Bài 2: TÁC VỤ PHÂN TÍCH & ĐẶC TẢ YÊU CÂUthayphet.net/application/upload/products/02.Bai02... · 2.1. TỔNG QUAN VÀ ... Công cụ sử dụng chủ yếu ở giai đoạn

1

CNG NGH PHN MM

TC V PHN TCH & C T YU CU

Bi 2:

Thi gian: 9 tit

KHOA CNG NGH THNG TIN

Ging vin: ThS. Dng Thnh Pht

Email: [email protected]

Website: http://www.thayphet.net

Tel: 0918158670

facebook.com/DuongThanhPhet

mailto:[email protected]://www.thayphet.net/

2

http://www.thayphet.net C

N

G N

GH

P

H

N M

M

NI DUNG

1. Tng quan

2. Qu rnh phn tch

3. Xc nh yu cu

4. M hnh ha yu cu h thng

3


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.1. TNG QUAN V C T YU CU

Gm cc cng on nh l nghin cu kh thi, phn

tch m hnh, c t yu cu.

c phi hp gia nhm pht trin phn mm v

khch hng

ng vai tr c bit quan trng trong tin trnh pht

trin phn mm.

L bc hnh thnh d n phn mm, trng nhm

thit k v ngi phn tch h thng phi bit c

nhu cu ca ngi t hng.

4


N

G N

GH

P

H

N M

M

Cc yu cu cn c thu thp y v c

phn tch rng v su.

Cng c s dng ch yu giai on ny l cc s

phn nh r cc i tng: lu , s dng d

liu, mng, thc th-quan h, s cu trc phn

cp, ... (Xem thm Ph lc C Phn B)

2.1. TNG QUAN V C T YU CU

5


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.2. QU TRNH PHN TCH

2.2.1. Phn tch phm vi d n

2.2.2. Phn tch m rng yu cu nghip v

2.2.3. Phn tch yu cu bo mt

2.2.4. Phn tch yu cu tc

2.2.5. Phn tch yu cu vn hnh

2.2.6. Phn tch kh nng m rng yu cu

2.2.7. Phn tch yu cu sn dng

2.2.8. Phn tch yu t con ngi

2.2.9. Phn tch yu cu tch hp

2.2.10. Phn tch thc tin nghip v tn ti

2.2.11. Phn tch yu cu kh nng v quy m

6


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.2.1. PHN TCH PHM VI D N

Thut ng phm vi ch trch nhim d n phi

thc thi.

Xc nh phm vi d n bng cch nh r qu trnh

nghip v m phn mm s x l.

Mt gii php nghip v lun c:

Phn trin khai phn mm: Trong yu cu

nghip v ca khch hng c hin thc ha

thnh phn mm c th,

Phn thc hin bi con ngi hay chng trnh:

L giai on vn hnh s dng h thng.

7


N

G N

GH

P

H

N M

M


8


N

G N

GH

P

H

N M

M


Vic nh ranh gii gia hai phn ny l xc nh quy

trnh trch nhim v:

Chia trch nhim thnh nhng nhim v con

a ra tng v bao nhiu m-un chng trnh

khc nhau yu cu,

Xc nh bao nhiu vng a l lin quan (chi

nhnh vn phng),

c lng s ngi dng phn mm, thi gian

phn mm c duy tr,

Bit c tnh chnh xc ca yu cu phn mm,

Hiu khch hng mong i d n c trin khai.

9


N

G N

GH

P

H

N M

M


Ti thi im , s c tng v phm vi d n.

Cn cn nhc ln ca d n i vi thi gian v

rng buc ngn sch m bo tnh kh thi.

Nu d n qu ln v thi gian v chi ph, cn trao i

vi khch hng thng lng.

Nu phn tch c tt c tnh hung giai on u,

m bo nhiu hn cho s thnh cng ca d n.

10


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.2.2. PHN TCH M RNG YU CU NGHIP V

Xc nh yu cu nghip v:

Mi d n s c mt hay nhiu yu cu nghip v,

gi l tc v, lin quan n vic m t cng vic c

th trong nghip v.

Mt tc v c chia nh thnh nhiu phn cho n

khi mi phn m t c cng vic chnh xc.

Khi mc ca thnh phn chia nh di mc ti

thiu, s c xc nh li trnh t thnh phn.

11


N

G N

GH

P

H

N M

M


Xc nh yu cu nghip v

12


N

G N

GH

P

H

N M

M


Xc nh yu cu cht lng:

Mi d n c cc yu cu lin quan n kh nng p

ng nhanh, bo mt, ph thuc, d dng

Rng buc thi gian v ti chnh lm cho d n kh c

th din ra hon tt trn vn.

iu quan trng quyt nh s hon tt trn vn l

da trn mc chp nhn ca cht lng tha mn

nhu cu ca khch hng.

13


N

G N

GH

P

H

N M

M


Phn tch c s h tng hin hnh:

Gii php PM a vo - nu ph hp vi c s h

tng - s ph hp hn l thay th h thng hin hnh.

Khi a gii php, th vic tng thch vi c s h

tng hin hnh s m bo kh thi, v d n cn lm

vic trn phn cng v phn mm hin c.

Nu bit c HH ang c ci trn my ca

ngi dng, loi mng ang s dng, v nhng phn

mm khng tng thch vi chng trnh mi, hoc

bit c thng tin cu hnh ca my ch,.. s gip

vic phn tch chnh xc v hiu qu hn.

14


N

G N

GH

P

H

N M

M


Phn tch nh hng k thut:

Nu cn m rng chc nng cho h thng hin hnh

Thng mong mun thay i c h thng c, nhng

nn lu n vic ci thin h thng c v tch hp

d dng hn h thng mi.

