BP pazdziernik

magazyn o wychowaniu i edukacji dzieci

nr 10.133 październik 2012 indeks: 248428

ZABAWY: MUZYCZNE – PLASTYCZNE – RUCHOWE

Zabawy, ćwiczenia oraz sytuacje zadaniowe pomagające maluchom kształtować własne Jai poznawać otoczenie w przedszkolu i w domu

Decyzje administracyjne dyrektora przedszkolaTOC – czyli jak wychować Twórcze, Optymistyczne i Ciekawe świata dzieckoNowatorska metoda pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym!

Co nowego w nadzorze pedagogicznym?

CENA 20,48 ZŁw tym VAT 5%

ISSN 1642-8668 szczegó³y str.4NowY podrêczNik metodYczNY edyty Gruszczyk-kolczyñskiej i ewy zieliñskiej

Jesienne dekOraCJe sCenariusZe ZaJęć innOwaCyJne pOmysły

bliżej przedszkola 10.133 październik�

w numerze:

nr 10.133 październik 2012

Wasi sojusznicy66 rejestracja czasu pobytu w przedszkolu

67 wszystko dla dzieci agnieszka woźny

68 poznaj mnie, jeśli chcesz mnie nauczyć elżbieta Gyzińska

70 edukacja, ekonomia i ekoloGia elżbieta wasil

72 książka oknem na świat! agnieszka woźny

Kącik muzyczny74 spotkanie z wiewióreczką • w jesiennym kąciku maria tomaszewska

Pomysły dla artysty76 kwiaty na dzień nauczyciela • znaczek pocztowy

• jesienne drzewo • wesoły jeż katarzyna michalec

Spotkania ze sztuką77 przedszkolaki w weneckim lustrze

małgorzata maćkowiak, ewa stadtmüller

Sprzymierzeńcy w wychowaniu80 poznajmy się, czyli o wymianie informacji

maria mendel

Przedszkole otwarte na zmiany82 kiedy coś buduję, to z koleGą współpracuję

monika majewska

84 Grzeczne słowa karolina Gawlik

Jak się pokazać86 placówka rewelacyjna anna jankowska

O diabełku, który odważył się śmiać92 w niebie i w piekle ks. mieczysław maliński

Pod prąd...95 jak to łatwo być nauczycielem... bogusław śliwerski

Z życia przedszkolaków96 obrazy z dzieciństwa irena obuchowska

Dwulatki w przedszkolu4 zabawy, ćwiczenia oraz sytuacje zadaniowe

pomaGające maluchom kształtować własne Ja i poznawać otoczenie w przedszkolu i w domu edyta Gruszczyk-kolczyńska, ewa zielińska

Jak przygotować przedszkolaka do szkoły?10 zbiory Grzybów edyta kaczanowska

Bliżej przedszkola14 informacja o Gotowości dziecka

do podjęcia nauki w szkole ewa zielińska

20 fenomen baśniowych spotkań małgorzata swędrowska

24 nowe sposoby pracy z tekstem literackim część II anna torbicka

28 Źródła mitów i uprzedzeń dotyczących pedaGoGiki marii montessori julia janowska

32 widzę, czuję, poznaję Gabriela fejkiel

34 powiedz to inaczej Violetta kruczkowska

36 toc – czyli jak wychować twórcze, optymistyczne i ciekawe świata dziecko dorota kamińska, joanna sowa

Kącik tęczowej muzyki38 jesień liście malowała

monika wyrwa-kluza, elżbieta kaczmarska, mateusz kluza

Scenariusze na różne okazje46 wiemy, co jeść i wiemy, jak jeść

elżbieta bukowiecka-Górny

48 kto chodzi po lesie, Grzybów kosz przyniesie małgorzata barańska, ewa jakacka

50 andrzejkowe wróżby urszula nadolna, bożena stącel-winiarska

52 jesienne dekoracje

53 morphun – klocki inne niż wszystkie! lilianna kędzierska

54 jesienne listki emilia sobczuk

55 jesienne skarby agnieszka sęczek

56 jeż z Gliny agnieszka sęczek

Zarządzanie przedszkolem58 decyzje administracyjne dyrektora przedszkola

dariusz skrzyński

62 co noweGo w nadzorze pedaGoGicznym? agnieszka czeglik

szukaj gotowych narzędzi na błękitnych stronach

A ponadto: Poczytaj mi, proszę – str. 9 Pod patronatem BLIŻEJ PRZEDSZKOLA – str. 13, 57 Ogłoszenia – str. 94

Centrum Edukacyjne BLIŻEJ PRZEDSZKOLA miesięcznik Bliżej Przedszkola sklep BliżejEdukacji.pl strony internetowe dlaPrzedszkoli.eu portal blizejprzedszkola.pl Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli

bliżej przedszkola 10.133 październik �01� 3

magazyn o wychowaniu i edukacji dzieci

ADRES REDAKCJI: ul. j. kostrzewskiego 17, 30-437 kraków [email protected] 1� 631 04 10, 1� �6� 50 34

ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Robert Halik – redaktor naczelny ([email protected])Marta Stasińska – sekretarz redakcji ([email protected])Maria Broda-Bajak ([email protected])Kinga Kurczek ([email protected]) Agnieszka Czeglik ([email protected])

STALI AUTORZY:prof. edyta Gruszczyk-kolczyńska, prof. marta bogdanowicz, prof. bogusław śliwerski, ewa zielińska, beata bielska, joanna maghen, ks. mieczysław maliński

WSPÓŁPRACA: prof. maria mendel, dr elżbieta minczakiewicz, dr bronisława dymara, dr lidia wollman, dr barbara kurowska, dr agnieszka olczak, anna sowińska, aneta ma-ciągiewicz, barbara szeląg, agnieszka pasternak, monika urbańska-bulas, agnieszka janiec, Violetta kruczkowska, maria zofia tomaszewska, edyta kaczanowska, dorota kamińska, małgorzata maćkowiak, ewa stadmüller.

ZESPÓŁ DORADCZY: ewa lelo, bożena michalska, małgorzata wajda

FOTO NA OKŁADCE: depositphotos © be_fly FOTO: sxc.hu, morguefile.com, depositphotos.com, 1�3rf.comGRAFIKA I SKŁAD: wojciech wolakPATRONATY MEDIALNE: katarzyna halik ([email protected]) MARKETING i REKLAMA: jarosław wypych ([email protected]);

katarzyna kiljańska ([email protected])PRENUMERATA: aneta machał ([email protected])WYDAWCA: centrum edukacyjne bliżej przedszkola NAKŁAD: 8000ISSN: 164�-8668 INDEKS: �484�8 DRUK: drukarnia bimart

PRENUMERATA REDAKCYJNA:prenumeratę redakcyjną można zamówić w dowolnym momencie na dowolny okres. cena brutto prenumeraty za 1� miesięcy: �68 zł, za 6 miesięcy: 136,58 zł

[email protected] 1� 631 04 10 wew. 101, www.blizejprzedszkola.pl/prenumerata

PRENUMERATA ZAGRANICZNA: 1� 631 04 10 wew. 101 [email protected]

PRENUMERATA INSTYTUCJONALNA: KOLPORTER S.A.: prenumeratę można zamawiać w oddziałach firmy na terenie całego kraju. informacje pod numerem infolinii 0801 �05 555 lub poprzez stronę internetową http://sa.kolporter.com.pl

RUCH S.A.: wpłaty na prenumeratę przyjmują jednostki kolportażowe ruch s.a. właściwe dla miejsca zamieszkania. termin przyjmowania wpłat na prenumeratę kra-jową do 5. dnia każdego miesiąca poprzedzającego okres rozpoczęcia prenumeraty. infolinia 0 804 �00 600, www.ruch.com.pl; tel. �� 53� 88 19, fax. �� 53� 87 34

Przedruk materiałów zamieszczonych w miesięczniku w jakiekolwiek formie oraz ich publikacja w Internecie bez wcześniejszej zgody Wydawcy są zabronione.

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i reklam. Wydawca ma prawo odmówić publikacji reklamy bez podania przyczyny.

Redakcja zastrzega sobie prawo do zmian i skrótów w nadesłanych materiałach oraz do nadawania tytułów.

tylko dla prenumeratorówatrakcyjne naGrody na konkursy organizowane przez twoją placówkę

zniżki na konferencje, szkolenia, warsztaty z wybitnymi specjalistami

zniżki na założenie strony www dla twojego przedszkola

zniżki na książki wydane przez centrum edukacyjne bliżej przedszkola

co miesiąc nowe plakaty wspierające edukację dzieci

a teraz – eXtra niespodzianka! już dziś możesz zamówić 9 plakatów w specjalnej cenie �5 zł (w tym koszt wysyłki)

plakaty zobacz na www.plakaty.blizejprzedszkola.pl

sprzedaż plakatów do wyczerpania zapasów!aneta machał – 1� 631 04 10 wew. 101; e-mail: [email protected]

W tym numerze tylko dla prenumeratorów plakaty przedszkolne:• Przedszkolny K¹cik

Wymiany Ksi¹¿ek

• Kontrakt Dobrego Zachowania w Przedszkolu

NIE BIJEMY – TO BOLIBAWIMY SIÊ BEZPIECZNIE

POMAGAMY SOBIE WZAJEMNIE ODPOCZYWAMY W CISZY

Poszczególne elementy plakatu w formacie A4 lub A5 (do samodzielnego wydruku) możesz pobrać ze strony

www.dopobrania.blizejprzedszkola.pl

bliżej przedszkola 10.133 październik4

Zabawy, ćwiczenia oraz sytuacje zadaniowe poma-gające maluchom kształtować własne Ja i poznawać otoczenie w przedszkolu i w domu przedstawiam w takim porządku, w jakim mają być realizowane w działalności pedagogicznej przedszkola oraz

w domu. Pierwszy opisany blok zajęć z maluchami obejmuje orientację w pomieszczeniach przedszkolnych i w najbliż-szym otoczeniu placówki, np. w ogrodzie przedszkolnym. Jest więc przeznaczony dla nauczycieli i zapewniam, że pro-ponowane sposoby nie wzmacniają stresu adaptacyjnego. Drugi blok to zajęcia sprzyjające intensywnemu wspomaga-niu dzieci w konstruowaniu własnego Ja i poznawaniu zwie-rząt. Trzeci blok obejmuje zajęcia, w których dzieci poznają obiekty znajdujące się w otoczeniu i ustalają ich miejsce. Zaba-wy, ćwiczenia i sytuacje zadaniowe opisane w drugim i trze-cim bloku można z powodzeniem realizować wszędzie tam, gdzie dzieci przebywają, a więc w przedszkolu i w domu. Wszystkie zajęcia przedstawiam w formie dokładnego opi-su, nie oznacza to jednak, że nauczycielki i rodzice mają je kopiować. Szczegółowy opis zajęć pomoże im wyobrazić sobie, co trzeba zrobić, aby maluchy mogły gromadzić do-świadczenia potrzebne im do tworzenia własnego Ja i po-znawania otoczenia. Na zasadzie analogii można wymyślić wiele innych, równie kształcących zajęć z dziećmi. .

Jak pomóc dzieciom poznać przedszkole i najbliższe otoczenie placówki

W planie pracy każdej grupy wiekowej przewiduje się zwie-dzanie pomieszczeń, w których dzieci przebywają. Jest to dla maluchów doświadczenie trudne pod względem emocjonal-nym. Muszą jednak poznać swe nowe otoczenie, wszak będą w nim przebywać przez pięć dni w tygodniu, po kilka go-

dzin. Oto wskazówki, jak zapoznawać maluchy z przedszko-lem, aby było to dla nich z korzyścią i nie pogłębiało stresu adaptacyjnego.Maluchy mają poznawać przedszkole według zasady: od tego, co bliskie, do tego, co dalsze. Najpierw poznają szatnię. Pomagają im w tym rodzice. Zwykle zaczyna się od rozdawa-nia znaczków. Nie wiadomo, dlaczego uważa się, że znaczek malucha ma przedstawiać coś zwyczajnego, co ma uprosz-czony kształt. Dzieci mają więc do wyboru znaczki z łopat-ką, wiadrem, misiem, lalką, itd. Maluch utożsamia się z tym, co znaczek przedstawia, obrazek ten pełni rolę symbolu jego imienia. Nie należy się więc dziwić, że dziecko nie chce „być” łopatką albo wiaderkiem. Ponieważ nie potrafi wyjaśnić doro-słym swojego problemu za pomocą słów, protestuje krzykiem: Nie chcę! A przecież można dać dzieciom do wyboru misie, lalki, zajączki, pieski, itd. Każdy może być w innym kolorze. Przyjemniej być różowym zajączkiem niż łopatką! Różowego zajączka lepiej zapamiętają dziecko i jego rodzice. Ważna jest również łazienka. Tutaj dziecko musi załatwiać własne potrzeby, ale i zapamiętać, gdzie wisi jego ręcznik. Bardzo to trudne, jeżeli ma się dwa lub trzy lata. Problem w tym, że dzieci, które doskonale radziły sobie z korzysta-niem z łazienki w domu, w przedszkolu mają spore kłopo-ty. Bywa, że strach przed korzystaniem z nowego miejsca i znajdujących się tam urządzeń sprawia, że maluchy po-wstrzymują się od siusiania: zamierają w bezruchu i ściska-ją nóżki – aż do katastrofy. Mają mokre majtki i wstydzą się tego. Dodatkowych stresów można uniknąć, jeżeli w czasie dni adaptacyjnych skłoni się rodziców, aby możliwie często udawali się z dzieckiem do przedszkolnej łazienki i wdra-żali do korzystania z niej. Dzięki temu we wrześniu łazien-ka jest już dla malucha otoczeniem znanym i bezpiecznym. Nauczycielce będzie wówczas łatwiej kształtować ważne umiejętności samoobsługowe maluchów.

Zabawy, ćwiczenia oraz sytuacje zadaniowe pomagające maluchom kształtować własne Ja i poznawać otoczenie w przedszkolu i w domu

Dwulatki i tr zylatki w pr zedszkolu i w domu

Jak œwiadomie je wychowywaæ i uczyæ

Edyta Gruszczyk-KolczyńskaEwa Zielińska

Dwulatki w przedszkolu

bliżej przedszkola 10.133 październik10 bliżej przedszkola 10.133 październik10

Im częściej dzieci będą miały do czynienia z liczebnikami w naturalnej sytuacji, tym głębiej zakorzenią je w umysłach. Zaprezentowane zajęcia pozwolą zaś na usystematyzowanie i rozwijanie posiadanych umiejętności matematycznych.

Zbiory grzybówedukacja matematyczna

Edyta Kaczanowska

Nieodzowną umiejętnością w zakresie pojęć ma-tematycznych jest z pewnością posługiwanie się liczebnikami. Na co dzień w przedszkolu jest wiele okazji do zaaranżowania sytuacji eduka-

cyjnych, w których dzieci przeliczają, używają liczebników porządkowych i porównują liczebność zbiorów. Pierwsza z brzegu to zwykłe pytanie, kto jako pierwszy, drugi i trzeci przyszedł danego dnia do sali. Dzieci kończące edukację przedszkolną potrafią też bez problemu przeliczać ilość obecnych kolegów i koleżanek, jeśli nauczycielka systema-tycznie stwarza ku temu okazję. Radzą też sobie z porów-nywaniem liczby dziewczynek i chłopców w grupie. W przygotowanym przeze mnie scenariuszu inspirowałam się pedagogiką zabawy, która dysponuje metodami o ogrom-nym aktywizującym ładunku. Miałam również na uwadze metodę kształtowania pojęć matematycznych według prof. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej. Podczas opisu sytuacji edu-kacyjnych posłużyłam się formą zadaniową nakierowaną na dzieci w starszym wieku przedszkolnym.

TemaT: ZbIory grZybów

Cele ogólne:kształtowanie umiejętności posługiwania się liczebnika-mi głównymi i porządkowymi;kształtowanie umiejętności porównywania liczebności zbiorów;stwarzanie okazji do aktywności ruchowej i posługiwa-nia się wyobraźnią.

o

o

o

Umiejętności dzieci:określanie i wyodrębnianie miejsca w szeregu za pomo-cą liczebnika porządkowego;szacowanie ilości określonych elementów zbioru;przeliczanie elementów zbioru w zakresie dostępnym dzieciom;porównywanie liczebności dwóch zbiorów poprzez łą-czenie elementów w pary;tworzenie zbiorów równolicznych;układanie elementów w szeregu wg podanego rytmu;rozróżnianie wybranych gatunków grzybów;śpiewanie piosenki pt. „Zbieramy grzyby”;posługiwanie się w działaniu wyobraźnią;współdziałanie i współpraca.

Interakcje: NDZ (1-n), NDZDZ (2-n), (1-2) DZ DZ (3-4), DZ DZ (praca z całą grupą, każde dziecko po kolei, pary, każde dziecko indywidualnie).

Metoda wiodąca: czynna – zadaniowa.

Pomoce i przybory: ilustracje do wiersza Jana Brzechwy „Grzyby” (J. Brzechwa, „Wielka księga wierszy”, Warsza-wa 2010), nagrania muzyczne do zabaw z ruchem (melo-die o wesołym nastroju), piosenka pt. „Zbieramy grzyby” z płyty ,,Wesoła szkoła sześciolatka” (Wydawnictwo WSiP), kółka imitujące kapelusze grzybów (trochę kółek żółtych, brązowych i pomarańczowych w odcieniach jasnym i ciem-nym), duża chusta, dwa koszyczki, kilka kartoników z wize-runkami mrówek, pacynka (lub sylweta) krasnala Hałaba-ły, tablica korkowa, cztery kartony z wizerunkiem dziupli,

o

oo

o

oooooo

Jak przygotować przedszkolaka do szkoły?


