Upload
warren-roman
View
79
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Bütçe Kodlaması Nedir?. Bütçe Kodlaması Devlet faaliyetlerinin Kurumsal, Fonksiyonel ve Ekonomik Sınıflandırmasıdır. Bütçe Kodlaması İhtiyacı. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Bütçe Kodlaması Nedir?
Bütçe Kodlaması Devlet
faaliyetlerinin Kurumsal,
Fonksiyonel ve Ekonomik
Sınıflandırmasıdır.
Bütçe Kodlaması
İhtiyacı
Devlet faaliyetleri ile bu
faaliyetlerin milli ekonominin
geneli ve bölümleri üzerindeki
etkisinin analizi için uygun bir
bütçe sınıflandırmasına ihtiyaç
duyulur.
Bütçe Kodlamasının Kapsamı
Bütçe kodlaması mali işlemleri kapsar.
(Gelir, Gider, Açık, Finansman)
Kamu politikalarının sonuçlarını
kapsar.
Devletin piyasa şartlarındaki üretimi
kapsam dışındadır.
Ayni işlemleri ve para otoritelerinin
işlemlerini kapsar.
Bütçe Kodlamasının Amacı
Devletin faaliyetlerinin sonuçlarını
ölçmek, izlemek, analiz etmek,
ülkeler ve dönemler arası
karşılaştırmalar yapmaktır.
Bütçe Kodlaması ve Muhasebe Hesapları
Bütçe sınıflandırması Devletin
idari hesaplarına dayanır. Bu
hesaplar, idari birimlerce denetim
ve hesap verme amacıyla tutulan
hesaplardır.
İdari hesaplar hesap verilebilirlik
ilkesine ve bütçe kodlamasına
uygun olarak düzenlenmelidir.
Bütçe Kodlamasının Nitelikleri
Güvenilirlik: Elde edilen verilerin
güvenilir olmasıdır.
Konsolidasyon: Veriler en az
işlemle konsolide edilebilmelidir.
Ölçülebilirlik: Üretilen veriler
ölçmeye dayandırılmalıdır.
Tutarlılık: Kullanılan ve üretilen
verilerin tutarlılığı sağlanmalıdır.
Bütçe Kodlamasının Nitelikleri
Karşılaştırılabilirlik: Üretilen veriler
dönemler ve ülkeler itibarıyla
karşılaştırmaya elverişli olmalıdır.
Sadelik: Kullanılan ve üretilen verilerin
mümkün olduğunca az tekrarıdır.
Esneklik: İleride duyulabilecek veri
ihtiyacına hazır olmalıdır.
Uluslararası standartlara uygun olmalıdır.
Bütçe Kodlamasının Yapısı
Kurumsal kodlama
Fonksiyonel kodlama
Finansman tipi kodlama
Ekonomik kodlama
Kurumsal Sınıflandırmanın Temelleri
Kurumsal sınıflandırma, siyasi ve idari
sorumluluğun belirlenmesini ve
program sorumlularının tespitini
hedeflemektedir.
Aynı Anayasal otoriteye tahsis edilen
kaynakların aynı kodda yer alması
benimsenmiştir.
Siyasi yada bürokratik olarak yönetim
yetkisi kurumsal sınıflandırmanın
temel kriteri kabul edilmiştir.
Kurumsal sınıflandırma yapısı
Dört düzeyli ve sekiz haneli bir
kodlama benimsenmiştir.
Birinci düzey, bakanlıkları ve Anayasal
olarak eşdeğer kurumları
belirlemektedir. Bakanlıklarla birlikte
22 kurum birinci düzey kodları
oluşturur.01-Cumhurbaşkanlığı, 04-
Yargıtay, 07-Başbakanlık, 11-Dışişleri
Bakanlığı, 19- Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı gibi
Kurumsal Sınıflandırma Yapısı
İkinci düzey, birinci düzeyde tanımlanan
yöneticilere karşı doğrudan sorumlu 5018 sayılı
Kanunun I sayılı Cetvelinde sayılan kurumları ve
birimleri ifade etmektedir.
07.82- Hazine Müsteşarlığı, 10.83-Sahil Güvenlik
Komutanlığı, 12.76-Gelir İdaresi Başkanlığı, 20.91-
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü gibi.
Birinci düzeyde tanımlanan kurumların üst
yöneticilerine doğrudan sorumlu olan müsteşarlar
da ikinci düzeyde kodlanmaktadır.
