BÖLÜM 4personel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/ihsan.aktas... · 2017-01-05 · Pratik ve kolay uygulanabilir Su bazlıçevredostu Alevlenmeyi geciktirir Yüksekesneklikte Yüksekmukavemet

BÖLÜM 4

DEPO BİNASI,

DIŞ ve İÇ ÇEVRESİ

1

Genel Bilgi

Depo Binasının Özellikleri [Arazi, Kat Sayısı, Yapı, Zemin, Duvar

ve Pencereler, Çatı, Kapı-Rampa-Körük Sistemleri, Aydınlatma

Sistemleri, İklimlendirme (Isıtma-Soğutma-Havalandırma-

Nemlendirme-Nemden Arındırma) Sistemleri, Elektrik, Su,

Telefon, Data Hattı, Kablosuz Erişim Tesisatları]

İÇERİK

2

Depo Dış Çevresi [Yollar ve Trafik, Sundurma, Çitler ve Manevra Alanı,

Araç Parkları, Giriş Kapısı ve Kantar, Sigara İçme Alanı, Kap Onarım ve

Depolama Alanı, Akü Şarj Alanı, Âfet Durumunda Toplanma Bölgesi,

Yağmur Suyu Toplama Deposu, Atık Alanları, İmhâ Alanı]

Depo İç Çevresi [Raflı Alan, İstif Alanı, Koridorlar, Karantina Alanı, İade

Alanı, Yükleme/Boşaltma Alanları, Çapraz Sevkiyat Alanı, Katma Değerli

Hizmetler Alanı, Paketleme ve Paketleme Malzemesi Alanları, Ekipman

Araç Parkı, Yardımcı Tesisler, Bilgisayar Sunucu Odası, “Yemekhane,

Kantin, Dinlenme Odası”, “Bürolar, Kart Basma Noktaları, Revir”,

“Soyunma Odaları ve Tuvalet”]

İÇERİK

3

4.1. Genel Bilgi

İnşâ edilecek binanın boyutu, şekli ve inşâ yöntemi önemlidir.

Bu iş, özel bir dikkat gerektirir. Çünkü bu bina, yıllarca kullanılacaktır

ve yapılan hatalar, uzun bir süre binanın verimli kullanımını

önleyecektir.

4

4.1. Genel Bilgi

Depo oluşturulurken, tümüyle yeni bir depo inşâsı yapılabileceği gibi,

varolan bir deponun, satınalma veya kiralama yoluyla kullanımı da

sözkonusu olabilir. Yeni depolama binalarının inşâsı sırasında

tasarıma ve kullanıma ilişkin kısıtlar çok fazla değil iken, varolan bir

binanın depo olarak kullanılmak zorunda kalınması durumunda kısıt

sayısı artacaktır.

5

4.1. Genel Bilgi

Pek çok durumda üretim, konut veya diğer amaçlar için tasarlanmış

binalar, çeşitli tâdilatlarla depolamaya uygun duruma getirilebilir.

Ancak bu tip eski binaların bir kısmı, yeni depo binası olarak tâdil

edilseler bile kısa zamanda demode olabilirler ve yeni yöntemlerin

(örneğin rampasız bir binanın rampalı hâle getirilmesi) uygulanmasına

uygun olmayabilirler.

Dolayısıyla yeni bina veya eski bina kullanımı arasındaki farkların net

bir şekilde ortaya konması gerekir.6

4.1. Genel Bilgi

Eski binaların depo olarak kullanımında, aşağıdaki sakıncalar vardır:

1. Tavanlar yeterli yükseklikte olmayabilir. Eğer tavan yeterli

yükselikte ise asma katlar yapılarak alan kazanılabilir.

2. Genellikle üst katlara ulaşım olanağı kısıtlıdır. Salt bir merdiven ve

demode olmuş bir dış merdiven sistemi kuruludur. Bu sorunu

aşmak için asansör veya konveyör/elevatör konulabilir.

3. Zemin kalitesi ve taşıma kapasitesi yetersizdir. Yavaşlamalara,

kazalara ve çağdaş taşıma araçlarının kullanılamamasına neden

olur. Bu sorunu gidermek için özel yapım tekniklerini kullanmak

gerekir. ►7

4.1. Genel Bilgi

4. Gün ışığından yararlanma yetersizdir. Genellikle varolan

pencereler küçük parçalara bölündüklerinden ışığı engeller ve

bunların temizlenmesi zordur. Tavandan ışıklandırma yoktur. Tavan

camları oluşturularak veya olanaklı ise pencereleri büyüterek,

sorun engellenebilir.

5. Genelde kolon aralıkları az olup, depo için gereksiz iç duvarlar,

bölmeler ve bodrumlar vardır. Bunlar, elleçleme ekipmanlarının

hareketlerini olumsuz yönde etkiler. Eğer, ana binayı destekleyeck

işleve sahip değilse bunlar ortadan kaldırılarak sorun giderilebilir.

6. İklimlendirme sistemlerini oluşturmak daha zordur. 8

4.1. Genel Bilgi

Eski binaların iyi bir şekilde düzenlenmesiyle, yerleşim plânlarında

önemli gelişmeler kaydedilebilir.

Binanın bir plânını çıkarmak, eğer binanın yapısı ve sistemleri

elverirse yeni değişiklik çalışmaları gözönünde tutularak yeni bir plân

hazırlamak uygun olacaktır.

Yeni plân, işin, başından itibâren bir akış sistemi içinde gösterimini

içerir.

Bu akış sistemi; depolanacak malzemenin teslim alımı, kontrolu,

depolanması, seçimi ve gereksinen bölgeye iletimini içerir. 9

4.1. Genel Bilgi

Plânda depolama alanları da görülür.

Etkinliğini ve verimliliğini yitirmiş tüm elleçleme ve depolama

ekipmanları ile büroların yerine çağdaş ekipmanlar yerleştirilebilir ve

büro ortamları oluşturulabilir.

Eğer varolan bürolar ve odalar değiştirilemiyor veya kaldırılamıyor

ise, seçilecek yerlere prefabrik ve cam malzemeden yapılan seyyar

ofisler kurulabilir.

