Briefing template October 2015 - old.crisisgroup.orgold.crisisgroup.org/_/media/Files/asia/south-east-asia/burma...ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား-ရလာဒ္မ်ားႏွင္႔

ျမနမာႏငငမ ေရြးေကာကပြမား-ရလာဒမားႏင႔ ျဖစလာႏငသည႔ အကးဆကမား Crisis Group Asia Briefing N°147 Yangon/Brussels, 9 December 2015

I. ျခငသးသပခက

ႏဝငဘာ ၈ ရက ေရြးေကာကပြမားသည ျမနမာႏငင၏ အာဏာရငစနစမ အသြငကးေျပာငးမႈ

တြင အဓကမတတငတစချဖစသည။ ဒမကေရစေရြးေကာကပြ အေတြ႔အႀကနညးပါးျခငး၊ ႏင

ငေရးအကြအျပနကရႈငးျခငး၊ ေနရာမားစြာတြင လကနကကငပဋပကၡျဖစပြါးေနျခငး စေသာ

အေျခအေနတြင ၿငမးခမး၍ စနစကေသာ ေရြးေကာကပြက ကငးပႏငျခငးသည ႏငငေရးတြင

အဓကပါဝငေနသအားလး၊ ေရြးေကာကပြေကာမရငႏင တစႏငငလးအတြက အဓကေအာင

ျမငမႈျဖစသည။ ေအာငပြရ အမးသားဒမကေရစအဖြ႔ခပ (NLD) သည ၂၀၁၆ မတလကနတြင

အာဏာလႊေျပာငးမယမ ၾကားကာလေလးလက ပါးပါးနပနပအသးခရနလအပၿပး အေရးႀကး

တာဝနေပးမညသမားက ေစာစးစြာသတမတေဖၚထတႏငခ႔လင ေရ႕တြငႀကေနသည ႀကးမား

ေသာ စမေခၚမႈမားအတြက ျပငဆငရန ျဖစႏငသမအခနမားမား ရရေပမည။

ေရြးေကာကခေနရာ ၈၀ ရာခငႏႈနးျဖင ေသာငၿပကမးၿပအႏငရျခငးသည လႊတေတာႏစ

ရပစလးတြင တပမေတာက ၂၅ ရာခငႏႈနး ရယထားသညတငေအာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကည

၏ပါတက ေနရာအမားစရရမညသေဘာျဖစသည။ ဤအေျခအေနသည သမၼတေရြးခယခြင႔

အာဏာႏင ဥပေဒျပမႈအေပၚ ထနးခပခြငတ႔က ရရေစမညျဖစသည။ သမၼတေရြးခယခြင႔ အ

တြကမ အေျခခဥပေဒက ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအား သမၼတမျဖစႏငေအာငတားဆးထား

သည။ လကရအာဏာရ ျပညခငၿဖးပါတ (USDP) သည တငးရငးသားလမးစ ကယစားျပ

အျခားပါတမားကသ႔ပင အလထးခရႈးပြက ခစားသြားရသည။

ေရြးေကာကပြသည ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအတြက ႀကးႀကးမားမားေရပနးစားေသာ

အခြငအာဏာအပႏငးျခငးက ထငဟပကာ ၎ႏင႔အတ သႏင႔ NLD သည တငးျပညတြင

လအပေနေသာ ႏငငေရးႏင စးပြါးေရးေျပာငးလမႈမားက ေဖၚေဆာငလမ႔မညဟေသာ ဆတ

ေမာလငခကမားစြာျဖင ေပၚထြကလာခသည။ ၎ေမာလငခကမားျပညမရန မလြယက

လပါ။ ပထမဦးစြာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညသည တပမေတာကာကြယေရးဦးစးခပ ဗလခပ

မးႀကးမငးေအာငလႈငႏင အျပသေဘာပးေပါငးေဆာငရြကသည ဆကဆေရးက ထေထာင

ရန လအပေပလမမည။ တပမေတာသည ကာကြယေရး၊ ျပညထေရး၊ နယစပေရးရာ ဝနႀကး

The Myanmar Elections: Results and Implications Crisis Group Asia Briefing N°147, 9 December 2015 Page 2

ဌာနမားက ထနးခပထားျခငးျဖင မားျပားေသာ အပခပေရးအာဏာက ရယထားဆျဖစ

သည။ ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥမသည ရတပဖြ႔ျပျပငေျပာငးလေရးႏင ႏငငေရးေျဖေလာ

မႈမားအထ အရာရာေအာငျမငမႈရရေရးသည တပမေတာ၏ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈအေပၚ မ

တညလကရသည။ အကယ၍ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက သလပမညဟ ေျပာထားသည အ

တငး ထပတနးရာထးအတြကလအပေသာ သကၡာႏင အမားေလးစားသက ကယစားသမၼတ

အျဖစ မေရြးခယႏငခ႔ပါက ကာလရညၾကာ အျပနအလန သသယႀကးခေသာ ဆကဆေရး

သည မလပေသာ စတငမႈအျဖစ အလြယတက ထြကေပၚလာႏငသည။

ထ႔အျပင NLD အေနႏင ျပညသတ႔၏ဘဝမား သသသာသာေျပာငးလေအာင ေဆာင

ၾကဥးေပးျခငးျဖင ျပညသတ႔၏ ေမာလငခကမားက ျဖညေပးႏငေၾကာငး ျပသလေပလမမည။

ျပညတြငးျပညပအားေပးမႈႏင ပပးမႈေျမာကမားစြာက ရယႏငမညျဖစေသာလညး စမအပခပမႈ

အေတြ႔အၾကနညးျခငး၊ ကြ မးကငေသာ ပညာရငစဖြ႔မႈနညးျခငး၊ ေသာခကကေသာ အငစတ

ကးရငးမားက ျပျပငေျပာငးလရာတြင ခကချခငး စသညတ႔အားလးက ျမနျမနဆနဆန ေအာင

ျမငမႈရႏငမညအေရးက ဟန႔တားၾကေပလမမည။ ပါတသည ယေန႔ထ မဝါဒေရးဆြမႈ အနညး

ငယသာ လပေဆာငခ႔ဘးေသာေၾကာင ၎မာအထးသျဖင အေရးႀကးေနေပသည။

ထမသာမကပ ျပညတြငးတြင ကပေဘးသငႏငေျခရေသာ ျပနာမားက ရငဆငေနရ

ေသာေၾကာင အစးရအသစအေနႏင အေပါငးလကၡဏာေဆာငေသာ ေျပာငးလမႈမား လပ

ေဆာငေပးႏငေရးအေပၚအာရစကရန အခကအခေတြ႔ဖြယရသည။ ရမးႏင ကခငျပညနယ

တြင ဆးဝါးေသာပစခတတကခကမႈမား ဆကတကျဖစပြားေနျခငးသည ယငန႔န႔ၿငမးခမးေရး

လပငနးစဥ အားနညးေအာင ၿခမးေျခာကလကရသည။ မကခရစးပြားေရးရႈတေထြးမႈ လကၡ

ဏာမားလညးရေနၿပး ၎တ႔က ေလာ႔ခရာတြင အသးျပမည႔မဝါဒမားကလညး အားနညး

ေနသည။ ဘဂၤါလမြတဆလငမား မေပးခြငမရေသာ ရခငျပညနယမ အေနအထားသညလညး

ကငတြယရခကခေသာ တငးမာဆပြကမႈ ျဖစႏငေခရၿပး ယငးကစၥႏင ပတသက၍ NLD အစး

ရ၏ လပေဆာငမႈမနသမမာလညး အထးသျဖင အမးသားေရးဝါဒမား၏ ေစာင႔ၾကည႔မႈက ခရ

ဖြယရေနသည။

ထ႔အျပင ႏငငတကာဆကဆေရးႏငဆငသည စနေခၚမႈမားကလညး ရေနျပနသည။

အကးစးပြားထခကေတာမညဟ စးရမေနသည႔ ရတငးေသာ တရတႏငငႏင ဆကဆေရး

ေကာငးေအာင ထနးသမးရငး အေနာကအပစႏင ျပနလညထေတြ႔ဆကဆေရးက ဆကလက

ထနးေကာငးရနအတြက ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင NLD ပါတအေနႏင ပါးနပေသာ သတမန

ေရးကြမးကငမႈမားက လအပေပလမမည။ အေနာကအပစဖကသ႔ ယမးသညဟေသာ

သတမတယဆခရမႈမားရေသာေၾကာင အထးပါးနပလမၼာဖ႔ လလမမည။ အေနာကႏငငမား

ကလညး ယငးသ႔ဟနခကညေအာင ျပနလညထနးညမႈ ေအာငျမငရန မမတ႔ ကယစအပငးမ

ကညၾကရမညျဖစသည။ အေနာကအပစသည ျမနမာႏငငတြင အေပါငးလကၡဏာေဆာင

ေသာ အေျပာငးအလမားက ပပးအားေပးရာတြင အေရးႀကးေသာက႑မ ပါဝငေသာလညး

ျပညတြငးႏင ေဒသတြငး အကဆတမႈမား ပါဝငပတသကေနသညက သရနားလညရနလ

သည။


II. ေရြးေကာကပြမား ကငးပျခငး

ေရြးေကာကပြမားက ေယဘယအားျဖင ေကာငးမြနစြာကငးပႏငခသည။0

1 မဆြယစညးရးမႈ

ကာလသည သးျခားျဖစရပအခ႕မလြ၍ လးဝနးပါးၿငမးၿငမးခမးခမးရခသည။1

2 ေရြးေကာကပြ

ေလ႔လာေစာငၾကညသမား ေဖၚထတျပခ႔ေသာ အဓကကစၥရပမားမာ အေျခခဥပေဒမေဘာငမ

ဒမကေရစနညးကရန လအပခကမားႏင႔ အားလးပါဝငေရးဆငရာ အေလးအနကထားရမည႔

ျပနာအခ႕၊ ဘဂၤါလမြတဆလင ငါးသနးခန႔၏ မေပးခြငက ဖကသမးမႈ၊ တငးရငးသားနယ

ေျမအခ႕တြင ေရြးေကာကပြကငးပရနက လျခေရးဆငရာ အေၾကာငးျပခကျဖင ပြငလငးျမင

သာမႈမရ ဖကသမးျခငးတ႔ျဖစသည။2

3 ဥပေဒအရ တားျမစထားေသာ ႏငငေရးႏင ဘာသာေရး

ေရာေထြးမႈကစၥ (အထးသျဖင ဗဒၶဘာသာအမးသားေရးဝါဒ မဘသအဖြ႔က NLD ပါတသည

ဗဒၶဘာသာက ကာကြယမညမဟတဟ စြပစြေျပာဆမႈ)4 ႏငပတသက၍ စးရမပပနေၾကာငးက

လညး ႏငငေရးပါတမားႏင ေလလာသမားက ထတေဖၚေျပာဆခသည။ ထ႔အျပင ႏငငေရး

ရာသဥတ အေၾကာငးရငးတစခ႕ေၾကာင ပါတႀကးမားက မြတဆလငကယစားလယေလာငး

တစဦးတစေလမ တငသြငးျခငးမျပခေပ။4

5

ေရြးေကာကပြေန႔တြင မရ ၄၁,၀၀၀ ခန႔သည သတမတခနအတငး ဖြင႔လစႏငခ႔သည။

ေရြးေကာကပြကငးပပႏငပတသက၍ ေလလာေစာငၾကညေရးအဖြ႔မား၏ ကနဦးထတျပန

1 For Crisis Group reporting on Myanmar since the present government took power in 2011, see Asia Briefings N°s 146, Myanmar’s Peace Process: A Nationwide Ceasefire Remains Elusive, 16 September 2015; 144, Counting the Costs: Myanmar’s Problematic Census, 15 May 2014; 143, Myanmar’s Military: Back to the Barracks?, 22 April 2014; 142, Not a Rubber Stamp: Myan-mar’s Legislature in a Time of Transition, 13 December 2013; 140, A Tentative Peace in Myan-mar’s Kachin Conflict, 12 June 2013; 136, Reform in Myanmar: One Year On, 11 April 2012; and 127, Myanmar: Major Reform Underway, 22 September 2011; also Reports N°s 266, Myan-mar’s Electoral Landscape, 28 April 2015; 261, Myanmar: The Politics of Rakhine State, 22 Oc-tober 2014; 251, The Dark Side of Transition: Violence Against Muslims in Myanmar, 1 October 2013; 238, Myanmar: Storm Clouds on the Horizon, 12 November 2012; 231, Myanmar: The Pol-itics of Economic Reform, 27 July 2012; and 214, Myanmar: A New Peace Initiative, 30 Novem-ber 2011. 2 အဆးဆးမာ ေအာကတဘာ ၂၉ ရကက ရနကနတြင NLD ကယစားလယေလာငးက ဓားျဖငခတမႈျဖစသည။ ကးလြနသမားက ရကဖမးဆးကာ စစေဆးေနဆျဖစသည။ တကခကမႈတြင ေရြးေကာကပြေၾကာင႔ ေစေဆာမႈ ပါဝငေၾကာငး ခငမာေသာ အေထာကအထားမရပ NLD ကယစားလယေလာငးသညလညး အႏငရခသည။ 3 ေရြးေကာကပြႏင စမခန႔ခြမႈလပထးလပနညးမားအတြက အေျခခဥပေဒဆငရာႏင ဥပေဒမေဘာငက အ ေသးစတသရရန Crisis Group ၏ Myanmar Electoral Landscape ကၾကညရန။ 4 ႏငငေရးတြင ဘာသာေရးက ေမာငဘသာ ရငးလငးျခငး၊ ျမနမာတငးမ ၂၀၁၅ ေအာကတဘာ ၅။ 5 မြတဆလငမားသည စစေပါငးလဦးေရ၏ အနညးဆး ၄ ရာခငႏႈနးႏင ထ႔ထကမကရႏငေသာလညး မတပ တငကယစားလယေလာငး ၆,၀၀၀ အနက မြတဆလငကယစားလယ ၂၈ ဦးသာပါဝငသည။ မြတဆလင အ သငးအဝငးတြင ႏငငတစလႊားမ မြတဆလငမားႏင ရခငျပညနယမ ဘဂၤါလမားပါဝငသည။ ဘာသာေရးႏင ဆငေသာ သနးေခါငစာရငးအခကအလကမားက ႏငငေရးႏင ေရြးေကာကပြ အကဆတမႈေၾကာင ထတျပန ျခငးမျပေပ။ မြတဆလငႏင ဘဂၤါလကယစားျပ ႏငငေရးပါတမား မတပတငခၾကေသာလညး ကယစား လယေလာငး ေမြးဖြားခနတြင မဘႏစပါးလး ႏငငသားျဖစရမညဟေသာ သတမတခကႏင မကကညမႈ ေၾကာင အမားစက ေရြးေကာကပြေကာမရငက ပယခခသည။


