528
CA TITSAꞌ DE LAꞌLABANI PARA IYATE CA ENNEꞌ EL NUEVO TESTAMENTO de Nuestro Señor y Salvador Jesucristo Versión Zapoteca

CA TITSAꞌ DE LAꞌLABANI PARA IYATE CA ENNEꞌ · Universidad Nacional Autónoma de México, 1957, página 369. ** Información publicada por Las Sociedades Bíblicas Unidas,

Embed Size (px)

Citation preview

  • CA TITSA DE LALABANI

    PARA IYATE CA ENNE

    EL NUEVO TESTAMENTO

    de Nuestro Seor y Salvador

    Jesucristo

    Versin Zapoteca

  • El Nuevo Testamento en el zapoteco de la Sierra de Jurez

    Liga Bblica Internacional 7.5C primera edicin 1970 [zaa] Liga Bblica Internacional versin electrnica 2010

    Publicado por

    Liga Bblica Internacional 1970, 2010

    Se permite copiar, distribuir y comunicar pblicamente esta obra bajo las siguientes condiciones:

    Reconocimiento. Reconozca a la Liga Bblica los derechos que tiene en la impresin o distribucin de esta obra, deslindndola de responsabilidad alguna por cualquier uso que se le de a la presente publicacin.

    No comercial. No puede utilizar esta obra para fines lucrativos.

    Sin obras modificadas. No se puede alterar, transformar o generar una obra a partir de sta.

  • PRLOGO

    El Gran Benemrito de las Amricas, don Benito Jurez, hablando de su raza dijo al Historiador mexicano Justo Sierra lo siguiente:"Estos necesitan una (fe) que les ob l igue a leer y no les ob l igue a gas tar sus ahorros en cirios." *

    Dice el historiador mexicano que Jurez crea que era su deber sacar a la familia indgena de la supersticin, del fanatismo, de la ignorancia, y del alcoholismo, a un estado mejor, y que el instrumento principal de esta regeneracin es la escuela. Adems de esto podemos aadir El Nuevo Testamento que tambin es instrumento para el progreso, uno de los libros ms leidos de todos los tiempos. Este libro despierta el inters de personas de todas las edades, razas y nacionalidades. La vida de los personajes narrada en sus pginas y las enseanzas que contiene, han inspirado la vida de millones de personas. Se espera que la lectura de este l ibro sea tambin benfica para los de habla zapoteco de la Sierra de Jurez.

    Originalmente el Nuevo Testamento fu escrito en el idioma griego, pero como las personas de otros pases donde no se habla el griego queran leerlo en su lengua nativa, pronto se empez a traducir a otros idiomas. Hasta la fecha, el Nuevo Testamento ha sido traducido a ms de quinientos idiomas. **

    * Obras Completas del Maestro Justo S ierra Tomo XII Evolutin Poltica del Pueblo Mexicano, Segunda edicin, Universidad Nacional Autnoma de Mxico, 1957, pgina 369.** Informacin publicada por Las Sociedades Bblicas Unidas, 1968, Escrituras del Mundo de 1,337 lenguajes de los cuales aproximadamente 540 ya tienen el Nuevo Testamento traducido.

  • Los traductores del Nuevo Testamento al idioma zapoteco de la Sierra de Jurez hicieron lo posible por comprender a fondo el significado que los autores quisieron expresar en el original, y para ello se refirieron a muchas versiones y a varios comentarios. Una vez determinado dicho significado, se esforzaron en comunicarlo con claridad en zapoteco.

    Algunas palabras griegas no se pueden traducir al zapoteco con una sola palabra. Por lo tanto ha sido necesario expresarlas a veces con una frase descriptiva, o a veces combinando alguna palabra prestada del espaol con un trmino genrico del zapoteco, y otras veces efectuando una sustitucin de tipo cultural (es decir, usando una palabra zapoteca con funcin semntica semejante a la de la palabra griega).

    La gramtica vara mucho entre idiomas. Por lo tanto, los traductores han procurado ser fieles al significado original al mismo tiempo que han traducido dicho significado con naturalidad en el zapoteco. Para lograrlo, han escogido las construcciones gramaticales, el orden de las oraciones, las figuras de construccin, y el estilo retrico, no del griego ni del espaol, sino del zapoteco. En algunos casos ha sido necesario hacer explcita aquella informacin implcita en el manuscrito griego, que los lectores antiguos comprendieron sin dificultad, para que el lector zapoteco la pueda comprender en la actualidad.

    La forma lingustica de la traduccin y la fidelidad de ella se ha determinado usando como colaboradores hablantes nativos del zapoteco.

    ENTRE LOS INDIVIDUOS, COMO ENTRE LAS NACIONES, EL RESPETO AL DERECHO AJENO ES LA PAZ.

    Benito Jurez

  • LOS SONIDOS EN EL ZAPOTECO QUE SON DISTINTOS A LOS DEL ESPAOL

    (Zapoteco de la Sierra de Jurez, Oaxaca)

    ts Tsa latsi lu

    ini Tata Dios, para quini

    th thi la eni lo losto lu.

    ll Acca guthllee ttu teruba ini a,

    para quini nua tediba

    tsa latsi ne nna

    lab nitti, sino quini gata

    la labni nu lab tti qu.

  • NDICE San Mateo ...............................................................................1San Marcos ...........................................................................58San Lucas ..............................................................................94San Juan .............................................................................155Hechos ................................................................................199Romanos .............................................................................2631 Corintios ..........................................................................2972 Corintios ..........................................................................327Glatas ................................................................................347Efesios .................................................................................358Filipenses ............................................................................369Colosenses ...........................................................................3771 Tesalonicenses .................................................................3852 Tesalonicenses .................................................................3921 Timoteo ...........................................................................3962 Timoteo ...........................................................................406Tito .....................................................................................413Filemn ...............................................................................418Hebreos ...............................................................................420Santiago ..............................................................................4461 Pedro ...............................................................................4552 Pedro ...............................................................................4661 Juan .................................................................................4722 Juan .................................................................................4803 Juan .................................................................................482Judas...................................................................................484Apocalipsis ..........................................................................487

  • 1

    1 Lista nu riquixa tiia cca Jesucristua relacionar lni David nna Abraham nna ad ca enne gutse tiempo antigua nna. 2

    Abraham, tta qui Isaac. Isaac, tta qui Jacob. Jacob, tta qui Jud lani ca bettsi bi. 3Jud nna Tamar nna tta nna qui Fares lani bettsi bi Zara. Fares, tta qui Esrom. Esrom, tta qui Aram. 4Aram, tta qui Aminadab. Aminadab, tta qui Naasn. Naasn, tta qui Salmn. 5

    Salmn nna Rahab nna tta nna qui Booz. Booz nna Ruth nna tta nna qui Obed. Obed, tta qui Isai. 6Isa, tta qui David enne uccua rey tiempo lania. David, tta qui Salomn lani niula nu uccua yala qui Uras. 7Salomn, tta qui Roboam. Roboam, tta qui Abas. Abas, tta qui Asa. 8Asa, tta qui Josafat. Josafat, tta qui Joram. Joram, tta qui Uzias. 9Uzias, tta qui Jotam. Jotam, tta qui Acaz. Acaz, tta qui Ezequas. 10Ezequias, tta qui Manass. Manass, tta

    qui Amn. Amn, tta qui Josas. 11

    Josas, tta qui Jeconas lani ca bettsi bi tiempo loti guche ca soldadua c preso hstaba le nacin Babilonia. 12Bitola de chi bette c c para Babilonia nna glia Salatiel ini Jeconas. Salatiel, tta qui Zorobabel. 13Zorobabel, tta qui Abiud. Abiud, tta qui Eliaquim. Eliaquim, tta qui Azar. 14

    Azar, tta qui Sadoc. Sadoc, tta qui Aquim. Aquim, tta qui Eliud. 15Eliud, tta qui Eleazar. Eleazar, tta qui Matn. Matn, tta qui Jacob. 16Jacob, tta qui Jos nu uccua tsela Mara. Mara nna beditsna bi Jess enne l hu Cristo. 17Asi es quini dsdeba gdua Abraham hstaba bitsina rey David nna uccua tsit libixi. Dsdeba gdua rey David hstaba loti guche ca soldadua c Babilonia nna uccua tsit libixi. Dsdeba loti bette c c para pas Babilonia hstaba glia Jesucristua nna uccua tsit libixi.

    CA TITSA TSE NU CCA QUI JESUCRISTUA NU BEDIA SAN MATEO

    El Santo Evangelio Segn

    SAN MATEO

  • 2

    18Historia qui Jesucristua loti

    glie nna uccua : Mara enne cc nna qui Jess nna ch nbabni Jos bi. Pero ntesca thi luetsi cabi nna gutebni Mara quini por milagro qui Espiritu Santo nna n bi huatsa to. 19Josa nna labi uccua latsi bi guni bi bia cosa mal, nihua lab uccua latsi bi gud bi titsa qui Mara, acca belaba latsi bi quini adila tsa gtsee latsi bi Mara sin quini ad ca enne nna cc c saber. 20De chi belaba latsi bi ana nna, de repente tab bitsina ttu ngel enne guthella Seor Dios lo yla qui Josa nna gunnie bi nna re bi: Lu Jos descendiente qui David, bittu gulaba latsi lu la thi lu Mar para cc niula qui lu, porquini por lahuacca qui Espritu Santo nna n Mar huatsa to. 21

    Mar nna guditsna nitu nna quixa lu le JESUS porquini por medio de le nna ll ca enne quie le ca tulla qui qu. Ana ra ngelia Josa. 22Iyaba ca cos nna uccua c para quini cc cumplir nu ra Seor Dios lo libro nu bedia ttu profeta que enne gdua tiempo antigua nna re: 23 Ttu niula nu lab chi nabiani

    nubeyu nna hua in nna guditsna ttu nubeyu to;

    nitu nna gata le Emanuel, titsa qui riu nna ra: DIOS DUE LANI RIU.

    24De bebani Josa nna beni bi tiba

    beni ngelia bi mandado nna beni bi Mara recibir. 25Pero labi benibia bi Mara hstaba quini bitsina primero ini bi. Gutixa bi le JESUS.

    2 Jesucristua nna glie le yetsi Beln estado qui Judea

    tiempo loti rigubia rey Herodes. Lniana tuchppa ca enne yala la riyeni ts te qui qu, l c magos nna bitsina c le ciudad Jerusaln, da c idittu ts lado rillani bitsa. 2Ca mgu nna gunaba titsa c nna ra c: Tiani uccua enne ch glia ba rey qui ca enne Israel, quini loti tse tu ltsi tua nna bilni tu blia nu rulue quini chi glie, acca da tu para guni tu e adorar. 3De bina rey Herodes nu ra ca mgu nna yala nuyue uccuani hua iyaba canu Jerusaln nna. 4Acca gutai ch iyaba ca sacerdote principal tse le ciudad hua ca maestro nu rulue nu ra lo Escritura qui cani nna gunaba titsa c nna r: Gani n quini galia Cristua. 5Lac nna ra c na: Le yetsi Beln regin qui Judea, laa msmuba estado qui ru, porquini ra lo libro nu bedia attu enne gunne parte Tata Dios nna re: 6 Lu Beln regin qui Jud,

    yetsi yala xcuichu to n lu, pero adrula dacca lu de lo iyaba canu rigubia qui Jud, porquini n galia ttu enne ichie iyaba ca enne Israel nna huie c cuidado porquini n c enne quia.

    7Lniana gutai gattsi ba Herodes

    ca mgu nna. Iy abani gunaba titsa c hua tsliaa its chi uccua gullani blia. 8Guthella t c Beln nna r: Litsia linaba titsa ts ta gaa gulia huats; canchu chi etselni li e nna, equixani le inte para quini tsaa hu guni ye e adorar. 9De biynini c nu ra Herodes nna dia t c. Layani qui

    SAN MATEO1 , 2

  • 3

    blia nu bilni cana nna denru lo qu hstaba quini bitsina lti te hutsa. 10De bilni c guleda layani qui blia nna yala bedccani c. 11Lniana guta c le ya nna bilni c Jess lani nna que Mara, acca bdu ibi qu nna beni c Jess adorar. Lniana guleqquia t c ca regalo qui cani nna bete c que oro nna incienso nna mirra nna. 12Pero ca mgu nna por medio de lo yla qui qu nna uccua c saber quini bittu eyeqquia c rua lo Herodes. Acca lac nna deyya c attu neda huaya la para ltsi qu.13

    Bed diba c nna lniana ngel enne guthella Seor Dios bitsina bi lo yla qui Josa attu nna gunnie bi nna re bi: Hutha, gui huats lani nna qu nna becuitta hua Egiptua la, na ba tse le hstaba quini equixania lu, porquini Herodes nna eyil huats para gtti ne. 14Lniana laa yla ta huatha Josa nna guche bi Mara lani huatsa nna gud cabi dia cabi idittu ts hstaba le nacin Egiptua. 15Na ba gutse cabi hstaba quini gtti Herodes. Ana modo nna uccua cumplir nu ra Seor Dios lo libro nu bedia attu profeta que nna re: Egiptua la beyia ini yaa.16

    De gutelni Herodes quini uccua b burla por ca mgu nna yala bitsani nna beni mandado gatti iyaba ca nubeyu to nu ch bitsina ta hstaba nu chuppa idani le yetsi Beln hua le iyaba ca yetsi to anta exa ta na, de acuerdo lani fecha nu chi ra ca mgu na. 17Ana modo nna uccua

    cumplir ca titsa nu ra Tata Dios lo libro nu bedia Jeremas attu enne uccua profeta que nna re: 18 Biynin le yetsi Ram ribetsi

    ca descendiente qui Raquel enne gdua tiempo antigua;

    yala dtsa ribetsi c nna rehuinni c, pero lab uccua latsi qu etni c laeni, porquini gtti ca ini to qui cani.

    bedia profta. 19Gtti diba Herodes nna gudu ngelia attu lo yla qui Josa loti tse ru cabi Egiptua. 20Gunnie bi nna re bi: Hutha nna beche huats lani nna qu para regin qui Israel, porquini cha gtti canu uccua latsi qu gtti c huats. 21Lniana huatha ta Josa nna beche bi Mara lani hutsa nna deyya cabi para regin qui Israel. 22De bina Josa quini Arquelao ini Herodes rigubi le regin qui Judea parte ta tta qui ni nna, gtsibni bi eyaa bi na. Pero por medio de lo yla qui bi nna uccua bi saber quini adila tsa tsa bi regin qui Galilea. 23Bitsina bi na nna gdua bi le ttu yetsi l Nazaret. Ana modo nna uccua cumplir ca titsa qui Tata Dios nu gune ca profeta quini hua gata le Enne Nazareno.