Ofis, depolama faaliyetlerinin rahatça görülebileceği bir yere

kurulmalı, ayrıca burada çalışan insanların, tüm binayı katetmeden

buraya ulaşması sağlanmalıdır. (ŞEKİL DEĞİŞTİRİLECEK)10

4.1. Genel Bilgi

864 m2’lik örnek bir depo plânı11

4.1. Genel Bilgi

“Depolama binaları, ayrı bir bina mı, yoksa üretim birimlerine birleşik

bir bina mı olsun ?” veya “Depolama binaları, bâzı üretim birim ve

süreçlerini içersin mi ?” gibi sorulara yanıt aranmalıdır.

Öte yandan, depolama alanı ile depo bürosu olabildiğince aynı binalar

içinde olmalıdır. Böylece büroda ve alanda çalışan personelin büro,

tuvalet, yemekhane, kantin vb. gibi gereksinimlerinin tek yerde

karşılanmasının yanında kontrolun kolaylaşması sağlanır ve ikisi

arasında iş uyumu sağlanarak iş dalgalanmalarının önüne geçilir.

12

4.1. Genel Bilgi

Ayrı depolama binalarının oluşturulması, şu durumlarda yeğlenir:

1. Depolar, işleyiş bakımından daha bağımsız olmalıdır.

2. Üretim ve depolar için yapılan taşıma işlemlerinin birbirini

etkilemesini ve birbirine karışmasını önlemek gerekir.

3. Depo çalışanları, kendi taşıma araçlarını tam olarak kontrol

edebilmelidir.

4. Stokların güvenliği arttırılmalıdır.

5. Depolama bölümü ana üretim alanında ise depolama alanı, üretim

olanaklarını geliştirmek veya eklemeler yapmak için her zaman bir

gereksinim olacaktır.13

4.1. Genel Bilgi

Ayrı bir depolama binasının yapımına karşıt olarak şunları

söyleyebiliriz:

1. Muhtemelen daha pahalı olacaktır.

2. Depolar, diğer binalarla birleşik yapılırsa, taşıma işlemleri daha

kolay olacaktır. Örneğin bir gezer vinç, üretim ve depolama

işlemlerinde eşzamanlı kullanılabilir. Ayrı binada ise ek bir vinç

gerekecektir.

3. Üretim birimi içindeki depolara kullanıcıların ulaşması daha kolay,

depodan malzeme alma işlemleri daha çabuk olacaktır. Taşıma

gecikmeleri enazlanacaktır.14

Depo binalarının özellikleri,

dış çevresi ve iç çevresi

ilerleyen alt-bölümlerden

ayrıntılı şekilde açıklanacaktır.

Giriş Çıkış

Giriş

Çıkış

Elleçleme

GirişDepolama

Elleçleme

Çıkış

4.1. Genel Bilgi

15

4.2. Depo Binasının Özellikleri

1. Arazi

2. Kat Sayısı

3. Yapı

4. Zemin

5. Duvar ve Pencereler

6. Çatı

7. Kapı-Körük Sistemleri

8. Rampa Sistemleri

9. Aydınlatma Sistemleri

10. İklimlendirme Sistemleri

11. Elektrik, Su, Telefon, Data Hattı, Kablosuz Erişim Tesisatları 16


Arazi

Eğer arazinin yüzeyi ve drenajı yeterli değilse bunları düzenlemek

için çalışmalar yapılmalıdır.

Yüzeyin özelliği; depolanacak malzemenin çeşidi, taşımanın tipi ve

kullanılacak taşıma araçlarına göre değişir.

Yerel koşullar ve arazinin özelliğine göre kullanılan üç tip yüzey

vardır: Kül, asfalt, beton.

17


Arazi

A. Kül: Yeterli kalınlıkta bir katman kül dökülerek üzerinden silindirle

geçilir. Bu en ucuz yol olmasına rağmen, yapılan taşımalar ve

depolamalar nedeniyle, yüzeyin çok çabuk bozulması sözkonusu olur.

B. Asfalt: Önce bir kat çakıl atılıp silindirlendikten sonra üzerine bir kat

asfalt atılıp o da silindirlenir. Bu işlem, külün üç katı mâliyette

olmasına rağmen daha kaliteli bir yüzey sağlar. Yeterli drenaj

sağlandığı takdirde, taşıma için oldukça elverişlidir. Başlıca kusuru,

sıcak havalarda ağır malzeme taşındığında deforme olabilmesidir.18


Arazi

C. Beton: Bir kat çakıl üzerine çelik parçalarla güçlendirilmiş beton

dökülür. Bunun mâliyeti, külle yapılanın dört-beş katı kadardır. Ama

bu durum, normal amaçlar için en iyisidir. Drenajı iyi yapıldığı

takdirde, depolama için mükemmel bir yapıdır, her türlü taşımaya

uygundur ve zaman içindeki bakım gereksinimi, kül ve asfalta göre

daha azdır.

19


Kat Sayısı

Genel olarak, büyük bir deponun inşâsında, aşağıdaki nedenlerden

dolayı tek katlı bina kullanımı daha uygundur:

m2 başına düşen inşâ mâliyetinin düşük olması (taşıyıcı kolon/kiriş

mâliyetlerinin daha az olması)

Üst katların ağırlık taşıma kapasitelerinin her zaman yapısal

özelliklere bağlı olarak daha az olması

Malzeme taşıma mâliyetlerinin, çok katlı binalara göre daha düşük

olması (katlar arasında eşya taşıma mâliyeti olmaması)

Gün ışığının daha fazla kullanılabilmesi

Havalandırma sağlamanın daha kolay olması20


Kat Sayısı

Aşağıdaki üç özel koşulda, çok katlı depolama binalarının kullanımı

yeğlenebilir:

Eğer binalarda üretim varsa

Eğer arazi çok kısıtlı veya pahalı ise

Arazide eğim varsa

21


Yapı

Binanın yapısı genel olarak belediye imar plânına uymak zorundadır

ve çevre binaların tasarımından da etkilenir.

Binanın iskeleti tasarlanırken binanın taşıyacağı veya konacak olan

sâbit vinçler, konveyörler ve raylı araçları da dikkate almak gerekir.

Sâbit vinçlerde tavanın yüksekliği en az 8 m olmalıdır, çünkü bu

uzaklık, taşınacak malzeme ile kanca arasında yeterli olabilecektir.