V d: Chc nng ca chng trnh k ton lu tr d

liu nh trn MS Access. to d liu truy xut hiu

qu hn v tha mn yu cu ca gii php mi, mi

chuyn ton b d liu sang SQL Server.

15


N

G N

GH

P

H

N M

M


Phn tch nh hng k thut:

Vic nh hng trc s gip tit kim thi gian

nh: Qua thi gian tm hiu s khc bit v giao tc,

bo mt, v nhng chc nng khc ....

Nn tm hiu th tc chuyn i DL t k thut c

sang k thut mi, c k hoch bo lu khi vic thc

hin ny b li.

Cn m bo nhng tc ng s chuyn i trn mi

thnh phn ca h thng.

Khi h thng cung cp cho ngi dng kh nng lu

tr, truy xut d liu hay thng tin ring t, ta cn c

bin php m bo an ton nhng d liu ny.

16


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.2.3. PHN TCH YU CU BO MT

Xc nh cc vai tr ngi dng trong phn mm

Ton b phn mm khng ch c mt mc bo mt:

Ngi dng cui ch cn quyn truy xut gii hn.

Qun tr h thng, ngi thao tc cp nht, v ngi

dng c quyn truy cp cao hn mi cp .

X l bo mt phn mm l k thut dng cp

quyn s dng vi mc bo mt khc nhau.

Lu : Cn nhn bit lp vai tr (role) chnh ca nhng

ngi dng, sau gn tn vai tr v gn mc ti

thiu c th truy xut n mi vai tr. Mi lp vai tr nn

c va ) mc quyn truy xut n cng vic ca h.

17


N

G N

GH

P

H

N M

M


Xc nh mi trng bo mt phn mm(tt):

Khi ngi dng mun s dng cc chc nng lin

quan, phi thc hin ng nhp, nhm kim sot ti

nguyn chia s nh tp tin, dch v h thng, CSDL.

Mc kim sot ca phn mm c gi l ng cnh

bo mt.

Cn lm vic vi cc ngi dng khc, cp quyn

truy xut ph hp vi chc nng.

bo mt ca phn mm khng b gii hn bi ngi

dng.

18


N

G N

GH

P

H

N M

M


Xc nh nh hng bo mt:

Nu t chc ca KH c sn c ch bo mt, th h

thng nn iu chnh cho ph hp vi c ch c.

Nu ang thc hin h thng bo mt mi, cn phn

tch tc ng ca h thng trn h thng hin ti:

H thng mi c lm hng chc nng ca phn

mm hin ti?

H thng mi c i hi phi h tr thm ng nhp

m rng?

H thng mi c hn ch mt s ngi dng nhng

ti nguyn m h c quyn truy cp trc y?

19


N

G N

GH

P

H

N M

M


K hoch vn hnh:

Khi t chc ca khch hng thay i nhn s. Nhng

thao tc ny i hi hiu chnh CSDL bo mt.

Nu ngi dng c nhiu v tr khc nhau, cn ln k

hoch ti to CSDL bo mt, tt c thng tin bo

mt c lu gi mi ni.

Vic cn c ln trin khai nhm to thun li l

ngi dng c th ng nhp bng thng tin c lu

v tr gn hn so vi v tr gc.

Lu : Cn lp k hoch cho iu kin khn cp thc

hin nu CSDL bo mt b ngt hay nu vic to bn sao

b hng.

20


N

G N

GH

P

H

N M

M


K hoch kim sot v ng nhp:

Mt h thng bo mt tt khng thc hin theo c ch

x l th ng, m c chc nng tr gip kim sot

hot ng cho vn bo mt, th hin file nht k

Cc thao tc ca h thng c ghi nhn cc s kin

lin quan n bo mt h thng, ghi nhn khi ngi

dng ng nhp hay truy xut n mi ti nguyn.

Lu : Nu ch n thun lu tr nht k h thng th iu

khng c ngha. Cn lp k hoch kim sot nht k

thng xuyn phn tch v pht hin nhng nghi ng

v a ra nhng ngh.

21


N

G N

GH

P

H

N M

M


Xc nh mc yu cu bo mt:

Vic trin khai bo mt cho PM vi mc nhiu t

cn c cn nhc da trn tnh hiu qu v chi ph.

Nu h thng khng lu tr DL c tnh nhy cm cao,

cch tt nht trin khai vic bo mt l lu tr

thng tin v s xc thc ca ngi dng.

Nu lu tr cc thng tin cn cho bo mt, chi ph cho

vic bo mt c bit cng cn c kim chng.

Trong thc t, t c h thng t c 100% bo mt.

Cn xc nh ri ro bo mt (l t l % tng ng

kh nng bo mt m h thng kh t c) chp

nhn c da trn d liu nhy cm ca h thng.

22


N

G N

GH

P

H

N M

M


R sot bo mt hin ti:

Cn tun th yu cu bo mt ca PM khi phn tch

chnh sch bo mt hin ti, xc nh c vic bo

mt c t n nhng nhu cu ca h thng

Tho lun vn vi ngi ph trch h thng bo

mt ca t chc tm ra gii php mang li li ch

cao t trin khai m rng bo mt.

23


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.2.4. PHN TCH YU CU TC

Tc x l ca phn mm c th l yu cu kh khn

cho nhm pht trin phn mm.

Nu phn mm c thit k tt, chng c th thc thi

nhanh hn.

Thut ng tc thng c dng ng ngha vi s

phn hi lin quan n thi gian x l phn hi li

hnh ng ca ngi dng.

Thi gian phn hi trung bnh ca phn mm l c

tnh quan trng, cn c kt hp cht ch vi cc yu

cu khc trong giai on thit k.

