Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok s
92
Zadanie 1
Ba(OH)2 Nazwa wodorotlenek baru helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Wzoacuter elektronowy kreskowy
Ba2+
O H[ ] -
O H[ ] -
CaCl(OH) Nazwa chlorek wodorotlenek wapnia helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Wzoacuter elektronowy kreskowy
O H[ ] -Cl - Ca2+
KHSO4
Nazwa wodorosiarczan (VI) potasu helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Wzoacuter elektronowy kreskowy
SO
O
O
OH
K+
K2O Nazwa tlenek potasu helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Wzoacuter elektronowy kreskowy
O2-
K+K+
Zadanie 2
a) 1s2 2s
2 2p
6 3s
2 3p
6 4s
2 3d
10 4p
6 5s
2
b) [Kr] 5s2
c) 2 d) 38 e) 50 f) 38 g) 88 h) 38 i) 88 j) n= 5 l=0 m=0 ms +12 k) SrH2 l) SrO
Zadanie 3
Wzoacuter związku KH K2O H2O2 BaO2
Stopnie utlenienia
+I -I
+I -II
+I -I
+II -I
Zadanie 4
Prot deuter tryt ln=0 ln=1 ln=2 lp=1 lp=1 lp=1 le=1 le=1 le=1
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok s
93
Zadanie 5
Np
2Na +2H2O 2NaOH + H2
Zn + 2HCl ZnCl2 + H2
NaH + HCl NaCl + H2
Zadanie 6
Rodzaj wiązania jonowe kowalencyjne
spolaryzowane metaliczne wodorowe
Wzoacuter sumaryczny związku
z wodorem KH NH3 CuH
Zadanie 7
9998 middot1 + 0015 middot2 + 3middot 0005100= 10016u
Zadanie 8 Nazwa systematyczna Nazwa zwyczajowa
a) chlorek sodu soacutel kuchenna
b) wodorotlenek sodu soda żrąca
c) węglan sodu soda
d) wodorowęglan sodu soda oczyszczona
e) azotan sodu saletra chilijska
f) azotan potasu saletra indyjska
g) węglan wapnia wapień
h) tlenek wapnia wapno palone
i) wodorotlenek wapnia wapno gaszone wapno hydratyzowane
j) siarczan(VI) wapnia- woda frac12 gips
Zadanie 9
a) Cs K Na Li Sr Li b) Mg Sr Li Na K Cs c) Mg Sr Li Na K Cs
Zadanie 10 Np Usuwanie twardości przemijając
1 Ca(HCO3)2
T CaCO3 + CO2+ H2O
2 Mg(HCO3) T
2Mg(OH)2 + 2CO2 Usuwanie twardości stałej 3 CaCl2 + Na2CO3 CaCO3 + 2NaCl 4 CaSO4 + Na2CO3 CaCO3 + Na2SO4
Zadanie 11
CaCO3 + H2O + CO2 Ca2+
+2HCO3-
Ca2+
+2HCO3-
CaCO3 + H2O + CO2
Zadanie 12
Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 + H2O
Zadanie 13
1 2(CaSO4 middot 2H2O) 2(CaSO4 middot frac12 H2O) + 3H2O 22(CaSO4 middot frac12 H2O) + 3H2O 2(CaSO4 middot 2H2O)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok s
94
Zadanie 14
Otrzymywanie NaOH
Schemat doświadczenia
1 2Na+ H2O 2 NaOH + H2 (fenoloftaleina) Obserwacje Roztwoacuter zabarwił się na kolor malinowy wydzielił się gaz Wnioski w postacie roacutewnania reakcji 2Na + H2O 2Na
+ + 2OH
- + H2
Schemat doświadczenia 2 Na2O + H2O 2NaOH (fenoloftaleina) Obserwacje Roztwoacuter zabarwił się na kolor malinowy Wnioski w postacie roacutewnania reakcji Na2O + H2O 2Na
+ + 2OH
-
Schemat doświadczenia 3 NaH + H2O NaOH + H2 Obserwacje Roztwoacuter zabarwił się na kolor malinowy wydzielił się gaz Wnioski w postacie roacutewnania reakcji
NaH + H2O Na+ + OH
- + H2
Zadanie 15
Udowodnisz charakter chemiczny BaO Schemat doświadczenia BaO + H2O Ba(OH)2 (fenoloftaleina) BaO+ 2HCl BaCl2 + H2O (oranż metylowy) BaO + NaOH reakcja nie zachodzi (fenoloftaleina) Obserwacje w pierwszej proboacutewce roztwoacuter zabarwił się na kolor malinowy w drugiej proboacutewce roztwoacuter zmienił barwę z czerwonej na żoacutełtą w trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski BaO + H2O Ba
2+ + 2OH
-
BaO + 2H
+ Ba
2+ +H2O
Zadanie 16
Udowodnisz charakter chemiczny BeO Schemat doświadczenia 1BeO +2NaOH +H2O Na2[Be(OH)4] 2BeO + 2HCl BeCl2 + H2 3BeO + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski BeO +2OH
-+H2O [Be(OH)4]
2ndash
BeO + 2H+ Be
2+ + H2O
Zadanie 17
1 2Mg+O2 2MgO
2 2K + 2H2O 2KOH + H2
3 2Na +O2 Na2O2
4 K + O2 KO2
5 Na2O2 + 2Na 2Na2O
6 Na2O2 + 2H2O 2NaOH + H2O2
7 KO2 + K K2O2
8 K2O2 + 2K 2K2O
9 4KO2+2H2O 4KOH +3O2
10 K2O + H2O 2KOH
11 CaO + H2O Ca(OH)2
12 K2O + HCl 2KCl + H2O
13 MgO + 2HCl MgCl2 + H2O
14 BeO + 2HCl BeCl2 + H2O
15 2Na + H2 2NaH 16 Ca + H2 CaH2
17 NaH + HCl NaCl + H2
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok s
95
18 NaH + NaOH ----
19 NaH + H2O NaOH + H2
20 CaH2+ H2O Ca(OH)2+H2
21 CaO + NaOH ----
22 BeO +2NaOH + H2O Na2[Be(OH)4]
23 BeO + 4KOH+ H2O K4[Be(OH)6] 24 Be + 2KOH + 2H2O K2[Be(OH)4] + H2 25 CaCO3 + CO2 + H2O Ca(HCO3)2
26 Ca(HCO3)2 CaCO3 + CO2 + H2O
27 CaCO3
TCaO + CO2
28 Ca(OH)2 + 2HCl CaCl2+ H2O 29 Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 + H2O
30 2 (CaSO4 middot2H2O ) T
2(CaSO4 middot frac12 H2O) + 3H2O 31 ( 2 CaSO4middot H2O) + 3H2O 2 (CaSO4 middot2H2O )
Zdanie 18 104g Zadanie 19 335dm3 Zadanie 20 11kg Zadanie 21 509g Zadanie 22 KO2 Zadanie 23 678 Zadanie 24 pH=14 Zadanie 25 pOH =26
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
96
Zadanie 1
H2SO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
SO
O
O
OH
H
NH3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
N
HHH
NaClO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
O
OO Cl
O
Na+
NO2 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 2 a) 1s
22s
22p
63s
23p
64s
23d
10 4p
4
b) [Ar]4s2
3d10
4p4
c) 6 d) 34 e) 45 f) 34 g) 79 h) 34 i) 79 j) n=4 l=1 m=-1 ms=-12 k) H2Se l) SeO3
Zadanie 3
Wzoacuter związku NH4+ AlH3 H2S ClO2
-
Stopnie utlenienia
-III +I
+III -I
+I -II
+III -II
Zadanie 4
Wzoacuter tlenku Nazwa tlenku Charakter chemiczny Barwa oranżu metylowego
B2O3 Tlenek boru kwasowy czerwony
Al2O3 Tlenek gliny amfoteryczny pomarańczowy
Ga2O3 Tlenek galu
amfoteryczny pomarańczowy
N2O Tlenek azotu (I) obojętny pomarańczowy
NO Tlenek azotu (II) obojętny pomarańczowy
N2O5 Tlenek azotu (V) kwasowy czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
97
CO Tlenek węgla (II) obojętny pomarańczowy
CO2 Tlenek węgla (IV) kwasowy czerwony
SiO Tlenek krzemu (II) obojętny pomarańczowy
SiO2 Tlenek krzemu (IV) kwasowy czerwony
SnO Tlenek cyny (II) amfoteryczny pomarańczowy
SnO2 Tlenek cyny (IV) amfoteryczny pomarańczowy
PbO2 Tlenek ołowiu (IV) amfoteryczny pomarańczowy
In2O3 Tlenek indu (III) amfoteryczny pomarańczowy
Tl2O3 Tlenek telluru (III) zasadowy żoacutełty
Sb2O3 Tlenek antymonu (III) amfoteryczny pomarańczowy
Bi2O3 Tlenek bizmutu (III) zasadowy żoacutełty
Bi2O5 Tlenek bizmutu (V) kwasowy czerwony
As2O3 Tlenek arsenu (III) amfoteryczny pomarańczowy
As2O5 Tlenek arsenu (V) kwasowy czerwony
SO2 Tlenek siarki (IV) kwasowy czerwony
SO3 Tlenek siarki (VI) kwasowy czerwony
Cl2O7 Tlenek chloru (VII) kwasowy czerwony
Cl2O3 Tlenek chloru (III) kwasowy czerwony
Zadanie 5
Roacutewnania reakcji z kwasem solnym
2 Al+ 6HCl 2 AlCl3 + 3 H2
2 Al + 6H+ 2 Al
3+ + 3 H2
Roacutewnania reakcji z wodorotlenkiem sodu
2 Al + 6 NaOH+ 6 H2O 2 Na3[Al(OH)6] + 3 H2
2 Al + 6 OH-+ 6 H2O 2 [Al(OH)6]
3-+ 3 H2
Obserwacje Obserwacje Glin po dodaniu kwasu i zasady roztwarza się
Zadanie 6
a) 504 dm3
b) 903middot1022
cząsteczek c) 8983 d)707 Zadanie 7
Zadanie 8
Udowodnisz charakter chemiczny Al2O3 Schemat doświadczenia 1Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O 2Al2O3 +2NaOH +3 H2O 2Na[Al(OH)4] 3 Al2O3 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Al2O3 + 6H
+ + 2 Al
3+ + 3 H2O
Al2O3 +2OH-+3 H2O 2[Al(OH)4]
ndash
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
98
Zadanie 9
Udowodnisz charakter chemiczny Cl2O7 Schemat doświadczenia 1Cl2O7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl2O7 + 2NaOH 2NaClO4 + H2O (fenoloftaleina) 3 Cl2O7 + H2O 2HClO4 (oranż metylowy) Obserwacje w pierwszej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji w drugiej malinowy roztwoacuter odbarwił się w proboacutewce trzeciej oranż metylowy zmienił zabarwienie z pomarańczowej na czerwona 1Cl2O7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl2O7 +2OH
-2ClO4
- + H2O
3 Cl2O7 + H2O 2H++2ClO4
-
Zadanie 10 Udowodnisz charakter chemiczny Tl2O Schemat doświadczenia
1Tl2O + 2HCl 2TlCl + H2O(oranż metylowy)
2 Tl2O3 + NaOH reakcja nie zachodzi
3 Tl2O + H2O 2TlOH (fenoloftaleina)
Obserwacje Oranż metylowy zmienił zabarwienie z czerwonej na pomarańczową w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji w proboacutewce trzeciej fenoloftaleina zabarwiła się na kolor malinowy
1Tl2O + 2H+ 2Tl
+ + H2O(oranż metylowy)
2 Tl2O3 + NaOH reakcja nie zachodzi
3 Tl2O + H2O 2Tl++2OH- (fenoloftaleina)
Zadanie 11 Udowodnisz charakter chemiczny Ga2O3 Schemat doświadczenia 1Ga2O3 + 6HCl 2GaCl3 + 3H2O 2Ga2O3 +2NaOH +3H2O 2Na[Ga(OH)4] 3 Ga2O3 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ga2O3 + 6H
+ 2 Ga
3+ + 3 H2O
Ga2O3 +2OH-+3 H2O 2[Ga(OH)4]
ndash
Zadanie 12
Otrzymywanie kwasu siarkowodorowego
Schemat doświadczenia
H2S(g)+H2O H2S(aq) przejście gazu przez płuczkę wodną (oranż metylowy)
Obserwacje oranż metylowy zmienił barwę z pomarańczowego na czerwony
Wnioski H2S(g)+H2O H2S(aq)
Zadanie 13
Udowodnisz charakter chemiczny SiO2 Schemat doświadczenia 1SiO2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3+ H2O 3 SiO2 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje W pierwszej i trzeciej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w drugiej proboacutewce tlenek krzemu roztwarza się 1SiO2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO2 +2OH
-SiO3
2-+ H2O
3 SiO2 + H2O reakcja nie zachodzi
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
99
Zadanie 14
Odroacuteżnianie tlenku węgla (IV) od tlenku węgla (II)
Schemat doświadczenia
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce obserwujemy zmętnienie wody wapiennej w drugiej proboacutewce brak objawoacutew reakcji
Wnioski
CO2 + Ca2+
+ 2OH-
CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Zadanie 15
Odroacuteżnianie węglan sodu od siarczku sodu
Na2CO3 + 2HCl 2NaCl + CO2 + H2O
Na2S + 2HCl 2NaCl + H2S
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce wydzielił się bezbarwny bezwonny gaz w drugiej proboacutewce wydzielił się gaz o zapachu
zgniłych jaj
Wnioski
CO32-
+ 2H+
CO2 + H2O
S2-
+ 2H+
H2S
Zadanie 16
Odroacuteżnianie następujących soli Na2CO3 FeSO4 (NH4)2S
Schemat doświadczenia
Na2CO3+H2O+ papierek uniwersalny
FeSO4 + H2O + papierek uniwersalny
(NH4)2S+ H2O+ papierek uniwersalny
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor niebieski w drugiej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor
czerwony a w trzeciej proboacutewce papierek uniwersalny nie zmienił barwy pozostał żoacutełty
Wnioski
CO32-
+H2O CO2 + 2OH-
Fe2+
+ H2O Fe(OH)2 + H+
2NH4++S
2-+ H2O H2S + 2NH3 + H2O
Zadanie 17
Uszereguj kwasy według wzrastającej mocy a) H3BO3 H2SiO3 H2CO3 H2SO4 HNO3 HClO4 b) H2S HF H2Te HCl HBr
Zadanie 18
H2SO4 HNO3 HClO4
Zadanie 19
Schemat doświadczenia
KI + Br2 KBr + I2 + chloroform Obserwacje Warstwa chloroformu zabarwiła się na kolor fioletowy Wnioski 2I
- + Br2 2Br
- + I2
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
100
Zadanie 20
Amoniak to gaz o ostrej charakterystycznej woni bardzo dobrze rozpuszczalny wodzie NH3+ H2O NH4++OH
-
ktoacutery można otrzymać w warunkach laboratoryjnych działając roztworem wodorotlenku sodu na siarczan(VI) amonu (NH4)2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + 2NH3 +2H2O Wodny roztwoacuter amoniaku wykazuje charakter zasadowy ktoacutery przejawia się w reakcji z kwasem siarkowym (VI) 2NH3+H2SO4 (NH4)2SO4 a gazowy amoniak reagując z chlorowodorem prowadzi do otrzymania krystalicznego ciała stałego NH3 + HCl NH4Cl Amoniak można otrzymać wyniku rozkładu termicznego chlorku amonu tzw salmiaku NH4Cl NH3 + HCl oraz węglanu amonu NH4CO3 NH3 + H2O + CO2
Zadanie 21
Właściwości Diament Grafit Fulleren
Twardość Bardzo twardy miękki
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Barwa bezbarwny granatowoczerwony
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Przezroczystość przezroczysty nieprzezroczysty nieprzezroczyste
Przewodnictwo elektryczne Nie przewodzi prądu
elektrycznego Przewodzi prąd
elektryczny Nadprzewodzące
i poacutełprzewodnikowwe
Przewodnictwo cieplne Bardzo dobry
przewodnik ciepła Dobrze przewodzi prąd elektryczny
Zadanie 22
Zadanie 23
BOROWCE
1 AlCI3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl
2 Al2O3 + 6NaOH +3H2O 2Na3[Al(OH)6]
3 Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O
4 Al2O3 + NaOH T
Na3AlO3 + H2O
5 4Al+ 3O2 2Al2O3
6 2Al + 6HCl 2AlCl3 +3 H2 7 Al + 2NaOH + 3H2O Na2[Al(OH)4]+ H2 8 2Al + 6NaOH +6H2O 2Na3[Al(OH)6]+ 3H2
9 2Al + Fe2O3 2Fe + Al2O3
10 2Al(OH)3 + 6HCl 2AlCl3 + 6H2O
11 Al(OH)3 +3NaOH Na3[Al(OH)6] 12 Al(OH)3 + NaOH Na[Al(OH)4]
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
101
13 Al(OH)3+ NaOH T
NaAlO2 + 2H2O
14 Na3[Al(OH)6] T
Al(OH)3 +3NaOH
15 B2H6 + 6H2O 2H3BO3+ 6H2
16 AlH3+ 3H2O Al(OH)3+ 3H2 17 2Al +6 HNO3(st) Al2O3+ 6NO2+ 3H2O 18 Al + HNO3(roz) Al(NO3)3+ NO + 2H2O
WĘGLOWCE 19 SiO2 + Mg Si + 2 MgO 20 2C + O2 2CO2 21 C+ H2O CO + H2
T 22 CaO + 3C CaC2 + CO 23 CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O 24 CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O
25 H2CO3 CO2 + H2O 26 CO2 + Mg C + MgO 27 CaCO3 + 2HCl CaCl2+CO2 +H2O
28 CaCO3 T
CO2+ CaO 29 2CH4 + O2 2CO + 4H2 30 CaC2 + 2H2O C2H2 + Ca(OH)2 31 CO + O2 2CO2
32 Al4C3 +12 H2O 3 CH4 + 4 Al(OH)3
33 Si +2F2 SiF4
34 Si + O2 SiO2
35 Na2SiO3 +2HCl 2NaCl+ H2SiO3
36 Na2SiO3 + CO2 + H2O Na2CO3+ H2SiO3 37 H2SiO3+ 2NaOH Na2SiO3 + H2O
38 SiH4 + 3H2O H2SiO3 + 4H2
39 SiO2 +4HF SiF4 + H2O 40 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3 + H2O 41 SiO2 + 4NaOH Na4SiO4 + 2H2O 42 SiO2 + Na2CO3 Na2SiO3 + CO2 43 SiO2 + 2KOH + H2O K2SiO3 + 2H2
AZOTOWCE
44 Li3N +3 H2O 3LiOH + NH3
45 NH4NO2 T
N2 + 2H2O
46 NH4Cl + NaNO2
TN2 + NaCl +2H2O
47 3Mg + N2 Mg3N2
48 N2 +O2
T2NO
49 2NO + O2 2NO2 50 3NO2 + H2O 2HNO3+ NO
51 N2O3 + H2O 2HNO2
52 N2O5 + H2O 2HNO3
53 N2 + H2 T p kat
2NH3
54 NH3 + H2O NH4++OH
-
55 (NH4)2SO4 + NaOH 2NH3 + Na2SO4+ 2H2O
56 2NH3 +H2SO4 (NH4)2SO4
57 NH4Cl T
NH3 + HCl
58 (NH4)2CO3
T2NH3 + H2O + CO2
59 NH4HCO3
TNH3 + CO2 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
102
60 NH3 + HCl NH4Cl 61 NH3 + 3O2 2N2 + 6H2O
62 4NH3 +5O2 kat
4NO + 6H2O 63 NH4NO3 N2O + 2H2O
64 NO + NO2 oziebienie
N2O3 65 2NO + O2 2NO2
66 2NO2 N2O4 67 3HNO2rarrHNO3 + 2NO + H2O 68 4HNO3 4 NO2 +2H2O + O2 69 P4 + 3O2 P4O10 70 P4 + 5O2 P4O6
71 P4O6+ H2O 4H3PO3
72 P4O1O+ 2H2O 4HPO3 73 P4O1O+ 6H2O 4H3PO4
74 P4O1O+ 4H2O 2H4P2O7
TLENOWCE
75 4MnO2 T
2 Mn2O3 + O2
76 2HgO T
2Hg + O2
77 2KMnO4 T
K2MnO4+ MnO2 + O2
78 2KClO3
T2 KCl + 3O2
79 S + O2 SO2
80 2SO2 + O2
V2O5
2SO3
81 SO3 + H2O H2SO4
82 SO2 + H2O H2SO3 FLUOROWCE
83 2F2 +2 H2O 4HF + O2 84 Cl2 + H2O HCl + HClO 85 Br2 + H2O HBr + HBrO 86 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + H2O
87 2KMnO4 + 16 HCl 5Cl2 + 2MnCl2 + 2KCl + 8H2O
88 HClO hv
HCl + O
89 HBrO hv
HBr + O 90 Cl2O7 + 2NaOH 2 NaClO4 + H2O
91 2KClO3
T 2KCl + 3O2
92 4KClO3
T 3KClO4 + KCl
93 3 NaClO NaClO3 + 2NaCl 94 2Br2+ KCl ----- 95 Cl2 + NaBr 2NaCl + Br2
96 Br2 + 2NaI 2NaBr +I2
97 H2 +Cl2 2HCl 98 NaCl + H2SO4 Na2SO4 + HCl
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
103
Zadanie 24
NO
Wzoacuter elektronowy
NO2
Wzoacuter elektronowy
N2O4
Wzoacuter elektronowy
N2O5
Wzoacuter elektronowy
Zadanie 25
SO2
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
SO3
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
Zadanie 26
ClO- HSe
- NO2
- HSO3
-
Zadanie 27 1 H4P2O7 + 4NaOH rarr Na4P2O7 + 4H2O 2 H4P2O7 + 3NaOH rarr Na3HP2O7 + 3H2O 3 H4P2O7 + 2NaOH rarr Na2H2P2O7 + 2H2O 4 H4P2O7 + NaOH rarr NaH3P2O7 + H2O Zadanie 28
1 a) 145 b)41 2 a)18 b) 3965
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
104
Zadanie 1
Fe3O4 Fe4[Fe(CN)6]3 Fe3[Fe(CN)6]2 FeS2
Stopień utlenienia
II 2xIII III II II III II
Zadanie 2
MnO Mn2O3 Mn3O4 MnO2 Mn5O8
Mn2O7
Stopień utlenienia
II III II III IV II IV VII
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy zasadowy zasadowy amfoteryczny amfoteryczny kwasowy
Zadanie 3
CrO Cr2O3 CrO3
Stopień utlenienia
II III VI
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy amfoteryczny kwasowy
Wodorotlenek lub kwas
Cr(OH)2
Cr(OH)3 H2CrO4
Zadanie 4
Wzoacuter związku chemicznego
Barwa
FeO czarna
Fe2O3 rdzawoczerwona
Fe3O4 czarna
Fe(OH)2 jasno zielony
Fe(OH)3 czerwono-brunatna
osad
FeCl2 jasnozielona
FeCl3 żoacutełtopomarańczowa
FeBr3 pomarańczowy
FeI3 brunatna
FeS czarny osad
Fe2S3 czarny osad
FeCrO4 pomarańczowy
Fe2(CrO4)3 pomarańczowy
Fe2(SiO3)3 brunatny osad
Fe2(CO3)3 brunatny osad
Fe(NO3)3 pomarańczowy
Fe2(SO4)3 żoacutełty
FePO4 żoacutełty osad
Fe(ClO4)3 pomarańczowy
Cu2O Czerwono-brunatna
CuO czarna
Cu(OH)2 niebieska
CuCl2 niebieska
CuBr2 niebieska
CuI2 brunatny osad
CuS Czarny osad
CuF niebieski osad
Cu3(PO4)2 niebieski osad
CuSiO3 niebieski osad
[Cu(NH3)4](OH)2 szafirowa
H2CuCl4 zielona
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
105
CuSO4 niebieska
CuSO3 zielona
CuCO3 niebieski osad
CuCrO4 brunatnoczerwony
osad
(CH3COO)2Cu niebieski
Cu(NO3)2 niebieska
CuSO4∙5H2O niebieska
Ag2S czarna
AgOH czarny
Ag2O czarna
AgCl biały osad
AgBr żoacutełty osad
AgI żoacutełty osad
Ag2SO4 biały osad
Ag2SiO3 żoacutełty osad
Ag3PO4 żoacutełty osad
Ag2CrO4 brunatno-czerwony
osad
Ag2CO3 żoacutełty osad
ZnO biały proszek
Zn(OH)2 biała
MnSO4 jasno roacuteżowy
MnCl2 jasno roacuteżowy
Mn(OH)2 Biały osad
HMnO4 fioletowy
KMnO4 fioletowy
K2MnO4 zielony
MnO Szarozielony
proszek
Mn2O3 Brunatno czarny
MnO2 brunatny
Mn2O7 Czarny proszek (ciemnozielona
ciecz)
MnS cielistoroacutezowy
MnSiO3 roacuteżowy osad
MnCrO4 czarny osad
MnSO4 jasno roacuteżowy(biały)
CrO czarna
Cr2O3 szarozielona
CrO3 Pomarańczowo-
czerwona
CrF3 zielony osad
CrCl2 niebieska
Cr2S3 brunatny osad
CrCl3 szarozielony
Cr(OH)2 ciemnobrunatna
Cr(OH)3 szarozielna
Cr2(SO4)3 szarozielona
Cr2(SO3)3 ciemnoniebieski
Cr2(CO3)3 zielony osad
Cr(NO3)3 zielona
CrPO4 zielony osad
Cr(ClO4)3 ciemnoniebieski
(CH3COO)3Cr ciemnoniebieski
Cr2(SiO3)3 zielony osad
K2CrO4 żoacutełta
K2Cr2O7 pomarańczowa
H2CrO4 żoacutełty
Na[Cr(OH)4] zielony
Na3[Cr(OH)6] zielony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
106
Zadanie 5
Żelazo
1 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
3 3Fe + 2O2 Fe3O4
4 3Fe + 4H2O(g) Fe3O4 + 4H2
5 2Fe + 6H2SO4(na gorąco) Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
6 Fe + 4HNO3(na gorąco) Fe(NO3)3+ NO + 2H2O
7 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
8 2Fe(OH)2 + H2O2 2Fe(OH)3
9 2Fe(OH)3
TFe2O3 +3 H2O
10 FeCO3
TCO2 + FeO
11 Fe + H2SO4(roz) FeSO4 + H2
12 FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl 13 FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 14 Fe(OH)3 + NaOH Na[Fe(OH)4]
15 Fe(OH)3 + 3NaOH T
Na3FeO3 + 3H2O
16 Miedziowce
17 4Cu + O2 2Cu2O
18 2Cu + O2
TCu2O
19 3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
20 Cu + 4HNO3(stęż) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
21 Cu + 2H2SO4(gorącystęż) CuSO4 + SO2 +2H2O
22 Cu(OH)2
TCuO + H2O
23 Cu(OH)2 + 2HCl CuCl2 + 2H2O
24 Cu(OH)2 + 2NaOH Na2[Cu(OH)4]
25 CuCO3
TCuO + CO2
26 CuO +2HCl (roz) CuCl2 + H2O
27 CuO + 4HCl (stę) H2CuCl4 + H2O
28 Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2
29 Ag +2HNO3(stęż) AgNO3 + NO2 + H2O
30 4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S + 2H2O
31 AgNO3 + KOH AgOH + KNO3
32 AgNO3+HCl AgCl + HNO3
33 2AgClhv
2Ag + Cl2
34 AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]Cl 35 2Ag2O 4Ag + O2
36 Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]OH
37 Au + 4HCl + HNO3 HAuCl4 + NO + 2H2O
38 Cynk
39 Zn + O2 T
2NO
40 Zn + HCl ZnCl2 + H2
41 4Zn + 10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
42 Zn + 2NaOH + 2H2O Na2[Zn(OH)4] + H2
43 Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
44 Zn(OH)2 + 2HCl ZnCl2 + 2H2O
45 Zn(OH)2 +2KOH K2[Zn(OH)4] 46 Zn(OH)2 + 4NH3 [Zn(NH3)4](OH)2
47 Mangan
48 Mn + 2HCl MnCl2 + H2
49 Mn + 2H2SO4(stęż) MnSO4 + SO2 + 2H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok s
93
Zadanie 5
Np
2Na +2H2O 2NaOH + H2
Zn + 2HCl ZnCl2 + H2
NaH + HCl NaCl + H2
Zadanie 6
Rodzaj wiązania jonowe kowalencyjne
spolaryzowane metaliczne wodorowe
Wzoacuter sumaryczny związku
z wodorem KH NH3 CuH
Zadanie 7
9998 middot1 + 0015 middot2 + 3middot 0005100= 10016u
Zadanie 8 Nazwa systematyczna Nazwa zwyczajowa
a) chlorek sodu soacutel kuchenna
b) wodorotlenek sodu soda żrąca
c) węglan sodu soda
d) wodorowęglan sodu soda oczyszczona
e) azotan sodu saletra chilijska
f) azotan potasu saletra indyjska
g) węglan wapnia wapień
h) tlenek wapnia wapno palone
i) wodorotlenek wapnia wapno gaszone wapno hydratyzowane
j) siarczan(VI) wapnia- woda frac12 gips
Zadanie 9
a) Cs K Na Li Sr Li b) Mg Sr Li Na K Cs c) Mg Sr Li Na K Cs
Zadanie 10 Np Usuwanie twardości przemijając
1 Ca(HCO3)2
T CaCO3 + CO2+ H2O
2 Mg(HCO3) T
2Mg(OH)2 + 2CO2 Usuwanie twardości stałej 3 CaCl2 + Na2CO3 CaCO3 + 2NaCl 4 CaSO4 + Na2CO3 CaCO3 + Na2SO4
Zadanie 11
CaCO3 + H2O + CO2 Ca2+
+2HCO3-
Ca2+
+2HCO3-
CaCO3 + H2O + CO2
Zadanie 12
Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 + H2O
Zadanie 13
1 2(CaSO4 middot 2H2O) 2(CaSO4 middot frac12 H2O) + 3H2O 22(CaSO4 middot frac12 H2O) + 3H2O 2(CaSO4 middot 2H2O)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok s
94
Zadanie 14
Otrzymywanie NaOH
Schemat doświadczenia
1 2Na+ H2O 2 NaOH + H2 (fenoloftaleina) Obserwacje Roztwoacuter zabarwił się na kolor malinowy wydzielił się gaz Wnioski w postacie roacutewnania reakcji 2Na + H2O 2Na
+ + 2OH
- + H2
Schemat doświadczenia 2 Na2O + H2O 2NaOH (fenoloftaleina) Obserwacje Roztwoacuter zabarwił się na kolor malinowy Wnioski w postacie roacutewnania reakcji Na2O + H2O 2Na
+ + 2OH
-
Schemat doświadczenia 3 NaH + H2O NaOH + H2 Obserwacje Roztwoacuter zabarwił się na kolor malinowy wydzielił się gaz Wnioski w postacie roacutewnania reakcji
NaH + H2O Na+ + OH
- + H2
Zadanie 15
Udowodnisz charakter chemiczny BaO Schemat doświadczenia BaO + H2O Ba(OH)2 (fenoloftaleina) BaO+ 2HCl BaCl2 + H2O (oranż metylowy) BaO + NaOH reakcja nie zachodzi (fenoloftaleina) Obserwacje w pierwszej proboacutewce roztwoacuter zabarwił się na kolor malinowy w drugiej proboacutewce roztwoacuter zmienił barwę z czerwonej na żoacutełtą w trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski BaO + H2O Ba
2+ + 2OH
-
BaO + 2H
+ Ba
2+ +H2O
Zadanie 16
Udowodnisz charakter chemiczny BeO Schemat doświadczenia 1BeO +2NaOH +H2O Na2[Be(OH)4] 2BeO + 2HCl BeCl2 + H2 3BeO + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski BeO +2OH
-+H2O [Be(OH)4]
2ndash
BeO + 2H+ Be
2+ + H2O
Zadanie 17
1 2Mg+O2 2MgO
2 2K + 2H2O 2KOH + H2
3 2Na +O2 Na2O2
4 K + O2 KO2
5 Na2O2 + 2Na 2Na2O
6 Na2O2 + 2H2O 2NaOH + H2O2
7 KO2 + K K2O2
8 K2O2 + 2K 2K2O
9 4KO2+2H2O 4KOH +3O2
10 K2O + H2O 2KOH
11 CaO + H2O Ca(OH)2
12 K2O + HCl 2KCl + H2O
13 MgO + 2HCl MgCl2 + H2O
14 BeO + 2HCl BeCl2 + H2O
15 2Na + H2 2NaH 16 Ca + H2 CaH2
17 NaH + HCl NaCl + H2
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok s
95
18 NaH + NaOH ----
19 NaH + H2O NaOH + H2
20 CaH2+ H2O Ca(OH)2+H2
21 CaO + NaOH ----
22 BeO +2NaOH + H2O Na2[Be(OH)4]
23 BeO + 4KOH+ H2O K4[Be(OH)6] 24 Be + 2KOH + 2H2O K2[Be(OH)4] + H2 25 CaCO3 + CO2 + H2O Ca(HCO3)2
26 Ca(HCO3)2 CaCO3 + CO2 + H2O
27 CaCO3
TCaO + CO2
28 Ca(OH)2 + 2HCl CaCl2+ H2O 29 Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 + H2O
30 2 (CaSO4 middot2H2O ) T
2(CaSO4 middot frac12 H2O) + 3H2O 31 ( 2 CaSO4middot H2O) + 3H2O 2 (CaSO4 middot2H2O )
Zdanie 18 104g Zadanie 19 335dm3 Zadanie 20 11kg Zadanie 21 509g Zadanie 22 KO2 Zadanie 23 678 Zadanie 24 pH=14 Zadanie 25 pOH =26
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
96
Zadanie 1
H2SO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
SO
O
O
OH
H
NH3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
N
HHH
NaClO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
