BOP-cán cân thanh toán quốc tế

7/31/2019 BOP-cn cn thanh ton quc t

1/23

ti : Th c tr ng cn cn th ng m i c a Vi t Nam sau khi gia nh p WTO

I T ng quan v cn cn th ng m i 1.Khi ni m

Cn cn th ng m i c a m t qu c gia l m t b ng k t ton ghi chp cc giao d ch v m t gi tr cc giao d ch xu t kh u, nh p kh u hng ha v d ch v gi a m t n c v i ph n cn l i c a th gi i, trong m t kho ng th i gian nh t nh, th ng l m t n m.

2.Nh ng nhn t tc ng n cn cn th ng m i

Cn cn th ng m i ch u tc ng c a nhi u y u t nh : t gi, l m pht, gi c hng ha, thu nh p, chnh sch th ng m i qu c t ....

V c xc nh trn c s cc gi tr nn tr ng thi c a cn cn th ng m i ph thu c r t l n vo t gi h i oi c ng nh tin c y s li u v ph ng php thu th p s li u. tin c y v chnh xc c a s li u a ra c th nh h ng n vi c nh n d ng b n

ch t v m c nghim tr ng c a thm h t th ng m i. 3.Vai tr c a cn cn th ng m i i v i n n kinh t

Th nh t , cn cn th ng m i cung c p nh ng thng tin lin quan n cung c u ti n t c a m t qu c gia, c th l th hi n s thay i t gi h i oi c a ng n i t so v i ng ngo i t . Th hai , cn cn th ng m i ph n nh kh n ng c nh tranh trn th tr ng qu c t c a m t qu c gia. Th ba , tnh tr ng c a cn cn th ng m i ph n nh tnh tr ng c a cn cn vng lai, do c nh h ng n n nh n n kinh t v m. y l nh h ng quan tr ng nh t c a cn cn th ng m i t i n n kinh t v d a vo nh n c c th a ra cc chnh

1


2/23


3/23

Nm

KN xu t kh u (tr.USD)

T c t ng XK (%)

KN nh p kh u (tr.USD)

T c t ng NK (%)

Cn cnth ng m i

200

0

14.482 25,5 15.636 33,2 -1.154

2001

15.027 3,8 16.162 3,4 -1.135

2002

16.705 11,2 19.733 21,8 -3.028

2003

20.176 20,6 25.226 27,8 -5.050

2004

26.500 28,9 31.516 24,9 -5.116

2005

32.447 22,4 36.761 16,6 -4.314

2006

39.826 22,7 44.891. 22,1 -5.065

Theo s li u c a T ng c c th ng k cc n m khc nhau.

Sau 4 n m gia nh p t ch c th ng m i th gi i (WTO), ho t ng ngo i th ng ni chung, ho t ng xu t nh p kh u hng ha c a Vi t Nam ni ring, c nhi u thu n l i pht tri n.

N m 2007N m 2007, kinh t ton c u c ghi nh n v i nhi u bi n ng l n v gi hng ha, ch y u l gi nguyn, nhin li u, nng s n, th c ph m t ng cao lin t c. Nh ng bi n ng th t th ng c a gi d u th, gi vng c ng v i d u hi u suy thoi c a kinh t Hoa K , ng la m t gi nhanh so v i cc ngo i t m nh khc tc ng khng t t t i nhi u n n kinh t , trong c Vi t Nam.

V xu t kh u : Kim ng ch xu t kh u c n m t 48,4 t USD, t ng 21,5% so v i n m 2006 v v t 15,5% so v i k ho ch. Trong , kh i doanh nghi p 100% v n trong n c chi m 42% v t ng 22,3%; Kh i doanh nghi p c v n u t n c ngoi chi m 58% v t ng 18,4%. M c d l thnh vin chnh th c c a WTO, nh ng xu t kh u trong nh ng thng u n m d ng nh ch a

3


4/23

t ng x ng v i ti m n ng v c h i mang l i. K t qu l xu t kh u ch t ng bnh qun 22%. Xu t kh u cc m t hng ch l c nh d t may, giy dp, s n ph m g , cao su, g o u c m c t ng tr ng khng cao. L ng hng ha xu t kh u t ng kh nh ng ch a c nhi u m t hng c gi tr xu t kh u l n, c kh n ng b p ph n thi u h t khi gi v l ng d u th xu t kh u gi m. Ch t l ng hng ha xu t kh u, c bi t l th y s n v th c ph m ch a th c s n nh. Cc th tr ng xu t siu c a n c ta l M , EU

V nh p kh u : Kim ng ch nh p kh u c a Vi t Nam l 60,8 t USD, t ng 35,5% so v i n m 2006, ng th 41 trn th gi i. Th tr ng nh p siu c a n c ta l Trung Qu c, Hn Qu c, Thi Lan

Nh v y, t ng kim ng ch xu t nh p kh u c a Vi t Nam n m 2007 l 109,2 t USD, v i tnh hnh nh p siu ln t i 12,4 t USD, chi m 27,5% kim ng ch xu t kh u. M c nh p siu nh v y l r t cao, v t xa so v i n m tr c v cao g p h n 2 l n so v i k ho ch.

