Asansör Muayene Talimatı - Kalitest Belgelendirme · ASANSÖR MUAYENE TALİMATI Sayfa 1/66 Asansör Muayene Talimatı T-20, Revizyon 06, 27.05.2016 KALİTEST BELGELENDİRME ve EĞİTİM

ASANSÖR MUAYENE TALİMATI Sayfa 1/66

Asansör Muayene

Talimatı

T-20, Revizyon 06, 27.05.2016

KALİTEST BELGELENDİRME ve EĞİTİM

HİZMETLERİ LTD. ŞTİ.

www.kalitest.com.tr

[email protected]

BU TALİMATIN TELİF HAKKI KALİTEST BELGELENDİRME VE EĞİTİM HİZMETLERİ LTD. ŞTİ.’NE AİTTİR.

İZİNSİZ KOPYA EDİLEMEZ. ELEKTRONİK NÜSHA. BASILMIŞ HALİ KONTROLSUZ KOPYADIR

http://www.kalitest.com.tr/

mailto:[email protected]


T-20, Revizyon 06, 27 Mayıs 2016 ONAY: TEKNİK MÜDÜR

AMAÇ VE KAPSAM

İnsanların ve/veya yüklerin taşınmasında kullanılan asansörlerin güvenli ve işletme

yönünden uygun şekilde çalıştığının tespiti için piyasaya arz edilmeden önce

2014/33/EU Asansör Yönetmeliği’ne uygunluğunu kontrol ederek (AT Tip

İncelemesi Modül B Ek IVb/Ürün Kalite Güvence Modül E EK X, Asansörün Son

Muayenesi Ek V, Tam Kalite Güvencesi Modül H1 Ek XI, Birim Doğrulaması Modül

G Ek VIII) muayenesini veya hizmete alındıktan sonra çevrenin, insanların ve

canlıların sağlık ve güvenliğini tehdit etmeyecek şekilde kullanımlarını sağlamak

üzere, “Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği, Asansör

Periyodik Kontrolleri İçin Yetkilendirilecek A Tipi Muayene Kuruluşlarına

Dair Tebliğ” ile TS EN ISO/IEC 17020, TS EN 81-1/2+A3, EN 81-80

Standartlarına göre asansörlerin yıllık muayenelerinin yapılarak kayıt altına

alınmasıdır. Denetim/Muayene ekibi tarafından yapılan asansör muayene ve deney

işlemlerini kapsar.

Asansör muayenelerinde kullanılan Elektrikli/Hidrolik Asansörler İçin Yıllık Kontrol

Listesi ve Elektrikli/Hidrolik Asansörler Tam Muayene ve Deney Raporunda yer

alan bazı hususlarla ilgili dikkat edilmesi gereken noktaları belirtmek amacıyla

hazırlanmıştır.

TANIMLAR

Bu talimatta geçen;

Mevcut asansör: Asansör Yönetmeliği’nin zorunlu uygulamaya girdiği

15/08/2004 tarihinden önce monte edilen ve halen kullanılmakta olan asansörü,

Yeni asansör: Asansör Yönetmeliği’nin zorunlu uygulamaya girdiği 15/08/2004

tarihinden sonra piyasaya arz edilen asansörü,

Asansör: Belirli seviyelerde hizmet veren, esnek olmayan ve yatay düzlemle

15°’den fazla bir açı oluşturan kılavuzlar boyunca hareket eden bir taşıyıcıya sahip

olan ve

(1) İnsanların, (2) İnsanların ve yüklerin, (3) Taşıyıcıya girilebiliyorsa, yani bir kişi

zorlanmadan taşıyıcıya girebiliyorsa ve taşıyıcı içine ya da taşıyıcı içindeki bir

kişinin kolayca ulaşabileceği şekilde yerleştirilmiş kontrollerle teçhiz edilmiş ise,

sadece yüklerin taşınmasına yönelik bir tertibatı,

Kamusal hizmet vermek amacıyla tasarlanan bina/yapı; Kamu kurum ve

kuruluşlarına ait mevcut resmî yapılar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel

alt yapı alanları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık

hizmet veren her türlü yapılar

ifade eder.



ÖNEMLİ BİLGİLER

Muayeneler esnasında yapılan doküman/belge kontrollerinde (avan proje uygunluk

kontrolleri, yangına dayanım belgeleri kontrolü..vb) doküman/belgelerin görülmesi

yeterli olacaktır. Belgelerin alınmasına gerek yoktur.

1/7/2005 tarih ve 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun “Geçici Madde 2- Kamu

kurum ve kuruluşlarına ait mevcut resmî yapılar, mevcut tüm yol, kaldırım, yaya

geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı

alanları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren

her türlü yapılar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren sekiz yıl içinde

engellilerin erişebilirliğine uygun duruma getirilir.”şeklinde olup, (Ek fıkra:

4/7/2012-6353/34 md.)’ya istinaden verilebilecek 2 sene ek süre ile bu süre

1/7/2015 tarihinde dolduğu için yukarıda ifade edilen yapılarda EN 81-70

standardının şartlarının sağlanmış olması gerekmektedir.

Periyodik kontrol aşamasında yapılacak deneyler, tekrarlamadan kaynaklanan aşırı

yıpranma veya asansörün güvenliğini azaltacak gerilimlere sebep olmamalıdır. Bu

durum özellikle güvenlik tertibatı ve tamponlar gibi elemanlar için geçerlidir. Bu

elemanlarla deney yapılırken, deney kabin boşken ve düşük hızlarda yapılmalıdır.

Elektrikli asansör kontrol listesinde yer alan 1.15, 1.26, 1.39, 3.6, 3.8, 3.9, 3.18,

4.5, 4.17, 5.11, 5.14 ve 7.4 maddelerinde belirtilen tehlikeli durumun mevcut

asansörde belirlenmesi durumunda, tespit edilen tehlikeli durumlar 48 ay boyunca

hafif kusurlu olarak tanımlanır ve mevcut asansöre ilgili idare adına periyodik

kontrolü yapan A tipi muayene kuruluşu tarafından mavi renkli bilgi etiketi iliştirilir.

4.19, 7.3 ve 7.5 maddelerinde belirtilen tehlikeli durumun mevcut asansörde tespit

edilmesi durumunda, mevcut asansöre bilgi etiketinin iliştirilmesi noktasında söz

konusu tehlikeler değerlendirme dışında tutulur.

Hidrolik asansör kontrol listesinde yer alan 1.28, 1.42, 3.13, 3.20, 3.22, 4.5, 4.17,

5.12, 5.14 ve 6.4 maddelerinde belirtilen tehlikeli durumun mevcut asansörde

tespit edilmesi durumunda, tespit edilen tehlikeli durumlar 48 ay boyunca hafif

kusurlu olarak tanımlanır ve mevcut asansöre ilgili idare adına periyodik kontrolü

yapan A tipi muayene kuruluşu tarafından mavi renkli bilgi etiketi iliştirilir. 4.19,

6.3 ve 6.5 maddelerinde belirtilen tehlikeli durumun mevcut asansörde tespit

edilmesi durumunda, mevcut asansöre bilgi etiketinin iliştirilmesi noktasında söz

konusu tehlikeler değerlendirme dışında tutulur.



TALİMAT

Muayene Öncesi İşlemler

Muayene sahasına gidilmeden önce kuruluş/bina yöneticisi ile görüşülerek mevcut

asansörün muayenesi için randevu alınır. Muayeneye katılacak kuruluşun ve

muayene heyetinin Kişisel koruyucu donanım (KKD)’ların ve kullanılacak cihazların

kalibrasyon durumlarının mevcudiyetleri kontrol edilir. Asansörle ilgili ihtiyaç

duyulan dokümanlar temin edilir. Eğer cihazlar firmada mevcut değilse, Cihaz

Takip Formu ve Kalibrasyon/Bakım Planı ile kontrol altında tutulan, Kalitest’e ait

cihazlar ve KKD’ler muayene sahasına götürülür ve muayene ve deneyler bu

cihazlar ve ekipmanlar kullanılarak gerçekleştirilir.

Kalitest’e ait cihazların kalibrasyon ve bakımları, Kalibrasyon Planları ile

Kalibrasyon Prosedürlerine uygun olarak Kalitest tarafından gerçekleştirilir.

Muayene esnasında firmaya ait cihazlar kullanıldığı zaman cihazların kalibrasyon

durumları kontrol edilir. Kalibrasyonu yapılmayan cihazlar Muayene ve Deneyler

esnasında kullanılmaz.

Kullanılacak ölçü aletleri;

Şerit metre Kumpas Multimetre Pens ampermetre Hız/Devir ölçer Newtonmeter Lüksmetre Termometre İzolasyon Test Cihazı Su terazisi

Ölçü aletlerinin kullanımı;

Şerit metre; Boyut ölçümleri için kullanılır. Kumpas; kabin ve kapı panelleri dayanım

kontrollerinde Kasnak kanal merkezlerinin tespitinde, Halat çapı, Kabloların çap ölçümlerinde vs. kullanılır.

Multimetre; Gerilim, akım, direnç ve frekans ölçümleri

yapılır. Bazı Pens ampermetreler multimetrenin yaptığı tüm ölçümleri yapabilmektedir.

Pens ampermetre; Akım ölçümlerinde kolaylık sağladığı için tercih edilir.



Takometre; Metre/Dakika cinsinden hız ölçümü,

Devir/Dakika cinsinden Devir ölçümü veya her ikisini yapabilir. Optik okuyuculu ve/veya sürtünme (temas)

yöntemi ile çalışır. Optik okuyucu sistemler kullanıldığında, tahrik kasnağı, saptırma kasnağı veya regülatörden ölçüm

yapılır. (Kasnak çapını tam bilmek önemlidir.)

Newtonmetre; Statik yükle yapılan testlerde kullanılır.

En Önemli Kullanım Alanı; Otomatik kapıların kapanma esnasında uyguladığı kuvveti ölçmek. Mekanik cihazlar

sadece yukarıdaki işlem için tavsiye edilir.

Lüksmetre; Kabin, makine dairesi, kuyu aydınlatması ışık şiddeti ölçümünde kullanılır.

Meger; Kabloların yalıtım direnci ölçümlerinde kullanılır.

-Motor sargılarındaki üç faz, nötr, toprak

-Kat kapı kilit devrelerine -Kabin aydınlatmasına,

GÜVENLİK HUSUSLARI

a) Muayeneye başlamadan önce kabin içi dış çepere köşeden köşeye çarpı

şeklinde “Kontrol Yapılmaktadır Kullanmayınız” ibareli emniyet şeritleri yapıştırılır.

Muayene sırasında mutlaka kişisel koruyucu donanım kullanılır.

b) Kabin üstüne çıkmadan önce; durak kapısı açılır, butondan kayıt verilir;

böylece kapı emniyet kontağının çalışır durumda olduğu kontrol edilir. Bakım

kumandası stop butonuna basılır, durak kapısı kapatılır, butondan kayıt verilir;

böylece stop butonunun çalışır durumda olduğu kontrol edilir. Durak kapısı açılır,

stop butonu kaldırılır, asansör revizyon konumuna alınır, durak kapısı kapatılır,

butondan kayıt verilir; böylece revizyon butonunun çalışır durumda olduğu

kontrol edilir. Kuyunun kontroller sırasında risk oluşturmayacak kadar aydınlık

olup olmadığı kontrol edilir.

c) Kuyu dibine girmeden önce; durak kapısı açılır, butondan kayıt verilir; böylece

kapı emniyet kontağının çalışır durumda olduğu kontrol edilir. Kuyuya girmeden

stop butonuna basılır, durak kapısı kapatılır, butondan kayıt verilir; böylece stop



butonunun çalışır durumda olduğu kontrol edilir. Kuyu dibinde su olup olmadığı

kontrol edilir.

ç) Kontrol edilen tüm topraklamaların birbirinden bağımsız olmasına dikkat edilir.

d) Güvenlik tertibatının aşağı ve yukarı yönde çalışması kontrol edilirken, kabin

içinde ve/veya kabin üstünde insan olmadığına dikkat edilir.

e) Makine dairesinde pano ile ilgili testler yapılmadan önce, alçak gerilim

dedektörü ile elektrik kaçağı olup olmadığı kontrol edilir.

Elektrikli Asansörlerde Kontrol Formlarının Kullanımı

TS EN 81-1 ve TS EN 81-80’e göre oluşturulmuş Form 238 Elektrikli Asansör Yıllık

Kontrol Formu dikkate alınarak muayene yapılır.

Hidrolik Asansörlerde Kontrol Formlarının Kullanımı

Hidrolik asansörlerde, TS EN 81-2 ve EN 81-80 standardına göre oluşturulan Form

290 Hidrolik Asansör Yıllık Kontrol Formu kullanılır.

Muayene Raporunun Oluşturulması

Form 238 Elektrikli ve Form 290 Hidrolik Asansör Yıllık Kontrol üzerinde (*) ile

işaretlenmiş maddelerde uygunsuzluk var ise, asansörün güvenli çalışmadığı ve

kapatılması gerektiğine karar verilmelidir.

Periyodik Kontrol Muayeneye Uygunluğun Belirlenmesi

Aşağıdaki hususlar oluşması durumunda periyodik kontrol için muayene

uygunluğunun sağlanmamasına neden olabilmektedir. Bunlar;

- Bakım yapan firma personelinin, periyodik kontrol için hazır bulunmaması,

- Asansörün muayene alanlarına erişilmesine engel durumların bulunması.(Ör:

Makine dairesinin kilitli olması, Kuyu dibinin su dolu olması vb.)

- Elektriğin kesik olması,

- Tesise girilememesi,

Ayrıca, Muayene sırasında bildirilen veya muayene personeli tarafından farkına

varılan herhangi uygunsuz bir durum olması veya muayene edilecek asansörlerin

yapılacak muayeneye uygunluğu konusunda herhangi bir tereddüt olması ya da

asansörlerin belirtilen tanımlamaya uyumlu olmaması veya muayene sırasında

muayene ekibinin ve muayenenin güvenliğini, erişimini, iletişimini engelleyecek,

istemli veya istem dışı gelişebilecek tüm unsurlarda muayene derhal sonlandırılır.



Muayene alanından güvenli bir alana geçilerek Muayene Şefine ve bina

yetkilisine bilgi verilir.

Muayenenin Gerçekleştirilmesi

Muayeneden geçirilecek asansörlerin, Yıllık kontrolü, asansörün bakımını üstlenen

asansör monte eden veya onun yetkili servisi nezaretinde gerçekleştirilir. Yıllık

kontrol aşamasında asansörde oluşabilecek hasarların tazmini, A tipi muayene

kuruluşunun mesleki sorumluluk sigortasından karşılanır.

Muayene ekibi muayeneye başlamadan önce, muayene edilecek asansör mahallini

güvenlik önlemleri açısından inceleyerek, asansörün muayene edildiğini gösteren

işaretin olup olmadığını kontrol eder.

Asansörler birim doğrulama yapılacaksa, 2014/33/EU Asansör Yönetmeliği EK I

ve varsa ilgili harmonize standardın muayene ve deneyler kısmında tanımlanan

muayene ve testler uygulanır ve ilgili muayene kontrol raporuna kaydedilir.

Asansörlere yıllık kontrolları yapılacaksa, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının

Asansör yıllık kontrol faaliyetlerinde görev alacak A tipi muayene kuruluşlarınca

uyulacak usul ve esaslara dair tebliğ’deki kontrol listesine göre muayenesi yapılır.

Muayene ekibi, Son kontrol Muayene Eğitiminde ve Yıllık Periyodik Kontrol

Muayene Eğitiminde tüm testleri asansörün imal edildiği tarihte geçerli olan

standartlara göre yapacaktır.

Aşağıda muayenede kullanılacak ilgili standart ve yapılması gereken test

ve deneyler tarif edilmiştir. Muayeneler, tehlike ve risk yaratmayacak

şekilde düşük hızda ve yüksüz olarak yapılacaktır.

MUAYENE

TS EN 81-1 ELEKTRİK ASANSÖRLER İÇİN KONTROL TALİMATI

S.N.

TS EN 81 -

80

MADDE

NUMARASI

STANDART AÇIKLAMA

KABİN İÇERİSİNDEKİ KONTROLLER

5.1

Beyan yükü, kişi sayısı, imal

yılı ve asansör monte edene

ilişkin bilgileri içeren etiket*

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 15.2.1

Kabinde, beyan yükü ( kg ), taşıyacağı

insan sayısı ve asansörün montaj yılı

belirtilmelidir. Kabinde montajcı veya

bakımcı firmanın iletişim bilgileri

belirtilmelidir.



5.2 Asansörün güvenli kullanımına ve

bakımına ilişkin bilgiler (5.15)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 15.5.3 /

15.2.

*(varsa) Durdurma anahtarının tahrik

elemanı kırmızı renkte olmalı ve

durdurma konumunun karıştırılması riski

olmayacak bir şekilde “DUR” kelimesiyle

işaretlenmelidir.

İmdat butonu (varsa), sarı renkli olmalı

ve ilgili sembol ile işaretlenmiş olmalıdır.

*Kapıyı tekrar açma butonu için ‘Kapı Aç’

sembolü kullanılmalıdır. (Semboller İçin

Bkz. İlgili Standart)

*Asansörün güvenlikle kullanılmasını

sağlayan talimat, gerekli olduğu

durumlarda kabinde bulunmalıdır. Bu

husus özellikle aşağıdaki durumlarda

geçerlidir:

a) Yükleme rampası hareketi kumandası

altında çalışan asansörlerde, bu çalışma

şekli ile ilgili talimat;

b) Kendiliğinden anlaşılır değilse, telefon

veya interkom ile ilgili kullanma talimatı;

c) Elle kapanan veya sürekli olarak bir

butona basmak suretiyle kapanan

kapıları olan kabinlerde asansörü

kullandıktan sonra kapıların kapanması

gerektiğini bildiren talimat.

5.3 Güvenli kabin taban alanı

beyan yükü oranı* (5.8.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 8.2.1

Kabinin, insanlar tarafından aşırı bir

şekilde yüklenmesini engellemek için

beyan yüküne bağlı olarak, kullanılabilir

kabin alanı Tablo 1 ve Tablo 2’de

belirtilen değerlerle sınırlandırılmalıdır.

Kabin alanı, kapı kapatıldıktan sonra

küpeşteden itibaren ölçülmelidir.

5.4 Kabin duvarlarının, taban ve

tavan yapısının uygunluğu

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 8.2

Kabin, tamamen, duvarlar, taban ve

tavan ile çevrelenmiş olmalıdır.

Kabindeki tahribat durumu gözle kontrol

edilmelidir.

5.5

Kabin kapısız asansörlerde çift

konumda kararlı acil

durdurma fonksiyonu**

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 14.2.2.2/

14.2.2.3

Bu tertibat; kabin kapısız tüm

asansörlerde aranmalıdır, kabin kapılı

asansörlerde iptal edilmelidir. Yükleme

rampası kumandası olan kabinler

haricinde kabinde durdurma tertibatı

kullanılmamalıdır.

5.6 Kabin kapısı otomatik olan

asansörlerde kapı açma butonu

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 8.8

Makina gücü ile otomatik çalışan

kapılarda (katlanır tipte kapılar dâhil),

kapanmakta olan kapının tekrar

açılmasını sağlayan bir tertibat diğer

kabin kumandalarının yanında

bulunmalıdır.

5.7 Kumanda butonları ve göstergeler

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 15.2.3.2

Kumanda tertibatları, görevlerine göre

açık bir şekilde işaretlenmelidir. Engelli

asansörleri ile ilgili kontroller 7.4

maddesine göre yapılmalıdır.



5.8 Kabin içerisinde normal

aydınlatma (5.8.8.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 8.17.1/

8.17.2/ 8.17.3

Kabin, döşeme seviyesinde ve kumanda

tertibatları üzerinde en az 50 lüks

şiddetinde bir aydınlatma sağlayacak

sabit bir elektrikli aydınlatma ile

donatılmalıdır. Engelli asansörleri ile ilgili

kontroller 7.4 maddesine göre

yapılmalıdır.

5.9 Kabin içerisinde acil durum

aydınlatması** (5.8.8.2)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 8.17.14

Normal aydınlatmanın yapılamadığı

durumlarda devreye girmek üzere, 1 W

gücündeki bir lâmbayı en az 1 saat

süreyle yakabilecek kapasitede,

otomatik şarjlı bir acil durum aydınlatma

düzeni bulunmalıdır. Bu aydınlatma,

normal elektriğin kesilmesiyle otomatik

olarak devreye girmelidir.

5.10 Alarm tertibatı* (5.14.3)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 14.2.3

Kabin içinde gerektiğinde dışarıdan

yardım istemek için, kolaylıkla fark

edilebilir ve erişilebilir bir tertibatın

(alarmın) varlığı kontrol edilir. Tertibat,

enerji kesintisi sırasında çalışmalı veya

şehir telefon şebekesine bağlı olmalı,

yardım edecek kişinin (Örn: bina

görevlisi) bulunduğu mahal (Örn: bina

görevlisi dairesi veya giriş katı durak

kapısı veya makina dairesi) ile sürekli iki

yönlü haberleşmeyi sağlamalıdır.

5.11 Makina dairesi ile kabin arasında

doğrudan haberleşme (5.14.4)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 14.2.3.4

Kabin içi ile acil durum çalışmasının

yürütüldüğü yer arasında doğrudan sesli

iletişimin mümkün olmadığı veya

asansörün seyir mesafesinin 30 m’yi

geçtiği durumlarda, kabin içi ile acil

durum çalışmasının yürütüldüğü yer

(makina dairesi ) arasında acil durum

kaynağından beslenen bir dâhili telefon

sistemi veya benzeri tesis edilmelidir.

5.12 Kabin yükü kontrol tertibatı** (5.14.5)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 14.2.5

* Asansör, kabinin aşırı yüklenmesi

durumunda, otomatik seviyeleme dâhil

kabinin normal harekete geçmesini

önleyen bir tertibatla donatılmalıdır.

* Mekanikler kuyu dibinde tetiklenerek

uygunluğu kontrol edilir.

* Elektroniklerde yük değeri (beyan

yükünün %110’u) ayarlanarak kontroller

yapılır.

5.13 Yeterli kabin havalandırması (5.8.7)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 8.16

* Deliksiz yüzeyli kapılara sahip

kabinlerde, kabinin alt ve üst

kısımlarında havalandırma menfezleri

bulunmalıdır. Havalandırma deliklerinin

yapım ve düzenlenmesi, 10 mm çapında

düz ve yuvarlak bir çubuğun, içeriden

dışarıya geçirilmesi mümkün olmayacak

bir şekilde olmalıdır.

* Kabin içindeki havalandırma cebri değil

doğal olmalıdır.

* Fan zorunlu değildir.



