Literatura polska... Gabriela Korbuta,Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”,„Polska Bibliografia Literacka”[ [

Bibliografie literackie

oprac. J. Hałaczkiewicz

Bibliografie

OGÓLNA, RETROSPEKTYWNA

OGÓLNA, BIEŻĄCA

SPECJALNA – LITERACKA

Bibliografia polska Estreicherów

Wydawane w postaci czasopism od 1878 r.:„Przewodnik Bibliograficzny” – tygodnik, drukiem do 2009 r.„Bibliografia Zawartości Czasopism” – miesięcznik, drukiem do 2004 r.

retrospektywna: Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”bieżąca: „Polska Bibliografia Literacka” [ [ZAKRES:

ogólna/specjalna

[ [ZASIĘG:retrospektywna/

bieżąca

Bibliografie

OGÓLNA, RETROSPEKTYWNA

OGÓLNA, BIEŻĄCA

SPECJALNA – LITERACKA

Bibliografia polska Estreicherów

Wydawane w postaci czasopism od 1878 r.:„Przewodnik Bibliograficzny” – tygodnik, drukiem do 2009 r.„Bibliografia Zawartości Czasopism” – miesięcznik, drukiem do 2004 r.

retrospektywna: Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”bieżąca: „Polska Bibliografia Literacka” [[

Cele bibliografii literackich

– zebranie informacji o twórcach literatury, badaczach i innych osobach związanych z literaturą;

– dostarczenie informacji o podstawowym przedmiocie badań literaturoznawczych: utworach literackich;

– zebranie informacji o wszystkich publikacjach z dziedziny historii literatury, teorii literatury, metodologii nauki o literaturze, dziedzin pokrewnych;

– uwzględnienie krytyki literackiej;

– czyli... pomoc w prowadzeniu badań nad literaturą. [ [SZEROKI ZAKRES

[ [ROZPROSZONA PRODUKCJA LITERACKA

Trochę historii

usamodzielnienie się historii literatury

ok. 1850

1870

1. tom serii I bibl. Estreichera

1878

zaczyna się ukazywać „Przewodnik Bibliograficzny”

1891

1. tom serii III bibl. Estreichera

INSPIRACJE:

Karl Goedeke, Grundriss zur Geschichte der deutschen Dichtung aus den Quellen (4 t., Lipsk 1859–1881).

Gustave Lanson, Manuel bibliographique de la littérature française moderne (4 t., Paryż 1909–1912).

1917–1921

1. wydanie„Starego Korbuta”

1963

1. tom „Nowego Korbuta”

„Stary Korbut” – pierwowzór

– Literatura polska. Książka podręczna informacyjna dla studiujących naukowo dzieje rozwoju piśmiennictwa polskiego;

– bibliografia retrospektywna;

– pierwsze, 3-tomowe wydanie (1917–1921) – obejmowało literaturę polską od jej początków do powstania styczniowego;

– drugie, 4-tomowe wydanie (1929–1931) – obejmowało literaturę polską od jej początków do 1914 r.;

– Gabriel Korbut nie uważał swojego dzieła ani za bibliografię, ani za słownik biograficzny, ani też za kompendium historycznoliterackie. [

[Gabriel Korbut (1862–1936)bibliograf, filolog, historyk literatury

„Zebrałem w swej książce sporo wiadomości i wskazówek dotyczących materiału literackiego, który leży wciąż nietknięty lub ledwo tknięty, a który należałoby wydobyć i przeorać, a to powinno być zadaniem młodszego pokolenia pracowników na polu historii literatury naszej”.

„Stary Korbut” – cechy

STRUKTURA:

t. 1: X w. do końca XVII w.,

t. 2: XVIII w. do 1820 r.,

t. 3: 1820–1863 (plus niewielki dodatek z okresu 1863–1900),

w wydaniu 2 dodatkowo t. 4: 1864–1914.

HASŁA:

– zebrane w układzie chronologiczno-systematycznym;

– osobowe (notka biograficzna, bibliografia podmiotowa i przedmiotowa), rzeczowe (nieliczne) – w pierwszym wydaniu ponad tysiąc haseł osobowych, w drugim – ponad 1,5 tys.;

– układ haseł jest dość skomplikowany, dlatego niezbędne okazały się skorowidze.

„Stary Korbut” – cechy

SELEKCJA WEDŁUG GABRIELA KORBUTA:

– pomijał niektórych autorów (np. ze względów obyczajowych);

– raczej nie uwzględniał autorów jeszcze żyjących;

– w przypadku autorów dobrze znanych i opisanych podawał ograniczoną lit. przedmiotu;

– w przypadku autorów niedocenionych lub mało znanych starał się podawać pełną lit. przedmiotu;

– podawał przede wszystkim pierwodruki.

„Nowy Korbut”

– wł. Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”;

– kompendium biobibliograficzne;

– opracowywany z inicjatywy Kazimierza Budzyka;

– publikowany w 5 seriach odpowiadających poszczególnym okresom literackim;

– układ: chronologiczno-alfabetyczny, hasła osobowe następują po hasłach ogólnych i rzeczowych.

