ผลการจัดการเรียนร้โดยใช้ ... · 2017-06-09 · The 22nd Annual Meeting in Mathematics (AMM 2017) . Department of Mathematics, Faculty

The 22nd Annual Meeting in Mathematics (AMM 2017) Department of Mathematics, Faculty of Science Chiang Mai University, Chiang Mai, Thailand

ผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบ

แนวคดของสะเตมศกษาตอการคดไตรตรอง*

ปรยานช มานจา†, ‡ และ อทศ อนทรประสทธ ภาควชาคณตศาสตร สถต และคอมพวเตอร คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาการคดไตรตรองของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษา และศกษาความพงพอใจของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษา โดยใชการวจยแบบ กงทดลอง กลมตวอยางเปนนกเรยนช นมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนปยะมหาราชาลย จงหวดนครพนม ประจาภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 จานวน 71 คน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แผนการจดการเรยนร แบบทดสอบวดการคดไตรตรองกอนเรยนและหลงเรยน และแบบสอบถามวดความพงพอใจ ทาการวเคราะหขอมลโดยใชสถตพนฐาน การทดสอบท (t-test) และ ANCOVA ผลการวจยพบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษามการคดไตรตรองหลงเรยนสงกวากอนเรยน และสงกวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบปกต อยางมนยสาคญทระดบ .05 และนกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษาอยในระดบมาก

คาสาคญ: การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน สะเตมศกษา การคดไตรตรอง

2010 MSC: 97D40

1 บทนา

สถานการณโลกมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ดงนนระบบการศกษาจงตองมการพฒนา เพอใหสอดคลองกบสภาพความเปนจรงทเปลยนแปลงไป แนวคดเรอง “ทกษะแหงอนาคตใหม : การเรยนรในศตวรรษท 21” ทมงเนนทกษะการเรยนรและนวตกรรม หรอ 3R และ 4C ซงมองคประกอบดงน 3R ไดแก

*งานวจยเรองนไดรบทนสนบสนนจากโครงการสงเสรมการผลตครทมความสามารถพเศษทางดานวทยาศาสตรและคณตศาสตร †ผแตงหลก ‡ผพด

อเมล: [email protected], [email protected]

Proceedings of AMM 2017 EDM-22-1

อานออก (Reading), เขยนได (Writing) และ คดเลขเปน (Arithmetic) และ 4C ไดแก การคดอยางมวจารณญาณ (Critical Thinking), การสอสาร (Communication), การรวมมอ (Collaboration) และ การสรางสรรค (Creativity) [9] ซงทกษะเหลานลวนเปนหนงในทกษะการคดขนสง

การคดไตรตรอง (Reflective Thinking) หมายถง ความสามารถในการคดทเกดขนเมอบคคลเผชญสถานการณทเปนปญหา หรอเกดความสงสย คบของใจ ทจะตองตดสนใจแกไขปรบปรงหรอพฒนา จงคดทบทวนเหตการณทผานมาประกอบกบประสบการณเดม ขอมล และความรเดมทมอย เพอวนจฉยขอเทจจรง เหตผล คณคา และประโยชนแลวจงตดสนใจบนฐานของขอเทจจรงอยางสรางสรรคในการแกปญหานน อนจะนาไปสการปรบปรง พฒนาการคดและการกระทาของตนใหดยงขน [2] ซงประกอบดวย การรบรปญหา การระบแนวทางทเปนไปได การใชเหตผล การแกไขปรบปรง และการประเมนผล [14] การคดไตรตรองจงเปนวธคดวธหนง ซงสามารถชวยพฒนาทกษะการคดขนสงหรอทกษะการคดทซบซอน (Higher order or more complex thinking skill) ไดเปนอยางด เนองจากการคดไตรตรองเปนปจจยภายในทสาคญทาใหสามารถแสดงพฤตกรรมไดตรงตามเปาหมายทคดไวดขน [10] และเปนทกษะทชวยใหผเรยนสามารถเชอมโยงความรใหมเขากบสงทเขาใจอยเดม คดทงในเชงนามธรรมและสรปเปนความคดรวบยอดได นาไปประยกตใชในกลวธการสอนใหมๆ ไดอยางมประสทธภาพ และเขาใจในการคดและกระบวนการเรยนรของตนเองได นอกจากนการคดไตรตรองยงถกจดเปนทกษะทสาคญและจาเปนในการเรยนการสอน เพราะชวยใหผเรยนไดคดทบทวนในการกระทาของตนเอง ทงการกระทาทผานไปแลวและทกาลงกระทาอย [5]

