BẠCH VÂN AM QUỐC NGỮ NGUYỄN BỈNH KHIÊM

大正六年乙未科進士及第第一甲第一名程國公阮秉謙詩集公待少時

本縣知縣遊行見公出對云六七功不如子程狀元對曰二千石𫂁若

公及長名望?箸居官致仕作白云庵詩集興詩百首用國音長短律

[1]

吝矧𣈗戈𣎃戈 Lẩn thẩn ngày qua tháng qua,

畨春細 畨 Một phen xuân tới, một phen già.

愛憂𤊨𤊨𦝄印渃 Ái ưu vặc vặc trăng in nước,

名利淩淩𠺙 Danh lợi lâng lâng gió thổi hoa.

案 咳羣案 Án sách hãy còn án sách cũ,

渃𡽫伴貝渃𡽫 Nước non bạn với nước non nhà. [2]

𢀭整篆庫来台 Giàu chễnh chện khó lai thai,

運轉流通𧯶𧵑埃 Vận chuyển lưu thông há của ai.

淎怒 欺 吉 Vũng nọ ghe khi làm bãi cát,

耒固課𣹕丸 Doi kia có thuở lút hòn dai.

坤頑買别升時降 Khôn ngoan mới biết thăng thời giáng

曳突 咍小固大 Dại dột nào hay tiểu có đài.

㐌屈包饒時吏撮 Đã khuất bao nhiêu thì lại duỗi,

道𡗶弄弄 兮差 Đạo trời lồng lộng chẳng hề sai.

[3] 𢀭𩛷𠄩 Giàu ba bữa, khó hai niêu,

安分時欣每調 An phận thì hơn hết mọi điều,

㕵茶梅唏𠮾𠮾 Khát uống trà mai hơi ngút ngút,

焠掑軒月𩙌囂囂 Sốt kề hiên nguyệt gió hiu hiu .

江山 幅羅幀 Giang san tám bức là tranh vẻ,

𦹵𦊛務意錦繞 Hoa cỏ tư mùa ấy gấm thêu,

且𣋚𦣰𣌋式 Thong thả hôm khuya nằm sớm thức,

萬㐌隊德𡗶堯 Muôn vàn đã đội đức trời Nghiêu. [4]

𢀭𩚵 庫𩚵 Giàu cơm thịt, khó cơm rau,

安分羅仙路沛求 An phận là tiên, lọ phải cầu.

𣌋㕵茶椿唏𠮾𠮾 Sớm uống trà thông hơi ngút ngút,

𣋚掑軒月𤏣楼楼 Hôm kề hiên nguyệt tỏ làu làu.

捹椿洒 䋲𡭜 Vun thông tưới cúc ba thằng mọn,

焒𤐚茶 媒侯 Chử lửa hâm trà một mụ hầu. [5]

𢀭𢀨𠊛重埃認 Giàu sang người trọng khó ai nhìn,

氽肔腰為几呂 Mấy dạ yêu vì kẻ lỡ nhèn?

課酉嘲嘲拱朗 Thuở khó, dẫu chào, chào cũng lảng,

欺𢀭 𠳨𠳨時㳙 Khi giàu, chẳng hỏi, hỏi thì quen.

㳙嫌吊調 伴 Quen, hiềm dan díu điều làm bạn,

朗矯鄰羅浽綿 Lảng, kẻo lân la nỗi bạ men.

道怒義尼𤾓㗂 Đạo nọ nghĩa này trăm tiếng,

𦖑退請請吏銅銭 Nghe thôi thinh thỉnh lại đồng tiền.

[6]

荣辱 畨罕㐌曽 Vinh nhục ba phen hẳn đã từng,

𢚸𠊛事世凌凌 Lòng người sự thế lâng lâng.

時𢧚午吱𢧚曳 Khen thì nên ngỏ chê nên dại,

𡘮𢖮 歐特 𢜠 Mất ắt chẳng âu được chẳng mừng,

固埃别特𢚸知己 Có ai biết được lòng tri kỷ,

𡸏𡸏𡽫髙月 Vòi vọi non cao nguyệt một vừng . [7]

𡸏𡸏春撑女仙 Vòi vọi xuân xanh nửa tiên,

強跬強𥑃 Già càng khỏe, khó càng bền.

隊畨吝橘為䜹曵 Đòi phen lẩn quất vì thưa dại,

每事羅陀 㳙 Mọi sự la đà bởi rượu quen.

𣈗演解煩碁 局 Ngày diễn giải phiền cờ một cuộc,

𣈘清 伴 𠄩邉 Đêm thanh làm bạn sách hai bên.

尼出 羅沛 Thửa nơi xuất xứ đâu là phải,

於𢖮𧗱拱𢖮 Ở ắt nên, về cũng ắt nên. [8]

𧡊埮青雲 𢷆 Thấy dặm thanh vân bước ngại chen,

特 些舍養身 Được nhàn ta xá dưỡng thân nhàn.

間庵舘𢚸恒勉 Ba gian am quán, lòng hằng mến,

隊准山河𩈘㐌㳙 Đòi chốn sơn hà, mặt đã quen.

青永趣圭油那 Thanh vắng thú quê, dầu bao nả,

冷𠰘世黙吱 Dữ lành miệng thế, mặc chê khen.

梅渚易秋𢧚𡭜 Mai kia chưa dễ, thu nên mọn,

春怒信花拱氽畨 Xuân nọ tin hoa, cũng mấy phen.

[9]

命扵𡗶呵沛求 Mệnh ở trời, há phải cầu,

隊时𠫾杜黙些油 Đòi thời đi, đỗ, mặc ta dầu.

埃隘 𦝄刀印 Kìa ai ải bắc, lưng đeo ấn,

怒客𣳢東𢬣愈勾 Nọ khách ngòi đông, tay rủ câu.

課𥁠功名𠫾沛累 Thủa áng công danh, đi phải lụy,

𥪝尼隐𨓜買𢧚牟 Trong nơi ẩn dật, mới nên mầu.

尼盈滿羅尼損 Thửa nơi doanh mãn là nơi tổn,

矣唸朱台買矯嘔 Hãy niệm cho hay, mới kẻo âu. [10]

别道时公𡗶固私 Biết đạo thì công, trời có tư,

尼出 唸朱台 Thửa nơi xuất xử niệm cho hay.

珥 埃負 Bầu Cơ sơn nhẹ nào ai phụ,

玊堂青禾几咍 Bút Ngọc đường thanh họa kẻ hay.

於世𠊛曵吕 Ở thế nhiều người dại lỡ,

氽凡坤𣦍 Làm trai mấy kẻ khôn ngay.

仍仍每事它外歇 Nhưng nhưng mọi sự đà ngoài hết,

𣈗 仙 𣈗 Nhàn một ngày là tiên một ngày. [11]

𣎃 它戈𣈗㐌耒 Tháng mảng đà qua ngày đã rồi,

咍安所分買𣡝 Hay yên thửa phận mới nên vui.

䏾戾動庵諸佛 Bóng hoa lệ động am chư Phật,

𣒣竹 𤇮買𤐝 Măng trúc còn tươi bếp mới sôi.

㑹𥁠功名妥志 Hội áng công danh, nhiều thỏa chí,

趣山野氽咍味 Thú nhàn sơn dã, mấy hay mùi.

𠊛渚 才麻 Làm người chớ thấy tài mà cậy,

固鋭吏固頺 Có nhuệ bao nhiêu lại có đồi. [12]

𣦆 危㐌氽畨 Trải gian nguy đã mấy phen,

身 福吏特𧗱 Thân nhàn phước lại được về nhàn.

念初忠愛誓 負 Niềm xưa trung ái, thề chẳng phụ,

景 田園趣㐌㳙 Cảnh cũ điền viên, thú đã quen.

圖書 Ba quyển đồ thư, thu nặng túi,

船風月翥扦 Một thuyền phong nguyệt, chứa đầy then.