5.14 Katta durma ve seviyeleme

doğruluğu (5.2.2)

TS EN 81-1+A3

Madde 12.12

* 01/01/2012 tarihinden sonra piyasaya

arz edilen asansörlerde; kabinin durma

hassasiyeti ± 10 mm olmalıdır, ± 20

mm lik seviyeleme hassasiyeti

korunmalıdır. Kabinin örneğin yükleme

ve boşaltılma safhaları sırasında 20 mm

aşılırsa, bu düzeltilmelidir.

* 01/01/2012 tarihinden önce piyasaya


hassasiyeti ± 30 mm olmalıdır.

KABİN VE KAT KAPILARINDAKİ KONTROLLER

4.1 Asansör işletme talimatı

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 16.3

Asansörü kuran/imal eden firma veya

bakım firması bir işletme talimatı

vermelidir.

4.2 Kabin kapısı/kapıları (5.8.3)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 8.6/ 8.7/

8.8/ 8.9/ 8.10

* Kabin kapısı olmayan asansörler bu

maddede değerlendirilir.

* Makina gücü ile çalışan kabin kapısı

veya elle çalışan kabin kapısı takılabilir.

* Kabin kapıları yüzeyleri deliksiz

olmalıdır. Ancak yük asansörlerinde,

yukarı doğru açılan düşey hareketli, tel

kafesli veya delikli metal panelli sürmeli

kapılar kullanılabilir. Çalışma Koşulları ile

ilgili Bkz. İlgili Standart.

* Kapalı durumda iken kapı kanatları

arası, kanatlar ile kasa arası, kanatlar ile

eşik ve kasa üstü arasındaki açıklıklar en

fazla 10 mm olmalıdır.

4.3 Deliksiz kat ve kabin kapıları (5.7.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 7.2.3.1/

7.4.2.1

* Durak kapıları deliksiz olmalıdır.

* Kabin kapısı yoksa, sadece durak

kapısı değerlendirilmelidir.

* Kapılar, normal işletmedeyken,

sıkışmayacak, raydan çıkmayacak ve

hareket mesafesi sonunda yer

değiştirmeyecek bir yapıya sahip

olmalıdır.

4.4 Camlı kat ve kabin kapıları (5.7.3)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 7.2.3.2/

7.2.3.3/

7.2.3.4/

8.6.7.2/

8.6.7.3/

8.6.7.4

* Camdan yapılan kapı panelleri, bu

standarda uygun olarak uygulanacak

kuvvetlerin etkisiyle tahrip olmayacak

şekilde tespit edilmelidir.

* Cam paneller imalâtçının adı ve ticarî

markası, camın tipi ve kalınlığı (mesela:

8/8/0,76 mm) bilgilerini kapsayacak

şekilde işaretlenmelidir.

4.5

Camlı kat kapıları veya yatay

sürmeli kabin kapılarında

çocukların ellerinin

sürüklenmesine karşı tedbirler

(5.7.4)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 7.2.3.6/

8.6.7.5

* Çocukların ellerine zarar verecek bir

tasarım olmaması gereklidir. (Bkz İlgili

Standard)

* Yatay hareket eden otomatik sürmeli

kapılar için tedbirler; a) El ile cam arasındaki sürtünmenin

azaltılması;

b) 1,1 m yüksekliğe kadar camın

saydam olmaması;

c) Parmakların varlığının algılanması



veya

d) Eşdeğer diğer tedbirler.

4.6 Çok panelli sürmeli kapılar (5.7.10)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 7.7.6

* Bu madde tüm otomatik kapılı

asansörlerde kontrol edilmelidir.

* Bir sürmeli kapının, doğrudan mekanik

bağlantılı çok sayıda paneli varsa:

a) Durak kapılarının kapalı olduğunu

denetleyen tertibatın yalnız bir panel

üzerine konulmasına;

b) Teleskopik kapılarda tek bir

kilitlemenin diğer panellerin açılmasını

önlemesi kaydıyla, yalnız bir panelin

kilitlenmesine izin verilir.

4.7

Menteşeli kat kapısı

kapatıldığında çalışan, makina

gücü ile çalışan kabin kapıları

(5.7.12)

Kabin kapısı, sadece durak kapısı

kapatıldığında çalışmalıdır. Kapıların

tahribat durumu gözle muayene

edilmelidir.

4.8 Kat kapılarında aydınlatma (5.7.5)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 7.6.1

Kapıyı açıp kabine girmek isteyen bir

kullanıcı, kabin aydınlatması arızalı olsa

dahi, önünde ne olduğunu görebilecek

şekilde, durak kapıları civarındaki tâbiî

veya sunî aydınlatma döşeme

seviyesinde en az 50 lüks olmalıdır.

4.9 Kat kapı bağlantılarının

mukavemeti* (5.7.2)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 7.2.3.1/

7.4.2.1

* Kilitleri olan kapılar, kilitli durumda

iken yeterli mekanik dayanıma sahip

olmalıdır.




değiştirmeyecek bir yapıya sahip

olmalıdır. Kapıya 300 N kuvvet

uygulandığında alt ve üst kılavuzundan

çıkarak kuyuya düşmeyecek şekilde

monte edildiğine kanaat getirilmelidir.

4.10

Engelliler tarafından kullanılması

amaçlanan/amaçlanmayan kabin

ve kat kapılarında koruyucu

tertibat**

(5.7.6)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 7.5.2.1.1/

8.7.2.1.1

* Kapının kapanmasını engellemek için

gerekli olan kuvvet 150 N’u

geçmemelidir. Bu kural, kapı açılma

yolunun, ilk 1/3’lük kısmına

uygulanmaz.

* Otomatik kapılarda fotosel veya uygun

ayarlanmış sıkışma kontağı olmalıdır.

* Bkz. Periyodik Kontrol Talimatı - Özel

Hususlar

4.11 Kapı topraklama

bağlantıları**

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO Ek H

Asansöre ait gerilim taşımayan bütün

iletkenler topraklanmalıdır. Bütün

topraklama iletkenlerinin kumanda

panosundaki eş potansiyel barada

irtibatlandırılması gözle kontrol edilir.

Multimetre kullanılarak topraklama

sürekliliği testi (Örneğin; kabin üstünde

raylar, kapı kilitleri, kabin üstü

arasında,) yapılır. Topraklama olması

gereken yerlerde, nötr-toprak kısa

devresi yaptırılarak da kontrol yapılabilir.



4.12 Kabin ile kabin girişine bakan

kuyu duvarı arasındaki açıklık

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 11.2

Asansör kuyusu iç yüzeyi ile kabin eşiği

veya kabin kapısının çerçevesi veya

sürmeli kapılarda kapanan kenar

arasındaki yatay açıklık 0,15m’yi

aşmamalıdır. (İstisnalar için Bkz İlgili

standard) Bkz. Şekil 2

4.13 Kabin kapısı ile kat kapısı

arasındaki yatay mesafe (5.11.2)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 11.2.3/

11.2.4

* Kabin kapısı ile kapalı durak kapıları

arasındaki yatay açıklık veya kapılar

arasındaki girilebilir aralık normal

çalışmada 0,12 m’yi aşmamalıdır.

* Menteşeli durak kapıları ile katlanır

tipteki kabin kapılarının müşterek

kullanılması durumunda 0,15 m

çapındaki bir kürenin kapalı kapılar

arasındaki herhangi bir açıklığa sığması

mümkün olmamalıdır.

Bkz. Şekil 2

4.14

Kuyu iç yüzeyi ile kabin

eşiği/kabin kapısının çerçevesi

/sürmeli kapılarda kapanan kenar

arasındaki yatay mesafe

(5.11.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 8.9.3/ 11.2

* Mesafeyi azaltacak uygun vasıtalar

sağlanır veya uygun kabin kapısı

kilitleme tertibatları tespit edilir.

* Kabin eşiği ile durak kapısı eşiği

arasındaki yatay açıklık 35 mm’yi

aşmamalıdır.

Bkz. Şekil 2

4.15 Yay, amortisör, paten ve makara

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 7.7.3.1.7

Kilitleme hareketi; ağırlık kuvveti, sabit

mıknatıs veya yaylar etkisiyle

gerçekleşmeli ve sürdürülmelidir. Yaylar

kılavuzlanmış ve basınç altında çalışan

tipten olmalı, kilidin açık olduğu

konumda yayların sarımları birbirine

değmemelidir.

Sabit mıknatıs veya yayın çalışmasının

aksadığı durumlarda, yerçekiminin

etkisiyle kilit açılmamalıdır.

Kilit dili kilitli pozisyonda bir sabit

mıknatısın etkisiyle tutuluyorsa,

kilitlenme etkisinin basit araçlarla

ortadan kaldırılması mümkün

olmamalıdır (mesela: sıcaklık veya darbe

etkisi).

4.16 Kat butonları ve göstergeler*

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 7.6.2

Elle açılan durak kapılarında, kullanıcı

kapıyı açmadan önce, kabinin katta olup

olmadığını anlayabilmelidir. Bu amaçla;

a) Bir veya birden fazla ışık geçiren kapı

penceresi,

b) Veya: sadece kabin ilgili durakta

durunca veya durmak üzere iken

yanmasına izin verilen bir “katta” sinyali

bulunmalıdır. Bu sinyal, kabin durakta

durduğu sürece yanmalıdır.

4.17 Acil durumlarda kat kapılarının

özel alet kullanılarak açılması (5.7.8.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 7.7.3.2

* Durak kapıları kilit açma üçgenine

uyacak bir anahtar yardımıyla dışarıdan

açılabilmelidir.

* Makina dairesinde anahtar kullanımı ile

ilgili detaylı bilgi bulunmalıdır (kurtarma



talimatı veya harici bir talimat olabilir).

* Bu anahtar sorumlu kişilerde

bulunmalıdır.

4.18 Yatay sürmeli kapıların otomatik

olarak kapanması (5.7.9)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 7.7.3.2

Durak kapılarının kabin kapısı tarafından

tahrik edildiği durumlarda, kabin kilit

açılma bölgesinin dışında iken her ne

sebeple olursa olsun durak kapısı

açıldığında, bir tertibat (ağırlık veya yay)

durak kapısının otomatik olarak

kapanmasını temin etmelidir.

4.19 Yangına karşı dirençli kat kapıları (5.7.11)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 7.2.2

* 19/12/2007 tarihinden önce inşaat

ruhsatı alan yapılarda değerlendirme

dışında tutulur.

* Yangın Yönetmeliği'ne göre kapıların

yangın dayanımlı olması gerekir.


Hususlar

KUYU DİBİ VEYA KUYU İÇERİSİNDEKİ KONTROLLER

3.1 Kuyu alt boşluğuna güvenli erişim (5.5.8)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.7.3.2

* Durak kapısı dışında kuyuya giriş

kapısı varsa, muayene ve imdat kapıları,

muayene kapakları standarda uygun

olmalıdır.

* Başka bir giriş yoksa, yetkili kişilerin

kuyu alt boşluğuna güvenlik içinde girişi

için, durak kapısından kolayca

erişilebilen sürekli kuyuda bulunan bir

tertibat bulunmalıdır. Bu tertibat,

asansörün hareketli parçalarının çalışma

sahasına taşmamalıdır.

3.2 Kabin ve karşı ağırlıkta yeterli

tampon veya eşdeğeri** (5.10.2)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 10.3

* Asansörler yeterli kabin tamponları ile

teçhiz edilmelidir.

* 1 m/s hızın üstünde hidrolik tamponlar

veya AT Tip İnceleme Belgeleri'nin

uygun olmaları şartıyla poliüretan

tamponlar kullanılmalıdır.

3.3 Kuyu dibi acil durum

durdurma tertibatı* (5.5.9)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.7.3.4

Kuyu alt boşluğuna giriş kapısından ve

kuyu döşemesinden erişilebilen, uygun

bir durdurma anahtarı bulunmalıdır.

3.4 Kuyu aydınlatma anahtarı ve

yeterli kuyu aydınlatması (5.5.10)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.9

Asansör kuyusunda, durak kapıları

kapalı olsa dahi kabin tavanının ve kuyu

dibi döşemesinin 1 m üstünde en az 50

lüks şiddetinde bir aydınlatma sağlayan,

kuyunun tavanı ve tabanından en çok

0,5 m mesafede konulan birer adet

lamba ve bunların arasına konulacak

lamba(lar)dan meydana gelen sabit bir

aydınlatma tesisatı bulunmalıdır.

3.5

Kabin ve/veya karşı ağırlık

için uygun aşırı hız regülâtörü

tarafından harekete geçirilen

güvenlik tertibatı**

(5.9.2)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 9.8

* Kabinde, yalnız aşağı hareket yönünde

etkili olan, beyan yükü ile yüklü kabini

hız regülatörünün devreye girdiği hızda,

askı halatlarının kopması durumunda

dahi kılavuz raylarda frenleyecek ve

sabit tutacak bir güvenlik tertibatı

bulunmalıdır.



* Güvenlik tertibatının çalışmasından

önce veya çalışması sırasında, bir

elektrik güvenlik tertibatı (paraşüt

switchi) asansör motorunu

durdurmalıdır.

3.6 Kabinin yukarı doğru aşırı

hızlanmasına karşı koruma (5.9.4)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 9.10

* Yukarı yönde hareket eden kabinin

aşırı hızlanmasına karşı koruma

tertibatı; kabinin kontrolsüz hareketlerini

en az beyan hızının % 115’inde

durdurmalı veya en azından kabin hızını

karşı ağırlık tamponunun tasarımlandığı

hız seviyesine kadar azaltmalıdır.

* Periyodik kontrollerde testler düşük

hızda yapıldığı için bu testin yapılması

mümkün değildir. Etiket kontrolü ve

uygunluğu, frenin uygunluğu (dişlili

makinelerde frenin çift yönlü olup

olmaması, dişlisiz makinelerde makine

freninin CE işareti kontrol edilir) ve

regülatörün uygunluğu (dişlili

makinelerde çift yönlü olup olmaması)

kontrol edilir.

Not: Yukarı yön fren tüm asansörlerde

istenecek bir gerekliliktir.

3.7

Kabin ve/veya karşı ağırlık hız

regülâtörü halat gerginliği ve

halat gergi tertibatında elektrikli


(5.9.3)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 9.9.11.3

Regülatör halatının kopması veya aşırı

uzaması durumunda, uygun bir elektrik

güvenlik tertibatı asansörün motorunu

durdurmalıdır. (Hız regülatörü alt

makara (gergi makarası) switch)

3.8 Karşı veya dengeleme ağırlığı

ayırıcı bölmesi (5.5.5)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.6

* Karşı ağırlık veya dengeleme

ağırlığının hareket sahası, kuyu

tabanından en fazla 0,3 m’den başlayıp

en az 2,5 m yüksekliğe kadar uzanan

sert bir ayırıcı bölme ile korunmalıdır.

* Genişlik, en az karşı ağırlık veya

dengeleme ağırlığı genişliğinin her iki

yanına 0,1 m ilavesiyle bulunan

genişliğe eşit olmalıdır. Bu bölme delikli

malzemeden yapılmışsa, EN 294’e uygun

olmalıdır.

3.9

Aynı asansör kuyusu içerisinde

birden fazla asansör

bulunduğunda asansörler

arasında ayırıcı bölme

(5.5.6.2)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.6

* Asansör kuyusunda birden fazla

asansör varsa, farklı asansörlere ait

hareketli parçalar arasında ayırıcı bölme

bulunmalıdır. Bu bölme delikli


olmalıdır.

* Bu bölme en az, kabin, karşı ağırlık

veya dengeleme ağırlığının en alt

hareket noktasından başlayıp, en alt

durak seviyesinden en az 2,5 m

yüksekliğe kadar uzanmalıdır.

* Bölmenin genişliği, istisnalar haricinde,

bir kuyu dibinden diğerine geçişi

engelleyecek kadar olmalıdır.



3.10



bulunduğunda asansörler ile kuyu


(5.5.6.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.6

Kabin tavanı kenarının, bitişik asansörün

hareketli kısmına (kabin, karşı ağırlık

veya dengeleme ağırlığı) olan yatay

uzaklığı 0,5 m’den az ise, ayırıcı bölme,

tüm kuyu yüksekliğinde yapılmalıdır.

Ayırıcı bölmenin genişliği en az, hareketli

parçanın veya bunun korunması gereken

kısımlarının genişliğinin her iki yanına

0,1 m ilavesiyle elde edilen genişlik

kadar olmalıdır.

3.11

Denge halatı kılavuzlaması ve

denge halatı makarası

bağlantılarının kontrolü ve denge

halatı kontağı testi

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 9.6.1

* Denge halatı kullanıldığında standartda

tanımlı şartların sağlanması gerekir.

* Denge halatı veya denge zinciri

zorunlu değildir.

3.12 Gevşek halat veya zincir güvenlik

tertibatı (5.12.5)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 9.5.3

* Kabinin asılması için 2 halat veya 2

zincir kullanılması durumunda, halat

veya zincirin biri diğerine göre anormal

uzarsa, bir elektrik güvenlik tertibatı

asansörün durmasını sağlamalıdır.

* Tamburlu veya zincirli asansörler,

uygun bir elektrik güvenlik tertibatını

çalıştıran bir gevşek halat/ zincir

aygıtına sahip olmalıdır.

3.13 Kuyu alt ve üst boşluğunda

güvenlik alanı (5.5.7)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.7.1/

5.7.2/ 5.7.7.3

* Kuyu alt boşluğunda, bir yüzü üzerinde

duran, boyutları en az 0,5 m x 0,6 m x

1,0 m olan bir dikdörtgen bloğu içine

alabilecek bir mekân bulunmalıdır.

* Uygun olmayan durumlar için risk

analizi yapılmış ve gerekli tedbirlerin

alınmış olması gerekir.

3.14

Halatlar veya zincirler ile kasnak

veya makara arasına yabancı

cisim girmesine karşı koruma

(5.9.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 9.7.1

* Tüm dönen aksamların koruması

olmalıdır (Bkz. Tablo 3).

* Tahrik ve saptırma kasnakları ile zincir

makaraları için önlemler alınmalıdır. Bu

teçhizat:

a) Şahısların yaralanmasını,

b) Gevşek halatların veya zincirlerin,

kasnaktan veya makaralardan çıkmasını,

c) Halatlarla veya zincirlerle, kasnak

veya makara arasına yabancı maddelerin

girmesini engellemelidir.

3.15 Kat kapısı eşiği altında kuyu

duvarı (5.5.3)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.4.3

Kuyu duvarının düz bir satıh olması esas

alınmaktadır (gerekiyorsa, durak

kapılarında etek sacı kullanımıyla gerekli

ölçüler sağlanmalıdır). (Bkz İlgili

Standard)

3.16 Kabin etek sacı** (5.8.2)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 8.4

* Her kabinde, karşısındaki durak

kapısının genişliğinde, düşey bölümünün

yüksekliği en az 0,75 m olan, 2 cm

yatay izdüşümü olan bir kabin etek sacı

olmalıdır.

* Mesafenin uygun olmadığı durumlarda

risk analizi kapsamında

teleskopik/katlanabilir etek sacı

kullanılabilir.



3.17 Deliksiz duvarlı kuyu mahfazaları (5.5.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.2.1.

* Her asansör kuyusu

a) Duvar, kuyu tabanı ve kuyu tavanı ile

veya

b) Yeterli serbest hacim ile çevrilmiş

olmalıdır.

* Asansör kuyuları Yangın Yönetmeliğine

uygun olmalıdır.

3.18 Karşı ağırlık/dengeleme ağırlığı

kılavuzlama sistemi (5.10.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 10.2

* Karşı ağırlık veya dengeleme

ağırlığının yalnızca iki adet tel halatla

kılavuzlandığı yerlerde, kılavuzlama

sistemi:

* Dört tel halatlı hâle getirilmelidir veya

* En az ikişer adet sabit çelik ray ile

kılavuzlanmalıdır. Karşı ağırlık veya

dengeleme ağırlığı kılavuz raylarında

güvenlik tertibatı kullanılmıyorsa, raylar

sac profilden imal edilmiş olabilir. Bunlar

paslanmaya karşı korunmalıdır.

3.19

Kabin, karşı

ağırlık/dengeleme ağırlığı

altında erişilebilir alanlara

karşı koruma önlemleri*

(5.5.4)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.5

Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme

ağırlığının altında içine girilebilecek bir

mekân bulunduğunda kuyunun tabanı en

az 5000 N/m² hareketli yüke göre inşa

edilmeli ve

a) Karşı ağırlık tamponunun veya

dengeleme ağırlığının hareket sahası

altındaki beton kaide, sağlam zemine

kadar indirilmeli veya

b) Karşı ağırlık veya dengeleme

ağırlığında güvenlik tertibatı

kullanılmalıdır.

3.20

Karşı ağırlık için düzgün

çalışan güvenlik tertibatı

bulunması durumunda uygun

aşırı hız regülâtörü**

(5.9.2)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 9.8

* Kabinde kullanılan güvenlik tertibatı

için aynı şartları sağlayan uygun bir aşırı

hız regülatörü bulunmalıdır. Devreye

girdiği hız, kabindeki güvenlik tertibatını

çalıştıranın devreye girdiği hızdan büyük

olmalı, ancak bu fark % 10’dan fazla

olmamalıdır.

* Periyodik kontrollerde testler düşük

hızda yapıldığı için bu testin yapılması

mümkün değildir. Etiket kontrolü ve

uygunluğu, regülatörün çift yönlü olması

kontrol edilir.

* Bir elektrik güvenlik tertibatı

(regülatör switchi) asansör motorunu

durdurmalıdır.

3.21

Kuyu içinde mahsur kalan

kişilerinin acil kurtulması veya

kurtarılması

(5.5.11)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.10/

14.2.3

* Asansör kuyusu içinde çalışan kişilerin

mahsur kalma riski varsa ve kabinden

veya kuyu içinden kurtulabilmeleri için

önlemler alınmamışsa, bu risklerin

oluştuğu yerlere alarm tertibatı

konulmalıdır.

* Kuyu dibi güvenlik hacminden

erişilebilir olması tavsiye edilir.

* Kuyu dibi merdiveninden kilide erişim

mümkün değilse (kuyu dibinde kalma



riski olacağı varsayımıyla), kuyu dibinde

alarm olmalıdır. Bu durumda kabin altına

tesis edilmiş alarm sistemleri kabul

edilmez.



TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 15.7/

15.5.1/ 15.15

* Kuyu alt boşluğundaki durdurma

anahtarı üstünde veya yakınında,


olmayacak bir şekilde “DUR” kelimesi

bulunmalıdır.

* Kuyu dışında bakım kapıları yakınında:

“Asansör kuyusu” ikaz levhaları

bulunmalıdır.

3.23 Asansöre ait olmayan teçhizat

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.8

Asansör kuyusu sadece asansöre ait

olmalı, burada asansöre ait olmayan

kablo, tertibatlar vb. bulunmamalıdır.

3.24 Kuyu dibi prizi

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 13.6

Kuyu dibinde bulunması gereken prizler;

makine-motor devresinden bağımsız

topraklı priz bulunmalıdır.