O
OO Cl
O
Na+
NO2 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 2 a) 1s
22s
22p
63s
23p
64s
23d
10 4p
4
b) [Ar]4s2
3d10
4p4
c) 6 d) 34 e) 45 f) 34 g) 79 h) 34 i) 79 j) n=4 l=1 m=-1 ms=-12 k) H2Se l) SeO3
Zadanie 3
Wzoacuter związku NH4+ AlH3 H2S ClO2
-
Stopnie utlenienia
-III +I
+III -I
+I -II
+III -II
Zadanie 4
Wzoacuter tlenku Nazwa tlenku Charakter chemiczny Barwa oranżu metylowego
B2O3 Tlenek boru kwasowy czerwony
Al2O3 Tlenek gliny amfoteryczny pomarańczowy
Ga2O3 Tlenek galu
amfoteryczny pomarańczowy
N2O Tlenek azotu (I) obojętny pomarańczowy
NO Tlenek azotu (II) obojętny pomarańczowy
N2O5 Tlenek azotu (V) kwasowy czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
97
CO Tlenek węgla (II) obojętny pomarańczowy
CO2 Tlenek węgla (IV) kwasowy czerwony
SiO Tlenek krzemu (II) obojętny pomarańczowy
SiO2 Tlenek krzemu (IV) kwasowy czerwony
SnO Tlenek cyny (II) amfoteryczny pomarańczowy
SnO2 Tlenek cyny (IV) amfoteryczny pomarańczowy
PbO2 Tlenek ołowiu (IV) amfoteryczny pomarańczowy
In2O3 Tlenek indu (III) amfoteryczny pomarańczowy
Tl2O3 Tlenek telluru (III) zasadowy żoacutełty
Sb2O3 Tlenek antymonu (III) amfoteryczny pomarańczowy
Bi2O3 Tlenek bizmutu (III) zasadowy żoacutełty
Bi2O5 Tlenek bizmutu (V) kwasowy czerwony
As2O3 Tlenek arsenu (III) amfoteryczny pomarańczowy
As2O5 Tlenek arsenu (V) kwasowy czerwony
SO2 Tlenek siarki (IV) kwasowy czerwony
SO3 Tlenek siarki (VI) kwasowy czerwony
Cl2O7 Tlenek chloru (VII) kwasowy czerwony
Cl2O3 Tlenek chloru (III) kwasowy czerwony
Zadanie 5
Roacutewnania reakcji z kwasem solnym
2 Al+ 6HCl 2 AlCl3 + 3 H2
2 Al + 6H+ 2 Al
3+ + 3 H2
Roacutewnania reakcji z wodorotlenkiem sodu
2 Al + 6 NaOH+ 6 H2O 2 Na3[Al(OH)6] + 3 H2
2 Al + 6 OH-+ 6 H2O 2 [Al(OH)6]
3-+ 3 H2
Obserwacje Obserwacje Glin po dodaniu kwasu i zasady roztwarza się
Zadanie 6
a) 504 dm3
b) 903middot1022
cząsteczek c) 8983 d)707 Zadanie 7
Zadanie 8
Udowodnisz charakter chemiczny Al2O3 Schemat doświadczenia 1Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O 2Al2O3 +2NaOH +3 H2O 2Na[Al(OH)4] 3 Al2O3 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Al2O3 + 6H
+ + 2 Al
3+ + 3 H2O
Al2O3 +2OH-+3 H2O 2[Al(OH)4]
ndash
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
98
Zadanie 9
Udowodnisz charakter chemiczny Cl2O7 Schemat doświadczenia 1Cl2O7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl2O7 + 2NaOH 2NaClO4 + H2O (fenoloftaleina) 3 Cl2O7 + H2O 2HClO4 (oranż metylowy) Obserwacje w pierwszej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji w drugiej malinowy roztwoacuter odbarwił się w proboacutewce trzeciej oranż metylowy zmienił zabarwienie z pomarańczowej na czerwona 1Cl2O7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl2O7 +2OH
-2ClO4
- + H2O
3 Cl2O7 + H2O 2H++2ClO4
-
Zadanie 10 Udowodnisz charakter chemiczny Tl2O Schemat doświadczenia
1Tl2O + 2HCl 2TlCl + H2O(oranż metylowy)
2 Tl2O3 + NaOH reakcja nie zachodzi
3 Tl2O + H2O 2TlOH (fenoloftaleina)
Obserwacje Oranż metylowy zmienił zabarwienie z czerwonej na pomarańczową w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji w proboacutewce trzeciej fenoloftaleina zabarwiła się na kolor malinowy
1Tl2O + 2H+ 2Tl
+ + H2O(oranż metylowy)
2 Tl2O3 + NaOH reakcja nie zachodzi
3 Tl2O + H2O 2Tl++2OH- (fenoloftaleina)
Zadanie 11 Udowodnisz charakter chemiczny Ga2O3 Schemat doświadczenia 1Ga2O3 + 6HCl 2GaCl3 + 3H2O 2Ga2O3 +2NaOH +3H2O 2Na[Ga(OH)4] 3 Ga2O3 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ga2O3 + 6H
+ 2 Ga
3+ + 3 H2O
Ga2O3 +2OH-+3 H2O 2[Ga(OH)4]
ndash
Zadanie 12
Otrzymywanie kwasu siarkowodorowego
Schemat doświadczenia
H2S(g)+H2O H2S(aq) przejście gazu przez płuczkę wodną (oranż metylowy)
Obserwacje oranż metylowy zmienił barwę z pomarańczowego na czerwony
Wnioski H2S(g)+H2O H2S(aq)
Zadanie 13
Udowodnisz charakter chemiczny SiO2 Schemat doświadczenia 1SiO2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3+ H2O 3 SiO2 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje W pierwszej i trzeciej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w drugiej proboacutewce tlenek krzemu roztwarza się 1SiO2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO2 +2OH
-SiO3
2-+ H2O
3 SiO2 + H2O reakcja nie zachodzi
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
99
Zadanie 14
Odroacuteżnianie tlenku węgla (IV) od tlenku węgla (II)
Schemat doświadczenia
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce obserwujemy zmętnienie wody wapiennej w drugiej proboacutewce brak objawoacutew reakcji
Wnioski
CO2 + Ca2+
+ 2OH-
CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Zadanie 15
Odroacuteżnianie węglan sodu od siarczku sodu
Na2CO3 + 2HCl 2NaCl + CO2 + H2O
Na2S + 2HCl 2NaCl + H2S
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce wydzielił się bezbarwny bezwonny gaz w drugiej proboacutewce wydzielił się gaz o zapachu
zgniłych jaj
Wnioski
CO32-
+ 2H+
CO2 + H2O
S2-
+ 2H+
H2S
Zadanie 16
Odroacuteżnianie następujących soli Na2CO3 FeSO4 (NH4)2S
Schemat doświadczenia
Na2CO3+H2O+ papierek uniwersalny
FeSO4 + H2O + papierek uniwersalny
(NH4)2S+ H2O+ papierek uniwersalny
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor niebieski w drugiej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor
czerwony a w trzeciej proboacutewce papierek uniwersalny nie zmienił barwy pozostał żoacutełty
Wnioski
CO32-
+H2O CO2 + 2OH-
Fe2+
+ H2O Fe(OH)2 + H+
2NH4++S
2-+ H2O H2S + 2NH3 + H2O
Zadanie 17
Uszereguj kwasy według wzrastającej mocy a) H3BO3 H2SiO3 H2CO3 H2SO4 HNO3 HClO4 b) H2S HF H2Te HCl HBr
Zadanie 18
H2SO4 HNO3 HClO4
Zadanie 19
Schemat doświadczenia
KI + Br2 KBr + I2 + chloroform Obserwacje Warstwa chloroformu zabarwiła się na kolor fioletowy Wnioski 2I
- + Br2 2Br
- + I2
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
100
Zadanie 20
Amoniak to gaz o ostrej charakterystycznej woni bardzo dobrze rozpuszczalny wodzie NH3+ H2O NH4++OH
-
ktoacutery można otrzymać w warunkach laboratoryjnych działając roztworem wodorotlenku sodu na siarczan(VI) amonu (NH4)2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + 2NH3 +2H2O Wodny roztwoacuter amoniaku wykazuje charakter zasadowy ktoacutery przejawia się w reakcji z kwasem siarkowym (VI) 2NH3+H2SO4 (NH4)2SO4 a gazowy amoniak reagując z chlorowodorem prowadzi do otrzymania krystalicznego ciała stałego NH3 + HCl NH4Cl Amoniak można otrzymać wyniku rozkładu termicznego chlorku amonu tzw salmiaku NH4Cl NH3 + HCl oraz węglanu amonu NH4CO3 NH3 + H2O + CO2
Zadanie 21
Właściwości Diament Grafit Fulleren
Twardość Bardzo twardy miękki
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Barwa bezbarwny granatowoczerwony
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Przezroczystość przezroczysty nieprzezroczysty nieprzezroczyste
Przewodnictwo elektryczne Nie przewodzi prądu
elektrycznego Przewodzi prąd
elektryczny Nadprzewodzące
i poacutełprzewodnikowwe
Przewodnictwo cieplne Bardzo dobry
przewodnik ciepła Dobrze przewodzi prąd elektryczny
Zadanie 22
Zadanie 23
BOROWCE
1 AlCI3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl
2 Al2O3 + 6NaOH +3H2O 2Na3[Al(OH)6]
3 Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O
4 Al2O3 + NaOH T
Na3AlO3 + H2O
5 4Al+ 3O2 2Al2O3
6 2Al + 6HCl 2AlCl3 +3 H2 7 Al + 2NaOH + 3H2O Na2[Al(OH)4]+ H2 8 2Al + 6NaOH +6H2O 2Na3[Al(OH)6]+ 3H2
9 2Al + Fe2O3 2Fe + Al2O3
10 2Al(OH)3 + 6HCl 2AlCl3 + 6H2O
11 Al(OH)3 +3NaOH Na3[Al(OH)6] 12 Al(OH)3 + NaOH Na[Al(OH)4]
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
101
13 Al(OH)3+ NaOH T
NaAlO2 + 2H2O
14 Na3[Al(OH)6] T
Al(OH)3 +3NaOH
15 B2H6 + 6H2O 2H3BO3+ 6H2
16 AlH3+ 3H2O Al(OH)3+ 3H2 17 2Al +6 HNO3(st) Al2O3+ 6NO2+ 3H2O 18 Al + HNO3(roz) Al(NO3)3+ NO + 2H2O
WĘGLOWCE 19 SiO2 + Mg Si + 2 MgO 20 2C + O2 2CO2 21 C+ H2O CO + H2
T 22 CaO + 3C CaC2 + CO 23 CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O 24 CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O
25 H2CO3 CO2 + H2O 26 CO2 + Mg C + MgO 27 CaCO3 + 2HCl CaCl2+CO2 +H2O
28 CaCO3 T
CO2+ CaO 29 2CH4 + O2 2CO + 4H2 30 CaC2 + 2H2O C2H2 + Ca(OH)2 31 CO + O2 2CO2
32 Al4C3 +12 H2O 3 CH4 + 4 Al(OH)3
33 Si +2F2 SiF4
34 Si + O2 SiO2
35 Na2SiO3 +2HCl 2NaCl+ H2SiO3
36 Na2SiO3 + CO2 + H2O Na2CO3+ H2SiO3 37 H2SiO3+ 2NaOH Na2SiO3 + H2O
38 SiH4 + 3H2O H2SiO3 + 4H2
39 SiO2 +4HF SiF4 + H2O 40 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3 + H2O 41 SiO2 + 4NaOH Na4SiO4 + 2H2O 42 SiO2 + Na2CO3 Na2SiO3 + CO2 43 SiO2 + 2KOH + H2O K2SiO3 + 2H2
AZOTOWCE
44 Li3N +3 H2O 3LiOH + NH3
45 NH4NO2 T
N2 + 2H2O
46 NH4Cl + NaNO2
TN2 + NaCl +2H2O
47 3Mg + N2 Mg3N2
48 N2 +O2
T2NO
49 2NO + O2 2NO2 50 3NO2 + H2O 2HNO3+ NO
51 N2O3 + H2O 2HNO2
52 N2O5 + H2O 2HNO3
53 N2 + H2 T p kat
2NH3
54 NH3 + H2O NH4++OH
-
55 (NH4)2SO4 + NaOH 2NH3 + Na2SO4+ 2H2O
56 2NH3 +H2SO4 (NH4)2SO4
57 NH4Cl T
NH3 + HCl
58 (NH4)2CO3
T2NH3 + H2O + CO2
59 NH4HCO3
TNH3 + CO2 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
102
60 NH3 + HCl NH4Cl 61 NH3 + 3O2 2N2 + 6H2O
62 4NH3 +5O2 kat
4NO + 6H2O 63 NH4NO3 N2O + 2H2O
64 NO + NO2 oziebienie
N2O3 65 2NO + O2 2NO2
66 2NO2 N2O4 67 3HNO2rarrHNO3 + 2NO + H2O 68 4HNO3 4 NO2 +2H2O + O2 69 P4 + 3O2 P4O10 70 P4 + 5O2 P4O6
71 P4O6+ H2O 4H3PO3
72 P4O1O+ 2H2O 4HPO3 73 P4O1O+ 6H2O 4H3PO4
74 P4O1O+ 4H2O 2H4P2O7
TLENOWCE
75 4MnO2 T
2 Mn2O3 + O2
76 2HgO T
2Hg + O2
77 2KMnO4 T
K2MnO4+ MnO2 + O2
78 2KClO3
T2 KCl + 3O2
79 S + O2 SO2
80 2SO2 + O2
V2O5
2SO3
81 SO3 + H2O H2SO4
82 SO2 + H2O H2SO3 FLUOROWCE
83 2F2 +2 H2O 4HF + O2 84 Cl2 + H2O HCl + HClO 85 Br2 + H2O HBr + HBrO 86 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + H2O
87 2KMnO4 + 16 HCl 5Cl2 + 2MnCl2 + 2KCl + 8H2O
88 HClO hv
HCl + O
89 HBrO hv
HBr + O 90 Cl2O7 + 2NaOH 2 NaClO4 + H2O
91 2KClO3
T 2KCl + 3O2
92 4KClO3
T 3KClO4 + KCl
93 3 NaClO NaClO3 + 2NaCl 94 2Br2+ KCl ----- 95 Cl2 + NaBr 2NaCl + Br2
96 Br2 + 2NaI 2NaBr +I2
97 H2 +Cl2 2HCl 98 NaCl + H2SO4 Na2SO4 + HCl
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
103
Zadanie 24
NO
Wzoacuter elektronowy
NO2
Wzoacuter elektronowy
N2O4
Wzoacuter elektronowy
N2O5
Wzoacuter elektronowy
Zadanie 25
SO2
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
SO3
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
Zadanie 26
ClO- HSe
- NO2
- HSO3
-
Zadanie 27 1 H4P2O7 + 4NaOH rarr Na4P2O7 + 4H2O 2 H4P2O7 + 3NaOH rarr Na3HP2O7 + 3H2O 3 H4P2O7 + 2NaOH rarr Na2H2P2O7 + 2H2O 4 H4P2O7 + NaOH rarr NaH3P2O7 + H2O Zadanie 28
1 a) 145 b)41 2 a)18 b) 3965
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
104
Zadanie 1
Fe3O4 Fe4[Fe(CN)6]3 Fe3[Fe(CN)6]2 FeS2
Stopień utlenienia
II 2xIII III II II III II
Zadanie 2
MnO Mn2O3 Mn3O4 MnO2 Mn5O8
Mn2O7
Stopień utlenienia
II III II III IV II IV VII
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy zasadowy zasadowy amfoteryczny amfoteryczny kwasowy
Zadanie 3
CrO Cr2O3 CrO3
Stopień utlenienia
II III VI
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy amfoteryczny kwasowy
Wodorotlenek lub kwas
Cr(OH)2
Cr(OH)3 H2CrO4
Zadanie 4
Wzoacuter związku chemicznego
Barwa
FeO czarna
Fe2O3 rdzawoczerwona
Fe3O4 czarna
Fe(OH)2 jasno zielony
Fe(OH)3 czerwono-brunatna
osad
FeCl2 jasnozielona
FeCl3 żoacutełtopomarańczowa
FeBr3 pomarańczowy
FeI3 brunatna
FeS czarny osad
Fe2S3 czarny osad
FeCrO4 pomarańczowy
Fe2(CrO4)3 pomarańczowy
Fe2(SiO3)3 brunatny osad
Fe2(CO3)3 brunatny osad
Fe(NO3)3 pomarańczowy
Fe2(SO4)3 żoacutełty
FePO4 żoacutełty osad
Fe(ClO4)3 pomarańczowy
Cu2O Czerwono-brunatna
CuO czarna
Cu(OH)2 niebieska
CuCl2 niebieska
CuBr2 niebieska
CuI2 brunatny osad
CuS Czarny osad
CuF niebieski osad
Cu3(PO4)2 niebieski osad
CuSiO3 niebieski osad
[Cu(NH3)4](OH)2 szafirowa
H2CuCl4 zielona
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
105
CuSO4 niebieska
CuSO3 zielona
CuCO3 niebieski osad
CuCrO4 brunatnoczerwony
osad
(CH3COO)2Cu niebieski
Cu(NO3)2 niebieska
CuSO4∙5H2O niebieska
Ag2S czarna
AgOH czarny
Ag2O czarna
AgCl biały osad
AgBr żoacutełty osad
AgI żoacutełty osad
Ag2SO4 biały osad
Ag2SiO3 żoacutełty osad
Ag3PO4 żoacutełty osad
Ag2CrO4 brunatno-czerwony
osad
Ag2CO3 żoacutełty osad
ZnO biały proszek
Zn(OH)2 biała
MnSO4 jasno roacuteżowy
MnCl2 jasno roacuteżowy
Mn(OH)2 Biały osad
HMnO4 fioletowy
KMnO4 fioletowy
K2MnO4 zielony
MnO Szarozielony
proszek
Mn2O3 Brunatno czarny
MnO2 brunatny
Mn2O7 Czarny proszek (ciemnozielona
ciecz)
MnS cielistoroacutezowy
MnSiO3 roacuteżowy osad
MnCrO4 czarny osad
MnSO4 jasno roacuteżowy(biały)
CrO czarna
Cr2O3 szarozielona
CrO3 Pomarańczowo-
czerwona
CrF3 zielony osad
CrCl2 niebieska
Cr2S3 brunatny osad
CrCl3 szarozielony
Cr(OH)2 ciemnobrunatna
Cr(OH)3 szarozielna
Cr2(SO4)3 szarozielona
Cr2(SO3)3 ciemnoniebieski
Cr2(CO3)3 zielony osad
Cr(NO3)3 zielona
CrPO4 zielony osad
Cr(ClO4)3 ciemnoniebieski
(CH3COO)3Cr ciemnoniebieski
Cr2(SiO3)3 zielony osad
K2CrO4 żoacutełta
K2Cr2O7 pomarańczowa
H2CrO4 żoacutełty
Na[Cr(OH)4] zielony
Na3[Cr(OH)6] zielony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
106
Zadanie 5
Żelazo
1 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
3 3Fe + 2O2 Fe3O4
4 3Fe + 4H2O(g) Fe3O4 + 4H2
5 2Fe + 6H2SO4(na gorąco) Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
6 Fe + 4HNO3(na gorąco) Fe(NO3)3+ NO + 2H2O
7 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
8 2Fe(OH)2 + H2O2 2Fe(OH)3
9 2Fe(OH)3
TFe2O3 +3 H2O
10 FeCO3
TCO2 + FeO
11 Fe + H2SO4(roz) FeSO4 + H2
12 FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl 13 FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 14 Fe(OH)3 + NaOH Na[Fe(OH)4]
15 Fe(OH)3 + 3NaOH T
Na3FeO3 + 3H2O
16 Miedziowce
17 4Cu + O2 2Cu2O
18 2Cu + O2
TCu2O
19 3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
20 Cu + 4HNO3(stęż) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
21 Cu + 2H2SO4(gorącystęż) CuSO4 + SO2 +2H2O
22 Cu(OH)2
TCuO + H2O
23 Cu(OH)2 + 2HCl CuCl2 + 2H2O
24 Cu(OH)2 + 2NaOH Na2[Cu(OH)4]
25 CuCO3
TCuO + CO2
26 CuO +2HCl (roz) CuCl2 + H2O
27 CuO + 4HCl (stę) H2CuCl4 + H2O
28 Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2
29 Ag +2HNO3(stęż) AgNO3 + NO2 + H2O
30 4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S + 2H2O
31 AgNO3 + KOH AgOH + KNO3
32 AgNO3+HCl AgCl + HNO3
33 2AgClhv
2Ag + Cl2
34 AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]Cl 35 2Ag2O 4Ag + O2
36 Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]OH
37 Au + 4HCl + HNO3 HAuCl4 + NO + 2H2O
38 Cynk
39 Zn + O2 T
2NO
40 Zn + HCl ZnCl2 + H2
41 4Zn + 10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
42 Zn + 2NaOH + 2H2O Na2[Zn(OH)4] + H2
43 Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
44 Zn(OH)2 + 2HCl ZnCl2 + 2H2O
45 Zn(OH)2 +2KOH K2[Zn(OH)4] 46 Zn(OH)2 + 4NH3 [Zn(NH3)4](OH)2
47 Mangan
48 Mn + 2HCl MnCl2 + H2
49 Mn + 2H2SO4(stęż) MnSO4 + SO2 + 2H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok s
94
Zadanie 14
Otrzymywanie NaOH
Schemat doświadczenia
1 2Na+ H2O 2 NaOH + H2 (fenoloftaleina) Obserwacje Roztwoacuter zabarwił się na kolor malinowy wydzielił się gaz Wnioski w postacie roacutewnania reakcji 2Na + H2O 2Na
+ + 2OH
- + H2
Schemat doświadczenia 2 Na2O + H2O 2NaOH (fenoloftaleina) Obserwacje Roztwoacuter zabarwił się na kolor malinowy Wnioski w postacie roacutewnania reakcji Na2O + H2O 2Na
+ + 2OH
-
Schemat doświadczenia 3 NaH + H2O NaOH + H2 Obserwacje Roztwoacuter zabarwił się na kolor malinowy wydzielił się gaz Wnioski w postacie roacutewnania reakcji
NaH + H2O Na+ + OH
- + H2
Zadanie 15
Udowodnisz charakter chemiczny BaO Schemat doświadczenia BaO + H2O Ba(OH)2 (fenoloftaleina) BaO+ 2HCl BaCl2 + H2O (oranż metylowy) BaO + NaOH reakcja nie zachodzi (fenoloftaleina) Obserwacje w pierwszej proboacutewce roztwoacuter zabarwił się na kolor malinowy w drugiej proboacutewce roztwoacuter zmienił barwę z czerwonej na żoacutełtą w trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski BaO + H2O Ba
2+ + 2OH
-
BaO + 2H
+ Ba
2+ +H2O
Zadanie 16
Udowodnisz charakter chemiczny BeO Schemat doświadczenia 1BeO +2NaOH +H2O Na2[Be(OH)4] 2BeO + 2HCl BeCl2 + H2 3BeO + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski BeO +2OH
-+H2O [Be(OH)4]
2ndash
BeO + 2H+ Be
2+ + H2O
Zadanie 17
1 2Mg+O2 2MgO
2 2K + 2H2O 2KOH + H2
3 2Na +O2 Na2O2
4 K + O2 KO2
5 Na2O2 + 2Na 2Na2O
6 Na2O2 + 2H2O 2NaOH + H2O2
7 KO2 + K K2O2
8 K2O2 + 2K 2K2O
9 4KO2+2H2O 4KOH +3O2
10 K2O + H2O 2KOH
11 CaO + H2O Ca(OH)2
12 K2O + HCl 2KCl + H2O
13 MgO + 2HCl MgCl2 + H2O
14 BeO + 2HCl BeCl2 + H2O
15 2Na + H2 2NaH 16 Ca + H2 CaH2
17 NaH + HCl NaCl + H2
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok s
95
18 NaH + NaOH ----
19 NaH + H2O NaOH + H2
20 CaH2+ H2O Ca(OH)2+H2
21 CaO + NaOH ----
22 BeO +2NaOH + H2O Na2[Be(OH)4]
23 BeO + 4KOH+ H2O K4[Be(OH)6] 24 Be + 2KOH + 2H2O K2[Be(OH)4] + H2 25 CaCO3 + CO2 + H2O Ca(HCO3)2
26 Ca(HCO3)2 CaCO3 + CO2 + H2O
27 CaCO3
TCaO + CO2
28 Ca(OH)2 + 2HCl CaCl2+ H2O 29 Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 + H2O
30 2 (CaSO4 middot2H2O ) T
2(CaSO4 middot frac12 H2O) + 3H2O 31 ( 2 CaSO4middot H2O) + 3H2O 2 (CaSO4 middot2H2O )
Zdanie 18 104g Zadanie 19 335dm3 Zadanie 20 11kg Zadanie 21 509g Zadanie 22 KO2 Zadanie 23 678 Zadanie 24 pH=14 Zadanie 25 pOH =26
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
96
Zadanie 1
H2SO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
SO
O
O
OH
H
NH3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
N
HHH
NaClO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
O
OO Cl
O
Na+
NO2 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 2 a) 1s
22s
22p
63s
23p
64s
23d
10 4p
4
b) [Ar]4s2
3d10
4p4
c) 6 d) 34 e) 45 f) 34 g) 79 h) 34 i) 79 j) n=4 l=1 m=-1 ms=-12 k) H2Se l) SeO3
Zadanie 3
Wzoacuter związku NH4+ AlH3 H2S ClO2
-
Stopnie utlenienia
-III +I
+III -I
+I -II
+III -II
Zadanie 4
Wzoacuter tlenku Nazwa tlenku Charakter chemiczny Barwa oranżu metylowego
B2O3 Tlenek boru kwasowy czerwony
Al2O3 Tlenek gliny amfoteryczny pomarańczowy
Ga2O3 Tlenek galu
amfoteryczny pomarańczowy
N2O Tlenek azotu (I) obojętny pomarańczowy
NO Tlenek azotu (II) obojętny pomarańczowy
N2O5 Tlenek azotu (V) kwasowy czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
97
CO Tlenek węgla (II) obojętny pomarańczowy
CO2 Tlenek węgla (IV) kwasowy czerwony
SiO Tlenek krzemu (II) obojętny pomarańczowy
SiO2 Tlenek krzemu (IV) kwasowy czerwony
SnO Tlenek cyny (II) amfoteryczny pomarańczowy
SnO2 Tlenek cyny (IV) amfoteryczny pomarańczowy
PbO2 Tlenek ołowiu (IV) amfoteryczny pomarańczowy
In2O3 Tlenek indu (III) amfoteryczny pomarańczowy
Tl2O3 Tlenek telluru (III) zasadowy żoacutełty
Sb2O3 Tlenek antymonu (III) amfoteryczny pomarańczowy
Bi2O3 Tlenek bizmutu (III) zasadowy żoacutełty
Bi2O5 Tlenek bizmutu (V) kwasowy czerwony
As2O3 Tlenek arsenu (III) amfoteryczny pomarańczowy
As2O5 Tlenek arsenu (V) kwasowy czerwony
SO2 Tlenek siarki (IV) kwasowy czerwony
SO3 Tlenek siarki (VI) kwasowy czerwony
Cl2O7 Tlenek chloru (VII) kwasowy czerwony
Cl2O3 Tlenek chloru (III) kwasowy czerwony
Zadanie 5
Roacutewnania reakcji z kwasem solnym
2 Al+ 6HCl 2 AlCl3 + 3 H2
2 Al + 6H+ 2 Al
3+ + 3 H2
Roacutewnania reakcji z wodorotlenkiem sodu
2 Al + 6 NaOH+ 6 H2O 2 Na3[Al(OH)6] + 3 H2
2 Al + 6 OH-+ 6 H2O 2 [Al(OH)6]
3-+ 3 H2
Obserwacje Obserwacje Glin po dodaniu kwasu i zasady roztwarza się
Zadanie 6
a) 504 dm3
b) 903middot1022
cząsteczek c) 8983 d)707 Zadanie 7
Zadanie 8
Udowodnisz charakter chemiczny Al2O3 Schemat doświadczenia 1Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O 2Al2O3 +2NaOH +3 H2O 2Na[Al(OH)4] 3 Al2O3 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Al2O3 + 6H
+ + 2 Al
3+ + 3 H2O
Al2O3 +2OH-+3 H2O 2[Al(OH)4]
ndash
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
98
Zadanie 9
Udowodnisz charakter chemiczny Cl2O7 Schemat doświadczenia 1Cl2O7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl2O7 + 2NaOH 2NaClO4 + H2O (fenoloftaleina) 3 Cl2O7 + H2O 2HClO4 (oranż metylowy) Obserwacje w pierwszej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji w drugiej malinowy roztwoacuter odbarwił się w proboacutewce trzeciej oranż metylowy zmienił zabarwienie z pomarańczowej na czerwona 1Cl2O7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl2O7 +2OH
-2ClO4
- + H2O
3 Cl2O7 + H2O 2H++2ClO4
-
Zadanie 10 Udowodnisz charakter chemiczny Tl2O Schemat doświadczenia
1Tl2O + 2HCl 2TlCl + H2O(oranż metylowy)
2 Tl2O3 + NaOH reakcja nie zachodzi
3 Tl2O + H2O 2TlOH (fenoloftaleina)
Obserwacje Oranż metylowy zmienił zabarwienie z czerwonej na pomarańczową w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji w proboacutewce trzeciej fenoloftaleina zabarwiła się na kolor malinowy
1Tl2O + 2H+ 2Tl
+ + H2O(oranż metylowy)
2 Tl2O3 + NaOH reakcja nie zachodzi
3 Tl2O + H2O 2Tl++2OH- (fenoloftaleina)
Zadanie 11 Udowodnisz charakter chemiczny Ga2O3 Schemat doświadczenia 1Ga2O3 + 6HCl 2GaCl3 + 3H2O 2Ga2O3 +2NaOH +3H2O 2Na[Ga(OH)4] 3 Ga2O3 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ga2O3 + 6H
+ 2 Ga
3+ + 3 H2O
Ga2O3 +2OH-+3 H2O 2[Ga(OH)4]
ndash
Zadanie 12
Otrzymywanie kwasu siarkowodorowego
Schemat doświadczenia
H2S(g)+H2O H2S(aq) przejście gazu przez płuczkę wodną (oranż metylowy)
Obserwacje oranż metylowy zmienił barwę z pomarańczowego na czerwony
Wnioski H2S(g)+H2O H2S(aq)
Zadanie 13
Udowodnisz charakter chemiczny SiO2 Schemat doświadczenia 1SiO2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3+ H2O 3 SiO2 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje W pierwszej i trzeciej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w drugiej proboacutewce tlenek krzemu roztwarza się 1SiO2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO2 +2OH
-SiO3
2-+ H2O
3 SiO2 + H2O reakcja nie zachodzi
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
99
Zadanie 14
Odroacuteżnianie tlenku węgla (IV) od tlenku węgla (II)
Schemat doświadczenia
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce obserwujemy zmętnienie wody wapiennej w drugiej proboacutewce brak objawoacutew reakcji
Wnioski
CO2 + Ca2+
+ 2OH-
CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Zadanie 15
Odroacuteżnianie węglan sodu od siarczku sodu
Na2CO3 + 2HCl 2NaCl + CO2 + H2O
Na2S + 2HCl 2NaCl + H2S
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce wydzielił się bezbarwny bezwonny gaz w drugiej proboacutewce wydzielił się gaz o zapachu
zgniłych jaj
Wnioski
CO32-
+ 2H+
CO2 + H2O
S2-
+ 2H+
H2S
Zadanie 16
Odroacuteżnianie następujących soli Na2CO3 FeSO4 (NH4)2S
Schemat doświadczenia
Na2CO3+H2O+ papierek uniwersalny
FeSO4 + H2O + papierek uniwersalny
(NH4)2S+ H2O+ papierek uniwersalny
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor niebieski w drugiej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor
czerwony a w trzeciej proboacutewce papierek uniwersalny nie zmienił barwy pozostał żoacutełty
Wnioski
CO32-
+H2O CO2 + 2OH-
Fe2+
+ H2O Fe(OH)2 + H+
2NH4++S
2-+ H2O H2S + 2NH3 + H2O
Zadanie 17
Uszereguj kwasy według wzrastającej mocy a) H3BO3 H2SiO3 H2CO3 H2SO4 HNO3 HClO4 b) H2S HF H2Te HCl HBr
Zadanie 18
H2SO4 HNO3 HClO4
Zadanie 19
Schemat doświadczenia
KI + Br2 KBr + I2 + chloroform Obserwacje Warstwa chloroformu zabarwiła się na kolor fioletowy Wnioski 2I
- + Br2 2Br
- + I2
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
100
Zadanie 20
Amoniak to gaz o ostrej charakterystycznej woni bardzo dobrze rozpuszczalny wodzie NH3+ H2O NH4++OH
-