ခကမားသည ေယဘယအားျဖင အလြနအျပသေဘာေဆာငသည။ မေပးမႈသည အကနလး

နးပါး ၿငမးခမးမႈရၿပး အဓကျပနာမားႏင လြတကငးခသညဟ ၎တ႔က အစရငခသည။

မေပးမႈသည စစဥတက ျဖစေပၚခၿပး လ႕ဝကမေပးမႈကလညး ထနးသမးခသည။ ပြငလငးျမင

သာမႈလညး ျမငမားၿပး ျပညတြငးေလလာေစာငၾကညသ ၁၂,၀၀၀ ေကာ၊ ႏငငတကာေလလာ

ေစာငၾကညသ ၁၀၀၀ ႏင ပါတကယစားလယ ေထာငေပါငးမားစြာတ႔သည စစတပဝငးအ

တြငးမ မရမားအပါအဝင ႏငငတစလႊားမရမားသ႔ အကန႔အသတမရ အကခတေလလာႏငခ

ၾကသည။ မရမား၌ မေရတြကျခငးကလညး ေကာငးစြာလပေဆာငႏငခသည။ သ႔ရာတြင

တပမေတာ၏ ႀကတငမေပးမႈက ေလလာရနမျဖစႏငခသညအျပင ေယဘယအားျဖင ႀက

တငမေပးျခငးလပငနးစဥသည အဓကမေပးပြႏင ပြငလငးျမငသာမႈအဆင႔တြငမ တညမႈေတာ႔

မရခေပ။5

6

ထ႔အျပင ပထမဆးအႀကမ ဒစဂစတယျဖင႔ အခကအလကျပစရာတြင လြေခာသည

ရႈတ ေထြးမႈေၾကာင မေပးခြငရသမား မစာရငးတြင ကနချခငးသည ေရြးေကာကပြမတငမ

အဓကျပ နာတစချဖစသညဟ ကယကယျပန႔ျပန႔ တငျပခၾကသည။ သ႔ရာတြင

ေရြးေကာကပြေန႔ တြငမ ယငးျပနာ၏ အတငးအဆမာ အေသးအမႊားျဖစသြားပရသည။

၎ဂယကသည မရ ရာခငႏႈနးအနညးငယမ အေပၚတြငသာ ရကခတမႈရခၿပး မေပးခြငမရသ

အေရအတြကမာ အ နညးငယသာရခသညဟ

ေရြးေကာကပြေလလာေစာငၾကညေရးအဖြ႔မား၏ အဆအရသရရ သည။6

7

III. ရလာဒမား

ႏဝငဘာ ၈ ရကညပငးတြင ပါတကယစားလယမားႏင လႊတေတာကယစားလယေလာငးမား

ထမ မရတစရခငး၏ စာရငးမားကအေျခခသည တရားဝငမဟတေသးေသာ စာရငးမားက

NLD ပါတ၏ ေသာငၿပကမးၿပႏငပြက ညႊနျပေနၿပျဖစသည။ သ႔တငေအာင ကယစားလယ

ေနရာ ၁၁၅၀ အတြက ရလာဒမားက ေရြးေကာကပြေကာမရငက ႏဝငဘာ ၉ ရကမ ၁၅ ရက

အထ အသတလကထတျပနေနမႈေၾကာင ေအာငပြက တရားဝငအတညမျပႏငေသးပ ေဝးလ

ေသာ ဟမဝႏာေတာငေျခရငးမ ေနာကဆးအသတရလာဒက ႏဝငဘာ ၂၀ ရကမသာ ေၾက

6 Crisis Group က ရနကနရ မရေပါငးမားစြာတြင မေပးျခငးႏင မေရတြကျခငးက ေလလာျခငးႏင ႏငငတ ကာအကခတမားႏင အငတာဗးမား၊ ရနကန၊ ၂၀၁၅ ႏဝငဘာ။ Carter Center ေရြးေကာကပြ ေလလာ ေရးမစရင ကနဦးေလလာထတျပနခက၊ ၂၀၁၅ ႏဝငဘာ ၁၀။ ဥေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြေလလာေရးမစရင ကနဦးေလလာထတျပနခက၊ ၂၀၁၅ ႏဝငဘာ ၁၀။ People Alliance for Credible Election ၏ ေရြးေကာကပြ ေန႔ ကနဦးအစရငခစာ၊ ရနကန ၂၀၁၅ ႏဝငဘာ ၉ ရက။ 7 Ibid.


ညာခသည။7

8 ေနာကဆးတြင NLD ပါတသည အလယပငးျပညမတြငသာမကပ တငးရငးသား

လမးစျပညနယမားတြငပါ ေအာငပြခေၾကာငး အတညျပခသည။

A. ျပညေထာငစလႊတေတာ

လႊတေတာႏစရပေပါငး ျပညေထာငစလႊတေတာတြင ေရြးေကာကတငေျမာကေသာ ေနရာ၏

၇၉ ရာခငႏႈနးက NLD ပါတကအႏငရရေသာလညး တပမေတာက ၂၅ ရာခငႏႈနး ႀကတငရယ

ထားေသာေၾကာင စစေပါငးတြင အမားစ ၅၉ ရာခငႏႈနး (အမးသားလႊတေတာတြင ၆၀ ရာ

ခငႏႈနး၊ ျပညသ႔လႊတေတာတြင ၅၉ ရာခငႏႈနး) ေနရာရသည။8

9 ဤအေနအထားသည အက

ခတအမားစႏင ပါတကယတငေမာလငထားသညထက မားစြာပေကာငးသည။9

10

လကရအာ ဏာရ USDP ပါတသည ေရြးေကာကတငေျမာကေသာေနရာ၏ ၈ ရာခငႏႈနး

(ျပညေထာငစ လႊတေတာ စစေပါငးေနရာ၏ ၆ ရာခငႏႈနး) သ႔ကဆငးသြားခရာ ၂၀၁၂

ၾကားျဖတေရြး ေကာကပြတြင NLD ပါတ ရရခေသာေနရာအတငး အတအကပငျဖစသည။10

11 NLD ပါတက သပတေမာကခၿပး အလြနအကြ အမားအယြငးမားခေသာ ၂၀၁၀

ေရြးေကာကပြတြငမ USDP ပါတက သမးၾကးအႏငရကာ

ေရြးေကာကတငေျမာကေသာေနရာ၏ ၇၉ ရာခငႏႈနးရရခ သည။

တငးရငးသားလမးစကယစားျပပါတမားမာမ အထးသျဖငပ၍ဆးသည။ ၂၀၁၀ ေရြး

ေကာကပြတြင လြတလပမတမႈ မရသညတငေအာင ေရြးေကာကတငေျမာကေသာေနရာ၏

၁၅ ရာခငႏႈနး (၁၉၉၀ တြငအႏငရခသည ပမာဏအတငး) က အႏငရေအာင လပႏငခ႔ၾက

သည။ ဤတစႀကမတြငမ ျပညေထာငစလႊတေတာတြင (တပမေတာက ၉ ရာခငႏႈနး ရယ

ထား) ၁၁ ရာခငႏႈနးမသာ အႏငရခၾကသည။ ရခငျပညနယတြင ၂၂ ေနရာအႏငရေသာ ရခင

အမးသားပါတႏင ရမးျပညနယတြင ၁၅ ေနရာ အႏငရေသာ ရမးအမးသားဒမကေရစအဖြ႔

ခပ ႏစပါတသာ ေအာငျမငမႈအေတာအတနရခၿပး ကနပါတမားမာ ေနရာအနညးအကဥး

အႏငရကာ အခ႕မာ လးဝအႏငမရခ႔ေပ။ ကရငႏင ကယားပါတတ႔မာ အႏငရေသာ ေနရာမရ

ပ မြနႏင ကခငပါတတ႔မာလညး တစေနရာစသာ အႏငရခၾကသည။

8 မလက ျပညေထာငစလႊတေတာအတြက ၄၉၁ ေနရာ၊ တငးႏငျပညနယလႊတေတာမားအတြက ၆၅၉ ေနရာ စစေပါငး ၁၁၇၁ ေနရာ လာထားေသာလညး ၿမ႕နယ ၇ ခႏင အခ႕နယမားမ ၂၁ ေနရာက ပယဖကခသည။ ႏဝငဘာ ၂၃ ရကတြင အမးသားလႊတေတာ တစေနရာ၏ မေရတြကမႈအမားမားက ျပငဆငခရာ ျပညခငၿ ဖးပါတ အႏငရလာဒမ တေအာငးပေလာငအမးသားပါတ အႏငအျဖစသ႔ ေျပာငးလခသည။ ရမးျပညနယ ေရြး ေကာကပြေကာမရင ေၾကညာခက အမတ ၁၆၄/၂၀၁၅၊ ၂၀၁၅ ႏဝငဘာ ၂၃။ 9 အေသးစတရလာဒမားအတြက ေနာကဆကတြ ခ ကၾကည။ 10 ျမနမာႏငငမ ႏဝငဘာ ေရြးေကာကပြတြင အမားစအႏငရရန NLD ပါတယၾကညမႈရ၊ Channal News Asia ၂၀၁၅ ေအာကတဘာ ၂၈ ကၾကညရန။ 11 ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာကပြတြင ျပညခငၿဖးပါတ အႏငရသည အေရအတြကအတငး ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ ေရြးေကာကပြတြင NLD ပါတက ၄၃ ေနရာတြင ၄၁ ေနရာအႏငရ။


အျခားအမးသားပါတမားမာလညး အလားတအေရးနမခၾကသည။ ၁၉၈၈ ခႏစမတငမက

ဆရယလစစနစအတြက ရညရြယ၍ မလကဖြ႕ခ႔ေသာ တငးရငးသားစညးလးညညြတေရးပါတ

သည ကခငျပညနယေျမာကဖားတြင တစေနရာအႏငရခၿပး ၂၀၁၀ တြင ေနရာရခေသာ တငး

ရငးသား မဟတသညပါတမားမာမ အႏငရျခငးမရေတာေပ။11

12 ဗဒၶဘာသာအမးသားေရးက အ

လြနအကၽြေဇာငးေပးေသာ ကယစားလယေလာငးစတတေျမာကအမားဆး ဝငေရာကယဥၿပင

သည႔ အမးသားတးတကေရးပါတမာ အလားတအမးသားေရးက ေရ႕တနးတငသည႔ ျမနမာ

ေတာငသလယသမား ဖြ႔ၿဖးတးတကေရးပါတကသ႔ပင တစေနရာမအႏငမရခေပ။

B. ျပညနယႏင တငးေဒသႀကးလႊတေတာမား

ဗမာလမားစတငးေဒသႀကး ၇ ခႏင တငးရငးသားျပညနယ ၇ ခပါဝငေသာ ေဒသဆငရာ

လႊတေတာ ၁၄ ခတြငလညး အလားတရလာဒမားထြကေပၚခသည။12

13 NLD ပါတသည တငး

ေဒသႀကးလႊတေတာမားတြင ၉၅ ရာခငႏႈနး၊ ျပညနယလႊတေတာမားတြင ၄၅ ရာခငႏႈနးျဖင

လႊတေတာအသးသးရ ေရြးခယတငေျမာကေသာ ေနရာစစေပါငး၏ ေလးပသးပက အႏငရခ

သည။ တငးေဒသႀကးလႊတေတာ ၇ ခႏင ျပည နယလႊတေတာ ၄ ခတ႔တြင အမားစ အႏငရခ

ျခငးျဖစသည။13

14 ကနျပညနယလႊတေတာ ၃ ခတြင အမားစအႏငရေသာ ပါတမရေပ။14

15 တငး

ရငးသားပါတမား၏ အေရးနမမႈသည အဆပါလႊတေတာမားတြင ပ၍ပငထငရားသည။ ေဒသ

ခပါတမားသည မြနျပညနယတြင သးေနရာ၊ ခငးျပညနယတြင ႏစေနရာ၊ ကရငျပညနယတြင

တစေနရာ အႏငရၿပး ကယားျပညနယတြင တစေနရာမအႏငမရခေပ။

ဗဟခပကငမႈေလာခထားေသာ ၎လႊတေတာမားသည ကယပငအပခပခြငက အ

တငးအတာတစခထ အကန႔အသတျဖင႔ တငးရငးသားမားသ႔ေပးရန ရညရြယျခငးျဖစသည။

ဗဟအစးရအဆကဆကက ၎နယေျမမားက လႊမးမးထားျခငးႏင ၎တ႔ေဒသအေရးကစၥ

မားတြင ၎တ႔က ေျပာေရးဆခြငမေပးျခငးတ႔သည လကနကကငပဋပကၡ၏ အေၾကာငးရငးခ

မေကလညမႈပငျဖစသည။ သ႔ရာတြင ယခအခါ ၎လႊတေတာမားက တငးရငးသားေခါငး

ေဆာငမား ရႈျမငသညအတငး ဟတေသာ ရ၊ မဟတေသာရ လမားစဗမာလမးမား၏ အကး

စးပြါးက ကယစားျပသည ဗမာအမးသားပါတက ထနးခပလကၿပျဖစသည။

12 ဒမကရကတစပါတ(ျမနမာ) ႏင အမးသားဒမကေရစအငအားစပါတတ႔ျဖစသည။ 13 ရလာဒအျပညအစအတြက ေနာကဆကတြ ဂ ကၾကညရန။ 14 ခငးျပညနယတြင NLD ပါတသည ကယစားလယေနရာ၏ ၅၀ ရာႏႈနးအတအကျဖင အမားစအတြက ကပ၍ လခ႔သည။ အေျခခဥပေဒအခနး ၁၈၁ အရ လႊတေတာဥကဌသည ပထမအႀကမတြင မမေပးရပ တေနသည႔ အခါမသာ မေပးရျခငးေၾကာင႔ ၎၏ ေရြးခယမႈသည အေရးႀကးလာလမမည။ 15 ရခငျပညနယမ ရခငအမးသားပါတကသ႔ပင ကခငျပညနယတြင NLD ပါတက ၄၉ ရာခငႏႈနးျဖင အမားစ နးပါး အႏငရသည။