24


N

G N

GH

P

H

N M

M


Lu :

Trong PM dng phn tn, khi ni v tc , cn nhn

mnh s khc bit quan trng khi phn mm c c

nhu cu cao hay trung bnh.

Ti mt s thi im (ti hay cui tun), phn mm

ch phc v s lng nh ngi dng, th tc s

trn trung bnh. thi im khc s lng ngi

dng tng cao, tc ca phn mm s c thay

i.

V vy, trong phn mm phn tn, mc tiu tc

gm c tc trung bnh v cao.

Nhiu phn mm chy chm bi thit k thiu st, c

th do nhiu nguyn nhn, nh tng thch gia

phn cng v cc yu t khc.

25


N

G N

GH

P

H

N M

M


Cn nhn bit v yu cu tc ca phn mm trc :

Tn sut giao dch: Vic cung cp dch v ph thuc

vo s ngi dng trong mt khong thi gian. S

giao tc mi pht l o tc ca h thng CSDL.

Bng thng: S phn hi nhanh/chm ca PM xc

nh mc bng thng mng cao/thp (megabit/giy).

Kh nng cha: Mc lu tr (b nh chnh, ph) lun

sn sng p ng i vi phn mm l vn lu

tm quan trng cho tc chung ca phn mm.

Mc i hi s dng b nh ca phn mm s

gy ra nhng khc bit ln cho tc ca chng.

26


N

G N

GH

P

H

N M

M


Nt tht: Mi h thng u c phn gii hn tc

(nu CPU c tc nhanh cng khng ci thin nu

phi ch DL t cng thc thi qu chm). Lc ny,

tc cng l nt tht. Cn nhn bit nt tht ca

ci thin chng nhm nng cao tc . Vic nhn

bit nt tht c th thc hin bng cng c bo co

h thng Windows NT Performance Monitor.

27


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.2.5. PHN TCH YU CU VN HNH

Khi vn hnh phn mm, chi ph trin khai v chi ph

vn hnh l vn quan trng cn c xem xt cn

thn vi hng gii quyt nh sau:

Chi ph trin khai c th c gim bt bng cch

phn phi trc tuyn hay phn mm nhng th tc t

ng ci t, v thao tc vn hnh c th t ng ha

bng cc quy trnh tin hc.

Chi ph vn hnh c th c tit gim theo nhiu

cch, nhng cch tt nht l m bo chng trnh

c kim th v chy kim tra (debug) y trc

khi a vo trin khai, iu s gip tng cht

lng ca phn mm v gim li hay hng hc xy ra

trong lc vn hnh nn gim chi ph bo tr giai on

vn hnh.

28


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.2.5. PHN TCH YU CU VN HNH

Ngoi ra, trong trng hp phn cng, phn mm l

thnh phn c mua ch khng c pht trin, ta

c th nhn s chp thun vn hnh t nh xng

hay ngi y thc ca sn phm.

Vn hnh sn phm trung gian tit kim chi ph thu

nhn vin mi hay hun luyn li nhn vin c duy

tr mt hay nhiu thnh phn ca h thng.

Gim chi ph vn hnh i hi s t tha mn li

nhun trong thi ngn i vi nhng li ch trong

tng lai.

Gim chi ph vn hnh lu di thng i hi u t

n u trong t ng ha phn cng v phn mm.

29


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.2.6. PHN TCH KH NNG M RNG YU CU

Theo din tin thi gian, nhng yu cu ca gii php

ban u s dn thay i.

Ngi dng cn nhng chc nng mi, cc quy lut

t ra ban u s b sa i, dn n c phn cng

phn mm cng cn thay i theo.

Phn mm thit k tt l phn mm c kh nng m

rng c v c th uyn chuyn ci thin m khng

phi xy dng li hon ton.

Kh nng m rng ca phn mm t l nghch vi

lng cng vic cn hon thnh thm nhng c

trng mi v c th t c thng qua nhng

ngha khc nhau.

30


N

G N

GH

P

H

N M

M


C ba cch t n nhng kh nng hn nh l:

Lu tr thng tin v quy tc nghip v vo c s d

liu hn l lp trnh biu din chng trong i tng

nghip v.

Theo , nu s chc nng hay th tc ca phn

mm ban u cn thay i, n c th thay i trong

c s d liu m khng cn thay i m ngun

chng trnh.

t m ngun vo trong on m kch bn (script)

c lm r hn khi bin dch chng trnh; on

script c th b thay i mt cch d dng khng i

hi bt k bin dch hay ci t li tp tin nh phn.

31


N

G N

GH

P

H

N M

M


Chia phn mm thnh nhng i tng thnh phn

vi tng nhim v ring l.

Nu nhng yu cu ca cc nhim v c bit thay

i, i tng tng ng c th b thay i v bin

dch li m khng gy nh hng bt k i tng

khc cng nh c thm vo d dng.

Phng php ny vi cc i tng nghip v u

im nhiu hn hai phng php trn trong khi vn

m bo tt kh nng m rng.

32


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.2.7. PHN TCH YU CU SN DNG

Cc phn mm lun c thit k thc thi u n

hng ngy, cn thit cho s thnh cng ca DN v

cn c mc sn sng cao trnh cc bo tr, sa

cha, pht sinh khng theo k hoch.

Vi nhng PM c tnh sn sng, chng khng

c gy ra li. Bt k thnh phn no b hng/

khng sn sng th nn khi ng li ngay khi c th.

Vic bo tr c k hoch cng tc ng n tnh sn

sng ca phn mm.

Mt my ch cha cc phn mm l tng lun c

bn sao lu c th khi ng khi my ch bo tr.