Kurumsal Sınıflandırma Yapısı
Birinci düzeyde tanımlanan yöneticilere karşı
doğrudan sorumlu 5018 sayılı Kanunun II sayılı
Cetvelinin (A) bölümünde yer alan Yükseköğretim
Kurulu, üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitüleri
ise 38 no'lu birinci düzey kod altında ikinci düzey
olarak sınıflandırılmıştır.
38.01-Yükseköğretim Kurulu, 38.02-Ankara
Üniversitesi,38.05-Gazi Üniversitesi,38.23-
Karadeniz Teknik Üniversitesi gibi.
Kurumsal Sınıflandırma Yapısı
Birinci düzeyde tanımlanan yöneticilere karşı
doğrudan sorumlu 5018 sayılı Kanunun II sayılı
Cetvelinin (B) bölümünde yer alan özel bütçeli
diğer kurumlar ise 40 no'lu birinci düzey kod
altında ikinci düzey olarak sınıflandırılmıştır.
40.02-Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu
Başkanlığı, 40.08-Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu, 40.15-Devlet Tiyatroları Genel
Müdürlüğü gibi.
Kurumsal Sınıflandırma Yapısı
5018 sayılı Kanunun III sayılı Cetvelinde yer alan
Düzenleyici ve Denetleyici kurumlar ise 42 no'lu
birinci düzey kod altında ikinci düzey olarak
sınıflandırılmıştır.
42.01- Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, 42.03-
Sermaye Piyasası Kurulu, 42.06- Kamu İhale
Kurumu, 42.07-Rekabet Kurumu gibi.
Kurumsal Sınıflandırma Yapısı
Üçüncü düzey kodlar, ana hizmet birimleri gibi
ikinci düzeye bağlı birimleri kapsar.
Bakanlıklarda genel müdürlükler ana hizmet birimi
olarak bu şekilde kodlanmaktadır.
Ayrıca ana hizmet birimi fonksiyonunu icra eden
daire başkanlıkları da üçüncü düzeyde
kodlanabilmektedir.
07.81.30.00- Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı
Avrupa Birliği ile İlişkiler Genel Müdürlüğü,
42.03.32.00- Sermaye Piyasası Kurulu Aracılık
Faaliyetleri Daire Başkanlığı, 40.08.35.00- Bilim
İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı gibi.
Kurumsal Sınıflandırma Yapısı
Dördüncü düzey kodlar, destek ve lojistik birimler
ile politikaları uygulayan birimleri tanımlar.
Savunma birimleri, personel, İMİD, arşiv, sağlık,
bilgi işlem dairesi, denetim birimleri, hukuk
müşavirliği, basın ve halkla ilişkiler birimleri bu kod
altında yer alırlar.
40.08.00.04- TÜBİTAK Mali Hizmetler Daire
Başkanlığı, 38.20.02.05-Cumhuriyet Üniversitesi
Personel Dairesi Başkanlığı, 34.01.00.03-
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Savunma Sekreterliği
gibi.
TÜBİTAK (Kurumsal Sınıflandırma)40.08.00.00 Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu
40.08.00.02 Özel Kalem
40.08.00.03 Sivil Savunma Güvenlik Koruma
Müdürlüğü
40.08.00.04 Mali Hizmetler Daire Başkanlığı
40.08.00.05 İdari Hizmetler Daire Başkanlığı
40.08.00.10 Kurumsal Gelişim Birimi
40.08.00.13 Merkez ve Enstitüler Eşgüdüm Birimi
40.08.00.20 İç Denetim Birimi Başkanlığı
40.08.00.24 Hukuk Müşavirliği
40.08.00.25 İletişim Müdürlüğü
TÜBİTAK (Kurumsal Sınıflandırma)
40.08.30.00 Teknoloji ve Yenilik Destek Programları
Başkanlığı
40.08.31.00 Bilim ve Toplum Daire Başkanlığı
40.08.32.00 Bilim ve Teknoloji Politikaları Daire Başkanlığı
40.08.33.00 Araştırma Destek Programları Başkanlığı
40.08.34.00 Uluslararası İşbirliği Daire Başkanlığı
40.08.35.00 Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı
40.08.36.00 Savunma Sanayi Araştırma ve Geliştirme
Enstitüsü
40.08.37.00 Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü
40.08.38.00 Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi
TÜBİTAK (Kurumsal Sınıflandırma)
40.08.39.00 TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi
40.08.40.00 Marmara Araştırma Merkezi
40.08.41.00 Ulusal Metroloji Enstitüsü
40.08.42.00 Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma
Enstitüsü
40.08.43.00 Temel Bilimler Araştırma Enstitüsü
40.08.46.00 Ankara Test ve Analiz Laboratuvarı
40.08.47.00 Bursa Test ve Analiz Laboratuvarı
40.08.48.00 Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü
Fonksiyonel Sınıflandırma
Fonksiyonel sınıflandırma Devlet faaliyetlerinin
türünü göstermek üzere tasarlanmıştır.