Pomysł na „Nowego Korbuta” zrodził się w latach 1950–1953, pierwowzorem było kompendium, nad którym przez ponad 30 lat pracował Gabriel Korbut.[ [

„Nowy Korbut” – struktura

SERIA I t. 1–3: Piśmiennictwo staropolskie (wyszły w l. 1963–1965)SERIA II t. 4–6: Oświecenie (l. 1966–1972)SERIA III t. 7–9: Romantyzm (l. 1968–1972) t. 10: Mickiewicz (planowany) t. 11: Słowacki (2000) t. 12: Kraszewski (1966)SERIA IV t. 13–16: Literatura Pozytywizmu i Młodej Polski (1970–1982) t. 17: cz. 1 – Prus (1981), cz. 2 – Orzeszkowa (1999), cz. 3 – Sienkiewicz (2015) t. 18: cz. 1 – Wyspiański (grant 2005–2008), cz. 2 – Kasprowicz (1994), cz. 3 – Żeromski (planowany) t. 19: czasopisma literackie (planowane)SERIA V Słownik współczesnych pisarzy polskich (4 t.; 1963–1966; 1977–1980)

„Nowy” vs „Stary”

CECHA „SK” „NK”

charakter publikacji

historycznoliterackie kompendium biobibliograficzne

bibliografia literacka

rozmiar publikacji wyd. 1: 3 t., wyd. 2: 4 t.

w zamierzeniu 19 tomów, nieukończony

zasięg chronologiczny od X w. do 1914 r.

od literatury staropolskiej do pozytywizmu i Młodej Polski

układ haseł chronologiczno-systematyczny chronologiczno-alfabetycznytypy haseł osobowe, rzeczowe osobowe, rzeczowe, ogólneliczba haseł ok. 1500 ok. 3000

zakres rzeczowyszeroki – poza literaturą również historia kultury, szkolnictwa, filozofii i nauki

szeroki – celem ukazanie literatury w społeczno-kulturowym kontekście

KAPLIŃSKI - RASZEWSKI 27

Tamże 1856 nr 176. — (W. S zymanow­Ski): Przegląd tygodniowy. Tamże 1857 nr 9 .— Y: Korespondencja z Paryża. Tamże 1858 nr 151, 160. — K. E StrEi­chEr . Enc. powsz. Orgelbranda. T. 14(1863). — (Ufność bez granic. Rec.). Opiekun Dom. 1872 nr 33. — Wspomnie-nia pośmiertne: S. t arnowSki. Przegl. Pol. 1872/73 t. 4 i odb.; E . L ubow Sk i. Kłosy 1873 nr 406; Afisz Teatr. 1873 nr 107; Bibl. Warsz. 1873 t. 2; Warsz. Roczn. Lit. 1873. — J. m y c iE L s k i: Sto

lat dziejów malarstwa w Polsce 1760- -1860. Wyd. 3. Kr. 1902. — P. c hm iE ­L o w s k i. Wielka enc. powsz. ilustr. T. 34 (1903). — A. S zypErSki: Geografia ta-lentów wielkopolskich. Poz. 1934. — M. G o d LEw sk i: Czacki Włodzimierz. Pol. słownik biogr. T. 4 (1938). — M. h andELs­ man : Adam Czartoryski. T. 1,3. Kr. 1948, 1950. — M. t yrow icz : Udział Śląska w ruchu rewolucyjnym 1846-1849. W-wa 1949. — W. k a Lin o w sk a. Pol. słownik biogr. T. 11 (1965).

RASZEWSKI KAZIMIERZ (1825-1910)Pseud. i krypt.: k azim iErz J an in ; Y.K r y t y k l i t e r a c k i i t e a t r a l n y , t ł u m a c z .

Ur. 5 marca 1825 w Warszawie; syn Jana, kapitana wojsk polskich i kompozytora, twórcy muzyki do pieśni Alojzego Felińskiego Boże, col Polskę ..., i Teofili z Iwańskich. Uczył się w Gimnazjum Gubernialnym, następnie w 1840-1843 uczęszczał na oddział filologiczny tzw. kursów dodatkowych. Kształcił się pod kierunkiem znakomitego filo-loga Aleksego Nendzyńskiego. W 1843-1845 pracował jako aplikant w Komisji Rządo-wej Spraw Wewnętrznych, następnie został nauczycielem prywatnym u Jundziłłów na Litwie. Później podróżował i kształcił się na uniwersytetach zagranicznych. Studio-wał estetykę, filozofię i literaturę starożytną. Od 1853 przez wiele lat był stałym współ-pracownikiem Biblioteki Warszawskiej. W 1853-1857 był sekretarzem Instytutu Panien w Puławach, następnie sekretarzem Akademii Medycznej w Warszawie. Od grudnia 1861 do maja 1862 wykładał psychologię i logikę na kursach przygotowawczych do Szkoły Głównej, której był sekretarzem w 1862-1869. W 1865-1877 był stałym współ-pracownikiem Bluszczu. Po 1869 otrzymał urząd sekretarza Rady Nadzorczej przy To-warzystwie Kredytowym, który opuścił na kilka lat przed zgonem. Był członkiem To-warzystwa Naukowego Krakowskiego, następnie od 1873 Akademii Umiejętności, a od 1908 Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W 1877-1879 był współpracownikiem, a od stycznia 1879 do 1890 współredaktorem Kłosów. Jako tłumacz dokonał pierwszego w literaturze polskiej całkowitego przekładu utworów Aischylosa i Sofoklesa. Zmarł w Warszawie 30 czerwca 1910.