    3 Lniata nna gudulo Juan el Bautista hueni predicar fuera ca yetsi canu anta le itbani regin qui Judea. 2Ra bi ca enne: Liguni reconocer quini n le enne tulla, porquini chi ten du illani ts quini Tata Dios nna cubianie ca enne. 3Qui Juan n nu gutixa Tata Dios lo libro nu bedia profeta

    SAN MATEO2 , 3

  • 4

    que Isaas enne gdua tiempo antigua nna re:

    Ruyeni ttu enne fuera yetsi nna ra bi: Litse leda porquini chi da Seor; liutha l ca neda qui lalabani qui le para le.

    bedia profta. 4Nu guccu Juan nna uccu de ittsa o camello, hua guthi le bi ttu cincho nu de yeti. Uccuabni tni bi tsu teruba ttu clase de guxaru hua ixi qui iyat. 5Ca enne ciudad qui Jerusaln hua itbani Judea nna iyaba ad ca yetsi to anta exa ta y Jordn nna hua c rua lo bi. 6Juan nna beni bi c bautizar le y Jordn porquini beni c reconocer ca tulla qui qu. 7De bilni Juan quini ietse canu ln religin fariseo nna saduceo nna dia c para gugadia bi c inda, acca ra bi c: Yala maoso n le ta ca blla. Nuni r le quini huaccani le ucuttani le la tsalatsi qui Tata Dios nu ch dala c. 8Liulue lani ca hecho ts qui le canchu l hualigani chi beyacca le arrepentir. 9

    Ala ch gutsia la le pretexto nna ina le: Yala enne ts n tu, porquini n tu descendiente qui ta enne gla qui tu Abraham. Pues inte nna nia le quini hstaba ca yya anta n nna huaccani Tata Dios gunie quini eyacca c ini Abraham. 10hua chi du leda ytte para ichu ca yaga dsdeba ll qu; hua iyaba ca y nu lab runna fruto ts nna ch c tsa c lo yi. 11Inte nna hualigani runia le bautizar lani inda canu reyacca arrepentir. Pero enne da bitola de inte nna ad lahuacca te que

    tchula inte, acca ndirubani la dccaa para cueqquia ca guarachu yu ne. Le nna gunie le bautizar lani Espritu Santo nna lahuacca ta yi. 12hua dnie pala para guthe ua nu re lo tsin que. uaxtla nna gunie na seguro le yu, pero tbua nna gudlle na lo yi lti nunca lab eyol. Ana gunni Juan ca ennia.13

    Lniana gud Jess Galilea nna de para y Jordn lti reqquia Juan, para guni bi e bautizar. 14

    Pero Juan nna riddtsi ba bi nna ra bi e: Inte la riquina te cc bautizar por cuilu, atsini cuillu da rua lua nna. 15Becabi Jess nna re bi: Oba gun guni lu inte bautizar porquini ba n ts para guni riu cumplir iybani nu rulatsi Tata Dios. 16De beyacca uccua Jess bautizar nna beria te le inda, lniana biylia iabara nna bilni Juan quini Espritu Santo nna huadie tiba ttu becha to nna bitsinee iqquia Jess. 17

    Lniana biynin tsi ttu enne gune de iabara nna re: L enni enni nia yala catsii ti e, hua por le nna yala la redaccalatsi te quia.

    4 Lniana por medio de Espritu Santo nna hua Jess ttu lugar idittu fuera yetsi para quini numalua nna guni ne tentar canchu xiaba irialni gunie nu calatsi. 2Na nna beni Jess ayunar nna lab gute chua ubitsa nna chua yla nna. Bitola nna yala gutnie. 3Lniana bitsina nu huethaccaa nna r ne: Canchu hualigani n lu ini Tata Dios nna gtsi ca yya anta qu quini

    SAN MATEO3 , 4

  • 5

    eyacca c ettaxtla. 4Becabi Jess nna re na: Escrtuba gana quini ala tsu teruba lani ettaxtla ccabanin ca enne, sino hua lani iybani ca titsa riria ra Tata Dios. 5

    Lniana numalua nna guche t ne le Jerusaln ciudad nu n para Tata Dios nna bedu ne iqquia torre qui templua nna 6r ne: Canchu hualigani n lu ini Tata Dios nna bittsa tsanna de n para loyu nna, porquini escrtuba gana quini Tata Dios nna ithellee ca ngel que para gudaxu c lu lo n qu para quini la itsina na lu lo yya nna ccad qui lu. 7Becabi Jess nna re na: Gana hu escrito lti ra quini: Bittu guni lu tentar Tata Dios qui lu. 8Numalua nna guchi ne attu lo ttu iya xeni tsni nna belueni ne ituba lti bnani le ytsiloyu lani ituba riqueza qu nna, 9ra t ne: Iyaba ca nui nna gunna ya c qui lu canchu gudu ibi lu nna guni lu inte adorar. 10

    Jess nna ra te na: Becuitta rua lua Satans, porquini escrtuba gana quini guni riu adorar ttu teruba Seor Dios qui riua ahua la terbe guni riu servir. 11Bethana t numalua ne nna becuitt. Lniana bitsina ca ngel de iabara rua lo Jess nna beni cabi e servir.12

    Bina ba Jess quini te Juan litsi yya, acca labiru gdue na sino beyeqquia le para Galilea hstaba ltsie Nazaret. 13Lniana bede Nazaret nna hue rua indata gdue le yetsi Capernaum le regin qui Zabuln nna Neftal nna. 14

    Ana modo nna uccua cumplir nu ra Tata Dios lo libro nu bedia profeta que Isaas nna re:

    15 Ltsi Zabuln nna Neftal nna, neda rua indat, attu ldul y Jordn, Galilea regin qui canu lab n raza Israel.

    16 Yetsi nu re le chulla nna chi bilni ieni layani,

    lti tse ca enne le ula qui luuti nna huni rbani layani para lac.

    Ana ra lo libro qui profeta Isaas. 17

    Dsdeba lania nna gudulo Jess hueni predicar nna re: Leyacca arrepentir por ca tulla qui le porquini annana calatsi Tata Dios quini ca enne nna huella c quini que enne cubianie c. 18De reqquia Jess rua indat qui Galilea nna, bilnie chuppa ca enne: Simn enne l Pedrua lani bettsi bi Andrs rudalla cabi exxa le inda porquini uccua cabi nu huedaxu bll. 19Re cabi: Lit lani inte, inte nna gunia quini ca enne la guni le pescar. 20Lcabi nna bethana ta cabi ca exxa nu rudaxun cabi bll nna dia ta cabi lani e. 21Gutte diba Jess na nna bilnie chuppa ca enne: Jacbua lani bettsi Juan yu cabi le ttu barco lani tta qui cabi Zebedua reyuni cabi ca exxa nu rudaxun cabi bll. Jess nna gutie cabi. 22Biyeni bni cabi quini rinnie cabi nna bethana ta cabi brcu nna tta qui caba nna dia ta cabi lani e. 23Lniana gurni Jess ituba Galilea nna gute le ca sinagoga lti retuppa cana nna bethte tnie c nna bnie predicar ca titsa cubi nu cca qui la rigubia qui Tata Dios. hua gtue iybani ca itsahue hua iybani clase de dolor qui

    SAN MATEO4

  • 6

    ca enne le ca ytsi. 24Gud t titsa que itbani regin l Siria. Acca tahua c rua le iyaba canu rani para eyunie c: canu rappa c bia tediba dolor nna canu cca sufrir baru itsahue ni nna, hua canu cca padecer por ca espritu mal nna canu yu be, hua ca paraltico canu chi gutsn rani c nna, tahua c iyaba c rua le. Le nna beynine iyaba c. 25Enne tsen nna gudulo c dia c lani e: ca enne Galilea nna Decpolis nna, hua qui Jerusaln nna ituba regin qui Judea nna hstaba ca enne qui attu ldul y Jordn nna den hu c ne.

    5 De bilni Jess ca enne tse nna huppie lo ya nna gre bnie nna bebiga t ca enne ruthtenia rua le. 2Gudulo te riquixanie cabi ca enseanza ts nna re:3

    Icarub canu chi y quini riqunani c laeni lo losto qu; pues quba qu n iyate nu runna Tata Dios enne rigubianie c. 4

    Icarub canu ribetsi; porquini lac nna huetni c laeni. 5

    Icarub canu n nlatsi losto qu; porquini huadi b c lyu nu beni Tata Dios prometer para lac. 6

    Icarub canu yala calatsi qu gata ttu lalabni ts qui qu ta calatsi Tata Dios; pues le nna gnie c cualani para guni c nu n ts. 7

    Icarub canu t la retalatsi qui qu lani ad ca enne; porquini lac nna hulla hu c la retalatsi. 8

    Icarub canu lab bia t lo losto qu delante de Tata Dios; pues lac nna hualni c le. 9Icarub canu runi quini tseets ca enne;

    porquini huata l qu ini Tata Dios. 10Icarub canu cca padecer por la ruyud qui ca enne por causa de quini runi c nu n ts; porquini quiba qu n iyate nu runna Tata Dios enne rigubianie c. 11Icarub le canchu chi inne ca enne biccaa titsa mal ni contra le nna gutsia latsi qu le porquini den le inte, hua byalo bni n nu ina c contra le nna runi latsi qu. 12Ledcca lni le; porquini gudliani Tata Dios le iabara. Porquini hua ca enne nu gutse ttu cuaa nu nna betsiahu latsi qu ca enne uccua profeta qui cani.13

    Lebi nna n le dete para ytsiloyu. Canchu dti gunitti la ie qu nna, bila lani eyaccani ie attu vuelta c. Labiru bia u sino para iruna terub fuera para glliani ca enne na. 14Lebi nna n le layani para ytsiloyu. Ttu yetsi re lo ttu iya nna lab modo t igtsi. 15Nihua lab ruglla riu ttu yi nna rutthe t riu ttu cajn l, sino quini gudua la riu ttu lugar lti gudni qui iybani ca enne tse le yu. 16 thua n quini huella le quini gudni layani nu runna Tata Dios qui le por medio de ca obra ts nu guni le, para quini tlini ca enne nna gudliani c Tata Dios qui le enne dua iabara.17

    Bittu gulaba latsi le quini inte nna daya para chuna nu ra lo ley nu bedia Moiss enne gdua tiempo antigua, nihua nu bedia ad ca enne uccua profeta qui Tata Dios; sino quini daya la para gunia cumplir iyaia ten. 18Hualigani

    SAN MATEO4 , 5

  • 7

    te riquixania le quini ntesca llua latsi iaba nna ytsiloyu nna, nidi rbani ttu letra to nihua ttu acento to dua lo ley qui Tata Dios lab tte quini la cc cumplir. 19

    Acca canchu nua diba lab runi obedecer nua ttu ca mandamiento hstaba ca mandamiento nu n adiru xcuichu t, thua ruluni ad ca enne nna, entonces l nna tito teruba ladliani gata qu le la rigubia qui Tata Dios. Pero nua diba runi iyaba nu ra lo ca mandamintu hua ruluni ca enne nna, l nna yala enne eni cc le la rigubia qui Tata Dios. 20

    Acca nia le quini canchu lab guni le ad ts rua lo Tata Dios tichu nu runi ca maestro de la ley nna ca farisu nna, entonces hua lebi nna lab ga le le la rigubia qui Tata Dios.21

    Hua y b le bia ra ca ta enne gula: Bittu gtti lu. hua: Nua diba gtti ttu enne nna cca tehu merecer ri sentencia qu gatti. 22

    Pero inte nna nia le quini nua diba ruyud ttu enne nna, cca tehu merecer cc castigar; hua nua diba ruduad ttu enne nna, chi n culpable nna cca tehu merecer ts rua lo uxticia. hua nua diba nni adiru ca titsa lla ni contra ttu enne nna, cca tehu merecer ts lo yi. 23Acca canchu chi tahua lu ofrenda qui lu lo mea nna, pero de repente tab exalatsi lu quini ttu enne nna t ttu queja qu contra lu; 24entonces bethna ofrenda qui lu na nna, beyya a eyaccats lu , lniana eyeqquia lu gute lu ofrenda qui lu. 25Beyaccats contrario qui lu

    mintraste yur lu neda lani antesca guni contra lu lani juez, juez nna guti lu cuenta lani ca policia, lac nna gudlla c lu litsi yya. 26Hualigani te riquixania lu quini lab ria lu na hstaba quini quia lu ituiat multa nu inbani c lu.

    27Chi y le quini gana escrito:

    Bittu thalani lu niula huaya. 28

    Pero inte nna nia le: Nua diba rinna ttu niula nna rid latsi thalani na, pues chi runi adulterar lani por la rulabalatsi qui terub. 29Acca, canchu yyalo lu lado bni runi quini innia lu le tulla nna, gulqquia tel, gurna ; quini adila tsa gunitti lu ttu yyalo lu tical tsa itute lu lo yiblla. 30hua canchu n lu lado bni runi quini innia lu le tulla nna, guch tel , gurna ; quini adila tsa gunitti lu ttu parte qui cuerpo qui lu tical tsa itute lu lo yiblla.