IV. ရလာဒ၏ အကးဆကမား

ေရြးေကာကပြသည ႏငငေရးအာဏာခြေဝမႈတြင ႀကးမားေသာ အေျပာငးအလက ျဖစေပၚေစ

ၿပး ျပတျပတသားသားအႏငရရသ NLD ပါတႏင အေရးပါေသာ အငအားႀကး ရႈးနမသတ႔က

ထြကေပၚလာေစသည။ လာမညသတငးပတမား၊ လပငးမားတြင ႏစဖကစလးမ တန႔ျပန

ေဆာငရြကမႈမားသည ျမနမာႏငင၏အနာဂါတအေပၚ ႀကးႀကးမားမားသကေရာကမႈ ရေပလမ

မည။

A. ႏငငေရး အလစေဟာငးမား၏ အေရးနမမႈ

အထငရားဆး ရႈးနမသြားေသာ ႏငငေရးအလစေဟာငးမားမာ ျပညခငၿဖးပါတႏင ၎ႏင႔ ပတ

သကဆကႏြယေနသမားျဖစသည။ ျပညခငၿဖးပါတသည ၂၀၁၀ ခႏစ NLD ပါတ သပတ

ေမာကခ႔ေသာ အမားအယြငးမားခ႔သည႔ ေရြးေကာကပြ၌ အႏငရခေသာ အေရအတြက၏ အ

စြနးထြကျဖစေသာ ၄၁ ေနရာ (၈ ရာခငႏႈနး) အထ ေလာ နညးသြားခသည။15

16 ဤျဖစရပသည

ျပညခငၿဖးပါတအတြက အဓကကေသာ ႏငငေရးအရေျပာငးလသြားမႈႏင႔ အရကရဖြယကစၥ

ျဖစသည။ ဒတယအႀကးဆးပါတျဖစေသာလညး ဥပေဒျပျခငးကစၥမားတြင ဩဇာအနညးငယ

မသာရေတာမညျဖစသည။ ပါတအလေအာကတြင ဝငေရာကယဥၿပငသ လသမားထငရား

သမားမာ အလအကြရႈးနမမႈက ခစားၾကရသည။ ရႈးနမသြားသမားထတြင ယခငတပမေတာ

အစးရအဖြ႔ဝင နပါတသးအဆငရသ လကရလႊတေတာဥကဌဦးေရႊမနး၊ ယာယပါတဥကဌ ဦး

ေဌးဦး၊ ကာကြယေရးဝနႀကးေဟာငးဦးေဝလြငႏင မၾကာေသးမကအနားယထားေသာ ဝနႀကး

မားစြာပါဝငသည။ ပါတဗဟအလပအမႈေဆာငေကာမတဝငႏင ၿငမးခမးေရးညႏႈငးမႈ ေခါငး

ေဆာင ဦးေအာငမငးမာမ တစသးပဂၢလအျဖစ ပါဝငယဥၿပငခေသာလညး ရႈးနမခသည။16

17

အႏငရသြားေသာ အထငရားဆး ျပညခငၿဖးကယစားလယေလာငးမာ

မၾကာေသးမကမ အနားယခသ ၾကညးေရေလညႏႈငးကြပကေရးမး

ဗလခပႀကးလေဌးဝငးျဖစသည။17

18 ၎ႏင အတ ျပညသ႔လႊတေတာကယစားလယအျဖစ

ပါဝငလာမညသမားမာ ေရတပဦးစးခပ ေဟာငး ဦးသကေဆြ၊ ဒသမၼတႏစဦးျဖစသ

ဦးဥာဏထြနးႏင စငးေမာကခမး၊ ဝနႀကးေဟာငး ဦးသနးေဆြ၊ ဗလခပေဟာငး

ဦးေသာငးေအးတ႔ ျဖစသည။ အထကလႊတေတာတြငမ လကရ

လႊတေတာဥကဌဦးခငေအာငျမင အႏငရရခ႔ၿပး ၎ႏငအတ သမၼတရးဝနႀကးဦးစးသနးလညး

16 See Crisis Group Asia Briefing N°118, Myanmar’s Post Election Landscape, 7 March 2011. 17 ကယားျပညနယရ စတခရေသာေနရာက ၎အားေပးရန ယခငပါတဥကဌဦးေရႊမနးက ျငငးပယခေသာ ေၾကာင တစသးပဂၢလအျဖစ ယဥၿပငချခငးျဖစသည။ မေရးမေႏာငးတြင ဥကဌေနရာမ ဦးေရႊမနး ဖယရားခ လကရေသာလညး ကယစားလယေလာငးစာရငးက ျပငဆငရန အခနေႏာငးသြားေသာၾကာင ဦးေအာငမငး ႏင ဦးစးသမးတ႔ႏစဦးစလး တစသးပဂၢလေနရာမ ဝငေရာကယဥၿပငခသည။ 18 တပမေတာအရာရေဟာငး ႏငသႏင ရႈးသမားအေၾကာငး ေဆြးေႏြးမႈအတြက Renaud Egreteau, “The

(few) generals that don’t exit in Myanmar”, The Diplomat, 20 November 2015 ကၾကည႔။


အႏငရသည။18

19 ယငးဟဗးဝတ တနးပဂၢလမားသည လႊတေတာတြငးရ

ျပညခငၿဖးအပစေလး ႏစခက ဦးေဆာငၾကမညျဖစသည။

ေရြးေကာကပြႏငပတသက၍ ေမာမနးခကမားမာအမနတကယကြလြမႈရသည။ သေဘာ

ထားစစတမးတြင ျပညခငၿဖးပါတက ႀကးႀကးမားမားရႈးနမႏငေသာ ျဖစႏငေျခက ထတေဖၚ

ေျပာဆခေသာလညး ပါတေခါငးေဆာငအမားစက ထရလာဒက ေရာငလႊႏငမညဟ ေမာ

လငခၾကသည။19

20 ျပညခငၿဖးပါတအေနႏင ျပညသလႊတေတာ ေရြးေကာကခေနရာ သးပ

တစ ပခန႔ ရရရနနးစပၿပး တပမေတာအစအဖြ႔၊ တငးရငးသားပါတအခ႕တ႔ႏင

ေပါငးလကလင အမားစအဖြ႔အျဖစ လႊမးမးႏငမညဟ ပါတတြငး၌ ခန႔မနးခၾကသည။20

21

ျပညခငၿဖးပါတႏင အျခားသမားစြာတ႔သည ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏ ႀကးမားကယျပန႔

ေသာ စနးထမႈ၊ ေျပာငးလခနတနၿပဟေသာ သမ၏ မကေဆ႔ခ၊ တငးျပညက ႏစေပါငးမား

စြာခပကငခသည တပမေတာေရေပၚဆလတနးစားက ဖယရားရန လထက အလြနအမငး

ဆႏၵျပငးျပမႈ စသညတ႔က ေလာတြကခပရသည။ အာဏာရၿပး ၾသဇာလႊမးမးႏငေသာ ကယ

စားလယေလာငးမား၊ လကရအာဏာရအားသာခက၊ NLD ပါတအေပၚ မေကလညမႈ တးပြား

လာျခငး (အထးသျဖင အမးသားေရးအယဝါဒမရဟ ခယထားျခငးေၾကာင) ႏင လကရအစးရ

၏ ျပျပငေျပာငးလမႈအခ႕က ေပါငးထည႔လကလင ေထာကခမမားအျဖစ ေျပာငးလႏငလမ

မညဟ ျပညခငၿဖးပါတက ယၾကညခသည။21

22 အမနတကယတြငလညး NLD ပါတက

ေထာကခမ ၅၇ ရာခငႏႈနး ရရခနတြင ျပညခငၿဖးပါတက ေလးစားေလာကဖြယ ေထာကခမ

၂၈ ရာခငႏႈနးရရခသည။22

23 သ႔ရာတြင မမားသအႏငရေသာစနစက NLD ပါတ၏ ေရပနးစား

မႈက တးခ႕ေပးခၿပး ရလာဒကဆပြားေစခရာ NLD က မကႏာသာေပးသည႔ သဖြယျဖစခ႔ရ

သည။ ျပညခငၿဖးပါတထက ေထာကခမႏစဆမားေသာလညး အႏငရေသာ အမတေနရာ

မာမ ဆယဆပ၍ ရရသြားခ႔သည။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာကပြႏင ၂၀၁၂ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြ

မားတြင တညေသာ ျဖစရပတစချဖစေပၚခသည။23

24 အခးကကယစားျပ ပအာရစနစက မတ

19 တစသးပဂၢလအျဖစ ယဥၿပငခေသာ ျပညခငၿဖး ဗဟအလပအမႈေဆာငေကာမတဝင။ 20 ျပညခငၿဖးဗဟအလပအမႈေဆာငေကာမတႏင Crisis Group အငတာဗး၊ ေနျပညေတာ,၂၀၁၅ ေအာကတ ဘာ။ ပါတေခါငးေဆာငမားကလညး မဒယာသ႔ အလားတမတခကေပးသည။ ရလာဒေပါကၾကားမႈႏင သ ေဘာထားစစတမးမားအရ ပါတသည ျပညသ႔လႊတေတာတြင ၁၆ ေနရာမသာ အႏငရဖြယရသညဟ မနးဆခ ေသာလညး ေနာကဆးတြင ေနရာ ၃၀ အႏငရခသည။ 21 Crisis Group ကရထားေသာ ျပညခငၿဖးပါတတြငးမ အခကအလကမားျဖစသည။ ဥကဌေဟာငး ဦးေရႊမနး အတြက လပကငေပးေသာ အဖြ႔က ျပစထားျခငးျဖစသည။ ပါတတြငး၌ မညမကယျပန႔စြာ ပ႕ႏ႔ေနသညက သကြစြာမသႏငပါ။ 22 ၂၀၁၅ ႏငပတသက၍ ရနကနႏင ေနျပညေတာတြင အစးရဝနႀကးမား၊ အၾကေပးမားႏင Crisis Group အင တာဗး။ 23 ေရြးေကာကပြေကာမရငက ဒဇငဘာ ၂ ရကတြင ထတျပနေသာ အခကအလကအေပၚ Crisis Group ၏ ဆနးစစမႈ။ 24 ၁၉၉၀ တြင တငးရငသားစညးလးညညြတေရးပါတက ေထာကခမ ၂၁ ရာခငႏႈနးျဖင ကယစားလယေနရာ ၂ ရာခငႏႈနး၊ NLD ပါတက ေထာကခမ ၆၀ ရာခငႏႈနးျဖင ကယစားလယေနရာ ၈၀ ရာခငႏႈနး အႏငရခၿပး


ဆကခပါက ျပညခငၿဖးပါတအေနႏင မားစြာအေျခအေနပေကာငးမညျဖစေသာလညး အ

ေၾကာငးရငးရငးရငးလငးလငးမရပါပ ထစနစက ဥးစားေပး၍ မေျပာငးႏငခ႔ေပ။

ျပညခငၿဖးပါတႏင ၎၏ကယစားလယေလာငးမားသည ရႈးနမရာတြင ေယဘယအား

ျဖင သေဘာထားႀကးခၾကသည။ ရလာဒသည စနေခၚလငအကးမရဟထငရေလာကေအာင

ျပတသားလသည။ အမနတကယတြင အတကအခပါတ အႏငရသြားေသာ ၿငမးခမးသည၊

မတသည ေရြးေကာကပြႏင တညတညၿငမၿငမ အာဏာလႊေျပာငးမႈသည သမၼတဦးသနးစန

ႏင႔ အႀကးတနးဝနႀကး၊ အၾကေပးမား၊ လႊတေတာဥကဌဦးေရႊမနး၊ ေရြးေကာကပြေကာမရင

ဥကဌ ဦးတငေအးတ႔အပါအဝင ယခအသြငကးေျပာငးမႈ၏ ဗသကာအခ႕အေပၚ ျပျပငေျပာငး

လမႈအရညအေသြးက အေရာငတငေပးၿပး ၎တ႔၏အရကအရာက ျမငတငေပးသည။ တစဦး

ခငးအႏငရလာဒမားက ေျပာငးပစရန ေရြးေကာကပြဆငရာအျငငးပြားမႈလပငနးစဥက အသး

ျပလသမား ရႏငေသာလညး ထသမားသည ပါတတြငး၌ အာဏာရၾကသမား မဟတၾကပ

သသသာသာ ပပးအားေပးမႈကလညး ရႏငဖြယမရေပ။24

25 အမနတကယတြင ပထမဆး

ရလာဒ ျပငဆငျခငးခရသမာ ျပညခငၿဖးပါတျဖစၿပး မေရတြကမႈ အမားအယြငးက

ျပငဆငေသာအခါ တြင အမးသားလႊတေတာ၌ တစေနရာဆးရႈးသြားခသည။25

26

B. တပမေတာ၏ တန႔ျပနမႈ

ျပညခငၿဖးပါတသည ျပတျပတသားသားရႈးနမသ ျဖစေသာလညး တပမေတာမာမ အႏငရရ

သျဖစသည။ အေၾကာငးမာ ရလာဒသည ၎၏ အလယအလတကာလႏင႔ ေရရညရညမနး

ခကမားက ေရ႕ဆကလပေဆာငရန ျဖစလာေသာေၾကာင႔ျဖစသည။ ၎ရညမနးခကမားထ

တြင အေမရကနႏင မဟာဗဟာေျမာကဆကဆေရးတးတကေစျခငး၊ အေနာကအပစအင

အားႀကးႏငငစစတပမားႏင ျပနလညထေတြ႔ဆကဆျခငးတ႔ျဖင တရတ၏ ၾသဇာလႊမးမးမႈက

ဟနခကညေအာငထနးေရး၊ အငအားႀကးၿပး လကနကေကာငးတပဆငထားေသာ တပမ

ေတာျဖစေအာင အမးသားစးပြားေရးျဖငပပးႏငမႈ ေသခာေစေရး၊ ျပညတြငး၌ ဂဏသကၡာျပန

လညထနးသမးေရးတ႔ ပါဝငသည။26

27

ဤသ႔ဆလကျခငးေၾကာင႔ တပမေတာသည ယခရလာဒအေပၚ လးဝစးရမမႈမရ ဟေတာ

မဆလေပ။ ၎သည NLD ပါတ၏ အပခပႏငစြမးက သသယရၿပး အေနာကအပစ အထး

၂၀၁၂ တြင ျပညခငၿဖးပါတက မ ၂၇ ရာခငႏႈနးျဖင ေနရာ ၂ ရာခငႏႈနး၊ NLD ပါတက မ ၆၆ ရာခငႏႈနးျဖင ေန ရာ ၉၆ ရာခငႏႈနး အႏငရခသည။ 25 ကနဦးတြင ျပညခငၿဖးယာယဥကဌဦးေဌးဦးက မရႈးေသာျပညခငၿဖးကယစားလယေလာငး ၁၀၀ ခန႔က ေစာဒကတကလႊာ တငသြငးႏငသညဟ ေျပာၾကားခေသာလညး မားမၾကာမတြင တငၾကားလႊာမားစြာ မရ ေၾကာငး၊ ရႈးနမေသာ မရလာဒက ျပနစစသငသညဟ မယဆေၾကာငး၊ ေနာကေရြးေကာကပြတြင ထအမားမး က ေရာငရားဖ႔လေၾကာငး ေျပာဆခသည။ ရႈးနမေသာျပညခငၿဖးကယစားလယေလာငးမား တငၾကားလႊာ တငသြငးဖြယရ၊ ျမနမာတငးမ ၂၀၁၅ ႏဝငဘာ ၁၈ ႏင NLD ေခါငးေဆာငႏင ဦးသနးစန ေနာကလဆနးတြင ေတြ႔ဆမညဟ ေမာလငရ၊ ျမနမာတငးမ ၂၀၁၅ ႏဝငဘာ ၁၉ တ႔ကၾကညရန။ 26 See fn. Error! Bookmark not defined. above. 27 အေသးစတေဆြးေႏြးမႈမားအတြက Crisis Group Briefing, Myanmar’s Military, op. cit. ၾကည႔ပါ။