TWÓRCZOŚĆ1. Sztuka i handel. Komedia w trzech aktach z prologiem, z treści francuskiej przerobiona. Bibl. Warsz. 1861 t. 2-3.

Przeróbka sztuki A. Roland i J. Du Boys.2. Omyłka. Obrazek sceniczny (proyerbe) w 1 akcie. Tyg. Ilustr. 1864 nr 246-247.3. On będzie moim. Komedia w jednym akcie naśladowana. Bluszcz 1866 nr 56-59, 61-64; wyst. i wyd. osob. W-wa 1867.4. Serbia i Serbowie. Szkic historyczno- -obyczajowy według różnych źródeł skreślił... Tyg. Ilustr. 1867 nr 408-415.5. Nieśmiały. Komedia w 1 akcie. WedługE. Paillerona: Mur mitoyen, ułożył wier-szem ... Tyg. Ilustr. 1868 nr 37-41.

6. Genesis komedii dzisiejszej. Wieniec 1872 nr 37-47.7. Literatura grecka. Dzieje literatury powszechnej. T. 1. W-wa 1880.8. Powieści ludowe Kraszewskiego. Książ­ka jubileuszowa ... J. I. Kraszewskiego. W-wa 1880.9. Wypisy z autorów starożytnych dla użytku młodzieży ułożył ... W-wa 1880.10. Tancerka. Fantazja sceniczna w 1 akcie. Podług dramatu Cossy (Nero). Wyst. W-wa 1883; wyd. W-wa 1887.11. Przedmowa do: J. I. Kraszewski: Wybór pism. Oddział I. Powieści siel-skie poprzedzone wstępem krytycznym. W-wa 1884.

http://rcin.org.pl

28 RASZEWSKI

12. Jan Zachariasiewicz (Czterdziesto­lecie powieści). Kur. Lw. 1895 nr 161­ ­183 (z przerwami); wyd. osob. Lw. 1895.13. Dr Henryk Struve. (Zarys 35­letniej działalności jako profesora i pisarza). Bibl. Warsz. 1898 t. 3; odb. W­wa 1898.14. Książę Jan Tadeusz Lubomirski. Bibl. Warsz. 1908 t. 2; odb. W­wa 1908.

Artykuły i drobne utwory ogł. w czaso­pismach i wydawnictwach zbiór.: Ateneum (1877­1879), Bibl. Warsz. (współprac. od 1853; tu m. in.: Joanna d’Arc jako przed­miot dramatów Fryderyka Szyllera i Da­niela Sterna. 1858 t. 3; L. A. Seneka.1860 t. 1; Epikureizm i Lukrecjusz.1861 t. 3; Życie i pisma Salomona Maj­ mona. 1862 t. 1; Pozytywizm, jego metoda i następstwa. 1869 t. 2; W kwestii pozy­tywizmu. 1876 t. 1; W sprawie pożytku i piękna. 1877 t. 3; Przodownicy ruchu umysłowego w XVIII wieku. I. Wolter. II. J. J. Rousseau. 1880 t. 1, 4), Bluszcz (współprac. 1865­1877), Enc. wych. (od 1881; tu m. in. hasła: Bacon; Condillac; Descartes; Erazm z Rotterdamu; Dusza), Echo Muzyczne, Teatr, i Artyst. (1894­ ­1898; tu m. in.: Szekspir. (Notatka literacka). 1895 nr 630­634),

Gaz. Codz. (tu debiut: W. Wolski: Wielki Pan. Powieść wierszem. Rec. 1852 nr 296­298), Gaz. Pol. (tu m. in.: Proza i poezja obowiązku. 1875 nr 143, 144, 146; Na tym padole płaczu. 1877 nr 268­274; Poezja demoniczna. 1893 nr 254­258), Kłosy (1865­1866, 1870, 1873, współprac. 1877­1879; współred. od stycznia 1879 do 1890; tu przez wiele lat prowadził działy: Przegląd literacki oraz Przegląd teatralny), Kronika Wiad. Kraj. i Zagr. (1856­1860; tu m. in.: Trzy zwroty komedii greckiej. (Studium lite­rackie). 1857 nr 131, 132, 134, 136), Kur. Lw. (1895), Kur. Warsz. (1887­1888; tu m. in.: O uroczystość grunwaldzką. 1909 nr 329), Kwart. Kłosów (tu: Baruch (Benedykt) Spinoza jako filozof i sta­tysta. 1877 t. 1), Niwa (1874­1879), Pam. Lit. (tu: Mickiewicz i epopeja. 1904 z. 4), Słowo (W­wa; tu: Z wycieczki do Puław. 1882 nr 260­266),

Tyg. Ilustr. (artykuły i rec. 1859­1878, 1884­1889; Przegląd teatralny 1874­1876; tu m. in.: Krytyka literacko­artystyczna i jej trudności. 1872 nr 210­216; Zbytek w pracy i praca dla zbytku. 1874 nr 334­338), Tyg. Mód i Nowości (1870­1871), Tyg. Mód i Powieści (tu: Przegląd te­atralny. 1872­1873), Tyg. Powsz. (1878­ ­1885; tum . in.: Dramat i scena warszaw­ska. 1878 nr 11­13; Mieczysława Roma­nowskiego dramat: Popiel i Piast. 1885