Informacja o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole

Ewa Zielińska

Bliżej przedszkola

Jak wypełnić? – pomocne wskazówki

Opanowanie wymagań określonych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego w obszarze:

Umiejętności społeczne i odporność emocjonalna W zakresie umiejętności społecznych i odporności emocjo-nalnej dziecko rozpoczynające naukę w szkole potrafi:

zorganizować sobie zabawę, bawić się z dziećmi i rywali-zować z nimi np. podczas zabaw i gier sportowych;przestrzegać reguł obowiązujących w społeczności dzie-cięcej i grzecznie zwracać się do innych; dzielić się swoją wiedzą i umiejętnościami, a także brać udział w występach i konkursach;racjonalnie radzić sobie w sytuacjach trudnych i łagodnie znosić porażki.

Mocne strony dziecka. Dziecko łatwo nawiązuje kon-takty i szybko adaptuje się do nowych warunków.

Planuje i organizuje zabawy, bezkonfliktowo współdziała z dziećmi oraz potrafi z nimi rywalizować. Służy radą i po-mocą w różnych sytuacjach i zgodnie dzieli się zabawka-mi. Interesuje się czynnościami szkolnymi i chętnie bierze udział w zajęciach organizowanych przez nauczyciela. Przestrzega zasad (umów) ustalonych zarówno przez do-rosłego, jak i społeczność dziecięcą. Grzecznie zwraca się do innych osób i jest usłużne wobec nich. Racjonalnie ra-dzi sobie w sytuacjach trudnych, nie zniechęca się i potrafi znosić porażki. Dzieli się swoją wiedzą i umiejętnościami z innymi oraz bierze udział w różnorodnych występach i konkursach.

Zauważone trudności. Dziecko ma trudności z przysto-sowaniem się do nowych warunków i nawiązywaniem

kontaktów z dziećmi oraz dorosłymi. Niechętnie uczestniczy w organizowanych przez nauczyciela zabawach i zajęciach z całą grupą. Nie interesuje się czynnościami szkolnymi. Czę-

o

o

o

o

Obserwacja pedagogiczna (diagnoza przedszkola-ka) prowadzona we wrześniu i październiku po-zwala spojrzeć indywidualnie na każde dziecko. Odkryć jego talenty, zainteresowania, a także

dostrzec trudności i problemy, z którymi nie potrafi sobie poradzić. Dzięki obserwacji (diagnozie) nauczyciel określa potrzeby rozwojowe dziecka, w tym zauważone predys-pozycje, uzdolnienia i zainteresowania. Udziela wsparcia odpowiednio do potrzeb dziecka, jego możliwości, m.in. dzięki prowadzeniu indywidualnej lub zespołowej pracy o charakterze dydaktyczno-wyrównawczym. Z rozmów z nauczycielami wynika, że prowadzenie obser-wacji dziecka nie przysparza szczególnych trudności. Prob-lemem jest natomiast analiza i ocena kompetencji dziecka oraz opisanie w krótki, zwięzły, jednoznaczny sposób osiągnięć, możliwości, potrzeb oraz działań naprawczych. Wychodząc naprzeciwko oczekiwaniom nauczycieli, po-stanowiliśmy artykuł Ewy Zielińskiej na temat wypeł-niania informacji o gotowości szkolnej dziecka wydruko-wać dwukrotnie: w bieżącym numerze oraz w marcu 2013 roku. Jesteśmy przekonani, że dokumentowanie wstęp-nej obserwacji (diagnozy przedszkolaka) przy wykorzy-staniu proponowanych przez autorkę konkretnych ocen, stwierdzeń, sformułowań, ułatwi nauczycielom opis sta-nu wiedzy i umiejętności badanego dziecka. Natomiast gotowe rozwiązania metodyczne – propozycje zajęć – po-mogą już teraz w bezpośredniej pracy dydaktyczno-wy-równawczej. Zaprezentowany sposób dokumentowania obserwacji jest tylko propozycją, z której można skorzystać lub nie. Ostateczna decyzja zawsze należy do nauczyciela. Taki sposób odnotowywania obserwacji (diagnozy) ma na celu również ograniczenie do niezbędnego minimum do-kumentacji nauczycielskiej w tym zakresie. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodo-wej z dnia 28 maja 2010 roku (§ 3 ust. 5) w sprawie świa-dectw, dyplomów państwowych i innych druków szkol-nych przedszkole, szkoła podstawowa, w której zorga-nizowano oddział przedszkolny, zespół wychowania przedszkolnego i punkt przedszkolny, wydają rodzicom dziecka objętego wychowaniem przedszkolnym infor-mację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej. Informację na druku nr 70–MEN–I/54/2 wydaje się do końca kwietnia roku szkolnego poprze-dzającego rok szkolny, w którym dziecko ma obowiązek albo może rozpocząć naukę w szkole podstawowej.

bliżej przedszkola 10.133 październik�0

Według moich doświadczeń baśń osadzona na kartach książki podczas spotkania z dziećmi musi być oży-

wiona. Jak tego dokonać? Czasami wy-starczy stworzyć warunki do czytania – kolorowy koc, przypominający lata-jący dywan, światło świecy, które na-daje pomieszczeniu odrobinę tajemnicy i niezwykłości. Często jednak trzeba przybliżyć dzieciom treść baśni za spra-wą słowa, gestu, ruchu, zabawy. Nale-ży zrobić to na tyle umiejętnie, by nie zaburzyć jej istoty. Bo baśń prowadzi się sama i czasem natrafia na otwarte, a czasem na zamknięte drzwi dziecięcej wyobraźni. Rola nauczyciela-modera-tora spotkań literackich polega więc na ich otwarciu. Moją intencją jest ożywić baśń, a raczej uwrażliwić współczesne dzieci, wycho-wane w świecie wizualnym i wirtual-nym. W jaki sposób? Ruchem – odwo-łując się do naturalnej potrzeby małych dzieci; w myśl zasady: porusz ciało – po-rusz umysł – porusz serce; tańcem – na siedząco, w kręgu, na stojąco; przy wy-

korzystaniu etnicznych melodii i wspól-ne przeżycie radości podczas integracyj-nych układów; mimiką; gestem; rymem; rytmem – wystukanym, wyklaskanym; śpiewem – bez podkładu muzyczne-go i z muzyką, etc. To, co mnie równie mocno zachwyca w spotkaniach baśnio-wych, to nieprzewidywalność i brak go-towego scenariusza. Czasami udaje mi się osiągnąć cel, jaki postawiłam sobie przed warsztatami, ale często ulegam temu, że baśń biegnie swoją drogą, tam spotyka dzieci i spotkanie przebiega w naturalny sposób według preferencji dzieci. Muszę być reżyserem chwili. Ob-serwować reakcje dzieci, podążać za ich potrzebami, wspierać tam, gdzie to ko-nieczne. Pozostawić samym sobie i po-zwolić przeżywać baśń na miarę swoich możliwości. I w tym tkwi fenomen spot-kań baśniowych.W dalszej części artykułu skoncentruję się na wybranych baśniach celtyckich, afrykańskich, norweskich i chińskich, prezentując konkretne pomysły na pra-cę, zabawę i obcowanie z tekstem litera-ckim w grupie dzieci przedszkolnych.

Baśniowe spotkanie z „Żółtym smokiem”1

W zbiorze baśni chińskich spotkałam opowieść ludu Han „Pestka Jujuby”2 (czyt. ciciby). Historia opowiada o nie-wielkiego wzrostu chłopcu będącego wielkości pestki jujuby, który swoim sprytem, zręcznością i szlachetnością dokonał wielkich czynów. Udowodnił on, że prawdziwe skarby kryją się we wnętrzu człowieka.Działania wstępne, tworzące odpowied-ni klimat do opowiedzenia lub przeczy-tania baśni, polegają na tym, że dzieci przychodząc na spotkanie, mają żółte elementy stroju – koszulka, krawat, skar-petki, gumka do włosów. Jeśli jest to nie-możliwe, przed rozpoczęciem zajęć wy-konują z żółtej kartki papieru wachlarz. Dzieci siedzą w kręgu, a jeśli warunki na to nie pozwalają, to pracują w grupach, patrząc w kierunku prowadzącego. Krąg sprzyja zawiązywaniu wspólnoty, otwar-tości, dzieci są razem w grupie, żadne nie jest ani wyróżnione, ani pominięte.

1) Żółty smok. Baśnie chińskie, praca zbiorowa, tłum. Zofia Beszczyńska, wyd. Media Rodzina, Poznań 2008.2) Ibidem, s. 350-362.

Październik i coraz krótsze jesienne dni sprzyjają bajaniu, opowiadaniu, przenoszeniu się w świat wyobraźni. Dlatego warto zwrócić uwagę na konkretne zastosowanie baśni w bezpośrednim kontakcie z grupą dzieci w wieku przedszkolnym, który wiąże się z czerpaniem przez najmłodszych radości z obcowania ze słowem mówionym i pisanym. Fenomen baśni ma swoje uzasadnienie, a w opierającej się na dialogu konfrontacji z dziećmi ujawnia się cała baśniowa potęga.

Fenomen baśniowych spotkań

Małgorzata Swędrowska

Bliżej przedszkola


wprowadzania w świat kultury dokonuje nauczyciel, który dobiera jej elementy w taki sposób, aby praca z tekstem literackim przyczyniła się do wszechstronnego rozwoju dziecka. Dla przedszkolaka i dziecka uczestniczącego w nauczaniu zintegrowanym najprzystępniejszy jest przekaz wszelkich treści w formie zabawy.

Nowe sposoby pracy z tekstem literackim

Anna Torbicka

część druga

Bliżej przedszkola

Wykorzystaj komiks!

Wbrew opiniom, że komiks jest gatun-kiem mało wartościowym edukacyjnie, można podjąć wyzwanie wykorzysta-nia go w pracy z dzieckiem. Komiks (Olkusz 2007) to gatunek literacki z po-granicza literatury i filmu animowane-go. W komiksie słowo i ikona występu-ją na równych prawach i wzajemnie się uzupełniają. Komiks jest łatwy w od-biorze dla dzieci sześcioletnich, gdyż obrazki ukazują tylko pierwszy plan, odzwierciedlając w ten sposób kon-kretny fragment sytuacji, która dzięki temu jest prosta i jednoznaczna. Ko-miksowa warstwa plastyczna jest uzu-pełniana przez oszczędnie używany tekst, najczęściej wpisany w tzw. dy-mek. Tekst jest monologiem, dialogiem lub komentarzem do rysunku. Obraz jest uzupełniany także przez onoma-topeje, które występują w postaci zna-ków zrozumiałych niezależnie od kon-tekstu obrazowego lub tekstowego, np. chrupanie, trzask, lub które występują w kontekście, np. brr, pif-paf, bęc. Do-powiadają fabułę i ją potwierdzają, od-zwierciedlają nastrój panujący w danej chwili w utworze.

Komiks w uproszczony – a przez to bardziej przystępny i naturalny spo-sób – przekazuje i wprowadza w świat wartości, przez co pełni funkcję wycho-wawczą. Bohaterom przypisywane są różne wartości etyczne, np. sprawiedli-wość, odwaga, dobroć, wierność, które jednocześnie mogą wskazywać, a nawet uwydatniać kontrastowe zachowania i postawy, np. nieuczciwość, tchórzo-stwo, zło, niewierność. Treści zawarte w komiksie pełnią również funkcje dy-daktyczne, kształcące oraz ludyczne. Dziecko może się relaksować, bawić, gdyż komiks dostarcza rozrywki i od-prężenia. Wymienione funkcje komiksu wskazują na przystępność tego gatunku oraz jego pozytywne oddziaływanie na rozwój osobowości dzieci w starszym wieku przedszkolnym. Praca z komiksem ma na celu wzbudze-nie ciekawości dziecka akcją, dzięki cze-mu dzieci chętnie opowiadają o tym, co przedstawiają ilustracje. Jeśli nie potrafią jeszcze samodzielnie czytać, mogą wy-myślać własne dialogi oraz narrację do sytuacji obrazkowych. Sytuacje przed-stawione na ilustracjach, a konkretnie zachowanie bohaterów, ich przygody, mogą zainteresować dzieci, które mar-

twią się, co stanie się z ich ulubieńcem, lub cieszą się z tego, co go spotyka, mogą komentować jego zachowanie, wyob-rażać sobie jego dalsze losy, wymyślać własne historie. W ten sposób dziecko rozwija spostrzegawczość, wyobraźnię, kształtuje wrażliwość estetyczną oraz wzbogaca swój wewnętrzny świat prze-żyć. Komiks stwarza sytuację, w której dziecko w sposób niewymuszony sięga po książkę z obrazkami, czyni to dla przyjemności, zaspokajając przy tym po-trzebę zabawy i relaksu. Komiks może również przekazywać wiedzę o świecie z różnych dziedzin, uczyć obserwacji, rozwijać umiejętność porównywania. Są to zadania, które wpisują się w cele wychowania zakładane przez podstawę programową.Dzieci mogą też rysować własny ko-miks, opowiadać go, mogą kończyć hi-storię rozpoczętą np. przez nauczyciela. Ich praca z komiksem może polegać na porównywaniu obrazków lub znajdo-waniu pewnych określonych elementów występujących na ilustracjach. Komiks można śmiało udostępniać dzieciom, aby wzbogacić, a być może dopiero roz-począć doświadczenia czytelnicze kilku-letniego dziecka. Warto zatem sięgnąć


Źródła mitów i uprzedzeń dotyczących pedagogiki marii montessori

edukacja montessoriJulia Janowska

Przedszkola w Polsce są podobne do siebie. Podobieństwo to dotyczy organizacji przestrzeni, ale również powszechnych, ogólnie przyjętych metod pracy z dziećmi, a co za tym idzie przeświadczenia, że dzień przedszkolaka ma wyglądać – w pewien określony sposób kiedy będzie się bawił, kiedy uczył, kiedy spał i jadł. w minionym czasie pedagogiki socjalizmu, kiedy wszędzie realizowano centralny program dla przedszkoli i szkół, nikt się nad tym nie zastanawiał.

Bliżej przedszkola

Od momentu zainteresowania się pedagogiką Ma-rii Montessori nurtuje mnie pytanie o różnice w odczytywaniu jej koncepcji w krajach, które odwiedzam. Zetknęłam się z placówkami mon-tessoriańskimi w Austrii, Stanach Zjednoczo-

nych, Niemczech, Holandii czy Czechach. Zawsze jest drobna różnica w przygotowaniu sali, czy na przykład w planie dnia. Inaczej są rozłożone akcenty mówienia o samej pedagogice. Jestem przekonana, że na interpretację ma wpływ historia i tradycja pedagogiczna danego narodu. Bardzo cenną publi-kacją, która mówi o historii recepcji pedagogiki Marii Montes-sori, jest książka Ewy Łatacz pt.: „Recepcja teorii pedagogicz-nej Marii Montessori w Polsce do roku 1939”. Zostały w niej poddane szczegółowej analizie wszelkie dostępne źródła do-tyczące historii recepcji pedagogiki Montessori w Polsce. Mój artykuł będzie dotyczył jedynie wyników fragmentu badań, które prowadziła Ewa Łatacz. Wybrałam je, ponieważ uwa-żam, że warto przyjrzeć się dyskusji, jaka towarzyszyła wpro-wadzaniu zmian do niektórych polskich przedszkoli w okre-sie międzywojnia.

Uczestnicy kursów

Historia to ludzie i ich wybory. W omawianej książce zosta-ła zgromadzona duża wiedza dotycząca Polaków, którzy uczestniczyli w pierwszych kursach prowadzonych jeszcze przez samą Marię Montessori. Wybrałam tu dwa biogra-my, które wydają mi się szczególnie interesujące. Helena

i Zbigniew Łubieńscy to Polacy, którzy prowadzili w latach trzydziestych XX wieku szkołę Montessori w Genewie. On – socjolog zajmował się prowadzeniem korespondencyjnych kursów dla nauczycieli, ona dała się poznać szerszej pub-lice jako autorka książki na temat wychowywania własne-go syna według metody Montessori. Helena poznała Marię Montessori przed rokiem 1932 w Rzymie. Zrobiła u niej kurs pedagogiki. Współpracowała z siostrą zakonną Urszulą Le-dóchowską. Łubieńska została wybrana przedstawicielką na Polskę zarządu XVI Międzynarodowego Kursu Montessori, który odbył się w Rzymie w 1931 roku. Planowała zorgani-zować szkołę Montessori w Polsce. Jednak zaniechała tego pomysłu, ponieważ z mężem nie wrócili do Polski. Powo-dem tego był narastający konflikt rosyjsko-niemiecki na ziemiach polskich. Zdecydowali, że przyjmą obywatelstwo angielskie i pozostaną za granicą. Druga osoba związana z ruchem montessoriańskim, o któ-rej warto wspomnieć, to siostra Urszula Ledóchowska. Dziś uznana za błogosławioną, założycielka Zgromadzenia Ur-szulanek Serca Jezusa Konającego osobiście znała Marię Montessori i są dowody, że darzyły się przyjaźnią. Poznały się u hrabiny Soderini w Rzymie w 1930 roku. Ewa Łatacz przedstawia korespondencję, z której wynika, że Maria Mon-tessori przesłała siostrze nieopublikowaną jeszcze książkę o tematyce religijnej i dziękowała za próby obrony pedago-giki przed krytyką od strony Kościoła. „Najdroższa Matko, z największą radością dowiedziałam się, że mój dramat po-doba się Matce. Pragnę zrobić tak, jak Matka pisze, i ufam,

bliżej przedszkola 10.133 październik3�

Gabriela Fejkiel

Dziecko od najmłodszych lat jest ciekawe świata. Interesuje się tym, co je otacza. rodzice, opiekunowie oraz wychowawcy dokładają wszelkich starań, aby przybliżyć i pomóc zrozumieć dzieciom zjawiska zachodzące w przyrodzie. Pozwalają na eksperymentowanie, smakowanie, dotykanie, zachęcają do obserwacji, dzięki czemu maluch nabywa i zapamiętuje nowe doświadczenia oraz zaczyna rozumieć świat, a rzeczywistość powoli staje się dla niego przewidywalna.

