CH773 Church History Survey (2015)https://ประวัติศาสตร์...18 ส.ค. แนะนำว ชาและหน วยท 1 คร สตจ กรย คแรก

!!

สำรวจประวตศาสตรครสตจกร CH773 Church History Survey

!!!

!!!

!!

พระครสตธรรมกรงเทพ

Bangkok Bible Seminary

Jonathan Edwards Billy GrahamMartin Luther

พระครสตธรรมกรงเทพ CH773 สารวจประวตศาสตรครสตจกร

!สารบญ Table of Contents

!คำนำ 3 คำอธบายและกจกรรมการศกษา 4 ตารางการศกษาวชา 7 ประวตศาสตรครสตจกรแบงตามยค 9 โครงวชา 10 หนวยท 1 ครสตจกรยคแรก 13 หนวยท 2 กำเนดพระคำภรใหมและผนำกลมตางๆ 31 หนวยท 3 ครสตจกรของรฐ (ยคประนประนอม) ค.ศ. 313-590 47 หนวยท 4 ครสตจกรยคมด คศ. 590-1453 67 หนวยท 5 อาณาจกรโรมนศกดสทธ 75 หนวยท 6 ครสตจกรยคกลาง ค.ศ. 1073-1453 81 หนวยท 7 การเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนในยคกลาง 93 หนวยท 8 การเรมตนของการปฏรปศาสนา 102 หนวยท 9 ยคปฏรปศาสนา (1) 107 หนวยท 10 ยคปฏรปศาสนา (2) 114 หนวยท 11 ยคปฏรปศาสนา (3) 129 หนวยท 12 ยคปฏรปศาสนา (4) 139 หนวยท 13 ยคเหตผลและการฟนฟ (ค.ศ. 1648-1789) 146 หนวยท 14 ยคกาวหนาและยคพนธกจ (ค.ศ. 1795-1914) 166 หนวยท 15 ยคมลฐานนยมและสหพนธภาพ (ค.ศ. 1914-ปจจบน) 175 !ภาคผนวก 1 หลกขอเชอของอครทต (Apostles’ Creed) 182 ภาคผนวก 2 ดดาเคห (The Didache) 183 ภาคผนวก 3 หลกขอเชอไนซน (Nicene Creed) 194 ภาคผนวก 4 คำประทวง 95 ขอของ มารตน ลเธอร 195 ภาคผนวก 5 คำเทศนา: คนบาปในพระหตถของพระเจาผทรงพโรธ 210 ภาคผนวก 6 คาสอนเทยมเทจของ “ขาวประเสรฐแหงความเจรญรงเรอง” 226

!!

!2


คำนำ

! ครสเตยนตองมองประวตศาสตรเปนเสนตรง (linear) ทงนเพราะประวตศาสตรมจดเรมตน และจดสนสด พระเจาทรงเปนผควบคมอยเหนอทกเหตการณของประวตศาสตรเพอใหเปนไปตามพระประสงคอนเลศของพระองค ททรงกำหนดไวแลวตงแตกอนทรงสรางโลก มนษยม กจะเดนเฉออกจากพระประสงคอ นเลศของพระเจ าท มต อเขาเสมอ ดงนนประวตศาสตรในสายตาของมนษยจงเปนเหมอนวงกลมทวกเวยนอยอยางเดมและไรจดหมาย มนษยโดยทวไปมองประวตศาสตรเปนเรองของการยำซำความผดเดมๆตลอดทกยคสมย มนษยจงมคำกลาวทวา “ระวงประวตศาสตรจะซำรอย”

George Santayana นกประวตศาสตรนามอโฆษไดกลาวเปนภาษตไววา “คนทไมพยายามเรยนรจากประวตศาสตรมกจะทำผดพลาดซำรอยเดม” คำกลาวนเปนความจรง ตลอดประวตศาสตรของมนษยชาต พระเจาทรงเสาะแสวงหาผ ทเรยนรจากบทเรยนประวตศาสตร คอผทสามารถเหนแผนการแหงการชวยใหรอดของพระองคผานประวตศาสตร คนเชนนจะมองเหนการแทรกแซงของพระเจาตลอดประวตศาสตรของมนษยชาตเพอทรงนำประชากรทพระองคทรงรกใหกลบสแผนการอนเลศของพระองค เหตการณสำคญในประวตศาสตรทเกดขนกบครสตจกรของพระองคบนโลกในแตละยคสมยจงเปนเหมอนหนาตางเปดครสเตยนสการรจกพระเจา และรจกตนเองมากขน เหตการณหนงในประวตศาสตรยอมมผลกระทบตออกเหตการณหนง และทกเหตการณลวนเกยวของกบชวตมนษยตอพระพกตรของพระเจาทงสน ดงนน การเรยนประวตศาสตรครสตจกร จงเปนสงจำเปนสำหรบครสเตยน ประวตศาสตรครสตจกรจะชวยใหเราเขาใจถงแผนการชวยใหรอดอนเลศของพระเจา และความผดบกพรองของมนษย มนชวยใหเราเขาใจหลกขอเชอ และแนวปฏบตของบรรพชนในแตละยคสมยของครสตจกร เพอจะสามารถเลอกเฟนเอาสงทดมาประยกตใหเปนประโยชน ในขณะเดยวกน กจะสามารถมองเหนและหลกเลยงสงทผด บกพรอง และเสยหาย บทเรยนจากประวตศาสตรจะชวย ครสเตยนใหสามารถปรบรง แกไข ปจจบนของเราใหดขน เพอนำมาซงอนาคตทถวายเกยรตแดพระเจาได

เนอหาเรยบเรยงตามแนวหนงสอ ประวตศาสตรครสตจกรสากล ของ เยสเซ ไลแมน เฮอรลบท ด.ด. ขอขอบคณ อาจารยทกทานทสอนวชาประวตศาสตรในพระครสตธรรมกรงเทพ และขาพเจาไดปรบปรงเนอหาเอกสารประกอบการสอนวชาน เพอประโยชนแกผเรยนทกคน ศจ.ดร.มาโนช แจงมข ผอำนวยการ !!!!!

!3


คำอธบายและกจกรรมการศกษา วชา สำรวจประวตศาสตรครสตจกร

ผสอน: ศจ. คารล ดาหลแฝรด (Karl Dahlfred) อเมล: [email protected] ~ Facebook: www.facebook.com/karldahlfred ~ LINE: kdahlfred

!1. คำอธบายวชา

วชานเปนการศกษาเกยวกบเหตการณสำคญในประวตศาสตรครสตจกรยคแรกจนถงยคปจจบน นกศกษาจะเหนถงการเคลอนไหวของเหตการณ และบทบาทของบคคลสำคญทมอทธพลตอความเปนไปของครสตจกร นอกจากนนยงศกษาถงพฒนาการของความเชอ และคำสอนของครสตจกรตงแตยคอครทต จนถงยคปจจบน

!2. จดประสงคของการศกษา

• เพอสรางสำนกในคณคาของการศกษาประวตศาสตรครสตจกร

• เพอชแนะใหนกศกษารจกตความหมายเหตการณในประวตศาสตร ซงจะทำใหเกดความเขาใจตอสภาพ ครสตจกรในปจจบนยงขน

• เพอศกษาพฒนาการของหลกคำสอนตางๆ ตลอดจนขอขดแยงทเกดขนในครสตจกร เพอนกศกษาจะสามารถวเคราะหถงผลกระทบ อทธพลของหลกคำสอนและขอขดแยงเหลานทมตอครสตจกรและตอหลกศาสนศาสตรทยดถอกนในปจจบน

• เพอใหนกศกษารจกนำเอาบทเรยนทไดจากประวตศาสตรครสตจกรมาประยกตใชในชวต และ ครสตจกรในปจจบน !

3.วธการศกษา (แบงเปน 2 ภาคการเรยน)

- การบรรยายในชนเรยน

- การอภปรายในชนเรยน

- การอานหนงสอประกอบการเรยน

- การทำรายงานตามหวขอทไดรบมอบหมาย

- การศกษาจากวทศน และโสตทศนอปกรณ !4. การใหคะแนน

1. สอบยอย 2 ครง 30 คะแนน 2. แบงปนจากพระคมภรโดยยกตวอยางจากประวตศาสตรครสตจกร 20 คะแนน 3. ทำรายงานตามหวขอทกำหนด (เขยน หรอ เสนอหนาหอง) 20 คะแนน 4. เสนอเรองราวจากประวตศาสตรอยางสรางสรร 20 คะแนน 5. การอภปรายในชนเรยน 5 คะแนน 6. การอานหนงสอประกอบการเรยน 5 คะแนน

!4

mailto:[email protected]

http://www.facebook.com/karldahlfred


5. การสงงานทางอเมล เมอนกศกษาสงงานทางอเมล กรณาสงงานของทานเปนเอกสาร Microsoft Word หรอ Pages หรอ PDF ทแนบไวกบอเมล โดยตงชอเอกสารตามรปแบบนคอ “หมายเลขวชา ชอ นามสกล ชอรายงานทสง” ถกตอง “CH773 สมชาย เจรญสข รายงานประวตศาสตรครสตจกรจน” !

ไมถกตอง “รายงานสำหรบ อ.คราม” !ขอใหนกศกษากรอก Subject ของอเมลตามรปแบบเดยวกนกบชอของเอกสารคอ “หมายเลขวชา ชอ นามสกล ชอรายงานทสง” !อเมลถกตอง

To: <Karl Dahlfred> [email protected]

From: <Somchai Charoensuk> [email protected]

Subject: CH773 สมชาย เจรญสข รายงานประวตศาสตรครสตจกรจน !

อเมลไมถกตอง To: <Karl Dahlfred> [email protected]

From: <Happy123> [email protected]

Subject: สงงานครบ !!6. การอานหนงสอ ใหนกศกษาอานหนงสอทไดกำหนดไวในตารางการศกษาวชา แลวรายงานวาไดอานกหนาจากจำนวนหนาทงหมดทกำหนดไว ในวนสดทายของเทอมใหนกศกษาสงอไมลถงอาจารยผสอนทมเนอหาตามตอไปน (กำหนดสงวนท 11 ธ.ค. 2015)

1. หวขอรายงาน (สำหรบภาคแรก) ใหนกศกษาเลอกทำรายงานเชงวเคราะหเพยงหวขอเดยว ในกรณทนกศกษาตองการทำหวขอรายงานทนอกเหนอจากน ใหเสนอและรบอนมตจากอาจารยผสอนกอน รายงานตองมความยาว 8-10 หนา (ไมรวมสารบญและบรรณานกรม) และมเชงอรรถตามวธการคนควาและทำรายงาน

1. การกอกำเนด พฒนาการความสำคญของลทธอารามวาส (ลทธอารามวาส) และผลกระทบทมตอครสตจกร

2. การกอกำเนด การบกรกขยายอำนาจ และผลกระทบทอสลามมตอครสตจกร โดยเฉพาะอยางยงการเรองอำนาจของอาณาจกรออตโตมนเตรก

!5

“ขาพเจา ___ชอ_นามสกล_____ รบรองวา ขาพเจาไดอานจำนวน ____ หนาจาก 483 หนาทถกกำหนดไวในตารางการศกษาวชา”




3. จงวเคราะหถงความสำคญของศาสนาและบทบาทของสนตปาปาตอการเมองของยโรปตะวนตก 4. การกอกำเนด ความเปนไป และผลกระทบของสงครามครเสดทมตอครสตจกร และตอการเมอง

ของอาณาจกรยโรปตะวนตก 5. พฒนาการการขยายครสตจกรในยคตางๆทง 7 ยค เปรยบเทยบวธการ ความแตกตาง ผลลพธ

และผลกระทบตอครสตจกรโดยรวม 6. การขมเหงครสเตยนในยคแรกเปรยบเทยบกบการขมเหงในยคปจจบน รวมเหตผลทครสเตยน

ถกขมเหง ทาทและการตอบสนองของครสเตยนตอการขมเหง ผลดและผลเสยทเกดจากการขมเหง

7. วเคราะหเกยวกบคณะ เพรสไบทเรยน / แบบตสต / เพนเทคอส / อนๆ (เลอกหนง) รวมถงความเปนมา การพฒนา หลกขอเชอ บคคลสำคญ

8. วเคราะหเกยวกบประวตศาสตรครสตจกรในยคสงครามโลกครงท 1 และครงท 2 รวมถงผลลพธ และผลกระทบตอครสตจกรโดยรวม

9. วเคราะหเกยวกบประวตศาสตรครสตจกรออรโธดอกสตงแตการลมสลายของกรงคอนสแตนตโนเบลใน คศ.1453 จนถงปจจบน รวมถงครสตจกรออรโธดอกสในประเทศไทย

10. ประวตและความเปนมาของกระแสคำสอนเรองพระกตตคณแหงความมนคง (Prosperity Gospel) รวมถงการรเรมทตางประเทศและการเคลอนไหวในประเทศไทยในปจจบน

กำหนดสง..................................................... (หมายเหต ภาคการเรยนท 2 จะมการมอบหมายอกครง) !2. รายชอหนงสออางองและหนงสออานประกอบการเรยน

1. พอวสน, เดวด. ขบวนการนรนดร. กรงเทพ: กนกบรรณาสาร, 1988. 2. กบส, เอม อ. จากเยรซาเลมสนวเดลฮ. กรงเทพ: สรยบรรณ, 1989. 3. เฮอรลบท, เยสเซ ไลแมน. ประวตศาสตรครสตจกรสากล. กรงเทพ 4. ฮอรเดรน, วลเลยม อ. ครสตศาสนศาสตร. กรงเทพ: สรยบรรณ, 1977. 5. แมน พงษอดม, หาศตวรรษของศาสนาครสต. กรงเทพ: สรยบรรณ, 6. Cairns, Earle E.. Christianity Through the Centuries: A History of the Christian

Church. Grand Rapids, Michigan: Zondervan, 1981. 7. * Latourette, Kenneth Scott. A History of Christianity, แปลเปนภาษาไทยแลว ชอประวต

