15
1 /k`Rok ekuq”k-foxzga f}tdqys yhykÜpdkjk˜qrk%A fLFkRok xk.kxe.Mya iqujxkr~ JhioZrL;kVohe~A =krqa Loh;tukuusd ruq/k`d~ ;ks∙Hkwr~ f{kfra Ik;ZVu~A lks∙;a Jhujflag-ln~xq:oj% dq;kZr~ lnk e³~xye~ AA 1AA ekuuh; vkIiklkgs c] d/khdkGha vkiys ^lqcks /k xq:pfj=* vkf.k ^iks Fkh* ;akph f}rh;ko`fŸk ^lkFkZ xq:pfj=* Eg.kwu dk<ky] R;kos Gha ek÷;k ;k ys [kukpk vo’îk fopkj djkok vlk fouafriwoZd vkxzg vkgs- vkf.k -

BHAGVAT GITA

  • Upload
    bhaskar

  • View
    212

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

GURUCHARITRA 2

Citation preview

Page 1: BHAGVAT GITA

1

/k`Rok ekuq”k-foxzga f}tdqysyhykÜpdkjk˜qrk%A

fLFkRok xk.kxe.Mya iqujxkr~JhioZrL;kVohe~A

=krqa Loh;tukuusd ruq/k`d~;ks∙Hkwr~ f{kfra Ik;ZVu~A

lks∙;a Jhujflag-ln~xq:oj%dq;kZr~ lnk e³~xye~AA 1AA

ekuuh; vkIiklkgsc]d/khdkGha vkiys ^lqcks/k xq:pfj=* vkf.k

^iksFkh* ;akph f}rh;ko`fŸk ^lkFkZ xq:pfj=* Eg.kwudk<ky] R;kosGha ek÷;k ;k ys[kukpk vo’îk fopkjdjkok vlk fouafriwoZd vkxzg vkgs- vkf.k-

Page 2: BHAGVAT GITA

2

rlk fopkj vo’îkeso djky rlsp ;kf’kok;vk.k[khfg eksykph Hkj ?kkyky v’kh Qkj eksBhvis{kk eh ckGxwu vkgs-

ch- vkj~- Bksacjs-

fo”k;kuqØef.kdk øgk ,d uequk letkokÀ

v/;k; 1 eaxykpj.k

-1 nÙkoanu & laL—r ‹yksd

2 x.kirh Lrou 1 rs 16

3 ‘kkjnk ueu 17 rs 26

4 czãk fo”.kq egs’k 27 rs 34

5 ;{k fdéj O;klkfn 35 rs 39

6 iwoZt tud tuuh 40 rs 45

7 xq: oanu 46 rs 49

Page 3: BHAGVAT GITA

3

8 -ljLofr xaxk/kjkpsa fuosnu 50 rs 57vkf.k xq:pfj= ekgkRE; dFku

9 uke/kkjdklaca/kh izkLrkfod 71 rs 82

10 uke/kkjdkph xfHkZr fuank:Ik Lrqrh82 rs 142

11 uke/kkjdkl Jhxq:ph HksV 143 rs 149

xzaFk okpukP;k vkjaHkh

-1 l t;fr flanqj onuks-----------2 ;k dqUnsUnq rq”kkj gkj /koyk--------3 ewda djksfr okpkya-------------4 Jw;rak nso nsos’k--------------

Jksrk o‰k Jh leFkZ iakMqjax gjhA oklqnso gjhAAvo/kwr fparu Jh xq:nso nŸk

xzaFk okpukP;k varha

Page 4: BHAGVAT GITA

4

1 ;n{kj inHkz”Va ek=k ghua p----------2 vijk/k lglzkf.k Øh;Urs∙gfuZ’ka e;k--------3 djpj.k—raokDdk;ta deZtaok----------

gsa vkf.k v’kk i)rhps vk.k[kh dakgha ykyv{kjakr Nkikos- fHkMîkakP;k ^lkFkZ Kkus‹ojha*r vkgsrls-

lkFkZ ^xq:pfj=k*lkBha dakgha lwpuk

1 iksFkh:iakr Nki.;kl gos- iqLrd:iakr udks-2 iksFkh vkMoh /k:u iku myVY;koj ojP;k

ikukoj vksO;k vkf.k rsFkY;krsFkas lks; Eg.kwu[kkyP;k ikukoj vFkZ- iku myVwu vFkZ ikg.ks xSjlks;hps gksbZy- iksFkh m?kMwu /kjY;koj dks.kR;kfgvksO;kcjkscj R;kpk vFkZfg ,dkp –f”V{ksiakr ikgrak;sbZy- lgtrk lk/ksy-3 v/;k;akph vuqØef.kdk ueqU;kizek.ks iksFkhP;k

lqjokrhl 51 v/;k;akph laiw.kZi.ks |koh vkf.kizR;sd ikukoj ‘kh”kZd ;k Lo:iakr] ikuakP;k

