Bí quyết giải nhanh đề thi THPT Quốc gia môn Hóa học phương pháp trắc nghiệm - Cao Cự Giác (Trích đoạn)

8/20/2019 Bí quyết giải nhanh đề thi THPT Quốc gia môn Hóa học phương pháp trắc nghiệm - Cao Cự Giác (Trích đoạn)

1/183

PGS. TS. CAO Cư GIÁC

PHƯƠNG PHÁP

BI QUYETGIẢI NHANH

ĐỀ THI THPT QUỐC GIAMÔN

Ktnn nghiệm làm bài xong trước thời gian thỉ s Tạo phong cách tự tin, thoải mái và sáng tạo trong khi làm bài thi s Dùng cho các kì thi íỉu ĉS¥^Ịf'ệị0} Ỉ^ Ị^ ịỊt̂ Ị ệ ^ Bọ Giáo dục và Đào tạo

PHÒNG MƯỢN

NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC QUOC GIA HÀ NỘIm mC0 GHà Nôi

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUY

WWW.BOIDUONGHOAHOCQUYNHON.BLOGSPO

WW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

ới thiệu trích đoạn bởi GV. Nguyễn Thanh Tú


2/183

NHÀ XUỔT BẢN Đ0 IHỌCọuốc Glfì Hfì NỘI16 Hàng Chuối - Hai Bà Trưng - Hà NộiĐiên thoai: Biên tâp-Chế bản: (04) 39714896:

Hành chính: (04̂ 39714899: Tổng biên tảo: (041 39715011 Fax: (041 39729436

* * *

Chịu trác h nhiệm xuấ t bản: ịGiám đổc - Tổng biến tập: TS. PHẠM THỊ TRÂM

Biên tập: NGƯỴỄN THỊ HUỆ

Sửa bài: NHÀ SÁCH HổNG ÂN

Chế bản: NGUYỄN KHỞI MINH

; 'Frink bày bìa: VÕ THỊ THỪA

Thực hiện liên kết:

Nhà sách HỒNG ÂN

SÁCH LIÊN KẾT

BÍ QUYẾT GỈẢÍ NHANH ĐỂ THI THPT QUQC GIA MỒN HOẤ HỌC

Mã số: 1L- 569ĐH2014In 1.000 cuốn, khổ 17 X 24cm tậi Công ty cổ phẩn Văn hóệ Văn Lang.Giấy phép xuất bản số: 2244-2014/CXB/01-333 OHQGHN, ngày 29/10/2014

Quyết định xuất bản số: 596LK-TN/QĐ-NXB ĐHQGHN.






3/183

Ỉ n o t ó íầ tù

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang có lộ trình hướng tới một kì thi Quốc gia

chuẩn mực "2 trong 1" đế vừa xét tốt nghiệp THPT vừa xét đầu vào cho các trường Đại học và Cao đẳng, cũng như khuyến khích các trường tự

chủ trong công tác tuyển sinh.

Môn hóa học là một trong các môn khoa học tự nhiên, được Việt Nam

và nhiều nước trên thế giới tổ chức thi trắc nghiệm khách quan để làm cơ sở đánh giá và xét tuyển cho nhiều trường đại học và cao đẳng. Tuy nhiên,

với thời gian 90 phút cần phải làm xong và đúng 50 câu trắc nghiệm hóa

học là mơ ước của các thí sinh tham gia dự thi. Trong thực tế, đã có một số

em trả lời đúng các câu hỏi một cách nhẹ nhàng, thoải mái và hoàn thành

bài thi trước thời gian quy định, nhưng cũng còn rất nhiều em vất vả và cảm thây mệt mỏi khi phải hoàn tất bài làm một cách thiếu tự tin.

Giải mã cho việc một số em đạt điểm tuyệt đối và hoàn thành bài làm

trước thời gian, là do các em bên cạnh việc hiểu và vận dụng tốt kiến thức

đã học thì còn có những "bí quyết" về đích sớm. Nguyên nhân của hiện tượng "ĐIỂM THẤP" phần lớn là do các em không hiểu vấn đề một cách

"dứt đỉêm" trong quá ữình học tập làm nó chồng chất, phát sinh và "tích

đại" thành những vấn đề khó vượt quá khả năng tư duy của các em và

dẫn đến íạọc kém, chán học.

Để giúp đỡ các em có những bí quyết làm bài một cách thư giản và tự

tin vượt quạ các kì thi sắp tới, chúng tôi xuất bản cuốn sách "Bí quyết giải

nhanh đề thi THPT Quốc gia môn hóa học" như một món quà tặng của

tác giả, gửi đến các em học sinh trên mọi miền đất nước đang muốn chinh

phục đỉnh cao trong các kì thi quốc gia môn hóa học. Những bí quyết

trong tài liệu này cùng với những "lời giải đẹp đã đi cùng theo năm tháng " sẽ

gây ấn tượng cho quý bạn đọc đặc biệt là các em học sinh thân yêu.TÁC GIẢ

PGS.TS. CAO Cự GIÁC

3






4/183






5/183

^ B í q uyết_____________________________________

1 J^Sử dụng các đại lượng trang bình

Trong hóa học thường gặp các bài toán hỗn họp các chất có tính chất tương đương (hỗn hợp các kim loại, các muối, các chất trong cùng dãy đồng đẳng,... có cùng một tính chất nào đó). Khi đó để giải nhanh, chúng ta có thể sử dụng các đại lượng trung bình sau đây:

1. Khối lượng mol trung bình (M)

mh|, M1.ti|+M 2 .n2 +...+Mi.n.

nhh n1 +n 2 +...+ni

Trong đó: mhh - tổng số gam hỗn hợp.

Iihh- tổng số mol hỗn hợp,

Mi - khối lượng mol chất thứ i trong hỗn hợp. íii - số mọl chất thứ i trong hỗn hơp.

• Đối với hỗn hợp khí hoặc hơi vì thể tích tỉ lệ với số mol trong cùng điều kiện về nhiệt độ và áp suất, nên ( 1 ) trở thành:

—: M V + M V + +M- VMkhí = "V VỊ. + M2 -V2 + --- + Mi-Vi (2)V1 + V2+... + VÁ

Trong đó: Vj - thể tích tương ứng của khí i trong hỗn hợp.

• Nếu gọi x15x2,...,xj là thành phần % số mol hoặc thể tích (với chất khí)

của các chất tương ứng trong hỗn hợp. Từ (1) và (2) ta có:

I n Xn XnV V V

' = M j.— L- + M 2.— + +

Với quy ước Xj lấy theo giá trị số thập phạn -> ZXj = 1.

• Nếu hỗn hợp chỉ có 2 chất, trong nhiều bài tập, có thể gọi a là số mol củachất thứ nhất trong 1 mol hỗn hợp, suỳ ra (1-a) là'Số moi của chất thứ hai. Ta có:

M = Mị.a + M2 ( l-a) (4)

Một số tính chất của M

• ---- ^ - — - ^ - > % M 2






6/183

a) Mmll, My = 28 g/mol

r |N 2 (28 g/mol)

fC3H7OH (60 g/mol) — ^ , ■Hỗĩi hop z J 3 7 v -> Mz = 60 g/mol

vp [CH3COOH (60 g/mol)

fCa(40g/mol) — ' - V 1

Hỗn hơp Q j —> Mq = 40 g/molVF v [MgO (40 g/mol)

d) M đơn chất ̂ M hợp chất ị

Vỉ dụ: MNa.K = 3Og / mol —>MNaH,K H = 30 +17 = 47g / mol ' Ị 22 ^0

MNa2co3, k 2c o 3 = 122 g / m ol —> MNa, K = ------------= 3 lg / m oi

e) Áp dụng sơ đồ đường chéo

n1(Vl)M 1 -

n2 (V2 )M 2

M2-M

m 2- mn.TO = ̂ ni(V2) M -M

M - M j

f) Tỉ khối của khí A so với khí B (cIa/b)

dfijB là tỉ số khối lượng của một thể tích khí A so với khối lượng của cùng thể tích khí B ở cùng điều kiện nhiệt độ và ầp suất, chính bằng tỉ số giữa hai khốilượng moĩ. Ta có:

Ma _ n.MA= MẢ

A/B Mb n.MB Mb ;

Nếu A, B là chất lòng thì công thức tỉ khối được xác định ở dạng hơi (cho bay hơi hoàn toàn chất lỏng).

6






7/183

TaCÓ: dhhx/hhv = -= i -> MX = M^ dX/YY M y

2. Nguyên tử khối trung bình của nguyên tổ ỊaỊ

Vì hầu hết các nguyên tố hóa họctrong tự nhiên đều có nhiều đồng vị, do đónguyên tử khối của các nguyên tố này là nguyêntử khối trung bình của các đồngvị, tính theo công thức:

— _ Avxx + Ấ 2 .x 2 +... + ArXị

100Trong đó: Ai là khối lượng đồng vị thứ i

Xi là % số nguyên tử của đồng vị thứ i (Exi = 100)

Vỉ dụ: Trong tự nhiên, niken có 5 đồng vị với % số nguyên tử tương ứng của mỗi đồng vị như sau:

"Ni SNi SNỈ J |N i SN i67,76% 26,16% 1,25% 3,66% 1,16%

v- 58.67,76 + 60.26,16 + 614,25 + 62.3,66 + 64.1,16 ^A nỉ — : — ;;■ — • • —— — -— ———— = 5 8 ,7 7 ■■

■: 1 0 0 .

3. SỐ oxi hỏa trung bìnhVỉ dụ:

Hỗn hợp m ĩ ----->dd + H2 T[Fe(ymol) [reCl, 7

M+ĩửlCl —>MC1 + -H ," 2

\ - 3x + 2y -12 < n = :— ■—-< 3

V x+y ;4. Với hợp chất hữu cơ

Các đại lượng trung bình thường gặp:

n - số nguyên tử (cacbon, hiđro, ox i,...) trung bĩnh.X - số nhóm chức trung bình,

a - sô liên kết %trung bình.

R - số gốc hiđrocacbòn trung bình.

Từ đó ta có các loại.công thức: 0-H 2- jOH, R(COOH)-,...

Vói hỗn họp khí, khi đó khối lượng mol ừở thành khối lượng mol trung bình (M Ị .

7






8/183

Ví dụ 1 . Đốt cháy hoàn toàn 3,42 gam hỗn họp gồm axit acrylic, vinyl axetat, metyl acrylat và axit oleic, rôi hâp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)2(dư). Sau phản ứng thu được 18 gam kết tủa và dung dịch X. Khôi lượng X so với khối lượng dung dịch Ca(OH)2 ban đầu đã thay đổi như thế nào?A. Tăng 2,70 gam. B. Giảm 7,74 gam.c. Tăng 7,92 gam. D. Giảm 7,38gam.

Hướng dẫn:Các chất: axit acrylic, vinyl axetat, metyl acrylat và axit oleic đều không no có công thức chung là C-H2-_ 20 2:

Cí H2 ĩ-2p 2 + — — ° 2 ------->nC02 + (n -l)ÍI 20

a na (n -l )a

na = 0,18 fn = 6 _ => 4 nH0 =0,15mol

(14n - 2 + 32)a = 3,42 |a = 0,03Am = mco + mHO-m CaCO =0,18 .44+0,15.18-18 = -7 ,3 8 gam

—» Giảm 7,38 gam. —» Đáp án D.Ví dụ 2. Cho 15,6g hỗn hợp 2 ancol đơn chức, kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng

tác dụng hết với 9,2g Na thu được 24,5g chất rắn. Hai ancol trong hỗn hơp là A. C2H5OH và C3H5OH B. C2H5OH và C3H7OHc. C3H7OH và C4H9OH D. CH3OH và C2H5OH

Hướng dẫn:

Phương trình hóa học: ROH + Na -» RONa + —H2

15,6 + 9 ,2 -2 4 ,5 A1C:2 ■ ° ’ 1 5 4 n RbH

— 1 5,6 ÍC 2H5OH (4 6)-> = — = 52 -> ị 2 5 X K ' -> Đáp án B.