Phn mm c sn sng cao cn c cch lun

phin kt ni mng trong trng hp mng WAN,

LAN ngng hot ng

33


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.2.7. PHN TCH YU CU SN DNG

Lu :

Tnh sn sng lin quan n nghip v. Tnh sn

sng ca phn mm cng cao, gi tr ca phn mm

cng cao.

Vi nhng h thng trng yu, gi tr i vi t chc

bt k thi im no hon ton ph hp v dn n

iu chnh chi ph thit k 100% cho vn phn

mm sn sng.

Phn mm khc n gin cn tr nn sn sng hu

ht mi lc

34


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.2.8. PHN TCH YU T CON NGI

Phn quan trng trong thit k phn mm chnh l

phn lin quan n yu t con ngi.

Ta nn xc nh nhng kinh nghim s dng phn

mm m ngi dng cn c.

Vi bt c phn mm no, c kinh nghim ngi

dng cng tt th chi ph ch to cng cao.

Ta bt u vi vic nh ngha mc tiu ca ngi

dng, qua xc nh c cc dng ngi dng vi

nhng nhu cu c bit lin quan, qua ta c th

sa i phn mm thch ng nhng nhu cu .

35


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.2.9. PHN TCH YU CU TCH HP

Trong gii php giao tip vi phn mm k tha,

vic truy xut CSDL hin c, hay chuyn i DL c

sang khun dng mi, cn k hoch tch hp thng

qua nhng cng c c sn (ODBC) hay xy dng tin

ch chuyn i.

Khi nhu cu pht sinh ln hn, CSDL cn thit k li

da trn CSDL hin hnh.

Vn ny cn c thc hin cn thn v c th

ph v tt c m ngun ca CSDL hin ti.

Trc khi ci tin CTDL cn m bo cc m ngun

hin ti c th truy xut n CSDL. Tt c m ngun

hin ti phi c sot li, c th vit li.

36


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.2.10. PHN TCH THC TIN NGHIP V TN TI

Phn nh ngha trong quy tc nghip v c lin quan

n s hiu bit ng cnh trong thao tc ca nhng

quy tc .

Hiu c nhng nghip v ca DN, s trnh c sai

st v c th tm c cch tt hn cho vic hin thc,

ngn nga cc li tm thng.

Hiu c cu trc t chc v s nghip v ca

doanh nghip l yu t quyt nh s thnh cng ca

bc phn tch yu cu v xy dng phn mm. Nu

khng hiu s t chc, th khng c c cc thit

k ph hp cho phn mm hay cho qu trnh hin thc

ng. S t chc cn gip tm kim c nhiu

thng tin hu ch lin quan.

37


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.2.10. PHN TCH THC TIN NGHIP V TN TI

c phn mm tt t pht trin n lc s dng, cn

bit v h thng mng v chnh sch h tng :

Bit c ngi chu trch nhim bo tr, bo mt, tnh

ton vn, kh nng phn hi tng tc trn mng,

Hc nhng tin trnh, chnh sch lin quan trn phn

mm mi.

Tm ra cch kim sot cht lng v chun b dch v

kim th, c th trin khai phng php c bit (thit

k, trin khai thc t) nhm m bo hin thc ph hp

vi ngn sch pht trin.

Cn tun th nguyn tc ct li Nhn bit nhu cu

khch hng v c gng thc hin chng, l cch

gip ta xy dng thnh cng phn mm phn mm.

38


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.2.11. PHN TCH YU CU KH NNG V QUY M

S thnh cng ca phn mm s thu ht ngi dng.

Nu trn mi trng mng th tng s lng. Nn khi

thit k PM phi ch n quy m.

nng cao kh nng phc v, l nng cp c s h

tng (CPU nhanh, nhiu RAM,...) c pha ngi dng

v pha h thng (my ch).

Gii php khc l pht trin PM dng phn tn c

th hot ng trn nhiu my ch cng lc, gip kim

sot v p ng vic phn phi ti nguyn v thi gian

x l c hp l hn.

Tuy nhin, iu ny lm gia tng ng k tnh phc tp

ca h thng, nn chin lc thit k cn c cn

nhc theo hng p ng kh nng cao v quy m

ln cho phn mm.

39


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.3 . XC NH YU CU

Mc tiu ca vic xc nh yu cu:

Ta cn xc nh tht chnh xc v y cc yu cu

t ra cho phn mm s c xy dng.

Kt qu nhn c sau giai on xc nh yu cu

Danh sch cc cng vic (lin quan n nhng chc

nng ca phn mm) s c thc hin trn my tnh,

Nhng m t chi tit v cc cng vic ny khi c

trin khai vn hnh trong th gii thc,

Thng tin khi qut v cc hot ng trong th gii

thc.

40


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.3.1. YU CU V M T YU CU

Yu cu: L cng vic mun thc hin, xut pht t

thc t ch khng thun ty tin hc.

M t yu cu: L m t y cc thng tin lin quan

n cng vic tng ng, dng lm c s nghim

thu v nh gi phn mm khi c chuyn giao.

Cc yu cu ca phn mm cn c m t tht r

rng, c th, y v chnh xc, trnh hiu nhm gia

ngi thc hin phn mm v khch hng, gy nhiu

lng ph cng sc v chi ph.

41


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.3.1. YU CU V M T YU CU

Khi xc nh yu cu phn mm, cc thng tin cn lu :

Tn cng vic ng vi tng yu cu: Cn xc nh c

th, trnh dng cc tn chung chung, m h (nh

Qun l c gi l chung chung, m h nn c th

hn nh ng k mn sch, Gia hn th c gi,

Tr sch)

Ngi hoc b phn s thc hin cng vic: Cn xc

nh chnh xc ngi dng. Nhng ngi dng c vai

tr v cng vic tng t nhau s c xp vo cng

loi. Cng mt cng vic c th c nhiu loi ngi

dng khc nhau; mt loi ngi dng c th thc hin

nhiu cng vic khc nhau.