𡗶共别尼 Trời cũng biết nơi lành dữ,

福祸庄容丐𩯀 Họa phước chăng dung cái tóc chen. [13]

特輸𧡊㐌 畨 Được thua thấy đã ít nhiều phen,

底功名𢬭𥙩 Để rẻ công danh đổi lấy nhàn.

庵白雲耒 興 Am Bạch Vân rồi nhàn hứng,

埮紅 永 Dặm hồng trần vắng ngại chen.

𣈜迡合 客 Ngày chầy họp mặt hoa là khách,

店永咍𢚸月意畑 Đêm vắng hay lòng nguyệt ấy đèn.

渚渚蜍扵認買别 Chớ chớ thờ ơ nhìn mới biết,

𧹻时 𧹻时顛 Đỏ thì son đỏ mực thì đen.

[14]

学 时添吏不才 Học ít thì thêm lại bất tài,

麻𨻫負志昆 Già mà luống phụ chí con trai.

君親誓歇𢚸蜍 Quân thân thề hết lòng thờ một,

出䖏求諸道特𠄩 Xuất xử cầu chư đạo được hai.

福捹𢲣碍扔 Mộng phước vun trồng đừng ngại nảy,

儒午矯沛扦掑 Cửa Nho ngõ kẻo phải then cài.

安隊分油自在 An đòi phận, dầu tự tại,

吱拱黙埃 Lành dữ khen chê cũng mặc ai. [15]

盆 丙𧡊𥁠刀兵 Buồn làm biếng thấy áng đao binh,

安分时 扵 命 Yên phận thì lành ở một mình.

哿𨻫㳙碎主 Nghĩa cả luống quên tôi chúa cũ,

誓初女負渃𡽫撑 Thề xưa nỡ phụ nước non xanh.

耒 时忍仙無事 Rỗi nhàn thì nhẫn tiên vô sự,

吟朱景有情 Ngậm ngợi cho nên cảnh hữu tình.

𠄩 滿盈尼可噤 Hai chữ mãn doanh này khá cấm,

氽𠊛論特𡨸身名 Mấy người lọn được chữ thân danh. [16]

歳它外 𨑮 Tuổi đà ngoài tám mươi già,

平䏾馭戈 Thoắt thoắt xem bằng bóng ngựa qua.

梅泊冷㳙𣎃雪 Mai bạc lạnh, quen nhiều tháng tuyết,

𣸸𢬭氽畨 Cúc vàng thêm, đổi mấy phen hoa.

𢀭固分 恩主 Giàu có phận, là ơn chúa,

特 𠊛 吒 Được làm người, bởi đức cha.

庵舘𣈜 耒每 Am quán ngày nhàn rồi mọi việc,

油些自在黙油些 Dầu ta tự tại mặc dầu ta. [17]

㐌 𥁠功名 Già đã khỏi áng công danh,

自在 歐累典命 Tự tại nào âu lụy đến mình.

特趣圭油那 Nhàn được thú quê dầu bao nả,

𢪀 世事丙都爭 Nghĩ xem thế sự biếng đua tranh.

林湖船浽梅泊 Lâm hồ thuyền nổi hoa mai bạc,

隘 琴控 月青 Ải bắc cầm xang vừng nguyệt thanh.

埃𠳨 之𢝙女 Ai hỏi làm chi vui nữa,

䜹浪 事 Thưa rằng việc sự làm lành. [18]

鉢凭山 Một bầu một bát bẵng sơn tăng,

世事外𦖻丙吶䏻 Thế sự ngoài tai biếng nói năng.

女𨻫台信 Hoa nở luống hay tin gió,

潭清 𣼽𦝄 Đầm thanh còn thấy láng trăng.

埃塢椿 檜 Già ai ủ thông làm củi,

𠊛腰竹木𠅇 Trẻ người yêu trúc mọc măng.

裊固功名时固累 Nếu có công danh thì có lụy,

朱咍油固極朋空 Cho hay dầu có chẳng bằng chăng. [19]

𦓿 月挭煙霞 Cày mây cuốc nguyệt gánh yên hà,

𧵑 沛𧵑些 Nào của nào chăng phải của ta.

𣈘𥁠𦝄 䏾竹 Đêm áng trăng xem bóng trúc,

𣈗除𠺙信 Ngày chờ gió thổi tin hoa.

𧡊機盈滿朱咍渚 Thấy cơ doanh mãn cho hay chớ,

沛道中常𦟐固戈 Phải đạo trung thường mựa có qua.

酉𥙩聖経 Dẫu lấy thánh kinh nơi thửa học,

誓烝出䖏道蜍吒 Thề chưng xuất xử đạo thờ cha. [20] 裊鋭吏固頺 Nẻo nhuệ bao nhiêu lại có đồi,

𥈺機造化㐌強𤐝 Dòm cơ tạo hóa đã càng soi.

為名朱沛名 累 Vì danh, cho phải danh làm lụy,

特道时咍道固味 Được đạo, thì hay đạo có mùi.

𥁠功名 礼乃 Áng công danh, xem trễ nải,

尼名教𧡊𠸦𣡝 Nơi danh giáo, thấy khen vui.

𠄼湖固客青船 Năm hồ có khách thênh thuyền mọn,

除月店清戯䏾梅 Chờ nguyệt đêm thanh hé bóng mai. [21]

歳買 𨑮𠄩 Tuổi già mới tám mươi hai,

每𧵑仍仍𧡊㐌外 Mọi của nhưng nhưng thấy đã ngoài.

安分些 特趣 An phận ta nhàn được thú,

固用𠊛重 才 Có dùng người trọng làm tài.

𪀄呌洞时春闷 Chim kêu hoa động thời xuân muộn,

月泊店清興客 Nguyệt bạc đêm thanh hứng khách dài.

㤙主㐌 渚报答 Ơn chúa đã nhiều chưa báo đáp,

𢚸 更更𢖮坤柰 Lòng còn canh cánh ắt khôn nài. [22]

鐄梅 顛 Cội lọ vàng, mai lọ đen,

𨱽用它黙𧵑自然 Dài dòng đà mặc của tự nhiên.

𤐝𠅇竹䔲𩝎台𦧘 Soi măng trúc đắng thèm thay thịt,

拉 冷矯 Ráp áo sô to lạnh kẻo chiên,

伴固 油特趣 Bạn có cá tôm dầu được thú,

車馭 空 Cửa chăng xe ngựa bởi không quyền

𣈜𣈜洒 無事 Ngày ngày tiêu sái nhàn vô sự,

雖渚仙意乙仙 Tuy chửa là tiên ấy ắt tiên.

[23]

係禄朝官㐌固垠 Hễ lộc triều quan đã có ngần,

之特辱班囷 Làm chi tham được nhọc băn khoăn.

隘秦𡽫蜀塘嶢 Ải Tần non Thục đường nghèo hiểm,

孔廊顔道庫巾 Cửa Khổng làng Nhan đạo khó khăn.

𡳵 舖耒吏讀 Sách cũ ba pho, rỗi lại đọc,

𩚵鐄𠄩𩛷𩛜时咹 Cơm vàng hai bữa, đói thì ăn.

功名𡗶坦㤙 𢌌 Công danh trời đất ơn còn rộng,

𩂏𨔾調和矯詔 Che chở điều hòa kẻo chiếu chăn. [24]

疎曵性 Già thưa dại, tính lôi thôi,

沛羣説事𠁀 Lạ phải còn nên thốt sự đời.

嶢險羅欺為渃 Nghèo hiểm, là khi vì nước,

庫巾油命於𡗶 Khó khăn, dầu mệnh ở trời.

永退塘利坤𠫾杜 Vắng thối đường lợi khôn đi đỗ,

𢌌狹𢚸仁𢪀宜 Rộng hẹp lòng nhân mặc nghỉ ngơi.