2̂ 0. 0 3 Ị c 3H7OH(60) f

Chú ý: Rất dễ hiểu nhầm Na hết và tính theo Na

—» n ^ j = nNa = -̂ -̂ = 0,4 -> M = - 1— = 3 9 —> Đáp án D(!). Vì chưa biệt Na 23 4hết hay không nên để an toàn nên làm như trên.Ví dvi 3. Cho 31;84 g hỗn hợp NaX và NaY (X, Y là 2 halogen ở 2 chu kì liên

’tiếp) vào dung dịch AgNƠ 3 dư thì thu được 57,34 g kết tủa. Công thức của 2muối là '■1 ■ r ’-A. NaBrvàNal B. NaCl vàNaBr hoặcNaBr vàNalc . NaF và NaCl D. NaF và NaCl hoặc NaBr và Nai






9/183

Hướng dẫn:

Vì muối AgF tan trong nước nên xét hai khả năng:+ Cả hai chất đều tạo kết tủa:

NaX + AgN03 -> AgX ị + NaN03

(23 + 5 0 (108 + X )

31,84 57,34 —> X = 80,3 —» Đáp án A

+ Hỗn hợp 2 muối halogen gồm NaF và NaCỈ, lúc đó chỉ cỏ NaCỈ phản ứng:

NaCl + AgNOs A gC lị + NaNOs

57 34nAgN0 , = M 0,4 (mol) -> nNaC| « 0,4 (mol)

—> mNaci = 0,4.58,5 = 23,4 < 31,84->• trường hợp này cũng thoả mãn.

Ket họp cả hai khả năng —» Đáp án Đ.Chú ý: Rất dễ xét thiếu khả năng vì vậy chọn nhầm đáp án A hoặc c. Trong các hợp chất halogenua của bạc thì AgF tan còn ỉạì kết tủa tốt.Ví dụ 4. Hòa tan vào nước 7,14g hỗn hợp muối cacbonat và hiđrocacbonat của

một kim loại kiềm. Thèm vào dung dịch thu được một lượng dung dịch HG1 vừa đủ thấy thoát ra 0,672lít khí (đktc). Kim loại trong muối là

A. Na B.Rb C. K D. Cs

Hướng dẫn:

Các phương trình hóa học

M2C 03 + 2HC l -y2MC l + C 02t + H20

MHCO, I HC1-4 MCI + C 02t + H 20

\ 0,03 . 0,03 ^

— 7 14M2mM = “~ r = 238 M + 61 < 238 < 2M + 60

89 < M < 177 -> M = 133 (Cs) -> Đáp ánD.Ví dụ 5. Hòa tan hỗn hợp gồm 2 kim loại kiềm kế tiếp vào nước thu được

dung dịch X và 336ml H2 (đktc). Cho HC1 dư vảo dung dịch X vầ cồ cạn thu được 2,075g muối khan. Hai kim loại kiềm trong hỗn hợp ban đầu là

A. Li và Na B. Na vàK C. Kvà Rb D. Rb và Cs

. Hướng dẫn:

M -I H ,0 “> MOI I + —II. t

0.Ớ3 < -0 ,0 3


10/183

M O H + H C 1 —> M C I + H 20

0 , 0 3 —» 0 , 0 3 i - > Đ á p

0 , 0 3 [ K ( 3 9 )

Ví dụ 6 . Thủy phân hoàn toàn 444g một chất béo thu được 46g glixerol và hai loại

axit béo. Hai loại axit béo đó làA. Q 5H31COOH và C17H31COOH B. C17H33COOH và C15H31COOH

c. G17H31COOH và C17H33COOH D. C17H33COOH và C17H35COOH Hướng dẫn:

C3H5(OCOR )3 + 3HOH -» C 3H5 (OH)3 +3RCOOH

444g - í - 1,5 J 3 Đáp án B.Ị(CHO)? (58) - : ;■;; \

Ví dụ 8 . Đốt cháy hoàn toàn 4,02g hỗn hop X gồm một ankanol và một ankanal có cùng số nguyên tử cacbon thu được 7,92g CO2 . Hai chất trong X là

A. CH3OH và HCHO B. C2H5OH và CH3CHO

c . C3H7OH và C2H5CHO D. C2H5OH yà C2H5CHO

10






11/183

Hướng dẫn:

c n cháỵ >nC02

->■ M . - ^ = 4 ,0 2-> M = 22,3n

n• n = l- >

• n = 3

• n = 2

• Loại Đ vì khác số nguyên tử cacbon -» Đáp án B.

■0 Ví dụ 9. Đốt cháy hoàn toàn 0,3 mol hỗn họp X gồm hai axit hữu cơ no thu được11,2 lít CƠ 2 (đktc). Để trung hòa 0,3 mol X Cần 500 ml dung dịch NaOH IM. Công thức cấu tạo của hai axit làA CH3COOH và HCOOH B. CH3COOH và HOOC-CH2-COOHc. HCOOH và HOOC-COOH 4 D. CH3COOH và HOOC-COOH

Gọi n yà X là số nguyên tử cacbon và số nhóm chức (COOH) trung bình của hai axit. Ta có:

-» Đáp án c.

Cách khác: n = X -> phân tử hai axit có số nguyên tử cacbon bằng số nhóm chức —» Gốc R của axit không chứa cacbon ->• Đáp án c .Ví dụ 10: Hỗn hợp khí X gồm O2 và O3 có tỉ khối so với H2 là 22. Hỗn hợp khí Y

gồm metylamin và etylamín có tỉ khối so vói Eb ỉà 17,833. Để đốt hoàn toàn Vi lítY cần vừa đủ V2 lít X (biết sản phẩm cháy gồm CO2 , H2O và N2, các chất khí đo ở đktc). Tỉ lệ Vi : V2 làA. 2 : 1. B. 1 : 2. c . 3 : 5. D. 5 : 3.

Hướng dẫn:

5 ị X= 1-7- « 1,67 -> ị —> Phải có một axit đạ chức.'í L, ^ o3 X > 2

11






12/183

Hướng dẫn: a mol Ơ 2 32 4

a 4 144 -------- ► —— = — = -

b 1 2 3

b m o l0 3 48 12

V=> b = 3a ta CÓ no= 2a + 3b = 1la mol=> nhhx = a + b = 4a^> "a= — —— 22,4.4

Gọi công thức chung 2 amin là C-H2- 3N

=> n =3

M = 17,833.2 = 35,667mà M = 14n + 17 =>n = -

Phương trình phản ứng:

C;H2 ĩ +3N + ------>nC02 + ( n + | )H 20 + Ỉ N 2

_ 6 Ã + 3 u - c cỈIq ” 2 namin “ay nO 5,5namin

,, => l la = ì l . —% - - 5,5 . - ^ - '.=> 2 Vi=V2 => Vi: v 2- I : 2 —> ĐápánB.22.4.4 22,4

Ví dụ 11. Hỗn họrp khí X gồm etilẹn, metan, propin và vinylaxetilen có tỉ khối sò vối H2 là 17. Đốt cháy hoàn toàn 0,05 mol hỗn hợp X rồi hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào bính dung dịch Ca(OH) 2 (dư) thì khối lượng bình tăng thêm m gam. Giá trị của m là

A. 7,30 B.6,60 c. 3,39 D. 5,85 Hướng dẫn:

Hỗn họp X gồm C2H4 , CH4, C3H4 , C4H4 có cồng thức chung là C-H4 và M = 34

_ - 30 0 r => x = —- = 2,5

12

C-H4 4- (x + 1)02 —̂ XCO2 + 2 H2O

0,05 0,05 X 0,1

Khối lượng bình tăng = m co + ĨỊH0 = 44 .0,05.2,5 + 0 ,1.18 = 7,3 (gam) —> Đáp án A.

Ví dụ 12. Hỗn họp X Ẹồm hai axit cacboxylic no, mạch hở Y và z (phân tử khối của Ỷ nhỏ hơn của Z). Đốt cháy hoàn toàn a mol X, sau phản ứng thu được a mol H2 0 . Mặt khác, nếu cho a mol X tác dụng vói lựợng dư dung dịch NaHC03, thì thu được 1 ,6 a mol C02. Thành phần % theo khối lượng của Y trong X là

A. 46,67%. B. 40,00%. c . 25,41%. D. 74,59%.

12






13/183

Hướng đẫn:

C-H-O, + o , -> xCO, + - H ,0X y z l l 2 l

a

a — = a => y = 2 -> 2 axit đều có 2 nguyên tử H là HCOOH: X (mol) và HOOG-COOH: y (mol)

Ví dụ 13. Hỗn hợp z gồm hai este X và Y tạo bởi cùng một ancol và hai axit cacboxylic kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng (Mx < My). Đốt cháy hoàn toàn

m gam z cặn dùng 6,16 lít khí Ơ 2 (đktc), thu được 5,6 lít khí CO2 (đktc) và 4,5 gam H2O. Công thức este X và giá trị của m tương ứng làA.(HCOO)2C2H4 v à 6 ,6 . B. HCOOGH3 và 6,7.c. CH3COOCH3 và 6,7. D. HCOOC2H5 và 9,5.

Hướng dẫn: nco = 0,25(mól) và nH0 = 0 ,25(mól)

Có nco =nHO=> 2 este no đơn chức mạch hở.

—» m = (14n+32).0,1= 6,7 (gạm)--> Đáp án B.

Ví dụ 14. Đốt cháy hoàn toàn X gam hỗn hợp gồm hai axit cacboxylic hai chức, mạch . hở và đều có một liên kết đôi c=c trong phân tử, thu được V lít khí CO2 (đktc) và y mol H2O. Biểu thứớ liên hệ giữa các giá trị X, y và V là

,, 9 0A . v = | | ( x - 3 0 y ) B. V = — (x - 62y)

9528

D. V - — (x + 62y) 95

28c.v = | i ( x + 30y)

13






14/183

Hướng dẫn:

Đặt công thức 2 axit là C-H2-_2 (COOH)2

C-U7-_7 (COOH)2 + 0 2 - » (n + 2)C02 + nH20

(n + 2 )a na

na = y

V

n 2n-2

a

(n + 2 )a =

na = y

V22,4

14y + 8 8 a = x

98v = ± i(x + 30y)22,4

(14n + 8 8 )a = X

—» Đáp án c. 1Ví dụ 15. Đốt cháy hoàn toàn 3 lít hỗn hợp X gồm 2 anken kế tiếp nhau trong

dãy đồng đẳng cần vừa đủ 10,5 lít 02 (các thể tích khí đo trong cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất). Hiđrat hóa hoàn tóàn X trong điều kiện thích hợp thu được hỗn hợp ancol Y, trong đó khối lượng atìcol bậc hai bằng 6/13 lần tổnệ khối lượng các ancol bậc một. Phần trăm khối lượng của ancol bậc một (có sô nguyên tử cacbon lớn hơn) trong Y làA. 46,43%. B. 1 0 ,8 8 %. c. 31,58%. D. 7,89%.nguyên tử cacbon lớn hơn) trong Y là A. 46,43%. B. 10,88%. c . 31,58%.

Hướng dẫn: Phương trình phản ứng:

c H, + — 0 , -> nCO, + ĨĨH,011 2n 2 I ■ í

3 (lit) 10,5(lit)

- 7n = -— >2 anken là C2H4 (2 lit) và C3H6 (1 lit)

Hỗn hợp X + H2O —>Hỗn hợp ancol Y.

Đặt Vch3-ch2-ch2voh = x , VCH3_CH(OH)_CH3 =1 —X

60.(1-x ) _ 6

46.2 + 60.X 13Ta có: X = 0,2

%mc h 3- c h 2- c h 2- o h 6 0 A + 4 6 2

= -Ế ^ Ề ệ— = 7,89% >Dáp án D.

Ví dụ 16. Hỗn hợp X chứa ba axiỉ cacboxylic đều đơn chức, mạch hở, gồm một axit no và hai axit khồng no đều có một liên kết đôi (C=C). Cho m gam X tác

dịch NaOH dư, khôi lượng dung dịch tăng thêm 40,08 gam. Tông khôi lượngcủa hai axit cacboxylic không no trong m gam X làA. 9,96 gam B. 12,06 gam c. 18,96 gam D. 15,36 gam

14






15/183

Hướng dẫn:

nNaOH = 0 ,3 m ol => n muối = 0,3 m ol.