    31Gana hu escrito: Canchu

    nua calatsi ela niula qu nna, t quini hu niula acta de divorcio. 32Pero inte nna nia le: Nu ela niula qu pero lahua por causa de quini gdualani niula attu nuhuaya, entonces l nna n responsable canchu innia niula le adulterio. hua canchu attu nubeyu guttsan lani niula nna runi hu adulterar.33

    Hua y b le bia ra lo ley nu bete Tata Dios lani ca ta tta gla qui la dsdeba tiempo antigua: Bittu guni lu jurar cuntaba, sino guni la lu cumplir itute nu beni lu ofrecer lani Seor Dios. 34Pero inte nna nia le: N tt thua por nua

    SAN MATEO5

  • 8

    ni guni le jurar nihua la gudu le por testigo ttu cosa tsa iaba, porquini iabara nna n lti dua Tata Dios enne rigubia lo iyate. 35

    Nihua bittu guni le jurar nna gudu le por testigo ttu cosa t le ytsiloyu, porquini n hu parte de la rigubia que. Nihua la gudu le por testigo Jerusaln, porquini n ciudad qui Tata Dios enne n Rey eni. 36Nihua bittu guni lu jurar nna gudu lu por testigo laa iqquia b lu, porquini nidi rbani ttu ittsa iqquia lu lab ccani lu guni lu tsttsi o ythia para siempre. 37Pero adila tsa quini la rinne qui le nna cc b lchu o lab, segnba nu n l. Porquini hua n malo canchu inaru le bicaru ta canu runi sostener la beia qui qu rua lo ca enne para ria nr c.

    38Chi hua y le quini gana

    escrito: Bittu gappa lu laeni sino yyalo lani yyalo b hua laya lani laya b. 39Pero inte nna nia le: Bittu eddtsini le nu runi mal contra le, ntesla nua diba hu xaga lu lado bni nna, bed tla attu lado. 40Canchu nua ild pleito lani lu nna calatsi th camisa qui lu, pues bella tel thi hu mata qui lu. 41hua nua diba guthtsini lu hu lu y qu por chuppa kilometro nna, pues hua tla lani chppa por propio gani voluntad qui lu. 42

    hua nu rinbani lu bia nna, bete tn . hua nu inbasani lu bia nna, bittu gutsnani lu .43

    Chi hua y le quini gana escrito: Catsini lu luetsi enne lu, pero guyud la lu nu n contrario qui lu. 44Pero inte nna nia le:

    Licatsii lni ca contrario qui le. Liulutsa tsla canu riy iqquia le. Liguni ts lani canu ruyud c le, hua liguni oracin por canu ruduad c le nna rutsia latsi qu le. 45 modo tlini ca enne quini n le ini Tata Dios qui le enne dua iabara. Porquini le nna runie quini bits nna rudni tntua para ca enne malo hua para ca enne ts nna. Runi hue quini cca iyya tntua para canu runi nu n ts, hua para canu lab runi nu re nna. 46Porquini canchu rappatsi le lteruba canu catsini c le nna, biani cosa tsni nu runi le para cc le merecer gudliani Tata Dios le. Ts lahua hua runi ca enne malo canu ruquia xtta qui impuesto c. 47Birua tsni runi le canchu lteruba canu cca ts le runi le saludar c. Ts lahua hua runi canu lab ralatsi c. 48Acca lbi nna, lcca completamenteta enne ts ta Tata Dios qui le enne dua iabara ne enne ts gani.

    6 Lihue cuidado quini la guni le ca obra ts rua lo ca enne de tantua calatsi le quini gudliani c le. Porquini canchu runi le, entonces Tata Dios qui le enne dua iabara nna lab gudlianie le. 2Canchu chi rute lu bia lani ca enne pobre, bittu guni lu quini cuetsi trompeta para quini ca enne nna cc c saber, ta runi canu yala enne ts rulue c pero lahua ana n c. Porquini lac nna de yu c le ca sinagoga qui qu nna hua lo ca nda nna siempre runi c quini cuetsi trompeta para quini gappa n ca enne qui qu

    SAN MATEO5 , 6

  • 9

    por ca limosna nu runi c lani ca enne pobre. 3Acca canchu chi calatsi lu gute lu bia ofrenda nna bittu cueda lu para cc saber ca enne tse lado n yatti lu nu runi n bni lu. 4Ana modo nna lan enne cc saber tsliaa rute lu. Tata Dios qui lu enne rinna gattsi be lu nna, le nna gudlianie lu lo enne etse.

    5hua canchu chi runi lu oracin

    nna bittu guni lu ta runi canu yala enne ts rulue c pero lahua ana n c. Lac nna ridni c de runi c oracin le ca sinagoga qui qu hua lo ca neda lti tse ca enne, porquini calatsi qu quini gudliani c c. Hualigani te nia le quini lac nna cha ridi c ladliani qui ca enne. 6Pero lu nna canchu chi guni lu oracin nna beya le litsi lu nna bethya puerta nna, bellutsa Tata Dios qui lu enne du gattsi be lani lu hua rinna gattsi be lu nna. Le nna gudlianie lu lo enne etse. 7De runi le oracin nna bittu iqquiabete b inne le ca titsa ta canu rullutsa c ca idolo, porquini rulaba latsi qu quini de tantua repetir runi c nna huaynini nu rena c. 8Bittu cc le tulappa lani c. Porquini Tata Dios qui la nna hua y be bia cosa riqunani le ntescala inbani li e. 9Lebi nna guni le oracin :

    Tata Dios qui tu enne dua iabara, rinba tu:

    Quini nombre qui cuilu nna cc nombre sagrado lo losto ca enne,

    10 hua quini ta la rigubia qui cuilu le ytsiloyu nna,

    Cc b nu rulatsi cuilu tba iabara hua le ytsiloyu.

    11 hua quini gunna cuilu nu go tu ttu ttu ts.

    12 Beyunin latsi cuilu ca falta qui tu, ta intu nna reyunin latsi tu qui ca luetsi enne tu bia ruthacca c intu.

    13 Bittu guthna n cuilu intu cc tu tentar, sino gudil la cuilu intu le iyaba canu n mal. Porquini lteruba cuilu nna t itute la rigubia nna lahuacca nna ladliani nna para simpreni. Amn.

    14Porquini canchu chi reyunin

    latsi le lani itute latsi le qui ca enne rigu bia falta lani le nna, entonces hua Dios Padre qui le enne dua iabara nna hueyunin latsie qui le. 15Pero canchu lab reyunin latsi le qui ca enne bia ruthacca c le nna, entonces nihua Dios Padre qui la nna lab eyunin latsie bia falta nu rigu le.16

    Canchu chi guni le ayunar de tantua calatsi le guni le ad oracin nna, bittu guni le quini inna le triste ta ca enne canu rinna c quini chi rigutsi latsi qu para quini ilni ca enne quini rigua c lab ro c. Hualigani te na le quini lac nna cha ridi c ladliani qui qu. 17Pero lu nna canchu chi guni lu ayunar nna, glliba ittsa iqquia lu nna qui lo lu nna, 18para quini la tben quini runi lu ayunar. Porquini Tata Dios qui lu enne du gattsi be lani lu lterube y nna gudlianie lu lo enne yetsi.

    SAN MATEO6

  • 10

    19Bittu gudua iqquia le gata

    riqueza qui le le ytsiloyu, porquini tse ta ca blla dlla, hua biaru inters ni nna rellani ta c yya, hua ca ubna nna rithlia ta c nna ribana c. 20Sino lidua la iqquia le gata riqueza qui le iabara, porquini na nna lanuru ca blla dlla t, nihua labiru bia rellani yya, nihua ubna nna lanuru t. 21Pues lti t ca cosa nu dacca qui la nna na hu du la rulbalatsi qui le.22

    Iyyalo riu nna n ta ttu lmpara para riu. Acca canchu yyalo lu tsba n nna, entonces labiru bia layani reytsani lu. 23

    Canchu iyyalo lu lab y bia nu layani, entonces tli quini reqquia b lu le chulla. Canchu la ritelni qui lu re b le chulla nna, entonces la chull nna chppa tanto yethia n le lalabani qui lu.24

    Lan ccani thu bajo la rigubia qui chuppa ca patrn, porquini mintraste guyud ttu nna catsi lni attu. hua mintraste n cumplido lani ttu nna riny l attu. hua lebi nna lab ccani cc le huenitsna qui Tata Dios nna tsee hu le bajo la rigubia qui Belliu nna.25

    Acca inte nna nia le quini bittu nyueg ccni le por tia cc le nu ya go le para quini ccabni le, nihua tiia cc le nu gaccu le. Ts lahua adila dacca lalabani qui riu tchula nu riya ro riu c. hua cuerpo qui riu nna, ts lahua adila dacca tichula nu raccu riu c. 26Linnaruhua ca bnni to nu tse lo be. Bihua rada c nihua lab rutppa c lna nihua lab redi c

    le yu. Pero Tata Dios qui le enne dua iabara nna ruie c ro c. Ts lahua adrula dacca le tchula lac c. 27Nuni le ccani itni tsatsitta de tantua gulaba latsi c. 28Acca por nu gaccu le nna, binicca rulaba thti latsi le. Liuyuruhua ca yya nu anta iyat tiia latsitte rieni c, pues lab bia tsina ni runi c nihua lab rulla c tu. 29Pero inte nna riquixania le quini nhuani rey Salomn lani itbani riqueza qu nna lab bil bi ad latsitte lani ca o tsni qui bi tichu nua ttu ca yya t. 30Yala tsni rugaccu Tata Dios ca ixxi to canu anta ttu tiempo to teruba le ytsiloyu pero guxtila ta chi bihuthi nna dia ch lo yi le horno. Acca lebi nna, ts lahua adila dispuesto n Tata Dios para gunnee ad nu riqunani le. Pero lebi nna lab confianza t qui le lani e. 31Acca bittu gulaba thti latsi le nihua bittu ina le: Tiani ccbann riu attu ida, o, tiagani cc riu nu gaccu riu. 32

    Porquini canu lab ralatsi nna, pues puro qui canu huadua iqquia qu. Pero Tata Dios qui le enne dua iabara nna hua y be quini riqunani le iyaba ca cos. 33Acca liudua la iqquia le yala t nu cca qui la rigubia qui Tata Dios, hua quini guni le nu rulatsie; lniana iybani ca cosa nu rulaba latsi l nna, ni nada ba gunnee c qui le. 34

    Acca bittu gulaba xttaga latsi le anna nu cc qui guxtila, porquini ux nna ytsi b n nyue da lani . Basta lani ca problema qui ttu ttu ts b.

    7 Bittu guyu le laditsi qui ca enne, para quini la guni

    SAN MATEO6 , 7

  • 11

    Tata Dios le juzgar. 2Porquini tiiab runi le ca enne juzgar, entonces anahua cc le juzgar. Lani laa msmuba medida nu rurixibini le ca enne nna, nu hu ebixibi huni le. 3Bicca rinna lu yii to nu yu lo attu enne, atsini lab runi lu duella ebqquia lu nic nu yu yyalo lu nii. 4Mintraste yu ttu nic yyalo lu nna, tiani modo eyani lu g lu attu enne: Gulda quini ebqquia yi nu yu yyalo lu c. 5Yala enne ts rulue lu pero lahua n lu. N quini ebqquia lu nic nu yu yyalo lu, lniana il tsni lu ebqquia lu yi to nu yu yyalo attu luetsi enne lu. 6Ca cosa nu beni leya Tata Dios nna, bittu gute le c lani ca beccu, no sea quini eyeqquia c nna pedzoni guni c le. Nihua ca cuttsi nna bittu hu le c ca perla tsni, porquini ncachu lab guni c c recibir nna sino gullia la c c.7

    Lnaba nna huadi b le. Leyla nna huetsel bni le. Linne rua puerta nna hua ylia b. 8Porquini nua tediba rinba nna huadi b. Nu reyla nna huetsla bni. Nu rinne rua ttu puerta nna huaylia b. 9Nuni ttu nubeyu ni entre lebi canchu ttu in nna inbani na ttu ettaxtla g, ts hu l na ttu yya c. 10Canchu inb ttu blla to g nna, pues aa lab capaz n le gute le ttu bll la qu l. 11

    Lebi msquiba n le enne tulla, pero hua y b le gute le ca cosa ts qui ca ini le. Ts lahua ad tel lani gusto gunna Tata Dios qui le ca cosa ts nu inbani li e

    c. 12Iybani ca cosa nu rulatsi le quini guni ca enne lani le nna, hua liguni lani lac; porquini nui n nu rulue nu ra lo ley qui Moiss hua lo ca libro nu bedia ad ca profeta qui Tata Dios.13

    Liguni duella ga le rua puerta xcuichu to; porquini belaga n rua puerta para luti, hua fcil n neda nu ch ca enne para nitti c; nu c nna dia c lo ned. 14

    Porquini tabi n rua puerta para lalabni, hua lathi to n neda qu; tuchppa rb c nna runi c duella th c l.15

    Lihue cuidado lani canu rena c quini rinne c parte Tata Dios, porquini lahua iy c rinne c nu n l; yala humilde rulue c titsi ttu carnero to rillani c rua lo le; pero liu losto qu nna n c ta ttu lobo txu nu d para gull latsi iybani. 16Por ca hecho qui qu nna edccani le c nua clase de enne ni n c. Ts na riu hua redi riu betsuli nna exxuhu nna lo ca yettse c. 17Iyaba ca y can ribia fruto ts lo qu nna es porquini n c y ts. hua iyaba ca y canu lab runna fruto ts nna es porquini n c y nu lab riu. 18