ktoacutery można otrzymać w warunkach laboratoryjnych działając roztworem wodorotlenku sodu na siarczan(VI) amonu (NH4)2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + 2NH3 +2H2O Wodny roztwoacuter amoniaku wykazuje charakter zasadowy ktoacutery przejawia się w reakcji z kwasem siarkowym (VI) 2NH3+H2SO4 (NH4)2SO4 a gazowy amoniak reagując z chlorowodorem prowadzi do otrzymania krystalicznego ciała stałego NH3 + HCl NH4Cl Amoniak można otrzymać wyniku rozkładu termicznego chlorku amonu tzw salmiaku NH4Cl NH3 + HCl oraz węglanu amonu NH4CO3 NH3 + H2O + CO2
Zadanie 21
Właściwości Diament Grafit Fulleren
Twardość Bardzo twardy miękki
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Barwa bezbarwny granatowoczerwony
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Przezroczystość przezroczysty nieprzezroczysty nieprzezroczyste
Przewodnictwo elektryczne Nie przewodzi prądu
elektrycznego Przewodzi prąd
elektryczny Nadprzewodzące
i poacutełprzewodnikowwe
Przewodnictwo cieplne Bardzo dobry
przewodnik ciepła Dobrze przewodzi prąd elektryczny
Zadanie 22
Zadanie 23
BOROWCE
1 AlCI3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl
2 Al2O3 + 6NaOH +3H2O 2Na3[Al(OH)6]
3 Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O
4 Al2O3 + NaOH T
Na3AlO3 + H2O
5 4Al+ 3O2 2Al2O3
6 2Al + 6HCl 2AlCl3 +3 H2 7 Al + 2NaOH + 3H2O Na2[Al(OH)4]+ H2 8 2Al + 6NaOH +6H2O 2Na3[Al(OH)6]+ 3H2
9 2Al + Fe2O3 2Fe + Al2O3
10 2Al(OH)3 + 6HCl 2AlCl3 + 6H2O
11 Al(OH)3 +3NaOH Na3[Al(OH)6] 12 Al(OH)3 + NaOH Na[Al(OH)4]
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
101
13 Al(OH)3+ NaOH T
NaAlO2 + 2H2O
14 Na3[Al(OH)6] T
Al(OH)3 +3NaOH
15 B2H6 + 6H2O 2H3BO3+ 6H2
16 AlH3+ 3H2O Al(OH)3+ 3H2 17 2Al +6 HNO3(st) Al2O3+ 6NO2+ 3H2O 18 Al + HNO3(roz) Al(NO3)3+ NO + 2H2O
WĘGLOWCE 19 SiO2 + Mg Si + 2 MgO 20 2C + O2 2CO2 21 C+ H2O CO + H2
T 22 CaO + 3C CaC2 + CO 23 CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O 24 CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O
25 H2CO3 CO2 + H2O 26 CO2 + Mg C + MgO 27 CaCO3 + 2HCl CaCl2+CO2 +H2O
28 CaCO3 T
CO2+ CaO 29 2CH4 + O2 2CO + 4H2 30 CaC2 + 2H2O C2H2 + Ca(OH)2 31 CO + O2 2CO2
32 Al4C3 +12 H2O 3 CH4 + 4 Al(OH)3
33 Si +2F2 SiF4
34 Si + O2 SiO2
35 Na2SiO3 +2HCl 2NaCl+ H2SiO3
36 Na2SiO3 + CO2 + H2O Na2CO3+ H2SiO3 37 H2SiO3+ 2NaOH Na2SiO3 + H2O
38 SiH4 + 3H2O H2SiO3 + 4H2
39 SiO2 +4HF SiF4 + H2O 40 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3 + H2O 41 SiO2 + 4NaOH Na4SiO4 + 2H2O 42 SiO2 + Na2CO3 Na2SiO3 + CO2 43 SiO2 + 2KOH + H2O K2SiO3 + 2H2
AZOTOWCE
44 Li3N +3 H2O 3LiOH + NH3
45 NH4NO2 T
N2 + 2H2O
46 NH4Cl + NaNO2
TN2 + NaCl +2H2O
47 3Mg + N2 Mg3N2
48 N2 +O2
T2NO
49 2NO + O2 2NO2 50 3NO2 + H2O 2HNO3+ NO
51 N2O3 + H2O 2HNO2
52 N2O5 + H2O 2HNO3
53 N2 + H2 T p kat
2NH3
54 NH3 + H2O NH4++OH
-
55 (NH4)2SO4 + NaOH 2NH3 + Na2SO4+ 2H2O
56 2NH3 +H2SO4 (NH4)2SO4
57 NH4Cl T
NH3 + HCl
58 (NH4)2CO3
T2NH3 + H2O + CO2
59 NH4HCO3
TNH3 + CO2 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
102
60 NH3 + HCl NH4Cl 61 NH3 + 3O2 2N2 + 6H2O
62 4NH3 +5O2 kat
4NO + 6H2O 63 NH4NO3 N2O + 2H2O
64 NO + NO2 oziebienie
N2O3 65 2NO + O2 2NO2
66 2NO2 N2O4 67 3HNO2rarrHNO3 + 2NO + H2O 68 4HNO3 4 NO2 +2H2O + O2 69 P4 + 3O2 P4O10 70 P4 + 5O2 P4O6
71 P4O6+ H2O 4H3PO3
72 P4O1O+ 2H2O 4HPO3 73 P4O1O+ 6H2O 4H3PO4
74 P4O1O+ 4H2O 2H4P2O7
TLENOWCE
75 4MnO2 T
2 Mn2O3 + O2
76 2HgO T
2Hg + O2
77 2KMnO4 T
K2MnO4+ MnO2 + O2
78 2KClO3
T2 KCl + 3O2
79 S + O2 SO2
80 2SO2 + O2
V2O5
2SO3
81 SO3 + H2O H2SO4
82 SO2 + H2O H2SO3 FLUOROWCE
83 2F2 +2 H2O 4HF + O2 84 Cl2 + H2O HCl + HClO 85 Br2 + H2O HBr + HBrO 86 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + H2O
87 2KMnO4 + 16 HCl 5Cl2 + 2MnCl2 + 2KCl + 8H2O
88 HClO hv
HCl + O
89 HBrO hv
HBr + O 90 Cl2O7 + 2NaOH 2 NaClO4 + H2O
91 2KClO3
T 2KCl + 3O2
92 4KClO3
T 3KClO4 + KCl
93 3 NaClO NaClO3 + 2NaCl 94 2Br2+ KCl ----- 95 Cl2 + NaBr 2NaCl + Br2
96 Br2 + 2NaI 2NaBr +I2
97 H2 +Cl2 2HCl 98 NaCl + H2SO4 Na2SO4 + HCl
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
103
Zadanie 24
NO
Wzoacuter elektronowy
NO2
Wzoacuter elektronowy
N2O4
Wzoacuter elektronowy
N2O5
Wzoacuter elektronowy
Zadanie 25
SO2
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
SO3
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
Zadanie 26
ClO- HSe
- NO2
- HSO3
-
Zadanie 27 1 H4P2O7 + 4NaOH rarr Na4P2O7 + 4H2O 2 H4P2O7 + 3NaOH rarr Na3HP2O7 + 3H2O 3 H4P2O7 + 2NaOH rarr Na2H2P2O7 + 2H2O 4 H4P2O7 + NaOH rarr NaH3P2O7 + H2O Zadanie 28
1 a) 145 b)41 2 a)18 b) 3965
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
104
Zadanie 1
Fe3O4 Fe4[Fe(CN)6]3 Fe3[Fe(CN)6]2 FeS2
Stopień utlenienia
II 2xIII III II II III II
Zadanie 2
MnO Mn2O3 Mn3O4 MnO2 Mn5O8
Mn2O7
Stopień utlenienia
II III II III IV II IV VII
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy zasadowy zasadowy amfoteryczny amfoteryczny kwasowy
Zadanie 3
CrO Cr2O3 CrO3
Stopień utlenienia
II III VI
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy amfoteryczny kwasowy
Wodorotlenek lub kwas
Cr(OH)2
Cr(OH)3 H2CrO4
Zadanie 4
Wzoacuter związku chemicznego
Barwa
FeO czarna
Fe2O3 rdzawoczerwona
Fe3O4 czarna
Fe(OH)2 jasno zielony
Fe(OH)3 czerwono-brunatna
osad
FeCl2 jasnozielona
FeCl3 żoacutełtopomarańczowa
FeBr3 pomarańczowy
FeI3 brunatna
FeS czarny osad
Fe2S3 czarny osad
FeCrO4 pomarańczowy
Fe2(CrO4)3 pomarańczowy
Fe2(SiO3)3 brunatny osad
Fe2(CO3)3 brunatny osad
Fe(NO3)3 pomarańczowy
Fe2(SO4)3 żoacutełty
FePO4 żoacutełty osad
Fe(ClO4)3 pomarańczowy
Cu2O Czerwono-brunatna
CuO czarna
Cu(OH)2 niebieska
CuCl2 niebieska
CuBr2 niebieska
CuI2 brunatny osad
CuS Czarny osad
CuF niebieski osad
Cu3(PO4)2 niebieski osad
CuSiO3 niebieski osad
[Cu(NH3)4](OH)2 szafirowa
H2CuCl4 zielona
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
105
CuSO4 niebieska
CuSO3 zielona
CuCO3 niebieski osad
CuCrO4 brunatnoczerwony
osad
(CH3COO)2Cu niebieski
Cu(NO3)2 niebieska
CuSO4∙5H2O niebieska
Ag2S czarna
AgOH czarny
Ag2O czarna
AgCl biały osad
AgBr żoacutełty osad
AgI żoacutełty osad
Ag2SO4 biały osad
Ag2SiO3 żoacutełty osad
Ag3PO4 żoacutełty osad
Ag2CrO4 brunatno-czerwony
osad
Ag2CO3 żoacutełty osad
ZnO biały proszek
Zn(OH)2 biała
MnSO4 jasno roacuteżowy
MnCl2 jasno roacuteżowy
Mn(OH)2 Biały osad
HMnO4 fioletowy
KMnO4 fioletowy
K2MnO4 zielony
MnO Szarozielony
proszek
Mn2O3 Brunatno czarny
MnO2 brunatny
Mn2O7 Czarny proszek (ciemnozielona
ciecz)
MnS cielistoroacutezowy
MnSiO3 roacuteżowy osad
MnCrO4 czarny osad
MnSO4 jasno roacuteżowy(biały)
CrO czarna
Cr2O3 szarozielona
CrO3 Pomarańczowo-
czerwona
CrF3 zielony osad
CrCl2 niebieska
Cr2S3 brunatny osad
CrCl3 szarozielony
Cr(OH)2 ciemnobrunatna
Cr(OH)3 szarozielna
Cr2(SO4)3 szarozielona
Cr2(SO3)3 ciemnoniebieski
Cr2(CO3)3 zielony osad
Cr(NO3)3 zielona
CrPO4 zielony osad
Cr(ClO4)3 ciemnoniebieski
(CH3COO)3Cr ciemnoniebieski
Cr2(SiO3)3 zielony osad
K2CrO4 żoacutełta
K2Cr2O7 pomarańczowa
H2CrO4 żoacutełty
Na[Cr(OH)4] zielony
Na3[Cr(OH)6] zielony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
106
Zadanie 5
Żelazo
1 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
3 3Fe + 2O2 Fe3O4
4 3Fe + 4H2O(g) Fe3O4 + 4H2
5 2Fe + 6H2SO4(na gorąco) Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
6 Fe + 4HNO3(na gorąco) Fe(NO3)3+ NO + 2H2O
7 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
8 2Fe(OH)2 + H2O2 2Fe(OH)3
9 2Fe(OH)3
TFe2O3 +3 H2O
10 FeCO3
TCO2 + FeO
11 Fe + H2SO4(roz) FeSO4 + H2
12 FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl 13 FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 14 Fe(OH)3 + NaOH Na[Fe(OH)4]
15 Fe(OH)3 + 3NaOH T
Na3FeO3 + 3H2O
16 Miedziowce
17 4Cu + O2 2Cu2O
18 2Cu + O2
TCu2O
19 3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
20 Cu + 4HNO3(stęż) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
21 Cu + 2H2SO4(gorącystęż) CuSO4 + SO2 +2H2O
22 Cu(OH)2
TCuO + H2O
23 Cu(OH)2 + 2HCl CuCl2 + 2H2O
24 Cu(OH)2 + 2NaOH Na2[Cu(OH)4]
25 CuCO3
TCuO + CO2
26 CuO +2HCl (roz) CuCl2 + H2O
27 CuO + 4HCl (stę) H2CuCl4 + H2O
28 Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2
29 Ag +2HNO3(stęż) AgNO3 + NO2 + H2O
30 4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S + 2H2O
31 AgNO3 + KOH AgOH + KNO3
32 AgNO3+HCl AgCl + HNO3
33 2AgClhv
2Ag + Cl2
34 AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]Cl 35 2Ag2O 4Ag + O2
36 Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]OH
37 Au + 4HCl + HNO3 HAuCl4 + NO + 2H2O
38 Cynk
39 Zn + O2 T
2NO
40 Zn + HCl ZnCl2 + H2
41 4Zn + 10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
42 Zn + 2NaOH + 2H2O Na2[Zn(OH)4] + H2
43 Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
44 Zn(OH)2 + 2HCl ZnCl2 + 2H2O
45 Zn(OH)2 +2KOH K2[Zn(OH)4] 46 Zn(OH)2 + 4NH3 [Zn(NH3)4](OH)2
47 Mangan
48 Mn + 2HCl MnCl2 + H2
49 Mn + 2H2SO4(stęż) MnSO4 + SO2 + 2H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok s
95
18 NaH + NaOH ----
19 NaH + H2O NaOH + H2
20 CaH2+ H2O Ca(OH)2+H2
21 CaO + NaOH ----
22 BeO +2NaOH + H2O Na2[Be(OH)4]
23 BeO + 4KOH+ H2O K4[Be(OH)6] 24 Be + 2KOH + 2H2O K2[Be(OH)4] + H2 25 CaCO3 + CO2 + H2O Ca(HCO3)2
26 Ca(HCO3)2 CaCO3 + CO2 + H2O
27 CaCO3
TCaO + CO2
28 Ca(OH)2 + 2HCl CaCl2+ H2O 29 Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 + H2O
30 2 (CaSO4 middot2H2O ) T
2(CaSO4 middot frac12 H2O) + 3H2O 31 ( 2 CaSO4middot H2O) + 3H2O 2 (CaSO4 middot2H2O )
Zdanie 18 104g Zadanie 19 335dm3 Zadanie 20 11kg Zadanie 21 509g Zadanie 22 KO2 Zadanie 23 678 Zadanie 24 pH=14 Zadanie 25 pOH =26
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
96
Zadanie 1
H2SO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
SO
O
O
OH
H
NH3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
N
HHH
NaClO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
O
OO Cl
O
Na+
NO2 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 2 a) 1s
22s
22p
63s
23p
64s
23d
10 4p
4
b) [Ar]4s2
3d10
4p4
c) 6 d) 34 e) 45 f) 34 g) 79 h) 34 i) 79 j) n=4 l=1 m=-1 ms=-12 k) H2Se l) SeO3
Zadanie 3
Wzoacuter związku NH4+ AlH3 H2S ClO2
-
Stopnie utlenienia
-III +I
+III -I
+I -II
+III -II
Zadanie 4
Wzoacuter tlenku Nazwa tlenku Charakter chemiczny Barwa oranżu metylowego
B2O3 Tlenek boru kwasowy czerwony
Al2O3 Tlenek gliny amfoteryczny pomarańczowy
Ga2O3 Tlenek galu
amfoteryczny pomarańczowy
N2O Tlenek azotu (I) obojętny pomarańczowy
NO Tlenek azotu (II) obojętny pomarańczowy
N2O5 Tlenek azotu (V) kwasowy czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
97
CO Tlenek węgla (II) obojętny pomarańczowy
CO2 Tlenek węgla (IV) kwasowy czerwony
SiO Tlenek krzemu (II) obojętny pomarańczowy
SiO2 Tlenek krzemu (IV) kwasowy czerwony
SnO Tlenek cyny (II) amfoteryczny pomarańczowy
SnO2 Tlenek cyny (IV) amfoteryczny pomarańczowy
PbO2 Tlenek ołowiu (IV) amfoteryczny pomarańczowy
In2O3 Tlenek indu (III) amfoteryczny pomarańczowy
Tl2O3 Tlenek telluru (III) zasadowy żoacutełty
Sb2O3 Tlenek antymonu (III) amfoteryczny pomarańczowy
Bi2O3 Tlenek bizmutu (III) zasadowy żoacutełty
Bi2O5 Tlenek bizmutu (V) kwasowy czerwony
As2O3 Tlenek arsenu (III) amfoteryczny pomarańczowy
As2O5 Tlenek arsenu (V) kwasowy czerwony
SO2 Tlenek siarki (IV) kwasowy czerwony
SO3 Tlenek siarki (VI) kwasowy czerwony
Cl2O7 Tlenek chloru (VII) kwasowy czerwony
Cl2O3 Tlenek chloru (III) kwasowy czerwony
Zadanie 5
Roacutewnania reakcji z kwasem solnym
2 Al+ 6HCl 2 AlCl3 + 3 H2
2 Al + 6H+ 2 Al
3+ + 3 H2
Roacutewnania reakcji z wodorotlenkiem sodu
2 Al + 6 NaOH+ 6 H2O 2 Na3[Al(OH)6] + 3 H2
2 Al + 6 OH-+ 6 H2O 2 [Al(OH)6]
3-+ 3 H2
Obserwacje Obserwacje Glin po dodaniu kwasu i zasady roztwarza się
Zadanie 6
a) 504 dm3
b) 903middot1022
cząsteczek c) 8983 d)707 Zadanie 7
Zadanie 8
Udowodnisz charakter chemiczny Al2O3 Schemat doświadczenia 1Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O 2Al2O3 +2NaOH +3 H2O 2Na[Al(OH)4] 3 Al2O3 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Al2O3 + 6H
+ + 2 Al
3+ + 3 H2O
Al2O3 +2OH-+3 H2O 2[Al(OH)4]
ndash
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
98
Zadanie 9
Udowodnisz charakter chemiczny Cl2O7 Schemat doświadczenia 1Cl2O7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl2O7 + 2NaOH 2NaClO4 + H2O (fenoloftaleina) 3 Cl2O7 + H2O 2HClO4 (oranż metylowy) Obserwacje w pierwszej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji w drugiej malinowy roztwoacuter odbarwił się w proboacutewce trzeciej oranż metylowy zmienił zabarwienie z pomarańczowej na czerwona 1Cl2O7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl2O7 +2OH
-2ClO4
- + H2O
3 Cl2O7 + H2O 2H++2ClO4
-
Zadanie 10 Udowodnisz charakter chemiczny Tl2O Schemat doświadczenia
1Tl2O + 2HCl 2TlCl + H2O(oranż metylowy)
2 Tl2O3 + NaOH reakcja nie zachodzi
3 Tl2O + H2O 2TlOH (fenoloftaleina)
Obserwacje Oranż metylowy zmienił zabarwienie z czerwonej na pomarańczową w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji w proboacutewce trzeciej fenoloftaleina zabarwiła się na kolor malinowy
1Tl2O + 2H+ 2Tl
+ + H2O(oranż metylowy)
2 Tl2O3 + NaOH reakcja nie zachodzi
3 Tl2O + H2O 2Tl++2OH- (fenoloftaleina)
Zadanie 11 Udowodnisz charakter chemiczny Ga2O3 Schemat doświadczenia 1Ga2O3 + 6HCl 2GaCl3 + 3H2O 2Ga2O3 +2NaOH +3H2O 2Na[Ga(OH)4] 3 Ga2O3 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ga2O3 + 6H
+ 2 Ga
3+ + 3 H2O
Ga2O3 +2OH-+3 H2O 2[Ga(OH)4]
ndash
Zadanie 12
Otrzymywanie kwasu siarkowodorowego
Schemat doświadczenia
H2S(g)+H2O H2S(aq) przejście gazu przez płuczkę wodną (oranż metylowy)
Obserwacje oranż metylowy zmienił barwę z pomarańczowego na czerwony
Wnioski H2S(g)+H2O H2S(aq)
Zadanie 13
Udowodnisz charakter chemiczny SiO2 Schemat doświadczenia 1SiO2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3+ H2O 3 SiO2 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje W pierwszej i trzeciej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w drugiej proboacutewce tlenek krzemu roztwarza się 1SiO2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO2 +2OH
-SiO3
2-+ H2O
3 SiO2 + H2O reakcja nie zachodzi
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
99
Zadanie 14
Odroacuteżnianie tlenku węgla (IV) od tlenku węgla (II)
Schemat doświadczenia
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce obserwujemy zmętnienie wody wapiennej w drugiej proboacutewce brak objawoacutew reakcji
Wnioski
CO2 + Ca2+
+ 2OH-
CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Zadanie 15
Odroacuteżnianie węglan sodu od siarczku sodu
Na2CO3 + 2HCl 2NaCl + CO2 + H2O
Na2S + 2HCl 2NaCl + H2S
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce wydzielił się bezbarwny bezwonny gaz w drugiej proboacutewce wydzielił się gaz o zapachu
zgniłych jaj
Wnioski
CO32-
+ 2H+
CO2 + H2O
S2-
+ 2H+
H2S
Zadanie 16
Odroacuteżnianie następujących soli Na2CO3 FeSO4 (NH4)2S
Schemat doświadczenia
Na2CO3+H2O+ papierek uniwersalny
FeSO4 + H2O + papierek uniwersalny
(NH4)2S+ H2O+ papierek uniwersalny
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor niebieski w drugiej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor
czerwony a w trzeciej proboacutewce papierek uniwersalny nie zmienił barwy pozostał żoacutełty
Wnioski
CO32-
+H2O CO2 + 2OH-
Fe2+
+ H2O Fe(OH)2 + H+
2NH4++S
2-+ H2O H2S + 2NH3 + H2O
Zadanie 17
Uszereguj kwasy według wzrastającej mocy a) H3BO3 H2SiO3 H2CO3 H2SO4 HNO3 HClO4 b) H2S HF H2Te HCl HBr
Zadanie 18
H2SO4 HNO3 HClO4
Zadanie 19
Schemat doświadczenia
KI + Br2 KBr + I2 + chloroform Obserwacje Warstwa chloroformu zabarwiła się na kolor fioletowy Wnioski 2I
- + Br2 2Br
- + I2
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
100
Zadanie 20
Amoniak to gaz o ostrej charakterystycznej woni bardzo dobrze rozpuszczalny wodzie NH3+ H2O NH4++OH
-
ktoacutery można otrzymać w warunkach laboratoryjnych działając roztworem wodorotlenku sodu na siarczan(VI) amonu (NH4)2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + 2NH3 +2H2O Wodny roztwoacuter amoniaku wykazuje charakter zasadowy ktoacutery przejawia się w reakcji z kwasem siarkowym (VI) 2NH3+H2SO4 (NH4)2SO4 a gazowy amoniak reagując z chlorowodorem prowadzi do otrzymania krystalicznego ciała stałego NH3 + HCl NH4Cl Amoniak można otrzymać wyniku rozkładu termicznego chlorku amonu tzw salmiaku NH4Cl NH3 + HCl oraz węglanu amonu NH4CO3 NH3 + H2O + CO2
Zadanie 21
Właściwości Diament Grafit Fulleren
Twardość Bardzo twardy miękki
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Barwa bezbarwny granatowoczerwony
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Przezroczystość przezroczysty nieprzezroczysty nieprzezroczyste
Przewodnictwo elektryczne Nie przewodzi prądu
elektrycznego Przewodzi prąd
elektryczny Nadprzewodzące
i poacutełprzewodnikowwe
Przewodnictwo cieplne Bardzo dobry
przewodnik ciepła Dobrze przewodzi prąd elektryczny
Zadanie 22
Zadanie 23
BOROWCE
1 AlCI3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl
2 Al2O3 + 6NaOH +3H2O 2Na3[Al(OH)6]
3 Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O
4 Al2O3 + NaOH T
Na3AlO3 + H2O
5 4Al+ 3O2 2Al2O3
6 2Al + 6HCl 2AlCl3 +3 H2 7 Al + 2NaOH + 3H2O Na2[Al(OH)4]+ H2 8 2Al + 6NaOH +6H2O 2Na3[Al(OH)6]+ 3H2
9 2Al + Fe2O3 2Fe + Al2O3
10 2Al(OH)3 + 6HCl 2AlCl3 + 6H2O
11 Al(OH)3 +3NaOH Na3[Al(OH)6] 12 Al(OH)3 + NaOH Na[Al(OH)4]
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
101
13 Al(OH)3+ NaOH T
NaAlO2 + 2H2O
14 Na3[Al(OH)6] T
Al(OH)3 +3NaOH
15 B2H6 + 6H2O 2H3BO3+ 6H2
16 AlH3+ 3H2O Al(OH)3+ 3H2 17 2Al +6 HNO3(st) Al2O3+ 6NO2+ 3H2O 18 Al + HNO3(roz) Al(NO3)3+ NO + 2H2O
WĘGLOWCE 19 SiO2 + Mg Si + 2 MgO 20 2C + O2 2CO2 21 C+ H2O CO + H2
T 22 CaO + 3C CaC2 + CO 23 CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O 24 CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O
25 H2CO3 CO2 + H2O 26 CO2 + Mg C + MgO 27 CaCO3 + 2HCl CaCl2+CO2 +H2O
28 CaCO3 T
CO2+ CaO 29 2CH4 + O2 2CO + 4H2 30 CaC2 + 2H2O C2H2 + Ca(OH)2 31 CO + O2 2CO2
32 Al4C3 +12 H2O 3 CH4 + 4 Al(OH)3
33 Si +2F2 SiF4
34 Si + O2 SiO2
35 Na2SiO3 +2HCl 2NaCl+ H2SiO3
36 Na2SiO3 + CO2 + H2O Na2CO3+ H2SiO3 37 H2SiO3+ 2NaOH Na2SiO3 + H2O
38 SiH4 + 3H2O H2SiO3 + 4H2
39 SiO2 +4HF SiF4 + H2O 40 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3 + H2O 41 SiO2 + 4NaOH Na4SiO4 + 2H2O 42 SiO2 + Na2CO3 Na2SiO3 + CO2 43 SiO2 + 2KOH + H2O K2SiO3 + 2H2
AZOTOWCE
44 Li3N +3 H2O 3LiOH + NH3
45 NH4NO2 T
N2 + 2H2O
46 NH4Cl + NaNO2
TN2 + NaCl +2H2O
47 3Mg + N2 Mg3N2
48 N2 +O2
T2NO
49 2NO + O2 2NO2 50 3NO2 + H2O 2HNO3+ NO
51 N2O3 + H2O 2HNO2
52 N2O5 + H2O 2HNO3
53 N2 + H2 T p kat
2NH3
54 NH3 + H2O NH4++OH
-
55 (NH4)2SO4 + NaOH 2NH3 + Na2SO4+ 2H2O
56 2NH3 +H2SO4 (NH4)2SO4
57 NH4Cl T
NH3 + HCl
58 (NH4)2CO3
T2NH3 + H2O + CO2
59 NH4HCO3
TNH3 + CO2 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
102
60 NH3 + HCl NH4Cl 61 NH3 + 3O2 2N2 + 6H2O
62 4NH3 +5O2 kat
4NO + 6H2O 63 NH4NO3 N2O + 2H2O
64 NO + NO2 oziebienie
N2O3 65 2NO + O2 2NO2
66 2NO2 N2O4 67 3HNO2rarrHNO3 + 2NO + H2O 68 4HNO3 4 NO2 +2H2O + O2 69 P4 + 3O2 P4O10 70 P4 + 5O2 P4O6
71 P4O6+ H2O 4H3PO3
72 P4O1O+ 2H2O 4HPO3 73 P4O1O+ 6H2O 4H3PO4
74 P4O1O+ 4H2O 2H4P2O7
TLENOWCE
75 4MnO2 T
2 Mn2O3 + O2
76 2HgO T
2Hg + O2
77 2KMnO4 T
K2MnO4+ MnO2 + O2
78 2KClO3
T2 KCl + 3O2
79 S + O2 SO2
80 2SO2 + O2
V2O5
2SO3
81 SO3 + H2O H2SO4
82 SO2 + H2O H2SO3 FLUOROWCE
83 2F2 +2 H2O 4HF + O2 84 Cl2 + H2O HCl + HClO 85 Br2 + H2O HBr + HBrO 86 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + H2O
87 2KMnO4 + 16 HCl 5Cl2 + 2MnCl2 + 2KCl + 8H2O
88 HClO hv
HCl + O
89 HBrO hv
HBr + O 90 Cl2O7 + 2NaOH 2 NaClO4 + H2O
91 2KClO3
T 2KCl + 3O2
92 4KClO3
T 3KClO4 + KCl
93 3 NaClO NaClO3 + 2NaCl 94 2Br2+ KCl ----- 95 Cl2 + NaBr 2NaCl + Br2
96 Br2 + 2NaI 2NaBr +I2
97 H2 +Cl2 2HCl 98 NaCl + H2SO4 Na2SO4 + HCl
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
103
Zadanie 24
NO
Wzoacuter elektronowy
NO2
Wzoacuter elektronowy
N2O4
Wzoacuter elektronowy
N2O5
Wzoacuter elektronowy
Zadanie 25
SO2
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
SO3
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
Zadanie 26
ClO- HSe
- NO2
- HSO3
-
Zadanie 27 1 H4P2O7 + 4NaOH rarr Na4P2O7 + 4H2O 2 H4P2O7 + 3NaOH rarr Na3HP2O7 + 3H2O 3 H4P2O7 + 2NaOH rarr Na2H2P2O7 + 2H2O 4 H4P2O7 + NaOH rarr NaH3P2O7 + H2O Zadanie 28
1 a) 145 b)41 2 a)18 b) 3965
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
104
Zadanie 1
Fe3O4 Fe4[Fe(CN)6]3 Fe3[Fe(CN)6]2 FeS2
Stopień utlenienia
II 2xIII III II II III II
Zadanie 2
MnO Mn2O3 Mn3O4 MnO2 Mn5O8
Mn2O7
Stopień utlenienia
II III II III IV II IV VII
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy zasadowy zasadowy amfoteryczny amfoteryczny kwasowy
Zadanie 3
CrO Cr2O3 CrO3
Stopień utlenienia
II III VI
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy amfoteryczny kwasowy
Wodorotlenek lub kwas
Cr(OH)2
Cr(OH)3 H2CrO4
Zadanie 4
Wzoacuter związku chemicznego
Barwa
FeO czarna
Fe2O3 rdzawoczerwona
Fe3O4 czarna
Fe(OH)2 jasno zielony
Fe(OH)3 czerwono-brunatna
osad
FeCl2 jasnozielona
FeCl3 żoacutełtopomarańczowa
FeBr3 pomarańczowy
FeI3 brunatna
FeS czarny osad
Fe2S3 czarny osad
FeCrO4 pomarańczowy
Fe2(CrO4)3 pomarańczowy
Fe2(SiO3)3 brunatny osad
Fe2(CO3)3 brunatny osad
Fe(NO3)3 pomarańczowy
Fe2(SO4)3 żoacutełty
FePO4 żoacutełty osad
Fe(ClO4)3 pomarańczowy
Cu2O Czerwono-brunatna
CuO czarna
Cu(OH)2 niebieska
CuCl2 niebieska
CuBr2 niebieska
CuI2 brunatny osad
CuS Czarny osad
CuF niebieski osad
Cu3(PO4)2 niebieski osad
CuSiO3 niebieski osad
[Cu(NH3)4](OH)2 szafirowa
H2CuCl4 zielona
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
105
CuSO4 niebieska
CuSO3 zielona
CuCO3 niebieski osad
CuCrO4 brunatnoczerwony
osad
(CH3COO)2Cu niebieski
Cu(NO3)2 niebieska
CuSO4∙5H2O niebieska
Ag2S czarna
AgOH czarny
Ag2O czarna
AgCl biały osad
AgBr żoacutełty osad
AgI żoacutełty osad
Ag2SO4 biały osad
Ag2SiO3 żoacutełty osad
Ag3PO4 żoacutełty osad
Ag2CrO4 brunatno-czerwony
osad
Ag2CO3 żoacutełty osad
ZnO biały proszek
Zn(OH)2 biała
MnSO4 jasno roacuteżowy
MnCl2 jasno roacuteżowy
Mn(OH)2 Biały osad
HMnO4 fioletowy
KMnO4 fioletowy
K2MnO4 zielony
MnO Szarozielony
proszek
Mn2O3 Brunatno czarny
MnO2 brunatny
Mn2O7 Czarny proszek (ciemnozielona
ciecz)
MnS cielistoroacutezowy
MnSiO3 roacuteżowy osad
MnCrO4 czarny osad
MnSO4 jasno roacuteżowy(biały)
CrO czarna
Cr2O3 szarozielona
CrO3 Pomarańczowo-
czerwona
CrF3 zielony osad
CrCl2 niebieska
Cr2S3 brunatny osad
CrCl3 szarozielony
Cr(OH)2 ciemnobrunatna
Cr(OH)3 szarozielna
Cr2(SO4)3 szarozielona
Cr2(SO3)3 ciemnoniebieski
Cr2(CO3)3 zielony osad
Cr(NO3)3 zielona
CrPO4 zielony osad
Cr(ClO4)3 ciemnoniebieski
(CH3COO)3Cr ciemnoniebieski
Cr2(SiO3)3 zielony osad
K2CrO4 żoacutełta
K2Cr2O7 pomarańczowa
H2CrO4 żoacutełty
Na[Cr(OH)4] zielony
Na3[Cr(OH)6] zielony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
106
Zadanie 5
Żelazo
1 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
3 3Fe + 2O2 Fe3O4
4 3Fe + 4H2O(g) Fe3O4 + 4H2
5 2Fe + 6H2SO4(na gorąco) Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
6 Fe + 4HNO3(na gorąco) Fe(NO3)3+ NO + 2H2O
7 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
8 2Fe(OH)2 + H2O2 2Fe(OH)3
9 2Fe(OH)3
TFe2O3 +3 H2O
10 FeCO3
TCO2 + FeO
11 Fe + H2SO4(roz) FeSO4 + H2
12 FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl 13 FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 14 Fe(OH)3 + NaOH Na[Fe(OH)4]
15 Fe(OH)3 + 3NaOH T
Na3FeO3 + 3H2O
16 Miedziowce
17 4Cu + O2 2Cu2O
18 2Cu + O2
TCu2O
19 3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
20 Cu + 4HNO3(stęż) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
21 Cu + 2H2SO4(gorącystęż) CuSO4 + SO2 +2H2O
22 Cu(OH)2
TCuO + H2O
23 Cu(OH)2 + 2HCl CuCl2 + 2H2O
24 Cu(OH)2 + 2NaOH Na2[Cu(OH)4]
25 CuCO3
TCuO + CO2
26 CuO +2HCl (roz) CuCl2 + H2O
27 CuO + 4HCl (stę) H2CuCl4 + H2O
28 Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2