คณตศาสตรมบทบาทสาคญยงตอการพฒนาความคดมนษย ทาใหมนษยมความคดสรางสรรค คดอยางมเหตผล เปนระบบ มแบบแผน สามารถวเคราะหปญหาหรอสถานการณไดอยางถถวนรอบคอบ ชวยใหคาดการณ วางแผน ตดสนใจ แกปญหา และนาไปใชในชวตประจาวนไดอยางถกตองเหมาะสม ทกษะและกระบวนการทางคณตศาสตรเปนความสามารถทจะนาความรไปประยกตใชในการเรยนรสงตางๆ เพอใหไดมาซงความรและประยกตใชในชวตประจาวนไดอยางมประสทธภาพ ทกษะและกระบวนการ ทางคณตศาสตรทจาเปนและตองการพฒนาใหเกดขนกบผเรยน ไดแก ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใหเหตผล ความสามารถในการสอสาร สอความหมายทางคณตศาสตรและนาเสนอความสามารถในการเชอมโยงความรและการมความคดรเรมสรางสรรค [1] ดงนน ครจงมบทบาทสาคญ ในการจดการเรยนการสอน ครตองเปลยนเปาหมายการเรยนรจากการเนนเรยนวชาเพอไดความร ใหเลยไปส การพฒนาทกษะทสาคญตอชวตในยคใหม ครตองยดหลก “สอนนอย เรยนมาก” คอ ครตองออกแบบการเรยนร และอานวยความสะดวกในการเรยนร ใหนกเรยนเรยนรแบบลงมอทา แลวการเรยนรจะเกดจากภายในใจ และสมองของตนเอง [6] หองเรยนในศตวรรษท 21 ผเรยนตองไดลงมอปฏบตเอง สรางความรทเกดจากความเขาใจของตนเอง และ มสวนรวมในการเรยนมากขน (Active learning) รปแบบการเรยนรทเกดจากแนวคดน มอยหลายรปแบบ ไดแก การเรยนรแบบรวมมอ (Cooperative learning) การเรยนรแบบชวยเหลอกน (Collaborative learning) การเรยนรโดยการคนควาอยางอสระ (Independent investigation method) รวมทงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem Based Learning: PBL) [4] การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน จะเนนใหผเรยนสรางความรใหมจากการใชปญหาทเกดขนในโลกแหงความเปนจรง เปนบรบทของการเรยนร เพอใหผเรยนเกดทกษะในการคดวเคราะหและคดแกปญหา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานจงเปนผลมาจากกระบวนการทางานทตองอาศยความเขาใจและการแกปญหาเปนหลก [13]

นอกจากนถาผเรยนสามารถแกปญหาโดยผานการปฏบตใหเหนจรงควบคกบการพฒนาการคด ตงคาถาม แกปญหา การหาขอมล และวเคราะหขอคนพบใหมๆ พรอมทงสามารถนาขอคนพบนนไปใช หรอบรณาการกบชวตประจาวนได กจะสงเสรมใหผเรยนรกและเหนคณคาของการเรยนวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร และเหนวาวชาเหลานนเปนเรองใกลตวทสามารถนามาใชได สะเตมศกษา (STEM Education) เปนอกหนงแนวทางการจดการศกษาทชวยสงเสรมใหผเรยนมทกษะและสมรรถนะทสอดคลองกบความตองการทเปลยนแปลงไปตามสงคมปจจบน และความกาวหนาในศตวรรษท 21 เนองจากเปนแนวทางการจดการเรยนรทมการบรณาการ วทยาศาสตร (Science: S) เทคโนโลย (Technology: T)วศวกรรมศาสตร (Engineering: E) และคณตศาสตร (Mathematics: M) และจะตองมการบรณาการ


พฤตกรรมทตองการหรอคาดหวงใหเกดขนกบผเรยนเขากบการเรยนรเนอหาดวย [12] พลศกด แสงพรมศร [3] ไดศกษาเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนบรณาการ และเจตคตตอการเรยนวชาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการจดการเรยนรสะเตมศกษากบแบบปกต พบวาการจดการเรยนรแบบสะเตมศกษาชวยเพมผลสมฤทธทางการเรยน เจตคตตอการเรยนของผเรยน อไร คามณจนทร [13] ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตร และเจตคตตอการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ระหวางการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานกบการจดการเรยนรแบบวฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน พบวานกเรยนทเรยนโดยใชปญหาเปนฐานมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตร และเจตคตตอการเรยนวทยาศาสตรสงกวานกเรยนทเรยนแบบวฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน

จากหลกการและเหตผลดงกลาว ผวจยจงสนใจทจะนาวธการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานมาเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษา โดยใชขนตอนในการจดการเรยนรตามวธการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน และเชอมโยงแนวคดของสะเตมศกษาโดยการการบรณาการวชาวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตรในการจดกจกรรมการเรยนรในแตละขนตอน เพอศกษาการคดไตรตรองของนกเรยน

2 การดาเนนการวจย

2.1 กรอบแนวคดในการวจย

การวจยครงนเพอศกษาวาการใชการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานมาเชอมโยงกบแนวคดของ

สะเตมศกษาจะสงผลตอการคดไตรตรองอยางไร ดงนนผวจยจงกาหนดรปแบบของการจดการเรยนรโดยใชปญหา

เปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษา โดยในแตละขนตอนของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน จะใชแนวคดของสะเตมศกษา คอ การบรณาการระหวางวชาคณตศาสตรกบวชาอนๆ ไมวาจะเปนวทยาศาสตร