Ayrıca vincin sâbit olduğu bölgeye, destekleyici bir yapı

oluşturulmalıdır. Bu hesaplamalarda vincin ağırlığı ve en fazla

taşıyabileceği yük gözönüne alınmalıdır. 22


Yapı

Binanın yüksekliği dikkatle incelenmelidir. Çünkü bina yüksekliği

arttıkça bina inşaat, ekipman, aydınlatma ve iklimlendirme mâliyetleri

artacaktır. Buna karşılık bina yüksekliği arttıkça, kullanılan m2 başına

arazi mâliyetleri de düşecektir.

En uygun bina yapım malzemeleri kullanılmalıdır.

Değişen gereksinimlere yanıt verebilmesi için depolar esnek bir

yapıya sahip olmalıdır. Kalıcı iç bölümlendirmeden olabildiğince

kaçınılmalıdır.

23


Zemin

Deponun çok önemli bir bölümüdür. Çünkü salt malzemelerin ve

ekipmanların tüm ağırlığını taşımakla kalmayıp, elle veya mekanik

olarak çalışan tekerlekli araçların hareket alanını da oluşturur. Yâni

zemin; raf, ürün, çaka ve diğer taşıma ekipmanlarının yaratabileceği

yükü kaldırabilmelidir.

Bu nedenle, döşeme yeterli dayanıklılıkta, düzgün, sert ve engebesiz

olmalıdır.

Zemin malzemesi olarak genellikle epoksi vb. malzemeler kullanılır.

24


Zemin

Olası zemin yüklemesini hesaplamak ve binayı ve buna bağlı olarak

zemin özelliklerini belirlemek gerekir.

Standart oranların üzerinde sehim yapan sistemler, her zaman İŞ

KAZALARINI beraberinde getirir.

Zemin, istenilen özelliklere bağlı olarak pürüzsüz ve özel bileşimlerle

kaplanarak; ürünler temiz ve tozdan uzak durumda korunur.

Zemin kaplaması yapıldıktan sonra, elleçleme ekipmanlarının çalışma

alanlarını ve ürünlerin zemindeki depolama alanlarını belirlemek

üzere, genelde sarı renkte yer çizgileri oluşturulur. 25


Zemin

Zemin kalitesi operasyonları etkiler:

Normal Zemin: +/- % 0,25

Düz Zemin: +/- % 0,15

Süper Düz Zemin: +/- % 0,075

26


Zemin

Kullanıma hazır

Tek bileşenli

Su geçirmez

Pratik ve kolay uygulanabilir

Su bazlı çevre dostu

Alevlenmeyi geciktirir

Yüksek esneklikte

Yüksek mukavemet

Genel uygulama alanı

27

Epoksi zeminlerin önemli üstünlükleri aşağıdaki gibidir:


Zemin

Epoksi Zemin Örnekleri

28


Duvarlar

Depolarda dış ve iç duvarları ayrı değerlendirmek gerekir. Duvar tipi

seçiminde, aşağıdaki özellikler dikkate alınır:

29

Kolay monte edilebilirlik

Dayanıklılık

Isı yalıtımı

Ses yalıtımı

Yangına dayanıklılık

(yanmazlık sınıfı)

Kolay temizlenebilirlik

Taşınabilirlik

Suya ve neme dayanıklılık


Duvarlar

Duvarlar, yukarıdaki ölçütler dikkate alınarak aşağıdaki

malzemelerden yapılabilmektedir:

30

Plastik

Kompozit Malzeme

Ağaç

Metal

Alçıpan

Tuğla

Sandviç panel

Prefabrik


Pencereler

31

Pencereler; bina içinin aydınlatılmasını ve havalandırılmasını

sağlayan, pencere kanadı kapalı iken rüzgâr ve yağışın içeriye

girmesini önleyen, aynı anda dışarıyı da görmemize yarayan yapı

elemanlarıdır.

Aydınlık için pencere alanı, mekânın taban alanının 1/5’inden az

olmamalıdır.

Depolarda pencereler, iç duvar, dış duvar ve çatı pencereleri olarak

kullanılabilir.


Pencereler

32

Çatı pencerelerinin özellikleri aşağıdadır:

Duman ve ısı tahliyesini sağlar.

Yangının yayılmasını önler.

15º’nin altındaki eğimlerde düz çatı sistemlerinde de uygulanabilir.

Depo pencereleri PVC, ahşap veya metal malzemeden yapılabilir.

Çatı pencereleri dışa açılmalıdır.


Pencereler

33

Depoda meydana gelebilecek olan tehlikeli bir durumda içeriden

tahliye olanakları önem taşıdığı gibi, dışarıdan da depoya giriş

koşullarının uygun olması gerekir. Bu amaçla genellikle depo

binalarının pencerelerine parmaklık veya kafes yapılmaz. Pencereler

telli camdan ya da kırılmaz camdan yapılmış olmalıdır.


Çatı

Çatılar; yapıları dış atmosferden gelen yağmur, rüzgar, kar ve dolu

gibi etkenlerden koruyan elemanlardır. Genellikle ahşap, çelik ve

betonarmeden yapılırlar.

Çatıların ana görevleri kar ve rüzgar yüklerini güvenle taşıyabilmek,

yağmur ve kar suları yoluyla yapıya gelen suyu en kısa yoldan oluk,

dere ve borulardan zemine vererek uzaklaştırmaktır. Eğimlerine

göre çatılar üç gruba ayrılırlar:

Düz çatılar (0-5˚ arasında eğimi olan çatılar)

Orta eğimli çatılar (5-40˚ arasında eğimli olanlar)

Dik çatılar (≥ 40˚ eğimli olanlar) 34


Çatı

Çatı kaplama malzemelerinin üç ana işlevi; kaplama, koruma ve su

geçirmemedir.. Yani kullanılacak malzeme çatıyı kaplar, örtü altında

kullanılan su yalıtımı, ısı yalıtımı gibi katmanları korur ve

yağışlarda çatı örtüsü altına su girmesini engeller.

Ancak bu üç önemli özellik çatının işlevsel bir şekilde tüm işlevlerini

yerine getirmesini sağlaması konusunda yeterli olmamaktadır. Çünkü

çatılarda çeşitli baca duvar dipleri, çatıya çıkış noktaları, anten

boruları, dereler gibi ayrıntılar bulunmaktadır.35


Çatı

Aynı zamanda çatı örtüsü altında yaratılacak havalandırma birçok

açıdan çatının ömrünü uzatmakta ve sağlıklı bir çatı altı ortamı

yaratmaktadır. Doğru çatı, tüm bu noktaları bir sistem garantisi içinde

birbirine uyumlu bileşenlerle çözen ve havalandırmayı destekleyen

modüler bir çatı sistemidir.