ศาสตรศาสนาครสต เลม 1-4 โดย พระครสธรรมกรงเทพ 8. * Gonzalez, Justo L. The Story of Christianity. Rev. ed. Vol. 1, The Early Church to

the Dawn of the Reformation. New York: HarperOne, 2010. 9. * Gonzalez, Justo L. The Story of Christianity. Rev. ed. Vol. 2, The Reformation to the

Present Day. New York: HarperOne, 2010. 10. Kuiper, B. K.. The Church in History, Grand Rapids, Michigan: W. M. Eerdmans,

1988. 11. Hurlbert, Jesus Lyman. The History of the Christian Church. Grand Rapids, Michigan:

Zondervan, 1977

!6


!ตารางการศกษาวชา

!วนท เนอหา หมายเหต

18 ส.ค. แนะนำวชาและหนวยท 1 ครสตจกรยคแรก

25 ส.ค. หนวยท 2 กำเนดพระคำภรใหม และ ผนำกลมตางๆ

ลาทวเรท (เลม 1) บทท 1-3 (หนา 25-55) เบองหลง

1 ก.ย. หนวยท 3 ครสตจกรของรฐ: คอนสแตนตน และ ขอถกเถยงเกยวกบหลกขอเชอ

ลาทวเรท (เลม 1) บทท 5 (หนา 94-150) การมชยอยางทวมทนของศาสนาครสตในโลกกรก-โรม ภาคผนวก 1 หลกขอเชอของอครทต ภาคผนวก 2 ดดาเคห หรอหลกคำสอนของสาวกสบสอง ภาคผนวก 3 หลกขอเชอไนซน

8 ก.ย. หนวยท 3 ลทธอารามวาส ผนำทสำคญของยค ค.ศ. 310-590 การบกรกเขามาของชนเผาตางๆ

ลาทวเรท (เลม 1) บทท 8 (หนา 289-306) การกอกำเนดของลทธอารามวาส

15 ก.ย. หนวยท 4: การเจรญกาวหนาของอำนาจสนตะปาปา และ การเรมตนและกอตงของศาสนาอสลาม

22 ก.ย. หนวยท 5 อาณาจกรโรมนศกดสทธ หนวยท 6 การแตกแยกของครสตจกรตะวนตก และครสตจกรตะวนออก และอำนาจของสนตะปาปา

29 ก.ย. หนวยท 6: สงครามครเซด (ค.ศ.1095-1290) หนวยท 7: การเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนในยคกลาง

ลาทวเรท (เลม 2) บทท 17 (หนา 62-71) สงครามครเสด

6 ต.ค. หนวยท 8: การเรมตนของการปฏรปศาสนา

13 ต.ค. สอบกลางภาค

!7


!

20 ต.ค. หนวยท 9 ยคปฏรปศาสนา (1) ลาทวเรท (เลม 3) บทท 32 (หนา 49-88) มารตน ลเธอร และ ภาคผนวก 4 คำประทวง 95 ขอของ มารตน ลเธอร

27 ต.ค. หนวยท 10 ยคปฏรปศาสนา (2) ลาทวเรท (เลม 3) บทท 33 (หนา 107-130) ครสตจกรรฟอรม

3 พ.ย. หนวยท 11 ยคปฏรปศาสนา (3) บทท 34 (หนา 150-162) อนาแบพตสต

10 พ.ย. หนวยท 12 ยคปฏรปศาสนา (4) ลาทวเรท (เลม 3) บทท 36 (หนา 175-213) การปฏรปศาสนาในองกฤษ และ บทท 38 (หนา 259-278) การปฏรปของคาธอลค

17 พ.ย. หนวยท 13 ยคเหตผลและการฟนฟ ลาทวเรท (เลม 3) บทท 41 (หนา 387-405) ศาสนาครสตใน 13 อาณานคม และ ลาทวเรท (เลม 3) บทท 44 (หนา 469-518) การฟนฟในองกฤษและอเมรกา

24 พ.ย. หนวยท 14 ยคกาวหนาและยคพนธกจ ภาคผนวก 5 คำเทศนา: คนบาปในพระหตถของพระเจาผทรงพโรธ และ ลาทวเรท (เลม 4) บทท 50 (หนา 194-243)

1 ธ.ค. หนวยท 15 ยคมลฐานนยมและสหพนธภาพ กระแสอแวนเจลคล และการเปลยนแปลงในครสตจกรโลกในศตวรรษท 20 และ 21

ลาทวเรท (เลม 4) บทท 57 (หนา 316-366) ลาทวเรท (เลม 4) บทท 62 (หนา 433-465)

8 ธ.ค. นกศกษาเสนอรายงานตามหวขอทกำหนด สงรายงานหรอเสนอรายงานหนาหอง

11 ธ.ค. สงใบรบรองการอานหนงสอภายในวนท 11 ธ.ค. 2015

วนท เนอหา หมายเหต

!8


!ประวตศาสตรครสตจกรแบงตามยค

!! ในการเรยนเราแบงการศกษาประวตศาสตรครสตจกรออก เปน 2 ภาคดวยกน ไดแก ภาคท 1 (CH773) ประวตศาสตรครสตจกรสากลตงแตยคตนถงยคปจจบน

ภาคท 2 (CH774) ประวตศาสตรครสตจกรครสตจกรในประเทศไทย ตงแต คศ.1828-ปจจบน ประวตศาสตรครสตจกรในทวปเอเซยตงแตยคตนถงปจจบน

!-----------------------------------------------------

เรายงสามารถแบงประวตศาสตรครสตจกร ออกไดเปน 7 ยคยอย สำคญดงน

(โดยกลมนกวชาการทมองประวตศาสตรครสตจกรกบครสตจกรทงเจด ในววรณ) ยคท 1 ครสตจกรยคอครทต (ยคกอตง) (ค.ศ. 30-100) ยคท 2 ครสตจกรยคขมเหง (ค.ศ. 100-313) ยคท 3 ครสตจกรยคครสตจกรของรฐ(ค.ศ. 313-590) ยคท 4 ครสตจกรยคกลาง (ค.ศ. 590-1517) ยคท 5 ครสตจกรยคปฏรปศาสนา (ค.ศ. 1517-1648) ยคท 6 ครสตจกรยคฟนฟและพนธกจ (ค.ศ. 1648-1914) ยคท 7 ครสตจกรยคปจจบน (ค.ศ. 1914-ปจจบน) !!!

เทมไลนประวตศาสตรครสตจกรประกอบภาพ ชมไดท www.ประวตศาสตรครสตจกร.com (ภาษาไทย)

www.thaichurchhistory.com (ภาษาองกฤษ)

!9

http://www.%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3.com

http://www.thaichurchhistory.com


!โครงวชา

!ยคท 1 ! ครสตจกรยคอครทต (ยคกอตง) (ค.ศ. 30-100)

หนวยท 1 ครสตจกรยคแรกหรอยคอครทต

1.1 โลกของครสตจกรยคแรก 1.2 ครสตจกรยคอครทต คศ.30-100 !

ยคท 2! ครสตจกรยคขมเหง (ค.ศ. 100-313)

1.3 ครสตจกรยคขมเหง คศ.100-313 !หนวยท 2 กำเนดพระคำภรใหมและผนำกลมตางๆ 2.1 การจดรปเลมของพระคมภรใหมทไดมาตราฐาน 2.2.1 การกำเนดระบบสงฆาธปไตย 2.2.2 ผใหเหตผลหลกขอเชอ 2.2.3 พวกบดาคาทอลกในสมยแรก 2.2.4 นกายตาง ๆ หรอลทธนอกรต 2.2.5 การขยายตวของหลกธรรมขอเชอ 2.2.6 วรรณกรรมยคแรกทนอกเหนอจากพระคมภรใหม !

ยคท 3! ครสตจกรยคครสตจกรของรฐ (ค.ศ. 313-590)!หนวยท 3 ครสตจกรของรฐ (ยคประนประนอม) ค.ศ. 313-590 3.1 คอนสแตนตน – จกรพรรดครสเตยนองคแรก 3.2 พฒนาการในครสตจกร

3.3 ขอถกเถยงเกยวกบหลกขอเชอและการประชมสภาครสตจกร 3.4 ลกษณะและความเปนมาของลทธอารามวาส 3.5 ผนำทสำคญของยคน 3.6 การบกรกเขามาของชนเผาตางๆ !

ยคท 4 ! ครสตจกรยคกลาง (ค.ศ. 590-1517)

หนวยท 4: ครสตจกรยคมด คศ. 590-1453 4.1 การเจรญกาวหนาของอำนาจสนตะปาปา (ค.ศ.570-1073) 4.2 การเรมตนและกอตงของศาสนาอสลาม

!หนวยท 5 อาณาจกรโรมนศกดสทธ 5.1 การกอตงอาณาจกรโรมนศกดสทธของชารลมาญ/ชารลแมงค

!10


5.2 การเปลยนแปลงภายในครสตจกรยคมดอนนำมาซงครสตจกรโรมนคาทอลก 5.3 พนธกจทเกาะบรทช

!หนวยท 6 ครสตจกรยคกลาง ค.ศ. 1073-1453 6.1 การแตกแยกของครสตจกรตะวนตก และครสตจกรตะวนออก 6.2 อำนาจของสนตะปาปากาวหนาขนสงสด (ค.ศ.1073-1216) 6.3 อำนาจของสนตะปาปาระยะเสอมล (ค.ศ 1304-1414) 6.4 สงครามครเซด (The Crusades) ค.ศ.1095-1290

!หนวยท 7: การเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนในยคกลาง 7.1 การพฒนาและเจรญกาวหนาของลทธอารามวาส 7.2 การศกษาเกยวกบศลปและวรรณกรรมของยคกลาง 7.3 พวกนกปราชญและผนำของยคกลาง

!หนวยท 8: การเรมตนของการปฏรปศาสนา 8.1 ผเตรยมการกอนการปฏรปครสตจกร 8.2 การลมสลายของกรงคอนสแตนตโนเบล (คศ.1453) !

ยคท 5 ยคปฏรปศาสนา ค.ศ. 1517 – 1648!!หนวยท 9 ยคปฏรปศาสนา (1) 9.1. เบองหลงและความเปนไปของการปฏรปศาสนา (ค.ศ. 1517 – 1545) 9.2. กลมปฏรปศาสนาทสำคญของโปรเตสแตนท 4 กลม !หนวยท 10 ยคปฏรปศาสนา (2) 10.1. การปฎรปในเยอรมนน – การปฏรปของมารตน ลเธอร 10.2. การปฏรปในสวสเซอรแลนด !หนวยท 11 ยคปฏรปศาสนา (3) 11.1 การปฏรปศาสนาในองกฤษ 11.2 การปฏรปศาสนาในสวนอนๆ ของยโรป

!หนวยท 12 ยคปฏรปศาสนา (4) 12.1 การปฏรปของครสตจกรคาธอลค 12.2 สงคราม 30 ป (The Thirty Year War) ค.ศ.1618-1648 12.3 ผลของการปฏรปศาสนา

!11


!ยคท 6 ยคฟนฟและพนธกจ (ค.ศ. 1648-1914)!

!หนวยท 13 ยคเหตผลและการฟนฟ 13.1 คำนำ 13.2 ยคแหงเหตผล (The Age of Reason) 13.3 การฟนฟฝายจตวญญาณ (Revivalism) 13.4 ความเชอครสเตยนในสหรฐอเมรกา (1648-1789) 13.5 การฟนฟครงใหญในอเมรกา ค.ศ.1730-1750

!หนวยท 14 ยคกาวหนาและยคพนธกจ 14.1. คำนำ 14.2. การฟนฟฝายจตวญญาณครงทสองในอเมรกา (ค.ศ.1795-1835) Second Great Awakening 14.3. การเคลอนไหวในงานดานพนธกจ (Missions) 14.4. ศตรของความเชอ 14.5. ลทธเสรนยม (Liberalism) !

ยคท 7 ครสตจกรยคปจจบน (ค.ศ. 1914-ปจจบน)!!หนวยท 15 ยคมลฐานนยมและสหพนธภาพ 15.1 การเคลอนไหวของกลมมลฐานนยม (Fundamentalist) 15.2 ครสตจกรและระบอบคอมมวนสต 15.3 การเคลอนไหวของสหพนธภาพของครสตจกร (Ecumenicity) !!!!

!12


!หนวยท 1 ครสตจกรยคแรกหรอยคอครทต

Apostolic Church คศ.30-313 !

1.1 โลกของครสตจกรยคแรก !ครสตจกรถอกำเนดขนในโลกทมวฒนธรรมและความเปนมาในประวตศาสตรเปนเวลานานแลว

1. อาณาจกรใหญ ทมความเปนมาหลายศตวรรษแลวไดแก อาณาจกรอยปต, เมโสโปเตเมย, ซเมอร, บาบโลนเกา, อสซเรย, บาบโลนใหม, กรกและโรม

2. อาณาจกรโรม เปนอาณาจกรทครอบครองและเรองอำนาจมากในยคทครสตจกรกอกำเนดขนอาณาจกรโรมครอบครองโลกตะวนตกในชวง 500 ปแรกของประวตศาสตร ครสตจกร อยางไรกตามไมใชอาณาจกรโรมเทานนทมอทธพลตอความเปนไปของครสตจกรยคแรก แตยวและกรกกมอทธพลตอคำสอนของครสเตยนดวย !

I. อาณาจกรโรม 1. การเตบโตของอาณาจกรโรม

1. เมอพระเยซครสตประสต โรมอายไดประมาณ 750 ปแลว 2. ป 265 กคศ. โรมครอบครองอตาล (หลงจากทชาวโรมตงหมบานเลก ๆ บนฝง

นำ Tiber River ทางตะวนตกของอตาลมาเปนเวลา 500 ป) 3. ตงแตนน โรมขยายไปทางตะวนตกและตะวนออก จนถงสมยทพระเยซประสต

โรมครอบครองโลกตะวนตกทงหมด 4. ในป 63 กคศ. ปาเลสไตนตกอยในการยดครองของโรมและ ใน คศ.6

ปาเลสไตนกลายเปนมณฑล (Province)หนงของอาณาจกรโรม !

