เรอง ผลของดชนการทนความรอนกบการเลยงกระบอภายใตการดดแปลงโรงเรอน

นางสาวชนนภรณ ลารอง นางสาวพรนภา ประเสรฐการ

ปญหาพเศษนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาเกษตรศาสตร(เทคโนโลยการผลตสตว)

คณะเทคโนโลยการเกษตรและเทคโนโลยอตสาหกรรม พ.ศ.2560

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค

ใบรบรองปญหาพเศษ คณะเทคโนโลยการเกษตรและเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค

ปรญญาตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาเกษตรศาสตร(เทคโนโลยการผลตสตว)

เรอง

ผลของดชนการทนความรอนกบการเลยงกระบอภายใตการดดแปลงโรงเรอน Effect of Temperature Humidity Index under Modified Roof

of Buffaloes (Bubalus bubalis)

ผวจย นางสาวชนนภรณ ลารอง นางสาวพรนภา ประเสรฐการ

ไดพจารณาเหนชอบโดย ประธานกรรมการทปรกษา ........................................................................................

(ผชวยศาสตราจารย ดร.ฐตาภรณ คงด) กรรมการทปรกษา .........................................................................................

(ผชวยศาสตราจารย สมชาย ศรพล) กรรมการทปรกษา .........................................................................................

(อาจารยชนณภส หตถกรรม) หวหนาสาขาวชา ..........................................................................................

(อาจารยนพดล ชมอนทร) วนท..........เดอน...........................พ.ศ...............

(1)

กตตกรรมประกาศ ผวจยขอกราบขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร.ฐตาภรณ คงดกรรมการทปรกษาผชวยศาสตราจารย สมชาย ศรพล และกรรมการทปรกษา อาจารยชนณภส หตถกรรม ไดกรณาใหค าปรกษาแนะน าเกยวกบการท าปญหาพเศษและใหความชวยเหลอดวยความเอาใจใสจนจบการทดลองตลอดจนตรวจแกไขเลมปญหาพเศษจนกระทงเสรจสมบรณ ขอขอบพระคณคณาจารยสาขาวชาเทคโนโลยการผลตสตว ทไดอบรมสงสอนและมอบความรอนเปนประโยชนอยา งยงในการน าไปใชประโยชนตอไปและขอขอบคณเจาหนาทคณะเทคโนโลยการเกษตร และเทคโนโลยอตสาหกรรมทกทานทใหความชวยเหลอและอ านวยความสะดวกในการใชอปกรณทจ าเปนตอการท าปญหาพเศษตลอดจนเพอนๆทไมไดเอยนามถงทไดใหความชวยเหลอและเปนก าลงใจใหเสมอมา ดวยความดและประโยชนอนใดเนองจากปญหาพเศษเลมน ขอมอบแดคณพอ คณแม ทไดอบรมและใหก าลงใจผวจยมาตลอดในทกเรองๆตลอดรวมถงทกๆทานทอาจจะมไดกลาวนามมา ณ โอกาสน

คณะผจดท า นางสาวชนนภรณ ลารอง

นางสาวพรนภา ประเสรฐการ

(2)

บทคดยอ

ชอเรอง ผลของดชนการทนความรอนกบการเลยงกระบอภายใตการดดแปลงโรงเรอน ผวจย นางสาวชนนภรณ ลารอง นางสาวพรนภา ประเสรฐการ อาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.ฐตาภรณ คงด ปรญญา วทยาศาสตรบณฑต (เกษตรศาสตร) เทคโนโลยการผลตสตว มหาวทยาลย ราชภฏนครสวรรค

ปทพมพ 2560

การวจยครงมวตถประสงคเพอศกษาผลการจดการการใหอาหารดวยวธการลดอณหภมสภาพแวดลอมภายในโรงเรอนดวยการดดแปลงโรงเรอนเปรยบเทยบกบการจดการในโรงเรอนปกต (Modified roof vs. Normal roof) เพอศกษาอณหภม Temperature Humidity Index ภายใตการดดแปลงของกระบอ โดยใชกระบอเพศเมย 10 ตว โดยมขนาดและน าหนก 270 กโลกรม ทใกลเคยงกนในการศกษาด าเนนการศกษาวจยทวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยชยนาท จ.ชยนาท แบง

การทดลองออกเปน 2 กลมใชกระบอกลมละจ านวน 5 ตว ม ผลการทดลองดงตอไปน การศกษาการหาคาดชนการทนความรอน (Temperature Humidity Index) ทเวลา 8.00 น. อณหภมภายนอกมคาเทากบ 73.31±4.51 องศาเซลเซยส ความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) เมอเทยบกบโรงเรอนปกต ซงมคาเทากบ 72.99 ±4.45 องศาเซลเซยส และโรงเรอนดดแปลง ซงมคาเทากบ 72.50±4.54 องศาเซลเซยส ตามล าดบ และพบวาคาดชนการทนความรอน (Temperature Humidity Index) ทเวลา 14:00 น.อณหภมภายนอกมคา เทากบ 87.84±4.41

องศาเซลเซยส มความแตกตางอยางมนยส าคญยงทางสถต (P<0.01) เมอเทยบกบโรงเรอนปกต ซงมคาเทากบ 83.11±4.11 องศาเซลเซยส และโรงเรอนดดแปลง ซงมคาเทากบ 81.37 ±4.13 องศาเซลเซยส และเมอทดสอบนยส าคญทางสถตพบวาดชนการทนความรอน (Temperature Humidity Index) ทเวลา 17:00 น.อณหภมภายนอกมคาเทากบ 81.91±3.93 องศาเซลเซยส มความแตกตางอยางมนยส าคญยงทางสถต (P<0.01) เมอเทยบกบโรงเรอนปกต ซงมคาเทากบ 80.86±3.83 องศาเซลเซยส และโรงเรอนดดแปลง ซงมคาเทากบ 79.99 ±3.92 องศาเซลเซยส และตามล าดบมความหมายแตกตางกนอยางมนยยงส าคญทางสถต (P<0.01) กบการดดแปลงโรงเรอนเพอเลยง

กระบอ

ค าส าคญ: การดดแปลงโรงเรอน ดชนการทนความรอน กระบอ

(3)

สารบญ

หนา

กตตกรรมประกาศ 1 บทคดยอ 2 สารบญ 3 สารบญตาราง 4 สารบญภาพ 5 บทท 1 บทน า 1 บทท 2 ตรวจเอกสาร 4 บทท 3 อปกรณและวธการ 18 บทท 4 ผลการทดลอง 20 บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ 23 เอกสารอางอง 25 ภาคผนวก 29 ประวตผวจย 33

(4)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 ดชนความรอน 13 2.2 ดชนความรอน 14 2.3 ผลการะทบทเกดขนเนองจากดชนความรอน 15 4.1 คาดชนการทนความรอนภายใตโรงเรอน 20 4.2 ผลการวเคราะหคณคาทางโภชนะของอาหารขนและอาหารหยาบทใชในการ

ทดลอง 22

(5)

สารบญภาพ

4.1 กราฟดชนการทนความรอนภายใตโรงเรอน 21 4.2 กราฟดชนการทนความรอนภายใตโรงเรอน 21 4.3 กราฟดชนการทนความรอนภายใตโรงเรอน

22

ภาพผนวกท

1 การวางรปแบบของโรงเรอนกระบอ 30 2 ลกษณะของโรงเรอนทเหมาะสมส าหรบกระบอ 30 3 รปแบบของโรงเรอนกระบอ 31 4 ปรมาณกระบอทเหมาะสมภายในโรงเรอน

31

ภาพท หนา

บทท 1

บทน า

ความส าคญและทมาของปญหา

กระบอเปนสตวเลยงทมความส าคญตอเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย ประเทศไทยมจ านวนกระบอทงประเทศคอนขางคงท หรอมการเพมจ านวนขนเพยงเลกนอย แมวาในปจจบนไดมการขยายการคนควาทางดานสรรวทยาไปอยางกวางขวางและอยางรวดเรว ปจจยตางๆ ทางดานสภาพแวดลอมยงมไดใหค าจ ากดความไวอยางแนนอน โดยเฉพาะอยางยงปจจยรวม ระหวางสภาพอากาศและชวภาคนนยงยงเขาใจกนนอยมาก ตวอยาง เชน อณหภม อากาศ เพยงอยางเดยวไมสามารถบงถงสภาพแวดลอมไดอยางชดเจน ถาไมกลาวถงความเรวลม ความชน และการแผรงส นอกจากนการปรบตวทางดานสรรวทยาโดยการเคลอนไหวทางเมแทบอลซม ( metabolism) ทางรางกายโดย การออกแรง การหายใจ หรอการไหลเวยนโลหตเปนตน กยง ไมเปนท เขาใจวาสงตางๆ เหลานมความสมพนธตอกนอยางไร การเลยงกระบอในประเทศไทยสวนมากเปนระบบทเลยงโดยเกษตรกรรายยอยทตดสนใจเปนทางเลอกของตนเองบนพนฐานของ ทรพยากรธรรมช าตท มอย ในพนทประกอบกบ กระบอในการปรบตวเขากบสงแวดลอมมาใชประโยชนผสมผสานกบระบบการท านาเพอใหเกดการพงพาปจจยการผลตภายนอกนอยทสด ดงนนระบบการผลตกระบอจงมความหลากหลายวธของการปฏบตขนอยกบทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม อากาศ น า ระบบการปลกพช วถชวต เศรษฐกจและสงคม และการใชประโยชนจากกระบอในสงคมนนๆ ซงเปนการผสมผสานใชประโยชนรวมกนของความหลากหลายทางชวภาพ อณหภมทสงขนจากภายนอกสามารถลดการกนไดของสตว (DMI) และเพมปรมาณน าท กน เมอสตวประสบปญหาความเครยดเนองจากความรอนสตวจะตองระบายความรอนและลดการเผาผลาญเพอลดกระบวนการสรางความรอนในรางกายเพอการอย รอดในการด ารงชวตของสตวเองTemperature Humidity Index (THI) เปนคาบงชความสามารถในการทนตอความรอนของสตวสามารถค านวณไดจากสภาพอากาศไดแก คาความชนสมพทธ (RH) และอณหภมสภาพอากาศ (Igono และ et al, 1992) และเมอลดความสามารถในการกนไดของสตวลงท าใหสตวประสบปญหาการใหผลผลตเนองจากไดรบสารอาหารทไมเพยงพอในสภาพอากาศรอนชนและมอณหภมสภาพอากาศสง ขาดแคลนหญา และอาหารสตวทมคณภาพในชวงฤดกาลตางๆและอณหภมรางกายทสงขนของสตวท าใหสตว ประสบปญหาความเครยดเนองจากความรอน หากเกดปญหาดงกลาวเปนเวลานานสามารถท าใหสตวตายได (Vajrabukka,1992 ;Blackshaw and Blackshaw,1994) การใช Polypropylene fabric sheet หรอ Shade cloth เขามาเปนทางเลอกในการดดแปลงโรงเรอนปศ

