Bài 5PHẦN MỀM HỆ THỐNG

TÓM TẮT BÀI TRƯỚC

Các phần mềm xử lý đồ họa cơ bản Các phần mềm xử lý hình ảnh và âm thanh Các phần mềm thiết kế Web Các phần mềm trí tuệ nhân tạo

2Slide 5 – Phần mềm hệ thống

MỤC TIÊU BÀI HỌC HÔM NAY

Phân biệt phần mềm ứng dụng và phần mềm hệ thống Bốn loại phần mềm hệ thống Khái niệm hệ điều hành và các chức năng Các hệ điều hành thông dụng: Windows, Linux, MacOS, Unix,

… Các tiện ích nói chung và trên Windows nói riêng Trình điều khiển thiết bị

Phân biệt phần mềm ứng dụng và phần mềm hệ thống Bốn loại phần mềm hệ thống Khái niệm hệ điều hành và các chức năng Các hệ điều hành thông dụng: Windows, Linux, MacOS, Unix,

… Các tiện ích nói chung và trên Windows nói riêng Trình điều khiển thiết bị

3Slide 5 – Phần mềm hệ thống

PHẦN MỀM HỆ THỐNG

Là tập hợp chương trình quản lý tài nguyên máy tính và cácthiết bị kết nối với máy tính, cho phép người dùng và cácphần mềm ứng dụng tương tác với phần cứng.

Có 3 loại phần mềm hệ thống cơ bản: Hệ điều hành Phần mềm tiện ích Trình điều khiển thiết bị

Là tập hợp chương trình quản lý tài nguyên máy tính và cácthiết bị kết nối với máy tính, cho phép người dùng và cácphần mềm ứng dụng tương tác với phần cứng.

Có 3 loại phần mềm hệ thống cơ bản: Hệ điều hành Phần mềm tiện ích Trình điều khiển thiết bị

4Slide 5 – Phần mềm hệ thống

HỆ ĐIỀU HÀNH

Là phần mềm hệ thống quan trọng nhất, cần thiết đối với mỗimáy vi tính

Một số hệ điều hành thông dụng: Windows Mac OS Ubuntu …

Là phần mềm hệ thống quan trọng nhất, cần thiết đối với mỗimáy vi tính

Một số hệ điều hành thông dụng: Windows Mac OS Ubuntu …

5Slide 5 – Phần mềm hệ thống

HỆ ĐIỀU HÀNH – CHỨC NĂNG

Quản lý tài nguyên máy tính: bộ nhớ, CPU, các thiết bị vào ra… Quản lý bộ nhớ, máy in, … Theo dõi/điều hành hiệu năng của hệ thống Cung cấp các dịch vụ bảo mật

Cung cấp giao diện với người dùng: Dòng lệnh: MS-DOS, UNIX, … Đồ họa: Windows, Mac OS, …

Quản lý tài nguyên máy tính: bộ nhớ, CPU, các thiết bị vào ra… Quản lý bộ nhớ, máy in, … Theo dõi/điều hành hiệu năng của hệ thống Cung cấp các dịch vụ bảo mật

Cung cấp giao diện với người dùng: Dòng lệnh: MS-DOS, UNIX, … Đồ họa: Windows, Mac OS, …

6Slide 5 – Phần mềm hệ thống

HỆ ĐIỀU HÀNH – CHỨC NĂNG

Chạy các ứng dụng: Đơn nhiệm Đa nhiệm

Khởi động hệ thống: Khởi động nóng: là loại khởi động lại khi máy tính đang chạy mà

không tắt nguồn điện của hệ thống Khởi động nguội: là loại khởi động khi máy tính đang tắt

Chạy các ứng dụng: Đơn nhiệm Đa nhiệm

Khởi động hệ thống: Khởi động nóng: là loại khởi động lại khi máy tính đang chạy mà

không tắt nguồn điện của hệ thống Khởi động nguội: là loại khởi động khi máy tính đang tắt

7Slide 5 – Phần mềm hệ thống

HỆ ĐIỀU HÀNH – PHÂN LOẠI

Dựa trên loại máy tính: Hệ điều hành hệ thống nhúng: là loại hệ điều hành cho các thiết

bị cầm tay như: điện thoại, PDA. Ví dụ: Windows Mobile,Android, Iphone OS.