42


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.3 .1. YU CU V M T YU CU

Thi gian v a im thc hin cng vic: Cn xc nh

chnh xc a im, thi im tin hnh cng vic.

Cch thc tin hnh cng vic cng vi cc quy nh lin

quan: L phn chnh yu khi tin hnh m t yu cu.

Cn c bit quan tm n mt s yu t sau:

Cc quy nh cn kim tra khi thc hin vic ghi nhn

thng tin (nh quy nh: ch cho mn sch i vi

nhng c gi c th c gi cn hn, s sch ang

mn cha n 2 v khng c sch mn qu hn)

Cc quy nh, cng thc tnh ton khi thc hin vic

tnh ton. V d: quy nh: mi ngy tr tr pht 1500

ng/ngy. T ngy tr tr th 10 tr i s pht 5000

ng/ngy, thu hi th c gi 2 tun.

43


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.3.2. PHN LOI YU CU

Cc yu cu c phn loi nh th hin trn s sau:

Yu cu

(1) Yu cu chc nng (2) Yu cu phi chc nng

(3) Yu cuchc nng-nghip v

(4) Yu cuchc nng-h thng

Lin quan n ngi dng

Lin quan n chuyn vin tin hc

(5) Lu tr

(6) Tra cu

(7) Tnh ton

(8) Kt xut

(9) Lu tr

(10) M phng

(11) T ng

(12) Phn quyn

(13) Sao lu

(14) Tnh tin ha

(15) Tnh tin dng

(16) Tnh hiu qu

(17) Tnh tng thch

(18) Ti s dng

(19) Bo tr

44


N

G N

GH

P

H

N M

M


c t chi tit tng loi yu cu:

(1) Yu cu chc nng: DS cng vic c thc hin

trn my tnh cng vi cc thng tin m t tng ng.

(2) Yu cu phi chc nng: Cc yu cu lin quan n

cht lng phn mm, l s rng buc cch thc thc

hin cc yu cu chc nng.

(3) Yu cu chc nng nghip v: Cc chc nng phn

mm tng ng vi cng vic.

(4) Yu cu chc nng h thng: Cc chc nng phn

mm pht sinh thm khi thc hin cng vic hoc cc

chc nng khng tng ng vi bt k cng vic no.

45


N

G N

GH

P

H

N M

M


(5) Chc nng lu tr: Tng ng vi cng vic ghi

chp(km theo cc quy nh). V d: Ghi nhn vic cho

mn sch ca mt th vin theo quy nh mn

(6) Chc nng tra cu: Tng ng vi cng vic tm

kim, theo di hot ng v xem thng tin v mt i

tng. V d: Tm v xem tnh trng sch

(7) Chc nng tnh ton: Lin quan vic tnh ton (quy

nh/ cng thc). V d: Tnh tin pht tr sch tr theo

quy nh pht ca th vin.

(8) Chc nng kt xut: Tng ng vi vic lp bo co

(theo biu mu). V d: Lp bo co thng k v s lt

mn sch theo loi trong nm.

46


N

G N

GH

P

H

N M

M


(9) Chc nng mi trng: nh cu hnh thit b, thi

gian, nhn s(S nhn cng, loi my in, )

(10) Chc nng m phng: M phng hot ng ca th

gii thc. V d: M phng qu trnh hot ng ca

chc nng hay thao tc x l

(11) Chc nng t ng: T ng thng bo, nhc nh

ngi dng. V d: Nhc nh th th gi giy bo i

sch mn qu hn.

(12) Chc nng phn quyn: Phn quyn s dng cho

cc loi ngi dng. V d: Phn quyn ngi dng: (i)

Qun tr h thng: c quyn s dng tt c cc chc

nng; (ii) Th th: ch dng cc chc nng lin quan

n vic cho mn v tr sch; (iii) c gi: ch s

dng chc nng tra cu.

47


N

G N

GH

P

H

N M

M


(13) Chc nng sao lu: Sao lu, phc hi d liu.(vd:

Sao lu thng tin SV ra trng, phc hi li khi cn)

(14) Tnh tin ha: L cc yu cu lin quan n vic

cho php ngi dng thay i li cch m t ca yu

cu chc nng (quy nh, quy tc tnh ton). V d: Cho

thay i quy nh v s sch mn ti a, mc pht khi

tr tr.

(15) Tnh tin dng: L cc yu cu lin quan n hnh

thc giao din, th hin t nhin, d s dng, d hc,

y thng tin V d: Giao din nhp phiu mn

hay tr sch dng form, nhp th hin bng sng v

bo li khi s liu nhp sai.

48


N

G N

GH

P

H

N M

M


(16) Tnh hiu qu: L yu cu lin quan n thi gian

thc hin cc chc nng, dung lng lu tr, chi ph s

dng ti nguyn h thng nh s dng ti u cc khng

gian, thao tc thc hin nhanh (VD: Thi gian tra cu

sch, tra cu c gi khng qu 10 giy.