36

http://www.soveizmir.net/izmir-sove/izmir-mantolama/item/54-%C3%A7at%C4%B1-uygulamalar%C4%B1.html?phpMyAdmin=rK,nOix0CZGsLwTMm3xDx5BF3ea


Çatı

37


Çatı

38

1) Sundurma Çatı 2) Beşik Çatı 3) Kırma Çatı 4) Mansard Çatı


Kapı-Rampa-Körük Sistemleri (Kapı)

Kapılar, depo giriş ve çıkış hizmetini belli süre içinde karşılayabilecek

sayıda, özelliklerde ve güvenli bir şekilde kilitlenebilir durumda

olmalıdır. Kapı sayısı ve konumlarının seçimi, trafik yoğunluğuna ve

iklimlendirme koşullarına bağlı olarak yapılmalıdır.

Gerekli kapı sayısı, çeşitli optimizasyon modelleri kullanılarak veya

sezgiseller yardımıyla hesaplanabilir.

Kapıların, bölgedeki hâkim rüzgâr yönünde olmamasında yarar vardır.

Havalandırma açısından ise konum önemlidir. Soğuk hava depolarının

kapılarının ise genelde kuzey tarafta olması beklenir.

Eğer sözkonusu ise demiryolu yükleme ve boşaltması için de

kapı/rampa olmalıdır.41



Kapılar; yükleme/boşaltma araçlarının ve diğer ekipmanların geçişine

izin verecek yükseklik ve genişlikte olmalıdır.

Kapılar, tercihan hızlı bir biçimde bir güç kaynağı tarafından açılıp

kapatılabilecek şekilde tasarlanmalıdır.

Sarmal Kapı, mekândan tasarruf amacıyla PVC, çelik vb.

malzemelerden yapılan ve kapı yanlarında bulunan raylar sâyesinde

yukarıda rulo hâlinde sarılarak açılan kapılardır.

Seksiyonel Kapı, tavana doğru kayarak açılan, endüstriyel yapılara,

fabrikalara, hangarlara, depolara uygun işlevsel ve kullanışlı

endüstriyel kapılardır. Özellikle depo, fabrika gibi genişliği ve

yüksekliği büyük mekânlarda kullanılan sistemlerdir.42



Kapılar, binanın tercihan uzun kenarında olmalıdır. Çünkü uzun

kenarda, daha fazla kapı açabilmek ve aynı anda birçok araca hizmet

verebilmek olanaklı olup bu durumda istif noktalarından kapılara

erişim uzaklığı daha kısa olacaktır.

Depoda personel giriş-çıkışı ve yangın tahliye kapıları olmalıdır.

Yağmur suyunun içeriye girmemesi için, kapı kapandığı zaman,

kapının alt kenarının, depo iç zemin hizasının biraz altında, dış zemin

hizasının üstünde olması gerekir.

Kapılar, depo içi ürün akışlarına uygun konumda olmalıdır. Yâni

trafik akışına hizmet edecek şekilde (düz akış ilkesine uygun olarak)

tasarlanmalıdır. 43

44

Kapılarda Olması Gereken Özellikler:

Toz ve kuş girmesini engelleyici, tercihan

körüklü

Gerektiğinde toza karşı perdeli

300-500 cm. genişlikte

Araç park yeri olarak da kullanılabilecek





Kapı sayısının belirlenmesinde aşağıdaki ölçütler dikkate alınır:

Yük aracı (kamyon vb.) hareketi sayısı

Yük aracı boşaltma ve yükleme süresi

Yükleme ekipmanları

Eleman sayısı ve verimliliği

Kapı Sayısı = (Yük aracı sayısı * Araç yükleme-boşaltma süresi /

Çalışma süresi) * 1,20 (Güvence Etmeni))

45





Değişik Kapı Tipleri



Değişik Kapı Tipleri



49

Dikey/Giyotin

Seksiyonel

Yüksek Tavan

Seksiyonel

Standart Seksiyonel

Alçak Tavan

Seksiyonel Yüksek Hızlı PVC

Sarmal Kapı

Tam Görüş Seksiyonel

(Full Vision)

Endüstriyel

Akordeon Kapı



DÜĞMEİPLİ

SENSÖRFOTOCELL

MANYETİK

SENSÖR

UZAKTAN

KUMANDA

Sarmal Depo Kapılarının Açılması


Kapı-Rampa-Körük Sistemleri (Rampa)

Rampalar, depoların yükleme-boşaltma noktalarında, araçlar ile depo

zemini arasında oluşabilecek boşluk veya kot farklarını ortadan

kaldırarak, çoğunlukla çaka ya da transpalet gibi ekipmanlar ile depo

çalışanlarının araç içine girebilmesi ve dolayısıyla da güvenli ve hızlı

bir şekilde yükleme-boşaltma yapılmasını sağlar.

Yükleme ve boşaltmanın, rampadan veya yerden yapılmasını deponun

trafik yoğunluğu veya uygulanan taşıma yöntemleri belirler.

51



Çeşitli özelliklerde rampa tipleri bulunmaktadır.

Depo yükleme-boşaltma alanı tabanında, genellikle aşağı/yukarı

ayarlanabilir hidrolik rampalar kullanılır. Böylece farklı kasa

yüksekliğine sahip taşıma araçlarına yükleme yapılabilir.

Eğer hareketli veya sâbit kollu vinç kullanılacaksa, depo zemininin

yer düzeyinde olması daha iyidir. Çünkü bu araçlar, yukarıdan

boşaltma yaptıkları için depoya gelecek kamyon veya vagonun

üzerinde duracağı platformun yüksekliğinin önemi yoktur.

52



Depo zemininin yer zemininden yüksek olması durumunda, kapıların

doluluğu gibi özel durumlar için, çakaların depo zemininden yer

zeminine indirilebilmesi amacıyla sabit veya seyyar iniş rampaları

yapılması gerekir. Bunların eğimi ve genişliği, depolama binasına

girecek olan taşıyıcıların özelliklerine uygun olmalıdır.

53



TIR yükleme-boşaltması varsa depo zemini, yerden 120 cm.

yüksekliğinde yapılmalıdır. Bu yükselik (kot), kamyon ya da TIRın

kasası ile zemini aynı düzeye getirerek malın boşaltılmasını ve

yüklenmesini kolaylaştırmaktır.