3.25 Bükülgen kablo ve takoz

bağlantısı

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 13.5.1.3

Fleksbıl kablo bağlantıları ve

deformasyon gözle kontrol edilir.

3.26 Temizlik ve rutubet durumu

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.7.3.1 /

0.2.4

* Kuyu alt boşluğuna su sızması

engellenmiş olmalıdır.

* Güvenliği tehlikeye atabilecek her türlü

maddeye / malzemeye karşı gerekli

tedbir alınmalıdır. (Yağ, toz vb.)

KABİN ÜSTÜNDEKİ VE KUYU İÇERİSİNDEKİ KONTROLLER

2.1 Kabin üstünde bakım

kumandası* (5.14.2a)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 14.2.1.3

* Kabin üstünde kolay erişilebilir bir

kumanda tertibatı bulunmalıdır;

* İki konumlu ve yanlışlıkla

çalıştırılmaya karşı korunmuş anahtarla

devreye alınmalıdır.

* Kabinin yön hareketleri yanlışlıkla

çalıştırılmaya karşı korunmuş ve hareket

yönleri açıkça işaretlenmiş kumanda

butonlarına sürekli basılmak suretiyle

çalışabilmelidir.

* Uygun bir durdurma tertibatına da

sahip olmalıdır.

* Kabin hızı 0,63 m/s'yi aşmamalıdır;

* Kabinin normal hareket sınırları

aşılmamalıdır;

2.2 Kabin üstünde durdurma

tertibatı*

(5.14.2b)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 14.2.2

Bakım kumandası tertibatında acil

durdurma butonu (mantar stop)

bulunmalıdır. Bu tertibat;

*Makine gücü ile çalışan kapıları hizmet

dışı bırakmalı,

*Elektrikli elle kumanda varsa devre dışı

bırakmalı,

*Girişten max. 1m mesafede

bulunmalıdır.



2.3 Kabin üstünden düşmeye

karşı koruma* (5.8.6)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO8.13.3

* Kabin üstünün dış kenarından kuyu

duvarlarına, 30cm'den fazla bir yatay

mesafe varsa buralarda korkuluk

olmalıdır. Korkuluk; bir el tutamağı, 0,1

m yükseklikte bir ayak koruyucu ve

korkuluğun yarı yüksekliğinde

yerleştirilmiş bir ara çubuktan meydana

gelmelidir.

* Korkuluğun yüksekliği 0,85 m'ye kadar

yatay mesafe için en az 70cm, 85cm’den

büyük yatay mesafe için en az 1,1 m

olmalıdır.

2.4 Yeterli kabin tavanı ve varsa

imdat kapağı mukavemeti* (5.8.5)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 8.13.1 /

8.12.2

* Kabin üstü iki kişinin yükünü 0,2 m x

0,2 m’lik bir alanda taşıyabilmelidir.

* Kabin tavanında, insanların

kurtarılması ve boşaltılması için bir

imdat kapağı varsa, bunun boyutları en

az 0,35 m x 0,50 m olmalıdır. İmdat

kapakları kabin içine doğru

açılmamalıdır.

2.5 İmdat kapaklarının kilitlenmesi (5.8.4)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 8.12.4.1

İmdat kapakları veya imdat geçiş

kapıları elle kilitlenebilir bir tertibata

sahip olmalıdır. İmdat kapakları kabin

üstünden anahtara gerek olmadan,

kabin içinden ise kilit açma üçgenine

uyan bir anahtarla açılabilmelidir

2.6

Kabin ve karşı ağırlık askı

halatlarının ve bağlantı

elemanlarının genel

durumu**

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 9.1/ 9.2

* Halatların anma çapları en az 8 mm

olmalıdır, (Düşük çaplı halatların tip

inceleme belgesi olmalıdır.)

* Halatlarda tellenme ve aşınma

olmamalıdır.

* Kontra somunların eksikliği, gevşekliği,

klemens yönleri, eksik gupilya, halat

şişesi bağlantıları, deformasyon vb.

kontroller yapılır.

* Karşı ağırlık blokları sabitlenmelidir.

2.7 Kat kapısı kilitleme tertibatı** (5.7.7)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 7.7

* Normal çalışmada kabin bir durakta

hareketsiz durmadıkça veya bu kapının

kilit açılma bölgesi içinde durmak üzere

olmadıkça, durak kapılarının açılması


* Tam otomatik kapılı asansörlerde

kabin üzeri kontrolleri yapılırken, bakım

hızında asansör hareket ettirilirken

durak kapıları açılarak kilit kontrolleri

yapılabilir.

2.8

Kat kapısı kilitleme tertibatına

yetkisiz kişilerce

erişilememesi*

(5.7.8.2)

Durak kapılarının kilitleme tertibatlarına

asansör kuyusu dışından, kasıtlı hatalı

kullanıma karşı yetkisiz kişilerin erişimi

engellenmelidir;

a) Kuyu duvarları deliksiz olmalıdır veya

b) Durak kapısı kilitleme tertibatı

etrafına koruma tespit edilir.



2.9 Kısmen kapalı kuyularda

koruma önlemleri*

(5.5.1.2)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.2.1.2

Bir binanın içinde, yangının yayılmasına

karşı korunmak için asansör kuyusu

gerekli değilse, (mesela, büyük galeri

veya avlulardaki, kulelerdeki panorama

asansörleri), bu kuyu tamamen kapalı

olmak zorunda değildir.(Bkz Şekil 3)

2.10 Kuyu duvarı, kuyu tabanı ve

tavanının uygunluğu

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.3

* Kuyunun yapısı millî imar mevzuatına

uygun olmalı ve en azından; tahrik

makinasından, güvenlik düzeninin

çalışması sırasında kılavuz raylardan,

dengesiz yüklerden, tamponların

çalışmasından veya dengeleme halatı

gergi tertibatından, kabinin yükleme ve

boşaltılmasından vb. kaynaklanan

yüklere dayanabilecek şekilde olmalıdır.

* Kuyu duvarları yanıcı olmayan

malzemeden yapılmalıdır.

2.11 Klavuz raylar, bağlantı elemanları

ve bağlantının uygunluğu

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 10.1

* Asansörün güvenli çalışmasını

sağlamak için kılavuz raylar, kılavuz ray

bağlantıları ve tespit yerleri bunları

etkileyen yüklere ve kuvvetlere

yeterince dayanım göstermelidir.

* Ray-konsol bağlantılarında kaynak

kabul edilmez, tırnaklı olmak zorundadır.

Konsolların binaya tespiti kaynaklı

olabilir, ama civatalı bağlantı tavsiye

edilir.

2.12 Kuyu elektrik tesisatı

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 13.5

* Tesisat; boru veya kanallar içerisinden

geçirilmelidir.

* Mekanik korumanın kesintisizliğini

sağlamak için, iletken ve kabloların

koruyucu kılıfları anahtar kutuları veya

cihazların içine kadar sokulmalı veya

uygun bir rakor içinde son bulmalıdır.

2.13 Kuyu üst boşluğunda güvenlik

alanı (5.5.7)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.7.1.1

* Karşı ağırlık tam kapanmış tampon

üzerinde otururken, kabin üzerinde, 0,5

m x 0,6 m x 0,8 m boyutlarından küçük

olmayan, bir yüzeyi üzerinde duran

dikdörtgen bloğu alabilecek yer

bulunmalıdır.

(Gerekli hacim tampona oturma

durumunda sağlanmış olmalıdır.)






TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 15.3/ 15.15

* Kabin üstünde; durdurma anahtarı,

bakım kumandası anahtarı, hareket

yönü işaretleri, korkuluk (varsa)

üzerinde uyarı levhası veya yazısı

olmalıdır.

MAKİNA VEYA MAKARA DAİRESİNDEKİ KONTROLLER



1.1 Makina ve makara daireleri ve

güvenli erişim* (5.6.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 6.2/ 6.1.1

* Asansör tahrik makinaları ve bunlarla

ilgili donanımlar yangına dayanımlı

makina dairelerinde veya makine

dolabında olmalıdır.

* Özel hacimlerden geçmeye gerek

kalmadan, her zaman rahat ve güvenilir

bir şekilde kullanılabilmelidir.

* Tercihen normal basamakları olan

sabit merdivenlerle erişim olmalıdır.

Dayama merdivenleri için bkz. ilgili

standart.

* Sabit olarak tesis edilmiş aydınlatma

armatürleriyle yeterli şekilde

aydınlatılmalıdır.

1.2

Makine veya makara dairesi giriş

kapısı "kilit, açılma yönü ve uyarı

levhası"

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 6.3.3/ 15.4

* Giriş kapıları en az 0,6 m genişlikte ve

en az 1,8 m yükseklikte olmalıdır ayrıca

kapılar ve en az 0,8 m x 0.8 m’lik

döşeme kapakları makina dairesi içine

doğru açılmamalı ve içeriden anahtarsız

açılabilen kilitleri olmalıdır.

* Kapı veya döşeme kapaklarının dış

yüzlerine takılı "Asansör makina dairesi -

Tehlike yetkili olmayan giremez" ikaz

levhası olmalıdır.

* Giriş Kapıları veya döşeme kapakları

yangına dayanıklı malzemeden yapılmış

olmalıdır.

1.3 Kurtarma talimatı* "Türkçe"

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 15.4.3

Makina dairesinde, makina dolabında

veya acil durum ve deney panolarında

asansör tipine uygun kurtarma talimatı

olmalıdır.

1.4 Makina ve makara dairesinde

yeterli aydınlatma* (5.6.5)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 6.3.7/ 6.4.9

Çalışma alanlarında ve makina

mekânlarında, döşeme seviyesinde en az

200 lüks şiddetinde bir aydınlatma

sağlayacak sabit elektrik tesisatı

bulunmalıdır. Bu tesisat motor devresini

besleyen devreden bağımsız olmalıdır.

1.5 Makina veya makara dairesinde

kaymayan zemin (5.6.2)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO6.3.2

Makina dairesi döşemesi, şap atılmış

beton, baklavalı sac gibi kaymayan bir

yüzeye sahip olmalıdır.

1.6 Yeterli havalandırma

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 6.3.5

Makina daireleri uygun bir şekilde

havalandırılmalıdır. Doğal

havalandırmanın mümkün olmadığı

yerlerde klima veya bina içine açılan

menfezler kabul edilebilir.

1.7 Taşıma vasıtaları için metal

destek veya halkalar (5.6.6)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 6.3.8

* Taşıma kapasiteleri yazılmış metal

destekler veya taşıyıcı kancalar

olmalıdır.





TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 15.4/ 15.15

* Makina veya makara dairelerine giriş

için kullanılan kapı veya döşeme

kapaklarının dış yüzlerine Makine Dairesi

uyarı levhası takılı olmalıdır.

* Farklı asansörlerin parçaları aynı

makina ve/ veya makara dairesinde

bulunuyorsa, her asansör numara veya

harf ile işaretlenmelidir. Bu işaretler

asansörün bütün parçaları için

kullanılmalıdır (makina, kumanda

panosu, hız regülâtörü, elektrik

anahtarları vb.).

*Ana anahtarlar, aydınlatma anahtarları,

prizler ve pano işaretlemeleri yapılmış

olmalıdır.

1.9 Makina dairesinde farklı seviyeler

ve çıkıntılar (5.6.4)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 6.3.2.5

Makina dairesi döşemesinde kanallar

veya 0,50 m’den daha derin ve 0,50

m’den daha dar girintiler varsa, bunların

üstü kapatılmalıdır.

* Döşeme deliklerinde 5 cm çıkıntı

(pimaş vb.) olmalıdır.

1.10 Makina platformuna çıkış

merdiveni ve korkuluk

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 6.3.2.4

* Makina dairesindeki farklı seviyedeki

döşemeler arasında 0,50 m’den fazla bir

yükseklik farkı

varsa, korkuluğu olan merdiven veya

basamaklar bulunmalıdır.

* Makine platformundan düşme riski

varsa platform etrafında korkuluk

bulunmalıdır.

1.11 Makina dairesinde yatay açıklıklar (5.6.3)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 6.3.2

* Makine dairesindeki 2m çalışma

yüksekliği, 1.8m geçiş yüksekliği, dönen

parçalarının üstünde en az 0,3m serbest

alan, kumanda panoları ve bakım

yapılacak alanlarda yeterli serbest

mesafeler bulunmalıdır.




1.12 Volan üzerindeki yön işareti

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 15.4.3.1

* Elle kata getirme çarkı (volan)

üzerinde hareket yönü açıkça

belirtilmelidir.



1.13 Acil durum çalıştırma

sistemi** (5.12.2)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 12.5

* Kabinin, 400 N’yi geçmeyen beyan

yükü ile birlikte, yukarı yönde hareket

ettirilmesi için elle güç uygulanması

gerekiyorsa, tahrik makinası, acil durum

çalıştırması için bir el vasıtası (çark) ile

donatılmalıdır.

* Bu vasıtalar yerinden çıkarılabilir veya

makinadan sökülebilir ise, en geç, bu

vasıta makinaya bağlanacağı zaman,

uygun bir elektrik güvenlik tertibatı

devreye sokulmalıdır.

* Kabinin kilit açılma bölgesinde olup

olmadığı kolaylıkla kontrol

edilebilmelidir. Bu kontrol, örneğin, askı

veya hız regülatörü halatlarına işaretler

konularak sağlanabilir

* Kabin yükü 400 N’dan büyükse;

Makina dairesi, Makina dolabı veya Acil

durum ve deney panolarının üzerinde

bulunan elektrikli elle kumanda tertibatı

ile kontrol edilebilmelidir.

* Kurtaran sistemi zorunlu değildir.

1.14 Asansör beyan hızı*

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 12.6

* Asansörün hızı, beyan hızından %

5’ten fazla olmamalıdır.

* %8'den az olmaması tavsiye edilir.

1.15

Kabin kapıları açıkken kabinin

kontrolsüz hareketini önlemek

için tahrik makinası tasarımı

(5.9.4 ve

5.12.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 9.10/

12.4.2

* EN 81-1’e uygun bir tahrik makinası

olmalıdır veya

* EN 81-1 Madde 12.4.2’e uygun, %125

yükte asansörü durdurabilecek bir

elektromekanik fren tertibatı olmalıdır,

veya

* Kontrolsüz hareketi önlemek üzere

maksimum 0,9m'de devreye giren UCM

sistemi (istemdışı kabin hareketi) olması

gereklidir.

Not: Yukarı yön fren kontrolü 3.6

maddesinde yapılmaktadır.


Hususlar

1.16 Tahrik makinası*

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 9.3

* Tahrik makinesinde otomatik olarak

çalışan, şebeke geriliminin kesilmesinde

ve kumanda geriliminin kesilmesi

durumlarda uygun bir ivmeyle (çok sert

olmayacak şekilde) durduran bir fren

sistemi bulunmalıdır.

1.17

Tahrik makinasının

durdurulması ve durma

konumunun kontrolü**

(5.12.4)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 12.7

Besleme, kontakları motor devresinde

seri bağlı, birbirinden bağımsız iki adet

kontaktörle kesilmelidir.

1.18

Tahrik kasnağı, kasnak

kanallarının ve kasnak mili

yatağının kontrolü*

* Kasnak ve kanallardaki aşınma kontrol

edilir.

* Kasnak kanalları üzerinde halatların iz

yapıp yapmadığı kontrol edilir, halat

ayarlarının yapılması istenir.

* Kasnaklardaki çatlak vb. deformasyon



kontrolü yapılır.

1.19 Saptırma kasnağı ve sarılma

açısı*

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO Ek M


edilir.




* Kasnaklardaki çatlak vb.. deformasyon


Not: Asansörün normal çalışmasında,

tahrik yeteneğinde her hangi bir

uygunsuzluk tespit edilmezse, tasarımın

uygun olduğu kabul edilir ve sarılma

açısı ile ilgili her hangi bir uygunsuzluk

yazılamaz.

1.20

Gerektiği durumda, elektronik

aksamları içeren güvenlik

şalterleri şeklindeki elektrikli

güvenlik ekipmanları**

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 14.1.2.3.3

*A3’lü asansörlerde UCM (istemdışı

kabin hareketi) sistemi uygun ise bu

madde uygun olarak kabul edilir.

*A3’süz asansörlerde “uygulanmaz"

olarak işaretlenir.

1.21

Karşı ağırlık tampona oturmuş

iken kasnak kaydırma kontrolü ve

enerji kesintisinde ani duruş

kontrolü

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 9.3

* Karşı ağırlık tamponlar üzerine

oturduğunda, asansör makinası yukarı

yönde çalışıyorken boş kabini yukarı

kaldırmak mümkün olmamalıdır.

1.22 Kasnaktan veya makaradan çıkan

halat/zincire karşı koruma (5.9.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 9.7.1





teçhizat:







1.23




(5.9.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 9.7.1





teçhizat:









1.24 Kasnak, zincir makaraları

yaralamalarına karşı koruma (5.9.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 9.7.1





teçhizat:







1.25 Acil durdurma tertibatı*

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 14.2.2.1

* Makine dairesinde veya deney

panolarında, varsa Makara dairelerinde,

varsa yükleme rampası kumandası olan

asansörlerin kabininde acil durdurma

butonu olmalıdır.

*Makine dairesinde çalışma alanlarının

1m yakınında bulunmalıdır.

1.26 Zararlı malzeme bulunmayan

tesis "Örneğin; asbest" (5.1.4)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 0.3.1

Asansörde asbest gibi zararlı maddeler



Hususlar

1.27 Makine dairesinde kilitlenebilir

ana anahtarın bulunması (5.13.3)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 13.4.2

* Makina dairesi girişinden çabuk ve

kolay erişilebilen sabit “0” ve “1”

konumlarına sahip kilitlenebilir bir ana

şalter olmalıdır.

* Birden fazla asansör olduğunda hangi

asansörlere ait olduğu kolaylıkla ayırt

edilebilmelidir.

* Kurtaran sistemi olduğu durumlarda

anaşalter kurtaran sistemini de devre

dışı bırakmalıdır.

* Kabin, kuyu, makine dairesi

aydınlatma ve priz devrelerini

kesmemelidir.

* Makine dairesiz asansörlerde, besleme

panosu olmaması durumunda, kumanda

panosu içine koyulabilir.

1.28

Elektrik kuvvet panosunun

muhafazası ve pano içerisindeki

işaretlemeler

TS EN 81-2

MADDE NO

13.5.3/ 15.10

* Elektrik tesisatının kolay anlaşılmasını

sağlamak için gerekli işaretlemeler

yapılmalıdır.

* Elektrik donanımına temasa karşı en

az IP 2X koruma derecesi sağlanmalıdır.

1.29 Priz ve kuyu aydınlatma anahtarı

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 13.6

* Makina dairesi aydınlatması için

makina dairesi girişi yakınına bir anahtar

veya benzeri bir tertibat konulmalıdır.

* Kuyu aydınlatması makine dairesi ve

kuyu dibindeki vavyen anahtarla

sağlanmalıdır.

* Kabin üstünde, makina ve makara

dairelerinde ve kuyu dibinde bulunması

gereken prizler; makine-motor

devresinden bağımsız topraklı priz

bulunmalıdır.



1.30 Priz ve aydınlatma şalterleri

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 13.6





bulunmalıdır.

* Kabin, kuyu, makina ve makara

dairelerinin aydınlatma devreleri,

makinayı besleyen devreden

bağımsız olmalıdır

1.31 Sigortalar

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 13.6.3.3

* Kabin, kuyu aydınlatma ve makine

dairesi devreleri ayrı ayrı sigortalarla

korunmalıdır.

1.32 Kablo bağlantıları ve klemensler

(Kuvvet panosunda)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 13.5.3

* Klemensler ve konnektörler, bu amaç

için yapılan pano, buat veya dolapların

içinde bulunmalıdır. Gerilim 50V’tan

büyük ise uygun bir şekilde

işaretlenmelidir.

* Ana anahtar tarafından kesilmeyen

devrelere ait klemensler (varsa) açıkça

işaretlenmelidir.

1.33

Hata akımına karşı koruma**

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 14.1.1.3

Kaçak akım röleleri ile koruma

yapılmalıdır. 30 mA KAR kullanılması

gereken yerler maddede net bir şekilde

yazmaktadır. Buralar haricinde (örneğin

motor devresi) tasarıma göre seçilen

KAR (örneğin 300mA) kullanılabilir. Her

devre için ayrı ayrı (birbirinden

bağımsız) KAR tavsiye edilir, ancak

zorunlu değildir.

50 V AC'den daha büyük gerilim

altında olan kontrol devrelerine

sahip kat kumanda ve kat

göstergeleri ile emniyet

devrelerinde hata akımına karşı

koruma (30 mA)


altında çalışan asansör kabini

üzerindeki devrelerde hata

akımına karşı koruma (30 mA)

Kabin ve kuyu aydınlatmasına

dahil priz devreleri (30 mA)

Güç devresi ve buna bağlı

devrelerin ana şalterinde eşik

değeri topraklama direncine bağlı

olarak seçilen ve uygulanan hata

akımına karşı koruma

1.34 Topraklama**

TS EN 81-2

MADDE NO

13.1.3







sürekliliği testi (Örneğin; makine

dairesinde pano, metal aksamlar ile

makine şasesi arasında ) yapılır.

Topraklama olması gereken yerlerde,

nötr-toprak kısa devresi yaptırılarak da

kontrol yapılabilir.

1.35 Kumanda panosunun muhafazası

ve pano içerisindeki işaretlemeler

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 15.10



yapılmalıdır.

* Elektrik donanımına temasa karşı en



az IP 2X koruma derecesi sağlanmalıdır.



işaretlenmelidir.

1.36 Kumanda kartı ve kontaktör*

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 15.10

* Kumanda tablolarındaki kontaktör,

röle, sigorta ve bağlantı klemensleri,

kumanda şemasına uygun olarak

işaretlenmelidir. Sigorta tutucularının

üstünde veya yakınında, tip ve değer

gibi gerekli sigorta özellikleri

belirtilmelidir.

1.37

Tahrik makinası motoru

koruması* "Kısa devre, aşırı

ısınma (PTC devresi vb.)"

(5.13.2)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 13.3

Termik koruma (invertör sistemi veya

termik röle), motor sigortası (3’lü veya

4’lü) ve PTC devresinin varlığı ve


1.38 Emniyet devresi koruma*

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 14.1.2

Farklı maddelerde istenen elektrik

güvenlik tertibatından birinin devreye

girmesi durumunda, makinanın harekete

geçmesi engellenmeli veya tahrik

makinası hemen durmalıdır. (Acil stop,

regülatör switchi, kapı devresi vb..)

1.39 Motor hareket süresi sınırlayıcısı (5.12.6)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 12.10

Ayarlanan süre sonunda kayıt

verilmesine rağmen asansör hareket

etmiyorsa veya kabin veya karşı ağırlık,

aşağı yönde hareketleri sırasında

halatların tahrik kasnağı üzerinde

kaymasına neden olan bir engelle

karşılaştıklarında, tahrik tertibatının

enerjisini kesen ve enerjisiz durumda

tutan bir motor hareket süresi

sınırlayıcısı olmalıdır.