2.สนตสขของโรม หรอ PAX ROMANA (Roman Peace) 2.1 การทอาณาจกรโรมควบคมตะวนตกไวได ทำใหเกดชวงเวลาแหงสนตสขของโรมขน ทเรยกวา PAX ROMANA 2.2 ผลประโยชนจาก Pax Romana คอ….. - นำมาซงความเปนอนหนงอนเดยวกน ในหมชนชาตตาง ๆในอาณาจกร เนองจากโรมไดสรางระบบถนนหนทางเชอมตอทวอาณาจกร ทำใหการเดนทางสะดวกและปลอดภย

- นำมาซงการพฒนาดานวฒนธรรม เปนเหตใหเกดวรรณกรรม และศลป กรรมยงใหญขน - ทำใหคนชนชนสงหรอคนมงมในโรม มเวลาวางนกถงเรองสนกสนานฟงเฟอ - ใชภาษากรกเพยงภาษาเดยว เปนภาษากลางภายในอาณาจกรโรม - ใชกองทพโรมเปนตวเผยแพรวฒนธรรมและวถการดำเนนชวตแบบโรมไป

!13


ทวอาณาจกร 2.3 ผลจาก PAX ROMANA เหลานชวยในการประกาศพระกตตคณของครสเตยน ดงน - ระบบถนนหนทางของโรม ทำใหการเดนทางสะดวกสบาย - ภาษากรกทใชทวราชอาณาจกร ทำใหการสอพระกตตคณเปนไปงายดาย - ความรงเรองทำใหชนชนสงมเวลาวางมากพอทจะอานเกยวกบความเชอ ของครสเตยน และคนใช ตลอดจนขาทาสกพลอยไดยนไปดวย - ทหารโรมนทมาเปนครสเตยน ชวยประกาศพระกตตคณทวอาณาจกรโรม !

II. อทธพลของชนชาตยวตอครสตจกรยคแรก 1. ศาสนาใหญของโลก 3 ศาสนาถอกำเนดจากพนธสญญาเดม

1.1. ศาสนายว (Judaism) 1.2. ครสเตยน (Christianity) 1.3. อสลาม (Islam)

2. ศาสนายวมอทธพลตอความเชอของครสเตยนในการชวยกำหนดรปแบบของความเชอ ครสเตยนอยางนอย 5 ดานดวยกน

2.1. ศาสนายว เชอในพระเจาองคเดยว (Monotheism) ซงตางจากศาสนาอน ๆ ในสมยนนทนบถอพระหลายองค

2.2. เชอเกยวกบพระมาซฮา (Messiah) ผทจะนำความชอบธรรมและความรอดมาสโลก 2.3. ชาวยวไดรวบรวมพระคมภรพนธสญญาเดม ตามการทรงนำของพระวญญาณบรสทธ

ซงเปนพระคมภรทครสเตยนใชเชนกน 2.4. ธรรมศาลายว นอกจากจะเปนสถานททครสเตยนรนแรก ๆ มาพบกนหรอ ประกาศ

พระกตตคณแลวยงเปนแบบอยางแกครสเตยนยคแรกในดานการปกครอง และการนมสการ

!III. อทธพลของกรก

1. แมวาโรมจะเปนผปกครองดนแดนทางการเมอง แตกรกเปนผวางพนฐานทางวฒนธรรมใหแกอาณาจกรโรม

2. ปรชญากรก เปนสงททาทายตอความเชอของครสตจกรในยคแรกมาก (แมกระทงในปจจบน) แตกไดเปดทางดานความคดแกโลกในสมยนนใหสามารถยอมรบความเชอของครสเตยน

3. สงททาทายตอความเชอของครสเตยนในปรชญากรก 3.1. วฒนธรรมกรก มแนวโนมทจะเนนในดานวตถสงของ และความฟงเฟอ และโจมตเรอง

เกยวกบฝายวญญาณ 3.2. กรกเนนเรองปรชญามาก ทำใหครสเตยนตองหาขอโตแยงทางปรชญาเพอปกปองความ

เชอของครสเตยน !

!14


4. ปรชญากรกชวยสงเสรมความเชอของครสเตยน ดงน: 4.1. ปรญชากรกเปนเรองทเกยวกบการใชเหตผล จงทำใหการมพระหลายองคเปนสงทฟงด

ไมมเหตผล 4.2. คำสอนของเพลโต ทวา โลกทมองเหนเปนเงาของโลกทมองไมเหน ชวยใหคนในสมย

นนนยอมรบวามสงทอยเบองหลงทกสงในโลกน 4.3. ปรชญากรกมจดออนตรงทวา แมจะกลาวถงการแสวงหาพระเจาแตไมสามารถสำแดง

ความเปนบคคลของพระเจาได 4.4. ปรชญากรกซงเปนทนยมชมชอบในสมยนน เสอมถอยลงทำใหประชาชนในอาณาจกร

โรม พรอมทจะรบพระกตตคณ ปรชญากรกทสำคญ 2 แขนง ไดแก

- เอพควเรยนนซม (Epicureanism) เปนแขนงของปรชญากรกทเนนวา ความสขสำราญฝายเนอหนงเปนสงสำคญทสดของชวต

- สโตอคซซม (Stoicism) เนนการดำเนนชวตทเครงครดในวนยและปฏเสธเนอ หนง และความตองการของตนเอง แตแสวงหาเหตผล !

IV. ศาสนาสำคญในอาณาจกรโรม 1. ทรรศนะดานปรชญากรก เปนสงทนยมชมชอบกนอยแตเฉพาะในหมชนชนสงทมการ

ศกษา 2. แตคนสวนใหญในอาณาจกรโรม ไมมการศกษา ดงนน จงนยมชมชอบในศาสนาหรอ

ลทธความเชอทประสบพบเหนกนโดยทวไปในสมยนน 3. ในอาณาจกรโรมสมยนนมศาสนาทนยมนบถออย 3 อยาง

3.1. นบถอธรรมชาต (Nature religion) 3.1.1. เชอวาธรรมชาตมอำนาจพเศษ เชน นบถอภเขา, แมนำ, ตนไม,

พระอาทตย, พระจนทร, ดาว, สตว ฯลฯ 3.1.2. มรปแบบ 2 อยาง คอ

- Pantheism คอ เชอวาทกสงเปนพระเจา

- Panentheism คอ เชอวาพระเจาทรงอยในทกสง 3.1.3. จะเหนวาสงนเปนความเชอทรบอทธพลจากศาสนาตะวนออก ซงเชอเรอง

ทตผหรอพระเจาในธรรมชาต (Animistic Religions) !!!

3.2. ศาสนาของรฐ (State Region) 3.2.1. ชาวโรมเชอวา จกรพรรดหรอซซารของพวกเขาเปนพระเจาผทจะปกครอง

และนำความรงเรองมาสอาณาจกร 3.2.2. รฐบาลโรมไมไดบงคบใหพลเมอง เลกนบถอพระหรอศาสนาของตน แตได

ใหพลเมองรวมเอาการนบถอซซารเขาไวในศาสนาของตนดวย

!15


3.2.3. เนองจากครสเตยนปฏเสธการนมสการซซาร เพราะความเชอทวามพระเจาเพยงอคเดยวพวกเขาจงถกมองวาเปนพวกไมมพระเจา (Atheist)

3.2.4. อยางไรกตาม ศาสนาของรฐชวยเตรยมประชาชนใหพรอมในการรบความเชอของครสเตยน โดยไมรตวเนองจากศาสนาของรฐไมสามารถตอบสนองความตองการฝายจตใจของประชาชนได เพราะเปนศาสนาท….ไมไดสรางความสมพนธระหวางมนษยกบพระเจา และไมไดใหความหวงในเรองความรอด และไมไดใหความอบอนดานจตใจ

3.3. ศาสนาลกลบ 3.3.1. ลกษณะของศาสนาลกลบประเภทน

- เนนทพระทจะเปนผชวยมนษยใหรอด - เนนการดำเนนชวตตามศลธรรมจรรยา

3.3.2. ลกษณะเหลานคลายคลงกบของครสเตยน ทำใหกลายเปนคแขงและศตรตวสำคญของครสเตยนในสมยนน

3.3.3. ศาสนาลกลบทเปนทนยมของยคนนมอย 3 ลทธ ไดแก - ลทธบชาแมพระธรณ (Sybele) มการกลาวถงความตาย และการฟน คนจากตายของเทพ Attis ซงเปนพระสวามของแมพระธรณ - ลทธบชาเทพ Mithra ลทธนมาจากเปอรเซย Mithra เปนเหมอนพระ ผชวยใหรอดทเกดมาบนโลกอยางอศจรรย เพอมาทำลายอำนาจของของผชวรายทมลกษณะคลายคลงกบซาตานตามความเชอของครสเตยน ลทธนเปนทนยมนบถอกนมากในหมทหารของโรมน มพธสำคญในเดอนธนวาคม

3.3.4. ลกษณะทคลายคลงของลทธในศาสนาลกลบเหลาน ทำใหนกวชาการหลายทานสรปงายๆวา เปาโลไดนำคำสอนของศาสนาลกลบมาเปนแมแบบในการสรางศาสนศาสตรของครสเตยนขน กลาวไดอกอยางวา เปาโลเปนผสรางครสตศาสนาขนโดยอาศยโครงรางตามคำสอนของศาสนาลกลบในสมยนน แตคำคดคานความคดนมอยวา ครสเตยนในยคตน และแมแตในสมยของเปาโลเองไดลกขนคดคานคำสอนของศาสนาลกลบ (1 โครนธ 8:5) นอกจากนน รฐบาลโรมไมไดขมเหงผเชอลทธลกลบเหลาน แตไดขมเหงครสเตยน ยอมแสดงวา ลทธเหลานแตกตางจากครสเตยนโดยสนเชงทงในสายตาของครสเตยนเอง และของรฐบาลโรม !

1.2 ครสตจกรยคอครทต คศ.30-100 เราสามารถแบงครสตจกรยคอครทตออกเปน 4 ตอน ดงน !

1. ครสตจกรกรงเยรซาเลม (ตงแตพระเยซเสดจสสวรรค ค.ศ.30 ถง สเทเฟนเทศนา ค.ศ.35) รายละเอยดปรากฏในพระธรรมกจการ บทท 1-8

!16


การเสดจขนสสวรรคของพระเยซครสตเปนเหตการณสรปพนธกจของพระองคในโลกน พระเยซเสดจขนไปรบพระเกยรตและประทบบนพระทนงเบองขวาของพระบดา (กจ. 2:33-36; 5:30-31;ฮร.1:3;8:1;12:2) ใ นขณะเดยวกนการเสดจขนสสวรรคนหมายความวาพระเยซยงทรงทำพระราชกจในโลกโดยกระทำผานทางสาวกของพระองค (กจ. 1:1-2, 8)

การเรมตนของครสตจกร เรมตนเมอพระวญญาณบรสทธเสดจมาในวนเทศกาลเพนเทคศเต เหตการณนคอการเรมตนของครสตจกรในกรงเยรซาเลม ครสตจกรกอตงขนดวยการบพตศมาของพระวญญาณบรสทธ (1 คร. 12:13) การบพตศมาดวยพระวญญาณบรสทธครงแรกเลงใหเหนถงการกอตงครสตจกร พระธรรมกจการ 2:1-4 ไ มไดบนทกวา การบพตศมาดวยพระวญญาณบรสทธเกดขนในวนเพนเทคศเต แตในบทท 1:5 และ 11:15-16 เลงใหเหนวาเกดขนในวนนนจรง เราจงสรปวาครสตจกรเรมในวนนน

การขยายตวของครสตจกรทกรงเยรซาเลม (3:1-6:7) พระเจาทรงรกษาคนงอย ทเฉลยงของซาโลมอนอยางเหนอธรรมชาตผานทางเปโตรและยอหน คนทเหนเหตการณระหวางทเปโตรและยอหน คอพวกปโรหต นายทหารรกษาพระวหาร พวกสะดส ตางกเขามาขดขวางงานของเปโตรและยอหน เปโตรและยอหนถกจำคก สงทเราเหนจากตอนนคอ ความเจรญกาวหนาของพระวจนะของพระเจา แมวาจะมการตอตาน ขาวประเสรฐกมงหนาตอไปอยางไมมอะไรหยดยงได อครทตสองคนถกจบ แตไมมใครสามารถจำกดพระวจนะของพระเจาได

!2. ครสตจกรขยายตว ค.ศ.35-50 (ตงแตสเทเฟนเทศนา ถง การประชมทกรงเยรซาเลม)

รายละเอยดปรากฏในพระธรรมกจการ บทท 8-15 การเปนพยานทวแควนยเดยและสะมาเรย !!1. การพลชพเพอความเชอของสเทเฟน (กจ. 6:8-8:1)

สเทเฟนเปนคนยวนยมกรก ชวตและคำพดของเขาเลงใหเหนวาพระกตตคณขยายไปนอกระบบของลทธยดา คำกลาวของสเทเฟนสะทอนใหเราเหน (1) แผนการของพระเจากาวหนาไปและมการเปลยนแปลง พระราชกจของพระเจาตออสราเอลตงแตอบราฮมมาถง

ซาโลมอนมการเปลยนแปลงตลอดเวลา (2) พระพรของพระเจาไมไดจำกดอยแคดนแดนของอสราเอลและพระวหารเทานน ความโปรดปรานอนยงใหญของพระเจามไปถงเขตแดนนอกพระวหารและดนแดนของอสราเอล (3) ในอดตอสราเอลขดขวางแผนการและคนของพระองคมาโดยตลอด นเปนสงทสเทเฟนตองการจะพด สเทเฟนถกคนเอาหนขวางตาย และผทมสวนรวมในครงนคอชายหนมผมชอวา เซาโล นเปนสญญาณบงบอกวาการขมเหงครสเตยนไดเรมตนขนแลว ผเชอกไดกระจดกระจายออกไปทวแวนแควนยเดยและสะมาเรย นเปนวธการของพระเจาทจะทำใหพระบญชาของพระองคใน กจ. 1:8 สำเรจ

เนองจากการขมเหง ผเชอจงกระจดกระจายไป และพระคำของพระเจากขยายตว นเปนหลกฐานทแสดงใหเหนวา พระเจาทรงครอบครองสงสด แมวาจะมการตอตาน แตพระวจนะของพระเจากขยายตว

!!17


ข. พนธกจของฟลป (กจ.8:1-40) ฟลปไดนำขนทชาวเอธโอเปยมารจกกบพระเจา ซงทำใหพนธกจของพระเจาขยายตว

ออกไปสคนตางชาต(อาฟรกา) ทนมสการพระเยโฮวาหแตไมไดเขาจารตลทธยว !