Widzę, czuję, poznaję

Bliżej przedszkola

– czyli wszystko, co o zmysłach powinien wiedzieć przedszkolak

Już niemowlęta okazują ciekawość świata, domagając się, żeby dać im do rączek przedmiot, który je zainteresował, następnie mani-

pulują nim, a potem biorą do ust, żeby go lepiej poznać. Na co dzień kierujemy do dziecka słowa: spójrz, popatrz, posłu-chaj, powąchaj, dotknij, nie tłumaczymy mu, jak ciekawymi mechanizmami dys-ponuje, że jest w stanie zrobić to, o co je prosimy i wyciągnąć z tego wnioski. Dziecko po pewnym czasie będzie wie-działo, że cukierek jest słodki i smaczny – ponieważ wcześniej miało okazję go skosztować. Często odwołujemy się do doświadczenia dziecka, mówiąc: Pamię-tasz, jak smakowało ci wtedy...? Teraz też będzie ci smakować. Sprostanie ciekawości dziecka i wytłu-maczenie mu tego, co się dzieje dookoła, jest trudnym zadaniem. Niejednokrot-nie nie uświadamiamy mu, że to właś-nie dzięki zmysłom, które posiada, jest możliwe odbieranie i poznawanie ota-czającego świata. Nie jest to łatwe, gdyż my, dorośli, jesteśmy świadomi tego, że uczymy się bardzo długo. Dlatego proponuję warsztaty, które nie dość, że zintegrują przez wspólne doświadcza-nie i zbliżą do siebie dzieci i rodziców,

to dodatkowo pozwolą na przybliżenie i zapoznanie dzieci z podstawowymi wiadomościami dotyczącymi zmysłów, którymi posługuje się człowiek.Warsztaty to tylko jedna z form zaba-wy ze zmysłami. Warto przy tej okazji zachęcić rodziców do wspólnych zabaw z dzieckiem, przez eksperymentowa-nie ze smakiem, dotykiem, sprawdza-nie spostrzegawczości przedszkolaka. Ważne jest, by podczas wykonywania codziennych prac domowych, nie sa-dzać dziecka przed komputerem czy telewizorem, ale zachęcić do wspólne-go gotowania, pokazać, jak wygląda mąka, czym się różni od soli i cukru, itp. Podczas zwykłego spaceru można za-proponować zabawę polegającą na wy-chwyceniu jak największej ilości dźwię-ków. W trakcie zabawy w piaskownicy, zanim dziecko wybierze foremkę, niech zgadnie z zamkniętymi oczami, tylko za pomocą dotyku, jaką foremkę rodzic trzyma w ręku.Zabawy kształtujące zmysły dziecka można stosować na każdym kroku podczas zajęć przedszkolnych, dostoso-wując stopień ich trudności oraz rodzaj do wieku dziecka. Warto kierować się przede wszystkim chęcią zaspokojenia

ciekawości dziecka i starać się urozma-icić te zabawy. Dziecko, które będzie znało z przedszkola zabawy, w trakcie których doświadcza rzeczywistości róż-nymi zmysłami, namówi rodziców do powtórzenia ich w domu.Proponowane przeze mnie warsztaty składają się z kilku zabaw związanych tematycznie z każdym zmysłem. Pod koniec danej zabawy prowadząca oma-wia poszczególne zmysły. Ważne jest, aby podczas podsumowań dzieci samo-dzielnie wyciągały jak najwięcej wnio-sków. Udanej zabawy!

NaSZe ZmySŁy warsztaty

Co to są zmysły? Krótka rozmowa z dziećmi dotycząca tematu spotkania warsztatowego. Oczywiście wprowa-dzenie nie może być naszpikowane me-dycznymi sformułowaniami oraz obfi-tować w szczegóły. Schemat człowieka. Wszystkie pary uczestników dostają po dużej kartce papieru, najlepiej formatu A3, na której dziecko z pomocą rodzica rysuje schemat człowieka – jeżeli znamy grupę i wiemy,


Bliżej przedszkola

otwarta komunikacja interpersonalna wymaga odwagi, pracy nad sobą, cierpliwości i treningu – przecież sposobu porozumiewania uczymy się z pokolenia na pokolenie. Nie ma więc możliwości, by dokonać pewnych zmian bez wysiłku. Dlatego – mimo wiedzy na temat znaczenia komunikacji interpersonalnej – nauczyciele wracają do starych, mało skutecznych sposobów porozumiewania się z dziećmi. w jaki sposób tego uniknąć?

Violetta Kruczkowska

Zamiast wysyłać komunikat Ja, wysyłasz zakamuflowany komuniakt Ty!

Czasem nauczyciele mówią lub myślą o metodzie Gordona w następujący sposób: „ja to znam, to nie działa”; „to trochę utopijne podejście”; „niełatwa w zastosowaniu”; „dzieci uczą się dysypliny poprzez

konsekwentne zachowanie dorosłych”; „trzeba chwalić”; „nauczyciele nie muszą mówić o tym, co czują”; „nauczycie-le uczą, nie muszą wychowywać”; „jak nauczyciel zapanuje nad grupą bez możliwości karania za złe zachowanie?”.Skąd takie przekonania? W poszukiwaniu odpowiedzi za-pewne kluczową kwestią jest fakt, że skuteczna komunikacja

przedstawiona w metodzie Gordona polega na „odsłonięciu się”, czyli pokazaniu innym, jacy naprawdę jesteśmy, oraz służy wewnętrznej, osobistej przemianie. Niewielu osobom przychodzi z łatwością podjęcie takiego wyzwania. Nie wystarczy zacząć zdania od JA, by komunikat nazwać komunikatem typu JA. Komunikat JA niedostatecznie dobrze sformułowany zostanie odebrany jak komunikat typu TY, który odznacza się znacznie mniejszą skutecznością w komunikacji. Przyjrzyjmy się błędom w stosowaniu metody Gordona i ko-munikacji „bez przegranych” w poniższych przykładach.

omówienie błędnych poglądów i niewłaściwego stosowania metody gordona

Powie dz to inaczej

Nie mów: Co zrobić? Powiedz to inaczej...Dzieci, denerwuję się, kiedy tak krzyczycie, bo nie mogę prowadzić zajęć. Proszę, natychmiast przestańcie, bo będę musiała wszystkim dać dzisiaj chmurki!

...bez podawania gotowego rozwiązania i bez straszenia: Dzieci, kiedy wszystkie mówicie w tym samym czasie, denerwu-ję się, bo nie mogę zebrać myśli i prowadzić z wami zajęć!

Złoszczę się, kiedy muszę wam tyle razy powtarzać, żeby-ście po sobie sprzątali. Co to znaczy, że nie słuchacie tego, co mówię? Jesteście niegrzeczni!

...bez obwiniania i etykietowania – nie używaj słowa „nie-grzeczni”, przypomnij o zasadzie dotyczącej sprzątania po sobie: Złości mnie, kiedy muszę wam tyle razy przypominać o sprzątaniu zabawek. Nie lubię tego powtarzać, przecież mamy zasadę, która mówi o sprzątaniu. Kto pamięta, jak ona brzmi?

Jest mi smutno, kiedy bijesz dzieci. Nie wolno ci tak robić, przeproś natychmiast kolegę! Jeśli tego nie zrobisz, nie bę-dziesz mógł się tutaj bawić.

...bez rozkazywania, straszenia, okaż empatię: Kiedy wi-dzę, jak bijesz inne dzieci, jestem smutna i nie zgadzam się na takie zachowanie. Nie rozumiem, dlaczego kopnąłeś Marka, mo-żesz mi o tym opowiedzieć, chętnie cię wysłucham.

Kasiu, bardzo podoba mi się twój rysunek, ale dlaczego ten śnieg jest taki szary? Uważam, że powinnaś użyć bia-łej farbki, o tej, widzisz?

...nie narzucaj swojego punku widzenia („powinnaś”), okaż ciekawość i zainteresowanie: Kasiu, bardzo podoba mi się, jak namalowałaś zimę. Jestem bardzo ciekawa, dlaczego do na-malowania śniegu użyłaś szarej farbki. Opowiedz mi o tym...

Dzieci, jestem z was bardzo dumna, byłyście bardzo grzeczne. Byłabym jeszcze bardziej zadowolona, gdyby Maciek i Wan-dzia posprzątali klocki bez przypominania przeze mnie.

...usuń słowo „grzeczni”, nie manipuluj krytykując za-chowanie Maćka i Wandy na forum grupy: Dzieci, jestem z was dzisiaj bardzo dumna, widziałam, jak bardzo się starcie sprzątać zabawki i poukładać je na półkach bez przypominania.


Bliżej przedszkola

TOC– czyli jak wychować

Twórcze, Optymistyczne i Ciekawe świata dziecko

Rozmowa z Dorotą Kamińską, autorką miniporadnika „Jak bawić się i uczyć z pasją? Zastosowanie narzędzi myślowych TOC w pracy z dziećmi”

Jak bawić się i uczyć z pasją, wykorzystując narzędzia TOC? I jak wychować Twórcze, Optymistyczne i Ciekawe świata dziecko?

Dorota Kamińska: Odpowiedzi na te, jak i wiele innych py-tań, znajdą Czytelnicy w proponowanym miniporadniku. Przedstawiłam w nim autorskie pomysły na modyfikacje na-rzędzi myślowych TOC i zastosowanie ich w pracy z dziećmi nieposiadającymi jeszcze umiejętności czytania i pisania. Po-radnik został napisany z myślą o zainspirowaniu Czytelni-ków do pasjonujących i twórczych zabaw z dziećmi, a także zachęceniu ich do własnych poszukiwań nowatorskich roz-wiązań z zastosowaniem narzędzi TOC.

Co oznacza skrót TOC?D.K.: TOC (Theory of Constrains – teoria ograniczeń) to program, który pozwala na identyfikację i zarządzanie ograniczeniami występującymi w otaczającym nas świecie, w tym pojawiają-cymi się w procesie edukacyjnym, takimi jak np.: koncentracja na zapamiętywaniu, a nie na rozumieniu tego, czego uczy się dziecko; problemy ze zrozumieniem i analizą słuchanych tre-ści oraz samodzielnie czytanych tekstów. Obecnie TOC wdra-żane jest już na pięciu kontynentach, w ponad 20 państwach, przez 100 tys. edukatorów oraz 8 mln dzieci.

Do kogo skierowany jest miniporadnik?D.K.: Opracowałam go z myślą o nauczycielach wychowania przedszkolnego pragnących uczynić proces edukacyjny wy-chowanków fascynującą podróżą do krainy nauki poprzez zabawę. Zarówno doświadczeni zawodowo, jak też świeżo rozpoczynający pracę nauczyciele i specjaliści (pedagodzy, logopedzi, terapeuci), znajdą w nim inspirację do twórczej zabawy i pracy z dziećmi w postaci praktycznych rozwiązań metodycznych z zastosowaniem narzędzi TOC.

Co zawiera miniporadnik?D.K.: W skład publikacji wchodzi omówienie metody oraz sprawdzone propozycje praktycznych rozwiązań dotyczą-cych zastosowania narzędzi TOC – stanowią one propozycję pewnej strategii nauczania, która sprzyja rozwijaniu umie-jętności logicznego myślenia, rozwiązywania problemów, planowania pracy oraz efektywnego uczenia się dziecka. Poradnik jest uniwersalny, gdyż umożliwia nauczycielowi modyfikowanie własnych działań w zależności od potrzeb i możliwości grupy, z którą pracuje.

Jakie narzędzia powinien zastosować nauczyciel, aby sku-tecznie wspierać swoich wychowanków w procesie efek-tywnego uczenia się?

D.K.: Biorąc pod uwagę, że zapamiętujemy 90% tego, co jed-nocześnie słyszymy, widzimy, mówimy i robimy, powinniśmy zastosować taką strategię nauczania oraz narzędzia, aby in-formacja, jaką kierujemy do dzieci, była połączona z obrazem, ruchem i emocjami. To wszystko spowoduje, że będzie ona odbierana wielozmysłowo, a dzięki temu lepiej zrozumiana i zapamiętana. Warto skorzystać w tym celu z zaproponowa-nych w miniporadniku narzędzi myślowych TOC: chmurki, gałązki logicznej i drzewka ambitnego celu.

Jaką rolę w procesie efektywnego uczenia się pełnią narzę-dzia myślowe TOC?

D.K.: Narzędzia myślowe TOC stanowią skuteczną strategię wspierającą proces efektywnego uczenia się. Dzięki graficz-nemu schematowi narzędzia te są proste w użyciu i łatwe do nauczenia. Rozwijają one umiejętność logicznego myślenia poprzez wnikliwe analizowanie związków przyczynowo-skutkowych występujących w treści sytuacji, opowiadań, utworów literackich (gałązka logiczna), wpływają pozytyw-nie na relacje w grupie rówieśniczej poprzez doskonalenie umiejętności rozwiązywania konfliktów (chmurka), uczą sa-moregulacji, czyli świadomego i celowego planowania swojej pracy: wyznaczania celów (edukacyjnych i życiowych) i kon-

Dorota Kamińska, Joanna Sowa

opis zajęć z zastosowaniem narzędzi ToC znajdziesz w miesięczniku BLiŻEj pRzEDszKoLa: nr 11.122 listopad 2011 nr 7-8.130-131 magazyn specjalny 2012 nr 9.132 wrzesień 2012

NOWatOrska metODa pracy Z DZiećmi W Wieku prZeDsZkOlNym!


goto

we na

rzęd

zia

bliżej przedszkola 10.133 październik

Monika Wyrwa-Kluza Elżbieta Kaczmarska Mateusz Kluza

Jesień liście malowała

Kącik Tęczowej Muzyki

Za oknami piękna złota jesień. W Kąciku Tęczowej Muzyki nie mogło więc za-braknąć zabaw i piosenek na jesienny czas. A ponieważ ta pora roku jest bajko-

wa i kolorowa, tak też będzie u nas. Zapraszamy wszystkich do wspólnej zabawy.

E

Wpar ku dziś we so ło jest i

B

ko lo ro wo,

A

bo już pa ni je sień o zdo- - - - - - - - - -

B

bi ła Świat! Le cą

f B

nam na głowę li ście

E

ko lo ro we, ka szta

A B

no wy zdrze wa pa da- - - - - - - - - - - -

E

grad. To

A B

je sień li ście ma lo

E

wa ła zło te

A B

far by od la ta do

E

sta ła.- - - - - - - - - -

A

Wde szczu je mie sza ła,

B

wia trem je su szy ła,

A B

zmgłą je ro zwiesi

1.F

ła

C

ła.- - - - - - - - -

Jesień pędzlem malowałasłowa: Monika Kluza muzyka: Monika, Mateusz Kluza

© teczowamuzyka.com

Jesień pęDZlem malOWałasł. Monika Kluza, muz. Monika, Mateusz Kluza

W parku dziś wesoło jest i kolorowo, bo już Pani Jesień ozdobiła świat.Lecą nam na głowę liście kolorowe, kasztanowy z drzewa pada grad.

Ref. To Jesień pędzlem malowała, złote farby od Lata dostała.W deszczu je mieszała, wiatrem je suszyła, z mgłą je rozwiesiła.

W sadzie dziś wesoło jest i kolorowo, bo już Pani Jesień ozdobiła Świat.Mienią się na drzewach jabłka żółte i czerwone, fioletowe śliwki zbierać czas.

Ref. To Jesień pędzlem malowała...

W lesie dziś wesoło jest i kolorowo, bo już Pani Jesień ozdobiła świat.Wszędzie rosną grzyby smaczne i pachnące, wiewióreczki skaczą tu i tam.


goto

we na

rzęd

zia


Scenariusze na różne okazje

Wiemy, co jeść i wiemy, jak jeść

Elżbieta Bukowiecka-Górny

ZDrOWE ¯ Y WIENIE

Pr ZEDSZKOL AK A

Obszary edukacyjne z podstawy programowej: (Obszar 2) Wykonywanie czynności samoobsługowych – kształ-

towanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicz-nych i kulturalnych; dziecko stosuje zasadę kulturalnego zachowania się przy stole w trakcie spożywania posiłków (umie przyjąć właściwą pozycję przy stole; zachowuje się spokojnie i nie prowadzi głośnych rozmów; nie rozmawia „z pełną buzią”; posługuje się sztućcami).

(Obszar 5) Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci. Dbałość o zdrowie – dziecko stara się prze-strzegać zasad zdrowego żywienia (zna podstawowe za-sady prawidłowego odżywiania się; wie, które produkty są zdrowe i potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a które można spożywać tylko od czasu do czasu; rozumie, dlaczego trzeba ograniczyć jedzenie ta-kich produktów, jak słodycze, chipsy, napoje gazowane).

Grupa wiekowa: pięciolatki, sześciolatki.Cele:

rozpoznawanie warzyw i innych produktów stosowa-nych do przygotowania określonej potrawy; rozpoznawanie i nazywanie zdrowych produktów żyw-nościowych; utrwalenie zasad zachowania się przy stole.

Metody pracy: zabawa dydaktyczna;metoda aktywizująca – mapa mentalna, zabawa tema-tyczna.

Forma pracy: grupowa, indywidualna.