汜下留侯辤漢祿 Dĩ hạ Lưu hầu từ Hán lộc,

𧣳城蓐隐赤松制 Góc thành náu ẩn Xích Tùng chơi. [25]

為名朱沛累隊畨 Vì danh cho phải lụy đòi phen,

分巾𢖮㐌㳙𥘋 Phận khó khăn ắt đã quen xưa

槾𠊛腰客重 Cửa mận người yêu nhiều khách trọng,

庵埃塢典翁 Am hoa ai ủ đến ông nhèn.

春撑坤吏𢚸強感 Xuân xanh khôn lại lòng càng cảm,

塘紫它戈 Đường tía đã qua bước ngại chen.

愚曵陳陳 性 Ngu dại trần trần là tính cũ,

黙油埃拱乙 顛 Mặc dầu ai cũng ắt chăng điên. [26] 𢖮 曾負朝官 Ắt chăng từng phụ lộc triều quan,

吏特𧗱闲養 Lại được về nhàn dưỡng tuổi tàn.

渃雪𤋾茶𠁑𤇮 Nước tuyết hâm trà dưới bếp,

㸃 案 Bút hoa điểm sách trên yên.

娘窻𣈜惜味香律 Nương song ngày tiếc mùi hương lọt,

浽𣈘謳䏾桂散 Nổi chén đêm âu bóng quế tan.

典准 𣡝准意 Đến chốn nào vui chốn ấy,

油些自在固埃嘆 Dầu ta tự tại có ai han. [27]

𠁀主特福情期 Ba đời chúa được phước tình cờ,

㤙渚曾報𩯀 Ơn nặng chưa từng báo tóc tơ.

六老埃 特趣 Lục lão kìa ai nhàn được thú,

四朋怒客 䜹 Tứ bằng nọ khách dấy làm thơ.

𠸟清𣱵它耒 Vui thanh vắng, đà rồi việc,

𣦆 買别機 Trải gian nan, mới biết cơ.

𠊛坤别特 Lành dữ lòng người khôn biết được,

顛泊渚蜍盧 Ruồng đen bạc, chớ thờ lơ. [28]

機腰𠢑𢬭吝調 Một cơ yêu nhọc đổi lần đều,

腰时𠢑闭 Yêu bao nhiêu thì nhọc bấy nhiêu.

沛𥁠功名累 Tham phải áng công danh lụy,

悶朱昆造化撩 Muốn cho con tạo hóa trêu.

圍洛社𠄼 客 Vui vầy Lạc xã năm ba khách,

另准南陽於 Lánh chốn Nam Dương ở một lều. [29]

𠊛 时些免固 Người dữ thì ta miễn có lành,

之都旦𠢑都爭 Làm chi đo đắn nhọc đua tranh.

王蝒因為𣱵 Cửa vương nhện nhăn vì vắng,

橽 𧋆意 腥 Thớt quyến ruồi ấy bởi tanh.

客春撑塲富貴 Nhiều khách xuân xanh trường phú quý,

氽𠊛頭泊會𦒿 Mấy người đầu bạc hội kỳ anh.

㐌外每 群約 Đã ngoài mọi việc chăng còn ước,

約 碎䝨主聖明 Ước một tôi hiền chúa thánh minh. [30]

庫巾買别𠊛君子 Khó khăn mới biết người quân tử,

時咍節夫 Nghèo hiểm thì hay tiết trượng phu,

每亊 羣黙 Mọi sự chăng còn mắc mưới,

買咍料䏾沛𢗼 Mới hay liệu bụng phải lo. [31]

渃𡽫 沛𧵑埃 Nước non nào phải của ai đâu,

公私拱黙油 Nhiều ít công tư cũng mặc dầu.

揚空 累 Khó chẳng dở dang, không chẳng lụy,

特 暴幅秩 謳 Được chăng bạo bức, mất chăng âu.

䧺𠊛𥙩才 重 Anh hùng người lấy tài làm trọng,

隠逸些咍趣固牟 Ẩn dật ta hay thú có mầu.

𡄎意埃扶漢鑊 Gẫm ấy ai phù Hán vạc,

桐江𢷀 勾 Đồng giang rũ một cần câu. [32]

𩯀㐌䜹 㐌 Tóc đã thưa, răng đã mòn,

㐌付黙妯昆 Việc nhà đã phó mặc dâu con.

盘碁局 圍竹 Bàn cờ, cuộc rượu, vầy hoa trúc,

抪𢶒芹勾准渃𡽫 Bó củi, cần câu, chốn nước non.

閒特趣 台包那 Nhàn được thú vui hay bao nả,

𩛷㙁𣷭渚唁 Bữa nhiều muối bể chứa tươi ngon.

𨑮時計春它闷 Chín mươi thì kể xuân đà muộn,

春意戈时春恪羣 Xuân ấy qua, thì xuân khác còn. [33]

𥙩 埃禁黙埃用 Lấy chăng ai cấm mặc ai dùng,

係𧵑自然意𧵑終 Hễ của tự nhiên ấy của chung.

𡽫渃固味𢚸客渚 Non nước có mùi lòng khách chứa,

竹梅 伴興䜹濃 Trúc mai làm bạn hứng thơ nồng.

准田園 油且 Chốn điền viên cũ dầu thong thả,

道圣䝨初𨻫祝蒙 Đạo thánh hiền xưa luống chốc mòng.

双曰渚浪㐌虎 Suông nhạt chớ rằng đã hổ,

典 时拱固春風 Đến đâu thì cũng có xuân phong. [34]

䐗易埃 釋迦 Chửa dễ ai là bụt Thích Ca,

每念人我忍时戈 Mọi niềm nhơn ngã nhẫn thì qua.

𢚸無事印渃 Lòng vô sự, trăng in nước,

𧵑倘来𠺙 Của thảng lai, gió thổi hoa.

耆客春撑欺 Kỳ khách xuân xanh khi trẻ,

氽𠊛頭泊歲 Mấy người đầu bạc tuổi già.

清 意𢖮 仙客 Thanh nhàn ấy ắt là tiên khách,

特趣些它固趣些 Được thú ta đà có thú ta. [35]

𧡊尼盈滿戾朱咍 Thấy nơi doanh mãn lệ cho thay,

特機牟買别咍 Xem được cơ mầu mới biết hay.

景固渃𡽫 特趣 Cảnh có nước non, nhàn được thú,

興為䜹 渚戈𣈗 Hứng vì thơ rượu chứa qua ngày.

共俳鷗鷺曾㳙𩈘 Cùng bầy âu lộ từng quen mặt,

𥁠功名吏扱 Khỏi áng công danh lại cắp tay.

𨑮 𢚸吝特 Ba bảy mươi nào lòng lẫn được,

𠊛渚固事珠眉 Làm người chớ có sự chau mày. [36]

𦹵春典拱歆 Cỏ hoa xuân đến cũng đầm hâm,

秋闷埃咍竹固 Thu muộn ai hay trúc có thơm.

𩝎女負羮 Thèm nỡ phụ canh cua ruốc,

冷㐌涓 塢笘 Lạnh đã quen đắp ổ rơm.

𧵑些 底𠄩舖 Của ta còn để hai pho sách,

㤙主庒 𩛷𩚵 Ơn chúa chăng quên một bữa cơm.

固課楼𡎥待月 Có thủa lên lầu ngồi đợi nguyệt,

命㕵吏 命堪 Một mình uống, lại một mình khem. [37]

極底𢖮 用 Chẳng nên để, ắt chẳng nên dùng,

吝矧𣈗戈𨻫辱功 Lẩn thẩn ngày qua luống nhọc công.

君子買咍尼出䖏 Quân tử mới hay nơi xuất xử,

夫供固志英䧺 Trượng phu cũng có chí anh hùng.

人才 重𠁀 Nhơn tài làm trọng đời nào khỏi,

天下 私意𧵑終 Thiên hạ chăng riêng ấy của chung.