Hệ điều hành mạng: thường được cài trên các máy chủ, quản lýtài nguyên máy chủ và các kết nối với các máy trạm. Ví dụ:Linux

Hệ điều hành desktop: là hệ điều hành thông dụng được cài trêncác máy desktop, laptop, … . Ví dụ: Windows, Mac OS

Dựa trên tính sở hữu: Hệ điều hành mã nguồn mở: mã nguồn của HĐH được công

khai, cho phép các tổ chức, cá nhân khác phát triển dựa trên đó. Hệ điều hành mã nguồn đóng: không công khai mã nguồn

Dựa trên loại máy tính: Hệ điều hành hệ thống nhúng: là loại hệ điều hành cho các thiết

bị cầm tay như: điện thoại, PDA. Ví dụ: Windows Mobile,Android, Iphone OS.

Hệ điều hành mạng: thường được cài trên các máy chủ, quản lýtài nguyên máy chủ và các kết nối với các máy trạm. Ví dụ:Linux

Hệ điều hành desktop: là hệ điều hành thông dụng được cài trêncác máy desktop, laptop, … . Ví dụ: Windows, Mac OS

Dựa trên tính sở hữu: Hệ điều hành mã nguồn mở: mã nguồn của HĐH được công

khai, cho phép các tổ chức, cá nhân khác phát triển dựa trên đó. Hệ điều hành mã nguồn đóng: không công khai mã nguồn

8Slide 5 – Phần mềm hệ thống

HỆ ĐIỀU HÀNH - WINDOWS

Là dòng hệ điều hành được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay Phát triển bởi Microsoft Các phiên bản nổi tiếng: Windows 95 Windows 98 Windows ME Windows XP Windows Vista (tai tiếng) Windows 7

Là dòng hệ điều hành được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay Phát triển bởi Microsoft Các phiên bản nổi tiếng: Windows 95 Windows 98 Windows ME Windows XP Windows Vista (tai tiếng) Windows 7

9Slide 5 – Phần mềm hệ thống

HỆ ĐIỀU HÀNH – MAC OS

Là hệ điều hành được thiết kế để chạy trên các máy tính củaApple

Các phiên bản gần đây: Mac OS Tiger Mac OS Leopard Mac OS X

Các dòng máy Apple gần đây có chế độ cho phép chạy cả 2hệ điều hành Mac OS và Windows

Là hệ điều hành được thiết kế để chạy trên các máy tính củaApple

Các phiên bản gần đây: Mac OS Tiger Mac OS Leopard Mac OS X

Các dòng máy Apple gần đây có chế độ cho phép chạy cả 2hệ điều hành Mac OS và Windows

10Slide 5 – Phần mềm hệ thống

HỆ ĐIỀU HÀNH – LINUX VÀ UNIX

Unix Là hệ điều hành mạng Thường được sử dụng trên các máy chủ Có rất nhiều phiên bản

Linux Được phát triển dựa trên Unix Mã nguồn mở Ban đầu là giao diện dòng lệnh Có rất nhiều phiên bản hỗ trợ giao diện đồ họa: Ubuntu, Fedora,

…

Unix Là hệ điều hành mạng Thường được sử dụng trên các máy chủ Có rất nhiều phiên bản

Linux Được phát triển dựa trên Unix Mã nguồn mở Ban đầu là giao diện dòng lệnh Có rất nhiều phiên bản hỗ trợ giao diện đồ họa: Ubuntu, Fedora,

…

11Slide 5 – Phần mềm hệ thống

MÁY ẢO

Là phần mềm đặc biệt cho phép giả lập một máy tính trênmáy tính thật

Người dùng có thể cài các hệ điều hành cho máy tính ảo Một vài phần mềm thông dụng: VM Ware Virtual PC Virtual Box …