Środki dydaktyczne: wiersz St. Karaszewskiego „Wita-minowe abecadło” (B. Godzimirska, Razem w przedszkolu 4. Przewodnik metodyczny ze scenariuszami zajęć, Warszawa 2010), plansze z obrazkami i napisami: różne owoce, wa-rzywa, przyprawy, itp., karta pracy z warzywami, owo-cami, przyprawami, chipsami, słodyczami, wyposażenie do zabawy kulinarnej w kąciku lalek (naczynia, sztućce, serwetki, napisy globalne – zasady spożywania posiłków: Przy stole siedzimy prosto; Zachowujemy się spokojnie podczas jedzenia; Nie rozmawiamy głośno; Nie opieramy się łokciami o stół; Nie oblizujemy talerzy).

o

o

o

oo

Przebieg zajęć:o Witaminowe abecadło. Zaproszenie na zajęcie pani ku-charki, która opowie dzieciom, co zrobić, by zdrowo odży-wiać się w przedszkolu. Nauczycielka recytuje wiersz „Wi-taminowe abecadło” Stanisława Karaszewskiego. Następnie opowiada dzieciom o przygotowaniu w przedszkolnej kuch-ni zdrowych posiłków. Na zakończenie spotkania przekazu-je nauczycielce aktualny jadłospis przedszkolny, prosząc, by prowadząca odczytała dzieciom, co dzisiaj ciekawego i zdrowego będą jadły. Żegna się z dziećmi, ponieważ musi przygotować obiad.

Witaminowe abecadłoStanisław Karaszewski

Oczy, gardło, włosy, kości zdrowe są, gdy A w nich gości.A w marchewce, pomidorzew maśle, mleku też być może.

B – bądź bystry, zwinny, żwawy do nauki i zabawy.W drożdżach, ziarnach i orzeszkach w serach, jajkach B też mieszka.

Naturalne witaminy lubią chłopcy i dziewczyny, bo najlepsze witaminyto owoce i jarzyny.

C – to coś na przeziębienie i na lepsze ran gojenie. C – porzeczka i cytryna świeży owoc i jarzyna. Zęby, kości lepiej rosną, kiedy D dostaną wiosną.Zjesz ją z rybą, jajkiem, mlekiem.Na krzywicę D jest lekiem.

Naturalne witaminy,lubią chłopcy i dziewczyny.Mleko, mięso, jajka, sery W słońcu marsze i spacery.

o Przygotowywanie mapy mentalnej. Zabawa w grupach: nauczycielka czyta dzieciom dzisiejszy jadłospis, a następ-nie wywiesza dwie duże plansze z napisem: Obiad przed-szkolny – 30.10.2012 (aktualna data). Na jednej planszy znajduje się napis: „zupa brokułowa – krem z groszkiem ptysiowym”; na drugiej: „pulpety drobiowe w sosie wa-rzywnym”. Rozmowa na temat, jakie produkty są potrzeb-ne, by przyrządzić te dania. Dzieci pracują w dwóch zespo-łach. Po podziale dzieci na zespoły nauczycielka objaśnia zadania do wykonania. Spośród obrazków znajdujących się w kopercie należy wybrać i przykleić produkty, które trzeba zużyć do przygotowania zupy i drugiego dania.


goto

we na

rzęd

zia



Małgorzata BarańskaEwa Jakacka

kto chodzi po lesie, grzybów kosz przyniesie

scenariusz dla najstarszej grupy przedszkolaków

Scenariusz zawiera zabawy kształcące funkcje per-cepcyjno-motoryczne i językowe: uwagę i pamięć słuchową, umiejętność dokonywania analizy i syn-tezy sylabowej, percepcję wzrokową, koordynację

ruchową i ruchowo-słuchową.

Środki dydaktyczne: nagranie muzyki relaksacyjnej z od-głosami lasu lub innej spokojnej muzyki; rysunki kurek, prawdziwków i czerwonych muchomorów; tablica magne-tyczna lub korkowa do umieszczania obrazków, wyrazów i zdań; obrazki do analizy sylabowej: las, lis, dom, zając, sarna i inne, których nazwy są jedno- lub dwusylabowe; napisy To jest oraz las, lis, kurka, sarna do tworzenia zdań do czytania globalnego; dość duże muchomory z wyraź-nymi kropkami, od jednej do trzech (lub do pięciu).

Przebieg zajęć: o Przywitanie piosenką. Kształcenie uwagi i pamięci słucho-wej oraz koordynacji ruchowej i ruchowo-słuchowej – dzieci siedzą skrzyżnie na obwodzie koła i śpiewają piosenkę na przywitanie.

Razem się witamyPlecy proste, uszy w górę, piękny uśmiech, dziarska mina! Wszyscy razem się witamy, bo zabawa się zaczyna. Gdy się wszyscy postaramy, to zabawa nam się uda.Będzie miło i wesoło, i nie przyjdzie do nas nuda.

Śpiewając pierwszą zwrotkę, dzieci ilustrują ją ruchem (cy-fry oznaczają kolejne wersy zwrotki): prostują plecy, a potem chwytają się za uszy i lekko po-

ciągają je ku górze; rysują uśmiech na twarzy, najpierw palcem jednej, a po-

tem drugiej ręki; podają dłonie siedzącym obok i lekko, rytmicznie nimi

potrząsają. Śpiewając drugą zwrotkę, przedszkolaki wykonują rytmicz-ną sekwencję gestów: na przemian klepią w kolana skrzyżo-wanymi rękami i rękami ułożonymi na wprost.

o Zagadki słuchowe. Ćwiczenie uwagi słuchowej, słuchu fonematycznego w zakresie sylab oraz umiejętności spostrze-gania i tworzenia rymów – przedszkolaki siedzą skrzyżnie w rozsypce, przodem do osoby prowadzącej zajęcia. Nauczy-ciel przedstawia zagadki, zastępując wskazane słowa kla-skaniem. Klaśnięć powinno być tyle, ile jest sylab w danym słowie. Dzieci odgadują, jakie słowo nauczyciel zastąpił kla-skaniem, a następnie wspólnie dokonują analizy sylabowej tego słowa. Dzieleniu na sylaby mogą towarzyszyć inne gesty, zaproponowane przez dzieci. Gdy dziadek ma trochę czasu,

to idzie ze mną do (dwa klaśnięcia) lasu. To jest sosna. Pod tą sosną

bardzo ładne grzybki (dwa klaśnięcia) rosną. Na czerwonym kapeluszu ma z kropeczek wzorek.

Choć jest ładny, nikt go nie je, bo to (cztery klaśnięcia) mu-chomorek. Wiewiórka, która w tym lesie mieszka.

dziś nie znalazła jeszcze (trzy klaśnięcia) orzeszka. Wojtek woła: „Grzyby widzę!

Takie grzyby to są (dwa klaśnięcia) rydze”.o Gdy cichnie muzyka, grzybek do koszyka. Zabawa rucho-wa – kształcenie koncentracji uwagi, umiejętności szybkiego i właściwego reagowania na sygnał. Dzieci stoją w rozsypce, w dość dużych odstępach. Na podłodze leżą rysunki grzy-bów: kurek, prawdziwków i czerwonych muchomorów.

Nauczyciel tłumaczy: Gdy będziecie słyszeć muzykę, spacerujcie po lesie. Gdy muzyka ucichnie, niech każdy z was zerwie jeden grzy-bek. Pamiętajcie, że wolno zbierać tylko grzyby jadalne. Nie ruszajcie czerwonych muchomorów! Następnie kilkakrotnie włącza i wy-łącza muzykę (może to być muzyka relaksacyjna z odgłosami lasu). Po zabawie dzieci siadają w kole, układają przed sobą grzybki i liczą je. Nauczyciel powinien szczególnie pochwalić dzieci, które zebrały tyle jadalnych grzybków, ile było przerw w muzyce i nie wzięły muchomora.


goto

we na

rzęd

zia



Jesień wcale nie musi kojarzyć się ze słotą i brakiem słońca. warto już teraz pomyśleć o przypadających na tę porę roku zabawach i rozpocząć przygotowania do pełnego magii andrzejkowego spotkania. Doskonałą inspiracją do twórczych, pełnych śmiechu i radości zajęć jest prezentowany scenariusz.

andrzejkowe wróżby

Cele:poszerzanie wiadomości dzieci na temat tradycji an-drzejkowej w naszym kraju;stwarzanie atmosfery radości, zadowolenia ze wspól-nych zabaw;rozwijanie twórczej aktywności.

Miejsce: sala gimnastyczna.Środki dydaktyczne: dekoracja sali, kolorowe plakietki (kółeczka w czterech kolorach z papieru samoprzylepne-go lub z kartonu kolorowego z podklejoną dwustronną taśmą przylepną), karty z przedmiotami symbolizujący-mi różne zawody, skórki z obranego jabłka, słomki różnej długości, buty, roztopiony wosk, klucz, miska z wodą.

Uwaga: Salę można udekorować magicznie, tzn. za-ciemnić za pomocą lampionów lub dużej ilości świeczni-ków lub świeczek. Można rozwiesić różne bajkowe cza-rodziejskie sylwety, gwiazdki itp. Prowadząca powinna być również przebrana, np. za maga.

Przebieg:1. Powitanie wierszem. Wiersz „Zabawa w przedszkolu” (recytuje nauczyciel przebrany za Maga):

W przedszkolu zabawaandrzejek to czas.Niech magia i wróżbakrólują wśród nas.Już zaczynamy, już nie czekamy.Zabawa. Dalej, start!

2. Andrzejkowe wróżby. Opowieść prowadzącej na te-mat wróżb andrzejkowych na podstawie „Legendy o św. Andrzeju”: Zgodnie z przekazami ludowymi św. Andrzej był świadkiem ziemskiej drogi Chrystusa. Uczestniczył w wielu cu-

o

o

o

dach opisywanych w Ewangelii. Od wieków w kraju nad Wisłą wierzono, że właśnie w okolicach dnia Świętego Andrzeja nastaje na ziemi niezwykły czas, czas przybywania „przybyszów zna-jących przyszłość każdego z nas”. Dawno, bardzo dawno temu w przedostatni dzień listopada, a więc w wigilię imienin Andrze-ja wszystkie panny chciały się dowiedzieć o swoim przyszłym losie. Stąd właśnie się wzięła tradycja ludowa wieczoru wróżb, pielęgnowana jest ona od prastarych czasów i przekazywana z po-kolenia na pokolenie.3. Piosenka „Wróżba czeka” (tekst własny B. Stącel-Winiar-ska, na melodię „Karuzela czeka”). Nauka „tańca obrzędowe-go” na melodię pląsu, tańczą wszystkie obecne dzieci:

Chłopcy, dziewczęta, dalej bawmy się.Wróżba na nas czeka, wzywa nas z daleka.Starsi już poszli, a młodsi jeszcze nie

(uczestnicy, stojąc w dużym kole lub w dwóch mniejszych kołach na zmianę wysuwają do przodu prawą i lewą nogę, akcentując postawienie stóp na piętach).

Hejże ha! Hejże ha! Śpieszcie się! Hej, hopsasa! Wróżba toczy się, hej dalej, dalej do zabawy spieszmy się (bis)

(na słowa „Hej, hopsasa” wszyscy trzymając się pod boki, podska-kują trzy razy, a potem w prawo przesuwają się po obwodzie koła w podskokach – i drugi raz w lewo).4. Wróżby. Na początku następuje losowanie kolorowych plakietek z kapelusza magika i przyklejenie ich dzieciom na koszulkach – niezależnie od przynależności grupowej. Następnie przystępujemy do właściwej zabawy:

Wróżba z obierzyny – dzieci z żółtymi plakietkami rzu-cają skórkę z obranego jabłka przez lewę ramię za sie-bie; rzucone skórki mają przedstawiać pierwsze litery imion sympatii lub przyjaciela;

o

Urszula NadolnaBożena Stącel-Winiarska

scenariusz uroczystości dla wszystkich grup przedszkolnych

bliżej przedszkola 10.133 październik5�5�

goto

we na

rzęd

zia



Jesienne dekoracje

Więcej o produktach Staedtler na stronie: www.kredkizabs.pl

GDD spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, sp. k.ul. Konstruktorska 9, 02-673 Warszawa

Dział obsługi klienta tel. 22 566 77 21-23

Cele ogólne:nauka współpracy w grupie i dzielenia się efektami wspólnie wykonanej pracy;kształtowanie systematyczności – wykonanie jednej pracy w ciągu kilku dni;wzmacnianie relacji emocjonalnych z bliskimi poprzez własnoręczne wykonanie prezentu.

Cele szczegółowe:wykonanie pracy rozłożonej w czasie;budowanie związków emocjonalnych z bliskimi;rozwijanie wyobraźni plastycznej dziecka.

Forma pracy: grupowa, indywidualna.

Środki dydaktyczne: produkty marki Staedtler: forma do odlewów PE „Dekoracje jesienne”, masa plastyczna wysychająca pod wpływem powietrza (Fimo air basic) w kolorze białym, narzędzia do modelowania, farby, lakier błyszczący Fimo.

Przebieg zajęć:Pracę organizujemy w trzyosobowych zespołach. Każda grupa dostaje paczkę masy Fimo, formę oraz zestaw narzędzi do modelowania. Masa Fimo air jest masą modelarską o właściwościach podobnych do glinki. Jest bardzo miękka i plastyczna, dzięki czemu nawet małe dzieci mogą z niej swobodnie lepić dowolne kształty. Fimo air basic w 97% składa się z naturalnych substancji i jest całkowicie bezpieczna dla dzieci (co jest potwier-dzone znakiem CE oraz EN 71). Masa Fimo air twardnieje pod wpływem powietrza (czas schnięcia zależy od grubości figurki, minimum to 24 godziny) – nie trzeba jej wypalać w piekarniku, co znacznie upraszcza używanie jej na zajęciach z dziećmi. Chociaż bardzo łatwo można usunąć masę Fimo, to lepiej zabezpieczyć stoły plastikowymi matami lub ceratą. Na stoliku powinno znaleźć się naczynie z odrobiną wody, którą dzieci mogą zwil-żyć ręce, żeby uplastycznić masę, jeśli w trakcie pracy zacznie wysychać. Dzieci współ-pracują ze sobą, dzieląc masę najpierw na trzy równe części, a potem na mniejsze kawałki. Następnie ugniatając masę, przygotowują ją do wylepiania figurek w formie. Ważne, aby masa Fimo dokładnie wypełniła foremkę, żeby wszystkie detale figurki zostały ładnie odwzorowane. Płaską część figurki starannie wygładzamy za pomocą narzędzi do mode-lowania, zbierając nadmiar masy.

Uwaga: Bardzo ważne jest, żeby uświadomić dzieciom, że wylepianie figurek jest podstawą do dalszych działań. Nie ma znaczenia, kto zrobił konkretną figurkę — wszystkie dzieci pracują razem i potem dzielą się wynikami swojej pracy. Istotne jest późniejsze malowanie i dekorowa-nie figurek, dzięki czemu każde dziecko nada im indywidualny charakter.

Po wylepieniu pierwszego zestawu, należy ostrożnie (masa jest jeszcze cały czas miękka), pod nadzorem i z pomocą nauczyciela, wyjąć figurki i delikatnie odstawić je to wyschnię-cia. Następnie kolejne dziecko w grupie „przejmuje” wylepianie figurek, działając tak jak poprzednio, przy pomocy pozostałej dwójki. Kiedy już wszystkie dzieci wylepią formy, wyjęte figurki odstawiamy do wyschnięcia na 2-3 dni. Nie należy przyśpieszać suszenia poprzez np. posługiwanie się suszarką lub umieszczanie w pobliżu kaloryfera, ponieważ może to spowodować pęknięcia. Następnego dnia trzeba odwrócić figurki, żeby lepiej i bardziej równomiernie wysychały. Kiedy figurki są już zu-pełnie suche, należy je pokolorować farbami wodnymi. Na koniec można je pomalować lakierem błyszczącym, co za-bezpieczy figurkę i nada jej piękne wykończenie. Z poma-lowanych figurek dzieci mogą zrobić: magnesy na lodówkę (wystarczy przykleić klejem albo taśmą dwustronnie klejącą płaski magnes neodymowy), spinki do włosów, broszki, wi-siorki. Jedno opakowanie masy Fimo air basic (500 g) wystar-czy na zrobienie trzech kompletów figurek z formy „Deko-racje jesienne”.

ooo

ooo


gotowe narzędzia


blizejprzedszkola.pl

morphun – klocki inne niż wszystkie!

Uczestnicy: dzieci w wieku przedszkolnym.

Cele: o kształtowanie sprawności manualnych; o tworzenie zbiorów: kształtów, kolorów, wzorów; o rozwijanie umiejętności wyrażania swojego zdania; o integrowanie grupy poprzez wspólną zabawę.

Przebieg zajęć:o Figura patrzy. Zabawa muzyczno-ruchowa: dzieci poruszają się po sali w rytm odgło-sów tamburynu. Kiedy muzyka milknie, nauczyciel pokazuje klocek Morphun z wybra-ną figurą, a dzieci reagują we wcześniej umówiony sposób: kwadrat – kładziemy się na brzuszku; trójkąt – unosimy ręce nad głowę tworząc „czapeczkę”; prostokąt – stoimy na baczność; koło – wirujemy dookoła siebie z rozłożonymi rączkami.o Maluj i układaj. Praca indywidualna: prowadząca rozdaje dzieciom kartki z bloku ry-sunkowego oraz kilka klocków. Zadaniem przedszkolaków jest stworzenie własnej kom-pozycji, pracy plastycznej opartej na wybranych klockach Morphun (fot. 1). Nauczyciel ma przygotowane dwa tematy plansz zadaniowych: Kartka z kolorami, gdzie zadaniem dzieci jest dopasowanie klocków Morphun do kolorów znajdujących się na planszy – dzieci mogą same kolorować (fot. 2). Kartka z figurami gdzie zadaniem dzieci jest dopasowanie klocków Morphun do kształtów znajdujących się na planszy (fot. 3).

o Morphunowe różności. Zabawa ruchowa: dzieci siedzą w kole. Prowadząca zaleca im, aby zapamiętały wylosowane przez siebie klocki Morphun. Na hasło: czerwone drzewko – wstaje dziecko, które wylosowało ten klocek i opowiada krótka historyjkę o swoim przedmiocie (np. Moje drzewko można spotkać na jesieni w parku. Jesienią jego listki mają taką czerwonawą barwę... itd.). To samo zadanie – tyle, że z innym klockiem, opowiada kolejne dziecko. Na hasło: sałatka różności – wszystkie dzieci biegają po sali i po dwóch minutach wracają na swoje miejsca.o Buduję wieżę. Zabawa konstrukcyjna: zadaniem dzieci jest stworzenie własnej wieży o przydzielonej tematyce. Mogą to być wieże z klocków, np. figury, kolory, motywy, cy-ferki (fot. 4). Po ukończeniu zadania, uczestnicy zabawy w rytm tamburynu spacerują po sali, a na hasło: wieża – wracają do swych budowli.o Zakończenie zajęć – podziękowanie za zabawę.