Đăt công thức các axit là: CuH?n, ,COOH :a mol. C-H - ,COOH :b mol.° 11 n̂+1 m 2m-lPhản ứng với NaOH :

CnH2n+1COOH + NaOH -----» CnH2n+1COONa + H20

C-H - COOH + NaOH -----> C-H - .COONa + H20^ m 2m-l m 2m-l ^

fnNa0H= a + b = 0,3 ía + b = 0,3 (1)Ta có hệ _ => í _

[_m- (14n + 6 8 )a + (14m + 6 6 )b = 25,56 |l4na+ 14mb-2b = 5,16 (2)

Phản ứng cháy:

CnH2n+1COOH - .+0*-> (n + 1)C02 + (n + 1)H20

C-H2-^COOH—^ (m+l)C02 + mH20

mco HO=44(n + l)a + 44(m + l)b + 18(n+ l)a + 18mb = 40,08

=> 62na + 62mb —18b —21,48 (3)

Từ (2), (3) ta CÓ: na + mb = 0,39mol; b = 0,15mol ==> a = 0,15 mol

^ => n + m = 2 , ố (axit không no thì m > 2 ) => n = 0 ; m =2 , 6

=> Khối lượng của 2 axit không no là: m = 0,15.(14.2,6 + 44) = 12,06 gam —» Đáp án B.

Ví dụ 17. Biết X là axit cacboxylic đơn chức, Y là ancol no, cẩ hai chất đều mạch hở, có cùng số nguyên tử cacbon. Đốt chảy hoàn toàn 0,4 mol hỗn họp gồm X

và Y (trong đó số mol của X lớn hơn số mol của Y) cần vừa đủ 30,24 lít khí Ơ 2, thụ được 26,88 lít khí CO2 và 19,8 gam H2O. Biết thể tích các khí đo ở điều kiện tiêu chuẩn. Khối lượng của Y trong 0,4 mol hỗn hợp trên là A. 17,7 gam B. 9,0 gam G. 11,4 gam D. 19,0 gam

Hướng dẫn: : 1n0 =l,35mol; nco = l,2mol; nHo -l, lm o l

i - Gọi X, y là số mol tương ứng của axit và ancol: x + y - 0 ,4 (1)

=> Số nguyên tử c = —— = i-?-'= 3 =>Axit là: C3Hm 0 2 ; ancol no liên CsHgOn

»hh 0,4 .Bảo toàn ngúyên tố oxi chó phảiỉ ứng cháy:

2x + yn +1,35.2 = 1,2.2 + 1,1 => 2x + yn = 0,8 (2)Từ (1), (2 ) => n = 2 (ancol là C3H80 2)

í — 1 1 2 ;v'- Sô nguyên tử H = -L— = 5,5 mà ancol có 8 H

0,4

=> axit có số H < 5j5 (m “ 2 hoặc m = 4) ,

15






16/183

t „ fnH= 2x + 8 y = 2 , 2Với m = 2 :=> ta có hệ < =><

x + y = 0,4

X = —

^ =5» nx < ny ( lo ạ i )

y = 30

Với m = 4 => ta có hệnH= 4x + 8y = 2,2

x + y = 0,4

=> my = 76.0,15 = 11,4 gam —> Đáp án c.Ví dụ 18. Cho hỗn hợp gồm Fe và FeS tác dụng với dung dịch HC1 dư thu được

V lít hỗn hợp khí X (đktc). Tỉ khối của hỗn họp khí X so với H2 là 9. Thành phần % số mol của Fe và FeS ban đầu lảA. 40% và 60% B. 30% và 70% c. 45% và 55% D. 50% và 50%

Hướng dẫn:

Fe — cl >H2 I'eS—— ->II,S

X ■ ■-> X y

— 2 + 34 ' .Mx = — — = l 8 ->x = y Đ á p ‘ầh'D'. ‘2

Ví dụ 19. Hỗn họp E gồm 2 este đơn chức X, Y hơn kém nhau một nhóm CH 2 . Cho 6,7g E tác dựng vừa đủ với 100 ml dung dịch NaOH IM thụ được 7,5g hỗn hợp muối. Cồng thức cấu tạo của X, Y làA. CH3COOC2H5 va HCOOC2H5 B. HCOOCH3 và CH3COOCH3c CH3COOC2H5 và CH3COOCI-I3 D, HCOOCH3 và IICOOC2H5

; Hướng dẫn:

— 6 7 ÍM < 67 (HCOOCH3)nes.e-nNaOH-04 = :

RCOOĨr + NaOH RCOONa + RDH

0,1 0,1

— ' 7 5 __ — _ _ ■; : :M A = - L- = 75 -> R = 75 - 67 = 8 —̂ este thứ hai không phải là este fomiat

-> CH3COOCH3 ^> ;Đáp án B.

Ví dụ 20. Một hon hợp X gồm 2,3g axit hữu cơ thứ nhất và 3,0g axit hữu cơ thứ hái. Biết hai axỉt đều đơn chức. Trung hòạ hỗn hợp X cần 50ml dung dịch NaOH 2M thu được m gạm muối. Giá trị m là A. 5,7 B. 7,5 c . 8,4 v ;, V D. 4,8

Hướng dẫn:

RCOOH + NaOH RCOONa + H20

0 , 1 •


17/183

— 2 3 + 3 __ — _ _ _ _ _ _ M h ax it = —L— — = 53 — » M2muối = 53 + 23 -1 = 75 —> mmuối = 7,5 —> Đáp án B.

0 ,1

Ví dụ 21. Hòa tan hoàn toàn 6,908 lg hỗn họp muối cacbonat của hai kim loại kế tiếp nhau trong nhóm IIA vào dung dịch HC1 thu được 1,68 lít CƠ 2 (đktc). Hai kim loại làA. Be và Mg B. Mg và Ca c. Ca và Sr D. Sr và Ba

Hướng dẫn:

MCO, + 2HCI -» MC12 + C 0 2T + H20

0,075 • M = 32,108 -> | Mg(-24-' -» Đáp án B.0,075 [Ca(40)

Ví dụ 22. Cho 2,84g hỗn họp hai ancol đơn chức là đồng đẳng kế tiếp nhau tác dựng với một lượng Na vừa đủ tạo ra 4,60g chất rắn và V lít khí H2 (đktc).

Xác định công thức phân tử của 2 ancol?% A CHsQHvaCzHsOH B. C2H5OH và C3H7OH

c . C3H5OH và C4H7OH D. C3H7OH và C4H9QIỈ Hướng dẫn: ;

ROH + Na-»RONa+ —H,

—> X 0,5x

X = 0,8(R + 17)x = 2,84 CH (15) —» Đáp án A.

[(R + 39)x 4,6 R l8,5^ | ( ụ ls(2 9 )

Ví dụ 23. Niừo hóa benzen bằng HNO3 đặc thu được hai họp chất nitro hớn kém nhau một nhóm NO2 . Đốt cháy hoàn toàn 2,34g hỗn họp 2 chất nitro thu được CO2, H2O và 0,22Ộ6 lít N2;(đktc). Xác định cồng thứp phân tử của hai hợp chất niừo?

A C6H5N 0 2 và C6H4(N0 2 ) 2 b! CgHUCNC ̂và C 6 H 3(N 0 2)3 V '

c. C6H3(N02)3 và C6H2(N02)4 c. C6H2(N02)4 vậC6H(NỌ2)5

Hướng dẫn:C6H6 + XÍIONO, X ụ i ^ N O ^ + x i ụ ) ^

_ ___ 3 0 — 6 _ X XC6H -(N 0 2> + ——— o -V6 CO2 + — H20 + —N

6-x 2 2 2 2

(78 + 45x)g ----- — ------ — — 1 (11,2x) litTHƯ VIỆN BÌNH ĐINH '

2,34 g , ...t 0,2266 litPHÒNG MƯỢN

V /V o ?n 6 , 5 5 17






18/183

c 6h 5n o 2- » x = l , l — J* —> Đáp án A.

[ c 6h 4(N 0 2 )2

Ví dụ 24. Đốt cháy hỗn hợp 2 ancol cùng dãy đồng đẳng có số mol bằng nhau thu được CƠ 2 và hơi H2O có tỉ lệ số mol nco : nH0 = 2 :3 . Cồng thức phân tử hai

ancol lần lượt là

A. CH4O và C3H80 B. C2H60 và C3H80c. CH4O và C4H10O D. C2H60 và C4H10O

Hướng dẫn:

nH,0 > V * 2 811001 n 0

C H - , ,0 châil- ■■>nCO + (n + 1)H ,0n 2n+2 ù

^ = —-> n ==2 = — - Đáp án A.„ 2 " 2 ^

Ví dụ 25. Đung d ịc hx gồm HC1, H2SO4 có pH = 2. Để trung hòa hoàn tohỗn hợp hai ấmin nỏ đơn chức bậc i (có số nguyên tử c ^ 4) phải dung 1 lítdung dịch X. Công thức phân tử của 2 amin là

A. CH3NH2 và C2H5NH2 hoặc G3H7NH2

B. CH3NH2 và C3H7NH2 hoặc C4H9NH2c . C3H7NH2 và C2H5NH2 hoặc CH3NH2D. C4H9NH2 và CH3NH2 hoặc C2H5NH2

Hướng dẫm

pH = 2 -> [H^ - ỊO^M

Tc H3NH2(31) V

-> n += 10_2.1 = 0,01mol -> M = 59 -> * C2H5NH2 (45) -> Đáp án D.

- ■■ ■V [c 4H9NH2 (73)

Ví dụ 26. Cho 0,15 mol hỗn hợp X gồm 2 axit hữu cơ khi tác dụng với dung dịch NaHC0 3 dư giải phóng 4,48 lít CO2 (đktc). X gồm

A. 2 axit hữu cơ đơn chức

B. 2 axit hữu cơ đa chứcc . 1 axit hữu cơ đơn chức, 1 axit hữu cơ đa chức D. 1 axit hữu cơ đơn chức, 1 axit hữu cơ hai chức

Hướng dẫn;

R(COOH)- + nNaHC03 ->R(COONa)- + ĨĨC02 + ĨĨH20

............ 0,15 ; ■■ -> 1 Ố ,i5n -

;hựu.:Vl ■

18






19/183

, - 4,48 ~ . in = 1(đơn chức) , , _ —> 0,15n = —— - = 0,2 —> n = 1,33 —»ị —»Đáp án c .

22,4 [n> 2 (đa chức)

Ví dụ 27. Hỗn họp X gồm 2 amino axit no đơn chức A và B. Cho X tác dụng với 110 ml dung dịch HC1 2M. Sau đó để phản ứng hết các chất trong dụng dịch thu được cần 140 ml dung dịch KOH 3M. Mặt khác, nếu đốt cháy hoàn toàn cùng một lượng hỗn họp X như ừên rồi cho toàn bộ sản phẩm cháy lội qua dung

dịclr NaOH đặc dư, khoi lượng bình này tăng thêm 32,8 g. Biết Mb = 1,37Ma . Công thức phân tử của B làA. C2H4(NH2)COOH B. C3H6(NH2)COOHc C4H8(NH2)COOH D. C5Hio(NH2)COQH

Hướng dẫn:

C-H2-(NH 2 XCOOH) + HC1 C-H2-(NH3Cl)(COOH)

V X X

C-H2-(NH3C1)(COOH) + 2KOH -> C-H2-(NH2 )(C00K ) + KC1 + 2H20

X 2x

>Giả sử HC1 hết -> iikoh = 0,44 > 0,42 HCl dư.: Gội X là Số mol HC1 phản ứng IIHCI dư= (0,22 - x).

HC1 (dư) + KOH -> KC1 + H20 (0 , 2 2 - x) —> (0 , 2 2 - x)

—> i i k o h = 2 x + (0,22 - x) = 0,42 —> X = 0,2

C-H -(N H ,)(CO O H )-^->(n + l)CỌ, + — — H,0n 2n 'ỉ- 2

0 ,2 —> 0 ,2(n + l) —> 0, l (2n + 3)

mbinh tăng = mco + m H0 = 44 .0 ,2(n +1) + 18.0, l(2n + 3) = 32 ,8 —> n = 1,5

-> H2NCH2COOH (A) -> Mb = 1,37.75 = 103 -> B lả C3H6(NH2)(COOH)-> Đáp án B.