Page 5: BHAGVAT GITA

5

vuqjks/kkus frP;akrhy rks rks Hkkx vlkok- R;kiq<svksO;k Øeakd vlkok-4 ^pfjra ifo=a*;klkj[;k pqdk lq/kk:u ?;kO;kr5 ‘ksoVh pqdk jkg.kkjp rsOgak mÙke eksBs ‘kqf)i=tksMkos-6 ^izR;; ?ksrak jksdMk vuqHko* ^ikiakps nks”k*

vls dakgha ‘kCn-iz;ksx dk<kosr-7 ljLorh xaxk/kjkus tjh okijyh vlyh rjh

vuqoknakr vlyh Hkk”kk oki:a u;s- mnkgj.kkFkZ^rkjd* gh ck;cyh Hkk”kk okVrs- R;k,soth^m)kjd* vf/kd ;ksXîk vkgs-8 ^osnokD;akP;k lk{khus* gs rlsp- R;k,soth

^;kyk izek.k osnokD;sa vkgsr* vls vlkos-9 ^bafnz;* vls lafnX/k udks- eqGakizek.ks LoPN

uakefunsZ’k djkok-10 laL—r ‹yksdkoj eqGakr Vhdk vkgsrp-

rjhfg T;koj Vhdk ukgh] R;akps tls vFkZ fnysrR;kizek.ksa lok±pkp ‘kCn’k% dalakr vFkZ |kok-11 ^vfXuehGs iqjksfgra* ^b”ks Rok* ^vXu v;kfg*

gs ea= dalakr Lojklfgr laiw.kZ |kosr- v/;k; 11-v/;k; 26] 36] 37 vkf.k brjfg -dakgha]

Page 6: BHAGVAT GITA

6

;klaca/kh Lora=i.ks cjsp lqpokos vlk fopkj vkgs-rr~iwohZ ,d egRokpsa fuosnu djrks&

^xq:pfj=k*pas ^yksdf’k{k.k* gsa vR;ar eksykpsavkuq”kafxd dk;Z vkgs- ljLorh xaxk/kjkpsa gsa dk;Ziq<s pkyfo.ks vki.kkl ‘kD; gksbZy vlk eykfo‹okl okVrks- Eg.kwup lqpokos okVrs dha] v/;k;26] 36 vkf.k 37 ;kfo”k;ha vki.k dsoGvuqoknd v’kh Hkwfedk Bsowa u;s- vkrak ;k dk;kZpsaLo:i lakxrks-

ljLorh xaxk/kjkP;kosGha vxnh lkekU; czkã.kvlyk rjh R;kyk osnkpsa izkFkfed Kku vkf.kczãdeZ voxr vls- ^r Eg.krk rkd* ;k U;k;kusR;kyk dsoG lqpfo.ks ,o<kp dk; rks iz‹u gksrk-ckdh loZ dakgha ijaijsus feGr vls-

vki.k Eg.krks] Kkus‹ojh] nklcks/k thouakrfdrh mrjyk\ ;kp i)rhus vls EgVys dha]^xq:pfj=* thouakr fdrh mrjys\ rj R;klkBhafdrhfg ikjk;.ksa dsyhs rjh tksi;ZUr v/;k; 26]36] 37 ;koj dks.kkdMwu foLr`r Vhdk-fVIi.îkkgksr ukghr rksi;ZUr gs ‘kD; ukgh- xzaFkkph ikjk;.ksadsyh rjhfg tksi;ZUr R;akr fyfgY;kizek.ks dls

Page 7: BHAGVAT GITA

7

okxkos gsa uhV let.kkj ukgh rksi;ZUrrks xzaFk vkpj.kakr vkyk vls Eg.krak ;sbZydak\vkt loZlk/kkj.k fo|kF;kZyk ojhy rhuv/;k;akrhy fo”k; cÚ;kp va’kakr uohu okVrkr-;keqGsa vk/kqfud r:.k fu”Bkoku gks.îkk,soth uqlrkJ)kGw gksrks-

ljLorh xaxk/kjkus dakgha dkG f’k{kdkphHkwfedk Lohdk:u yksd-f’k{k.kkpsa gsa vkuq”kafxd dk;Zdsys- rsOgak vuqokndkphfg ghp Hkwfedk jgkoh vlseyk okVrs-

