16
วรสรวทยลยดสตธน ปท 13 ฉบบท 2 ดนพฤษภคม - สงคม 2562 ขดควมสมรถกรสงสรมกรทงทยวชงสรงสรรคนชมชนชตพนธทยทรงด ขยย พชรบร 101 ขดควมสมรถกรสงสรมกรทงทยวชงสรงสรรคนชมชนชตพนธทยทรงด ขยย พชรบร Capabilities Development of Creative Tourism in Area of Thai Song Dam Ethnic Group, Khaoyoi District, Phetchaburi Province ธนณฏฐ ชคปรดพนช จรยปรจลกสตรบรรธรกจบณฑต สขวชกรจดกรกรทงทยว สถบนรชตภคย Tananat Chokpreedapanich Lecturer, Faculty of the Business Administration, Major in Tourism Management, Rajapark Institute, E-mail: [email protected] Received: May 28, 2018; Revised: June 24, 2018; Accepted: July 2, 2018 Abstract The main purposes of this qualitative research aims to : (1) Survey tourism resources in area of Thai Song Dam ethnic group, Khaoyoi district, Phetchaburi province, (2) Assess capabilities of community management for creative tourism in area of Thai Song Dam ethnic group, (3) Propose development capacity guidelines for creative tourism in area of Thai Song Dam ethnic group. The research methods included 1) a group of focus group discussion 2) four groups of small group discussion 3) thirteenth purposively selected people in-depth interview 4) collecting data from documents and 5) an observation. The qualitative data; consisted of secondary information from related articles and researches, and primary data from collecting field data, was verified purposes by using data triangulation technique and content analysis respectively. The main findings of tourism resources in area of Thai Song Dam ethnic group were as follows; tourism destinations and attractions, accommodations, amenities, activities, and accessibility. The readiness of tourism resources and capabilities of management needed to be examined with an agreement. The community should be assisted the participations in any aspect of Tourism knowledge and understanding, and its advantages to encourage creative tourism in area of Thai Song Dam ethnic group. Capabilities of tourism enabled an increase with five factors; Creative Destination, Creative Entrepreneurs, Creative Locals, Creative Activities & Products, and Creative Communication. Keywords: Thai Song Dam Ethnic Group, Capabilities, Creative Tourism

Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

วารสารวทยาลยดสตธาน ปท 13 ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม - สงหาคม 2562

ขดความสามารถการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทยทรงดำ เขายอย เพชรบร 101

ขดความสามารถการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทยทรงดำ เขายอย เพชรบร Capabilities Development of Creative Tourism in Area of Thai Song Dam

Ethnic Group, Khaoyoi District, Phetchaburi Province

ธนณฏฐ โชคปรดาพานช

อาจารยประจำหลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการจดการการทองเทยว สถาบนรชตภาคย Tananat Chokpreedapanich

Lecturer, Faculty of the Business Administration, Major in Tourism Management,

Rajapark Institute, E-mail: [email protected]

Received: May 28, 2018; Revised: June 24, 2018; Accepted: July 2, 2018

Abstract

The main purposes of this qualitative research aims to : (1) Survey tourism resources in

area of Thai Song Dam ethnic group, Khaoyoi district, Phetchaburi province, (2) Assess

capabilities of community management for creative tourism in area of Thai Song Dam ethnic

group, (3) Propose development capacity guidelines for creative tourism in area of Thai Song

Dam ethnic group. The research methods included 1) a group of focus group discussion

2) four groups of small group discussion 3) thirteenth purposively selected people in-depth

interview 4) collecting data from documents and 5) an observation. The qualitative data;

consisted of secondary information from related articles and researches, and primary data

from collecting field data, was verified purposes by using data triangulation technique and

content analysis respectively. The main findings of tourism resources in area of Thai Song

Dam ethnic group were as follows; tourism destinations and attractions, accommodations,

amenities, activities, and accessibility. The readiness of tourism resources and capabilities of

management needed to be examined with an agreement. The community should be

assisted the participations in any aspect of Tourism knowledge and understanding, and its

advantages to encourage creative tourism in area of Thai Song Dam ethnic group. Capabilities

of tourism enabled an increase with five factors; Creative Destination, Creative Entrepreneurs,

Creative Locals, Creative Activities & Products, and Creative Communication.

Keywords: Thai Song Dam Ethnic Group, Capabilities, Creative Tourism

Page 2: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

Dusit Thani College Journal Vol.13 No.2 May - August 2019

Capabilities Development of Creative Tourism in Area of Thai Song Dam Ethnic Group, Khaoyoi District, Phetchaburi Province 102

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงค 1) เพอสำรวจทรพยากรการทองเทยวของชมชนชาตพนธไทยทรงดำ อำเภอเขายอย จงหวดเพชรบร 2) เพอประเมนขดความสามารถในการบรหารจดการชมชนชาตพนธไทยทรงดำ เพอการทองเทยวเชงสรางสรรค และ 3) เพอเสนอแนวทางการสงเสรมขดความสามารถการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทยทรงดำ โดยใชรปแบบการวจยเชงคณภาพเทานน ซงใชวธการเกบและรวบรวมขอมลทงสน 5 รปแบบ ไดแก 1) การสนทนากลมแบบเจาะจง จำนวน 1 กลม 2) การสนทนากลมยอย 4 กลม 3) การสมภาษณเดยวแบบเจาะลก จำนวน 13 คน 4) การรวบรวมขอมลจากเอกสาร และ 5) การรวบรวมขอมลจากการสงเกต โดยเกบรวบรวมขอมลแบบทตยภม (Secondary Data) จากการคนควา บทความ และงานวจยทเกยวของ นำมาประกอบกบขอมลปฐมภม (Primary Data) ทไดจากการรวบรวมภาคสนาม จากนนนำขอมลการสนทนากลมมาตรวจสอบดวยวธแบบสามเสา และวเคราะหขอมลเชงเนอหาตามลำดบ พบวา ทรพยากรการทองเทยวชมชนชาตพนธไทยทรงดำ ประกอบดวย 5 องคประกอบ คอ แหลงทองเทยวและสงดงดดใจ ทพก สงอำนวยความสะดวก กจกรรม การเขาถงแหลงทองเทยว ซงตองมการตรวจสอบความพรอมของทรพยากรทางการทองเทยวและขดความสามารถในการบรหารจดการ รวมทงความยนดในการทำการทองเทยว นอกจากนยงคงตองเพมความรความเขาใจเกยวกบการทองเทยวใหกบชมชนมากขน รวมไปถงการทำความเขาใจเกยวกบผลประโยชนทชมชนจะไดรบจากการทองเทยว ซงแนวทางการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนไทยทรงดำ สามารถสงเสรมขดความสามารถทางการทองเทยวได 5 ดาน ดงน แหลงทองเทยวเชงสรางสรรค ผประกอบการเชงสรางสรรค ชมชนเชงสรางสรรค กจกรรมหรอสนคาเชงสรางสรรค การสอสารเชงสรางสรรค สามารถยกระดบขดความสามารถการทองเทยวเชงสรางสรรคได

คำสำคญ : ชมชนชาตพนธไทยทรงดำ ขดความสามารถ การทองเทยวเชงสรางสรรค

บทนำ

การเพมขดความสามารถในแหลงทองเทยวนนสามารถทำไดในหลากหลายประเดน เชน การพฒนาคน การพฒนาดานการเงน การพฒนาทรพยากร (Dech-Um, 2013) สำหรบอตสาหกรรมการทองเทยว การจด