Ví dụ 28. Chia l,24g hỗn hợp 2 kim loại có hóa trị không đổi thành hai phần bằng nhau. Phần Ị bị 0 X1 hóa tạp thành 0,78g hỗn họp oxit. Phần II hòa tan hoàn toàn trong H2SÓ4 loãng thu được V lít khí H2 (đktc). Giá trị của V là A. 0,224 B. 0,112 c . 0,336 D. 0,448

Hướng dẫn:

ĩ l V . 1 24Khối lượng mỗi phần = - 0,62g

-

Phần 1: 2M + —0 9 -» M2O- (1).... _ . n • -

19






20/183

Phần 2: 2M + nH2S 0 4 -> M2 (S04)- + nH2 (2)

BTKL -> m0í =m 2oxit-m 2k| = 0,7 8-0 ,62 = 0,16g ->n 0í = ^ . = 0,005

Từ(1, 2) —> nH =2.n0i =2 .0,005 = 0,0 1- > v = 0,224 lit -> Đáp án A.

Ví dụ 29. Đehiđro hóa hoàn toàn một hỗn hợp X gồm etan và propan thu được

sản phẩm Y gồm etilen và propilen. Biết My nhỏ hơn Mx là 6,55%. Phần trăm thể tích mỗi khí trong hỗn hợp X lần lượt là A. 50% và 50% B. 93,45% và 6,55%

c . 96,21% và 3,79% , D. 75% và 25% Hướng dẫn:

My = Mx - 2 —> 2g hiđío mất đi tương ứng với 6,55% của Mx

-> Mx = -— - = 30,53 = 30x + 4 4 (l -x )- > x = 0,9621

6,55-> % C2H6 = 96,21% và % C3H8 = 3,79% -> Đáp án c.

Ví dụ 30. Hòa tan 174g hỗn họp gồm hai muối cacbonat và sunfit của cùng một kim loại kiềm vào dung dịch HC1 dư. Toàn bệ khí thoát ra được hấp thụ tối thiểu bởi 500ml dung dịch KOH 3M. Xáo định kim loại kiềm?

A Li B.Na C.K D. Rb Hướng dẫm

Vì hấp thụ tối thiểu nên sản phẩm chỉ tạo muối axit

C Ơ2 + K O H - > K H C Ồ 3SƠ 2 + KOH -> KHSƠ 3

-> nkhí = ĩikoh = 1,5 molM2CO3 + 2HC1 -> 2MC1 + CO2 + H20

M2SO3 -f 2HC1 -> 2MC1 + SO2 + H20

— 174 —^ muối bđ — ttkhí — ^ M 2 muối bđ = - = 1 1 6 . T a CÓI

1,5 ■■■;2M + 60 M = 23 (Na) T ' T '/.:' ii? ? —> Đáp án B.

Ví dụ 31. Cho m gam hỗn hợp A gồm NaCl và NaBr tác dụng hoàn toàn với dung dịch AgNƠ 3 . Khối lượng kết tủa thu được bằng k lần khối lượng của AgNƠ 3đã tham gia phản ứng. Giá trị của k chạy trong khoảng nào?A 0,484< k < 1,601 B. 0,844< k < 1,106c. 0,484 < k < 0,844 D. 1,106 < k < 1,601

20






21/183

Hướng dẫn:

Giả sử lấy 1 mol muối halogen, ta có:

NaX + AgN0 3 AgXị + NaN0 3

1 -► 1 -» 1

k = 108+ x170

x = 80 k _ =

108 + 35,5

170 108 + 80

170

10,844

1,106

—» Đáp án B.

Ví dụ 32. Hỗn hợp X gồm X mol hai kim loại kiềm kế tiếp, tác dụng vừa đủ với dung địch HC1 thu được a gam hỗn họp muối clorua khan, còn nếu hỗn họp X tác dụng vừa đủ với dung dịch H2SO4 thì thu được b gam hỗn họp muối sunfat

, khan. Giá trị của X là

A. 2a - b

60,5

B. 2a + b

60,5

c.a + b

M - - HC1 >mci1

12,5 Hướng đẫn:

D.b -a

ĩ ĩ ỉ

M- H,so„

X

X /

> Ì m 2SO. 2 4

0 , 5x

-> x(M + 35,5) = a (1)

0,5x(2M + 96) = b (2)

Lấy (2) - (1) —> X = b -aĨ2~5

-> Đáp an D.

Ví dụ 33. Hỗn hợp X gồm X mol hai kim loại kiềm kế tiếp, tác dụng vừa đủ với dung dịch HC1 thu được a gam hỗn họp muối clorua khan. Nếu hỗn hợp X tác dụng vừa đủ với dung dịch H2SO4 thu được l,1807a gam hỗn hợp muối sunfat khan. Hai kim loại kiềm là

A. Li và Na B Na vàK c. K và Rb D. Rb và Cs Hướng dẫn:

Từ ví dụ 32 ta có:

(2)

x(M + 35,5) 0 0 . 0 í Na (23) ^ _ . - -7T ẲVA ~ 33,67 -> i _ _ —> Đáp án B.

0,5x(2M + 96) b l,Ĩ807a [K(39)

Ví dụ 34. Lấy l,52g hỗnhợp gồm Fe và một kim loạiX thuộc nhóm IIA hòa tanhoàn toàn ừong dung dịch HC1 thấy tạo ra 0,672 lít khí (đktc). Mặt khác 0,95g kim loại X nói trên không khử hết 2,00g oxit đồng ở nhiệt độ cao. Kim loại X là

A. Ca B.Mg C.Ba D. Be

21






22/183

Hướng dẫn:

M + 2HC1 -> MCỈ2 + H2

7 7 1,52 ÍFe (56 >50,67) —̂ n— X —0,0 3 —̂ M — -------- —50,6 7 —} Ằ

M 0,03 [ x < 5 0 ,6 7

X + CuO — » XO + Cu

0,95 0,95 _Ị1---- > ——— X X

-> — -.80 < 2 -)• X > 38 -> 38 nc co =0,04 -> Xét 2 trượng hợp:

Trường hợp 1: CO2 + Ca(OH)2 —>■ CaCOs ̂ + H2O 0,04 0,04 CaCOsị + H2O 0,04 < - 0,045 -> 0,045 > 0,04

CaCOs + C0 2 '+ H2O -> Ca(HC03)2

0,005 -> 0,005

V n r =0,045 + 0 ,005 = 0 ,05-» M + 60 = - ^ = 72 co> 0,05

' — ! ÍBe(9) -... . -> M = 12-»«i -

[Mg(24)

Kết họp 2 trường hợp -» Đáp án c.

22






23/183

Ví dụ 36. Thực hiện phản ứng tách nước 14,70g hỗn họp 2 ancol no đơn chức kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng bằng H2SO4 đặc ở 170°c thu được hỗn họp 2anken và 5,58g H2O. Hai ancol làA. CH3OH và C2H5OH B. C2H5OH và C3H7OH . 3 . 2 3

Hướng dẫn:

C-H - OH -> C-H - + ELOn 2n+ l n 2n 2

0,31 4 - ^ = 0,3118

14ĨĨ + 18 = -—^ = 47 ,42-> ĩĩ = 2,l -»Đ áp án B .0,31 ■ . .

Ví dụ 37. Hòa tan hoàn toàn 1 0 ,lg hỗn hợp 2 kim loại kiềm ở hai chu kì liên tiếp trong bảng tuần hoàn vào nước thu được dung dịch A. Để trung hòa 1/2 dung dịch A cần 1,5 lít dung dịch (HC1 và HNO3) có pH = 1. Hai kim loại là

A. Li và Na B. Rb và Cs c . K và Rb D. Na và K Hướng dẫn:

M + H ,0 -> MOH + - I I,■ 2

X X

pH = 1 -> [H+] = 0,1M -> n , =0,1.1,5 = 0,15

H+ + OH“ —> H20

0,5x n = 0,5x = 0 ,15 -»x = 0 ,3 -» M = — -̂ = 33,67 — _

H V 0,3 ' ]m 2 = 39(K)

-> Đáp án D.

Ví dụ 38. Cho hỗn hợp khí X gồm hai anken có cùng thể tích, lội chậm qua bình đựng dung địch Bĩ 2 dư, thấy khối lượng bình tăng 12,6 g va có 48,Og Êĩ 2 phản ứng. Công thức phân tà của hai anken ỉà

A. C2H4 và G3ỊỈ6 Ẹ . C3ĨỈ6 và G4t í 8 C. C2H4 y à C 4H8 D. C2H4 và CsHio

Hướng dẫn:

ftlanken —ĩĩlbinh bromtăng = 12,6g

flanken ~ Hbrom —48 /1 60 = 0,3 -

-> Manken = = 42 Phương án c hoặc Đ.

Vì 2 anken có eùng thể tích






24/183

— M, +M, _ ÍM = 28 (C H ) —> M =—— --- - = 42 ->M . +M = 84 -»« _ _ —» Đáp án c .

2 1 2 |m 2 = 56(C4H8)

Ví dụ 39. Hỗn hợp X gồm 2 hiđrocacbon mạch hở thuộc cùng dãy đồng đẳng kế tiếp. Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X thu được 1l,0g CƠ 2 và 2,7g H2O. Công thức phân tử hai hiđrocacbon trong X là

A. C2H2 và C3H4 B. C2ĨỈ6 và C3IỈ8c . C3H4 và C4ỈÍ6 D. C2H4 và C3ỈỈ6

Hướng dẫn:

nrn = — = 0,25 > n= -^ - = 0,15 -»2ankin —> nankin= 0,25 - 0,15 = 0,12 44 2 18

C- -hểy >nCQ.2

ÍG H

2

C3H4-> Đáp án A.

Ví dụ 40. Hòa tan hỗn họp gồm FeS vả FeCƠ 3 bằng dung dịch HNO3 loãng thu đứợc hỗn hợp X gồm 2 khí. Tỉ khối củaX so với O2 là 1,375. Hỗn hợp X gồm

A. C02 và NO B. CO2 và N2 c . C0 2 và N20 D. C02 va S0 2

Hướng dẫn:

— I'm (44)Mx = 32.1,375 = 44 -»< 2V

[? (44)

—> Khí còn lại là N2O (M = 44) -> Đáp án c.Ví dụ 41. Đốt cháy hoàn toàn một hỗn hợp X gồm 2 ancol đơn chức, kế tiếp nhau

trong dãy đồng đẳng thu được 6 ,6 g CO2 và 4,5g H2O. Công thức phân tử hai ancol là

A. CH3OH và C2H5OH B. C2H5OH và C3H7OH

c. C3H5OH và C4H7OH D. C3H7OH và C4H9OH

Hướng dẫtt:

n ' = - ỉ—= 0,15 < n„ n = ^ ^ = 0,25 —> 2 ancol ĩlo đờn chức

—̂ ĩix —0,25 —0,15 - 0,1

—̂ 0 , ln = 0,15 — y n = 1,5C-H - Q cháy- >nC09

n 2n+2 2

0, 1 0 ,ln

-> Đáp án A.

24






25/183

Ví dụ 42. Hỗn hợp X gồm 2 axit no hơn kém nhau 1 nguyên tử cacbon. Đốt cháy hoàn toàn 0,3 mol X thu được 11,2 lít CƠ 2 (đktc). Để trung hòa 0,3 mol X cần 500ml dung dịch NaOH IM. Cồng thức của hai axit là A. CH3COOH và HOOC - COOH B. HCOOH và C H 3 C O O H c. CH2(COOH)2 và HOOC - COOH D. HCOOH và HOOC - COOH

Hướng dẫm

11,2n co 22,4 = 0,5; n NaOH 0,5.1 = 0,5

R(COOH)- + xNaOH R(COONa)- + xH20

0,3 —> 0,3x = 0,5 —> X= 1,667

—> Trong 2 axit có 1 axit no đơn chức (x = 1) và 1 axit đa chức (x > 2) -> Loại B và c.

C- —'*fe->nCO,

0,3 —]► 0,3n —̂ n —1,667 —̂

—> Đáp án D.

n = 1 (HCOOH) m = 2 (HOOC - COOH)

ail u .