N m 2008

Kinh t - x h i n c ta n m 2008 di n ra trong b i c nh tnh hnh th gi i v trong n c c nhi u bi n ng ph c t p, kh l ng. Gi d u th v gi nhi u lo i nguyn li u, hng ha khc trn th tr ng th gi i t ng m nh trong nh ng thng gi a n m, ko theo s t ng gi m c cao c a h u h t cc m t hng trong n c, t c ng nh h ng n kim ng ch xu t nh p kh u c a n c ta n m 2008.

V xu t kh u : Tnh chung c n m 2008, kim ng ch xu t kh u hng ha c t 62,9 t USD, t ng 29,5% so v i n m 2007.

Trong , kh i doanh nghi p c v n u t n c ngoi t 34,9 t USD, t ng 25,7%, chi m 49,7% t ng kim ng ch xu t kh u; kh i doanh nghi p 100% v n trong n c t 28 t USD, t ng 34,7%, chi m 50,3%. Theo nh gi c a T ng c c th ng k, tuy kim

4


5/23

ng ch hng ha xu t kh u n m 2008 t ng kh cao so v i n m 2007 nh ng n u lo i tr gi tr ti xu t s t, thp, vng v y u t t ng gi c a 8 m t hng ch y u ( d u th, than , g o, c ph, cao su, h t tiu, h t i u, ch) th kim ng ch hng ha xu t kh u ch t ng 13,5% V nh p kh u : Trong 5 thng u n m, nh p siu t ng m nh, cao h n g n 3,4 l n so v i cng k n m 2007, ln t i 14,4 t USD. Nh ng lin ti p trong 7 thng cn l i, nh p siu c ki m ch m c th p; m t trong nh ng nguyn nhn chnh l do gi hng ha nh p kh u trn th tr ng th gi i gi m m nh, c bi t l x ng d u. Tnh chung c n m 2008, kim ng ch hng ha nh p kh u c t 80,4 t USD, t ng 28,3% so v i n m 2007, trong kh i doanh nghi p 100% v n trong n c t 51,8 t USD, t ng 26,5%; kh i doanh nghi p c v n u t n c ngoi t 28,6 t USD, t ng 31,7%. N u lo i tr y u t t ng gi c a m t s m t hng th kim ng ch nh p kh u n m 2008 ch t ng 21,4% so v i n m 2007.

Nh v y, m c thm h t cn cn th ng m i ln n 17,5 t USD, cao nh t t tr c n nay. Bo ng i v i Vi t Nam l thm h t

cn cn th ng m i m c nh i m, c bi t l thm h t th ng m i v i qu c gia lng gi ng l Trung Qu c. Trong t ng m c thm h t 17,5 t USD hng ha c a Vi t Nam v i th gi i th ring thm h t v i Trung Qu c ln t i 12 t USD, ti p n l thm h t v i cc i th c nh tranh l cc n c ASEAN v Hn Qu c ch th ng s v i Hoa K v EU.

N m 2009

Do nh ng h u qu cn t n ng c a cu c kh ng ho ng kinh t ton c u n m 2008, nn cn cn th ng m i Vi t Nam v n n m trong tnh tr ng thm h t cao. Tuy nhin, con s thm h t gi m h n so v i n m tr c.

V xu t kh u : T ng kim ng ch xu t kh u hng ha n m 2009 t kho ng 56,6 t USD, gi m 9,7% so v i n m 2008 v b ng

5


6/23

87,6% k ho ch (k ho ch i u ch nh t ng 3% c a Qu c h i). Kim ng ch c a kh i doanh nghi p c v n u t n c ngoi (k c d u th) t 29,85 t USD, chi m 52,8% kim ng ch xu t kh u c a c n c, gi m 13,5% so v i n m 2008; kh i doanh nghi p 100% v n trong n c t 26,7%, chi m 47,2%, gi m 5,1% so v i n m 2008. V nh p kh u : T ng kim ng ch nh p kh u hng ha n m 2009 t kho ng 68,8 t USD, gi m 14,7% so v i n m 2008. Trong kh i doanh nghi p c v n u t n c ngoi t 24,87 t USD, chi m 36,1% t ng kim ng ch nh p kh u c a c n c, gi m 1,8% so v i n m 2008; kh i doanh nghi p 100% v n trong n c t kho ng 43,96 t USD, chi m t tr ng 63,9%, gi m 16,8% so v i n m 2008.