    Lab ccani ttu y ts gunna fruto nu lab n ts. Nihua lab ccani ttu y nu lab riu gunn ttu fruto ts. 19

    Iyaba ca y nu lab runna fruto ts nna chu b c nna tsa c lo yi. 20Acca por ca hecho qui qu nna edccani le canchu hualigani n l nu rena c.21

    Nuetse ca enne reya c inte: Seor, Seor: pero ala iy c t permiso qui qu para ga c le iabara, sino lteruba canu

    SAN MATEO7

  • 12

    runi nu rulatsi Tata quia enne rigubia le iabara. 22Canchu chi galla ts juicio nna, nuetse c nna g c inte: Seor, Seor, titsi yala titsa rappa c inte. Laniana na c: Ts lahua gutixa hu tu lani nombre qui cuilu ca cosa nu ch ccl, hua lani nombre qui cuilu nna bedlla tu fuera iyaba ca espritu malo de lo losto ca enne, hua beni tu ietse ca milagro. 23Lniana gudea lo qu nna epa ya c: Lab nabia te le, acca liucutta rua lua lebi canu hueni tulla. 24Nua diba riynini ca titsa quyi nna runi c nna, entonces inte nna guni ya comparar ta ttu enney nu t la riyeni ts qu nna bedu yu qu lo cimiento ts nu pruani yya. 25Bed iyya nna biria y nna uccua be nna gutse c ya. Pero lab gubixi porquini du tstts lo yya. 26Pero nua diba riynini ca titsa quyi pero lab runi c nna, entonces inte nna guni ya comparar ta ttu nubeyu necio nu bedu yu qu lo yi. 27Bed iyya nna biria y nna gutte be nna guttsa c ya lani itute fuerza qui qu; ya nna gubixi ch nna guche inda ituti. 28De beyacca gunne Jess ca ttsi nna yala biquila latsi ca ennia de tantua ca enseanza ts gutixanie c; 29porquini gutixanie c tiia n nu guni c, ala ta ca maestro qui qu rulla c nu ra lo tts qui ley religioso qui cani, sino belunie c lani lahuacca de iabara.

    8 Beydi b Jess lo ya nna nuetse ca enne den c ne. 2

    Lniana bitsina ttu nu rani lepra

    rutsu lt nna bedu ib rua le nna r ne: Seor, canchu calatsi cuilu nna huaccani cuilu eyuni cuilu inte. 3Jess nna beca t ne nna belppee na nna ra te na: Huacca ltsaa, beycca nr. Cuanto tan re ana nna benttilo ch itsahue qui ni. 4Lniana ra t Jess na: B cuidado quini n ttu tehu nua quixani lu, sino quini hua talue lo lu lani sacerdtea, bete t ofrenda qui lu ta nu beni Moiss mandado para quini ccan latsi qu.

    5De guta Jess le yetsi

    Capernaum nna bitsina t ttu capitn rua le nna guttayni ne, 6r ne: Seor, mozo quyaa nna rni parlisis nna ndirbani lab cca tt, yllani dolor rapp. 7Jess nna re na: Anna thya eyuni ya . 8

    Becbi capitan nna r ne: Seor, lab n nu dacca para quini ga cuilu le litsa, sino canchu na teruba cuilu titsa nna, entonces mozo quyaa nna eyacca latsi. 9

    Porquini inte nna, tse canu runi c inte mandado, hua tse ca soldado ltsi nya rni ya c mandado; hua canchu gia ttu nna huit. hua mozo qua nna canchu paa ya : Bni nui nna, l nna guni b na. 10De biynini Jess ca titsa qui ni nna yala biquila latsie nna re canu den c na: Hualigani te nia le quini nihua entre ca enne Israel nna lan enne t ieni fe qu ta nu t qui nubyu. 11hua riquixania le quini ietse ca enne da lado rillani bitsa hua lado renia bitsa nna illani c xan c lani ca ta tta qui le Abraham nna Isaac nna

    SAN MATEO7 , 8

  • 13

    Jacob nna lugar de la rigubia qui Tata Dios. 12Pero ca enne becu Tata Dios primrute nna lab tse c lani e le la rigubia que, sino tsa la c le chulla; na nna cc c sufrir nna cuetsi c nna gyaa tsni laya qu. 13Lniana Jess nna re capitan: Beyya b, porquini cha ralatsi lu nna, acca cc b t calatsi lu . Laa msmuba hra nna beyacca latsi mozo qui ni.14

    Bitsina Jess litsi Pedrua nna bilnie suegra qui ni t yibllan ll. 15Jess nna bedxue n nna beria ch lla. L nna huatha t nna bni cab servir.16

    Glla diba lana nna tahua c rua le ietse canu cca padecer por ca espritu malo; le nna lani titsa qui terbe nna bebqquie fuera ca espritu malua. hua iyaba canu rani nna beynie c. 17Ana modo nna uccua cumplir nu bedia Isaas enne uccua profeta tiempo antigua nna ra bi quini:

    Laa msmuba Seor nna beynie ca itsahue qui riu nna gtue iybani ca dolor qui riu.

    18Bey b Jess quini ietse

    ca enne tse itlubanie nna, acca benie ca enne ruthtenia mandado quini tt cab lani e attu lado la indata. 19Lniana bitsina ttu maestro nu rulue ley qui cani nna r ne: Maestro, hua tnua cuilu gaa tediba tsa cuilu. 20

    Jess nna re na: Ca beda nna hua tsa blia qui qu, hua ca bnni to rid lo be nna hua tsa hu xcuni to qui qu. Pero Nubeyu de iabara nna lab t gaa quixa

    qqui. 21Attu enne ruthtenia nna ra t ne: Seor, tan hu cuilu, pero bnna cuilu permiso quia quini primrua yaa ugttsia tta qua. 22Jess nna re na: Gut t lani inte, bella canu yatti quini ucttsi luetsi nu yatti qu.

    23Lanala nna guta Jess le

    brcu. Ca enne ruthtenia nna dia t cabi lani e. 24De repente tan nna huatha ttu iyyabe fuerte lo indata hsta quini chi rurixi brcu nna chi calatsi intsi le nda, Jess nna tithi be. 25

    Lniana ca enne ruthtenia nna bedibni ch cabi e nna ra cabi e: Seor, bni xa cuilu quini ll ru porquini chi rinetsi riu le ind. 26Le nna re cabi: Bini cca rtsini le nii, hualigani lab ralatsi le quini inte nna t lahuacca quia. Lniana huthe nna guttsee ba hua indata. Luego ta indata nna beytta cha tsi. 27Acca uccua yan latsi cab nna ra cabi: Ngani enn acca hstaba be nna indat nna riynini c que.28

    Bitsina diba Jess attu ldula indata rua loyu qui ca enne gadarenos, lniana chuppa canu cca padecer por ca espritu malo nna beria c le blia lti bigtsi canu yatti nna tattsa c Jess. Lac nna yala txu runi c hsta quini lan nua reyani tt neda na. 29

    Gunne c iditsa na ra c: Jess ini Tata Dios, bini t qui lu n. Ts da ch lu para guni lu intu castigar ntesca glla tiempo c. 30

    Idittu tba de na nna tse ttu montn n ca cuttsi hula go. 31Ca espritu malua nna guttayni c

    SAN MATEO8

  • 14

    Jess nna ra c: Canchu ebqquia lu intu fuera nna, bnna permiso quini ts tu ga tu lani ca cuttsi. 32Le nna re c: Lttsa. Lac nna betse latsi qu chuppa ca nubyu nna hua c guta t c lani ca cuttsia. Luguta nna uccua litsiani ca cuttsia nna gutllu c lo ttu iyat nn binnia c le indata nn gtti c. 33Canu rappa ca cuttsia nna biga ch c nna betsina c le yetsia nna gutixa c iyaba tiia n nu uccua hua nu uccua lani chuppa ca nubeyua. 34

    Lniana biria ch itbani yetsi para tattsa c Jess. De bitsina c rua le nna guttayni c ne quini erie ltsi cani.

    9 Lniana beyappi Jess le brcu nna hue attu lado indata nna betsinee le yetsi quia. 2Tuchppa ca enne nna tahua c ttu nu rni parlisis rua le, ndirbani la cca tt, yu le camilla. De gutelni Jess quini yala fe t qui ca nubeyua lani e nna ra te nu rnia: Gppa confianza nia, cha beyunin ltsaa ca tulla qui lu. 3Lniana tuchppa ca maestro de la ley nna liu losto b qu ra c: Rinne nui ca titsa nu n quini lteruba Tata Dios nni . 4De gutelni Jess quini ana rulaba latsi qu, acca re c: Binicca rulaba latsi le nu lab n ts nii. 5Bila ad naba, ts inia: Ch beynin ltsaa ca tulla qui lu, o, ts inia: Beytha nna gda, acca. 6Pues annana gulunia le quini inte Nubeyu de iabara nna t lahuacca quia le ytsiloyu para eyunin ltsaa ca tulla. Lniana re paralticu:

    Beytha nna bedi camilla qui lu nna beyya litsi lu. 7Nu rni nna beytha ch nna deyy litsi. 8De bilni ca enna na yala biquila latsi qu, bedliani c Tata Dios quini bete luetsi lahuaqqu qui ca enne.

    9Gutte diba Jess na nna bilnie

    ttu nubeyu l Mateo r lo mea lti ra ca enne hua impuesto nu ruquia gobierno. Le nna re na: Gut, tan inte. Matu nna gudul tab nna da t lani Jess. 10Loti re Jess lo mea le yu nna bitsina hu ietse canu ruquia qui impuestua nna hua canu da ttsa qui qu lab rigua c ca costumbre religiosa qui ca judua. Iyba ca nu nna guua c junto b lo mea lani Jess nna ca enne ruthtenia nna. 11Ca farisua, de bilni c quini re Jess lani ca ennia nna ra t c ca enne ruthtenia: Biani cca ro Maestro qui l lani canu ruquia qui impuesto hua lani ad canu tulla nii. 12Biyeni tni Jess nui nna re c: Canu bihua rni nna pues bihua riqunani c nua eyni c, sino lteruba canu rni riqunani c mdico. 13Acca liglla nna liuthte bia nu calatsi Tata Dios lti re:

    La retalatsi caltsaa,ala bia sacrificio n.

    Acca lab daya para gaia canu rulaba latsi qu quini chi n c enne ts, sino daya la para gaia ca enne tulla para quini eyacca c arrepentir.14

    Lniana ca enne ruthteni Juan el Bautista nna bitsina cabi rua lo Jess nna ra cabi e: Intu lani ca farisu teruba nna datiba

    SAN MATEO8 , 9

  • 15

    runi tu ayunar. Biani cca ca enne ruthte qui culu nna bihua rigua t c la ro c. 15Jess nna becbinie cabi nna re: Ts na riu canu tse tha nna yala triste tsee c mintraste nneyu ruttsana du b bi lani c c. Lab, pero huyu ts quini itua nneyua lani c, lanal nna guthna c lab go c por la rehuinlatsi. 16Lan nua regu remiendo ttu vestido viejo lani ttu pedazo lari cubi, porquini laa msmuba remiendo cba nna ichda lari vijua, ana nna adila iylla lti chi birdaa. 17Nihua lab riga ca enne vino cubi le bolsa vieja nu de yeti; porquini cal runi c nna, entonces por fuerza qui vino cba nna itsu la ca bolsa yti nna illia vnua, hua ca bolsa yti nna labiru iu c. Sino riga la c vino cubi le ca bolsa yeti cubi, modo nna jntuba guchia bolsa yti lani vino cba.18

    Hua rinne cannabe ca ttsaa nna bitsina ttu nneyu rigubia le ytsi, beduib rua lo Jess nna r ne: Chi gtti tegani ini niula to yaa. Ts huacca qui cuilu ta cuilu gulppa cuilu cuerpo to qui ni nna eyaccabni tab. 19

    Gudul t Jess nna de lani , dia hu ca enne ruthtenia. 20Neda b yue nna taeni ttu niula ne. Chi uccua tsnu ida rni rni. L nna gubga cue le belppa rua ua. 21Ana beni porquini liu losto b nna r: Canchu gulppaa msquidi e nna eyacca ta ltsaa. 22Bedeqquia t lo Jess nna gnnee na ra te na: Gppa confianza nia, chi rialatsi

    lu quini t lahuacca quia, acca chi n lu salvo. Dsdeba lana nna beyacca latsi niula. 23Lniana bitsina Jess litsi nubeyu principal qui ytsi nna bilnie ca msico hua alboroto nu runi ca enne. 24Le nna re c: Lria cnna tsstito quini niula cuiti nna lab chi gtti sino tithi b. Pero lac nna burla la beni c ne. 25De chi benie mandado quini ria ca ennia nna gute lti t niula cuita nna gutlle n nna beytha ch. 26

    Gud t titsa itbani na tiia n milagro nu beni Jess.27

    Gutte diba Jess na, lniana chuppa ca enne ciego nna tan c ne, ditsa ts rinne c nna ra c: Cuilu ini David, beta latsi cuilu intu. 28Lniana Jess nna de chi re le yu nna bitsina ca enne cigu rua le. Le nna re c: Ts hua ralatsi le quini huacca te gunia nu rinbani le inte c. Becbi c nna ra c: Hua ralatsi tu Seor. 29Lniana belppee yyalo qu nna re c: Porquini chi ralatsi le nna cc b t calatsi le. 30

    Luguta nna bilni c. Lniana Jess nna yala id gunnie c re c: Lihue cuidado quini n ttu nua cc saber nui. 31Pero lac nna de beria c na nna bed ch c titsa itbani na tiia ts n milagro nu benia. 32Merua reria c fuera nna bitsina t attu te ca enne rua lo Jess tahua c ttu enne nna cc padecer por ttu espritu malo. 33Benie mandado quini ria espritu malua lo losto enne mdu nna luguta gudulu gnni. Ca enne nna uccua yan latsi qu nna ra c: Nunca

    SAN MATEO9

  • 16

    lab chi bilni riu guni ttu enne luetsi ca milagru le nacin qui riu Israel. 34Pero ca farisua nna ra la c: Porquini rullutsa nu n huexana qui ca espritu malo, acca rudll c fuera.35

    Jess nna gurnie le iyaba ca yetsi hua ca rancho to nna gutixanie ca enne le ca sinagga ca enseanza cubi nna beni hue predicar evangelio nu rulue tiia ts n la rigubia qui Tata Dios. hua beyunie iybani itsahue nna gtue iybani clase de ca dolor qui ca enne qui ca ytsi. 36

    De bilni Jess quini yii bere ni re ca enne nna, yala beta latsie c porquini tsiirbani cani latsi qu nna gtti tse b c ta ca carnero to lan pastor qui qu t. 37Acca re ca enne ruthtenia: Hualigani inin lena chi t para u, tsiini tuchppa rbani ca obrero tse. 38Acca linbani Tata Dios enne n Xana loyu quini ithllee ad ca obrero gutppa c lena que.