การทองเทยวเชงสรางสรรคเปนหนงในเครองมอของการจดการการทองเทยวทคำนงถงความยงยน โดยใหความสำคญกบความสมพนธระหวางนกทองเทยวกบเจาบาน ซงเหมาะสมตอการพฒนาชมชนใหยงยนบนพนฐานวฒนธรรม ความเปนอยของชมชน (Wisoothirak, Saiphan, Tephalakul, & Sindecharak, 2013) เชน กลมชาตพนธไทยทรงดำ ทมประวตความเปนมายาวนาน และยงคงรกษาแบบแผนความเปนอย ทเหมาะสมตอการเขามาเรยนรและสงเสรมทางการทองเทยว จากการทบทวนวรรณกรรมพบวาการศกษาเกยวกบชาตพนธไทยทรงดำสวนใหญมงเนนไปในการศกษาเรองของวถชวต ขนบธรรมเนยม พธกรรม การละเลน และองคประกอบยอย ๆ แตในเชงการทองเทยวโดยเฉพาะการทองเทยวเชงสรางสรรคยงม

Page 3: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

วารสารวทยาลยดสตธาน ปท 13 ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม - สงหาคม 2562

ขดความสามารถการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทยทรงดำ เขายอย เพชรบร 103

คอนขางนอย สามารถนำมาใชในการสงเสรมขดความสามารถของการจดการทองเทยวชมชนโดยพจารณาถงความพรอมและความยนดของชมชนได (Keawnuch, 2017) หากสามารถตอยอดองคความรของชมชน เปนมลคาเพม ใหเกดความแตกตาง และสรางรายไดแกชมชน จะสรางความยงยนใหกบชมชนได (Suttipisan,

2013) การทองเทยวของชมชนชาตพนธไทยทรงดำเปนหนงในชมชนทนกทองเทยวจำนวนมากใหความ

สนใจ เนองจากเปนกลมชาตพนธทถกกวาดตอนเขามาตงรกรากอยในประเทศไทยมายาวนาน (Srimarksuk,

2015) มวฒนธรรมประเพณทโดดเดน แตกตางจากชาตพนธ อน ทงการแตงกาย ทรงผม บานเรอน อาหาร ภาษา วถชวต และความเชอทสบทอดกน กอใหเกดพธกรรมและประเพณทนาสนใจ (Prabpairi, 2000) เพอสรางความยงยนของชมชนชาตพนธไทยทรงดำผานการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรคจงนำไปสการศกษาเรอง “ขดความสามารถการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทยทรงดำเขายอย เพชรบร” ในพนทศกษาของชมชนชาตพนธไทยทรงดำ อำเภอเขายอย จงหวดเพชรบร โดยมงศกษาผานคำถามงานวจย ดงน 1. ชมชนชาตพนธไทยทรงดำมทรพยากรการทองเทยวอะไรบาง มความโดดเดนและแตกตางจากทอนอยางไร 2. ชมชนชาตพนธไทยทรงดำมขดความสามารถทางการบรหารจดการชมชนหรอไม อยางไร และ 3. หากจะสงเสรมขดความสามารถใหเกดการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทยทรงดำนจะสามารถทำไดหรอไมอยางไร ควรเรมตนจากกระบวนการใดกอนเพราะอะไร ซงผลสมฤทธของการวจยนเนนทการไดมาซงองคความรทจะนำไปใชสำหรบเสนอแนวทางการสงเสรมขดความสามารถการทองเทยวเชงสรางสรรคของชมชนชาตพนธไทยทรงดำ อำเภอเขายอย จงหวดเพชรบร

วตถประสงค 1. เพอสำรวจทรพยากรการทองเทยวของชมชนชาตพนธไทยทรงดำ อำเภอเขายอย จงหวดเพชรบร

2. เพอประเมนขดความสามารถในการบรหารจดการชมชนชาตพนธไทยทรงดำ เพอการทองเทยว

เชงสรางสรรค 3. เพอเสนอแนวทางการสงเสรมขดความสามารถการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทย

ทรงดำ

ขอบเขตการวจย

ขอบเขตดานเนอหา : ผวจยมงศกษาเกยวกบทฤษฎและแนวคด ขดความสามารถการพฒนาและ สงเสรมการทองเทยว และการทองเทยวเชงสรางสรรค ขอบเขตดานประชากร : ประชากร คอ ชมชนชาตพนธไทยทรงดำ จำนวน 36 ทาน อำเภอเขายอยจงหวดเพชรบร ขอบเขตดานพนท : ชมชนชาตพนธไทยทรงดำ จำนวน 3 ชมชน อำเภอเขายอย จงหวดเพชรบร ขอบเขตดานระยะเวลา : การศกษาวจยนวางแผนใชเวลาดำเนนการ 4 เดอน ตงแต ธนวาคม พ.ศ. 2560 - มนาคม พ.ศ. 2561

Page 4: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

Dusit Thani College Journal Vol.13 No.2 May - August 2019

Capabilities Development of Creative Tourism in Area of Thai Song Dam Ethnic Group, Khaoyoi District, Phetchaburi Province 104

การทบทวนวรรณกรรม ขดความสามารถ (Capabilities)

Shermon (2004) ใหความหมายของขดความสามารถวาเปนลกษณะของทกษะ ความร และทศนคตทจำเปนตอการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ คนสามารถถายทอดทกษะและความรไปสสถานการณทเกยวของกบการทำงานใหม ๆ ตลอดจนหมายถง คณภาพของประสทธภาพบคคลทถกคนหาในสถานททำงาน ดงเชนท O’Hagan (1996) ไดแบงองคประกอบของขดความสามารถไว 5 สวนดงน 1. ความร 2. ทกษะ 3. แนวคดของตน 4. ลกษณะสวนบคคล 5. แรงขบภายในหรอแรงจงใจ จงสามารถสรปไดวา ขดความสามารถจะมลกษณะและองคประกอบ คอ ทกษะและความร ซงเปนสงทสงเกตเหนไดอยางชดเจน อกสวนเปนสงทซอนเรนสงเกตไดยาก จะประกอบไปดวย คานยม อปนสย ทศนคต แรงขบ ทจะสะทอนออกมาเปนพฤตกรรม ซงสอดคลองกบการศกษาของ Ratsami-dhammachot (2006) วาดวยขดความสามารถจะมลกษณะและองคประกอบ คอ ทกษะและความร ซงเปนสงทมองเหนหรอสงเกตไดอยางชดเจน อกสวนเปนสงทซอนเรนสงเกตไดยาก ทจะสะทอนออกมาเปนพฤตกรรม และยงสอดคลองกบงานวจย เรองการกำหนดความสามารถเฉพาะของวชาชพทมตอกรอบงานเพอการพฒนาวชาชพในประเทศออสเตรเลยของ Hearn & Close (1997) ไดศกษาถงขดความสามารถของวชาชพของกลมคณลกษณะทเหมาะสม กลาวคอ ความร ความสามารถ ทกษะ และทศนคต โดยคณลกษณะเหลานจะเปนคณสมบตพนฐานทจะรวมกนเปนขดความสามารถ

การพฒนาและสงเสรมการทองเทยว (Tourism Development and Promotion)

การสงเสรมการทองเทยวมการดำเนนการทสำคญ 5 ประการ คอ 1) เรงพฒนาบรณะฟนฟมรดก และสนทรพยทางวฒนธรรมทงในเขตเมองนอกเมองและวถชวตใหอยในสภาพเดมอยางตอเนอง 2) เพมความหลากหลายของการทองเทยวรปแบบตาง ๆ ใหชมชนเขามามสวนรวมในการจดการทองเทยวมากขน 3) เพมมาตรการอำนวยความสะดวก สรางความปลอดภย และปองกนการเอาเปรยบนกทองเทยว 4) เรงฟนฟความรวมมอกบทองถนอน ๆ 5) บรหารการทองเทยวโดยใชกลยทธการตลาดเชงรก (Williams and