Dört düzeyli ve altı haneli kod grubundan
oluşmaktadır.
Birinci düzey Devlet faaliyetlerini 10 ana fonsiyona
ayırmaktadır.
Ana fonksiyonlar ikinci düzeyde programlara
bölünmektedir.
Üçüncü düzey kodları ise nihai hizmetleri
göstermektedir.
Dördüncü düzey açılarak muhtemel ihtiyaçlar için
boş bırakılmıştır.
Fonksiyonel Sınıflandırma
01-Genel kamu hizmetleri
02-Savunma hizmetleri
03-Kamu düzeni ve güvenlik hizmetleri
04-Ekonomik işler ve hizmetler
05-Çevre koruma hizmetleri
06-İskan ve toplum refahı hizmetleri
07-Sağlık hizmetleri
08-Dinlenme, kültür ve din hizmetleri
09-Eğitim hizmetleri
10-Sosyal güvenlik ve sosyal yardım hizmetleri
Fonksiyonel Sınıflandırma
TÜBİTAK birinci düzey olarak;
01-Genel kamu hizmetleri
02-Savunma hizmetleri
03-Kamu düzeni ve güvenlik hizmetleri
07-Sağlık hizmetleri
09-Eğitim hizmetleri
Fonksiyon kodlarını kullanmaktadır.
Fonksiyonel Sınıflandırmaİkinci düzey kodlara örnek olarak 01-Genel kamu hizmetleri
altında yer alan kodlar verilirse;
01.1 Yasama ve yürütme organları, finansal ve mali işler,
dışişleri hizmetleri
01.2 Dış Ekonomik yardım hizmetleri
01.3 Genel hizmetler
01.4 Temel araştırma hizmetleri
01.5 Borç yönetimi hizmetleri
01.6 Genel nitelikli transferlere ilişkin hizmetler
01.8 Genel kamu hizmetlerine ilişkin araştırma ve geliştirme
hizmetleri
01.9 Sınıflandırmaya girmeyen genel kamu hizmetleri
Fonksiyonel Sınıflandırma
Üçüncü düzey kodlara örnek olarak 01-Genel kamu hizmetleri
altında 01.4 Temel araştırma hizmetleri için yer alan kodlar
verilirse;
01.4.1 Doğal bilimler, mühendislik ve teknoloji konusundaki
temel araştırma hizmetleri
01.4.2 Sosyal ve beşeri bilimler konusundaki temel
araştırma hizmetleri
01.4.3 Çok branşlı temel araştırma hizmetleri
01.4.9 Sınıflandırmaya girmeyen temel araştırma hizmetleri
Finansman Tipi Kodu
Harcamanın hangi kaynakla finanse
edileceğini gösterir.
Tek haneli koddan ibarettir.
1-Genel bütçeli idareler
2-Özel bütçeli idareler
3-Düzenleyici ve denetleyici kurumlar
TÜBİTAK özel bütçeli bir idare olarak (2)
numaralı finans kodunu kullanmaktadır.
Ekonomik sınıflandırma kodları
Bu kodlar, Devletin görev ve fonksiyonlarını yerine
getirirken yürüttüğü faaliyetlerde kullandığı mal
ve hizmetlerin çeşitlerini ve bunların milli ekonomi,
piyasalar ve gelir dağılımına etkilerine göre
gruplanmasıyla oluşturulmuştur.
Devlet faaliyetlerinin milli gelir ve piyasa
ekonomisi üzerindeki etkilerinin öçülmesini
amaçlar.
Altı haneli ve dört düzeyli kod grubundan oluşur.
Bütçe politikalarının seçici bir şekilde
uygulanmasını sağlar.