N m 2009, Trung Qu c v n l th tr ng d n u v cung c p hng nh p kh u cho n c ta. Ti p theo l Nh t B n, i Loan, Hn Qu c, Malaysia V i nhi u bi n php t ng c ng ki m sot h n ch nh p kh u nh ng m t hng tiu dng khng c n thi t ho c trong n c s n xu t c, kh i l ng m t s hng ha nh p kh u n m 2009 c ng gi m h n so v i n m 2008, tuy nhin m t s lo i hng ha khc v n cn c m c nh p kh u cao

(nh my mc, thi t b , d c ph m t s i). Do , m c d gi nh p kh u gi m nh ng kim ng ch nh p kh u gi m ch m, d n n m c nh p siu v n cn cao h n m c tiu ra.

N m 2010

V xu t kh u : T ng kim ng ch xu t kh u c a Vi t Nam n m 2010 t kho ng 71,6 t USD, t ng 25,5% so v i n m 2009 v t ng 18% so v i k ho ch. Trong , khu v c doanh nghi p c v n u t n c ngoi (k c d u th) t kho ng 38,8 t USD, chi m 54% kim ng ch xu t kh u c n c, t ng 27,8%, n u tr d u th t kho ng 33,8 t USD, t ng 40,1% so v i n m 2009; khu v c doanh nghi p 100% v n trong n c t kho ng 32,8 t USD, chi m 46%, t ng 22,7% so v i n m 2009. V th tr ng xu t kh u,

6


7/23

n m 2010, xu t kh u t ng trn t t c cc khu v c th tr ng, trong th tr ng Chu c t ng 32,6%, ti p n th tr ng Chu M , c t ng 25,8%, th tr ng Chu u c t ng 18,2%, th tr ng Chu Phi Ty Nam c t ng 45% v th p nh t l Chu i D ng c t ng 13,6%. V nh p kh u : V i nhi u bi n php t ng c ng ki m sot h n ch NK nh ng m t hng tiu dng xa x ho c trong n c s n xu t c, nhi u m t hng c kh i l ng nh p kh u gi m so v i n m 2009, m c d m t s m t hng v n cn c m c NK cao.

T ng kim ng ch nh p kh u n m 2010 t kho ng 84 t USD, t ng 20,1% so v i n m 2009, trong nhm hng c n thi t nh p kh u chi m m t t tr ng ng k , ch y u ph c v s n xu t hng xu t kh u v tiu dng trong n c, ph c v cho u t xy d ng cc cng trnh v d n. Khu v c doanh nghi p c v n u t n c ngoi t 36,4 t USD, chi m 43% t ng KNNK c a c n c, t ng 39,9%; khu v c doanh nghi p 100% v n trong n c t 47,5% t USD, chi m 56%, t ng 8,3% so v i n m 2009. V th tr ng nh p kh u, nh p kh u t th tr ng Chu v n chi m t tr ng l n nh t l 78% kim ng ch NK c n c. Trong , t ASEAN chi m h n 19%, cc n c ng chi m 55%, ring Trung Qu c chi m h n 23%. Nh v y, n m 2010, xu t kh u t c m c t ng tr ng cao, nh p siu d n c ki m sot m c 17,27% kim ng ch xu t kh u, t 12,37 t USD; nh p t ng tr ng xu t kh u cao h n nh p t ng tr ng nh p kh u.

Bi u 1,2 : Kim ng ch xu t nh p kh u c a Vi t Nam giai o n 2007 2010 ( n v : t USD)

7


8/23

Bi u 3 : Tnh hnh thm h t th ng m i c a Vi t Nam sau khi gia nh p WTO ( n v : t USD)

8


9/23

9


10/23

Bi u 4 : C c u XK theo kh i doanh nghi p 2007-2010

2.Th c tr ng cn cn th ng m i Vi t Nam Trung Qu c

2.1. Khi qut

Trung Qu c l m t trong nh ng ng l c thc y kinh t th gi i t ng tr ng, v i 8% hng tiu dng c a th gi i hi n ang c

s n xu t t i Trung Qu c. Trong b i c nh kh ng ho ng ti chnh ton c u, chnh ph Trung Qu c a ra cc quy t sch quan tr ng a n n kinh t v t qua kh kh n. Cc bi n php ny ch n ng suy gi m v Trung Qu c tr thnh n c u tin thot kh i duy thoi. V i t c pht tri n nhanh chng Trung Qu c v t Nh t B n x p v tr th 2 th gi i, sau M .

10


11/23

Trung Qu c thi t l p quan h ngo i giao v i Vi t Nam t ngy 18/01/1950. i v i Vi t Nam, Trung Qu c ang l i tc th ng m i s 1 v c s c nh h ng r t l n n s pht tri n c a kinh t Vi t Nam hi n nay. Theo s li u th ng k, kim ng ch XK hng ha c a Vi t Nam sang Trung Qu c trong 11 thng n m 2010 t 6,2 t USD, t ng 48.56% so v i cng k n m tr c.

V i nh ng l i th v v tr a l, s t ng ng v v n ha th nh ng di n bi n m i trong s pht tri n kinh t hai n c v khu v c mang l i cho Vi t Nam nh ng thu n l i m i trong quan h kinh t v i TQ .