Lawson, 2001) โดย Shunli, Songshan, & Yucheng (2009) กลาววาการทองเทยวจะปรบเปลยนระบบเศรษฐกจทองถนและพฒนาสงคมชนบท ดงนนการมสวนรวมของภาครฐและชมชนมความสำคญทสดในการทองเทยวในทองถน สอดคลองกบงานวจยของ Choibumroong (2009) วาดวยการพฒนาการทองเทยว จะตองมการศกษาถงองคประกอบทรพยากรการทองเทยวทสำคญ 5 ประการ (5As) และการมสวนรวมของชมชน ความรวมมอของกลมตาง ๆ การสรางโอกาสการจางงานทมคณภาพ การกระจายผลประโยชนจากการทองเทยว การใชทรพยากรอยางคมคา การรวมกนวางแผนและการปฏบต และยงสอดคลองกบ Sukkhi

(2010) ศกษาเรอง การมสวนรวมของชมชนทองถนในการพฒนาการทองเทยว พบวา การมสวนรวมในการพฒนาชมชน การมความรความเขาใจเกยวกบการพฒนาแหลงทองเทยว การรวมกนวางแผนดำเนนงานและตดตามผลจะสามารถพฒนาแหลงทองเทยวได

Page 5: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

วารสารวทยาลยดสตธาน ปท 13 ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม - สงหาคม 2562

ขดความสามารถการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทยทรงดำ เขายอย เพชรบร 105

การทองเทยวเชงสรางสรรค (Creative Tourism) การทองเทยวเชงสรางสรรคเปนการตอยอดฐานอตลกษณทองถนดานสงคมและวฒนธรรม เปนการเพมมลคาและคณคาแกทรพยากรการทองเทยว พฒนาผลตภณฑทแปลกใหมโดยใชความคดสรางสรรค เพอยกระดบการแขงขน Suttipisan (2013) กลาววา การทองเทยวเชงสรางสรรคเปนแนวคดหนงทใหความสำคญกบกจกรรมและผลตภณฑทางการทองเทยวเปนการสรางประสบการณตรงหรอประสบการณรวมของนกทองเทยวกบชมชนผานกจกรรมเหลานน สอดคลองกบ Wisoothirak et al. (2013) วาเปนการทองเทยวทสนบสนนใหนกทองเทยวไดแลกเปลยนเรยนรเพอทำความเขาใจคณคาทางสงคมและวฒนธรรม และสภาพแวดลอมของพนททองเทยวอยางลกซงโดยผานประสบการณตรงรวมกบเจาของพนทหรอเจาของวฒนธรรม ลกษณะของการทองเทยวเชงสรางสรรคม 2 ลกษณะ คอ 1. ใชการสรางสรรคเปนกจกรรมของนกทองเทยว 2. ใชการสรางสรรคเปนฉากหลงของการทองเทยว (Thammasat University,

2012) สอดคลองกบ Pongsri & Thongchai (2007) ศกษาเรองการสรางสรรครปแบบการทองเทยวเชงบรณาการพนท อำเภอโขงเจยม จงหวดอบลราชธาน พบวา การทองเทยวเชงบรณาการททำใหเกดการทองเทยวเชงสรางสรรค ไดแก ศกยภาพของแหลงทองเทยว การรวมกลมของชมชน วฒนธรรม ประเพณ วถชวตของคนในทองถน การบรการสงอำนวยความสะดวกดานการทองเทยวทเกยวของ

วธดำเนนการวจย

การออกแบบวจยเชงคณภาพน ใชวธการเกบและรวบรวมขอมลงานวจยทงสน 5 รปแบบ ดงน 1) การสนทนากลมแบบเจาะจง 2) การสนทนากลมยอย 3) การสมภาษณเดยวแบบเจาะลก 4) การรวบรวมขอมลจากเอกสาร และ 5) การรวบรวมขอมลจากการสงเกต มกลมผรหลกทเปนเปาหมายในการรวบรวมขอมลโดยแบงเปนคนใน (Insiders) ไดแก กลมชาวบาน และคนนอก (Outsiders) ไดแก ปราชญชาวบาน ผนำชมชน ผประกอบการ และนกทองเทยว โดยผวจยไดเกบรวบรวมขอมลแบบทตยภม (Secondary Data) จากการคนควา ตำรา บทความ แผนพบ และงานวจยทเกยวของ นำมาประกอบกบขอมลปฐมภม (Primary

Data) ทไดจากการรวบรวมภาคสนามทงสน 5 รปแบบ สามารถอธบายไดดงน การสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) จำนวนผร 13 คน จากการคดเลอกเกณฑลกษณะของผร คอ

อาศยหรอเคยอาศยอยในหมบานไทยทรงดำไมนอยกวา 5 ป เคยผานการมสวนรวมขนมธรรมเนยม ประเพณ ทางวฒนธรรมและสงคมของไทยทรงดำอยางนอย 1 ครง มบดา หรอมารดาเปนชาวไทยทรงดำ รวมถงเปนผรทเกยวกบการทองเทยว

การสนทนากลมยอย (Small Group Discussion) จำนวน 4 กลม กลมละ 2-4 คนตอกลม จากการคดเลอกเกณฑลกษณะของผร คอ เปนผมความรความเขาใจเกยวกบไทยทรงดำ เคยเขารวมในกจกรรม หรอพธกรรมของหมบานไทยทรงดำ เปนผทถกเรยนเชญเขารวมกจกรรม และพธกรรมของไทยทรงดำ อยางนอย 1 ครง รวมถงเปนผรทเกยวกบการทองเทยว

Page 6: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

Dusit Thani College Journal Vol.13 No.2 May - August 2019

Capabilities Development of Creative Tourism in Area of Thai Song Dam Ethnic Group, Khaoyoi District, Phetchaburi Province 106

การสนทนากลมแบบเจาะจง (Focus Group) ผเขารวมสนทนากลมยอยจำนวนทงสน 7 คน จากการคดเลอกเกณฑลกษณะของผร คอ ผทเปนผมประสบการณ องคความร เกยวกบไทยทรงดำ และอยอาศยในหมบานไทยทรงดำอยางนอย 25 ป ผสบทอดความร ความคด และการกระทำของบรรพบรษของไทยทรงดำอยางนอย 1 รน โดยใชพนทลานบานททำการเสนเรอนเปนสถานททำการสนทนากลมยอย รวมถงเปนผรทเกยวกบการทองเทยว

การรวบรวมขอมลจากการสงเกตในรปแบบบนทกภาพ ไดแก ภาพงานพธเสนตว ภาพงานพธเสนเรอน ภาพโครงสรางบานและวสดอปกรณ ภาพวถชวต ภาพขาวของเครองใช ภาพเครองแตงกายของชาวบานไทยทรงดำ ภาพถายศนยวฒนธรรมไทยทรงดำ ภาพพพธภณฑปานถนอม ศกษาจากการสงเกต กจกรรมทง 3 พนทชมชนไทยทรงดำ และการรวบรวมขอมลจากเอกสาร ไดแก เอกสารประวตชาตพนธไทยทรงดำ จำนวน 1 เลม เอกสารรปแบบการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค จำนวน 1 เลม และ งานวจยทเกยวของไทยทรงดำ จำนวน 1 เลม โดยศกษาตามหมวดหมของกลมตาง ๆ ทง 3 พนทของชมชนไทยทรงดำ

ในการจดการและการวเคราะหขอมล ผวจยนำขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก การสนทนากลมยอย การสนทนากลมแบบเจาะจง การสมภาษณ พรอมทงนำขอมลการสนทนากลมมาวเคราะหเชงเนอหา(Content Analysis) เพอวเคราะหและสงเคราะหขอมลเพอใหไดมาซงขอมลสำคญในการสงเสรมการทองเทยว หลงจากนนจงนำขอมลมาตรวจสอบในรปแบบวธแบบสามเสา (Methodology Triangulation) ใชประกอบการตรวจสอบสามเสาดานขอมล (Data Triangulation) คอ ตรวจสอบแหลงทมา 3 แหลง เวลา สถานท และบคคล ในการเกบรวบรวมขอมล กำหนดการ เวลา สถานท ทมความแตกตางกน รวมไปถงการใชกลมผรทแตกตางกนในการเกบรวบรวมขอมล และการตรวจสอบวธการเกบรวบรวมขอมล (Methodology