ค. เรองของเปาโล (กจ. 9:1-31) บางคนเชอวาการกลบใจของเซาโล เปนเหตการณทสำคญทสดในครสตจกรตงแต

เหตการณในวนเพนเทศเต การบนทกเรองราวของเปาโลในตอนน เปนการเตรยมผอานสำหรบการประกาศพระกตตคณสคนตางชาต เรองราวของอครทตผประกาศแกคนตางชาตคนน จงถกบนทกกอนหนาการประกาศของเปโตรตอโครเนลอสและครอบครวของเขา เซาโลผขมเหงกำลงจะกลายเปนอครทตของพระเยซครสต การเปนพยานในทสดปลายแผนดนโลก (กจ. 9:32-14:28)

การขยายตวของครสตจกรไปสอนทโอก ครสตจกรออกไปประกาศกบคนกรกทไมไดเขาสหนตซงนบเปนกาวแรกเขาสการประกาศกบคนตางชาต การพลชพเพอความเชอของ

สเทเฟนทำใหพระกตตคณแพรขยายไปสดนแดนของคนตางชาต (ฟนเซย ไซปรสและอนทโอก)

ก. การขยายตวของครสตจกรไปสอนทโอก (กจ. 9:32-12:24) ในกจ. 9:32-43) แสดงใหเราเหนวาพระเจาทรงใหเวลาเปโตรในการเตรยมตวอยางด เพอจะประกาศกบโครเนลอส (1) การอศจรรยสองอยางยนยนพนธกจของเขาวา พระเจาทรงสถตกบเขาอยางเฉพาะเจาะจง (2) เขารบใชในดนแดนทมคนตางชาต (3) การทเขาอาศยอยในบานของซโมนคนฟอกหนงเปนเรองทสำคญ คนฟอกหนงถอวา เปนคนมมลทนเพราะเขาตองจบตองหนงของสตวทตายแลวตลอดเวลา (ลนต. 11:40) ครสตจกรขยายตวออกไปสเอเซยไมเนอร ผนำครสตจกรไดวางมอบนบารนาบส และเซาโล และสงพวกเขาออกไป

การเจรญเตบโตอยางรวดเรวของครสตจกรตางชาตภายใตการนำของเปาโลและบารนาบส ไดนำไปสปญหาอยางหนงคอ เมอคนตางชาตกลบใจเชอพระเยซแลว พวกเขาควรจะปฏบตตามพระบญญตเหมอนอยางครสเตยนยวหรอไม อยางไร มหลกหรอขอบเขตอยางไร เพราะครสเตยนยวแมวาไดเชอและตดตามพระเยซแลวกยงถอรกษาตามพระบญญต (ของโมเสส) เหมอนกบวาเปนสวนหนงของความรอด ดงนนปญหาทเกดขนคอ ถาไมเขาสหนตตามจารตของโมเสสจะไมรอด ยากอบไดชใหเหนความจรงจากพระวจนะของพระเจาวา พระเจามพระประสงคทจะใหคนตางชาตไดรบความรอด และยงยนยนอกวาคนตางชาตไมจำเปนตองรกษาพระบญญตแตควรจะละเวนการกระทำบางประการซงจะเปนเหตขดแยงกบพวกพนองครสเตยนยว คอ งดเวนเสยจากสงทเปนมลทนเนองดวยรปเคารพ การลวงประเวณ การรบประทานเลอด และการรบประทานเนอสตวทถกรดคอตาย (กจ. 15:13-21)

!3.ครสตจกรนานาชาต (ค.ศ. 50-68) (ตงแตการประชมทกรงเยรซาเลม ถง การประหารชวตของเปาโล) รายละเอยดปรากฏในพระธรรมกจการ บทท 16-28

!18


พระวญญาณบรสทธของพระเจาหามไมใหเปาโลกลาวพระวจนะของพระเจาในแควนเอเซย พระองคไดนำทานขามไปแควนมาซโดเนย ทเมองโตรอส และทเมองนลกาไดสมทบกบเปาโลและสลาส ทเมองฟลปปนางลเดยเปนคนแรกทกลบใจ และใชบานของเธอเปนครสตจกร สวนทเมองเบโรอา มคนยวหลายคนมใจเลอมใสและคนดพระคมภรทกวน และมการขมเหงเกดขนดวย เราจะสงเกตไดวาทกๆเมองทเปาโลไปประกาศกมกจะตงครสตจกรขนทนน เมอครสตจกรเตบโตพอทจะดแลตนเองไดแลว ทานกมอบหมายใหคนอนดแลแทน แลวทานกออกไปประกาศทใหม เปาโลถกจบกมในพระวหาร เนองจากชาวยวทมาจากแควนเอเซยเขาใจผดคดวาเปาโลพาคนตางชาตเขาไปในเขตหวงหามของพระวหาร จงรองปรกปรำทาน คนทงปวงกลกฮอขนและหาชองทางทจะฆาเปาโลเสย

เปาโลไดกลาวแกคดของเขาตอหนาสภาแซนฮาดรน ตอหนาเฟลกสเจาเมอง ตอหนาเฟสทสและขอถวายฎกาตอจกรพรรดซซาร กลาวแกคดตอหนากษตรยอากรปปา ทกครงทเปาโลกลาวแกคด ทานจะฉวยโอกาสเปนพยานเรองการกลบใจของทาน และชกชวนคนเหลานนใหมารจกกบพระเจา

เปาโลไดลงเรอเพอเดนทางไปยงกรงโรมแลในระหวางการเดนทางนนมพายใหญเกดขนจนทำใหเรอตองอปปางลง ผคนตางกหมดหวงทจะมชวตรอด แตทายทสดทานและลกเรอเหลานกรอดตาย จงเดนทางตอมาทกรงโรม เมอเปาโลมาถงกรงโรม เปาโลไดเชญพวกผนำของพวกยวมาประชมกน แลวสรปเหตการณทเกดขนและเหตผลวาทำไมทานจงอยในกรงโรมในลกษณะคลายกบนกโทษเชนน เหตผลทเปาโลถวายฎกาตอจกพรรดซซารไมใชเพอจะฟองคนยวซงเปนชนรวมชาตของทาน แตตองการพสจนวาทานไมมความผดอะไร เปาโลไดใชทพกอาศยของทานเปนพยานเรองแผนดนของพระเจา และชกชวนคนเหลานนใหเชอถอในพระองค

กจ. 28:30-31 เปนขอสรปของพระธรรมกจการทวา พระกตตคณของพระเยซครสตไดถกประกาศและถกสงสอนออกไปอยางเปดเผยและกวางขวางไดเปนเวลา 2 ป ทกรงโรม เจาหนาทรดแตกไมไดขดขวางอะไร ดงนนจงเปนเรองราวแหงชยชนะอนยงใหญของพระกตตคณแหงพระเยซครสตทเรมตนทกรงเยรซาเลม ไปตลอดแวนแควนตางๆทอยรอบๆ จนไปถงกรงโรมเมองหลวงของอาณาจกรโรมน และเปนชยชนะของการเรมตนของยคครสตจกรแหงพระเยซครสตในยคสดทายแหงโลกน รฐขมเหงครสตจกรครงแรกโดยจกรพรรดเนโร

เหตการณสำคญของชวงนทมผลตอครสตจกรอยางมากไดแกการขมเหงของจกรพรรดเนโร ในตอนแรก มเฉพาะพวกยวเทานนทเปนศตรตอตานครสเตยน เพราะศาสนายว (คนยว) เปนศาสนาหนงทถกตองตามกฏหมายในอาณาจกรโรมน ซงชาวโรมนคดวาพวกครสเตยนกนบถอศาสนาเดยวกบพวกยว ฉะนนเมอพวกครสเตยนถกคนยวอนรบกวนหรอขมเหง รฐบาลโรมนกปองกน (ด กจ. 18.12-17) และเปาโลเองกสามารถยนอทธรณตอจกรพรรดทกรงโรม (กจ 25.6-12) เพอชวยทำใหหลดพนจากการมงทำลายของพวกยว ซงตอมาเราเรยนรวา เปาโลหลงจากมาทกรงโรมไดแลว ทานกไดรบอนญาตใหอยคนเดยวตางหาก โดยมทหารคนหนงคมไว (กจ 27.16) และทานไดทำการประกาศเปนพยานนำคนตางชาตมากมายมาถงพระเจา โ ดยเฉพาะในทามกลางหมพวกทหารกองรกษาการไปรโตเรยน ทานไดใชบานของทานเปนทประชม จนครบ 2 ปเตม พรอมกบเขยนพระธรรมจดหมายฝาก 4 เลมคอ เอเฟซส, ฟลปป, โ คโลส, ฟเลโมน. (กจ 28.30-31, อฟ 3.1, ฟป

!19


1.21-26, คส 3.18 และ ฟม 9) และมเหตผลใหเชอไดวา หลงจาก 2 ปเปาโลไดรบการปลดปลอยเปนอสระ แลวกออกเดนทางไปประกาศเปนครงท 4 ซงจากกษาเราเชอกนวาทานไปเยยมเมองโคโลส มเลทส เอเฟซส และเกราะครตททานไดละทตสไวใหดแลครสตจกรทนน และไดเดนทางตอไปทเมองนโคบร (ทะเลเอเดรยตคทศเหนอของประเทศกรก) ซงตำนานกลาวไววา ทานไดถกจบทนและถกสงไปกรงโรมอก และเสยชวตในทสด แตในชวงเวลาเดยวกนน กไดมเหตการณหลายอยางเกดขนท ทำใหรฐขมเหงครสเตยนเปนทางการครงแรก ตามบนทกของนกประวตศาสตรในเวลานนชอ ซยโตเนยสไดเลาวา มการขดแยงครงใหญเกดขนในธรรมศาลาของพวกยว ราวป คศ.50-53 ความวนวายครงน คงเปนสาเหตทำใหพวกยวทอาศยอยในกรงโรมถกขบไลออกมจากกรงโรมชวคราวโดยคำสงของจกรพรรดคลาวดอส (ด กจ 18.1-2) แตถงกระนนกตาม พวกยวกยงทำตวเปนศตรกบพวกครสเตยนยวและครสเตยนตางชาตมากยงขน ในเวลาเดยวกนจำนวนครสเตยนกบเพมทวมากขน แมกระทงในหมราชสำนกของจกรพรรดซซาร กมคนมารบเชอดวย ( ฟป 1.13, 4.22) ฉะนน รฐบาลโรมนจงเรมเหนวา ลทธใหม (พวกครสเตยน-พวกทางนน)นแทจรงกแตกตางหรอเปนคนละพวกกบลทธศาสนายว ยงกวานนยงไดเกดมเพลงไหมกรงโรมครงใหญขนในป คศ.64 ซงความจรงเปนคำสงของจกรพรรดเนโร ทถกประนามวาเปนจกรพรรดองคชวรายทสดในบรรดาจกรพรรดของโรมน) เนองจากมตำนานกลาววา ทานเกดบาคลงขนมา เพราะอยากทอดพระเนตรดวา เมอมเพลงไหมในเมองหลวงแลว ผลจะเปนอยางไร แตเมอเพลงไหมเผาไปแลวและเหนวาอาคารสวนใหญของกรงโรมไดถกทำลายไปในมหาเพลง จกรพรรดเนโรจงทรงปดความผดใหพนพระองค โดยกลาวหาวา พวกครสเตยน (ทนบถอลทธศาสนาใหม) ทประชาชนสวนใหญไมนยมและพวกยวตอตาน เปนตวการกอมหาเพลงน แลวทานกเรมลงมอขมเหงพวกครสเตยนอยางเปนทางการ โดยสงใหจบและฆาอยางทารณนบเปนจำนวนพน ๆคน ในจำนวนนนรวมพวกอครสาวกทงหลาย และเปโตรถกตรงตาย (เอาหวลง) ดวยในป คศ.67 และตอมาเปาโลถกตดศรษะในป คศ.68 ซงมหนงสอประวตศาสตรชอ แอนทควอท (Antiquity) เขยนโดยทานโจซฟส (Josephus) เลม 16 บทท 45 ไดเขยนเลาเหตการณและวธการฆาพวกครสเตยนอยางทารณวา บางคนถกตรงตายทกางเขน บางถกเผาทงเปน บางกถกเอาหนงสตวคลมรางกายแลวปลอยใหสนขกดกนฉกเนอออกเปนชน ๆ โดยเนโรใชพระราชฐานของพระองคและโรงละครกลางแจง เปนทแสดงกจกรรมฆาและปลดชวตครสเตยนอยางโหดเหยมทารณ !4.ครสตจกรยคสลว คศ.68-100 (ตงแตเปาโลถกประหาร ถง มรณกรรมของยอหน)

!1. สาเหตทเรยกวา “ยคสลว” เพราะ

(ก) การขมเหงเรมมมาถงครสตจกรอยางเปนทางการจากรฐบาลโรม (ข) ในชวงนครสตจกรขาดผนำเพราะถกประหารชวตไปเปนจำนวนมากยกเวนอครทตยอหน (ค) เปนยคทเรามขอมลรายละเอยดนอยทสด เพราะไมมหนงสอ (จดหมายฝาก) อะไรเขยนขนเลยหรอขาดนกประวตศาสตร นกเขยนกวาได จงดเหมอนวามานไดรดปดบงครสตจกรของพระเจาไวจนถงราว คศ.120 ทมานไดถกเปดออกอกครงหนงคอ ไดทราบรายละเอยดจากหนงสอของพวกบรรพบรษ/อครทตสมยเรมแรก (The Catholic/Apostolic Fathers) !