Testere ağzı şeklinde sıralanmış olan rampalar, kamyon ve TIRların

rahat dönüş hareketi yapabileceği şekilde düzenlenmiş 45˚’lik açıya

sahiptir.

54



Rampa Tipleri:

1) Mekanik Rampalar

2) Hidrolik Rampalar

3) Teleskopik Rampalar

4) Seyyar Rampalar

55



1) Mekanik Rampalar

56

Menteşe Dilli

Rampalar

Köprü

Rampalar




57




58



3) Teleskopik Rampalar (Uzama özelliği olan rampalar)

59



4) Seyyar Rampalar

60


Kapı-Rampa-Körük Sistemleri (Körük)

Körük sistemleri yükleme, boşaltma, depolama yerlerinde araç ile

mekân arasında hava sirkülasyonunu, dolayısıyla toz ve rüzgâr girişini

engellemek için kullanılır. Branda ve şişme körük olarak iki şekilde

uygulanabilir.

Tekstil, ilaç ve gıda sektörlerinde hijyen ısı ve rutubet oranının hassas

olduğu işletmelerde iç ortam koşullarının korunmasında oldukça

başarılı biçimde kullanılmaktadır.

İklimlendirme yapılan tesislerde yükleme-boşaltma sırasındaki enerji

kaybını enazlar.



1. Standart Yükleme Körükleri

2. Yükleme Tünelleri

3. Ayarlanabilir veya Sabit Perdeli Yükleme Körükleri

4. Şişme Yükleme Körükleri (En yüksek sızdırmazlığı sağlama amacı ile,

araç kapıya yanaştıktan sonra bellli bir süre içinde körük şişer ve körük

içinde oluşan basınç yalıtımı sağlar.)



1 23

45

6

5. Zeminden İtibaren

Başlayan Yükleme

Körükleri

6. Döner Yükleme

Körükleri


Aydınlatma Sistemleri

Doğru ışıklandırma verimli çalışma ortamları yaratır. Işıklandırma göz

kamaştırmamalı, göz kısmaları yaratmamalı, çalışmaya yardımcı

olmalıdır. Ergonomik koşulların bu noktada sağlanması gerekir.

64

1) Gün Işığı ile Aydınlatma

2) Gün Işığı Kontrol Sensörü

3) Elektrik ile Aydınlatma



Aydınlatma, raf düzenlemesiyle birlikte plânlanmalıdır. Böylece

depolama bölümlerine yeterince ışık ulaştırılabilir.

Ayrıca aydınlatma donanımı, vinçlerin ve diğer taşıma araçlarının

yolları üzerinde olmamalıdır.

İlgili mevzuatta yer alan, yapılacak işe göre en az aydınlatma

gereksinimleri saplanmalı, gereğinde bu değerlerin üzerine çıkılmalı,

depo genelinde aydınlatma ölçümleri yapılarak kontrol edilmelidir.

Işık yansımaları için olabildiğince duvarların açık renkte boyanmış

olmasına dikkat edilmelidir. 65


Aydınlatma Sistemleri (Doğal)

Gün ışığından olabildiğince fazla yararlanılmalıdır.

Pek çok depoda ürünler ve raflar, duvarlar boyunca yerleştirilir,

böylece pencereler biraz daha yükseğe veya çatıya yerleştirilerek, gün

ışığından yeterince yararlanılır.

Gün ışığından yararlanmak üzere çatının en uygun şekilde kullanımı

için, belli aralıklarla telli camlar yerleştirilmelidir. Holler ve

koridorların yeterli gün ışığını alabilmesi için, bu camların çatıda

uygun noktalara ve uygun büyüklüklerde yerleştirilmesi gerekir. 66



67

Monitor Tipli

Aydınlatma

İki Yanlı (Bilateral)

Aydınlatma

Çatı Penceresi ile

Aydınlatma



68



69


Aydınlatma Sistemleri (Yapay)

70

Gün ışığının yeterli olmadığı durumlarda yapay aydınlatma

sistemleriyle desteklenmelidir.

Yapay aydınlatma sistemlerinde olabildiğince sensörlü (harekete

duyarlı) ve tasarruflu aydınlatma donanımı kullanılmalıdır.

Yüksek ve alçak irtifa depolarında uygun lambalar seçilmelidir.

Açık saha depolarında ise alanın büyüklüğü ve depolanan malzemenin

özellikleri gözönüne alınarak aydınlatma araçları, arazinin

kenarlarına, içeriyi aydınlatacak şekilde yerleştirilmelidir.



71


İklimlendirme (Isıtma-Soğutma-Havalandırma-

Nemlendirme-Nemden Arındırma) Sistemleri Hemen hemen tüm depolarda ısıtma, soğutma ve havalandırma

gereksinimi vardır. Çünkü nemli, çok kuru, eşit ısıtılmamış tesisler

rahatsız bir çalışma ortamı yaratır; verim düşer.

Buhar veya basınçlı sıcak su kullanılan ısıtma sistemleri en yaygın

olanlarıdır.

Önemli bir sorun; ısıtıcıların veya ısıtma sistemine ait boruların

yerinin; ürünlerin, rafların, koridorların veya taşıyıcı ekipmanların

yerleriyle çakışmasıdır. Bu sorunu çözmek için tavandan sarkıtılan

fanlı ısıtma birimleri veya duvarların en üst kısmına konan düz

panellerin kullanılması yararlı olacaktır. 72

Bâzı özel durumlarda, örneğin hassas patlayıcıların veya kimyasal

maddeler ve bozulabilir malzemelerin depolanmasında, sıcaklık ve

nem kontrollu komple bir iklimlendirme sistemi gerekli olabilir.



Nemlendirme-Nemden Arındırma) Sistemleri

73

Bâzı ürünler için sıcaklık ve nemin kontrol altında tutulması gerekir.

Havalandırma, depolanan malzemeye göre düzenlenmelidir




74

Yeterli havalandırma sağlamak için havalandırma kanalları açılmalıdır

ve bunlar güvenli bir şekilde yerleştirilmelidir.

Zeminden ısıtmalı sistemler yaygınlaşmaya başlamıştır.




75

Soğuk hava depoları özel tasarım gerektirir, doğal olarak mâliyeti

yüksektir.