Istnieją klocki, które doskonale rozwijają zmysły, uczą kolorów i kształtów,a przy tym pobudzają wyobraźnię oraz wspomagają rozwój ruchowy dziecka. Są to klocki, które sprawiają dużo radości. Poznajcie morphuny!

Lilianna Kędzierska

MP 4361

Lilianna Kędzierska – psychopedagog, ukończyła studia w za-kresie pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej, oligofrenopedago-giki oraz pedagogiki wczesnoszkolnej z terapią. Autorka licznych publikacji edukacyjnych, pracuje w firmie Nowa Szkoła jako na-uczyciel-konsultant.

Fot. 1

Fot. 2

Fot. 3

Fot. 4


goto

we na

rzęd

zia



Emilia Sobczuk

Emilia Sobczuk – absolwentka Wydziału Pedagogiki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II oraz Wydziału Pedagogiki Przedszkolnej Wyższej Szkoły Pedagogicznej ZNP, współautorka „Przewodnika metodycznego ze scenariuszami zajęć do pakietu Kalendarz Przedszkolaka”.

Jesienne listkiscenariusz zajęć dla dzieci objętych rocznym przygotowaniem przedszkolnym

Dzieci najszybciej i najefektywniej przyswajają infor-macje o środowisku naturalnym w bezpośrednim kontakcie z przyrodą. Dzięki wycieczkom posze-rzają zasób słownictwa, poznają procesy i czynno-

ści związane z otaczającym je światem. Podczas obserwacji przyrody i zjawisk w niej występujących budzą się w dziec-ku przeżycia, które inicjują zadawanie pytań i pobudzają je do myślenia. Ułatwiają zapamiętywanie, ponieważ dziecko poznaje przyrodę wszystkimi zmysłami. Mając to na uwa-dze, opracowałam scenariusz, według którego dziecko po-zna środowisko przyrodnicze – park (las), wybrane gatunki drzew, ich liście i owoce. Zajęcia te rozbudzą emocjonalny stosunek do przyrody, uwrażliwią na jej piękno, zachęcą dziecko do aktywnego poznawania otaczającego świata.

Cele: utrwalanie zasad zachowania się w czasie wycieczek pieszych;kształtowanie umiejętności prowadzenia obserwacji, za-uważanie zmian zachodzących w przyrodzie i wiązanie ich z określoną porą roku;dostarczanie wiadomości o środowisku przyrodniczym, rozpoznawanie gatunków drzew po liściach i owocach oraz nazywanie ich;uwrażliwianie na piękno przyrody.

Metody: słowna, czynna, oglądowa.

Formy pracy: grupowa.

Środki dydaktyczne: cztery duże papierowe torby, przylepiec.

Przebieg zajęć:o Powitanie. Przypomnienie dzieciom o zachowaniu bezpie-czeństwa podczas wyjścia poza teren przedszkola: nieodda-laniu się od grupy oraz uważnym słuchaniu osób dorosłych; zapoznanie dzieci z celem wycieczki. W parku: przypomnie-nie o szanowaniu roślin i zwierząt; wskazanie miejsca, po którym dzieci mogą się bezpiecznie poruszać.

o

o

o

o

o Obserwacja przyrody jesienią. Spacer po parku w poszuki-waniu oznak jesieni. Wypowiedzi dzieci na temat wyglądu parku o tej porze roku i zauważonych zmianach (np. opa-danie liści), określanie barwy liści, wyszukiwanie i nazywa-nie owoców drzew parkowych: przyporządkowywanie liści i owoców do odpowiednich gatunków drzew (dębu, kaszta-nowca, jarzębiny, klonu). o Szukamy jesiennych skarbów. Nauczyciel pokazuje dzie-ciom cztery duże papierowe torby. Wybrane dzieci odszu-kują po jednym liściu (dębu, kasztanowca, jarzębiny, klo-nu), które naklejają (przylepcem) na torby. Zadaniem dzieci jest znaleźć owoce tych drzew (żołędzie, kasztany, jarzębi-nę, skrzydlaki) i umieścić w odpowiednich torbach.o Bukiety. Układanie kolorowych bukietów z liści. Zadaniem dzieci jest wyszukanie liści w określonych barwach i utwo-rzenie trzech bukietów: czerwonego, żółtego, brązowego. Nauczyciel wiąże każdy z bukietów odpowiednim kolorem wstążki (czerwonym, żółtym lub brązowym).o Zbiór liści. Na zakończenie wycieczki dzieci zbierają małe listki z wymienionych gatunków drzew do prac plastycz-nych. Powrót do przedszkola.

www.wszpwn.com.pl

Inne ciekawe scenariusze i zabawy znajdziesz w „Przewodnikach metodycznych ze scenariuszami zajęć”

opracowanych na podstawie publikacji „Kalendarz Przedszkolaka” Wydawnictwa Szkolnego PWN.


gotowe narzędzia


Agnieszka Sęczek – nauczyciel dyplomowany plastyki z wielo-letnim stażem. Pracuje z dziećmi edukacji wczesnoszkolnej, szkoły podstawowej i gimnazjum.

Absolwentka Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie – Instytut Kształcenia Artystycznego, kierunek – wychowanie plastyczne.

Jesienne skarby

zajęcia plastyczne przeznaczone dla pięcio-, sześciolatków

Agnieszka Sęczek

DYNAMIC Sp. z o.o. www.dynamic-pigna.pl

tel. 22 7831919; poniedziałek-piątek 8-16

Cele ogólne:rozwijanie pomysłowości i wyobraźni twórczej;rozwijanie zainteresowań dzieci jesienną przyrodą;wdrażanie dzieci do wypowiadania się na określony temat.

Cele szczegółowe – dziecko:poznaje nową technikę plastyczną – frotaż;rozpoznaje, nazywa, segreguje dary lasu, sadów i ogro-dów (owoce, warzywa, liście, kasztany);ćwiczy motorykę małą.

Środki dydaktyczne: magnetofon, ilustracja przedsta-wiająca jesień, kosz z warzywami i owocami, materiał przyrodniczy – dary lasu, liście, patyczki, szyszki, owo-ce jarzębiny; dla każdego dziecka przybory plastyczne: kredki woskowe trójkątne PRIMO, plastikowe szablony owoców i warzyw, kartka A3 z naklejonym szablonem kosza wiklinowego.

Przebieg zajęć:Zajęcia poprzedza wycieczka do pobliskiego lasu lub par-ku. Dzieci obserwują przyrodę, rozpoznają drzewa, nasłu-chują, jak wiatr porusza gałęziami drzew. Słuchają w ciszy ich szumu. Dostrzegają, nazywają kolory jesieni. Zbierają liście, ciekawe gałązki, korzenie, kasztany, owoce jarzębiny i przynoszą do przedszkola.o Zgadnij, co to jest. Zabawa przy akompaniamencie mu-zyki: dzieci siedzą w kole na dywanie, na środku stoi kosz pełen jesiennych skarbów (owoce, warzywa, kasztany, żołędzie). Na znak nauczyciela wskazane dziecko wybie-

ooo

oo

o

ra z kosza jesienny skarb, który mu się podoba i siada na swoim miejscu. Skarb wędruje w kole z rąk do rąk przy cichej muzyce. Gdy muzyka milknie, wędrówka „skarbu” kończy się. Dziecko nazywa to, co trzyma w rączkach. Za-bawa trwa dotąd, aż wszystkie skarby zostaną nazwane. Nauczyciel pokazuje szablony – sylwety owoców i warzyw, dzieci wypowiadają ich nazwy i określają kształt.o Tańczące liście. Zabawa ruchowa z ćwiczeniami odde-chowymi: dzieci otrzymują po jednym liściu, kładą go na dłoni i tańczą z nim w rytm słyszanej muzyki. Na przerwę w muzyce dmuchają na swoje liście.o Skarby jesieni. Zabawa plastyczna: nauczyciel rozdaje dzieciom kartki z naklejonymi sylwetami koszy. Dzieci od-bijają liście, gałązki, kształty warzyw i owoców z plastiko-wych szablonów na kartce techniką „przecierania”.

Liść leży pod kartką siateczką naczyń do góry; boczną po-wierzchnią kredki przesuwamy energicznie po kartce, aby powstało odbicie faktury liścia; na krawędziach i na ogon-ku liść przyciskamy mocniej, aby utrwalić cały jego kształt. Powstają kosze ze skarbami jesieni. Dzieci prezentują swoje prace i wypowiadają się na ich temat.

szablonykredki


goto

we na

rzęd

zia


Agnieszka Sęczek – nauczyciel dyplomowany plastyki z wielo-letnim stażem. Pracuje z dziećmi edukacji wczesnoszkolnej, szkoły podstawowej i gimnazjum.

Absolwentka Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie – Instytut Kształcenia Artystycznego, kierunek – wychowanie plastyczne.

Jeż z gliny

Agnieszka Sęczek


zajęcia plastyczne przeznaczone dla cztero-, pięciolatków

DYNAMIC Sp. z o.o. www.dynamic-pigna.pl

tel. 22 7831919; poniedziałek-piątek 8-16

Działania plastyczne pozwalają małemu twórcy oswoić się z nowym tworzywem plastycznym i poznać jego właściwości. Nowe techniki plastyczne angażują dzie-

cko, wywołują emocje, wzmagają chęć do działania. Dzie-ci działają spontanicznie i żywiołowo. Przedszkolaki lubią ugniatać, zlepiać, dążą do formowania brył przestrzennych. Scalanie z elementów to sposób przedszkolaków na lepienie z plasteliny drobnych form plastycznych. Podobnie formują małe figurki z gliny i innych mas plastycznych.

Cele ogólne: poszerzenie wiadomości na temat środowiska natural-nego (wygląd jeża, jego sposób poruszania się i odży-wiania, przygotowanie się do zimy); doskonalenie umiejętności słuchania ze zrozumieniem; kształcenie wrażliwości plastycznej dzieci;ćwiczenie motoryki małej.

Cele szczegółowe – dziecko:wie, jak wygląda jeż;zna cechy charakterystyczne wyglądu jeża;wie, w jakim środowisku mieszka i czym się odżywia jeż;potrafi ulepić z glinki postać jeża.

Metody:słowna – opis, rozmowa; oglądowa – pokaz;czynna – zadania plastyczne.

Formy pracy: praca z całą grupą, praca indywidualna.

Środki dydaktyczne: makieta jeża w naturalnym środo-wisku, film o życiu jeża, glinka plastyczna brązowa, su-che patyczki pocięte na pięciocentymetrowe kawałeczki, wykałaczki, lakier bezbarwny.

o

ooo

oooo

ooo

Przebieg:o Tajemniczy gość. Dzieci siadają na dywanie wokół tajem-niczego pudełka. Nauczyciel odkrywając pudełko, zapowia-da, że przybył do przedszkola mieszkaniec z sąsiedniego sadu i nie może odnaleźć drogi do domu. Pyta dzieci, czy wiedzą, kto to taki (jeż wykonany z gliny i wykałaczek, sie-dzący w pudełku z mchem i liśćmi).o Jeż. Nauczyciel recytuje wiersz pt. „Jeż” Hanny Zdzito-wieckiej. Nauczycielka omawia z dziećmi utwór. Zadaje pytania dotyczące jeża, jego wyglądu i środowiska, w ja-kim mieszka (potrafi zwinąć się w kulkę, zwraca uwagę na kształt ciała jeża, nosek, nóżki, kolczaste futerko). Dzieci odpowiadają na zadane pytania. Następnie oglądaj krótki filmu rysunkowy o życiu jeża.o Gliniany jeż. Nauczyciel rozdaje dzieciom glinkę plastycz-ną i zapowiada temat zajęć plastycznych – „Jeż z gliny”. Dzieci ugniatają glinkę rączkami, poznają tworzywo plastyczne. Nauczyciel jeszcze raz przypomina dzie-ciom, jak wygląda jeż. Dzieci samodzielnie wykonują postać jeża z glinki plastycznej według swojego pomysłu, uwzględniają

cechy charakterystyczne posta-ci. Przedszkolaki przyglądają się własnym pracom, opowiadają o swoich jeżach, bawią się nimi, przenoszą do kącika przyrodni-czego. Ekspozycja prac w kąci-ku przyrodniczym.

Bibliografia: Marcinkowska K., Bryły i reliefy, Warszawa 1998.


Zarządzanie przedszkolem

Decyzje administracyjne dyrektora przedszkola

Dariusz Skrzyński

w działalności przedszkoli występują dwie kategorie decyzji. Jedną tworzą decyzje kierownicze, np. wystawienie oceny, przyznanie nagrody. Drugą grupę stanowią decyzje administracyjne, będące rozstrzygnięciem władczym, zawierające normy prawa administracyjnego, podlegające trybowi odwoławczemu i zaskarżeniu na podstawie Kodeksu postępowania administracyjnego.

Pojęcie decyzji administracyjnej

Zgodnie z przepisem art. 104 § 1 Kodeksu postępowania ad-ministracyjnego, dalej k.p.a., organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji. Organem admini-stracji w przedszkolu jest dyrektor. Zatem jest on upoważ-niony do wydawania decyzji administracyjnych. Decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. Jako cechy decyzji administracyjnej wskazuje się, że:

pochodzi ona od organu administracji publicznej,jest czynnością podjętą w sferze zewnętrznej działania administracji,ma jednostronny i władczy charakter,odnosi się do zindywidualizowanego adresata i konkret-nej sytuacji,jest wydana na podstawie przepisów prawa powszech-nie obowiązującego,kształtuje sytuację prawną adresata,proces decyzyjny jest sformalizowany i jego efekt przy-biera określoną formę.

Decyzja administracyjna wiąże organ, który ją wydał, adre-satów oraz inne organy. Jednakże moc wiążąca odnosi się wyłącznie w zakresie rozstrzygnięcia decyzji, a nie ustaleń będących podstawą tego rozstrzygnięcia. W postępowaniu administracyjnym obowiązuje zasada pi-semności (art. 14 § 1 k.p.a.), chociaż sprawy mogą być rów-nież załatwiane ustnie, gdy przemawia za tym interes stron,

oo

oo

o

oo

a przepis prawa nie stoi temu na przeszkodzie. W takiej sy-tuacji treść oraz istotne motywy takiego załatwienia powin-ny być utrwalone w aktach w formie protokołu lub podpi-sanej przez stronę adnotacji (art. 14 § 2 k.p.a.). Decyzja musi zostać doręczona stronom na piśmie (art. 109 § 1 k.p.a.). De-cyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być zmieniona lub uchylona za zgodą strony przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwia-ją się uchyleniu lub jej zmianie i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. W celu stwierdzenia, czy dany akt administracyjny jest de-cyzją, badamy treść i konstrukcję, a nie nazwę (umieszczenie nagłówka „Decyzja” nie przesądza o tym, że rzeczywiście jest to decyzja administracyjna).

wykaz decyzji administracyjnych dyrektora przedszkola

Nie każda decyzja dyrektora będzie przybierała formę de-cyzji administracyjnej. Inne decyzje podejmowane przez dyrektora, jak np. decyzja w sprawie wysokości dodatku motywacyjnego, wyznaczenie opiekuna stażu, przydzie-lenia zadań wychowawczych, nie będą taką decyzją. Są to decyzje kierownicze (np. kadrowe) związane z zarządze-niem daną placówką. Decyzje administracyjne podejmowa-ne przez dyrektora wynikają wprost z ustawy o systemie oświaty i z Karty Nauczyciela. Przepisy wskazują że dane


Zarządzanie przedszkolem

Każda zmiana pociąga za sobą mnóstwo pracy, wdrażania i śledzenia przepisów, wcielania ich w życie. Niesie też ryzyko, że nie wszystko zrobimy dobrze lub nie do końca odczytamy intencję ustawodawcy.

Agnieszka Czeglik

Co nowego w nadzorze pedagogicznym?