Triangulation) ตรวจสอบการรวบรวมขอมลหลายวธดานเอกสาร สมภาษณลกษณะเจาะลก รวมท งการสงเกต และจดกลมของขอมลตามความมงหมายของการวจย จากนนผวจยนำเสนอผลการวเคราะหขอมลในเชงเนอหา (Content Analysis) โดยงานวจยชมชนไทยทรงดำกบขดความสามารถเพอสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคนมกระบวนการเกบขอมลโดยแบงตามคำถามวจย และวตถประสงคของงานวจย เปนสามหมวดดงน 1) ทรพยากรการทองเทยวบานไทยทรงดำ โดยสมพนธกบคำถามวจยขอท 1) ชมชนหมบานไทยทรงดำมทรพยากรการทองเทยวอะไรบาง มความโดดเดนและแตกตางจากทอนอยางไร และวตถประสงคขอท 1. เพอสำรวจทรพยากรการทองเทยวของชมชนหมบานชาวไทยทรงดำ จงหวดเพชรบร 2) ขดความสามารถของชมชนตอการทองเทยวทสมพนธกบคำถามวจยขอท 2) ชมชนไทยทรงดำมขดความสามารถทางการบรหารจดการชมชนหรอไม อยางไร และวตถประสงคขอท 2. เพอประเมนขดความ

สามารถในการบรหารจดการชมชน เพอการทองเทยวเชงสรางสรรค และ 3) การทองเทยวเชงสรางสรรคกบบานไทยทรงดำทสมพนธกบคำถามวจยขอท 3) การสงเสรมใหเกดการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทยทรงดำจะสามารถทำไดหรอไมอยางไร ควรเรมตนจากกระบวนการใดกอนเพราะอะไร และวตถประสงคขอท 3 เพอเสนอแนวทางการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทยทรงดำ

Page 7: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

วารสารวทยาลยดสตธาน ปท 13 ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม - สงหาคม 2562

ขดความสามารถการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทยทรงดำ เขายอย เพชรบร 107

สรปผลการวจย

จากการลงพนทเกบรวบรวมขอมลปฐมภมและขอมลทตยภมชวงระหวางเดอน ธนวาคม พ.ศ. 2560 - มนาคม พ.ศ. 2561 ในพนทชมชนไทยทรงดำ อำเภอเขายอย จงหวดเพชรบร สามารถนำมาอภปรายเปนผลการศกษาตามวตถประสงคงานวจย ซงผลตามวตถประสงคทง 3 วตถประสงคนนสามารถแสดงถงความพรอมในการจดการทองเทยวชมชนของชมชนไทยทรงดำ ตามองคประกอบทรพยากรการทองเทยว (5 As) ซงสามารถตอบโจทยตามวตถประสงคดงน

วตถประสงคขอท 1 เพอสำรวจทรพยากรการทองเทยวของชมชนหมบานชาวไทยทรงดำ จงหวดเพชรบร ทรพยากรการทองเทยวรวมไปถงกจกรรมการทองเทยวตางๆ ตามองคประกอบทรพยากรการทองเทยว

(5 As) จะเปนสงดงดดใจนกทองเทยวใหเดนทางเขามาทองเทยวยงแหลงทองเทยวได ซ งสงดงดดใจทางการทองเทยว (Attraction) ในชมชนไทยทรงดำแบงได 2 ประเภท คอ

1.1 สงดงดดใจทางการทองเทยวทเปนธรรมชาต ผใหขอมลคอคณเครอมาศ (80 ป) ไดเลาวา “ถามาแถวนกมเขายอย ทเขายอยมนจะมถำ ถำใหญ ทคนเขามาเทยวกน ขางในกจะเยน ๆ หนอย แลวเปนถำทเปนถำทรชกาลท 4 เคยมาปกกลดนงวปสสนาตอนพระองคบวชดวยนะ” 1.2 สงดงดดใจทางการทองเทยวทเปนวฒนธรรม ประเพณ และวถชวตของชาวไทยทรงดำ ซงถอวาสงดงดดใจประเภทนคอ เอกลกษณ และอตลกษณของชมชนชาวไทยทรงดำทโดดเดนและแตกตางจากการทองเทยวชมชนอน ๆ จากการลงพนทพดคยกบคนในชมชนและตวแทนหนวยงานภาครฐทเกยวของ คณสำรวย แสวงหอม (60 ป) คณสงวาล ยอดหอม (54 ป) คณวฒนา ยอดหอม (26 ป) คณสองคำ สบหอม (63 ป) คณอำพล กงพล (69 ป) และคณเฉลม แสวงหอม (42 ป) ไดใหขอมลในการจดประชมกลมยอยแบบ Focus Group วา สงทชาวไทยทรงดำภาคภมใจคอ การสบเชอสาย เผาพนธ และประเพณทรกษากนมาหลายชวอายคน ซงเปนประเพณทมาจากประเทศลาว ตวอกษรและภาษากยงคงสบทอดมาจากประเทศลาว มผดเพยนไปนดหนอยแตยงไมแตกตางกนมากนก โดยเฉพาะพธเสน ซงมทงเสนตว เสนหม เสนปดฝาย เสนผ เสนเรอน เสนไก ซงทกพธเสนกตองมการปรกษาหมอเสน สวนเสนสะเดาะเคราะหกตองถามแมมด ซงพธทงหลายน นกทองเทยวสามารถเขามาดไดแมจะไมไดสบเชอสายไทยทรงดำ ยกเวนหองทเรยกวาหองผ ซงจะมแตคนทสบเชอสายผเดยวกนเทานนจงจะเขาไปดานใน สวนบานไทยทรงดำแบบโบราณกไมคอยมใครปลกแลว ทมอยแลวไปดไดกทวดหนองปรง รวมถงคณถนอม คงยมละมย เจาของพพธภณฑปานถนอมและหวหนากลมรกษหนองปรง ไดใหขอมลวา นกทองเทยวสามารถเทยวชมทอยอาศยของชาวไทยทรงดำแบบโบราณไดทวดหนองปรง มการสรางบานไทยทรงดำไวซงนกทองเทยวสามารถเขาไปเยยมชมไดโดยไมเสยคาใชจาย แตถานกทองเทยวไปทบานกอนจะไมมขอมลอะไรเกยวกบตวบานมากนก นกทองเทยวควรมาศกษาขอมลจากพพธภณฑปานถนอมกอนเพอชมขาวของเครองใชในบาน ศกษาขอมลเกยวกบการออกแบบกอสรางบาน และพนทใชสอยตาง ๆ ของตวบานเพอใหเกดความเขาใจในภมปญญาของชาวไทยทรงดำมากยงขน

Page 8: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

Dusit Thani College Journal Vol.13 No.2 May - August 2019

Capabilities Development of Creative Tourism in Area of Thai Song Dam Ethnic Group, Khaoyoi District, Phetchaburi Province 108