သျဖင ယခငကလနအပခပသ ယေကႏငငႏင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညတ႔ နးစပလြနးျခငးက

စးရမပပနလကရသည။27

28 တပမေတာအေနျဖင႔က

ျပတျပတသားသားမဟတေသာရလာဒႏင႔ ျပညခငၿဖးပါတအလေအာကတြင ယဥၿပငကာ

ရႈးနမသြားသ အၿငမးစား ထပတနးတပမေတာ အရာရမား ယခထကပမ ေအာငျမငမႈက

လလားေပလမမည။ သ႔ရာတြင ၎၏ဩဇာႏင လပပငခြငတ႔က အေျခခဥပေဒတြင

ေသခာျပဌာနးထားၿပးျဖစသညအျပင အဆပါအေျခခ ဥပ ေဒျပငဆငေျပာငးလမႈမားအေပၚ

ဗတသးစြခြငက ရယထားသည။ ထ႔အတြကေၾကာင တပမ ေတာသည

၎၏အခြငထးမားကကာကြယရန လႊတေတာထတြင မညသညမဟာမတပါတ ၏

ပပးေထာကခမႈကမ မလအပေတာေပ။

ထ႔ေၾကာင႔ တပမေတာသည ရလာဒအေပၚ အ႔ၾသေကာငးအ႔ၾသမညျဖစေသာလညး ၎

၏ အကးစးပြားကမ အႏတလကၡဏာေဆာငေသာ သကေရာကမႈ ရႏငလမ႔မညမဟတေပ။

အကယ၍ အာဏာလႊေျပာငးမႈသည အစအစဥတကျဖစသြားခ႔မညဆပါက (လကၡဏာ အား

လးကလညး ထသ႔ျပသေနသည)29 NLD အျပတအသတအႏငရရသြားျခငးသည အတကအ

ခက အာဏာရသြားေစသည႔ ၿငမးခမးေသာ အသြငကးေျပာငးမႈက ပ႔ကငေပးျခငးအတြက

လညးေကာငး၊ ရလာဒက အားနညးသြားေစရန သ႔မဟတ ဝငေရာကလႊမးမးရန မႀကးစားပ

လြတလပေသာ ေရြးေကာကပြျဖစေစရန ခြင႔ျပခ႔ျခငးအတြကလညးေကာငး တပမေတာက

သသသာသာ အသအမတျပမႈ ရသြားေစပါသည။ ၎သည တငးျပညအေနျဖင႔ အေနာကႏင႔

ျပနလညခတဆကေရးႏင႔ တပမေတာ၏ ရပတညခကတ႔က အရနျမင႔ေပးပါလမ႔မည။

၎က အႏရာယေပးမည႔ အဓကကစၥမာ NLD အစးရႏင႔ ထပတကဆကဆေရးျဖစသြား

မည႔အေရးျဖစသည။ အကယ၍ ဤကစၥသည အေလးအနကထားစရာျဖစလာၿပး ေနာက

ထပလပေဆာငမည႔ ျပျပငေျပာငးလမႈမား ရပတန႔သြားႏငသညဟရႈျမငလာပါက ႏငငတကာ

ကေရာ ျပညတြငးကပါ တပမေတာအေပၚသာ အျပစတငလာလမ႔မညျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင႔

တပမေတာအေနျဖင႔ ၎၏ ႏငငေရးအရ ၾသဇာလႊမးမးမႈက ထနးသမးရငး ၿငမးခမးေသာ အာ

ဏာလႊေျပာငးမႈက ထနးေကာငးေပးခ႔သညက ယၾကညစတခႏငေသာလညး ေဒၚေအာင

ဆနးစၾကညႏင႔လညးေကာငး၊ NLD ႏင႔လညးေကာငး အျပသေဘာေဆာငေသာ ဆကဆ

ေရးက ေသခာေအာင လပေဆာငရမည႔ ကစၥရပရေနေသးသည။ ႏစဖကမယၾကညသည႔

သမငးေၾကာငး ရညရေနသည႔အထတြင ဤသ႔ ထပတငဆကဆေရးထြကေပၚလာမလား

ဆသည ကေတာ႔ ႏစဖကစလးမ အနာဂတတြငဘာေတြျဖစလာႏငသည ဆသညက ေမာျမင

28 ႏငငေရး၊ စးပြါးေရး၊ အပခပေရး၊ စစေရးအျမငရၿပး ႏငငျခားဩဇာကငးသမားက မေပးရန ကာကြယေရး ဦးစးခပက တပမေတာသားမားက အၾကျပခသည။ စစေရးအျမငရသက မေပးရန ကာခပတကတြနး၊ Dem-ocratic Voice of Burma,၂၀၁၅ ေအာကတဘာ ၂၁။ 29 ဗလခပမးႀကးမငးေအာငလငသည ရလာဒက ေလးစားမညျဖစေၾကာငး ေရြးေကာကပြမတငမႏင႔ အၿပး တြငလညး အႀကမႀကမအာမခခ႔သည။ ဥပမာ- “Burma’s top general: ‘I am prepared to talk and answer

and discuss’ with Aung San Suu Kyi’s government”, The Washington Post, 23 November 2015. အဆပါအငတာဗးအား ျမနမာဘာသာဗဒယက YouTube တြငလညးေကာငး၊ အဂၤလပစာသားက ၎ ၏ Fa-cebook စာမကႏာတြငလညးေကာငး တငထားပါသည။


ႏငစြမးအေပၚမတညေနပါသည။ ပထမဥးဆးအႀကမအျဖစ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင႔ ဗလ

ခပမးႀကးမငးေအာငလငတ႔အၾကား ႏစေယာကထ ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈက ဒဇငဘာလ ၂ ရက

ေန႔က ကငးပခ႔ရာ အျပသေဘာေဆာငပရပါသည။ အေသးစတ ထတျပနျခငးမရေသာလညး

မကႏာႏင႔ ခႏၶာကယအေနအထား၊ ေလသတ႔ကဖမး၍ သးသပရပါက အေပါငးလကၡဏာ

ေဆာငပရပါသည။29

30

C. တငးရငးသား ႏငငေရးအတြက စနေခၚမႈမား

ျဖစႏငေသာ အႀကးဆးအ႔ၾသဖြယကစၥမာ “အမးသားလႊတေတာ” ဟ သၾကေသာ အထက

လႊတေတာအပါအဝငတြင တငးရငးသားလမးစပါတမား ရႈးနမ႔သြားျခငးျဖစသည။ အမးသား

လႊတေတာတြင တငးေဒသႀကးႏင႔ ျပညနယမား၌ လဥးေရမညမရေစကာမ အညအမ ကယ

စားျပခြင႔ေပးထားပါသည။ တငးရငးသားပါတမားသည ၎တ႔၏ ျပညနယလႊတေတာမား

တြငပင အေရးမပါေသာ ေနရာတြငရေနပါသည (အေပၚမ အခနး III ၾကည႔ပါ) ။

ထသ႔ရႈးရျခငး အေၾကာငးရငး၏ တစတတပငးမာ တငးရငးသားပါတမား မားျပားလာ

ျခငးျဖစသည။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြတြင တငးရငးသားပါတ ၂၄ ခပါဝငယဥၿပငခ႔ၿပး ၂၀၁၅

တြင ၅၅ ပါတ ပါဝငယဥၿပငခ႔ရာ ႏႈငးယဥၾကည႔ႏငပါသည။ အခ႕ လမးစအပစတစခတညး

ကပင ကယစားျပသည႔ ပါတအမားအျပား ပါဝငလာသည။ ဤသ႔ေသာ အေျခအေနသည

အခ႕ေသာ မဆႏၵရငမားက တငးရငးသားပါတမားက မစဥးစားေတာ႔သည႔အျဖစသ႔ ဥးတည

ေစပါသည။ သ႔ေသာ အမနတကယမျပန႔သြားျခငးသည ရႈးရျခငး၏အဓကအခကမဟတေပ။

NLD အႏငရသြားေသာ တငးရငးသားျပညနယမား၏ မဆႏၵနယအမားစတြင ၎ရရေသာ

မသည တငးရငးသားပါတမားရေသာ မေပါငးျခငးထကမားပါသည။ တငးရငးသားပါတမား

အေနျဖင႔ မမျပန႔ပ ႏငခ႔လငေတာင ျပညေထာငစအဆင႔လႊတေတာတြင ယခထကလကတစ

ဆပစာ ေနရာသာ ပမရရဖြယရပါသည။30

31 ထ႔ေၾကာင႔ တငးရငးသားအသငးအဝငးမားသည

၎တ႔၏ ေဒသခပါတထကစာလင NLD က ပေအာ၍ မေပးခ႔ၾကသည။ ထသ႔ မေပးရျခငး

ေနာကကြယတြင အေၾကာငးရငးခ အေတာမားမားရႏငပါသည။ ပါတ၏ ရးရငးေသာ (အခ႕

က လြယကေအာငလပထားသညဟဆသည) သတငးစကားျဖစသည႔ “ေျပာငးလခနတနၿပ”

ဆသည႔ သတငးစကားသည တငးျပညတစလႊား ပ႔တငသ က႔သ႔ပ႕ႏ႔သြားခ႔သည။ ထနညးတ

USDP က ဆန႔ကငမေပးရနႏင႔ ယခထ ကယစားျပေနေသးေသာ ဆယစႏစမားစြာၾကာေနၿပ

ျဖစေသာ စစအပခပေရးက ဆန႔ကငမေပးရန ရငးလငးစြာ ေတြ႕ေနရသည႔ ပါတမာ NLD

သာျဖစေနပါသည။ အမနတကယပင ၂၀၁၀ ခႏစ ေရြးေကာကပြတြင NLD က သပတေမာက

30 ဥပမာအားျဖင႔ ဗလခပမးႀကးမငးေအာငလငက ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏ ကားရပသြာခန ႏႈတဆကပ၊ အ စညးအေဝးအၿပး လကျပႏတဆကပမားျဖစသည။ ျမနမာႏငငတြင အဆင႔ဆင႔ေနရာေပးပႏင႔ ဆကဆပစနစ မားက အာရျပၾကည႔ေလ႔ရရာ ဤသညတ႔မာ အေရးပါေသာ အခကျပလကၡဏာမားျဖစသည။ ယခမာ လက ေထာကမားမပါပ ႏစဥးထေတြ႕ဆျခငးျဖစၿပး ပြင႔ပြင႔လငးလငးေဆြးေႏြး၍ အကဆတသည႔ ကစၥမားပါႏငသည 31 ေရြးေကာကပြေကာမရငက ဒဇငဘာ ၂ ရကတြင ထတျပနေသာ အခကအလကအေပၚ Crisis Group ၏ ဆနးစစမႈ။


ခ႔ေသာအခါ တငးရငးသားပါတမားအျပေကာငးခ႔သညကယဥၾကည႔ပါက ၎တ႔အေပၚႀကက

၍ မေပးခ႔ျခငးထက စာလင USDP က ဆန႔ကငလျခငးေၾကာင႔က ပပါသည။

ဤကစၥသည တငးရငးသားႏင႔ဆငေသာ ႏငငေရးအေပၚ အဓကကေသာ သကေရာက

မႈမားရမညျဖစသည။ တငးရငးသားေဒသမ အမားစက NLD က မေပးခ႔ၾကသည႔တင NLD

အေပၚ ၎တ႔ေခါငးေဆာငမားႏင႔ အသငးအဝငးက တရားမတမႈမရစြာ ျပမခရသညဟ တငး

ရငးသားမားက ခစားေနရမႈမား သ႔မဟတ လလားခကမားက နားမလညေသာ ဗမာအမားစ

၏ ပါတဟနားလညထားၾကသည။ ထ႔ေၾကာင႔ ျပညေထာငစအဆင႔လႊတေတာႏစရပစလး သာ

မက တငးရငးသားျပညနယမားမ လႊတေတာအမားစတြငပါ NLD လႊမးမးမႈေၾကာင႔ ျဖစလာ

ႏငသည႔ အလားအလာမားအေပၚ စးရမမႈအေတာမားမားရေနပါသည။ အမနတကယပင၊

အကယ၍ ျပညနယဝနႀကးခပအမားစ သ႔မဟတ အားလးသည ပါတ၏ဗဟေခါငးေဆာငမႈ

အာဏာေအာကရ NLD ကယစားလယမားျဖစေနပါက တငးရငးသားေခါငးေဆာငမားအေန

ျဖင႔ ေမးခြနးတစခေမးလာရဖြယရသည။ ေမးလာႏငသည႔ ေမးခြနးမာ ဗဟခပကငမႈေလာ႔ခ

လာျခငးသည ရပရြာေနျပညသမားအေနျဖင႔ ၎တ႔၏ ဘဝမားက သကေရာကမႈရႏငသည႔

ဆးျဖတခကမားတြင ပမပါဝငဆးျဖတခြင႔ရႏငသညဆသည႔ ကတကဝတက ျဖည႔ဆးေပးႏင

မလားဟ ျဖစပါသည။

၎သည ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥတြငလညး မညသ႔ျဖစလာေစမညက ေစာင႔ၾကည႔ရဥး

မညျဖစသည။ သ႔ေသာ ဤေနရာတြငလညး ၎၏ ေအာငျမငမႈအတငးအတာသည ျပနာ

က ဖနတးလာႏငျခငးမးလညးရႏငသည။31

32 သ႔ေသာလညး အခ႕ေသာ တငးရငးသားလက

နကကငမားၾကားတြင NLD ၏ ရညရြယခကမားႏင႔ပတသကၿပး သသယမားေလာ႔နညးလာ

ႏငကာ အစးရ၏သကတမးအစတြင ခတဆက၍ ဆကဆေရးျပလပရန ဆႏၵပမရလာႏငပါ

သည။ တစဥးႏင႔ တစဥးက ေဝးကြာေနေစသည႔ ပဋပကၡ သ႔မဟတ ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥ

ေဆြးေႏြးမႈမားေနာကကြယတြငရေနေသာ မမတ႔က မတရားျပမခရသညဟ ခစားေနရမႈမား

က NLD ပါတက အမနတကယနားလညျခငးမရဟေသာ စးရမမႈကလညး ရေနဥးမညျဖစ

သည။ ၁၉၇၀ ခႏစမားက ကာကြယေရးဥးစးခပျဖစခ႔သ ဒဥကဌ ဥးတငဥးအပါအဝင ပါတက

စတငတညေထာငခ႔သအခ႕သည တပမေတာအပခပေရးစနစတြင အႀကးတနးအဖြ႕ဝင ျဖစ

ခ႔သမား ျဖစသည။

ထ႔အျပင NLD ႏင႔ တပမေတာတ႔၏ ဆကဆေရးႏင႔ ပတသကေသာ အလားအလာ

မားအေပၚတြငလညး အျမငမတေသာ စးရမမႈမားရေနပါသည။ တစဖကတြငလညး NLD အ

စးရသည တပမေတာအေပၚ ၾသဇာလႊမးမးမႈ မရႏငေသာေၾကာင႔ ကတကဝတမားက အ

ေကာငအထညေဖၚႏငစြမးရလမ႔မညမဟတဟေသာ စးရမမႈက ရေနပါသည။ စးရမမႈတစခ

ကမ လကရအစးရႏင႔ ပတသက၍ေဖၚထတခ႔ပါသည။ ထ႔ အျပင အကယ၍ NLD အစးရသည

ျပညတြငးႏင႔ ႏငငတကာတြင တရားဝငမႈရျခငးေၾကာင႔ တပမေတာႏင႔ နားလညမႈတစခ ထ

32 ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥႏင႔ ၎အေပၚ တငးရငးသားအပစမား၏ စးရမမႈမား၊ ေစ႔ေဆာမႈမားအေၾကာငး ေဆြးေႏြးမႈ၊ Crisis Group Briefing, Myanmar’s Peace Process, op. cit. ၾကည႔ပါ။


ေထာငႏငခ႔သညရေသာ ညႏႈငးရနအေတာခကမည႔ ေၾကာကစရာေကာငးသည႔ ဗမာညညြတ

ေရးတပဥးတစခ ဖနတးလာႏငသည။32

33

D. ဗဒၶဘာသာ အမးသားေရးဝါဒမား၏ မမား

မဆြယစညးရးစဥကာလက ပါတ၏ရညမနးခကမားအတြက ဗဒၶဘာသာအမးသားေရးဝါဒ

မား၏ ဇာတေၾကာငးမားက အသးျပရန အႀကမႀကမႀကးစားမႈမားရခ႔သည။ တတကက

ဆရေသာ အမးဘာသာ၊ သာသနာကာကြယေစာင႔ေရာကေရးအတြက သေဘာထားတငးမာ

သ ဗဒၶဘာသာအသငးအဖြ႕ (မဘသ) က ႀကးပမးခ႔သည႔ “မးေစာင႔ဥပေဒ” ေလးခက အာရျပ

ခ႔သည။33

34 အဆပါဥပေဒမားက ၂၀၁၅ ေမလႏင႔ ၾသဂတလမားက USDP ၏ ေထာကခမႈျဖင႔

ျပဌာနးခ႔သည။ မဘသကလညး မးေစာင႔ဥပေဒေထာကခပြမားက စကတငဘာလတြင ႏငင

အဝမးကငးပခ႔ရာ ၎တ႔အား မေထာကခသမားကေဝဖနရနျဖစၿပး တစခါတစရ NLD က သး

သန႔ေဝဖနမႈမားျပခ႔သည။ ပါတအေနျဖင႔ မဆလငကယစားလယေလာငးမပါဝငေသာလညး

ဝါႀကးေသာ ဘနးေတာႀကးတစပါးက “အစၥလာမဘာသာဝငမား ေထာကခ၍ ေကာေထာက

ေနာကချပထားေသာ ႏငငေရးပါတ” ဟေခၚဆေနပါသည။34

35 ထသ႔ေသာ အေၾကာငးအရာ

မားသည NLD အေနျဖင႔ ဥပေဒအရ တားျမစထားေသာ ဘာသာေရးက ႏငငေရးအလ႔ငာ လြ

မားစြာအသးျပသညဟေသာ တငၾကားမႈမားအတြက အခကအလကစေဆာငးရန ျဖစလာရ

သည။35

36

နဂကတညးက မဆလငဆန႔ကငေရးစတဓါတကလညးရေန၊ NLD ကလညး ထကစၥရပ

တြင သေဘာထားေပာ႔ေျပာငးသညဟ ေယဘယခယထားၾကရာ ေစာင႔ၾကည႔သ အေတာမား

မားက ၎ရလဒ၏ သကေရာကမႈတစခ ထြကလာႏငသညဟ ေမာလင႔ခ႔ၾကသည။ အထး

သျဖင႔ ဧရာဝတတငးေဒသႀကးက႔သ႔ေသာ ႏလးသညးပြတေနရာမား၏ ေကးလကေဒသမား

တြငျဖစသည။ ယခ NLD အေပၚ အမားကေပးခ႔ေသာ မမားမာ ၁၉၉၀ တနးက ေပးခ႔ေသာ

မမားႏင႔ အခးတပါသည။36

37 ထစဥက အထကကဆခ႔ေသာ ကစၥမာ မရေသးေပ။ NLD သည

ဗဟခကကေသာ တငးေဒသႀကးမားတြင မျပတသားစြာအႏငရျခငးျဖစကာ အမးသားတး

တကေရးပါတ၊ ျမနမာႏငငေတာငသလယသမားဖြ႕ၿဖးတးတကေရးပါတ၊ အမးသားဒမကရက

တစအငအားစ၊ မဘသႏင႔ဆကႏြယေသာ ျမနမာအမးသားေရးကြနယကမ တသးပဂၢလအခ႕

အပါအဝင ဗဒၶဘာသာ အမးသားေရးပလကေဖါငးက အသးျပေသာ ပါတမားႏင႔ ကယစား 33 ၂၀၁၅ ေအာကတဘာႏင႔ ႏဝငဘာတြင လကနကကငအပစေခါငးေဆာငမားႏင႔ အၾကေပးမားႏင Crisis Group အငတာဗး။ 34 ၎တ႔မာ လဥးေရထနးခပသည႔ဥပေဒ (၂၀၁၅ ေမ)၊ ဗဒၶဘာသာအမးသမးမား လကထပထမးျမားျခငး ဥပ ေဒ၊ တစလငတစမယားဥပေဒႏင႔ ဘာယာကးေျပာငးျခငးဥပေဒ (အားလး ၂၀၁၅ ၾသဂတ) 35 “မဘသ- NLD ဟာ အစၥလာမပါတျဖစတယ’”,The Irrawaddy, 21 September 2015. 36 ဧရာဝတတငးေဒသႀကး မဘသခတကပြမ မတခကႏင႕ ျဖန႔ေဝေသာ လကကမးစာေစာငတြင NLD အား မ မေပးရနတကတြနးထားျခငးႏင႔ ပတသကေသာ တငၾကားမႈအခ႕ရခ႔။ ေရြးေကာကပြေကာမရငႏင႔ အလပလပ သည႔ ပဂၢလႏင႔ Crisis Group အငတာဗး၊ ရနကန၊ ၂၀၁၅ ေအာကတဘာ။ 37 ၁၉၉၀ က NLD သည ၆၀ ရာႏႈနး ေထာကခမရခ႔ၿပး ယခတစႀကမတြင ၅၇ ရာႏႈနးရခ႔သညႏင႔ ႏႈငးယဥရန။


လယေလာငးမားလးဝရႈးနမ႔သြားခ႔သည။37

38 ဥပမာအားျဖင႔ မတလာႏင႔ သာစညၿမ႕နယမား

က႔သ႔ေသာ မဆလငဆန႔ကငေရးအၾကမးဖကမႈျဖစပြားသည႔ ေနရာအနညးငယတြငသာ

ရႈးနမ႔ပါသည။38

39

သ႔ေသာ မဘသသည ဘာသာေရးႏင႔ဆငေသာ သ႔မဟတ ႏငငေရးႏင႔ဆငေသာ အင

အားစအျဖစမ သသသာသာအေရးပါမႈေလာ႔နညးသြားမညဟ ေကာကခကခရန ေစာလြနး

လပါေသးသည။ မဘသသည ၎၏ ကယျပန႔ေသာ အစအစဥမားလပေဆာငရန ကတက

ဝတမားရေနဆျဖစရာ ထအထတြင ေရြးေကာကပြက႔သ႔ေသာ သာမနကစၥ လးဝမပါဝငခ႔ေပ။

ေလာေလာဆယညႊနျပေနေသာ အခကမားအရ ၎၏ကတကဝတက အငတကအားတက

ဆကလကလပေဆာငလမ႔မညက ျပသေနရာ ဗဒၶဘာသာက ႏငငေတာဘာသာအျဖစ ျပဌာနး

ေရးႏင႔ ရဟနးေတာမား မေပးခြင႔ရေရးက႔သ႔ေသာ အျငငးပြားဖြယရ ညရြယခကမားပါဝင

သည။39

40 ေရြးေကာကပြရလာဒသည အမးသားေရးစတဓါတအတြက လကၡဏာေကာငးတစခ

ဟ ျပသမႈ ရခငမရေပလမ႔မည။ သ႔ေသာ ျမနမာဗဒၶဘာသာႏင႔ပတသကေသာ ပညာရငတစ

ဥး၏ မတခကအရ NLD က မေပးျခငးသည ဗဒၶဘာသာအမးသားေရးစတဓါတႏင႔ ကကညမႈ

မရဟေတာ႔မဆႏငေပ။40

41 ပါတ၏ ေအာငျမငမႈက မဘသအားဆန႔ကင၍ မေပးခ႔ျခငး၏ ရလဒ

ဟရႈျမင၍ မရႏငေပ။ ယဥၾကည႔ပါက USDP က ရရလကေသာ မ ၂၈ ရာခငႏႈနးမာ ၎၏

အားေကာငးေသာ အမးသားေရးလကၡဏာေၾကာင႔ ရရသညမာ တစစတတစပငး မနကနပါ

သည။ ရငးရငးလငးလငးရႈျမငႏငေသာ အခကတစခမာ မဘသ ရဟနးေတာတခ႕က

ေရြးေကာကပြရလာဒက ၾသဇာလႊမးႏငေအာင ႀကးပမးခကမေအာငျမငဆသည႔အခက ျဖစ

သည။ လႀကကမားေသာ NLD အေပၚ ၎တ႔၏ တကရကတကခကမႈသည အစြနးေရာက

လြနးၿပး လကခႏငဖြယမရဟ အမားကရႈျမငၾကသည။

V. ေနာကထပ ဘာလာမညနညး

A. ေနာကထပအစးရမတကမ ရညလားသည႔ ၾကားကာလ

အေျခခဥပေဒသည အာဏာလႊေျပာငးေရးႏင႔ပတသက၍ အခနဇယားတြင အခနအေတာ

ေပးထားပါသည။ လႊတေတာအပငးေရာ အစးရပငးတြငပါ ၎တ႔၏ သကတမးက ငါးႏစအ

တအကသတမတထားၿပးျဖစရာ ေရြးေကာကပြကငးပမည႔ရကက ဆးျဖတရာတြင အစးရသစ

38 “အမးသားေရးဝါဒကယစားလယေလာငးမား ပါတမေကာေထာကေနာကခမရပ မရေရးႀကးပမး”, Myan-mar Times, 27 October 2015. 39 ထေဒသမ အၾကမးဖကမႈမား အေပၚသးသပခက Crisis Group Report, The Dark Side of Transition,

op. cit. က ၾကည႔ပါ။ 40 ဘာသာေရးႏင႔ဆငေသာ အမးသားေရးဝါဒက အထးျပသေတသနျပသ ျမနမာလမးတစဥးႏင႔ Crisis Group အငတာဗး၊ ရနကန၊ ၂၀၁၅ ႏဝငဘာ။ 41 Matthew J. Walton, “The post-election future of Buddhist nationalism in Myanmar”, East Asia Forum, 19 November 2015.


တကမည႔အခနႏင႔ သကတမးကနမည႔အခနတ႔က ၾကည႔၍ ဆးျဖတရမည႔အစား သကတမး

ကနမည႔ အခနကသာၾကည႔၍ ဆးျဖတခ႔ပါသည။ ထသ႔လပေဆာငျခငးေၾကာင႔ သာမနျဖစ

ေလ႔ျဖစထ မရေသာ ေနာကဆကတြ ျဖစလာႏငသညမားရပါသည။ လႊတေတာအေဟာငး၏

သကတမးသည ၂၀၁၆ ဇနနဝါရလ ၃၁ ရကတြင ကနဆးမညျဖစရာ ထ႔ေနာကတြင အသစ

ေရြးေကာကတငေျမာကခရေသာ တယစားလယမားက ေနရာဝငယရမညျဖစသည။41

42

ထရက မတငမအထ လႊတေတာအေဟာငးသည ဥပေဒျပခြင႔အာဏာဆကလက၍

ရေနပါေသး သည။ အစးရအသစႏင႔ အေဟာငးၾကားကာလသည ေရြးေကာကပြမားအၿပး

တစပတအၾကာ ႏဝငဘာလ ၁၆ ရကမစတငပါသည။ ဤကာလအတြငးတြင

လႊတေတာအေဟာငးသည ေရြးေကာကပြမတငမက ကနရေနေသာ ဥပေဒၾကမး ၄၈

ခေကာက ျပနလညစဥးစားလပ ေဆာငေနသည။42

43

ဇနနဝါရလကနတြင NLD လႊမးမးသည႔ လႊတေတာစတငေသာအခါ လႊတေတာႏစရပ

သည ဥကဌအသးသးက ပထမေရြးခယရမညျဖစသည။ လႊတေတာတြင NLD အမားစရျခငး

ေၾကာင႔ ထလပငနးစဥက ၎တ႔ပငလႊမးမးလမ႔မညျဖစသည။ ေနာကထပလပေဆာငရမည

မာ သမၼတေရြးခယေရးျဖစလမ႔မညျဖစသည။ အဆင႔ ႏစဆင႔ လပေဆာငရမညျဖစသည။

ပထမဆး သမၼတေရြးခယေရးအဖြ႕အျဖစ အစအဖြ႕သးခ (ျပညသ႔လႊတေတာမ ေရြးခယ

ခကယစားလယမား၊ အမးသားလႊတေတာမ အေရြးခယခကယစားလယမားႏင႔ လႊတေတာ

ႏစရပမ တပမေတာသားကယစားလယမား) ဖြ႕ၿပး၊ တစဖြ႕စမ သမၼတေလာငးတစဥးစေရြးေပး

ရပါသည။ သမၼတေလာငးျဖစရန လႊတေတာကယစားလယ ျဖစရမညဟေသာ လအပခကမရ

ေပ။ အေျခခဥပေဒအရ အသက၊ ႏငငသားႏင႔ အျခားလအပခကျပည႔မသမညသကမဆ

လႊတေတာကယစားလယတစဥးက အမညစာရငးတငသြငးႏငသည။ အမညစာရငးတငသြငး

ခရသက သေဘာတညေၾကာငး ပါဝငရမည႔အျပင အမညစာရငးတငသြငးမႈက အနညးဆး

လႊတေတာကယစားလယတစဥးမ ေထာကခရပါမည။ လႊတေတာႏစရပမ ဥကဌ၊ ဒဥကဌမား

က တငသြငးလာသမားက အမနတကယအရညအေသြးျပည႔မျခငးရမရ စစေဆးရပါသည။

တပမေတာသားကယစားလယမားမ ဒသမၼတေလာငးေရြးခယမႈႏင႔ပတသက၍မ တပမေတာ

ကာကြယေရးဥးစးခပ၏ “လမးညႊနမႈေအာက” တြငရသျဖင႔ သတသတမတမတ လပထးလပ

နညးမားခမတမထားေပ။

အစအဖြ႕မားက သမၼတေလာငးတစဥးစ ေရြးခယၿပးပါက ၎တ႔က အစအဖြ႕သးခစလးမ

ကယစားလယေလာငးမားက အရညအေသြးျပည႔မျခငးရမရ ပးတြစစေဆးၾကပါသည။

အစအဖြ႕သးခက သမၼတေလာငးေရြးခယေရးအဖြ႕တစဖြ႕ထအျဖစဖြ႕စညး၍ သမၼတေလာငး

သးဥးမ တစဥးက လ႕ဝကမေပးစနစျဖင႔ တစႀကမတညးမေပး ေရြးခယေစပါသည။ မအမား

ဆးရရေသာ သသည သမၼတျဖစလာမညျဖစၿပး အစဥအလကမ အနညးအမားေပၚမတည၍

ဒတယသမၼတ (၁) ႏင႔ (၂) တ႔ျဖစလာမညျဖစသည။ NLD သည လႊတေတာတြင အမားစ 42 ၂၀၀၈ အေျခခဥပေဒ ပဒမ ၁၁၉ ႏင႔ ၁၅၁။ 43 “Parliament resumes, priority to be given to passing important bills”, Global New Light of Myanmar, 17 November 2015, p. 1.