Ví dụ 43. Hỗn hợp 2 anken ở thể khí có phân tử khối hơn kém nhau 28 u. Đốt cháy hoàn toàn 2,24 lít hỗn hợp trên thu được 6,72 lít CO2 (đkte). Công thức phân tà của 2 anken làA. CH4 và C3H8 B. C2H6 và C4H10 c . CH4 và C4H10 D. C3H8 và C5H12

Hướng dẫn:

C-H ■—h-y- ^ nC oJ - - n2 - 4" 2”+2 _ 2 [ - > 0,ln = 0 ,3-»n = 3 -> } 280,1 0 , l n j [ n ' = 4 _ Ĩ 2 ■

—> Đáp án B , V; L:Ví dụ 44. Chp 13,44 lít hỗn hợp khí gồm 2 anken kế tiếp nhau qua bình đựng dung

dịch brom dư thấy khôi lượng bình tăng 28 g. Cho hỗn họp 2 anken trên tác dụng vói HC1 thu được tối đa ba sản phẩm. Công thức cấu tạo của 2 anken làA.CH2 = CH2vàCH3-CH = CH2;B. CH3 - CH = CH2 và CH3 - CH = CH - CH3c . CH3 - c h = CH2 và CH3CH2CH = CH2 D. CH3CH = CH2 và (CH3)2C - CH2 ^

Hướng đẫn:

13,44n hh = 22,4

m.. = m ,.hh bỉnh tăng

0 , 6 mol

28g

— 0 0

—>■' M - —— = 46,67 0,6

25






26/183

- 46 67 ÍC,H,C-H - _> I4n = 46,67-»n = - ^ - = 3,33-H _ 6 -> Loại A.

n 2n 14 (C4H8

Tác dụng với HC1 cho tối đa 3 sản phẩm —» Đáp án B.Ví dụ 45. Một hỗn hợp gồm 2 axit hữu cơ no (mỗi axit chứa không quá hai nhóm

COOH) có khối lượng 16,0g, tương ứng với 0,175 mol. Nếu cho hỗn họp trên tác dụng vừa đủ với dung dịch Na2CƠ 3 thì thu được 22,6 g muối. Công thức cấu tạo của hai axit trong hỗn hợp làA. CHsCOOH và CH3CH2COOH B. HCOOH và CH3COOH

c. CH3COOH và CH2(COOH)2 D. HCOOH và CH2(COOH)2 Hướng dẫn:

R(COOH)- -» Menial = R + 45x = —— —= 91,43 (1)* 0,175

R(COOH)- N--co-̂ > R(COONa)-0,175 -> 0,175

-> 0,175(R + 67x) = 22 ,6 -> R + 67x = 12P,l (2)

- ^ fx = l(đơnchức)Giải hê (1 ,2 ) —̂ X —1,72 —̂ -S

[x = 2 ( 2 chức)

ÍR = 14(-CHL-)Thay X= 1,72 vào (1) hoặc (2) -> R = 14,47 -> r 2

Ị r = 15 ( -CH3 )

-» Đáp án c.Ví dụ 46. Cho m gam một ancol X no đơn chức qua bình đựng CuO dư, nung

nóng. Sau phản ứng hoàn toàn, khối lượng chất rắn trong bình giảm 0,32 g. Hỗn hợp hơi thu được có tỉ khối với hiđro là 15,5. Giá trị m là

A.0,92 0,64 c. 0,46 D. 0,88 Hướng dẫn: . -

0 32 -nx = ncuo = n0 (trong CuO) = - 7 7 - = 0,02

16

C-H - OH + CuO — >C -H- 0 + HLQ + Cu

0 , 0 2 Ỉ S Ĩ 0 2

5,5 .2 = 3 1 ^ ã = 20,04

-> mx = (14.2 + 18).0,02 = 0,92g Đáp án A:

26

\






27/183

Ví dụ 47. Hòa tan hết 4 gam hỗn hợp X gồm Fe và kim loại M (hóa trị II) vào dung dịch HC1 thu được 2,24 lít H2 (đktc). Nếu hòa tan 2,4g M vào 500 ml dung dịch HC1 IM thì dung dịch thu được vẫn còn dư HC1. Kim loại M là A. Ca B. Zn c. Mg D. Be

Hướng dẫn:

M + 2HC1 MC12 4- H2T

0,1 0,1

- 4 ÍFe (56 >40) ' —» M = — = 4 0 - » ! —>loại A và B.

0,1 [M -M > - ^ - = 9 ,6 -» 9 ,6 Đáp án c.

Ví dụ 48. Cho 4,48 lít (đktc) hỗn hợp khí gồm 2 hiđrocacbon thuộc ankan, ankenhoặc ankin lội từ từ qua 1,4 lít dung dịch Br2 0,5M. Sau khi phản ứng hoàntoàn thấy nồng độ Br2 giảm đi một nửa vầ khối lượng bình tăng thêm 6,7g.Công thức phân tử của hai hiđrocacbon là

A. C2H4 và C3H6 B. C2H2 và C4H10 c . C2H2 và C4H8 D. C2H6 và C3H6

Hướng dẫn:

4 48“2U*— = g f = 0 .2 ; % p , = 1.4-0,25 = 0,35

c ;H2ặ+2-2; + ~aBr_2 -*• c ;H2;+2-2;Br2Ỉ 0 , 2 —̂ 0 ,2 ,8 .

I a >1,75a = 2(ankin)- - 0 3 5 _ r ^

—> 0,2a^=0,35 -> a = - ~ - = l,75 -> Loại A và D.

_ í c H, _ 0 (ank in)^a = 2 (xmol) 2 x _ 1Trường hợp 1: \ ^ ... "... -> — = 1,75 -* X= 0,175

lc «,n :»»:>(ankan) - >a = 0 ° - 2

-> M anki„ = - ^ - = 38,28 (loại)0,175 " : ■ : ■ - i - ■ í V

íc H, ,(ank iri)-*a-2(xm ol)Trường hợp 2: 1 . .

[CmH2ol(anken)->a = l(ỵmol)






28/183

x + y = 0 ,2

2 x + yX = 0,15

I 0,2

-> mhh = (1 4 n -2 ) .0 ,15 + 14m.0 ,05 = 6 ,7 m + 3 n = 10

fm = 4 —» C H _ —> Đáp án c.

[n = 2 -» C2H2

Vỉ dụ 49. Hòa tan hoàn toàn 17,94g hỗn họp 2 kim loại kiềm A và B có khối lượng bang nhau vào 500g H2O thu được 500 ml dung dịch X cố d = 1,03464 g/ml. Hai kim loại kiềm làA. Li và Na B. Na và K c . Li và K D. Na và Rb

Hướng dẫn:

(17,94+ 500)-500.1,03464n Hs =■

= 0,31

M + KLO MOH + - H f 2 - ■ 2 2

0,62 0,31

17 94-> M = ^ r r = 28,9 g/mol -> A < 28,9 < B

m

0,62

17,94m B=

A 2

0 ĩiB —0j62 —0,39 —0,23 —> M b8,97

0,23

23

= 39(K)

-> Đáp án B.Ví dụ 50. Một hỗn hợp G gồm 2 aiicol no mạch hở X và Y có cùng số nguyên tử

cacbon vả hơn kém nhau một nhóm - OH. Để đốt cháy hết 0,2 mol G cần 16,8 lít O2 (đktc) và thu được 26,4g CO2 . Biết rằng X bị oxi hoa cho một anđehit đa chức. Công thức cấu tạo X và Y lần lượt làA. CH3CH(OH)CH2OH và CH2(OH)CH(OH)CH2OH.

B. GH2(OH)CH2CH2OH và CH 3CH 2CH 2OH c CH2(OH)CH2CH2CH2OH và CH3CH(OH)CH(OH)CH2OH D. GH2(OH)CH2CH2OH và CH2(OH)CH(OH)CH2OH

28






29/183

Hướng dẫn:

Hai ancol no mạch hở có cùng số nguyên tử cacbon —» c H2 20

)0 2 —̂ nC02 + (n + 1)H20

0,6

n = 3 —>loại c

x = 2,5-> loạiB1 2 0,2 v

X bị oxi hóa cho một anđehit đa chức —» X có 2 nhóm -CH2OH (ancol bậc I)

—» Đáp án D.

L Bảớ toàn khối lượng Nhiều bài toán hóa học phức tạp có thể giải nhanh bằng phương pháp bảo

toàn khối lượng (BTKL). ỉòii đó:

• Trong một phần ứng hỏa học: Tổng khối lượng các sản phẩm bằng tổng khối lượng các chất tham gia phản ứng. Nếu có n đại lượng trong phượng trình hóa học mà biết được (n - 1 ) đại lượng thì đại lượng thứ n sẽ tìm dễ dàng theo phương pháp này.

• Trong hợp chất hỏa học: Khối lượng hợp chất = Tổng khối lượng các nguyên tố có mặt trong hơp chất.

• Khối Ịượng dung dịch = khối lượng chất tan + khối lượng dung môi (H2O).

• Khi phạ trộn các dung dịch với nhau:

• Khỉ cô eạn dung dịch thì khối lượng hỗn hợp muối thu được bằng tổngkhối lượng của cation và anion. '

• Trong một nguyên tử: Khối lượng nguyên tử bằng tổng khối lượng các loạihạt có trong ngúyên tử (p, n, e). V

2. Bảo toàn nguyên tố

• Nguyên tắc: Trong các phương trình hóa học, các nguyên tố luôn được bảo toàn.

• Hệ quả: Tổng số mol nguyên tà của một nguyen tô A trước phản ứng hóa học luôn bằng tổng số mol nguyên tử của nguyên tố A đó sau phản ứng.

Sử dụng kết hợp các phương pháp bảo toàn

nidd sau ĨHdd ban đầu "ĩttkết tủa / khí






30/183

• Chú ý: Khi sử dụng phương pháp này thường không phải viết đầy đủ các phương trình hóa học biêu diên các quá trình xảy ra mà chỉ cân quan tâm trạng thái đầu và cuối của nguyên tố A nằm dưới dạng những họp chất hay đơn chất nào, sau đó viết các sơ đồ phản ứng cho quá trình biến đổi đó.3. Bảo toàn điện tích

• Nguyên tử, phân tử luôn trung hòa về điện.

• Trong dung dịch chứa ion thì tổng số điện tích dương luôn bằng tổng số điện tích âm về giá trị tuyệt đối.Ví dụ 1. Để khử hoàn toàn 20,5g hỗn hợp gồm Fe, FeO, Fe3Ơ 4 và Fe2Ơ 3 cần vừa

đủ 2,24 lít CO (đktc), thu được m gam kim loại sắt. Giá trị m là A 18,9 B.17,7 c . 19,8 D. 16,8

Hướng dẫn:

Sơ đồ phản ứng: c o + o (oxit) -» CƠ 20,1 - » 0, 1

-> mFe = mhh - mo (oxit) = 20,5 - 16.0,1 = 18,9g -» Đáp án A.Ví dụ 2. Hỗn hợp A gồm 0,1 mol etylen glicol và 0,2 mol họp chất hữu cơ X. Đốt

cháy hết A can 21,28 lít O2 (đktc) và chỉ thu được 35,2 g CO2 và 19,8g H2O. Phan tử khối của X làA. 60 B. 84 c. 92 D. 80

Hướng dẫn:

G2H60 2 -h0 2 ^ G Q 2 + H2 0

X + 02 ->C 02 + H20 "

—> mx + mc Ho + m0 = mco + mH0

—> inx = (35,2 + 19,8) —

18,4

22,4

-> Mx = Í^-L'= 92 Đáp án c .