นอกจากภมปญญาดานทอยอาศยและพธกรรมแลว สงดงดดใจทางดานวฒนธรรมของชาวไทยทรงดำยงม หลากหลายกจกรรม (Activities) ภายในแหลงทองเทยวจะทาใหนกทองเทยวไดเขามามสวนรวมในการทองเทยวเพอสมผสเรยนรและเกดการแลกเปลยนวฒนธรรมของวถชมชนไดอยางสมบรณ โดยคณพาณ แหงหน (80 ป) คณอไร แหงหน และคณสนท กมาร (62 ป) กลาววา “นกทองเทยวเวลามาทศนยลาว ถาเขาตดตอมากอน ทางศนยกจะตดตอชาวบานใหเตรยมของให อยางทอผา รำแคน โยนลกชวง การแตงชดไทยดำในงานตาง ๆ” สอดคลองกบคณมาล แจงจต (62 ป) รบเชญเปนวทยากรประจำศนยวฒนธรรมไทยทรงดำ และ คณววรรณธน สาตรพนธ (45 ป) เจาหนาทสงเสรมการทองเทยวเทศบาลตำบลเขายอย กลาววา “ทศนยเราจะมกจกรรมงานทอผา จกสาน การฟอนรำ งานฝมอ อาหาร พดกญแจ พดใบตาล โดยจะมชาวไทยทรงดำมามสวนรวมราว 15-20 คน นกทองเทยวจะไดเหนการแตงกาย การทำทรงผม การฟอนรำดวยแคนสด ซงการตดตอมาขอดและรวมทำกจกรรมกจะมคาใชจายคาสนบสนน คาวทยากรเทานน ทนกทองเทยวชอบกจะเปนพวกการทอผา การแสดงรำแคน ทำบายศร อกอยางทนกทองเทยวชอบกคอ อาหาร อาหารไทยทรงดำนแหละ หลก ๆ ทกนกนกแกงหนอสม แกงบอน หมลอย แกงจบ แจวเออด แจวพาน แลวกขาวตมมดของคนโซง”

สรปไดวาสงดงดดใจทางการทองเทยวของชมชนไทยทรงดำ อำเภอเขายอย จงหวดเพชรบร ทสำคญคอ วถชวต วฒนธรรม ประเพณ ทมความโดดเดน มเอกลกษณและอตลกษณทชดเจน รวมถงกจกรรมตาง ๆ

ทถายทอดวถชวตในทก ๆ ดาน

ภาพท 1 การสนทนากลมยอยเกยวกบวฒนธรรม ประเพณ และวถชวตของชาวไทยทรงดำ

วตถประสงคขอท 2 เพอประเมนขดความสามารถในการบรหารจดการชมชน เพอการทองเทยวเชงสรางสรรค

ในการประเมนขดความสามารถนนจะคำนงถงทรพยากรการทองเทยวทมแลวยงตองคำนงถงการจดการในพนทวาชมชนมขดความสามารถในการบรหารจดการชมชนได ซงชมชนไทยทรงดำเขายอยมขดความสามารถในการจดการทดตามหลก องคประกอบทรพยากรการทองเทยว (5 As) อยางครบถวนและสนบสนนกนทงชมชน ทงในสวนของชมชนทองถนและปราชญผรในพนท โดยประเมนไดจาก การเขาถง

Page 9: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

วารสารวทยาลยดสตธาน ปท 13 ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม - สงหาคม 2562

ขดความสามารถการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทยทรงดำ เขายอย เพชรบร 109

(Accessibility) คอ มความสามารถในการเขาถงในการคมนาคมไปยงสถานทหรอแหลงทองเทยวไดอยางดพอควร พบวา การเดนทางโดยยานพาหนะสวนตวจะมความสะดวกสบายมากกวาการเดนทางโดยระบบขนสงสาธารณะหรอการเดนเทา เนองจากแหลงทองเทยวในชมชนจะอยหางจากถนนเพชรเกษมพอควร จากคำบอกเลาของคณวนด (61 ป) เจาหนาทประจำศนยวฒนธรรมไทยทรงดำกลาววา “เวลาคนเขามาเทยวเขากจะมาเรมตนทศนยลาวนละ สวนใหญถาไมใชทวรพามากขบรถมาเอง พอเขามาปากบอกทางวาใหไปตรงนนตรงนเขากขบรถออกไปตามทางทบอก แตถาไมขบรถมา กมรถตเมองเพชร-เขายอย กบอกใหแวะเขามาสงได แลวพอจะกลบกโทร. ใหรถตเขามารบ ปาจะมนามบตรคนขบรถตใหทศนยนละ แตถาเขามากบรถตแลวกเดน ๆ ดบานแถว ๆ นละ ไปหมบานอนลำบาก มนไกล” สอดคลองกบคณสดา สงหลอ (22 ป) นกทองเทยวจากกรงเทพมหานคร ใหสมภาษณวา “ตอนหาขอมลกเหนวามศนยนอยกโทรศพทมา เลยรวาถาไมขบรถมาเองกจะไปรอบ ๆ ยากหนอย เจาหนาทบอกวา ถนนด ไมลำบาก เลยตดสนใจเอารถมากนเองกบเพอน” จงสรปในสวนนไดวา การเขาถงแหลงทองเทยวและการเดนทางไปยงแหลงทองเทยวใกลเคยงนน สภาพพนผวการจราจรอยในสภาพทด หากใชรถยนตสวนตวกสามารถเขาถงชมชนและแหลงทองเทยวตาง ๆ ไดไมยาก แตระบบขนสงสาธารณะยงไมสามารถเดนทางไดทวถง ในสวนของสงอำนวยความสะดวก (Amenity) นน แหลงทองเทยวมสงอานวยความสะดวกเตรยมไวสาหรบนกทองเทยวตามเหมาะสม เพออานวยความสะดวกสำหรบนกทองเทยวทจะมาทองเทยวชมชนไทยทรงดำ เชน ประปา ไฟฟา โทรศพท สถานตารวจ โรงพยาบาล และจดบรการนกทองเทยว จากการสงเกตในระหวางการเดนทางลงพนทพบวา บรเวณพนทชมชนชาวไทยทรงดำมสงอำนวยความสะดวกสำหรบนกทองเทยว ไดแก รานสะดวกซอ จำหนายสนคาเบดเตลด/ ตลาดแยกวดยาง จำหนายอาหารสดและอาหารแหง/ ศนยวฒนธรรมไทยทรงดำ ในความดแลของเทศบาลตำบลเขายอย เปนศนยประสานงานในการกจกรรมตาง ๆ ของชาวไทยทรงดำเพอสรางประสบการณใหแกนกทองเทยวและเปนจดจำหนายสนคาทระลกของชาวไทยทรงดำเพยงจดเดยวในพนท/ พพธภณฑปานถนอม จดแสดงขาวของเครองใชตาง ๆ ของชาวไทยทรงดำ/ วดหนองปรง จดแสดงบานทสรางจากภมปญญาของชาวไทยทรงดำโบราณ/ตลาดนำบานนอย จำหนายอาหารคาวหวาน และสนคาเบดเตลดของคนในชมชน ซงมทงชาวไทย ชาวไทยเชอสายจน และชาวไทยทรงดำ/ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบลหนองปรง/ เครองกดเงนสดอตโนมต จะตดตงอยเฉพาะบรเวณรมถนนเพชรเกษม ในเขตชมชนไทยทรงดำจะมเพยงตของธนาคารออมสนและธนาคารไทยพานชย ซงตดตงอยบรเวณทพกสายตรวจตำบลหนองปรง

นอกจากนในสวนของทพก (Accommodation) ภายในบรเวณแหลงทองเทยวหรอบรเวณใกลเคยงตองมทพกไวเพอบรการนกทองเทยวนน นกทองเทยวทเดนทางมาทองเทยวในชมชนไทยทรงดำ หากเดนทางเปนหมคณะสามารถตดตอลวงหนาเพอเขาพกไดทศนยวฒนธรรมไทยทรงดำ หรอหากเดนทางแบบอสระสามารถเขาพกไดทเลอเม เรสสเดนท ซงตงอยตรงขามททำการไปรษณยตำบลเขายอย จากการสมภาษณคณมด เจาหนาทสงเสรมการทองเทยวเทศบาลตำบลเขายอย ไดความวา “เมอกอนกมโฮมสเตย

Page 10: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

Dusit Thani College Journal Vol.13 No.2 May - August 2019

Capabilities Development of Creative Tourism in Area of Thai Song Dam Ethnic Group, Khaoyoi District, Phetchaburi Province 110