1.40

Güç faz sırası değişiminden

kaynaklanan hatalı

çalışmaların olmaması**

(5.14.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 14.1.1.1 J)

Faz koruma rölesinin varlığı ve

uygunluğu kontrol edilir. Asansörün

elektriği kesilir ve şebekeden gelen

fazlardan ikisinin yerleri değiştirilir. Faz

bağlantıları bu durumdayken, asansöre

elektrik ve hareket komutu verilir. Bu

durumda, asansör motorunun

çalışmaması gerekmektedir. Hız kontrol

cihazı ile çalışan motorlarda faz koruma

rölesi bulunması zorunlu değildir. Hatalı

çalışma olmaması uygun olarak

değerlendirilir.

1.41

Elektrik çarpmalarına karşı

koruma (IP2X) ile elektrik

donanımın korunması ve

işaretlenmesi

(5.13.1)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 13.5.3.3/

13.1.2

Makina ve makara mekânlarında

doğrudan temasa karşı korunma, en az

IP 2X koruma derecesine sahip

mahfazalarla sağlanmalıdır. IP kodu,

Uluslararası Koruma İşareti

(International Protection Marking) olarak

tanımlanır ve birinci basamak katı

cisimlere, ikinci basamak sıvı cisimlere

karşı koruma kriterini ifade eder. “X”

sembolü ise, o alanda herhangi bir

korunma sağlanmadığı anlamı

taşımaktadır. IP2X; çapı 12.5 mm’den



büyük olan katı cisimlere karşı korunma

sağlandığı ancak sıvı cisimlere karşı

korunma sağlanmadığı anlamına

gelmektedir.

1.42 Emniyet devre (Kumanda) şeması

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 16.2

Elektrik devre şemaları (CENELEC

sembolleri kullanılmalı). Devre şemaları,

güvenlik kurallarının değerlendirilmesi

için gerekli olan devrelerle

sınırlandırılabilir. Kullanılan sembol ve

işaretlerle ilgili açıklama listesi

verilmelidir.


(Kumanda panosunda)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 13.5.3



yapılmalıdır. Gerilim 50V’tan büyük ise

uygun bir şekilde işaretlenmelidir.



işaretlenmelidir.

1.44

Düzgün çalışan güvenlik

tertibatına uygun aşırı hız

regülâtörü**

(5.9.2)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 9.9

Kabin güvenlik tertibatlarını çalıştırmak

için beyan hızının % 115’ine eşit bir

hızdan önce devreye girmeyen bir hız

regülatörü olmalıdır. Devreye girme üst

sınırı fren tipine göre değişir. %115

değeri etiketinden kontrol edilir.

Regülatörün uygunluğuna düşük hızda

fren testi yapılırken karar verilir.

1.45 Sınır güvenlik kesicileri** (5.10.3)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 10.5

Kabin veya karşı ağırlık tampona

oturmadan önce devreye girerek tahrik

makinasını durduran sınır kesiciler

bulunmalıdır. (Makaralı şalter, füze vb..

olabilir.

1.46

İstem dışı kabin hareketlerine

karşı koruma** "01/01/2012

den sonra piyasaya arz edilen

asansörler için"

TS EN 81-1+A3

MADDE 9.11

İstem dışı kabin hareketlerine karşı

korumanın varlığı kontrol edilir; istem

dışı kabin hareketinin algılanması

halinde kabin eşiği ile durak eşiği

arasındaki düşey kot mesafesi

maksimum ± 1,2 metrelik seyirde

güvenlik tertibatı kabini durdurmalıdır.

Testler kapı açıkken yapılır.

1.47 Asansöre ait olmayan kanallar,

kablolar ve diğer cihazlar

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 6.3.1.1

Makina daireleri, asansörler dışında

başka bir amaç için kullanılmamalıdır.

Buralarda, asansörler için olanlar dışında

kanal, kablo veya cihaz bulunmamalıdır.

Soğutma amaçlı klima bulunabilir. Çatıya

çıkış, depo vb.. amaçlarla kullanılamaz.

1.48 Temizlik _

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 0.2.4

Güvenliği tehlikeye atabilecek her türlü

maddeye / malzemeye karşı gerekli

tedbir alınmalıdır. (Yağ, toz..vb)

MAKİNE DAİRESİZ ASANSÖRLER İÇİN EK KONTROLLER



6.1 Makinanın kuyu içerisindeki

bağlantılarının uygunluğu**

TS EN 81-1+A3

MADDE NO

6.4.1.1

Makina mesnetleri ve kuyu içinde

çalışma alanları, maruz kalacakları yük

ve kuvvetlere dayanacak şekilde inşa

edilmelidir.

6.2

Gerekli olduğu durumda

kabinin hareketini önlemek

için mekanik tertibat**

TS EN 81-1+A3

MADDE NO

6.4.3.1

* Makinalarda bakımın/kontrollerin kabin

içinden veya kabin üstünden yapılması

gerekiyorsa ve kabinin bakım/kontrolden

kaynaklanan kontrolsüz veya

beklenmedik herhangi bir hareketi kişiler

için tehlike oluşturabiliyorsa gerekli

tedbirler alınmalıdır.

* Kabinin kuyu tavanına takılmış

kancaya asıldığı durumlarda makine-

motorun elektriğini kesecek güvenlik

tertibatı (switch) olmalıdır.


Hususlar

6.3

Gerekli olduğu durumda kuyu

dibinde mekanik tertibatın

(makina kuyu dibinde ise)

kontrolü**

TS EN 81-1+A3

MADDE NO

6.4.4.1

Makinaların bakımın veya muayenesinin

kuyu alt boşluğundan yapıldığı ve bu

işlemlerin kabinin hareket ettirmesini

gerektirdiği veya bu işlemler nedeniyle

kabinin kontrolsüz ve beklenmeyen

şekilde hareket etmesinin mümkün

olabileceği durumlarda, güvenli çalışma

ortamı sağlanmalıdır.


Hususlar

6.4 Acil durum çalışması ve deney

işlemleri için tertibat**

TS EN 81-1+A3

MADDE NO 6.6

Asansörün tüm acil durum çalışmaları ve

gerekli dinamik deneyleri için, gerekli

tertibatlar asansör kuyusu dışından

taşımaya uygun olarak bir

panonun/panoların üzerinde

bulunmalıdır.

DİĞER KONTROLLER

7.1

Kuyuya ve kuyu alt boşluğuna

erişim için kilitleme

tertibatları**

(5.5.2)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.2.2

Kapı ve kapakların, anahtarsız kapanıp

kilitlenebilen kilitleri olmalıdır. Muayene

ve imdat kapıları kilitli olsalar bile, kuyu

içinden anahtarsız açılabilmelidir.

Asansörün çalışması ancak, kapı ve

kapakların kapalı olması durumunda

mümkün olmalıdır.

7.2

Asansör kuyusuna açılan ve

kuyu alt boşluğuna erişim

sağlayan muayene ve imdat

kapakları**

(5.5.2)

TS 10922 EN

81-1 MADDE

NO 5.2.2

Kullanıcıların güvenliği veya servis için

zorunlu olan durumların dışında,

muayene ve imdat kapıları ile muayene

kapaklarının yapımına izin verilmez. Bkz

İlgili Standard

7.3 Kasıtlı tahribata karşı tedbirler (5.3) TS EN 81-71


ruhsatı alan kamusal hizmet veren

yapılar harici yapılarda değerlendirme

dışında tutulur.

* Kamuya açık alanlarda (metro, üst

geçit, gar, spor stadyumları, tren

istasyonları, hastanelerde acil servis

bölümleri vs.) ilgili standarda uygun



olması gerekir.

* Tescil öncesi muayenelerde bilhassa

dikkat edilmesi gerekir.


Hususlar

7.4 Engelli kişiler için erişim

sağlamaya yönelik tedbirler (5.2.1) TS EN 81-70


ruhsatı alan kamusal hizmet veren

yapılar harici yapılarda (ilgili idare

tarafından onaylanan asansör avan

ve/veya uygulama projelerine uygun

olacak şekilde monte edilen asansörlerin

periyodik kontrollerinde) değerlendirme

dışında tutulur, kamusal hizmet veren

yapılarda (kapasite ve boyut dâhil) EN

81-70 standardına göre inceleme yapılır.




Hususlar

7.5 Yangın durumunda, çalıştırmaya

yönelik tedbirler (5.4) TS EN 81-73



dışında tutulur.




Hususlar

TS EN 81-2 HİDROLİK ASANSÖRLER İÇİN KONTROL TALİMATI

S.N.

TS EN 81 -

80

MADDE

NUMARASI

STANDART AÇIKLAMA

KABİN İÇERİSİNDEKİ KONTROLLER

5.1

Beyan yükü, kişi sayısı, imal

yılı ve asansör monte edene

ilişkin bilgileri içeren etiket*

TS EN 81-2

MADDE NO

15.2.1

Kabinde, beyan yükü ( kg ), taşıyacağı

insan sayısı ve asansörün montaj yılı

belirtilmelidir. Kabinde montajcı veya

bakımcı firmanın iletişim bilgileri

belirtilmelidir.



TS EN 81-2

MADDE NO

15.5.3/ 15.2.

*(varsa) Durdurma anahtarının tahrik

elemanı kırmızı renkte olmalı ve durdurma

konumunun karıştırılması riski olmayacak

bir şekilde “DUR” kelimesiyle

işaretlenmelidir. İmdat butonu (varsa),

sarı renkli olmalı ve ilgili sembol ile

işaretlenmiş olmalıdır.

*Kapıyı tekrar açma butonu için ‘Kapı Aç’

sembolü kullanılmalıdır. (Semboller İçin



Bkz. İlgili Standart)

*Asansörün güvenlikle kullanılmasını

sağlayan talimat, gerekli olduğu

durumlarda kabinde bulunmalıdır. Bu

husus özellikle aşağıdaki durumlarda

geçerlidir:

a) Yükleme rampası hareketi kumandası

altında çalışan asansörlerde, bu çalışma

şekli ile ilgili talimat;

b) Kendiliğinden anlaşılır değilse, telefon

veya interkom ile ilgili kullanma talimatı;

c) Elle kapanan veya sürekli olarak bir

butona basmak suretiyle kapanan kapıları

olan kabinlerde asansörü kullandıktan

sonra kapıların kapanması gerektiğini

bildiren talimat.

5.3 Güvenli kabin taban alanı

beyan yükü oranı* (5.8.1)

TS EN 81-2

MADDE NO 8.2.1

Kabinin, insanlar tarafından aşırı bir

şekilde yüklenmesini engellemek için

beyan yüküne bağlı olarak, kullanılabilir

kabin alanı Tablo 1 ve Tablo 2’de belirtilen

değerlerle sınırlandırılmalıdır. Kabin alanı,

kapı kapatıldıktan sonra küpeşteden

itibaren ölçülmelidir.

5.4 Kabin duvarlarının, taban ve

tavan yapısının kontrolü

TS EN 81-2

MADDE NO 8.2

Kabin, tamamen, duvarlar, taban ve tavan

ile çevrelenmiş olmalıdır. Kabindeki

tahribat durumu gözle kontrol edilmelidir.

5.5

Kabin kapısız asansörlerde çift

konumda kararlı acil

durdurma fonksiyonu**

TS EN 81-2

MADDE NO

14.2.2.2/

14.2.2.3

Bu tertibat; kabin kapısız tüm asansörlerde

aranmalıdır, kabin kapılı asansörlerde iptal

edilmelidir. Yükleme rampası kumandası

olan kabinler haricinde kabinde durdurma

tertibatı kullanılmamalıdır.

5.6 Kabin kapısı otomatik olan

asansörlerde kapı açma butonu

TS EN 81-2

MADDE NO 8.8

Makina gücü ile otomatik çalışan kapılarda

(katlanır tipte kapılar dâhil), kapanmakta

olan kapının tekrar açılmasını sağlayan bir

tertibat diğer kabin kumandalarının

yanında bulunmalıdır.

5.7 Kumanda butonları ve göstergeler

TS EN 81-2

MADDE NO

15.2.3.2

Kumanda tertibatları, görevlerine göre açık

bir şekilde işaretlenmelidir. Engelli

asansörleri ile ilgili kontroller 7.4


5.8 Kabin içerisinde normal

aydınlatma

(5.8.8.1)

TS EN 81-2

MADDE NO

8.17.1/ 8.17.2/

8.17.3

Kabin, döşeme seviyesinde ve kumanda

tertibatları üzerinde en az 50 lüks

şiddetinde bir aydınlatma sağlayacak sabit

bir elektrikli aydınlatma ile donatılmalıdır.

Engelli asansörleri ile ilgili kontroller 7.4


5.9 Kabin içerisinde acil durum

aydınlatması** (5.8.8.2)

TS EN 81-2

MADDE NO

8.17.14

Normal aydınlatmanın yapılamadığı

durumlarda devreye girmek üzere, 1 W

gücündeki bir lâmbayı en az 1 saat süreyle

yakabilecek kapasitede, otomatik şarjlı bir

acil durum aydınlatma düzeni

bulunmalıdır. Bu aydınlatma, normal

elektriğin kesilmesiyle otomatik olarak

devreye girmelidir.



5.10 Alarm tertibatı* (5.14.3)

TS EN 81-2

MADDE NO

14.2.3

Kabin içinde gerektiğinde dışarıdan yardım

istemek için, kolaylıkla fark edilebilir ve

erişilebilir bir tertibatın (alarmın) varlığı

kontrol edilir. Tertibat, enerji kesintisi

sırasında çalışmalı veya şehir telefon

şebekesine bağlı olmalı, yardım edecek

kişinin (Örn: bina görevlisi) bulunduğu

mahal (Örn: bina görevlisi dairesi veya

giriş katı durak kapısı veya makina dairesi)

ile sürekli iki yönlü haberleşmeyi

sağlamalıdır.

5.11 Kabin yükü kontrol tertibatı** (5.14.5)

TS EN 81-2

MADDE NO

14.2.5

* Asansör, kabinin aşırı yüklenmesi

durumunda, otomatik seviyeleme dâhil

kabinin normal harekete geçmesini

önleyen bir tertibatla donatılmalıdır.

* Mekanikler kuyu dibinde tetiklenerek


* Elektroniklerde yük değeri (beyan

yükünün %110’u) ayarlanarak kontroller

yapılır.

5.12 Makina dairesi ile kabin arasında

doğrudan haberleşme (5.14.4)

TS EN 81-2

MADDE NO

14.2.3.4

Kabin içi ile acil durum çalışmasının

yürütüldüğü yer arasında doğrudan sesli

iletişimin mümkün olmadığı veya

asansörün seyir mesafesinin 30 m’yi

geçtiği durumlarda, kabin içi ile acil durum

çalışmasının yürütüldüğü yer (makina

dairesi ) arasında acil durum kaynağından

beslenen bir dâhili telefon sistemi veya

benzeri tesis edilmelidir.

5.13 Yeterli kabin havalandırması (5.8.7) TS EN 81-2

MADDE NO 8.18

* Deliksiz yüzeyli kapılara sahip

kabinlerde, kabinin alt ve üst kısımlarında

havalandırma menfezleri bulunmalıdır.

Havalandırma deliklerinin yapım ve

düzenlenmesi, 10 mm çapında düz ve

yuvarlak bir çubuğun, içeriden dışarıya

geçirilmesi mümkün olmayacak bir şekilde

olmalıdır.

* Fan zorunlu değildir. (Kabin içindeki

havalandırma

cebri değil doğal olmalıdır).

5.14 Katta durma ve seviyeleme

doğruluğu (5.2.2)

TS EN 81-2+A3

Madde 12.15

* 01/01/2012 tarihinden sonra piyasaya


hassasiyeti ± 10 mm olmalıdır, ± 20 mm

lik seviyeleme hassasiyeti korunmalıdır.

Kabinin örneğin yükleme ve boşaltılma

safhaları sırasında 20 mm aşılırsa, bu

düzeltilmelidir.

* 01/01/2012 tarihinden önce piyasaya arz

edilen asansörlerde; kabinin durma

hassasiyeti ± 30 mm olmalıdır.

KABİN VE KAT KAPILARINDAKİ KONTROLLER

4.1 Asansör işletme talimatı TS EN 81-2

MADDE NO 16.3

Asansörü kuran/imal eden firma veya

bakım firması bir işletme talimatı

vermelidir.



4.2 Kabin kapısı/kapıları (5.8.3)

TS EN 81-2

MADDE NO 8.6/

8.7/ 8.8/ 8.9/

8.10

* Kabin kapısı olmayan asansörler bu

maddede değerlendirilir.

* Makina gücü ile çalışan kabin kapısı veya

elle çalışan kabin kapısı takılabilir.

* Kabin kapıları yüzeyleri deliksiz olmalıdır.

Ancak yük asansörlerinde, yukarı doğru

açılan düşey hareketli, tel kafesli veya

delikli metal panelli sürmeli kapılar

kullanılabilir. Çalışma Koşulları ile ilgili Bkz.

İlgili Standart.

* Kapalı durumda iken kapı kanatları arası,

kanatlar ile kasa arası, kanatlar ile eşik ve

kasa üstü arasındaki açıklıklar en fazla 10

mm olmalıdır.

4.3 Deliksiz kat ve kabin kapıları (5.7.1)

TS EN 81-2

MADDE NO

7.2.3.1/ 7.4.2.1

* Durak kapıları deliksiz olmalıdır.

* Kabin kapısı yoksa, sadece durak kapısı

değerlendirilmelidir.




değiştirmeyecek bir yapıya sahip olmalıdır.

4.4 Camlı kat ve kabin kapıları (5.7.3)

TS EN 81-2

MADDE NO

7.2.3.2/

7.2.3.3/

7.2.3.4/

8.6.7.2/

8.6.7.3/

8.6.7.4

* Camdan yapılan kapı panelleri, bu

standarda uygun olarak uygulanacak

kuvvetlerin etkisiyle tahrip olmayacak

şekilde tespit edilmelidir.

* Cam paneller imalâtçının adı ve ticarî

markası, camın tipi ve kalınlığı (mesela:

8/8/0,76 mm) bilgilerini kapsayacak

şekilde işaretlenmelidir.

4.5

Camlı kat kapıları veya yatay

sürmeli kabin kapılarında

çocukların ellerinin

sürüklenmesine karşı tedbirler

(5.7.4)

TS EN 81-2

MADDE NO

7.2.3.6/ 8.6.7.5

* Çocukların ellerine zarar verecek bir

tasarım olmaması gereklidir. (Bkz İlgili

Standard)

* Yatay hareket eden otomatik sürmeli

kapılar için tedbirler; a) El ile cam arasındaki sürtünmenin

azaltılması;

b) 1,1 m yüksekliğe kadar camın saydam

olmaması;

c) Parmakların varlığının algılanması veya

d) Eşdeğer diğer tedbirler.

4.6 Çok panelli sürmeli kapılar (5.7.10) TS EN 81-2

MADDE NO 7.7.6

* Bu madde tüm otomatik kapılı

asansörlerde kontrol edilmelidir.

* Bir sürmeli kapının, doğrudan mekanik

bağlantılı çok sayıda paneli varsa:

a) Durak kapılarının kapalı olduğunu

denetleyen tertibatın yalnız bir panel

üzerine konulmasına;

b) Teleskopik kapılarda tek bir kilitlemenin

diğer panellerin açılmasını önlemesi

kaydıyla, yalnız bir panelin kilitlenmesine

izin verilir.

4.7

Menteşeli durak kapısı

kapatıldığında çalışan, makina

gücü ile çalışan kabin kapıları

(5.7.12)

Kabin kapısı, sadece durak kapısı

kapatıldığında çalışmalıdır. Kapıların

tahribat durumu gözle muayene



edilmelidir.

4.8 Kat kapılarında aydınlatma (5.7.5) TS EN 81-2

MADDE NO 7.6.1

Kapıyı açıp kabine girmek isteyen bir

kullanıcı, kabin aydınlatması arızalı olsa

dahi, önünde ne olduğunu görebilecek

şekilde, durak kapıları civarındaki tâbiî

veya sunî aydınlatma döşeme seviyesinde

en az 50 lüks olmalıdır.

4.9 Kat kapı bağlantılarının

mukavemeti* (5.7.2)

TS EN 81-2

MADDE NO

7.2.3.1/ 7.4.2.1

* Kilitleri olan kapılar, kilitli durumda iken

yeterli mekanik dayanıma sahip olmalıdır.




değiştirmeyecek bir yapıya sahip olmalıdır.

Kapıya 300 N kuvvet uygulandığında alt ve

üst kılavuzundan çıkarak kuyuya

düşmeyecek şekilde monte edildiğine

kanaat getirilmelidir.

4.10

Engelliler tarafından

kullanılması

amaçlanan/amaçlanmayan

kabin ve kat kapılarında

koruyucu tertibat*

(5.7.6)

TS EN 81-2

MADDE NO

7.5.2.1.1/

8.7.2.1.1

* Kapının kapanmasını engellemek için

gerekli olan kuvvet 150 N’u geçmemelidir.

Bu kural, kapı açılma yolunun, ilk 1/3’lük

kısmına uygulanmaz.

* Otomatik kapılarda fotosel veya uygun

ayarlanmış sıkışma kontağı olmalıdır.


Hususlar

4.11 Kapı topraklama

bağlantıları**

TS EN 81-2

MADDE NO Ek H







sürekliliği testi (Örneğin; kabin üstünde

raylar, kapı kilitleri, kabin üstü arasında,)

yapılır. Topraklama olması gereken

yerlerde, nötr-toprak kısa devresi

yaptırılarak da kontrol yapılabilir.

4.12 Kabin ile kabin girişine bakan

kuyu duvarı arasındaki açıklık

TS EN 81-2

MADDE NO 11.2

Asansör kuyusu iç yüzeyi ile kabin eşiği

veya kabin kapısının çerçevesi veya

sürmeli kapılarda kapanan kenar

arasındaki yatay açıklık 0,15 m’yi

aşmamalıdır. (İstisnalar için Bkz İlgili

standard) Bkz. Şekil 2

4.13 Kabin kapısı ile kat kapısı

arasındaki yatay mesafe (5.11.2)

TS EN 81-2

MADDE NO

11.2.3/ 11.2.4

* Kabin kapısı ile kapalı durak kapıları

arasındaki yatay açıklık veya kapılar

arasındaki girilebilir aralık normal

çalışmada 0,12 m’yi aşmamalıdır.

* Menteşeli durak kapıları ile katlanır

tipteki kabin kapılarının müşterek

kullanılması durumunda 0,15 m çapındaki

bir kürenin kapalı kapılar arasındaki

herhangi bir açıklığa sığması mümkün

olmamalıdır. Bkz. Şekil 2



4.14

Kuyu iç yüzeyi ile kabin

eşiği/kabin kapısının çerçevesi

/sürmeli kapılarda kapanan kenar

arasındaki yatay mesafe

(5.11.1)

TS EN 81-2

MADDE NO

8.9.3/ 11.2

* Mesafeyi azaltacak uygun vasıtalar

sağlanır veya

* Uygun kabin kapısı kilitleme tertibatları

tespit edilir.