Depolarda; elektrik, su, teşefon, data hattı ve kablosuz erişim

tesisatlarında öngörülen amaçlara göre kullanılan malzemelerin

özellikleri, temini ve montajına yönelik teknik şartnamenin iyi

belirlenmesi gerekir.

Elektrik güç gereksinimi iyi belirlenmeli, elektrik kesintilerine yönelik

önlemler alınmalıdır. Bu çerçevede trafo ve jeneratör tipi

saptanmalıdır. Tüm tesisatın bakım ve onarımlarına yönelik sistemler

kurulmalıdır.

Yağmur suları olabildiğince toplanarak, gerek yangın su havuzlarında,

gerekse kullanım suyu olarak değerlendirilmelidir.


Elektrik, Su, Telefon, Data Hattı, Kablosuz

Erişim Tesisatları

76

4.3. Depo Dış Çevresi

1. Yollar ve Trafik

2. Sundurma

3. Çitler ve Manevra Alanı

4. Araç Parkları

5. Giriş Kapısı ve Kantar

6. Sigara İçme Alanı

7. Kap Onarım ve Depolama Alanı

8. Akü Şarj Alanı

9. Âfet Durumunda Toplanma Bölgesi

10. Yağmur Suyu Toplama Deposu

11. Atık Alanları

12. İmhâ Alanı 77

Varolan yollar yeterli değilse;

ana ulaşım ağlarına kolay ulaşım sağlayacak yeni yolların

yapılması sağlanarak,

-uygun durumlarda- depo çevresinde demiryoluna erişim noktaları

yerleştirilerek veya depo içine vagon girmesini sağlanarak,

ana araç giriş kapısı ile yükleme-boşaltma noktası arasındaki

mesafeler en düşük düzeyde tutularak,

depo çevresindeki akışın, gereksinime göre tek veya çift yönlü

olması sağlanarak

taşıma araçlarından en büyük verim elde edilir.


Yollar ve Trafik

78

Pek çok depolama sahasında yollar, yaklaşık olarak toplam alanın

yarısını oluşturabilir. Bu nedenle mâliyetleri düşürmek için yollar ve

park alanları asfalt, depolama alanları ise beton malzemeden yapılır.

Diğer alanlar ise peyzaj ve genişleme amaçlı olarak bırakılır.

Yolların genişlikleri, taşıma araçlarına ve taşınacak yüke uygun

olmalıdır.

Yollar ile mekanik taşıyıcılar arasındaki ilişki iyi belirlenmelidir.

Örneğin, yukarıdan çalışan veya seyyar kuleli bir vinç kullanılıyorsa,

ayrıca bir yola gerek yoktur. Çaka ile taşıma yapılacaksa, taşınacak

tüm malzemeye ulaşacak yollar yapılmalı ve bu yolların genişliği,

yüküyle birlikte çakanın geçebileceği kadar olmalıdır.


Yollar ve Trafik

79

Anayolların ve arayolların inşâsında, tek veya çift yönlü trafik

uygulaması yapılabilir. Eğer çift yönlü uygulama ve aracın depo

çevresinde tek yönlü dönüşü olanaklı değilse, araçların dönebilmeleri

için yeterli manevra alanı sağlanmalıdır. Ayrıca dar yollarda

karşılaşabilecek araçlar için yollar üzerinde cepler yapılmalıdır.

Yollar açık ve temiz durumda bulundurulmalı, trafik çizgileri ve

işaretlemeleri (azamî hız vb. konularda) yapılmalıdır.

Kar vb. kötü hava koşulları için özel önlemler alınmalıdır.


Yollar ve Trafik

80

Eğer demiryolu kullanılıyor ise olabildiğince rayların depo sahasını

ortadan bölmemesi ve kenarda olması önerilir. Bir noktada biten, tek

hatlı bir yolda yapılan yüklemelerden kaçınılmalıdır. Çünkü bu

sistem, yüklemeye gelebilecek vagon sayısını kısıtlayacaktır.


Yollar ve Trafik

81


Yollar ve Trafik

Yükleme/Boşaltma işlemlerini yapmak üzere, kapıların önüne veya

daha uzak bir noktaya, üstü kapalı bir yükseltinin (sundurma)

yapılması gereklidir.


Sundurma

83

Depolama alanı, bir fabrika veya binanın içinde olduğunda, çevresi

yeterince kapalı olmasına rağmen yine de bina çevresinde, güvenlik

amacıyla çit oluşturmak gerekebilir.


Çitler ve Manevra Alanı (Çitler)

84

Uygun olan pek çok çit tipi vardır. Galvanizli veya plastik kaplı tel

örgüler kullanılabilir. Bunlar 2 m. yüksekliğinde olurlar, çelik veya

beton kazıklarla yerden destek alırlar. Tel örgülerin üzerine iki veya üç

sıra dikenli/jilet tel çekilerek yükseklik ve fazladan güvenlik

sağlanabilir.


Çitler ve Manevra Alanı (Çitler)

85

Arazi çevresindeki çitleri oluştururken, arkadan yükleme ve boşaltma

yapılması durumunda, yükleme/boşaltma noktası ile çit arasında, araç

boyu ve araç boyunun 1,5 katı kadar manevra mesafesini içine alacak

alan bırakılmalıdır.


Çitler ve Manevra Alanı (Manevra Alanı)

86

Depo içi

Çapraz Rampa

(Testere Ağzı)Ara aktarmalı


Çitler ve Manevra Alanı (Manevra Alanı)

Depo çevresinde gerek binek araçlar için, gerekse yükleme boşaltma

amacıyla gelen taşıtlar için araç park alanları düzenlenmesi gerekir.

Manevra alanı hariç binek otolar için en az 5*2,5 m, tır ve kamyonlar

için en az 4*18 m alan bırakılmalıdır.

Manevra dahil birim park alanı, binek araçlar için en az 20 m2, tır ve

kamyonlar için en az 96 m2’dir.

Otoparka giriş genişliği, 2,75 m’den az olmamalı, zemindeki eğim de

%15’den fazla olmamalıdır.

Araçların park edeceği alanlar çizgilerle belirlenmelidir.


Araç Parkları

88


Araç Parkları

89

Giren ve çıkan araçları kontrol etmek ve istenmeyen girişleri/çıkışları

önlemek amacıyla bir ana giriş kapısı yapmak ve bu noktada bir

güvenlik birimi oluşturmak gereklidir. Böylece tüm giriş/çıkış

işlemleri kayıt altına alınır. İnsanların ve araçların bir düzen içinde

gitmeleri gereken yerlere ulaşmaları sağlanır.