= 18,4g

0,2 :

Ví dụ 3 . Cho 24,4g hỗn hợp (Na^COs và K 2CO3) tác dụng vừa đủ với dung dịch BaCỈ2 . Sau phản ứng thu được 39,4g kết tủa. Lọc tách kết tủa, cô cạn dung dịch thu được m gam mụối clọrua. Giá trị của m là

A. 5,8 B. 22,6 G 26,6 \ D. 45,2 Hướng dẫn:

NTa,CO, + BaClj -> 2NaCl + Ba(X), ị

K .c o . + BaCl, -> 2KC1 + BaCO, i






31/183

Ví dụ 4. Xà phòng hóa hoàn toàn 89g chất béo trung tính X bằng dung dịch NaOH thu được 9,2g glixerol và m gam xà phòng. Giá trị m là

A. 91,8 B.81,9 c . 89,1 D. 98,1 Hướng dẫn:

Phương trình hóa học

(RCOO)3C3H5 + 3NaOH -> 3RCOONa + C3H5(OH)3

—> m x + mNa0H — ttlxà phòng rcigiixerol

9 2ĝlixerol — Ọ — ^

-> 89 + 40.0,1.3 = mxàphòng + 9,2 mxà phòng = 9 1 ,8 g -> Đáp án A.Ví dụ 5. Cho từ từ một luồng khí c o dư đi qua ống sứ đựng m gam hỗn hợp bột

gồm (Fe, FeO, Fe3Ơ 4, Fe2Ơ 3) đun nóng thu được 64g bột sắt và hỗn hợp khí X. Cho X đi qua dung dịch Ca(OH)2 dư thu được 40g kết tủa. Giá trị m là

A 70,4 B. 80,4 c. 90,4 D. 75,4

Hướng dẫn:: ; . 40

Khi X gồm C0 2 vả c o dư ncó pư= nCOj = nCllCO!. = 1 0 = 0 ,4 .

BTKL -> rrĩ + mcopư = mFc + mco m + 28.0,4 - 6 4 + 44.0,4

-> m = 70,4 -> Đáp án A.Ví dụ 6 . Khi đốt cháy hoàn toàn m gam hỗiỊ hợp hại ancol no, đơn chức, mạch

hở thu được V lít khí CƠ 2 (ở đktc) và a gam H2Ó. Biểu thức liên hệ giữa m, a và V là

V V V VA. m ^ 2a — 7 — B. m = 2a ---- c . m = a + —— D. m = a — —

22,4 11,2 5,6 5,6

Hướng dẫn:; V ^

= ạ5,6

' „ , 0 V a -A a Vm = mri+ m„ + mn = 1 2 .—— + — + 16. ——

...................... 22,4 9 ụ 8 22,4,

-> Đáp án D.

Ví dụ 7. Hỗn hợp X gồm Mg và Fe2Ơ 3 eó khối lượng 2pg tail hết trong dung dịch

H2SO4 loãng thoát ra V lít H2 (đktc) và nhận được dung dịch Y. Thêm dung địch NaỐH dư vào dung dịch Y và lọc kết tủa tách ra nung đến khối lượng không đổi cân nặng 28g. Phần ừăm khối lượng Mg trong hỗn hợp X là

A. 40% B.60% c. 25% D. 75% Hướng dẫn:

Mg , 0 ÍMgO ' ■Sơ đồ phản ứng:

lFe20 3 lFe20 3

31






32/183

BTKL —> mơ = 28 - 20 = 8 (g) hay 0,5 mol —* niMg = 0,5 X 24 = 12 (g) ch iếm 60% —» Đáp án B.

Ví dụ 8 . Cho 500 ml dung dịch H3PO4 0,5M phản ứng vừa đủ với 400 ml dung dịch chửa NaOH 0,625M và Ba(OH)2 0,5M, tổng khối lượng muối tạo thành làA 57,00 B. 42,75 c . 53,73 D. 47,40

Hướng dẫn:

pn = 0,25 mol => n + =0,75 mol > = 0,65 mol => OH" hết trướcH3rU4 7 H OH

0,65 0,65Vậy phản ứng tổng công:

H P O + N a O H + B a ( O H -— - > m u ố i + H 2 0

BTKL —>m muối ~ mH3P0 4 + mNaOH + B̂aíOĤ “ mHzO

= 0,25.98 + 0,25.40 + 0,2.171-0,65.18 = 57 ->ĐápánA.

Chú ý: ỉ t dư sẽ nằm trong muối axỉt.Ví dụ 9. Dung c o để khử hỗn hợp A gồm a mol FeO và b mol Fe2Ơ 3 thu được

hỗn hợp chất rắn B gồm X mol Fe2Ơ 3, y mol Fe3Ơ 4 , z mol.FeO và t mol Fe. Biểu thức líển hệ giữa a, b' X, y, z, t làA. a - 2b = 2x + 3y + z + 1 B. a + 2b = 2x + 3y - z - 1c. a + 2b = 3x + 2y + z + t D. a + 2b = 2x + 3 y + z + t

Hướng dẫn:

íFe2Ọ3: X ... ' \

A |F eÒ :a F e ^ i y

[Fe20 3:b t° FeO:z • W- Fe:t

V .

BTNT (Fe) -> nFe(A) = nFe(B) -» a=+ 2b = 2x + 3y + z + t -> Đáp án D.Ví dụ 10. Đốt chầy hoàn toàn 0,1 mol một axit cacboxylic đơn chức,-Cần vừa đủ

V lít O2 (đktc) thu được 0,3 mol CO2 và 0,2 mol H2O. Giá trị của V là ;A 8,96 B. 13,44 c. 6,72 D. 4,48

Hướng dẫn:

BTNT(O) -» n0(RC’OO r[)+n0 (0,p u) - n 0(C Ó,) n0(H ,0)■ v — — . V *~~~~~—'~J- ■ : ' N V — J • ■ — •— V — " -- -- -- -- -- - ’ '

0,1.2 . 0,3.2 0,2.1 —>n 0 ( 0 2pư) = 0 ,6 —»no = 0,3 -» V = 6,72 —> Đáp án c .

Ví du 11. Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp gồm 2010 hiđrocacbon thuộc các loại ankan, anken, ankin và aren cần dùng vừa hết 63,28 lít không khí (đktc). Hấp thụ hết sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)2 lấy dư, thì thu được 36,00 gam kết tủa. Giá ừị m làA. 5,14 B. 5,10 Vc. 5,12 D. 5,00

32






33/183

Hướng dẫn:

_ 63 2 8 20 - 3 6

“°*= *22 4 '1 00= ’ ( ); = 100 (}

BTNT (O) -+ nHo = 0,41 (mol)

—*■m = 0,36 . 44 + 0,41 . 18 - 0,565 . 32 = 5,14 gam-> Đáp án A.Ví dụ 12. Hòa tan hoàn toàn m gam FexOy bằng dung dịch H2SO4 đặc, nóng (vừa đủ) chứa 0,075 mol H2SO4 thu được z gam muối và thoát ra 168 ml SO2(sản phẩm khử duy nhất, đo ở đktc). Công thức FẹxOy là

A. FeO B. Fe3Ơ 4 c. Fe2Ơ 3 D. FeO hoặc Fe2Ơ 3

Hướng đẫn:

. h 2s o 4 . J i:e=(S0;K:am■ 0,075 = 3a + 0,0075 ->. a = 0,0225

BTNT (H) n Hĩ0 = nniS04 = 0,075

Fe2(S04)3:0,0225

S02:0,0075F e O ' a m o lx ~ y ^ ^

H2S 0 4 :0,075 moỉH20 : 0,075

BTNT (Fe) ax = 2.0.0225 = 0,045 (1)

BTNT (O) -» ay + 4.0,075 = 12. 0,0225 + 2.0,0075 + 0,075 -> ay= 0,06 (2)

(1) X 0 ,045 _ 3 _ . _■rz> — = - 1 — - = — - > Đ á p á n B .

(2 ) ỵ 0,06 4 F . ; ....

Ví dụ 13. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol anđehit đơn chức X mạeh hở không nhánh cần dùng 12,32 Ịít khí O2 (đktc), thu được 17,6g CO2 . Công thức cấu tạo cua X là

A. HC=C-GH2-CHO B.CH3-CH2-CH2-CHO

c. c h 2= c h -c h 2-c h o đ . C H 3 - C H 2 - C H O Hướng dẫn:

12,32 _ ACC , 1 i nn ■==■- - - - - 0,55 và nm = —— = 0,40i 22,4 c°2 44

Sư dồ phàn ứng: RCHO + 0 2 -> C02 + H20

BTNT (O )-> no (X) + no (0 2) = no (CO2) + no (H2Ò)

0,1 + 2.0,55 — 2.0,4 + nHQ

-> ^ 0 = 0 ,4 = nco - 4 . n x ^ X l à C H 3-CH2-CH2-CHỒ-^ĐápánB.

33






34/183

Ví dụ 14. Hòa tan hoàn toàn 9,65g hỗn hợp Al, Fe trong dung dịch HC1 dư. Dung dịch thu được cho tác dụng với dung dịch NaOH dư, lọc kêt tủa, nung trong không khí đến khối lượng không đổi còn lại 8,00g chất rắn. Phần trăm khối lượng của Fe trong hỗn hợp ban đầu làA 58,03% B. 41,97% c. 53,08% D. 46,92%

Hướng dẫn:

Sơ đồ phản ứng| A1 H c ụ ự _ J A1C13 _ N ạgĤ F e( O H ) ị . _ a w ^ . F e 20 3

|Fe [FeCl2

BTNT (Fe):2Fe -> Fe20 3

- » riFe = 2 .np „ = — = 0,1 ->• %Fe = 5 6 - 0 , 1 =58,03% -»Đ ápánA .160 9,65 '

Ví dụ 15. Cho 4,16g Cu tác dụng vừa đủ với 120 ml dung dịch HNO3 thu được 2,464 lít (đktc) hỗn hợp hai khí NO và NO2 . Nồng độ mol của HNO3 ỉà

A. 1,0M B. 0,1M c. 2,0M D. 0,5M Hướng dẫn:

Áp dụng BTNT ỢST) ta có4 16 2 464

n„N0 , = nN(muối NO;) + nN(NO + NO,) = 2. ̂ ^ = 0,243 V-------- v------ _/ V-------- v— ---- 6 4 22,4

2-nCu nkhí

0 24Cm (dd HNOs) = = 2M -> Đáp án c .

Ví dụ 16. Một bình kín dung tích không đổi chứa (0,1 mol C2H2; 0,15 mol C3H4 ; 0,2 mol H2) và một ít bột Ni cổ thể tích không đáng kể. Nung nóng bình một thời gian thu được hỗn họp khí X. Đốt cháy hoàn toàn hỗii họp X, sản phẩm chấy cho hấp thụ hết vào dung dịch Ba(OH)2 dư, khối lượng dung dịch này tăng hay giảm bao nhiêu gam?

A. Tăng 8,865g B. Giảm 8;865g c . Tăng 88,65g D. Giảm 88,65g

Hướng dẫn:

Sơ đồ phản ứng:

Hỗn hợp X >Hỗn hợp Y cMy >H20 + CO2 lwullV"' >BaCỌ3 iBTNT (C) -» na) = 2.nCỉHĩ+3 .nc^ =2 .0,1 + 3.0,15 = 0,6 5 —

BTNT(H)—̂ ĤO = ^CH +2.neH + nH =0,1 + 2.0,15 + 0,2 = 0, 6

-> mBaCOị = 197.0,65 = 128,05 g > (mco + mHơ) = 44.0,65 + 18.0,6 = 39,4 g

-» ĩĩidd giảm= 128,05 - 39,4 = 88,65 g -» Đáp án D.

34






35/183

Ví dụ 17. Cho 0,5 mol hỗn hợp gồm (AI + Fe) tác dụng vừa đủ với 0,8 lít dung dịch HNO3 nồng độ a (M) thu được hỗn hợp khí gồm 0,1 mol NO 2 ; 0,2 mol NO và 0,1 mol N2O . Giá trị a làA. 2,5 B. 5,0 c. 0,5 D. 1,5

Hướng dẫn:Theo bài ra ta có:

NCX : 0,1í AI _ ÍA1CNOA0,5 moK+ X (mol) HNO3 —» 0,5 moH +

|Fe [Fe(N0 3 ) 3NO: 0,2

NjO : 0,1

Theo BTNT (N) ta có: x. l = 0,5 .3+ 0,1.1 + 0,2.1 +0,1 .2 = 2

=> a= 2 :0 ,8 = 2 ,5 -» Đáp án A.