2

สตวเพอลดอณหภมสภาพแวดลอมโดยเฉพาะการเลอกใชทมความเขม70-80 เปอรเซนต (Bucklin et al,1993) สามารถท าใหอณหภมภายใตหลงคาลดลงไดจรงในโคนมทเลยงในสภาพอากาศรอนชนของประเทศไทย Khongdee et al.(2005) ไดศกษาการออกแบบโรงเรอนหลงคาสองชน โดยสรางโครงหลงค าแบบใช เหลกเพอคว ามแขงแรงทนทานและตดต ง Polypropylene fabric sheet 8 0 เปอรเซนต สงกวาหลงคาปกตประมาณ 80-100 เซนตเมตร เนองจากวสดดงกลาว มคณสมบตในการตดแสง เมอแสงจากดวงอาทตยตกกระทบทวสดจงท าหนาทตดแสง และเมอมการตดแสงแลวนนแสงทเหลอจะตกกระทบหลงค า เปลยนแปลงพลงงานความรอนทนอยลง เมอพลงงานความรอนตกกระทบลงสตวสตวเมอเปรยบเทยบกบในสภาพทไมไดมการดดแปลงโรงเรอนแบบหลงคาสองชนและ การทดลองนเพอศกษาดชนการทนความรอนภายใตโรงเรอนดดแปลงเปรยบเทยบกบโรงเรอนปกตกบการเลยงกระบอ วตถประสงคของการศกษา 1. เพอศกษาการทดลองนผวจยตองการศกษาดชนการทนความรอนภายใตโรงเรอนกระบอ 2. เพอน าขอมลทไดไปใชประโยชนในการเผยแพรตอผสนใจตอไป 3. เพอเปนประโยชนตอผทสนใจศกษา และการด ารงอยของกระบอกบสงคมไทย 4. สามารถน าความรทไดไปดดแปลงโรงเรอนในการเลยงสตวและการใชอาหารทสามารถหาไดจากวตถดบอาหารสตวในทองถนกบสตวเลยงชนดอนตามความเหมาะสม ประโยชนทคาดวาจะได 1. เพอทราบถงดชนการทนความรอนภายใตการดดแปลงโรงเรอนของกระบอ 2. เพอใหไดขอมลเปนแนวทางในการไปแนะน าใหกบเกษตรกรทเลยงกระบอและผทสนใจทวไปได 3. เพอประโยชนและความส าคญของการเลยงกระบอ 4. สามารถจดระบบการเลยงในการจดการดดแปลงโรงเรอนแบบดดแปลงเพอเลยงกระบอภายใตสภาพอากาศแบบรอนชนทมปญหาภาวะโลกรอนในประเทศไทยไดอยางมประสทธภาพสงสด

3

ขอบเขตการทดลอง ศกษาดชนการทนความรอนและการลดอณหภมสภาพแวดลอมภายในโรงเรอนดวยการดดแปลงโรงเรอนเปรยบเทยบกบการจดการในโรงเรอนปกต (Modified roof vs. Normal roof)

บทท 2

ตรวจเอกสาร การเลยงกระบอในเขตรอน จรญ (2527) กลาวความส าคญของกระบอไทยประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรมทตงอยในเขตรอนชน ประชากรสวนมากมอาชพท า การเกษตรม พนทถอครองนอยสวนมากท าการเกษตรผสมผสานปลกพชเลยงสตวบนพนฐานของการใชทรพยากรธรรมชาตทมอยในทองถนมาใชใหเกดประโยชน ไดแกดน อากาศ น า พนธพช พนธสตวทองถน ประเทศไทยมท า เลเหมาะแกการปลกขาว ชาวนาไทยไดเรยนรการพงพาปจจยการผลตทเปนทรพยากรในทองถนมาใชประโยชน เพอการด ารงชพ เชน การน ากระบอมาใชประโยชน รวมกบการปลกขาวทกขนตอนจนเกดวถชวตวฒนธรรมตางๆทงดงาม ใหคนอยอยางเกอกลกบธรรมชาตเพอให ใชประโยชนไดยงยนจนกอเกดเปนภมปญญาในการจดการตางๆมากมายตลอดจนเลยงงาย ลงทนต า ไมตองพงพาเทคโนโลยการผลตขนสง ทนทานตอสภาพแวดลอม และใชประโยชนจากอาหารหยาบทมคณภาพต าไดด เหมาะกบระบบการเกษตรแบบพอเพยง หรอเกษตรยงยน ส าหรบเกษตรกรทมพนทท ากนนอย เพราะเกษตรกรมภมปญญาและพนทเลยงอยแลว โดยเลยงกระบอไวใชแรงงาน ใชมลเปนปยปรบปรงดน และผลตลกขายเพมรายได กระบอนบวาเปนสตวเลยงทมมความส าคญ ตอระดบเกษตรกรรายยอยในชนบทอยตลอดมาโดยนบวาเปนสวนหนงในระบบการผลตการเกษตร ทมการเพาะปลกเปนรายไดหลก นานมาแลวทกระบอถกใชเปนแหลงแรงงานในการเกษตร การใชมลเปนปย และเมอมความจ า เปนกสามารถขายเปนรายไดอกทางหนงดวย ในขณะเดยวกนสามารถใชผลพลอยได ในไร นา ซงมราคาถกมาใชเปนอาหารกระบอเลยงเพอเปลยนใหเปนเนอสตวทมราคาสงไดจะสงเกตไดวากระบอพนเมอง และโคทเลยงดวยอาหารแบบเดยวกน และอยในสภาพแวดลอมเดยวกนนน โคจะมรางกายผอมในขณะทกระบอยงคงสภาพเดมซงอาจเนองมาจากความแตกตาง ทางดานสณฐานวทยาสรระวทยา และการปรบตวใหเขกบสภาพแวดลอมท าใหกระบอมความแตกตางจากโค และเออประโยชน ในการน า เอาสารอาหาร ไปเปลยนเปนเนอไดดกวาโคอยางไรกตามจากขอเทจจรงซงเปนทยอมรบกนทวไปวา การเลยงกระบอของเกษตรกรไดถกละเลยจากภาครฐ และแมกระทงเกษตรกรเองกนยมและหนไปเลยงพนธตางประเทศ การเลยงกระบอของเกษตรกรยงเปนไปแบบพนบานไมมระบบการผลตในเชงธรกจ ทงนอาจเนองมากจากการมองขามความส าคญดงนกลาว ซงอาจจะเกยวของกบลกษณะทางเศรษฐกจและสงคม ของเกษตรกรเองดวย(ศกดสงวน,2540)

5

อณหภมสภาพแวดลอมทสงเปนระยะเวลานานรวมถงสภาพอากาศแบบรอนชน ไมเพยงแตในประเทศไทยทประสบปญหาเกยวกบความรอนในการผลตปศสตวแตยงเปนปญหา ตอผลผลตในหลาดานเปนปญหาระดบโลก อนเนองมาจากปญหาโลกรอนและแมแตในฤดกาล ทแตกตางกนซงโดยทวไปแบงฤดกาลออกเปน 3 ฤดไดแกฤดหนาว เรมตนตงแตเดอนพฤศจกายน - กมภาพนธ , ฤดรอนเรมตนตงแตเดอนมนาคม – มถนายนและฤดฝนเรมตนตงแตทเดอนกรกฎาคม - ตลาคม (Anon, 2007) การลงแชปลกเปนพฤตกรรมในการควบคมอณหภมของรางกายท มประสทธภาพสงซงเปนววฒนาการเพอ ใหกระบอ สามารถปรบตว เขา กบ สภาพแวดลอมในเขตรอนชน ไดเปนอยางด การลงแชปลก จง นบ วา เปน กลไก ทส าคญ เพอ ชวยในกระบวนการระบายความรอนออกจากรางกาย หรออกนยหนงกลไกดงกลาวอาจถอไดวา เปนการชดเชยทกระบอมขนาดล าตวกวางผวหนงสด าและมความหนาแนนของตอมเหงอนอยเมอเทยบกบ โคดงนน การปลอยกระบอแทะเลม หญาในชวงฤดแลง นอกจากจะตองจดหาน าดมสะอาดให เพยงพอแลวตองจดเตรยมปลกใหกระบอสามารถลง แชไดตลอดเวลาดวย กระบอไทยจะเปนกระบอปลก (Bubalus bubalis) ซงเปนสตวท มความส าคญในระบบการเกษตรของไทยมาตงแตโบราณ แตปจจบนบทบาทของกระบอในสวนของการใชแรงงานลดลง ท าใหจ านวนกระบอลดลงอยางรวดเรวรวมทงอตราในการบรโภคและอตราการเพมสวนทางกน ดงนนจงมความจ าเปนทจะตองหยดการลดลงอยางรวดเรวใหไดทางหนงทจะท าไดคอสงเสรมใหมการเลยงมากขนและเปนการเลยงเพอบรโภคและขณะเดยวกนกควรจะตองเนนในเรองคณภาพของผลผลตเพอกระตนให ความตองการบรโ ภคมา กขน และดง ดดให เกษตรกรหนกลบมาเล ยงมากข น ขณะเดยวกนการพฒนาดานอาหารมความจ าเปนตองไดรบการพฒนาทงนเพอ ใหสมพนธกบคณภาพของผลผลต ดงนนการวจยจง ตองเขามามบทบาทมากขน การมตารางความตอง การโภชนะของกระบอปลกตามอายหรอน าหนกตว จะเปนประโยชนสงกบเกษตรกรผเลยงซงการศกษา ในครงนจะตอบค าถามไดในบางสวน