景 援 𡽫渃 Cảnh cũ vẹn còn non nước cũ,

准 羅 准春風 Chốn nào là chẳng chốn xuân phong. [38]

性䜹曵 唉群刁 Tính thưa dại cũ hãy còn đeo,

裊特 時矯固 Nếu được nhàn thì kẻo có nghèo.

𣷷月船掑𠄩 𣖙 Bến nguyệt thuyền kề hai bãi mía,

庵 芹標 Am mây cửa khép một cần nêu.

𣋚卓邉𣷷 Cá tôm hôm chác nên kia bến,

𤒘𣈜謨買怒岧 Củi đuốc ngày mua mé nọ đèo.

客旦𠳨 䨇曰女 Khách đến hỏi nào suông nhạt nữa,

浪固 繓䜹撩 Rằng có một túi thơ treo. [39]

𠰘世黙吱 Dữ lành miệng thế mặc chê khen,

㐌时每事 Tuổi đã già thì mọi sự hèn.

可捐㤙主 Lộc nặng há quên ơn chúa nặng,

𢵯𢧚仍戾課功𢧚 Máy nên những lệ thủa công nên.

作朝官 咍𢚸 Tác triều quan cũ hay lòng ít,

伴士圭初合 㳙 Bạn sĩ quê xưa họp mặt quen.

荣辱 機𢘆拉𢬭 Vinh nhục một cơ hằng đắp đổi,

乙羅曾𧡊 𠄩畨 Ắt là từng thấy một hai phen. [40]

係𧵑自然固𠃝 Hễ của tự nhiên có ít nhiều,

庫造化拱支調 Một kho tạo hóa cũng chia đều.

香客欺用 Hương đầy tiệc khách, hoa khi rụng,

興汜園春課呌 Hứng dẫy vườn xuân, chim thuở kêu.

案 拱拈 Án cũ, cũng chêm ba quyển sách,

窻䜹宜𢪀 昆 Song thưa, ngơi nghỉ một con lều.

𡽫撑渃碧初羅限 Non xanh nước biếc xưa là hẹn,

𡄎𢪀隊欺渚闭 Gẫm nghĩ đòi khi chửa bấy nhiêu. [41]

式𧻭𢬣 渚 Thức dậy tay còn sách chửa buông,

客 𠶀𠳨事拋嵩 Khách nào thăm hỏi sự phao tuông.

𤇮 𤐚㐌𤉚𥭶竹 Bếp già hâm đã sôi măng trúc,

埌𦹯𦓿催捤紇 Nương cỏ cày thôi vãi hạt bông.

永馭車空橘 Cửa vắng ngựa xe không quít díu,

𩚵𩛂 矯𩝎𠽅 Cơm no cá tôm kẻo thèm thuồng.

山僧𠰉客吹𠊛闭 Sơn tăng giễu khách xui người bấy,

初月 㐌𢶢鍾 Sơ nguyệt kình kình đã gióng chuông. [42]

罵吱𠊛𥐆些 Mựa chê người vắn cậy ta dài,

油釼油欣埃黙埃 Dầu kém dầu hơn ai mặc ai.

味怒固裴空固𠮾 Mùi nọ có bùi không có ngọt,

式迡𧺀吏迡派 Thức kia chầy thắm lại chầy phai.

油咍分買安隊分 Dù hay phận mảy an đòi phận,

唒固才欣渚 才 Dẫu có tài hơn chớ cậy tài.

君子吟咍尼出 Quân tử ngẫm hay nơi xuất xử,

𢖮羅坤𣍊奇和𠄩 Ắt là khôn hết cả hòa hai. [43]

仍仍每事阁边外 Nhưng nhưng mọi sự gác bên ngoài,

油特油輸埃黙埃 Dầu được dầu thua ai mặc ai.

味世间漫溂 Mùi thế gian, nhiều mặn lạt,

塘名利固蔠荄 Đường danh lợi, có chông gai.

氽𠊛富貴台安分 Mấy người phú quý hay an phận,

係几英䧺仍才 Hễ kẻ anh hùng những cậy tài.

油𧡊後生时易𢜝 Dầu thấy hậu sinh thì dễ sợ,

𧤁極木木欣𦖻 Sừng kia chẳng mọc, mọc hơn tai. [44]

是非極 黙吱𠸦 Thị phi chẳng quản mặc chê khen,

愚曵陳陳性㐌㳙 Ngu dại trần trần tính đã quen.

景 田園尋准 Cánh cũ điền viên tìm chốn cũ,

客 山野養身 Khách nhàn sơn dã dưỡng thân nhàn.

椿塘竹𢚸恒勉 Nhà thông đường trúc lòng hằng mến,

槾 桃碍 Cửa mận tường đào bước ngại chen.

世事循環台拉𢬭 Thế sự tuần hoàn hay đắp đổi,

曾 輸特 𠄩畨 Từng xem thua được một hai phen. [45]

春葉𩙌迻琴 Cửa xuân rợp gió đưa cầm,

味細咍課䏾淹 Mùi tới hay thủa bóng im.

𡗶 印䏾兎 Mặt trời vàng, còn in bóng thở,

頭𡽫泊㐌𢴑𣘃 Đầu non bạc, đã tắt cây chim.

有情羅景它共限 Hữu tình là cảnh đà cùng hẹn,

無事羅仙路沛尋 Vô sự là tiên lọ phải tìm.

伴 耆英春合 Bạn cũ kỳ anh xuân họp mặt,

𢚸𢜠沛沛珥平惏 Lòng mừng phơi phới nhẹ bằng lăm. [46]

固 时固𧵑𠊛朱 Có quyền thì có của người cho,

𡘮本之𠱋和旦都 Mất vốn chi ru hòa đắn đo.

堈𦧘漫裴𧋆典杜 Gang thịt mặn bùi ruồi đến đỗ,

鉢䔲蜆兜𨁏 Bát bồ hòn đắng kiến đâu bò.

𠊛侯下 君子 Người nhiều hầu hạ nên quân tử,

些 村真拱夫 Ta ít thon chon cũng trượng phu.

恄世间情浪淡泊 Ghét thế gian tình rằng đạm bạc,

埃曽渃 掛 糊 Ai từng nước lã quấy nên hồ. [47]

时黙固柰 Khó thì mặc khó, có nài bao,

強強志 Càng khó bao, càng chí anh hào.

大地 南岳跬 Đại địa đắp, Nam nhạc khỏe,

九霄審 晨髙 Cửu tiêu thẳm, Bắc thần cao.

𥙩欺廕蒲欺冷 Lấy khi đầm ấm bù khi lạnh,

渚課枯𠸦固課𩆋 Chớ thủa khô khan có thủa dào.

裊蘇秦春課 Kìa nếu Tô Tần xoan thủa trước,

渚㧅相印固埃嘲 Chưa đeo tướng ấn có ai chào. [48]

路羅城市路林泉 Lọ là thành thị, lọ lâm tuyền,

特趣时欣勉分 Được thú thì hơn, miễn phận nhàn.

俸不才 伴 Vụng, bất tài nên kém bạn,

無事意 仙 Già, vô sự ấy là tiên.

圖書 𧵑 Đồ thư một quyển nhà làm của,

風月𠄼湖客浽船 Phong nguyệt năm hồ khách nối thuyền.

忍吱 油𠰘世機 Nhẫn chê khen dầu miệng thế,

牟造化黙自然 Cơ mầu tạo hóa mặc tự nhiên. [49]

𢀭𠊛合𠊛散 Giàu người họp, khó người tan,

𠺙意恒例事世间 Thói ấy hằng lề sự thế gian.

本性 㳙皮淡泊 Vốn tính chẳng quen bề đạm bạc,

固身時渚千萬 Có thân thì chớ thiên vàn.

固𧵑消干渃 Chăng có của nhà tiêu cơn nước,

𠊛矣浪些体官 Người hãy rằng ta khó thấy quan.