Ekonomik Sınıflandırma Kodları
Ekonomik sınıflandırma çalışanlara
sağlanan ayni imkanlar örneğinde olduğu
gibi nihai kullanım amacı ve yeri üzerinde
değil, mal ve hizmet alımında olduğu gibi
işlem gerçekleştiğinde işlemin ilk niteliği
üzerinde durur.
Harcama geri ödenmeyen bir başka deyişle
herhangi bir mali hak yaratmayan veya
mevcut bir mali hakkı ortadan kaldırmayan
ödemeler olarak tanımlanabilir. Bu
harcamalar cari nitelikli yada sermaye
nitelikli olabilir.
Ekonomik Sınıflandırma Kodları
Cari veya sermaye nitelikli harcama
tanımına giren ödemelerin kapsamına bu
mal veya hizmetlerin alımları/yapımları
sırasında ve bunlarla birlikte mutad olarak
yapılan vergi, resim, harç, depo/antrepo
ücreti gibi mütemmim ödemeler aynı
ekonomik koda kaydedilir.
Kullanım sırasında yapılan ve işletmeye
yönelik bu tür ödemeler ayrı gider olarak
değerlendirilmelidir.
Ekonomik Sınıflandırma Kodları
Cari harcama sermaye varlıkları veya sermaye
varlıklarının üretiminde kullanılacak mal ve
hizmetler için yapılan ödemeler dışında kalan
ödemeleri kapsar.
Cari giderler: Personel için yapılan ödemeler
(sosyal güvenlik dahil) ile bütçe kanunlarıyla
belirlenmiş asgari değeri aşmayan ve normal ömrü
bir yıl veya daha uzun olmayan mal ve hizmet
alımları ve faiz giderleri
Cari transferler: Cari nitelikli mal ve hizmet
alımlarının finansmanı amacıyla yapılan karşılıksız
ödemeler
Ekonomik Sınıflandırma Kodları
Sermaye harcamaları, sabit sermaye edinimleri,
gayrimenkuller yada gayri maddi aktiflerin edinimi
için yapılan ödemeleri veya bu amaçlarla yapılan
karşılıksız ödemeleri kapsar.
Sermaye giderleri: Bütçe kanunları ile belirlenmiş
asgari değeri aşan ve normal ömrü bir yıl veya
daha uzun olan mal ve hizmet alımları
Sermaye transferleri: Sermaye nitelikli mal ve
hizmet alımlarının finansmanı amacıyla yapılan
karşılıksız ödemeler
Ekonomik Sınıflandırma Kodları
Birinci düzey ekonomik sınıflandırma kodları 9
gruba ayrılmıştır:
01-Personel giderleri
02-Sosyal güvenlik kurumlarına Devlet primi
giderleri
03-Mal ve hizmet alım giderleri
04-Faiz giderleri
05-Cari transferler
06-Sermaye giderleri
07-Sermaye transferleri
08-Borç verme
09-Yedek ödenekler
Ekonomik Sınıflandırma Kodları
TÜBİTAK birinci düzey ekonomik sınıflandırma
kodlarından;
01-Personel giderleri
02-Sosyal güvenlik kurumlarına Devlet primi
giderleri
03-Mal ve hizmet alım giderleri
05-Cari transferler
06-Sermaye giderleri
07-Sermaye transferleri
Kodlarını kullanmaktadır.
Ekonomik Sınıflandırma Kodları
İkinci düzey Ekonomik kodlar birinci düzey kodların belirli
kriterler çerçevesinde detaylandırılmasıyla oluşturulmuştur.
Örnek olarak 05-Cari transferler alınırsa;
05.1 Görev zararları
05.2 Hazine yardımları
05.3 Kar amacı gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler
05.4 Hane halkına yapılan transferler
05.5 Devlet sosyal güvenlik kurumlarından hane halkına
yapılan fayda ödemeleri
05.6 Yurtdışına yapılan transferler
05.8 Gelirlerden ayrılan paylar
Ekonomik Sınıflandırma Kodları
Üçüncü düzey ekonomik kodlar ikinci düzey
kodların belirli kriterler çerçevesinde
detaylandırılmasıyla oluşturulmuştur.
Örnek olarak 05.6-Yurtdışına yapılan transferler
alınırsa;
05.6.1 Dış ülkelere yapılan yardımlar
05.6.2 Uluslararası kuruluşlara yapılan ödemeler
05.6.3 Uluslarüstü kuruluşlara
05.6.4 Uluslarüstü kuruluşlardan merkezlerine
05.6.5 Eğitim kurumlarına
05.6.9 Diğer yurtdışı transferleri
Ekonomik Sınıflandırma Kodları
Dördüncü düzey ekonomik kodlar üçüncü düzey
kodların belirli kriterler çerçevesinde
detaylandırılmasıyla oluşturulmuştur.