    10 Lniana guti Jess tsnu ca enne ruthtenia nna betie lahuacca qui cabi sobre ca espritu malo para quini ebqquia cabi c fuera, hua para quini eyuni cabi iybani itsahue nna ca cabi iybani clase de dolor. 2Tsnu ca apstol nna l cab : Primrute Simn l hu bi Pedro, hua Andrs bettsi ba, hua Jacobo ini Zebedeo, lani Juan bettsi ba nna, 3Felpea nna, Bartoloma nna, Tomas nna, Mateo enne bequia qui impuesto nna, Jacobo ini Alfeo nna, hua Lebeo enne guta hu l bi Tadeo, 4hua Simn enne

    gultsi partido l cananistas nna, hua Judas Iscariote nu beti ne cuenta para gattie.

    5Loti guthella Jess ca enne

    tsnua nna betie consejo qui cabi nna re: Bittu tsa le lado qui ad ca nacin, nihua le ca yetsi anta le distritu l Samaria nna bittu ga le. 6Sino tsa la le lani ca enne Israel porquini n c ta ca carnero to nu chi gunitti. 7De dia le nna guni le predicar na le: Annana calatsi Tata Dios quini ca enne nna huella c quini que enne cubianie c. 8hua n quini eyuni le canu rani, hua canu rtsu lti qu para eyacca c nr nna, guni le quini eytha canu yatti, hua ebqquia le fuera ca espritu malo. Chi a gui b le lahuacca para guni le ca cos, acca n quini a guni b le c. 9Bittu hua le oro nihua belliu nu de plata, nihua nu de cobre, 10nihua morral nu cuu le bia go le. Nihua bittu cueda le guni le prevenido para hua le chuppa cue o le nihua chuppa cue guarachu, porquini ttu obrero nna dacca b guni c na sostener. Nihua la theni le ttu y para ccani le defender. 11Gaa tediba yetsi o rancho to lti ga le, inba titsa le canchu hua dua ttu enne gan dispuesto guni le atender; entonces nab cc lugar qui le hstana galla ts eda le le ytsi. 12

    Canchu chi ga le le yu nna guni le c saludar quini gtani c laeni lo losto qu. 13Canu tse le yu nna canchu gud naga qu qui le, lniana la redaccalatsi qui le nna gata hu qui qu. Pero canchu gutsbi c le nna, entonces egna

    SAN MATEO9 , 10

  • 17

    c sin bendicin. 14Nua diba lab guni le recibir le litsi nihua lab gud nagui ca titsa qui le nna, entonces n quini eria le le ya o le ytsi, pero gucuibi t best na le, sea para tlini c quini lab ts beni c. 15Hualigani te riquixania le quini adila fuerte cc la tsalatsi qui Tata Dios nu ch dala lani ytsi tchula juicio nu uccua lani ca yetsi Sodoma nna Gomorra nna.16

    Ca lugar lti rithllaa le nna t peligro, ta ca carnero to tse lahui ca lobo. Acca cc le listo ta ca bll, hua cc le humilde ta ca becha to. 17Lihue cuidado lani ca enne porquini tahua c le rua lo ca juez para guni c contra le, hua hu c le lani cuarta le ca sinagoga lti retuppa c. 18

    hua tahua c le hsta rua lo ca gobernador hua ca presidente nna por causa de quini riquixa le nu cca quia. Ana modo nna gute le testimonio nu cca quia rua lo qu hua rua lo canu idittu. 19

    Canchu chi gudaxu c le preso nna bittu nyue cani le tiia ecbi le, porquini laa msmuba hora nna innia le la riyeni qui le ca titsa nu n quini inne le. 20Porquini lahua lebi nu inne, sino Espritu Santo enne ithella Tata Dios qui la, le nna nni por medio de lebi. 21Ttu bettsi nna guti cuenta laa bettsi b para gatti, hua ttu tta nna guti cuenta laa ini b. Ca ni nna eyeqquia c contra ca tta nna qui qu. 22Iyaba c nna guyud c le porquini riquixa le nu cca quia, pero canu guchia b hsta fin de cca c sufrir por inte nna, lcanu nna ll c. 23Canchu chi gutsia

    latsi qu le le ttu yetsi nna, ltsa tel attu yetsi huaya. Hualigani te nia le quini lab chi beyni le tsa le iyaba ca yetsi qui ca enne Israel canchu chi galla ts illani Nubeyu de iabara attu. 24Nu ruthte nna lab dacca adiru tchu maestro qui ni. Nihua ttu mozo nna lab dacca adiru tichu xana ni. 25

    Basta quini ttu discpulo nna cc t n maestro qui ni. hua nu runi servir nna cc t n xana ni. Ttu tta nna, canchu tni c l bi: enne malo nna, pues ad terul mal inne c qui ca familia qui bi c.

    26Acca bittu gtsini le c,

    porquini lab ttu cosa nu gattsi t sin quini la iln, nihua bia ttu secrtuni t sin quini la guni riu saber. 27Nu riquixania tsu teruba lebi le chulla nna, liguni declarar lani iyaba ca enne. hua nu riyeni gattsi bni le nna, ltsappi iqquia yu nna guyni li . 28Bittu gtsini le canu rutti c cuerpo, pues bittu ccani c gulla c latsi le. Sino lgtsi lni enne t lahuacca que gudlle ca enne lo yiblla, hua cuerpo qui qu. 29

    Ts lahua rito chuppa ca bnni to por ttu moneda to rb ca. Pero nid ttu lab inni loyu sino por voluntad qui Tata Dios qui la. 30

    Hsta ittsa iqquia le nna chi babnie iyiani c. 31Acca bittu gtsini le, porquini ad tel dacca le rua lo Tata Dios tchula ietse ca bnni to.

    32Nua diba gudliani inte rua

    lo ca enne nna, hua inte nna gudliani hu ya rua lo Tata quia enne dua iabara. 33Pero nua

    SAN MATEO10

  • 18

    diba ettni quix nu cca quia rua lo ca enne nna, hua inte nna ettu hu te guni ya presentar rua lo Tata quia enne dua iabara.34

    Bittu cani le quini inte nna daya para quini btturu cc chuppa la rulbalatsi le ytsiloyu. Lab daya para quini btturu tilla ca enne sino cc la c dividir por causa de inte. 35Acca por causa de inte nna tilla ca enne entre familia: ttu ini contra tta qu, ttu ini niula contra nna qu, ttu litsi contra suegra qu. 36Pues ca contrario qui ttu nubeyu nna cc c laa msmuba canu le yu qu. 37Nu catsini tta nna qu adiru tichu catsini inte nna, entonces lab cc merecer th lani inte. hua nu catsini ca in adiru tichu catsini inte, entonces hua lab cc merecer th lani inte. 38Nu lab gan dispuesto cc padecer hstaba canchu gtti ca enne na porquini den inte, entonces lab dacca para cc enne quia. 39Nua tediba dua iqqu eta latsi lalabni qu n nna, pues l nna gunitti lalabni nu adiru dacca para despusl. Pero nu iria latsi lalabni qu hsta canchu gatti porquini den inte nna, l nna ccabni l.40

    Nu guni le recibir le litsi nna, entonces tiatsi inte b nu runi recibir. hua nu runi inte recibir nna, runi hu recibir Tata Dios enne guthellee inte. 41Nu runi recibir ttu profeta porquini n enne rinne parte Tata Dios nna, entonces tulappa b n ladliani th lani nu gute Tata Dios qui profta. hua nu runi recibir ttu

    enne quia porquini runi nu n tse, entonces l nna luetsi premio qui ennia hu th. 42hua nua diba guti bia tediba cosa msquidi ttu vaso inda dilla qui nua ttu canu xcuichu t porquini n c huenitsna quia, pero inte nna nia le quini hualigani lab illani Tata Dios na.

    11 Beyacca diba gutixani Jess tsnu ca discpulo quia tiia n nu guni cabi, bedee na nna hue huequixa le ca yetsi anta na nna benie predicar. 2Litsi iyy b t Juan el Bautista nna bina bi iybani nu beni Cristua, acca guthella bi chuppa ca enne ruthte qui ba lti rnie. 3Gunaba titsa cabi e nna ra cabi: Ts cuilu Cristo enne n quini ta, o ts cueda tu attu enne huaya cc. 4

    Becbi Jess nna re ca enne dia mandado qui Juan: Leyya liute razn lani Juan ca cosa nu riynini le nna ca milagro nu rilni le nna. 5G le bi quini ca ciego nna rilni c; ca cojo nna rida c; canu rtsu lti qu nna reyacca c nr; canu cutsu nna riynini c; canu yatti nna reyacca bni c; ca enne humilde nna chi runa c ca titsa nu runna salvacin qui qu. 6Icarub canu bittu redllaa latsi qu lani inte. 7Bed diba c nna lniana gudulo Jess riquixe nu cca qui Juan lani ca enne nna re: Biani nua calatsi le huia le acca biria le fuera yetsi c. Ts hua le tanna le ttu nubeyu variable nu rudu chppani latsi c. Lab. 8Biani biria le tanna le. Ts ttu enne nu yala ts de cc. Canu raccu o fino qu nna, pues le palacio

    SAN MATEO10 , 11

  • 19

    qui ca enne dacca tse c. 9Acca, biani biria le tanna le cc. Ts ttu enne n profeta cc. Hualigani quini biria le iynini le qui ttu mensajero nu adrula enne eni tichu ttu profeta. 10Porquini qui bi nu riquixa Tata Dios lti gana escrito:

    Ni rithllaa mensajero quia, deneru bi lo lu,

    Para ithlia bi neda para guni ca enne lu recibir.

    11Hualigani nia le quini de lo

    iybani ca enne nna, lan chi gdua cc adiru enne eni tichu Juan el Bautista. Pero canu bitote le reino qui iabara nna, pues adila enne eni n c tchula Juan. 12Dsdeba loti gudulo Juan el Bautista hueni predicar hstaba anna, iyiani ca enne nna yala rue latsi qu ga c le la rigubia qui Tata Dios; canu violento nna runi c duella th c na. 13Porquini iyaba ca profeta nna hua ca enne bedia ley qui Tata Dios nna gutixa cabi nu ch ccl, beni c hsta quini gullani Juan. 14Canchu calatsi le gud naga le qui bi nna, lbi nu Elas enne n quini ta. 15Nu calatsi tlini nna gud nagui ad. 16

    Acca, nn tna gunia comparar ca enne tse anna c. N c ta n ca huatsa cuti nu rucuetsi c flauta qui qu lo neda nna rullutsa c iditsa ca luetsi huatsa qu, 17rena c: Chi becutsi tu pieza alegre nna, pero lab bedccani le. Chi hua blla tu qui enne yatti, pero nhua la gurtsi le. 18Ana nia le, porquini bta Juan nna gurni bi rigua bi lab guya gut bi biccaa,

    pero rena la ca enne quini espritu malo nna du lani bi. 19Gullani tehu Nubeyu de iabara riya ro be lani iyaba ca enne nna redena la c: Nui nna puro go b nna guya b nna runi hua yala cats canu ruquia qui impuesto nna hua ad canu hueni tulla nna. Pero nia le quini canu runi obedecer la riyeni ts nu da de iabara nna, lac nna rulue rbani c por ca hecho ts qui qu.

    20Lniana Jess gunnie idni

    contra ca yetsi lti chi benie ad i ca milagro, porquini lab beni c reconocer quini n c enne tulla delante de Dios, acca re c: 21Airu lu yetsi Corazn nna Betsaida nna, porquini cal le ca yetsi Tiro nna Sidn nna uccua ca milagro canu chi uccua lani lebi, pues cuando ln chi gccu c lari corriente nna bedua tte iqquia qu sea de quini reyacca c arrepentir por ca tulla qui qu. 22Acca nia le quini de galla ts juciua nna huaia la castigo tsa canu yetsi Tiro nna Sidn nna tchula lebi. 23hua lu nna yetsi Capernaum, msquiba hsta rbani iaba rulaba latsi lu riyu la dliani qui lu, pero hsta rbani re xx lu. Porquini cal le yetsi Sodoma uccua ca milagro canu chi uccua lani lu nna hualigani hstaba anna tsaba r. 24Acca riquixania le quini de galla ts juciua nna huaia la castigo tsa canu yetsi Sodomo tchula lebi.25

    Laniata nna beni Jess oracin nna re: Cuilu Tta quia enne t ltsi ne itute lahuacca qui iabara hua qui ytsiloyu,

    SAN MATEO11

  • 20

    quiar cuilu porquini canu yala la riyeni t qui qu nna lab rueella cuilu quini gunibia c ca enseanza ts nihua lani canu rulaba latsi qu quini yala ritelni c. Pero lani ca huatsa to la nna chi beni cuilu c declarar. 26ba beni cuilu, porquini ana guyu latsi cuilu. 27Lniana ra Jess canu tse na: Iyba ca cosa nna chi benna Tta quia ltsi nya. Lan nua nabini ini Tata Dios sino lteruba Tta nna nabinie bi. Lan nua nabini Tta sino inia, hua iyaba canu calatsi inia gunie declarar Tta lani c. 28

    Iyaba le canu rue la dlatsi le de nni le yua dii nna, lit lani inte porquini inte nna gunia quini di latsi le. 29Liguni la aceptar yugu nu t quia para lebi, hua lcca canu ruthte quia porquini n maestro nlatsi nna lab ittsi te le. modo nna gatni le laeni nu riqunani le. 30Porquini fcil ta n yugu nu t quia para lebi, hua yii db n yua nu gunna huni le.