2. กรงเยรซาเลมแตก คศ.70 !20


ยอนกลบไปดเหตการณทกรงเยรซาเลม ยากอบ (นองชายพระเยซ ) ขณะนนเปนผนำครสตจกรอยทกรงเยรซาเลม ไดถกประหารชวตโดยมหาปโรหตอนนาส ในป คศ.62 ตามคำบนทกของโจซฟส นกประวตศาสตรยว (สญชาตโรม) ไดกลาวไวในหนงสอ (เลม 20 บทท 9) สวนประชาชนยวทงหลายกไดเกดความไมพอใจตอการปกครองของโรมอยางมากขนเปนลำดบจนไดลกลามขนกลายเปนการปฏวตครงใหญตอตานอำนาจโรมในป คศ.66 กรงโรมจงไดสงแมทพชอ ไทตส โอรสของจกรพรรดเวสเปเชยนมาลอมกรงเยรซาเลมไว ทำใหชาวเมองไดรบความทกขยากลำบากมาก มคนเสยชวตไปเปนจำนวนมากและพระวหารกถกทำลายลงอยางราบคาบ (ตามคำพยากรณของพระเยซ) แลวกรงเยรซาเลมกถกยดไดสำเรจในป คศ.70 เหตการณครงนในแงหนง ทำใหครสเตยน (ครสตศาสนา) ไดแยกตวออกจากลทธศาสนายว อนเปนศาสนาแมอยางสนเชง และครสตจกรของพระเจากไดยนเดนอยตางหาก ซงตอนนสมาชกสวนใหญเปนคนตางชาต ซงกไดรอดปลอดภยจากสงครามกลางเมองในครงน เพราะพวกเขาไดรบคำเตอนจากพระดำรสพยากรณของพระครสต จงไดหนออกจากเมองไปกอนทจะมเหตการณรายเกดขน โดยไดหลบภยไปอยเมองเพลลาในหวางเขาจอรแดน (ทจดไวเปนเมองคนตางชาต) จนในป คศ.84 พวกผนำครสเตยนกไดนำตวออกจากการเปนสมาชกของหมคนยว (The Fellowship of Jewish Community) ดงนนการเปลยนแปลงในครสตจกรของพระเจาซงเคยมรากฐานมาจากพระคมภรเดม มพระเยซเปนคนยว มพวกอครทตเปนคนยวและมพระคมภรทใชเปนหลกเขยน โดยคนยวสวนมากกลายเปนกลมชน กลมสามคคธรรมของสงคมคนตางชาต (The Fellowship of Gentile Community) !!

3. รฐขมเหงใหญเปนครงทสอง โดยจกรพรรดโดมเทยน คศ.90 ตอมาในราวป คศ.90 จกรพรรดโดมเทยนเปนคนโหดรายมาก ไดทำการขมเหงครสเตยนอยางเปนทางการครงใหญเปนครงทสอง ดงนนมครสเตยนเปนจำนวนพนๆคนตองถกฆาตาย โดยเฉพาะผทอาศยอยในกรงโรมและอตาล การขมเหงในครงนไมเหมอนครงสมยเนโรททำการขมเหงพกเดยว และในทแหงเดยว ไมไดแพรไปทวอาณาจกรโรมน แตในเวลานการขมเหงไดแพรขยายออกไปทว อครทตยอหนเปนคนสดทายทมชวต ไดพกอยทเอเฟซส แลวถกเนรเทศไปอยทเกาะปทมอสในทะเลอเจยน และไดรบการเปดเผยแสดงนมตจากพระเจา ใหเขยนพระธรรมววรณซงเปนพระธรรมฉบบสดทายของพระครสตธรรมใหม !

4. หนงสอทจะเปนพระคมภรใหมถกเขยนขนครบ ในชวงครสตจกรยคสลวน แมทกสงดเหมอนจะเลวรายจรง ๆ แตพระเจาของเรากทรงยงใหญ และควบคมทกสงทกอยางใหเปนไปตามพระประสงคสดทายของพระองค ไดทรงดลใจและเปดเผยแสดงแกยอหนใหเขยนพระกตตคณยอหน และจดหมายฝาก 1-3 ยอหน ทเอเฟซสในราวป คศ.90-95 และพระธรรมววรณทเกาะปทมอสในป คศ.96 ซงถอวาเปนพระธรรมคมภรใหมเลมสดทายทสำคญมาก เพราะใหคำพยากรณเกยวกบอนาคตศาสตร !

5. ชวงขาดผนำครสตจกรทมสทธอำนาจและตำแหนงอครทต นบตงแตอครทตยอหนทเปนอครทตคนสดทายถกเนรเทศไปอยเกาะปทโมในป คศ.94-95 ครสตจกรของพระเจา (ในความหมายทเปนภาพรวมทงหมด) กดเหมอนวาจะขาดผนำครสตจกรทม

!21


ตำแหนงเปนอครทต และยงเมอทานเสยชวตไป ณ ทเกาะปทมอส (แมเราไมทราบแนนอนวาเมอไร แตกไมนาจะเกนป คศ.100) เรากแนใจไดวา ครสตจกรของพระเจา ( (ในภาพรวมทงหมด) ไดขาดหรอหมดผนำครสตจกรทมตำแหนงเปนอครทตตงแตนนมา จนถงปจจบน (และจะเปนเชนนตลอดไปจนสนโลกน) จะมเหลอกเพยงแตผนำครสตจกรในตำแหนงผปกครอง/ผอาวโส ผประกาศเผยแพร มคนายก และศษยาภบาลเทานน เพราะวา สทธอำนาจและตำแหนงอครทตไดสนสด และไมมการตกทอดตอไปอกแลว !!บทสรป - สภาพและลกษณะความเปนไปของครสตจกรยคอครทต (คศ.30-100) ถงแมวา ครสตจกรยคอครทตนจะสนสดดวยยคสลวกตาม แตสภาพและลกษณะของ ครสตจกรโดยภาพรวมนนไมไดสลว เพราะเมอเปดศกราชศตวรรษท 2 เราพบวา มครสตจกรในทกประเทศแถบนนและเกอบทกเมอง ตงแตแมนำไทเบอรถงแมนำยเฟรตส และตงแตทะเลดำถงอฟรกาเหนอ บางคนคดวาไปไกลทางตะวนตกถงสเปญและบรเทน สวนรายละเอยดอน ๆขอสรปนำเสนอทสำคญ ๆดงน !!

1. สมาชกแพรและจำนวนเพมขน ปรากฏวา ในชวงนมสมาชกครสตจกรรวมกนเปนจำนวนหลายลาน เพราะในสาราหนงสอ

ฉบบทรจกกนดมากเขยนขนประมาณป คศ.112 ของฟลนนทสงถงจกรพรรดทรายานส เพอแจงใหทราบวา ในมณฑลตาง ๆของเอเซยนอยตามชายฝงทะเลดำนน วดวาอารามของประเทศตาง ๆเกอบจะรางเปลาไปเลย แตกลบมครสเตยนเปนจำนวนมากมายทกหนทกแหง สมาชกครสตจกรมคนทกชนชน ตงแตขนนางยศสงทสดจนถงพวกทาส ซงตลอดทวราชอาณาจกรมเปนจำนวนมากกวาพลเมองทเปนอสระเสยอก สวนภายในครสตจกรมการปฏบตตอกนอยางเสมอภาคในการบรการ และในการเปนเจาพนกงาน/เจาหนาทครสตจกร แมทาสกไดรบการปฏบตอยางเสมอภาคกบคนชนขนนาง ทาสอาจเปนผปกครองดแลกไดทง ๆทนายของเขาเปนเพยงสมาชกสามญ

2. การปกครอง อครทตเปนผนำครสตจกร แตมใชเจาหนาทของครสตจกร มอำนาจสงสดทรบผดชอบในการ

เทศนาสงสอนพระคำพระเจา สำนกงานของอครทตตอนแรกดเหมอนจะอยทกรงเยรซาเลมเทานน แตภายหลงอยไมเปนทเปนทาง มอครทตยอหนเปนคนสดทายทมชวตอยและพำนกทเอเฟซส จนกระทงในราว คศ.100 เสยชวตทเกาะปทมอส แลวกไมมการกลาวถงผสบทอดตำแหนงตอจากทานเลย จนมาถงราวป คศ.120 ทกลาววาม “พวกอครทต” (เรยกชอน) แตกเปนเพยงผประกาศเผยแพร ททองเทยวอยทามกลางครสตจกรทงหลาย ไมมสทธอำนาจอะไรและไมปรากฏวา ไดรบการเคารพนบถอเหมอนอยางพวกอครทตในกจการเลย จากนนกมพวกผปกครองหรอผอาวโส, ผปกครองดแล, ศษยาภบาล (Elder, Presbyter, Bishop and Pastor) ซงจดวาเปนพวกเดยวกนหรอมหนาทคลายกนในสมยครสตจกรยคพระคมภรใหม มหนาทในการบรหารควบคมดแลเอาใจใส และสงสอนสมาชกในครสตจกร (-Pastoral Duties, -Instructional Duties and -Administrative Duties)

3. การบรหารควบคม

!22


ผปกครอง คดวางแผนบรหารควบคมครสตจกรและแนะนำพาไปในทางทด และถกตองตามทางและแผนการณของพระเจา (1 ทธ 5.1, 3.5, คส 5.12, ฮบ 13.7, 17, 24)

4. การดแลเอาใจใสชวยเหลอ เลยงดแกะ (สมาชก)นำทางและปองกนคมครองรกษาไวใหปลอดภย คอยหนนใจและวากลาว

ตกเตอน และเยยมเยยน พรอมทงใหความชวยเหลอ 5. การสงสอน เปนครเทศนาและสงสอน ความจรงและพระคำของพระเจาแกสมาชก แตในราวสนศตวรรษ

ทหนงมความโนมเอยงหนกไปในทางทยกคนหนงขนเปน Bishop เหนอเพอนผอาวโส (Elder or Presbyter) ดวยกน ทำใหเกดระบบทางศาสนาตอมาในภายหลง

!ขอสงเกต

(ก) ในพระคมภรใหมจะมคำวา”ศษยาภบาล” อยแหงเดยวใน (อฟ 4.11) แตคำอนมอยหลายแหง แตตอมาครสตจกรในยคปจจบนไดนยมใชแตชอศษยาภบาลเทานน อาจเปนเพราะคำอน ๆนนมความหมายเกยวของ และสมพนธกบลทธศาสนายว สวนคำวา “ศษยาภบาล” ถกใชเรยกภายหลง ซงเปนคำทดมาก เพราะมความหมายตรงกบคำสอนในพระคมภรใหม (ข) ครสตจกรหนงอาจจะมศษยาภบาลหลายคนได ด กจ 15.2, 4, 6, 23, 14.23, 20.17 และ ยก 5.14 ทกครงทเอยถงชอนจะตองเกยวของกบครสตจกรและจะตองเปนพหพจน แตเราไมสามารถจะทราบแนนอนวา ในครสตจกรหนงจะมผปกครอง (ศษยาภบาล) กคน มคนายกในพระธรรมจดหมายฝากของเปาโล กลาววาเปนพนกงานของครสตจกร แปลมาจากคำกรกวา “Diakonos” แปลวา คนรบใช (กจ 6, ฟป 1.1, 1 ทธ 3.8) มหนาทคอยชวยเหลอศษยาภบาลในเรองธรกจและการเงนของครสตจกร ตำแหนงหนาทนอาจเปนไดทงผชายและผหญง เพราะในโรมเขยนประมาณ คศ.58 นางฟอยเบ ถกเรยกเปน “มคนายกา” หมายเหต ตำแหนงหนาท 2 อยางหลงนไดรบอทธพลมาจากแบบของธรรมศาลา (Synagogue) ทมผอาวโสเปนผคอยควบคมดแลธรรมศาลาทเรยกวา “นายธรรมศาลา” และมคนเฝาดแล (Synagogue Attendant) เรยกวา ชาซาน (Chazan) !

6. การนมสการของครสตจกร ระเบยบการนมสการของทประชมครสเตยนยคอครสาวกเลยนแบบมาจากในธรรมศาลาของยว (ก) มการอานพระคมภรเดมและสวนของพระธรรมจดหมายฝากของพวกอครสาวกฉบบตาง ๆ และพระกตตคณดวย (ข) บทเพลงสดดของพระคมภรและเพลงนมสการสรรเสรญ (ค) มการอธษฐาน (ง) เทศนาสงสอนและตกเตอน (กจ 13.15) บางทกทบทวนหรออานคำสอนขององคพระเยซครสต แลวเลาถงเรองราวการทนทกขทรมาน และการคนพระชนมของพระองคเปนครงคราวดวยเชนกน ระเบยบนมสการนจบลงดวยการรบประทานอาหารรวมกน เปนอาหารทสมาชกแตละคนนำมาและมพธมหาสนท คอหกขนมปงและดมเหลาองนอยางทอครทตเคยรบประทานกบพระเยซนเปนลกษณะทวไปทเราพอสรปได แตเปนทนาสงเกตวา ครสตจกรทเมองโครนหรอบางทเปนทอน ๆดวย

!23


เกดความวนวายโกลาหล เมอมการถอพธศลมหาสนทในระหวางการกนเลยงเพอสมานมตร ดงนน หลงจากททานเปาโลเขยนจดหมายถงชาวโครนฉบบแรกไดไมนานนก กเกดการเปลยนแปลง คอ แยกใหพธศลมหาสนทออกจากการกนเลยง และไดจดเปนพธการนมสการเหมอนอยางทเราทำกนอยทกวนน ตอจากนนมาเขาจงถอธรรมเนยมใหมมาประชมรวมกนประกอบพธมหาสนทเปนสงแรกในตอนเชาทก ๆอาทตย สวนการเลยงสมานมตรนนคงกระทำตางหากตดตอกนมาหลายศตวรรษ เปนการกนเลยงซงมทงการอธษฐานและการเทศนา

หมายเหต สถานทนมสการมกใชเปนสวนตว และตงแตแรกทเดยว ประชมกนในวนแรกของสปดาห เพอระลกถงการเปนขนมาจากความตายของพระเยซครสต คอ จากเยนวนเสารถงอาทตยตอนเยน !1.3 ครสตจกรยคขมเหง คศ.100-313

(ตงแตมรณกรรมของยอหนถงพระราชโองการของจกรพรรดคอนสแตนตน) !