เทคโนโลย หรอวศวกรรมศาสตร ทาใหนกเรยนไดเรยนร และฝกฝนทกษะทสาคญในหลายสาขาวชาจากการ

แกปญหานนๆ ดงภาพท 1 โดยในแตละแผนการจดการเรยนรจะมการใชแนวคดของสะเตมศกษาในแตละขนตอนแตกตางกนตามสถานการณปญหา

ดาเนนการวจยโดยใชวธวจยแบบกงทดลอง คดเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง แลวแบงนกเรยน

ออกเปน 2 กลม คอกลมทดลองและกลมควบคม ดาเนนการวดการคดไตรตรองของนกเรยนทงสองกลมโดยแบบทดสอบกอนเรยน หลงจากนนจดกจกรรมการเรยนรแบบปกต สาหรบกลมควบคม ซงประกอบดวย 3 ขนตอน คอ ขนนา ขนสอน และขนสรป และจดกจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษาสาหรบนกเรยนกลมทดลอง โดยใชกรอบแนวคดในการจดกจกรรมการเรยนร ดงภาพท 1 หลงจากนนดาเนนการวดการคดไตรตรองของนกเรยนทงสองกลม โดยแบบทดสอบหลงเรยน และวดความพงพอใจของนกเรยนกลมทดลองโดยแบบสอบถามวดความพงพอใจ จากนนนาขอมลมาจดระเบยบเพอทาการวเคราะห


ภาพท 1 รปแบบของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษา

ขนท 1 กาหนดปญหา

การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน(Problem Based Learning: PBL)

ขนท 3 ดาเนนการศกษาคนควา

ขนท 4 สงเคราะหความร

ขนท 2 ทาความเขาใจปญหา

ขนท 5 สรปและประเมนคาของคาตอบ

ขนท 6 นาเสนอและประเมนผลงาน

การเชอมโยงกบแนวคดของ STEM

S (Science): ใชความรทางวทยาศาสตรเพอทาความเขาใจปญหา M (Mathematics): ใชความรทางคณตศาสตรเพอทาความเขาใจปญหา

S (Science): สถานการณปญหาทางวทยาศาสตร หรอสถานการณปญหาในชวตจรง M (Mathematics): สถานการณปญหาทางคณตศาสตร

E (Engineering): สรางเครองมอทใชในการแกปญหาหรอจาลองสถานการณปญหา M (Mathematics): ใชความรทางคณตศาสตรในการแกปญหา S (Science): ใชความรทางวทยาศาสตรชวยในการหาคาตอบ

T (Technology): ศกษาคนควาผานอนเทอรเนต, ใบงาน, หนงสอ

S (Science): ใชความรทางวทยาศาสตรในการสรปและประเมนคาตอบ M (Mathematics): ใชความรทางคณตศาสตรในการสรปและประเมนคาตอบ

S (Science): ใชความรทางวทยาศาสตรในการนาเสนอผลงาน T (Technology): นาเสนอโดยใชโปรแกรมทางคอมพวเตอร E (Engineering): การออกแบบการนาเสนอผลงาน M (Mathematics): ใชความรทางคณตศาสตรนาเสนอวธการแกปญหา

ศกษาการคดไตรตรองของนกเรยน


2.2 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษา การวจยนใชวธวจยแบบกงทดลอง ประชากรทใชในการศกษาเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ประจาภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โรงเรยนปยะมหาราชาลย จงหวดนครพนม โดยมการคดเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง จานวน 2 หองเรยน แลวทาการจบสลากเพอกาหนดกลมทดลองและกลมควบคม ซงไดกลมทดลองเปนนกเรยนช นมธยมศกษาปท 3/3 จานวน 35 คน และกลมควบคมเปนนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3/4 จานวน 36 คน

2.3 เครองมอทใชในการวจย

2.3.1 แผนการจดการเรยนร

ในการจดการเรยนรสาหรบกลมควบคมจะใชแผนการจดการเรยนรแบบปกต ซงเปนแผนการจดการเรยนรทสรางขนโดยองกจกรรมการเรยนรจากคมอคร สาระการเรยนเรยนรพนฐาน คณตศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3 เรอง ทกษะกระบวนการทางคณตศาสตร จานวน 10 แผนการจดการเรยนร รวม 10 คาบ แตละแผนการจดการเรยนรประกอบดวย 3 ขนตอน คอ ขนนา ขนสอน และขนสรป การจดการเรยนรสาหรบกลมทดลอง จะจดกจกรรมการเรยนรโดยองตามรปแบบของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษาดงภาพท 1 เรอง ทกษะกระบวนการทางคณตศาสตร จานวน 5 แผนการจดการเรยนร ใชเวลาแผนการจดการเรยนรละ 2 คาบ รวม 10 คาบ ในแตละกจกรรมการเรยนรแสดงใหเหนถงการเชอมโยงระหวางการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน การเชอมโยงกบ STEM และการเชอมโยงกบการคดไตรตรอง ดงตารางท 1 ซงสถานการณปญหาในแตละแผนการจดการเรยนรจะเปนสถานการณปญหาทางวทยาศาสตรหรอสถานการณปญหาในชวตจรง ดงภาพท 2