* Kabin eşiği ile durak kapısı eşiği

arasındaki yatay açıklık 35 mm’yi

aşmamalıdır. Bkz. Şekil 2

4.15 Yay, amortisör, paten ve makara

TS EN 81-2

MADDE NO

7.7.3.1.7

Kilitleme hareketi; ağırlık kuvveti, sabit

mıknatıs veya yaylar etkisiyle

gerçekleşmeli ve sürdürülmelidir. Yaylar

kılavuzlanmış ve basınç altında çalışan

tipten olmalı, kilidin açık olduğu konumda

yayların sarımları birbirine değmemelidir.

Sabit mıknatıs veya yayın çalışmasının

aksadığı durumlarda, yerçekiminin

etkisiyle kilit açılmamalıdır.

Kilit dili kilitli pozisyonda bir sabit

mıknatısın etkisiyle tutuluyorsa, kilitlenme

etkisinin basit araçlarla ortadan

kaldırılması mümkün olmamalıdır (mesela:

sıcaklık veya darbe etkisi).

4.16 Kat butonları ve göstergeler* TS EN 81-2

MADDE NO 7.6.2

Elle açılan durak kapılarında, kullanıcı

kapıyı açmadan önce, kabinin katta olup

olmadığını anlayabilmelidir. Bu amaçla;

a) Bir veya birden fazla ışık geçiren kapı

penceresi,

b) Veya: sadece kabin ilgili durakta

durunca veya durmak üzere iken

yanmasına izin verilen bir “katta” sinyali

bulunmalıdır. Bu sinyal, kabin durakta

durduğu sürece yanmalıdır.

4.17 Acil durumlarda kat kapılarının

özel alet kullanılarak açılması

(5.7.8.1)

TS EN 81-2

MADDE NO

7.7.3.2

* Durak kapıları kilit açma üçgenine

uyacak bir anahtar yardımıyla dışarıdan

açılabilmelidir.

* Makina dairesinde anahtar kullanımı ile

ilgili detaylı bilgi bulunmalıdır (kurtarma

talimatı veya harici bir talimat olabilir).

* Bu anahtar sorumlu kişilerde

bulunmalıdır.

4.18 Yatay sürmeli kapıların otomatik

olarak kapanması (5.7.9)

TS EN 81-2

MADDE NO

7.7.3.2

Durak kapılarının kabin kapısı tarafından

tahrik edildiği durumlarda, kabin kilit

açılma bölgesinin dışında iken her ne

sebeple olursa olsun durak kapısı

açıldığında, bir tertibat (ağırlık veya yay)

durak kapısının otomatik olarak

kapanmasını temin etmelidir.

4.19 Yangına karşı dirençli kat kapıları (5.7.11) TS EN 81-2

MADDE NO 7.2.2



dışında tutulur.

* Yangın Yönetmeliği'ne göre kapıların

yangın dayanımlı olması gerekir.


Hususlar

KUYU DİBİ VEYA KUYU İÇERİSİNDEKİ KONTROLLER



3.1 Kuyu alt boşluğuna güvenli erişim (5.5.8)

TS EN 81-2

MADDE NO

5.7.3.2

* Durak kapısı dışında kuyuya giriş kapısı

varsa, muayene ve imdat kapıları,

muayene kapakları standarda uygun

olmalıdır.

* Başka bir giriş yoksa, yetkili kişilerin

kuyu alt boşluğuna güvenlik içinde girişi

için, durak kapısından kolayca erişilebilen

sürekli kuyuda bulunan bir tertibat

bulunmalıdır. Bu tertibat, asansörün

hareketli parçalarının çalışma sahasına

taşmamalıdır.

3.2 Kabin ve karşı ağırlıkta yeterli

tampon veya eşdeğeri** (5.10.2)

TS EN 81-2

MADDE NO 10.3

* Asansörler yeterli kabin tamponları ile

teçhiz edilmelidir.

* 1 m/s hızın üstünde hidrolik tamponlar

veya AT Tip İnceleme Belgeleri'nin uygun

olmaları şartıyla poliüretan tamponlar

kullanılmalıdır.

3.3 Kuyu dibi acil durum

durdurma tertibatı* (5.5.9)

TS EN 81-2

MADDE NO

5.7.2.5 / 6.4.5

Kuyu alt boşluğuna giriş kapısından ve

kuyu döşemesinden erişilebilen, uygun bir

durdurma anahtarı bulunmalıdır.

3.4 Kuyu aydınlatma anahtarı ve

yeterli kuyu aydınlatması (5.5.10)

TS EN 81-2

MADDE NO 5.9

Asansör kuyusunda, durak kapıları kapalı

olsa dahi kabin tavanının ve kuyu dibi

döşemesinin 1m üstünde en az 50 lüks

şiddetinde bir aydınlatma sağlayan,

kuyunun tavanı ve tabanından en çok

0,5m mesafede konulan birer adet lamba

ve bunların arasına konulacak

lamba(lar)dan meydana gelen sabit bir

aydınlatma tesisatı bulunmalıdır.

3.5

Düzgün çalışan güvenlik

tertibatına uygun aşırı hız

regülâtörü**

(5.9.2)

* Hız regülâtörü, kontrol ve bakım için

bulunduğu periyodik kontrollerde testler

düşük hızda yapıldığı için bu testin

yapılması mümkün değildir. Etiket kontrolü

ve uygunluğu kontrol edilir.

* Bir elektrik güvenlik tertibatı (regülatör

switchi) asansör motorunu durdurmalıdır.

3.6

Uygun aşırı hız regülâtörü

tarafından harekete geçirilen


(5.9.2)

* Kontrol ve deneyler sırasında güvenlik

tertibatını, hız regülâtörünü güvenli bir

şekilde devreye sokarak

öngörülen hızdan daha düşük bir hızda

çalıştırmak mümkün olmalıdır.

* Güvenlik tertibatının çalışmasından önce

veya çalışması sırasında, bir elektrik

güvenlik tertibatı (paraşüt switchi) asansör

motorunu durdurmalıdır.

3.7 Kasnak ve kasnak kanallarının

genel durumu


edilir.




* Kasnaklardaki çatlak vb. deformasyon




3.8 Kasnaktan veya makaradan çıkan

halat/zincire karşı koruma (5.9.1)

TS EN 81-2

MADDE NO 9.4.1





teçhizat:




c) Halatlarla veya zincirlerle, kasnak veya

makara arasına yabancı maddelerin


3.9




(5.9.1) TS EN 81-2

MADDE NO 9.4.1





teçhizat:







3.10 Kasnak, zincir makaraları

yaralamalarına karşı koruma (5.9.1)

TS EN 81-2

MADDE NO 9.4.1





teçhizat:







3.11

Hız regülâtörü halat gerginliği

ve halat gergi tertibatında

elektrikli güvenlik tertibatı**

(5.9.3)

TS EN 81-2

MADDE NO

9.10.2.10.3

Regülatör halatının kopması veya aşırı

uzaması durumunda, uygun bir elektrik

güvenlik tertibatı asansörün motorunu

durdurmalıdır. (Hız regülatörü alt makara

(gergi makarası) switch)

3.12 Sınır güvenlik kesicileri** (5.10.3) TS EN 81-2

MADDE NO 10.5

Son durak seviyesinin aşılması

durumunda, Piston esnek durdurucuya

değmeden etkili olan ve devreye girerek

makinayı durduran sınır kesiciler

bulunmalıdır. (Makaralı şalter, füze vb..)

olabilir. Kabin sınır güvenlik kesicisi

çalışma alanından çıktıktan sonra tekrar

servise alınması kendiliğinden

gerçekleşmemelidir.

3.13



bulunduğunda asansörler


(5.5.6.2) TS EN 81-2

MADDE NO 5.6

* Asansör kuyusunda birden fazla asansör

varsa, farklı asansörlere ait hareketli

parçalar arasında ayırıcı bölme

bulunmalıdır. Bu bölme delikli


olmalıdır.

* Bu bölme en az, kabin, karşı ağırlık veya

dengeleme ağırlığının en alt hareket



noktasından başlayıp, en alt durak

seviyesinden en az 2,5 m yüksekliğe kadar

uzanmalıdır.

* Bölmenin genişliği, istisnalar haricinde,

bir kuyu dibinden diğerine geçişi

engelleyecek kadar olmalıdır.

3.14



bulunduğunda asansörler ile kuyu


(5.5.6.1) TS EN 81-2

MADDE NO 5.6

Kabin tavanı kenarının, bitişik asansörün

hareketli kısmına (kabin, karşı ağırlık veya

dengeleme ağırlığı) olan yatay uzaklığı 0,5

m’den az ise, ayırıcı bölme, tüm kuyu

yüksekliğinde yapılmalıdır. Ayırıcı bölmenin

genişliği en az, hareketli parçanın veya

bunun korunması gereken kısımlarının

genişliğinin her iki yanına 0,1 m ilavesiyle

elde edilen genişlik kadar olmalıdır.

3.15

Gevşek halat testi veya zincir

güvenlik tertibatı uygunluğunun

kontrolü

(5.12.5) TS EN 81-2

MADDE NO 12.13

Halat veya zincirin gevşeme tehlikesi

varsa, uygun bir elektrik güvenlik tertibatı

bulunmalıdır. Bu tertibat, gevşeklik

meydana geldiğinde makinanın durmasını

ve hareketsiz kalmasını sağlamalıdır.

3.16 Kuyu alt boşluğunda güvenlik

alanı (5.5.7)

TS EN 81-2

MADDE NO

5.7.1/ 5.7.2

* Kuyu alt boşluğunda, bir yüzü üzerinde

duran, boyutları en az 0,5 m x 0,6 m x 1,0

m olan bir dikdörtgen bloğu içine

alabilecek bir mekan bulunmalıdır. (Gerekli

hacim tampona oturma durumunda

sağlanmış olmalıdır.)

* Uygun olmayan durumlar için risk analizi

yapılmış ve gerekli tedbirlerin alınmış

olması gerekir.

3.17 Kat kapısı eşiği altında kuyu

duvarı (5.5.3)

TS EN 81-2

MADDE NO 5.4.3

Kuyu duvarının düz bir satıh olması esas

alınmaktadır (gerekiyorsa, durak

kapılarında etek sacı kullanımıyla gerekli

ölçüler sağlanmalıdır). (Bkz İlgili Standard)

3.18 Kabin etek sacı** (5.8.2) TS EN 81-2

MADDE NO 8.4

* Her kabinde, karşısındaki durak kapısının

genişliğinde, düşey bölümünün yüksekliği

en az 0,75m olan, 2cm yatay izdüşümü

olan bir kabin etek sacı olmalıdır.

* Mesafenin uygun olmadığı durumlarda

risk analizi kapsamında

teleskopik/katlanabilir etek sacı

kullanılabilir.

3.19 Deliksiz duvarlı kuyu mahfazaları (5.5.1) TS EN 81-2

MADDE NO 5.2.1.

* Her asansör kuyusu

a) Duvar, kuyu tabanı ve kuyu tavanı ile

veya

b) Yeterli serbest hacim ile çevrilmiş

olmalıdır.

* Asansör kuyuları Yangın Yönetmeliğine

uygun olmalıdır.



3.20 Dengeleme ağırlığı kılavuzlama

sistemi (5.10.1)

TS EN 81-2

MADDE NO 10.2

* Karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının

yalnızca iki adet tel halatla kılavuzlandığı

yerlerde, kılavuzlama sistemi:

* Dört tel halatlı hâle getirilmelidir. Veya

* En az ikişer adet sabit çelik ray ile

kılavuzlanmalıdır. Karşı ağırlık veya

dengeleme ağırlığı kılavuz raylarında

güvenlik tertibatı kullanılmıyorsa, raylar

saç profilden imal edilmiş olabilir. Bunlar

paslanmaya karşı korunmalıdır.

3.21 Denge halatı kontağı testi STD YOK UYGULANMAZ

3.22 Dengeleme ağırlığı ayırıcı bölmesi (5.5.5) TS EN 81-2

MADDE NO 5.6

* Dengeleme ağırlığının hareket sahası,

kuyu tabanından en fazla 0,3m’den

başlayıp en az 2,5 m yüksekliğe kadar

uzanan sert bir ayırıcı bölme ile

korunmalıdır.

* Genişlik, en az karşı ağırlık veya

dengeleme ağırlığı genişliğinin her iki

yanına 0,1 m ilavesiyle bulunan genişliğe

eşit olmalıdır. Bu bölme delikli


olmalıdır.

3.23

Kabin ve dengeleme ağırlığı

altında erişilebilir alanlara

karşı koruma önlemleri*

(5.5.4) TS EN 81-2

MADDE NO 5.5

Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme

ağırlığının altında içine girilebilecek bir

mekân bulunduğunda kuyunun tabanı en

az 5000 N/m² hareketli yüke göre inşa

edilmeli ve

a) Karşı ağırlık tamponunun veya

dengeleme ağırlığının hareket sahası

altındaki beton kaide, sağlam zemine

kadar indirilmeli veya

b) Karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığında

güvenlik tertibatı kullanılmalıdır.

3.24

Kuyu içinde mahsur kalan

kişilerinin acil kurtulması veya

kurtarılması

(5.5.11)

TS EN 81-2

MADDE NO 5.10

/ 14.2.3

* Asansör kuyusu içinde çalışan kişilerin

mahsur kalma riski varsa ve kabinden

veya kuyu içinden kurtulabilmeleri için

önlemler alınmamışsa, bu risklerin

oluştuğu yerlere alarm tertibatı

konulmalıdır.

* Kuyu dibi güvenlik hacminden erişilebilir

olması tavsiye edilir.

* Kuyu dibi merdiveninden kilide erişim

mümkün değilse kuyu dibinde alarm

zorunludur. Bu durumda kabin altına tesis

edilmiş alarm sistemleri kabul edilmez.



TS EN 81-2

MADDE NO 15.7/

15.5.1/ 15.15

* Kuyu alt boşluğundaki durdurma

anahtarı üstünde veya yakınında,


olmayacak bir şekilde “DUR” kelimesi

bulunmalıdır.

* Kuyu dışında bakım kapıları yakınında:

“Asansör kuyusu” ikaz levhaları

bulunmalıdır.



3.26




kapakları**

(5.5.2) TS EN 81-2

MADDE NO 5.2.2


zorunlu olan durumların dışında, muayene

ve imdat kapıları ile muayene kapaklarının

yapımına izin verilmez. Bkz İlgili Standard

3.27 Asansöre ait olmayan teçhizat TS EN 81-2

MADDE NO 5.8

Asansör kuyusu sadece asansöre ait

olmalı, burada asansöre ait olmayan kablo,

tertibatlar vb. bulunmamalıdır.

3.28 Kuyu dibi prizi TS EN 81-2

MADDE NO 13.6

* Kuyu dibinde bulunması gereken prizler;

makine-motor devresinden bağımsız

topraklı priz bulunmalıdır.

3.29 Bükülgen kablo ve takoz

bağlantısı

TS EN 81-2

MADDE NO

13.5.1.3

Fleksbıl kablo bağlantıları ve deformasyon

gözle kontrol edilir.

3.30 Temizlik ve rutubet durumu

TS EN 81-2

MADDE NO

5.7.2.1 / 0.2.4

* Kuyu alt boşluğuna su sızması

engellenmiş olmalıdır.

* Güvenliği tehlikeye atabilecek her türlü

maddeye / malzemeye karşı gerekli tedbir

alınmalıdır. (Yağ, toz..vb)

KABİN ÜSTÜNDEKİ VE KUYU İÇERİSİNDEKİ KONTROLLER

2.1 Kabin üstünde bakım

kumandası* (5.14.2a)

TS EN 81-2

MADDE NO

14.2.1.3

* Kabin üstünde kolay erişilebilir bir

kumanda tertibatı bulunmalıdır;

* İki konumlu ve yanlışlıkla çalıştırılmaya

karşı korunmuş anahtarla devreye

alınmalıdır.

* Kabinin yön hareketleri yanlışlıkla

çalıştırılmaya karşı korunmuş ve hareket

yönleri açıkça işaretlenmiş kumanda

butonlarına sürekli basılmak suretiyle

çalışabilmelidir.

* Uygun bir durdurma tertibatına da sahip

olmalıdır.

* Kabin hızı 0,63 m/s'yi aşmamalıdır;

* Kabinin normal hareket sınırları

aşılmamalıdır;

2.2 Kabin üstünde durdurma

tertibatı* (5.14.2b)

TS EN 81-2

MADDE NO

14.2.2

Bakım kumandası tertibatında acil

durdurma butonu (mantar stop)

bulunmalıdır. Bu tertibat;

*Makine gücü ile çalışan kapıları hizmet

dışı bırakmalı,

*Elektrikli elle kumanda varsa devre dışı

bırakmalı,

*Girişten max. 1m mesafede bulunmalıdır.

2.3 Kabin üstünden düşmeye karşı

koruma* (5.8.6)

TS EN 81-2

MADDE NO

8.13.3

* Kabin üstünün dış kenarından kuyu

duvarlarına, 30cm'den fazla bir yatay

mesafe varsa buralarda korkuluk olmalıdır.

Korkuluk; bir el tutamağı, 0,1 m

yükseklikte bir ayak koruyucu ve

korkuluğun yarı yüksekliğinde

yerleştirilmiş bir ara çubuktan meydana

gelmelidir.

* Korkuluğun yüksekliği 0,85 m'ye kadar

yatay mesafe için en az 70cm, 85cm’den

büyük yatay mesafe için en az 1,1 m

olmalıdır.



2.4 Yeterli kabin tavanı ve varsa

imdat kapağı mukavemeti* (5.8.5)

TS EN 81-2

MADDE NO

8.13.1 / 8.12.2

* Kabin üstü iki kişinin yükünü 0,2 m x 0,2

m’lik bir alanda taşıyabilmelidir.

* Kabin tavanında, insanların kurtarılması

ve boşaltılması için bir imdat kapağı varsa,

bunun boyutları en az 0,35 m x 0,50 m

olmalıdır. İmdat kapakları kabin içine

doğru açılmamalıdır.

2.5 İmdat kapaklarının kilitlenmesi (5.8.4)

TS EN 81-2

MADDE NO

8.12.4.1

İmdat kapakları veya imdat geçiş kapıları

elle kilitlenebilir bir tertibata sahip

olmalıdır. İmdat kapakları kabin üstünden

anahtara gerek olmadan, kabin içinden ise

kilit açma üçgenine uyan bir anahtarla

açılabilmelidir

2.6

Kabin ve karşı ağırlık askı

halatlarının ve bağlantı

elemanlarının genel durumu**

TS EN 81-2

MADDE NO 9.1/

9.2

* Halatların anma çapları en az 8 mm

olmalıdır, (Düşük çaplı halatların tip

inceleme belgesi olmalıdır.)

* Halatlarda tellenme ve aşınma

olmamalıdır.

* Kontra somunların eksikliği, gevşekliği,

klemens yönleri, eksik gupilya, halat şişesi

bağlantıları, deformasyon vb.. kontroller

yapılır.

* Karşı ağırlık blokları sabitlenmelidir.

2.7 Kat kapısı kilitleme tertibatı** (5.7.7) TS EN 81-2

MADDE NO 7.7

* Normal çalışmada kabin bir durakta

hareketsiz durmadıkça veya bu kapının

kilit açılma bölgesi içinde durmak üzere

olmadıkça, durak kapılarının açılması


* Tam otomatik kapılı asansörlerde

kabin üzeri kontrolleri yapılırken,

bakım hızında asansör hareket

ettirilirken durak kapıları açılarak kilit

kontrolleri yapılabilir.

2.8

Kat kapısı kilitleme tertibatına

yetkisiz kişilerce

erişilememesi*

(5.7.8.2)

Durak kapılarının kilitleme tertibatlarına

asansör kuyusu dışından, kasıtlı hatalı

kullanıma karşı yetkisiz kişilerin erişimi

engellenmelidir;

a) Kuyu duvarları deliksiz olmalıdır veya

b) Durak kapısı kilitleme tertibatı etrafına

koruma tespit edilir.

2.9 Kısmen kapalı kuyularda

koruma önlemleri* (5.5.1.2)

TS EN 81-2

MADDE NO

5.2.1.2

Bir binanın içinde, yangının yayılmasına

karşı korunmak için asansör kuyusu

gerekli değilse, (mesela, büyük galeri veya

avlulardaki, kulelerdeki panorama

asansörleri), bu kuyu tamamen kapalı

olmak zorunda değildir. (Bkz Şekil 3)

2.10 Kuyu duvarı, kuyu tabanı ve

tavanının uygunluğu

TS EN 81-2

MADDE NO 5.3

Kuyunun yapısı millî imar mevzuatına

uygun olmalı ve en azından; tahrik

makinasından, güvenlik düzeninin

çalışması sırasında kılavuz raylardan,

dengesiz yüklerden, tamponların

çalışmasından veya dengeleme halatı gergi

tertibatından, kabinin yükleme ve

boşaltılmasından vb. kaynaklanan yüklere

dayanabilecek şekilde olmalıdır.



* Kuyu duvarları yanıcı olmayan

malzemeden yapılmalıdır.

2.11

Gerektiği durumda kılavuz raylar,

bağlantı elemanları ve bağlantının

uygunluğu

TS EN 81-2

MADDE NO 10.1

* Asansörün güvenli çalışmasını sağlamak

için kılavuz raylar, kılavuz ray bağlantıları

ve tespit yerleri bunları etkileyen yüklere

ve kuvvetlere yeterince dayanım

göstermelidir.

* Ray-konsol bağlantılarında kaynak kabul

edilmez, tırnaklı olmak zorundadır.

Konsolların binaya tespiti kaynaklı olabilir,

ama cıvatalı bağlantı tavsiye edilir.

2.12 Kuyu elektrik tesisatı TS EN 81-2

MADDE NO 13.5

* Tesisat; boru veya kanallar içerisinden

geçirilmelidir.

* Mekanik korumanın kesintisizliğini

sağlamak için, iletken ve kabloların

koruyucu kılıfları anahtar kutuları veya

cihazların içine kadar sokulmalı veya

uygun bir rakor içinde son bulmalıdır.

2.13 Kuyu üst boşluğunda güvenlik

alanı (5.5.7)

TS EN 81-2

MADDE NO

5.7.1.1

* Karşı ağırlık tam kapanmış tampon

üzerinde otururken, kabin üzerinde, 0,5 m

x 0,6 m x 0,8 m boyutlarından küçük

olmayan, bir yüzeyi üzerinde duran

dikdörtgen bloğu alabilecek yer

bulunmalıdır. (Gerekli hacim tampona

oturma durumunda sağlanmış olmalıdır.)



olması gerekir.