ojhy rhu v/;k;akr veqd ,d ea= Eg.kwuveqd ,d deZ djkos vls T;kosGha EgVys tkrsR;kosGha R;k ea=kpk dsoG vknh fnyk tkrks- rqEghaEg.kky ^laiw.kZ ea=klkBha R;k R;k iksF;k igkO;kr-*ijarq gh f’k{kdkph Hkwfedk gksbZy dk\ czkã.kkusxq:auk czkã.kkpk vkpkj dks.krk] vlk iz‹ufopkjY;koj ^czãdekZP;k iksF;k vkgsr] R;akr ikgwu?ks* vls xq:auk Eg.krk vkys vlrs- fdaok vlsmn~xkj xq:aP;k rksaMha ljLorh xaxk/kjkyk ?kkyrkvkys vlrs--ijarq vls dakgha u djrak brD;k tqU;k

Page 8: BHAGVAT GITA

8

dkGhafg R;kekukus fdrhrjh foLrkj dsyk vkgs- exvktP;k dkGha ;k v/;k;akpk vuqokn fdrhfoLrkjkus djko;kl ikfgts gsa dk; lakx.îkkl gosvls FkksMsp vkgs\ iwoZlwjhaph laink lakHkkGwu Bso.ksafu%la’k; xkSjokLin vkgs- ijarq frP;akr ok< dsyhrj rs uohuakpk frjLdkj djrhy dk;\

v/;k; 36&-1 iakp ?kfVdk jk=hl vFkkZr~ igkVs] Eg.kts

- fdrh oktrak R;kpsa Li”Vhdj.k djkos-2 ^Jhxq:Lej.k* ;klkBha fdafpr~ fo/khlg

,d fdaok nksu lqanj ‹yksd |kosr-3 czãk fo”.kq egs’k /;ku ^Hkf‰ekxZnhi* ;k

vkiY;k iqLrdakrhy ‹yksd |kosr-4 uoxzgklkBha laiw.kZ uoxzgLrks=- lw;Z dsrw

lud luanu vknhlkBha ^dqoZUrq losZ eelqizHkkre~* ;akrhy fuoMd ‹yksd |kosr-

5 -czãdekZrhy izkr%Lej.k R;akrhy ‘kD;rso<k Hkkx |kok-

6 vkpeukpk fo/kh] fl)s‹oj’kkL=h fp=ko;akP;k iqLrdko:u vFkok ^vk;k±ph fnup;kZ*

Page 9: BHAGVAT GITA

9

;k iqLrdko:u FkksMD;akr mŸke izdkjsa fo’kn- djkok-7 HkLe/kkj.k fo/kh] Lukufo/kh bR;kfn-

tkLr foLrkj djhr ukgh- dsoG lwfprdjrks- vki.k ;k loZ xks”Vh mŸke tk.krakvkgakrp-

eyk ;akrwu egRokpk eqík gkp lqpok;pk vkgsdha]tsFks ^f=lqi.kZ* vlk mYys[k vkgs rsFks rsavFkkZlg- ^ioeku* EgVY;kl rsafg- ;keqGsa dk;gksbZy\ 50ikusa ok<rhy-eh Eg.krks ok<aw |k uk!vki.k gk vuqokn dsyk ;kph rjh dk; t:jhgksrh\ fdrh yksdakuk gh xks”V ilar iMyh\ gsa,o<s d”V dak Eg.kwu\ ek÷îkklkj[ks pkj osMs lksMwu|k-i.k brj fdrh t.kakuk R;kpsa eksy letysvkgs\ rjhfg vki.k xq:-lsok Eg.kwu gsa ,o<sftfdjhpsa dke dsys uk\ vki.k xq:lsok pks[kctkoyh i.k xq:dk;kZps dk;\

eh Eg.krks R;kizek.ks dsys rj dk; osMsi.kkgksbZy\ vkf.k ;kyk osMsi.kk Eg.k.kkjk vkiY;kvuqoknkyk rjh ‘kgk.ki.kk Eg.ksy vls eyk okVrukgh- rks ljG Eg.k.kkj] ^ewG xzaFk iq”dGp lqcks/k