29 Ag +2HNO3(stęż) AgNO3 + NO2 + H2O
30 4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S + 2H2O
31 AgNO3 + KOH AgOH + KNO3
32 AgNO3+HCl AgCl + HNO3
33 2AgClhv
2Ag + Cl2
34 AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]Cl 35 2Ag2O 4Ag + O2
36 Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]OH
37 Au + 4HCl + HNO3 HAuCl4 + NO + 2H2O
38 Cynk
39 Zn + O2 T
2NO
40 Zn + HCl ZnCl2 + H2
41 4Zn + 10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
42 Zn + 2NaOH + 2H2O Na2[Zn(OH)4] + H2
43 Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
44 Zn(OH)2 + 2HCl ZnCl2 + 2H2O
45 Zn(OH)2 +2KOH K2[Zn(OH)4] 46 Zn(OH)2 + 4NH3 [Zn(NH3)4](OH)2
47 Mangan
48 Mn + 2HCl MnCl2 + H2
49 Mn + 2H2SO4(stęż) MnSO4 + SO2 + 2H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
96
Zadanie 1
H2SO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
SO
O
O
OH
H
NH3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
N
HHH
NaClO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
O
OO Cl
O
Na+
NO2 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 2 a) 1s
22s
22p
63s
23p
64s
23d
10 4p
4
b) [Ar]4s2
3d10
4p4
c) 6 d) 34 e) 45 f) 34 g) 79 h) 34 i) 79 j) n=4 l=1 m=-1 ms=-12 k) H2Se l) SeO3
Zadanie 3
Wzoacuter związku NH4+ AlH3 H2S ClO2
-
Stopnie utlenienia
-III +I
+III -I
+I -II
+III -II
Zadanie 4
Wzoacuter tlenku Nazwa tlenku Charakter chemiczny Barwa oranżu metylowego
B2O3 Tlenek boru kwasowy czerwony
Al2O3 Tlenek gliny amfoteryczny pomarańczowy
Ga2O3 Tlenek galu
amfoteryczny pomarańczowy
N2O Tlenek azotu (I) obojętny pomarańczowy
NO Tlenek azotu (II) obojętny pomarańczowy
N2O5 Tlenek azotu (V) kwasowy czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
97
CO Tlenek węgla (II) obojętny pomarańczowy
CO2 Tlenek węgla (IV) kwasowy czerwony
SiO Tlenek krzemu (II) obojętny pomarańczowy
SiO2 Tlenek krzemu (IV) kwasowy czerwony
SnO Tlenek cyny (II) amfoteryczny pomarańczowy
SnO2 Tlenek cyny (IV) amfoteryczny pomarańczowy
PbO2 Tlenek ołowiu (IV) amfoteryczny pomarańczowy
In2O3 Tlenek indu (III) amfoteryczny pomarańczowy
Tl2O3 Tlenek telluru (III) zasadowy żoacutełty
Sb2O3 Tlenek antymonu (III) amfoteryczny pomarańczowy
Bi2O3 Tlenek bizmutu (III) zasadowy żoacutełty
Bi2O5 Tlenek bizmutu (V) kwasowy czerwony
As2O3 Tlenek arsenu (III) amfoteryczny pomarańczowy
As2O5 Tlenek arsenu (V) kwasowy czerwony
SO2 Tlenek siarki (IV) kwasowy czerwony
SO3 Tlenek siarki (VI) kwasowy czerwony
Cl2O7 Tlenek chloru (VII) kwasowy czerwony
Cl2O3 Tlenek chloru (III) kwasowy czerwony
Zadanie 5
Roacutewnania reakcji z kwasem solnym
2 Al+ 6HCl 2 AlCl3 + 3 H2
2 Al + 6H+ 2 Al
3+ + 3 H2
Roacutewnania reakcji z wodorotlenkiem sodu
2 Al + 6 NaOH+ 6 H2O 2 Na3[Al(OH)6] + 3 H2
2 Al + 6 OH-+ 6 H2O 2 [Al(OH)6]
3-+ 3 H2
Obserwacje Obserwacje Glin po dodaniu kwasu i zasady roztwarza się
Zadanie 6
a) 504 dm3
b) 903middot1022
cząsteczek c) 8983 d)707 Zadanie 7
Zadanie 8
Udowodnisz charakter chemiczny Al2O3 Schemat doświadczenia 1Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O 2Al2O3 +2NaOH +3 H2O 2Na[Al(OH)4] 3 Al2O3 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Al2O3 + 6H
+ + 2 Al
3+ + 3 H2O
Al2O3 +2OH-+3 H2O 2[Al(OH)4]
ndash
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
98
Zadanie 9
Udowodnisz charakter chemiczny Cl2O7 Schemat doświadczenia 1Cl2O7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl2O7 + 2NaOH 2NaClO4 + H2O (fenoloftaleina) 3 Cl2O7 + H2O 2HClO4 (oranż metylowy) Obserwacje w pierwszej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji w drugiej malinowy roztwoacuter odbarwił się w proboacutewce trzeciej oranż metylowy zmienił zabarwienie z pomarańczowej na czerwona 1Cl2O7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl2O7 +2OH
-2ClO4
- + H2O
3 Cl2O7 + H2O 2H++2ClO4
-
Zadanie 10 Udowodnisz charakter chemiczny Tl2O Schemat doświadczenia
1Tl2O + 2HCl 2TlCl + H2O(oranż metylowy)
2 Tl2O3 + NaOH reakcja nie zachodzi
3 Tl2O + H2O 2TlOH (fenoloftaleina)
Obserwacje Oranż metylowy zmienił zabarwienie z czerwonej na pomarańczową w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji w proboacutewce trzeciej fenoloftaleina zabarwiła się na kolor malinowy
1Tl2O + 2H+ 2Tl
+ + H2O(oranż metylowy)
2 Tl2O3 + NaOH reakcja nie zachodzi
3 Tl2O + H2O 2Tl++2OH- (fenoloftaleina)
Zadanie 11 Udowodnisz charakter chemiczny Ga2O3 Schemat doświadczenia 1Ga2O3 + 6HCl 2GaCl3 + 3H2O 2Ga2O3 +2NaOH +3H2O 2Na[Ga(OH)4] 3 Ga2O3 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ga2O3 + 6H
+ 2 Ga
3+ + 3 H2O
Ga2O3 +2OH-+3 H2O 2[Ga(OH)4]
ndash
Zadanie 12
Otrzymywanie kwasu siarkowodorowego
Schemat doświadczenia
H2S(g)+H2O H2S(aq) przejście gazu przez płuczkę wodną (oranż metylowy)
Obserwacje oranż metylowy zmienił barwę z pomarańczowego na czerwony
Wnioski H2S(g)+H2O H2S(aq)
Zadanie 13
Udowodnisz charakter chemiczny SiO2 Schemat doświadczenia 1SiO2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3+ H2O 3 SiO2 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje W pierwszej i trzeciej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w drugiej proboacutewce tlenek krzemu roztwarza się 1SiO2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO2 +2OH
-SiO3
2-+ H2O
3 SiO2 + H2O reakcja nie zachodzi
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
99
Zadanie 14
Odroacuteżnianie tlenku węgla (IV) od tlenku węgla (II)
Schemat doświadczenia
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce obserwujemy zmętnienie wody wapiennej w drugiej proboacutewce brak objawoacutew reakcji
Wnioski
CO2 + Ca2+
+ 2OH-
CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Zadanie 15
Odroacuteżnianie węglan sodu od siarczku sodu
Na2CO3 + 2HCl 2NaCl + CO2 + H2O
Na2S + 2HCl 2NaCl + H2S
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce wydzielił się bezbarwny bezwonny gaz w drugiej proboacutewce wydzielił się gaz o zapachu
zgniłych jaj
Wnioski
CO32-
+ 2H+
CO2 + H2O
S2-
+ 2H+
H2S
Zadanie 16
Odroacuteżnianie następujących soli Na2CO3 FeSO4 (NH4)2S
Schemat doświadczenia
Na2CO3+H2O+ papierek uniwersalny
FeSO4 + H2O + papierek uniwersalny
(NH4)2S+ H2O+ papierek uniwersalny
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor niebieski w drugiej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor
czerwony a w trzeciej proboacutewce papierek uniwersalny nie zmienił barwy pozostał żoacutełty
Wnioski
CO32-
+H2O CO2 + 2OH-
Fe2+
+ H2O Fe(OH)2 + H+
2NH4++S
2-+ H2O H2S + 2NH3 + H2O
Zadanie 17
Uszereguj kwasy według wzrastającej mocy a) H3BO3 H2SiO3 H2CO3 H2SO4 HNO3 HClO4 b) H2S HF H2Te HCl HBr
Zadanie 18
H2SO4 HNO3 HClO4
Zadanie 19
Schemat doświadczenia
KI + Br2 KBr + I2 + chloroform Obserwacje Warstwa chloroformu zabarwiła się na kolor fioletowy Wnioski 2I
- + Br2 2Br
- + I2
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
100
Zadanie 20
Amoniak to gaz o ostrej charakterystycznej woni bardzo dobrze rozpuszczalny wodzie NH3+ H2O NH4++OH
-
ktoacutery można otrzymać w warunkach laboratoryjnych działając roztworem wodorotlenku sodu na siarczan(VI) amonu (NH4)2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + 2NH3 +2H2O Wodny roztwoacuter amoniaku wykazuje charakter zasadowy ktoacutery przejawia się w reakcji z kwasem siarkowym (VI) 2NH3+H2SO4 (NH4)2SO4 a gazowy amoniak reagując z chlorowodorem prowadzi do otrzymania krystalicznego ciała stałego NH3 + HCl NH4Cl Amoniak można otrzymać wyniku rozkładu termicznego chlorku amonu tzw salmiaku NH4Cl NH3 + HCl oraz węglanu amonu NH4CO3 NH3 + H2O + CO2
Zadanie 21
Właściwości Diament Grafit Fulleren
Twardość Bardzo twardy miękki
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Barwa bezbarwny granatowoczerwony
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Przezroczystość przezroczysty nieprzezroczysty nieprzezroczyste
Przewodnictwo elektryczne Nie przewodzi prądu
elektrycznego Przewodzi prąd
elektryczny Nadprzewodzące
i poacutełprzewodnikowwe
Przewodnictwo cieplne Bardzo dobry
przewodnik ciepła Dobrze przewodzi prąd elektryczny
Zadanie 22
Zadanie 23
BOROWCE
1 AlCI3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl
2 Al2O3 + 6NaOH +3H2O 2Na3[Al(OH)6]
3 Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O
4 Al2O3 + NaOH T
Na3AlO3 + H2O
5 4Al+ 3O2 2Al2O3
6 2Al + 6HCl 2AlCl3 +3 H2 7 Al + 2NaOH + 3H2O Na2[Al(OH)4]+ H2 8 2Al + 6NaOH +6H2O 2Na3[Al(OH)6]+ 3H2
9 2Al + Fe2O3 2Fe + Al2O3
10 2Al(OH)3 + 6HCl 2AlCl3 + 6H2O
11 Al(OH)3 +3NaOH Na3[Al(OH)6] 12 Al(OH)3 + NaOH Na[Al(OH)4]
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
101
13 Al(OH)3+ NaOH T
NaAlO2 + 2H2O
14 Na3[Al(OH)6] T
Al(OH)3 +3NaOH
15 B2H6 + 6H2O 2H3BO3+ 6H2
16 AlH3+ 3H2O Al(OH)3+ 3H2 17 2Al +6 HNO3(st) Al2O3+ 6NO2+ 3H2O 18 Al + HNO3(roz) Al(NO3)3+ NO + 2H2O
WĘGLOWCE 19 SiO2 + Mg Si + 2 MgO 20 2C + O2 2CO2 21 C+ H2O CO + H2
T 22 CaO + 3C CaC2 + CO 23 CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O 24 CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O
25 H2CO3 CO2 + H2O 26 CO2 + Mg C + MgO 27 CaCO3 + 2HCl CaCl2+CO2 +H2O
28 CaCO3 T
CO2+ CaO 29 2CH4 + O2 2CO + 4H2 30 CaC2 + 2H2O C2H2 + Ca(OH)2 31 CO + O2 2CO2
32 Al4C3 +12 H2O 3 CH4 + 4 Al(OH)3
33 Si +2F2 SiF4
34 Si + O2 SiO2
35 Na2SiO3 +2HCl 2NaCl+ H2SiO3
36 Na2SiO3 + CO2 + H2O Na2CO3+ H2SiO3 37 H2SiO3+ 2NaOH Na2SiO3 + H2O
38 SiH4 + 3H2O H2SiO3 + 4H2
39 SiO2 +4HF SiF4 + H2O 40 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3 + H2O 41 SiO2 + 4NaOH Na4SiO4 + 2H2O 42 SiO2 + Na2CO3 Na2SiO3 + CO2 43 SiO2 + 2KOH + H2O K2SiO3 + 2H2
AZOTOWCE
44 Li3N +3 H2O 3LiOH + NH3
45 NH4NO2 T
N2 + 2H2O
46 NH4Cl + NaNO2
TN2 + NaCl +2H2O
47 3Mg + N2 Mg3N2
48 N2 +O2
T2NO
49 2NO + O2 2NO2 50 3NO2 + H2O 2HNO3+ NO
51 N2O3 + H2O 2HNO2
52 N2O5 + H2O 2HNO3
53 N2 + H2 T p kat
2NH3
54 NH3 + H2O NH4++OH
-
55 (NH4)2SO4 + NaOH 2NH3 + Na2SO4+ 2H2O
56 2NH3 +H2SO4 (NH4)2SO4
57 NH4Cl T
NH3 + HCl
58 (NH4)2CO3
T2NH3 + H2O + CO2
59 NH4HCO3
TNH3 + CO2 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
102
60 NH3 + HCl NH4Cl 61 NH3 + 3O2 2N2 + 6H2O
62 4NH3 +5O2 kat
4NO + 6H2O 63 NH4NO3 N2O + 2H2O
64 NO + NO2 oziebienie
N2O3 65 2NO + O2 2NO2
66 2NO2 N2O4 67 3HNO2rarrHNO3 + 2NO + H2O 68 4HNO3 4 NO2 +2H2O + O2 69 P4 + 3O2 P4O10 70 P4 + 5O2 P4O6
71 P4O6+ H2O 4H3PO3
72 P4O1O+ 2H2O 4HPO3 73 P4O1O+ 6H2O 4H3PO4
74 P4O1O+ 4H2O 2H4P2O7
TLENOWCE
75 4MnO2 T
2 Mn2O3 + O2
76 2HgO T
2Hg + O2
77 2KMnO4 T
K2MnO4+ MnO2 + O2
78 2KClO3
T2 KCl + 3O2
79 S + O2 SO2
80 2SO2 + O2
V2O5
2SO3
81 SO3 + H2O H2SO4
82 SO2 + H2O H2SO3 FLUOROWCE
83 2F2 +2 H2O 4HF + O2 84 Cl2 + H2O HCl + HClO 85 Br2 + H2O HBr + HBrO 86 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + H2O
87 2KMnO4 + 16 HCl 5Cl2 + 2MnCl2 + 2KCl + 8H2O
88 HClO hv
HCl + O
89 HBrO hv
HBr + O 90 Cl2O7 + 2NaOH 2 NaClO4 + H2O
91 2KClO3
T 2KCl + 3O2
92 4KClO3
T 3KClO4 + KCl
93 3 NaClO NaClO3 + 2NaCl 94 2Br2+ KCl ----- 95 Cl2 + NaBr 2NaCl + Br2
96 Br2 + 2NaI 2NaBr +I2
97 H2 +Cl2 2HCl 98 NaCl + H2SO4 Na2SO4 + HCl
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
103
Zadanie 24
NO
Wzoacuter elektronowy
NO2
Wzoacuter elektronowy
N2O4
Wzoacuter elektronowy
N2O5
Wzoacuter elektronowy
Zadanie 25
SO2
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
SO3
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
Zadanie 26
ClO- HSe
- NO2
- HSO3
-
Zadanie 27 1 H4P2O7 + 4NaOH rarr Na4P2O7 + 4H2O 2 H4P2O7 + 3NaOH rarr Na3HP2O7 + 3H2O 3 H4P2O7 + 2NaOH rarr Na2H2P2O7 + 2H2O 4 H4P2O7 + NaOH rarr NaH3P2O7 + H2O Zadanie 28
1 a) 145 b)41 2 a)18 b) 3965
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
104
Zadanie 1
Fe3O4 Fe4[Fe(CN)6]3 Fe3[Fe(CN)6]2 FeS2
Stopień utlenienia
II 2xIII III II II III II
Zadanie 2
MnO Mn2O3 Mn3O4 MnO2 Mn5O8
Mn2O7
Stopień utlenienia
II III II III IV II IV VII
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy zasadowy zasadowy amfoteryczny amfoteryczny kwasowy
Zadanie 3
CrO Cr2O3 CrO3
Stopień utlenienia
II III VI
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy amfoteryczny kwasowy
Wodorotlenek lub kwas
Cr(OH)2
Cr(OH)3 H2CrO4
Zadanie 4
Wzoacuter związku chemicznego
Barwa
FeO czarna
Fe2O3 rdzawoczerwona
Fe3O4 czarna
Fe(OH)2 jasno zielony
Fe(OH)3 czerwono-brunatna
osad
FeCl2 jasnozielona
FeCl3 żoacutełtopomarańczowa
FeBr3 pomarańczowy
FeI3 brunatna
FeS czarny osad
Fe2S3 czarny osad
FeCrO4 pomarańczowy
Fe2(CrO4)3 pomarańczowy
Fe2(SiO3)3 brunatny osad
Fe2(CO3)3 brunatny osad
Fe(NO3)3 pomarańczowy
Fe2(SO4)3 żoacutełty
FePO4 żoacutełty osad
Fe(ClO4)3 pomarańczowy
Cu2O Czerwono-brunatna
CuO czarna
Cu(OH)2 niebieska
CuCl2 niebieska
CuBr2 niebieska
CuI2 brunatny osad
CuS Czarny osad
CuF niebieski osad
Cu3(PO4)2 niebieski osad
CuSiO3 niebieski osad
[Cu(NH3)4](OH)2 szafirowa
H2CuCl4 zielona
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
105
CuSO4 niebieska
CuSO3 zielona
CuCO3 niebieski osad
CuCrO4 brunatnoczerwony
osad
(CH3COO)2Cu niebieski
Cu(NO3)2 niebieska
CuSO4∙5H2O niebieska
Ag2S czarna
AgOH czarny
Ag2O czarna
AgCl biały osad
AgBr żoacutełty osad
AgI żoacutełty osad
Ag2SO4 biały osad
Ag2SiO3 żoacutełty osad
Ag3PO4 żoacutełty osad
Ag2CrO4 brunatno-czerwony
osad
Ag2CO3 żoacutełty osad
ZnO biały proszek
Zn(OH)2 biała
MnSO4 jasno roacuteżowy
MnCl2 jasno roacuteżowy
Mn(OH)2 Biały osad
HMnO4 fioletowy
KMnO4 fioletowy
K2MnO4 zielony
MnO Szarozielony
proszek
Mn2O3 Brunatno czarny
MnO2 brunatny
Mn2O7 Czarny proszek (ciemnozielona
ciecz)
MnS cielistoroacutezowy
MnSiO3 roacuteżowy osad
MnCrO4 czarny osad
MnSO4 jasno roacuteżowy(biały)
CrO czarna
Cr2O3 szarozielona
CrO3 Pomarańczowo-
czerwona
CrF3 zielony osad
CrCl2 niebieska
Cr2S3 brunatny osad
CrCl3 szarozielony
Cr(OH)2 ciemnobrunatna
Cr(OH)3 szarozielna
Cr2(SO4)3 szarozielona
Cr2(SO3)3 ciemnoniebieski
Cr2(CO3)3 zielony osad
Cr(NO3)3 zielona
CrPO4 zielony osad
Cr(ClO4)3 ciemnoniebieski
(CH3COO)3Cr ciemnoniebieski
Cr2(SiO3)3 zielony osad
K2CrO4 żoacutełta
K2Cr2O7 pomarańczowa
H2CrO4 żoacutełty
Na[Cr(OH)4] zielony
Na3[Cr(OH)6] zielony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
106
Zadanie 5
Żelazo
1 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
3 3Fe + 2O2 Fe3O4
4 3Fe + 4H2O(g) Fe3O4 + 4H2
5 2Fe + 6H2SO4(na gorąco) Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
6 Fe + 4HNO3(na gorąco) Fe(NO3)3+ NO + 2H2O
7 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
8 2Fe(OH)2 + H2O2 2Fe(OH)3
9 2Fe(OH)3
TFe2O3 +3 H2O
10 FeCO3
TCO2 + FeO
11 Fe + H2SO4(roz) FeSO4 + H2
12 FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl 13 FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 14 Fe(OH)3 + NaOH Na[Fe(OH)4]
15 Fe(OH)3 + 3NaOH T
Na3FeO3 + 3H2O
16 Miedziowce
17 4Cu + O2 2Cu2O
18 2Cu + O2
TCu2O
19 3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
20 Cu + 4HNO3(stęż) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
21 Cu + 2H2SO4(gorącystęż) CuSO4 + SO2 +2H2O
22 Cu(OH)2
TCuO + H2O
23 Cu(OH)2 + 2HCl CuCl2 + 2H2O
24 Cu(OH)2 + 2NaOH Na2[Cu(OH)4]
25 CuCO3
TCuO + CO2
26 CuO +2HCl (roz) CuCl2 + H2O
27 CuO + 4HCl (stę) H2CuCl4 + H2O
28 Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2
29 Ag +2HNO3(stęż) AgNO3 + NO2 + H2O
30 4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S + 2H2O
31 AgNO3 + KOH AgOH + KNO3
32 AgNO3+HCl AgCl + HNO3
33 2AgClhv
2Ag + Cl2
34 AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]Cl 35 2Ag2O 4Ag + O2
36 Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]OH
37 Au + 4HCl + HNO3 HAuCl4 + NO + 2H2O
38 Cynk
39 Zn + O2 T
2NO
40 Zn + HCl ZnCl2 + H2
41 4Zn + 10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
42 Zn + 2NaOH + 2H2O Na2[Zn(OH)4] + H2
43 Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
44 Zn(OH)2 + 2HCl ZnCl2 + 2H2O
45 Zn(OH)2 +2KOH K2[Zn(OH)4] 46 Zn(OH)2 + 4NH3 [Zn(NH3)4](OH)2
47 Mangan
48 Mn + 2HCl MnCl2 + H2
49 Mn + 2H2SO4(stęż) MnSO4 + SO2 + 2H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
97
CO Tlenek węgla (II) obojętny pomarańczowy
CO2 Tlenek węgla (IV) kwasowy czerwony
SiO Tlenek krzemu (II) obojętny pomarańczowy
SiO2 Tlenek krzemu (IV) kwasowy czerwony
SnO Tlenek cyny (II) amfoteryczny pomarańczowy
SnO2 Tlenek cyny (IV) amfoteryczny pomarańczowy
PbO2 Tlenek ołowiu (IV) amfoteryczny pomarańczowy
In2O3 Tlenek indu (III) amfoteryczny pomarańczowy
Tl2O3 Tlenek telluru (III) zasadowy żoacutełty
Sb2O3 Tlenek antymonu (III) amfoteryczny pomarańczowy
Bi2O3 Tlenek bizmutu (III) zasadowy żoacutełty
Bi2O5 Tlenek bizmutu (V) kwasowy czerwony
As2O3 Tlenek arsenu (III) amfoteryczny pomarańczowy
As2O5 Tlenek arsenu (V) kwasowy czerwony
SO2 Tlenek siarki (IV) kwasowy czerwony
SO3 Tlenek siarki (VI) kwasowy czerwony
Cl2O7 Tlenek chloru (VII) kwasowy czerwony
Cl2O3 Tlenek chloru (III) kwasowy czerwony
Zadanie 5
Roacutewnania reakcji z kwasem solnym
2 Al+ 6HCl 2 AlCl3 + 3 H2
2 Al + 6H+ 2 Al
3+ + 3 H2
Roacutewnania reakcji z wodorotlenkiem sodu
2 Al + 6 NaOH+ 6 H2O 2 Na3[Al(OH)6] + 3 H2
2 Al + 6 OH-+ 6 H2O 2 [Al(OH)6]
3-+ 3 H2
Obserwacje Obserwacje Glin po dodaniu kwasu i zasady roztwarza się
Zadanie 6
a) 504 dm3
b) 903middot1022
cząsteczek c) 8983 d)707 Zadanie 7
Zadanie 8
Udowodnisz charakter chemiczny Al2O3 Schemat doświadczenia 1Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O 2Al2O3 +2NaOH +3 H2O 2Na[Al(OH)4] 3 Al2O3 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Al2O3 + 6H
+ + 2 Al
3+ + 3 H2O
Al2O3 +2OH-+3 H2O 2[Al(OH)4]
ndash
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
98
Zadanie 9
Udowodnisz charakter chemiczny Cl2O7 Schemat doświadczenia 1Cl2O7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl2O7 + 2NaOH 2NaClO4 + H2O (fenoloftaleina) 3 Cl2O7 + H2O 2HClO4 (oranż metylowy) Obserwacje w pierwszej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji w drugiej malinowy roztwoacuter odbarwił się w proboacutewce trzeciej oranż metylowy zmienił zabarwienie z pomarańczowej na czerwona 1Cl2O7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl2O7 +2OH
-2ClO4
- + H2O
3 Cl2O7 + H2O 2H++2ClO4
-
Zadanie 10 Udowodnisz charakter chemiczny Tl2O Schemat doświadczenia
1Tl2O + 2HCl 2TlCl + H2O(oranż metylowy)
2 Tl2O3 + NaOH reakcja nie zachodzi
3 Tl2O + H2O 2TlOH (fenoloftaleina)
Obserwacje Oranż metylowy zmienił zabarwienie z czerwonej na pomarańczową w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji w proboacutewce trzeciej fenoloftaleina zabarwiła się na kolor malinowy
1Tl2O + 2H+ 2Tl
+ + H2O(oranż metylowy)
2 Tl2O3 + NaOH reakcja nie zachodzi
3 Tl2O + H2O 2Tl++2OH- (fenoloftaleina)
Zadanie 11 Udowodnisz charakter chemiczny Ga2O3 Schemat doświadczenia 1Ga2O3 + 6HCl 2GaCl3 + 3H2O 2Ga2O3 +2NaOH +3H2O 2Na[Ga(OH)4] 3 Ga2O3 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ga2O3 + 6H
+ 2 Ga
3+ + 3 H2O
Ga2O3 +2OH-+3 H2O 2[Ga(OH)4]
ndash
Zadanie 12
Otrzymywanie kwasu siarkowodorowego
Schemat doświadczenia
H2S(g)+H2O H2S(aq) przejście gazu przez płuczkę wodną (oranż metylowy)
Obserwacje oranż metylowy zmienił barwę z pomarańczowego na czerwony
Wnioski H2S(g)+H2O H2S(aq)
Zadanie 13
Udowodnisz charakter chemiczny SiO2 Schemat doświadczenia 1SiO2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3+ H2O 3 SiO2 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje W pierwszej i trzeciej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w drugiej proboacutewce tlenek krzemu roztwarza się 1SiO2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO2 +2OH
-SiO3
2-+ H2O
3 SiO2 + H2O reakcja nie zachodzi
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
99
Zadanie 14
Odroacuteżnianie tlenku węgla (IV) od tlenku węgla (II)
Schemat doświadczenia
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce obserwujemy zmętnienie wody wapiennej w drugiej proboacutewce brak objawoacutew reakcji
Wnioski
CO2 + Ca2+
+ 2OH-
CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Zadanie 15
Odroacuteżnianie węglan sodu od siarczku sodu
Na2CO3 + 2HCl 2NaCl + CO2 + H2O
Na2S + 2HCl 2NaCl + H2S
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce wydzielił się bezbarwny bezwonny gaz w drugiej proboacutewce wydzielił się gaz o zapachu
zgniłych jaj
Wnioski
CO32-
+ 2H+
CO2 + H2O
S2-
+ 2H+
H2S
Zadanie 16
Odroacuteżnianie następujących soli Na2CO3 FeSO4 (NH4)2S
Schemat doświadczenia
Na2CO3+H2O+ papierek uniwersalny
FeSO4 + H2O + papierek uniwersalny
(NH4)2S+ H2O+ papierek uniwersalny
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor niebieski w drugiej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor
czerwony a w trzeciej proboacutewce papierek uniwersalny nie zmienił barwy pozostał żoacutełty
Wnioski
CO32-
+H2O CO2 + 2OH-
Fe2+
+ H2O Fe(OH)2 + H+
2NH4++S
2-+ H2O H2S + 2NH3 + H2O
Zadanie 17
Uszereguj kwasy według wzrastającej mocy a) H3BO3 H2SiO3 H2CO3 H2SO4 HNO3 HClO4 b) H2S HF H2Te HCl HBr
Zadanie 18
H2SO4 HNO3 HClO4
Zadanie 19
Schemat doświadczenia
KI + Br2 KBr + I2 + chloroform Obserwacje Warstwa chloroformu zabarwiła się na kolor fioletowy Wnioski 2I
- + Br2 2Br
- + I2
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
100
Zadanie 20
Amoniak to gaz o ostrej charakterystycznej woni bardzo dobrze rozpuszczalny wodzie NH3+ H2O NH4++OH
-
ktoacutery można otrzymać w warunkach laboratoryjnych działając roztworem wodorotlenku sodu na siarczan(VI) amonu (NH4)2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + 2NH3 +2H2O Wodny roztwoacuter amoniaku wykazuje charakter zasadowy ktoacutery przejawia się w reakcji z kwasem siarkowym (VI) 2NH3+H2SO4 (NH4)2SO4 a gazowy amoniak reagując z chlorowodorem prowadzi do otrzymania krystalicznego ciała stałego NH3 + HCl NH4Cl Amoniak można otrzymać wyniku rozkładu termicznego chlorku amonu tzw salmiaku NH4Cl NH3 + HCl oraz węglanu amonu NH4CO3 NH3 + H2O + CO2
Zadanie 21
Właściwości Diament Grafit Fulleren
Twardość Bardzo twardy miękki
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Barwa bezbarwny granatowoczerwony
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Przezroczystość przezroczysty nieprzezroczysty nieprzezroczyste
Przewodnictwo elektryczne Nie przewodzi prądu
elektrycznego Przewodzi prąd
elektryczny Nadprzewodzące
i poacutełprzewodnikowwe
Przewodnictwo cieplne Bardzo dobry
przewodnik ciepła Dobrze przewodzi prąd elektryczny
Zadanie 22
Zadanie 23
BOROWCE
1 AlCI3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl
2 Al2O3 + 6NaOH +3H2O 2Na3[Al(OH)6]
3 Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O
4 Al2O3 + NaOH T
Na3AlO3 + H2O
5 4Al+ 3O2 2Al2O3
6 2Al + 6HCl 2AlCl3 +3 H2 7 Al + 2NaOH + 3H2O Na2[Al(OH)4]+ H2 8 2Al + 6NaOH +6H2O 2Na3[Al(OH)6]+ 3H2
9 2Al + Fe2O3 2Fe + Al2O3
10 2Al(OH)3 + 6HCl 2AlCl3 + 6H2O
11 Al(OH)3 +3NaOH Na3[Al(OH)6] 12 Al(OH)3 + NaOH Na[Al(OH)4]
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
101
13 Al(OH)3+ NaOH T
NaAlO2 + 2H2O
14 Na3[Al(OH)6] T
Al(OH)3 +3NaOH
15 B2H6 + 6H2O 2H3BO3+ 6H2
16 AlH3+ 3H2O Al(OH)3+ 3H2 17 2Al +6 HNO3(st) Al2O3+ 6NO2+ 3H2O 18 Al + HNO3(roz) Al(NO3)3+ NO + 2H2O
WĘGLOWCE 19 SiO2 + Mg Si + 2 MgO 20 2C + O2 2CO2 21 C+ H2O CO + H2
T 22 CaO + 3C CaC2 + CO 23 CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O 24 CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O
25 H2CO3 CO2 + H2O 26 CO2 + Mg C + MgO 27 CaCO3 + 2HCl CaCl2+CO2 +H2O
28 CaCO3 T
CO2+ CaO 29 2CH4 + O2 2CO + 4H2 30 CaC2 + 2H2O C2H2 + Ca(OH)2 31 CO + O2 2CO2
32 Al4C3 +12 H2O 3 CH4 + 4 Al(OH)3
33 Si +2F2 SiF4
34 Si + O2 SiO2
35 Na2SiO3 +2HCl 2NaCl+ H2SiO3
36 Na2SiO3 + CO2 + H2O Na2CO3+ H2SiO3 37 H2SiO3+ 2NaOH Na2SiO3 + H2O
38 SiH4 + 3H2O H2SiO3 + 4H2
39 SiO2 +4HF SiF4 + H2O 40 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3 + H2O 41 SiO2 + 4NaOH Na4SiO4 + 2H2O 42 SiO2 + Na2CO3 Na2SiO3 + CO2 43 SiO2 + 2KOH + H2O K2SiO3 + 2H2