ตารางท 1 ตวอยางการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษา กจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

การเชอมโยง กบ STEM

การเชอมโยงกบ การคดไตรตรอง

(คาบท 1) ขนท 1 กาหนดปญหา (5 นาท) ครนานกเรยนไปในสถานทจรง เพอใหนกเรยนเกดความสงสย และตงคาถามกบนกเรยนวา "นกเรยนทราบหรอไมวาเสาธงของโรงเรยนมความสงเทาใด และจะมวธการหาความสงของเสาธงไดอยางไร"

S (Science): สถานการณปญหาทางวทยาศาสตร หรอสถานการณปญหาในชวตจรง

การรบรปญหา (Problem recognition)

ขนท 2 ทาความเขาใจปญหา (20 นาท) นกเรยนทาความเขาใจปญหา โดยสมาชกแตละคนในกลมรวมกนศกษาปญหาและชวยกนอภปรายแสดงความคดเหน ซงครเสนอประเดนคาถามเพอเปนแนวทางในการแกปญหาดงน - นกเรยนเคยเจอสถานการณปญหาทคลายกบสถานการณปญหาดงกลาวหรอไม ถาเคยเจอ นกเรยนมวธการหาคาตอบอยางไร - จากสถานการณปญหาดงกลาวขอมลทกาหนดใหมอะไรบาง

S (Science): ใชความรทางวทยาศาสตรเพอทาความเขาใจปญหา M (Mathematics): ใชความรทางคณตศาสตรเพอทาความเขาใจปญหา

การรบรปญหา (Problem recognition)


กจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน การเชอมโยง กบ STEM

การเชอมโยงกบ การคดไตรตรอง

- นกเรยนสามารถใชขอมลหรอเนอหาทางคณตศาสตรเรองใดบางในการหาคาตอบ สมาชกในกลมรวมกนสรปเพอใหไดแนวทางทสอดคลองกน หลงจากนนใหสมาชกในแตละกลมแบงหนาทเพอดาเนนการศกษาคนควาขอมลทตองการ

ขนท 3 ดาเนนการศกษาคนควา (30 นาท) สมาชกในกลมชวยกนดาเนนการศกษาคนควาตามหนาททกาหนดไวในขางตน โดยศกษาจากใบความร อนเทอรเนต หนงสอ โดยครจะคอยใหคาแนะนาและอานวยความสะดวก

T (Technology): ศกษา

คนควาผานอนเทอรเนต,

ใบงาน, หนงสอ

- การรบรปญหา (Problem recognition) - การระบแนวทางทเปนไปได (Numeration of possibility)

(คาบท 2) ขนท 4 การสงเคราะหความร (20 นาท) นกเรยนแลกเปลยนขอมลทดาเนนการศกษาคนควา พรอมทงรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบวธการหาคาตอบ พรอมทงชวยกนดาเนนการหาคาตอบตามแนวทางทไดวางแผนไว ซงครเสนอประเดนคาถามเพอเปนแนวทางในการแกปญหาดงน - ขอมลดงกลาวสามารถชวยในการหาคาตอบไดอยางไร - นอกจากขอมลทไดคนหามาแลว จะสามารถใชขอมลอนในการหาคาตอบไดหรอไม อยางไร

M (Mathematics): ใชความรทางคณตศาสตรในการหาคาตอบ E (Engineering): สรางเครองมอทใชในการแกปญหาหรอจาลองสถานการณปญหา S (Science): ใชความรทางวทยาศาสตรชวยในการหาคาตอบ

- การระบแนวทางทเปนไปได (Numeration of possibility) - การใชเหตผล (Reasoning)

ขนท 5 สรปและประเมนคาของคาตอบ (10 นาท) สมาชกในแตละกลมรวมกนอภปรายเพอหาแนวทางการหาคาตอบทดทสด พรอมทงใหเหตผลในการเลอกวธการดงกลาว ซงครเสนอประเดนคาถามเพอเปนแนวทางในการแกปญหาดงน - เราสามารถหาคาตอบไดโดยวธอนหรอไม - มวธการหาคาตอบทงายและรวดเรวกวาหรอไม - ทาไมนกเรยนจงเลอกใชวธการดงกลาว

M (Mathematics): ใชความรทางคณตศาสตรในการหาคาตอบ S (Science): ใชความรทางวทยาศาสตรชวยสรปคาตอบ

การแกไขปรบปรง (Revision)

ขนท 6 นาเสนอและประเมนผลงาน (25 นาท) -นกเรยนในแตละกลมนาเสนอแนวทางการหาคาตอบของกลม และรวมกนอภปรายในหองเรยน โดยครเปดโอกาสใหนกเรยนซกถามขอสงสย

M (Mathematics): ใชความรทางคณตศาสตรในการนาเสนอแนวทางการหาคาตอบ T (Technology): นาเสนอโดยใชโปรแกรมทางคอมพวเตอร