㗂 Mảng tiếng dữ lành bao đắp,

黙埃吱免黙埃 Mặc ai chê miễn mặc ai đàn. [50]

倘莽 制 免安 Thảng mảng nhàn chơi sách miễn an,

認 景物恪凡間 Nhìn xem cảnh vật khác phàm gian.

拂披𢯦芹竹 Phất phơ gió lay cần trúc,

咱説湄𢯰 蘭 Thính thót mưa lọt cửa lan.

𨢇祝金盃味買醒 Rượu chuốc kim bôi mùi mới tỉnh,

香燒石 渚 Hương thiêu thạch đỉnh khói chưa tàn.

句清讀戈𣈜𣎃 Câu thanh nhàn đọc qua ngày tháng,

㥘 朱俗客嘆 Khép cửa nào cho tục khách han. [51]

𡄎𢪀山林免市朝 Gẫm nghĩ sơn lâm miễn thị triều,

兜 庒坦唐 Nào đâu là chẳng đất Đường Nghiêu.

𠊛富貴𠊛恒重 Người tham phú quý người hằng trọng,

些特清 些舍腰 Ta được thanh nhàn ta xá yêu.

双曰矣 𠄩 橘 Song nhựt hãy còn hai rặng quít,

室家 歇 根 Thất gia chẳng hết một căn lều.

免羅洒戈𣈗𣎃 Miễn là tiêu sái qua ngày tháng,

固咹闭 Lộc có bao nhiêu ăn bấy nhiêu. [52]

𠊛 觸𠢑都唏 Làm người chen chúc nhọc đua hơi,

恪人生於制 Chẳng khác nhân sinh ở gửi chơi,

梭日月迻探 Thoi nhật nguyệt đưa thấm thoắt,

𥁠繁花呵𤁕渄 Áng phồn hoa khá lạt phai. [53]

𠊛辰特性自然 Làm người thìn được tính tự nhiên,

曵突認 固分安 Dại dột nhìn xem có phận yên.

智才油奴午 Khoe trí khoe tài dầu nó ngõ,

吱愚吱曵免些䝨 Chê ngu chê dại miễn ta hiền.

腰當 𦖻群 Yêu đương trước tai còn mảng,

坤窖 𠰘渚傳 Khôn khéo nay miệng chửa truyền.

油𧡊埃嘆时勒古 Dù thấy ai han thì lắc cổ,

𡨸浪無亊小神仙 Chữ rằng vô sự tiểu thần tiên. [54]

渃吹渃虐浽隊潮 Nước xuôi nước ngược nối đòi triều,

船客制秋挌沛招 Thuyền khách chơi thu gác bái chèo.

𥯍托䏧揚課興 Mui thác trăng dương thuở hứng,

船固𩙌黙干漂 Thuyền có gió mặc cơn phiêu.

丕丕頭泊翁鈎 Phơ phơ đầu bạc ông câu cá,

了了𣳔撑 猫 Lẻo lẻo dòng xanh con mắt mèo.

鷗䳱共些如固意 Âu vụ cùng ta như có ý,

典兜时共𧵑𠫾 Đến đâu thì cũng của đi theo. [55]

笘自然 根 Chòm tự nhiên lều một căn,

撅空汰汰𣻃紅塵 Quét không thảy thảy bụi hồng trần.

𠦳行柑橘𡥵隊 Ngàn hàng cam quít con đòi cũ,

氽𥒥漁樵蔀伴親 Mấy đá ngư tiều bậu bạn thân.

𧡊月𡃋时計𣎃 Thấy trăng tròn thì kể tháng,

認 買咍春 Nhìn hoa nở mới hay xuân.

治咹㕵安隊分 Trì nhàn ăn uống yên đòi phận,

世事 咍𧪣晉秦 Thế sự nào hay chưng/bọn Tấn Tần. [56]

係几 官㐌固縁 Hễ kẻ làm quan đã có duyên,

細蹆黙𧵑分自然 Tới lui mặc của phận tự nhiên.

身初香 羣約 Thân xưa hương lửa chăng còn ước,

志 功名㐌菲願 Chí cũ công danh đã phỉ nguyền.

麻𢀨意謳 福 Trẻ mà sang ấy âu là phước,

麻 時論意仙 Già mà nhàn thì lọn ấy tiên.

朱𧗱朱於油㤙主 Cho về cho ở dầu ơn chúa,

碍𢷆𥁠 Ngại bước chân chen áng cửa quyền. [57]

時𠄩坎坦 蜂 Ruộng thì hai khảm đất con ong,

伵些共矯謾蒙 Thầy tớ ta cùng kẻo mượn mong.

時固求𠊛 易 Thời có cầu người nên dẽ mặt,

名雖浪免安𢚸 Danh tuy rằng khó miễn an lòng.

秋掩 竹紅雲撫 Thu êm cửa trúc hồng vân phủ,

春淨塘紫錦丰 Xuân tịnh đường hoa tử cấm phong.

侯 𧵑之 設客 Hầu lấy của chi mà thết khách,

揰𦷰𦷰買銅銅 Ao trồng bệu bệu mấy đòng đòng. [58]

淎窖 埃 固 Vụng khéo nào ai chẳng có nghề,

巾沛累典妻兒 Khó khăn phải lụy đến thê nhi.

特時親戚 真典 Được thời thân thích chen chân đến,

失 鄉闾請𩈘𠫾 Thất thế hương lư thỉnh mặt đi.

橽固醒𧋆杜典 Thớt có tanh tao ruồi đỗ đến,

堈空𦟐蜆𥙳之 Gang không mật mỡ kiến bò chi.

世 仍重𠊛𧵑 Thế nay những trọng người nhiều của,

浪典𢬣空埃几為 Rằng đến tay không ai kẻ vì. [59]

𡗶本𢚸私 拙 Trời vốn lòng riêng chẳng chút đâu,

埃羅 隊頭 Nào ai là chẳng đội trên đầu.

篭 洞雲烟隔 Lồng cửa động vân yên cách,

𤋵𢚸丹日月偷 Dãi lòng son nhựt nguyệt thâu.

𪀄𧡊𡽫髙𪀄典杜 Chim thấy non cao chim đến đỗ,

撅咍秋典撅強收 Quạt hay thu đến quạt càng thâu.

外𠄼𨑮歳身自在 Ngoài năm mươi tuổi thân tự tại,

乙㐌論明渃 Ắt đã tròn bằng nước một bầu. [60]

易 之闭羅 Khinh dễ làm chi khó bấy là,

舍 命些 Dữ lành sá bởi một mình ta.

身油㐌咍修福 Giác thân dầu đã hay tu phước,

剃髮朱 沛出家 Thế phát cho nên phải xuất gia.

油闷益𡥵添益𡥙 Dầu muốn ích con thêm ích cháu,

渚㳙蜍主勉蜍吒 Chớ quên thờ chúa miễn thờ cha.

之了到和朱辱 Làm chi lẽo đẽo hòa cho nhọc,

求釋迦 底 Cầu Thích Ca nào, để Bụt nhà. [61]

泊 本固分 Vàng bạc nào nhà vốn có phân,

冷台𩚵𩛷特𩛂咹 Lành thay cơm bữa được no ăn.

冷課冬恒洳𤇮 Lạnh thủa đông hằng nhờ bếp,

燶務夏矯㙮 Nóng mùa hè kẻo đắp chăn.

㤙𡗶羣固闭女 Ơn trời còn có bấy nhiêu nữa,

𩂏𨔾 停几巾 Che chở chăng đừng kẻ khó khăn. [62]

烝 祸福𢖮𠊛咍 Chưng trong họa phước ít người hay,

衰盛恒例拉台 Suy thịnh hằng lề đắp đổi thay.

韓信 功时哿 Hàn Tín nên công thì cả mặt,

塞翁失馬可珠眉 Tái Ông thất mã há chau mày.

蜆托 堈裴𠮾 Kiến thác bởi gang bùi ngọt,

𧋆戈為鉢䔲荄 Ruồi qua vì bát đắng cay.