nr 1, 3­7), Tyg. Romansów i Powieści (red. 1869­1900), Upominek. Książka zbiór na cześć E. Orzeszkowej. Kr. 1893 (tu: „Historia magistra vitae”), Wędrowiec (1890­1891, 1895­1904; tu m. in.: Nowa poetyka polska. 1900 nr 3­6; Krytyk o krytyce. 1901 nr 51­52; Czy to przełom? (O weselu Wyspiańskiego). 1901 nr 45, 47­48), Wieczory Rodz. (1880), Wiek (1880­1882, 1885, 1887, 1895; tu m. in.: Edukacja średnia. 1880 nr 125­133), Wieniec (1872).P r z e k ł a d y1. Sofokles: Antygona. Tragedia. Bibl. Warsz. 1853 t. 1; odb. W­wa 1853. Wyd. nast.: przedr. zob. poz. 27; oprac. P. Chmielowski. Brody 1902 Arcydzieła Pol. i Obcych Pisarzy nr 14; toż wyd. 2 Brody 1906; W­wa 1924 Wielka Bibl. nr 87; Częstochowa 1945; Częstochowa 1947.2. Sofokles: Edyp w Kolonie. Tragedia. Bibl. Warsz. 1853 t. 4; odb. W­wa 1854. Wyd. nast.: przedr. zob. poz. 27; Brody 1908 Arcydzieła Pol. i Obcych Pisarzy t. 62.3. Sofokles: Edyp król. Tragedia. Fragm. ogł. Bibl. Warsz. 1855 t. 3; całość wyd. zob. poz. 27. Wyd. nast.: oprac. S. Bra­ blec. Brody (1907) Arcydzieła Pol. i Ob­cych Pisarzy t. 59; W­wa (1924) Wielka Bibl. nr 106.4. V. Hugo: Burgrafowie. Dramat w 3 częściach. Bibl. Warsz. 1860 t. 1; wyd. osob. W­wa 1861.5. Sofokles: Trachinki. Tragedia. Fragm. ogł. Książka zbiór, ofiarowana K. W. Wój­cickiemu. W­wa 1862; całość Bibl. Warsz. 1865 t. 2. Przedr. z b. poz. 27.6. E. Augier: Filiberta. Komedia w 3 aktach. W­wa 1869.7. F. Coppee: Przechodzień. Nokturn sceniczny w 1 akcie. W­wa 1869.

Rkps Ossol. Sygn. 10963/1.8. A. Moreto: Donna Diana. Komedia w trzech aktach. Bluszcz 1869 nr 40­45.9. V. Bersezio: Biedna Joasia. Powieść. Tyg. Romansów i Powieści 1870 nr 83­93.10. Currer Bell (Ch. Bronte): Shirley. Po­wieść w dwóch częściach. Tyg. Romansów i Powieści 1872 nr 192 ­ 1873 nr 232 (z przerwami).11. Sofokles: Filoktet. Fragm. ogł. Wisła. Kr. 1873; całość wyd. Ateneum 1877 t. 2. Przedr. zob. poz. 27.

http://rcin.org.pl

RASZEWSKI 29

12. W. Jordan: Wdowa Agisa. Tragedia w trzech aktach. W-wa 1874 Bibl. Naj­celniejszych Utworów Lit. Europejskiej.13. F. Goethe: Brat i siostra. Komedia w jednym akcie. Biesiada Lit. 1876 nr 3-8

Rkps Ossol. sygn. 11074/1.14. P. Heyse: Sabinki. Tragedia w pięciu aktach. Wiek 1876 nr 215-233; wyst. i wyd. osob. W-wa 1879.15. J. Simon: Obowiązek. W-wa 1876.16. A. Wilbrandt: Arria i Messalina.Tra- gedia w pięciu aktach. W-wa 1877. Wyst. W-wa 1886.17. P. Cossa: Nero. Dramat w pięciu ak-tach. Wolny przekład wierszem. Ateneum 1878 t. 3.18. Aischylos: Siedmiu przed Tebami. Ateneum 1879 t. 4; przedr. zob. poz. 30.19. P. Heyse: Elfryda. Tragedia w pięciu aktach. Wiek 1880 nr 265 - 1881 nr 10 (z przerwami).20. F. Hebbel: Judyta. Tragedia w pięciu aktach. Z oryginału niemieckiego prze-tłumaczył i z prozy na wiersz przerobił ... Bibl. Warsz. 1881 t. 4.21. George Sand: Zielone dziewice. Powieść. Tyg. Romansów i Powieści 1882 nr 725-732.22. Sofokles: Elektra. Tragedia. Bibl. Warsz. 1883 t. 1; przedr. zob. poz. 27.23. V. Bersezio: Za piękna. Powieść. Tyg. Romansów i Powieści 1884 nr 784-796.24. E. Pailleron: Ostatnia stacja. Komedia w dwóch aktach wierszem. Wiek 1885 nr 12, 18, 24, 29.25. E. Augier: Diana. Dramat w pięciu aktach, wierszem. Wiek 1885 nr 196-254 (z przerwami).26. Sofokles: Ajas. Wyd. zob. poz. 27.27. Sofokles: Tragedie. W-wa 1888. Z a w a r t o ś ć : poz. 1, 2, 3, 5, 11, 22, 26.28. Aischylos: Prometeusz w okowach. Bibl. Warsz. 1889 t. 2-3; przedr. zob. poz. 30.29. Aischylos: Persowie. Wyd. zob. poz.30. Wyd. nast.: oprac. S. Witkowski. Kr. (1921) B N II, 19.30. Aischylos: Tragedie. W-wa 1895 Bibl. Najcelniejszych Utworów Lit. Europej­skiej.Z a w a r t o ś ć : poz. 18, 28, 29 oraz: Ucieczka: Agamemnon; Krwawy odwet; Eumenidy.