2.2. Th c tr ng cn cn th ng m i Vi t Nam v i m t s

qu c gia Bi u 5 : Cn cn th ng m i Vi t Nam Trung Qu c ( n v : USD)

Tnh tr ng thm h t cn cn th ng m i c a Vi t Nam v i Trung Qu c ang r t cao v khng ng ng gia t ng theo th i gian. Quy m nh p siu l n n n i gy b t n trong kinh t v m t n m 2007. Kim ng ch nh p siu c a Vi t Nam i v i Trung Qu c t ng

11


12/23

t kho ng 200 tri u USD (n m 2001) ln 1,4 t USD (n m 2003) ln g n 11 t USD (n m 2008) v g n 14 t USD (n m 2010).

Bi u 6: Cn cn th ng m i Vi t Nam ( n v : USD)

III Nguyn nhn thm h t cn cn th ng m i c a Vi t NamTh nh t , do t do ha th ng m i. Vi t Nam l thnh vin c a WTO v ang trong giai o n th c hi n cc cam k t v gi m thu quan v cc h n ch th ng m i, m c a th tr ng theo cc cam k t qu c t . Trong kho ng th i gian k t ngy gia nh p, m c thu nh p kh u trung bnh c a Vi t Nam ph i c c t gi m t

17,4% xu ng cn 13,4% trong vng 5-7 n m cho nn kim ng ch nh p kh u t ng nhanh v xu h ng ny cn c kh n ng t ng nhanh h n n a trong th i gian t i khi Vi t Nam th c hi n y cc cam k t trong WTO. Nhu c u nh p kh u c v t li u s n xu t th hi n my mc thi t b , nguyn, nhin v t li u, nhu c u nh p kh u hng tiu dng k c hng tiu dng xa x t ng ln v m t b ph n dn c c i thi n c thu nh p i u ny c ng cho th y hng ro th ng m i khc ng vai tr to l n trong vi c gi m

thi u tnh tr ng thm h t th ng m i. i v i Vi t Nam, tc ng c a khng ch t do ha th ng m i m c c a cc y u t khc nh ln sng u t c ng lm cho thm h t th ng m i t ng ln.

Th hai , do chnh sch t gi c a Vi t Nam. Trong c ch t gi th n i, m t m t t gi ph thu c vo cn cn th ng m i tr c nh ng m t khc, b n thn t gi l i l y u t i u ch nh cn cn th ng m i trong t ng lai tr v tr ng thi cn b ng trong m i quan h t ng th . Gi s m t th i i m no , nhu c u nh p kh u t ng cao khi n nhu c u ngo i t trong n c t ng ln t ng ng. N u t gi c th n i, gi ngo i t s t ng m t cch t ng i so v i gi bn ngo i t . S t ng gi ngo i t khi n cho nh p kh u tr nn t , ng th i xu t kh u l i c l i. Nh c ch ny khi n cho nhu c u nh p kh u gi m, xu t kh u c l i

12


13/23

d n n cung ngo i t s t ng, gi ngo i t s gi m tr l i. Do , cn cn th ng m i v t gi tr v tr ng thi cn b ng.

C ch t gi Vi t Nam r t ti c l i khng m nhi m c ch c

n ng i u ha cn cn th ng m i. Do t gi chnh th c v c b n l c nh nn trong h u h t qung th i gian cc n m 2007,2009, t c nh p siu ngy cng t ng m nh nh ng t gi h u nh khng thay i; ng c l i, trong giai o n n a cu i n m 2008, b t ch p t c nh p siu gi m d n, VND l i v n m t gi r t nhanh. C th ni c ch t gi chnh th c p t cho n n kinh t lm cho cc ch th kinh t t li t c m gic v gi tr t ng i c a hng ha trong n c v ngoi n c c ng nh gi tr t ng i c a ngo i t v b n t . N chnh l tc nhn chnh gy ra tnh tr ng nh p siu ngy cng nghim tr ng c a Vi t Nam.

Bi n ng t gi v cn cn th ng m i Vi t Nam, T1.2006 T12.2009

13


14/23

Th ba , v Vi t Nam l m t n n kinh t chuy n i, nhu c u i v i cng ngh v my mc hi n cn r t cao v c n ph i nh p kh u t n c ngoi. Nhm hng nh p kh u ch y u l nhm hng my mc, thi t b , nguyn nhin v t li u chi m t tr ng ng k (70- 80%) t ng kim ng ch nh p kh u v nhm hng ny c xu h ng t ng ln do nh c u thc y xu t kh u c ng nh nhu c u s n xu t kinh doanh trong n c t ng ln. Tnh tr ng nh p siu cn cho th y kh n ng c nh tranh khng cao c a cc hng ha thay th nh p kh u. Dng v n FDI u nh ng n m 2000 t p trung vo cc ngnh s n xu t ph c v th tr ng trong n c t o ra nhu v u nh p kh u u t trong khi khng t o ra ti m n ng xu t kh u. Trong m t vi n m g n y, FDI c d u hi u t p trung nhi u

h n vo xy d ng, du l ch v th tr ng b t ng s n, lm t ng theo nhu c u nh p kh u v t li u xy d ng v my mc cng nghi p n ng, ng th i ch t o ra cht t l i th cho t ng xu t kh u. Cc d n c s h t ng l n c a khu v c t nhn v nh n c nhi u kh n ng s lm gia t ng thm h t th ng m i nh ng s gin ti p nng cao n ng l c xu t kh u trong t ng lai.