บานคณลงสงวนอดตกเปนโฮมสเตย แตโฮมสเตยไมเวรคเรองการบรการ ลกกไปทำงาน เมอกอนถาทนอนในศนยไมเพยงพอเรากใหไปนอนกบชาวบาน แตตอนนชาวบานแก ไมไหวแลว ตอนนกมทนอนแคในศนย แตกตองแจงลวงหนา สวนใหญทมานอนคางกเปนกลมนกเรยน พวกนกทองเทยวคนอนกมาแคไมกชวโมงกไปทอนตอ ไปนอนทหวหน พวกนกเรยนมากมานอน มาทำอาหารกนในศนยนแหละ” เชนเดยวกบคณเสงยม (83 ป) ซงเปนคนไทยทอาศยอยในชมชนชาวไทยทรงดำใหขอมลวา “ทพกในหมบานไมมนะ เมอกอนกม แตคนมาเทยวเขาคดวาตองนอนกบผตามความเชอของพวกไทยดำ คนไทยกกลวผ แตกมทนอนนะ ปาจำชอไมได อยตรงขามไปรษณย มทเดยวเลย ลองยมมอเตอรไซตคนในศนยไปดกอนกได ถาไมมมาเอามอเตอรไซตปาไปดได”

วตถประสงคขอท 3 เพอเสนอแนวทางการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทยทรงดำ

การสงเสรมใหเกดความสำเรจในการพฒนาชมชนน การสงเสรมขดความสามารถเชงสรางสรรคในชมชนตองสามารถนำจดเดนของชมชนไทยทรงดำมาพฒนารวมกบองคประกอบของบรบทตาง ๆ ใหสอดคลองกนโดยสามารถตอยอด เพมคา หาจดตาง สรางสรรค และแบงปนชมชน (Suttipisan, 2013) เพอใหเกดการเหนคาและสามารถสงเสรมชดความสามารถจากทรพยากรการทองเทยวและความสารถในการจดการชมชนทมอยแลว โดยการบรณาการความรของการทองเทยวและเศรษฐกจเชงสรางสรรคนนจะสามารถทำใหชมชนเพมขดความสามารถได ดงนนแนวทางควรมงเนนไปทการพฒนาเชงสรางสรรค ดงน 1. แหลงทองเทยวเชงสรางสรรค 2. ผประกอบการเชงสรางสรรค 3. ชมชนเชงสรางสรรค 4. กจกรรมหรอสนคาเชงสรางสรรค 5. การสอสารเชงสรางสรรค

อภปรายผล

จากการศกษาสามารถสรปไดวาการพฒนาชมชนไทยทรงดำ ตำบลเขายอย จงหวดเพชรบร เพอยกระดบขดความสามารถของชมชน ควรมแนวทางตามแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค โดยตองสามารถนำจดเดนของชมชนไทยทรงดำมาพฒนารวมกบองคประกอบตาง ๆ ใหสอดคลองกน โดยยดหลกองคประกอบการทองเทยวเชงสรางสรรค สรางโอกาสใหนกทองเทยวและชมชนชาตพนธไทยทรงดำไดสามารถแลกเปลยนเรยนร ในวฒนธรรมของชมชน ผานกจกรรมและความเปนอยในขนบประเพณ วถ ชวต วฒนธรรมของชมชนไทยทรงดำภายใต 5 องคประกอบ ดงตอไปน

1. แหลงทองเทยวเชงสรางสรรค (Creative Destination) คอ แหลงทองเทยวของชมชนทมการพฒนาการทองเทยวใหเกดความโดดเดนและดงดดตอนกทองเทยวใหเขามายงชมชน โดยทสามารถจดการการทองเทยวเชงวฒนธรรมควบคไปกบการอนรกษสงแวดลอม เพอใหเกดความยงยนของชมชน โดยชมชนไทยทรงดำนนมความโดดเดนในเรองของวฒนธรรม ประเพณทมการสบทอดตอกนมา และสามารถนำมาจดแสดงในรปแบบของพพธภณฑเพอใหความรเกยวกบวถไทยทรงดำไดในหลายพนท ในสวนของพพธภณฑปานถนอมมการจดแสดงวถชวตและความเชอ พรอมทงใหความหมายของพธกรรมตงแตเกดจนตาย

Page 11: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

วารสารวทยาลยดสตธาน ปท 13 ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม - สงหาคม 2562

ขดความสามารถการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทยทรงดำ เขายอย เพชรบร 111

นอกจากนนยงมพนทจดแสดงตวอยางบานโบราณไทยทรงดำ ซงปจจบนหาดไดยากไวในเขตวดใหคนทวไปไดศกษาหาความร นอกจากนกยงมพพธภณฑในสวนของเทศบาลตำบลเขายอย ทจดแสดงบานโบราณไทยทรงดำดวยเชนกน รวมทงมการจดแสดงทอผาพนเมองและการจำหนายผลตภณฑของชมชน ดวยองคประกอบของการจดการแหลงทองเทยวเชงสรางสรรคนน ตองนำความคดเชงสรางสรรคไปใชในการปรบปรงและเพมคณคาใหแกพนท สรางบรรยากาศของสงคมแหงการเรยนรอยางสรางสรรค จากทรพยากรทมอยในพนท สรางพนทกจกรรมเชงสรางสรรครปแบบตาง ๆ เพอใหเกดการพฒนาความคดและการเรยนร (Richards, 2010) ซงสอดคลองกบงานวจยของ Jirathamakul (2016) วาการพฒนาแหลงทองเทยวเชงสรางสรรคนนสงผลตอความพงพอใจโดยรวมของนกทองเทยว

2. ผประกอบการเชงสรางสรรค (Creative Entrepreneur) เปนสวนสำคญของการขบเคลอนชมชนไทยทรงดำ โดยสามารถสงเสรมการพฒนากระบวนการสรางสรรคแหลงท องเทยวพรอมทงกจกรรมทางการทองเทยวทสงเสรมภมปญญาทองถน วถชนเผาไทยทรงดำ ประวตศาสตร ความเชอ วฒนธรรม ประเพณของทองถน พธกรรมของทองถนกอใหเกดนวตกรรมหรอผลตภณฑใหมในอตสาหกรรมทองเทยวชมชนได ซงเหนไดวาชมชนมการรวมกลมกนเพอจดตงตลาดนำบานนอย ใหศนยกลางทางการทองเทยวแหงใหมในพนทตามปมประวตศาสตรเดมของชมชน นอกจากนชมชนยงสามารถสรางรายไดจากโปรแกรมนำเทยวทนำเสนอใหกบบรษทนำเทยวตาง ๆ ทงชาวไทยและชาวตางประเทศ ตงแตระยะสนไปจนถงการพกคางแรมในชมชน การรวมกลมของชมชนในการสาธตวถชมชนตอการทองเทยว ไมวาจะเปนการสาธตการทอผา การรวมในพธเสนขวญ การทำอาหารพนถนและขนมทนยมในชมชน การรวมกลมของผประกอบการสามารถเหนไดอยางเปนรปธรรมในนามกลมอนรกษไทยทรงดำ หรอกลมสภาวฒนธรรมชาวไทยทรงดำ ตำบลหนองชมพลซงไดพยายามผลกดนสงเสรมการทองเทยวของชมชนไทยทรงดำ ตำบลเขายอย อยางตอเนอง อยางไรกตามผประกอบการตองใชประโยชนจากการรวมตวกนในการแบงปนแนวคดในการสรางสรรคนวตกรรมการทองเท ยวใหม ๆ ใหเกดขนรวมถงการเชอมโยงเครอขายไทยทรงดำในจงหวดตาง ๆ รวมกนสรางแนวความคดเชงสรางสรรคกบทกภาคสวนตอชาตพนธไทยทรงดำ