31. Teokryt: Utwory. (Idylle i epigra-maty). W-wa 1901.32. Hezjod: Roboty i dnie. Fragm. ogł. Księga pam... L. Ćwiklińskiego. Lw. 1902; całość wyd. osob. Lw. 1902.33. George Sand: Ostatnia z Aldinich. W-wa 1903.34. Hezjod: Teogonia. W-wa 1904.35. Anakreon. Przekład... (z rozprawą wstępną i objaśnieniami). W-wa 1907.36. E. Labiche, E. Martin: Podróż pana de Perrichona. Komedia w 4 aktach. W-wa b. r.

Ponadto drobne przekłady ogł. w cza-sopismach.P r a c e e d y t o r s k i e

A. Bronikowski: Hipolit Boratyński. Romans historyczny. Tłumaczył z nie-mieckiego J. K. Ordyniec. W-wa 1869. Wyd. nast.: W-wa 1875 Bibl. Najcel­niejszych Utworów Lit. Europejskiej.L i s t y1. Do K. W. Wójcickiego 4 listy z 1857- -1864; do A. Szabrańskiego 3 listy z 1868- -1869; do S. Buszczyńskiego z 1874. Rkps Bibl. PAN Kr. sygn. 716; 2064 t. 2.2. Do Drukarni Związkowej we Lwowie z 1902. Rkps Ossol. sygn. 7195/11.

OPRACOWANIA(K. E strEichEr i M. i F. F alEńscy):

Korespondencja ... (1867-1903). Wyd.J. Rudnicka. Wr. 1957 Arch. Lit. t. 3. — S. K rzEm ińsKi: (Proza i poezja obowiązku. Rec.). Bluszcz 1875 nr 31. — P. c hm iElow sK i: K . Kaszewski. Złota przędza. T. 3. W-wa 1886. — W. m ar- rEnś ( M orzKowsKa): K. Kaszewski. Echo Muzyczne, Teatr, i Artyst. 1887 nr 193. — L. M. D ziama : (J. Zachariasiewicz. Rec.). Przegl. Powsz. 1896 t. 51. — K. Kaszew-ski. Echo Muzyczne, Teatr, i Artyst. 1896 nr 648.— J. U zDowsKi: Tragedie Eschi- losa w przekładzie K. Kaszewskiego. Ateneum 1896 t. 1. — P. c hm iElow sK i: Felicjan Faleński i K. Kaszewski. Wę­drowiec 1897 nr 31, 33. — A. A. K ryńsK i: Instytucje przygotowawcze do Szkoły Głównej. W: Szkoła Główna Warszawska (1862-1869). T. 1. Kr. 1900. — S. D Emby: Album pisarzy polskich (współczesnych). W-wa 1901. — P. c hm iElow sK i: Dzieje krytyki literackiej w Polsce. W-wa 1902. — W. h ahn . Enc. wych. T. 6 (1904). — W. F ElDman : Współczesna krytyka lite-racka w Polsce. W: Piśmiennictwo polskie.

http://rcin.org.pl

30 RASZEWSKI - KAZIMIRSKI

T. 4. Lw. 1905. — W. H aHn : (Anakreon. Rec.). Książka 1908 s. 10.·—-Wspomnienia pośmiertne w 1910: B. C Hlebowsk i. Spr. Tow. Nauk. Warsz. nr 5; toż Książka s. 437; przedr. w: Pisma. T. 4. W-wa 1912; W. k osiak iew iCz . Świat nr 28; A. K. (k rausHar). Kur. Warsz. nr 179; L. W. Bibl. Warsz. t. 3 ; L. M śyet : Ze wspomnień rodzinnych śp. K. Raszew-skiego. Kur. Warsz. nr 184; W. n a­w roCk i. Bluszcz nr 29; R. P lenk iew iCz . Tyg. Ilustr. nr 30; rz. Prądnr 6; M. s yno­ radzki. Biesiada Lit. nr 5; Książka

s. 294.— J. k otarbiński: Kazimierz Raszewski. (Garść wspomnień). Kur. Warsz. 1911 nr 336. — H. s truve: Historia logiki jako teorii poznania w Pol-sce. Wyd. 2. W-wa 1911. — R. t abor­ sk i: Apollo Korzeniowski, ostatni dra- matopisarz romantyczny. Wr. 1957 IBL. Studia Hist.-lit. t. 9. — A. bartosze­w iCz : Polemiki wokół powieści francuskiej w polskiej krytyce literackiej okresu mię- dzypowstaniowego (1831-1863). Zeszyty Nauk. Uniw. ... Tor. Nauki Hum.-Społ. Z. 3. Tor. 1960.

KAZIMIRSKI de BIBERSTEIN WOJCIECH (1808-1887)Inna fo rm a nazwiska: k aziM iersk i.