แททจรงครสตจกรถกขมเหงตงแตยคอครทตแลว ในชวงนนการขมเหงสวนมากมาจากชาวยวทไมไดเปนครสเตยน แตพอมาถงยคทสองน การขมเหงเกดขนจากรฐบาลโรมโดยตรง จกรพรรดโรมไดอกกฎหมายอยางเปนทางการใหขมเหงครสเตยนทวอาณาจกรโรม !I. พวกจกรพรรดโรมนและความเจรญรงเรองของอาณาจกรโรมน

พวกจกรพรรดอยในราชธรรมอนดและอาณาจกรรงเรอง : ในยคนแมวาจะไมมผลงานดานการเขยนของอจฉรยบคคลผยอดเยยม และไมมงานเดนในดานศลปกรรมฝากไว แตอาณาจกรโรมนกเจรญรงเรอง และอยใตการปกครองอนมระเบยบแบบแผนของจกรพรรดททรงตงอยในราชธรรมอนด เพราะทรงเปนทงจกรพรรดและปรชญาเมธ การสบราชสมบตนนไดวางนโยบาย โดยใหจกรพรรดแตละองคทรงเลอกตงบคคลททรงเหนวาเหมาะสมทสด เพอดำรงตำแหนงรชทายาทผสบบลลงกตอไป ภายในราชอาณาจกรมแตความสงบสข สงครามกบตางชาตกมเพยงประปรายตามชายแดนทหางไกลออกไปเทานน ซงไดแกเทรจน (คศ.98-117), เฮเดรยน (คศ.117-138), อนโตนนส ไพอส (คศ.138-161) และมารกส ออเรเลยส (คศ.161-180) แตพวกครสเตยนกลบถกขมเหง สงทเดนชดในประวตศาสตรครสตจกรตลอดยคท 2 นคอ การขมเหงพวกครสเตยนโดยจกรพรรดโรมนหลายองค ทแปลกกคอวา จกรพรรดบางพระองคทฉลาดและดทสดเปนผขมกเขมนทสดในการขมเหงพวกครสเตยน สวนกษตรยบางพระองคผรายกาจทสดกลบไมเอาเรองในการขมเหง หรอไมกทำเปนไมสนใจเลย) สภาพทถกขมเหงแมจะมไดเปนอยตลอดเวลาเรอยไป แตกมการขมเหงกนบอยครง ครงละหลาย ๆป และในระหวางเวลาทสงบอยการขมเหงอาจจะเกดขนเมอใดกไดในแบบทนาสพงกลวยง การขมเหงยดเยอมาจนถงตนศตวรรษท 4 คอจนถง คศ.313 เมอจกรพรรดคอนสแตนตนเปนจกรพรรดองคแรกทเปนครสเตยนไดยตความพยายามทงสนทจะทำลายครสตจกรของพระครสต และกลบสนบสนนสงเสรมอยางเตมททำใหเจรญขน !II. สาเหตทรฐขมเหง

!24


1. ลกษณะของศาสนากรกและโรมน ศาสนาเกาแกของอาณาจกรโรมนมลกษณะคลาย ๆกบศาสนาฮนด ยกเวนเรองวรรณและการ

เวยนวายตายเกด ซงไมใชเปนความเชอทว ๆไป คอไมเชอถอพระเจา และมความยนดทจะรบสงนมสการใหมหรอแบบนมสการอยางใหมเขารวมเปนองคเดยวกบทพวกเขากราบไหวอยแลว หรอไมกนบเปนพระเจาองคใหมเพมเขาอกองคหนง ชาวกรก ชาวโรมนจงมพระวหารทมพระและมการถวายบชามากมาย อาจมพระเปนพน ๆองค พวกเขาเชอวามวญญาณหรอผเกยวของกบชวตทกดาน มพธกรรมทางศาสนาเกยวกบครอบครวในทกระยะและทกโอกาส และมเทศกาลตาง ๆมากมาย หรอเมอตองการใหเมองหรอมณฑลใดมฐานะการคาดขน วธการชกชวนใหคนเขาเมองนนมาก ๆ กโดยการสรางวหารและสรางพระทเขานมสการในตางบานตางเมอง คนทงหลายทนบถอพระนน ๆกจะมานมสการ เชน ในเมองปอมเปอมวหารของพระไอซส เปนพระหญงของชาวอยปต ตงขนเพอเพมพนการคาของปอมเปอกบอยปต ทำใหพอคาชาวอยปตเกดความรสกสะดวกเหมอนอยบานของตน ดงนน การกราบไหวสกการะบชาพระตาง ๆของศาสนากรกและโรมนประสานเขากบชวตในทก ๆดาน ในทกบานเรอนกมการตงรปเคารพไวบชาบวงสรวงในทกพธเทศกาลทงหลาย แตตรงขามกบพวกครสเตยนทไมยอมรบและขดขวางการกราบไหวนมสการใด ๆทงสนทนอกจากพระเจาของตนเอง พวกครสเตยนจงไมรวมดวยกบพวกกรกและโรมน ดวยเหตนพวกเขา กถอวา พวกครสเตยนเปนคนไมสงคม ไมนาคบเปนคนไมนบถอพระ ไมมพระ จงเปนทเกลยดชงของเพอนบานพลเมอง และเปนเหตอยางหนงทถกขมเหง (มเรองเลาวา พระจกรพรรดองคหนงประสงคจะตงรปพระครสตไวในปราสาทแพนเทยนในกรงโรม ซงเดยวนปราสาทนกยงตงอย อนเปนททมพระองคสำคญ ๆประดษฐานไวนมสการ แตพวกครสเตยนบอกปดขอเสนออยางแขงขน พวกครสเตยนไมยอมใหพระครสตของเขาตองถกถอวา มศกดแคเทาเทยมพระองคหนงในหลายองค !

2. เพราะลทธการนมสการพระจกรพรรด ในเวลานนเอง รฐบาลโรมนไดจดใหมการนมสการรปพระจกรพรรดใชเปนเครองพสจนความจงรกภกด โดยจะตงรปปนของพระจกรพรรดองคทกำลงครองราชยอยไวในทเดน ๆของทก ๆเมอง เพอใหประชาชนบชา โดยการเผาหรอโปรยเครองหอมถวายตอรปปน แตพวกครสเตยนปฏเสธไมยอมทำ ไมใชวาทำยากหรอพวกครสเตยนขาดความจงรกภกดตอจกรพรรด พวกครสเตยนพรอมทจะอธษฐานเพอจกรพรรด ประเทศชาต และประชากรทงหลาย แตเนองจากพวกครสเตยนนบถอพระเจาแตองคเดยว จงไมสามารถประกอบพธกรรมอะไร ๆทแสดงวา จกรพรรดเปนพระเจาได ผคนทวไปจงพากนคดวา พวกครสเตยนเปนพวกไมจงรกภกดตอกษตรย ! 3. การประชมลบของครสเตยน พวกครสเตยนรวมกลมกนอยางมระเบยบ มการประชมลบ พบปะกนเปนประจำ จงทำใหดไปวา ครสเตยนเปนแหลงซองสมทนากลววาจะกออนตรายตอประเทศ เชน วางแผนกบฏ เพราะพวกครสเตยนมกจะประชมกนในถำหรอในอโมงคใตดนเสมอ ๆในศตวรรษท 1 ใชในบาน และคนภายนอกจะเกยวของกไมได ยงกวานนยงถกเขาใจผดวา เปนพวกทกนเนอและเลอดคนในงานเลยง เพราะบางคนไดยนถงการรบประทานขนมปงและนำองน (เนอและโลหตของพระเยซ) ในพธศลมหาสนท !

!25


4. ความเสมอภาคในครสตจกรของครสเตยน ในครสตจกร พวกครสเตยนถอวาทกคนเสมอภาคกน ไมมการถอชนวรรณะในการเปนสมาชกในการนมสการทกคนกมสวน ทาสอาจไดรบเลอกเปนผปกครองในครสตจกรกได และนายกเปนแคสมาชกธรรมดา ทกคนนงรวมกนเปนพนองกน การทำเชนนจงเปนทไมชอบตอความคดของพวกขนนาง นกปรชญาและคนชนปกครอง พวกครสเตยนจงถกถอวาเปน “ผทำลายยศฐาบรรดาศกด” ไมอยในระเบยบแบบแผนและผดเพยนไปจากสงคม ดงนน จงเหมอนหนงเปนศตรของรฐ ! 5. ผลประโยชนทางการคา ดเหมอนวา นเปนเหตผลหนงทหลกเลยงไมไดทรวมเปนสาเหตทรฐขมเหง ดงเชนในสมยของเปาโลทเอเฟซสตองตกในอนตรายเกอบตาย เพราะเดเมตรอสชางเงน (กจ 19.23-41) ยแหยใหเกดการจลาจลขน ดงนน จงมบอยครงทพวกทหวงผลประโยชนของตนในทางการเงนตองถกกระทบกระเทอน (เพราะการประกาศเผยแพรของครสเตยน) ใชอทธพลบงคบหรอใหสนบนพวกเขาพนกงานปกครองทำการขมเหงครสเตยน พวกเหลานไดแก นกพรต อปถากในวหาร รปเคารพ ชางหลอพระ ชางแกะสลก ชางกอสรางโบสถวหาร และคนอน ๆทอาศยการบชารปปนและวหารเปนเครองเลยงชพ ครสตจกรตองตกอยใตการขมเหงแบบตาง ๆไมไดรบการลดหยอนเลย รฐบาลเพยงใชวธตาง ๆทจะบดขยความเชอทเพมขนเรอย ๆของครสเตยนใหแหลกรานไป และกระทำการขมเหงทวทกแหงในราชอาณาจกร !III. ระยะตางๆของการขมเหงในยคทสอง

1. ภายใตจกรพรรด 4 องคในรชกาลของเนรวาร, ทราเจน, ฮาเดรยน และอนโตนนสปอส คศ.

96-161 (ก) เหตการณทวไป เนองจากจกรพรรดทง 4 องคนจดวาเปนจกรพรรดทด ฉะนนแม

ศาสนาครสเตยนจะไมไดรบการรบรองจากรฐบาล (เพราะไดแยกออกจากลทธศาสนายว) การขมเหงในชวงนจงไมถงขนสาหสกลาวคอ การจบครสเตยนนนตองมขอหาฟองรองชดแจงและมหลกฐานประกอบการรองทกขเทานน ซงเมอคนพบวา เปนพวกครสเตยนจรงกนนกจะบงคบใหละทงเสย ถาไมยอมเจาหนาทกจำเปนตองใชกฏหมายบงคบคอ ประหารชวต

(ข) คนสำคญ ๆทตองถกประหารอยางทารณ เพราะความเชอมนในพระเจาในชวงเวลานคอ 1. ไซเมยน (ซโมน ด มก 6.3) เปนผสบตำแหนงของทานยากอบในฐานะประธาน/ผปกครองดแลครสตจกรทกรงเยรซาเลม ซงเชอกนวาเปนนองของพระเยซเชนทานยากอบ และกลาวกนวาทานมอายยนยาวถง 120 ป โดยถกตรงดวยคำสงของขาหลวงโรมนแหงปาเลสไตนในป คศ.107 ในระหวางรชกาลของจกรพรรดทราเจน ! 2. อกเนเทยส เปนผปกครองดแลครสตจกรทอนตโอกในซเรย ทานมความเตมใจรบการประหารชวตททารณ โดยระหวางทางทไปกรงโรม ทานไดเขยนจดหมายถงครสตจกรตาง ๆ

!26


แสดงความหวงวา จะไมยอมเสยโอกาสในการมเกยรตทจะตายเพอองคพระผเปนเจาของทาน ซงทานไดถกโยนลงไปใหสตวรายกนในโรงละครสตวโรมในราวป คศ.108/110 3. โปลขารป เปนผปกครองครสตจกรทสเมอรนาในเอเซยนอย เมอทานถกนำตวมาตอหนาทานขาหลวงโรมนกไดรบคำสงใหดาพระนามของพระเยซครสต แตทานไดกลาวตอบวา “เปนเวลาถง 86 ปทขาพเจาปรนนบตรบใชพระครสตของขาพเจา พระองคไมทรงเคยทำผดสงใดตอขาพเจาเลย มแตสงทดทงสน ขาพเจาจะหมนประมาทดาพระองคอยางไรได พระองคทรงเปนเจาชวตและพระผชวยใหรอดของขาพเจา” ทานจงถกเผาทงเปนและเสยชวตไปอยางทารณในป คศ.155 เปนตน แทจรงยงมอกหลายคนทยอมพลชพเพราะความเชออยางไรกตาม การขมเหงในชวงรชกาลเหลานยงสาหสนอยกวาทจะมมาภายหลง ! 2. จกรพรรดมารคส อาวเรเลยส : ครองราชย คศ.161-180 (Marcus Aurelius) เมอรวมกบจกรพรรดองคขางตน จดวาเปน “จกรพรรดองคดหาองค” เนองจากจกรพรรดมารคสทรงเปนนกปกครองทเกง ยตธรรม และไดพยายามฟนฟชวตโรมนแบบโบราณ (ทไมพถพถน) ทงทางศาสนาโรมโบราณดวย เพราะทานเครงและอนรกษนยม และจงไดทำการตอสขดขวางทงขมเหงครสเตยนอยางโหดราย (ขมขน) ทานหาวา พวกครสเตยนเปนพวกเปลยนแบบจารตประเพณ และทำขดกบสงคม ดงนน ครสเตยนผเชอหลายพนคนตองถกตดศรษะหรอโยนใหสตวรายกนในสนามโรงละคร บคคลสำคญทตองเสยชวตในรชกาลนคอ ทานจสตน มารเทอร (Justin Martyr) เปนนกปรชญา แตตอมาไดกลบใจเชอพระเจา จงไดศกษาศาสนศาสตรและทำการสอนตอไป ทานเปนคนมความสามารถทสดคนหนงในสมยของทาน และเปนผปองกนความเชออยางออกหนาทสด หนงสอของทานกยงคงมอย มคามากในการใหความรเรองครสตจกรในระยะกลางศตวรรษท 2 ทานถกประหารทกรงโรม คศ.166 หลงจากมารคสสนชพใน คศ.180 พระราชบตรคอมโมดส (Commodus คศ.180-192) ขนครองราชย ทานเปนคนโหดราย มใจชว, เอาแตความสนกสนาน ราชอาณาจกรกออนแอ ทำใหตองเผชญกบการจลาจลภายในหลายครง แตกเปนผลดตอครสเตยนคอ ไมมเวลาสนใจกบพวกครสเตยน ครสตจกรกลบมความสงบสข ในชวงนเอง พระกตตคณของพระครสตไดเลองลอไปทวทกหนแหง ในราชอาณาจกรจนกระทงถงยามไกล ๆทหางไกลความเจรญ และตลอดไปทวยโรป ซงทำใหแนใจและเหนชดวา พระเจาของเรานนทรงยงใหญและควบคมทกสงใหดำเนนไปตามพระประสงคสดทายของพระองคจรง ๆ พระองคทรงอนญาตใหการขมเหงเกดขนจากการตอสของมาร แลวพระองคกทรงสามารถยบยงใหสงบลงได ทรงใชทงสองสถานการณใหเกดผลเพอความรอดของมนษยชาต !