Znane jest już nam rozporządzenie z dnia 7 października 2009 r., którego celem jest wzmocnienie systemu nadzoru pedagogicznego ukierunko-wanego na dokonywanie analizy i oceny jakości działalności edukacyjnej przedszkoli. Jednak w tym roku szkolnym po wakacjach na dyrektorów

czekała niespodzianka w postaci projektu zmienionego rozporządzenia w spra-wie nadzoru pedagogicznego. Czy zmiana okaże się lepsza, korzystniejsza, efek-tywniejsza – czas pokaże. 13 lipca 2012 r. do uzgodnień i konsultacji społecznych skierowano trzy projekty rozporządzeń ministra edukacji narodowej. Zmiana dotychczasowych przepisów ma na celu dostosowanie wymagań dotyczących działalności szkoły oraz dokład-niejsze określenie procedur sprawowania nadzoru pedagogicznego i ewaluacji prowadzonej przez kuratoria oświaty. Poprzez zmianę jednego z rozporządzeń nowe zadania otrzymają ponadto placówki doskonalenia nauczycieli, które zo-staną zobowiązane do wspomagania pracy szkół. Zmiany w przepisach rozpo-rządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego służą usprawnieniu działań pro-wadzonych w ramach nadzoru. Polegają one na modyfikacji opisów wymagań dotyczących działalności szkoły, służących przeprowadzaniu ewaluacji, doprecy-zowaniu terminów i procedur działań podejmowanych przez wizytatorów w ra-mach ewaluacji zewnętrznej i kontroli oraz określeniu zakresu wspomagania realizowanego przez kuratorów oświaty.Nadzór nadal składa się z trzech form: ewaluacji, kontroli i wspomagania. Natomiast w przekazanym do konsultacji społecznych projekcie rozporządze-nia zmieniającego rozporządzenie z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego znalazły się następujące punkty:

a

rezygnacja z grupowania wymagań ewaluacyjnych w obszary, w projekcie doprecyzowano i zmniejszono liczbę wymagań,

opisano je bez grupowania w obszarach oraz sformułowano od-rębne wymagania wobec różnych placówek:

12 wymagań wobec szkół i przedszkoli (dotychczas grupy I i II); 11 wymagań wobec młodzieżowych ośrodków wychowaw-czych, młodzieżowych ośrodków socjoterapii, specjalnych ośrod-ków szkolno-wychowawczych; 6 wymagań wobec specjalnych ośrodków wychowawczych; 5 wymagań wobec placówek oświatowo-wychowawczych i placówek ar-tystycznych; 8 wymagań wobec placówek doskonalenie nauczycieli, bibliotek pedagogicz-nych i poradni psychologiczno-pedagogicznych (do tej pory IV grupa).

o

o

oo

o


goto

we na

rzęd

zia


Kącik muzyczny

Spotkanie z wiewióreczką Zabawy PLaSTyCZNe I mUZyCZNo-rUCHowe

Wiewióreczka(muz. T. Mayzner, sł. E. Szymański)

Sąsiadeczko, wiewióreczko, co masz oczka czarne. Nie bójże się, pokaż w lesie, gdzie masz swą spiżarnię.

po- każ w le-sie, gdzie masz swą spi - żar - nię. Wszę-dzie mam, tu i tam,

G D G D G

Wesoło

Są- sia- de-czko, wie- wió- re - czko, co masz o- czka czarne. Nie bój- że się,

G DA D D7

..

cze-go chce-cie, to wam dam. Fik- myk! Hyc- hyc! Cze - go chcecie, to wam dam.

A D G D G

Zabawa mUZyCZNo-rUCHowa „ZbIeramy ZaPaSy”o Pomoce: akompaniament w górnym i dolnym rejestrze.o Przebieg: dzieci-wiewiórki poruszają się podskokami po

całej sali. Gdy usłyszą muzykę w rejestrze górnym, pod-skakują po szyszkę, gdy w rejestrze dolnym – zeskakują do przysiadu, aby podnieść orzeszek.

Zabawa mUZyCZNo-rUCHowa „JeSIeNNe PorZąDKI”o Pomoce: akompaniament w rejestrze górnym, średnim i dol-

nym.o Przebieg: dzieci-wiewióreczki postanowiły zrobić w „dziu-

pli” jesienne porządki. Gdy usłyszą akompaniament w reje-strze: górnym – unoszą rączki nad głowę i „omiatają sufit z pajęczyn”; średnim – wyciągają rączki przed siebie i ko-listymi ruchami „pucują okienka”; dolnym – opuszczają rączki w dół i „zamiatają podłogę”.

Zabawa mUZyCZNo-rUCHowa „wyPrawa Po orZeSZKI”o Pomoce: akompaniament (wolno, szybko, podskoki), kawa-

łek linki (lub inne np. skakanki, szarfy, laski gimnastyczne), orzeszki, opaski wiewiórek (niekoniecznie).

o Przebieg: układamy ze sznurka trasę (trudność trzeba do-stosować do możliwości dzieci). Przy jednym końcu stają wiewiórki, przy drugim kładziemy orzechy. Zadaniem wiewiórek jest zdobycie orzeszka – muszą pokonać trasę, poruszając się w rytm akompaniamentu – wolno, szybko, podskokami, krokiem marszowym, dostawnym – według ustaleń. Dzieci poruszają się pojedynczo lub parami (jedno dziecko z lewej, drugie z prawej strony sznurka).

Zabawa mUZyCZNo-rUCHowa „Do DZIUPLI”o Pomoce: hula-hoop, akompaniament.o Przebieg: dzieci-wiewióreczki tańczą po sali w rytm akom-

paniamentu. Gdy nastąpi przerwa w muzyce, wskakują do „dziupli” (hula-hoop). Kiedy ponownie usłyszą dźwięki, wyskakują z „dziupli” i tańczą po sali.

PraCa PLaSTyCZNa „wIewIórKa”o Pomoce: rolka po papierze toaletowym, pomarańczowa bi-

bułka, pomarańczowa kartka ksero, klej/zszywacz, nożycz-ki, flamastry, ruchome oczka, kawałek czarnej plasteliny.

o Przebieg: rolkę po papierze smarujemy klejem i okleja-my pomarańczową bibułką (wystające końce bibułki za-wijamy do środka). Z pomarańczowej kartki wycinamy pasek szerokości około 2-3 cm i długości rolki. Nacinając go dookoła, tworzymy postrzępioną kitę, przyklejamy dołem z tyłu rolki. Wycinamy dwa paseczki (łapki), które przyklejamy do boków wiewiórki. Z dwóch trójkątnych kawałeczków robimy uszka – przyklejamy je na górze rolki. Z kartki wycinamy kółko o śred-nicy około trzech centymetrów – przyklejamy na nim oczka (lub malujemy flamastrem), doczepia-my plastelinową kuleczkę (nosek), rysujemy wąsiki. Głowę przykle-jamy do rolki – wiewiórka goto-wa. Do stóp wiewióreczki można przykleić orzech lub szyszkę (naj-lepiej klejem na gorąco – osoba dorosła).

Sąsiadeczko, wiewióreczko, co masz rude łapki, jeśli łaska, sypnij z góry orzeszków do czapki.

„Dałabym nawet sześć, lecz co w zimie będę jeść?” Fik-myk! Hyc, hyc! Był orzeszek, nie ma nic!

Sąsiadeczko, wiewióreczko, co masz rudy pyszczek, tu na ziemię rzuć uprzejmie kilka ładnych szyszek.

„Szyszki masz tu i tam, wejdź na sosnę, urwij sam.”Fik-myk! Hyc, hyc! Były szyszki, nie ma nic!

„Wszędzie mam, tu i tam, czego chcecie, to wam dam.”Fik-myk! Hyc, hyc! Czego chcecie, to wam dam.


goto

we na

rzęd

zia


Pomysły dla artysty

KwIaTy Na DZIeń NaUCZyCIeLa 14 października przypada Dzień Nauczy-ciela. Aby podziękować pedagogom za pracę, przygotujemy kwiaty, którymi bę-dziemy mogli ich obdarować. Materiały: plastikowe tacki po czekoladkach, patyczki po lodach, kolorowy

papier kserograficzny, zielony flamaster, klej introligatorski, nożyczki. Wykonanie: Z tacek wycinamy foremki, a w ich wnętrzu przyklejamy kulki ufor-

mowane z papieru. W ten sposób powstaną korony kwiatów. Patyczki po lodach malujemy flamastrem i doklejamy do nich wycięte z papieru listki. Zamiast patycz-ków możemy użyć również wykałaczek do grilla. Końce patyczków smarujemy kle-jem, a następnie doklejamy do nich kwiaty.

ZNaCZeK PoCZTowy Z okazji przypadającego na 18 października Dnia Poczty Polskiej wykonamy znaczek pocztowy. Wspólnie z kolegami możemy także zrobić naj-większy znaczek na świecie. W tym celu najlepiej użyć brystolu i podzielić się na role przy tworzeniu obrazka na znaczku. Materiały: kolorowy blok techniczny, flamastry, klej do papieru, litery i cyfry samo-

przylepne, nożyczki, dziurkacz. Wykonanie: Za pomocą dziurkacza wycinamy dookoła kartki ząbki, tak jak w prawdziwym znaczku. Z kolorowego

papieru wyklejamy dowolny obrazek, np. dom, zwierzę lub krajobraz. Obrazek możemy również narysować flama-strami lub kredkami. W prawym górnym rogu wyklejamy z samoprzylepnych liter i cyfr kraj, z którego pochodzi znaczek oraz jego cenę.

JeSIeNNe DrZewo Drzewa pełnią bardzo ważną funkcję w życiu naszej planety. Chronią glebę, zatrzymują wodę, wydzielają tlen, dają schronienie wielu zwierzętom i dzięki nim krajobraz jest piękniejszy. Z pewnością każdy z nas lubi spędzać czas w parku, lesie, tam, gdzie rosną drzewa. 10 października obchodzimy Światowy Dzień Drzewa. Pa-miętajmy, aby chronić drzewa, nie zrywajmy gałązek ani nie niszczmy ich kory. A jeśli to możliwe, postarajmy się czasem zasadzić własne drzewo. Materiały: plastikowy kubeczek, patyczki do grilla, kolorowy blok, klej introligatorski,

nożyczki. Wykonanie: Kubeczek odwracamy do góry dnem, a następnie wbijając do niego patyczki,

tworzymy gałęzie drzewa. Z kolorowego papieru wycinamy liście i doklejamy je do gałęzi.

weSoŁy JeŻ Światowy Dzień Ochrony Zwierząt obchodzimy 4 października. Z tej okazji wykonamy zabawnego jeża, którym ozdobimy nasze pokoje lub przed-szkola. Pamiętajmy, aby dbać o zwierzęta nie tylko w tym szczególnym dniu, ale rów-

nież przez cały rok. Nasz jeż powstanie z plastikowej butelki, dlatego zanim wyrzu-cimy do kosza zużytą butelkę, zastanówmy się, co można by z niej zrobić. Z butelek

można bowiem wykonać wiele ciekawych prac. Materiały: plastikowa butelka, kolorowy blok techniczny, taśma obustronnie klejąca, nożyczki. Wykonanie: Po dwóch bo-

kach butelki przyklejamy wycięte z papieru łapki jeża. Na głowie umieszczamy uszy i oczy. Nosem będzie nakrętka. Z wyciętych z kolorowego papieru trójkątów robimy kolce. Papierowe elementy zaginamy odrobinę, a do zagiętej części przyklejamy taśmę dwustronną. Zamiast taśmy możemy użyć również kleju introliga-torskiego.

Katarzyna Michalec – autorka książek „Podnieś z ziemi i zrób”, „Malujemy palcami”. Współautorka książek: „Prace plastyczne rozwi-jające wyobraźnię dla młodszych przedszkolaków”, „Prace plastyczne rozwijające wyobraźnię dla starszaków”, „Przedszkolaki robią zwie-rzaki” oraz „Technika taka dla przedszkolaka”. Zajmuje się twórczością plastyczną.


gotowe narzędzia


blizejprzedszkola.pl

przedszkolaki w weneckim lustrze

Małgorzata MaćkowiakEwa Stadtmüller

Monumentalna architektura pełna bogatych zdo-bień, sztukateria pokryta złotem, pyzate putta, amorki i aniołki zdobiące wnętrza – to tylko nie-które elementy charakterystyczne dla barokowe-

go stylu, które mogą dostarczyć wielu inspiracji do zabaw z dziećmi. To także czas wspaniałej muzyki, dostojnych tańców i wymyślnych strojów. Chyba żadna dziewczynka nie oprze się możliwości przymierzenia szat księżniczek z niezwykle dużą liczbą halek na metalowych stelażach, a chłopców zauroczą zdobienia na okazałych guzikach czy broszach wpinanych w zdobne żaboty koszul.

bal księżniczki Materiały: lalka wycięta z tektury lub

grubego papieru, papier, kredki lub kolorowe szmatki (najlepiej, by były to tkaniny bardzo ozdobne, lśniące), klej, włóczki, sznurki, nici, kolorowe paciorki i brokaty.

Wykonanie: Wyciętą z kartonu lalecz-kę ubieramy w papierowe lub szma-ciane suknie. Wykonujemy ozdobne kapelusze i kolorowe peruki. Z kartonu robimy stelaże, na których można mocno udrapować tkaninę sukni. A chłop-ców namówmy do wykonania ozdobnych broszek, guzi-ków i fikuśnych butów męskich. Tak ubrane lalki mogą posłużyć do przygotowania teatrzyku pudełkowego. Potrzebna będzie scena, lampka podświetlająca scenę i... nauczyciel w roli reżysera (najlepiej wymyślić z dziećmi jedynie fabułę – dialogi przedszkolaki ułożą same). Na-szym księżniczkom brakuje wspaniałego pałacu lub tylko sali balowej. Złotą bibułą możemy ozdobić przedszkolną salę; ze srebrnej folii zróbmy lustra. Z dwóch jednakowej długości, skręconych ze sobą kawałków miękkiej gąbki do ocieplania rur można wykonać wspólnie z dziećmi baro-kowe kolumny, ozdobione kwiatami z bibuły. Trzon i bazę kolumny robimy z pudełek tekturowych. Kolumny moż-na pomalować.

barokowe putta1 oprawione w ramy Materiały: ramka wycięta z tektury,

ksero rysunków barokowych anioł-ków, kredki, farba złota, klej, korali-ki, koronki, makaron gwiazdki.

Wykonanie: Wycięte z tektury ram-ki zdobimy kawałkami koronek, koralikami, makaronem. Następnie malujemy złotą farbą ramkę, którą wykorzystamy do oprawienia putta samodzielnie namalowanego przez dzieci starsze lub wycię-tego i pokolorowanego przez dzieci młodsze. Możemy także wykorzystać je do oprawiania lusterka.

Herb lub godło Materiały: papier, farby lub kredki. Wykonanie: W oparciu o oglądane herby rodowe, her-

by miast czy inne próbujemy namalować własny herb, herb miasta, lub godło polskie (inwencja nauczyciela).

Kartusz2

Materiały: karton, gruby bawełniany lub papierowy sznurek, złota farba, makaron muszelki (płaskie, duże) lub autentyczne płaskie muszelki (muszelka może być namalowana na kartonie), klej „Ma- gic”.

Wykonanie: Z tektury wycinamy owal-ny kształt, w środku pozostawiamy wol-ne miejsce na wklejenie zdjęcia babci lub dziadka. Smarujemy tekturkę wokół zdjęcia klejem i ba-wełnianym sznurkiem wykonujemy wzorki na naszym kartuszu (sznurki mogą zawijać się, okręcać na płasko lub przestrzennie). Następnie w jednym lub kilku miejscach przyklejamy muszelkę (klejem na gorąco). Sznurek malu-

1) Putta – motyw dekoracyjny w postaci dziecka, najczęściej chłopca. W okresie renesansu i baroku – rzeźba przedstawiająca uskrzydloną postać dziecka nawiązującą do Amora. Określenie stosowane także do postaci aniołków stosowanych w dekoracjach kościelnych w okresie baroku.

2) Kartusz – ozdobne obramienie herbu, emblematu, monogramu, napisu lub malowidła.

edukacja przez sztukę


Sprzymierzeńcy w wychowaniu

Poznajmy się, czyli o wymianie informacji

Maria Mendel

wymiana informacji o dziecku pomiędzy przedszkolem a domem rodzinnym znajduje liczne uzasadnienia odsyłające do rozwoju dziecka, jego własnej i społecznej przyszłości. miejsce, środowisko życia i otoczenie społeczne pełni w tym procesie niezwykle doniosłą rolę.

Przedszkole nie powinno ignoro- wać granic ukształtowanych kul-turą domu rodzinnego dziecka. Nauczyciele nie mogą zapomi-

nać, że próg placówki przekroczyło dziecko konkretnych rodziców, członek określonej rodziny, uczestnik jej życia, codziennych problemów i trosk. Przed-szkole, nie tracąc nic z własnej autono-mii, powinno zatem szanować postawy, które w dziecku kształtuje dom, otwie-

rać się na nie i stwarzać sytuacje, w któ-rych może je poznawać, tym samym rozwijając podmiotowy charakter toż-samości przedszkolaka. Robi to na-uczyciel, który – na przykład – inicjuje cykliczne (raz w tygodniu, miesiącu) in-dywidualne opowiadania dzieci o waż-nych dla nich rzeczach przyniesionych z domu, o ulubionych miejscach, jakie mają w nim domownicy, o rodzinnych smakołykach, momentach znaczących dla całej rodziny; albo kiedy znajduje czas na wspólne oglądanie starych fo-tografii, drzew genealogicznych, itp. Można na tej podstawie sformułować postulat nigdy niekończącego się, wza-jemnego poznawania kultur, sponta-nicznego i nieuniknionego wiązania ich w procesie kształtowania tożsamości dziecka w toku edukacji przedszkolnej. Ryszard Więckowski wiele pisał o po-trzebie rodzicielsko-nauczycielskiej wy-miany informacji o rozwoju dziecka, tłumacząc doniosłość jej roli w trafnym diagnozowaniu pedagogicznym. Nawet najbardziej skrupulatna praca i wytę-żone wysiłki nauczyciela nie są wystar-czające dla podjęcia decyzji co do ogra-niczeń bądź możliwości rozwojowych dziecka. Wiedza o dziecku, zaczerpnięta od rodziców, pozwala na ukształtowanie diagnozy dającej podstawy do wspie-rania dziecka w rozwoju, a dalej – do efektywnego działania w przyszłości. Wspólne z rodzicami diagnozowanie,

A może by tak jako nauczyciel-sprzymierzeniec...

1 Podczas współpracy z rodzicami wychowanków nie koncentrować się na tym, co oni wiedzą, albo

na tym, co myślę, że wiedzą. Niech najbardziej pochła-nia mnie to, co uważam, że powinni wiedzieć.

2 Zadbać, aby wiedza o dziecku docierała do wszyst-kich. I upewniać się, że do nich dotarła.

3 Okazywać swoją akceptującą wobec rodziców po-stawę. W swoim środowisku kształtować szacunek

do rodziców oraz przekonanie, że są oni pierwszymi nauczycielami swoich dzieci i mają na nie największy wpływ.