Page 10: BHAGVAT GITA

10

vkgs] d‘kkyk ;k ek.klkus ,o<s d”V milys\;kyk mŸkj vkgs\vkf.k tj ulsy rj ek÷îkkEg.k.îkkykfg vki.k udkj ns.kkj ukgha] rsa ekU;djky v’kh vis{kk vkgs-

rqeP;k ;k vuqoknakr 60@70 ikuakph Hkj?kkykoh ykx.kkj vkgs- ts Qkj yakcypd fo/khvkgsr] R;klkBha pakxY;k iqLrdakpk rsFkY;krsFkspgokyk |kok ykxsy- dkj.k r:.k oxkZyk dks.kR;kfo/khlkBha dks.krs iqLrd igkos gsfg BkÅd ulrs-xk;=h mikluslkBha ^iz.koksikluk*& oS| vkf.k^xk;=h foKku*& Jhikn’kkL=h fdatoMsdj- tso<s‘kD; gksbZy rso<s ‘kD;rso<h esgur ?ksÅursFkY;krsFkas lqLi”V gksÅu tkos- mnkgj.kkFkZ;tqosZnkph usedh dYiuk ,d nksu ikuakr fnY;kl^iéklk* bR;kfnlaca/kh FkksMhQkj dYiuk ;sÅu ikBdj.kkjkl xksMh okVrs- ,d osxGsp lek/kku feGrsa-

rqEgkl okVsy] gsa ‘kqDydk”B ek÷îkkekxsyko.îkkpk gk m|ksx rqEgh dak djrak\ rj R;kykmÙkj gsap dha] nqljs vuqoknd Eg.kwu iq”dGfu?krhy i.k gsa dk;Z -R;akP;kdMwu gks.kkj ukgh- tj

Page 11: BHAGVAT GITA

11

vki.k gsa dk;Z dsys rj eh fu%la’k; vls Eg.kwa‘kdsu dha] ^lkFkZ xq:pfj=* gh vR;ar eksykph oLrwekuuh; nakMsdj vkt r:.k fi<hP;k gkrha nsrvkgsr-iwT; dkerakuh Hk;adj ifjJe ?ksÅu xq:-lsosar izFke Øeakd feGfoyk- eh xq:pfj=kojhyok³~e; ckjdkbZus pkGys vkgs- iksF;akP;k vko`Ù;k]rGVhik] xks”Vh:i] dFkkud:Ik iqLrdsa gs izdkjpkywp vkgsr- ek= vki.k dsysyk laiw.kZ xq:pfj=kpk&R;akrhy izR;sd vksohpk ‘kCn’k%vFkZ ghviwoZ xks”V vkgs- gsa ,o<s d”Vlk/; dke d:uvki.k xq:pfj=klaca/kh usedh vkf.k eguh;dkefxjh dsyh vkgs-

Ekk>sa vkOgku vkgs dha] iwT; dkerakP;kuarj vki.kkf’kok; dks.kkpk uacj ykxrks gs dks.khfgnk[kowu |kos- ;kiq<psa ek>sa Eg.k.ksa vls dha]xq:lsosar vki.k vkiyas LFkku feGfoys i.k rsa –<>kysa vls Eg.krk ;sr ukgh- R;klkBha eh Eg.krks rsalaiw.kZ dke jkfgys vkgs- oLrqfLFkrh v’kh vkgs dha]xq:pfj=klaca/kh ftOgkG;kph izhfr fuekZ.k >kyhvkgs- vkf.k vkiY;k Js”BRokph eukseu lk{k iVyhvkgs Eg.kwu gk vR;kxzg-

Page 12: BHAGVAT GITA

12

-iksFkh vkf.k vFkZ gh nksu iqLrdsa gk fofp=izdkj >kyk vkgs- nqljh xks”V Eg.kts Kkus‹ojh]Hkkxor] xkFkk] v/;kRe jkek;.k bR;kfn loZ xzaFklkFkZ Nkiys xsys vkgsr- xq:pfj= gkp vioknjkfgyk vkgs- lksuksiar ekeakP;k Kkus‹ojh izek.ks lqanjv{kjakr] eksB;k vkdkjakr] iksFkh:iakr vls ^lkFkZxq:pfj=* ikg.îkkl feGkos v’kh xksM vk’kk ek÷îkkeuakr ?kê tho /k:u jkfgyh vkgs-