TS EN 81-2

MADDE NO 15.3/

15.15

* Kabin üstünde; durdurma anahtarı,

bakım kumandası anahtarı, hareket yönü

işaretleri, korkuluk (varsa) üzerinde uyarı

levhası veya yazısı olmalıdır.

MAKİNA VEYA MAKARA DAİRESİNDEKİ KONTROLLER

1.1 Makina ve makara dairesine

güvenli erişim* (5.6.1)

TS EN 81-2

MADDE NO 6.2/

6.1.1

* Asansör tahrik makinaları ve bunlarla

ilgili donanımlar yangına dayanımlı makina

dairelerinde veya makine dolabında

olmalıdır.

* Özel hacimlerden geçmeye gerek

kalmadan, her zaman rahat ve güvenilir

bir şekilde kullanılabilmelidir.

* Tercihen normal basamakları olan sabit

merdivenlerle erişim olmalıdır. Dayama

merdivenleri için bkz. ilgili standart.

* Sabit olarak tesis edilmiş aydınlatma

armatürleriyle yeterli şekilde

aydınlatılmalıdır.



1.2

Makine veya makara dairesi giriş

kapısı "Kilit, açılma yönü ve uyarı

levhası"

TS EN 81-2

MADDE NO

6.3.3/ 15.4

* Giriş kapıları en az 0,6 m genişlikte ve

en az 1,8 m yükseklikte olmalıdır ayrıca

kapılar ve en az 0,8 m x 0.8 m’lik döşeme

kapakları makina dairesi içine doğru

açılmamalı ve içeriden anahtarsız açılabilen

kilitleri olmalıdır.

* Kapı veya döşeme kapaklarının dış

yüzlerine takılı "Asansör makina dairesi -

Tehlike yetkili olmayan giremez" ikaz

levhası olmalıdır.

* Giriş Kapıları veya döşeme kapakları

yangına dayanıklı malzemeden yapılmış

olmalıdır.

1.3 Valf ayar ve kurtarma

talimatları* "Türkçe"

TS EN 81-2

MADDE NO

15.15/ 15.16/

15.19/ 15.4.3

* Makina dairesinde, makina dolabında

veya acil durum ve deney panolarında

asansör tipine uygun kurtarma talimatı

olmalıdır.

* Boru kırılma valfı/ tek yönlü debi

sınırlama valfı üstünde bir bilgi levhası

bulunmalıdır:

* Acil indirme ve el pompası üzerinde

etiketler olmalıdır.

1.4 Makina ve makara dairesinde

yeterli aydınlatma* (5.6.5)

TS EN 81-2

MADDE NO

6.3.7/ 6.4.9

Çalışma alanlarında ve makina

mekânlarında, döşeme seviyesinde en az

200 lüks şiddetinde bir aydınlatma

sağlayacak sabit elektrik tesisatı

bulunmalıdır. Bu tesisat motor devresini

besleyen devreden bağımsız olmalıdır.

1.5 Makina dairesinde kaymayan

zemin (5.6.2)

TS EN 81-2

MADDE NO 6.3.1

Makina dairesi döşemesi, şap atılmış

beton, baklavalı sac gibi kaymayan bir

yüzeye sahip olmalıdır.

1.6 Yeterli havalandırma* TS EN 81-2

MADDE NO 6.3.5

Makina daireleri uygun bir şekilde

havalandırılmalıdır. Doğal havalandırmanın

mümkün olmadığı yerlerde klima veya

bina içine açılan menfezler kabul edilebilir.

1.7 Taşıma vasıtaları için metal

destek veya halkalar (5.6.6)

TS EN 81-2

MADDE NO 6.3.7

* Taşıma kapasiteleri yazılmış metal

destekler veya taşıyıcı kancalar olmalıdır.



TS EN 81-2

MADDE NO 15.4/

15.15/ 15.17/

15.18

* Makina veya makara dairelerine giriş için

kullanılan kapı veya döşeme kapaklarının

dış yüzlerine Makine Dairesi uyarı levhası

takılı olmalıdır.

* Farklı asansörlerin parçaları aynı makina

ve/ veya makara dairesinde bulunuyorsa,

her asansör numara veya harf ile

işaretlenmelidir. Bu işaretler asansörün

bütün parçaları için kullanılmalıdır

(makina, kumanda panosu, hız regülâtörü,

elektrik anahtarları vb.).

* Acil indirme valfinde “Dikkat - Özel

durum aşağı hareket” etiketi bulunmalıdır.

* Tank üzerinde hidrolik sıvısının özellikleri

belirtilmelidir.

*Ana anahtarlar, aydınlatma anahtarları,

prizler ve pano işaretlemeleri yapılmış

olmalıdır.



1.9 Makina dairesinde farklı seviyeler

ve çıkıntılar (5.6.4)

TS EN 81-2

MADDE NO

6.3.2.5

Makina dairesi döşemesinde kanallar veya

0,50 m’den daha derin ve 0,50 m’den

daha dar girintiler varsa, bunların üstü

kapatılmalıdır.

1.10 Makina dairesinde yatay açıklıklar (5.6.3) TS EN 81-2

MADDE NO 6.3.2

* Makine dairesindeki 2m çalışma

yüksekliği, 1.8m geçiş yüksekliği, dönen

parçalarının üstünde en az 0,3 m serbest

alan, kumanda panoları ve bakım

yapılacak alanlarda yeterli serbest

mesafeler bulunmalıdır.



olması gerekir.

1.11

Hidrolik güç ünitesinin

uygunluğu* "Manometre, yağ

seviyesi, bağlantı elemanları, yağ

aşırı ısınma dedektörü ve

soğutucu"

TS EN 81-2

MADDE NO

12.6/12.7/12.14

* Ünitede bir manometre bulunmalıdır.

* Borular ve bağlantı elemanları uygun bir

şekilde tespit edilmiş ve muayeneler için

erişilebilir

olmalıdır.

* Tanktaki hidrolik sıvısı seviyesi kolayca

kontrol edilebilmelidir.

* Bir sıcaklık detektörü, hidrolik sıvısının

sıcaklığı ayarlanan bir değerden fazla

olduğu sürece makinayı durdurmalı ve

harekete geçmesini engellemelidir.

1.12 Acil durum çalıştırma

sistemi** (5.12.2)

TS EN 81-2

MADDE NO

12.9.1.1/12.9.2.1

* Asansör, elektrik kesilmesi durumunda

dahi kabinin, içindekilerin kabinden

çıkabilecekleri bir konuma kadar

indirilebileceği, elle kumanda edilen, ilgili

makina mekânında bulunan bir acil indirme

valfine sahip olmalıdır (kırmızı renkli

buton). Butona basılarak tanka hidrolik

akışı görülür.

* Kurtaran sistemi zorunlu değildir.

1.13 Hidrolik asansörlerde kapama

valfı (5.12.3)

TS EN 81-2

MADDE NO

12.5.1.1

Hidrolik akışını kesen valftir. Kabin

durduğunda kapatır. Duran kabinde

kaydırma yok ise uygundur.

1.14 Geri dönüşsüz valf

TS EN 81-2

MADDE NO

12.5.2.1

Kabin yukarı yönde seyrediyorken

pompada oluşan bir basınç düşümü sonucu

kabinin aşağı yönlenmesine izin vermeyen

çek valftir. Seyir anında pompanın enerji

kabloları sökülerek testi yapılabilir.

Asansörün çalışması normal ise uygun

olduğu kabul edilir.

1.15 Basınç sınırlama valfı*

TS EN 81-2

MADDE NO

12.5.3.1/12.5.3.2

* Asansörde bir basınç sınırlama valfi

bulunmalıdır.

* Hidrolik sıvısı tanka geri sevk edilmelidir.

* Basınç sınırlama valfi, basınç tam yük

basıncının % 140’ında sınırlanacağı bir

şekilde ayarlanmalıdır.

1.16 Aşağı ve yukarı yön valfları

TS EN 81-2

MADDE NO

12.5.4.1/12.5.4.2

Kabinin aşağı ve yukarı yönde seyrinde

devreye giren ve hidrolik akışkanın

geçişine izin veren valflerdir.



1.17

Hidrolik asansörlerde

düşmeye, aşağı yönde aşırı

hıza ve kabinin kaymasına

karşı koruma**

(5.9.5.1) TS EN 81-2

MADDE NO 9.5

* Kabinin:

a) Serbest düşmesini veya

b) Aşağı yönde aşırı hızlanmasını;

c) Duraktan 0,12 m’den fazla kaymasını

veya kilit açılma bölgesinin alt sınırından

aşağı kaymasını engelleyen, uygun cihaz

veya cihaz grupları bulunmalıdır.

* Hız regülatörü hiçbir hidrolik asansörde

zorunlu değildir.

* Bkz Tablo 4

1.18 Debi sınırlama valfı ve tek

yönlü debi sınırlama valfı*

TS EN 81-2

MADDE NO

12.5.6

* Boru kırılma valfi varsa debi sınırlama

valfi aranmaz.

* Debi sınırlama valfı, hidrolik sistemde

büyük bir kaçak olduğunda beyan yükü ile

yüklü kabinde hızın, aşağı yön beyan hızı

vd ’yi 0,3 m/s’den fazla aşmasını

engellemelidir.

* Debi sınırlama valfı muayene için

erişilebilir olmalıdır.

* Makina dairesinde, kabini aşırı

yüklemeden, debi sınırlama valfının

çalışma debisine erişmeyi sağlayacak elle

çalışan bir tertibat bulunmalıdır. Bu

tertibat yanlışlıkla çalıştırılmaya karşı

korunmuş olmalıdır.

Bu tertibat kaldırıcıdaki güvenlik aygıtlarını

etkisiz hale getirmemelidir.

1.19 Kabinin yukarı yönde hareketi

için el pompası*

TS EN 81-2

MADDE NO

12.9.2

* Kabinde güvenlik veya kenetleme

tertibatı olan asansörlerde, kabinin yukarı

yönde hareket

ettirilebileceği, sabit olarak monte edilmiş

bir el pompası ilgili makina mekanında

bulunmalıdır.

* El pompası, basıncı tam yük basıncının

2,3 katında sınırlayan bir basınç sınırlama

valfı ile donatılmış olmalıdır.

1.20 Kabin pozisyonunun gösterilmesi

TS EN 81-2

MADDE NO

12.9.3

* Asansör ikiden fazla durağa hizmet

veriyorsa, ilgili makina mekânında elektrik

besleme devresinden bağımsız bir

tertibatla kabinin kilit açılma bölgesi içinde

olup olmadığı anlaşılabilmelidir.

* Bu şart, mekanik bir kayma engelleme

tertibatı ile donatılmış asansörler için

geçerli değildir.

1.21

Endirekt tahrikli hidrolik

asansörlerde düşük basınç

tertibatı

(5.12.7)

TS EN 81-2

MADDE NO

12.9.1.5

Halatların veya zincirlerin gevşeme ihtimali

varsa acil indirme valfi ile pistonun

alçaltılması mümkün olmamalıdır.

1.22

Kaldırıcının kabine rijit olarak

tespit edilmediği direkt tahrikli

hidrolik asansörlerde düşük

basınç tertibatı

(5.12.7)

TS EN 81-2

MADDE NO

12.9.1.5

Halatların veya zincirlerin gevşeme ihtimali

varsa acil indirme valfi ile pistonun

alçaltılması mümkün olmamalıdır.

1.23

Aşağı ve yukarı yönde basınç

değerlerini ölçme ve

karşılaştırma*

TS EN 81-2

MADDE NO 12.6

Anma basınç değerleri ile karşılaştırması

yapılır. Testler yüksüz yapıldığı için anma

değerlerine ulaşım söz konusu

olmayacaktır.



1.24

Elektrikli kayma düzeltme sistemi

kullanıldığında kabinin en alt

durağa otomatik olarak dönmesi

(5.9.5.2)

Elektrikli kayma düzeltme sistemi

bulunduğunda; asansörü otomatik olarak

en alt durağa gönderen bir tertibat tespit

edilir.

1.25 Pistonun genel durumu ve yağ

kaçağı

TS EN 81-2

MADDE NO

12.2.4.2

* Pistonu, üst güvenlik hacmini sağlayacak

uygun bir konumda, tampon etkisiyle

durduracak bir tertibat mevcut olmalıdır.

Silindir stroğu üst güvenlik hacmini

sağlayacak seviyede sonlanıyorsa tampona

gerek yoktur.

* Sızan ve silindir başında biriken hidrolik

sıvısı toplanmalıdır.

1.26 Piston - hortum bağlantı, hortum

bükülme doğruluğu

TS EN 81-2

MADDE NO

12.3.1.2/

12.3.3.3

* Borular ve bağlantı elemanları uygun bir

şekilde tespit edilmiş ve muayeneler için

erişilebilir olmalıdır.

* Rijit veya bükülgen borular duvar veya

döşeme içinden geçiyorsa, koruyucu bir

boru içine alınmalıdır.

* Bükülgen borular imalatçısının belirlediği

bükülme yarıçapına dikkat edilerek monte

edilmelidir.

* Bükülgen basınç hortumları üzerinde,

silinmeyecek bir şekilde: İmalatçının adı

veya markası, Deney basıncı, Deney tarihi

işaretlenmelidir.

1.27

Tahrik makinasının

durdurulması ve durma

konumunun kontrolü **

(5.12.4) TS EN 81-2

MADDE NO 12.4

Periyodik kontrollerde normal duruş-

kalkışlarda ve enerji kesilerek yaptırılan

duruşlarla kayma olup olmadığı kontrol

edilmelidir.

1.28 Zararlı malzeme bulunmayan

tesis (5.1.4)

TS EN 81-2

MADDE NO 0.3.1

Asansörde asbest gibi zararlı maddeler



Hususlar

1.29 Makine dairesinde kilitlenebilir

ana anahtarın bulunması (5.13.3)

TS EN 81-2

MADDE NO

13.4.2

* Makina dairesi girişinden çabuk ve kolay

erişilebilen sabit “0” ve “1” konumlarına

sahip kilitlenebilir bir ana şalter olmalıdır.

* Birden fazla asansör olduğunda hangi

asansörlere ait olduğu kolaylıkla ayırt

edilebilmelidir.

* Kurtaran sistemi olduğu durumlarda

anaşalter kurtaran sistemini de devre dışı

bırakmalıdır.

* Kabin, kuyu, makine dairesi aydınlatma

ve priz devrelerini kesmemelidir.

1.30

Elektrik kuvvet panosunun

muhafazası ve pano içerisindeki

işaretlemeler

TS EN 81-2

MADDE NO

13.5.3/ 15.10



yapılmalıdır.

* Elektrik donanımına temasa karşı en az

IP 2X koruma derecesi sağlanmalıdır.



1.31 Priz, kuyu aydınlatma anahtarı TS EN 81-2

MADDE NO 13.6

* Makina dairesi aydınlatması için makina

dairesi girişi yakınına bir anahtar veya

benzeri bir tertibat konulmalıdır.

* Kuyu aydınlatması makine dairesi ve

kuyu dibindeki vavyen anahtarla

sağlanmalıdır.





bulunmalıdır.

1.32 Priz ve aydınlatma şalterleri TS EN 81-2

MADDE NO 13.6





bulunmalıdır.

* Kabin, kuyu, makina ve makara

dairelerinin aydınlatma devreleri, makinayı

besleyen devreden

bağımsız olmalıdır

1.33 Sigortalar

TS EN 81-2

MADDE NO

13.6.3.3

* Kabin, kuyu aydınlatma ve makine

dairesi devreleri ayrı ayrı sigortalarla

korunmalıdır.


(Kuvvet panosunda)

TS EN 81-2

MADDE NO

13.5.3

* Klemensler ve konnektörler, bu amaç

için yapılan pano, buat veya dolapların

içinde bulunmalıdır. Gerilim 50V’tan büyük

ise uygun bir şekilde işaretlenmelidir.



işaretlenmelidir.

1.35

Hata akımına karşı koruma**

TS EN 81-2

MADDE NO

14.1.1.3

Kaçak akım röleleri ile koruma

yapılmalıdır. 30 mA KAR kullanılması

gereken yerler maddede net bir şekilde

yazmaktadır. Buralar haricinde (örneğin

motor devresi) tasarıma göre seçilen KAR

(örneğin 300mA) kullanılabilir. Her devre

için ayrı ayrı (birbirinden bağımsız) KAR

tavsiye edilir, ancak zorunlu değildir.


altında olan kontrol devrelerine

sahip kat kumanda ve kat

göstergeleri ile emniyet

devrelerinde hata akımına karşı

koruma (30 mA)


altında çalışan asansör kabini

üzerindeki devrelerde hata

akımına karşı koruma (30 mA)

Kabin ve kuyu aydınlatmasına

dahil priz devreleri (30 mA)

Güç devresi ve buna bağlı

devrelerin ana şalterinde eşik

değeri topraklama direncine bağlı

olarak seçilen ve uygulanan hata

akımına karşı koruma

1.36 Topraklama**

TS EN 81-2

MADDE NO

13.1.3









sürekliliği testi (Örneğin; makine

dairesinde pano, metal aksamlar ile

makine şasesi arasında ) yapılır.

Topraklama olması gereken yerlerde, nötr-

toprak kısa devresi yaptırılarak da kontrol

yapılabilir.

1.37 Kumanda panosunun muhafazası

ve pano içerisindeki işaretlemeler

TS EN 81-2

MADDE NO 15.10



yapılmalıdır.

* Elektrik donanımına temasa karşı en az

IP 2X koruma derecesi sağlanmalıdır.



işaretlenmelidir.

1.38 Kumanda kartı ve kontaktör* TS EN 81-2

MADDE NO 15.10

* Kumanda tablolarındaki kontaktör, röle,

sigorta ve bağlantı klemensleri, kumanda

şemasına uygun olarak işaretlenmelidir.

Sigorta tutucularının üstünde veya

yakınında, tip ve değer gibi gerekli sigorta

özellikleri belirtilmelidir.

1.39

Tahrik makinası motoru

koruması* "Kısa devre, aşırı

ısınma (PTC devresi vb.)"

(5.13.2) TS EN 81-2

MADDE NO 13.3

Termik koruma (invertör sistemi veya

termik röle), motor sigortası (3’lü veya

4’lü) ve PTC devresinin varlığı ve


1.40 Emniyet devresi koruma*

TS EN 81-2

MADDE NO

14.1.2

Farklı maddelerde istenen elektrik güvenlik

tertibatından birinin devreye girmesi

durumunda, makinanın harekete geçmesi

engellenmeli veya tahrik makinası hemen

durmalıdır. (Acil stop, regülatör switci,

kapı devresi vb..)

1.41

Gerektiği durumda, elektronik

aksamları içeren güvenlik

şalterleri şeklindeki elektrikli

güvenlik ekipmanları**

TS EN 81-2

MADDE NO

14.1.2.3.3

*A3’lü asansörlerde UCM (istemdışı kabin

hareketi) sistemi uygun ise bu madde

uygun olarak kabul edilir.

*A3’süz asansörlerde “uygulanmaz" olarak

işaretlenir.

1.42 Motor hareket süresi sınırlayıcısı (5.12.6) TS EN 81-2

MADDE NO 12.12

Ayarlanan süre sonunda kayıt verilmesine

rağmen asansör hareket etmiyorsa veya

kabin veya karşı ağırlık, aşağı yönde

hareketleri sırasında halatların tahrik

kasnağı üzerinde kaymasına neden olan

bir engelle karşılaştıklarında, tahrik

tertibatının enerjisini kesen ve enerjisiz

durumda tutan bir motor hareket süresi

sınırlayıcısı olmalıdır.

1.43

Güç faz sırası değişiminden

kaynaklanan hatalı

çalışmaların olmaması**

(5.14.1)

TS EN 81-2

MADDE NO

14.1.1.1 J)

Faz koruma rölesinin varlığı ve uygunluğu

kontrol edilir. Asansörün elektriği kesilir ve

şebekeden gelen fazlardan ikisinin yerleri

değiştirilir. Faz bağlantıları bu

durumdayken, asansöre elektrik ve

hareket komutu verilir. Bu durumda,

asansör motorunun çalışmaması

gerekmektedir. Hız kontrol cihazı ile

çalışan motorlarda faz koruma rölesi

bulunması zorunlu değildir. Hatalı çalışma

olmaması uygun olarak değerlendirilir.



1.44

Elektrik çarpmalarına karşı

koruma (IP2X) ile elektrik

donanımın korunması ve

işaretlenmesi

(5.13.1)

TS EN 81-2

MADDE NO

13.5.3.3/ 13.1.2

Makina ve makara mekânlarında doğrudan

temasa karşı korunma, en az IP 2X

koruma derecesine sahip mahfazalarla

sağlanmalıdır. IP kodu, Uluslararası

Koruma İşareti (International Protection

Marking) olarak tanımlanır ve birinci

basamak katı cisimlere, ikinci basamak sıvı

cisimlere karşı koruma kriterini ifade eder.

“X” sembolü ise, o alanda herhangi bir

korunma sağlanmadığı anlamı

taşımaktadır. IP2X; çapı 12.5 mm’den

büyük olan katı cisimlere karşı korunma

sağlandığı ancak sıvı cisimlere karşı

korunma sağlanmadığı anlamına

gelmektedir.

1.45 Emniyet devre (Kumanda) şeması TS EN 81-2

MADDE NO 13.5

Elektrik devre şemaları (CENELEC

sembolleri kullanılmalı). Devre şemaları,

güvenlik kurallarının değerlendirilmesi için

gerekli olan devrelerle sınırlandırılabilir.

Kullanılan sembol ve işaretlerle ilgili

açıklama listesi verilmelidir.


(Kumanda panosunda)

TS EN 81-2

MADDE NO

13.5.3

*Elektrik tesisatının kolay anlaşılmasını


yapılmalıdır. Gerilim 50V’tan büyük ise

uygun bir şekilde işaretlenmelidir.



işaretlenmelidir.

1.47

İstem dışı kabin hareketlerine

karşı koruma** "01/01/2012

den sonra piyasaya arz edilen

asansörler için"

TS EN 81-2+A3

Madde 9.13

İstem dışı kabin hareketlerine karşı

korumanın varlığı kontrol edilir; istem dışı

kabin hareketinin algılanması halinde kabin

eşiği ile durak eşiği arasındaki düşey kot

mesafesi maksimum ± 1,2 metrelik

seyirde güvenlik tertibatı kabini

durdurmalıdır. Testler kapı açıkken yapılır.

1.48 Asansöre ait olmayan kanallar,

kablolar ve diğer cihazlar

TS EN 81-2

MADDE NO 6.1.1

Makina daireleri, asansörler dışında başka

bir amaç için kullanılmamalıdır. Buralarda,

asansörler için olanlar dışında kanal, kablo

veya cihaz bulunmamalıdır. Soğutma

amaçlı klima bulunabilir. Çatıya çıkış, depo

vb.. amaçlarla kullanılamaz.