6

ขอไดเปรยบของการเลยงกระบอ 1. เลยงงาย ลงทนต าไมตองพงพาเทคโนโลยการผลตขนสง ทนทานตอสภาพแวดลอมและใชประโยชนจากอาหารหยาบทมคณภาพต าไดด 2. เหมาะกบระบบการเกษตรแบบพอเพยง หรอเกษตรยงยน ส าหรบเกษตรกรทมพนทท า กนนอย เพราะเกษตรกรมภมปญญาและพนทเลยงอยแลว โดยเลยงกระบอไวใชแรงงาน ใชมลเปนปยปรบปรงดนและผลตลกขายเพมรายได 3. กระบอทมการคดเลอกพนธ การจดการเลยงด การปองกนโรคทถกตองจะใหผลผลตสงไดเทาเทยมกบโคพนธตางประเทศทเลยงในสภาพเดยวกน 4. พนทวางเปลาหรอทน าทวมขงบางฤด เหมาะทจะใชเลยงขนกระบอในระยะสนไดด อญชล อญชล(2545) กลาววากระบอนบวาเปนสตวเลยงทมความส าคญ ตอระดบเกษตรกรรายยอยในชนบทอยตลอดเวลา โดยนบวาเปนสวนหนงในระบบการผลตการเกษตรทมการเพอปลกเป นรายไดหลก นานมาแลวทกระบอถกใชแรงงานในการเกษตร การใชมลเปนปยและเมอมความจ าเปนกสามารถขายเปนรายไดอกทางหนงดวย ในขณะเดยวกนสามารถใชผลพลอยไดในไรนาซงมราคาถก มาใช เปนอาหารเลยงกระบอเพอเปนเนอสตวทมราคาสงไดจะสงเกตไดวากระบอพนเมองทเลยงดวย อาหารแบบเดยวกน และอยในสภาพแวดลอมเดยวกนนน โคจะมรางกายผอมในขณะทกระบอยงคงสภาพเดม ซงอาจเนองมาจากความแตกตางทางดานสณฐานวทยาสรระวทยา และการปรบตวให เขากบสภาพแวดลอมท าใหกระบอมความแตกตางจากโค และเออประโยชนในการน าเอาสารอาหารไปเปลยนแปลงเปนเนอไดดกวาโค อยางไรกตามจากขอเทจจรงซงเปนทยอมรบกนทวไปวาการเลยงกระบอของเกษตรกรไดถกละเลยจากภาครฐ และแมกระทงเกษตรกรเองกนยมและหนไปเลยงสต วพนธตางประเทศ การเลยงกระบอของเกษตรกรยงเปนไปแบบพนบานไมมระบบการผลตในเชงธรกจ ซงอาจจะเกยวของกบลกษณะทางเศรษฐกจและสงคมของเกษตรกรเองดวยโอกาสและขอไดเปรยบของการเลยง 1. กระบอสามารถเลยงในทลมได เนองจากกระบอมระบบยอยอาหารทยาวกวาโค และมจลนทรยชนดทโคไมม ดงนน กระบอจงสามารถใชประโยชน อาหารหยาบทคณภาพต า ซงอย ในทลมเปลยนเปนเนอไดดกวาโค แตกระบอเปนสตวไมทนรอนจงชอบนอนปลก ท าใหแปลงหญาเกดความเสยหาย การเลยงกระบอในรปแบบฟารมจงเปนไปไดยาก 2. กระบอจะใชประโยชนจากหญาธรรมชาต หญาท เปนวชพช ฟางขาว และสามารถเปลยนเปนเนอไดด กระบอโตเรว และมไขมนนอย กระบอจะมน าหนกมากกว าโคพนธ เมออายเทากน แตกระบอจะเลยงงายและตนทนต ากวาและใหเนอมากกวา และเนอกระบอมไขมนต า จง

7

เหมาะในการบรโภคมากกวาโคแตอยางไรกตามการเลยงกระบอขนแบบโคขนจะตองลงทนสงและผลผลตทไดจะไมคมทางดานเศรษฐกจ 3. กระบอสามารถใชแรงงานในไรนาและลากเกวยนไดดกวาโค โดยทวไป กระบอไถนาได วนละ4 ถง 6 ชวโมง หรอประมาณครงไรถงหนงไร การใชกระบอไถนาจะเสยคาใชจายถกกวาใชรถไถขนาดเลกมาก นอกจากนยงจะได ปยจากมลใสไรนาอกดวย ถงสองตน ท าให เกษตรกรสามารถประหยดคาปยลงไดจ านวนหนง ปจจบนมลกระบอสามารถขายไดราคาหากเลยงกระบอหลายตวกอาจมรายไดจากการขายมลกระบอไดอกดวย กรมปศสตว (2546) รายงานวา กระบอ เปนสตวเลยงทมความส าคญตอเกษตรกรรายยอยในพนทชนบทอยตลอดมา โดยนบวาเปนสวนหนงในระบบการผลตเกษตรกรรมทมการเพาะปลกเป นรายไดหลก ในอดตกระบอถกใชเปนแรงงานในการเกษตร ใช มลเปนปย และเมอมความจ าเปนกสามารถขายเปนรายไดอกทางหนงดวย ในขณะเดยวกนสามารถใชผลพลอยไดในไรนาซงมราคาถกมาใชเปนอาหารเลยงกระบอเพอเปลยนใหเปนเนอทมราคาสง จะสงเกตไดวากระบอพนเมองดวยอาหารหยาบแบบเดยวกน ในขณะทกระบอยงคงเดม ซงอาจเนองมาจากความแตกตางทางดานสณฐานวทยาสรระวทยา และการปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมท าใหกระบอมความแตกตางจากโคเนอและเออประโยชน ในการน าเอาสารอาหารไปเปลยนเปนเนอไดดกวาโค อยางไรกตามจากขอเทจจรงซงเปนทยอมรบกนทวไปวา การเลยงกระบอของเกษตรกรไดถกละเลยจากภาครฐ และแมแตกระทงเกษตรกรเองกนยมและหนมาเลยงสตวพนธตางประเทศ การเลยงกระบอของเกษตรกรยงเปนไปแบบพนบานไมมระบบการผลตในเชงธรกจ ทงนอาจเนองมาจากการมองข ามความส าคญดงกลาวซงอาจจะเกยวของกบลกษณะทางเศรษฐกจและสงคมของเกษตรกรเองดวย จนตนา (2552) กลาววา การใชกระบอเปนแรงงาน กระบอมรปรางลกษณะเหมาะกบการใชเปนแรงงานในพนทเปนโคลนตมไดด เพราะขาทงสขาง รบน าหนกไดด มกบเทาใหญและแขงแรงเดนได)ดในโคลน และมขอกบและขอขาทเคลอนไหวคลองตว ท าให เดนไดดในทนาขรขระ กระบอเปนแรงงานหลกทส าคญของชาวนา เชน ใชในการเตรยมดนไถนาและคราด การนวดขาว ลากเกวยน ไถไร หรอไถวชพชระหวางรองมนส าปะหลงหรอรองออยในบางพนท กระบอสามารถไถนาไดวนละประมาณ 5 ชวโมงโดยใชงานเฉพาะในชวงเชา และเยน และไถไดวนละ 0.2-0.9 ไร กระบอถกใชงานหนกในชวงเดอน ประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรมทตงอยในเขตรอนชน ประชากรสวนใหญมอาชพท าการเกษตร มพนทถอครองนอย สวนมากท าการเกษตรผสมผสาน ปลกพชเลยงสตวบนพนฐานของการใชทรพยากรธรรมชาตทมอยในทองถนมาใชใหเกดประโยชน ไดแก ดน อากาศ น า พนธพช พนธสตวทองถน ประเทศไทยมท าเลเหมาะแกการปลกขาว ชาวนาไทยไดเรยนรการพงพาปจจยการผลตทเปนทรพยากรในทองถนมาใชประโยชนเพอการด ารงชพ เชน การน ากระบอมาใชประโยชนรวมกบ

8

การปลกขาวทกขนตอน จนเกดวถชวต วฒนธรรมตางๆ ทงดงาม ใหคนอยอย างเกอกลกบธรรมชาต เพอใชประโยชนไดยงยน จนกอเกดเปนภมปญญาในการจดการตางๆ มากมาย ตลอดจนเลยงงาย ลงทนต า ไมตองพงพาเทคโนโลยการผลตขนสง ทนทานตอสภาพแวดลอม และใชประโยชนจากอาหารหยาบทมคณภาพต าไดด เหมาะกบระบบการเกษตรแบบพอเพยง หรอเกษตรยงยน ส าหรบเกษตรกรทมพนทท ากนนอย เพราะเกษตรกรมภมปญญาและพนทเลยงอยแลว โดยเลยงกระบอไวใชแรงงาน ใชมลเปนปยปรบปรงดน และผลตลกขายเพมรายได วงศ: Bovidae ชอวทยาศาสตร: Bubalus bubalis ชอสามญ: Bubalus ชอทองถน: กระบอ