    12 Tiempo lniana gutte Jess lti t ua. Ts lana nna uccua ts redi latsi ca enne judua. Ca discpulo quia nna gutuni cab, acca guchccu cabi tuchppa uaxtla, beni ts t cab c nna gut cab. 2De bilni ca farisua nna ra ch c ne: Gunna tsruhua ca discpulo qui lu quini runi c ttu tsina nu lab n quini guni riu natsa. 3Le nna re c: Ts bhuani gulla le lti riquixa bia beni rey David loti gutuni bi lani ca enne tse lani ba. 4Guta bi le templo qui Tata Dios nna gut bi

    ca ettaxtla nu n ofrenda para Tata Dios msquiba lab n quini go bi c nihua canu tse lani ba nna. Lteruba ca sacerdtea n quini go c ca ettaxtla pero bhua beni Tata Dios bi juzgar quini n tulla. 5Ts bhuani gulla le lo ley qui riu lti ra quini ca sacerdtea msquiba runi c tsina le templua ts eni nna, pero bihua ra quini rigu c falta por nu. 6Inte nna nia le quini n du ttu enne adrula dacca tchula templua. 7Liud naga le nu ra Tata Dios:

    La retalatsi caltsaa para ca enne,

    Ala bia animal nu guni le ofrecer por inte.

    Cal rennia le cuenta bia nu, entonces lab la juzgar runi le canu lhuabi mal runi c. 8-9Porquini Nubeyu de iabara nna t la rigubia que lo iybani ca ts msquiba lab n ts para guni riu tsina. Gutte b Jess na nna bitsinee le sinagoga qui cani. 10

    Na nna re ttu nubeyu gubitsi yaab n bn. Gunba titsa t c Jess para quini gappa c neda bia casani gutsia c que, acca nna ra c: Ts hua n ts eyuni riu ttu enne rni ts lab n quini guni riu tsina c. 11Becabnie c nna re: Canchu nua ttu le du ttu carnero to qu nna inni le yeru, ts bihua uca n le nna ebqquia li msquiba lab n ts quini guni riu bia tsina. 12Ts lahua adrula dacca ttu enne rua lo Tata Dios tichu ttu carnero c. Acca hua n b quini guni riu ts qui ttu enne msquiba lab n ts tsina. 13

    Lniana ra te nubeyu rnia:

    SAN MATEO11 , 12

  • 21

    Blli n lu. L nna blli ta n. Lniana beyacca ch n ni ts tba n attu lado. 14Beria b ca farisua nna gunne lettia c tiiala modo gtti c Jess.15

    De gutelni Jess nui nna bedee na. Ca enne etse nna tan c ne. Le nna beyunie iyaba canu rnia. 16

    Lniana yala recomendar benie c quini n ttu tehu nua quixani c quini benie ca milagrua. 17Ana modo nna uccua cumplir nu ra Tata Dios lo libro nu bedia enne uccua profeta loti re: 18 Nba du enne chi becua para

    que huenitsna quia nna yala catsi ti e, hua yala agradar cani latsi lstua por le.

    Ithllaa Espritu quia sobre le para quini equixanie iyaba ca nacin ca titsa l.

    19 Lab ilde pleito lani ca enne, nihua lab nnie idtsani para quini gudliani ca enne ne, nihua lab tbba cuenie lo ca nda.

    20 Ttu y to nu cha rirccu t nna lab quittsa tele na;

    hua ttu lmpara nu tito rb cani latsi nna lab guthola tele na, sino runi le iyaba canu dbil cualani.

    Ana gni hsta quini itute nu n l nna cc vencer le itute ytsiloyu.

    21 hua ca enne qui ad ca nacin nna gappa c confianza lni le.

    22Lniana tahua c rua lo Jess

    ttu nu cca padecer por ttu espritu malo, n ciego nna mudo nna. Le nna beyunie na, l nna bil chni

    nna gunne ch nna. 23Iyaba ca enne tse na nna biquila latsi qu nna ra luetsi qu: Ts enni a nu ini David enne n quini ta c. 24De biyeni bni ca farisua quini ra ca enne ana, acca ra t c: Nui nna runi quini eria ca espritu malo, pero runi na lani lahuacca qui Beelzeb la nu n nu rigubia entre ad ca espritu malua. 25Pero Jess nna gutel tani la rulbalatsi qui qu nna re c: Canchu nua ttu gobierno lan la rigubia qu nna tilla t contra laa lab nna, entonces llua tab latsi. hua ca enne qui ttu yetsi o ttu familia, canchu lan luetsi qu nna, entonces huaia garb its tse c. 26hua Satans nna cal rudall fuera ca huenitsna qu nna entonces contra laa lab ritill. Canchu runi nna, tiala modo cue tstts la rigubia qu c. 27Cal por medio de Beelzeb runia mandado ca espritu malo quini eria c, entonces canu ruthteni la nna, nl por lahuacca qun rudalla c fuera ca espritu malo c. Acca por nu runi laa msmuba canu ruthte qui le nna ruluen quini yala enne equivocado n le. 28Pero por lahuacca qui Espritu Santo runia mandado quini eria ca espritu malu, acca hualigani quini chi gullani la rigubia qui Tata Dios lani le. 29Porquini tiani modo cueqquia ttu enne bia t le yu qui attu enne sin quini la gudaxu xana ya nna guxiqqui bi c. Lanala nna hua rialani cueqqui iyate nu t le yu qui bi. 30Nu lab du lani inte nna, contra la inte du.

    SAN MATEO12

  • 22

    hua nu lab rutupp lani inte nna, runttilo l. 31Acca nia le quini iybani tulla nu runi ca enne nna hua iybani ca titsa mal nu rinne c nna t b perdn qui qu. Pero canu rinne bia titsa mal ni contra Espritu Santo nna, entonces lab perdn t qui qu, nihua tiempo tse riu nihua tiempo nu ch dala nna. 32hua nua diba inne bia titsa mal ni contra Nubeyu de iabara nna, hua t b perdn qu. Pero nu inne bia titsa mal ni contra Espritu Santo nna, entonces lab gata perdn qu, nihua tiempo tse riu nihua tiempo nu ch dala nna.

    33Canchu rena le quini ttu y

    fruta n ts, pues n quini gunn fruto ts canchu hualigani n ttu yaga nu riu. hua canchu rena le quini ttu y fruta n malo nna, entonces nihua fruto nu runn lab riu. Porquini ttu y nna redacca rabn por ca fruto nu runn. 34

    Yala maoso n le ta ca bll. Tiani modo inne le ca titsa nu n c ts canchu puro ta mal b n la rulbalatsi qui le c. Porquini tiba cani latsi losto ttu enne nna, b n nu rinni. 35Por ejemplo, ttu enne ts nna, cani latsi lostu nu n ts, acca rinni ca titsa nu n ts. Pero ttu enne mal nna, cca bni latsi lostu nu n mal, acca rinni ca titsa mal. 36Inte nna nia le quini iybani ca titsa nu lab riu nu rinne ca enne nna, pues t quini gute c cuenta canchu chi galla ts juciua. 37Porquini por laa msmuba ca titsa qui lu nna iria nr lu, hua por laa msmuba ca titsa qui lu nna cc

    lu condenar. 38Lniana tuchppa canu yala ts nabiani c nu ra lo ley, hua tuchppa ca farisua nna ra c ne: Maestro, calatsi tu ilni tu ttu seal nu gulue quini t lahuacca qui cuilu nu d de iabara. 39Le nna becbie nna re c: Canu tulla tse anna pues chi biullani c enne catsinie c, acca ch rinba la c ttu milagro eni para celatsi qu. Pero lab bia seal ni ilni c sino lteruba nu chi uccua lani Jons enne uccua profeta tiempo antigua. 40Porquini ta Jons nna guyu bi por tsunna ubitsa nna tsunna yla nna le blla ni porquini gutbi bi enteru ta, hua Nubeyu de iabara nna tsuu hue le guna por tsunna ubitsa nna tsunna yla nna. 41Ca enne qui ciudad Nnive nna eytha c lani le canchu chi galla ts juciua nna cueqquia hu c sentencia qui le; porquini lac nna beyacca c arrepentir por ca tulla qui qu de biynini c predicacin qui Jons. Pero entre lebi nna du ttu enne adila dacca tichu Jons, pero lab rud naga le que. 42hua niula gulubia itute lado sur ttu cuaa nu nna, eytha hu lani le canchu chi galla ts juciua nna gutsi causa qui le para thi le castigo; porquini idittu tsni hu para iynini ituba la riyeni ts qui rey Salomn. Pero entre lebi nna du ttu enne adila sabio tchula Salomn, pero lab rud naga le que.43

    Ttu espritu malo canchu chi betse latsi ttu enne nna, lniana ribni lo be b ca lugar bitsi hueyla gaa edi latsi pero

    SAN MATEO12

  • 23

    lab ritaxcca. 44Acca cani: Eyqquia ca litsa lti gudy yaa. Canchu chi etsina nna ilni quini ennia nna n ta ttu yu nu nettia b pero chi lba rab nna yala ts chi n arreglado. 45

    Lniana tsi taxi agtsi ca demonio adila mal tichu l nna ga t iyaba c lo losto ennia nna xa c na. Lniana ad terula peor cc la tt qui ennia tchula nru.46

    Hua rinne canna bni Jess ca ennia nna bitsina t nna quia nna ca bettsia nna ribda cabi e fuera, calatsi cabi inne cabi lani e. 47Gutixa tni ttu ne nna r: Nna qui culua lani ca bettsi culua nna tse cabi fuera calatsi cabi inne cabi lani culu. 48Becbi Jess nna re na: Nuni nu n nna quia nna ca bettsi nna c. 49

    Lniana gultha t ne beluie ca enne ruthtenia nna re: Ca nui n ca bettsi nna nna quia nna. 50Porquini nua tediba runi nu rulatsi Tata quia enne dua iabara, pues lanu n bettsi nna dnaa nna nna quia nna.

    13 Ts lana nna biria Jess le yu nna hue grie rua indata. 2Bitppa t ietse ca enne rua indata lti ria. Le nna gute le ttu barco nna gudunie nna gunnee c nna, 3gutixanie c ietse ca comparacin nu cca qui ytsiloyu nna iabara nna re: Ttu campesino nna d huedalla ua. 4

    De chi yu huedalla a nna binnia t ua qui ni cuitta neda. Huadi t ca bnni to nna bediga c a. 5At a nna binni le yyarre lti lab teg guna re. a nna gullani tab porquini

    lab itettia ga re guna. 6Lniana gullani bitsa nna beqquxu ta a nna gubitsi ta, porquini lab itettia ga da ll. 7At a nna binni lti yu hu ll ca yettse. Pero ca yettsia nna gullani tehu c nna bedibga ta c lo a. 8

    Pero t a nna binni le loyu bbe lti benna t ln ts: ttu gayua nna, ttu gayna nna, attu tsi rua nna. 9Nu calatsi tlini nna gud nagui ad.10

    Lniana gubiga ca discpulo quia nna gunaba titsa cabi e nna ra cabi: Biecca rinni cuilu ca enne puro ta lani ejemplo c. 11

    Becbie nna re cabi: Porquini lebi teruba n quini tlini le ca cosa nu cca qui la rigubia qui Tata Dios nu lab chi bina ca enne antes. Pero lac nna lab n quini tlini c ca cos. 12Porquini nua diba t ieni qu nna, entonces l nna guni recibir adila ieni. Pero nu lab t qu nna, pues hstaba tito nu t qu nna tua tel. 13Por nui nna acca rinni ya c puro lani ejemplo b; porquini hua rinna b c pero lab rilni c, hua hua rud naga qu nna pero lab riynini c nihua lab ritelni c. 14

    N nna cca cumplir lani lac nu riquixa Tata Dios lo libro nu bedia Isaas enne uccua profeta nna re:

    Msquiba gud naga le pero lab tlini le.

    Msquiba tetsni inna le pero nihua lab ilni le.

    15 Porquini ca enne tse le yets nna chi bitechun c tulla.

    Riynini c pero yala tbi cani c.Chi bethya lo qu para quini

    la ilni c.

    SAN MATEO12 , 13

  • 24

    Chi bethya naga qu para quini la iynini c.

    Ana runi c para quini la tsalatsi qu, nihua la eyeqquia c lani inte, para quini gudil ya c de ca tulla qui qu.