AZOTOWCE
44 Li3N +3 H2O 3LiOH + NH3
45 NH4NO2 T
N2 + 2H2O
46 NH4Cl + NaNO2
TN2 + NaCl +2H2O
47 3Mg + N2 Mg3N2
48 N2 +O2
T2NO
49 2NO + O2 2NO2 50 3NO2 + H2O 2HNO3+ NO
51 N2O3 + H2O 2HNO2
52 N2O5 + H2O 2HNO3
53 N2 + H2 T p kat
2NH3
54 NH3 + H2O NH4++OH
-
55 (NH4)2SO4 + NaOH 2NH3 + Na2SO4+ 2H2O
56 2NH3 +H2SO4 (NH4)2SO4
57 NH4Cl T
NH3 + HCl
58 (NH4)2CO3
T2NH3 + H2O + CO2
59 NH4HCO3
TNH3 + CO2 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
102
60 NH3 + HCl NH4Cl 61 NH3 + 3O2 2N2 + 6H2O
62 4NH3 +5O2 kat
4NO + 6H2O 63 NH4NO3 N2O + 2H2O
64 NO + NO2 oziebienie
N2O3 65 2NO + O2 2NO2
66 2NO2 N2O4 67 3HNO2rarrHNO3 + 2NO + H2O 68 4HNO3 4 NO2 +2H2O + O2 69 P4 + 3O2 P4O10 70 P4 + 5O2 P4O6
71 P4O6+ H2O 4H3PO3
72 P4O1O+ 2H2O 4HPO3 73 P4O1O+ 6H2O 4H3PO4
74 P4O1O+ 4H2O 2H4P2O7
TLENOWCE
75 4MnO2 T
2 Mn2O3 + O2
76 2HgO T
2Hg + O2
77 2KMnO4 T
K2MnO4+ MnO2 + O2
78 2KClO3
T2 KCl + 3O2
79 S + O2 SO2
80 2SO2 + O2
V2O5
2SO3
81 SO3 + H2O H2SO4
82 SO2 + H2O H2SO3 FLUOROWCE
83 2F2 +2 H2O 4HF + O2 84 Cl2 + H2O HCl + HClO 85 Br2 + H2O HBr + HBrO 86 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + H2O
87 2KMnO4 + 16 HCl 5Cl2 + 2MnCl2 + 2KCl + 8H2O
88 HClO hv
HCl + O
89 HBrO hv
HBr + O 90 Cl2O7 + 2NaOH 2 NaClO4 + H2O
91 2KClO3
T 2KCl + 3O2
92 4KClO3
T 3KClO4 + KCl
93 3 NaClO NaClO3 + 2NaCl 94 2Br2+ KCl ----- 95 Cl2 + NaBr 2NaCl + Br2
96 Br2 + 2NaI 2NaBr +I2
97 H2 +Cl2 2HCl 98 NaCl + H2SO4 Na2SO4 + HCl
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
103
Zadanie 24
NO
Wzoacuter elektronowy
NO2
Wzoacuter elektronowy
N2O4
Wzoacuter elektronowy
N2O5
Wzoacuter elektronowy
Zadanie 25
SO2
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
SO3
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
Zadanie 26
ClO- HSe
- NO2
- HSO3
-
Zadanie 27 1 H4P2O7 + 4NaOH rarr Na4P2O7 + 4H2O 2 H4P2O7 + 3NaOH rarr Na3HP2O7 + 3H2O 3 H4P2O7 + 2NaOH rarr Na2H2P2O7 + 2H2O 4 H4P2O7 + NaOH rarr NaH3P2O7 + H2O Zadanie 28
1 a) 145 b)41 2 a)18 b) 3965
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
104
Zadanie 1
Fe3O4 Fe4[Fe(CN)6]3 Fe3[Fe(CN)6]2 FeS2
Stopień utlenienia
II 2xIII III II II III II
Zadanie 2
MnO Mn2O3 Mn3O4 MnO2 Mn5O8
Mn2O7
Stopień utlenienia
II III II III IV II IV VII
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy zasadowy zasadowy amfoteryczny amfoteryczny kwasowy
Zadanie 3
CrO Cr2O3 CrO3
Stopień utlenienia
II III VI
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy amfoteryczny kwasowy
Wodorotlenek lub kwas
Cr(OH)2
Cr(OH)3 H2CrO4
Zadanie 4
Wzoacuter związku chemicznego
Barwa
FeO czarna
Fe2O3 rdzawoczerwona
Fe3O4 czarna
Fe(OH)2 jasno zielony
Fe(OH)3 czerwono-brunatna
osad
FeCl2 jasnozielona
FeCl3 żoacutełtopomarańczowa
FeBr3 pomarańczowy
FeI3 brunatna
FeS czarny osad
Fe2S3 czarny osad
FeCrO4 pomarańczowy
Fe2(CrO4)3 pomarańczowy
Fe2(SiO3)3 brunatny osad
Fe2(CO3)3 brunatny osad
Fe(NO3)3 pomarańczowy
Fe2(SO4)3 żoacutełty
FePO4 żoacutełty osad
Fe(ClO4)3 pomarańczowy
Cu2O Czerwono-brunatna
CuO czarna
Cu(OH)2 niebieska
CuCl2 niebieska
CuBr2 niebieska
CuI2 brunatny osad
CuS Czarny osad
CuF niebieski osad
Cu3(PO4)2 niebieski osad
CuSiO3 niebieski osad
[Cu(NH3)4](OH)2 szafirowa
H2CuCl4 zielona
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
105
CuSO4 niebieska
CuSO3 zielona
CuCO3 niebieski osad
CuCrO4 brunatnoczerwony
osad
(CH3COO)2Cu niebieski
Cu(NO3)2 niebieska
CuSO4∙5H2O niebieska
Ag2S czarna
AgOH czarny
Ag2O czarna
AgCl biały osad
AgBr żoacutełty osad
AgI żoacutełty osad
Ag2SO4 biały osad
Ag2SiO3 żoacutełty osad
Ag3PO4 żoacutełty osad
Ag2CrO4 brunatno-czerwony
osad
Ag2CO3 żoacutełty osad
ZnO biały proszek
Zn(OH)2 biała
MnSO4 jasno roacuteżowy
MnCl2 jasno roacuteżowy
Mn(OH)2 Biały osad
HMnO4 fioletowy
KMnO4 fioletowy
K2MnO4 zielony
MnO Szarozielony
proszek
Mn2O3 Brunatno czarny
MnO2 brunatny
Mn2O7 Czarny proszek (ciemnozielona
ciecz)
MnS cielistoroacutezowy
MnSiO3 roacuteżowy osad
MnCrO4 czarny osad
MnSO4 jasno roacuteżowy(biały)
CrO czarna
Cr2O3 szarozielona
CrO3 Pomarańczowo-
czerwona
CrF3 zielony osad
CrCl2 niebieska
Cr2S3 brunatny osad
CrCl3 szarozielony
Cr(OH)2 ciemnobrunatna
Cr(OH)3 szarozielna
Cr2(SO4)3 szarozielona
Cr2(SO3)3 ciemnoniebieski
Cr2(CO3)3 zielony osad
Cr(NO3)3 zielona
CrPO4 zielony osad
Cr(ClO4)3 ciemnoniebieski
(CH3COO)3Cr ciemnoniebieski
Cr2(SiO3)3 zielony osad
K2CrO4 żoacutełta
K2Cr2O7 pomarańczowa
H2CrO4 żoacutełty
Na[Cr(OH)4] zielony
Na3[Cr(OH)6] zielony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
106
Zadanie 5
Żelazo
1 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
3 3Fe + 2O2 Fe3O4
4 3Fe + 4H2O(g) Fe3O4 + 4H2
5 2Fe + 6H2SO4(na gorąco) Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
6 Fe + 4HNO3(na gorąco) Fe(NO3)3+ NO + 2H2O
7 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
8 2Fe(OH)2 + H2O2 2Fe(OH)3
9 2Fe(OH)3
TFe2O3 +3 H2O
10 FeCO3
TCO2 + FeO
11 Fe + H2SO4(roz) FeSO4 + H2
12 FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl 13 FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 14 Fe(OH)3 + NaOH Na[Fe(OH)4]
15 Fe(OH)3 + 3NaOH T
Na3FeO3 + 3H2O
16 Miedziowce
17 4Cu + O2 2Cu2O
18 2Cu + O2
TCu2O
19 3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
20 Cu + 4HNO3(stęż) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
21 Cu + 2H2SO4(gorącystęż) CuSO4 + SO2 +2H2O
22 Cu(OH)2
TCuO + H2O
23 Cu(OH)2 + 2HCl CuCl2 + 2H2O
24 Cu(OH)2 + 2NaOH Na2[Cu(OH)4]
25 CuCO3
TCuO + CO2
26 CuO +2HCl (roz) CuCl2 + H2O
27 CuO + 4HCl (stę) H2CuCl4 + H2O
28 Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2
29 Ag +2HNO3(stęż) AgNO3 + NO2 + H2O
30 4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S + 2H2O
31 AgNO3 + KOH AgOH + KNO3
32 AgNO3+HCl AgCl + HNO3
33 2AgClhv
2Ag + Cl2
34 AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]Cl 35 2Ag2O 4Ag + O2
36 Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]OH
37 Au + 4HCl + HNO3 HAuCl4 + NO + 2H2O
38 Cynk
39 Zn + O2 T
2NO
40 Zn + HCl ZnCl2 + H2
41 4Zn + 10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
42 Zn + 2NaOH + 2H2O Na2[Zn(OH)4] + H2
43 Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
44 Zn(OH)2 + 2HCl ZnCl2 + 2H2O
45 Zn(OH)2 +2KOH K2[Zn(OH)4] 46 Zn(OH)2 + 4NH3 [Zn(NH3)4](OH)2
47 Mangan
48 Mn + 2HCl MnCl2 + H2
49 Mn + 2H2SO4(stęż) MnSO4 + SO2 + 2H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
98
Zadanie 9
Udowodnisz charakter chemiczny Cl2O7 Schemat doświadczenia 1Cl2O7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl2O7 + 2NaOH 2NaClO4 + H2O (fenoloftaleina) 3 Cl2O7 + H2O 2HClO4 (oranż metylowy) Obserwacje w pierwszej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji w drugiej malinowy roztwoacuter odbarwił się w proboacutewce trzeciej oranż metylowy zmienił zabarwienie z pomarańczowej na czerwona 1Cl2O7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl2O7 +2OH
-2ClO4
- + H2O
3 Cl2O7 + H2O 2H++2ClO4
-
Zadanie 10 Udowodnisz charakter chemiczny Tl2O Schemat doświadczenia
1Tl2O + 2HCl 2TlCl + H2O(oranż metylowy)
2 Tl2O3 + NaOH reakcja nie zachodzi
3 Tl2O + H2O 2TlOH (fenoloftaleina)
Obserwacje Oranż metylowy zmienił zabarwienie z czerwonej na pomarańczową w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji w proboacutewce trzeciej fenoloftaleina zabarwiła się na kolor malinowy
1Tl2O + 2H+ 2Tl
+ + H2O(oranż metylowy)
2 Tl2O3 + NaOH reakcja nie zachodzi
3 Tl2O + H2O 2Tl++2OH- (fenoloftaleina)
Zadanie 11 Udowodnisz charakter chemiczny Ga2O3 Schemat doświadczenia 1Ga2O3 + 6HCl 2GaCl3 + 3H2O 2Ga2O3 +2NaOH +3H2O 2Na[Ga(OH)4] 3 Ga2O3 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się W trzeciej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ga2O3 + 6H
+ 2 Ga
3+ + 3 H2O
Ga2O3 +2OH-+3 H2O 2[Ga(OH)4]
ndash
Zadanie 12
Otrzymywanie kwasu siarkowodorowego
Schemat doświadczenia
H2S(g)+H2O H2S(aq) przejście gazu przez płuczkę wodną (oranż metylowy)
Obserwacje oranż metylowy zmienił barwę z pomarańczowego na czerwony
Wnioski H2S(g)+H2O H2S(aq)
Zadanie 13
Udowodnisz charakter chemiczny SiO2 Schemat doświadczenia 1SiO2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3+ H2O 3 SiO2 + H2O reakcja nie zachodzi Obserwacje W pierwszej i trzeciej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w drugiej proboacutewce tlenek krzemu roztwarza się 1SiO2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO2 +2OH
-SiO3
2-+ H2O
3 SiO2 + H2O reakcja nie zachodzi
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
99
Zadanie 14
Odroacuteżnianie tlenku węgla (IV) od tlenku węgla (II)
Schemat doświadczenia
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce obserwujemy zmętnienie wody wapiennej w drugiej proboacutewce brak objawoacutew reakcji
Wnioski
CO2 + Ca2+
+ 2OH-
CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Zadanie 15
Odroacuteżnianie węglan sodu od siarczku sodu
Na2CO3 + 2HCl 2NaCl + CO2 + H2O
Na2S + 2HCl 2NaCl + H2S
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce wydzielił się bezbarwny bezwonny gaz w drugiej proboacutewce wydzielił się gaz o zapachu
zgniłych jaj
Wnioski
CO32-
+ 2H+
CO2 + H2O
S2-
+ 2H+
H2S
Zadanie 16
Odroacuteżnianie następujących soli Na2CO3 FeSO4 (NH4)2S
Schemat doświadczenia
Na2CO3+H2O+ papierek uniwersalny
FeSO4 + H2O + papierek uniwersalny
(NH4)2S+ H2O+ papierek uniwersalny
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor niebieski w drugiej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor
czerwony a w trzeciej proboacutewce papierek uniwersalny nie zmienił barwy pozostał żoacutełty
Wnioski
CO32-
+H2O CO2 + 2OH-
Fe2+
+ H2O Fe(OH)2 + H+
2NH4++S
2-+ H2O H2S + 2NH3 + H2O
Zadanie 17
Uszereguj kwasy według wzrastającej mocy a) H3BO3 H2SiO3 H2CO3 H2SO4 HNO3 HClO4 b) H2S HF H2Te HCl HBr
Zadanie 18
H2SO4 HNO3 HClO4
Zadanie 19
Schemat doświadczenia
KI + Br2 KBr + I2 + chloroform Obserwacje Warstwa chloroformu zabarwiła się na kolor fioletowy Wnioski 2I
- + Br2 2Br
- + I2
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
100
Zadanie 20
Amoniak to gaz o ostrej charakterystycznej woni bardzo dobrze rozpuszczalny wodzie NH3+ H2O NH4++OH
-
ktoacutery można otrzymać w warunkach laboratoryjnych działając roztworem wodorotlenku sodu na siarczan(VI) amonu (NH4)2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + 2NH3 +2H2O Wodny roztwoacuter amoniaku wykazuje charakter zasadowy ktoacutery przejawia się w reakcji z kwasem siarkowym (VI) 2NH3+H2SO4 (NH4)2SO4 a gazowy amoniak reagując z chlorowodorem prowadzi do otrzymania krystalicznego ciała stałego NH3 + HCl NH4Cl Amoniak można otrzymać wyniku rozkładu termicznego chlorku amonu tzw salmiaku NH4Cl NH3 + HCl oraz węglanu amonu NH4CO3 NH3 + H2O + CO2
Zadanie 21
Właściwości Diament Grafit Fulleren
Twardość Bardzo twardy miękki
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Barwa bezbarwny granatowoczerwony
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Przezroczystość przezroczysty nieprzezroczysty nieprzezroczyste
Przewodnictwo elektryczne Nie przewodzi prądu
elektrycznego Przewodzi prąd
elektryczny Nadprzewodzące
i poacutełprzewodnikowwe
Przewodnictwo cieplne Bardzo dobry
przewodnik ciepła Dobrze przewodzi prąd elektryczny
Zadanie 22
Zadanie 23
BOROWCE
1 AlCI3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl
2 Al2O3 + 6NaOH +3H2O 2Na3[Al(OH)6]
3 Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O
4 Al2O3 + NaOH T
Na3AlO3 + H2O
5 4Al+ 3O2 2Al2O3
6 2Al + 6HCl 2AlCl3 +3 H2 7 Al + 2NaOH + 3H2O Na2[Al(OH)4]+ H2 8 2Al + 6NaOH +6H2O 2Na3[Al(OH)6]+ 3H2
9 2Al + Fe2O3 2Fe + Al2O3
10 2Al(OH)3 + 6HCl 2AlCl3 + 6H2O
11 Al(OH)3 +3NaOH Na3[Al(OH)6] 12 Al(OH)3 + NaOH Na[Al(OH)4]
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
101
13 Al(OH)3+ NaOH T
NaAlO2 + 2H2O
14 Na3[Al(OH)6] T
Al(OH)3 +3NaOH
15 B2H6 + 6H2O 2H3BO3+ 6H2
16 AlH3+ 3H2O Al(OH)3+ 3H2 17 2Al +6 HNO3(st) Al2O3+ 6NO2+ 3H2O 18 Al + HNO3(roz) Al(NO3)3+ NO + 2H2O
WĘGLOWCE 19 SiO2 + Mg Si + 2 MgO 20 2C + O2 2CO2 21 C+ H2O CO + H2
T 22 CaO + 3C CaC2 + CO 23 CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O 24 CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O
25 H2CO3 CO2 + H2O 26 CO2 + Mg C + MgO 27 CaCO3 + 2HCl CaCl2+CO2 +H2O
28 CaCO3 T
CO2+ CaO 29 2CH4 + O2 2CO + 4H2 30 CaC2 + 2H2O C2H2 + Ca(OH)2 31 CO + O2 2CO2
32 Al4C3 +12 H2O 3 CH4 + 4 Al(OH)3
33 Si +2F2 SiF4
34 Si + O2 SiO2
35 Na2SiO3 +2HCl 2NaCl+ H2SiO3
36 Na2SiO3 + CO2 + H2O Na2CO3+ H2SiO3 37 H2SiO3+ 2NaOH Na2SiO3 + H2O
38 SiH4 + 3H2O H2SiO3 + 4H2
39 SiO2 +4HF SiF4 + H2O 40 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3 + H2O 41 SiO2 + 4NaOH Na4SiO4 + 2H2O 42 SiO2 + Na2CO3 Na2SiO3 + CO2 43 SiO2 + 2KOH + H2O K2SiO3 + 2H2
AZOTOWCE
44 Li3N +3 H2O 3LiOH + NH3
45 NH4NO2 T
N2 + 2H2O
46 NH4Cl + NaNO2
TN2 + NaCl +2H2O
47 3Mg + N2 Mg3N2
48 N2 +O2
T2NO
49 2NO + O2 2NO2 50 3NO2 + H2O 2HNO3+ NO
51 N2O3 + H2O 2HNO2
52 N2O5 + H2O 2HNO3
53 N2 + H2 T p kat
2NH3
54 NH3 + H2O NH4++OH
-
55 (NH4)2SO4 + NaOH 2NH3 + Na2SO4+ 2H2O
56 2NH3 +H2SO4 (NH4)2SO4
57 NH4Cl T
NH3 + HCl
58 (NH4)2CO3
T2NH3 + H2O + CO2
59 NH4HCO3
TNH3 + CO2 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
102
60 NH3 + HCl NH4Cl 61 NH3 + 3O2 2N2 + 6H2O
62 4NH3 +5O2 kat
4NO + 6H2O 63 NH4NO3 N2O + 2H2O
64 NO + NO2 oziebienie
N2O3 65 2NO + O2 2NO2
66 2NO2 N2O4 67 3HNO2rarrHNO3 + 2NO + H2O 68 4HNO3 4 NO2 +2H2O + O2 69 P4 + 3O2 P4O10 70 P4 + 5O2 P4O6
71 P4O6+ H2O 4H3PO3
72 P4O1O+ 2H2O 4HPO3 73 P4O1O+ 6H2O 4H3PO4
74 P4O1O+ 4H2O 2H4P2O7
TLENOWCE
75 4MnO2 T
2 Mn2O3 + O2
76 2HgO T
2Hg + O2
77 2KMnO4 T
K2MnO4+ MnO2 + O2
78 2KClO3
T2 KCl + 3O2
79 S + O2 SO2
80 2SO2 + O2
V2O5
2SO3
81 SO3 + H2O H2SO4
82 SO2 + H2O H2SO3 FLUOROWCE
83 2F2 +2 H2O 4HF + O2 84 Cl2 + H2O HCl + HClO 85 Br2 + H2O HBr + HBrO 86 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + H2O
87 2KMnO4 + 16 HCl 5Cl2 + 2MnCl2 + 2KCl + 8H2O
88 HClO hv
HCl + O
89 HBrO hv
HBr + O 90 Cl2O7 + 2NaOH 2 NaClO4 + H2O
91 2KClO3
T 2KCl + 3O2
92 4KClO3
T 3KClO4 + KCl
93 3 NaClO NaClO3 + 2NaCl 94 2Br2+ KCl ----- 95 Cl2 + NaBr 2NaCl + Br2
96 Br2 + 2NaI 2NaBr +I2
97 H2 +Cl2 2HCl 98 NaCl + H2SO4 Na2SO4 + HCl
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
103
Zadanie 24
NO
Wzoacuter elektronowy
NO2
Wzoacuter elektronowy
N2O4
Wzoacuter elektronowy
N2O5
Wzoacuter elektronowy
Zadanie 25
SO2
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
SO3
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
Zadanie 26
ClO- HSe
- NO2
- HSO3
-
Zadanie 27 1 H4P2O7 + 4NaOH rarr Na4P2O7 + 4H2O 2 H4P2O7 + 3NaOH rarr Na3HP2O7 + 3H2O 3 H4P2O7 + 2NaOH rarr Na2H2P2O7 + 2H2O 4 H4P2O7 + NaOH rarr NaH3P2O7 + H2O Zadanie 28
1 a) 145 b)41 2 a)18 b) 3965
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
104
Zadanie 1
Fe3O4 Fe4[Fe(CN)6]3 Fe3[Fe(CN)6]2 FeS2
Stopień utlenienia
II 2xIII III II II III II
Zadanie 2
MnO Mn2O3 Mn3O4 MnO2 Mn5O8
Mn2O7
Stopień utlenienia
II III II III IV II IV VII
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy zasadowy zasadowy amfoteryczny amfoteryczny kwasowy
Zadanie 3
CrO Cr2O3 CrO3
Stopień utlenienia
II III VI
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy amfoteryczny kwasowy
Wodorotlenek lub kwas
Cr(OH)2
Cr(OH)3 H2CrO4
Zadanie 4
Wzoacuter związku chemicznego
Barwa
FeO czarna
Fe2O3 rdzawoczerwona
Fe3O4 czarna
Fe(OH)2 jasno zielony
Fe(OH)3 czerwono-brunatna
osad
FeCl2 jasnozielona
FeCl3 żoacutełtopomarańczowa
FeBr3 pomarańczowy
FeI3 brunatna
FeS czarny osad
Fe2S3 czarny osad
FeCrO4 pomarańczowy
Fe2(CrO4)3 pomarańczowy
Fe2(SiO3)3 brunatny osad
Fe2(CO3)3 brunatny osad
Fe(NO3)3 pomarańczowy
Fe2(SO4)3 żoacutełty
FePO4 żoacutełty osad
Fe(ClO4)3 pomarańczowy
Cu2O Czerwono-brunatna
CuO czarna
Cu(OH)2 niebieska
CuCl2 niebieska
CuBr2 niebieska
CuI2 brunatny osad
CuS Czarny osad
CuF niebieski osad
Cu3(PO4)2 niebieski osad
CuSiO3 niebieski osad
[Cu(NH3)4](OH)2 szafirowa
H2CuCl4 zielona
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
105
CuSO4 niebieska
CuSO3 zielona
CuCO3 niebieski osad
CuCrO4 brunatnoczerwony
osad
(CH3COO)2Cu niebieski
Cu(NO3)2 niebieska
CuSO4∙5H2O niebieska
Ag2S czarna
AgOH czarny
Ag2O czarna
AgCl biały osad
AgBr żoacutełty osad
AgI żoacutełty osad
Ag2SO4 biały osad
Ag2SiO3 żoacutełty osad
Ag3PO4 żoacutełty osad
Ag2CrO4 brunatno-czerwony
osad
Ag2CO3 żoacutełty osad
ZnO biały proszek
Zn(OH)2 biała
MnSO4 jasno roacuteżowy
MnCl2 jasno roacuteżowy
Mn(OH)2 Biały osad
HMnO4 fioletowy
KMnO4 fioletowy
K2MnO4 zielony
MnO Szarozielony
proszek
Mn2O3 Brunatno czarny
MnO2 brunatny
Mn2O7 Czarny proszek (ciemnozielona
ciecz)
MnS cielistoroacutezowy
MnSiO3 roacuteżowy osad
MnCrO4 czarny osad
MnSO4 jasno roacuteżowy(biały)
CrO czarna
Cr2O3 szarozielona
CrO3 Pomarańczowo-
czerwona
CrF3 zielony osad
CrCl2 niebieska
Cr2S3 brunatny osad
CrCl3 szarozielony
Cr(OH)2 ciemnobrunatna
Cr(OH)3 szarozielna
Cr2(SO4)3 szarozielona
Cr2(SO3)3 ciemnoniebieski
Cr2(CO3)3 zielony osad
Cr(NO3)3 zielona
CrPO4 zielony osad
Cr(ClO4)3 ciemnoniebieski
(CH3COO)3Cr ciemnoniebieski
Cr2(SiO3)3 zielony osad
K2CrO4 żoacutełta
K2Cr2O7 pomarańczowa
H2CrO4 żoacutełty
Na[Cr(OH)4] zielony
Na3[Cr(OH)6] zielony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
106
Zadanie 5
Żelazo
1 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
3 3Fe + 2O2 Fe3O4
4 3Fe + 4H2O(g) Fe3O4 + 4H2
5 2Fe + 6H2SO4(na gorąco) Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
6 Fe + 4HNO3(na gorąco) Fe(NO3)3+ NO + 2H2O
7 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
8 2Fe(OH)2 + H2O2 2Fe(OH)3
9 2Fe(OH)3
TFe2O3 +3 H2O
10 FeCO3
TCO2 + FeO
11 Fe + H2SO4(roz) FeSO4 + H2
12 FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl 13 FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 14 Fe(OH)3 + NaOH Na[Fe(OH)4]
15 Fe(OH)3 + 3NaOH T
Na3FeO3 + 3H2O
16 Miedziowce
17 4Cu + O2 2Cu2O
18 2Cu + O2
TCu2O
19 3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
20 Cu + 4HNO3(stęż) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
21 Cu + 2H2SO4(gorącystęż) CuSO4 + SO2 +2H2O
22 Cu(OH)2
TCuO + H2O
23 Cu(OH)2 + 2HCl CuCl2 + 2H2O
24 Cu(OH)2 + 2NaOH Na2[Cu(OH)4]
25 CuCO3
TCuO + CO2
26 CuO +2HCl (roz) CuCl2 + H2O
27 CuO + 4HCl (stę) H2CuCl4 + H2O
28 Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2
29 Ag +2HNO3(stęż) AgNO3 + NO2 + H2O
30 4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S + 2H2O
31 AgNO3 + KOH AgOH + KNO3
32 AgNO3+HCl AgCl + HNO3
33 2AgClhv
2Ag + Cl2
34 AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]Cl 35 2Ag2O 4Ag + O2
36 Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]OH
37 Au + 4HCl + HNO3 HAuCl4 + NO + 2H2O
38 Cynk
39 Zn + O2 T
2NO
40 Zn + HCl ZnCl2 + H2
41 4Zn + 10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
42 Zn + 2NaOH + 2H2O Na2[Zn(OH)4] + H2
43 Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
44 Zn(OH)2 + 2HCl ZnCl2 + 2H2O
45 Zn(OH)2 +2KOH K2[Zn(OH)4] 46 Zn(OH)2 + 4NH3 [Zn(NH3)4](OH)2
47 Mangan
48 Mn + 2HCl MnCl2 + H2
49 Mn + 2H2SO4(stęż) MnSO4 + SO2 + 2H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
99
Zadanie 14
Odroacuteżnianie tlenku węgla (IV) od tlenku węgla (II)
Schemat doświadczenia
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce obserwujemy zmętnienie wody wapiennej w drugiej proboacutewce brak objawoacutew reakcji
Wnioski
CO2 + Ca2+
+ 2OH-
CaCO3 + H2O
CO + Ca(OH)2 reakcja nie zachodzi
Zadanie 15
Odroacuteżnianie węglan sodu od siarczku sodu
Na2CO3 + 2HCl 2NaCl + CO2 + H2O
Na2S + 2HCl 2NaCl + H2S
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce wydzielił się bezbarwny bezwonny gaz w drugiej proboacutewce wydzielił się gaz o zapachu
zgniłych jaj
Wnioski
CO32-
+ 2H+
CO2 + H2O
S2-
+ 2H+
H2S
Zadanie 16
Odroacuteżnianie następujących soli Na2CO3 FeSO4 (NH4)2S
Schemat doświadczenia
Na2CO3+H2O+ papierek uniwersalny
FeSO4 + H2O + papierek uniwersalny
(NH4)2S+ H2O+ papierek uniwersalny
Obserwacje
W pierwszej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor niebieski w drugiej proboacutewce papierek zabarwił się na kolor
czerwony a w trzeciej proboacutewce papierek uniwersalny nie zmienił barwy pozostał żoacutełty
Wnioski
CO32-
+H2O CO2 + 2OH-
Fe2+
+ H2O Fe(OH)2 + H+
2NH4++S
2-+ H2O H2S + 2NH3 + H2O
Zadanie 17
Uszereguj kwasy według wzrastającej mocy a) H3BO3 H2SiO3 H2CO3 H2SO4 HNO3 HClO4 b) H2S HF H2Te HCl HBr
Zadanie 18
H2SO4 HNO3 HClO4
Zadanie 19
Schemat doświadczenia
KI + Br2 KBr + I2 + chloroform Obserwacje Warstwa chloroformu zabarwiła się na kolor fioletowy Wnioski 2I
- + Br2 2Br
- + I2
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
100
Zadanie 20
Amoniak to gaz o ostrej charakterystycznej woni bardzo dobrze rozpuszczalny wodzie NH3+ H2O NH4++OH
-
ktoacutery można otrzymać w warunkach laboratoryjnych działając roztworem wodorotlenku sodu na siarczan(VI) amonu (NH4)2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + 2NH3 +2H2O Wodny roztwoacuter amoniaku wykazuje charakter zasadowy ktoacutery przejawia się w reakcji z kwasem siarkowym (VI) 2NH3+H2SO4 (NH4)2SO4 a gazowy amoniak reagując z chlorowodorem prowadzi do otrzymania krystalicznego ciała stałego NH3 + HCl NH4Cl Amoniak można otrzymać wyniku rozkładu termicznego chlorku amonu tzw salmiaku NH4Cl NH3 + HCl oraz węglanu amonu NH4CO3 NH3 + H2O + CO2
Zadanie 21
Właściwości Diament Grafit Fulleren
Twardość Bardzo twardy miękki
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Barwa bezbarwny granatowoczerwony
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Przezroczystość przezroczysty nieprzezroczysty nieprzezroczyste
Przewodnictwo elektryczne Nie przewodzi prądu
elektrycznego Przewodzi prąd
elektryczny Nadprzewodzące
i poacutełprzewodnikowwe
Przewodnictwo cieplne Bardzo dobry
przewodnik ciepła Dobrze przewodzi prąd elektryczny
Zadanie 22
Zadanie 23
BOROWCE
1 AlCI3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl
2 Al2O3 + 6NaOH +3H2O 2Na3[Al(OH)6]
3 Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O
4 Al2O3 + NaOH T
Na3AlO3 + H2O
5 4Al+ 3O2 2Al2O3
6 2Al + 6HCl 2AlCl3 +3 H2 7 Al + 2NaOH + 3H2O Na2[Al(OH)4]+ H2 8 2Al + 6NaOH +6H2O 2Na3[Al(OH)6]+ 3H2
9 2Al + Fe2O3 2Fe + Al2O3
10 2Al(OH)3 + 6HCl 2AlCl3 + 6H2O
11 Al(OH)3 +3NaOH Na3[Al(OH)6] 12 Al(OH)3 + NaOH Na[Al(OH)4]
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
101
13 Al(OH)3+ NaOH T
NaAlO2 + 2H2O
14 Na3[Al(OH)6] T
Al(OH)3 +3NaOH
15 B2H6 + 6H2O 2H3BO3+ 6H2
16 AlH3+ 3H2O Al(OH)3+ 3H2 17 2Al +6 HNO3(st) Al2O3+ 6NO2+ 3H2O 18 Al + HNO3(roz) Al(NO3)3+ NO + 2H2O
WĘGLOWCE 19 SiO2 + Mg Si + 2 MgO 20 2C + O2 2CO2 21 C+ H2O CO + H2
T 22 CaO + 3C CaC2 + CO 23 CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O 24 CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O
25 H2CO3 CO2 + H2O 26 CO2 + Mg C + MgO 27 CaCO3 + 2HCl CaCl2+CO2 +H2O
28 CaCO3 T
CO2+ CaO 29 2CH4 + O2 2CO + 4H2 30 CaC2 + 2H2O C2H2 + Ca(OH)2 31 CO + O2 2CO2
32 Al4C3 +12 H2O 3 CH4 + 4 Al(OH)3
33 Si +2F2 SiF4
34 Si + O2 SiO2
35 Na2SiO3 +2HCl 2NaCl+ H2SiO3
36 Na2SiO3 + CO2 + H2O Na2CO3+ H2SiO3 37 H2SiO3+ 2NaOH Na2SiO3 + H2O
38 SiH4 + 3H2O H2SiO3 + 4H2
39 SiO2 +4HF SiF4 + H2O 40 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3 + H2O 41 SiO2 + 4NaOH Na4SiO4 + 2H2O 42 SiO2 + Na2CO3 Na2SiO3 + CO2 43 SiO2 + 2KOH + H2O K2SiO3 + 2H2
AZOTOWCE
44 Li3N +3 H2O 3LiOH + NH3
45 NH4NO2 T
N2 + 2H2O
46 NH4Cl + NaNO2
TN2 + NaCl +2H2O
47 3Mg + N2 Mg3N2
48 N2 +O2
T2NO
49 2NO + O2 2NO2 50 3NO2 + H2O 2HNO3+ NO
51 N2O3 + H2O 2HNO2
52 N2O5 + H2O 2HNO3
53 N2 + H2 T p kat
2NH3
54 NH3 + H2O NH4++OH
-
55 (NH4)2SO4 + NaOH 2NH3 + Na2SO4+ 2H2O
56 2NH3 +H2SO4 (NH4)2SO4
57 NH4Cl T
NH3 + HCl
58 (NH4)2CO3
T2NH3 + H2O + CO2