Bu kapı bir kantarla birleştirilerek gelen tüm araçların boş ve dolu

ağırlıkları kaydedilebilir.

Giriş kapısı, depo sahasının kontrol noktası olarak görev yapabilir.


Giriş Kapısı ve Kantar

90

Kapalı mekanlarda sigara içme yasağı çerçevesinde, şirketlerin

çalışanlara tahsis ettiği alandır. Bu alanlar; tavanı/çatısı olup, yan

yüzeylerin toplam alanının yarısından fazlasının açık olduğu yerlerdir.


Sigara İçme Alanı

91

Depolarda kullanılan palet vb. kapların zaman içinde oluşan

hasarlarının giderilmesine yönelik ayrılan onarım alanlarıdır.


Kap Onarım ve Depolama Alanı

92

Akü dolum alanı için en belirleyici başlangıç sorularından biri,

dolumu yapılan akülerin türünün ne olduğudur. Örneğin aküleriniz,

tümüyle kapalı-bakımsız-kurşun asitsiz akülerse, sizi bekleyen

tehlikeler ve dolayısıyla güvenli bir akü şarj alanı için yapmanız

gerekenler, çok çok azalacaktır.


Akü Şarj Alanı

93

Akü şarj alanı ile ilgili olarak dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

Kurulması planlanan alan, ofis vb. alanlar ile yoğun yük ve yaya

trafiği olan çalışma alanlarından uzak tutulmalıdır. Aküler şarj

sırasında sağlığa zararlı gazlar çıkarırlar.

Uzak bir alana taşınma şansı yoksa, havalandırma yoluyla

gazlardan kurtulabilinir.

Akü şarj alanının havadar olmasına dikkat edilmelidir. Şarj

sırasında aküler kesinlikle örtülmemelidir.


Akü Şarj Alanı

94

devamı ...

Akü şarj alanının zemini sızdırmaz beton olmalıdır. Çevre

açısından (ayrıca yasal olarak) toprak ve su kirliliği riski vardır.

Beton zemin kapalı mazgallar ile çevrilmelidir. Yıkama sularının

drenaj hattına karışmaması gerekir.

Alanın yağmur almamasına dikkat edilmelidir.

Alanın içerisinde olası kazalarda acil müdahale için göz duşu

eklenmesinde yarar vardır. Çünkü en çok yaşanan kazalardan biri

akü kapaklarının açılırken patlayarak akü sıvısı ile birlikte

yüze/göze temas etmesidir.


Akü Şarj Alanı

95

devamı ...

Yine alanda ayrıca uygun el, göz, vücut Kişisel Koruyucu

Donanımların (KKD) bulundurulmasında yarar vardır.

Redresörün enerjisi kesilmeden akü kabloları ayırılmamalıdır.

Ayrıca akü tam dolmadan şarj işlemi bitirilmemelidir.

Akülerin zamanında bakımı oldukça önemlidir.

Yangına karşı koruyucu önlemler alınmalı, uygun sayıda yangın

söndürücü ekipman temin edilmelidir.


Akü Şarj Alanı

96

devamı ...

Şarj alanında ahşap, kağıt vb. kolay tutuşabilir malzeme ve

kimyasal madde olmamalıdır.

Ortam yeterince aydınlık olmalıdır.

Elektrik alınacak prizin kapaklı olmasına ve duvara sağlam şekilde

monte edilmesine dikkat edilmelidir.

Şarj alanını gösterir bir tabela olmalıdır.

Araçlardan sökülen aküler, akü odasına konulmadan önce suyla

yıkanmalıdır.


Akü Şarj Alanı

97

devamı ...

Aküler olanaklı ise düşük akımla şarj edilmelidir.

Aküler şarj edilirken bölüm kapakları açılmalıdır.


Akü Şarj Alanı

98

Afet sırasında depo çalışanlarının ve konuklarının toplanacağı

güvenlikli bölgedir.


Afet Durumunda Toplanma Bölgesi

99

Afet Toplanma Bölgesi

Çatıya yağan yağmur suyunun borularla toplanarak bir havuzda

biriktirilmesi sistemidir. Elde edilen bu su ile yeşil alanların

sulanması, kullanma suyu olarak kullanılması ve yangın su

havuzlarında biriktirilmesi olanaklıdır.


Yağmur Suyu Toplama Deposu

100



101

Alttan ve üstten borularla yağmur sularının taşınması



102


Atık Alanları

103


Atık Alanları

104

Atık Cinsi Evsel Kağıt Ambalaj Cam Metal Tahta Plastik

Açıklama

Yemek artıkları

Yaş sebze ve meyve

Bahçe atıkları vb.

Gazete

Karton

Beyaz Kağıt vb.

Şişe

Kavanoz

Bardak vb

Saklama Kabı Rengi Gri Turuncu Mavi Yeşil Lacivert Sarı

Çıkan Atık X X X X X

Atık Cinsi Tıbbi Atık Atık Yağ SolventYağlı

Malzeme

Floresan

Lamba

Kartuş

DisketAtık Pil

Açıklama

Revir, Hastane, sağlık üniteleri

vekuruluşları, veteriner klinikleri

ve labaratuvarlardan kaynaklanan

atıklardır.

Her türlü yağBoya

Tiner vb

Yağlı eldiven

Yağlı iş

ekipmanı

Saklama Kabı Rengi

Çıkan Atık X X X X

TEHLİKESİZ ATIKLAR

TEHLİKELİ ATIKLAR

TUZLA LOJİSTİK MERKEZİ ATIK CİNSLERİ ve SAKLAMA ŞARTLARI

Kırmızı

Yağ bulaşmamış.

Dağıtım Merkezi Tesisindeki Atık Yönetimi


İmhâ (Bertaraf) Alanı

Depo içinde imha edilmesi gereken veya imha yerine gönderilecek

olan malların, imha süreci prosedürüne uygun şekilde bekletildikleri

alandır.