3. จกรพรรดเสปตมส เซวรส (Septimus Servirus) คศ.193-211 เมอขนครองราชยกเรมปรบปรงกจการงานทงหลายของอาณาจกรโรมน และรอฟนการขดขวางขมเหงครสเตยน ทานมลกษณะเปนคนขรมด วนยจด (แตเปนคนขโรค) ไดพยายามรอฟนศาสนาโรมนทเกาแกขนใหมแตกไมสำเรจ ไดตงตนขมเหงอยางโหดเหยมในป คศ.202 และยดเยอมาจนถงมรณภาพของทานเองในป คศ.211 การขมเหงนมขนทกหนทกแหงทวราชอาณาจกรโรมน ทโหดรายทสดโดยเฉพาะในอยปตและแอฟรกาเหนอ เชน ทอเลกซานเดรย ทานเลโอนดาส (บดาของนกศาสนศาสตรยงใหญ) ถกตดศรษะฐานไมยอมปฏเสธพระเยซและทานผหญงเปรเปตว แหงคารเทจในอฟรกาเหนอ พรอมกบทาสผซอสตยเฟลซตาสถกโยนใหสตวรายกนเสยในป คศ.203

!27


จกรพรรดเปสตมสนมใจชวรายมาและนานจนนกเขยนครสเตยนหลายทานเรยกทานวาเปน “ปรปกษพระครสต” (Anti-Christ) ตอมา ภายใตจกรพรรดหลายองคผสบครองราชยตอกนอยางสน ๆ ครสตจกรไดรบการเพกเฉยอยราว 25 ป จกรพรรดคาราคสสา คศ.211-217 ไดเปดใหสทธสญชาตโรมนแกทก ๆคนทมไดเปนทาสทวราชอาณาจกร เลยเปนประโยชนแกพวกครสเตยน โดยทไมตองถกตรงกางเขนไมตองถกโยนใหสตวรายกดฉกอกตอไป เวนไวแตครสเตยนทเปนทาส แตเมอถงรชกาลเดชอส (249-251) การขมเหงดเดอดกเกดขนใหม แตทวารชกาลของทานผนสน การประหารครสเตยนจงยตไปชวคราวหนงพรอมกบความตายของทานอกองคหนงทนากลาวถงในชวงนคอ จกรพรรดอเลกซานเดอรเซวรส (Alexander Severus 222-235) แมจะขนครองราชยตอนเปนหนมมวยเพยง 14 ป แตกมความรอบรและรอบคอบด มคณงามความดอยบาง เปนจกรพรรดองคแรกทมไมตรดกบพวกครสเตยน ไดเลาลอกนวาครสตจกรแหงแรกไดกอตงขนในการปกครองของทาน แลวภายหลงทานและมารดาถกปลงพระชนม ! 4. จกรพรรดเมกซมนส ทราเชยน (Maximinus the Thracian คศ.235-238) เปนจกรพรรดทมความโหดเหยมมาก และขมเหงพวกครสเตยนอยางหนกดวย อาจเปนเพราะวา จกรพรรดกอนชอบครสเตยนกเปนได แตอยางไรกตาม ในเวลานโดยทว ๆไปนโยบายของครสตจกรไดปรบปรงใหสมบรณขน และมอทธพลในสงคมซงเชอกนวาขณะนนม ครสเตยนอยางนอย 2 หมนคนทกรงโรม ! 5. จกรพรรดเดซอส (Decius) คศ.249-251 เปนจกรพรรดองคแรกทกดขขมเหงครสเตยน โดยมแผนการทแนบเนยนรดกมและจรงจง โดยการจงใจใสรายกลาวหาวา ครสเตยนเปนลทธความเชอเทยมเทจ ใชไมไดและหลอกลวงคนทงหลายใหหลงเชอตาม วธการเชนนดเหมอนจะไดผล ครสเตยนไดรบการกระทบกระเทอนมาก เพราะวาการขมเหงแบบนเกดขนไมรตวและไมมการเตรยมตว ครสเตยนถกจบรวมกนเปนกลม เพอรบโทษพรอม ๆกน โดยถกออกคำสงใหถวายบชารปเคารพเอาเมลดขาวโปรยลงในเพลงไฟใหไหม ครสเตยนทไมยอมทำตามกวงหน แตสวนมากหนไมพน และถกจบกดสำลกนำตาย มครสเตยนบางคนในตอนแรกเมอถกจบได เอาเงนทองจำนวนหนงเปนสนบนซอใบรบรองวา ไดถวายเครองบชาตามพธการแลว ผทถกประหารหลายคนเปนบชอป และผนำครสตจกร ! 6. จกรพรรดวาเลเรยน (Valerian) คศ.253-260 ทานไดออกกฎหมายหามไมใหครสเตยนจบกลมประชมกน ครสเตยนชนผนำสวนมากถกลงโทษถงชวต ไชเปรยน (Ziprian) ผปกครองเมองคารเทจ ผมชอเสยงเปนนกเขยนยงใหญคนหนง และผนำครสตจกรคนสำคญของยคนกถกประหาร รวมทงผปกครองเซกซธส (Sextus) ชาวโรมนดวย และครสเตยนผมตำแหนงตาง ๆกถกปลดตำแหนงและรบทรพยสน บางคนกถกทรมานถงตาย สวนพวกผหญงกรบสงของเครองใชและเนรเทศใหออกไปอยตางแดนทไอร (Eaile) ในระยะนกมจกรพรรดอกองคคอ กลลนส (Galienus) คศ.260-268 เปนจกรพรรดทรอบรคงแกเรยน ใชสตปญญาและปรชญาไดสงเปลยนนโยบายอนญาตใหพวกครสเตยนมเสรภาพในการจดประชม (Freedom of

!28


Worship) นนกคอ ศาสนาครสเตยนไดรบการรบรองตามกฎหมาย และครสเตยนสามารถมสทธครอบครองทดน มตำแหนงรบราชการ และอยในระดบบรหารไดดวย แตขณะเดยวกนกมพวกนกปรชญาทไมเชอพระเจาพดคดคานตอสดวยคำสอนและศาสนศาสตร นจงเปนการเรมตนของสงครามความรศาสนศาสตร (Intellectual War) ระหวางผนำครสเตยน และนกปรชญาตางชาต (Pagan Philosophers) ซงมตลอดจนถงศตวรรษท 4 อยางไรกตามเราพดไดวา ตงแต คศ.260-305 วา ไมมการขมเหงครสเตยนทรนแรง และในชวงหลงศาสนากลายเปนศาสนาทนยมมาก มคนมากมายและคนรำรวยมารวมเชอถอดวย เหตผลเปนเพราะเมอมการตอสดานศาสนศาสตรกบพวกนกปรชญาตางชาต พวกนกเขยนครสเตยนชนนำกไดศกษาคนควาเขยนหลกคำสอนศาสนศาสตร โดยใชภาษา ศพท ปรชญากรกเปนหลก และไดขยายพฒนาการโตตอบปองกนใหเหตผลความเชอของครสเตยน โดยใชพนฐานของปรชญาทำใหคนทงปวงอานศกษาแลวเขาใจด ! 7. จกรพรรดออรเลยน (Aurelian) คศ.270-275 เปนจกรพรรดทมพระปรชาสามารถ เปนแมทพทเกงกลามาก ทานไดสรบยดเอาดนแดนเมองขนทถกตไปคนมาได จนถงขนาดไดรบการขนานนามวา “ผปรบปรงกอตงโลกใหมนคง” (The Restorer of the World) ในป คศ.275 หลงจากททานสามารถตเอาดนแดนคนมาไดทงหมด กถกปลงพระชนมนายพลโปปส (Probus คศ.276-282) ขนครองราชยแทน ดงนน การขมเหงครสเตยนในรชกาลนจงไมไดมขน นอกจากการรบกวนภายในครสตจกร คอ การตอสดานศาสนศาสตรกบพวกนกปรชญาตางชาตทเรยกวา สงครามสตปญญาความร (Intellectual War) ! 8. จกรพรรดโอเคลเทยน (Deocletian) คศ.284-305 และกาเลเรยส (Galerius) คศ. 305-311 เปนแมทพทมความเกงกลาและปรชาสามารถมาก เปนรฐบรษทมสตปญญาด เมอขนครองราชย เหนวา ราชอาณาจกรกวางใหญเกนไปทจะปกครองคนเดยว จงเลอกเพอนรวมการปกครองชวยเหลอโดยแบงออกเปน 4 อาณาเขต อก 3 คนคอ แมกซมนส กาลเรยส และคอนสแตนตส อาณาจกรไดรบความผาสกอยางด จากรฐบาล แตความยงยากสบสนระหวางการปกครองและผบรหารกมบอยครง สวนมากเกยวกบการเกบภาษอากรเขารฐเพมมากขน แลวการอตสาหกรรมเพาะปลก และการพาณชยของราชอาณาจกรกเสอมโทรมลง ทางพวกครสเตยนกไดมครสตจกรใหมสรางขนอกหลายแหง และมผรบเชอกลบใจใหมอยเรอย ๆ จนกระทงดโอเคลเทยนชราลง การเรยสถกภรรยายแหย จงถอโอกาสขมเหงครสเตยน โดยปลดยศและใหครสเตยนออกจากตำแหนงตาง ๆทงถกรบทรพยสน เงนทอง ทดน อาคารทอยอาศยทงหลาย มการเผาพระคมภรและการทำลายลาง อาคารครสตจกรทวราชอาณาจกร แตดโอเคลเทยนไมยอมใหมการฆาทำลายครสเตยน และปลกฝงพวกเดก ๆใหปฏเสธหรอละทงความเชอ และใหคดวาเปนสงไมด สอนโดยครทไมเชอพระเจา การกดขขมเหงมมากตลอดจนถง คศ.313 เมอออกกฎหมายใหม ครสเตยนมสทธบางในการนมสการพระเจา เพราะทานเปนโรคหวใจรกษาไมได ไดเรยกรองใหครสเตยนอธษฐานเผอ สดทายหวใจวายสนชพ ! 9. สมยจกรพรรดคอนสแตนตน (Constantine) คศ.312-337

!29


เมอดโอเคลเทยนสละราชบลลงกในป คศ.305 และคอนสแตนเทยสถกฆาตายป คศ.306 อาณาจกรโรมนกเรมปนปวน มการจลาจลเกดขนบอย ๆนำไปถงการสงครามระหวางผนำทงหลายเรยกรองสทธจะครองโรม สงครามสนสดลงในป คศ.312 เมอคอนสแตนตน บตรของคอนสแตนเทยส) เปนผไดชยชนะครอบครองราชอาณาจกรโรม และขนครองราชย ในป 313 ไดออกพระราชโองการรบรองครสตจกร (เนองจากเปนครสเตยนมากอนแตไมไดเปดเผยตว) วา ครสเตยนไดรบอนมตใหปฏบตการนมสการตางๆทงหลายเปนการถกตองตามกฎหมาย และอนญาตใหทกคนมเสรภาพเสมอภาคในการถอศาสนา การขมเหงครสเตยนกสนสดลงอยางสนเชง

!30


!หนวยท 2 กำเนดพระคำภรใหมและผนำกลมตางๆ

Origin of the New Testament and Various Groups !

!2.1 การจดรปเลมของพระคมภรใหมทไดมาตราฐาน (Canon of the New Testament) !