Ví dụ 18. Đốt cháy hết 50 ml một hiđrocacbon ở thể khí thì thu được 150 ml CƠ 2và 1 0 0 ml hơi nước. Các khí đo ở cùng điều kiện. Công thức phân tử của hiđrocacbon là

A.C3H6 B. C3H4 c. C3H8 D.C4H4 Hướng dẫn:

Khi các khí ở cùng 1 điều kiện thì tỉ lệ về thể tích cũng chính là tỉ lệ về số mol.

Đe đơn giản ta có thể chia các dữ kiện bài ra cho 10. Khi đó ta có:

5C xH y + a02 — ^ 15C Ơ 2 + 1 0 H 20

Theo BTNT (C yà H) ta có: x —> X= 3 và y = 4[5.y = 10.2

Vậy CTPT của hiđrocacbon là C 3 H 4 -> Đáp án B.Ví dụ 19. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp FeS và FeS2 cần 10,08 lít oxi, thu được 6,72 lít kfti X và chất rắn Y. Dùng hiđro dư khử hoàn toàn Y, thu được m gain chất rắn. Biết thể tích các khí đo ở đktc. Giá trị m là

A. 11,2 V Bi 22,4 G.5,6 D. 2,8• Hướng dẫm

Theo bài ra ta có:

FeS và FeS2 + 0 , 4 5 Ọ2 X Fe203 + 0,3 S02

Theo BTNT (O) ta có: 0,45.2 = x.3 + 0,3.2 => x = 0,1• => m = 0,1.2.56 = l l ,2 g -> Đáp án A.

Ví dụ 20. Hoà tan hoàn toàn hỗn hợp bột X gồm 0,1 mol mỗi chất Fe2 0 3 , AI2O3và Fe3Ơ 4 vào dụng dịch HC1 dư thu được dụng dịch Ỵ. Cho dung dịch NáOH dư vào dung dịch Y. Lọc kết tủa, rửa sạch, sấy khô, đem nụng trọng không khí đến khối lượng không đồi thu được m gạiĩi chất rắn z. Giá trị m là

Ạ. 16 B. 32 C. 40 D. 56

35






36/183

Hướng dẫn:Vì dung dịch NaOH dư nên không xuất hiện kết tủa Al(OH)3 . Sơ đồ phản ứng:

Ị Fe70 , (0 , 1 mol) Ị X _ 2 . 3 -» Z(Fe ,0,

[Fe30 4 (0,1 mol) 1

Áp dụng BTNT (Fe): nFe(Z) = nFe(X) = 2.0,1 + 3.0,1 = 0,5

-> nF 0 = — = 0,25 ->m = 160.0,25 = 40 g-> Đáp án c.

Ví dụ 21. Cho m gam chất rắn X gồm Fe, FeS và FeS 2 vào dung dịch HNO3 thu được 8,96 lít NO2 (khí duy nhất, đktc) yà thấy còn l, 2 g chất rắn là Fe chưa tan hết. Biết dung dich sau phản ứng chỉ chứa môtchất tan. Giá trị m là Ã. 4,6 B. 7,4 c .5 ,6 D. 1,2

Hướng dẫn:Vì Fe còn dư nên chỉ tạo muối Fe . Ta có sơ đồ:

FeSO,

m(g)Fe FeS -

FeS,

N 0 2 :0,4 mol H20

l,2g Fe

BTNT (N) > ĩ!hno3 —Ĩ1N02 —0,4

BTNT (H) —> nHi0 = 2 n HN0, = 2 ‘

BTNT (O) —►nFeSOj = 0,05

BTKL -^ m + 63.0,4 = 152.0,05 + 46.0,4 + 18.0,2 + 1,2 -►m = 5,6 Đáp án c.

Ví dụ 22. Hồa tan hoàn toàn 44,08 gam một oxit sắt FexOỵ bằng dd HNO3 loãng, thu được đd A. Cho dd NaOH dứ vào dd A, thu được kêt tủa. Đem nung lượng kết tủa này ở nhiệt độ cao kho đến khối lượng không đổi, thu. được''một.òxitkim loại. Dùng H2 để khử hết lựợng oxit này thì thu đựợc 31,92 gam kiFexOy iàA. FeO B. Fe20 3 c. Fe30 4hoặc FeO D. Fe30 4

Hướng dẫn:

Áp dụng BTNT đối với Fe ta có:44,08 ■ _ 31,92 _ X 3^ V —1~— .X = — - => — = -- -»Đáp ánD

56x+16y 56 y 4 '•

Ví dụ 23. Hỗn hợp Q gồm một anken và hai amin no, đơn chức, mạch hở X và Y là đồng đẳng ke tiếp (Mx < My). Đốt cháỹ hoàn toàn một lượng Q cần dùng 4,536 lít 02 (đktc) thu được H2 0 , N2 và 2,24 lỉỉ CỎ2 (đktc). Chất Y là

A. etylamin. B. propylamin. c . butylamin. D. etylmetylamin.

36






37/183

Hướng dẫn:Q gồm một anken và hai amin no, đơn chức, mạch hở đồng đẳng kế tiếp

nCO„ + nH20

mCO„ + — HO + -?-N„ 2 2 2 2 2

BTNT(0)=> nH0 =2.n0 -2 .n co = 2.0,2025-2.0,1 = 0,205 mol

Theo sơ đồ phản ứng có nHo - nco = 1,5 namin => namin = 0,07mol

m < = 1,42 = > 2 amin là CH3NH2 và C2H5NH2 -> Y là etylamin

—>Đáp án A.Ví dụ 24. Đốt cháy hoàn toàn 7,6 gam hỗn hợp gồm một axit cacboxylic no,

đơn chức, mạch hở và một ancol đơn chức (có số nguyên tử cacbon trong

phân tử khác nhau) thu được 0,3 mol CO2 và 0,4 mol H2 O. Thực hiện phản ứng este hóa 7,6 gam hỗn hợp trên với hiệu suất 80% thu được m gam este. Giá trị của m là

A. 8,16. B. 4,08. c. 2,04. D. 6,12.

Hướng dẫn:

BTKL > mx + m02 —mco^ + mH2o

=> m0 =44.0,3 + 18.0 ,4 -7 ,6 = 12,8 gam => n() = 0,4mol

Do nHQ> nco nên ancol phải no mạch hở mà axit no đơn chức (nHQ= nco )

' = > " L o . =“ h,0- “ co, = 0»4 - °>3 = 0 £Đặt công thức axit và ancol lần lượt là:

CnH2n02 (a moi), CmH2m+ 2 0 (0,1 mọi)

\ X + 0 2 -> CỌ2 + H20 BTNT (O) —►(2.a + 0,1) + 2.0,4 = 2.0,3 + 0,4 => a = 0,05mol

BTNT (G) —> n.a + 0,lm = 0,3 hay 0,05n + 0,lm - 0,3 => n + 2m = 6 (do n^ m ) chỉ có n = 4, m = 1 thỏa mãn

C4H80 2 "+ CH3OH < = » C5H10O2 + H2O0,05 0,1 0,05

=> ttieste= 8Q%.0,05.102 = 4,08 gam —>Đáp án B.

Ví dụ 25. Hỗn hợp X gồm aneol etylic và Hai ankan íà đồng đẳng kế tiếp. Đốt >ĩ cháy hoàn toàn 9,45 gam X thu được 13,05 gam nước và 13,44 lít CO2 (đktc).

Phần trăm khối lượng của ancol etylic trong X là A. 52,92% B. 24,34% c. 22,75% D. 38,09%

37






38/183

Hướng dẫn:Phương trình phản ứng cháy: X + Ơ 2 —> CO2 + H2OBTKL —► mQ =m H0 +m C 0 -m x= 13,05+ 0,6.44 - 9,45 = 30 gam

—> n0 = 0,9375 mol

B T N T ( O ) —> n o(cHjOH) + n (2) = n(C2) + n (H)

^ n C2H5OH + 2 n 0 2 = ^ n C 0 2 + n H 20

=> nCHỌH=2n C 0 -fnH0 -2 n 0 = 2.0,6 + 0,725 -2.0,9375 = 0,05 mol

%C2H5OH = 0;05:46 .100% = 24,34% —»•Đáp ánB.

Ví dụ 26. Nguyên tử của nguyên tố X có tổng số các loại hạt là 180, trong đó tổng số hật mang điện gấp 1,432 lần số hạt không mang điện. Vị trí của X trong bảng tuần hoàn là

A. Chu kì 4, nhóm VIIA B. Chu kì 4, Nhóm VII Bc . Chu kì 5, nhòm VIIA D. Chu kì 5, nhóm VIIB

Hướng dẫmGọi z, E, N là số proton, electron, nơtroii trong nguyên tử

[2 Z + N = 180 fz = 53 —̂ z —E —̂ ̂ ^ ̂

|2Z = 1,432.N Ịn = 74

-» Cấu hình electron của nguyên tử X: [Kr] 4d10 5s2 5p5

->• Chu kì 5, nhóm VIIA -» Đáp án c.Ví dụ 27. Hòa tan hoàn toàn hỗn hợp gằm 0,12 moi FeS 2 và a mol CU2S vào axit HNO3 (vừa đủ) thu được dung dịch X (chỉ chứa hai muối sunfat) và khí duy nhất NO. Giá ừị của a làA. 0,04 X B. 0,075 c . 0,12 D. 0,06

Hướng ấẫn:

: 1'eSj - » Fe3 '+2SOJ" ;' ■

0,12 °-12 0,24 ' , ' : v

Cu2S->2Cu2‘+SOf ã 2a a

BTĐT=> 3.0,12 + 2.2a = (0,24 + a).2 -» a = 0,06 -» Đáp án D.

Ví dụ 28. Một dung dịch chứa 0,02 mol Cu2+; 0,03 mol K+; X mol GI' và y mol

SO|~. Tổng khối lượng các muối tan có trong dung dịch là 5,435 gam. Giá trị X

và y lần lượt là /A. 0,01 và 0,03 B. 0,03 và 0,02 c . 0,02 và 0,05 Đ. 0,03 và 0,05






39/183

Hướng dẫn:

BTĐT => X+ 2y = 2.0,02 + 1.0,03 (1)

BTKL => 64.0,02 + 39.0,03 + 35,5.x + 96.y = 5,435 (2)

Giải hệ (1, 2) => X = 0,03 và y = 0,02 —» Đáp án B.Ví dụ 29. Hoà tan hoàn toàn 15,6ghỗn hợp gồm AI và AI2O3 vào 500 mldung

dịch NaOH IM thu được 6,72 lít H2

(đktc)và dungdịch X. Cho từ từ đến hếtV lít dung dịch HC1 2M vào X thu được lượng kết tủa lớn nhất. Giá trị của V là A. 0,175 B. 0,125 c. 0,250 D 0,500

Hướng dẫtt:

Dung dịch X có thể gồm các ion Na+, AIO", OH\ Áp dụng BTĐT, ta có:

n Aio; + n o H -= I V = 0 ’5

Khi cho từ từ HC1 vào dung dịch X, eácphàn ứng ion xảy ra là:

OlI' + H' -> H20 (1)

Aio; - ir • H20 -> Al(OH)3ị (2)

Al(OH)3 + 3H+ Al3+ + 3H20 (3)> Đê kết tủa lớn nhất thì (3) không xảy ra

=> Theo (1,2): V = n A10_+ n 0H. = 0,5

=> V hc i = - 1— = 0,25 lít; 2 .. .

Đ áp án c .

Ví dụ 30.^Hoà tan hoàn toàn lOg hỗn họp X gồm Mg và Fe bằng dung dịch HC1 2M. Keỉ thúc thí nghiệm thu được dung dịch Y và 5,6 lít H2 (đktc); Để kết tủa hoàn toàn các cation trong dung dịch Y cần vừa đủ 300 ml dung dịch NaOH 2M. Thể tích dung dịch HC1 đã dùng làA. 0,6 lít B. 0,2 lít c, 0,3 lít : D. 0,4 lít

Hướng dẫn:

n Na+ = n ơ H - = n NaOH =

Khi cho NaOH vào dung dịch Y (Mg2+, Fe2+, H+ dư, C1‘) để kết tủa hoàn toàn

các ion Mg2+ và Fe2+ thì H+ dư phải được trung hoà hết-> Dung địch thu được chỉ chứa Na+ và cr.

