GIS je informacioni sistem koji se koristi za opis, prikaz i analizu prostora.Brojne su definicije GIS-a i one se mogu podijeliti u nekoliko grupa:

Zasnovane na GIS-u kao sredstvu za radZasnovane na bazama podatakaZasnovane na organizacijiJezike, tehnike, funkcionalne, strateke, poslovne i dr. definicije GIS-a

GIS je baza podataka prostorne namjene u kojoj se kao osnovni kohezioni faktor koristi opte prihvaeni koordinantni sistem

GIS predstavlja veoma monu tehnologiju dananjiceMogunost uvanja podataka u jedinstvenoj bazi podatakaZnaaj GIS-a kao integrisane tehnologije je takoe oigledan i u njegovom porijeklu

Iako je opta definicija GIS-a koja je data ovdje vaea, u praksi razliitost GIS-a je izazvala razliite definicijeRazlikuju se prema tome da li GIS koriste operateri planeri, vodoprivredni ili umarski ininjeri, osoblje za servisnu podrku, geografi i dr.Postoje mnogi tipovi GIS-a, ukljuujui :

Sistem za obradu podataka konstruisan za produkciju karata ili vizuelizaciju Analiza podataka sistemom za ispitivanje sukoba oko planova Informacioni sistem za odgovore o pitanjima o vlasnitvu i tipu zemljita

Sistem za upravljanje za podrku poslovanju komunalnog preduzeaSistem planiranja za pomo pri projektovanju sistema saobraajnica, iskopavanja ili informacija o sjei i inventarizaciji umaElektronski navigacioni sistem za upotrebu u kopnenom i morskom transportu

Poeci GIS-a datiraju od 60-ih godina XX vijeka sa pojavom raunarski podrane kartografije (IGS-Iteractive Graphic Systems). Istorija IGS-a moe se podijeliti u etiri faze:

Pionirsko dobaDoba dravnih ustanovaDoba proizvoaaDoba korisnika

Iako postoji ve vie decenija GIS svoju potpunu upotrebu doivljava tek u poslednjih 10-tak godina. U budunosti jedna od najperspektivnijih informacionih tehnologija.Sve vea primjena interneta i otvoreno trite geoinformacija.Ekspanzija tehnologije zvane raunarstvo u oblaku (cloud computing).

Otvoreno triteDostupnost informacijaPojedini digitalni entiteti se nude na tritu kao robaKoncept klijent/serverMultimedija Primjena vjetake inteligencije

Prvi vei uspon GIS doivljava 80 godina XX vijekaRazvoj GIS-a prvenstveno je bio uzrokovan tehnikim dostignuima, a manje teorijskim doprinosomSredinom '90-ih godina XX vijeka vanost hardverskih trokova i njegove mogunosti sve vie su bile potiskivane temama koje su se bavile organizacionim faktorima koji odreuju pravce i mogunosti GIS-a.

Glavno pitanje koje se danas postavlja pri odluivanju o primjeni GIS-a je: Da li elimo da ostvarimo konkurentsku prednost time to emo biti dio veine ili da ekamo da se tehnologija u potpunosti prihvati? U svijetu postoji oko 1 000 000 stalnih korisnika GIS-a i oko 5 000 000 privremenih korisnika.Kompanije koje proizvode i pruaju GIS usluge godinje zarade oko 6,9 milijardi dolara (2004 god.), sa 10% rasta na godinjem nivou. Predvia se da e narednih 10-ak godina oznaiti novu eru upotrebe geografskih informacija, koje e GIS ukljuiti u svakodnevni ivot.

Engleska rije cloud u tehnolokom smislu oznaava neto to se odvija putem nekakve mree. Klju je u koritenju tehnologije kao usluge. Prvo spominjanje koncepta cloud computinga datira u 1960-te godine Cloud computing je usluga dostupna javnosti putem globalne mree-Interneta1997 godine profesor Ramnath K. Chellappa je svojim naunim radom doprinio da se slubeno prvi put definie i akademski upotrijebi izraz Cloud computing

IaaS (Infrastructure as a Service)PaaS (Platform as a Service)Saas (Software as a Service)

IaaS ili infrastruktura kao usluga je temeljni model u kojem pruatelji cloud usluga korisnicima omoguuju koritenje hardver-a, primjerice raunara, servera, sistema za uvanje podataka i mrene infrastrukture, na nain da pomou hypervisora, tehnike virtualizacije hardver-a koja omoguava pokretanje vie operativnih sistema istodobno na jednom raunarskom sistemu koji slui kao domainCilj ovog modela je omoguiti fleksibilan, standardizovan, virtualni sistem koja zatim moe posluiti kao baza za upotrebu ostala dva modela cloud computinga.

PaaS ili platforma kao usluga je model cloud computinga koji omoguuje korisnicima da iznajme i koriste se raunarskom platformom kao integrisanim rjeenjem s kojim mogu razvijati svoje aplikacije, baze podataka, programske jezike ili web servere. Time se na veoma uinkovit i vremenski tedljiv nain stvaraju rjeenja u kojima velik broj odijela u jednoj organizaciji ima pristup u svakom trenutku i moe aktivno sudjelovati u razvoju, te pratiti sve promjene kako se dogaaju.