本𡗶分㐌固性 Vốn trời phân đã có tính,

真时咍𦑃咍𠖤 Chân thì hay bước, cánh hay bay. [63]

𢀭𢀨𠊛典招 Giàu sang người đến đăm chiêu,

貧賎埃几重腰 Bần tiện ai kẻ trọng yêu.

𧵑 廊 貴價 Của khỏi làng nhà nên quý giá,

𠊛離圭福𥙩 標 Người lìa quê phước lấy làm xiêu/phiêu. 餒昆買别𢚸吒媄 Nuôi con mới biết lòng cha mẹ,

裊乱时傷𠁀舜 Nẻo loạn thì thương đời Thuấn Nghiêu.

及語欺 油数命 Gặp ngỡ khi nào dầu số mệnh,

之都旦損功料 Làm chi đo đắn tốn công liều. [64]

几洳㤙固几𢀭 Kẻ khó nhờ ơn có kẻ giàu,

之都旦𡘮𢚸 Làm chi đo đắn mất lòng nhau.

𠊛欣些舌时油丕 Người hơn ta thiệt thì dầu vậy,

帝𣦛低縋 坦 Đấy thẳng đây dùi chẳng đứt đâu.

怒渚牢謳㐌旦 Dại nọ chưa sao âu đã đến,

坤時説 吏𠰷𨍦 Khôn thì thốt trước lại lo sau.

世间係事 共 Thế gian hễ sự lành cùng dữ,

油𧡊埃嘆矣勒頭 Dầu thấy ai han hãy lắc đầu. [65]

𠊛咍 和咍𠄩. Làm người hay một họa hay hai,

渚浪欣渚才 Chớ cậy rằng hơn chớ cậy tài.

節朱𥑃朋𨫊𥒥 Trực tiết cho bền bằng sắt đá,

𠫾塘吟别准蔠荄 Đi đường ngẫm biết chốn chông gai.

扵世哿腰羅𧵑哿 Ở thế cả yêu là của cả,

堆 埃易之埃 Đôi co ai dễ kém chi ai.

𠰘𠊛似宻味強𠮾 Miệng người tựa mật mùi càng ngọt,

道聖朋䋦矣 Đạo thánh bằng tơ mối hãy dài. [66]

油智油愚生沛时 Dầu trí dầu ngu sinh phải thì,

意羅哿福等男兒 Ấy là cả phước đấng nam nhi.

𩛂𢚸 𦛋𠁀 舜 No lòng ấm cật đời Nghiêu Thuấn,

博𦣰霜課晋隋 Gối mác nằm sương thủa Tấn Tùy.

客於桃髙氽 Khách ở vườn đào cao mấy trượng,

𠊛刁態恪劄強皮 Người đeo thói khác tráp càng bì. [67]

氽几英䧺語㐌頑. Mấy kẻ anh hùng ngỡ đã ngoan,

饒塘 衝乾 Bao nhiêu đường hiểm một xông càn.

亭咍覩朱𠊛木 Đành hay vàng đổ cho người móc,

易别銭卓干 Dễ biết tiền dày chác bẫy gan.

宻𠮾𧋆𠓨𧋆𣿇 Mật ngọt ruồi vào ruồi nhẵm đuối,

媒典樊 Mồi thơm cá đến cá phàn nàn.

漢家三傑 意 Hán gia tam kiệt trong ba ấy,

埃 咍 埃窖 Ai chẳng hay toan ai khéo toan. [68]

免固身𢀭路約 . Miễn có thân giàu lọ ước ao,

倍之吱劄倍 髙 Vội chi chê thấp vội trông cao.

𠊚君子怒腰名節 Người quân tử nọ yêu danh tiết,

鳯凰惜羽毛 Chim phượng hoàng kia tiếc vũ mao.

吟𡃛𠄼鋪史 Ngâm ngợi năm pho kinh sử,

習情卷畧 Tập tành ba quyển lược thao.

𧏵𤍌停飭徐春煖 Rồng thiêng dành sức chờ xuân noãn,

𧿆踤畨之螠𧡊 Nhảy nhót phen chi ếch thấy dào. [69] 𥙩欺酉劄欺寒. Lấy khi dậu chắp / tráp khi hàn,

運轉它𩛂事世間 Vận chuyển đà no sự thế gian.

裊 小人君子𩛜 Nếu chẳng tiểu nhân quân tử đói,

係空君子小人乱 Hễ không quân tử tiểu nhân loàn.

𠊛 侯下 清貴 Người nhiều hầu hạ nên thanh quý,

些 村真倚賤 Ta ít thon chon ỷ tiện nhàn.

𡨺道孝忠羅𧵑哿 Giữ đạo hiếu trung là của cả,

免 𣈜𣎃分些安 Miễn qua ngày tháng phận ta an. [70] 𧵆 時墨時顛 Gần son thì đỏ mực thì đen,

𤍎别𢘾㤙課䏾畑 Rạng biết nhờ ơn thủa bóng đèn.

咹㕵免跷尼法則 Ăn uống miễn theo nơi phép tắc,

細𨆢朱别 Tới lui cho biết lẽ kinh quyền.

𢧚黙世𠊛 Chẳng nên mặc thế người lành dữ,

呂油埃𠑉泊顛 Tráo trở dầu ai thói bạc đen .

於世固坤时固 Ở thế có khôn thì có khó,

浪無事小神仙 Chữ rằng vô sự tiểu thần tiên. [71]

畨説𨻫云云 Nhiều phen thốt luống vân vân,

湏念 防几不仁 Tua niệm quan phòng kẻ bất nhân.

撻固醒蚤𧋆𥈺𠰘 Thớt có tanh tao ruồi dòm miếng,

堈空𦟐蜆身 Gang không mật mỡ kiến đam thân.

䝨裊割时𤴬 Ruột hèn nếu cắt thì đau ruột,

真踏洳 女感真 Chân đạp nhơ nào nỡ gớm chân.

可𠊚信时免忌 Chăng khá người tin thì miễn cậy,

親时本 鄉鄰 Chăng thân thì vốn nghĩa hương lân. [72]

𡨹𠰘朱咍丙吶䏻 Giữ miệng cho hay biếng nói năng,

辰𢚸𣋚矣康康 Thìn lòng hôm sớm hãy khăng khăng.

掙坤乙固皮 𢠯 Tranh khôn ắt có bề lo lắng,

𠺥曵 之吶説升 Chịu dại làm chi nói thoát thăng.

𦖻 Mắng lắng dữ lành tai quản đắp,

𧡊𠳒欣舌𩈘平 Thấy lời hơn thiệt mặt bằng chăng,

𥦗軒午 𡎥 Song hiên ngỏ cửa ngồi xem sách,

自在𣈗戈料几平 Tự tại ngày qua liệu kẻ bằng [73]

笘自然 丐𦼔 Chòm tự nhiên một cái lều,

戈𣈗𣎃路 Qua ngày tháng lọ là nhiều.

捲台箒撅 Gió cuốn rèm thay chổi quét,

掑 矯畑撩 Trăng kề cửa kẻo đèn treo.

𩚵咹 共㙁 Cơm ăn chẳng quản rau cùng muối,

黙泥之錦絩 Áo mặc nài chi gấm thêu.

𢭸 核𡎢烘𠖾 Tựa cội cây ngồi hóng mát,

條 些唉 條 Đìu hiu ta hãy một đìu hiu. [74]

銭財羅数𧵑流通 Tiền tài là số của lưu thông,

扱㨥 之朱𠢑𢚸 Cắp nắp làm chi cho mệt lòng.

𧵑石崇 𧵑意 Của Thạch Sùng nào của ấy,

名巢父𧯶名空 Danh Sào Phủ há danh không.

義㳙可渚𢚸揚氏 Nghĩa quên khá chớ lòng Dương thị,

湼泊恒胣沛公 Nết bạc hằng thìn dạ Bái công.