3. ชมชนเชงสรางสรรค (Creative Locals) การทองเทยวเชงสรางสรรค คนในชมชนถอเปนหวใจหลกในการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคใหเกดขน ชมชนตองสามารถนำเสนอวถทองถนทแสดงอตลกษณเฉพาะของชาวไทยทรงดำ และยงคงสบสานเอกลกษณทางวฒนธรรมทองถนของตนได ผานการจดการองคความร และสามารถถายทอด ทกษะภมปญญาทองถนอยางเปนระบบ มการประยกตองคความรใหเขากบบรบทในปจจบน (Dech-Um, 2013) สำหรบชมชนในชมชนไทยทรงดำ คนในชมชนมอธยาศยไมตรตอกนและมความยนดตอนรบนกทองเทยวทเขามาในชมชน เปนจดสำคญจดหนงในการสงเสรมการทองเทยว การสงเสรมความรความเขาใจถงประโยชนของการทองเทยวเชงสรางสรรคตอชมชน รวมทงสรางความภมใจในวฒนธรรมของตน และนำมาเผยแพร เพอสรางโอกาสในการทองเทยวเพมขน

Page 12: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

Dusit Thani College Journal Vol.13 No.2 May - August 2019

Capabilities Development of Creative Tourism in Area of Thai Song Dam Ethnic Group, Khaoyoi District, Phetchaburi Province 112

4. กจกรรมหรอสนคาเชงสรางสรรค (Creative Activities & Products) ในมมมองของ Richards

(2010) กลาววากจกรรมหรอสนคาเชงสรางสรรคเปนการขายสงทจบตองไมได แตยงคงไวซงความประทบใจในประสบการณทด เมอนกทองเทยวไดรวมทำกจกรรมเชงสรางสรรคดงกลาว ชมชนสามารถมอบประสบการณ ความประทบใจและความรผานกจกรรมใหแกนกทองเทยว ปจจบนแหลงทองเทยวของชมชนไทยทรงดำหลายแหงไดพยายามเสรมจดเดนในเรองวฒนธรรมมาประยกตกบรายการนำเทยว ใหมทงทรพยากรธรรมชาต และทรพยากรทางวฒนธรรมโดยแนวความคดการจดการเชงสรางสรรค นำทรพยากรตาง ๆ มาพฒนาเปนกจกรรมใหนกทองเทยวมสวนรวม อาท การทอผา การปกลายผา ทงลายดอกพรม ลายดอกมะล ลายดอกแปด มาประดษฐเปนพวงกญแจ กระเปา หรอการจกสานพดใบตาล เปนตน นอกจากนนกทองเทยวยงมโอกาสไดรวมประกอบอาหารและรบประทานอาหารทองถนแบบชาวไทยทรงดำ เรยนรวธการเกลาผม การแตงกายสำหรบงานพธตาง ๆ รวมทงสามารถเดนเทยวชมบรรยากาศของชมชนและซอหาสนคาทระลกไดจากในชมชน การพฒนาเหลานองคความรจากตวบคคลผทนำทำกจกรรมและแนะนำผลตภณฑจงตองมความเขาใจหรอมการประสานใหเหมาะสม (Pisanbut, Kongklai, & Kittisaknawin,

2016)

5. การสอสารเชงสรางสรรค (Creative Communication) การสอสารเปนปจจยสำคญสำหรบการจดการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนไทยทรงดำ เพราะตองสรางความเขาใจกบผเกยวของทกภาคสวนใหเปนไปในทศทางเดยวกน ทงคนในชมชน ผประกอบการ หนวยงานภาครฐ และนกทองเทยว ซงเทคโนโลยการสอสารในปจจบน นกทองเทยวนยมคนหาขอมลดวยตนเองมากขนและจงสามารถเตรยมตวกอนมาทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนไทยทรงดำ ทงขอหามและขอควรปฏบต การแตงกาย ความเชอ รวมถงวถชวตตาง ๆ เพอใหสามารถเขาถงประสบการณทแทจรงจากการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนไทยทรงดำได การรวมมอรวมใจและการสอสารใหเกดความเขาใจแบบสองทางจะชวยสรางกระแสและเพมการมาเยอนทางการทองเทยว โดยทชมชนตองมความเขาใจและพงพอใจ (Parnkasem, 2016)

จากทกลาวมาสามารถสรปเปนดงภาพประกอบท 2 ดงน

การทองเทยว เชงสรางสรรค

ของชมชนไทยทรงด า อ าเภอเขายอย จงหวดเพชรบร

Creative

Destination

Creative

Entrepreneur

Creative Local

Creative

Activity &

Product

Creative Communication

Page 13: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

วารสารวทยาลยดสตธาน ปท 13 ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม - สงหาคม 2562

ขดความสามารถการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทยทรงดำ เขายอย เพชรบร 113

การทองเทยวเชงสรางสรรคของชมชนไทยทรงดำ ตำบลเขายอย สามารถเปนกระบวนทศนและทศทางใหมของการทองเทยวของชมชนไทยทรงดำ ตำบลเขายอย โดยเนนยำถงการมสวนรวมของทกฝาย เพอสรางสรรคกจกรรม สนคาหรอบรการอยางสรางสรรคโดยคำนงถงธรรมชาต วฒนธรรม และสงแวดลอม สามารถนำเสนอแกนกทองเทยว โดยทนกทองเทยวนนสามารถมาสมผส มสวนรวม ตลอดจนการเรยนรในพนทการทองเทยวเปนผลใหเกดความประทบใจ การไดจดจำการไดคนพบอยางลมลกในพนทการทองเทยว ในขณะเดยวกนกเปนเครองมอทจะชวยเนนยำ ยนยนในคณคาของมรดกวฒนธรรมและธรรมชาตของชมชน จนเกดการเสรมสรางมลคาในเชงเศรษฐกจใหกบชมชนและผลงทนหรอผประกอบการ โดยมความสมดลของสงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม นำมาสความยงยนในการทองเทยวของชมชนไทยทรงดำ

ขอเสนอแนะ 1) ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

ภาครฐในระดบสวนกลาง และสวนภมภาคควรมนโยบายใหการสงเสรม สนบสนน ชมชนชาตพนธ เชน ชมชนชาตพนธไทยทรงดำเขายอย ทงในเรองของงบประมาณ และการสรางสงอำนวยความสะดวกตาง ๆ เพอเปนการอนรกษคณคาภมปญญา วฒนธรรมทยงยน เพมความสามารถในการพฒนาชมชน สรางมลคาทางการทองเทยว ซงตอบสนองตอการพฒนาตามนโยบายการทองเทยวเมองรอง เปนการสรางสรรคกจกรรมและแหลงทองเทยวใหมในการแวะพกแวะเทยวระหวางการเดนทาง มนโยบายในการชวยประชาสมพนธสรางความรวมมอกบชมชนและหนวยงานทเกยวของ

2) ขอเสนอแนะเชงบรหารจดการ ชมชนชาตพนธไทยทรงดำเขายอยสามารถนำผลการศกษาไปใชในการบรณาการกบการจดการชมชน

ใหสอดคลองกบนโยบาย กลยทธ และแผนปฏบตการตาง ๆ ในการประสานกบหนวยงานทเกยวของเพอยกระดบขดความสามารถในการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคของชมชน เพมในสวนรองรบทยงตองพฒนา และสรางจดดงดดทแตกตาง ผานชองทางการประชาสมพนธ รวมทงสรางความรวมมอระหวางชมชนและกลมตาง ๆ ภายในชมชน เพอการพฒนารวมกน ในการอนรกษองคความร ความเชอ วฒนธรรม ความเปนชาตพนธไทยทรงดำ รวมวางแผนการจดการและการแบงปนผลประโยชน เพอคนความสขและความภาคภมใจในชาตพนธของชมชน

3) ขอเสนอแนะเชงวชาการ สถาบนการศกษา สามารถนำผลการศกษาวจยไปใชเปนองคความรเพอการเรยนการสอนเกยวกบ

พนทแหลงทองเทยวทางวฒนธรรมทเกยวเนองกบกลมชาตพนธ เชน ชมชนชาตพนธไทยทรงดำเขายอย เพอความเขาใจเกยวกบองคประกอบในการจดการพฒนาพนทแหลงทองเทยวทางชาตพนธ และการยกระดบขดความสามารถในการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคของชมชนชาตพนธ รวมถงสามารถใชในการตอยอดงานวจยเพอพฒนาพนทชาตพนธตอไป