C m t s b t c p mang tnh ch t c c u t n t i ng sau s m t cn i th ng m i c a Vi t Nam kh i ngu n t s h n ch v n ng l c xu t kh u c ng nh s d ng nh p kh u.

T gc xu t kh u c nh ng khi m khuy t nh t nh lm h n ch kh n ng gia t ng xu t kh u nhanh h n so v i nh p kh u, l:

- Vi t Nam ch a th c s h i nh p hon ton vo chu i gi

tr trong khu v c v ch ng vai tr l n i th c hi n ho t ng l p rp cho cc t p on a qu c gia ch ch a tr thnh c s s n xu t v i gi tr gia t ng cao.

- T l nh p kh u l c u ph n trong xu t kh u cn r t cao, chi m kho ng 2/3 gi xu t x ng.

14


15/23

- Hng ha xu t kh u ch a a d ng, ang t p trung vo m t s ngnh hng nh d u th, d t may, th y s n, nng s n v giy dp. Do v y, Vi t Nam d ch u nh h ng tiu c c khi c s bi n ng l n v gi hng ha c ng nh bi n ng trong nhu c u th tr ng n c ngoi.

- Kh ng ho ng ti chnh ton c u v suy thoi kinh t t i cc n c pht tri n lm thu h p nhu c u i v i hng xu t kh u c a Vi t Nam d n n s gi m st l n.

T gc nh p kh u, c m t s y u i m trong nhu c u trong n c d n n s ph thu c ng k vo nh p kh u. C th :

- Nh ni trn, t l nh p kh u trong s n ph m xu t kh u m c kh cao d n n th c t l n u xu t kh u mu n t ng ln th nh t thi t nh p kh u ph i t ng.

- Thu nh p Vi t Nam t ng ln s t o thm nhu c u i v i hng tiu dng v xa x ph m.

- N n kinh t qu nng, u c b t ng s n v cc d n c s h t ng quy m l n chnh l m m m ng d n n nh p kh u gia t ng v t m c yu c u ph c v cho s n xu t nh ng n m g n y.

- S bi n ng trong gi hng ha th gi i d n t i ho t ng u c hng ha nn nhi u hng ha c nh p kh u tch tr tr c khi gi t ng.

- D on ng ti n Vi t Nam s m t gi lm gia t ng t bi n vng nh p kh u trong n m 2007, 2008 v 2009 v vng c coi l ti s n u t an ton.

- Vi c p d ng cc bi n php t o thu n l i cho th ng m i v nng cao cc d ch v h tr th ng m i t o i u ki n thu n l i h n cho xu t kh u nh ng c ng ng th i thc y c ho t ng nh p kh u.

15


16/23

- p d ng thu nh p kh u th p h n i v i th ng m i hng ha theo FTA trong n i kh i ASEAN (AFTA), FTA gi a ASEAN v i Trung Qu c (ACFTA) v vi c gia nh p WTO lm cho hng nh p kh u tr nn r i t ng i so v i cc s n ph m trong n c v ph h p h n v i ti ti n c a dn chng nn t o ra t l tiu dng hng nh p kh u cao h n.

IV Gi i php cho cn cn th ng m i c a Vi t Nam

1.Nh ng gi i php v n m nh n c ra

5 gi i php i u hnh v m nh m kh c ph c tnh tr ng nh p

siu trong g 2007 - 2009 m b cng th ng xu t ln chnh ph :

- Chuy n d ch c c u xu t kh u theo h ng y m nh xu t kh u nh ng m t hng c gi tr gia t ng cao, t ng s n ph m ch bi n, ch t o, gi m d n t tr ng xu t kh u hng th. Bn c nh y m nh s n xu t v xu t kh u cc m t hng th y s n, d t may, giy dp, i n t v linh ki n my tnh, s n ph m g , nh a, hng th cng m ngh , dy v cp di n, c n ph i nng cao gi tr xu t kh u cc m t hng g o, c ph, rau qu , cao su, h t tiu, nhn i u

- vi c nh p kh u b ng y m nh s n xu t trong n c, cc lo i nguyn li u, cc m t hng ph tr cho s n xu t tiu dng, s n xu t hng xu t kh u thay th hng nh p kh u c ng l m t bi n php quan tr ng v h u hi u h n ch nh p siu. B Cng Th ng cho r ng, cc nhm m t hng

s n xu t trong n c thay th hng nh p kh u giai o n 2006-2010 s l d u kh v s n ph m ha d u; s n ph m thp, s n ph m c kh ch t o v cc s n ph m ph tr .