การประเมนผล (Evaluation)


ภาพท 2 ตวอยางสถานการณปญหาในแผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของ

สะเตมศกษา

2.3.2 เครองมอสาหรบเกบรวบรวมขอมล

(1) แบบทดสอบวดการคดไตรตรองกอนเรยนและหลงเรยน เปนแบบทดสอบ

แบบอตนย จานวน 5 ขอ ใชเนอหาระดบชนมธยมศกษาตอนตน เรอง ทกษะและกระบวนการทางคณตศาสตร ซงเปนสถานการณปญหาทางวทยาศาสตร หรอสถานการณปญหาในชวตจรง และเปนแบบทดสอบทคขนานกน ดงภาพท 3 โดยใชเกณฑการใหคะแนนแบบรบรค (Rubric scoring)


ภาพท 3 ตวอยางแบบทดสอบวดการคดไตรตรองกอนเรยนและหลงเรยน

(2) แบบสอบถามวดความพงพอใจ จานวน 10 ขอ แบงออกเปน 2 ดาน คอ ดานเนอหา

และดานกจกรรมการเรยนร โดยใชเกณฑระดบความพงพอใจในการเรยนรตามเกณฑของ Likert Scale เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating scale) จาแนก 5 ระดบ คอ ระดบ 5 หมายถง พงพอใจมากทสด ระดบ 4 หมายถง พงพอใจมาก ระดบ 3 หมายถง พงพอใจปานกลาง ระดบ 2 หมายถง พงพอใจนอย และระดบ 1 หมายถง พงพอใจนอยทสด ดงตารางท 2

ตวอยางแบบทดสอบหลงเรยน ตวอยางแบบทดสอบกอนเรยน


ตารางท 2 แบบสอบถามวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของ สะเตมศกษา

ขอความ ระดบความพงพอใจ

5 4 3 2 1

ดานเนอหา

1) นกเรยนมความสนใจเรยนคณตศาสตรมากขน 2) นกเรยนคดวาเนอหาทเรยนยากเพยงใด 3) ความรทไดรบสามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวนได ดานกจกรรมการเรยนร

4) นกเรยนชอบกจกรรมการเรยนการสอน 5) กจกรรมการเรยนการสอนสนกและนาสนใจ 6) กจกรรมการเรยนการสอนสงเสรมใหนกเรยนทางานรวมกนเปนกลม 7) กจกรรมการเรยนรมความเหมาะสมกบเนอหา 8) กจกรรมการเรยนเรยนรสงเสรมการคดและการตดสนใจโดยใชเหตผล 9) กจกรรมการเรยนรทาใหนกเรยนมความเขาใจในเนอหามากขน 10) ใบงาน/ใบกจกรรม มความเหมาะสม นาสนใจ

2.3.3 เครองมอสาหรบการวเคราะหขอมล

เครองมอสาหรบการวเคราะหขอมลไดแก การวเคราะหคะแนนเฉลยกอนเรยนของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชการทดสอบทแบบอสระ (t-independent sample test) การวเคราะหคะแนนเฉลยกอนเรยน-หลงเรยนของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนรวม (Analysis of covariance: ANCOVA) การวเคราะหคะแนนเฉลยกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนกลมทดลอง โดยใชการทดสอบทแบบไมอสระ (t-dependent sample test) และการวเคราะหความพงพอใจตอการจดกจกรรมการเรยนรตามเกณฑของ Likert Scale

2.4 การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมลดงน

2.4.1 ทดสอบกอนเรยนกบกลมทดลองและกลมควบคมดวยแบบทดสอบวดการคดไตรตรอง กอนเรยน จานวน 5 ขอ ใชเวลา 1 ชวโมง ปรากฏขอมลดงตารางท 3

ตารางท 3 คะแนนเฉลยกอนเรยนของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม

กลม จานวนนกเรยน

คะแนนเฉลยกอนเรยน

X . .S D

ทดลอง 35 26.37 8.09

ควบคม 36 17.69 7.05


2.4.2 ทดสอบหลงเรยนกบกลมทดลองและกลมควบคมดวยแบบทดสอบวดการคดไตรตรอง

หลงเรยน จานวน 5 ขอ ใชเวลา 1 ชวโมง ปรากฏขอมลดงตารางท 4

ตารางท 4 คะแนนเฉลยหลงเรยนของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม


คะแนนเฉลยหลงเรยน

X . .S D

ทดลอง 35 34.97 7.92

ควบคม 36 21.56 9.90

2.4.3 ใหนกเรยนกลมทดลองทาแบบสอบถามวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหา

เปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษา ปรากฏขอมลดงตารางท 5

ตารางท 5 ความพงพอใจตอการจดเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษา

ขอความ X . .S D ดานเนอหา 4.20 0.20 1) นกเรยนมความสนใจเรยนคณตศาสตรมากขน 4.40 1.48 2) นกเรยนคดวาเนอหาทเรยนยากเพยงใด 4.00 0.76 3) ความรทไดรบสามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวนได 4.20 0.77 ดานกจกรรมการเรยนร 4.20 0.14 4) นกเรยนชอบกจกรรมการเรยนการสอน 4.07 0.59 5) กจกรรมการเรยนการสอนสนกและนาสนใจ 4.07 0.70 6) กจกรรมการเรยนการสอนสงเสรมใหนกเรยนทางานรวมกนเปนกลม

4.13 0.92

7) กจกรรมการเรยนรมความเหมาะสมกบเนอหา 4.33 0.72 8) กจกรรมการเรยนเรยนรสงเสรมการคดและการตดสนใจโดยใชเหตผล

4.73 0.46

9) กจกรรมการเรยนรทาใหนกเรยนมความเขาใจในเนอหามากขน 4.07 0.59 10) ใบงาน/ใบกจกรรม มความเหมาะสม นาสนใจ 4.00 0.65

รวม 4.20 0.28

3 ผลการวจย

3.1 การวเคราะหขอมล

3.1.1 วเคราะหคะแนนเฉลยกอนเรยนของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชการทดสอบทแบบอสระ (t-independent sample test) เพอเปรยบเทยบคะแนนเฉลยกอนเรยนของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม พบวาคะแนนเฉลยกอนเรยนของนกเรยนทงสองกลมแตกตางกนอยางมนยสาคญทระดบ .05 ดงตารางท 6


ตารางท 6 ผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยกอนเรยนของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม โดยใช การทดสอบทแบบอสระ (t-independent sample test)


X . .S D t p

ทดลอง 35 26.37 8.09 4.822 .000*

ควบคม 36 17.69 7.05 *p<.05

จากการทดสอบทแบบอสระ (t-independent sample test) พบวาคะแนนเฉลยกอนเรยนของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกน ดงนนผวจยจงไดทาการวเคราะหผลดวยการวเคราะหความแปรปรวนรวม (ANCOVA) เพอขจดอทธพลของตวแปรแทรกซอน จะทาใหไดความสมพนธทแทจรงระหวางการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษาทสงผลตอการคดไตรตรอง ดงตารางท 7 พบวาคะแนนเฉลยของนกเรยนกลมทดลองสงกวาคะแนนเฉลยของนกเรยนกลมควบคม อยางมนยสาคญทระดบ .05

ตารางท 7 ผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยหลงเรยนของนกเรยนกล มทดลองและกลมควบคม

โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนรวม (ANCOVA)

แหลงความแปรปรวน F p

ตวแปรรวม 49.766 .000

ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม 12.762 .001* *p<.05

3.1.2 วเคราะหคะแนนเฉลยกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนกลมทดลอง โดยใชการทดสอบทแบบไมอสระ (t-dependent sample test) พบวาคะแนนเฉลยหลงเรยน (34.97) สงกวาคะแนนเฉลยกอนเรยน (26.37) อยางมนยสาคญทระดบ .05 ดงตารางท 8 และภาพท 4 เปนตวอยางกระดาษคาตอบแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนกลมทดลอง แสดงใหเหนวานกเรยนกลมทดลองมการคดไตรตรองสงขนเมอไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษา ตารางท 8 ผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนกลมทดลอง โดยใชการทดสอบ ทแบบไมอสระ (t-dependent sample test)

การทดสอบ จานวนนกเรยน

X . .S D t p

กอนเรยน 35

26.37 8.09 7.482 .000*

หลงเรยน 34.97 7.92 *p<.05


ภาพท 4 ตวอยางกระดาษคาตอบแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนกลมทดลอง

ตวอยางกระดาษคาตอบ

แบบทดสอบกอนเรยน

ตวอยางกระดาษคาตอบ

แบบทดสอบหลงเรยน


3.1.3 วเคราะหแบบสอบถามวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษา มาหาคาสถตพนฐาน ไดแก คาเฉลยเลขคณต และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และวเคราะหความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามเกณฑของ Likert Scale [7] โดยใชเกณฑ คาเฉลยตงแต 1.00-1.80, 1.81-2.60, 2.61-3.40, 3.41-4.20 และ 4.21-5.00 หมายถง มความพงพอใจอยในระดบ "นอยทสด", "นอย", "ปานกลาง", "มาก" และ "มากทสด" ตามลาดบ ตารางท 9 ความพงพอใจตอการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตม

ศกษา ขอความ X . .S D การแปลผล

ดานเนอหา 4.20 0.20 มาก

1) นกเรยนมความสนใจเรยนคณตศาสตรมากขน 4.40 1.48 มากทสด

2) นกเรยนคดวาเนอหาทเรยนยากเพยงใด 4.00 0.76 มาก

3) ความรทไดรบสามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวนได 4.20 0.77 มาก

