Þekkingarmiðstöð Sjálfsbjargar (ÞS)

Miðstöð fyrir hreyfihamlað fólk

Málþing Heilaheilla

21. maí 2011

2

Hverjir og hvenær?

• Sjálfsbjargarheimilið• Sjálfsbjörg landssamband fatlaðra

Áætlað að miðstöðin opni í haust

Hvar er verkefnið statt?2009: Þarfagreining – Hrefna Óskarsdóttir– Ótvíræð þörf á óháðri ráðgjafar- og

stuðningsþjónustu fyrir hreyfihamlað fólk– Sami einstaklingur þarf að leita fanga víða– Hlutleysi upplýsinga ekki alltaf tryggt• Sömu aðilar veita þjónustuna og upplýsingar um hana

2011: Undirbúningshópur skilaði rekstraráætlun

3

4

Undirbúningshópurinn

• Claudia Vennemann, markaðsstjóri• Dr. Haraldur Sigþórsson, verkfræðingur• Hildur Friðriksdóttir, félagsfræðingur, MA• Pála Kristín Bergsveinsdóttir, félagsráðgjafi• Valerie Harris, iðjuþjálfi, MSc

Efnisatriði• Markhópar• Hugmyndafræði og lagalegt umhverfi• Sýn, markmið, gildi fyrir ÞÞS• Þjónustuframboð • Heimasíða • Skipulag • Samstarf• Hlutleysi• Staðsetning• Samstarfsaðilar• Þýðing ÞS fyrir þá sem fá slag• Þýðing fyrir þá sem starfa að endurhæfingu • Framtíðarsýn

Markhópar miðstöðvarinnar• Hreyfihamlað fólk 18 ára og eldra

– Fólk með langvarandi hreyfiskerðingu– Þeir sem lenda í tímabundinni hreyfiskerðingu

• Aðstandendur • Fræðasamfélagið• Starfsfólk fyrirtækja og stofnana• Lauslega áætlaður fjöldi um 10.000 manns

Miðstöðin verður upplýsingaveita fyrir alla landsmennog mun leggja áhersla á jafningjafræðslu

6

7

Hugmyndafræði til grundvallar • Félagsleg nálgun– Samfélagslegar hindranir eiga stóran þátt í að skapa fötlun

einstaklings

• Sjálfstætt líf– Jöfn tækifæri, sjálfsákvörðunarréttur og sjálfsvirðing– Allar manneskjur, óháð eðli og alvarleika skerðingar, eiga rétt á

samfélagsþátttöku til jafns við aðra– Krafa um val og stjórn í daglegu lífi

• Valdefling– Lífsgæði, borgaraleg réttindi, mannréttindi og grundvallarbreytingar á

viðhorfum og uppbyggingu þjónustu – Greiðari aðgangur að upplýsingum og ráðgjöf eykur valdeflingu

Lagalegt umhverfi ÞS • Lög um málefni fatlaðra, nr. 59/1992• Lög um félagsþjónustu sveitarfélaga, nr.

40/1991• Lög um almannatryggingar, nr. 100/2007

Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks (2009)

8

Sýn

Að efla hreyfihamlað fólk, 18 ára og eldra, til sjálfstæðs lífs og útrýma

samfélagslegum hindrunum í garð þeirra

9

Markmið

Að veita hreyfihömluðu fólki og aðstandendum þeirra upplýsingar og stuðning á þeirra eigin forsendum

Að standa fyrir námskeiðum og jafningjafræðslu

Að tryggja aðgang að upplýsingum og ráðgjöf

Að efla þekkingu á málefnum hreyfihamlaðs fólks og vinna að hugarfarsbreytingu í samfélaginu

Að halda kostnaði við þjónustuna í lágmarki fyrir viðskiptavini

10

Gildi

Þjónusta miðstöðvarinnar er óháð og tekur mið af þörfum viðskiptavina hverju sinni

Þjónustan er aðgengileg og þörfum viðskiptavina er mætt á skilvirkan hátt

Þjónusta miðstöðvarinnar er sýnileg í samfélaginu

11

Einkunnarorð

„Þín leið til sjálfstæðs lífs“

12

Þjónusta sem ÞS mun veita

• Þjónusta sem snýr að upplýsingagjöf– Upplýsingar á einum stað um öll þau réttindi sem

hreyfihömluðum einstaklingi ber– Yfirsýn yfir þjónustu, endurhæfingu og aðstoð sem

auðveldar hreyfihömluðu fólki að lifa sjálfstæðu lífi og að taka sjálfstæðar ákvarðanir

– Miðstöðin mun veita upplýsingar til aðstandenda, fagaðila og almennings

Þjónusta frh.• Upplýsingar um réttindamál

– Bætur– Húsnæðismál, bifreiðamál o.fl.