Page 14: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

Dusit Thani College Journal Vol.13 No.2 May - August 2019

Capabilities Development of Creative Tourism in Area of Thai Song Dam Ethnic Group, Khaoyoi District, Phetchaburi Province 114

4) ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป ในการศกษาครงนมความจำกดทางดานเวลาจงไดศกษาดำเนนงานแบบโดยรวม แตอยางไรกตามในอนาคตควรศกษาความสมพนธ อทธพลเชงลก เจาะลกแตละรายละเอยดแตละดานใหมากขน เพอการพฒนาและจดการองคประกอบทางการทองเทยวตาง ๆ ใหเหมาะสมมากยงขน เชน ดานทพก การคมนาคม สงดงดดใจทางการทองเทยว สงอำนวยความสะดวกทางการทองเทยว ความปลอดภย ปญหาทเปนอปสรรค การใหบรการและกจกรรมทางเลอกตาง ๆ นอกจากนควรมการศกษาเกยวกบมมมอง ความตองการ ของนกทองเทยวและความตองการของชมชนเองในมตของการทองเทยวชมชนชาตพนธ การเขามาเรยนรและมสวนรวมในวถชวตประเพณแบบชาตพนธไทยทรงดำ ขอจำกด ขอหามตาง ๆ เพอการพฒนาใหตรงกบความตองการทงสองฝาย ซงสามารถทำใหการทองเทยวภายในชมชนดงกลาวเกดความยงยนขน

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบพระคณอาจารยทปรกษาในการทำวจยและลงพนทศกษา รศ.ดร.โยธน แสวงด ทกรณาสละเวลาอนมคา เพอใหคำปรกษา คำแนะนำทเปนประโยชนในการทำวจยเชงคณภาพชมชนชาตพนไทยทรงดำ ขอบพระคณคณาจารยคณะการจดการการทองเทยว สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ทถายทอดความรตาง ๆ ใหไดนำมาบรณาการเพอการศกษาวจยน ขอขอบคณคณะผบรหาร คณะบรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการจดการการทองเทยว สถาบนรชตภาคย ทใหโอกาสและเวลาในการลงพนทศกษาเพมเตมความร สดทายผวจยขอกราบขอบพระคณครอบครวและมตรสหายทเปนผอยเบองหลงความสำเรจในการศกษาวจยครงน

References

Choibumroong, T. (2009). The role of local government organizations and sustainable

tourism development based on sufficiency economy. Bangkok: King Prajadhipok’s Institute.

Dech-Um, P., (2013). Development of Creative Tourism: National framework to

implementation. Journals of Silpakorn University, Thai Edition, 33(2), 331-366, 2013. Dhammavimutti, A., & Siriwong, P. (2017). Thai Song Dum’s Identities Conservation: Discourse

practicioner to strengthen Community in case of Hua-KhaoJin community. Veridian

E-Journal (Thai Edition) of Humanities, Social Science and Arts, 10(1), 1552-1571.

Gamklomchit, T., (2006). Song Nobleman. Phetphoom Publisher, pp 16-35. Institute of Foreign Trade, Shanghai, China. Journal of Tourism Research. 8(1), PP 27- 44, 20 February 2006.

Page 15: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

วารสารวทยาลยดสตธาน ปท 13 ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม - สงหาคม 2562

ขดความสามารถการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชนชาตพนธไทยทรงดำ เขายอย เพชรบร 115

Hearn, G. and Close, A. 1997. Defining generic professional competencies in Australia: toward

a framework for professional development. Asia Pacific Journal of Human Resources. 34,3: 44-62.

Jirathamakul, R. (2016). The Development Guidelines of Creative Cultural Community –

Based Tourism of Ban Ka-nan Community, Thalang District, Phuket Province.

Journal of Cultural Approach. 17(31), 3-17.

Keawnuch, K. (2017). Class Lecture papers; Creative Management on Culture Based Tourism.

In. Bangkok: National Institute of Development Administration.

Keawsa-nga P. & Jumnongsri, N. (2012). Creative Tourism : A new choice of Thai Tourism. Suranaree Journal of Social Science, 5(1), 91-109.

McClelland, D.C. (1973). “Testing for Competence Rather than for Intelligence”.American

Psychologist. 28(1) (March):1-14. O’ Hagan, K. (1996). Competence in Social Work Practical Guide for Professional.London:

Jessica Kinsley. Journal of Tourism Research, 28(2): 269–290. Parnkasem, T. (2016). Participatory Communication for Promoting Creative Tourism in NAN.

Journal of communication and management, NIDA, 155-176.

Pisanbut, P., Kongklai, J. & Kittisaknawin, C., (2016). Guidline to develop Human resources

competency in organization. Veridian E-Journal (Thai Edition) of Humanities, Social

Science and Arts, 9(1), 1315 –1326.

Pongsri, V & Thongchai, S. (2007). Creating integrated tourism models in Khong Chiam District. Ubon Ratchathani Province. Environment and natural resource journal, 5(2), 164-172.

Prabpairi, M. (2000). Community empowerment in tourism management: Cased of Thai Song

Dam, Kao Yoi, Phetchaburi (Master of Arts), Chiangmai University, Chiangmai.

Ratsami-dhammachot, S. (2006). Guideline to development of human potential with

Competency Based Learning. Bangkok: Siriwattana Inter-Printing.

Richards, G. (2010). Creative Tourism and Local Development.In Wurzburger, R. (Ed.). Shermon, Ganesh. (2004). Competency Based HRM: A Strategic Resource for Competency

Mapping, Assessment and Development Centres. New Deli: Tata McGraw-Hill. Shinnachot, P. & Juntuk, T. (2016). Model of SaunPhuang’s creative tourism management.

Veridian E-Journal (Thai Edition) of Humanities, Social Science and Arts, 9(1), 250-268.

Page 16: Capabilities Development of Creative Tourism in Area of ... · Dusit Thani College Journal Vol.13༛No.2༛May - August 2019༛ ༛༛༛༛༛ 102 Capabilities Development of Creative

Dusit Thani College Journal Vol.13 No.2 May - August 2019

Capabilities Development of Creative Tourism in Area of Thai Song Dam Ethnic Group, Khaoyoi District, Phetchaburi Province 116

Shunli Gao, Songshan Huang and Yucheng Huang. (2009). Rural Tourism Development in

China. The Coordination Department, China National Tourism Administration,

Srimarksuk, K. (2015). Factor analysis of existences and changes in Thai Song Dam’s ritual

and ceremony: Cased of NongProng, Kaoyoi, Phetchaburi. (Doctor of Philosophy

Thai Studies Dissertation), Burapha University, Chonburi.

Sukkhi, S. (2010). Community participation; Ecotourism; Floating market; Damnoen

Saduak Floating market; Ratchaburi. (Master Degree Dissertation), Naresuan

University, Phitsanulok.

Suttipisan, S. (2013). Adaptive Uses of Local Textiles for Creative Tourism Product

Developmentin Thailand. International Journal of Cultural and Tourism

Research, 6(1), 47-55. Thammasat University. (2012). Creative Tourism model Project. Faculty of Sociology and

Anthropology, Thammasat University.

Tongkeaw, K. (2017). Potential of Thai Song Dams’ community in Chumporn. Journal of

InthaninThaksinSara, 12(special), 9-31. Williams J, Lawson R. (2001). Community issues and resident opinions of tourism. Annals

Wisoothirak, S., Saiphan, P., Tephalakul, O. & Sindecharak, T. (2013).Creative Tourism. Bangkok:Designated Areas for Sustainable Tourism Administration (Public

Organization) Faculty of Sociology and Anthropology, Thammasat University.

Tananat Chokpreedapanich, Course Lecturer, Faculty of the

Business Administration, Major in Tourism Management,

Rajapark Institute.