𠰘底名羅亊益 Miệng để danh truyền là sự ích,

羣时 意如空 Còn thì muôn sự ấy như không. [75]

𧵑終本𧵑 𡗶坦 Của chung vốn của trong trời đất,

機牟買别浪實 Cơ mầu mới biết rằng thật.

泊羅𧵑渚消用 Bạc vàng là của chứa tiêu dùng,

城市本印伶逹 Thành thị vốn in đành rành đặt.

𠄼帝䝨績美髙 Năm đế hiền nhương tích mỹ cao,

王昆䋦謀𠍵日 Ba vương con mối mưu dường nhặt.

咍 事𧵑調終 Đành hay muôn sự của đều chung,

旗典𢬣埃埃買拂 Cờ đến tay ai ai mới phất. [76]

𥁠功名舍扱𢬣 Áng công danh xá cắp tay,

畨㐌 㗂灾 Nhiều phen đã khỏi tiếng tai bay.

梅泊為 Hoa mai bạc vì trăng tỏ,

䏾竹䜹 𩙌 Bóng trúc thưa bởi gió lay.

憂爱 㳙念 Ưu ái chẳng quên niềm trước,

是绯𠰳吶亊 Thị phi biếng nói sự nay.

㐌曾𣦆山河 Đã từng trải sơn hà hết,

塘世尼險旭咍 Đường thế nhiều nơi hiểm hóc thay. [77]

世间変改淎𢧚洡 Thế gian biến cải vũng nên doi,

漫𤁕洙 輦𠮾裴 Mặn lạt chua cay lẫn ngọt bùi.

羣泊羣銭羣弟子 Còn bạc còn tiền còn đệ tử,

歇𩚵歇 歇翁碎 Hết cơm hết rượu hết ông tôi.

初 調重𠊛实 Xưa nay đều trọng người chân thật,

埃乃 扵几待盃 Ai nấy nào ưa kẻ đãi bôi.

扵世買台𠊛泊悪 Ở thế mới hay người bạc ác,

𢀭时尋旦尋𨙝 Giàu thì tìm đến khó tìm lui. [78]

扵世爭 夫 Ở thế đừng tranh đấng trượng phu,

之朱固亊堆孤 Làm chi cho có sự đôi co.

低低坤 忍 Đây cậy đây khôn đây chẳng nhịn,

帝浪帝沛帝空輸 Đấy rằng đấy phải đấy không thua.

怒罵羣都旦𧉻 Ác nọ mựa còn đo đắn bạng,

𧐖侯易之 Lươn kia hầu dễ kém chi cò.

浪人以和為貴 Chữ rằng nhân dĩ hòa vi quý,

亊时欣矯沛 Vô sự thì hơn kẻo phải lo. [79]

埋 抅 Một mai một cuốc một cần câu,

疎矧油埃 趣 Thơ thẩn dầu ai vui thú nào

些曵些尋尼𣱵尾 Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ,

𠊛坤𠊛典准唠哰 Người khôn người đến chốn lao xao,

秋咹𠅇竹冬咹稼 Thu ăn măng trúc đông ăn giá,

春沁湖蓮夏沁 Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao.

旦檜核些仕㕵 Rượu đến cội cây ta sẽ uống,

𥚆 富貴似占 Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao. [80]

𠁀尼仁 似鐄𨑮 Đời nay nhân nghĩa tựa vàng mười,

固𧵑时欣每𠳒 Có của thì hơn hết mọi lời.

典𢬣空 説𠳨 Trước đến tay không nào thốt hỏi,

𨍦挭吏𣡝唭 Sau vào gánh nặng lại vui cười.

英英注注𢜏虚海 Anh anh chú chú mừng hơ hải,

茶茶設左哉 Rượu rượu chè chè thết tả tơi.

𠊛𧵑 斤些此弋 Người của lấy cân ta thử nhắc,

買台浪𧵑欣𠊛 Mới hay rằng của nặng hơn người. [81]

窖捻羣坤 Tay kia khéo nắm còn khôn mở,

𠰘怒咍唭固六呼 Miệng nọ hay cười có lúc ho,

固課特时 𢬭𤝞 Có thuở được thời mèo đuổi chuột,

典欺失 蜆他𤙭 Đến khi thất thế kiến tha bò. [82]

楔珠過𨍦𢧚擁 Khế kia chua quá sau nên ủng

怒佳買固香 Lan nọ thơm dai mới có hương

咹𠃣𠋣欣 𠋣舌 Ăn ít ỷ hơn hờn ỷ thiệt

坤时𠊛𢘽曵时傷 Khôn thì người dái, dại thì thương

保𠊛於世 Nhắn bảo bao nhiêu người ở thế

坤 渚央央 Chẳng khôn đành dở chớ ương ương [83]

𢄂合时𠊛典 揚 Chợ họp thì người đến dở dang,

腰麝為固味香 Yêu xạ vì có mùi hương.

扵𠮾时欣 𠊛重 Ở ngọt thì hơn nhiều người trọng,

過珠𦋦擁固埃恾 Quá chua ra ủng có ai màng.

於固德 欣扵 Ở có đức lành hơn ở dữ,

腰饒 㐌 道常 Yêu nhau chẳng đã một đạo trường. [84]

羣 𢚸付准 Còn có một tấm lòng phó chốn trăng,

和羅青 𠃣 Họa là thanh tỏ ít nào chăng.

𤍇燶渚𠃩味金石 Nấu nung chưa chín mùi kim thạch,

𠳚吸 衝幅剡滕 Gửi gắp nào xong bức Diệm đằng.

别固梅盈嶺 Chẳng biết có mai duềnh Dũ lĩnh,

咍 竹渄江陵 Hay là một trúc bãi Giang lăng,

渚之易攺金易 Chớ chi dịch cải kim dịch,

女底朱埃亊不平 Nỡ để cho ai sự bất bằng. [85]

𠊛𠀧𨅸𧵑𠀧𩔗 Người ba đấng, của ba loài,

坤别朝浽瀋派 Khôn biết chiều hoa nỗi thẳm phai.

玊羣除𠊛貴價 Tiệc ngọc còn chờ người quý giá,

鍐 矣待客髙才 Mâm son hãy đợi khách cao tài.

𡗶女底𢬣凡捽 Gươm trời nỡ để tay phàm tuốt,

鈽月之朱𠀲毒䤵 Búa nguyệt chi cho đứa độc mài.

㤙 烈𤐝瀋瀋 Ơn nghiêm liếc soi thăm thẳm,

鐄𨑮等價路撩埃 Vàng mười đứng giá lọ trêu ai. [86]

𡗶生𡗶𢖮㐌停分 Trời sinh trời ắt đã dành phần,

湏矣朱䝨胣固仁 Tua hãy cho hiền dạ có nhân.

渚怨身身買弭 Khó chớ oán thân thân mới nhẹ,

𢀭 腰強𧵆 Giàu mà yêu chúng chúng càng gần.

暴兇㐱㐌 𥓄𥒥 Bạo hung chỉn đã gươm mài đá,

福德停咍𦹵淡春 Phước đức đành hay cỏ đượm xuân.

渚固害人麻益己 Chớ có hại nhân mà ích kỷ,

𠊛坤特灵神 Dấu người khôn dấu được linh thần. [87]

窖双吏哿消 Khéo kiệm song le lại cả tiêu

朱𢧚𧵑𢖮 时 Cho nên của ít nghĩa thì nhiều

為 咍客待 Nghĩa nhiều vì bởi hay khách đợi

𧵑𠃣因令丙㩫抬 Của ít nhưng lành biếng dắt đài

本性 㳙曽冉日 Vốn tính chẳng quen từng nhiệm nhặt,

𢪀命㐌𣦆亊嗔超 Nghĩ mình đã trải sự săn siu,

𦊚務調享天然 Bốn mùa đều hưởng thiên nhiên lộc,

且𡎥制𡎝舜堯 Thong thả ngồi chơi cõi Thuấn Nghiêu [88]

吶羕吏吶浪时 Nói nên dường lại nói rằng thì,

𢀨重𢀭腰 為 Sang trọng giàu yêu khó chẳng vì.