ေရာကရေနၿပးျဖစျခငးေၾကာင႔ ၎၏ ကယစားလယမားသည သေဘာထားတညေသာ

အပစတစခတညးသဖြယမ ေပးၾကမညျဖစျခငးေၾကာင႔ မညသသမၼတျဖစလာမညဆသညက

NLD ကသာ ဆး ျဖတလမ႔မညျဖစသည။

အဆပါလပငနးစဥသည ရကသတပတတစပတမ ႏစပတခန႔ၾကာႏငသျဖင႔ ေဖေဖၚဝါရ

လလယခန႔မသာ သမၼတေရြးခယၿပးစးမညျဖစသည။ သမၼတေရြးၿပးေနာက ဝနႀကးအဖြ႕ေရြး

ခယျခငးမာ ရကသတပတအနညးငယၾကာႏငၿပး ၎းမာ လႊတေတာ၏ အတညျပခကရယ

ရနလအပသည။43

44 သ႔ေသာအဆပါကစၥရပတြင လႊတေတာ၌ ဆးျဖတခြင႔အာဏာအနညးငယ

သာရၿပး အေျခခဥပေဒတြငေဖၚျပထားေသာ သတမတခကမားက သသသာသာ ျပည႔မျခငး

မရမသာ အဆျပလာေသာပဂၢလက ပယခႏငပါမည။ ကာကြယေရး၊ ျပညထေရးႏင႔ နယစပ

ေရးရာ က႔သ႔ေသာ ေသာ႔ခကကသည႔ လၿခေရးႏင႔ဆငေသာဌာနမား၏ ဝနႀကးမားအတြက

တပမေတာကာကြယေရးဥးစးခပက အမညစာရငးတငသြငးေသာ တပမေတာအရာရမားက

သာ ခန႔အပရမညျဖစၿပး အတညျပေပးရသည႔ လႊတေတာတြငလညး ဆးျဖတခြင႔အာဏာ

အကန႔အသတႏင႔သာရပါသည။ သမၼတႏင႔ သ၏အစးရအဖြ႕သည လကရအပခပေရးအဖြ႕

သကတမးေစ႔မည႔ ၂၀၁၆ မတလ ၃၀ ရက မသာ အာဏာလႊေျပာငးယႏငပါမည။

B. အလကသင႔မရေသာ လကတြမႈေလလား။

ထ႔ေၾကာင႔ အစးရေဟာငးႏင႔ ေရြးေကာကပြအႏငရသတ႔အေနျဖင႔ ေသခာစြာဂရျပ ေလာက

လမးရမည႔ လအနညးငယရပါသည။ ႏငငေရးအရအာရျပမႈမာလညး ေဒၚေအာငဆနးစၾကည

ႏင႔ NLD အေပၚတြငလညးေကာငး၊ NLD က လထအား ျပသေနသည႔ ၎တ႔၏ ရညမနးခက

မားအေပၚတြငလညးေကာငး စၿပကေရာကလကရသည။ သ႔ေသာအခြင႔အာဏာမာ လကရ

ေခါငးေဆာငမားထတြငသာ ရေနဆျဖစသည။ ရႈတေထြးမႈမား သ႔မဟတ တငးမာမႈမား အ

လြယတကထြကေပၚလာႏငသည။ ထအေၾကာငးေၾကာင႔ပင ႏဝငဘာလ ၁၀ ရက ေန႔က ေဒၚ

ေအာငဆနးစၾကညသည ၾကားကာလအတြက ေဆြးေႏြးႏငရန သမၼတ၊ တပမေတာကာကြယ

ေရးဥးစးခပႏင႔ ျပညသ႔လႊတေတာဥကဌတ႔ထ သးျခားစစာေရးသားေပးပ႔ေတာငးဆခ႔သည။

သသည ျပညသ႔လႊတေတာဥကဌ ဥးေရႊမနးႏင႔ ႏဝငဘာလ ၁၉ ရကတြငလညးေကာငး၊ သမၼ

တႏင႔ တပမေတာကာကြယေရးဥးစးခပတ႔ျဖင႔ ဒဇငဘာလ ၂ ရကေန႔တြငလညးေကာငး သး

ျခားစေတြ႕ဆခ႔ပါသည။ အဆပါေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈမားႏင႔ပတသကေသာ အေသးစတအ

ေၾကာငးအရာမားက ထတျပနျခငးမရေပ။

ၾကားကာလရညၾကာျခငးသည NLD အား လႊတေတာႏင႔ သမၼတခန႔အပႏငျခငးမတ

ဆင႔ အစးရတာဝနဝတရားမားက ထမးေဆာငသည႔ေန႔အတြက ျပငဆငႏငရန အေရးပါေသာ

အခြင႔အလမးကေပးပါသည။ NLD သည ၂၀၁၂ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြၿပးကတညးက ေဒၚ

44 သမၼတသည ဝနႀကးႏင႔ ဒဝနႀကးမားက ေရြးခယရနအခြင႔အာဏာသာမက ဝနႀကးဌာနမားခြေဝေနရာခ ထားခြင႔ရၿပး ကာကြယေရး၊ ျပညထေရး၊ နယစပေရး႔ာႏင႔ ႏငငျခားေရးတ႔က အေျခခဥပေဒအရ သတမတခက ထားရသည။


ေအာငဆနးစၾကညကယတငႏင႔ ပါတ၏အျခားအႀကးတနးအဖြ႕ဝငမားအပါအဝင ကယစား

လယ ၄၀ ေကာသည လႊတေတာတြငးသ႔ ေရာကရေနခ႔ၿပးျဖစရာ လႊတေတာ၏ လပထးလပ

နညးမားႏင႔ လပငနးေဆာငတာမားႏင႔ပတသကေသာ အေတြ႕အႀကမားရရထားၿပးျဖစ

သည။ သ႔ေသာအပခပေရးအပငးတြင အေတြ႔အႀကအနညးငယသာရၿပး နညးပညာဆငရာ

စြမးေဆာငရညအေတြ႕အႀကမာလညး အကန႔အသတႏင႔သာရပါသည။ ထ႔ေၾကာင႔ အစးရ

တစရပအျဖစလညပတရာတြင ေလ႔လာသငယမႈမားစြာလပေဆာငမႈလညး ပါဝငလမ႔မည

ျဖစသည။ ပါတသည မဝါဒေရးဆြေရးလပငနးႏင႔ပတသက၍ အနညးငယသာ လပေဆာငဘး

ပါသည။ အတကအခအေနျဖင႔မ ၎ပါဝငပတသကရေသာ ကစၥရပမားကသာ ေရြးခယႏင

ေသာလညး အစးရတစရပအျဖစမ ထသ႔သကသာလမ႔မညမဟတပ ကစၥရပအားလးက ကင

တြယရမညျဖစသည။ ေသာ႔ခကကေသာ ေနရာမားတြင ခန႔အပမည႔ တစဥးခငးက ေစာႏင

သမေစာ၍ သတမတထားႏငမညဆပါက ၎တ႔အေနျဖင႔ ျပငဆငရနအခနပရမညျဖစ

သည။

ဤအကးအေျပာငးၾကားကာလတြင စးရမရသည႔ကစၥမာ မညသသမၼတျဖစမညနညးဟ

ေသာ အေရးပါသည႔ေမးခြနးျဖစသည။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညတြင ကေလးမားရၿပး ကေလး

မားႏင႔ပတသကေသာ ေဆြမးမားသည ႏငငျခားသားမား (ယႏကတကကငးဒနး) မားျဖစ

ေသာေၾကာင႔ အေျခခဥပေဒအရ သမၼတျဖစရန အတားအဆးျဖစေနပါသည။44

45 သေရြးခယ

ေသာ သမၼတသည “အာဏာရမညမဟတပ” သကသာ “သမၼတအထကတြငေနမည” ျဖစၿပး

“ႏငငေရးအရဆးျဖတခကအားလးက လပေဆာငမည” ျဖစေၾကာငး သကလသရငၾကားေျပာ

ဆထားပါသည။45

46

ထသ႔ေသာ အစအစဥသည လကေတြ႕တြင မညမအလပျဖစမညဆသညမာ စဥးစား

မရႏငေပ။ သက ထပသးအစညးအေဝးမားတြငလညး တကေရာကမညျဖစၿပး “သမၼတသည

မမေဘးတြငထငမည” ျဖစေၾကာငး ေဖၚျပခ႔ရာ လကေတြ႕ကကလပေဆာငရနအတြက ဖအား

ျဖစသည။46

47 သမၼတတြင အေျခခဥပေဒအရ ကယျပန႔ေသာ အခြင႔အာဏာမားရပါသည။ သ႔

ေသာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင႔ NLD အတြက ၎တ႔၏ ဆႏၵအတငးလပေဆာငႏငမည႔

လြယကရငးလငးသည႔နညးလမးမရေပ။ အကယ၍ သသည သမၼတက ခပကငလပါက ရပျပ

အျဖစေနရန ဆႏၵရသ၊ သလးဝယၾကညရၿပး သ၏အမန႔က နာခမည႔သအား ေရြးခယရမည

ျဖစသည။

45 ပဒမ ၅၉ စ တြင သမၼတ၏ သ႔မဟတ ဒသမၼတ၏ မဘ၊ ခငပြနးသ႔မဟတ ဇနး၊ ကေလး၊ ကေလး၏ ခငပြနးသ႔ မဟတ ဇနးသည ႏငငျခားသားမျဖစရ သ႔မဟတ ႏငငျခားတငးျပညတစခ၏ ေကးဇးသစၥာခမဟတရန လအပ သည။ 46 Channel News Asia ႏင႔ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည အငတာဗး၊ ၂၀၁၅ ႏဝငဘာ ၁၀ ရက၊ “Appointed

president will take instructions from me if NLD wins: Suu Kyi”, Channel News Asia, 10 November 2015 ကၾကည႔။ 47 ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင႔ အငတာဗး။ “Aung San Suu Kyi: ‘I’m going to be the one who is manag-

ing the government’”, The Washington Post, 19 November 2015. ဟ ေရးသားေဖၚျပထားသည။


ၾကားခမည႔ ရပျပသမၼတတစဥးက ခန႔အပျခငးမးက တပမေတာက မနကနေသာ လပ

ရပဟ ရႈျမငႏငဖြယမရေပ။ တပမေတာသည ေဒၚေအာငဆနးစၾကည သမၼတျဖစႏငေျခက

တစေလာကလးဆန႔ကငခ႔ေသာေၾကာင႔ သမၼတျဖစရနခြင႔ျပႏငမည႔ အေျခခဥပေဒျပငဆင

ေရးက ပယခခ႔ပါသည။ အေျခခဥပေဒကေရာင၍ တငးျပညက ကန႔လန႔ကာေနာကကြယမ

အပခပျခငးမးက တပမေတာမ ေကနပေလာကဖြယမရေပ။47

48 သ႔အေနျဖင႔ သမၼတ၏ လပ

ငနးေဆာငတာမားက ထေရာကစြာ လပေဆာငေပးႏငရန လအပေသာ ေလးစားဖြယ၊ အမား

အသအမတျပသက မေရြးခယခ႔ပါက အဆပါစးရမဖြယမားျမင႔တကလာႏငပါသည။ သမၼတ

၏ လပငနးေဆာငတာမားဆရာဝယ အမးသားကာကြယေရးႏင႔ လၿခေရးေကာငစႏင႔ ဘ႑ာ

ေရးေကာမရငက ဥကဌ အျဖစလပေဆာငျခငးမားပါဝငသည။

C. လာမည႔ အစးရအတြက စနေခၚမႈမား

NLD အစးရသစသည စနေခၚမႈမားစြာက ႀကေတြ႕ရပါလမ႔မည။ အေရးအႀကးဆး စနေခၚမႈမာ

အာဏာအတြကရေနေသာ ခလတအားလက ထနးခပ၍ရလမ႔မည မဟတျခငးပငျဖစသည။

တပမေတာကာကြယေရးဥးစးခပက အမညစာရငးေပးရေသာ ဝနႀကးအဖြ႕ဝငမားတြငပါဝင

ေသာ အာဏာရသည႔ ျပညထေရးဝနႀကးသည ကာကြယေရးႏင႔ နယစပေရးရာဝနႀကးမားက႔

သ႔ပင လကရတာဝနထမးေဆာငေနေသာ တပမေတာအရာရပငျဖစရာ ၎သညဝနႀကးအဖြ႕

ႏင႔ သမၼတသ႔ အစရငခေနရသည႔တင တပမေတာ၏ အမန႔ေပးမႈေအာကတြင ရေနပါသည။

ျပညထေရးဝနႀကးဌာနလကေအာကတြင ရတပဖြ႕၊ အကဥးေထာငစနစႏင႔ တငးျပညတစခ

လး၏ ေဒသႏရအပခပေရးအတြက ေကာရးျဖစသည႔ အခြင႔အာဏာအားေကာငးသည႔ “အ

ေထြေထြအပခပေရးဥးစဌာန” တ႔ပါဝငပါသည။ အစးရသစအတြက တပမေတာ၏ ပးေပါငးပါ

ဝငမႈမရပ ျမနမာႏငငက အပခပရနလညးေကာငး၊ သ႔မဟတ ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥက

အမနတကယဥးေဆာငရနလညးေကာငး အလြနတရာခကခလမ႔မညျဖစသည။

တပမေတာကာကြယေရးဥးစးခပသည အဆပါရာထးတြင ေနာကထပတစႏစ ဆကရ

ေနရန ေသခာသေလာက ရေနရာ48

49 အစးရသစအဖ႔ ၎၏အစအစဥမားက အေကာငအ

ထညေဖၚျခငးအတြက ေအာငျမငမႈက အဓကအဆးအျဖတေပးမည႔အခကမာ ေဒၚေအာင

ဆနးစၾကညႏင႔ ဗလခပမးႀကးမငးေအာငလငတ႔ၾကား ဆကဆေရး၏ အတငးအတာျဖစ

သည။ ၎တ႔အေနျဖင႔ ယခလၾကားကာလကတညးက ေကာငးမြနေသာ စတငျခငးျပနငရန

သည အေရးႀကးပါသည။

မတလကန အပခပေရးအာဏာက လႊေျပာငးၿပးသညႏင႔တၿပငနက တစတငးျပညလး

၏ ေမာလင႔ခကတစခလးသည ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင႔ NLD အေပၚသ႔ ကေရာကလာ

ေတာ႔မညျဖစသည။ ေျပာငးလခနတနၿပဟ မဆြယခ႔ရာ ပထမဆးရက ၁၀၀ အတြငး ျမငသာ

48 ဥပမာအားျဖင႔ The Washington Post ႏင႔ တပခပ ဗလခပမးႀကးမငးေအာငလင အငတာဗး ၾကည႔ရန။ 49 ထကစၥႏင႔ပတသကေသာ အခကအလကမားက Crisis Group ႏင႔ အႀကးတနးအစးရအႀကေပးတ႔ အငတာ ဗး၊ ၂၀၁၅ ႏဝငဘာလ၊ ေနျပညေတာ။


ထငသာတးတကမႈအခ႕ကျပသႏငရနမာ ဖအားပငျဖစေတာ႔သည။ လကရအစးရႏင႔ မညမ

ကြာျခားေၾကာငးလညး ျပသရလမ႔မညျဖစသည။ ထသ႔လပေဆာငျပရနမာ လြယကလသည

ေတာ႔မဟတေပ။ လကမတထးရေလာကျဖင႔ ၿပးႏငသည႔ ျမငသာထငသာ ျပျပငေျပာငးလမႈ

အမားစမာ လပေဆာငၿပးသြားၿပျဖစသည။ လ႔လထတလပေဆာငရမည႔ အေကာငအထည

ေဖၚမႈမားႏင႔ အငစတကးရငးဆငရာျပျပငေျပာငးလမႈမား လပေဆာငရနကနေနပါသည။

၎တ႔က လပေဆာငရန ဥးသနးစနအစးရက ခကခေၾကာငးေတြ႕ရသည။ NLD အေနျဖင႔က

လညး ေခတမမေတာ႔သည႔ လပပကငပမားႏင႔ အျမစတြယေနေသာ စတဓါတမားက

ေျပာငးပစျခငးက ေကာငးစြာလပေဆာငႏငလမ႔မညဟ ယဆရနလညး အေၾကာငးရငးရာမ

ေတြ႕ေပ။ NLD အေနျဖင႔ ေယဘယေျပာဆမႈမားကေကာလြန၍ မဝါဒဆငရာ ရပတညခက

မားႏင႔ပတသကၿပး ရငးလငးေသာ ညႊနျပခကမားမရေပ။49

50

NLD ၏ တရားေရးက႑ျပျပငေျပာငးလမႈမားႏင႔ အဂတလကစားမႈတကဖကေရးမား

ပါဝငေသာ အလယအလတကာလ ဥးစားေပးမားသည အေရးႀကးေသာ နယပယမားျဖစ

ေသာလညး ႀကးမားေသာရလဒမား အလငအျမနထြကေပၚလာႏငသည႔ အထတြင မပါဝငပါ။

ထ႔ေၾကာင႔ ထအလယအလတကာလ ဥးစားေပးမားအျပင မမတ႔ဖကမ လပေဆာငႏငစြမးရ

ေၾကာငး ေစာေစာစးစးျပႏငမည႔ ကစၥရပမားကလညး ဥးစားေပးလပေဆာငသင႔သည။ သ႔

ေသာ NLD အေနျဖင႔ ေသာ႔ခကကေသာ ကစၥရပမားက ကငတြယရန ဆႏၵျပငးျပၿပး ေျပာငး

လမႈက ေအာငျမငစြာ ေဖၚေဆာငေပးႏငစြမးရေၾကာငး ယၾကညမႈက ခစားလာေစႏငမည႔

လကၡဏာျပသသည႔ ေျခလမးမားက ႏငငေရးအရလညးေကာငး၊ စးပြားေရးအရလညးေကာငး

လပေဆာငႏငပါသည။ ရငးရငးလငးလငးေတြ႕ႏငသည႔ ဥပမာအခ႕ကဆရလင ခြင႔ျပခကမ

ရပ ဆႏၵျပျခငးမားက တရားမဝငသတမတထားျခငးမားႏင႔ ပတသကေသာ ဥပေဒမား ျပင

ဆငေပးျခငး၊ အဆပါဥပေဒမားႏင႔ အျခားထနးခပထားသည႔ ဥပေဒမားအရ အကဥးကခေန

ရသမားအား လြတၿငမးခမးသာခြင႔ေပးျခငးက႔သ႔ေသာ ႏငငေရးအရေျဖေလာ႔ေပးမႈမားက

လပေဆာငေပးျခငးမးမားပါဝငသည။ စးပြားေရးအပငးတြင မဘငးလဘဏစနစက အလင

အျမနစတငအသးျပျခငးႏင႔ ဗဟဘဏလြတလပမႈပမအားေကာငးေစျခငးမားစသည႔ အဆင႔

မားက လပေဆာငႏငပါသည။

တဖက၌လညး NLD သည လကရအစးရရနးကနေနရသည႔ ခကခေသာ ကစၥရပအမး

မးက ႀကေတြ႕ရဥးမညျဖစသည။ ထကစၥရပမားတြင လကရကခငႏင႔ ရမးျပညနယမ တကပြ

မားျဖစေနသညႏင႔အတ အေရးပါေသာအခန၌ ရႈတေထြးေသာ ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥအ

ေပၚ ထနးခပရနႀကးစားေနရျခငး၊ ျပညတြငးမေရာျပညပမပါ ျပငးထနေသာ ရတတရက

50NLD သည ေရြးေကာကပြမတငမေလးတြငကပ၍ “၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြေကညာစာတမး” က ထတျပနခ႔ သည။ ၎မာ ေယဘယဆနလၿပး အစတအပငးအေတာမားမားမာ ၁၉၉၀ ေကညာစာတမးမ ကးယထားျခငး ျဖစသည။ ၎က ကယျပန႔စြာ မျဖန႔ေဝႏငခ႔သလ မဆြယစညးရးမႈမားတြငလညး ၎က မညႊနးဆႏငခ႔ေပ။ NLD အပါအဝင မညသည႔ပါတမ မဆြယစညးရးမႈတြင မဝါဒပလကေဖါငးက အေျချပ၍ မလပေဆာငႏငခ႔ေပ။ NLD ၏ စးပြားေရးမဝါဒစာတမးကလညး ယခႏစအေစာပငးက ေရးသားခ႔ရာ ျပညတြငးမ ကယစားျပသမား ထကစာလင နငငျခားရငးႏးျမပႏမႈကသာ ဥးတညထားသညက ေတြ႕ရသည။


ေျပာငးလမႈမား ႀကေတြ႕ေနရခနတြင မကခရစးပြားေရး (macroeconomic) က တညၿငမ

ေအာင ႀကးစားထနးသမးေနရျခငး၊ ရခငျပညနယမ ကငတြယရခကၿပး အခနမေရြးေျပာငးလ

သြားႏငေသာ အေျခအေနက ကငတြယေျဖရငးေနရျခငး၊ အစးရသစ၏ ေျဖရငးမႈက စမး

သပရနႀကးစားလာႏငသည႔ အားေကာငးသည႔ ဗဒၶဘာသာအမးသားေရးၾသဇာလႊမးမးလသ

မားက ထနးခပရန လပေဆာငေနရျခငးမားပါဝငသည။ ေနာကဆးအေနျဖင႔ အေရးပါေသာ

ကစၥရပတစခက ေျပာရမညဆပါက ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင႔ NLD သည အေနာကႏငငမား

ႏင႔ ျပနလညခတဆကမႈလပေဆာငေနစဥတြင ျမနမာႏင႔ တရတဆကဆေရးကပါ စမရ

ေတာ႔မညျဖစသည။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအေပၚ အေနာကယမးသအျဖစ ခငမာစြာ ခယ

ထားၿပးျဖစျခငးေၾကာင႔ သ႔အဖ႔ စနေခၚမႈက ႀကရေတာ႔မညျဖစသည။

VI. နဂးခပသးသပခက

ေရြးေကာကပြရလဒသည ႏငငေရးအေျပာငးအလနင႔ ပမေကာငးမြနေသာ ဘဝမားအတြက လ

လားခကမားက အားေကာငးေမာငးသနေဖၚထတလကျခငးျဖစသည။ ထ႔အျပင အဆပါလ

လားခကမားက ေဖၚေဆာငေပးႏငရန ကာလရညၾကာကပင စစအပခပေရးက အတလာသည႔

သေကၤတျဖစေသာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင႔ NLD က ယယၾကညၾကညျဖင႔ စၿပမေပးလက

ၾကျခငးလညးျဖစသည။ အဆပါေမာမနးခကမား ျပည႔မေရးအတြက ၎တ႔၏ ပခးေပၚသ႔

ကေရာကလာေသာ တာဝနဝတရားမာ စးရမစတမားက ျဖစေစပါသည။ အစးရတစခ၏ လပ

ငနးေဆာငတာမားႏင႔ပတသကေသာ အေတြ႕အႀကမာအကန႔အသတႏင႔သာရေနျခငး၊ လ

အပသာ လ႔စြမးအားအရငးအျမစမားက လငျမနစြာရာေဖြရန လအပျခငးတ႔ေၾကာင႔ အသစတစ

ခက ေလ႔လာရမည႔ႏႈနးသည အလြနျမနဆနရေပလမ႔မည။ အစးရသစသည ျပညတြငးႏင႔

ႏငငတကာမ ပ႔ပးမႈမား၊ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားမ မားစြာအကးအျမတရႏငသညျဖစရာ ၎

အေနျဖင႔ ရႏငသမေတာငးယႏငပါလမ႔မည။ တခနတညးတြင ေရြးေကာကပြသည တငးျပည

က ႀကေတြ႕ေနရေသာ အေျခခၾကသည႔ စနေခၚမႈမားက ေျပာငးလမေပးႏငသည႔ျပင ၎တ႔အ

တြက လြယကေသာ အေျဖလညးမရေပ။ အကယ၍ ၎တ႔က ကၽြမးကငလမမာစြာ မကငတြယ

ႏငခ႔က အေပါငးလကၡဏာေဆာငေသာ ေျပာငးလမႈမားအတြက ႀကးပမးရမည႔အစား ပဋပကၡ

စမခန႔ခြမႈကသာ အခနမားစြာ ေပးလကရႏငသည႔ အလားအလာရပါသည။

ရနကန/ ဘရပဆ၊ ၉ ရက ဒဇငဘာ ၂၀၁၅


Appendix A: Map of Myanmar


ေနာကဆကတြ ခ။ ျပညေထာငစအဆင႔လႊတေတာမား၏ ေရြးေကာကပြရလာဒ

ပါတ ျပညသ႔ လႊတေတာ

အမးသား လႊတေတာ

စစေပါငး % ေရြးခယခမား

မ

% တပ

အပါအဝင

အမးသားဒမကေရစအဖြ႕ခပ (NLD) 255 135 390 79.4% 59.4%

ျပညေထာငစႀကခငေရးႏင႔ ဖြ႕ၿဖးေရးပါတ (USDP) 30 11 41 8.4% 6.2%

ရခငအမးသားပါတ (ANP) 12 10 22 4.5% 3.3%

ရမးအမးသားဒမကေရစအဖြ႕ခပ (SNLD) 12 3 15 3.1% 2.3%

တေအာငး (ပေလာင) အမးသားပါတ (TPNP) 3 2 5 1.0% 0.8%

ပအဝ႔အမးသားအဖြ႕ (PNO) 3 1 4 0.8% 0.6%

ဇမးဒမကေရစအဖြ႕ခပပါတ (ZCDP) 2 2 4 0.8% 0.6%

တသးပဂၢလကယစားလယမား 1 2 3 0.6% 0.5%

လဆးအမးသားဖြ႕ၿဖးတးတကေရးပါတ (LisuNDP) 2 0 2 0.4% 0.3%

ကခငျပညနယဖြ႕ၿဖးတးတကေရးပါတ (KSDP) 1 0 1 0.2% 0.2%

ကးကန႔ဒမကေရစႏင႔ ညညြတေရးပါတ (KDUP) 1 0 1 0.2% 0.2%

မြနအမးသားပါတ (MNP) 0 1 1 0.2% 0.2%

တငးရငးသားစညးလးညညြတေရးပါတ (NUP) 0 1 1 0.2% 0.2%

ဝဒမကရကတစပါတ (WDP) 1 0 1 0.2% 0.2%

323 168 491 100.00% 74.73%

တပမေတာ 25.27%51

51 တပေတာသည ကယစားလယေနရာ၏ ေလးပတစပ ရထားသည။ ဇယားတြင ၎၏ ရာႏႈနးမားေနပါသည။ အေၾကာငးမာ ျပညသ႔လႊတေတာတြင ၇ ေနရာ ပယဖကထားျခငးေၾကာင႔ ျဖစသည။ ဇယားမ ရာႏႈနးမာ စာရငး အရရရမည႔ ၄၉၈ ေနရာေပၚတြငမတြကပ ယဥၿပငေသာ ၄၉၁ ေနရာအေပၚတြင အေျခခ၍ တြကခကထား သည။


ေနာကဆကတြ ဂ။ ျပညနယႏင႔ တငးေဒသႀကးလႊတေတာမားမ ေရြးေကာကပြ ရလာဒမား

NLD USDP တငးရငးသား တပမေတာ ေပါငး အာဏာဟနခက

ျပညနယလႊတေတာမား

ခငး 12 4 2 6 24 NLD အမားစနးပါး (50%)

ကခင 26 7 7 13 53 အမားစမရ။ NLD 49%; တပ 25%; USDP 13%, တငးရငးသား 13%

ကယား 11 4 0 5 20 NLD အမားစ (55%)

ကရင 13 3 1 6 23 NLD အမားစ (57%)