Áp dụng BTĐT -> nN+ = ncr = 0, 6 ->• Viici = = 0,3 lít —>•Đáp án c.2

Ví dụ 31. Một dung dịch X gồm 0,10 mol Mn+; 0,30 moí K+; 0,35 mol NO 3 và

0,25 mol CỊ". Cô cạn dung dịch X thu được 47,875g chất rắn khan. Ion Mn+là A. Mg2+ B. Fe2+ Ci Fe3+ D. Al3+

39






40/183

Hướng dẫn:

BTKL => m + m + IĨ1 _ + ITL =47,875M K NOj c r ’

0,1M + 0,3.39 + 0,35.62 + 0,25.35,5 = 47,875 -» M = 56 -* Fe

BTĐT => ncr + nNo_= nK++ nM„+

0,25.1 + 0,35.1 = 0,3.1 + 0,l.n -> n = 3 -» Fe3+ -> Đáp án c.

Ví dụ 31. Dung dịch Y có chứa các ion: NH4 , NO3 , SƠ 4~. Cho m gam dung

dịch Y tác dụng với lượng dư dung dịch Ba(OH)2 , đun nóng thu được 11,65 gam kết tủa và 4,48 lít khí (đktc). Nếu cho m gam dung dịch Y cho tác dụng với một lượng bột Cu dư và H2SO4 loấng dư sinh ra V lít NO (sản phẩm khử duy nhất, đo ở đktc)'. Giá trị của V làA 1,87 B. 1,49 c . 3,36 D. 2,24

Hướng dẫm

Phương trình phản ứng:

n h ; + OH’ — > n h 3 + H2o 0,2 BaSO.1

0,05 < 0,05

BTĐT => nNO_+0,05.2 = 0,2 =>nN0. =0,1 mol

Do Cu dư và H2SO4 loãng dư => nN 0 = nN0_ = 0,1 mol => V = 2,24 lit

■ - —►Đáp ánD.Ví dụ 32. Dung dịch A gồm Na+ (0,1 mol), Ca2+ (0,25mol), HGO3 (x mol)„ SO4"

(2x mol), c r (x mol) Khi cô cạn A thu được m gam chất rắn khan X. Giả trim là

A. 39,10 B. 38,05 c . 36,65 D. 35,85

Hướng dẫn:

BTĐT —* 0,1 + 0,25.2 = X + 2.2x + X -> X = 0,1 mol

2 HCO3 CO32- + H20 + C02

: ' : ° ’1 0,05=> mx = 23.0,1 + 40.0,25 + 60.0,05 +96.0 ,2+ 35,5.0,1 = 38,05g

—>ĐápánB.

Ví dụ 33. Cho dung dịch Ba(OH)2 đến dư vào 50 ml dung dịch A có chứa các ion:

Na+ (0,2 mol), S 0 2~ (x moi), NƠ 3- (y mol) thấy tạo thành 11,65 gam kết tủa.

Nồng độ mol/1 của ion NO3"trong dung dịch A là

A 1,0 B. 1,5 C. 3,0 D.2 ,0






41/183

Hướng dẫn:

Phương trình phản ứng: Ba2+ + SO4- ------>BaS04

0,05 0,05

BTĐT cho dung dịch A: 0,2 = 0,05.2 + nNƠ_ => nNO_= 0,1 mol => [NO3 ] = 2M

—►Đáp án D.

* Ví dụ 34. Một dung dịch A chứa các ion: K+, Mg2+, Al3+ và so j" . Cho 75 mldung dịch A tác dụng với lượng dư dung dịch BaCỈ2 tạo thành 55,92 gam kết tủa. Biết các cation trong dung dịch A có tỉ lệ mol 1 : 2 : 1. Cô cạn dung dịch A thu được m gam muối khan. Giá trị m làA. 25,00 B.23,04 c. 29,88 D. 28,44

Hướng dẫn:55 92

Ta có: ns0j. = n BilS0< = - ^ - = 0,24mol

Gọi số rtíol các ion: K+, Mg2+, Al3+ lần lượt là: a : 2a : a.BTĐT dung dịch A: a + 2.2a + 3.ạ = 2.0,24 => a = 0,06 mol

! m muối = X m ion = 0,06.39 + 0,12.24 + 0,06.27 + 0,24 .96 = 29,88 gam .

—>Đáp án c.Ví dụ 35. Dung dịch A chứa các ion: Mg2+ (0,02 mol), Al3+ (0,01 mol), H1"(0,02 mol),

cr (0,05 mol), sc>4 _ (x mol). Thêm vào dung dịch A một lượng Ba(OH)2 sao

cho khối lượng kết tủa tách ra khỏi dung địch lấ ỉớn nhất. Tổng khối lượng kết tủa thù được là m gam. Giá trị m làA.3,40, B, 5,82 c. 4,66 D. 6,60

Hướng dẫn:

Bảo toàrí điện tích: 0,02.2 + 0,01.3 + 0,02 —0,05 + 2x => X- 0,02'mọi

Ba2+ + SOj~ -> BaS04

Mg2+ + 20H" ->Mg(OH)2

Ai3+ + 30H" —>Al(OH)3

-> m_= 233.0,02 + 58.0,02 + 78.0,01 = 6 ,6 Đáp án D.

Ví dụ 36. Đun 132,8g hỗn hợp 3 ancol no đơn chức có số mol bằng nhau với H2SO4 đặc ở 140°c cho đến khi pHản ứng hoàn toàn thu được 111,2g hỗn hợp các ete. Số mol mỗi ete làẠ, 1,2 B.0 ,2 G. 0,4 D, 0,6

c Hướng dẫn:

Đun hỗn hợp X ancol -> — - - ete —> cỏ 6 ete.

41






42/183

Theo BTKL ^ mancol niete rnnước ̂ ITlnước Klancol - mete 132 ,8 111 ,2 21 ,6

2 1 6 1 2Ta có: 2 Iiete = nrnrớc = ~ ĩ— = l , 2 -> n mỗiete= — = 0,2 -> Đáp án B.

18 6

Ví dụ 37. Hòa tan hoàn toàn 23,8g hỗn hợp gồm một muối cacbonat của kim loạihóa trị I và một muối cacbonat của kim loại hóa trị II vào dung dịch HC1 thuđược 4,48 lít (đktc) khí CƠ 2 . Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gammuối khan. Giá trị m làA.24,0 B. 28,0 c . 26,0 D. 30,0

Hướng dẫn:

M,CO, + RCO, + 4HC1 2MC1+ RC1, + 2C O ,t + 2H.O

0,4 m = 23,8 + 0,4.36,5 - 0,2.44 - 0,2.18 - 26 -> Đáp án c.Ví dụ 38. Cho 14,5g hỗn họp gồm Mg, Zn và Fe tác dụng hết với dung dịch

H2SO4 loãng thu được 6,72 lít H2 (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gam muối khan. Giá trị m làA. 34,3 B.43,9 c. 43,3 D. 35,8

Hướng dẫn:Cách 1: Gọi X, y, z lần lượt là số mol của Mg, Zn và Fe

Mg + H2SO4 -» MgSƠ4 + H2í . . x . X ; ■ X

Zn + H2SO4 -> Z11SO4 + H2

y y yFe + H2SO4 -> FeS04 + H2z z z

m Í24x + Ố5y + 56z = 14,5 (i)Ta có: I _ _ ;

[x + y + z= 0,3 (2 )

m = 96(x + y + z) + (24x + 65y + 56z) = 96.0,3 + 14,5 = 43,3 -> Đáp án c. Cách 2: BTKL -> m - mkimioại + niaxit-nihiđro = 14,5 + 98.0,3 -2.0,3 = 43,3. Cách 3:

m + h 2s o 4 -> m s o 4 + h 2

; ^BTKL -> m = m kimloại + m 2 tao muỗi = 14,5 + 96.0,3 = 4 3 ,3 ,

Ví dụ 39. Hòa tan rri gam hỗn hợp 2 muối X 2CO3 và YCO3 vào dung dịch Hci dư thu được dung dịch A và V lít CO2 (đktc). Cô cạn dung dịch A ứiu được (m + 3,3) gam muối khan. Giá trị V làA. 2,24 B.3,36 c. 4,48 D. 6,72

42






43/183

Hướng dẫn:

X.CCh 2XC1 A __ + 2HCỊ -*• _ + C O ,t+ H ,0

Y C O j Y C I, - 3 - .

m(g) 2x(moI) u ̂ 3 ) g x x

BTKL -> m + 36,5.2x = m + 3,3 + 44.x + 18.X —> X = 0,3

-» V = 0,3.22,4 = 6,72.Ví dụ 40. Chia 15,6g hỗn họp gồm ancol etylic và một đồng đẳng thành haiphần

bằng nhau. Phần I tác dụng hết với Nạ thu được 2,24 lít H2 (đktc).PhầnII đunnóng với 30g axit axetic (xúc tác H2SO4) thu được m gam este. Biết hiệu suất các phản ứng este hóa đều bằng 80%. Giá trị m là A. 16,20 B. 12,96 c. 28,80 D. 23,04

Hướng dẫn:

_ 2 24 30Zn = 2.n = 2. - 1- - = 0 , 2 mol n .. = — = 0,5

aacol H2 2 2 ,4 6 0

Nếu H = 100% , theo BTKL ta có:

Etteste niaxit rHancol - Ittnước 0,2.60 7,8 18.0,2 16,2.

Vì H - 80% -> m = 1^ ' 8 0 = 12,96 -> Đâp án B.1 0 0

Ví dụ 41. Khử hoàn toàn 24g hỗn hợp CuO và FexOy bằng H2 dư ở nhiệt độ cao thu được 17,6g hỗn hợp hai kim loại vàm gam nước. Giá trị m là A. 3,6 B.7,2 c . 1,8 D 5,4

Hướng dẫn:BTKL -» m0 (oxit) = moxit- micimloại = 24 - 17,6 = 6,4g = m0 (H20 )

6 4, nHO= n0 = ~ r = 0,4 -> mH0 = 0,4.18 = 7,2 g —> Đáp án B.

VÍ dụ 42. Đẹ tác dụng hết 4,64g hỗn hợp FeO, Fe2Ơ 3 và Fe3Ơ 4 cần dùng vừa đủ 160 ml dung dịch HC1 IM. Nếu khử hoàn toàn 4,64g hỗn họp trên bằng khí CO ở nhiệt độ cao thì thu được m gam sắt. Gỉá trị m là

A.3,36 B.4,36 a Ị & 2,36 i D. 2,08

Hựóng dẫn:.Sơ đồ phản ứng: o (oxit) + 2H* H2O

0,08 nipe - 4,64 -16.0,08 = 3,36g -> Đáp án Ạ; VVí dụ 43. Đốt cháy hoàn toàn a mol hỗn hợp X gồm 2 ancol no. Sản phẩm cháy

cho hấp thụ hết vào bình đựng dung địch nước vôi trong dư thấy có 30g kết tủa xuât hiện và khối lượng đung dịch giảm 9,6g. Giá trị của a là A. 0,20 B. 0,15 c . 0,10 D. 0,30

43






44/183

Hướng dẫn:

"co, = “oco, = = ° ’3 mco,_ = 4 4 - °’3 = 13- 2 g

BTKL -> mCOj + mHO= 3 0 -9 ,6 = 20,4g

—►mH0 = 20,4 —13,2 = 7,2g —> nH0 = 0,4 > nco = 0,3

C -H - o -----íí*-»nCO, + (n + l)H ,0n 2n+2 X 2 2

- » nancoi - n Ho ~ nco = 0,1 ■- » Đáp án c .

Ví dụ 44. Cho 7,8g hỗíi1hợp hai kim loại là Mg và AI tác dụng với dung dịch HC1 dư. Khi phản ứng kết thúc thấy khối lượng dung dịch tăng 7,0g. Tính khối lượng mỗi kim loại trong hỗn họp ban đầu?A. 2,4g Mg và 5,4g AI B. 5,4g Mg và 2,4g AIc . 4,8g Mg và 3,0g AI D. 3,0g Mg và 4,8g AI

Hướng

Documents

Bí quyết giải nhanh đề thi THPT Quốc gia môn Hóa học phương pháp trắc nghiệm - Cao Cự Giác (Trích đoạn)