• Fræðsla/námskeið– Jafningjafræðsla– ÞS mun vinna að hugarfarsbreytingu um málefni hreyfihamlaðs

fólks• Samstarf

– ÞS mun leggja áherslu á samstarf við hagsmunasamtök, fyrirtæki, fagfólk og stofnanir sem sinna málefnum fatlaðs fólks, auk samstarfs við stéttarfélög, sveitarfélög og ríki

ÞÞS starfar á landsvísu – ráðgjafar fara reglulega út á land

Heimasíða

• Upplýsingar• Réttindi • Krækjur• Gagnvirkni• Fræðsla• Þjónusta• Útgefið efni• Innri vefur fyrir starfsfólk

Skipulag ÞS• Eigendur:

– Sjálfsbjörg lsf.– Sjálfsbjargarheimilið

• Stjórn:– Gert er ráð fyrir að stjórn sé skipuð á þingi Sjálfsbjargar lsf.

• Starfsmenn: – Forstöðumaður – Þrír þjónusturáðgjafar– Móttökufulltrúi – Umsjónarmaður fræðslumála– Umsjónarmaður heimasíðu

Stefnt er að því að hreyfihamlað fólk skipi a.m.k. helming stöðugilda

16

17

Skipurit ÞS

Hugmyndafræði starfsmannastefnu

• ÞS leggur áherslu á að starfsfólk sýni afburða þjónustulund og að samskipti fari fram á jafnræðisgrundvelli

• Brýnt er að starfsfólk starfi í anda hugmyndafræði miðstöðvarinnar og hafi hlotið víðtæka starfsþjálfun

• Þjónustan sem veitt er skal ekki bera keim af forræðishyggju heldur hvetja til aukins sjálfræðis og sjálfstæðis viðskiptavina

Hlutleysi

• Áhersla verður lögð á að tryggja hlutleysi ÞS gagnvart:– Stofnunum og fyrirtækjum sem ÞS mun veita

upplýsingar um– Viðskiptavininum sjálfum

• Miðstöðin mun ekki bjóða þjónustu sem getur flokkast sem eiginleg meðferð

19

Samstarfsaðilar• Fagstéttir/fagfólk í endurhæfingu• Félagsþjónustan• Grensásdeild• Reykjalundur• Hagsmunasamtök• Sveitarfélög• Tryggingastofnun/Sjúkratryggingar• Virk• ÖBÍ• Einkafyrirtæki

20

Grunnur lagður að samstarfi

• Undirbúningshópurinn hefur rætt við fjölda aðila:– Fulltrúa hagsmunasamtaka– Fulltrúa endurhæfingarstofnana– Fulltrúa almannatryggingakerfisins– Fulltrúa annarra ráðgjafamiðstöðva– Fulltrúa fræðasamfélagsins– Fulltrúa einkarekinna fyrirtækja– Fulltrúa tilvonandi viðskiptavina

Samstarf er miðstöðinni lífsnauðsynlegt

21

Ummæli viðmælenda• „Kerfið er frumskógur - það vantar leiðsögumenn‟

• „ÞS á að veita ítarlegar upplýsingar um aðgengi að semfélaginu‟

• „Miðstöðin þarf að vera milliliður við kerfið”

• „Helsta hindrunin í framþróun málefna fatlaðra á Íslandi er sú að fatlað fólk þekkir ekki rétt sinn og leitar hans ekki‟

• „Tilgangur miðstöðvarinnar hlýtur að vera að brjóta niður ósýnilega veggi þeirra sem eru hreyfihamlaðir miðað við hina sem ekki eiga í vandræðum með að komast leiðar sinnar”

22

Tengd starfsemi

• Hægt væri að leigja herbergi, fundarherbergi og kennslusal til:– Hagsmunasamtaka– Fræðasamfélagsins– Hópa ungs fatlaðs fólks

• List- og handverkssýningar fatlaðs fólks• Mætti bjóða leikhópum hreyfihamlaðs fólks að

æfa í kennslusalnum til að tengja ungt fólk beint við miðstöðina

24

Staðsetning

• Fyrst um sinn að Hátúni 12• Miðsvæðis á höfuðborgarsvæðinu– Á fyrstu hæð– Gott aðgengi– Næg bílastæði

Hvernig getur ÞS nýst Gunnari sem fær slag?

