Ból z tkanki nerwowej a ból odbierany przez tkankę nerwową ...pwsm-podkowa.edu.pl/attachments/article/103/Ból z tkanki nerwowej... · Zakład Rehabilitacji Oddziału Fizjoterapii

Zakład Rehabilitacji Oddziału Fizjoterapii II WL Akademii Medycznej w Warszawie

Ból z tkanki nerwowej a ból

odbierany przez tkankę

nerwową - dwa sposoby

terapeutyczne

Dr n. med. Michał Dwornik



Ból z tkanki nerwowej

Rdzeń kręgowy

Zwoje współczulne

Korzenie rdzeniowe

Nerwy rdzeniowe

Sploty nerwowe

Nerwy obwodowe

Butler D. Mobilisation of the nervous system; 2004


Ból odbierany z tkanek

Tkanki somatyczne

Wszystkie tkanki unerwione aferentnie

Tkanki unerwione aferentnie w

bezpośrednim otoczeniu tkanki nerwowej

(przewodzącej impulsy nerwowe)

Tkanka łączna okołonerwowa

Tkanka podporowa dla ośrodkowego i

obwodowego układu nerwowego



Unerwienie i unaczynienie nerwów


perinerium epinerium

włókno nerwowe

nervi nervorum

naczynie krwionośne


Unerwienie i unaczynienie nerwów

Naczynia i nerwy

wchodzące do

epinerium

Zwoje nerwowo-

naczyniowe w

endonerium

Ciałka blaszkowate

w epinerium

Nervi nervorum

Nervi nervorum

Zwoje nerwowo-

naczyniowe w

perinerium

Ciałka blaszkowate w

perinerium



Kanał kręgowy w odcinku lędźwiowym

kręgosłupa

rdzeń kręgowy

stożek rdzeniowy

zwój rdzeniowy

nerwy rdzeniowe


Ból odbierany z tkanek

Kanał kręgowy w odcinku lędźwiowym

kręgosłupa

nić końcowa

pochewka korzeniowa

przegroda międzykorzeniowa

więzadło ząbkowane

naczynia rdzenia kręgowego



(przewodzącej impulsy nerwowej)

i tkanek okołonerwowych mogą

pojawić się w każdej dysfunkcji

narządu ruchu

Butler D.:Mobilisation of the nervous system, Churchill Livingstone, 1991.




- bezpośrednie przyczyny

KOMPRESJA TKANKI NERWOWEJ

Obrzęk

Krwiak

Deformacje i zmiany położenia kości

Choroby krążka międzykręgowego

Choroby stawów międzykręgowych

Guzy

Patologiczny wzrost objętości narządów

Ucisk zewnętrzny np. opatrunek gipsowy

Zwłóknienie i utrata elastyczności tkanki łącznej lub nerwowej




- bezpośrednie przyczyny

ROZCIĄGNIĘCIE TKANKI NERWOWEJ

Kompensacyjne

Niewygodna pozycja pracy np. praca w skłonie tułowia

Nieświadome ustawienie ciała np. podczas snu, narkozy

URAZ

Mechaniczne uszkodzenie nerwu i tkanek

okołonerwowych

CHOROBY NERWÓW


Podział uszkodzeń nerwów

obwodowych wg Sedona

Neuropraxia

Axonotmesis

Neurotmesis


Ból odbierany przez tkankę nerwową –

bezpośrednie i pośrednie przyczyny

Bezpośredie przyczyny

Urazy, kompresje

Pośrednie przyczyny - mechanizm konwergencji

Zmiany w tkankach unerwianych z tego samego

neuromeru poprzez mechanizm konwergencji w

rogach tylnych rdzenia kręgowego


Mechanizm konwergencji


Mechanizmy zmian odruchowych - konwergencja

Droga

rdzeniowo - wzgórzowa

boczna

Nocyreceptory

Aδ i C

Hockaday J.,Whitty C.,

Patterns of referred pain in normal subject, Brain 1967, 90, 481.