;akr ,d egRokph lwpuk v’kh djkohokVrs dha] ;kps xzkgd Eg.kts xq:pfj=kpsa ikjk;.kdj.kkjk vH;kld uOgsa] rj J)kGw vlk Qkj eksBkoxZ vkgs- rsOgak eq[ki`”B vkf.k fp=sa briklwu brjloZ xks”Vhfo”k;ha R;akps J)kladsr fopkjakr ?ksrysrjp vkiY;k Jekps pht gks.kkj vkgs-

bfr ys[kulhek

Page 13: BHAGVAT GITA

13

Xkq:pfj= % cfgjax foospu

xq:pfj=kP;k fo’ks”kr% varjaxklaca/kha cjspfyfgys- ;k xzaFkkpsa cfgjax dls vl.ks t:jhpsa vkgs;klaca/kha ek>h dYiuk dk; vkgs rh eakMrks-

ifgyh xks”V v’kh lqpokoh okVrs dha]^xq:pfj=* gk deZekxhZ miklukij vkf.k dakghaizek.kakr ea=’kkL=klkj[kk vlyk rjh eq[;r% rks^ojn-xzaFk* vkgs- ikjk;.kkps Eg.ktsp [kÚ;k vFkh±vuq”Bkukps loZ fu;e R;kyk ykxwa gksrkr- rsOgakKkus‹ojh] nklcks/k ;k xzaFkkis{kak rks cfgjaxkusoSf’k”Bîkiw.kZ vl.ksa vko’îkd vkgs- R;keqGsa rksnŸk-Hk‰akuk fu%la’k; fiz; gksbZy-

-1 ukgh EgVys rjh [kGheqGsa vkf.k ckÅUMvlY;keqGsa nŸk-laiznk;akr rks frrdklk ekU; gks.kkjukgha- lqV;k ikuakph iksFkh ikjk;.kkyk vf/kd xzkáekuyh tkrsa- iwT; dkerakph 16 :i;akph iksFkhyksdfiz; >kyh R;kpsa gsap dkj.k vkgas-

Page 14: BHAGVAT GITA

14

2 lgtxŸ;k gkrkGrak ;sÅ u;s vlk eksBkvkdkj gsa vxnh n’kZuh oSf’k”Bîk gksbZy-ikjk;.kklkBha vlysyh iksFkh vlk Hkko euakrfuekZ.k gksbZy- ukfo.îk okVsy] vkd”kZ.k jkghy-vkdkj ok<Y;keqGsa i`”Bla[;k deh gksbZy- vxnhikÙkG v’kh eksBh iksFkh fnlsy- laj{k.k-QGîkakP;kvk/kkjsa etcqrh jk[krak ;sbZy-

3 -vkoj.k Eg.kwu fioGs js’keh dkiM] R;akojloZ= ^^-fnxacjk fnxacjk JhiknoYyHk fnxacjk-** gknÙk-ea= Nkikok-

4 tkfgjkr nsrakuk&

[kkl lIrkg-ikjk;.k dj.kkjklkBha cq)îkkr;kj dsysyh oSf’k”Bîkiw.kZ iksFkh !!! gk vlkvkotwZu mYys[k djkok- xq:pfj= ojn-xzaFk Eg.kwuikjk;.k dj.kkjakuk lqo.kZ-laf/k !! ;P;;kor~‘kCnklfgr izÙ;sd vksohpk vFkZ vlysyh 52v/;k;h ^lkFkZ xq:pfj=* iksFkh ! 26] 36] 37bR;kfn v/;k;koj Li”Vhdj.kklkBha] laiw.kZ ea=

Page 15: BHAGVAT GITA

15

vkf.k ea=kFkkZlkBha rlsp fof/k-fo/kkuakP;k [kqyk’kk-lkBha foLr`r ekfgrhph lnjsa vkf.k ifjf’k”Vsavlysyh v’kh lok±xlqanj viwoZ iksFkh !!!!

5 okMh vFkok vkSnqacj v’kkp fBdk.kha dakghaizfFkr;’k egkjktakuk ,d= vkeaf=r d:u -vkf.kR;akpk lRdkj d:u] R;akP;kp gLrsa gk izdk’kulekjaHk Ogkok vkf.k R;kpsa o`Ùk QksVkslfgr vlysyh,d iqfLrdk ;k iksFkhcjkscj eksQr |koh-nÙk-Hk‰akuk ;keqGsa vkiqydh vkf.k ftOgkGk okVsy-

vki.k ekxs jkgwu vFkiklwu bfri;ZUr gkloZ lekjaHk R;akP;kdMwup ?kMfo.îkakr dkS’kY;nk[kfoysa rj rsa vkiY;k lkFkZ iksFkhpsa Hkfo”; Eg.kwuvfr’k; Qk;ns’khj gksbZy-

ekxhy vkf.k gsa vlsa loZ ys[ku tjvki.k fopkjakr ?ksrys vFkok rls ?ks.ks vki.kkyk‘kD; >kys rj eyk fo‹okl vkgs dha] vkiys^lkFkZ xq:pfj=* gk xq:-Hk‰akuk veksy Bsok gksÅujkghy-

vkse~ rr~ lr~