4 Nie zapominać o roli rodziców w decydowaniu o dziecku. Rozmawiać z nimi, podejmując diagno-

zy i plany dalszego wspierania dziecka. Rodzice są ko-palnią wiedzy o dziecku. Użytkując ją razem, naprawdę mu pomożemy.

5 Różnicować sposoby dzielenia się wiedzą. Inaczej pracować z rodzicem, który samotnie wychowuje

dziecko. Z pewnością można mu dać jakieś wsparcie.

przybierające postać dzielenia się wiedzą o dziecku oraz doświadczeń związanych z wspieraniem jego rozwoju, wydaje się zatem jedną z najprostszych dróg do kształtowania dobrze funkcjonujących wspólnot przedszkolnych, mających na celu dbanie o dobro dziecka. Poprzez rozwój form współpracy można wypra-cować system wychowawczo-edukacyj-ny, sprawdzający się w rzeczywistości małego dziecka.

wiedza o dziecku, zaczerpnięta od rodziców, pozwala na ukształtowanie diagnozy dającej podstawy do wspierania dziecka w rozwoju, a dalej – do efektywnego działania w przyszłości.

Przymierze zawarte na linii dom-przed-szkole, charakteryzujące się zachowa-niem własnej odrębności podmiotów wychowawczych, dbające o otwarcie na inność, wydaje się być idealnym roz-wiązaniem. Tak mówi teoria. A jak wy-gląda praktyka?Porozumiewanie się nauczycieli z ro-dzicami, rozumiane jako mało skompli-

bliżej przedszkola 10.133 październik8�8�

goto

we na

rzęd

zia


Przedszkole otwarte na zmiany

kiedy coś buduję, to z kolegą współpracuję

Monika Majewska

wspomaganie rozwoju społecznego dziecka

Zapewne każdy świadomy nauczyciel zdaje sobie sprawę z tego, że podczas codziennej pracy naj-istotniejsze jest, aby sprawiać dzieciom radość z po-znawania świata. Wiemy, jak ważny jest wszech-

stronny rozwój dziecka, dlatego dokładamy wszelkich starań, by wzbogacać słownictwo dzieci, rozwijać umiejęt-ność logicznego i twórczego myślenia, kształtować poczu-cie rytmu, uwrażliwiać na sztukę, czy też usprawniać sferę manualną. Nie możemy jednak zapominać o tym, że dla prawidłowego funkcjonowania dzieci w grupie rówieśni-czej równie znaczące jest rozwijanie ich umiejętności spo-łecznych. Współczesne dzieci bardzo dobrze radzą sobie z czynnościami intelektualnymi, jednak mają coraz więcej problemów z nawiązywaniem pozytywnych relacji z ró-wieśnikami.Kiedy rozmawiam z rodzicami i wspominam, że ich dziec-ko nie podejmuje prób współpracy z kolegami, rodzice dumnie odpowiadają: moje dziecko jest indywidualistą, tak jak ja. Niestety taka postawa rodzica nie ułatwia życia nauczy-cielowi, a co gorsze – może bardzo negatywnie wpływać na zachowanie dziecka. Dlatego mając na uwadze dobro dzie-ci, powinniśmy więcej czasu poświęcać na edukację spo-łeczną, którą można w naturalny sposób połączyć z innymi formami aktywności, w tym również intelektualnej. Poniżej proponuję scenariusz zajęć, w którym dominu-je praca zespołowa i wspólna zabawa, ale nie brakuje też okazji do utrwalenia pojęć matematycznych, nabywania sprawności manualnej oraz rozwijania ekspresji werbalnej, plastycznej i muzycznej.

w INDIańSKIeJ wIoSCe scenariusz zajęć w grupie dzieci cztero- i pięcioletnich

Cele ogóle:kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozu-miewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjono-wanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych (1.1-2);wychowanie przez sztukę – muzyka i śpiew, pląsy i ta-niec (8.1-2);wspomaganie rozwoju intelektualnego wraz z edukacją matematyczną (13.1).

Metody:czynna (zabawy ruchowo-naśladowcze, zadania rucho-we do wykonania);słowna (rozmowa, objaśnienia);oglądowa (pokaz).

Formy: indywidualna, zespołowa, grupowa.

Środki dydaktyczne:pióropusze z jednym piórkiem wykonane z papieru na poprzednich zajęciach (trzy kolory piórek – do podziału na grupy), piórka w trzech kolorach;piórka z papieru (po 6 dla każdego dziecka);koła hula-hoop i małe plastikowe obręcze;ławeczka gimnastyczna, piłeczka pingpongowa i drew-niana łyżka;szary papier, pisaki, kolorowy papier, nożyczki, klej;

o

o

o

o

oo

o

ooo

o

Zapraszam do lektury pierwszego z cyklu sce-nariuszy, w których autorka skupiła się na roz-wijaniu umiejętności społecznych. Cykl „kiedy coś buduję, to z kolegą współpracuję” po-

może każdemu nauczycielowi zorganizować zajęcia kształ-tujące u dzieci właściwy obraz życia społecznego wraz z panującymi w nim relacjami i zasadami. artykułowi mo-niki majewskiej towarzyszy scenariusz zajęć przygotowany przez Karolinę gawlik – dotyczy on savoir-vivre, a więc do-brze koresponduje z tematyką naszego najnowszego cyklu.

maria broda-bajak


goto

we na

rzęd

zia


Karolina Gawlik

Grzecznesłowa

scenariusz zajęć dla dzieci cztero-, pięcioletnich

Temat zajęć: Jestem jak czarodziej – znam magiczne słowa!

Cele ogólne: poznanie zasad kulturalnego zachowania i stosowania form grzecznościowych;uświadomienie celowości dobrych zachowań między ludźmi;uświadomienie, co to znaczy być kulturalnym;kształtowanie umiejętności współpracy w grupie;rozwijanie umiejętności wypowiadania się;organizowanie sytuacji sprzyjających wykorzystaniu posiadanych umiejętności.

Cele operacyjne – dziecko:wie, co znaczy być kulturalnym i stosuje zwroty grzecz-nościowe;potrafi komplementować kolegę lub koleżankę;zachowuje kulturę osobistą;chętnie podejmuje aktywność zabawową i zadaniową;podczas wspólnej zabawy dba o bezpieczeństwo swoje i kolegów;słucha opowiadania i odpowiada na pytania nauczy-ciela;słucha piosenki oraz powtarza słowa i melodię, śpiewa piosenkę;liczy w zakresie 6 (segreguje, porównuje liczebność zbio-rów, dodaje i odejmuje na konkretach);zna i rozumie pojęcie po równo, tyle samo;samodzielnie wycina i ozdabia koronę.

Metody pracy: praktyczne, słowne, oglądowe.

Formy pracy: indywidualna, zbiorowa.

Środki dydaktyczne: opowiadanie autorstwa K. Gawlik „Magiczne słowa”, płyta CD z muzyką do tańca, odtwa-rzacz, moneta, wyrazy do czytania globalnego (przepra-szam, proszę, dziękuję), ilustracje przedstawiające powitanie i pożegnanie, piosenka pt. „Grzeczne słówka” (sł.: A. Ga-lica, muz.: T. Pabisiak; z płyty „Ulubione piosenki przed-szkolaka”, wyd. Soliton 2009), po trzy sylwety monet srebrnych i złotych oraz sylweta skarbonki, tamburyno, kartony konieczne do wykonanie koron, szablon, nożycz-ki, kleje, kredki, elementy do dekorowania (np. makaron, kasza, cekiny, wstążki, guziki, papier kolorowy, itp.).

o

o

oooo

o

oooo

o

o

o

oo

Przebieg zajęć:o Dla każdego coś miłego. Zabawa ruchowa: dzieci siedzą w kole na dywanie. Podając sobie kolejno piłkę, mówią kom-plement osobie siedzącej po swojej prawej stronie.o Magiczne słowa. Wysłuchanie opowiadania „Magiczne słowa”, rozmowa dotycząca jego treści. Nauczyciel pyta, co wydarzyło się w tej historii, kto w niej występował oraz jakie szczególne słowa się w niej pojawiły. Następnie pyta dzie-ci, jakie inne „magiczne” słowa znają i kiedy się ich używa (na powitanie, pożegnanie). Prezentuje ilustracje i wspólnie z dziećmi określa, z kim i w jaki sposób można i należy się witać/żegnać, aby być uprzejmym i kulturalnym (z kolegą – „cześć”, z nieznajomym/starszym – „dzień dobry”, itd.). Tłu-maczy też, że zasady dobrego wychowania to savoir-vivre.o Taniec proszony. Zabawa ruchowa: dzieci siedzą w kole twarzami do siebie i podają sobie kolejno monetę w czasie, gdy gra muzyka. Kiedy muzyka ucichnie – osoba, na którą wypadło (akurat ma monetę w dłoni), wstaje i uprzejmie prosi do krótkiego tańca kolegę lub koleżankę.o Ćwiczenia w liczeniu w zakresie 6. Nauczyciel przypina na tablicy sylwetę skarbonki oraz sylwety monet w kolorze srebrnym i złotym. Dzieci wspólnie z nauczycielem segre-gują je, porównują liczebność powstałych zbiorów i roz-wiązują zadania (dodają i odejmują na konkretach – mone-tach, które trafiają do skarbonki).o Czytanie globalne słów. Nauczyciel prezentuje dzieciom plansze z wyrazami: proszę, przepraszam, dziękuję. Następnie rozkłada te kartki w różnych miejscach na podłodze w sali. Dzieci poruszają się w rytm tamburyna. Na hasło: przepra-szam, proszę lub dziękuję dzieci mają jak najszybciej znaleźć się obok odpowiedniej planszy.o Piosenka „Grzeczne słówka”. Nauczyciel prosi o wysłu-chanie piosenki. Pyta, kto i w jakim celu używa „magicznych” słów. Następnie, metodą „fragmentami ze słuchu”, uczy dzie-ci refrenu.o Korona. Praca plastyczna: dzieci otrzymują szablon ko-nieczny do wykonania korony, samodzielnie go wycinają i ozdabiają swoje prace, kolorując je i przyklejając różne elementy według uznania (guziki, piórka, papier kolorowy, itp.). Nauczyciel pomaga dopasować koronę odpowiednio do obwodu głowy dziecka.o Zakończenie zajęć. Zaproszenie wszystkich księżniczek i królewiczów na dywan, utrwalenie poznanych słów, pró-ba stosowania ich odpowiednio do sytuacji – dzieci odgry-wają samodzielnie lub z nauczycielem scenki i starają się dopasować jedno z „magicznych” słów do sytuacji, np. kiedy kogoś niechcący popchniemy w autobusie, kiedy chcemy przejść przez tłum, gdy coś kupujemy, gdy się wi-tamy/żegnamy, itp.

Karolina Gawlik – nauczycielka w grupie dzieci 5-letnich w Sa-morządowym Przedszkolu nr 175 w Krakowie. Absolwentka Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Pedago-gicznego im. KEN w Krakowie. Multiinstrumentalistka zarażająca dzieci swoją muzyczną pasją.

Przedszkole otwarte na zmiany


Jak się pokazać

wiele placówek borykających się z dopinaniem budżetu może się zastanawiać, czy specjalista do Public relations jest im do czegoś potrzebny? Czy nie lepiej zainwestować w szybką reklamę, przyciągnąć klientów i mieć problem z głowy? I czym w ogóle jest ten modny od kilku lat Pr?

Anna Jankowska

Placówka Rewelacyjna

Tym, którym zależy na konse-kwentnym budowaniu pozy-tywnego wizerunku, PR wraz z dobrym PR-owcem, jest nie-

zbędny. A jeśli na razie przedszkola nie stać na specjalistę, to warto chociaż zrozumieć, czym jest PR i dlaczego nie można go lekceważyć. Krystyna Wójcik (autorka „Public re-lations. Wiarygodny dialog z otocze-niem”) przekonuje, że PR jest działa-niem zaplanowanym, świadomym i długofalowym. Chodzi w nim kon-kretnie o budowanie relacji z bliższym i dalszym otoczeniem przedszkola, uwzględniając przy tym opinię odbior-ców (rodziców), ich zdanie, nastroje i uwagi kierowane pod adresem pla-cówki. Dlatego wszystkim powinno zależeć na informacji zwrotnej, na kon-struktywnej krytyce podejmowanych przez placówkę (lub konkretnie dyrek-cję) działań. Tak jak nauczyciele są po to, by wychowywać dzieci, tak otwar-ta placówka powinna być świadoma i gotowa do samowychowania w imię tworzenia pozytywnego wizerunku i budowania marki. Działania PR-owe mogą to w prosty sposób umożliwić lub chociaż ułatwić. Pod warunkiem oczywiście, że są prowadzone w od-powiedni sposób. Warren Buffet po-wiedział: Na swoją dobrą opinię musimy pracować 20 lat. Wystarczy 5 minut, by ją utracić.

Termin public relations oznacza mniej więcej „relacje społeczne”. Tylko że są one pojmowane bardzo szeroko, dlate-go jednej definicji nie ma. Bo przecież relacje społeczne mogą dotyczyć emo-cji, komunikacji, kryzysu. Mogą być bardziej lub mniej formalne, bardziej lub mniej zacieśnione, mogą też oczy-wiście być całkowicie zaniedbane czy ignorowane. Od kilkudziesięciu lat PR (choć kiedyś tak się nie nazywał) syste-matycznie wkracza do świata polity-ki, biznesu i świadomości społecznej. Relacje te są czymś, na czym właści-wie bazować powinna (i w większości przypadków bazuje) każda placówka. Dobrze prowadzony PR kształtuje po-żądany wizerunek i ma za zadanie:o informować o aktualnościach i zmia-

nach – niedoinformowany rodzic to niezadowolony klient. Jemu zależy na tym, by wiedzieć, co się dzieje w ciągu dnia z dzieckiem i ogólnie, co się dzie-je w placówce. Gazetka przedszkolna, strona internetowa, rozmowa – to wszystko wymaga nakładów energii, ale procentuje na każdym kroku;

o jawić placówkę jako spójną całość – jedna placówka, jedna dyrekcja, która wie, czego chce i ma wizję funkcjo-nowania przedszkola teraz i w przy-szłości oraz zespół mówiący jednym głosem. Silna osobowość lidera to ważny element w tej pracy, bo dyrek-cja reprezentuje całą placówkę. Jeśli

będzie to znudzona, zakompleksiona osoba, z pewnością rodzice przypiszą jej cechy całemu zespołowi. I grono pedagogiczne też chętniej i kreatyw-niej będzie współpracować z kimś, kto mocno stąpa po ziemi i potrafi kierować (komunikować się) z zespo-łem i otoczeniem;

o utrzymywać kontakty z lokalną spo-łecznością i mediami – informując o ciekawych, ważnych dla placówki wydarzeniach w sposób świadomy, długofalowy. Jeśli zachodzi taka ko-nieczność, osoba odpowiedzialna za PR powinna też umieć lobbować w odpowiednich środowiskach (me-diach również) na rzecz spraw waż-nych dla przedszkola.

Pr wewnętrzny i zewnętrzny

Sprawny dyrektor przedszkola musi mieć cechy PR-owca. Choćby po to, by kształtować wizerunek placówki we-dług własnego pomysłu. Bo, że wizję i pomysł na jej prowadzenie ma, jest oczywiste! Kreatywność i elastyczność są podstawą dobrego PR-u, który po-winien być realizowany zarówno we-wnątrz placówki, jak i na zewnątrz. Wewnętrzny PR to nic innego jak bu-dowanie relacji z pracownikami. Bada-nia dowodzą, że im zależy w głównej mierze na płynnym i klarownym prze-

public relations placówki przedszkolnej


w niebie i w piekle

ks. Mieczysław Maliński

część II

O diabełku, który odważył się śmiać

O diabełku, który odważył się śmiać

– A więc, niech dzieci i dorośli boją się i niech nienawidzą – powtórzyła poczwara.– Kogo? – Lucyfer jeszcze raz chciał wiedzieć dokładnie.– Wszystkich i siebie! Policjanta, wojskowego, sąsiada. Mąż – żony, żona – męża. Dzieci – rodziców, rodzice – dzieci. Wszyscy – wszystkich! Wtedy ludzkość będzie przypomi-nała dziką bandę. Hołotę, nie społeczeństwo!Poczwara jeszcze chciała coś mówić, tylko naraz z głębi sali wystrzelił okrzyk:– To już było! Już wszystko było! Ludzie mają tego dość! Nie dadzą się znowu nabrać na te metody! Lucyfer podniósł się z najbrzydszego fotela, żeby dostrzec tego, kto to powiedział, i zawołał:– No to chodź tutaj! Chodź, jak masz inny pomysł.Przez tłum diabłów zaczęła przeciskać się jakaś postać.Ale poczwara nie chciała schodzić z podium. Zaczęła coś wykrzykiwać, wymachiwać rękami, lecz nikt nie wiedział, o co jej chodzi, bo całe piekło wołało:– To już było!Na znak Lucyfera do poczwary podeszło dwóch diabelskich drabów, którzy wzięli ją pod ramiona, podnieśli w górę i usunęli z podium. Na jej miejscu pojawił się szatan wywo-łany przez Lucyfera.Był zadziwiającym szatanem. Elegant, wytwornie ubrany,

pod muchą, we fraku, w modnych błyszczących butach. Tylko spod mankietów koszuli wysuwały się od czasu do czasu wylakierowane straszne pazury. A kiedy zaczął mó-wić, błysnęły kły, takie jak rzadko można oglądać nawet w gębach szatańskich.Lucyfer powiedział:– Mów. Krótko. Jak chcesz zniszczyć człowieka? Jak chcesz zniszczyć ludzkość?Ten zaczął mówić:– Mój poprzednik w jednym się nie mylił. Trzeba zacząć od dzieci. Ale nie odbierać wolności, tylko dać im pełną wol-ność.– Jak to? – Lucyfer mu przerwał. – Chcesz im zachować wolność?– No, powiedzmy, dać im nie wolność, ale samowolę, pełną bezkarność – uśmiechnął się ironicznie elegant. – Niech dzie-ci robią, co chcą. Niech im będzie wszystko wolno. Co im się tylko zechce. Co im się spodoba. Co im przyjdzie do głowy.– To coś nowego – mruknął Lucyfer.– I niech będą bezkarne. Niech dzieci nie mają żadnych na-kazów ani zakazów. Żadnych upomnień, ostrzeżeń. Żadnej prośby ani groźby. Ani ze strony rodziców, ani ze strony dziadków. Niech sobie wyrywają zabawki z rąk, niech się biją, przezywają, kopią, plują. Niech zabierają nie swoje


Ogłoszenia

Polski Instytut Montessori zaprasza na

studia podyplomowe i roczne kursy

z zakresu pedagogiki Marii Montessori

KURSY ROCZNE (Warszawa, Kraków, Gdańsk, Wrocław,

Pobiedziska koło Poznania):

program przedszkolny (dzieci 2,5-6 lat) składa się z 252 godzin zajęć i 200 godzin praktyk w placówce montessoriańskiej;

program szkolny składa się z 228 godzin wykładów i ćwiczeń.