ถนก าเนด: แถบประเทศไทย ฟลปปนส มาเลเซย สงคโปร อนโดนเซย พมา เวยดนาม กมพชา และลาว

พนธของกระบอในเขตรอน กระบอจดอยในไฟลมสตวมแกนสนหลง (Chordata) ชนสตวเลยงลกดวยนม (Mammalia) เปนสตวเลยงทใกลชดกบงานเกษตรกรรมของประเทศแถบเอเชยมากทสด ตองการอางองเพราะชาวนานยมเลยงกระบอเปนแรงงานเพอไวไถนา บางกใชกระบอเปนพาหนะเขาไปท าไรท านา บา งกฆากระบอกนเนอเปนอาหาร กระบอจงมประโยชนหลายประการ ปจจบนมการใชงานกระบอนอยลงกระบอเปนสตวมสขา เทาเปนกบ ตวขนาดใกลเคยงกบววโตเตมวยเมออายระหวาง 5-8 ป น าหนกตวผโตเตมวยโดยเฉลย 520-560 กโลกรม ตวเมยเฉลยประมาณ 360-440 กโลกรม ตวผจะใหญกวาตวเมยเลกนอย มผวสเทาถงด า (บางตวมสชมพ เรยกวา กระบอเผอก) มเขาเปนลกษณะเดนเฉพาะตว ปลายเขาโคงเปนวงคลายพระจนทรเสยว(จรญ,2527) กระบอเปนสตวเลยงลกดวยนม ลกกระบอจะกนนมแมจนอายประมาณ 1 ป 6 เดอน กระบอจะเจรญเตบโตใชแรงงานไดระหวางอาย 2.5-3 ป ชวงทใชงานไดเตมท คอระหวางอาย 6-9 ป กระบอแตละตวจะใชงานไดจนอายยางเขา 20 ป อายกระบอโดยทวไปเฉลยประมาณ 25 ป กระบอเขตรอนแบงไดดงน(จรญ,2527)

9

1.กระบอแมน า กระบอพนธนจะมล าตวสด า เปนกระบอทเลยงไวใหนมและใชงานคนอนเดยนยมดมนมกระบอมากกวานมวว นมแพะ กระบอแมน าชอบอยน าสะอาดไมชอบแชโคลน ลกษณะหวใหญเขาบดเปนเกลยวหรอโคงเปน วงแคบ มสด า ขนด า ชอบนอนแชน าตามแมน าล าคลอง เลยงกนมากในอนเดย ปากสถาน อยปต ยโรปใตจดอยในไฟลมสตวมแกนสนหลง (Chordata) ชนสตวเลยงลกดวยนม (Mammalia) เปนสตวเลยงทใกลชดกบงานเกษตรกรรมของประเทศแถบเอเชยมากทสดตองกา รอางองเพราะชาวนานยมเลยงกระบอเปนแรงงานเพอไวไถนา บางกใชกระบอเปนพาหนะเขาไปท าไรท านา บางกฆากระบอกนเนอเปนอาหาร กระบอจงมประโยชนหลายประการ ปจจบนมการใชงานกระบอนอยลงกระบอเปนสตวมสขา เทาเปนกบ ตวขนาดใกลเคยงกบววโตเตมวยเมออายระหวาง 5 -8 ป น าหนกตวผโตเตมวยโดยเฉลย 520-560 กโลกรม ตวเมยเฉลยประมาณ 360-440 กโลกรม ตวผจะใหญกวาตวเมยเลกนอย มผวสเทาถงด า 2.กระบอปลก เปนกระบอใชงานลกษณะหวคอนขางยาว หนาแคบ เขาใหญ บางตวเขาโคงงอเขาหากนหรอเขาสนเรยกวา กระบอทย หนงสเทา บางตวสชมพเรยกวา กระบอเผอก มน าหนก 500 -700 กโลกรม ระยะอมทอง 287-340 วน กระบอจะออกลกทกป กระบอปลกในประเทศไทยมความแตกตางกนแตละภาคเชน ภาคเหนอ ม 3 ชนด กระบอทย กระบอแขมมขนาดเลกกวากระบอทย และกระบอจามมลกษณะคลายกระบอภาคกลาง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมกระบอปลกมขนาดเลกไมคอยมกลามเนอเปรยวคลายกระบอปา ภาคกลางกระบอมลกษณะดมาจากตาก อตรดตถ อทย นครสวรรค มน าหนกมาก 700-750 กโลกรมและกระบอเปนสตวเลยงลกดวยนม ลกกระบอจะกนนมแมจนอายประมาณ 1 ป 6 เดอน กระบอจะเจรญเตบโตใชแรงงานไดระหวางอาย 2.5 -3 ป ชวงทใชงานไดเตมท คอระหวางอาย 6-9 ป กระบอแตละตวจะใชงานไดจนอายยางเข า 20 ป อายกระบอโดยทวไปเฉลยประมาณ 25 ป ประโยชนของกระบอ 1. การใชเปนแรงงาน กระบอมรปรางลกษณะเหมาะกบกบการใชเปนแรงงานในพนทเปนโคลนตมไดด เพราะขาทงสขางรบน าหนกไดด มกบเทาใหญและแขงแรงเดนไดดในโคลน และมขอกบและขอขาทเคลอนไหวคลองตว ท าใหเดนไดดในทนาขรขระ กระบอ เปนแรงงานหลกทส า คญของชาวนา เชน ใชในการเตรยมดนไถนาและคราด การนวดขาว ลากเกวยน ไถนา หรอไถวชพชระหวางรองมนส าปะหลงหรอรองออยในบางพนท

10

2. การใชมลและปย มลกระบอมความส าคญมากในการฟนฟความอดมสมบรณของดน เนองจากทนาไดใชเปนปยเคมตดตอกนหลายป ท าใหดนเสอมคณภาพแขงแรงเปนดนดาน แตถาใสปยคอกจากมลกระบอเปนการเพมอนทรยวตถใหกบดน จะท าใหโครงสรางของดนรวนซย เพมธาตอาหารใหกบพช และใหธาตอาหารพชในลกษณะตอเนอง และยงท าใหการเกดฟนฟสงมชวตในดน เชน จลนทรย ไสเดอน แมลงตางๆ จากผลการวเคราะหธาตอาหารในมลกระบอ โดยพบวา ในมลกระบอมธาตไนโตรเจน 1.39 เปอรเซนต ฟอสฟอรส 0.97เปอรเซนต และโปรตสเซยม 0.43 เปอรเซนต ของน าหนกแหง ส าหรบปรมาณมลทผลตไดตอตว กระบอโตเตมทจะถายมลคดเปนน าหนกแหงปละ 2-3 ตน 3. การใหเนอ เนอกระบอถอวาเปนเนอทมคณภาพตอผบรโภค ดวยเหตผลดานรสชาตท ด เปนเนอทมปรมาณไขมน และไตรกลเซอไรดนอยเมอเทยบกบเนอไก เนอโค และเนอปลา แตเสนใยมลกษณะหยาบกวาเนอโค ขอไดเปรยบของการเลยงกระบอ 1.เลยงงายลงทนต าไมตองพงพาเทคโนโลยการผลตขนสงทนทานตอสภาพแวดลอมและใชประโยชนจากอาหารหยาบทมคณภาพต าไดด 2. เหมาะกบระบบการเกษตรแบบพอเพยงหรอเกษตรยงยน ส าหรบเกษตรกรทมพนทท ากนนอยเพราะเกษตรกรมภมปญญาและพนทเลยงอยแลว โดยเลยงกระบอไวใชแรงงาน ใชมลเปนปยปรบปรงดน และผลตลกขายเพมรายได 3. กระบอทมการคดเลอกพนธ การจดการเลยงดการปองกนโรคทถกตองจะใหผลผลตสงไดเทาเทยมกบโคพนธตางประเทศทเลยงในสภาพเดยวกน 4. พนทวางเปลาหรอทน าทวมขงบางฤด เหมาะทจะใชเลยงขนกระบอในระยะสนไดดอญชล (2545) กลาววากระบอนบวาเปนสตวเลยงทมความส าคญตอระดบเกษตรกรรายยอยในชนบทอยตลอดเวลา โดยนบวาเปนสวนหนงในระบบการผลตการเกษตรทม การเพอปลกเปนรายไดหลก นานมาแลวทกระบอถกใชแรงงานในการเกษตร การใชมลเปนปยและเมอมความจ าเปนกสามารถขายเปนรายไดอกทางหนงดวย ในขณะเดยวกนสามารถใชผลพลอยไดในไรนาซงมราคาถกมาใชเปนอาหารเลยงกระบอเพอเปนเนอสตว ทมราคาสงไดจะสงเกตไดวากระบอพนเมองและกระบอพนธทเลยงดวยอาหารแบบเดยวกน และอยในสภาพแวดลอมเดยวกนนน โคจะมรางกายผอมในขณะทกระบอยงคงสภาพเดม ซงอาจเนองมาจากความแตกตางทางดานสณฐานวทยาสรระวทยาและการปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมท าใหกระบอมความแตกตางจากโค และเออประโยชนในการน า เอาสารอาหารไปเปลยนแปลงเปนเนอไดดกวาโคอยางไรกตามจากขอเทจจรงซงเปนทยอมรบกนทวไปวา