- Pht tri n ngnh cng nghi p ph tr l m t trong nh ng chnh sch u tin hng u c a Chnh ph . M c tiu pht tri n cng nghi p ph tr l nh m thay th nh p kh u, t o th ch ng cho s n xu t hng ha tiu dng v xu t

16


17/23

kh u. ng ch m t s ngnh u tin pht tri n cng nghi p ph tr trong nh ng n m t i l c kh, d t may, da giy, i n t -tin h c, t v g xu t kh u.

- ng th i ngnh cng th ng s nghin c u xy d ng cc

bi n php, ro c n k thu t c n thi t p d ng i v i cc ngnh, s n ph m cng nghi p nh m b o v s n ph m trong n c kh i s c nh tranh khng cng b ng trn th tr ng trong n c nh ng v n ph h p v i cc quy nh c a WTO v cc Hi p nh qu c t m Vi t Nam k k t.

- M t gi i php quan tr ng n a gi m thi u nh p siu c B Cng th ng a ra l i u ti t t gi h i oi, l m pht. Vai tr qu n l v m l ph i i u ti t s thay i t gi h p l sao cho v a thu ht vay v n n c ngoi, v a

khuy n khch doanh nghi p u t h ng t i xu t kh u, h n ch nh p kh u ph c v cho vi c t ng tr ng kinh t m v n ki m sot c l m pht m c h p l. xu t kh u c th t ng ln khi t ng kh n ng c nh tranh c a hng xu t kh u thng qua t ng t gi, nh t thi t c n quan tm v th c hi n ng b cc bi n php h tr nh nng cao hi u qu u t s n xu t, ch t l ng hang ha xu t kh u p ng nhu c u nh p kh u c a b n hng.

- Gi i php th 5 h n ch nh p siu B Cng Th ng xu t l ch ng lng ph trong u t xy d ng c b n, trong tiu dng v s d ng h p l ngu n ti nguyn trong n c.

Bn c nh , Th t ng chnh ph c ng ph duy t n pht tri n xu t kh u giai o n 2006-2010 : 156/2006/Q -

TTg

K t qu t c khng nh mong i: - Theo n, Vi t Nam ph n u t t c t ng tr ng

kim ng ch xu t kh u hng ho bnh qun 17,5%/n m v n n m 2010 t kho ng 72,5 t USD. Tuy nhin, t c t ng kim ng ch xu t kh u hng ha trong 4 n m qua

17


18/23

(2006-2009) ch t bnh qun 15,9%/n m; c giai o n 2006-2010 t bnh qun 17,5% th xu t kh u hng ha n m 2010 ph i t ng t i thi u 23,9% so v i n m 2009, khi gi tr hng ha xu t kh u c ng m i ch kho ng 70 t USD. gi tr xu t kh u t 72,5 t USD nh k ho ch th m c t ng xu t kh u c a n m 2010 ph i g n 29% (N u tnh t l bnh qun theo ph ng php l y n m cu i/n m u r i chia cho s n m th t ng tr ng xu t kh u 4 n m qua l 18,4%, t m c tiu xu t kh u c a c giai o n th gi tr xu t kh u n m 2010 ph i t ng t nh t 8%). i u ng c l i l, t i Ngh quy t s 36/2009/NQ-QH12 ngy 16/01/2009, Qu c h i ph duy t k ho ch pht tri n

KT-XH n m 2010 v i ch tiu t ng tr ng xu t kh u ph n u ch m c 6% so v i n m 2009 (kim ng ch xu t kh u t ng ng kho ng 60 t USD); th c t ny cho th y b n

n pht tri n xu t kh u nu trn c gin ti p th a nh n khng th t c.

- V d ch v , n t m c tiu t c t ng tr ng kim ng ch xu t kh u d ch v c n c bnh qun 16,3%/n m v n n m 2010 t kho ng 12 t USD. Nh ng 4 n m qua

(2006-2009), th c t t c t ng tr ng trung bnh ch t 11% v n m 2008 c kim ng ch xu t kh u d ch v cao nh t c ng ch h n 7 t USD, n m 2009 ch t h n 5,7 t USD. R rng l m c tiu t ng bnh qun 16,3% cho c giai o n v t m c 12 t USD xu t kh u d ch v tr nn qu xa v i.