Dvöl á Landspítala:• Aðstandendur Gunnars nýta sér vefsíðu ÞS til

að fá upplýsingar um:– Slag og batahorfur– Heilaheill– Fjárhagsleg réttindi og bætur– Endurhæfingaúrræði í boði

25

Dvöl á endurhæfingarstofnun• Gunnar og eiginkona hans hitta ráðgjafa ÞS til að fá

upplýsingar um:– Við hverju megi búast þegar hann útskrifast heim• Heimaþjónustu • Breytingar á húsnæði eða nýtt hentugra húsnæði• Hjálpartæki

• Gunnar nýtir sér samskiptasíðu á vef ÞS til að komast í samband við aðra einstaklinga í svipaðri stöðu

• Eiginkona Gunnars sækir einnig námskeið fyrir aðstandendur hjá ÞS

26

Útskrift heim• Fyrir milligöngu ÞS leigja þau tímabundið sjúkrarúm

þar sem Gunnar átti ekki rétt á slíku í gegnum Hjálpartækjamiðstöð

• Gunnar – Sækir námskeið hjá ÞS um aðlögun að lífi með fötlun– Gerist meðlimur stuðningshóps á vegum ÞS– Fær upplýsingar frá ÞS um möguleika í atvinnumálum og

starfstengdri endurhæfingu• Gunnar og fjölskylda hans leita áfram til ráðgjafa ÞS

þegar þau reka sig á nýjar hindranir vegna fötlunar Gunnars

27

Hvað mun ÞS þýða fyrir endurhæfingu á Íslandi?

• Hreyfihamlað fólk getur fengið upplýsingar og fræðslu á einum stað

• Starfsmenn stofnana og aðrir sem sinna hreyfihömluðu fólki fá aukinn tíma til að sinna öðru en upplýsingagjöf

• Legutími á endurhæfingarstofnunum getur hugsanlega styst

• Endurinnlögnum getur hugsanlega fækkað

Getur allt stuðlað að þjóðfélagslegum sparnaði28

Þjóðfélagslegur sparnaður vegna eflingar einstaklingsins

• Einstaklingurinn getur orðið virkari í samfélaginu

• Dregið getur úr andlegri vanlíðan• Sparnaður í ferðakostnaði fatlaðs fólks• Tímasparnaður vegna færri ferða

29

Þýðing fyrir fagaðila sem starfa að endurhæfingu

Hægt að vísa viðskiptavinum á einn stað varðandi hlutlausar upplýsingar um:– Réttindamál– Framboð á endurhæfingu/þjónustu– Aðgengi – Hjálpartæki til tímabundinnar notkunar

30

Þýðing fyrir fagaðila, frh.

• Hægt að vísa viðskiptavinum á fræðsluefni og námskeið varðandi hin ýmsu mál er auka sjálfstæði þeirra:– Aðlögun að lífi með fötlun– Samningur Sameinuðu þjóðanna– Sjálfsstyrking– Jafningjafræðsla

31

Framtíðarsýn fyrir ÞS• Öflugt starfslið• Starfsþjálfunarstaða• Vel staðsett og aðgengilegt húsnæði• Miðstöðin hefur náð til breiðs hóps viðskiptavina um allt land• Hjá ÞS er lögð áhersla á jafningjafræðslu• Viðskiptavinir virkir þátttakendur í sköpun þekkingar• Sterkt tengslanet• Starfsemin ber sig fjárhagslega• Þjóðfélagslegur sparnaður hefur hlotist af starfsemi ÞS• Miðstöðin í stöðugri framþróun

ÞS orðin sú lyftistöng sem nauðsynleg er starfi Sjálfsbjargar til eflingar hreyfihamlaðs fólks til sjálfstæðs lífs í takt við nýja tíma

32

33

Takk fyrir áheyrnina

Allar ábendingar vel þegnar

Tengiliður: Ingibjörg Loftsdóttir il@ismennt.is