    16Jess nna beni be seguir nna

    re: Icarub le por nu rilni le nna riynini le nna. 17Hualigani te nia le quini ietse ca profta hua ad ca enne canu beni nu rulatsi Tata Dios nna, yala gud latsi cabi ilni cabi nu rilni le, pero lab bilni cabi . Uccua hu latsi cabi iynini cabi ca titsa nu riynini le, pero lab biynini cabi c.18

    Liudaruhu naga le enseanza acerca de enne rudalla a. 19ua nu binnia cuitta nda nna cc comparar nu riynini titsa nu cca qui la rigubia qui Tata Dios, pero lab ritelni na, entonces rillani t numalua nna rigu ca titsa nu biyada lo lstu. 20hua ua nu binnia le iyyarrua nna cc comparar nu riynini ca ttsi nna luego ta ralatsi nna yala redccani. 21Pero lab re tstts ga latsi, acca tito rb bechi, porquini de gullani ca prueba lani nna rutsia latsi ca enne na porquini ralatsi quia, entonces luego ta redllaa latsi. 22ua nu binnia le yttsia nna, cc comparar nu rud naga ca ttsi pero yala nyue cani por nu cca qui b, hua la dlatsi qui ytsiloyu nna ruthga tab ca ttsi lo lstu, acca lab ln ts runna c para Tata Dios. 23Pero ua nu binnia le loyu bba nna, cc comparar nu riynini nna ritel huni ca ttsi

    nna runn ttu ln ts, ta ca ua nu guyu le qu gayua nna gayna nna tsi rua nna.

    24Gutixa tnie cab attu ejemplo

    nna re: Reino qui Tata Dios nna cca hu comparar ta ttu enne nu bedalla bi semilla ts gani le loyu qui bi. 25Pero de lo tithi ca mozo qui ba nna bta contrario qui ba nna bedall ubnaba le loyu lti chi t uaxtla, lniana bed t. 26De chi t a nna da tehu ridu ettse, pero bil hun quini gullani ubnaba le lya. 27

    Lniana ca mozua nna betsina c rua lo xana cani nna ra c: Seor, ts lahua semilla ts bedalla cuilu le loyu qui cuilua c. Tiala modo acca t hu ubnaba c. 28Becbi xana a nna ra bi: Ttu contrario beni na. Lniana ca mozua nna ra c bi: Ts hua calatsi cuilu ts tu nna tllatsu tu ubnab cc. 29Ennia nna becbini bi c nna ra bi: Bittua ch, porquini nicchu tiempo de rillatsu le ubnabaa nna llatsu hu le uaxtla. 30Adila tsa cueda riu ieni c jntuba hstana galla ts u ln, lnial nna paa canu echu a: Lech ubnab nna liuga nna, liguni manojo para tsayi, lniana edi le uaxtl nna ca li le yu quyaa.

    31Gune hunie cab attu ejemplo

    nna re: Reino qui Tata Dios nna n tn btsi to qui ttu clase de cuna nu gui ttu enne nna gud na le loyu qu. 32Btsi ta nna ad tel xcuichu to n de lo iyaba ca semilla. Pero de chi gullani nna bieni nna rit l lo iyaba

    SAN MATEO13

  • 25

    ca planta hsta quini ca bnni to tse lo be nna rutsia xcuni qu l.33

    Gutixa tehunie cabi nna re : Reino qui Tata Dios nna n t n levadura nu gui ttu niula nna gulu na le tsunna y almudo yedia. Luguta nna beyailo ituba ca.

    34Gutixani Jess ca ennia iyaba

    ca ensenza puro lani ejemplos. De ruthtenie ca enne nna beni be comparacin de ttu cosa qui ytsiloyu lani ttu cosa de iabara. 35

    Ana modo nna uccua cumplir nu gune ttu enne uccua profeta tiempo lana nna ra bi: Quxaa lani comparacin para ethtsilan ca enseanza nu gattsi b dsdeba loti uccua ytsiloyu.

    36Lniana bechu titsa Jess

    ca ennia nna betsinee le yu. Gubiga t ca discpulo quia nna ra cabi e: Bethtsilna blani cuilu intu comparacin qui ubnabaa nu gullani le lya. 37

    Becbie nna re cabi: Nu rudalla semilla tsa nna ne Nubeyu de iabara. 38Loyu lti hua a nna cc comparar itbani ytsiloyu. Pero ua tsa nna cc comparar ca ini Tata Dios. ubnabaa nna cc comparar ca ini numalua. 39

    Contrario nu bedalla ubnabaa le lya nna n laa msmuba numalua. Tiempo lna nna n fin qui ytsiloyu. Can rutuppa lna nna n cab ca ngel. 40Acca, tiba rillatsu ubnabaa nna r lo yi para tsay, b cc canchu chi illani fin qui tiempo tse riu. 41

    Nubeyu de iabara nna ithellee ca ngel que para gutuppa cabi de le reino que iyaba canu runi

    quini innia ca enne le tulla, hua iyaba canu runi baru mal nna. 42

    Lcabi nna gudalla t cabi c le horno yi; na nna cc c sufrir nna cuetsi c nna gyaatsni laya qu. 43Pero ca enne beni ts nna, pues yala enne dacca cc c le la rigubia qui Tta qui qu nna cc titti c ta rudni bitsa. Nu calatsi tlini nna gud nagui ad.44

    hua reino qui Tata Dios nna n t n ttu tesoro gattsi le ttu loyu. Betselni ttu enne na, pero begattsi b na attu vuelta. De tantua redccani nna beyy nna btti iyate nu t qu nna hui lya.45

    hua reino qui Tata Dios nna n t n ttu enne runi negocio reyil ca perla tsni. 46De bilni ttu perla latsitte ni nna beyy nna btti iyate nu t qu nna hui prla.47

    hua reino qui Tata Dios nna n t n ttu exxa nu rudxuni c bll. Rudalla c na le indat nna rudaxu iybani clase de bll. 48

    De chi bitsa xxa nna reylla c na ral. De chi uani c nna redi c nu n ts, pero canu lab n ts nna riruna b c c fuera. 49

    hua cc canchu chi llua latsi ytsiloyu: llani ca ngel nna gtsee cabi ttu lado ca enne beni mal, pero attu lado nna ca enne beni ts. 50Ca ngeli nna gudalla t cabi le horno ya iyaba canu beni mal; na nna cc c sufrir nna cuetsi c nna gyaatsni laya qu.

    51Bitola nna ra t Jess cabi:

    Ts hua ritelni le iyaba nu nyi. Becbi cabi nna ra cabi e: Hua ritel bni tu Seor. 52Lniana re

    SAN MATEO13

  • 26

    cabi: Acca canchu ttu maestro de la ley dtets ca enseanza qui la rigubia qui Tata Dios, pues l nna n ta ttu tta ribqqui ca cosa latsitte n tuni, tntua canu cubi nna hua canu viejo nna ruluni ca in.

    53Beyacca diba gutixa Jess ca

    ejmplu nna bedee na. 54Betsina te ltsia nna gudulue gutixanie ca enne tse le sinagoga qui cani nna biquila yan latsi qu de tantua ts gutixanie c, acca ra t c: Gala da la ritelni nna lahuacca nu t qui nubeyu acca runi ca milagru c. 55Ts lahua ini carpintrua b nu c. Ts lahua nna qui ni nu l Mara c. Ca bettsi ni nna l c Jacobo nna Jos nna Simn nna Judas nna. 56hua ca dana ni nna pues le yetsi qui riu ba tse c. Gala taxi iyaba ca ensenz c. 57Por nui nna lab hualatsi qu que. Accana ra Jess c: Ca enne rinne titsa qui Tata Dios nna, pues gaa tediba rappa c cabi titsa, pero canu ltsi cabi lani canu tse le yu qui cabi nna nid tito lab rud naga qu qui cabi. 58Acca lab benie ieg milagro na por causa de quini lab hualatsi qu.

    14 Tiempo lnia nna bina gobernador Herodes iyaba nu runi Jess. 2Lniana ra t canu runi tsina qui ni: Nu nu Juan el Bautista nu btti yaa nna, chi beyath de lo canu yatti, acca t ieni lahuacca qu para guni ca milagru. 3Ana ra Herodes porquini bedaxu Juan preso nna beiqqui bi lani cadena nna gutix bi litsi yy, por causa

    qui Herodas niula qui bettsi Felpea. 4Porquini Juan nna ra bi : Ts la yu hua lu quini lab dni lu thualani lu niul. 5Acca uccua latsi Herodes gtti Juan, pero gutsi bni ytsi porquini Juan nna uccua bi ttu profeta para lac. 6Pero loti beni c celebrar cumpleaos qui Herodes nna, beya niula cuiti ini Herodas ttub lahui iyaba qu. Herodes nna yala guyu latsi. 7Acca beni ofrecer lani juramento quini gut qui niula cuitia iyate nu inbani na. 8Niula cuitia nna bitola de chi gulu titsa nna qui ni na, acca r Herodes: Bnn n l ttu plato iqquia Juan el Bautst. 9Lniana yala behuinni Herodes. Pero por causa de quini chla beni jurar, hua lab uccua latsi itniy lani canu uni lo mea lani , acca beni mandado quini gute c bega iqquia Juan qu. 10Guthella t mandado le litsi yya para ichu c yani Juan. 11Lniana denua t c iqquia Juan le ttu plato, bete c na lani niula cuitia, l nna bete t na lani nna qui ni. 12Bitsina t ca discpulo qui Juan nna bedi cab cuerpo qui ba nna becattsi cabi . Hua t cab nna gutixani cabi Jess.13

    De biynini Jess razn n nna bedee na nna gute le ttu barco nna hue para attu ldula indata ttu lugar ylatsi lti lang enne tse. Pero de bina ca enne quini chi de, acca biria c dsdeba le ca yetsi qui qu nna da t c nda ybitsi lani na qu para tattsa c ne. 14De beria Jess le brcu nna bilnie quini enne tseni tse

    SAN MATEO13 , 14

  • 27

    chi ribeda c ne nna, yala beta latsie c nna beynie iyaba canu rni tse lani ca enne ribeda c na. 15De chi da rlla nna gubiga ca discpulo quia rua le nna ra cabi e: Chi rlla nna hua lti tse riu nna n fuera yetsi. Bechu titsa d cuilu ca enne para quini eyeqquia c le ca yetsi t nna go c nu g c. 16Jess nna re cabi: Lab nduella eyya c. Lebi b lite g c. 17Lcabi nna ra cabi: Lab t qui tu sino lteruba gayu ettaxtla nna chuppa blla nna. 18Jess nna re cab: Ligunna tsanna c n. 19Lniana benie mandado guuni ca enne lo tccaa. Gui te gayu ca ettaxtla nna chuppa ca blla nna guchtha le iabara nna gunbe bendicin lani Tata Dios. Lniana gllee ca ettaxtla nna betie lani ca discpulua, lcabi nna gutthia cabi lani ca enne tsia. 20Iyiate c nna gut c tiia b uccuani qui qu. Betuppa t cabi atsnu a tsummi tstini ca pedazo nu bexa. 21Canu guta nna hua n ttu gayu mili tiga puro ta ca nubeyu, bittua cuenta re ca enne niula nna ca huatsa nna.

    22Luego ta beni Jess mandado

    yaa ca discpulo quia le brcu para eneru t cabi nna ett cabi attu lado indata, mintraste le nna rechu titsee ca enne tsea. 23

    Bechu titsa diba Jess ca enne tsea, lniana hue ylatsi lo ttu iya para gunie oracin. Na b re turbe gll. 24Brcu nna chi d lahui indata, na nni rudlla inda brcu, porquini cntrala cabi du ba. 25Ch tegab da

    rnia nna rida Jess lo indata para tanie cab. 26De bilni ca discpulua ne ridee lo inda nna guretsi yan cabi de tantua tsan ccuani cabi nna ra cabi: Nu tsyela ca nu. 27Pero Jess nna bellutsa t cabi nna re: Ligappa confianza inte b nui, bittu gtsini le. 28Lniana gunne t Pedrua nna ra bi e: Seor, canchu cuiblu nu nna, beni quini thaya lo ind para llania rua lo cuilu. 29Le nna re bi: Gut. Lniana biria Pedrua le brcu nna guda bi lo inda da bi rua lo Jess. 30Pero de beyu Pedrua quini furteni du b nna yala gutsini bi, gudulo ch rinetsi bi, gunne t bi iditsa nna ra bi Seor: Bedila cuilu inte. 31

    Beca ch n Jess nna beyelle Pedrua nna ra te bi: Hualigani tito rb fe t qui lu. Biecca lab gppa lu confianza quini t lahuacca quia. 32Huappi b cabi le brcu nna gudutsi ta ba. 33Lniana ca discpulo ca enne yu le brcu nna bedubi cabi rua lo Jess nna beni cabi e adorar nna ra cabi: Hualigani quini cuilu ini Tata Dios.

    34De beyacca gutt cabi lo

    indata nna bitsina cabi rua loyu qui ca enne Genesaret. 35Benibi b canu na ne nna beda ch c titsa le iyaba ca yetsi to anta na. Lniana tahua c iyaba canu rni rua le. 36Guttayni c ne quini huellee c gulappa c msquidi rua e. Iyaba canu belappa c ne nna beyacca tab latsi qu.

    15 Lniana tuchppa ca maestro de la ley qui ca judua lani tuchppa canu gultsi

    SAN MATEO14 , 15

  • 28

    religin l fariseo nna da c de Jerusaln nna bitsina c rua lo Jess nna ra c ne: 2Biecca la rigua ca discpulo qui lu costumbre nu rulue ca enne gla qui riu nii, porquini ca discpulo qui lu nna lab runi c n qu purificar, ta n quini guni riu ntesca go riu, acca rappa c tulla. 3

    Becbie nna re c: Biala cca lebi nna lab rigua le ca mandamiento qui Tata Dios porquini runi la le ca costumbre qui b le nii. 4Ttu mandamiento qui Tata Dios nna ra : Gppa respeto tta nna qui lu. Ra hue: Nua diba riye iqquia tta nna qu nna t quini gatti. 5

    Pero lebi nna rena la le quini hua t b permiso qui nua para g tta nna qu: Iyaba nu n quini gunia le cualani nna chla bet ya para Tata Dios, 6acca labiru caduella gunia cualani tta nna quia. Pero inte nna nia le quini modo nna riruna le mandamiento qui Tata Dios por tantua costumbre qui le. 7Yala la beia t le lariyeni qui le. Hualibani Tata Dios nu re acerca de lebi lo libro nu bedia Isaas enne uccua profeta nna re: 8 Yetsi ri nna, pues lani ra

    terb rudetti inte, pero lostu nna idittu ts du lani inte.