59 NH4HCO3
TNH3 + CO2 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
102
60 NH3 + HCl NH4Cl 61 NH3 + 3O2 2N2 + 6H2O
62 4NH3 +5O2 kat
4NO + 6H2O 63 NH4NO3 N2O + 2H2O
64 NO + NO2 oziebienie
N2O3 65 2NO + O2 2NO2
66 2NO2 N2O4 67 3HNO2rarrHNO3 + 2NO + H2O 68 4HNO3 4 NO2 +2H2O + O2 69 P4 + 3O2 P4O10 70 P4 + 5O2 P4O6
71 P4O6+ H2O 4H3PO3
72 P4O1O+ 2H2O 4HPO3 73 P4O1O+ 6H2O 4H3PO4
74 P4O1O+ 4H2O 2H4P2O7
TLENOWCE
75 4MnO2 T
2 Mn2O3 + O2
76 2HgO T
2Hg + O2
77 2KMnO4 T
K2MnO4+ MnO2 + O2
78 2KClO3
T2 KCl + 3O2
79 S + O2 SO2
80 2SO2 + O2
V2O5
2SO3
81 SO3 + H2O H2SO4
82 SO2 + H2O H2SO3 FLUOROWCE
83 2F2 +2 H2O 4HF + O2 84 Cl2 + H2O HCl + HClO 85 Br2 + H2O HBr + HBrO 86 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + H2O
87 2KMnO4 + 16 HCl 5Cl2 + 2MnCl2 + 2KCl + 8H2O
88 HClO hv
HCl + O
89 HBrO hv
HBr + O 90 Cl2O7 + 2NaOH 2 NaClO4 + H2O
91 2KClO3
T 2KCl + 3O2
92 4KClO3
T 3KClO4 + KCl
93 3 NaClO NaClO3 + 2NaCl 94 2Br2+ KCl ----- 95 Cl2 + NaBr 2NaCl + Br2
96 Br2 + 2NaI 2NaBr +I2
97 H2 +Cl2 2HCl 98 NaCl + H2SO4 Na2SO4 + HCl
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
103
Zadanie 24
NO
Wzoacuter elektronowy
NO2
Wzoacuter elektronowy
N2O4
Wzoacuter elektronowy
N2O5
Wzoacuter elektronowy
Zadanie 25
SO2
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
SO3
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
Zadanie 26
ClO- HSe
- NO2
- HSO3
-
Zadanie 27 1 H4P2O7 + 4NaOH rarr Na4P2O7 + 4H2O 2 H4P2O7 + 3NaOH rarr Na3HP2O7 + 3H2O 3 H4P2O7 + 2NaOH rarr Na2H2P2O7 + 2H2O 4 H4P2O7 + NaOH rarr NaH3P2O7 + H2O Zadanie 28
1 a) 145 b)41 2 a)18 b) 3965
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
104
Zadanie 1
Fe3O4 Fe4[Fe(CN)6]3 Fe3[Fe(CN)6]2 FeS2
Stopień utlenienia
II 2xIII III II II III II
Zadanie 2
MnO Mn2O3 Mn3O4 MnO2 Mn5O8
Mn2O7
Stopień utlenienia
II III II III IV II IV VII
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy zasadowy zasadowy amfoteryczny amfoteryczny kwasowy
Zadanie 3
CrO Cr2O3 CrO3
Stopień utlenienia
II III VI
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy amfoteryczny kwasowy
Wodorotlenek lub kwas
Cr(OH)2
Cr(OH)3 H2CrO4
Zadanie 4
Wzoacuter związku chemicznego
Barwa
FeO czarna
Fe2O3 rdzawoczerwona
Fe3O4 czarna
Fe(OH)2 jasno zielony
Fe(OH)3 czerwono-brunatna
osad
FeCl2 jasnozielona
FeCl3 żoacutełtopomarańczowa
FeBr3 pomarańczowy
FeI3 brunatna
FeS czarny osad
Fe2S3 czarny osad
FeCrO4 pomarańczowy
Fe2(CrO4)3 pomarańczowy
Fe2(SiO3)3 brunatny osad
Fe2(CO3)3 brunatny osad
Fe(NO3)3 pomarańczowy
Fe2(SO4)3 żoacutełty
FePO4 żoacutełty osad
Fe(ClO4)3 pomarańczowy
Cu2O Czerwono-brunatna
CuO czarna
Cu(OH)2 niebieska
CuCl2 niebieska
CuBr2 niebieska
CuI2 brunatny osad
CuS Czarny osad
CuF niebieski osad
Cu3(PO4)2 niebieski osad
CuSiO3 niebieski osad
[Cu(NH3)4](OH)2 szafirowa
H2CuCl4 zielona
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
105
CuSO4 niebieska
CuSO3 zielona
CuCO3 niebieski osad
CuCrO4 brunatnoczerwony
osad
(CH3COO)2Cu niebieski
Cu(NO3)2 niebieska
CuSO4∙5H2O niebieska
Ag2S czarna
AgOH czarny
Ag2O czarna
AgCl biały osad
AgBr żoacutełty osad
AgI żoacutełty osad
Ag2SO4 biały osad
Ag2SiO3 żoacutełty osad
Ag3PO4 żoacutełty osad
Ag2CrO4 brunatno-czerwony
osad
Ag2CO3 żoacutełty osad
ZnO biały proszek
Zn(OH)2 biała
MnSO4 jasno roacuteżowy
MnCl2 jasno roacuteżowy
Mn(OH)2 Biały osad
HMnO4 fioletowy
KMnO4 fioletowy
K2MnO4 zielony
MnO Szarozielony
proszek
Mn2O3 Brunatno czarny
MnO2 brunatny
Mn2O7 Czarny proszek (ciemnozielona
ciecz)
MnS cielistoroacutezowy
MnSiO3 roacuteżowy osad
MnCrO4 czarny osad
MnSO4 jasno roacuteżowy(biały)
CrO czarna
Cr2O3 szarozielona
CrO3 Pomarańczowo-
czerwona
CrF3 zielony osad
CrCl2 niebieska
Cr2S3 brunatny osad
CrCl3 szarozielony
Cr(OH)2 ciemnobrunatna
Cr(OH)3 szarozielna
Cr2(SO4)3 szarozielona
Cr2(SO3)3 ciemnoniebieski
Cr2(CO3)3 zielony osad
Cr(NO3)3 zielona
CrPO4 zielony osad
Cr(ClO4)3 ciemnoniebieski
(CH3COO)3Cr ciemnoniebieski
Cr2(SiO3)3 zielony osad
K2CrO4 żoacutełta
K2Cr2O7 pomarańczowa
H2CrO4 żoacutełty
Na[Cr(OH)4] zielony
Na3[Cr(OH)6] zielony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
106
Zadanie 5
Żelazo
1 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
3 3Fe + 2O2 Fe3O4
4 3Fe + 4H2O(g) Fe3O4 + 4H2
5 2Fe + 6H2SO4(na gorąco) Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
6 Fe + 4HNO3(na gorąco) Fe(NO3)3+ NO + 2H2O
7 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
8 2Fe(OH)2 + H2O2 2Fe(OH)3
9 2Fe(OH)3
TFe2O3 +3 H2O
10 FeCO3
TCO2 + FeO
11 Fe + H2SO4(roz) FeSO4 + H2
12 FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl 13 FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 14 Fe(OH)3 + NaOH Na[Fe(OH)4]
15 Fe(OH)3 + 3NaOH T
Na3FeO3 + 3H2O
16 Miedziowce
17 4Cu + O2 2Cu2O
18 2Cu + O2
TCu2O
19 3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
20 Cu + 4HNO3(stęż) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
21 Cu + 2H2SO4(gorącystęż) CuSO4 + SO2 +2H2O
22 Cu(OH)2
TCuO + H2O
23 Cu(OH)2 + 2HCl CuCl2 + 2H2O
24 Cu(OH)2 + 2NaOH Na2[Cu(OH)4]
25 CuCO3
TCuO + CO2
26 CuO +2HCl (roz) CuCl2 + H2O
27 CuO + 4HCl (stę) H2CuCl4 + H2O
28 Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2
29 Ag +2HNO3(stęż) AgNO3 + NO2 + H2O
30 4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S + 2H2O
31 AgNO3 + KOH AgOH + KNO3
32 AgNO3+HCl AgCl + HNO3
33 2AgClhv
2Ag + Cl2
34 AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]Cl 35 2Ag2O 4Ag + O2
36 Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]OH
37 Au + 4HCl + HNO3 HAuCl4 + NO + 2H2O
38 Cynk
39 Zn + O2 T
2NO
40 Zn + HCl ZnCl2 + H2
41 4Zn + 10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
42 Zn + 2NaOH + 2H2O Na2[Zn(OH)4] + H2
43 Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
44 Zn(OH)2 + 2HCl ZnCl2 + 2H2O
45 Zn(OH)2 +2KOH K2[Zn(OH)4] 46 Zn(OH)2 + 4NH3 [Zn(NH3)4](OH)2
47 Mangan
48 Mn + 2HCl MnCl2 + H2
49 Mn + 2H2SO4(stęż) MnSO4 + SO2 + 2H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
100
Zadanie 20
Amoniak to gaz o ostrej charakterystycznej woni bardzo dobrze rozpuszczalny wodzie NH3+ H2O NH4++OH
-
ktoacutery można otrzymać w warunkach laboratoryjnych działając roztworem wodorotlenku sodu na siarczan(VI) amonu (NH4)2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + 2NH3 +2H2O Wodny roztwoacuter amoniaku wykazuje charakter zasadowy ktoacutery przejawia się w reakcji z kwasem siarkowym (VI) 2NH3+H2SO4 (NH4)2SO4 a gazowy amoniak reagując z chlorowodorem prowadzi do otrzymania krystalicznego ciała stałego NH3 + HCl NH4Cl Amoniak można otrzymać wyniku rozkładu termicznego chlorku amonu tzw salmiaku NH4Cl NH3 + HCl oraz węglanu amonu NH4CO3 NH3 + H2O + CO2
Zadanie 21
Właściwości Diament Grafit Fulleren
Twardość Bardzo twardy miękki
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Barwa bezbarwny granatowoczerwony
Zoacutełte miękkie Brązowe kryształki
(czarne ciała stałe
o metalicznym połysku)
Przezroczystość przezroczysty nieprzezroczysty nieprzezroczyste
Przewodnictwo elektryczne Nie przewodzi prądu
elektrycznego Przewodzi prąd
elektryczny Nadprzewodzące
i poacutełprzewodnikowwe
Przewodnictwo cieplne Bardzo dobry
przewodnik ciepła Dobrze przewodzi prąd elektryczny
Zadanie 22
Zadanie 23
BOROWCE
1 AlCI3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl
2 Al2O3 + 6NaOH +3H2O 2Na3[Al(OH)6]
3 Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O
4 Al2O3 + NaOH T
Na3AlO3 + H2O
5 4Al+ 3O2 2Al2O3
6 2Al + 6HCl 2AlCl3 +3 H2 7 Al + 2NaOH + 3H2O Na2[Al(OH)4]+ H2 8 2Al + 6NaOH +6H2O 2Na3[Al(OH)6]+ 3H2
9 2Al + Fe2O3 2Fe + Al2O3
10 2Al(OH)3 + 6HCl 2AlCl3 + 6H2O
11 Al(OH)3 +3NaOH Na3[Al(OH)6] 12 Al(OH)3 + NaOH Na[Al(OH)4]
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
101
13 Al(OH)3+ NaOH T
NaAlO2 + 2H2O
14 Na3[Al(OH)6] T
Al(OH)3 +3NaOH
15 B2H6 + 6H2O 2H3BO3+ 6H2
16 AlH3+ 3H2O Al(OH)3+ 3H2 17 2Al +6 HNO3(st) Al2O3+ 6NO2+ 3H2O 18 Al + HNO3(roz) Al(NO3)3+ NO + 2H2O
WĘGLOWCE 19 SiO2 + Mg Si + 2 MgO 20 2C + O2 2CO2 21 C+ H2O CO + H2
T 22 CaO + 3C CaC2 + CO 23 CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O 24 CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O
25 H2CO3 CO2 + H2O 26 CO2 + Mg C + MgO 27 CaCO3 + 2HCl CaCl2+CO2 +H2O
28 CaCO3 T
CO2+ CaO 29 2CH4 + O2 2CO + 4H2 30 CaC2 + 2H2O C2H2 + Ca(OH)2 31 CO + O2 2CO2
32 Al4C3 +12 H2O 3 CH4 + 4 Al(OH)3
33 Si +2F2 SiF4
34 Si + O2 SiO2
35 Na2SiO3 +2HCl 2NaCl+ H2SiO3
36 Na2SiO3 + CO2 + H2O Na2CO3+ H2SiO3 37 H2SiO3+ 2NaOH Na2SiO3 + H2O
38 SiH4 + 3H2O H2SiO3 + 4H2
39 SiO2 +4HF SiF4 + H2O 40 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3 + H2O 41 SiO2 + 4NaOH Na4SiO4 + 2H2O 42 SiO2 + Na2CO3 Na2SiO3 + CO2 43 SiO2 + 2KOH + H2O K2SiO3 + 2H2
AZOTOWCE
44 Li3N +3 H2O 3LiOH + NH3
45 NH4NO2 T
N2 + 2H2O
46 NH4Cl + NaNO2
TN2 + NaCl +2H2O
47 3Mg + N2 Mg3N2
48 N2 +O2
T2NO
49 2NO + O2 2NO2 50 3NO2 + H2O 2HNO3+ NO
51 N2O3 + H2O 2HNO2
52 N2O5 + H2O 2HNO3
53 N2 + H2 T p kat
2NH3
54 NH3 + H2O NH4++OH
-
55 (NH4)2SO4 + NaOH 2NH3 + Na2SO4+ 2H2O
56 2NH3 +H2SO4 (NH4)2SO4
57 NH4Cl T
NH3 + HCl
58 (NH4)2CO3
T2NH3 + H2O + CO2
59 NH4HCO3
TNH3 + CO2 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
102
60 NH3 + HCl NH4Cl 61 NH3 + 3O2 2N2 + 6H2O
62 4NH3 +5O2 kat
4NO + 6H2O 63 NH4NO3 N2O + 2H2O
64 NO + NO2 oziebienie
N2O3 65 2NO + O2 2NO2
66 2NO2 N2O4 67 3HNO2rarrHNO3 + 2NO + H2O 68 4HNO3 4 NO2 +2H2O + O2 69 P4 + 3O2 P4O10 70 P4 + 5O2 P4O6
71 P4O6+ H2O 4H3PO3
72 P4O1O+ 2H2O 4HPO3 73 P4O1O+ 6H2O 4H3PO4
74 P4O1O+ 4H2O 2H4P2O7
TLENOWCE
75 4MnO2 T
2 Mn2O3 + O2
76 2HgO T
2Hg + O2
77 2KMnO4 T
K2MnO4+ MnO2 + O2
78 2KClO3
T2 KCl + 3O2
79 S + O2 SO2
80 2SO2 + O2
V2O5
2SO3
81 SO3 + H2O H2SO4
82 SO2 + H2O H2SO3 FLUOROWCE
83 2F2 +2 H2O 4HF + O2 84 Cl2 + H2O HCl + HClO 85 Br2 + H2O HBr + HBrO 86 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + H2O
87 2KMnO4 + 16 HCl 5Cl2 + 2MnCl2 + 2KCl + 8H2O
88 HClO hv
HCl + O
89 HBrO hv
HBr + O 90 Cl2O7 + 2NaOH 2 NaClO4 + H2O
91 2KClO3
T 2KCl + 3O2
92 4KClO3
T 3KClO4 + KCl
93 3 NaClO NaClO3 + 2NaCl 94 2Br2+ KCl ----- 95 Cl2 + NaBr 2NaCl + Br2
96 Br2 + 2NaI 2NaBr +I2
97 H2 +Cl2 2HCl 98 NaCl + H2SO4 Na2SO4 + HCl
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
103
Zadanie 24
NO
Wzoacuter elektronowy
NO2
Wzoacuter elektronowy
N2O4
Wzoacuter elektronowy
N2O5
Wzoacuter elektronowy
Zadanie 25
SO2
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
SO3
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
Zadanie 26
ClO- HSe
- NO2
- HSO3
-
Zadanie 27 1 H4P2O7 + 4NaOH rarr Na4P2O7 + 4H2O 2 H4P2O7 + 3NaOH rarr Na3HP2O7 + 3H2O 3 H4P2O7 + 2NaOH rarr Na2H2P2O7 + 2H2O 4 H4P2O7 + NaOH rarr NaH3P2O7 + H2O Zadanie 28
1 a) 145 b)41 2 a)18 b) 3965
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
104
Zadanie 1
Fe3O4 Fe4[Fe(CN)6]3 Fe3[Fe(CN)6]2 FeS2
Stopień utlenienia
II 2xIII III II II III II
Zadanie 2
MnO Mn2O3 Mn3O4 MnO2 Mn5O8
Mn2O7
Stopień utlenienia
II III II III IV II IV VII
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy zasadowy zasadowy amfoteryczny amfoteryczny kwasowy
Zadanie 3
CrO Cr2O3 CrO3
Stopień utlenienia
II III VI
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy amfoteryczny kwasowy
Wodorotlenek lub kwas
Cr(OH)2
Cr(OH)3 H2CrO4
Zadanie 4
Wzoacuter związku chemicznego
Barwa
FeO czarna
Fe2O3 rdzawoczerwona
Fe3O4 czarna
Fe(OH)2 jasno zielony
Fe(OH)3 czerwono-brunatna
osad
FeCl2 jasnozielona
FeCl3 żoacutełtopomarańczowa
FeBr3 pomarańczowy
FeI3 brunatna
FeS czarny osad
Fe2S3 czarny osad
FeCrO4 pomarańczowy
Fe2(CrO4)3 pomarańczowy
Fe2(SiO3)3 brunatny osad
Fe2(CO3)3 brunatny osad
Fe(NO3)3 pomarańczowy
Fe2(SO4)3 żoacutełty
FePO4 żoacutełty osad
Fe(ClO4)3 pomarańczowy
Cu2O Czerwono-brunatna
CuO czarna
Cu(OH)2 niebieska
CuCl2 niebieska
CuBr2 niebieska
CuI2 brunatny osad
CuS Czarny osad
CuF niebieski osad
Cu3(PO4)2 niebieski osad
CuSiO3 niebieski osad
[Cu(NH3)4](OH)2 szafirowa
H2CuCl4 zielona
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
105
CuSO4 niebieska
CuSO3 zielona
CuCO3 niebieski osad
CuCrO4 brunatnoczerwony
osad
(CH3COO)2Cu niebieski
Cu(NO3)2 niebieska
CuSO4∙5H2O niebieska
Ag2S czarna
AgOH czarny
Ag2O czarna
AgCl biały osad
AgBr żoacutełty osad
AgI żoacutełty osad
Ag2SO4 biały osad
Ag2SiO3 żoacutełty osad
Ag3PO4 żoacutełty osad
Ag2CrO4 brunatno-czerwony
osad
Ag2CO3 żoacutełty osad
ZnO biały proszek
Zn(OH)2 biała
MnSO4 jasno roacuteżowy
MnCl2 jasno roacuteżowy
Mn(OH)2 Biały osad
HMnO4 fioletowy
KMnO4 fioletowy
K2MnO4 zielony
MnO Szarozielony
proszek
Mn2O3 Brunatno czarny
MnO2 brunatny
Mn2O7 Czarny proszek (ciemnozielona
ciecz)
MnS cielistoroacutezowy
MnSiO3 roacuteżowy osad
MnCrO4 czarny osad
MnSO4 jasno roacuteżowy(biały)
CrO czarna
Cr2O3 szarozielona
CrO3 Pomarańczowo-
czerwona
CrF3 zielony osad
CrCl2 niebieska
Cr2S3 brunatny osad
CrCl3 szarozielony
Cr(OH)2 ciemnobrunatna
Cr(OH)3 szarozielna
Cr2(SO4)3 szarozielona
Cr2(SO3)3 ciemnoniebieski
Cr2(CO3)3 zielony osad
Cr(NO3)3 zielona
CrPO4 zielony osad
Cr(ClO4)3 ciemnoniebieski
(CH3COO)3Cr ciemnoniebieski
Cr2(SiO3)3 zielony osad
K2CrO4 żoacutełta
K2Cr2O7 pomarańczowa
H2CrO4 żoacutełty
Na[Cr(OH)4] zielony
Na3[Cr(OH)6] zielony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
106
Zadanie 5
Żelazo
1 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
3 3Fe + 2O2 Fe3O4
4 3Fe + 4H2O(g) Fe3O4 + 4H2
5 2Fe + 6H2SO4(na gorąco) Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
6 Fe + 4HNO3(na gorąco) Fe(NO3)3+ NO + 2H2O
7 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
8 2Fe(OH)2 + H2O2 2Fe(OH)3
9 2Fe(OH)3
TFe2O3 +3 H2O
10 FeCO3
TCO2 + FeO
11 Fe + H2SO4(roz) FeSO4 + H2
12 FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl 13 FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 14 Fe(OH)3 + NaOH Na[Fe(OH)4]
15 Fe(OH)3 + 3NaOH T
Na3FeO3 + 3H2O
16 Miedziowce
17 4Cu + O2 2Cu2O
18 2Cu + O2
TCu2O
19 3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
20 Cu + 4HNO3(stęż) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
21 Cu + 2H2SO4(gorącystęż) CuSO4 + SO2 +2H2O
22 Cu(OH)2
TCuO + H2O
23 Cu(OH)2 + 2HCl CuCl2 + 2H2O
24 Cu(OH)2 + 2NaOH Na2[Cu(OH)4]
25 CuCO3
TCuO + CO2
26 CuO +2HCl (roz) CuCl2 + H2O
27 CuO + 4HCl (stę) H2CuCl4 + H2O
28 Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2
29 Ag +2HNO3(stęż) AgNO3 + NO2 + H2O
30 4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S + 2H2O
31 AgNO3 + KOH AgOH + KNO3
32 AgNO3+HCl AgCl + HNO3
33 2AgClhv
2Ag + Cl2
34 AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]Cl 35 2Ag2O 4Ag + O2
36 Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]OH
37 Au + 4HCl + HNO3 HAuCl4 + NO + 2H2O
38 Cynk
39 Zn + O2 T
2NO
40 Zn + HCl ZnCl2 + H2
41 4Zn + 10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
42 Zn + 2NaOH + 2H2O Na2[Zn(OH)4] + H2
43 Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
44 Zn(OH)2 + 2HCl ZnCl2 + 2H2O
45 Zn(OH)2 +2KOH K2[Zn(OH)4] 46 Zn(OH)2 + 4NH3 [Zn(NH3)4](OH)2
47 Mangan
48 Mn + 2HCl MnCl2 + H2
49 Mn + 2H2SO4(stęż) MnSO4 + SO2 + 2H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
101
13 Al(OH)3+ NaOH T
NaAlO2 + 2H2O
14 Na3[Al(OH)6] T
Al(OH)3 +3NaOH
15 B2H6 + 6H2O 2H3BO3+ 6H2
16 AlH3+ 3H2O Al(OH)3+ 3H2 17 2Al +6 HNO3(st) Al2O3+ 6NO2+ 3H2O 18 Al + HNO3(roz) Al(NO3)3+ NO + 2H2O
WĘGLOWCE 19 SiO2 + Mg Si + 2 MgO 20 2C + O2 2CO2 21 C+ H2O CO + H2
T 22 CaO + 3C CaC2 + CO 23 CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O 24 CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O
25 H2CO3 CO2 + H2O 26 CO2 + Mg C + MgO 27 CaCO3 + 2HCl CaCl2+CO2 +H2O
28 CaCO3 T
CO2+ CaO 29 2CH4 + O2 2CO + 4H2 30 CaC2 + 2H2O C2H2 + Ca(OH)2 31 CO + O2 2CO2
32 Al4C3 +12 H2O 3 CH4 + 4 Al(OH)3
33 Si +2F2 SiF4
34 Si + O2 SiO2
35 Na2SiO3 +2HCl 2NaCl+ H2SiO3
36 Na2SiO3 + CO2 + H2O Na2CO3+ H2SiO3 37 H2SiO3+ 2NaOH Na2SiO3 + H2O
38 SiH4 + 3H2O H2SiO3 + 4H2
39 SiO2 +4HF SiF4 + H2O 40 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3 + H2O 41 SiO2 + 4NaOH Na4SiO4 + 2H2O 42 SiO2 + Na2CO3 Na2SiO3 + CO2 43 SiO2 + 2KOH + H2O K2SiO3 + 2H2
AZOTOWCE
44 Li3N +3 H2O 3LiOH + NH3
45 NH4NO2 T
N2 + 2H2O
46 NH4Cl + NaNO2
TN2 + NaCl +2H2O
47 3Mg + N2 Mg3N2
48 N2 +O2
T2NO
49 2NO + O2 2NO2 50 3NO2 + H2O 2HNO3+ NO
51 N2O3 + H2O 2HNO2
52 N2O5 + H2O 2HNO3
53 N2 + H2 T p kat
2NH3
54 NH3 + H2O NH4++OH
-
55 (NH4)2SO4 + NaOH 2NH3 + Na2SO4+ 2H2O
56 2NH3 +H2SO4 (NH4)2SO4
57 NH4Cl T
NH3 + HCl
58 (NH4)2CO3
T2NH3 + H2O + CO2
59 NH4HCO3
TNH3 + CO2 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
102
60 NH3 + HCl NH4Cl 61 NH3 + 3O2 2N2 + 6H2O
62 4NH3 +5O2 kat
4NO + 6H2O 63 NH4NO3 N2O + 2H2O
64 NO + NO2 oziebienie
N2O3 65 2NO + O2 2NO2
66 2NO2 N2O4 67 3HNO2rarrHNO3 + 2NO + H2O 68 4HNO3 4 NO2 +2H2O + O2 69 P4 + 3O2 P4O10 70 P4 + 5O2 P4O6
71 P4O6+ H2O 4H3PO3
72 P4O1O+ 2H2O 4HPO3 73 P4O1O+ 6H2O 4H3PO4
74 P4O1O+ 4H2O 2H4P2O7
TLENOWCE
75 4MnO2 T
2 Mn2O3 + O2
76 2HgO T
2Hg + O2
77 2KMnO4 T
K2MnO4+ MnO2 + O2
78 2KClO3
T2 KCl + 3O2
79 S + O2 SO2
80 2SO2 + O2
V2O5
2SO3
81 SO3 + H2O H2SO4
82 SO2 + H2O H2SO3 FLUOROWCE
83 2F2 +2 H2O 4HF + O2 84 Cl2 + H2O HCl + HClO 85 Br2 + H2O HBr + HBrO 86 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + H2O
87 2KMnO4 + 16 HCl 5Cl2 + 2MnCl2 + 2KCl + 8H2O
88 HClO hv
HCl + O
89 HBrO hv
HBr + O 90 Cl2O7 + 2NaOH 2 NaClO4 + H2O
91 2KClO3
T 2KCl + 3O2
92 4KClO3
T 3KClO4 + KCl
93 3 NaClO NaClO3 + 2NaCl 94 2Br2+ KCl ----- 95 Cl2 + NaBr 2NaCl + Br2
96 Br2 + 2NaI 2NaBr +I2
97 H2 +Cl2 2HCl 98 NaCl + H2SO4 Na2SO4 + HCl
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
103
Zadanie 24
NO
Wzoacuter elektronowy
NO2
Wzoacuter elektronowy
N2O4
Wzoacuter elektronowy
N2O5
Wzoacuter elektronowy
Zadanie 25
SO2
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
SO3
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
Zadanie 26
ClO- HSe
- NO2
- HSO3
-
Zadanie 27 1 H4P2O7 + 4NaOH rarr Na4P2O7 + 4H2O 2 H4P2O7 + 3NaOH rarr Na3HP2O7 + 3H2O 3 H4P2O7 + 2NaOH rarr Na2H2P2O7 + 2H2O 4 H4P2O7 + NaOH rarr NaH3P2O7 + H2O Zadanie 28
1 a) 145 b)41 2 a)18 b) 3965
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
104
Zadanie 1
Fe3O4 Fe4[Fe(CN)6]3 Fe3[Fe(CN)6]2 FeS2
Stopień utlenienia
II 2xIII III II II III II
Zadanie 2
MnO Mn2O3 Mn3O4 MnO2 Mn5O8
Mn2O7
Stopień utlenienia
II III II III IV II IV VII
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy zasadowy zasadowy amfoteryczny amfoteryczny kwasowy
Zadanie 3
CrO Cr2O3 CrO3
Stopień utlenienia
II III VI
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy amfoteryczny kwasowy
Wodorotlenek lub kwas
Cr(OH)2
Cr(OH)3 H2CrO4
Zadanie 4
Wzoacuter związku chemicznego
Barwa
FeO czarna
Fe2O3 rdzawoczerwona
Fe3O4 czarna
Fe(OH)2 jasno zielony
Fe(OH)3 czerwono-brunatna
osad
FeCl2 jasnozielona
FeCl3 żoacutełtopomarańczowa
FeBr3 pomarańczowy
FeI3 brunatna
FeS czarny osad
Fe2S3 czarny osad
FeCrO4 pomarańczowy
Fe2(CrO4)3 pomarańczowy
Fe2(SiO3)3 brunatny osad
Fe2(CO3)3 brunatny osad
Fe(NO3)3 pomarańczowy
Fe2(SO4)3 żoacutełty
FePO4 żoacutełty osad
Fe(ClO4)3 pomarańczowy
Cu2O Czerwono-brunatna
CuO czarna
Cu(OH)2 niebieska
CuCl2 niebieska
CuBr2 niebieska
CuI2 brunatny osad
CuS Czarny osad
CuF niebieski osad
Cu3(PO4)2 niebieski osad
CuSiO3 niebieski osad
[Cu(NH3)4](OH)2 szafirowa
H2CuCl4 zielona
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
105
CuSO4 niebieska
CuSO3 zielona
CuCO3 niebieski osad
CuCrO4 brunatnoczerwony
osad
(CH3COO)2Cu niebieski
Cu(NO3)2 niebieska
CuSO4∙5H2O niebieska
Ag2S czarna
AgOH czarny
Ag2O czarna
AgCl biały osad
AgBr żoacutełty osad
AgI żoacutełty osad
Ag2SO4 biały osad
Ag2SiO3 żoacutełty osad
Ag3PO4 żoacutełty osad
Ag2CrO4 brunatno-czerwony
osad
Ag2CO3 żoacutełty osad
ZnO biały proszek
Zn(OH)2 biała
MnSO4 jasno roacuteżowy
MnCl2 jasno roacuteżowy
Mn(OH)2 Biały osad
HMnO4 fioletowy
KMnO4 fioletowy
K2MnO4 zielony
MnO Szarozielony
proszek
Mn2O3 Brunatno czarny
MnO2 brunatny
Mn2O7 Czarny proszek (ciemnozielona
ciecz)
MnS cielistoroacutezowy
MnSiO3 roacuteżowy osad
MnCrO4 czarny osad
MnSO4 jasno roacuteżowy(biały)
CrO czarna
Cr2O3 szarozielona
CrO3 Pomarańczowo-
czerwona
CrF3 zielony osad
CrCl2 niebieska
Cr2S3 brunatny osad
CrCl3 szarozielony
Cr(OH)2 ciemnobrunatna
Cr(OH)3 szarozielna
Cr2(SO4)3 szarozielona
Cr2(SO3)3 ciemnoniebieski
Cr2(CO3)3 zielony osad
Cr(NO3)3 zielona
CrPO4 zielony osad
Cr(ClO4)3 ciemnoniebieski
(CH3COO)3Cr ciemnoniebieski
Cr2(SiO3)3 zielony osad
K2CrO4 żoacutełta
K2Cr2O7 pomarańczowa
H2CrO4 żoacutełty
Na[Cr(OH)4] zielony
Na3[Cr(OH)6] zielony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
106
Zadanie 5
Żelazo
1 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
3 3Fe + 2O2 Fe3O4
4 3Fe + 4H2O(g) Fe3O4 + 4H2
5 2Fe + 6H2SO4(na gorąco) Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
6 Fe + 4HNO3(na gorąco) Fe(NO3)3+ NO + 2H2O
7 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
8 2Fe(OH)2 + H2O2 2Fe(OH)3
9 2Fe(OH)3
TFe2O3 +3 H2O
10 FeCO3
TCO2 + FeO
11 Fe + H2SO4(roz) FeSO4 + H2
12 FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl 13 FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 14 Fe(OH)3 + NaOH Na[Fe(OH)4]
15 Fe(OH)3 + 3NaOH T
Na3FeO3 + 3H2O
16 Miedziowce
17 4Cu + O2 2Cu2O
18 2Cu + O2
TCu2O
19 3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
20 Cu + 4HNO3(stęż) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
21 Cu + 2H2SO4(gorącystęż) CuSO4 + SO2 +2H2O
22 Cu(OH)2
TCuO + H2O
23 Cu(OH)2 + 2HCl CuCl2 + 2H2O
24 Cu(OH)2 + 2NaOH Na2[Cu(OH)4]
25 CuCO3
TCuO + CO2
26 CuO +2HCl (roz) CuCl2 + H2O
27 CuO + 4HCl (stę) H2CuCl4 + H2O
28 Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2
29 Ag +2HNO3(stęż) AgNO3 + NO2 + H2O
30 4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S + 2H2O
31 AgNO3 + KOH AgOH + KNO3
32 AgNO3+HCl AgCl + HNO3
33 2AgClhv
2Ag + Cl2
34 AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]Cl 35 2Ag2O 4Ag + O2
36 Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]OH
37 Au + 4HCl + HNO3 HAuCl4 + NO + 2H2O
38 Cynk
39 Zn + O2 T
2NO
40 Zn + HCl ZnCl2 + H2
41 4Zn + 10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
42 Zn + 2NaOH + 2H2O Na2[Zn(OH)4] + H2
43 Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
44 Zn(OH)2 + 2HCl ZnCl2 + 2H2O
45 Zn(OH)2 +2KOH K2[Zn(OH)4] 46 Zn(OH)2 + 4NH3 [Zn(NH3)4](OH)2
47 Mangan
48 Mn + 2HCl MnCl2 + H2
49 Mn + 2H2SO4(stęż) MnSO4 + SO2 + 2H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
102
60 NH3 + HCl NH4Cl 61 NH3 + 3O2 2N2 + 6H2O
62 4NH3 +5O2 kat
4NO + 6H2O 63 NH4NO3 N2O + 2H2O
64 NO + NO2 oziebienie
N2O3 65 2NO + O2 2NO2
66 2NO2 N2O4 67 3HNO2rarrHNO3 + 2NO + H2O 68 4HNO3 4 NO2 +2H2O + O2 69 P4 + 3O2 P4O10 70 P4 + 5O2 P4O6
71 P4O6+ H2O 4H3PO3
72 P4O1O+ 2H2O 4HPO3 73 P4O1O+ 6H2O 4H3PO4
74 P4O1O+ 4H2O 2H4P2O7
TLENOWCE
75 4MnO2 T
2 Mn2O3 + O2
76 2HgO T
2Hg + O2
77 2KMnO4 T
K2MnO4+ MnO2 + O2
78 2KClO3
T2 KCl + 3O2
79 S + O2 SO2
80 2SO2 + O2
V2O5
2SO3
81 SO3 + H2O H2SO4
82 SO2 + H2O H2SO3 FLUOROWCE
83 2F2 +2 H2O 4HF + O2 84 Cl2 + H2O HCl + HClO 85 Br2 + H2O HBr + HBrO 86 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + H2O
87 2KMnO4 + 16 HCl 5Cl2 + 2MnCl2 + 2KCl + 8H2O
88 HClO hv
HCl + O
89 HBrO hv
HBr + O 90 Cl2O7 + 2NaOH 2 NaClO4 + H2O
91 2KClO3
T 2KCl + 3O2
92 4KClO3
T 3KClO4 + KCl
93 3 NaClO NaClO3 + 2NaCl 94 2Br2+ KCl ----- 95 Cl2 + NaBr 2NaCl + Br2
96 Br2 + 2NaI 2NaBr +I2
97 H2 +Cl2 2HCl 98 NaCl + H2SO4 Na2SO4 + HCl
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
103
Zadanie 24
NO
Wzoacuter elektronowy
NO2
Wzoacuter elektronowy
N2O4
Wzoacuter elektronowy
N2O5
Wzoacuter elektronowy
Zadanie 25
SO2
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
SO3
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
Zadanie 26
ClO- HSe