Là phần mềm đặc biệt cho phép giả lập một máy tính trênmáy tính thật

Người dùng có thể cài các hệ điều hành cho máy tính ảo Một vài phần mềm thông dụng: VM Ware Virtual PC Virtual Box …

12Slide 5 – Phần mềm hệ thống

PHẦN MỀM TIỆN ÍCH

Là tập hợp các phần mềm (thường đi kèm với hệ điều hành)được thiết kế giúp tối ưu hóa hiệu năng máy tính, hỗ trợ bảomật thông tin và giúp việc sử dụng máy tính dễ dàng hơn

Các phần mềm tiện ích thông dụng: Chẩn đoán lỗi Diệt virus Gỡ bỏ chương trình Sao lưu Nén file

Là tập hợp các phần mềm (thường đi kèm với hệ điều hành)được thiết kế giúp tối ưu hóa hiệu năng máy tính, hỗ trợ bảomật thông tin và giúp việc sử dụng máy tính dễ dàng hơn

Các phần mềm tiện ích thông dụng: Chẩn đoán lỗi Diệt virus Gỡ bỏ chương trình Sao lưu Nén file

13Slide 5 – Phần mềm hệ thống

CÁC TIỆN ÍCH TRÊN WINDOWS

Sao lưu và phục hồi (backup and restore): giúp lưu một bảnsao của các file cần sao lưu và dùng bản sao đó để phục hồikhi có lỗi trên bản chính

Làm sạch ổ cứng (disk cleanup): tự động tìm kiếm và xóa bỏnhững file không cần thiết để tiết kiệm bộ nhớ và tăng hiệunăng của máy

Chống phân mảnh ổ cứng (disk defragmenter): loại bỏ cácphân mảnh ổ cứng, giúp việc truy nhập file được nhanh hơn

Sao lưu và phục hồi (backup and restore): giúp lưu một bảnsao của các file cần sao lưu và dùng bản sao đó để phục hồikhi có lỗi trên bản chính

Làm sạch ổ cứng (disk cleanup): tự động tìm kiếm và xóa bỏnhững file không cần thiết để tiết kiệm bộ nhớ và tăng hiệunăng của máy

Chống phân mảnh ổ cứng (disk defragmenter): loại bỏ cácphân mảnh ổ cứng, giúp việc truy nhập file được nhanh hơn

14Slide 5 – Phần mềm hệ thống

TRÌNH ĐIỀU KHIỂN THIẾT BỊ

Là phần mềm hệ thống giúp hệ điềuhành điểu khiển thiết bị

Thường đi kèm với thiết bị Khi một thiết bị mới được nối với máy,

trình điều khiển thiết bị (driver) tươngứng với thiết bị phải được cài trên hệđiều hành của máy.

Là phần mềm hệ thống giúp hệ điềuhành điểu khiển thiết bị

Thường đi kèm với thiết bị Khi một thiết bị mới được nối với máy,

trình điều khiển thiết bị (driver) tươngứng với thiết bị phải được cài trên hệđiều hành của máy.

15Slide 5 – Phần mềm hệ thống

TỔNG KẾT

Phân biệt phần mềm ứng dụng và phần mềm hệ thống Bốn loại phần mềm hệ thống Khái niệm hệ điều hành và các chức năng Các hệ điều hành thông dụng: Windows, Linux, MacOS, Unix,

… Các tiện ích nói chung và trên Windows nói riêng Trình điều khiển thiết bị

Phân biệt phần mềm ứng dụng và phần mềm hệ thống Bốn loại phần mềm hệ thống Khái niệm hệ điều hành và các chức năng Các hệ điều hành thông dụng: Windows, Linux, MacOS, Unix,

… Các tiện ích nói chung và trên Windows nói riêng Trình điều khiển thiết bị

16Slide 5 – Phần mềm hệ thống