(17) Tnh tng thch: Cc yu cu lin quan n vic

chuyn i d liu gia phn mm ang xt v cc

phn mm khc, s nht qun gia cc mn hnh trong

h thng (Vd: Cho nhp thng tin sch mi t tp tin

hay t thit b c m vch)

(18) Tnh ti s dng: Do chuyn vin tin hc m trch

(19) Tnh bo tr: Do chuyn vin tin hc m trch, l

cc yu cu cho php thay i m khng lm nh

hng n phn mm

49


N

G N

GH

P

H

N M

M


Nghin cu

kh thiXc nh

yu cuPhn tch

yu cuc t

yu cu

Bo co

kh thi

M hnh

h thngTi liu nh

ngha yu cu

Ti liu

yu cu

Ti liu c t

yu cu

Hiu min

ng dngThm nh

yu cu

t u tin

Gii quyt

mu thun

Phn hoch

Thu thp

yu cu

c t

50


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.3.3. CC BC XC NH YU CU

Qu trnh thc hin xc nh yu cu:

Gm 2 bc chnh:

Bc 1: Kho st hin trng, kt qu nhn c l

bo co hin trng.

Bc 2: Lp danh sch cc yu cu, kt qu nhn

c l danh sch cc yu cu s c thc hin

trn my tnh.

51


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.3.3. CC BC XC NH YU CU

i tng tham gia xc nh yu cu:

Gm 2 nhm ngi lun phi hp cht ch:

Chuyn vin tin hc: L nhng ngi hiu r v kh

nng ca my tnh. H phi tm hiu tht chi tit v

cng vic ca chuyn gia nhm trnh s hiu nhm

cho nhng bc phn tch sau ny.

Chuyn gia: L nhng ngi hiu r v cng vic ca

mnh. H cn lng nghe kin ca cc chuyn vin tin

hc m bo cc yu cu ca h l c th thc

hin c vi chi ph v thi gian hp l.

52


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.3.3.1. KHO ST HIN TRNG

Cc hnh thc thc hin ph bin:

Quan st: Theo di cc hot ng din ra th gii

thc c lin quan, c th ghi m, ghi hnh i vi

nhng tnh hung mang tnh phc tp, quan trng, cn

s chnh xc cao. V d: Quan st thao tc cho mn

sch ca mt th th ti mt th vin,

Phng vn trc tip: T chc phng vn bt u t

cp lnh o dn xung cc v tr cng vic. C th s

dng cc bng cu hi c sn cc cu tr li cho i

tng c phng vn la chn

Thu thp thng tin, ti liu: Cc cng thc tnh ton,

quy nh; cc bng biu, mu giy t c t nhiu lin

quan. V d: Phiu mn sch ti th vin.

53


N

G N

GH

P

H

N M

M


Quy trnh thc hin:

Tm hiu tng quan v th gii thc: Quy m hot

ng v cc hot ng m n v c tham gia.

Tm hiu hin trng c cu t chc: Tin hnh kho

st hin trng cn hiu r c cu t chc cc b phn,

c bit l 2 yu t: Trch nhim v quyn hn. Vic

hiu r c cu t chc s gip xc nh b phn no

s s dng phn mm c th ln k hoch tip tc

kho st chi tit hn b phn . Cn s dng cc s

v li c cu t chc.

54


N

G N

GH

P

H

N M

M


Tm hiu hin trng nghip v: Hin trng ny thng

xy ra ra ti cc v tr cng vic. Vi b phn c

chn kho st chi tit, ngi thc hin kho st cn

lp danh sch cc cng vic m b phn ny ph

trch, sau tm hiu cc thng tin chi tit cho tng

cng vic (thng tin m t yu cu phn mm). Vic

tm hiu da trn cc sau: Thng tin u vo, Qu

trnh x l, Thng tin kt xut.

Tin hnh xp loi nghip v vo 4 loi sau nhm

trnh thiu xt khi tm hiu cc thng tin: Lu tr, tra

cu, tnh ton, tng hp/thng k.

55


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.3.3.2. LP DANH SCH CC YU CU

Lp danh sch cc yu cu cu theo cc bc sau:

Xc nh yu cu chc nng nghip v

Cch tin hnh: Chuyn gia xut v chuyn vin tin

hc s xem xt li

Bc tin hnh: Xc nh cc cng vic m ngi

dng s thc hin trn phn mm theo tng loi cng

vic sau: Lu tr, Tra cu, Tnh ton, Kt xut

56


N

G N

GH

P

H

N M

M


Cc biu mu c m t chi tit ngay sau bng quy

nh/Cng thc

Lp bng yu cu chc nng nghip v, bng quy

nh/cng thc v cc biu mu.

57


N

G N

GH

P

H

N M

M


V d: Xt phn mm qun l th vin

(i) Bng yu cn chc nng

58


N

G N

GH

P

H

N M

M


(iii) Bng Quy nh/ Cng thc lin quan

59


N

G N

GH

P

H

N M

M


60


N

G N

GH

P

H

N M

M


61


N

G N

GH

P

H

N M

M


62


N

G N

GH

P

H

N M

M


63


N

G N

GH

P

H

N M

M


Xc nh yu cu chc nng h thng v yu cu cht

lng:

Cch tin hnh: Chuyn vin tin hc v chuyn gia

cng xut v xem xt cc yu cu.

Bc tin hnh

Bc 1: Xem xt cc yu cu chc nng: phn quyn,

sao lu, phc hi, nh cu hnh h thng,

Bc 2: Xem xt cc yu cu chc nng h thng

chuyn bit: yu cu v cng vic mi, ch c th tin

hnh khi thc hin trn my tnh

Bc 3: Xem xt cc yu cu v cht lng theo tng

loi tiu chun sau: Tin ha, Tin dng, Hiu qu,

Tng thch.

64


N

G N

GH

P

H

N M

M


Sau lp bng yu cu tng ng theo mu sau:

65


N

G N

GH

P

H

N M

M


V d: Xt phn mm qun l th vin (c xy dng

nhm phc v cho 4 b phn l: c gi, th th, ban gim

c v qun tr h thng).

