6
CO TRIBU CIONE AL E TUDIO DE LO CA RA BAEI DAE C ll 1 LENOS La Subfamilia Sc ara baeinae Por Ramón GUTIERREZ (e ontinuac ión ). En el año 1 762 , fué Lre a Jo po r Geoffroy: para un exten- so grupo de Coprófago co mune · al ;\ ue\'O y al .-\ntiguo Con- t inente, el nero Copri s. Po-teriormente las búsquedas de in- . . , sec ta ton1aron rnayor 1n cren1ento y co n es to aumento enor- memente el n Ún1ero de e pec i es pe rtenec i en te a e te género. Entonc es se hi zo nece ario i es membrar lo. í fué mo nació el ne ro Pinotu s , creado por Erich- son, en el año 18-+7, ·en l os (( \Viegman Archiv für Natürges- c hi cht e", p. 109 . Se distingue inn1 e liatan1ente de l nero Cop ri s por tener so lan1ente 7 e tría elitrales en lugar de 8 y las tibias pos· teríores fin an1 e nt e almenada o denticulada . 1 \ i 1 , \

CARABAEIDAE Cll 1

  • Upload
    others

  • View
    10

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: CARABAEIDAE Cll 1

-~~~-·-

CO TRIBUCIONE A L E TUDIO DE LO

CA RABAEIDAE Cll 1 L E N O S

La Subfamilia Scarabaeinae

Por Ramón GUTIERREZ

(e ontinuac ión ). •

En el año 1762 , fué LreaJo por Geoffroy: para un exten-so grupo de Coprófago comune · al ;\ ue\'O y al .-\ntiguo Con-t inente, el género Copris. Po-teriormente las búsquedas de in-. . , sec ta ton1aron rnayor 1ncren1ento y con esto aumento enor-memente el n Ún1ero de e pecies perteneciente a e te género. Entonces se hizo nece ario iesmembrarlo.

~A í fué cómo nació el género P i n o t u s , creado por Erich-son, en el año 18-+7, ·en los ((\Viegman Archiv für Natürges-chichte", p. 109 .

Se distingue inn1e liatan1ente de l género Copris por tener solan1ente 7 e tría elitrales en lugar de 8 y las tibias pos· teríores fin an1ente almenada o denticulada .

• •

1

\ i

1

,

\

Page 2: CARABAEIDAE Cll 1

1

-•

-

'276

REVISTA CHILENA DE HISTORIA NATURAl ' I l. Genero Pinotus, Erich ( 1)

• Copris. Geoffroy. Ins. Env. Paris, l. 17·62. p. 82. Copris. Esch. Entornograp. 1 . 1822. p. 19. Pinotus. Erich. Arch. fur, Nat. 1847. p. 109.

j

· Copris. Sol. Gay V. 1851 . p. 59.

Pinotu.s. Lacordaire Gen. _Col. 111 . 1856. p. 98. Pinotus. Bates. Biol. Centr. Amer. Col. 11. 1886. p. 2. Pinotus. Luederwaldt As Esp. Bras. do gen. Pinotus .

Rev. Mus. 'Paul. XVI. 1929 . •

Diagnos:·s origin~l de Eric'hson. ~~ Antcnnae 9-ve1 8 a rticu-1atae, clava perfoliata, tota pubescente. Palpi labiales articulo primero maximo dilatato, tercio distincto. Mandibulae lamina cornea, apice membranea integra. Tibiae posteriores apice dilatatae, extus eren u latae. Tarsi posteriores dilatatae, arti-culis semsim decrescentibus. Caput parabolicum, haud ultra prothoracis emarginatum dilatatum, clypeo apice iam integro, iam emarginato, iam · bidentato. P.rothorace a P. ice biangulatim exci ... o basi marginatus. EJytra stri·:s eptem. Corpus obesu.m''.