11

การเลยงกระบอของเกษตรกรไดถกละเลยจากภาครฐและแมกระทงเกษตรกรเองกนยมและหนไปเลยงสตว พนธตางประเทศการเลยงกระบอของเกษตรกรยงเปนไปแบบพนบานไมมระบบการผลตในเชงธรกจ ซงอาจจะเกยวของกบลกษณะทางเศรษฐกจและสงคมของเกษตรกรเองดวยโอกาสและขอไดเปรยบของการเลยงกระบอ คณสมบตทดของกระบอ กระบอนนมทงทดและทไมด ลกษณะกระบองามทดนน ผรทานบอกไววา “หนกบางและตง จมกกวางมเหงอชนอยเสมอ กระดกตรงไมคดไปทางซายหรอขวา นยนตาแจมใส แตไมใชตาตน โคนเขาเลกเรยวไปตลอด ปลายเขาโคงเขาหากนไมกางเกะกะ เนอเขาละเอยดคลายสผง คอหนาปานกลาง หลงตรง ล าตวลกและกวาง สวนทายใหญ ตะโพกใหญมนทเรยก กนวา “กนมะนาวตด” โคนหางใหญ ซอกทโคนหางมเนอเตมแนน หางยาวลงไปถงครงหนาแขง พหางเปนพวง หนาอกกวาง ขาหนาทงสองตดแนบชดกบล าตว ขาตรงไมสอบเขาหรอแบะออก ขาหลงตรงกบใหญ กบทงสองชดกน ดเปนวงกลมทาทางประเปรยว กนหญาเรว ไมคอยเลอกหญา มกเดนออกหนาน าฝงเสมอ กระบอบางตวกอนจะลงนอนมกหมนตวไปรอบๆ ททจะนอน และใชเทาหนาตะกยดน ๓- ๔ ครงแลวจงนอน กระบอชนดนเรยกกนวา “กวายกวาดกอง” ถอกนวาเปนกระบอมตระกลด กระบอชนดน มกฝกงาย ใชงานด กระบอเผอกหรอกระบอด าไมมความแตกตางกนในเรองใชงาน”(อญชล,2545) ดชนการทนความรอน THI (Temperature Humidity Index) ดชนความรอน คอ อณหภมทคนเรารสกไดวาขณะนนอาการรอนเปนอยางไรหรออณหภมทปรากฏในขณะนนเปน เชนอะไร โดยการน าเอาอณหภมของอากาศทตรวจวดไดจรงและความชนสมพทธของอากาศมาท าการวเคราะหหาคาทเปนตวแทนของอณหภมทคนเรารสกไดในสภาพอากาศขณะนน ดชนความรอนไดมการศกษาและพฒนาขนในป พ.ศ. 2521 โดย George Winterling ซงมขอสมมตฐานวา ดชนความรอนมสวนเกยวของกบรางกายมนษย มวล และความสง ชนดของเสอผาทเราใส จ านวนและชนดของกจ กรรมทเราไดกระท า ความหนาของผนงหลอดเลอด พลงงา นแสงอาทตยและรงสอลตราไวโอเลต รงสดวงอาทตยทสมผสกบรางกายคนเรา และความเรวลมจากสงทกลาวมานมความส าคญตอความคลาดเคลอนของผลลพธทเปนคาดชนความรอนทไดสะทอนใหเหนถงความไมแนนอนและความเขาใจเกยวกบอณหภม (กรมอตนยมวทยา ,2521)

12

ในประเทศแคนนาดานยมใช humidex แทนการใชคาดชนความรอน โดยมความแตกตางกนท humidex จะใชคาอณหภมจดน าคางมากกวาความชนสมพทธ (จดน า คางคอจดท อณหภมซ งมอากาศถกท าใหเยนลงดวยความลดคงท และดวยปรมาณของไอน าในอากาศคงนนคงท จนกระทงเกดการอมตวขนหรอหมายถงจดทอณหภมซงความดนไอน าของอากาศอมตวเทากบคว ามดนไอน าทแทจรงของไอน าทมอยในอากาศนน ดชนความรอน คอ อณหภมท เรารสกไดวาขณะนนอากาศรอนเปนอยางไรอณหภมทปรากฏในขณะนนเปน เชนไร โดยการน าเอาเอกคาอณหภมของอากาศทตรวจวดไดจรงและความชนสมพนธของอากาศมาท าการวเคราะหหาคาทเปนตวแทนของอณหภมทคนเรารสกไดในสภา วะอากาศขณะนน ดนชความรอนไดมการศกษาและพฒนาขนในป พ.ศ.2521 โดย George Winterling ซงมขอสมมตฐานวา ดชนความรอนมสวนเกยวของกบรางกายมนษย มวล และความสง ชนดของเสอผาทเราใชสวมใส จ านวนและชนดของกจกรรมทเราไดท า ความหนาของผนงหลอดเลอดพลงงานแสงอาทตยและรงสอลตราไวโอเรต รงสดวงอาทตยทสมผสกบรางกายคนเรา และความเรวลมจากสงทกลาวมานมความส าคญตอความคลาดเคลอนของผลลพธทเปนคาดชนความรอนทไดสะทอนใหเหนถงความไมแนนอนและความเขาใจเกยวกบอณหภม ในประเทศแคนาดานยมใช Humidex แทนการใชคาดชนความรอน โดยมความแตกตางกนท Humidex จะใชคาอณหภมจดน าคางมากกวาความชนสมพทธ(จดน าคางคอจดทอณหภมซงอากาศท าใหเยนลงดวยความลดคงท และดวยปรมาณของไอน าในอาการนนคงท จนกระทงเกดการอมตวขนหรอหมายถงจดทอณหภมซงความดนไอน าของอากาศอมตวเทากบความดนไอน าทแทจรงของไอน าทมอยอากาศนน) ดชนความรอนถกก าหนดไวเพอใหเทากบอณหภมของอากาศทเกดขนจรงเมอความดนยอยของไอน ามคาเทากบมลคาพนฐานของความดนบรรยากาศ 1.6 กโลปาสคาล ทมาตรฐานความกดบรรยากาศ (101.325 กโลปาสคาล)มลคาพนฐานนสอดคลองกบจดน า คางจาก 14 องศาเซลเซยส (57 องศาฟาเรนไฮต) และอตราสวนการผสมของ 0.01 (10 กรมของไอน า ตอกโลกรมของอากาศแหง).นสอดคลองกบอณหภมของอากาศท 25 องศาเซลเซยส (77 องศาฟาเรนไฮต) และความชนสมพทธ 50 เปอรเซนต ในแผนภม Psychrometric ทระดบน าทะเล จากตารางคาดชนความรอน อธบายไดวา เมออณหภมสง ระดบความชนสมพทธจะท าใหดชนความรอนมคาสงกวาอณหภมทแทจรงทมอณหภมต ากวาหรออณหภมเยนกวา ตวอยางเชน ทอณหภม 27 องศาเซลเซยส (80 องศาฟาเรนไฮต) ดชนความรอนจะมคาใกลเคยง อณหภมทแทจรงทตรวจวดได เมอความชนสมพทธมคา 45 เปอรเซนต แตทอณหภม 43 องศาเซลเซยส (110 องศาฟา

13

เรนไฮต) คาความชนสมพทธทอานไดจะมคาสงกวา 17 เปอรเซนต ขนไปจะท าใหคาดชนความรอนมคามากกวา 43 องศาเซลเซยส รปแบบทอธบายไดพจารณาถงความจรงอยางหนงถาอณหภมทตรวจวดไดจรงสงกวา 27 องศาเซลเซยส (80 องศาฟาเรนไฮต) อณหภมจดน าคางสงกวา 12 องศาเซลเซยส (54 องศาฟาเรนไฮต) และคาความชนสมพทธมากกวา 40 เปอรเซนต คาดชนความรอนและ Humidex ทปรากฏจะขนอยกบการตรวจวดอณหภมในรมทไมใชบรเวณทมแสงอาทตยสมผส ดงนนจะตองระวงใหมากขณะทท าการตรวจวดอณหภมในบรเวณทมแสงอาทตย ดชนความรอนยงไมเปนปจจยในผลกระทบของลมทลดอณหภม การพจารณาทางอตนยมวทยา โดยมเงอนไขวา บรเวณท โลงแจง ขณะทความชนสมพทธเพมสงขน สงแรกทเกดคอหมอกและหลงจากนนจะมการพฒนาเปนเมฆหนาปกคลม เปนการลดจ านวนรงสจากดวงอาทตยทแผลงมากระทบพนผวโลกโดยตรง ดงนนจงมความสมพนธตรงกนขามระหวางศกยของอณหภมสงสดและศกยของความชนสมพทธสงสด เพราะวาเปนปจจยหนงท เช อถอไดวาดชนความรอนทสงทสดทอานไดแทจรงสามรถรไดวาบรเวณทตางๆ บนโลกมคาประมาณ 71 องศาเซลเซยส (160 องศาฟาเรนไฮต) อยางไรกตามในเมอง Dhahran ประเทศซาอดอารเบย ในวนท 8 กรกฎาคม ป พ.ศ.2546 มอณหภมทจดน าคางมคา 35 องศาเซลเซยส (95 องศาฟาเรนไฮต) ขณะทอณหภมมคา 42 องศาเซลเซยส (108 องศาฟาเรนไฮต) ผลทไดคอคาดชนความรอนมคา 78 องศาเซลเซยส (172 องศาฟาเรนไฮต) ตารางคาดชนความรอนทมคาเปนองศาฟาเรนไฮน (U.S.Nationl Oceanic and Atmoospheric Administration, NOAA’s National Weather Service) ดงแสดงในตารางท 2.1 ตารางท 2.1 ดชนความรอน (Heat Index) อณหภม (องศาฟาเรนไฮต)

14

ตารางท 2. 2 ดชนความรอน (Heat Index) อณหภม (องศาเซลเซยส)

หมายเหต ไดแปลงคาองศาฟาเรนไฮตจากตารางท 2.1 เปนองศาเซลเซยสโดยตดจดทศนยมทงไป เพอจะดไดงายขนในตารางท 2.2 ดชนความรอน คอการวดความรอนทเปนความรสกวาเปนอยางไรเมอความชนสมพทธเปนปจจยหนงทเกยวของกบอณหภมอากาศทแทจรง การหาคาดชนความรอนซงดจากตารางดชน ตวอยางเชน อณหภมอากาศท 36 องศาเซลเซยส (96 องศาฟาเรนไฮต) และความชนสมพทธ 65 เปอรเซนต ดชนความรอนทเรารสกไดจะเปน 49 องศาเซลเซยส (121 องศาฟาเรนไฮต) สงส าคญตงแตคาดชนความรอนทสรางขนโดยมเงอนไขส าหรบทรมเงา ลมออน ถากรณทสมผสกบแสงอาทตยเตมทคาดชนความรอนสามารถเพมขน 15 องศาฟาเรนไฮต เชนเดยวกบ ลมพดแรงสวนอนๆทเปลยนแปลงไปกบความรอน อากาศแหงอาจท าใหเกดอนตรายทรนแรงได

15

ตารางท 2. 3 ผลกระทบทเกดขนเนองจากดชนความรอน

องเซลเซยส องศาฟาเรนไฮต ผลกระทบตอสงมชวต

27-32 80-90

เตอนระวง-ความเมอยลาทอาจเกดขนไดเวลา ยาวนานเมอไดมการสมผสกบอากาศทรอนและมกจ กรรมทตอเนองทอาจท าใหเกดอาการปวดแสบปวดรอน