STUDIA PODYPLOMOWE (kwalifikacyjne, trzysemestralne):

edukacja przedszkolna Montessori; edukacja szkolna Montessori; edukacja przedszkolna i szkolna Montessori.

Zgłoszenia:

sekretariat polskiego instytutu montessoriul. mozarta 4

0�-736 warszawatel.: 781 693 705

Miejskie Przedszkole nr 1 im. Małego Księcia w Hrubieszowie

zaprasza do udziału w ogólnopolskim konkursie plastycznym

Moje miasto w moich oczach

Konkurs przeznaczony jest dla dzieci w wieku od 3 lat do 6 lat

oraz uczniów klas „0” ze szkół podstawowych.

Termin nadsyłania prac: 31 października 2012

więcej informacji www.blizejprzedszkola.pl/konkursy

Gabinet Terapeutyczny dla Dzieci i Młodzieży

Kraków, ul. Marzanny 4a tel. 660 425 836

zaprasza

Wydział Pedagogiki, Socjologii i Nauk o ZdrowiuPracownia Edukacji Przedszkolnej i Wczesnoszkolnej Uniwersytetu Zielonogórskiego

ogłasza ogólnopolski konkurs na pamiętniki pod tytułem:

Moje doświadczenia edukacyjne i zawodowe jako nauczyciela wczesnej edukacji

Zapraszamy dyplomowanych nauczycieli przedszkolnych oraz nauczycieli klas 1-3 szkoły podstawowej do udziału w ogólnopol-skim konkursie na pamiętnik i podzielenia się przemyśleniami oraz refleksjami na temat swojej drogi edukacyjnej i życia prywat-

nego. Pamiętniki dowolnej objętości, dostarczone w formie czytelnych rękopisów lub wydruków komputerowych wraz z dołą-czonym plikiem zapisanym na nośnikach (CD, pendrive). Nagrody: I nagroda – 4000 zł, II nagroda – 3000 zł, III nagroda – 1000

zł, 10 wyróżnień – nagrody książkowe. Termin składania prac upływa 30 października 2012 r. Prace należy przesłać na adres: Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu, dr Anetta Soroka-Fedorczuk, al. Wojska Polskiego 69,

sekretariat, pok. 225 z dopiskiem: „Konkurs na pamiętniki dyplomowanych nauczycieli wczesnej edukacji”.

więcej informacji: www.blizejprzedszkola.pl/pamietnik-nauczyciela

Przedszkole nr 70 „Tęczowa Kraina” we Wrocławiu zaprasza do udziału

w ogólnopolskim konkursie plastycznym

Moje magiczne drzewo

Konkurs przeznaczony jest dla dzieci w wieku 4 i 5 lat.



Przedszkole Publiczne w Rogowie zaprasza do udziału

w ogólnopolskim konkursie plastycznym

Złota jesieńPrace będą oceniane w trzech grupach wiekowych:

3-, 4-latki, 5-latki, 6-latki.



Szanowni PańStwo!

Fundacja Dzieciom „Zdążyć z Pomocą” zwraca się z prośbą o pomoc dla podopiecznego Pio-tra Pierchały. Piotruś ma 7 lat i cierpi na móz-gowe porażenie dziecięce. Nadal jest szansa, by chłopczyk zaczął sam chodzić. Aby tak się stało, dziecko powinno uczestniczyć w turnu-sach rehabilitacyjnych. Mogą Państwo spra-wić, by chłopczyk poczuł się samodzielny, krocząc na własnych nogach. Każda wpłata spowoduje, że pojawi się szansa wyjazdu Pio-trusia na intensywną rehabilitację w formie turnusu. Jego koszt to około 5000 zł.

Jeżeli mogą i chcą Państwo pomóc Piotrusiowi, prosimy kierować wpłaty

na poniższe konto:

FUNDACJA DZIECIOM „ZDĄŻYĆ Z POMOCĄ”01-685 WARSZAWA UL. ŁOMIAŃSKA 5

Nr konta: 61 1060 0076 0000 3310 0018 2660z dopiskiem: 3663 Piotr Pierchała

– darowizna na pomoc i ochronę zdrowia

w imieniu własnym i mamy Piotrusia dziękujemy za każdy Państwa gest!

więcej ogłoszeń o konkursach na www.blizejprzedszkola.pl/konkursy

przedszkole bajkowy świat jasieniec „Ziemia nasza planeta” przedszkole miejskie” nr 1� mielec „Ilustracja do prze-czytanej bajki dla dzieci” zespół szkół nr 13 – oddział przedszkolny przy sp 15 jastrzębie-zdrój „Moja ulubiona postać z utworów Marii Konopnickiej” europejskie przedszkole klub kubusia puchatka wrocław „Mój Święty Mikołaj” miejskie przedszkole nr 57 katowice „Świąteczna kartka” przedszkole sopotnia wielka „Z komputerem za pan brat!” samorządowe przedszkole nr 115 kraków „Przedszkolaku! Zaprojektuj swój znaczek odblaskowy” przedszkole prowadzone przez zgromadzenie sióstr świetej elżbiety otyń „Matka Boża Różańcowa” miejskie przedszkole nr 39 katowice „Kolorowa książeczka” przedszkole nr 43 lublin „Zaczarowany świat baśni Andersena” przedszkole �4 racibórz „Jesienne drzewo” samorządowe przedszkole nr 9� kraków konkurs Grafiki komputerowej „W jesiennym koszyku smakołyków bez liku” samorządowe przedszkole 131 kraków „Jesień wokół nas” Gminne przedszkole leg probostwo „Szanuj las - to nasze wspólne dobro” europejskie przedszkole klub kubusia puchatka iV kiełczów „W tajemniczym ogrodzie” europejskie przedszkole klub kubusia puchatka wrocław „Najpiękniejsza dynia Hallowen” miejskie przedszkole nr 39 katowice „Pamiątka z wakacji” przedszkole nr 1 myszków „Bezpieczny Przedszkolak”

– oligofrenopedagog– neurologopeda– terapeuta SI


Pod prąd...

Bogusław Śliwerski

Jak to łatwo być nauczycielem...

Praca nauczyciela przedszkola czy kształcenia zintegrowanego jest w opinii publicznej czymś banalnym, łatwym, niewymagającym specjalnego wykształcenia, doświadczenia i osobowości. Postrzega się ten zawód jak coś w rodzaju opieki zastępczej dla dzieci w czasie, gdy rodzice maluchów muszą chodzić do pracy. Oczywiście, rodzice są zawodowcami – budowniczymi, magazynierami, przedsiębiorcami, inżynierami, bankowcami, rolnikami, lekarzami, itd., tak

więc oni pracują naprawdę, oni coś wytwarzają, wykonują konkretne usługi, sprawują nad kimś nad-zór, są odpowiedzialni i zajęci. A nauczyciele? No gdzież tam, wolne żarty. Co za pytanie? Rodzice naszych podopiecznych nie mają tylu dni urlopu, tak małej liczby godzin na wykonywanie swoich zadań, oni po prostu ciężko pracują. Oni nawet musieli skończyć jakąś szkołę zawodową, średnią lub wyższą, gdzie wymagano od nich konkretnej wiedzy i umiejętności. Oj, to był dla nich ciężki okres, czas wytężonego wysiłku, kucia i ćwiczenia, no i zdawania bardzo trudnych egzaminów. Nie to co pedagodzy wczesnoszkolni, którzy nawet studia mieli proste i przyjemne, pozbawione jakie-gokolwiek trudu, nie wspominając już o łatwości egzaminów. Dostrzegają to od lat ministrowie edu-kacji, którzy zezwalają w wyjątkowych okolicznoś-ciach na zatrudnianie w przedszkolach osób bez kierunkowego wykształcenia, zobowiązując je do uzupełnienia braków w trakcie wykonywania obo-wiązków zawodowych. Jak ktoś nawet studiował pedagogikę edukacji elementarnej, to może praco-wać w przedszkolu, podobnie jak wykształceni pe-dagodzy po studiach z pedagogiki przedszkolnej mogą pracować w szkołach podstawowych. A za-tem, co to za praca, co to za zawód, skoro wykony-wać może go każdy? Psychologię trzeba studiować pięć lat w ramach studiów ciągłych, a pedagogikę przedszkolną można sobie „dorobić” po innym kie-runku studiów nienauczycielskich, w ramach studiów podyplomowych. Można pracować na zasadzie bycia przyuczonym. Po co kształcić, oczekiwać, wymagać, jeśli nie ma ku temu powodu? Nauczyciele na tym poziomie edukacji przychodzą do przedszkola czy szkoły na zaledwie kilka godzin dziennie i po krótkim czasie pobytu w takim „figloraju” wychodzą do domu szczęśliwi i wypoczęci. Nie ma co się dziwić, że zgod-nie z opinią wrogo nastawianego do nich ludu, tacy pedagodzy tylko bawią się z dziećmi, nawet nie muszą im czytać, bo są od tego e-booki (cyfrowe przedszkola i szkoły), coś wspólnie sobie pośpiewają lub też nie, bo można dzieciom włączyć telewizor lub rozdać MP4, itp. Jak się zmęczą lub znużą dzieć-mi czy przestrzenią, to niezależnie od pogody i tak muszą codziennie, przynajmniej na godzinę, udać się z dziećmi na spacer, do ogródka czy na plac zabaw. Tam posiedzą sobie na ławeczce, poplotkują z koleżankami, żeby w tym czasie podopieczni mogli swobodnie biegać, zjeżdżać czy skakać na zaku-pionych przez gminę urządzeniach (tory przeszkód, zjeżdżalnie, wiszący most, wietnamska kładka, itp.). Żyć, nie umierać! Jaka praca, taka płaca. Trudno, by społeczeństwo płaciło nauczycielom za taki raj, rekreację. Burmistrz jednej z gmin to nawet wysłał do nauczy-cieli pismo z prośbą, by w związku z trudną sytuacją finansową gminy pisemnie wyrazili zgodę na przesunięcie terminu wypłaty podwyżki i zrzekli się przysługujących im z tego tytułu należnych odsetek. Ciekawe, że do siebie ani do pracowników urzędu listu tej treści nie wysłał. Oni w końcu pracują naprawdę. Oni nie mają cza-su na zabawy przeplatane ciągłymi świętami, feriami i wakacjami. Ciekawe, czy z okazji Dnia Edukacji Narodowej złoży chociaż na-uczycielom życzenia? Czy może też im się nie należą?

Prof. dr hab. Bogusław Śliwerski – profesor zwyczajny Chrześci-jańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie i Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie; wiceprzewodniczący Komitetu Nauk Pe-dagogicznych PAN oraz Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego.

Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na pedagogice ogólnej, teorii wychowania, współczesnych kierunkach pedago-giki i pedagogice wczesnoszkolnej oraz problemach kształcenia pedagogów.

burmistrz jednej z gmin to nawet wysłał do nauczycieli pismo z prośbą, by w związku z trudną sytuacją finansową gminy pisemnie wyrazili zgodę na przesunięcie terminu wypłaty podwyżki i zrzekli się przysługujących im z tego tytułu należnych odsetek...


Obrazy z dzieciństwa

W

pamięci dorosłych ludzi znajdują się różne obrazy z dzieciństwa. Utrwaliły się one dzięki sile uczuć, a ta wynikała ze znaczenia, jakie dla konkretnego dziecka miało określone przeżycie. Dobrze wiemy, że dzieci (jak i w ogóle ludzi) cechuje nie tylko różny poziom wrażliwości, ale też odmienne sposoby reakcji na takie samo zdarzenie. Pamięć ludzka przechowuje obrazy o różnych barwach oraz odcieniach. Jedne z nich są jasne i kolorowe, inne o zabarwieniu niejednoznacznym, nieco rozmy-tym, a jeszcze inne ciemne. Te ostatnie z biegiem lat nieco jaśnieją. Dzieje się tak

głównie dzięki reinterpretacji zdarzeń przez osoby dorosłe. Bowiem w wieku dojrzałym staramy się uwzględnić rozmaite okoliczności minionego zdarzenia, wniknąć w motywacje osób w nim uczestniczących, a ponadto sam upływ czasu „odbarwia” pamięć. Szczególnymi śladami pamięci z dzieciństwa są obrazy, na których osoba dorosła wykonuje jakąś czynność zaskakującą dziecko i wywołującą w nim konflikt. Czasem czynność ta jest utrwalona w postaci statycznego obrazu, a niekiedy przyjmuje postać dynamiczną, jak fragment filmu. Na-tomiast konflikt jest zawsze taki sam: jest to konflikt intrapsychiczny (wewnętrzny) pomiędzy zaufaniem do dorosłej osoby a rozczarowaniem jej zachowaniem. Pamiętajmy, że zaufanie ma-łych dzieci do osób, które darzą miłością, jest totalne, toteż jego zachwianie bywa bolesne. To ból psychiczny utrwalił obraz w pamięci. Oto kilka zdarzeń, o których niedawno mi opowiedziano. U jednego dorosłego mężczyzny zachował się w pamięci następujący obraz: w domu znajdowa-ło się duże akwarium z rybkami. Kiedy był czterolatkiem, pewnego dnia zaczął wbijać gwóźdź w szklaną ściankę akwarium. Szkło pękło, a jego tata podniósł rybki z podłogi, wrzucił je do ubika-cji i spłukał. Tyle obraz. Dlaczego chłopiec chciał wbić w akwarium gwóźdź – nie wiadomo. W pa-mięci utrwaliły się rybki wrzucone do ubikacji i to, co wydarzyło się bezpośrednio przed tym.Inne zdarzenie opowiedziane przez dorosłą kobietę: w odwiedziny przyjechała ulubiona ciocia, a ona jako siedmioletnia dziewczynka chciała zrobić jej niespodziankę – do pokoju przeznaczo-nego dla gościa wpuściła swoją ukochaną świnkę morską. Ciocia zauważyła zwierzątko przed samym zaśnięciem, przestraszyła się, chwyciła je i wyrzuciła za okno. Myślała, że to mysz i chcia-ła być zarówno dzielna, jak i taktowna wobec gospodarzy. Zapytana przez siostrzenicę podczas śniadania, czy ucieszyła ją niespodzianka – opowiedziała o zdarzeniu. Dziewczynka zwymio-towała. W pamięci zachował się taki obraz: ciocia mówi, świnka wylatuje przez okno, a dziecko wymiotuje na stół. I jeszcze inne zdarzenie, które miało miejsce na wsi zaraz po żniwach: ławica polnych myszy ucieka z pola i usiłuje dostać się do wnętrza chaty. Są już w kuchni. Wtedy tata zadeptuje jedną mysz, inne uciekają. Taki obraz pozostał w pamięci dorosłego mężczyzny. A oto inny obraz: chłopiec z rodzicami w samochodzie. Przed nimi jedzie samochód, z którego w pewnej chwili zostaje wyrzucony duży pies. Tamten samochód przyśpiesza, pies przez pe-wien czas biegnie wzdłuż auta, w którym chłopczyk jedzie z rodzicami. Dziecko widzi zziajany pysk, widzi oczy psa. Chłopiec zaczyna płakać, rodzice jadą dalej. Zapominają o zdarzeniu. Ale dziecko, które nadal istnieje w dorosłym mężczyźnie (w każdym z nas pozostają ślady dziecka, jakim byliśmy) – pamięta. W pamięci wielu dorosłych osób zachowały się zbliżone pod względem znaczenia obrazy zda-rzeń. I jakkolwiek żal do rodziców przeminął, a niektórych przy-krych zdarzeń nie można było uniknąć, to jednak nazbyt często my, dorośli, nie zwracamy uwagi na to, że trudną sytuację należało rozwiązać inaczej. I reagujemy bezmyślnie, raniąc uczucia dziecka i wywołując u niego wewnętrzny konflikt. A przecież nasze dzieci chcą być z nas dumne, pragną wierzyć w naszą dobroć i mądrość. I jeżeli zdarzy się, że „nas poniosło”, to porozmawiajmy z dzieckiem o tym, co zaszło, pożałujmy swojego czynu. Dobrym słowem moż-na zmienić barwę nie jednego smutnego obrazu z dzieciństwa.

Irena Obuchowska – profesor zwyczajny psychologii związany z Uniwersytetem im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Jej zainteresowa-nia dotyczą problemów z zakresu psychologii klinicznej dzieci oraz pedagogiki specjalnej, w tym szczególnie zaburzeń emocjonalnych oraz odmienności rozwojowych w okresie dzieciństwa i adolescen-cji, problematyki rodziny jako środowiska wychowawczego, proble-mów związanych z edukacją i integracją, zagadnień odnoszących się do autonomii i podmiotowości w wieku rozwojowym.

Z życia przedszkolaków

Documents

BP pazdziernik