Cuerpo robusto, vello~o. Cabeza provista de una arma-dura más desarrol!ada en los machos. Clypeo entero o multi-dentado. Labio superior membranoso. sedoso. Antenas de 9 artejos; el 1.~ grande y en forma de porra. Los tres últimos forman una masa hojosa prolongada.

~taxilas bilobuladas, lóbulo apical !llembranoso. Palpos cuadriarticulados, el apical prolongado y en forma de huso . Palpos labiales vellosos, triarticulados; primer artejo grande, irregular; el último pequeño y agudo. Mandíbulas con su ápice membranoso y sedoso. El canthus penetra en la córnea dividiendo el ojo casi en dos porciones.

Protórax grande. provisto de protuberancias o depresio- . nes. El escutelo oculto.

Elitros con siete estrías. Segmentos abdominales no sol-dados. Coxas intermedia muy separadas, paralelas: tibia'i <lelanteras tri o cuadridentadas, dientes obtusos: las inte,rme-dias y posteriores se ensanchan en su áp-ice; estas últimas ti e- · neri su borde externo almenado. Tarsos delanteros cortos, con sus artejos comprimidos y sub iguales; medianos y post~riores con sus artejos triangulares disminuyendo progresivamente de

... tamaño. Uñas iguales. Espolones robustos agudos y desiguales. El género Pinotus es propio del Nuevo Continente .v se

le encuentra en casi todos los países de América; pero en don-de más abundán es en el Brasil. Sobre 130 e5tpecies conoci-das, 70 s~ encuentran en este último país. .

(.1) Véase da primera parte en esta mi81na Revista, pág. 93 . • ' •

1

1

...

..

Page 3: CARABAEIDAE Cll 1

Gutiérrez. SCARABAEIOAE CHilENOS (CONT. ) - 277

· ll ern1an n Lue ier\val lt, conocida autoridad en el estudio

1

1

de los Coprófagos. ha di \·id ido el crénero Pinotu .. en 4 ub-género. : l_) inot u s E r. 11 omocanthoniid es Lued. el enoco pri s Burn1. y Cepba oonus Lue l . :-\ u vez e tos fueron livididos en 2 1 . e e e ion es le 1 a. '- u a 1 e 1 1 pe r ten e e en a 1 p r i m e r u b g é-ne ro. Según e_ta cli ,·i ión, la e pecic :tquí cita la pertenece al primer . ubgénero y a la octava ección.

. ........

:._~· . .

~ . -e .

Fig. 30: P inotns torulosus: X = mr .. cho. (F oto. original) .. -

Pinotu s torulosus. Escb.

Copris torulosa. Ese h. Entomograp. 1. 1 22. p. 20. é .. opris Punctatissimus. Curt. T ran . . LiJ} n. oc . XIX ..

18-ií . p. -i-t-+. Cop1 is t o ru losa o l. Cay \ ... 1 51. p. 60 .

fJino;us torulosus. l-Iar. .-\ b iJle \ ' f. 1869. p. 133. Pinotus torulosus. Phil Cat. Col. Chilr. 1 87. l_)inD!us toru!osus. W at rh .. \ nn. l\ l ag. ~at. I-Ii t. (6).

\ 'I I . 1 q L . n . 36 . -Pinotus y·orulosus. Bruch. Cat. Col. Arg. 1911. p. 87 . Copris toru losu.s. Gern1ain . Cat. Col. Chile. Bol. 1\ l u . 19 11 .. JJinotu s torulos us. J un k. Col. Ca talogu . 1911. Pinotu s toru losus. Ci. J o --ep h. B ~o l. Rev. Ch il. Hi --t.

1929 . p. 62 . Pinotus torulosus. Lued . . As. E p. Bra . do Gen. Pinotus

J 929 . pg . 47-48.

Page 4: CARABAEIDAE Cll 1

..