32-41 90-105

เตอนระวงรนแรง-อาการปวดแสบปวดรอนและความออนเพลย หรอเหนอยลาอาจเกดขนได การท ากจกรรมทตอเนองอาจท าใหเกด จงหวะของความรอนทเรยกวาHeat stroke

41-54 105-130

อนตราย-อาการปวดแสบปวดรอนและความออนเพลยหรอเหนอยลา จะเหมอนกบ Heat stroke ทเปนไปไดวาจะเกดขนเมอมการกระท า กจกรรมตอเนอง

มากกวา 54 มากกวา 130 อนตรายรนแรง-Heat stroke อยใกลตว หมายเหต การสมผสความรอนจากรงสดวงอาทตยเตมทดชนความรอนจะเพมสงขนอก ถง 8 องศา เซลเซยส( 14 องศาฟาเรนไฮต) รปแบบสมการ การประมาณคาดชนความรอนเปนองศาฟาเรนไฮตมคาความคลาดเคลอน≠1.3 องศาฟาเรนไฮต จากสมการของขอมลหลายชนดมาปรบใชเปนโมเดลส าหรบรางกายมนษย ท อณหภมสงกวาและเทากบ 80 องศาฟาเรนไฮต และมความชนสมผสอยางนอย 40 เปอรเซนต สตร THI

THI = Tdb + 0.36(TdP) + 41.2 เมอ Tdb = อณหภมตมแหง (OC) Tdp = อณหภมหยดน าคาง (OC)

อณหภมตมแหง อณหภมตมแหง (Dry bulb Temperature) ขนอย กบปรมาณความชนในอากาศ ซงสมพนธกบคาความชนสมพทธ (Relative Humidity) ผลตางของอณหภมกระเปาะเปยกและอณหภมกะเปาะแหง จะตางกนนอยหากปรมาณน าในอากาศนอย เนองจากน าจะระเหยไดนอยลง

16

อณหภมกระเปาะเปยกและกระเปาะแหงจะมคาเทากนเมออากาศอมตวดวยไอน า หรอมความชนสมพทธ 100 เปอรเซนต อณหภมหยดน าคาง อณหภมจดน าคาง (Dew point Temperature หมายถง อณหภมท เมออากาศชนถกท าใหเยนลงขณะทปรมาณไอน ายงคงท การลดอณหภมถงจดหนงจะท าใหไอน า เกดการอมตว และกลนตวควบแนนเปนหยดน า (Condensate) ทความดนบรรยากาศ (Atmospheric pressure) คงท ตวอยาง Dew point ทเหนในชวตประจ าวน เชน การตงแกวน าเยนไว และมหยดน ามาเกาะทผวแกวดานนอก เกดขนเนองจากอณหภมของอากาศบรเวณแกวน าเยนต ากวาจดน าคางและกลนตวเกาะอยบนผวแกว ส าหรบคนทใสแวนตา จะมประสบการณนด หากเดนเขาไปในหองเยนจะมไอน ามาเกาะท าใหแวนตาเปนฝา เมอความชนสมพทธสงขนถง 100 เปอรเซนต เปนสภาวะทอากาศอมตวดวยไอน า ไมสามารถรบไอน าเพมไดอก อณหภมอากาศไมจ าเปนตองลดลง เพอใหเกดการกลนตว อณหภมจดน าคางจะเทากบอณหภมทวดไดจากอากาศ (ซงคออณหภมกระเปาะแหง) เกดภาวะทเรย กวา หมอก (fog) การดดแปลงโรงเรอน Valtorta et al.(1997)ไดศกษารปแบบทแตกตางออกไปของการดดแปลงการใช shades ซงหมายรวมถงรมเงาทเกดขนจากตนไมและเมอมความเขมขนของการรวมกลมของกระบอท เพมมากขน สามารถท าใหเปนแหลงเชอโรคและสามารถท าใหสตวตายได วสดท เปนวสดสงเคราะหและสามารถห าไดสะดวก (shade cloth) ทสามารถน ามาจดสรางรมเงา ซงวสดตางๆ เหลานสามารถชวยในการตดการแผรงสของแสงจากดวงอาทตย กอนทจะตก ลงสวสดท เปนโครงสรางขอ งหลงคาโดยตรง การดดแปลงเพอลดความเครยดเนองจากความรอนทเพมขนเรอยๆ ในปจจบนนนเพอจดการลดความสญเสยในการจดการฟารมในหลายระดบ ซงลวนแลวแตเ ปนวธการทไมสามารถจดการกบปญหาไดอยางเรยบรอยทงหมดทงระบบการลดอณหภมและโดยเฉพาะอยางยงการจดการตางๆ ทน ามาใชนนลวนมราคาแพง (Ravagnolo et al. 2000) พลงงานในรปความรอน การดดแปลงโรงเรอนเพอลดอณหภมสภาพแวดลอมนนมการจดการไดหลายวธดวยกนลวนแลวแตแตกตางกนออกไปตามวตถประสงคของการจดการโดยมเปาหมายเพอใหสตวสามารถ อยไดอยางสขสบาย การจดการโรงเรอนโดยการดดแปลงนนมเปาหมายเพอลดการแผรงสของดวงอาทตย

17

เนองจากการสญเสยศกยภาพในการผลตสตวนนมสาเหตมาจากความเครยดเนองจากความร อนเปนปจจยหนงทมความส าคญ อตราการผสมตดของสตวจะลดลงประมาณ 40-60% และลดลง 10 -20% ในชวงฤดหนาว โดยเฉพาะอยางยงลดลงมากทสดในชวงฤดรอน เนองมาจากประสบปญหาเครยดเรอรงเปนเวลานาน( Cavestany et al. 1985 ) การดดแปลงการจดการเพอลดความเครยดเนองจากความรอนม หลายวธการดวยกน ไดแก การใช sprinkler, พดลม และการดดแปลงหลงคาในหลายรปแบบ ซงการจดการจะไดผลเมอมการดดแปลงในสภาพอากาศการเลยงแบบรอนแหง(Dry conditions) (Stott et al. 1976; Armstrong และ Wiersma.1986) ประสบความส าเรจในระดบทนาพอใจในตางประเทศ แตในสภาพอากาศแบบรอนชน(wet conditions หรอ tropical conditions)ในประเทศไทยยงเปนปญหาตองศกษาอยางตอเนองตอไป ดงนนภายใตการจดการดดแปลงโรงเรอนเพอลดความเครยดเนองจากความร อนจงมความจ าเปนตองศกษาเพออธบายถงผลของการลดอณหภมจากการใชวสดและวธการทเหมาะสมโดยการดดแปลงหลงคาสองชนเพอลดอณหภมภายใตหลงคาโรงเรอนในสภาพการเลยงในสภาวะอากาศร อนชนของประเทศไทยเพอการผลตโคไดอยางเหมาะสมมประสทธภาพสงสด ความเครยดมหลายสาเหต เชน ความเครยดเนองจากความรอนมสาเหตมาจากหลายปจจย ไดแก อณหภมอากาศ, การแผรงส, ความชน, และความเรวลม ท าใหคาทางสรระวทยาของสตวมการเปลยนแปลงซงคาทเกดการเปลยนแปลงทางสรรวทยาของสตวไดแก อตราการเตนของหวใจ, อตราการหายใจ และอตราการขบเหงอ เปนตน อณหภมร างกายทสงขนของสตวท าใหสตว ประสบปญหาความเครยดเนองจากความรอน หากเกดปญหาดงกลาวเปนเวลานานสามารถท าใหสตวตายได (Vajrabukka, 1992 ; Blackshaw and Blackshaw, 1994) การใช Polypropylene fabric sheet หรอ Shade cloth เขามาเปนทางเลอกในการดดแปลงโรงเรอนปศสตวเพอลดอณหภมสภาพแวดลอมโดยเฉพาะการเลอกใชท มความเขม 70-80 เปอรเซนต (Bucklin et at., 1993) สามารถท าใหอณหภมภายใตหลงคาลดลงไดจรงในโคนมทเลยงในสภาพอากาศรอนชนของประเทศไทย Khongdee et al. (2005) ไดศกษาการออกแบบโรงเรอนหลงคาสองชน โดยสรางโครงหลงคาแบบใชเหลกเพอความแขงแรงทนทานและตดตง Polypropylene fabric sheet 80 เปอรเซนต สงกวาหลงคาปกตประมาณ 80-100 เซนตเมตร. เนองจากวสดดงกลาว มคณสมบตในการตดแสงเมอแสงจากดวงอาทตยตกกระทบทวสดจงท าหนาทตดแสง และเมอมการตดแสงแลวนนแสงทเหลอจะตกกระทบหลงคาเปลยนแปลงพลงงานความรอนทนอยลง เมอพลงงานความรอนตกกระทบลงส ตวสตวเมอเปรยบเทยบกบในสภาพทไมไดมการดดแปลงโรงเรอนแบบหลงคาสองชน (Khongdee et al, 2006)