SaaS ili softver kao usluga je model za distribuciju softvera u kojem korisnik pristupa softveru putem Interneta. Pruatelj usluge je host aplikacije koja se nalazi na njegovom data centru i korisnik pristupa samoj aplikaciji putem standardnog web preglednika.Ono ime se SaaS model istie je raznovrsnost i gotovo neograniene mogunosti. SaaS je idealan za startup preduzea jer nema poetnih trokova ve se plaa na mjesenoj ili godinjoj bazi po utroku

Public cloudPrivate cloud Hybrid cloud

Public cloud se odnosi na usluni model koji iroj javnosti putem Interneta omoguuje koritenje razliitih cloud usluga. Funkcionie na modelu plaanja po koritenju. Organizacija pruatelj modela se brine i rukovodi infrastrukturom clouda, softverom i arhitekturom kako bi oslobodili korisnika od tih zadataka. Ovaj model je onaj pod kojim se esto govori kad se pria o cloudu uopteno.

Private cloud se odnosi na model cloud computinga u kojem se IT usluge pruaju putem privatne IT infrastrukture posveene koritenju od strane samo jedne organizacije. Rukovoenje privatnim cloudom se odvija interno. Ovakav model koriste vee organizacije koje imaju i vee resurse. Premda je u svojoj naravi kontradiktoran od onoga to bi cloud trebao biti, mnoge organizacije ne ele prepustiti kontrolu treoj strani te je stoga ovakav model nuan kako bi i dalje imali odreene prednosti koje cloud nudi ali uz zadravanje kontrole i poveanu sigurnost.

Kao to i samo ime sugerira, Hibridni oblak je cloud computing model koji prua cloud rjeenja kombinujui odreene elemente ostalih modela. On je svakako svestranija opcija te se mnoge organizacije odluuju upravo za takav pristup. Hibridni cloud integrira in-house IT infrastrukturu sa vanjskim cloud rjeenjima i uslugama da bi preduzeima ispunio specifine i jedinstvene potrebe.

Tehnologija i informatika su promijenile svijet u zadnjih nekoliko decenijaNapredak hardvera nee biti vjean Fokus interesovanja bie prebaen sa hardvera na softverPopularnost interneta postaje sve vea i utemeljena je na njegovoj dostupnosti Budunost ,pak, izgleda, ide u takvom smjeru da e cloud computing biti jedino rjeenje a ne jedna od opcija u oblasti GIS-a

Treba izvojiti nekoliko, a to su prije svega:

KomunikacijaMediji i zabavaSocijalne platformeMobilne mree i pametni telefonie-trgovina i e-poslovanje

Decenija koja slijedi e biti u cloudu, organizacije koje se prilagode i stvore svoj virtualni eko-sistem opstat e jer nee morati brinuti o odreenim ograniavajuim faktorima.

Rezultat svega toga je jedna matrina organizacija istodobno potpuno povezana ali ipak sa vodstvom koje ima potpunu kontrolu u svakom trenutku sa svakim odijelomDa bi se takvo neto postiglo u budunosti e cloud morati zadovoljiti nekoliko kljunih faktora. Jedan od tih faktora je stvarna funkcionalnost.Kada je rije o generatorima rasta tu se istiu tri faktora:

Mogunost prilagoenju koliini poslaAgilnost u poslovanju trokovi

Cloud computing se ve dokazao kao veoma inovativno rjeenje koje pritom daje jako dobre rezultate. Pristup koji nudi cloud velikom brzinom osvaja svjetsko trite i vidljivo je kako e to biti jedan od dominantnih trendova u budunosti. Velika ulaganja koje se sprovode i jo vea koja su u planu narednih godina garantuju da e cloud opstati u budunosti. Ne samo opstati, ve i postati univerzalni model koji e svaka poslovnica koristiti u manjoj ili veoj mjeri. injenica jeste da se razvoj ne moe zaustaviti i premda postoje odreene prepreke one e se zasigurno ukloniti ili barem uvelike umanjiti te time ohrabriti dosadanje skeptike cloud-a.

Trite Bosne i Hercegovine premda relativno malo ipak obeava. Naa pozicija je takva da ne moemo ii u korak sa velikim zemljama industrijom, ali zato se moemo profilirati kao zemlja znanja koja se ne boji usvojiti nove tehnologije i koja koristei nove tehnologije stvara dodatnu vrijednost s kojom moe konkurisati na globalnom tritu. U tom smjeru se kree i razvoj cloud-a, on nudi i malim i velikim preduzeima da na efikasan nain postignu poveanu konkurentnost i stvore dodatnu vrijednost svojim proizvodima i uslugama. Upravo zbog tog razloga od clouda se u budunosti oekuju velike stvari..

HVALA NA PANJI!