ดานกจกรรมการเรยนร 4.20 0.14 มาก

4) นกเรยนชอบกจกรรมการเรยนการสอน 4.07 0.59 มาก

5) กจกรรมการเรยนการสอนสนกและนาสนใจ 4.07 0.70 มาก

6) กจกรรมการเรยนการสอนสงเสรมใหนกเรยนทางานรวมกนเปนกลม

4.13 0.92 มาก

7) กจกรรมการเรยนรมความเหมาะสมกบเนอหา 4.33 0.72 มากทสด

8) กจกรรมการเรยนเรยนรสงเสรมการคดและการตดสนใจโดยใชเหตผล

4.73 0.46 มากทสด

9) กจกรรมการเรยนรทาใหนกเรยนมความเขาใจในเนอหามากขน 4.07 0.59 มาก

10) ใบงาน/ใบกจกรรม มความเหมาะสม นาสนใจ 4.00 0.65 มาก

รวม 4.20 0.28 มาก

จากตารางท 9 พบวานกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษา ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดานพบวา นกเรยนมความพงพอใจในดานเนอหาอยในระดบมาก และดานกจกรรมการเรยนรอยในระดบมาก

4 สรปผลการวจย

ในการศกษาการคดไตรตรองของนกเรยน โดยจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบ แนวคดของสะเตมศกษา เปนการวจยแบบกงทดลอง กลมตวอยางเปนนกเรยนช นมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนปยะมหาราชาลย ประจาภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โดยมการคดเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง จานวน 2 หองเรยน แลวทาการจบสลากเพอกาหนดกลมทดลองและกลมควบคม ซงไดกลมทดลองเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/3 จานวน 35 คน และกลมควบคมเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/4 จานวน 36 คน ผลการวจยสามารถสรปไดวา การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษาสามารถพฒนาการคดไตรตรองของนกเรยนใหสงขน พจารณาไดจากผลการศกษาทชใหเหนวานกเรยน กลมทดลองมคะแนนเฉลยหลงเรยน (34.97) สงกวาคะแนนเฉลยกอนเรยน (26.37) อยางมนยสาคญ ทระดบ .05 และพบวาการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษายงสามารถพฒนาการคดไตรตรองของนกเรยนไดสงกวาการจดการเรยนรแบบปกต อยางมนยสาคญทระดบ .05 ทงนอาจ


เนองมาจากการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนการจดการเรยนรทเรมจากสถานการณปญหา ทเกยวของกบชวตประจาวน ซงชวยใหนกเรยนมความสนใจในการเรยนมากขน โดยเรมจากการรบรปญหา แลวนาไปสแนวทางแกไขปญหา โดยใชความสามารถของผ เ รยน ประสบการณ พนฐานความร ผานกระบวนการทางานกลม สงเสรมใหผเรยนสามารถสรางความรดวยตนเอง มการอภปรายรวมกนเปนกลม รวมกนแสดงความคดเหน ชวยใหผเรยนรจกวเคราะหขอมลอยางรอบคอบกอนการตดสนใจ สอดคลองกบงานวจยของ สรกลยา สงธมาตร [11] ซงศกษาความสามารถในการแกปญหา และการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 วชาคณตศาสตรเพมเตม เรอง บทประยกต 2 พบวาการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎ Constructivist และการจดกจกรรมการเรยนรแบบ PBL มประสทธภาพและประสทธผลเหมาะสม ควรนาไปประยกตใชในการเรยนการสอน และสอดคลองกบ พลศกด แสงพรมศร [3] ซงพบวานกเรยนทไดรบการเรยนรแบบสะเตมศกษามผลสมฤทธทางการเรยน และเจตคตตอการเรยนสงกวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบปกต จากการศกษายงสามารถสรปไดวา นกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษาอยในระดบมาก ซงสอดคลองกบ ศภวฒน ทรพยเกด [8] พบวานกเรยนมความพงพอใจตอการจดกจกรรมการเรยนรแบบสะเตมศกษาโดดเดนมากทสดคอ ดานบรรยากาศ ในชนเรยนทสนกสนาน และกระบวนการจดการเรยนรทมความนาสนใจ

จากการดาเนนการวจย ผวจยไดใชกลมตวอยางแบบเจาะจง ดงนนผลการวจยดงกลาวจงไมสามารถนาไปอางองกบกลมประชากรได จงควรทาวจยแบบทดลอง โดยการสมตวอยางทเปนตวแทนของประชากร เพอยนยนผลการวจยอกครง ในการจดการเรยนรโดยใชปญหาแบบฐานเชอมโยงกบแนวคดของสะเตมศกษา จะเปนเพยงการนาแนวคดของสะเตมศกษามาชวยในการจดการเรยนการสอน ดงนนสถานการณปญหาในกจกรรมการเรยนการสอนจงเปนเพยงสถานการณปญหาทางวทยาศาสตรหรอสถานการณปญหาในชวตจรง ซงในแตละสถานการณปญหานกเรยนจะมการใชสะเตมศกษาในการเรยนการสอนทแตกตางกนขนอยกบบรบทของสถานการณปญหา และเนองจากวชาคณตศาสตรเปนวชาพนฐานในการเรยนของทกวชา เชน วทยาศาสตร วศวกรรมศาสตร เทคโนโลย หรอวชาอนๆ ดงนนการจดการเรยนการสอนแบบสะเตมศกษา โดยใชคณตศาสตรเปนหลกจงคอนขางทาไดยาก นอกจากนในการจดกจกรรมการเรยนรดงกลาวเปนการจดกจกรรมในชนเรยนจรง ดงนนในการจดกจกรรมในแตละครงจงไมตอเนองกน และมเวลาจากด ซงทาใหในบางกจกรรมผเรยนอาจจะทาไมทนหรอหลงลมในบางครง เกดความไมตอเนองของกจกรรมการเรยนการสอนจงควรจดตารางเรยนใหเหมาะสม