Mechanizmy zmian odruchowych

Jądro pośrednio -

boczne

Neurony współczulne

Komórki ruchowe α i γ

Nocyreceptory

Aδ i C

Neurony

współczulne Neurony ruchowe α i γ

Milne R., Convergence cutaneous and pelvic

visceral nociceptive inputs onto primate

spinothalamic neurons, Pain, 1981, 11, 163.


Mechanizm zmian odruchowych

URAZ

BÓL PATOLOGICZNY

Droga rdzeniowo -

wzgórzowa boczna


Zaburzenie ukrwienia tkanki nerwowej

Zmniejszone usuwanie metabolitów

Wzrost zawartości CO2

Spadek zawartości O2

Wzrost zawartości mediatorów bólu (kinin,

prostaglandyn, serotoniny, histaminy, cytokin,

NGF, SP, H+ ,ATP)

Patogeneza odruchowych

uszkodzeń tkanek

okołonerwowych


Zaburzenie prawidłowej funkcji tkanki

łącznej (epinerium, perinerium,

endonerium)

Skurcz miofibroblastów w tkance łącznej

okołonerwowej ( noradrenalina, ATP, mediatory

bólu)

Cross – Links (mostki wodorowe głównie między

lizyną a hydroksylizyną)

Patogeneza odruchowych

uszkodzeń tkanek

okołonerwowych


Objawy bólowe uszkodzeń układu nerwowego

Uszkodzenie tkanek otaczających nerw

Ból wokół miejsca uszkodzenia

Uszkodzenie tkanki łącznej wewnątrz nerwowej

(epinerium, perinerium)

Ból wzdłuż przebiegu nerwów, nie dermatomalnie

Uszkodzenie tkanki przewodzącej (wzbudzenie

ektopowe – aksonu)

Ból występujący zgodnie z unerwieniem dermatomalnym

miotomalnym, sclerotomalnym

Uszkodzenie całkowite tkanki przewodzacej

Brak bólu

Ubytki neurologiczne

Klasyfikacja bólu przewlekłegopod red. Dobrogowski J.; 1999



• eliminacja czynnika uszkadzającego (odbarczenie tkanki

nerwowej)

• zabiegi przeciwbólowe ( eliminujące mechanizm błednego

koła bólu i mechanizm bólu rzutowanego)

• zabiegi zmniejszające przewodnictwo impulsów nerwowych

włóknami aferentnymi

• zabiegi poprawiające trofikę tkanki nerwowej

Postępowanie terapeutyczne w objawach bólowych

tkanki nerwowej (przewodzącej impulsy nerwowe)


Postępowanie terapeutyczne w

uszkodzeniach tkanek okołonerwowych

• zabiegi specyficzne eliminujące czynnik lub mechanizm

uszkadzający tkanki z których odbierany jest ból

• zabiegi przeciwbólowe (eliminujące mechanizm błędnego koła

bólu i mechanizm bólu rzutowanego)

• zabiegi poprawiające trofikę uszkodzonych tkanek


Bezpieczeństwo zabiegów

Przerwanie błędnego koła bólu

Obniżenie pobudliwości układu współczulnego (badania Sato i

Schmidta)

Pobudzenie włókien

typu II i III Pobudzenie włókien

typu IV

Pob

ud

zen

ie u

kła

du

wsp

ółc

zuln

ego

Pob

ud

zen

ie u

kła

du

wsp

ółc

zuln

ego

Czas Czas

Sato A., Schmidt R., Spinal and supraspinal components of the reflex discharges into lumbar and thoracic white rami, J Physiol. 1971, 212(3), 839-50.

Zasad bezbolesności w terapii tkanki nerwowej

i tkanek okołonerwowych

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Retrieve&db=pubmed&dopt=Abstract&list_uids=5557074&query_hl=21


Dziękuję za uwagę

Documents

Ból z tkanki nerwowej a ból odbierany przez tkankę nerwową ...pwsm-podkowa.edu.pl/attachments/article/103/Ból z tkanki nerwowej... · Zakład Rehabilitacji Oddziału Fizjoterapii