105

1. Raflı Alan

2. İstif Alanı

3. Koridorlar

4. Karantina Alanı

5. İade Alanı

6. Yükleme/Boşaltma Alanları

7. Çapraz Sevkiyat Alanı

8. Katma Değerli Hizmetler Alanı

9. Paketleme ve Paketleme

Malzemesi Alanları

10. Ekipman Araç Parkı

11. Yardımcı Tesisler

12. Bilgisayar Sunucu Odası

13. Yemekhane, Kantin, Dinlenme

Odası

14. Bürolar, Kart Basma Noktaları,

Revir

15. Soyunma Odaları ve Tuvalet

4.4. Depo İç Çevresi

106

Kabul Alanı

Nakliye Alanı

Palet Stok Alanı

Parça Toplama Alanı

Koli Toplama Alanı Yardımcı Alanlar

Birleştirme Alanı

Sınıflandırma Alanı


İç Çevre Alanları

107


İç Çevre Alanları

108

Ana ve arayolların özellikleriyle raflama bölgesinin düzenlenmesinde

belirleyici etmen, kullanılan elleçleme ekipmanlarıdır.

Raflama bölgesi açıkça tanımlanmalı (yer çizgileri ile belirtilmeli),

koridorlar açık ve temiz bulundurulmalıdır.


Raflı Alan

109

Gerekli depo büyüklüğünü, malları üzerinde taşıyan palet ölçüleri ve

koridor genişlikleri belirler. En yüksek derecede yer tasarrufuna

“blok” sisteminde ulaşılır. Ancak burada da, son yerleştirilen malın ilk

olarak alınması olasılığı bulunmaktadır.


İstif Alanı

110

Depolarda raflardan ve istif alanlardan ürün yükleme/boşaltma ile

giriş ve çıkış noktalarına ürün taşıma için bırakılan alanlara koridor

adı verilir. Raf arası koridorlar; normal, dar ve çok dar olarak üçe

ayrılır. Bu rafların dışında kalan alanlarda, elleçleme ekipmanlarının

hareketi için yürüme koridorları bırakılır ve bunlar sarı çizgilerle

işaretlenir.


Koridorlar

111


Koridorlar

112


Koridorlar

113

Geleneksel Koridor Uçan (Flying) V Koridor

Kılçık Koridor Apolet Koridor

Karantina alanlarının yönetimi, karantina sorumlusu tarafından

yapılmalıdır. Karantina sorumlusu; ilgili kapalı/kilitli/çevrili alanda

bulunan ürünlerin korunmasından, ilgili evrakların tamamlanması ve

saklanmasından, yazılım sisteminde kayıtların tutulmasından ve

yazılım verileri ile fiziksel stok verilerinin tutturulmasından (stok

güvenilirliği) sorumludurlar.


Karantina Alanı

114

Firma içine depodan mal verilmesi, dışarıdan yapılan mal kabulü ve

dışarıya yapılan sevkiyat sonucunda iade mallar oluşabilmekte ve

bunların depo içinde uygun bir noktada bekletilmesi gerekmektedir.

Bu çerçevede hem mal kabul, hem de sevkiyattan dönen iade mallar

için belirli alanların ayrılması gerekir.


İade Alanı

115


Yükleme/Boşaltma Alanları

116

117


Yükleme/Boşaltma Alanları


Çapraz Sevkiyat Alanı

Tedarikçiden gelen ve belli bir süre içinde ayrıştırılarak müşterilere

gönderilmesi gereken ürünlerin işlemleri için ayrılmış alandır.

118


Katma Değerli Hizmetler Alanı

Ürün montaj, müşteriye özel son işlemler, konfigürasyon, kitting, kit

bozma, sıralama, hat besleme, streçleme, şrinkleme, paketleme,

yeniden paketleme, etiketleme, bandrollama, kalite kontrol, alarm

takma, program yükleme vb. işlemler için depolarda ayrılan alandır.

119


Katma Değerli Hizmetler Alanı

120

4.4. Depo İç ÇevresiPaketleme ve Paketleme Malzemesi Alanları

Paketlemenin depoda yapılması durumunda bu işlemler ve bu

işlemlerde kullanılacak malzemeler için ayrılan alandır.

121


Ekipman Araç Parkı

Ekipmanların, çalıştırılmadığı zaman diliminde bekletildikleri alandır.

122


Yardımcı Tesisler

Depo için gerekli olan trafo, jeneratör, arıtma vb. tesislerdir.

123

jeneratörtrafo kompresör

Bilgisayar sisteminin yönetildiği merkezi sistem odasıdır. Nem ve

sıcaklığın belli derecelerde olmasına özen gösterilir. Kesintisiz güç

kaynağı ile desteklenmelidir.


Bilgisayar Sunucu Odası

124

Çalışanların yeme-içme hizmetlerinin verildiği bir yemekhane ile,

istendiği takdirde basit alışverişlerinin karşılanacağı bir kantin ve

ayrıca dinlenme odası, depo içinde öngörülür.


Yemekhane, Kantin, Dinlenme Odası

125


Bürolar, Kart Basma Noktaları, Revir

Bürolar Malzeme giriş-çıkış işlemleri ile dokümantasyon vb. işlemler için,

depo içlerinde, olabildiğince kapılara yakın noktalarda,

yükleme/boşaltma alanlarının üstünde ve asma katta, depo içini ve

dışını görebilecek konumda bürolar, çelik konstrüksiyon şeklinde inşâ

edilmelidir.

126

Büro içi bölümlendirmeler,

gelecekte oluşabilecek yer

değiştirme gereksinimleri

düşünülüp esnek yapıda

tasarlanmalıdır.



Kart Basma Noktaları

Çalışanların işe giriş ve çıkış saatlerini belirlemek amacıyla

kullanılan, tesisin ana giriş kapısında konumlandırılan alanlardır.

127



Revir

Çalışanların muayenesi, dinlenmesi veya gözetim altında tutulması

amacıyla kullanılan, içinde bazı tıbbi gereçlerin ve ilkyardım

malzemelerinin bulunduğu odalardır.

128

Soyunma odaları; çalışanların iş öncesi günlük elbiselerini çıkartıp iş

elbiselerini giyebilmesi için kullanılan ve genellikle giriş-çıkış

kapısına yakın olarak konumlandırılan bölümlerdir.


Soyunma Odaları ve Tuvalet

129

Documents

BÖLÜM 4personel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/ihsan.aktas... · 2017-01-05 · Pratik ve kolay uygulanabilir Su bazlıçevredostu Alevlenmeyi geciktirir Yüksekesneklikte Yüksekmukavemet