- NO2
- HSO3
-
Zadanie 27 1 H4P2O7 + 4NaOH rarr Na4P2O7 + 4H2O 2 H4P2O7 + 3NaOH rarr Na3HP2O7 + 3H2O 3 H4P2O7 + 2NaOH rarr Na2H2P2O7 + 2H2O 4 H4P2O7 + NaOH rarr NaH3P2O7 + H2O Zadanie 28
1 a) 145 b)41 2 a)18 b) 3965
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
104
Zadanie 1
Fe3O4 Fe4[Fe(CN)6]3 Fe3[Fe(CN)6]2 FeS2
Stopień utlenienia
II 2xIII III II II III II
Zadanie 2
MnO Mn2O3 Mn3O4 MnO2 Mn5O8
Mn2O7
Stopień utlenienia
II III II III IV II IV VII
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy zasadowy zasadowy amfoteryczny amfoteryczny kwasowy
Zadanie 3
CrO Cr2O3 CrO3
Stopień utlenienia
II III VI
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy amfoteryczny kwasowy
Wodorotlenek lub kwas
Cr(OH)2
Cr(OH)3 H2CrO4
Zadanie 4
Wzoacuter związku chemicznego
Barwa
FeO czarna
Fe2O3 rdzawoczerwona
Fe3O4 czarna
Fe(OH)2 jasno zielony
Fe(OH)3 czerwono-brunatna
osad
FeCl2 jasnozielona
FeCl3 żoacutełtopomarańczowa
FeBr3 pomarańczowy
FeI3 brunatna
FeS czarny osad
Fe2S3 czarny osad
FeCrO4 pomarańczowy
Fe2(CrO4)3 pomarańczowy
Fe2(SiO3)3 brunatny osad
Fe2(CO3)3 brunatny osad
Fe(NO3)3 pomarańczowy
Fe2(SO4)3 żoacutełty
FePO4 żoacutełty osad
Fe(ClO4)3 pomarańczowy
Cu2O Czerwono-brunatna
CuO czarna
Cu(OH)2 niebieska
CuCl2 niebieska
CuBr2 niebieska
CuI2 brunatny osad
CuS Czarny osad
CuF niebieski osad
Cu3(PO4)2 niebieski osad
CuSiO3 niebieski osad
[Cu(NH3)4](OH)2 szafirowa
H2CuCl4 zielona
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
105
CuSO4 niebieska
CuSO3 zielona
CuCO3 niebieski osad
CuCrO4 brunatnoczerwony
osad
(CH3COO)2Cu niebieski
Cu(NO3)2 niebieska
CuSO4∙5H2O niebieska
Ag2S czarna
AgOH czarny
Ag2O czarna
AgCl biały osad
AgBr żoacutełty osad
AgI żoacutełty osad
Ag2SO4 biały osad
Ag2SiO3 żoacutełty osad
Ag3PO4 żoacutełty osad
Ag2CrO4 brunatno-czerwony
osad
Ag2CO3 żoacutełty osad
ZnO biały proszek
Zn(OH)2 biała
MnSO4 jasno roacuteżowy
MnCl2 jasno roacuteżowy
Mn(OH)2 Biały osad
HMnO4 fioletowy
KMnO4 fioletowy
K2MnO4 zielony
MnO Szarozielony
proszek
Mn2O3 Brunatno czarny
MnO2 brunatny
Mn2O7 Czarny proszek (ciemnozielona
ciecz)
MnS cielistoroacutezowy
MnSiO3 roacuteżowy osad
MnCrO4 czarny osad
MnSO4 jasno roacuteżowy(biały)
CrO czarna
Cr2O3 szarozielona
CrO3 Pomarańczowo-
czerwona
CrF3 zielony osad
CrCl2 niebieska
Cr2S3 brunatny osad
CrCl3 szarozielony
Cr(OH)2 ciemnobrunatna
Cr(OH)3 szarozielna
Cr2(SO4)3 szarozielona
Cr2(SO3)3 ciemnoniebieski
Cr2(CO3)3 zielony osad
Cr(NO3)3 zielona
CrPO4 zielony osad
Cr(ClO4)3 ciemnoniebieski
(CH3COO)3Cr ciemnoniebieski
Cr2(SiO3)3 zielony osad
K2CrO4 żoacutełta
K2Cr2O7 pomarańczowa
H2CrO4 żoacutełty
Na[Cr(OH)4] zielony
Na3[Cr(OH)6] zielony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
106
Zadanie 5
Żelazo
1 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
3 3Fe + 2O2 Fe3O4
4 3Fe + 4H2O(g) Fe3O4 + 4H2
5 2Fe + 6H2SO4(na gorąco) Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
6 Fe + 4HNO3(na gorąco) Fe(NO3)3+ NO + 2H2O
7 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
8 2Fe(OH)2 + H2O2 2Fe(OH)3
9 2Fe(OH)3
TFe2O3 +3 H2O
10 FeCO3
TCO2 + FeO
11 Fe + H2SO4(roz) FeSO4 + H2
12 FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl 13 FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 14 Fe(OH)3 + NaOH Na[Fe(OH)4]
15 Fe(OH)3 + 3NaOH T
Na3FeO3 + 3H2O
16 Miedziowce
17 4Cu + O2 2Cu2O
18 2Cu + O2
TCu2O
19 3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
20 Cu + 4HNO3(stęż) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
21 Cu + 2H2SO4(gorącystęż) CuSO4 + SO2 +2H2O
22 Cu(OH)2
TCuO + H2O
23 Cu(OH)2 + 2HCl CuCl2 + 2H2O
24 Cu(OH)2 + 2NaOH Na2[Cu(OH)4]
25 CuCO3
TCuO + CO2
26 CuO +2HCl (roz) CuCl2 + H2O
27 CuO + 4HCl (stę) H2CuCl4 + H2O
28 Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2
29 Ag +2HNO3(stęż) AgNO3 + NO2 + H2O
30 4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S + 2H2O
31 AgNO3 + KOH AgOH + KNO3
32 AgNO3+HCl AgCl + HNO3
33 2AgClhv
2Ag + Cl2
34 AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]Cl 35 2Ag2O 4Ag + O2
36 Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]OH
37 Au + 4HCl + HNO3 HAuCl4 + NO + 2H2O
38 Cynk
39 Zn + O2 T
2NO
40 Zn + HCl ZnCl2 + H2
41 4Zn + 10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
42 Zn + 2NaOH + 2H2O Na2[Zn(OH)4] + H2
43 Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
44 Zn(OH)2 + 2HCl ZnCl2 + 2H2O
45 Zn(OH)2 +2KOH K2[Zn(OH)4] 46 Zn(OH)2 + 4NH3 [Zn(NH3)4](OH)2
47 Mangan
48 Mn + 2HCl MnCl2 + H2
49 Mn + 2H2SO4(stęż) MnSO4 + SO2 + 2H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Blok p
103
Zadanie 24
NO
Wzoacuter elektronowy
NO2
Wzoacuter elektronowy
N2O4
Wzoacuter elektronowy
N2O5
Wzoacuter elektronowy
Zadanie 25
SO2
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
SO3
Wzoacuter elektronowy
Typ hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Nazwa hybrydyzacjihelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Kształt cząsteczkihelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip microhellip0
Zadanie 26
ClO- HSe
- NO2
- HSO3
-
Zadanie 27 1 H4P2O7 + 4NaOH rarr Na4P2O7 + 4H2O 2 H4P2O7 + 3NaOH rarr Na3HP2O7 + 3H2O 3 H4P2O7 + 2NaOH rarr Na2H2P2O7 + 2H2O 4 H4P2O7 + NaOH rarr NaH3P2O7 + H2O Zadanie 28
1 a) 145 b)41 2 a)18 b) 3965
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
104
Zadanie 1
Fe3O4 Fe4[Fe(CN)6]3 Fe3[Fe(CN)6]2 FeS2
Stopień utlenienia
II 2xIII III II II III II
Zadanie 2
MnO Mn2O3 Mn3O4 MnO2 Mn5O8
Mn2O7
Stopień utlenienia
II III II III IV II IV VII
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy zasadowy zasadowy amfoteryczny amfoteryczny kwasowy
Zadanie 3
CrO Cr2O3 CrO3
Stopień utlenienia
II III VI
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy amfoteryczny kwasowy
Wodorotlenek lub kwas
Cr(OH)2
Cr(OH)3 H2CrO4
Zadanie 4
Wzoacuter związku chemicznego
Barwa
FeO czarna
Fe2O3 rdzawoczerwona
Fe3O4 czarna
Fe(OH)2 jasno zielony
Fe(OH)3 czerwono-brunatna
osad
FeCl2 jasnozielona
FeCl3 żoacutełtopomarańczowa
FeBr3 pomarańczowy
FeI3 brunatna
FeS czarny osad
Fe2S3 czarny osad
FeCrO4 pomarańczowy
Fe2(CrO4)3 pomarańczowy
Fe2(SiO3)3 brunatny osad
Fe2(CO3)3 brunatny osad
Fe(NO3)3 pomarańczowy
Fe2(SO4)3 żoacutełty
FePO4 żoacutełty osad
Fe(ClO4)3 pomarańczowy
Cu2O Czerwono-brunatna
CuO czarna
Cu(OH)2 niebieska
CuCl2 niebieska
CuBr2 niebieska
CuI2 brunatny osad
CuS Czarny osad
CuF niebieski osad
Cu3(PO4)2 niebieski osad
CuSiO3 niebieski osad
[Cu(NH3)4](OH)2 szafirowa
H2CuCl4 zielona
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
105
CuSO4 niebieska
CuSO3 zielona
CuCO3 niebieski osad
CuCrO4 brunatnoczerwony
osad
(CH3COO)2Cu niebieski
Cu(NO3)2 niebieska
CuSO4∙5H2O niebieska
Ag2S czarna
AgOH czarny
Ag2O czarna
AgCl biały osad
AgBr żoacutełty osad
AgI żoacutełty osad
Ag2SO4 biały osad
Ag2SiO3 żoacutełty osad
Ag3PO4 żoacutełty osad
Ag2CrO4 brunatno-czerwony
osad
Ag2CO3 żoacutełty osad
ZnO biały proszek
Zn(OH)2 biała
MnSO4 jasno roacuteżowy
MnCl2 jasno roacuteżowy
Mn(OH)2 Biały osad
HMnO4 fioletowy
KMnO4 fioletowy
K2MnO4 zielony
MnO Szarozielony
proszek
Mn2O3 Brunatno czarny
MnO2 brunatny
Mn2O7 Czarny proszek (ciemnozielona
ciecz)
MnS cielistoroacutezowy
MnSiO3 roacuteżowy osad
MnCrO4 czarny osad
MnSO4 jasno roacuteżowy(biały)
CrO czarna
Cr2O3 szarozielona
CrO3 Pomarańczowo-
czerwona
CrF3 zielony osad
CrCl2 niebieska
Cr2S3 brunatny osad
CrCl3 szarozielony
Cr(OH)2 ciemnobrunatna
Cr(OH)3 szarozielna
Cr2(SO4)3 szarozielona
Cr2(SO3)3 ciemnoniebieski
Cr2(CO3)3 zielony osad
Cr(NO3)3 zielona
CrPO4 zielony osad
Cr(ClO4)3 ciemnoniebieski
(CH3COO)3Cr ciemnoniebieski
Cr2(SiO3)3 zielony osad
K2CrO4 żoacutełta
K2Cr2O7 pomarańczowa
H2CrO4 żoacutełty
Na[Cr(OH)4] zielony
Na3[Cr(OH)6] zielony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
106
Zadanie 5
Żelazo
1 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
3 3Fe + 2O2 Fe3O4
4 3Fe + 4H2O(g) Fe3O4 + 4H2
5 2Fe + 6H2SO4(na gorąco) Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
6 Fe + 4HNO3(na gorąco) Fe(NO3)3+ NO + 2H2O
7 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
8 2Fe(OH)2 + H2O2 2Fe(OH)3
9 2Fe(OH)3
TFe2O3 +3 H2O
10 FeCO3
TCO2 + FeO
11 Fe + H2SO4(roz) FeSO4 + H2
12 FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl 13 FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 14 Fe(OH)3 + NaOH Na[Fe(OH)4]
15 Fe(OH)3 + 3NaOH T
Na3FeO3 + 3H2O
16 Miedziowce
17 4Cu + O2 2Cu2O
18 2Cu + O2
TCu2O
19 3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
20 Cu + 4HNO3(stęż) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
21 Cu + 2H2SO4(gorącystęż) CuSO4 + SO2 +2H2O
22 Cu(OH)2
TCuO + H2O
23 Cu(OH)2 + 2HCl CuCl2 + 2H2O
24 Cu(OH)2 + 2NaOH Na2[Cu(OH)4]
25 CuCO3
TCuO + CO2
26 CuO +2HCl (roz) CuCl2 + H2O
27 CuO + 4HCl (stę) H2CuCl4 + H2O
28 Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2
29 Ag +2HNO3(stęż) AgNO3 + NO2 + H2O
30 4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S + 2H2O
31 AgNO3 + KOH AgOH + KNO3
32 AgNO3+HCl AgCl + HNO3
33 2AgClhv
2Ag + Cl2
34 AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]Cl 35 2Ag2O 4Ag + O2
36 Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]OH
37 Au + 4HCl + HNO3 HAuCl4 + NO + 2H2O
38 Cynk
39 Zn + O2 T
2NO
40 Zn + HCl ZnCl2 + H2
41 4Zn + 10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
42 Zn + 2NaOH + 2H2O Na2[Zn(OH)4] + H2
43 Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
44 Zn(OH)2 + 2HCl ZnCl2 + 2H2O
45 Zn(OH)2 +2KOH K2[Zn(OH)4] 46 Zn(OH)2 + 4NH3 [Zn(NH3)4](OH)2
47 Mangan
48 Mn + 2HCl MnCl2 + H2
49 Mn + 2H2SO4(stęż) MnSO4 + SO2 + 2H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
104
Zadanie 1
Fe3O4 Fe4[Fe(CN)6]3 Fe3[Fe(CN)6]2 FeS2
Stopień utlenienia
II 2xIII III II II III II
Zadanie 2
MnO Mn2O3 Mn3O4 MnO2 Mn5O8
Mn2O7
Stopień utlenienia
II III II III IV II IV VII
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy zasadowy zasadowy amfoteryczny amfoteryczny kwasowy
Zadanie 3
CrO Cr2O3 CrO3
Stopień utlenienia
II III VI
Charakter chemiczny
tlenkoacutew zasadowy amfoteryczny kwasowy
Wodorotlenek lub kwas
Cr(OH)2
Cr(OH)3 H2CrO4
Zadanie 4
Wzoacuter związku chemicznego
Barwa
FeO czarna
Fe2O3 rdzawoczerwona
Fe3O4 czarna
Fe(OH)2 jasno zielony
Fe(OH)3 czerwono-brunatna
osad
FeCl2 jasnozielona
FeCl3 żoacutełtopomarańczowa
FeBr3 pomarańczowy
FeI3 brunatna
FeS czarny osad
Fe2S3 czarny osad
FeCrO4 pomarańczowy
Fe2(CrO4)3 pomarańczowy
Fe2(SiO3)3 brunatny osad
Fe2(CO3)3 brunatny osad
Fe(NO3)3 pomarańczowy
Fe2(SO4)3 żoacutełty
FePO4 żoacutełty osad
Fe(ClO4)3 pomarańczowy
Cu2O Czerwono-brunatna
CuO czarna
Cu(OH)2 niebieska
CuCl2 niebieska
CuBr2 niebieska
CuI2 brunatny osad
CuS Czarny osad
CuF niebieski osad
Cu3(PO4)2 niebieski osad
CuSiO3 niebieski osad
[Cu(NH3)4](OH)2 szafirowa
H2CuCl4 zielona
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
105
CuSO4 niebieska
CuSO3 zielona
CuCO3 niebieski osad
CuCrO4 brunatnoczerwony
osad
(CH3COO)2Cu niebieski
Cu(NO3)2 niebieska
CuSO4∙5H2O niebieska
Ag2S czarna
AgOH czarny
Ag2O czarna
AgCl biały osad
AgBr żoacutełty osad
AgI żoacutełty osad
Ag2SO4 biały osad
Ag2SiO3 żoacutełty osad
Ag3PO4 żoacutełty osad
Ag2CrO4 brunatno-czerwony
osad
Ag2CO3 żoacutełty osad
ZnO biały proszek
Zn(OH)2 biała
MnSO4 jasno roacuteżowy
MnCl2 jasno roacuteżowy
Mn(OH)2 Biały osad
HMnO4 fioletowy
KMnO4 fioletowy
K2MnO4 zielony
MnO Szarozielony
proszek
Mn2O3 Brunatno czarny
MnO2 brunatny
Mn2O7 Czarny proszek (ciemnozielona
ciecz)
MnS cielistoroacutezowy
MnSiO3 roacuteżowy osad
MnCrO4 czarny osad
MnSO4 jasno roacuteżowy(biały)
CrO czarna
Cr2O3 szarozielona
CrO3 Pomarańczowo-
czerwona
CrF3 zielony osad
CrCl2 niebieska
Cr2S3 brunatny osad
CrCl3 szarozielony
Cr(OH)2 ciemnobrunatna
Cr(OH)3 szarozielna
Cr2(SO4)3 szarozielona
Cr2(SO3)3 ciemnoniebieski
Cr2(CO3)3 zielony osad
Cr(NO3)3 zielona
CrPO4 zielony osad
Cr(ClO4)3 ciemnoniebieski
(CH3COO)3Cr ciemnoniebieski
Cr2(SiO3)3 zielony osad
K2CrO4 żoacutełta
K2Cr2O7 pomarańczowa
H2CrO4 żoacutełty
Na[Cr(OH)4] zielony
Na3[Cr(OH)6] zielony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
106
Zadanie 5
Żelazo
1 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
3 3Fe + 2O2 Fe3O4
4 3Fe + 4H2O(g) Fe3O4 + 4H2
5 2Fe + 6H2SO4(na gorąco) Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
6 Fe + 4HNO3(na gorąco) Fe(NO3)3+ NO + 2H2O
7 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
8 2Fe(OH)2 + H2O2 2Fe(OH)3
9 2Fe(OH)3
TFe2O3 +3 H2O
10 FeCO3
TCO2 + FeO
11 Fe + H2SO4(roz) FeSO4 + H2
12 FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl 13 FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 14 Fe(OH)3 + NaOH Na[Fe(OH)4]
15 Fe(OH)3 + 3NaOH T
Na3FeO3 + 3H2O
16 Miedziowce
17 4Cu + O2 2Cu2O
18 2Cu + O2
TCu2O
19 3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
20 Cu + 4HNO3(stęż) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
21 Cu + 2H2SO4(gorącystęż) CuSO4 + SO2 +2H2O
22 Cu(OH)2
TCuO + H2O
23 Cu(OH)2 + 2HCl CuCl2 + 2H2O
24 Cu(OH)2 + 2NaOH Na2[Cu(OH)4]
25 CuCO3
TCuO + CO2
26 CuO +2HCl (roz) CuCl2 + H2O
27 CuO + 4HCl (stę) H2CuCl4 + H2O
28 Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2
29 Ag +2HNO3(stęż) AgNO3 + NO2 + H2O
30 4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S + 2H2O
31 AgNO3 + KOH AgOH + KNO3
32 AgNO3+HCl AgCl + HNO3
33 2AgClhv
2Ag + Cl2
34 AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]Cl 35 2Ag2O 4Ag + O2
36 Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]OH
37 Au + 4HCl + HNO3 HAuCl4 + NO + 2H2O
38 Cynk
39 Zn + O2 T
2NO
40 Zn + HCl ZnCl2 + H2
41 4Zn + 10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
42 Zn + 2NaOH + 2H2O Na2[Zn(OH)4] + H2
43 Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
44 Zn(OH)2 + 2HCl ZnCl2 + 2H2O
45 Zn(OH)2 +2KOH K2[Zn(OH)4] 46 Zn(OH)2 + 4NH3 [Zn(NH3)4](OH)2
47 Mangan
48 Mn + 2HCl MnCl2 + H2
49 Mn + 2H2SO4(stęż) MnSO4 + SO2 + 2H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
105
CuSO4 niebieska
CuSO3 zielona
CuCO3 niebieski osad
CuCrO4 brunatnoczerwony
osad
(CH3COO)2Cu niebieski
Cu(NO3)2 niebieska
CuSO4∙5H2O niebieska
Ag2S czarna
AgOH czarny
Ag2O czarna
AgCl biały osad
AgBr żoacutełty osad
AgI żoacutełty osad
Ag2SO4 biały osad
Ag2SiO3 żoacutełty osad
Ag3PO4 żoacutełty osad
Ag2CrO4 brunatno-czerwony
osad
Ag2CO3 żoacutełty osad
ZnO biały proszek
Zn(OH)2 biała
MnSO4 jasno roacuteżowy
MnCl2 jasno roacuteżowy
Mn(OH)2 Biały osad
HMnO4 fioletowy
KMnO4 fioletowy
K2MnO4 zielony
MnO Szarozielony
proszek
Mn2O3 Brunatno czarny
MnO2 brunatny
Mn2O7 Czarny proszek (ciemnozielona
ciecz)
MnS cielistoroacutezowy
MnSiO3 roacuteżowy osad
MnCrO4 czarny osad
MnSO4 jasno roacuteżowy(biały)
CrO czarna
Cr2O3 szarozielona
CrO3 Pomarańczowo-
czerwona
CrF3 zielony osad
CrCl2 niebieska
Cr2S3 brunatny osad
CrCl3 szarozielony
Cr(OH)2 ciemnobrunatna
Cr(OH)3 szarozielna
Cr2(SO4)3 szarozielona
Cr2(SO3)3 ciemnoniebieski
Cr2(CO3)3 zielony osad
Cr(NO3)3 zielona
CrPO4 zielony osad
Cr(ClO4)3 ciemnoniebieski
(CH3COO)3Cr ciemnoniebieski
Cr2(SiO3)3 zielony osad
K2CrO4 żoacutełta
K2Cr2O7 pomarańczowa
H2CrO4 żoacutełty
Na[Cr(OH)4] zielony
Na3[Cr(OH)6] zielony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
106
Zadanie 5
Żelazo
1 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
3 3Fe + 2O2 Fe3O4
4 3Fe + 4H2O(g) Fe3O4 + 4H2
5 2Fe + 6H2SO4(na gorąco) Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
6 Fe + 4HNO3(na gorąco) Fe(NO3)3+ NO + 2H2O
7 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
8 2Fe(OH)2 + H2O2 2Fe(OH)3
9 2Fe(OH)3
TFe2O3 +3 H2O
10 FeCO3
TCO2 + FeO
11 Fe + H2SO4(roz) FeSO4 + H2
12 FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl 13 FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 14 Fe(OH)3 + NaOH Na[Fe(OH)4]
15 Fe(OH)3 + 3NaOH T
Na3FeO3 + 3H2O
16 Miedziowce
17 4Cu + O2 2Cu2O
18 2Cu + O2
TCu2O
19 3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
20 Cu + 4HNO3(stęż) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
21 Cu + 2H2SO4(gorącystęż) CuSO4 + SO2 +2H2O
22 Cu(OH)2
TCuO + H2O
23 Cu(OH)2 + 2HCl CuCl2 + 2H2O
24 Cu(OH)2 + 2NaOH Na2[Cu(OH)4]
25 CuCO3
TCuO + CO2
26 CuO +2HCl (roz) CuCl2 + H2O
27 CuO + 4HCl (stę) H2CuCl4 + H2O
28 Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2
29 Ag +2HNO3(stęż) AgNO3 + NO2 + H2O
30 4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S + 2H2O
31 AgNO3 + KOH AgOH + KNO3
32 AgNO3+HCl AgCl + HNO3
33 2AgClhv
2Ag + Cl2
34 AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]Cl 35 2Ag2O 4Ag + O2
36 Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]OH
37 Au + 4HCl + HNO3 HAuCl4 + NO + 2H2O
38 Cynk
39 Zn + O2 T
2NO
40 Zn + HCl ZnCl2 + H2
41 4Zn + 10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
42 Zn + 2NaOH + 2H2O Na2[Zn(OH)4] + H2
43 Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
44 Zn(OH)2 + 2HCl ZnCl2 + 2H2O
45 Zn(OH)2 +2KOH K2[Zn(OH)4] 46 Zn(OH)2 + 4NH3 [Zn(NH3)4](OH)2
47 Mangan
48 Mn + 2HCl MnCl2 + H2
49 Mn + 2H2SO4(stęż) MnSO4 + SO2 + 2H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
106
Zadanie 5
Żelazo
1 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
3 3Fe + 2O2 Fe3O4
4 3Fe + 4H2O(g) Fe3O4 + 4H2
5 2Fe + 6H2SO4(na gorąco) Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
6 Fe + 4HNO3(na gorąco) Fe(NO3)3+ NO + 2H2O
7 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
8 2Fe(OH)2 + H2O2 2Fe(OH)3
9 2Fe(OH)3
TFe2O3 +3 H2O
10 FeCO3
TCO2 + FeO
11 Fe + H2SO4(roz) FeSO4 + H2
12 FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl 13 FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 14 Fe(OH)3 + NaOH Na[Fe(OH)4]
15 Fe(OH)3 + 3NaOH T
Na3FeO3 + 3H2O
16 Miedziowce
17 4Cu + O2 2Cu2O
18 2Cu + O2
TCu2O
19 3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
20 Cu + 4HNO3(stęż) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
21 Cu + 2H2SO4(gorącystęż) CuSO4 + SO2 +2H2O
22 Cu(OH)2
TCuO + H2O
23 Cu(OH)2 + 2HCl CuCl2 + 2H2O
24 Cu(OH)2 + 2NaOH Na2[Cu(OH)4]
25 CuCO3
TCuO + CO2
26 CuO +2HCl (roz) CuCl2 + H2O
27 CuO + 4HCl (stę) H2CuCl4 + H2O
28 Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2
29 Ag +2HNO3(stęż) AgNO3 + NO2 + H2O
30 4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S + 2H2O
31 AgNO3 + KOH AgOH + KNO3
32 AgNO3+HCl AgCl + HNO3
33 2AgClhv
2Ag + Cl2
34 AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]Cl 35 2Ag2O 4Ag + O2
36 Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]OH
37 Au + 4HCl + HNO3 HAuCl4 + NO + 2H2O
38 Cynk
39 Zn + O2 T
2NO
40 Zn + HCl ZnCl2 + H2
41 4Zn + 10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
42 Zn + 2NaOH + 2H2O Na2[Zn(OH)4] + H2
43 Zn(OH)2 + H2SO4 ZnSO4 + 2H2O
44 Zn(OH)2 + 2HCl ZnCl2 + 2H2O
45 Zn(OH)2 +2KOH K2[Zn(OH)4] 46 Zn(OH)2 + 4NH3 [Zn(NH3)4](OH)2
47 Mangan
48 Mn + 2HCl MnCl2 + H2
49 Mn + 2H2SO4(stęż) MnSO4 + SO2 + 2H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
107
50 MnCO3
TMnO + CO2
51 2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
52 2KMnO4 + H2SO4 Mn2O7 + K2SO4 + H2O
53 MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
54 2MnO2 + 2H2SO4 2MnSO4 + O2 + 2H2O
55 MnO2 +2 KOH + 2H2O K2[Mn(OH)6]
56 MnO2 + 2KOHT
K2MnO3+ H2O
57 2MnO2 + 4KOH + O2 2K2MnO4 + 2H2O
58 MnO2 + KNO3 + K2CO3 K2MnO4 + KNO2 + CO2
59 4MnO2
T2Mn2O3 + O2
60 MnCl2+Na2S MnS + 2NaCl 61 MnCl2 + 2KOH Mn(OH)2 + 2KCl 62 Mn(OH)2 + O2 2 (MnO2 middotH2O) 63 Mn(OH)2 + 2HCl MnCl2 + 2H2O
64 2KMnO4
TK2MnO4 + MnO2 + O2
65 2KMnO4 + 16HCl 2MnCl2 + 5Cl2 + 2KCl + 8H2O
66 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4 + 3H2O
67 2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
68 2KMnO4 + Na2SO3 + 2KOH 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
69 2H2O2
MnO2
2H2O + O2
70 Chrom
71 Cr + 2HCl(roz) CrCl2 + H2
72 2Cr + 6HCl(roz) + O2 2CrCl3 + H2 + 2H2O
73 Cr + H2SO4(roz) CrSO4 + H2
74 4Cr + 6H2SO4(roz) + 3O2 2Cr2(SO4)3+H2 + 6H2O
75 2Cr + 3H2O(g) T
Cr2O3 + 3H2
76 CrO + 2HCl CrCl2 + H2O
77 4CrO + O2 T
2Cr2O3
78 Cr2O3 + 6HCl 2CrCl3 + 3H2O
79 Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]
80 2Cr(OH)3
TCr2O3 + 3H2O
81 CrO3 + H2O H2CrO4
82 CrO3 + 2KOH K2CrO4 + H2O
83 Cr(OH)2 + 2HCl CrCl2 + H2O
84 Cr(OH)3 +3HCl CrCl3 + 3H2O 85 Cr(OH)3+NaOH Na3[Cr(OH)6] 86 CrCl3 + NH3 + H2O Cr(OH)3 + NH4Cl 87 K2Cr2O7 + 2KOH 2K2CrO4 + H2O 88 2K2CrO4+ 2HCl K2Cr2O7 + 2KCl + H2O 89 K2Cr2O7+ 3Na2SO3+4H2SO4 3Na2SO4 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 4H2O
90 (NH4)2Cr2O7
TN2+Cr2O3 + 4H2O
Zadanie 6
a) MnO4- + MnO2 + OH
- MnO4
2- + MnO4
2-+ H2O
Proces redukcji MnO4
- + 1e rarr MnO4
2-middot2
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
2- + 2e + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + MnO2 + 4OH
- 2MnO4
2- + MnO4
2-+2 H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
108
UtleniaczMnO4- Reduktor MnO2
b) MnO4
- + SO2 + H2O MnO2 + SO4
2- + H
+
Proces redukcji MnO4- + 4H+ + 3e rarr MnO2 + 2H2Omiddot2 Proces utleniania SO2 + 2H2O rarr SO4
2- + 4H
+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2MnO4
- + 3SO2 + 2H2O 2MnO2 + 3SO4
2- + 4H
+
UtleniaczMnO4- Reduktor SO2
c) MnO2 + ClO3- + OH
- MnO4
-+ Cl
- + H2O
Proces redukcji ClO3
- + 3H2O + 6e rarr Cl
- + 6OH
-
Proces utleniania MnO2 + 4OH
- rarr MnO4
- + 3e + 2H2O middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO2 + ClO3- + 2OH
- 2 MnO4-+ Cl
- + H2O
Utleniacz ClO3- Reduktor MnO2
d) MnO42-
+ H2O MnO4- + MnO2 + OH
-
Proces redukcji MnO4
2- + 2H2O + 2e rarr MnO2 + 4OH
-
Proces utleniania MnO4
2- rarr MnO4
- + 1e middot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
3MnO42-
+ 2H2O 2 MnO4- + MnO2 + 4OH
-
UtleniaczMnO42-
Reduktor MnO42-
e) MnO4- + Mn
2+ + OH
-MnO2 + H2O
Proces redukcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Proces utleniania
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Utleniacz helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip Reduktor helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
f) Cr2O3 + NO3
-+ OH
- CrO4
2- + NO2
- + H2O
Proces redukcji NO3
- + H2O + 2e rarr NO2
- + 2OH
- middot3
Proces utleniania Cr2O3 + 10OH
-rarr2CrO4
2- + 3e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
Cr2O3 + 3NO3-+ 4OH
- 2 CrO42-
+ 3NO2- + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cr2O3
g) Cr3+
+ Cl2 + OH-
CrO42-
+ Cl- + H2O
Proces redukcji Cl2 + 2e rarr 2Cl
-3
Proces utleniania Cr
3+ + 8OH
- rarrCrO4
2- + 3e + 4H2Omiddot2
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Cr
3+ + 3Cl2 + 16OH
- 2CrO4
2- + 6Cl
- + 8H2O
UtleniaczCl2 Reduktor Cr3+
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
109
h) FeS2 + NO3- + H
+Fe
3++ SO4
2-+NO+H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot5
Proces utleniania FeS2 + 8H2O + 15e rarr 2SO4
2- + Fe
3+ + 16H
+
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
FeS2 + 5NO3- + 4H
+ 3Fe3 +
+ 2SO42-
+ 5NO + 2H2O
UtleniaczNO3- Reduktor FeS2
i) F2O3 + NO3- + OH
-FeO4
2-+ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 2H2O + 3e rarr NO + 4OH
-2
Proces utleniania Fe2O3 + 10OH
- rarr 2FeO4
2- + 6e + 5H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
F2O3 + 2NO3- + 2OH
- 2FeO42-
+ 2NO + H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Fe2O3
j) Cu + NO3-+ H
+ Cu
2++ NO + H2O
Proces redukcji NO3
- + 4H
+ + 3e rarr NO + 2H2O middot2
Proces utleniania Cu rarr Cu
2+ + 2emiddot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 3Cu + 2NO3
-+ 8H
+ 3Cu
2++ 2NO + 4H2O
UtleniaczNO3- Reduktor Cu
k) Au3+
+ H2O2 + OH-
Au+ O2+ H2O Proces redukcji Au
3+ + 3e rarr Au middot2
Proces utleniania H2O2 + 2OH
- rarrO2 + 2e + 2H2O middot3
Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2Au
3++ 3H2O2 + 6OH