Örnek olarak 05.6.2-Uluslararası kuruluşlara
yapılan ödemeler alınırsa;
05.6.2.01 Uluslararası kuruluşlara üyelik aidatı
ödemeleri
05.6.2.02 Uluslararası kuruluşlara katkı ödemeleri
05.6.2.03 Uluslararası kuruluşlara yardım
ödemeleri
05.6.2.90 Uluslararası kuruluşlara diğer ödemeler
Gelirin SınıflandırmasıGelirin sınıflandırmasında kullanılacak ekonomik
sınıflandırma kodları birinci düzeyde 8 gruba
ayrılmaktadır.
01-Vergi gelirleri
02-Sosyal güvenlik gelirleri
03-Teşebbüs ve mülkiyet gelirleri
04- Alınan bağış ve yardımlar ile özel gelirler
05-Diğer gelirler
06-Sermaye gelirleri
08-Alacaklardan tahsilat
09-Red ve iadeler
Gelirin sınıflandırması
Gelirin sınıflandırmasında ikinci düzey ekonomik kodlar birinci
düzey kodların belirli kriterler çerçevesinde
detaylandırılmasıyla oluşturulmuştur.
Örnek olarak 03-Teşebbüs ve mülkiyet gelirleri alınırsa;
03.1 Mal ve hizmet satış gelirleri
03.2 Malların kullanma veya faaliyette bulunma izni gelirleri
03.3 KİT ve kamu bankaları gelirleri
03.4 Kurumlar hasılatı
03.6 Kira gelirleri
03.9 Diğer teşebbüs ve mülkiyet gelirleri
Gelirin sınıflandırması
Gelirin sınıflandırmasında üçüncü düzey
ekonomik kodlar ikinci düzey kodların belirli
kriterler çerçevesinde detaylandırılmasıyla
oluşturulmuştur.
Örnek olarak 03.1 Mal ve hizmet satış
gelirleri alınırsa;
03.1.1 Mal satış gelirleri
03.1.2 Hizmet gelirleri
Gelirin sınıflandırması
Gelirin sınıflandırmasında dördüncü düzey ekonomik kodlar
üçüncü düzey kodların belirli kriterler çerçevesinde
detaylandırılmasıyla oluşturulmuştur.
Örnek olarak 03.1.1 Mal satış gelirleri alınırsa;
03.1.1.01 Şartname, basılı evrak, form satış gelirleri
03.1.1.02 Kitap, yayın vb. Satış gelirleri
03.1.1.03 Banka çekleri değerli kağıt bedelleri
03.1.1.04 Diğer değerli kağıt bedelleri
03.1.1.05 Gemi sağlık cüzdanı bedelleri
03.1.1.06 Sağlık karnesi satışı
03.1.1.07 İhale bülteni abone geliri
03.1.1.99 Diğer mal satış gelirleri
Cari ve sermaye harcama
2008 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun (E)
Cetvelinin 25 inci maddesinde belirtilen limitler
cari ve sermaye harcaması yapılmasında kıstas
olarak alınacaktır.
1-Menkul mal alımlarında 14.000 YTL
2-Gayrimaddi hak alımlarında 10.000 YTL
3-Menkul malların bakım ve onarımında 14.000 YTL
4-Gayrimenkullerin bakım ve onarımında 34.000
YTL
Ancak, (06) Sermaye giderlerine ilişkin olarak bu
limitlerin uygulanmasında toplam proje ödeneği
esas alınır.
Ekonomik kodlar nerede kullanılıyor?
Ekonomik sınıflandırma kodları bütçelerin
hazırlanmasında, uygulanmasında ve denetiminde
kullanılır.
1- Bütçe teklifleri dördüncü düzey üzerinden
hazırlanır ve ilgili kurumlara gönderilir.
2- Kamu kurumlarının bütçeleri iki düzey üzerinden
kanunlaşır.
3-Ayrıntılı harcama programı iki düzey üzerinden
vize edilir.
4- Muhasebe işlemleri dört düzey üzerinden yapılır.
5-Ancak kesin hesap kanunu iki düzey üzerinden
hazırlanır.