บทท 3

อปกรณและวธการ

อปกรณการทดลอง 1.โรงเรอนเพอใชในการทดลองโดยดดแปลงการสรางโรงเรอน ขนโครงดวยเหลกสงจากหลงคาเดม 80 เซนตเมตร และใชแสลน (WPSC) สด า 80 เปอรเซนต (WPSC = shade cloth with 80 เปอรเซนต shade factor, Polysac Co., Bangkok, Thailand) กางบนโครงเหลก 2.ฟางขาว 3.กระบอเพศเมย 10 ตว ทมอาย 2 ป น าหนก (ประมาณ 270 กก.) 4.ชดเครองมอ ในการศกษาดชนการทนความรอนคา THI เกบขอมล วธการทดลอง 1. การวางแผนการทดลอง การวางแผนการทดลอง T-test ใชกระบอกระบอเพศเมย (1/2 Hindu Brazil X ½Brahman) 10 ตว ทมอาย 2 ป นาหนกประมาณ 250 กก. ใกลเคยงกน โดยจดทรตเมนต ดงน ทรตเมนตท 1 ใชกระบอ 5 ตวเปนกลม control ทรตเมนตท 2 ใชกระบอ 5 ตวเปนกลม treatment 2. วธปฏบตการทดลอง มขนตอนดงตอไปน 2.1. การเตรยมโรงเรอนปกต 2.2. การดดแปลงโรงเรอนเพอใชในการทดลองโดยดดแปลงการสรางโรงเรอนขนโครงดวยเหลกสงจากหลงคาเดม 80 เซนตเมตร และใชแสลน (WPSC) สด า 80 เปอรเซนต (WPSC = shadecloth with 80 เปอรเซนต shade factor, Polysac Co., Bangkok, Thailand) กางบนโครงเหลก 2.3. ท าความสะอาดโรงเรอนและอปกรณ พรอมทงฆาเชอโรคโดยใชปนขาวโรย 2.4. ตดตงอปกรณในการเกบขอมลสภาพอากาศ Black Globe 2.5. เตรยมฟางขาวอาหารสตวเพอใชในการทดลอง 2.6. กระบอทกตวไดรบการฉด Ivermac®กอนเรมงานทดลอง 14 วน

19

2.7. ค านวณการใหอาหารตามความตองการของรางกายสตว (NRC, 2001) การจดการดานอาหารขน และอาหารหยาบ และมน าใหกนตลอดเวลาจนเสรจสนการทดลอง 3. การเกบขอมล มขนตอนดงตอไปน 3.1. เตรยมจดชดเครองมอในการศกษาสภาพอากาศภายในโรงเรอน การเกบขอมล (DB), (WB) คาการแผรงสของแสง โดยใช Black Globe (Somparn, 2004) 3.2. เกบขอมลการศกษาสภาพอากาศภายในโรงเรอน ทเวลา 08:00 น. 14:00 น.และ 17: 00 น. 3.3. เตรยมจดชดเครองมอในการศกษาสภาพอากาศภายนอกโรงเรอน การเกบขอมล(DB), (WB) คาการแผรงสของแสง โดยใช Black Globe (Somparn, 2004) 3.4. เกบขอมลการศกษาสภาพอากาศภายนอกโรงเรอนทเวลา 08:00 น. 14:00 น.และ 17: 00 น. การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมล (ANOVA) เพอหาความแตกตางระหวางกลม (NR and MR) ซงเปนปจจย และสตวแตละตวเปนซ า (Steel and Torrie 1980) โดยใช PROC TTEST ของ SAS V. 9.0 (SAS Institute 1999) เพอหาความแตกตางระหวาง ทรตเมนท และคาทแสดง เปน คาเฉลย ± SE สถานทท าการทดลอง วดพระนอนจกรสหวรวหาร หม 2 ต าบลบางมญ อ าเภอเมองสงหบร จงหวดสงหบร ระยะเวลาในการศกษาทดลอง เรมท าการทดลองตงแตวนท 19 มนาคม 2559 ถงวนท 30 มถนายน 2560

บทท 4 ผลการทดลอง

จากผลการทดลองไดผลดงน ผลของดชนการทนความรอนกบการเลยงกระบอภายใตการตดแปลงโรงเรอนไดผลการทดลองดงแสดงในตารางท 4.1 ตารางท 4.1 คาดชนการทนความรอนภายใตโรงเรอนเกบขอมลทเวลา 8:00 น., 14:00 น. และ

17:00 น.±

Time MR±SD NR±SD OS±SD P- value

8:00 72.50 ± 4.54 72.99 ± 4.45 73.31 ± 4.51 NS

14:00 81.37 ± 41.13z 83.11 ± 4.11y 87.84 ± 4.41x <0.0001

17:00 79.99 ± 3.92y 80.86 ± 3.83y 81.91 ± 3.93x 0.0017

NS – ไมมความแตกตางกนทางสถต (P>0.05)

x, y, z – มความหมายแตกตางกนอยางมนยยงส าคญทางสถต (P<0.01)

จากตารางท 4.1 สามารถอธบายไดวา เมอทดสอบนยส าคญทางสถตพบวา คาดชนการทนความรอน (Temperature Humidity Index) ท เวลา 8.00 น. อณหภมภายนอกมคา เทากบ 73.31±4.51 ไมมความแตกตางกนทางสถต (P>0.05) เมอเทยบกบโรงเรอนปกต ซงมคาเทากบ 72.99±4.45 และโรงเรอนดดแปลง ซงมคาเทากบ 72.50±4.54 ตามล าดบ และพบวาคาดชนการทนความรอน (Temperature Humidity Index) ทเวลา 14:00 น.อณหภมภายนอกมคา 87.84±4.41 องศาเซลเซยส มความแตกตางอยางมนยส าคญยงทางสถต (P<0.01) เมอเทยบกบโรงเรอนปกต ซงมคาเทากบ 83.11±4.11 องศาเซลเซยส โรงเรอนดดแปลง ซงมคาเทากบ 81.37±4.13 องศาเซลเซยส และเมอทดสอบนยส าคญทางสถตพบวาดชนการทนความรอน (Temperature Humidity Index) ทเวลา 17:00 น.อณหภมภายนอกมคา 81.91±3.93 องศาเซลเซยส เมอเทยบกบโรงเรอนปกต ซงมคาเทากบ 80.86±3.83 องศาเซลเซยส และโรงเรอนดดแปลง ซงมคาเทากบ 79.99±3.92 องศาเซลเซยส ตามล าดบมความหมายแตกตางกนอยางมนยยงส าคญทางสถต (P<0.01) ดงแสดงในภาพท

4.1 และ 4.2

21

Day

0 10 20 30 40 50 60

Tem

pera

ture

Hum

idity

Inde

x

50

60

70

80

90

100

MR

NR

Outside

ภาพท 4.1 กราฟดชนการทนความรอนภายใตโรงเรอนทเวลา 8:00 น.

Day

0 10 20 30 40 50 60

Tem

pera

ture

Hum

idity Index

50

60

70

80

90

100

MR

NR

Outside

ภาพท 4.2 กราฟดชนการทนความรอนภายใตโรงเรอนทเวลา 14:00 น.

22

Day

0 10 20 30 40 50 60 70

Tem

pera

ture

Hum

idity Index

50

60

70

80

90

100

MR

NR

Outside

ภาพท 4.3 กราฟดชนการทนความรอนภายใตโรงเรอนทเวลา 17:00 น.

ตารางท 4.2 ผลการวเคราะหคณคาทางโภชนะของอาหารขนและอาหารหยาบทใชในการทดลอง

Grass Feed

Moisture (%) 7.8 7.63

Protein (%) 7.92 18.83

Lipid (%) 2.4 4.83

Ash (%) 9.73 11.74

Total fibre (%) 26.55 9.16

NDF (%) 61.97 31.31

ADF (%) 34.93 18.48

Ca (%) 0.4 1.38

P (%) 0.24 0.98

NaCl (%) NA 0.45

บทท 5

สรป วจารณผลการทดลองและขอเสนอแนะ

สรปผลการทดลอง จากการศกษาครงน คาดชนการทนความรอน (Temperature Humidity Index) ท เวลา 14:00 น.อณหภมภายนอกมคาเทากบ 87.84±4.41 องศาเซลเซยส มความแตกตางอยางมนยส าคญยงทางสถต (P<0.01) เมอเทยบกบโรงเรอนปกต ซงมคาเทากบ 83.11 ±4.1องศาเซลเซยส , 81.37±4.13 องศาเซลเซยส ตามล าดบ ทเวลา 17:00 น.อณหภมภายนอกมคา 81.91±3.93องศาเซลเซยส มความแตกตางอยางมนยส าคญยงทางสถต (P<0.01) เมอเทยบกบโรงเรอนปกตและโรงเรอนดดแปลง ซงมคาเทากบ 80.86±3.83 องศาเซลเซยส , 79.99±3.92 องศาเซลเซยส ตามล าดบมความหมายแตกตางกนอยางมนยยงส าคญทางสถต (P<0.01) กบการดดแปลงโรงเรอนเพอเลยงกระบอ วจารณผลการทดลอง จากการศกษาครงน พบวา การเลยงกระบอภายใตโรงเรอนดดแปลงและคาดชนการทนความรอนกบการเลยงกระบอภายใตโรงเรอนแบบปกตซงเปนคาดชนทนความรอนทกระบอสามารถ ด ารงชวตอยไดในสภาพอากาศรอนชนและคาดชนการทนความรอนในระดบทมนยส าคญซงทางสถตในการทดลองครงนทเวลา 14.00 โรงเรอนดดแปลงมคาเทากบ 81.37 ซงเปนคาต ากวาโรงเรอนปกตและสภาพอากาศภายนอกสอดคลองกบ (Vajrabukka,1992;Blackshaw and Blackshaw,1994) พบวา การใช Polypropylene fabric sheet หรอ Shade cloth เขามาเปนทางเลอกในการดดแปลงโรงเรอน ท าใหสตวตายไดและการดดแปลงโรงเรอนเพอลดความเครยดเนองจากความรอนจงมความจ าเปนตองศกษาเพออธบายถงผลของการลดอณหภมจากการใชวสดและวธการทเหมาะสมโดยการดดแปลงหลงคาสองชนเพอลดอณหภมภายใตหลงคาโรงเรอนในสภาพการเลยงในสภาวะอากาศรอนชนของประเทศไทยเพอการเลยงกระบอไดอยางเหมาะสมมประสทธภาพสงสด

24

ขอเสนอแนะ ผลจากการศกษาครงนผวจยมขอเสนอแนะตางๆส าหรบการศกษาและวจยเรองกระบอในอนาคตดงน 1.ควรมการศกษาการเลยงกระบอเชงธรกจรวมทงวเคราะหตนทนทงหมดทใชในการเลยงกระบอ 2.ควรมการศกษาลกษณะทางพนธกรรมของกระบอ ทงน เพอน าขอมลทไดมาใชในการอนรกษและพฒนาสายพนธกระบอตอไป 3.ควรมการศกษาการปรบปรงอาหารสตวใหมากยงขน เพอน ามาใชเลยงกระบอในชวงฤดตางๆ 4.ควรมการจดท าวจยเกยวกบเรองนอกครงหนง เพอพฒนาตอไป