- 2Au+ 3O2+ 6H2O
UtleniaczAu3+
ReduktorH2O2
Zadanie 7
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 4H+
+1e rarrMnO2 + 2H2O
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 4H+ rarr MnO4
2- + MnO2 + 2H2O
UtleniaczMnO43-
Reduktor MnO43-
Proces redukcji
MnO43-
rarr MnO42-
+ 1e
Proces utleniania
MnO43-
+ 2H2O + 1e rarr MnO2 + 4OH-
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO43-
+ 2H2Orarr MnO42-
+ MnO2 + 4OH-
Utleniacz MnO43-
Reduktor MnO43-
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
110
Zadanie 8
Proces redukcji
MnO4- + 8H
++ 5e rarrMn
2+ + 4H2O
Proces utleniania
C2O42-
rarr 2CO2 + 2e
Zbilansowane roacutewnanie reakcji
2MnO4- + 16H
++ 5C2O4
2-rarr 2Mn
2++ 8H2O+ 10CO2
UtleniaczMnO4- Reduktor C2O4
2-
Zadanie 9
Proces redukcji 0 -II
O2 + 4erarr2O Proces utleniania
-I +IV
2S rarr2S + 10e
+II +III
Fe rarrFe + 1e roacutewnanie reakcji 4FeS2 + 11O2 rarr8SO2 + 2Fe2O3 Utleniacz O2 Reduktor FeS2
Zadanie 10
Fe [Ar]4s23d
6
Fe2+
[Ar]d6
Fe3+
[Ar]3d5
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Fe3+
ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d a jest to korzystna
konfiguracja elektronowa
Cu [Ar]4s13d
10
Cu+[Ar]3d
10
Cu2+
[Ar]3d9
Uzasadnienie
Najtrwalszą drobiną jest Cu+ ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d a jest to korzystna konfiguracja
elektronowa
Zadanie 11
Fe(OH)3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
FeCl3 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
111
H2CrO4
Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
KMnO4 Nazwa helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Wzoacuter elektronowy kreskowy
Zadanie 12
Wodoacuter nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia ponieważ zaroacutewno wodoacuter jak i żelazo maja przybliżone
potencjały elektrochemiczne
Zadanie 13
Roacutewnania reakcji
Fe3O4 + 2C rarr3Fe + 2CO2
Fe3O4 + 4CO rarr3Fe + 4CO2
Koks i tlenek węgla(II) w procesie otrzymywania żelaza z rudy pełni funkcję reduktora
Zadanie 14
3Cu + 8HNO3(roz) 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Cu + 4HNO3(st) Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu + 2H2SO4(stgorący) CuSO4 + SO2+ 2H2O Cr + HNO3(st) pasywacja Cr + H2SO4(gorącystęż) pasywacja Fe+ HNO3(st na zimno) pasywacja Fe + H2SO4(st na zimno) pasywacja 4Zn +10HNO3(roz) 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Zadanie 15
Schemat doświadczenia AgNO3 + HCl Cu(NO3)2+ HCl Obserwacje W pierwszej proboacutewce obserwujemy wytracenie się białego osadu w drugiej proboacutewce nie zaobserwowano żadnych objawoacutew reakcji Wnioski Ag
+ + Cl- rarr AgCl
Zadanie 16
Cu(OH)2 +2NaOH rarr Na2CuO2 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3NaOH rarr Na3FeO3 + 3H2O
Zadanie 17
Schemat doświadczenia
K2CrO4 + KOH
K2Cr2O7 + KOH
CrCl3 + KOH
Obserwacje W pierwszej proboacutewce brak objawoacutew reakcji w proboacutewce drugiej roztwoacuter zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żoacutełtą w proboacutewce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu Wnioski 1K2CrO4 +KOHrarr 2Cr2O7
2- + 2OH
-rarr 2CrO4
2- + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
112
3Cr3 +3OH
- rarr Cr(OH)3
Zadanie 18
a) Zbilansowane roacutewnanie reakcji 2KMnO4 + 8H2SO4 + 10KCl rarr 2MnSO4 + 5Cl2 + 6K2SO4 + 8H2O Proces redukcji
+VII +II Mn + 5e rarr Mn Proces utleniania -I 0 2ClrarrCl2 + 2e Utleniacz KMnO4 Reduktor KCl
a) 283 dm3
b) 65 cm3
Zadanie 19
1 Cr + 2HCl rarr CrCl2 + H2 22Cr + 6HCl + O2rarr2CrCl3 + H2 + 2H2O 3 4CrCl2 + 4HCl + O2 rarr 4CrCl3 + 2H2O 4 CrCl2 + 2NaOH rarr Cr(OH)2 + 2NaCl T
5 Cr(OH)2rarrCrO + H2O 6 CrO + 2HCl rarr CrCl2 + H2O 7 2Cr(OH)3 + 3H2O2 + 4KOHrarr2K2CrO4 + 8H2O 8 CrCl3 + 3KOH rarrCr(OH)3 + 3KCl 9 Cr(OH)3 + 3HCl rarr CrCl3 + 3H2O 10 2Cr(OH)3 rarrCr2O3 + 3H2O 11 K3[Cr(OH)6] + 3HCl rarr Cr(OH)3 + 3KCl + 3H2O 12 Cr2O3 + 6HCl rarr 2CrCl3 + 3H2O 13Cr2O3 + 6KOH + 3H2O rarr 2K3[Cr(OH)6] 14 (NH4)2Cr2O7 rarr Cr2O3 + N2 + 4H2O 15 2K2CrO4 + H2SO4 rarrK2CrO7 + K2SO4 + H2O 16K2CrO7 + 2KOH rarr 2K2CrO4 + H2O 17 K2CrO7 + 3Na2SO3 + H2SO4 rarr 3Na2SO4 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4H2O
Zadanie 20
1 Mn + 2HCl rarr MnCl2 + H2 2MnCl2 + 2NaOH rarr Mn(OH)2 + 2NaCl 3 2Mn(OH)2 + O2 rarr 2(MnO2 middot H2O) 4 Mn(OH)2 + 2HCl rarr MnCl2 + 2H2O 5 MnO2 + 4HCl rarr MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6 MnO2 + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Mn(OH)6] 7 2MnO2 + 4KOH + O2 rarr 2K2MnO4 + 2H2O T 84MnO2 rarr 2Mn2O3 + O2 9 3Mn3O4 + 8Al rarr 4Al2O3 + 9Mn
10 3K2MnO4 + 2H2SO4 rarr 2KMnO4 + MnO2 + 2K2SO4 + 2H2O
T 112KMnO4 rarr K2MnO4 +MnO2 + O2
12 2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 rarr K2SO4 + MnSO4 + 5Na2SO4 + 3H2O
13 Mn2O7 + 2KOH rarr2KMnO4 + H2O
14 2KMnO4 + 3Na2SO4 + H2Orarr 2MnO2 + 3Na2SO4 + 2KOH
15 2KMnO4 + 2KOH + Na2SO4 rarr 2K2MnO4 + Na2SO4 + H2O
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
113
Zadanie 21
1 4FeO + O2 rarr2Fe2O3
T 2 3Fe2O3 + C rarr Fe3O4 + CO T 3 Fe3O4 + C rarr 3FeO + CO T 43Fe + 2O2 rarr Fe3O4 T 5FeO + C rarr Fe + CO 6 Fe + 2HCl rarr FeCl2 + H2 7 2FeCl2 + Cl2 rarr 2FeCl3 8 FeCl3 + 3NaOH rarr Fe(OH)3 +3NaCl 9 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2Orarr 4Fe(OH)3 T
10Fe(OH)2 rarr FeO + H2O 11 Fe(OH)3 + 3NaOH rarrNa3[Fe(OH)6] 12 Fe(OH)3 + NaOH rarrNa[Fe(OH)4] 13 Na[Fe(OH)4] + 2NaOH rarr Na3[Fe(OH)6] 14 2Fe + 3Cl2 rarr 2FeCl3
T 15 2Fe(OH)3rarr Fe2O3 + 3H2O 16 Fe2O3 + 6HCl rarr 2FeCl3 + 3H2O 17 FeCl2 + 2NaOH rarr 2FeCl3 + 3H2O
Zadanie 22
T
1 2Cu + O2 rarr 2CuO
2 CuO +2 HCl rarr CuCl2 + H2O
3 CuCl2 + 2KOH rarr Cu(OH)2 + 2KCl
4 Cu(OH)2 + H2SO4 rarr CuSO4 + 2H2O
5 CuSO4 + 2NaOH rarrNa2SO4 + Cu(OH)2
6 4Cu + O2 rarr 2Cu2O
7 Cu + 4HNO3(stęż) rarrCu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
8 3Cu + 8HNO3(rozc) rarr3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
9 Cu + 2H2SO4(stęż)rarr CuSO4 +SO2 + H2O
10 2CuO + MgrarrCu2O + MgO
11 Cu(OH)2 + 4NH3 rarr [Cu(NH3)4](OH)2
12 Cu(OH)2 + 2NaOH rarr Na2[Cu(OH)4]
T
13 Cu(OH)2rarr CuO + H2O
Zadanie 23
1Zn + 10HNO3(rozc)rarr4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O 2 NH4NO3 rarrN2O + 2H2O 3NH3 + HCl rarrNH4Cl 4 Zn + 2NaOH + 2H2O rarr Na2[Zn(OH)4] + H2
T
5 Na2[Zn(OH)4]rarr Na2ZnO2+ H2O
6 2Zn + O2 rarr 2ZnO
7 Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2
8 Zn + 2HNO3 rarrZnNO3 + H2
9ZnCl2 + 2KOH rarr Zn(OH)2 + 2KCl
10 Zn(OH)2 + 4NH3 rarr [Zn(NH3)4](OH)2
11 Zn(OH)2 +2NaOH rarr Na2[Zn(OH)4]
T
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi blok d
114
12 Zn(OH)2 + 2NaOH rarr Na2ZnO2 + H2O
13 Zn(NO3)2 + KOH rarr KNO3 + Zn(OH)2
14 Zn(OH)2 +2HNO3 rarr Zn(NO3)2 + 2H2O
Zadanie 24
1 Ag + 2HNO3(stęż)rarr AgNO3 + NO2 + H2O
2AgNO3 + NaOHrarr AgOH + NaNO3
3 2AgOHrarrAg2O + H2O
4 2AgNO3 + 2KOH rarr Ag2O + 2KNO3 + H2O
5 2Ag2O rarr 4Ag + O2
6 AgNO3 + HCl rarr AgCl + HNO3
7AgCl + 2NH3 rarr [Ag(NH3)2]Cl
8 Ag(NH3)2Cl + 2HNO3 rarr AgCl + 2NH4NO3
św
9 2AgCl rarr 2Ag + Cl2
10 4Ag + 2H2S + O2rarr 2Ag2S + 2H2O
Zadanie 25
625 middot10-5gtKso wytraci się
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
115
Zadanie 1 (12)
Proboacutewka z roztworem wodorotlenku sodu
-Otrzymamy roztwoacuter barwy zielonej
-Roztwoacuter w proboacutewce zmieni barwę na zieloną
Proboacutewka z roztworem kwasu siarkowego(VI)
-Otrzymamy bezbarwny roztwoacuter
-Roztwoacuter manganianu(VII) potasu odbarwi się
Zadanie 2 (13)
b
Zadanie 3 (14)
MnO42-
Zadanie 4 (20)
Si + 2 OH- + H2O SiO3
2- + 2H2 lub Si + 2 Na+
+ 2 OH- + H2O 2 Na+ + SiO3
2- + 2H2
Zadanie 5 (21)
Wzoacuter SiH4 Typ hybrydyzacji sp3
Zadanie 6 (22)
SinH2n+2 + 3n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + n + n+1
2O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
lub SinH2n+2 + (3119899 + 1)O2 nSiO2 + (n + 1)H2O
Zadanie 7 (9)
PFP
Zadanie 8 (101 102)
ndash roacutewnanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu
2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
ndash roacutewnanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem
4HCl + O2 kat
2 Cl2 + 2 H2O
Zadanie 91 (12)
Cl2 (aq) KBr(aq)
Zadanie 92
Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2
Bezbarwna lub Brak barwy
(Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żoacutełtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub
czerwony
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
116
Zadanie 93
2Br- + Cl2 2Cl
-+ Br2
Zadanie 10 (7)
Jod brom chlor
Zadanie 11 (8)
a) lit soacuted potas rubid cez
b) 2 M + 2 H2O 2 MOH + H2
Zadanie 12 (9)
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje
Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta
Zadanie 13 (6)
a)
b) Przykłady poprawnej odpowiedzi bull W obu proboacutewkach osad wodorotlenku chromu(III) rozpuścił się bull W obu proboacutewkach powstały klarowne roztwory
c)
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce I
Cr(OH)3 + 3 H+ Cr3+ + 3 H2O
Roacutewnanie reakcji zachodzącej w proboacutewce II
Cr(OH)3 + 3 OH- [Cr(OH)6 ]
3-
Zadanie 14 (7)
Przykłady poprawnej odpowiedzi bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenkoacutew zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy bull Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastkoacutew wzrasta charakter kwasowy ich tlenkoacutew
Zadanie 15 (10)
Poprawne odpowiedzi Roztwoacuter A to stężony kwas azotowy(V) a roztwoacuter B to rozcieńczony kwas azotowy(V) Czerwonobrunatnym gazem ktoacutery powstał w proboacutewce I jest tlenek azotu o wzorze NO2 W proboacutewce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO
Zadanie 16 (11)
Etap 1 Wytrąca się jasnozielony osad Etap 2 Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje
Cr(OH)3Cr(OH)3
1 2
HCl(aq) NaOH(aq)
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny
117
Zadanie 17 (12)
Roacutewnanie reakcji etapu 1
Fe2+
+ 2 OH- Fe(OH)2
Roacutewnanie reakcji etapu 2
2 Fe(OH)2 + H2O2 2 Fe(OH)3
Zadanie 18 (23)
a) Roztwory manganianu(VII) potasu kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(IV) sodu lub roztwory KMnO4 H2SO4 i Na2SO3 b)
Fioletowy roztwoacuter odbarwia się lub roztwoacuter staje się bezbarwny
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
118
Zadanie 1
a) Proboacutewka I w doświadczeniach A i B CrO
Proboacutewka II w doświadczeniach A i B Cr2O3
b) 1 zasadowe kwasami
2 amfoteryczne kwasami zasadami
c) Doświadczenie A Cr2O3 + 2OHminus + 3H2O rarr 2[Cr(OH)4]
minus
Doświadczenie B Cr2O3+ 6H+ rarr 2Cr
3+ + 3H2O
Zadanie 2
a)
Dane Szukane
67 Ni
32 Cu
1 Mn
cHCl = 05 mol dmminus3
mstopu = 10 g
VHCl
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni
59 g Ni 2 mole HCl
67 g Ni x x = 0227 mola
Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn
55 g Mn 2 mole HCl
01 g Mn y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0227 mola + 0004 mola = 0231 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0231 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04621198891198983
II sposoacuteb
Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67 Ni wynosi 67 g
Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1 Mn wynosi 01 g
Obliczenie liczby moli Ni
1 mol Ni 59 g
x moli Ni 67 g x = 0114 mola
Obliczenie liczby moli Mn
1 mol Mn 55 g
y moli Mn 01 g y = 0002 mola
Obliczenie liczby moli HCl
1 mol Ni 2 mole HCl
0114 mola x x = 0228 mola
1 mol Mn 2 mole HCl
0002 mola y y = 0004 mola
Obliczenie łącznej liczby moli HCl
nHCl = 0228 mola + 0004 mola = 0232 mola
Obliczenie objętości kwasu solnego
119862119898 =119899
119881 119881 =
119899
119862119898
119881119867119862119897 =119899119867119862119897
119862119867119862119897
=0232 119898119900119897119886
05 119898119900119897 ∙ 119889119898minus3= 04641198891198983
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
119
b) 1 za nie wypiera wodoru
2 nie należy
Zadanie 3 a) Wzoacuter ogoacutelny K2SO4 Al2(SO4)3 24H2O Wzoacuter uproszczony KAl(SO4)2 12H2O
b) K+ Al
3+ SO 2
4
Zadanie 4 a) 1 I II IV 2 II
b) Dane Szukane m1 = 279 g m2 = 15 g
Mx
Rozwiązanie I sposoacuteb 279 g x 15 g Cu x 64 g x = 11904 g Mx = 119 g mol
-1
II sposoacuteb 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0234 mola 279 g x 0234 mola Cu x 1 mol x = 119 g Mx = 119 g mol
ndash1 Odpowiedź Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol
ndash1
Zadanie 5
a) H
+ OH
H2O
b) Stężenie jonoacutew H
107
mol ∙ dm3
Stężenie jonoacutew OH
107
mol ∙ dm3
Zadanie 6
Dane Szukane
Mmieszaniny = 3 g
Vr kwasu = 30 cm3
cm kwasu = 2 mol ∙ dm3
KOH NaOH
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa KOH x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr y = 3 ndash x
06040
3
56
xx
x = 21 rArr m KOH = 21 g
KOH i NaOH
70100g03
g12 KOH
100 ndash 70 = 30 NaOH
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
120
II sposoacuteb
Liczba moli KOH i NaOH
n KOH + n NaOH = n HCl = n
n = 003 dm3 ∙ 2 mol ∙ dm
3 = 006 mola
Masa NaOH
x ndash masa KOH y ndash masa NaOH
0604056
yx
x + y = 3 rArr x = 3 ndash y
0604056
3
yy
y = 09 rArr m NaOH = 09 g
KOH i NaOH
30100g03
g90 NaOH
100 ndash 30 = 70 KOH Odpowiedź Mieszanina zawierała 70 masowych KOH i 30 masowych NaOH Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi
a) 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O lub CrO4
2- + H
+ HCrO4
- 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O
b) Etap I Cr2O72-
+ 2 OH- 2 CrO4
2- + H2O
Etap II 2CrO42-
+ 2 H3O+
Cr2O72-
+ 3 H2O lub 2 CrO42-
+ H+ Cr2O7
2- + H
+Cr2O7
2- + OH
-
lub 2 CrO42-
+ 2 H3O+ 2 HCrO4
- + 2 H2O
lub CrO42-
+ H+ HCrO4
- i 2 HCrO4
- Cr2O7
2- + H2O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a dichromiany(VI) w środowisku kwasowym lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym a nietrwałe w środowisku kwasowym Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym a nietrwałe w środowisku zasadowym Zadanie 9
Konfiguracja elektronowa 1s22s
22p
63s
23p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
22p
63s
23p
63d
104s
24p
1
lub 1s22s
2p
63s
2p
64s
23d
104p
1 lub 1s
22s
2p
63s
2p
6d
104s
2p
1
Przynależność do bloku konfiguracyjnego p
Zadanie 10
6s26p
1 p 6 1
Zadanie 11
Dane Szukane
Masy atomowe dwoacutech izotopoacutew talu
20297 u i 20497 u
x ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20297 u
y ndash procent atomoacutew talu o masie atomowej 20497 u
y = 100 ndash x
Rozwiązanie
u38204taluatomowa M
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
121
20438 u =20297119906∙119909+20497119906∙(100minus119909)
100
x = 295
y = 100 ndash 295 = 705
Zadanie 12
Roacutewnanie reakcji termicznego rozkładu 2BI3 2B + 3 I2
Roacutewnanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem B2O3 + 3 Mg 2B + 3 MgO
Zadanie 13
a) kwas solny
b) Roacutewnania reakcji Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 i MgO + 2 HCl MgCl2 + H2O
Zadanie 14 1 P 2 F 3 F
Zadanie 15
Ładunek jądra + 26
Liczba protonoacutew 26
Liczba elektronoacutew 26
Liczba neutronoacutew 30
Zadanie 16
Rozwiązanie
I sposoacuteb
Fe3O4 + 4 H2 3 Fe + 4 H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
58 g Fe3O4 x x = 18 g H2O
II sposoacuteb
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
232 g Fe3O4 4 ∙ 18 g H2O
x 18 g H2O x = 58 g Fe3O4
Odpowiedź Tak redukowanym tlenkiem moacutegł być magnetyt
Zadanie 17
Dane mFe= 42g W=85
Szukane 1198811198672
=
Rozwiązanie
I sposoacuteb 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2
3 ∙ 56 g Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
42 g Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
II sposoacuteb 3Fe + 4H2O rarr Fe3O4 + 4H2
mola0750molg56
g241Fe
n
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
122
3 mole Fe 4 ∙ 224 dm3 H2
0075 mola Fe x x = 224 dm3 H2
224 dm3 H2 100
y 85 y = 1904 dm3 H2
Zadanie 18
Roacutewnanie reakcji 1 3 Fe + 2 O2 Fe3O4
Roacutewnanie reakcji 2 Fe + 2 HCl FeCl2 + H2
Roacutewnanie reakcji 3 2 Fe + 3 Cl2 2 FeCl3
Zadanie 19
a) Odczyn kwasowy
Roacutewnanie reakcji w formie jonowej skroacuteconej
Fe3+
+ 3H2O Fe(OH)3 + 3H+
lub Fe3+
+ 3 Cl- + 3H2O Fe(OH)3 + 3H
+ + 3 Cl
-
lub Fe3+
+ 6H2O Fe(OH)3 + 3H3O+
b) Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+ )
lub Fe
3+ Cl
- H
+ lub H3O
+ H2O Fe(OH)3 OH
- (ewentualnie Fe(OH)
2+ Fe(OH)2
+)
Zadanie 20
a) Opis doświadczenia Do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) należy dodać wodny roztwoacuter wodorotlenku sodu
W wyniku przemiany wytrąci się osad ktoacutery należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3darr + 3 NaCl
2 Fe(OH)3 T
Fe2O3 + 3 H2O
Zadanie 21 1 P 2 P 3 F
Zadanie 22
a) Proboacutewka I Osad roztworzył się
Proboacutewka II Osad roztworzył się
b) Proboacutewka I Al2O3 + 3 H2O + 2 OHndash 2 [Al(OH)4]
ndash
Proboacutewka II Al2O3 + 6 H+ 2 Al
3+ + 3 H2O
c) Al2O3 ma charakter amfoteryczny
Zadanie 23 Numer proboacutewki I (proboacutewka z magnezem) Uzasadnienie W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(VI) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1
1 a ilość wydzielonego wodoru jest roacutewna liczbie moli wziętego do reakcji
metalu Magnez ma najmniejszą masę molową w poroacutewnaniu z pozostałymi metalami czyli żelazem i cynkiem co oznacza że w 1 g magnezu jest największa liczba moli dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa
Zadanie 24
magnez cynk żelazo
Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr2O4
2ndash III lub 3
Zadanie 26 Dane mrudy = 280 t mkoksu = 48 t zanieczyszczeń = 20
Szukane
Crm
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
123
Wydajność procesu technologicznego W = 75 1
C 12 g mol M
4OFeCr2
M = MFe + 2MCr + 4MO = 1 ∙ 56 g ∙ molndash1
+ + 2 ∙ 52 g ∙
molndash1
+ 4 ∙ 16 g ∙ molndash1
= 224 g ∙ molndash1
Rozwiązanie Obliczenie masy czystego chromitu FeCr2O4 w rudzie chromitowej
2 4FeCr O rudy(100 20) 80 280 t 080 280 t 224 t m m
Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z roacutewnania reakcji
2 4 2 4 2 4 2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
C C C C
1mol 1mol 224 g mol 224
4 mole 4 mole 12 g mol 48
m n M M
m n M M do redukcji 224 t
czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratoacutew w ilościach
stechiometrycznych Obliczenie masy chromu x przy założeniu że wydajność procesu jest roacutewna 100
2 4 2 4 2 4 2 4
2 4
1FeCr O FeCr O FeCr O FeCr O
1
Cr Cr Cr
FeCr O
1 mol 1 mol 224 g mol 224
2 mole 2 mole 52 g mol 104
104 104 224 t104 t
224 224
m n M M
x n M M
mx
Obliczenie masy chromu Crm z uwzględnieniem wydajność procesu roacutewnej 75
Cr 75 075 075 104 t 78 t m x x
Odpowiedź W procesie otrzymano 78 t chromu
Zadanie 27
Roacutewnanie reakcji żelaza z kwasem solnym Fe + 2 HCl FeCl2 + H2uarr Roacutewnanie reakcji żelaza z parą wodną 3 Fe + 4 H2O Fe3O4 + 4 H2uarr
Zadanie 28
Fe2+
+ 2 OHndash Fe(OH)2
Zadanie 29 1 F 2 F 3 P Zadanie 30 Roacutewnanie procesu redukcji H2O2 + 2e
ndash 2OH
ndash
Roacutewnanie procesu utlenienia Fe(OH)2 + OHndash Fe(OH)3 + 1e
ndash
Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z amfoteryczny
Wybrane odczynniki
1) kwas solny o stężeniu 365 masowych
2) stężony gorący wodny roztwoacuter wodorotlenku potasu
Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żoacutełtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie ale także pienienie się zawartości kolby oznacza to że otrzymany przez ucznioacutew produkt spalania sodu reaguje z wodą a jednym z produktoacutew tej reakcji jest gaz b) Soacuted spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu ktoacutery podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen Zadanie 33 Roacutewnanie reakcji 2 Na + O2 Na2O2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad ktoacutery w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się b) Reakcja I 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 6 H2O Reakcja II Ca3(PO4)2 + H3PO4 3 CaHPO4
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
124
lubi Ca3(PO4)2 + 4 H3PO4 3 Ca(H2PO4)2
c) Ca2
PO3
4 HPO2
4 H2PO4- H
(lub H3O
) OH
Zadanie 35 a) Roacutewnanie procesu redukcji NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania As2S3 + 20 H2O 2 AsO43-
+ 3 SO42-
+ 40 H+ + 28e I∙3
Uwaga Zapis mnożenia roacutewnań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany b) NO3
- + 4 H
+ + 3e NO + 2 H2O I ∙28
Roacutewnanie procesu utleniania 3 As2S3 + 4 H2O + 28 NO3- 6 AsO4
3- + 9 SO4
2- + 8 H
+ + 28 NO
Zadanie 36 a) Na2S + 2 H2SO4 H2S + Na2SO4 b) Wytrącił się (czarny) osad Cu
2+ + H2S CuS + 2H
+
Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu ndashIII
Zadanie 38
Dane Szukane
V2N = V poduszki= 12 dm
3
m3NaN = 1300 g
t = 2200 ordmC T = (27315 + 2200) K = 29515 K
M3NaN = M Na + 3 M N = (23 + 3∙14) g ∙ mol
ndash1 = 65 g ∙ mol
ndash1
R =
3hPa dm831
mol K
p
Rozwiązanie Obliczenie liczby moli azotu Z roacutewnania reakcji 2NaN3 rarr 2Na + 3N2
mola30molg652
g00133
2
3
2
31
NaN
NaN
NaNN
3
3
32
M
mnn
Obliczenie ciśnienia w poduszce
pV = nRT hPa136hPa17613dm12
K29515831mol03
3
KmoldmhPa 3
3
V
RTnp
NaN
Odpowiedź Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej 613 hPa Zadanie 39
4 NH3 +3 O2 2 N2 + 6 H2O
Zadanie 40
Kolba I Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą
a ilość tej substancji się zmniejsza
lub
Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu
Kolba II Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad
lub
Bezbarwny roztwoacuter najpierw mętnieje a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu
Zadanie 41 Dane VHCl = 10 cm
3 = 10 ∙ 10
ndash3 dm
3
cHCl = 5 mol ∙ dmndash3
Szukane
2
3
H S cmV
w warunkach normalnych objętość molowa gazu 3
mol 224 mol dm V
Rozwiązanie I sposoacuteb
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
125
2 2H S H S mol V n V
Z roacutewnania reakcji
2
2
2
2
2
H S
H S HCl HCl HCl HCl
HCl
H S HCl mol HCl HCl mol
3 3 3 3 1
H S
3 3
H S
1 1i
2 2
1 1
2 2
15 mol dm 10 10 dm 224 dm mol
2
056 dm 560 cm
nn n n c V
n
V n V c V V
V
V
II sposoacuteb
3 3 3
HCl HCl HCl HCl 5 mol dm 10 10 dm 005 mol n c V n
Z roacutewnania reakcji 2 mole HCl mdashmdash 224 dm
3 H2S
005 mola HCl mdashmdash x mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
33 3 3224 dm 005 mola
2 mole 224 dm 005 mola 056 dm 560 cm2 mole
x x
Odpowiedź Powstanie 560 cm3 siarkowodoru
Zadanie 42 Dane Szukane
3 3
ZnO
1
ZnO
50 cm 0050 dm
243 mg 0243 g
81g mol
V
m
M
2Zn c
Rozwiązanie I sposoacuteb
2
ZnOZnOZn
ZnO
m
n nM
2
2
2
ZnO ZnOZn
ZnZnO
3
1 3Zn
0243 g006 mol dm
81g mol 0050 dm
n n mc
V V M V
c
II sposoacuteb 1 mol Zn
2+ mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
21mol 0243 g0003 mola Zn
81g
x
0003 mola Zn2+
mdashmdash 50 cm3=0050 dm
3 roztworu
y mdashmdash 1 dm3 roztworu
ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash
y = 3
3
dm 0500
mola 0003 dm 1 = 006 mola
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490
www3echedukacjapl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE
126
III sposoacuteb
Z roacutewnania reakcji
1 mol ZnS mdashmdash 1 mol ZnO i 1 1
ZnS ZnO97 g mol oraz 81g mol M M
97 g ZnS mdashmdash 81 g ZnO
x mdashmdash 0243 g ZnO
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
x = 0291 g ZnS
1
ZnCl molg136M2
136 g ZnCl2 mdashmdash 97 g ZnS
y mdashmdash 0291 g
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
y = 0408 g ZnCl2
136 g ZnCl2 mdashmdash 1 mol
0408 g mdashmdash z
mdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdashmdash
mol103 3z i 3
33
3
m dmmol060dm1050
mol103
c
Odpowiedź Stężenie molowe jonoacutew cynku w badanym roztworze było roacutewne 3006 mol dm
3echedukacjagmailcom
facebookcom3ech-edukacja-korepetycje-z-chemii
www3echedukacjapl
603-900-693 697-548-490