O r i e n t a l i s t a, t ł u m a c z , l e k s y k o g r a f .Ur. 20 listopada 1808 w Korchowie koło Lublina; syn Józefa i Scholastyki z Mal-

czewskich. Studia nad językami wschodnimi rozpoczął w Warszawie w 1828 pod kie-runkiem przybyłego z Włoch lingwisty księdza Chiariniego, profesora wydziału teolo-gicznego Uniwersytetu Warszawskiego. W 1829 przebywał w Kórniku u Tytusa Dzia- łyńskiego, następnie wyjechał do Berlina. Tam studiował języki wschodnie, głównie sanskryt. W 1830 przyjechał do Warszawy i wziął czynny udział w powstaniu. Był jed-nym z redaktorów dziennika polityczno-literackiego Nowa Polska. Przyjaźnił się z Ja-nem Nepomucenem Janowskim oraz był w bliskich stosunkach z Joachimem Lelewe-lem. Po upadku powstania emigrował do Francji i zamieszkał w Paryżu. W 1839-1840 odbył podróż do Turcji i Persji. Był tłumaczem przy poselstwie francuskim w Persji. Po powrocie do Paryża został szefem wydziału w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Zmarł w Paryżu 22 czerwca 1887.

TWÓRCZOŚĆ1. Słownik francusko-polski. Diction- naire franęais-polonais. Paryż 1839. Wyd. nast.: 9 wydań do 1863.

W wyd. nast. dołączono część drugą ułożoną przez S. Ropelewskiego: Słownik polsko-francuski. Dictionnaire polonais- -franęais.

Słownik ten określono jako ,,emigracyjny”.

2. Dictionnaire arabe-franęais, contenant toutes les racines de la langue arabe, leur derivees tant dans 1’idiome vulgaire, que dans 1’idiome litteral, ainsi que les dialectes d’Alger et de Maroc, avec un vocabulaire des termes de marine et d’art militaire, en arabe et en franęais. T. 1-2. Paryż 1846. Wyd. nast.: wyd. 2 Paryż 1860; wyd. 3 Paryż 1875.3. Dialogues franęais-persans, precedes d’un precis de la grammaire persane et suivis d’un vocabulaire franęais-persan. Paryż 1883.4. Początki języka perskiego. Rozprawa. Rkps Bibl. Kórn. Sygn. 1676.

Artykuły i rozprawy ogł. w czasopis-mach i wydawnictwach zbiór, francuskich.

P r z e k ł a d y1. Mahomet: Le Koran. Traduction nouvelle faite sur le texte arabe. Paryż 1840. Wyd. nast.: Paryż 1841; Paryż 1844; Paryż 1848; Paryż 1850; Paryż 1852; Paryż 1855; Paryż 1865; Paryż 1869; Paryż 1876; Paryż 1880.2. Enis el-Djelis ou 1’histoire de la belle Persane. Conte des mille et une nuits. Traduit de 1’arabe et accompagne de notes. Edition avec texte arabe et franęais. Paryż 1846.3. S. Saadi: Gulistan, to jest ogród różany Saadego z Szyrazu, z oryginału perskiego. Paryż 1876.

Przekład poświecony pamięci Tytusa Działyń- skiego.

4. Specimen du Divan. Recueil de poesies de Menoutchechri, poete persan du V-e siecle de 1’hegire (XI-e de J. C.). Wersal 1876.

http://rcin.org.pl

KAZIMIRSKI - KENIG 31

P r a c e e d y t o r s k i eMenoutchechri. Texte, traducticn, notes

et introduction historique. Lejda 1886.Wg l. Barowej jest to zbiór wszystkich utwo-

rów poety perskiego, łącznie z ich przekładem oraz obszerną biografią.L i s t y i m a t e r i a ł y1. Do T. Działyńskiego 39 listów z 1829- -1830 i 1850-1857. Rkps Bibl. Kórn. Arch. Dzialyńskich 1.2. Do J. Lelewela. Rkps Bibl. Jagieł. Sygn. 4435 t. 2. Korespondencja do Lele-wela. Fragm. listów z 1842-1843 ogł.I. Turowska-Barowa: Zapomniany orien- talista polski. W 50 rocznicę zgonu W. Kazimirskiego. Przegl. Współcz. 1938 t. 65 nr 192 i odb.3. Do J. Działyńskiego 8 listów z 1852- -1877. Rkps Bibl. Kórn. Arch. Działyń- skich p. IX t. 1.4. Do J. Zamoyskiej 5 listów z 1853-1863. Rkps Bibl. Kórn. Arch. Zamoyskich 4.5. Do L. Niedźwieckiego 7 listów z 1853- -1883. Rkps Bibl. Kórn. sygn. 2406.6. Do J. Lelewela z 1861. Rkps Bibl. Kórn. Sygn. 1691.7. Do J. N. Janowskiego. Rkps Bibl. Jagieł, sygn. 3685 t. 4. Korespondencja

J. N. Janowskiego. Fragm. listów z 1863- -1879 ogł. I. Barowa, jw. poz. 2.8. Do J. Lelewela. Rkps Bibl. Nar. Zbiory Raperswilskie sygn. 1265; zniszcz.1944.9. Zapiski, drobne przekłady. Rkps Bibl. Kom. sygn. 2406; Arch. Dzialyńskich 1; Arch. Zamoyskich 126.