(i) Bng yu cu chc nng h thng:

66


N

G N

GH

P

H

N M

M


(ii) Bng yu cu v cht lng h thng:

67


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.4. M HNH HO YU CU H THNG

Cc m t yu cu trong giai on xc nh yu cu

ch trnh by ch yu cc thng tin lin quan n vic

thc hin cc nghip v, cha th hin r nt vic thc

hin cc nghip v ny trn my tnh.

M t thng qua cc vn bn d gy ra nhm ln v

khng trc quan.

V d: Xt yu cu lp phiu mn sch, yu cu ny

ch m t biu mu v quy nh lp phiu v cha th

hin cch thc lp phiu trn my tnh.

68


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.4. M HNH HO YU CU H THNG

Khi thc hin m hnh ha yu cu h thng, ta cn quan

tm n:

Mc tiu: Hiu chi tit hn v ng cnh vn cn gii

quyt mt cch trc quan v bn cht nht v cc

thng tin ct li trong yu cu.

Kt qu: thu c m hnh m t ton b hot ng

ca h thng.

K thut phn tch: Cch tin hnh thu thp c

nhng yu cu ca ngi s dng, t trnh by li

nhu cu ri chi tit ha chng bng c t chc nng

v c t d liu thng qua phn tch gc nhn, i

tng, d liu thu thp c cc bc trn.

69


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.4.1. CC NGUYN L M HNH HA

Trc khi i vo tm hiu cc phng php biu din

bng m hnh, cn xem qua mt s nguyn l phn tch.

Nguyn l Phn tch 1: M hnh ha Min thng tin

Hiu v biu din c min thng tin lin quan:

nh danh d liu (i tng, thc th),

nh ngha cc thuc tnh, thit lp cc mi quan h

gia cc d liu

70


N

G N

GH

P

H

N M

M


Nguyn l Phn tch 2: M hnh ha Chc nng

Bn cht ca phn mm l bin i thng tin, nn ta cn:

nh danh cc chc nng (bin i thng tin)

Xc nh cch thc d liu (thng tin) di chuyn trong

h thng

Xc nh cc tc nhn to d liu v tc nhn tiu th

d liu

71


N

G N

GH

P

H

N M

M


Nguyn l Phn tch 3: M hnh ha Hnh vi

Phn mm (h thng) c trng thi (hnh vi), nn ta

cn:

Xc nh cc trng thi h thng. V d: giao din

ha

Xc nh cc d liu lm thay i hnh vi h thng.

V d: bn phm, chut, cc cng thng tin

72


N

G N

GH

P

H

N M

M


Nguyn l Phn tch 4: Phn hoch M hnh

Ta cn lm mn, phn hoch, biu din m hnh cc

mc khc nhau:

Lm mn cc m hnh d liu

To cy (m hnh) phn r chc nng

Biu din hnh vi cc mc chi tit khc nhau

Nguyn l Phn tch 5: Tm hiu Vn bn cht

Ta ch xt bn cht ca yu cu v khng quan tm

n cch ci t.

73


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.4.2. S PHN R CHC NNG (FDD)

S ny (FDD, Function Decomposition Diagram) cho

ta biu din cc chc nng thng qua vic m t cc

tnh cht ca u vo v u ra, nhm:

(i) Gip xc nh c phm vi ca h thng,

(ii) Gip phn hoch c h thng chc nng,

(iii) Gip to nn tng cho thit k kin trc h

thng

74


N

G N

GH

P

H

N M

M


V d: S phn r chc nng

75


N

G N

GH

P

H

N M

M


76


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.4.3. M HNH BN MU (PROTOTYPE)

Khi xc nh yu cu, nhm pht trin phn mm

da trn cc tng/yu cu ca khch hng

a ra bn thit k s b vi cc mn hnh giao

din, t tin hnh m phng hay gi lp s b

mt s chc nng.

y l bc ci t bn mu u tin chuyn cho

ngi s dng.

Bn mu ny ch nhm m t cch thc phn

mm hot ng cng nh cch ngi dng tng

tc vi h thng v gip ngi dng c th hnh

dung c giao din ban u ca yu cu m h t

ra.

77


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.4.3. M HNH BN MU (PROTOTYPE)

M hnh ny cng cn c s h tr gia k s phn

tch v k s thit k phn mm khi phi hp thc

hin.

Ngi s dng khi xem xt bn mu s a ra kin

ng gp v phn hi thng tin ng hay khng

trn phng n thit k ca bn mu hin c.

Nu ngi s dng ng vi bn mu a th

ngi pht trin s tin hnh ci t thc s.

Ngc li c hai phi quay li giai on xc nh yu

cu.

Cng vic ny c lp li lin tc cho n khi ngi

s dng ng vi cc bn mu do nh pht trin

a ra.

78


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.4.4. S LUNG D LIU (DFD)

L m hnh cho php xem s lung d liu bn

trong h thng v cch thc d liu c x l bn

trong h thng vi nhiu mc chi tit khc nhau.

S ny c nhiu bin th m rng khc nhau. (xem

ti liu v PT&TK H thng Thng tin).

79


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.4.5. M HNH HNG I TNG

PP phn tch HT hnh thnh gia thp nin 80 da trn

tng lp trnh HT, hon thin v nay rt ph dng,

da trn cc khi nim:

i tng (Object): gm d liu v th tc tc ng

ln d liu ny.

ng gi (Encapsulation): kh nng hn ch tc ng

trc tip ln d liu ca i tng m phi thng qua

cc phng php trung gian.

Lp (Class): l nhm cc i tng c chung mt cu

trc d liu v cng mt phng php.