เอกสารอางอง กรมอตนยมวทยา.2521. http//en.wikipedia.org/wiki/Heat_index.(วนทสบคน 10 สงหาคม 2560) กรมอตนยมวทยา.ดชนการทนความรอนคออะไร. http://www.arcims.tmd.go.th/Research_files.pdf. (วนทสบคน 28 กนยายน 2560). กรมปศสตว. 2546. มหกรรมควายกชาตในงานกระบอแหงชาตครงท9. http://pvlo-man.dld.go.th/knowleg2/Buffalo_muk.pdf. (วนทสบคน 28 กนยายน 2560). กลม ควายไทย .พฤตกรรมควาย. https://sites.google.com/site/thaibuffalobyvm/home/01. (วนทสบคน 28 กนยายน 2560) จรญ จนทลกขณา.2527.การเลยงกระบอในเขตรอน. http//en.wikipedia.org/wiki/Heat_index. (วนทสบคน 11 สงหาคม 2560) จนตนา อนทรมงคล.2552.การศกษาสภาพการเลยงกระบอของเกษตรกรในจงหวดมกดาหาร . http://pvlo-man.dld.go.th/knowleg2/Buffalo_muk.pdf. (วนทสบคน 28 กนยายน 2560). ฐตาภรณ คงด, ชาญวทย วชรพกก, สมชาย ศรพล และธนยชนก หตถกรรม.2560.รายงานฉบบ สมบรณตอยอดองคความรการถายทอดเทคโนโลยการจดการความเสยงและเตรยมอาหาร สตวพนธดส าหรบเกษตรทประสบปญหาอทกอภยและเพมศกยภาพในการผลตโคนม – โค เนอกระบอในเขตรอน. http://www.clinictech.most.go.th/online/usermanage/FinalReport/201212221 134411.pdf. (วนทสบคน 28 กนยายน 2560). ปราโมทย แพงค า.อนาคตกระบอไทยใกลสญพนธจรงหรอ. http://iat.sut.ac.th/animal/editweb/b21.pdf.(วนทสบคน 28 กนยายน 2560). พมเพญ พรเฉลมพงศ.2560.http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/0442/dew- bulb-temperature.(วนทสบคน 14 สงหาคม 2560) พมเพญ พรเฉลมพงศ.2560.http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/0442/dew- point-temperature. (วนทสบคน 14 สงหาคม 2560) วกพเดย สารานกรมเสร.2560.ควาย. https://th.wikipedia.org/wiki. (วนทสบคน 13 สงหาคม 2560)

26

ศกดสงวน.2540.การเลยงกระบอ . http://rmuti-kalasin.tripod.com/unit/u7.pdf.(วนทสบคน 22 กนยายน 2560) ศรอาภา คงด, วทย วชรพกกและธนยชนก หตถกรรม. 2560ศนยถายทอดเทคโนโลยการจดการความ เสยงของการผลตโคนม-โคเนอ-กระบอในเขตรอน(วนทสบคน 23 สงหาคม 2560). อญชล ณ เชยงใหม.2545.กลมงานกระบอ กองบ ารงพนธสตว กรมปศสตว. (วนทสบคน 23 สงหาคม 2560). http://pvlo-cmi.dld.go.th/Doc/01buffalo.pdf . อทธพทธ จ ารสบญหรญ.2556.การศกษาสภาพการเลยงกระบอของเกษตรกรในจงหวดมกดาหาร . http://pvlo-man.dld.go.th/knowleg2/Buffalo_muk.pdf.(วนทสบคน 22 กนยายน 2560) Blackshaw, J.K. and A.W. Blackshaw. 1994. Heat stress in cattle and the effect of shade on production and behaviour: a review. Aust. J. Exp. Agri. 34: 285-295. Bucklin, R.A., R.W. Bottcher, G.L. Van Wicklen and M. Czarick. 1993. Reflective roof coatings for heat stress relief in livestock and poultry housing. Appl. Eng. Agr. 9(1): 123-129. Campling, R. C. and M. Feer. 1996. Factors affecting the voluntary intake of food by cows. VIII. Experiments of ground, pelleted hay. Br. J. Nutr. 20:229-244. Cavestany et al.1985. An Assessment of Natural Hazards and Disasters in Canada. Igono, M.O., G. Jotvedt and H.T. Sanford-Crane. 1992. Environmental profile and critical temperature effects on milk production of Holstein cows in desert climate. Int. J. Biometerol. 36: 77-87. Khongdee, S., K. Makvichit , G. Hinch , N. Chaiyabutr, S. Tummabood and C. Vajrabukka. 2005.A survey of calving seasons on dairy reproductive performance and milk production undertropical conditions. Thai Journal of Agricultural Science (3-4): 95-100. Khongdee, S., N. Chaiyabutr, G. Hinch, K. Markvichitr and C. Vajrabukka. 2006. Effects of evaporative cooling on reproductive performance and milk production of dairy cows in hot wet conditions. Int. J. Biometeorol. 50: 253–257. Khongdee, S. 2008. The Effects of High Temperature and Housing Modification on the Productive and Reproductive Performance of Dairy Cows. Ph.D. Thesis, Kasetsart University, Bangkok. 123. Lammers,B.P.,D.R. Buckmaster and A. J. Heinrich. 1996. A simple method for the

27

Analysis of particle sizes of forage and total mixed ration. J. Dairy Sci. 79:992-928 Lehman, J.F.and B.J. De Lateur, 1990. Therapeutic heat. In: Lehman JF, Ed. Therapeutic heat and cold. 4th ed. London: Willium & Wilkin :417-440. Lgono, M.O., G. Jotvedt and H.T. Sanford-Crane. 1992. Environmental profile and critical temperature effects on milk production of Holstein cows in desert climate. Int. J. Biometerol. 36: 77-87. Mertens, D. R. 1997. Creating a system for meeting the fiber requirements of dairy cows. J. Dairy Sci. 80:1463-1481. Ravagnolo et al .2000. Climate change and primary industries. NRC. 1989. Nutrient Requirements of Dairy Cattie. 6th revised. National Academy Press, Washington, D.C. 157 p. Somparn, P 2004. Intensive grazing management strategies for managing swamp buffaloes during thermal strees. Ph.D. Thesis, Kasetsart University, Bangkok. p 143. Steel, R.G.,D and J.H. Torrie. 1980 Principles and procedure of statistics, 3rd edn. Macmillan, New York, p 521. Stott et al.1976. Comparative Diagnosis of Viral Diseases: Vertebrate Animal and Related. Vajrabukka, C. 1992. Environmental Physiology of Domestic Animals. Department of Animal Science, Kasetsart University, Bangkok, Thailand. (in Thai). Van Soest P.J, Roberts J.B, and Lewis B.A. 1991 Methods for dietary fiber, neutral

detergent fiber and non-starch polysaccharides in relation to nutrition. Dairy Sci 74:3583–3597 Valtorta et al .1997.Nteractions Between Climate and Animal Production. Wanapat, M. 1999. Feeding of Ruminants in the Tropics based on Local Feed Resources. Khon Kaen Publishing Company, Ltd. Khon Kaen. 236 p. Welch, J. G. 1982. Rumination, particle size and passage from the rumen. J. Anim. Sci. 54:885-894. Willmer, P., G. Stone and I. Johnston. 2000. Environmental Physiology of Animals.

28

Blackwell Science Ltd., Oxford, England. 644. SAS Institute, 1999. SAS/STATs User’s GuideV.9. SAS Institute Inc,CaryNC pp. 3884. Wittayakun, S., C. Yuangklang, K. Vasupen. C. Sarnklong. 2004. Utilization of coarse ground rice straw as fiber source in total mixed ration for Holstein Friesian

dairy cows in dry season. In : Proc. The 11th Animal Science Congress: The Asian-Australasian Association of Animal Production Societies. 5-9th September 2004, Kuala Lumpur, Malaysia. Wiersma.1986. Biophysical Techniques in Photosynthesis. Yu, L., Bule, M., Ma, J., Zhao, Q., Frear, C., and Chen, S. (2014). Enhancing volatile fatty acid (VFA) and bio-methane production from lawn grass with pretreatment. Bioresource Technology. Vol.162 p.243-249.

ภาคผนวก

30

ภาพท1 การวางรปแบบของโรงเรอนกระบอ

ภาพท2 ลกษณะของโรงเรอนทเหมาะสมส าหรบกระบอ

31

ภาพท3 รปแบบของโรงเรอนกระบอ

ภาพท4 ปรมาณกระบอทเหมาะสมภายในโรงเรอน

32

ประวตผวจย ชอ – นามสกล นางสาวชนนภรณ ลารอง วนเดอนปเกด วนท 27 กมภาพนธ พ.ศ. 2537 ภมล าเนา บานเลขท 188/2 ม.3 ต.แมจะเรา อ.แมระมาด จ.ตาก 63140 การศกษา พ.ศ. 2552 จบการศกษามธยมศกษาตอนตนจากโรงเรยนแมจะเราวทยาคม อ าเภอแมระมาด จงหวดตาก พ.ศ. 2555 จบการศกษามธยมศกษาตอนปลายจากโรงเรยนแมจะเราวทยาคม อ าเภอแมระมาด จงหวดตาก ชอ – นามสกล นางสาวพรนภา ประเสรฐการ วนเดอนปเกด วนท 7 กนยายน พ.ศ. 2537 ภมล าเนา บานเลขท 282 ม.3 ต.แมจะเรา อ.แมระมาด จ.ตาก 63140 การศกษา พ.ศ. 2552 จบการศกษามธยมศกษาตอนตนจากโรงเรยนแมจะเราวทยาคม อ าเภอแมระมาด จงหวดตาก พ.ศ. 2555 จบการศกษามธยมศกษาตอนปลายจากโรงเรยนแมจะเราวทยาคม อ าเภอแมระมาด จงหวดตาก