မြန 19 1 3 8 31 NLD အမားစ (61%)

ရခင 9 3 2352 12 47 အမားစမရ။ ANP 49%; တပ 49%; NLD 19%; USDP 7%

ရမး 23 33 4753 3954 142 အမားစမရ။ (USDP+တပ ပးတြ 51% အမား စ)55

တငးေဒသႀကးလႊတေတာမား

ဧရာဝတ 51 3 0 18 72 NLD အမားစ (71%)

ပခး 55 2 0 19 76 NLD အမားစ (72%)

မေကြး 51 0 0 17 68 NLD အမားစ (75%)

မႏေလး 48 8 0 19 76 NLD အမားစ (63%). (DPM.မ တစေနရာရ)56

စစကငး 69 5 2 25 101 NLD အမားစ (68%)

တနသၤာရ 21 0 0 7 28 NLD အမားစ (75%)

ရနကန 88 3 1 31 123 NLD အမားစ (72%)

စစေပါငး 496 76 86 225 884

52 ၎အထမ တစေနရာမာ တစသးပဂၢလက အႏငရရၿပး ANP သ႔ ပးေပါငးမညဟယဆရသည။ 53 ၎အထမ တစေနရာမာ တစသးပဂၢလက အႏငရရသည။ 54 တပမေတာကယစားလယအခးက တြကခကရာတြင စာရငးရ မဆႏၵနယေျမအတငးတြကခကၿပး ယဥၿပင ေသာေနရာက အေျခမခေပ။ မဆႏၵနယ ၁၄ ခတြင ေရြးေကာကပြမကငးပေသာအခါ တပမေတာအခးမာ ၂၅ ရာႏႈနးထကေကာသြားပါသည။ ၂၀၁၀ ကလညး ရမးျပညနယတြင မဆႏၵနယ ၈ ခ မကငးပျခငးေၾကာင႔ ထစဥကတညးက တပမေတာ၏ အခးမာမားေနပါသည။ 55 USDP ကယစားလယမားသည တစအပစတညးသဖြယမေပးမညဟယဆရၿပး အကးစးပြားညညြတဖြယရ သည။ ယဆခကျဖစ၍ မေသခာႏင။ 56 ၎မာ ဒမကရကတစပါတ (ျမနမာျပည) ျဖစသည။r).


Appendix D: About Crisis Group

The International Crisis Group (Crisis Group) is an independent, non-profit, non-governmental organi-sation, with some 125 staff members on five continents, working through field-based analysis and high-level advocacy to prevent and resolve deadly conflict.

Crisis Group’s approach is grounded in field research. Teams of political analysts are located within or close by countries at risk of outbreak, escalation or recurrence of violent conflict. Based on infor-mation and assessments from the field, it produces analytical reports containing practical recommen-dations targeted at key international decision-takers. Crisis Group also publishes CrisisWatch, a twelve-page monthly bulletin, providing a succinct regular update on the state of play in all the most significant situations of conflict or potential conflict around the world.

Crisis Group’s reports and briefing papers are distributed widely by email and made available sim-ultaneously on the website, www.crisisgroup.org. Crisis Group works closely with governments and those who influence them, including the media, to highlight its crisis analyses and to generate support for its policy prescriptions.

The Crisis Group Board of Trustees – which includes prominent figures from the fields of politics, diplomacy, business and the media – is directly involved in helping to bring the reports and recommen-dations to the attention of senior policymakers around the world. Crisis Group is co-chaired by former UN Deputy Secretary-General and Administrator of the United Nations Development Programme (UNDP), Lord Mark Malloch-Brown, and Dean of Paris School of International Affairs (Sciences Po), Ghassan Salamé.

Crisis Group’s President & CEO, Jean-Marie Guéhenno, assumed his role on 1 September 2014. Mr Guéhenno served as the UN Under-Secretary-General for Peacekeeping Operations from 2000-2008, and in 2012, as Deputy Joint Special Envoy of the United Nations and the League of Arab States on Syria. He left his post as Deputy Joint Special Envoy to chair the commission that prepared the white paper on French defence and national security in 2013.

Crisis Group’s international headquarters is in Brussels, and the organisation has offices or repre-sentation in 26 locations: Baghdad/Suleimaniya, Bangkok, Beijing, Beirut, Bishkek, Bogotá, Cairo, Da-kar, Dubai, Gaza City, Islamabad, Istanbul, Jerusalem, Johannesburg, Kabul, London, Mexico City, Moscow, Nairobi, New York, Seoul, Toronto, Tripoli, Tunis and Washington DC. Crisis Group currently covers some 70 areas of actual or potential conflict across four continents. In Africa, this includes, Burkina Faso, Burundi, Cameroon, Central African Republic, Chad, Côte d’Ivoire, Democratic Republic of Congo, Eritrea, Ethiopia, Guinea, Guinea-Bissau, Kenya, Liberia, Madagascar, Nigeria, Sierra Le-one, Somalia, South Sudan, Sudan, Uganda and Zimbabwe; in Asia, Afghanistan, Indonesia, Kashmir, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Malaysia, Myanmar, Nepal, North Korea, Pakistan, Philippines, Sri Lanka, Taiwan Strait, Tajikistan, Thailand, Timor-Leste, Turkmenistan and Uzbekistan; in Europe, Armenia, Azerbaijan, Bosnia and Herzegovina, Cyprus, Georgia, Kosovo, Macedonia, North Caucasus, Serbia and Turkey; in the Middle East and North Africa, Algeria, Bahrain, Egypt, Iran, Iraq, Israel-Palestine, Jordan, Lebanon, Libya, Morocco, Syria, Tunisia, Western Sahara and Yemen; and in Latin America and the Caribbean, Colombia, Guatemala, Mexico and Venezuela.

Crisis Group receives financial support from a wide range of governments, foundations, and private sources. Currently Crisis Group holds relationships with the following governmental departments and agencies: Australian Department of Foreign Affairs and Trade, Austrian Development Agency, Cana-dian Department of Foreign Affairs, Trade and Development, Danish Ministry of Foreign Affairs, Dutch Ministry of Foreign Affairs, European Union Instrument for Stability, Finnish Foreign Ministry, French Ministry of Foreign Affairs, Irish Aid, Principality of Liechtenstein, Luxembourg Ministry of Foreign Af-fairs, New Zealand Ministry of Foreign Affairs and Trade, Norwegian Ministry of Foreign Affairs, Swe-dish Ministry of Foreign Affairs, Swiss Federal Department of Foreign Affairs, and U.S. Agency for International Development.

Crisis Group also holds relationships with the following foundations: Adessium Foundation, Carne-gie Corporation of New York, Henry Luce Foundation, John D. and Catherine T. MacArthur Foundation, Koerber Foundation, Global Dialogue, Open Society Foundations, Open Society Initiative for West Af-rica, Ploughshares Fund, Robert Bosch Stiftung, Rockefeller Brothers Fund, and Tinker Foundation.

December 2015


Appendix E: Crisis Group Reports and Briefings on Asia since 2012 As of 1 October 2013, Central Asia publications are listed under the Europe and Central Asia program.

North East Asia Stirring up the South China Sea (I), Asia Report

N°223, 23 April 2012 (also available in Chinese).

Stirring up the South China Sea (II): Regional Responses, Asia Report N°229, 24 July 2012 (also available in Chinese).

North Korean Succession and the Risks of Instability, Asia Report N°230, 25 July 2012 (also available in Chinese and Korean).

China’s Central Asia Problem, Asia Report N°244, 27 February 2013 (also available in Chinese).

Dangerous Waters: China-Japan Relations on the Rocks, Asia Report N°245, 8 April 2013 (also available in Chinese).

Fire on the City Gate: Why China Keeps North Korea Close, Asia Report N°254, 9 December 2013 (also available in Chinese).

Old Scores and New Grudges: Evolving Sino-Japanese Tensions, Asia Report N°258, 24 July 2014 (also available in Chinese).

Risks of Intelligence Pathologies in South Korea, Asia Report N°259, 5 August 2014.

Stirring up the South China Sea (III): A Fleeting Opportunity for Calm, Asia Report N°267, 7 May 2015 (also available in Chinese).

North Korea: Beyond the Six-Party Talks, Asia Report N°269, 16 June 2015.

South Asia Sri Lanka’s North (I): The Denial of Minority

Rights, Asia Report N°219, 16 March 2012. Sri Lanka’s North (II): Rebuilding under the

Military, Asia Report N°220, 16 March 2012. Talking About Talks: Toward a Political

Settlement in Afghanistan, Asia Report N°221, 26 March 2012.

Pakistan’s Relations with India: Beyond Kashmir?, Asia Report N°224, 3 May 2012.

Bangladesh: Back to the Future, Asia Report N°226, 13 June 2012.

Aid and Conflict in Pakistan, Asia Report N°227, 27 June 2012.

Election Reform in Pakistan, Asia Briefing N°137, 16 August 2012.

Nepal’s Constitution (I): Evolution Not Revolution, Asia Report N°233, 27 August 2012 (also available in Nepali).

Nepal’s Constitution (II): The Expanding Political Matrix, Asia Report N°234, 27 August 2012 (also available in Nepali).

Afghanistan: The Long, Hard Road to the 2014 Transition, Asia Report N°236, 8 October 2012.

Pakistan: No End To Humanitarian Crises, Asia Report N°237, 9 October 2012.

Sri Lanka: Tamil Politics and the Quest for a Political Solution, Asia Report N°239, 20 November 2012.

Pakistan: Countering Militancy in PATA, Asia Report N°242, 15 January 2013.

Sri Lanka’s Authoritarian Turn: The Need for International Action, Asia Report N°243, 20 February 2013.

Drones: Myths and Reality in Pakistan, Asia Report N°247, 21 May 2013.

Afghanistan’s Parties in Transition, Asia Briefing N°141, 26 June 2013.

Parliament’s Role in Pakistan’s Democratic Transition, Asia Report N°249, 18 September 2013.

Women and Conflict in Afghanistan, Asia Report N°252, 14 October 2013.

Sri Lanka’s Potemkin Peace: Democracy under Fire, Asia Report N°253, 13 November 2013.

Policing Urban Violence in Pakistan, Asia Report N°255, 23 January 2014.

Afghanistan’s Insurgency after the Transition, Asia Report N°256, 12 May 2014.

Education Reform in Pakistan, Asia Report N°257, 23 June 2014.

Afghanistan’s Political Transition, Asia Report N°260, 16 October 2014.

Resetting Pakistan’s Relations with Afghanistan, Asia Report N°262, 28 October 2014.

Sri Lanka’s Presidential Election: Risks and Opportunities, Asia Briefing N°145, 9 December 2014.

Mapping Bangladesh’s Political Crisis, Asia Report N°264, 9 February 2015.

Women, Violence and Conflict in Pakistan, Asia Report, N°265, 8 April 2015.

The Future of the Afghan Local Police, Asia Report N°268, 4 June 2015.

Revisiting Counter-terrorism Strategies in Pakistan: Opportunities and Pitfalls, Asia Report N°271, 22 July 2015.

Sri Lanka Between Elections, Asia Report N°272, 12 August 2015.

Winning the War on Polio in Pakistan, Asia Report N°273, 23 October 2015.


South East Asia Indonesia: From Vigilantism to Terrorism in

Cirebon, Asia Briefing N°132, 26 January 2012.

Indonesia: Cautious Calm in Ambon, Asia Briefing N°133, 13 February 2012.

Indonesia: The Deadly Cost of Poor Policing, Asia Report N°218, 16 February 2012 (also available in Indonesian).

Timor-Leste’s Elections: Leaving Behind a Violent Past?, Asia Briefing N°134, 21 February 2012.

Indonesia: Averting Election Violence in Aceh, Asia Briefing N°135, 29 February 2012.

Reform in Myanmar: One Year On, Asia Briefing N°136, 11 April 2012 (also available in Burmese and Chinese).

The Philippines: Local Politics in the Sulu Archi-pelago and the Peace Process, Asia Report N°225, 15 May 2012.

How Indonesian Extremists Regroup, Asia Report N°228, 16 July 2012 (also available in Indonesian).

Myanmar: The Politics of Economic Reform, Asia Report N°231, 27 July 2012 (also available in Burmese and Chinese).

Indonesia: Dynamics of Violence in Papua, Asia Report N°232, 9 August 2012 (also available in Indonesian).

Indonesia: Defying the State, Asia Briefing N°138, 30 August 2012.

Malaysia’s Coming Election: Beyond Commu-nalism?, Asia Report N°235, 1 October 2012.

Myanmar: Storm Clouds on the Horizon, Asia Report N°238, 12 November 2012 (also available in Chinese and Burmese).

The Philippines: Breakthrough in Mindanao, Asia Report N°240, 5 December 2012.

Thailand: The Evolving Conflict in the South, Asia Report N°241, 11 December 2012.

Indonesia: Tensions Over Aceh’s Flag, Asia Briefing N°139, 7 May 2013.

Timor-Leste: Stability At What Cost?, Asia Report N°246, 8 May 2013.

A Tentative Peace in Myanmar’s Kachin Conflict, Asia Briefing N°140, 12 June 2013 (also available in Burmese and Chinese).

The Philippines: Dismantling Rebel Groups, Asia Report N°248, 19 June 2013.

The Dark Side of Transition: Violence Against Muslims in Myanmar, Asia Report N°251, 1 October 2013 (also available in Burmese and Chinese).

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition, Asia Briefing N°142, 13 December 2013 (also available in Burmese and Chinese).

Myanmar’s Military: Back to the Barracks?, Asia Briefing N°143, 22 April 2014 (also available in Burmese).

Counting the Costs: Myanmar’s Problematic Census, Asia Briefing N°144, 15 May 2014 (also available in Burmese).

Myanmar: The Politics of Rakhine State, Asia Report N°261, 22 October 2014 (also available in Burmese).

A Coup Ordained? Thailand’s Prospects for Stability, Asia Report N°263, 3 December 2014.

Myanmar’s Electoral Landscape, Asia Report N°266, 28 April 2015 (also available in Burmese).

Southern Thailand: Dialogue in Doubt, Asia Report N°270, 8 July 2015.

Myanmar’s Peace Process: A Nationwide Ceasefire Remains Elusive, Asia Briefing N°146, 16 September 2015 (also available in Burmese).

International Crisis Group Headquarters Avenue Louise 149 1050 Brussels, Belgium Tel: +32 2 502 90 38 Fax: +32 2 502 50 38 [email protected]

New York Office [email protected]

Washington Office [email protected]

London Office [email protected]

Regional Offices and Field Representation Crisis Group also operates out of over 25 locations in Africa, Asia, Europe, the Middle East and Latin America. See www.crisisgroup.org for details

Documents

Briefing template October 2015 - old.crisisgroup.orgold.crisisgroup.org/_/media/Files/asia/south-east-asia/burma...ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား-ရလာဒ္မ်ားႏွင္႔