ในการทาวจยครงถดไป อาจจะเพมกจกรรมการเรยนรทสามารถเชอมโยงไดหลากหลายวชา หรอเปนกจกรรมการเรยนรทผเรยนสามารถสรางชนงานไดจรง เพอเพมความสนใจ และทกษะกระบวนการแกปญหาของนกเรยน นอกจากนผวจยอาจจะศกษาวามการจดการเรยนการสอนแบบใดทเหมาะสมตอการพฒนาการคดไตรตรองของนกเรยน กตตกรรมประกาศ ขอขอบคณสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ทใหการสนบสนนเงนทนในการทาวจยตามโครงการสงเสรมการผลตครทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร (สควค.) ณ ศนยผลตคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน

เอกสารอางอง [1] กระทรวงศกษาธการ. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: ชมนม

สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2551. [2] นนทกาญจน ชนประหษฐ. การพฒนาโปรแกรมการวจยปฏบตการในชนเรยนเพอสงเสรมการคด

ไตรตรองของนสตคร ระหวางการฝกประสบการณวชาชพ: การทดลองแบบพหกรณศกษา. วทยานพนธ ปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553.


[3] พลศกด แสงพรมศร. การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนบรณาการ และเจตคตตอการเรยนวชาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการจดการเรยนร สะเตมศกษากบแบบปกต. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต: มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2558.

[4] ไพศาล สวรรณนอย.ม.ป.ป. (เมษายน, 18).การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (เอกสารประกอบการบรรยาย โครงการพฒนาการเรยนการสอน มหาวทยาลยขอนแกน).[ออนไลน]. ทมา : http://ph.kku.ac.th/thai/images/file/km/pbl-he-58-1.pdf. มนาคม, 2560.

[5] ภทฐกรณ พรมเมอง. ผลการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานตามแบบ ACTOR Model เพอสงเสรม ความสามารถในการคดไตรตรอง เรองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต: มหาวทยาลยนเรศวร, 2557.

[6] วจารณ พานช. วถสรางการเรยนรเพอศษยในศตวรรษท 21. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: ตถาตา พบลเคชน, 2555.

[7] ศรชย พงษวชย. การวเคราะหขอมลทางสถตดวยคอมพวเตอร. พมพครงท 19 (ฉบบปรบปรง). กรงเทพฯ : สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2551.

[8] ศภวฒน ทรพยเกด. การจดการเรยนรเพอเสรมสรางการคดเชงประมวลผล ดวยการจดการเรยนรแบบ สะเตมศกษา วชา การโปรแกรมและการประยกต ชนมธยมศกษาปท 4. วทยานพนธปรญญาครศาสตร มหาบณฑต: มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม, 2559.

[9] สานกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน. “ทกษะแหงอนาคตใหม: การเรยนรในศตวรรษท 21”, ชมชนการเรยนร. [ออนไลน].http://www.qlf.or.th/home/Contents/417. มนาคม, 2560.

[10] สาล ทองธว. “ความคดวเคราะหแบบตอบโต (Reflective thinking)” และ “สรปสาระจากการใช กรณศกษาในการสรางกระบวนการความคดวเคราะหแบบตอบโต”. เทคนคและวธการสอนในระดบประถมศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2538.

[11] สรกลยา สงธมาตร. การศกษาผลสมฤทธ ความสามารถในการแกปญหาและการคดวเคราะห กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร เรอง บทประยกต 2 ชนมธยมศกษาปท 1 ทจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎ Constructivist และการจดกจกรรมการเรยนรแบบ PBL. วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต: มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2557.

[12] สพรรณ ชาญประเสรฐ. “สะเตมศกษากบการจดการเรยนรในศตวรรษท 21”. นตยสารสถาบนสงเสรมการ สอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. ปท 42 (ฉบบท 186): หนาท 3; มกราคม-กมภาพนธ 2557.

[13] อไร คามณจนทร. การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตร และเจตคตตอการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ระหวางการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) กบการจดการเรยนรแบบวฎจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน. วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต: มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2552.

[14] J. Baron, Reflective Thinking as a Goal of Education, Intelligence 5 (1981), 291-309.


Documents

ผลการจัดการเรียนร้โดยใช้ ... · 2017-06-09 · The 22nd Annual Meeting in Mathematics (AMM 2017) . Department of Mathematics, Faculty