蘃結螉典杜 Nhị hết hoa thơm ong đến đỗ,

𦟐裴蜜𠮾蜆 𠫾 Mỡ bùi mật ngọt kiến nào đi.

青 𧵑固青 闭 Thanh tao của có thanh tao bấy,

到 空到 之 Náo nức tay không náo nức chi.

黙黙埋欺及 Mặc rủi mặc may khi gặp dịp,

之丙麻之 Khen chê chi phỉnh gạt mà chi. [89]

納命 戯准嗃 Nép mình qua hé chốn xôn xao,

亊边𦖻𩙌𠺙嗃 Mấy sự bên tai gió thổi khào.

竹撫𢬣唭曲隙 Cửa trúc vỗ tay cười khúc khích,

軒梅吻𨅸喝嘵嗷 Hiên mai vắt đứng hát nghêu ngao.

𢗼離㐌丕时油丕 Lo le đã vậy thì dầu vậy,

物詠 詫 Vặt vãnh màng bao sá quản bao.

忠𠄩 意 Chẳng hết trung cần hai chữ ấy,

洳恩坦𢌌𡗶髙 Nhờ ơn đất rộng cậy trời cao. [90] 𢀭黙分 皮 Giàu mặc phận khó đâu bì,

度清閒哿一二 Đọ thanh nhàn cả nhất nhì.

𠶓𠾷句詩 斫 Vếu váo câu thơ cũ rích,

唏呵 興 Khề khà chén rượu hăng sì.

清𩙌沫羅相𧥾 Trăng thanh gió mát là tương thức,

碧𡽫青意故知 Nước biếc non xanh ấy cố tri,

亊世堆油亊世 Sự thế đôi co dầu sự thế,

空汰汰 兮之 Giũ không thảy thảy chẳng hề chi. [91]

蕭洒自然𢖮弭命 Tiêu sái tự nhiên ắt nhẹ mình,

𥘾 哿𥁠功名 Nài bao quyền cả áng công danh.

無心約固𦎛𤐝泊 Vô tâm ước có gương soi bạc,

得趣庫沫清 Đắc thú kho đầy gió mát thanh.

𥘷油别機造化 Trẻ dù biết cơ tạo hóa,

路服𧆄長生 Già lọ phục thuốc trường sinh. [Dưỡng nhàn miễn được qua ngày tháng,

Non nước còn ghe chốn hữu tình.]

[92]

𢀭咍㐱分命 Giàu khó đành hay chỉn phận mình,

氽塘 丙都爭 Mấy đường gai góc biếng đua tranh.

𩚵咹極 味奢泊 Cơm ăn chẳng quản mùi xa bạc,

黙泥之 Áo mặc nề chi tấm rách lành.

檜蒙𠊛隠逸 Đạp cối mong nhiều người ẩn dật,

絆𢚸吏想𥁠功名 Bận lòng lại tưởng áng công danh.

朱赧那工賤 Cho nên nấn ná cuông lều tiện,

因沬𡎥 課太平 Nhân muội ngồi xem thủa thái bình. [93]

買台富貴 时運 Mới hay phú quý bởi thời vần,

湏念昻藏趣养身 Tua niệm ngang tàng thú dưỡng thân.

興意𠰘吟句國語 Hứng ý miệng ngâm câu quốc ngữ,

解煩𢬣祝瓊春 Giải phiền tay chuốc chén quỳnh xuân.

塘 嘲客𩈘𥆾𩈘 Đường hoa chào khách mặt nhìn mặt,

午杏迻𠊛真碍真 Ngõ hạnh đưa người chân ngại chân.

唒固埃嘆时仕 Dầu có ai han thì sẽ nhủ,

太平天子太平民 Thái bình thiên tử thái bình dân. [94]

道 䝨台免庫巾 Đạo đức hiền hay miễn khó khăn,

门准意丙村真 Quyền môn chốn ấy biếng thon chon.

風月茶 Rượu phong nguyệt, trà ba chén,

趣清 垠 Thú thanh nhàn lều một căn.

抉 除客典 Quét cửa Nho chờ khách đến,

種核 抵 咹 Trồng cây đức để con ăn.

特輸富貴油天命 Được thua phú quý dầu thiên mệnh,

之朱𠢑因 Chen chúc làm chi cho nhọc nhằn. [95]

強典𢜏 𩈘空 Càng đến mừng nhiều một mặt không,

时 固𢖮 通 Nhiều thì chăng có ít chăng thông.

㹯狔矣待蓮棱 Hươu nai hãy đợi trên rừng bắc,

䱛羣除波東 Đù vược còn chờ dưới bể đông.

南策 濃羣漫骨 Nam sách rượu nồng còn mượn cốt,

西真橘𠮾買 Tây chân quít ngọt mới đâm bông.

立待双羣闷 Chẳng mong rắp đãi song còn muốn,

丕典𢜏饒 𩈘空 Vậy đến mừng nhau một mặt không. [96] (Thủ vĩ ngâm)

為 為𠰳吶䏻 Chữ vị là vì biếng nói năng,

𧯶浪 别亊𢧚庄 Há rằng chẳng biết sự nên chăng.

啫吏惜味𡙡𠮾 Giã rau lại tiếc mùi canh ngọt,

唸螠羣𠽄固種𠅇 Nếm ếch còn thăm có giống măng.

𢴩 群除戈𪖫奴 Vuốt mặt còn chừa qua mũi nọ,

捽𦀊吏動棱 Rút dây lại nể động rừng chăng.

油埃議論調𡅐 Dù ai nghị luận điều lành dữ,

為 為𠰳吶䏻 Chữ vị là vì biếng nói năng. [97]

黙吱𠲥黙腰當 Mặc chê rẻ mặc yêu đương,

無亊时欣女玉 Vô sự thì hơn nữa ngọc vàng.

秋月𠓇通此 Thu nguyệt rạng soi thông tử phủ,

春 都 𠒦風光 Xuân hoa đua nở rỡ phong quang,

曲文疎讀𠁀 舜 Khúc văn thơ đọc đời Nghiêu Thuấn.

福太平洳主禹湯 Phước thái bình nhờ chúa Vũ Thang,

些特清 𠊛富貴 Ta được thanh nhàn người phú quý,

易盤埃特哿𠄩塘 Dễ bàn ai được cả hai đường. [98]

𢀭 姉 㛪 Giàu làm chị, khó làm em,

𢀭渚驕矜渚嫌 Giàu chớ kiêu căng, khó chớ hiềm.

别敬𨕭𨕭 Dưới biết kính trên, trên dấu dưới,

意群盛福羣添 Ấy nhà còn thịnh, phước còn thêm. [99]

黙埃浪智黙浪才 Mặc ai rằng trí mặc rằng tài,

𣦍 㐌咍凍紏 Ngay mặt đà hay đống củ khoai.

𤞺隊威麻湼衆 Cáo đội oai hùm mà nạt chúng,

𧋆娘 驥𨻫𠊛 Ruồi nương đuôi ký luống khoe người.

人情朱别蒢罢荄 Nhân tình cho biết dừa bởi cải,

鉢苔尼拱潙 Ba bát đầy này cũng sáu vơi. [100] 坤 𨻫央央 Chẳng khôn chẳng dại luống ương ương,

别 康康𡨹道常 Biết một khăng khăng giữ đạo thường.

鐄泊𩛂𠊛𢧚衆易 Vàng bạc no người nên chúng dễ,

襖𩚵釼伴固埃恾 Áo cơm kém bạn có ai màng.

清閒些免安隊分 Thanh nhàn ta miễn an đòi phận,

黙几坤頑几担當 Mặc kẻ khôn ngoan kẻ đảm đang .