OPRACOWANIAZ literatury. Pan Kazimirski, tłumacz

Koranu i poezji Sa’dego. Czas 1876 nr 113. — L. S iem ieńSk i: Sa’dy z Szy- razu i jego Gulistan. Kronika Rodz. 1876 nr 14-15. — J. A. Ś w ięc ick i: Najnowsze prace orientalistów polskich za granicą. Ateneum 1879 t. 4 .— A. A. k ryńSk i. Wielka enc. powsz. ilustr. T. 35 (1904). — I. T urowSka-B arowa : Zapomniany orien- talista polski. W 50 rocznicę zgonu W. Ka-zimirskiego. Przegl. Współcz. 1938 t. 65 nr 192 i odb. — J. r eychman : Próby organizacji orientalistyki polskiej w dobie mickiewiczowskiej. Przegl. Orientalistycz- ny 1954 nr 3. — J. r eychman : Zain-teresowania orientalistyczne w środowisku Mickiewiczowskim w Wilnie i Peters-burgu. W zbiorze: Szkice z dziejów pol-skiej orientalistyki. W-wa 1957. — A. Z a-jącZkowSki: Z dziejów orientalizmu pol-skiego doby mickiewiczowskiej. Tamże.

KENIG JÓZEF (1821-1900)Krypt.: J. k -g ; J. kg.P u b l i c y s t a , k r y t y k t e a t r a l n y .

Ur. 16 lutego 1821 w Płocku; syn Teofila, urzędnika skarbowego, i Józefy z Roma-nowskich, primo voto Sławęckiej. W 1830 został wysłany do krewnych do Krakowa, gdzie pozostał dłużej z powodu śmierci ojca w 1831. Uczył się w Gimnazjum Św. Anny, które ukończył w 1835, następnie uczęszczał na wydział filozoficzny Uniwersytetu Ja-giellońskiego. Od czternastego roku życia utrzymywał się z własnej pracy. W czasie studiów był ulubionym uczniem Michała Wiszniewskiego, przyjaźnił się z Gustawem Ehrenbergiem. W 1837 przerwał naukę i powrócił do Królestwa z zamiarem pracy w sądownictwie. Przebywał u wuja w Chrabkowie w Proszowskiem, następnie w Kiel-cach. W 1839 zdał egzamin dojrzałości w gimnazjum w Kielcach. W jesieni tegoż roku wyjechał do Warszawy i rozpoczął aplikanturę sądową. Niebawem wszedł do grona tzw. Cyganerii warszawskiej. W 1843 zrezygnował z pracy w sądownictwie i w roku następnym został stałym współpracownikiem Gazety Warszawskiej, gdzie prowadził dział polityczny, a później również dział teatralny. Należał do Cechu Głupców z przy-domkiem: Serio. Ożenił się z artystką dramatyczną Salomeą Palińską. W 1851-1859 był współredaktorem Gazety Warszawskiej razem z Antonim Lesznowskim, a po jego śmierci w 1859 został redaktorem tego pisma. Na tym stanowisku pozostawał do 1889. W 1889-1895 był współredaktorem Słowa. W 1871, 1884 i 1891 obchodzono uroczy-ście jubileusze jego pracy dziennikarskiej, Zmarł w Warszawie 13 marca 1900.

http://rcin.org.pl

32 KENIG - KIRKOR

TWÓRCZOŚĆSprawa chińsko-japońska. Bibl. Warsz.

1895 t. 1-2; wyd. osob. powiększone W-wa1896 Bibl. Najcelniejszych Utworów Lit. Europejskiej.

W wyd. osob. również dwa odczyty: Nowe prądy w literaturach zachodnich; W obronie naszego stulecia.

Artykuły i drobne utwory ogł. w czaso-pismach i wydawnictwach zbiór.: A te­neum (1890-1895; tu m. in.: Alojzy Żół-kowski. Sztuka i scena. 1890 t. 1; Między-narodowa Konferencja Socjalna w Berli-nie. 1890 t. 2), Bibl. Warsz. (tu m. in.: Franciszek Smolka. 1899 t. 4), Gaz. Warsz. (tu m. in.: O dandyzmie warszaw-skim. 1841 nr 120, 124, 128, 134; red.1859-1889), Nadwiślanin (tu: Sztuka i artyści. 1841 t. 1; Szynki! Baranki! 1841 t. 1; Konik zwierzyniecki (powieść i ob-raz) rok 1560. 1841 t. 1), Niwa (1889- -1892; tu m. in.: Kongres robotników w Liverpoolu. 1890 nr 21-22; Bez dog-matu. Powieść H. Sienkiewicza w trzech tomach. 1891 nr 7-10), Słowo (współ- red. 1889-1895; tu m. in.: Sto lat życia teatru. 1889 nr 149-185 (z przerwami); Z teatru. 1890-1895), Tyg. Ilustr. (1886- -1899; tu m. in.: Kraszewski jako dzien-nikarz. 1887 nr 221; Socjalizm państwo-wy w Niemczech. 1888 nr 293; Emery-tura robotników. 1889 nr 327; Teraź-niejszość i przeszłość. Obrazy i ceny. 1889 nr 351-352; Wystawa starożytności. 1889 nr 359-360, 362-363, 365).

L i s t y1. Do H. Schmitta 20 listów z 1859-1864. Rkps Ossol. sygn. 5916/11.2. Do A. Zawadzkiego 3 listy z 1860-1862. Ogł. T. Turkowski: Materiały do dzie-jów literatury i oświaty na Litwie i Rusi. T. 3. Wil. 1937.3. Do J. I. Kraszewskiego 26 listów z 1864-1879. Rkps Bibl. Jagieł, sygn. 6501.4. Do K. W. Wójcickiego b. d. Rkps Bibl. PAN Kr. sygn. 716.

