. คาถามขอ 10 จดเรมตนการเดนทางกอนประสบอบตเหต หมายถง สถานทแหงสดทายทผขบข

สตารทรถและขบขออกมา กอนทจะประสบอบตเหตระหวางทาง ตวอยางเชน นาย ก. ขจกรยานยนตจากบานไปตลาด ขาไปเดนทางปลอดภยด แตขากลบจากตลาด ไดประสบอบตเหตระหวางทาง ........ กรณเชนนใหถอวา จดเรมตนการเดนทาง คอ ตลาด

6. คาถามขอ 12 ระยะทางจาก “จดเรมตน” ถง “จดปลายทาง” อาจพบกรณดงน 6.1 หากระยะทางไมเกน 1 กโลเมตร ใหระบตวเลขเฉพาะสวนระยะทางในหนวยเมตร 6.2 หากผใหขอมลระบระยะทางโดยเทยบกบชวงเสาไฟฟา ใหนาจานวนชวงเสาไฟฟาคณดวย

ระยะทาง 40 เมตร เพอประมาณระยะทางรวม เชน 8 ชวงไฟฟา เทยบไดเปนระยะทาง 8 x 40 เมตร = 320 เมตร

7. คาถามขอ 13 ระยะเวลาจาก “จดเรมตน” ถง “จดเกดเหต” หากระยะเวลามากกวา 1 ชวโมง ใหแปลงเปนนาท แลวจงบนทกขอมล เชน ระยะเวลาจาก “จดเรมตน” ถง “จดเกดเหต” เทากบ 1 ชม. 10 นาท ใหบนทกเปน (60+10) = 70 นาท

8. คาถามขอ 18 สภาพแสงสวาง หากอบตเหตเกดในชวงโพลเพล ใหระบเปนกรณสภาพแสงสวาง “มด”

9. ในสวนท 4 ขอมลการเกดอบตเหต เปนหวใจสาคญของการสารวจในครงน ดงนน ขอความกรณาเจาหนาทศกษาและทาความเขาใจขอคาถามตางๆ อยางละเอยดถถวน โดยสาหรบลกษณะของอบตเหตมคกรณ สามารถศกษาตวอยางของรปแบบการชนในลกษณะตางๆ ไดจากแผนภาพทแนบมาพรอมน

1. รถจกรยานยนตขนาดเลก (ขนาดเครองยนตนอยกวา 100 CC.)

2. รถจกรยานยนตขนาดกลาง (ขนาดเครองยนตระหวาง 100-150 CC.)

3. รถจกรยานยนตขนาดใหญ (ขนาดเครองยนตมากกวา 150 CC.)

โครงการศกษาลกษณะการเกดอบตเหตของรถจกรยานยนต โดยสานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข ภายใตการสนบสนนของมลนธไทยโรดส และ สสส.

ตวอยางลกษณะของอบตเหตรถจกรยานยนต “มคกรณ” (ชนกบคนอน)

รปแบบการชน รปแบบการชน รปแบบการชน รปแบบการชน กรณ กรณ กรณ กรณ [ 1 ] [ 1 ] [ 1 ] [ 1 ] ขไปชนรถคนอนขไปชนรถคนอนขไปชนรถคนอนขไปชนรถคนอน

รปแบบการชน รปแบบการชน รปแบบการชน รปแบบการชน กรณ กรณ กรณ กรณ [ [ [ [ 2222 ] ] ] ] ถกรถคนอนชนถกรถคนอนชนถกรถคนอนชนถกรถคนอนชน

ขไปชนทาย รถทกาลงจอดรอเลยว ขไปชนทาย รถทจอดอย ขไปชนทาย รถทกาลงกลบรถ ถกชนทาย ขณะวงทางตรง ถกชนทาย ขณะออกจากทางแยก ถกชนทาย ขณะรอเลยว

ขไปชนดานขาง รถทกาลงเลยว ขไปชนดานขาง รถทออกจากทางแยก ขไปชนดานขาง รถทกาลงกลบรถ ถกชนทาย ขณะกลบรถ ถกชนดานขาง ขณะออกจากทางแยก ถกชนดานขาง ขณะรอเลยว

ขไปชนดานหนา รถทวงไปตามถนน ขไปชนดานหนา รถทกาลงเลยว ถกชนดานขาง ขณะวงทางตรง ถกชนดานขาง ขณะกลบรถ

ขไปชนดานหนา รถทกาลงเปลยนเลน ถกชนดานหนา ขณะวงไปตามถนน ถกชนดานหนา ขณะเลยวรถ