1.49 Acil durdurma tertibatı* TS EN 81-2

MADDE NO 6.4.5

* Makine dairesinde veya deney

panolarında, Kabin üstünde, Kuyu alt

boşluğunda, Bakım kumandası

tertibatında, varsa Makara dairelerinde,

varsa yükleme rampası kumandası olan

asansörlerin kabininde acil durdurma

butonu olmalıdır.

*Makine dairesinde çalışma alanlarının 1m

yakınında bulunmalıdır.

1.50 Temizlik TS EN 81-2

MADDE NO 0.2.4

Güvenliği tehlikeye atabilecek her türlü

maddeye / malzemeye karşı gerekli tedbir

alınmalıdır. (Yağ, toz..vb)

DİĞER



6.1

Kuyuya ve kuyu alt boşluğuna

erişim için kilitleme

tertibatları**

(5.5.2) TS EN 81-2

MADDE NO 5.2.2

Kapı ve kapakların, anahtarsız kapanıp

kilitlenebilen kilitleri olmalıdır. Muayene ve

imdat kapıları kilitli olsalar bile, kuyu

içinden anahtarsız açılabilmelidir.

Asansörün çalışması ancak, kapı ve

kapakların kapalı olması durumunda

mümkün olmalıdır.

6.2




kapakları**

(5.5.2) TS EN 81-2

MADDE NO 5.2.2


zorunlu olan durumların dışında, muayene

ve imdat kapıları ile muayene kapaklarının

yapımına izin verilmez. Bkz İlgili Standard

6.3 Kasıtlı tahribata karşı tedbirler (5.3) TS EN 81-71


ruhsatı alan kamusal hizmet veren yapılar

harici yapılarda değerlendirme dışında

tutulur.

* Kamuya açık alanlarda (metro, üst geçit,

gar, spor stadyumları, tren istasyonları,

hastanelerde acil servis bölümleri vs.) ilgili

standarda uygun olması gerekir.




Hususlar

6.4 Engelli kişiler için erişim

sağlamaya yönelik tedbirler (5.2.1) TS EN 81-70


ruhsatı alan kamusal hizmet veren yapılar

harici yapılarda (ilgili idare tarafından

onaylanan asansör avan ve/veya

uygulama projelerine uygun olacak şekilde

monte edilen asansörlerin periyodik

kontrollerinde) değerlendirme dışında

tutulur, kamusal hizmet veren yapılarda

(kapasite ve boyut dâhil) EN 81-70

standardına göre inceleme yapılır.




Hususlar

6.5 Yangın durumunda, çalıştırmaya

yönelik tedbirler (5.4) TS EN 81-73



dışında tutulur.




Hususlar

ÖZEL HUSUSLAR

Engelli kişiler için erişim sağlamaya yönelik tedbirler (Elektrikli

Asansörler 7.4 / Hidrolik Asansörler 6.4)

- 01/01/2017 tarihinden önce inşaat ruhsatı alan kamusal hizmet veren

yapılar harici yapılarda (ilgili idare tarafından onaylanan asansör avan ve/veya



uygulama projelerine uygun olacak şekilde monte edilen asansörlerin periyodik

kontrollerinde) değerlendirme dışında tutulur, kamusal hizmet veren yapılarda ise

(kapasite ve boyut dâhil) EN 81-70 standardına göre inceleme yapılır.

- 01/01/2017 tarihinden sonra inşaat ruhsatı alan yapılarda, Planlı Alanlar Tip

İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğe göre kontroller

yapılacaktır;

Tek asansörlü binalarda; asansör kabininin dar kenarı (1,20) m. ve alanı (1,80)

m2 den, kapı genişliği ise (0,90) m. den az olamaz. Asansör kapısının açıldığı

sahanlıkların genişliği, asansör kapısı sürgülü ise en az (1,20) m. asansör kapısı

dışa açılan kapı ise en az (1,50) m. olmalıdır. Birden fazla asansör bulunan

binalarda, asansör sayısının yarısı kadar asansörün engelli asansörü olması

şarttır.”

EN 81-70 standardının dikkat edilecek temel maddeleri:

(Standardın tamamının bu talimata yazılması mümkün olmadığından genel olarak

karşılaşılan uygunsuzluklarla ilgili maddeler burada verilmiştir. Gerektiğinde veya

tereddüde düşüldüğünde standardın ilgili maddeleri göz önünde bulundurularak

değerlendirmeler yapılmalıdır.)

Binanın çıkış katını gösteren buton: diğer butonlardan (5 ± 1) mm daha

önde (tercihan yeşil renkte) olmalıdır.

Konum işareti, kabin çalıştırma panelinin üzerine veya üst kısmına

yerleştirilmelidir. Göstergenin merkez hattı kabin tabanından 1,60 m ilâ 1,80 m

yukarıda olmalıdır. Katları gösteren rakamların yüksekliği 30 mm ilâ 60 mm

olmalıdır

Kabin durduğunda, en az yerel resmî dillerden en az birinde, sözlü olarak,

kabin konumu bildirilmelidir.

İç aydınlatma, zemin seviyesinde düzgün dağılmış asgarî 100 lükslük

aydınlatma seviyesi oluşturmalıdır.

Görme engelliler için; Dokunmayla hissedilebilen şekillerin rahat

algılanabilmeleri için yükseklikleri en az 15mm olmalıdır. Kabartma şeklin profili en

az yüksekliği 0,8mm olan yuvarlatılmış ters V harfi şeklinde olmalıdır.

Kabin ve durak kapıları otomatik makina gücü ile çalışan yatay kayar kapı

olarak imal edilmelidir.

Kumanda sistemi kapının açık kalma süresini asansörün tesis edildiği yerin

şartlarına uygun şekilde ayarlanmasına imkân vermelidir. Bu zamanı azaltmak için

vasıtalar, örneğin kabindeki kapı kapatma butonunu kullanarak, tesis edilmelidir.

Ayarlama vasıtalarına kullanıcılar erişememelidir.

Fotoseller; kabin kapı eşiğinden en az 25 mm ile 1800 mm yukarı bir

mesafeye kadar kapsamalıdır.



Kabinin en az bir yan duvarına tutamak monte edilmelidir. Tutamağın üst

kenarının kabin tabanından yüksekliği (900 ± 25) mm dâhilinde olmalıdır.

Durma doğruluğu ± 10 mm, Seviyeleme doğruluğu,- ± 20mm muhafaza

edilmelidir.

İmdat ve kapı butonlarının merkez hattı kabin tabanından en az 900 mm

yüksekliğe yerleştirilmelidir.

Çağrı butonları imdat ve kapı butonlarının üst kısmında yer almalıdır.

Tek yatay sıra için çağrı butonlarının sıralanması soldan sağa olmalıdır. Tek

düşey sıra için çağrı butonlarının sıralanması alttan üste doğru olmalı, birden fazla

düşey sıra için bu sıralama önce soldan sağa daha sonra alttan üste doğru

olmalıdır.

Ortadan açılan kapılı asansörlerde, kabin kumanda paneli kabine girerken

sağ tarafta yer almalıdır.

Kabin; En üstteki butonun merkez hattı ile zemin seviyesi arasındaki azamî

mesafe: 120cm

Durak En üstteki butonun merkez hattı ile zemin seviyesi arasındaki azamî

mesafe: 110cm

Yana açılan kapılı asansörlerde, kabin kumanda paneli kapının kapanma

kenarı tarafında yer almalıdır.

Sesli sinyal, çağrı kaydı daha önce yapılmış olsa bile, butona her basışta

verilmelidir.

Basınca çalışan butonlu kumanda sistemlerinde, durakta, kapının açılmaya

başladığı sesli bir işaret ile bildirilmelidir. Kapının kendi gürültüsünden, kapının

açıldığı anlaşılabiliyorsa yeterli kabul edilir.

Kabine girmeden önce, kumanda sistemi yeni seyir yönünü belirliyorsa

(müşterek kumanda) aydınlatılmış işaret okları kapının üstüne veya yakınına

yerleştirilmelidir. Sesli işaret, okların aydınlatılması ile birlikte verilmelidir. Yukarı

ve aşağı için farklı sesli işaretleri kullanılmalıdır.

Kasıtlı tahribata karşı tedbirler (Elektrikli Asansörler 7.3 / Hidrolik Asansörler 6.3)

01/01/2017 tarihinden önce inşaat ruhsatı alan kamusal hizmet veren yapılar

harici yapılarda (ilgili idare tarafından onaylanan asansör avan ve/veya uygulama

projelerine uygun olacak şekilde monte edilen asansörlerin periyodik

kontrollerinde) değerlendirme dışında tutulur. Asansörün kasıtlı tahribata maruz

kalabileceği bir ortamda tesis edildiği yerlerde, EN 81-71’deki kurallar göz önünde

tutulmalıdır. Mevcut asansörde tespit edilmesi durumunda, mevcut asansöre bilgi

etiketinin iliştirilmesi noktasında söz konusu tehlikeler değerlendirme dışında

tutulur.



EN 81-71 standardının dikkat edilecek temel maddeleri:

Kuyu mahfazası deliksiz, çelik, tuğla, beton ve benzer malzemeden imal

edilmiş ve yanmaz olmalıdır

Durak ve kabin kapıları, makina gücü ile çalışan otomatik olarak yatay

hareket eden sürmeli durak kapısı olmalıdır.

Ana güç beslemesinin arızalanması durumunda, sistem, yedek bir güç

beslemesi vasıtasıyla en az iki saat çalışır durumda kalmalıdır.

Kumanda butonları, göstergeler ve diğer donatılar, kullanıcı tarafından

deneye tâbi tutulduğunda, EN 60529’da belirtildiği gibi suya karşı IPX3 koruma

seviyesinde olmalıdır. (IP kodu, Uluslararası Koruma İşareti (International

Protection Marking) olarak tanımlanır ve birinci basamak katı cisimlere, ikinci

basamak sıvı cisimlere karşı koruma kriterini ifade eder. “X” sembolü ise, o alanda

herhangi bir korunma sağlanmadığı anlamı taşımaktadır. IPX3; Su püskürtmesine

(Fıskiyeden, yangın alarm suyundan gelen ya da bu şekilde 600’den küçük geliş

açısı olan sulara karşı koruma) karşı koruma sağlandığı ancak katı cisimlere karşı

korunma sağlanmadığı anlamına gelmektedir.)

Kabindeki konum göstergelerine ilâve olarak, ana katta bir konum göstergesi

bulunmalıdır.

Kasıtlı tahribat, öfke ve/veya diğer davranış şekillerinden kaynaklanabilir.

Tesis edilecek asansörün kategorisinin seçiminde, aşağıdaki hususlar kılavuz

olarak kabul edilebilir:

− Asansörün bulunduğu alana erişimin kontrollü olup olmayacağı.

− Binanın kasıtlı tahribata maruz kalınabilecek bir bölgede yer alıp almadığı.

− Binanın kasıtlı tahribata maruz kaldığı bilinen tipte olup olmadığı.

− Asansörün kullanım amacının, hasara katkı sağlayıp sağlamadığı (örneğin,

servis arabalarının kullanılması, vb.)

− Asansörün, yukarıda tanımlanan hangi tip kullanıcı tarafından muhtemelen

kullanılacağı.

1.15 Kabin kapıları açıkken kabinin kontrolsüz hareketini önlemek için

tahrik makinası tasarımı (5.9.4 ve 5.12.1)

İlk bakışta A3’lü asansörlerdeki UCM tertibatı şeklinde algılansa da tam olarak

aynı şart gerekli değildir. Amaç eski asansörlerin güvenlik seviyesinin iyileştirmek

olduğu için; kontrolsüz hareketi önlemek konusunda UCM’ye ek alarak iki alternatif

daha bulunmaktadır.

EN 81-1’e uygun bir tahrik makinası olmalıdır.



EN 81-1 Standardına uygun olmayan asansörlerle, tarihi asansörler haricindeki

asansörlerde karşılaşılma ihtimali çok düşüktür. Tahrik makinesi ile ilgili diğer

maddelerin kontrolü sonucunda bir uygunsuzlukla karşılaşılmamışsa, bu madde

uygun olarak kabul edilir.

EN 81-1 Madde 12.4.2’e uygun, %125 yükte asansörü durdurabilecek bir

elektromekanik fren tertibatı olmalıdır.

- Fren tamburu veya diski üzerindeki frenleme etkisinin sağlanmasına katkıda

bulunan, frene ait mekanik parçaların tümü ikişer adet olmalıdır.

- Normal çalışmada, frenin sürekli açık kalması, elektrik akımının kesintisiz

uygulanmasıyla sağlanmalıdır. Bu elektrik akımının kesilmesi, birbirinden bağımsız

en az iki elektrik cihazı ile sağlanmalıdır.

- Tahrik sisteminde bir elle kata getirme tertibatı varsa fren elle açılabilmeli ve

elle açma kolu bırakıldığında kendiliğinden kapanmalıdır. Fren çeneleri veya

pabuçlarının basıncı, basınç altında çalışan kılavuzlanmış yaylar veya ağırlıklarla

sağlanmalıdır.

Kontrolsüz hareketi önlemek üzere maksimum 0,9m'de devreye giren UCM

sistemi olması gereklidir.

Eski asansörlerde 1.2m yerine 0,9 olarak tanımlanmış bir UCM sistemi varsa, bu

da kabul edilecektir. EN 81-80 standardı A3’ten çok önce yayınlanmış bir standard

olup. a3’ü hazırlarken ölçüler biraz esnetilerek 1,2’ye çıkarılmıştır. Gerek bobinli

regülatörlerde gerekse de dişlisiz makineli asansörlerde bu ölçüler çok rahat

sağlandığı için 0,9 veya 1.2 olması çok önemli değildir. Önemli olan sistemin

mevcut olması ve çalışmasıdır.

Not: Yukarı yön fren kontrolü 3.6 maddesinde yapılmaktadır.

EN 81-80 standardının atıf yaptığı 5.9.4 maddesi; yukarı yönde aşırı hızlanmaya

karşı bir güvenlik tertibatı olmasını istemektedir. Ancak bu kontrol 3.6 maddesi

kapsamında yapılacağı için bu madde altına tekrar kontrole gerek yoktur.

Yangın durumunda, çalıştırmaya yönelik tedbirler (Elektrikli Asansörler 7.5 / Hidrolik Asansörler 6.5)

Yangın güvenliği ile ilgili stratejiler, geri çağırma kumandası gerektiriyorsa, EN 81-

73’teki kurallar göz önünde tutulmalıdır. 19/12/2007 tarihinden önce inşaat

ruhsatı alan yapılarda değerlendirme dışında tutulur.

2007 sonrası monte edilen asansörler; (Yangın Yönetmeliği - Madde 62)



- Yüksek binalarda (Bina yüksekliği (Binanın kot aldığı noktadan saçak

seviyesine kadar olan mesafe) 21.50 m’den fazla (2007 – 2009 arası bina

yüksekliği 21.50 m’den veya 7 kattan fazla,), yapı yüksekliği (Bodrum katlar,

asma katlar ve çatı arası piyesler dâhil olmak üzere, yapının inşa edilen bütün

katlarının toplam yüksekliği) 30.50 m’den fazla (2007 – 2009 arası yapı yüksekliği

30.50 m’den veya 10 kattan fazla) olan binalarda) ve

- topluma açık yapılarda kullanılan asansörlerin aşağıda belirtilen esaslara

uygun olması gerekir:

a) Asansörlerin, yangın uyarısı aldıklarında kapılarını açmadan doğrultuları ne

olursa olsun otomatik olarak acil çıkış katına dönecek ve kapıları açık bekleyecek

özellikte olması gerekir. Ancak, asansörlerin gerektiğinde yetkililer tarafından

kullanılabilecek elektrikli sisteme sahip olması da gerekir.

b) Asansörlerin, yangın uyarısı alındığında, kat ve koridor çağrılarını kabul

etmemesi gerekir.

c) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan yüksek binalarda, deprem

sensöründen uyarı alarak asansörlerin deprem sırasında durabileceği en yakın kata

gidip, kapılarını açıp, hareket etmeyecek tertibat ve programa sahip olması

gerekir.

4.19 Yangına karşı dirençli kat kapıları

19/12/2007 tarihinden önce inşaat ruhsatı alan yapılarda değerlendirme dışında

tutulur.

2007 sonrası monte edilen asansörlerde;

Asansör kapılarının yangına karşı en az 30 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz

olması, yapı yüksekliği 51.50 m’den yüksek binalarda yangına karşı en az 60

dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması gerekir.(2007)

4.10 Engelliler tarafından kullanılması amaçlanan/amaçlanmayan kabin ve kat kapılarında koruyucu tertibat**

7.4 Maddesine uygun olan asansörlerde bu maddenin kontrolü yapılır, uygun

olmayan asansörün engelliler tarafından kullanılmasının amaçlanmadığı kabul edilir

ve Engelliler tarafından kullanılması amaçlanmayan asansörlerdeki kapı

kontrollerinde yapılan muayeneler gerçekleştirilir.

Engelliler tarafından kullanılması amaçlanan kabin ve kat kapılarında;

Kumanda sistemi kapının açık kalma süresini asansörün tesis edildiği yerin

şartlarına uygun şekilde ayarlanmasına imkân vermelidir. Bu zamanı azaltmak için

vasıtalar, örneğin kabindeki kapı kapatma butonunu kullanarak, tesis edilmelidir.

Ayarlama vasıtalarına kullanıcılar erişememelidir.



Fotoseller; kabin kapı eşiğinden en az 25 mm ile 1800 mm yukarı bir

mesafeye kadar kapsamalıdır. Boy fotosel zorunludur.(Katlamalı (kramiyer)

kapılarda fotosel zorunlu değildir.)

Kabin ve durak kapıları otomatik makina gücü ile çalışan yatay kayar kapı

olarak imal edilmelidir.

Zararlı malzeme bulunmayan tesis (Elektrikli Asansörler 1.26 /

Hidrolik Asansörler 1.28)

Asbest, fren balatalarında kullanılan zararlı bir malzemedir. Asansörlerin en sık

çalışan parçaları fren mekanizmaları olduğu için, sürekli değişime urarlar. 1980’li

yıllarda çıkan Çevre yasası ile asbestli üretim kalmadığı için değişime uğryan fren

balatalarında asbestle karşılaşılmamaktadır. Fazla kullanılmayan veya kullanım dışı

olduğu için uzun süre kullanım dışı kalmış asansörlerde, (1980 ve öncesi monte

edilen asansörlerin) fren balatalarında aşırı bir tozlanma olması asbest olma

htimalini gösterir. Asbestin gözle tespiti mümkün değildir.

6.1-6.2-6.3-6.4 Makine Dairesiz Asansörlerle İlgili Kontroller

Kontrol listesinde “Gerekli olduğu durumda” denilmesinin sebebi EN 81-1

Standardı Ek-O’da görüleceği üzere makine dairesiz asansörlerin farklı tiplerde

yapılabilmelerindendir.

Çalışma alanlarının üstünde en az 2 m serbest yükseklik sağlayacak şekilde

mekanik bir tertibat ile bulunmalıdır. Mekanik tertibat hareketli konumda ise, tüm

kabin hareketleri Madde 14.1.2’ye uygun elektrikli güvenlik tertibatı ile

engellenmelidir. Bu tertibat hareketli konumda olduğunda, bakım faaliyetleri

güvenli olarak yürütülebilmeli ve çalışma alanları güvenli olarak terk edilebilmelidir



Makinaların bakımın veya muayenesinin kuyu alt boşluğundan yapıldığı ve bu

işlemlerin kabinin hareket ettirmesini gerektirdiği veya bu işlemler nedeniyle

kabinin kontrolsüz ve beklenmeyen şekilde hareket etmesinin mümkün olabileceği

durumlarda çalışma alanı tabanı ile kabinin en alttaki parçaları arasında 2m

serbest mesafe oluşturacak şekilde mekanik olarak durdurmak için sabit tesis

edilmiş bir tertibat bulunmalıdır. Mekanik tertibat durdurulmuş kabini hareketsiz

tutabilmelidir.

Kabin İçindeki Kontroller

a) Kullanılabilir kabin alanı (en, boy) küpeşteden itibaren şerit metre ile ölçülür ve

beyan yüküne (bkz. Tablo-1) veya kişi sayısına (bkz. Tablo-2) göre uygun olup

olmadığı karşılaştırılır.

Tablo-1

Tablo-2



b) Varsa, muayene kapağının boyutları şeritmetre ile ölçülür. Muayene kapağı en fazla 0,5 m genişlikte ve en fazla 0,5 m boyda ve deliksiz olmalıdır. Kapak,

kuyu içine doğru açılmamalı ve anahtarsız kapanıp kilitlenebilen kilite sahip olmalıdır. Asansörün ancak, kapağın kapalı olması durumunda çalışmakta olduğu

kontrol edilir. c) Binada enerji kesintisi meydana geldiğinde otomatik olarak devreye girecek

ve 1 W gücündeki bir lambayı en az 1 saat süreyle yakabilecek kapasitede, otomatik şarjlı bir acil aydınlatma düzeninin varlığı kontrol edilir.

d) Beyan yükünün (en az 75 kg) aşılması durumunda devreye girecek aşırı yük

sisteminin varlığı kontrol edilir. Kabin aşırı yüklendiğinde; kabin içindeki kullanıcılar sesli ve/veya görünür bir sinyal ile bilgilendirilmeli, motor gücüyle tahrik edilen

otomatik kapılar tam olarak açılmalı, elle çalışan kapılar kilitlenmemiş durumda kalmalıdır.

Kabin ve Kat Kapılarındaki Kontroller

a) Asansör kuyusu iç yüzeyi ile kabin eşiği veya kabin kapısının çerçevesi veya

sürmeli kapılarda kapanan kenar arasındaki yatay açıklık (en fazla 0,15 m), kabin

eşiği ile durak kapısı eşiği arasındaki yatay açıklık (en fazla 35 mm-) ve kabin kapısı ile kapalı durak kapıları arasındaki yatay açıklık (en fazla 0,12 m) şerit

metre ile ölçülür; bu ölçülerin uygunlukları kontrol edilir (bkz. Şekil-2). Kabinin, mekanik olarak kilitlenen ve yalnız bir durak kapısının kilit açılma bölgesinde

açılabilen bir kapı ile donatıldığı durumlarda sınırlanmamıştır.

Şekil-2

b) Acil durum kilit açma tertibatının varlığı ve uygunluğu kontrol edilir. Durak

kapılarından her biri, üçgen şekilli bir anahtar yardımıyla dışarıdan açılabilmelidir. c) Kilit kontrollerinde aşağıdaki ölçülere uygunluk kontrol edilmelidir.

Şekil-3 Kilitleme elemanları örnekleri



Makina Dairesindeki Kontroller

Uyarı levhaları, işaretlemeler ve talimatların varlığı ve uygunluğu kontrol edilir.