• 1 •

1

278 REVISTA CHILENA DE HISTORIA NATURAL

Diagnosis de Solier. .tC. mas : ca pite rugato-asperato, . postice 111 medio valde cornuto ; cornu aliquando breviore;

tergo prothoraci ruga to-a per:tto, anti·ce deo] ivo, u trinque fo-veolato, postice incrassato, linea trasversali sexdentata, den-tibu medianis valde .p1ajoribus notato, basi bisinuata, in me-

- dio angu lata ; elytris sulcis eren a ti , et str! is duabus no~atis;

impre -- I ; interstitiis punctulati , pun ctis aliquando oblittera· tis: n1 ela te rno" in medio longitrorsu n1 sulcato, et po ·tice fo .. vea magna; ubrhon1boidali . impre o. Foemina: capite ruga-to-a perato, sutura postica epi ·tomi in medio in lineam ele-vata, hac linea in tuberculo duo aepc mutata; tergo protho-raci punctato-rugato, antice in tnedio tube.r{:ulato et foveo. lato; cae terun1 omne ut apud n1aren1. Longit. 6-8 lin; latit. 3 % a -J. lin . 2,'3.

• -

• -

Fig. 3Q: Pino tus torulosus: _t\.ntena.

:\egro, enves uel cuerpo cubierto por un a pube cen ia parda . Clypeo bidentado, redon lea do; puntuación entremez-clada con arrugas transYersale . Arn1adura de la cabeza n1uy difercnt"- en ambo sexo- : en el n1acho es un cuerno alargado y leven1 ente encorvado ; en la hembra una carena transversal

· poco distinta. Protórax rugoso y puntuado; ángulos anterio-res pronun ciado , los po .. terion.! · redondeado ; borde anterior de la parte basal del protórax con ,eis dientes o giba , la ex-tern a gener:1lmente atrofiada. El e ·pacio lateral pulid o del

~ protórax falta en general. El itro fuerten1ente estriado ; in-tersti cios Ji tintamente puntuaJo . l\1etasternón rugoso con

. una fuertt depre ión irreaultJr en su parte media. Abdomen corto con u- segmento- libre ~ . Pigidio triangul ar con sus contornos realzado .. , fuertemente puntuado .

..

• -

1

\

Page 5: CARABAEIDAE Cll 1

,

\

• •

1

• . '

Gutiérrez. SCARABAEIDAE CHILENOS ( CONT.) 279 • • •

Hembra. Protórax convexo. presenta dos f0setas en sús bordes laterales y una depresión en su parte m~día ; delante de é ta se encuentra un tubérculo paco desart'ol1 ado. Long. 19 a 21 mm. r

Sobre la biología de este insecto, podemos encontrar un interesante trabajo debido a la pluma del conocido naturali -ta CI. joseph en la "Revista Chilena de l-fi toria Natural", año 1929. A esto debo agregar que no solamente ha sido co-lectaJo en excremento .. de caballares y vacunos .. sino también en excremento hun1ano (Lued).

Distribución geográfica. Chile Argentina y Brasil. · En mi colección f iguran ejemplares de J'\ncud, Los An-

geles. Isla de la Mocha, \ fa1divia, \ fillarrica, RenaicoJ etc . En ]a colección del Dt. Porter, figu.ran ejemplares de

Valdivia, Temuco, Curacautín. En i\rgentina se le encuentr:t en: Neuquén y Lago La- ,

car. (Ca t. B ruch) . · En el lVluseo Pauli ta figuran tre macho y 4 hembr3s

de Chi1e y un n1acho del Brasil. ·"ceptando el crite rio del sabio especialista alemán l-Ier-·

man Lue Jer\\'arldt, doy a continuación las de cripciones de do Yariedade anotada por él en su interesante trabajo pu-b licado en el año J 929:

l)inotus torulosus Esoh. var. valdivia11us Phil. • . ~

Copris valdiviana. Phil. Ann. Univ. de Chi le. 1859. p. 664. Copris 7)aldi'L'iana. Phil. Stett. E nt. Zeit. XXI. 1861.