K tha (Heritage): tnh cht k tha l c tnh cho

php nh ngha mt lp mi t cc lp c bng

cch thm vo nhng d liu mi, cc phng

php mi c th k tha nhng c tnh ca lp c.

80


N

G N

GH

P

H

N M

M


M hnh nm bt yu cu hng i tng bng UML:

Mc ch ca hot ng nm bt yu cu l xy dng

m hnh h thng bng cch s dng cc ca s dng

(use case). Cc im bt u cho hot ng ny kh a

dng:

T m hnh nghip v (business model) cho cc phn

mm nghip v.

T m hnh lnh vc (domain model) cho cc phn mm

nhng.

T c t yu cu ca h thng nhng c to bi

nhm khc v hoc dng cc phng php c t khc

(th d hng cu trc).

T im no nm gia cc im xut pht trn.

81


N

G N

GH

P

H

N M

M


M hnh ca s dng (Use Case Diagram):

M hnh ny gm cc thnh phn:

Actor: ngi/ h thng ngoi/ thit b ngoi tng tc

vi h thng

Use-case: cc chc nng c ngha ca h thng cung

cp cho cc actor (i) Lung cc s kin (flow of

events), (ii) Cc yu cu c bit ca use-case

c t kin trc

Cc thit k mu giao din ngi dng

82


N

G N

GH

P

H

N M

M


83


N

G N

GH

P

H

N M

M


M hnh phn tch hng i tng vi UML:

Mc ch ca hot ng phn tch yu cu l xy dng

m hnh phn tch vi cc c im:

Dng ngn ng ca nh pht trin miu t m hnh

Th hin gc nhn t bn trong h thng

c cu trc t cc lp v cc package phn tch

c dng ch yu cho nh pht trin hiu cch to

hnh h thng

Loi tr mi chi tit d tha, khng nht qun

Pht ha hin thc cc cht nng bn trong h thng

nh ngha cc dn xut use-case, mi dn xut use-

case cp phn tch miu t s phn tch 1 use-case

84


N

G N

GH

P

H

N M

M


M hnh phn tch:

M hnh ny bao gm:

Cc lp (class) phn tch: lp bin, lp thc th, lp

iu khin

Cc dn xut use case cp phn tch: cc lc lp

phn tch, cc lc tng tc, lung s kin, cc

yu cu c bit ca use-case

Cc gi (package) phn tch

c t kin trc.

Ta cn tham kho ti liu mn PTTK HT cho cc dng

m hnh HT cho tng giai on pht trin phn mm.

85


N

G N

GH

P

H

N M

M


86


N

G N

GH

P

H

N M

M


87


N

G N

GH

P

H

N M

M


88


N

G N

GH

P

H

N M

M

2.4.6. MINH HA T YU CU SANG M HNH HA

V d 1: Xt phn mm qun l th vin vi 4 yu cu: Lp

th c gi, Nhn sch, Cho mn sch, Tr sch.

Giai on 2: M hnh ha yu cu

S lung d liu cho cng vic lp th c gi

D1: Thng tin v th c gi cn nhp

D4: Thng tin v th c gi cn lu tr trn kho

D5: Thng tin trn th c gi (trong th gii thc)

X l th c gi: Kim tra tnh hp l ca th trc ghi nhn

v in

Qun l c gi

My inLp th

c gi

D1

D5D4

89


N

G N

GH

P

H

N M

M

S lung d liu cho cng vic nhn sch

D1: Thng tin v th sch cn nhp

D4: Thng tin v sch cn lu tr trn kho

X l nhp sch: Kim tra tnh hp l ca sch

trc khi lu vo kho

Qun l sch Nhn schD1 D4


90


N

G N

GH

P

H

N M

M

S lung d liu cho cng vic cho mn sch

D1: Thng tin v c gi v sch mun mn

D3: Thng tin c s dng cho vic kim tra quy

nh mn sch

D4: Thng tin v vic mn sch

X l cho mn sch: Kim tra tnh hp l ca vic

mn, lu vo kho

Th th

Cho mn sch

D1

D3 D4


91


N

G N

GH

P

H

N M

M

S lung d liu cho cng vic tr sch

D1: Thng tin v c gi v sch tr

D3: Thng tin s dng cho vic kim tra quy nh tr

sch

D4: Thng tin v vic tr sch

X l tr sch: Kim tra tnh hp l ca vic tr sch,

lu vo kho.

Th th

Tr sch

D1

D3 D4


92


N

G N

GH

P

H

N M

M

92

TM TT

Trnh by nhng khi nim v Cng ngh Phn mm nh:

Qu trnh Phn tch (Phm vi d n, M rng Yu cu Nghip

v, Yu cu Bo mt, Yu cu Tc , Yu cu Vn hnh, Kh

nng M rng Yu cu, Yu cu Sn dng, Yu t Con ngi,

Yu cu Tch hp, Thc tin Nghip v tn ti, Kh nng v

Quy m)

Xc nh Yu cu (M t yu cu, Phn loi yu cu, bc xc

nh)

Cc nguyn l M hnh ha

S phn r chc nng (Function Decomposition Diagram,

FDD)

M hnh bn mu (Prototype)

S lung d liu (Data Flow Diagram, DFD)

M hnh hng i tng

93


N

G N

GH

P

H

N M

M

93

BI TP

1. Ph lc A trang 170

2. Ph lc B trang 179

Documents

Bài 2: TÁC VỤ PHÂN TÍCH & ĐẶC TẢ YÊU CÂUthayphet.net/application/upload/products/02.Bai02... · 2.1. TỔNG QUAN VÀ ... Công cụ sử dụng chủ yếu ở giai đoạn