- n 156 c ng nh n m nh m c tiu chuy n d ch c c u xu t kh u theo h ng y m nh xu t kh u nh ng m t

hng c gi tr gia t ng cao; s n ph m ch bi n, ch t o, s n ph m c hm l ng cng ngh v ch t xm cao, gi m d n t tr ng hng xu t kh u th; y m nh xu t kh u d ch v . Tuy nhin th c t t tr ng hng xu t kh u qua ch bi n ho c tinh ch ch duy nh t ng ch vo n m 2007 khi t ng t 52% ln 55% trong t ng kim ng ch xu t

18


19/23

kh u; cc n m cn l i theo c tnh ch bi n ng r t nh (Hnh 1). L ng xu t kh u cc khong s n th (d u th v than ) v n kh n nh qua cc n m, l ng d u th c gi m nh nh ng l ng than xu t kh u ang t ng tr l i trong n m 2009 v i m c t ng 27,6% so v i n m 2008; bnh qun giai o n 2006-2009 gi tr xu t kh u c a ring 2 m t hng ny chi m 19% t ng kim ng ch xu t kh u hng ha c n c, cho d n m 2009 gi m m nh do gi c th gi i suy gi m.

- D t c nh ng k t qu tch c c nh ng nh ng s li u ny khng th khng lm d y nn nh ng hoi nghi v chi n l c pht tri n xu t kh u c a Vi t Nam, khi nh p siu lin t c t ng ln v chi m t tr ng ngy cng l n trong GDP; ng i ta th ng k c t i h n 60% hng ha xu t kh u c a Vi t Nam d a vo nguyn li u/ u vo nh p kh u; Trong nhi u ngnh, nh ngnh d t may, da giy, i n t , s n xu t t, xe my, h u h t nguyn li u v u vo trung gian ph i nh p kh u [ [ii]]; cn l i ph n l n l xu t kh u ti nguyn th (khong s n) v nng lm th y s n s ch , c hm l ng gi tr gia t ng r t th p v hng ha v i lao ng r v nh p kh u ph n l n nguyn li u, cng ngh (VD: d t may, da giy chi m 23% t ng kim

19
http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=803985130003437716#_edn2http://1.bp.blogspot.com/_05UXlBEQMGo/S7jEZyprElI/AAAAAAAAAEo/r9WV8DuDGQA/s1600/h2.PNGhttp://www.blogger.com/post-create.g?blogID=803985130003437716#_edn2


20/23

ng ch xu t kh u n m 2009); hi n t i, i v i hng cng nghi p ph n gi tr gia t ng chng ta m i ch t kho ng 20-30%, i v i hng nng s n l 50% [ [iii]]; cng nghi p ph tr h u nh khng c g ng k , ph n l n l lm gia cng.

- Tm l i, c th th y r ng h u h t cc m c tiu ch y u c a n 156 khng t c; n lm ch t ch a thm nh ng n i ni m i v i chi n l c pht tri n xu t kh u c a n c nh v mu n pht tri n th khng th khng xu t kh u; r rng l s c c nh tranh c a hng ha Vi t Nam khng c t ng ln t ng x ng trong so snh t ng quan v i th gi i; trong khi , lu khng th y cc c

quan qu n l c p g n k t qu th c hi n b n n ny m t cch y v c th , k c c quan so n th o trnh n. V i nh ng di n bi n nh p siu nh v y, m c tiu Ti n t i cn b ng xu t kh u - nh p kh u vo nh ng n m u sau n m 2010 s cng tr nn xa v i; h n n a, n ngy cng gia t ng p l c ln cn cn thanh ton v th tr ng ti n t cn non tr c a n c nh.

( b sung ngun sau)

2.Cc gi i php m vi t nam c th p d ng sau khi gia nh p WTO:

- S d ng khng gian chnh sch c a mnh d i hnh th c d a thu su t nh p kh u chnh l ph n chnh l ch gi a thu su t p d ng hi n hnh v i m c thu su t cam k t tr n trong WTO, theo c th nng thu p d ng ln b ng v i m c thu cam k t tr n;

- Cn nh c p d ng bi n php t v trong WTO c ng nh

quy nh v bi n php t v trong cc FTA; - Cn nh c p d ng bi n php ch ng bn ph gi;

- Cn nh c p d ng thu i khng theo Hi p nh WTO v Tr c p v Thu i khng;

20
http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=803985130003437716#_edn3http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=803985130003437716#_edn3


21/23

- Cn nh c s d ng i u XXVIII GATT 1994 (S a i Bi u cam k t) m phn l i cam k t thu .

- M c a n n kinh t Vi t Nam v i th gi i bn ngoi m c bi t l vi c gia nh p WTO v tham gia vo cc th a thu n th ng m i t do lm gia t ng nh p kh u. N u s gia t ng nh p kh u t o nn b t c p cho n n kinh t trong n c, Vi t Nam c th v n d ng cc kh n ng p d ng h n ch nh p kh u ph h p v i quy nh trong n c v cam k t qu c t (WTO, FTA v song ph ng). Sau nh ng di n bi n v BOP, n u tnh hnh BOP tr nn

nghim tr ng, v c n c bi n php k p th i, th c th cn nh c vi c p d ng h n ch nh p kh u, nh ng c n ghi nh y l l a ch n cu i cng, v c th t o ra nhi u tc ng tiu c c khi p d ng cc bi n php ny. Vi c p d ng h n ch nh p kh u v m c ch BOP c th nh h ng x u t i uy tn c a Vi t Nam l m t n c c mi tr ng kinh t c kh n ng on nh, c th nh h ng quan h v i cc i tc FTA v i tc th ng m i ch ch t khc, bao g m c cc nh u t n c ngoi, v i nh ng h u qu nghim tr ng. Tc ng tr c ti p s lm t ng chi ph s n xu t hng xu t kh u v 2/3 gi tr xu t kh u l nguyn li u nh p kh u;

c bi t quan tm n chnh sch t gi, c 1 vi gi i php cho chnh sch t gi nh l:

- Ph gi ti n t v t ng chi tiu trong n c ng b v i

nhau- Xy d ng c ch t gi h i oi linh ho t h n

21


22/23

- C n c s ph i h p ng b cc chnh sch kinh t v m trong c i cch. Trong chnh sch t gi h i oi, vi c i u ch nh t gi c nh h ng n gi c trong n c v qu c t , thay i t gi c ng l i u ki n tin quy t trong thay

i chnh sch th ng m i, c bi t trong i u ki n m c a. Tuy nhin, khng c thay i trong chnh sch th ng m i th vi c thay i t gi s v n hnh khng c hi u qu . Trong s ph i h p v i cc l nh v c khc c a n n kinh t , vi c i u ch nh theo h ng thay i t gi khng mang tnh ch t c ng nh c m c xem nh l ph h p v i cc giai o n pht tri n khc nhau c a n n kinh t .

- Ph i duy tr m t chnh sch t gi h i oi ph h p v i chi n l c pht tri n kinh t c a qu c gia trong t ng giai o n. M t chnh sch t gi h i oi c coi l ph h p bao g m:

- L a ch n th i i m ph gi ng n i t ph h p. Thnh cng trong vi c ph gi ti n t th hi n r nt th i i m ph gi v m c i u ch nh t gi h i oi. Nh s nh y bn c a cc cng c trong chnh sch t gi m Trung Qu c t c s n nh gi c trong n c v cn b ng ti chnh ti n t v i bn ngoi. Trong khi cc chnh sch kinh t khc nh chnh sch ti n t b v hi u ha gi m l m pht th chnh sch t gi v n t c m c tiu l y m nh xu t kh u.

- Duy tr t gi ph h p v i m c tiu pht tri n theo h ng nng cao n ng l c c nh tranh c a n n kinh t . Kinh nghi m c a Trung Qu c cho th y vi c duy tr t gi trong th i gian di cng v i s ph gi h p l CNY t o ra s pht tri n t i u cho n n kinh t v p d ng nh ng bi n php h tr khn kho gi m b t tc ng ng c chi u.

m b o cung ng ngo i t c duy tr th ng xuyn, lin t c m b o cho s thnh cng trong vi c i u hnh chnh sch t gi. i u hnh chnh sch t gi h i oi ph i lun h ng t i m c tiu h tr t t nh t cho chnh sch xu t kh u, t c i thi n cn cn thanh ton qu c t v t ng d tr ngo i t , h ng t i m c tiu pht tri n b n v ng.

22


23/23

- Khng nn neo gi qu lu ng b n t v i m t ng ngo i t m nh. T gi c n c xc l p trn c s thi t l p m t r ngo i t trnh c c s c trong n n kinh t . Kinh nghi m t cu c kh ng ho ng ti chnh ti n t n m

1997 cho th y m t trong nh ng nguyn nhn chnh gy ra kh ng ho ng l trong giai o n , cc n c trong khu v c v c b n th c hi n ch tr ng n nh t gi so v i USD. Ngoi ra, c n th n tr ng trong vi c i u hnh chnh sch ti n t tr c nh ng tc ng bn ngoi. Kh ng ho ng ti chnh ti n t n m 1997 cho th y chnh s hoang mang c a cc nh u t d n n s rt v n t, gy nn s s p trong h th ng ti chnh cc n c ny.

V ngh a c a v n nghin c u

Gia nh p WTO l m t b c ngo t l n trong s nghi p pht tri n c a t n c ta trong th i k h i nh p kinh t qu c t ngy cng su r ng nh hi n nay. Vi c gia nh p ny mang n r t nhi u thu n l i trong trao i, giao l u th ng m i qu c t . Bn c nh l khng t kh kh n cho Chnh ph trong vi c i u hnh chnh sch v m c ng nh cho cc doanh nghi p trong n c trong vi c nng cao n ng l c c nh tranh v i cc doanh nghi p n c ngoi. M t trong nh ng kh kh n l gi m thm h t th ng m i c a Vi t Nam i v i cc th tr ng chnh. Vi c quan st, nghin c u, phn tch di n bi n c a cn cn th ng m i c ngh a r t quan tr ng trong th c ti n v cn cn th ng m i l b ph n chnh c u thnh cn cn vng lai, ph n nh k p th i xu h ng v n ng c a cn cn vng lai.

23

Documents

BOP-cán cân thanh toán quốc tế