    9 De balde b rexa latsi qu inte, porquini rulue c ca enseanza nu guleqquia b iqquia ca enne tiatsi n ttu mandamiento nu n ligani.

    10Lniana gutai t Jess ca enne

    tsia nna re c: Liud naga le para tlini le. 11Alahua por nu ro ttu enne acca chi n enne tulla;

    sino nu riria la ra ttu enne, lnua nna runi quini n nu tulla. 12

    Bitola nna gubiga ca discpulo quia rua le nna ra cabi e: Ts hua y cuilu quini biyeni dni ca farisu por ca ttsaa. 13Becbi te nna re cabi: Iyaba ca planta canu lab guda Tata quia enne dua iabara nna, pues t b quini illatsu c. 14Bittu ccani canchu bitsani c, porquini n c ta ca ciego canu riylla c n ad ca ciego. Canchu ttu ciego qulla n attu luetsi cigu nna, entonces chuppa t c nna innia c lo bllaa. 15Lniana Pedrua nna ra bi e: Bethtsi lnan cuilu intu ejemplo nu gutixa culu. 16

    Jess nna re: Ts nihua lebi nna bihua n tlini le c. 17Ts bihua y le quini iyaba nu ra ra ttu enne nna da b l, lniana iruna b c. 18Pero ca titsa nu riria la ra ttu enne nna d de lo lstu nna hua de la riyeni qu nna, lnu nna runi quini n enne tulla. 19Porquini de lo losto ca enne nna riria ca la rulbalatsi mal para gtti c enne, hua para thalani c attu niula huaya o ad ca cosa nu lab n quini guni c, hua la ubna nna, la hutti enne nna, hua la hunilatsi nna, la hueqquia belana nna. 20Iyaba ca cos nna n c nu runi quini ca enne nna chi n c enne tulla, pero bttuhua porquini la runi c n qu purificar ntesca go c. 21

    Beria Jess na nna hue para regin qui ca yetsi Tiro nna Sidn nna. 22Lniana biria t ttu niula na n enne Canan pero du na nna gunn iditsa nna r ne: Cuilu

    SAN MATEO15

  • 29

    Seor ini David enne uccua rey, betalatsi cuilu inte porquini yllani chi t ini yaa cc padecer por ttu espritu malo. 23Pero Jess nna lab becabnie na titsa. Lniana gubiga ca discpulo quia rua le nna guttayni cabi e nna ra cabi e: Becabni porquini tanto iditsa rinni d cue la riu. 24Jess nna re: Guthella Tata Dios inte, ala para luetsi niul sino lteruba para ca enne Israel, quini ca enne Israel nna n c t n ca carnero to nu chi gunitti nna lan pastor qui qu t. 25Gubiga niula nna bedub rua le nna r ne: Seor, beni cuilu inte cualani. 26Becbi Jess nna re na: Lab n ts quini ttu tta nna c ettaxtla lo n ca in para gudall na rua ca beccu. 27Becbi t niula nna r: Hualibani cuilu Seor, pero ca beccu to nna ro ba c ca pedazo nu rinnia rua mea qui xana qu. 28

    Lniana becbi Jess nna re na: Lu niula, hualigani chi ralatsi lu quini ieni lahuacca t quia, acca cc b lani lu ta n b la rinba qui lu.

    29Gutt diba Jess na nna

    gutlle nda nu da rua indat qui Galilea, biyu te lo ttu iya, na nna gure tnie. 30Nuetse ca enne nna bitsina c rua le ch c ca enne n cojo nna ciego nna ca enne nna ca enne manco nna hua itseru canu rni nna betsee c iyaba c rua le. Le nna beyunie iyaba c. 31Ca enne tsi nna biqula yan latsi qu de bilni c quini ca enne a nna chi rinne c, hua ca enne mncu nna chi tsa na n qu, hua ca

    enne cojua nna chi rida c ts, ca cigua nna chi rilni c. Acca yala bedliani c Tata Dios enne runi ca enne Israel adorar.

    32Jess nna gutaie ca discpulo

    quia nna re cabi: Yala reta ltsaa ca enni porquini chi uccua tsunna ubitsa tse c lani inte nna lab bia t go c. Lab caltsaa ethlla ya c porquini xiaba igutsi latsi qu lo nda canchu la go t c primero. 33Lniana ca discpulo quia nna ra cabi e: Caleghua taxi tu ieni tsni ettaxtla para go riu ca enne tsi, porquini tse riu ttu lugar idittu de lti anta ca yetsi. 34Jess nna re cabi: Blla ca ettaxtla dni le. Becbi cabi nna ra cabi e: Gtsi teruba, hua tuchppa blla to nna. 35Lniana gunnie ca enne tsi quini xani c loyu. 36Gui te gtsi ca ettaxtla lani ca blla ta nna, be te gracia lani Tata Dios. Lniana gllee c nna be ca discpulo quia. Ca discpulu nna gutthia cabi lani ca enne tsi. 37Iyaba c guto c tiia b uccuani qui qu. Lniana betuppa t cabi ca pedazo nu bexa, gtsi tsummi tstini. 38Entre ca enne gut lnia nna uccua chua vuelta gayua ca nubeyu, bttua cuenta re ca niula nna ca huatsa nna. 39Lniana bechu ttsee ca enne tsi nna guta te le brcu nna dyye para lado regin l Magdala.

    16 Lniana ca farisua nna ca saducua nna bitsina c rua lo Jess gunba tni c ne quini gunie ttu prueba nu rulue quini lahuacca que nna d de iabara. Ana beni c para eyla

    SAN MATEO15 , 16

  • 30

    c nda tiial modo cue ttu falta. 2Becbinie c nna re: De chi rayi ba de dillal nna rena le: Yala ts porquini rayi ba, acca hutsaa b ux. 3hua canchu chi reyana ba de dla nna rena le: Iyya ll cc nats. Hua ritel bni le ca sea nu cca iaba, atsini rena le quini la ritelni le ca cosa de lahuacca de iabara nu chi cca lani le annana. Lab lni le. 4Benie seguir nna re: Ca enne mlu nna chi billani c enne catsinie c, ch rinba lni c inte quini gunia ttu milagro nu gulue quini da lahuacca quia dsdeba iabara. Pero lab bia seal ni ilni c sino lteruba nu uccua lani Jons enne uccua profeta. Beyacca b re c ana nna bed te. 5De bitsina cabi attu lado indata nna bexa latsi ca discpulo quia quini lab n cabi ettaxtla. 6Jess nna re cabi: Lihue cuidado lani levadura qui ca farisu nna ca saducu nna. 7

    Ca discpulo quia nna gudulo cabi gunni luetsi cabi nna ra cabi: Porquini lab n riu ettaxtla, acca re l. 8Gutel tani Jess acca re cabi: Biecca rulaba latsi le porquini lab ettaxtla n le acca nia nu nii. Hualigani tito rb fe t qui le lani inte. 9Ts tsahua lab ritelni le nihua la rexa latsi le de lo gayu ca ettaxtla nna blla ca tsummi ca pedazo betuppa le de chi beyacca gut gayu mili ca ennia c. 10Ts nihua la rexa latsi le de lo gtsi ca ettaxtla entre tappa mili ca ennia nna balla ca tsummi ca pedazo nu bexa bedi le c. 11Biani cca tsahua n tlini le quini lahua por ettaxtila nu

    acca nia quini hu le cuidado por levadura qui ca farisu nna ca saducu nna c. 12Lniana bennia cabi cuenta quini calatsie hu cabi cuidado quini la thacca cabi por ca enseanza bia qui ca farisua nna ca saducua nna, ala por attu levadura.13

    Deyya t Jess para regin lti re yetsi Cesarea de Filipo, lniana gunba ttsee ca discpulo quia nna re cabi: Nubeyu de iabara nna, nuni nua rena ca enne quini n c. 14Becbi cabi nna ra cabi e: Ttu te c nna rena c quini n cuilu Juan el Bautista; ttu te c nna rena c quini n cuilu Elas; ttu te c nna rena c quini n cuilu Jeremas o nala ttu ca profta. 15Le nna re cabi: Lebi chn, biala rulaba latsi le nu cca quia nii. 16Gunne t Simn Pedrua nna ra bi e: Cuiblu Ennia Cristo ini Tata Dios enne bni tulidba. 17

    Lniana ra Jess bi: Yala icarub lu Simn ini Jons, porquini chi uccua nui declarar lani lu, ala por nua enne ni le ytsiloyu sino por Tata quia enne dua iabara. 18

    hua nia lu quini lu n lu Pedro, quiere decir: piedra. Iqquia cimintu nna ilthaa iglesia quia. Lahuacca de luti nna lab rialani guni vencer contra iglesia quia. 19Inte nna gnn lani lu lahuacca para ithlia lu reino qui Tata Dios para ca enne. Iyaba nu guni lu permitir le ytsiloyu nna hua cc permitir iabara, pero canchu lab nna, lab. 20Lniana gunni Jess ca discpulo quia quini n ttu tehu nua quixani cab quini le ennia Cristo.

    SAN MATEO16

  • 31

    21Dsdeba lnia nna gudulo Jess

    gutixanie ca discpulo quia quini naduella yye Jerusaln para que padecer ltsi n can rigubia l ytsi, hua ltsi n ca sacerdote principal nna ca maestro de la ley qui ca judua nna. Gutixa hue quini gtti c ne, pero bitsa tsunna nna eythe de lo luti. 22Lniana gulqquia yetsi t Pedrua ne nna gudulo bi ritsa bi e nna ra bi: Seor, bittu ina cuilu , ndirubani ttu nu ra culu la tt cuilu. 23Laniana gnna ts t Jess Pedrua nna re bi: Becutta rua lua Satans porquini estorbo la runi lu quia, lab rulaba latsi lu nu cca qui Tata Dios sino nu cca qui ca enne la. 24Lniana ra Jess iyaba ca discpulo quia: Canchu nua calatsi th lani inte nna t quini illani laa lab nna gan dispuesto gchi curutsi dii qui nna tanu inte. 25

    Porquini nua tediba dua iqqu eta latsi lalabni qu nna, pues guntti l na. Pero nua tediba iria latsi lalabni qu hsta canchu caduella gatti porquini den inte nna; pues l nna ccabni l. 26

    Biani liecca canchu ttu enne nna guni gana itute ytsiloyu, pero bitola nna nitti b para siempre nii. O biani tna gute ttu enne lani Tata Dios para gan nu dacca lalabni qu c. 27Porquini Nubeyu de iabara nna ite lani layani nna ladliani qui Tata quia, hua lani ca ngeli que; lniana quthie qui ttu ttu tsa ca enne tiia n b nu beni c. 28

    Hualigani nia le quini tuchppa le canu tse n lani inte nna lab

    gatti le hstana ilni le Nubeyu de iabara de para que Rey nna cubie.

    17 Xuppa ubitsa bitola nna, Jess nna guleqquie Pedrua nna Jacobua nna lani bettsi bi Juan ylatsi, guchie cabi lo ttu iya eni ts. 2Na nna bettsin la rinna que rua lo cabi nna uccua tittin le ta bits, hua e nna beyacca tsttsi tni ti tan iani bits. 3De repente ta nna gudu Moiss nna Elas nna rua lo cabi nna rue cabi titsa lani e. 4

    Gunne t Pedrua nna ra bi Jess: Seor, yala ts canchu eyana riu n. Canchu hua calatsi cuilu nna guni tu tsunna yu lla to, ttu para cuilu nna, attu para Moiss nna, attu para Elas nna. 5Atsaba rinne Pedrua nna gullani ttu ba nu rudniraba nna bedibga cabi. Biyeni t tsii ttu enne gunnie dsdeba le ba nna re: L enni inia yala catsi ti e, yala redacca te por nu runie. Lida naga le que. 6De biynini ca discpulua ca ttsi nna gubixi cabi gurel ta lti tse caba de tantua gutsini cabi. 7Lniana gubiga Jess belppee cabi nna re: Leytha nna, bittu gtsini le. 8Guchtha t lo cabi pero lanuru nua bilni cabi sino lteruba Jess. 9Beydi b cabi lo ya nna gunni Jess cabi nna re: N tt tehua nua quixani le nu bilni le sino hstana quini Nubeyu de iabara nna eythe de lo luti. 10Lniana ca discpulo quia nna gunba titsa cabi e nna ra cabi: Biala cca rena ca maestro de la ley quini naduella ta yla la Elas c. 11Becbi Jess nna re

    SAN MATEO16 , 17

  • 32

    cabi: Hualiba yla Elas ta; lbi nna guni bi arreglar iybani. 12Pues Elas nna chla bta bi, pero lab benibia ca enne bi sino bethcca la c bi iyate nu uccua latsi qu. hua Nubeyu de iabara nna beyl b n nu guthacca c ne. 13

    Lniana gutelni ca discpulua quini qui Juan el Bautista nu re ana.14

    De betsina cabi lti tse ca enne tsi nna bitsina t ttu nubeyu bedub rua lo Jess nna r ne: 15

    Seor, beta latsi cuilu ini yi quini yu be nna yala tel fuerte ridacca; i vuelta chi gubixi lo yi hua le inda nna. 16Chi tahua ya rua lo ca discpulo qui culu pero lab uccuani cabi eyuni cabi . 17Becbi Jess nna re: Lebii canu lab ralatsi nna dtia le canu tulla nna, atslia ca its d te cuenia la