p. 2-+7. Pinotus valdivianus, Junk. Cat. Col. 1911. Pinothts torulosus Ese h. ·ar. 11 aldivian.us. Phil. Lued.

l\s. Esp. Bras. do Gen. Pinotus. 1929. p. 47-49. · Diagnosis original. PhiJippi. "C. ma , capite rugato,

aspero .. postice cornuto, tergo prothoracis rugato, aspero, an-tice pau llo declivi, utrinque foveolato, in n1edio bitubercula-to, basi sinuato; elvtrorurn sulcis crenatis; metasterno in m~-

" dio Jongitrorsum sulcatol et postice fovea magna romboidale • tmpres o. ,

Foentina. Sutura postica epistomij medio in lineam tran sver sam ele\·ata, te rgo prothoracis antice uni-aut bituber-culato; ca p ite haud cornuto; caeterum at in m are. Long. 7 ~h lin. Lat. 4 lh lin .'' .

Cuerno corto. Borde anterior de la depre ión del protó-rax del macho con poco declive y con dos -tubé rculos solamen-te, muy aproximados; el espacio lateral sin puntuación del

(

'

Page 6: CARABAEIDAE Cll 1

... \

280 'REVISTA CHILENA DE HISTORIA NAtTURAL •

prptórax, falta en esta variedad. Surcos elitr~les puntuaJos y abovedados.

La hembra se distingue por tener dos tubérculos en la parte anterior del protórax y por carecer de depresión detrás de éstos. 15 a 19 mm. '

Distribución ~eográfica, Chile. BrasJ . En mi colección: Valdivia y Chiloé. · En la colección del• Museo Paulista (Brasil) figuran tres

macho y 4 hembras provenientes de Chile y dos machos pro-venientes de Passa Cuatro (1\tlinas).

Pinotus torulosus Esch. var. rni1!0t Lued. ' Pinotus torulosus Esch. var., m.inor Lucd. Bol. 1\l u_. t\at.

R i o . 1 1 -1 -19 2 5 . p . 2 ('S epa rata J . Pinotus torulosus Esch. var. minar Lued. . . E p. Sras .

.. do Gen. Pinotus. 1929. p. 47-49. Diagnosis dada por Luederwaldt en el a1io 1929. l( 1\le"'

nor. Elytros mais brilhantes, estrías mais fundas e os inters- ' ticios sao mais convexos, os ultimas lisos 17 a 19 mm. macho: Os quatro dentes lateraes do prothorax bem desenvol\·idos. O trecho polido lateral na declividade e'bem grande. Differente Jo typo, especiaLmente por causa dos quatro dentes exteriores do thorax, sendo equirobustos e equiagudo . apezar do ta-manho pequeño de minor opposto ao typo, no qual a protu-berancia mais proxima da fosa coxal , se pode determin:lr, quando muito gra~a á giba pequená''.

Brasil, Chile. Cuerno corto. Elitros más brillantes que en el tipo. Los

cuatro dientes externos del protórax bien desarrolla Jos; el espacio lateral sin puntuación del mismo es grande. Las t5-trías de los élitros son más profundas y por consiguiente los espacios que quedan entre éstas son más convexos. Interst icios no puntuados.

La hembra se diferencia del tipo y de la variedad ante-rior por carecer de hoyuelo en el protórax, y por tener sola-. i mente un pequeño tubérculo en el mismo. Long. 17 a 19 mm.

En la colección del Museo Paulista figuran dos machos y cuatro hembras procedentes de Chile y un macho proceden-te de Espíritu Santo (Brasil).

Lo.., tipos están en el Museo Paulista. En mi colección cinco macho de San Ignacio ( Mulchén) , y cuatro hembras de la I la l\1ocha. (Ex. Col. Porter).

SANTIAGO. 5 de l\1ayo de 1940 . •

,

1

• \

1

-

..

1

1