Makina dairesi giriş kapısında en az “Asansör makinaları – Tehlike”, “Yetkili

olmayan giremez” bilgilerini içeren uyarı levhası takılmış olmaldır. Kabinin hareket

yönü, makina üzerinde elle kata getirme çarkı yakınında açıkça belirtilmiş

olmalıdır. Yük kaldırmak için konulan vasıtaların üstünde müsaade edilen en büyük

yük belirtilmiş olmalıdır.

Kullanıcıların güvenliği veya servis için zorunlu olan durumların dışında, muayene

kapısı/kapağı bulunmamalıdır. Bununla birlikte eğer muayene kapısı/kapağı varsa

kontrol edilir ve boyutları şerit metre ile ölçülür; kapının yüksekliği en az 1,4 m ve

genişliği en az 0,6 m; kapağın yüksekliği en fazla 0,5 m ve genişliği en fazla 0,5 m

olmalı ve makina dairesi içine doğru açılmalıdır; ayrıca kapı kuyu içinden

anahtarsız açılabilmeli ancak dışarıdan anahtarsız açılamamalıdır.

Tahrik ve saptırma kasnağı ile halat atma pimi uygunluğu kontrol edilir; teçhizat,

yaralanmayı, gevşek halatların veya zincirlerin kasnaktan veya makaralardan

çıkmasını, halatlarla veya zincirlerle kasnak veya makara arasına yabancı

maddelerin girmesini engellemeli; dönen parçaların görünürlüğünü, kontrol ve

bakım işlemlerini engellenmemelidir.

Elektrikli elle kumanda tertibatının uygunluğu kontrol edilir. Elektrikli elle kumanda

anahtarı, yanlışlıkla çalıştırılmaya karşı korunmuş butonlara sürekli basılarak kabin

hareketinin kumanda edilmesine izin vermelidir. Hareket yönleri açıkça

işaretlenmiş olmalıdır. Elektrikli elle kumanda anahtarının çalıştırılmasından sonra,

bu anahtar tarafından kontrol edilenler hariç, her türlü kabin hareketi engellenmiş

olmalıdır.

Halatların genel durumu (tellenme ve/veya aşınma olup olmadığı) gözle kontrol

edilir ve çapı kumpas ile ölçülür; halatların anma çapları en az 8 mm olmalıdır.

Emniyet devresinde şönt olup olmadığı kontrol edilir. Şönt, düşük dirençli bir yol

oluşturarak elektrik akımının devrede farklı bir noktaya geçmesine (kısa devre

oluşturulmasına) izin veren cihazdır. Emniyet devresinde şönt kullanılmasına izin

verilmez.

Makine dairesi çıkış kapağı ve merdivenin uygunluğu kontrolü; Makina dairesine

giriş amacıyla döşemede yapılan kapaklar, en az 0,8 m x 0,8 m’lik bir serbest

geçiş alanı sağlamalı ve kapak ağırlığını dengeleyen bir tertibata sahip olmalıdır.

Bütün döşeme kapakları, kapalı durumda kalıcı bir şekil bozukluğu olmadan, her



0,20 m x 0,20 m’lik alanında her biri 1000 N olarak hesap edilen iki kişinin yükünü

taşıyabilmelidir. Döşeme kapakları, geri çekilebilir bir merdiven tertibatı ile

bağlantılı olmadıkları sürece, aşağıya doğru açılmamalıdır. Menteşeler kullanıldığı

takdirde bunlar, kolayca yuvalarından çıkarılamayacak cinsten olmalıdır. Döşeme

kapağı açık durumda iken, insanların düşmesine karşı tedbirler alınmalıdır

(örneğin, korkuluk). Giriş kapıları ve döşeme kapakları makina dairesi içinden

anahtarsız açılabilecek anahtarlı kilitlerle donatılmalıdır. Yalnızca, malzeme girişi

için kullanılan döşeme kapakları sadece içeriden kilitlenebilir.

Makina ve makara mekânlarına erişim tercihan merdivenlerle sağlanmalıdır. Sabit

merdiven konulmasının mümkün olmadığı durumlarda, aşağıdaki kuralları yerine

getiren portatif dayama merdivenler kullanılabilir:

Makina ve makara mekânlarına giriş seviyesi, basamaklarla (stairs) erişilebilen

seviyeden en çok 4 m yukarıda olmalıdır.

Dayama merdivenler, hareket etmeyecek bir şekilde girişe tespit edilmelidir.

Boyları 1,50 m den büyük olan dayama merdivenler, yatayla 65° ilâ 75° bir açı

oluşturacak şekilde yerleştirilmeli ve kaymaya, devrilmeye elverişli olmamalıdır.

Merdivenin serbest genişliği en az 0,35 m, basamakların derinliği en az 25 mm,

düşey duran merdiven olması durumunda basamaklar ile duvar arasındaki mesafe

en az 0,15 m olmalıdır. Basamaklar 1500 N yüke göre tasarımlanmalıdır.

Merdivenin üst ucuna yakın bir yerde, elin kolayca ulaşabileceği mesafede en az

bir adet tutamak bulunmalıdır.

Merdivenin çevresinde 1,5 m yatay mesafe içinde, merdiven boyundan daha fazla

yükseklikten düşme riski engellenmiş olmalıdır.

Kabin Üstündeki Kontroller

Askı elemanları ve halat klemensleri (3 klemens zorunlu değildir) bağlantıları

kontrol edilir; halat ve halat tespit noktaları arasındaki bağlantılar, en küçük halat

kopma yükünün en az % 80’ine dayanabilmelidir.



Kuyu üst güvenlik hacmi kontrol edilir ve boyutları şerit metre ile ölçülür; kabin

üzerinde, bir yüzü üzerinde duran, boyutları en az 0,5 m x 0,6 m x 0,8 m olan bir

dikdörtgen bloğu içine alabilecek bir mekan bulunmalıdır.

Kuyu Dibi veya Kuyu İçerisindeki Kontroller Varsa, kuyuya giriş kapısı kontrol edilir ve boyutları şerit metre ile ölçülür; bu kapı,

kuyu alt boşluğu derinliğinin 2,5m’yi aşması ve binanın buna elverişli olması durumunda yapılmalı ve muayene kapısı ile aynı özellikleri taşımalıdır.

Kısmen kapalı kuyularda koruma önlemleri; Panaromik asansörlerde aşağıdaki ölçüler sağlanmalıdır;

Şekil 4



a) Tahrik ve Saptırma Kasnaklarına aşağıdaki tabloya göre gerekli korumalar

takılmalıdır.

Tablo 3 – Tahrik ve Saptırma Kasnakları İle Zincir Makaralarının

Koruma Önlemleri

Hidrolik Asansörler İçin Ek Kontroller

a) Tüm valflerin (basınç sınırlama valfi, acil durum iniş valfi, kapama valfi, geri dönüşsüz valf, aşağı yön valfi, yukarı yön valfi vb.) yerleri ve işaretlemeleri kontrol

edilir.

b) Tüm rijit boruların, bükülgen hortumların ve bağlantıların genel durumu gözle kontrol edilir. Borularda, hortumlarda ve bağlantılarında hasar ve yağ

sızıntısı bulunmamalıdır. Hortumların üzerinde silinmeyecek şekilde; imalatçının

adı veya markası, deney basıncı, deney tarihi işaretlenmiş olmalıdır.

c) Pistonun genel durumu duyusal olarak kontrol edilir. Piston çalışırken aşırı ses ve titreşim olmamalı; pistonun etrafında yağ sızıntısı olmamalıdır.

d) Kabin en alt katta iken, tanka daldırılan bir çubuk ve/veya tank üzerinde yağ

seviyesini gösterir bir skala ile tanktaki yağ seviyesi kontrol edilir. Tanktaki yağ seviyesi, asansörün bakım talimatında belirtilen değerde olmalıdır.

e) Kabin aşağı ve yukarı yönde hareket ederken azami ve asgari basınç

değerleri basınç ölçer (manometre) üzerinden kontrol edilir. Ölçülen azami ve asgari değerler, asansörün çalışma basınç değerlerinde (azami ve asgari çalışma

basınçları tankın üzerinden okunabilir) olmalıdır.

f) Asansörün aşırı hızlanmasını önlemek amacıyla aşağıdaki tabloya göre

güvenlik tertibatları seçilmelidir;



Tablo 4 - Kabinin serbest düşmesine, aşırı hızla aşağı yönde harekete

ve kaymaya karşı tedbirlerin düzenlenmesi

Makina Dairesiz Asansörler İçin Ek Kontroller

a) Makina kuyu dibinde değil ise, üzerinde bakım veya muayene yapılması için bir

platformun varlığı ve uygunluğu kontrol edilir; platform, sabit şekilde tesis edilmeli ve kabinin veya karşı ağırlığın (veya dengeleme ağırlığının) hareket yolu üzerinde

ise geri çekilebilir olmalıdır. Ayrıca bakım veya muayene sırasında kabin, mekanik bir tertibat kullanılarak sabitlenebilir olmalıdır.

b) Acil durum çalışması ve dinamik deneylerin kuyunun dışından yürütülebilmesi için tertibatların buna uygun şekilde düzenlenip düzenlemediği kontrol edilir.

Test / deneylerin Yapılışları ve Dikkat Edilecek Hususlar;

Elektrikli Asansörlerde İstem dışı kabin hareketine karşı koruma tertibatı (UCM)

testi; 2012 yılı ve sonrası monte edilen asansörlerde İstem dışı kabin hareketlerine karşı korumanın varlığı ve uygunluğu kontrol edilir; aşağı yönde kabin eşiği durak

eşiğinden 1,2 m’den daha fazla uzaklaşmadan, yukarı yönde durak eşiği ile kabin eteğinin en alt seviyesi arasındaki düşey mesafe 0,2 m’yi aşmadan kabinin

durması gerekir. Test kapılar açıkken yapılır. Bobinli regülatörlü sistemlerde elektrik enerjisi kesilerek asansör volandan aşağı

ve yukarı yönlerde hareket ettirilerek güvenlik tertibatının (paraşüt sistemi) kabini durdurup durdurmadığı kontrol edilir.

Makine dairesiz asansörlerde motora elle müdahale edilemediğinde elektronik kart üzerinden test modunda testin yapılması gerekir.



a) Elektrikli Asansörlerde Katta durma ve seviyeleme doğruluğu testleri; Kabinin katta durma hassasiyeti kontrol edilir; kabinin durma hassasiyeti ±10 mm olmalı,

±20 mm’lik seviyeleme hassasiyeti korunmalıdır (TS EN 81-1+A3). Makine daireli asansörlerde (dişlili makinelerde) volandan aşağı ve yukarı yönde kaydırma

yapılarak 2cm kayma olduğunda otomatik katına getirmesi gerekir. Makine dairesiz asansörlerde motora elle müdahale edilemediğinde elektronik kart

üzerinden test modunda testin yapılması gerekir.

b) Topraklama Kontrolü; Kapı topraklama bağlantıları kontrolü: Kapılara; sarı yeşil

kablo ile kumanda panosundaki eş potansiyel bara ile irtibatlandırılarak topraklanmış olur. Söz konusu bağlantının yapılıp/yapılmadığının gözle muayenesi

yapılır. Multimetre ile kapı-ray, kapı-kabin üstü kontrol edilerek de topraklamanın sürekliliği (her iki uçta topraklama olup olmadığı) kontrol edilir.Asansöre ait gerilim

taşımayan bütün iletkenler topraklanmalıdır. Bütün topraklama iletkenleri kumanda panosundaki eş potansiyel barada irtibatlandırılmalıdır. Topraklama

sürekliliği pensmultimetre'nin buzzer kısmı ile kontrol edilir.

c) Karşı ağırlık dengelemesinin uygunluğu kontrolü; Tasarımları gereği, yarı yükte ve

yarı katta asansörün aşağı ve yukarı yönde çektiği akımların aynı olması gerekir. Periyodik kontrolde testler yüksüz yapıldığı için, aşağı ve yukarı yönde çekilen

akımların aynı olması beklenmez. Aralarında asansörün kapasitesine göre belirli bir akım farkı (%30-40) olması normaldir. Akım ölçümleri pensampermetre ile yapılır.

Karşı ağırlığın yetersiz olması güvenliği etkileyecek bir husus olmadığı için bu testin sonucunda tespit edilen uygunsuzluk tavsiye edilebilir.

d) Motor hareket süresi sınırlayıcısı testi; Motor yüksek hız veya yavaş hız seyir

süresi (Hangi hızda deney yapılacak ise) elektronik kart üzerinden minimuma indirilir. Motora kayıt verilir ve indirgemiş olduğumuz süre içerisinde motorun

elektriğini kesmesi beklenir. Önemli Not: Bazı tasarımlarda motorun hareketini engellemek için motora giden faz veya fazlar sökmek gerekebilir. Frekans kontrollü

cihaz ile çalışan asansörlerde motora giden faz veya fazlar söküldükten sonra elektronik kart üzerinden enkoder sistemi iptal edilmesi gerekebilir.

e) PTC Testi; Motor termistörün (PTC devresi) için asansör çalışırken PTC’nin ucu çıkartılır; yazılıma göre asansörün ya en yakın kata ya da kayıt verilen kata

gitmesi gerekmektedir.)

f) Termik rölesi testi; Asansörün elektriği ve motora giden fazlardan bir tanesinin bağlantısı kesilir. Faz bağlantıları bu durumdayken, termik koruma rölesinin akım

skalası en düşük seviyeye ayarlanır. Bu durumda, asansöre elektrik ve hareket komutu verilir; 15-20 saniye (bu süre iklim şartlarına göre değişebilir) sonra

termik rölenin devreye girmesi gerekmektedir. Hız kontrol cihazı ile çalışan motorlarda termik koruma rölesi bulunması zorunlu değildir. Bu cihazlar, akımın

genliğini ve sırasını otomatik olarak ayarlayabilmektedir.

g) Faz koruma rölesi testi; Asansörün elektriği kesilir ve şebekeden gelen fazlardan ikisinin yerleri değiştirilir. Faz bağlantıları bu durumdayken, asansöre elektrik ve



hareket komutu verilir. Bu durumda, asansör motorunun çalışmaması gerekmektedir. Hız kontrol cihazı ile çalışan motorlarda faz koruma rölesi

bulunması zorunlu değildir. Bu cihazlar, akımın genliğini ve sırasını otomatik olarak ayarlayabilmektedir.

h) Kabin Aydınlatma Ölçümü; Kabin aydınlatması buton seviyesinde ve döşeme

seviyesinde durak kapıları kapalı iken yapılır. Kabin içi aydınlatma lüksmetre ile ölçülür (ölçüm aralığı 200 lükse ayarlanır); döşeme seviyesinde ve kumanda

tertibatları üzerinde en az 50 lüks şiddetinde aydınlatma olmalıdır.

i) Kuyu aydınlatma ölçümü; Asansör kuyusunda aydınlatma lüksmetre ile ölçülür

(ölçüm aralığı 200 lükse ayarlanır); durak kapıları kapalı olsa dahi kabin tavanının ve kuyu dibi döşemesinin 1 m üstünde en az 50 lüks şiddetinde aydınlatma

olmalıdır.

j) Kapı çarpma kuvveti ölçümü; Kabin ve kat kapıları için çarpma anındaki kinetik enerji ve kapı açma kuvveti dinamometre ile ölçülür; kapı açılma yolunun, ilk

1/3’lük kısmına uygulanmaz. Kapının kapanma yolu yüzeyinin orta kısımlarında ve kapanma yolunun ilk 2/3’lük kısmının herhangi bir noktasında dinamometre ile

ölçüm yapılır. Dinamometre (newtonmetre) kabin kapı kasasına dayanmamalıdır.

k) Hız Ölçümü; Asansör hızı, halatlar üzerinden (tercihen temaslı olarak) takometre ile ölçülür; ölçülen değer beyan hızını % 5’ten fazla aşmamalıdır.

l) Boru kırılma/debi sınırlama valfi testi; Kabin en üst kata alınır ve asansöre aşağı yönde hareket komutu verilip, aşağı yön valfi açılarak hidrolik sıvı akış debisi

artırılabilir veya el terminali yardımıyla panoda asansörün aşırı hızlandığı algısı oluşturulabilir. Bu durumda, asansör durmalı (boru kırılma valfi ile) veya

yavaşlamalıdır (debi sınırlama valfi). Test esnasında boru kırılma valfine müdahale edilmemelidir.

Boru kırılma/debi sınırlama valfi üzerinde; imal eden firmanın adı, tip kontrolü ile

ilgili işaret ve referanslar, ayarlandığı çalışma debisi bilgileri içeren bir levha bulunmalıdır; CE işaretli olmalıdır. Boru kırılma/debi sınırlama valfi; silindirin bir

parçası olmalı veya direkt silindir üstüne flanşla bağlanmış olmalı veya silindirin yakınına yerleştirilmiş ve silindirle kaynaklı/flanşlı/vidalı bağlantılı kısa bir boru ile

bağlanmış olmalı veya silindire direkt olarak vidalı bağlantı ile bağlanmış olmalıdır. Boru kırılma/debi sınırlama valfi, faturalı bir vidalı bağlantıya sahip olmalı ve

monte edildiğinde fatura silindir tarafında bulunmalıdır.

m) Basınç sınırlama valfi kontrolü; Küresel vana kapatılarak asansöre yukarı yönde

kayıt verilerek veya el pompası ile hidrolik yağ basıncı artırılır. Bu durumda, basınç ölçer (manometre) üzerinden ölçülen değer azami çalışma basıncının %140’ını

geçmemelidir.

n) Acil İndirme Valfi Kontrolü; Acil durum iniş valfi; makine mekanında bulunmalı ve kolaylıkla fark edilebilir (valfin basma/çevirme butonu genellikle kırmızı renkli olur)



olmalıdır. Kabin katta iken, asansöre komut verilmeksizin acil durum iniş valfi açılır(basılır), bu durumda kabin aşağı yönde hareket etmelidir.

o) Gevşek halat güvenlik tertibatının testi; Gevşek halat güvenlik tertibatı; halatın

kopması veya uzaması durumunda, devreye girerek asansörün durmasını sağlar. Tertibatın çalışmasının kontrol edilebilmesi amacıyla kuyu dışından (makine dairesi

veya alt durak kapısı) kontrol edilecek gerekli test düzeneği oluşturulmuş olmalıdır. Tertibatın çalışıp çalışmadığı bu test düzeneği yardımıyla kesinlikle kuyu

dışından kontrol edilmelidir. Bu tertibatla halatlardan bir tanesi gevşetilerek,

paraşüt sisteminin devreye girip girmediği test edilir.

p) Hidrolik asansörlerde istem dışı kabin hareketine karşı koruma tertibatı (UCM); Bu maddeye uygun diyebilmek ve testini yapabilmek için A3 valfi olarak isimlendirilen

valfin bulunması gerekir. A3 valfi üniteye sonradan takılmışsa acil indirme valfi A3 valfi tarafında da

bulunacağından iki tane acil indirme valfi söz konusu olur. Ana ünitedeki acil indirme valfinin yanlış kullanımı önlemek için gerekli işaretlemeler yapılmış

olmalıdır. A3 valfi ana üniteden sonra takıldığı için, basılsa dahi A3 valfi açmayacağından ana ünitedeki acil indirme valfi çalışmaz. Acil durumlarda A3 valfi

tarafındaki acil indirme valfi kullanılır. Test kapılar açıkken yapılır. Test1; A3 valfinin kabloları çıkarılarak asansöre kayıt verilir. A3 valfi kayıt

almayacağı için açmayacak ve asansör hareket etmeyecektir. Test2; Elektronik kart üzerinden test modüna girilerek test yapılır. Elektronik kart

üzerinden UCM testi yapılarak kabin hareketiyle kartın hataya geçtiği gözlenir.

q) Hidrolik asansörlerde katta durma ve seviyeleme doğruluğu testleri; Kabinin katta

durma hassasiyeti kontrol edilir; kabinin durma hassasiyeti ±10 mm olmalı, ±20 mm’lik seviyeleme hassasiyeti korunmalıdır (TS EN 81-2+A3). Acil iniş valfi veya

el pompası yardımıyla kabin aşağı ve yukarı yönde hareket ettirilir. 20mm fark oluştuğunda seviyelemenin devreye girip kabini kata tamamlaması gözlemlenir.

- 15.08.2004 tarihinden 04.05.2015 tarihine kadar piyasaya arz edilen

asansörlerde standartlardaki sapmalarla ilgili, Madde 6.13.2.6’da verilen çözümler

esas alınacaktır. OK onayı gerekli değildir. Madde 6.13.2.6’da verilenlerin haricindeki standartlardan sapmalarla ilgili Tasarım İncelemesi Belgesi veya Modül

G Belgesi veya standarddan sapmayı kapsayan AT Tip İnceleme Belgesi istenecek.

- 04.05.2015 tarihinden sonra piyasaya arz edilecek asansörlerde, standartlardaki sapmalarla ilgili tasarım incelemesi belgelendirmeleri Onaylanmış Kuruluşlar

tarafından yerinde inceleme ile her sapma için ayrı ayrı yapılacaktır.

Muayene Sonrası İşlemler

Gerçekleştirilen muayene ve deneylerden sonra asansörün güvenli çalışıp

çalışmadığı konusunda öngörüde bulunulmalı, asansörün mevcut hali ile



çalışmasında insan güvenliği açısında sakınca var ise bina yöneticisine ve

bakım firmasına asansörün mevcut hali ile çalışırılmaması konusunda

bilgilendirme yapılmalıdır.

Gerçekleştirilen muayene ve deneyler esnasında 2014/33/EU Asansör

Yönetmeliği’ne uygunluğunu kontrol ederek (AT Tip İncelemesi Modül B Ek

IVb/Ürün Kalite Güvence Modül E EK X, Asansörün Son Muayenesi Ek V, Tam

Kalite Güvencesi Modül H1 Ek XI, Birim Doğrulaması Modül G Ek VIII) muayenesini

veya hizmete alındıktan sonra çevrenin, insanların ve canlıların sağlık ve

güvenliğini tehdit etmeyecek şekilde kullanımlarını sağlamak üzere, Asansör

İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği, Asansör Periyodik Kontrolleri İçin

Yetkilendirilecek A Tipi Muayene Kuruluşlarına Dair Tebliğ, TS EN ISO/IEC

17020, TS EN 81-1/2+A3, TS EN 81-80 Standartlarına göre asansörlerin yıllık

muayene raporu, elektrikli / hidrolik asansörler için ilgili muayene ve deney

raporları doldurulur.

Muayene ve deneylerden sonra denetim ekibi Muayene ve Deney Raporuna tavsiye

kararını yazar. Belge verilmesi kararı, teknik müdür tarafından verilir.

Documents

Asansör Muayene Talimatı - Kalitest Belgelendirme · ASANSÖR MUAYENE TALİMATI Sayfa 1/66 Asansör Muayene Talimatı T-20, Revizyon 06, 27.05.2016 KALİTEST BELGELENDİRME ve EĞİTİM