OPRACOWANIAJózef Kenig. Przegl. Tyg. 1867 nr 47. —

W. K orotyńsKi: J. Kenig. Tyg. Powsz. 1884 nr 42-43. — J. K otarbińsKi:J. Kenig. Kłosy 1884 t. 2 nr 1011.— S. M . R zętKowsKi: Józef Kenig. Tyg. Ilustr. 1884 t. 2 nr 96. — P oseł P raw­dy (A. Ś w iętochowsKi): Liberum veto. Pp. Kenig i Korotyński. Prawda 1885 nr 45. — M efisto : J. Kenig. Echo Muzyczne, Teatr, i Artyst. 1887 nr 178. —B. F.: Jubileusz dziennikarza. Wędrozmec 1891 nr 25. — C. J anKowsKi: Józef Kenig. Kraj 1891 nr 51-52; 1892 nr2-6. — A. z alesKi: Józef Kenig. Tyg. Ilustr. 1891 t. 2 nr 103.·—-R. B. L.:J . Kenig. Biesiada Lit. 1892 nr l . — Odczyt J . Keniga. Echo Muzyczne, Teatr. i Artyst. 1893 nr 501. — Nekrologi: A. D . Bluszcz 1900 nr 12; A. L. R . Echo Muzyczne, Teatr, i Artyst. 1900 nr 859; G . D oliń sK i. Tyg. Ilustr. 1900 nr 12-13; M. G awalew icz . Bibl. Warsz. 1900 t. 1; M. G odlew sK i. Słowo 1900 nr 64 ; T. J esKe­c ho iń sK i. Wędrowiec 1900 nr 11; K. Biesiada Lit. 1900 nr 12;K . K orw in ­P io trow sK i. Tyg. Pol. 1900n r 12; S. L . (L esznowsKi): Jó z e f K en ig . Wspomnienie z lat dawnych. Gaz. Warsz. 1900 nr 73-74, 79, 87; J. l utoMsKi. Ateneum 1900 t. 2; S. Kronika Rodz. 1900 nr 6. — W. K orotyńsKi. Wielka enc. powsz. ilustr. T. 35 (1905). —C. J anKowsKi: J . Kenig. W: Na margi-nesie literatury. Kr. 1906. — T. Hiż: Talent, dziwactwo i coś jeszcze. W-wa1937.—

S. K ozaKiew icz : Początki krytyki ar-tystycznej w Warszawie (1819-1845). Materiały do Studiów i Dyskusji ... 1951 nr 6. — A. P roKoP : O działal-ności krytycznej J. Keniga w latach1841-1860. Sztuka i Krytyka. Materiały do studiów i dyskusji ... 1956 nr 1/2.—S. M orawsKi: Program sztuki narodowej w polskiej krytyce artystycznej okresu romantyzmu. Myśl Filoz. 1956 z. 3. —J. W. G oMulicK i: Wstęp i oprac. wyd.: W. Szymanowski, A. Niewiarowski: Wspo-mnienia o Cyganerii warszawskiej. W-wa 1964; wstęp odb. pt. Genealogia Cyganerii warszawskiej. W-wa 1964.

KIRKOR ADAM HONORY (1818-1886)Pseud. i k ry p t .: A. H. K.; J an ze S .; J an ze Ś l iw in a ; S obarri.

W y d a w c a , r e d a k t o r , p u b l i c y s t a .Ur. 21 stycznia 1818 w guberni mohylewskiej w rodzinie szlacheckiej; syn Karola.

W 1832-1834 uczył się w gimnazjum gubernialnym w Mohylewie, następnie w jesieni 1834 został przeniesiony do II gimnazjum w Wilnie, przekształconego później na Insty-

http://rcin.org.pl

„Polska Bibliografia Literacka”

– bibliografia literacka bieżąca;

– rocznik, ukazywał się od 1954 r.;

– obejmuje materiał od roku 1944;

– wersja drukowana do 2000 r. (materiał za 1988 r.);

– w 2001 r. wersja na płycie CD (materiał za 1989 r.);

– od 2001 r. wyłącznie baza elektroniczna (materiał za lata 1988-2003);

– pierwszy redaktor i twórca: Stefan Vrtel-Wierczyński;

– IBL Poznań.

„Polska Bibliografia Literacka”

Materiał bibliograficzny w rocznikach „PBL” jest podzielony na 4 części, w ich obrębie wyróżnia się tematyczne rozdziały:

I. Teoria literatury

II. Literatura polska

III. Literatury obce

IV. Teatr, film, radio, telewizja

ŹródłaBibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”, online.

Biblioteka Narodowa, Katalogi i bibliografie, online.

Korbut G., Literatura polska. Książka podręczna informacyjna dla studiujących naukowo dzieje rozwoju piśmiennictwa polskiego, online.

„Literatura polska” Gabriela Korbuta. Z dziejów polskiej bibliografii literackiej, Kraków 1971 (Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historycznoliterackie, z. 22).

„Polska Bibliografia Literacka”, online.

Sordylowa B., Gabriel Korbut. Życie i dzieło, Wrocław 1978 (Książki o Książce).

Szymańska Z., Bibliografia literacka w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (1948-2010) – geneza, dokonania, perspektywy, „Biblioteka” 2010, nr 14(23), online.