1. ความหมายของคำวา “แคนอน” (Canon) ของพระคมภรใหม “Canon” มาจากภาษากรกวา Canon ซงหมายถง หลก หรอ มาตราฐานทใชเปนเครองวดสงตาง ๆ เมอเอาคำนใชกบพระคมภรแลว ความหมายทงสองอยางของคำนกใชหมายความวา คอหลกทพระเจาทรงนำและประทานใหรวา หนงสอหรอจดหมายฝากเลมใดไดมาตราฐานการเขยนโดยการดลใจ และการทรงนำจากพระวญญาณบรสทธของพระองคทจะถอไดวา หรอถกจดไดวาเปนพระคำของพระเจา (พระคมภร) ซงการจดและการยอมรบวาเปนพระคมภรนไมใชเพราะคนกลมหนงหรอสภาหนงเหนวา หรอบอกวาเลมนหรอเลมนนใชได หรอกใชไมได แตแทจรงเปนเพราะหนงสอหรอจดหมายทจดวาเปนพระคำของพระเจาจรง ๆนน ในตวมนเองมสทธอำนาจ (Authority) และมเครองหมายวาถกเขยนขนโดยการดลใจของพระเจา (Stamp of Divine Origin or Inspiration) ดงนน ดวยความหมายทกลาวมาน คำวา “Canon” จงแปลความวา คอการยอมรบวาหนงสอเลมหนงเลมใดเปนพระคำของพระเจาทมอำนาจ และทพระเจาทรงดลใจใหเขยนขนจรง ๆ เมอเราพดวา “The Canon of the New Testament” กแปลวา หนงสอพระคมภรใหมทจดไดวาเปนพระคำของพระเจาทมอำนาจ และไดหลกมาตราฐานตามการดลใจของพระเจาใหเขยนขน ซงการจดรปเลมพระคมภรใหมไดใชเวลาเปนรอย ๆป ซงเปนผลของการใชความคดสตปญญาทมาจากพระเจาในการศกษาคนควาตความหมายของครสเตยนผนำมากมายหลายทาน ดวยการชวยเหลอและดลใจจากพระวญญาณบรสทธของพระเจาททำใหพระคมภรใหมเปนรปเลมขนมาประกอบดวย 27 เลม เพราะการเลอกและการจดรปเลมของพระคมภรใหมกแตกตางและยากกวาของพระคมภรเดม เนองจากเมอพระเยซทรงดำเนนอยในโลกน พระองคและเหลาสาวกกมพระคมภรสวนหนงแลว คอ พระคมภรเดมซงเปนของคนยว แตทกคนกถอวาเปนพระคำของพระเจาทบรสทธศกดสทธ มอำนาจสงสด (Holy and Authoritative) แตอยางไรกตาม เรามพระวญญาณบรสทธทพระเยซทรงสญญาไววา พระองคจะเปนผนำเราทงหลายไปสความจรงทงมวล (ยน 16.13) ดงนน พระคมภรขอนสำเรจ เราม Canon ของพระคมภรใหม !

2. ชวงระยะเวลาของประวตการจดสาระบบพระคมภรใหม แบงเปน 5 ชวงดงน

(1) ศตวรรษแรก “พระคมภรถกเขยนขน” ในศตวรรษแรก เปนชวงทพระคมภรใหมถกเขยนขน โดยเชอกนวา เลมทถกเขยนขนเปนเลมแรก คอ พระธรรมยากอบ (ใน คศ.45) สวนเลมสดทายคอ พระธรรมววรณ (ใน คศ.96)

!31


(2) ศตวรรษท 2 “พระคมภรถกอานและสอนในครสตจกรตาง ๆ “ ในระยะน มชอหนงทเราควรรจกคอ Apostolic or Church Fathers เปนชอเรยกพวกผนำครสเตยนทเขยนหนงสอขน และมความสมพนธกบพวกอครสาวกและบางคนกเปนลกศษยของอครสาวก ซงมคนสำคญ ๆหลายทานคอ บารนาบส แคลเมนท (Clement) เฮรมาส อนาเทยส พาพส โปลขารป เปนตน เราอาจแบงระยะนออกเปน 2 ชวง คอ ชวงครงแรกของศตวรรษท 2 ทพระคมภร (หนงสอและจดหมายฝากทถกเขยนขนในศตวรรษท 1 ถกใชและอานกนอยางแพรหลาย และเปนทยอมรบของครสเตยนทงหลายในครสตจกร ผนำทงหลายเมอสงสอนกอางและใชพระคมภรเหลานเปนหลก พาพสอางพระคมภรนและเรยกวา เปนพระคำ (ของพระเจา) ทถกเขยนขนมอำนาจ และบาซลเดส (Basilides) เมออางพระคมภรเหลานกพดวา “It is Written ตามทไดเขยนไว” เหมอนเมอพระเยซพดอางถงพระคมภรเดม ชวงหลงของศตวรรษท 2 เปนชวงทมการแปลพระคมภร การศกษาอยางมากและเขยนเปนตำราขน (Commentary) มทธวถกแปลเปนภาษาฮบร และมการแปลเลมอน ๆเปนภาษาตาง ๆ เชน ภาษละตนเกาสำหรบคนแอฟรกา ภาษาซรเอค (Syriac)สำหรบคนตะวนออก และภาษาอยปต สวน Commentary มผนำครสเตยนยคแรกหลายทานเขยนขน เชน พาพสเขยน Commentary เกยวกบคำพยากรณของพระเยซ เฮราเคลออน เขยนเกยวกบพระกตตคณ และคนอนๆ ทกลาวชอขางบนกเขยนดวย

(3) ศตวรรษท 3 “พระคมภรใหมถกคดเลอกและถกแยกออก” ในระยะน เราเหนวา มความเจรญกาวหนาของการเรยนและศกษาพระคมภรอยางมาก ผนำครสเตยนนอกจากศกษาคนควา ตความหมายพระคมภรมากขนแลว ยงมการคดลอกพระคมภรออกใหมทงพระคมภรเดมและใหม ยงกวานนตอมามการปรบปรงพจารณา พระคมภรใหม และสอนยำเรองความแทจรงและการดลใจของพระเจาของพระคมภรใหม เขยนแบบคำเทศนา (Homiletic) ทกรงเยรซาเลม ซซารยา โรม อนทโอก อเลกซานเดรยเรมมหองสมด เพอใชเปนทเกบตนฉบบของพระคมภร หนงสอ และผนำครสเตยนชอ เทอรทวเลยนเปนคนแรกทเรยกพระคมภรทเขยนขนในศตวรรษท 1 วา “พระคมภรใหม” แลวกมการเลอกและรวบรวมเขาเปนเลม เพอใชเปนอำนาจและหลกความเชอของครสเตยนทถอวา พระคำของพระเจาทแตกตางจากหนงสอครสเตยน อนๆ ของผนำครสเตยน ซงมบางคนเทานนยอมรบวา เปนพระคมภรใหมได แตสวนมากไมยอมรบ ทยอมรบกนวา เปนพระคมภรใหมกคอ หนงสอหรอจดหมายฝากทเขยนขนในศตวรรษท 1

(4) ศตวรรษท 4 “การเลอกและรวบรวมพระคมภรใหมใหเรยบรอย” ในระยะน ครสเตยนสวนมากยอมรบวา พระคมภรใหม (ทเรามอยเดยวน) เปน Canon ของพระคมภรใหม แตมผนำครสเตยน (เชน Eusebuis ไมเหนดวยกบบางเลม) ไดมการประชมสภาเกดขนครงแรกในป คศ.363 เพอศกษาคนควา และตกลงเรอง Canon ของพระคมภรใหม เรยกวา สภาของเลาดเซย แตมตวแทนไมครบทกครสตจกร แตตอมามครงท 3 ทเรยกวา สภาของคารเทจ (Carthage) ในป คศ.394 ตกลงกนและประกาศ Canon ของพระคมภรใหมม 27 เลมดวยกน ตามทเรามอยเดยวน ตงแตนนมาการถกเถยงเรอง Canon ของพระคมภรใหมกไมมอกเลย ยงกวานนในป คศ.412 มสภาของฮปโปศกษาคนควาอกครง และประกาศวา Canon ของ

!32


พระคมภรใหมม 27 เลมเทานนตามสภาของคารเทจ เราจงเชอและรวาพระเจาของเราผทรงยงใหญ ผทรงสรางโลกน (มนษย)และจกรวาล ทรงควบคมทกสงทกอยางใหเปนไปตามแผนการและนำพระทยของพระองค และของพระคมภรใหมน พระวญญาณกทรงดลใจใหเขยนขน เพอจะใหเปนพระคมภรใหมทประกอบดวย 27 เลมตามทเรามอยปจจบน !3.หลกหรอมาตรการทใชกำหนดวา หนงสอเลมใดควรจดเขาในสาระบบพระคมภรใหม

ครสตจกรใชมาตรการ7 ประการในการจดสาระบบพระคมภรใหม ดงน (1) โดยการดลใจ (Inspiration) มหลกฐานในหนงสอวา ไดรบการดลใจหรอไม นเปนหลกทสำคญทสด (2) หลกขอเชอ (Doctrine) มหลกคำสอนและหลกขอเชอทถกตองและสอดคลองกบของพระครสตและของพวกอครสาวกหรอไม (3) ใชประโยชนไดทวไป (Usefulness) ดวาหนงสอนเปนประโยชนแกครสตจกรไดมากนอยแคไหนหรอไม (4) มการอานในครสตจกร (Read in the Church) ครสตจกรทวไปยอมรบหรอไม และนยมอานกนและใชสงสอนในครสตจกรหรอไม (5) คณภาพของเนอหา (Quality of the Book) เนอหาในหนงสอ มความหมายทางดานจตวญญาณพอทจะเปนหนงสอเลมหนงในพระคมภรทจะใชในการสงสอน ตกเตอน แนะนำ หนนใจ และทาทายครสเตยนหรอไม (6) เปนทยอมรบของผนำครสเตยน (Acceptedfully by the Church Leaders) (7) เขยนโดยอครสาวกหรอไม (Written by the Apostles) 2.2 กำเนดกลมผนำตางๆ และลทธความเชอตางๆ

!2.2.1 การกำเนดระบบสงฆาธปไตย (Episcopacy) 1. สาเหตของการกอกำเนดระบบสงฆาธปไตย

ระบบสงฆาธปไตย คอระบบการปกครองครสตจกร โดยพวก Bishop เปนใหญสงสด สาเหตของการกอกำเนดระบบสงฆาธปไตยมดงน !

(1) สทธอำนาจของอครสาวก (Apostolic Circle - วงจรสาวก) หมดไป ตามทเรารวา อครสาวกยอหนเปนคนสดทายทสนชพในราวป คศ.100 โดยมไดมการกำหนดบคคลใดผมความสามารถในตวเปนผสบตำแหนงตอไป และในชวงระยะน (ราว 30-40 ป) ประวตศาสตรครสตจกรกเงยบหายไป ไมรงานของอครสาวกใครเปนผรบผดชอบ แลวตอมา เราพบชอของผนำครสเตยนใหม ๆปรากฏออกมาเปน Bishop มอำนาจปกครองคลมไปหลาย ๆครสตจกร ซงดเหมอนวาจะทำหนาทคลายอครสาวกทคอยควบคมดแลครสตจกรทงหลาย เพราะเหมอนวงจรอครสาวกหมดไปกยอมทำใหเกดความจำเปนตองเลอกผนำใหมขนมาทดแทน !

!33


(2) ความเจรญเตบโตและการขยายตวของครสตจกรทองถน เปนสาเหตทสองททำใหเกดระบบสงฆาธปไตย เพราะเมอครสตจกรยงมนอยแหง และอยไมไกลเกนไป อครสาวกยงพอไปเยยมเยยนดแลเปนครงคราวได แตเมอครสตจกรเจรญเตบโตขนแพรหลายออกไปกวางขวางทวราชอาณาจกร คลมไปหลายประเทศและหลายเชอชาต จงทำใหมความตองการมหวหนาหรอผรบผดชอบดแล ควบคมและชวยเหลอในแตละครสตจกรเรองวนย หลกคำสอน ขอเชอ ฯลฯ !

(3) การขมเหงของรฐ เปนอกสาเหตหนงของการมระบบสงฆาธปไตย กลาวคอ เมอการขมเหงมาถงกเปนเครองดงดดใหครสตจกรตาง ๆ ตองรวมตวกนเปนอนหนงอนเดยวกน เพอรวมกำลงและหนนใจยนหยด และยดมนในความเชอตอสกบการขมเหง เพราะเหตรวมน ทำใหตองการมจด (ปรบปรง) ระบบการปกครองตามเหตการณตามความจำเปน โดยตองมผนำกลม ผนำครสตจกร ผนำภาค และผนำในทก ๆดานทจะเปนหลกยดตนเองไว จงทำใหมระบบสงฆาธปไตยเกดขนในครสตจกร เพอทจะรวมตวกนเปนอนหนงอนเดยวกน และครสตจกรตองเปนอยางนอยในชวอายคน ทำใหแบบการปกครองสงฆาธปไตยเปนแบบถาวรขน !

(4) คณะนกายและพวกลทธนอกรตแบบตาง ๆเกดขน ในขณะทครสตจกรตองเผชญกบอนตรายจากภายนอก คอ การขมเหงจากรฐ ครสตจกรกตองเผชญกบภยอนตรายจากภายใน คอ มคณะนกายและลทธนอกรตตาง ๆ เกดขนในเวลาเดยวกน ทำใหครสเตยนจำตองมและใชบรรทดฐานของความเชอและอำนาจการปกครองบางประการสำหรบควบคม และบงคบพวกเชอผดเหลานน มฉะนนแลว ครสตจกรกจะถกคมคามทำใหความมนคงของครสตจกรออนลงในดานตาง ๆ เชน หลกความเชอ ชวตครสเตยนทไมถกตองและบรสทธ ผดจากพระคมภร เปนตน

!(5) ระบบสงฆาธปไตย : เลยนแบบการปกครองของรฐ

ระบบสงฆาธปไตยกคอ การปกครองทบญชา (มอำนาจสงสด) มาจากตำแหนงสงโดยบชอป (สงฆราชหรอเจาอธการ) แทนทจะปกครองกนแบบเสมอภาค ในศตวรรษแรก เราจะพบวานเปนการเลยนแบบการปกครองของรฐบาลโรมน !! 2. ความแตกตางของระบบสงฆาธปไตยกบระบบการปกครองในครสตจกรยคอครสาวก (ศตวรรษท 1) 1. มบชอปทำหนาทรบผดชอบนำและปกครอง 1. อำนาจ หนาท และความรบผดชอบ ครสตจกรสงสดคนเดยว และมคณะอาวโส นำและปกครองครสตจกรอยทกลม และมคนายกเปนผชวย คณะบชอป(ผปกครองดแล) ผอาวโส และมคนายกรวมกน 2. เนนการมและใชอำนาจเปนขนตอนลงมา 2. เนนความเสมอภาคในกลมคณะผ

!34


เจาอธการ (บชอป)มอำนาจสงสดใน ปกครองอาวโสทนำและรบผดชอบ ครสตจกร ครสตจกรรวมกน โดยคนหนงทำ หนาทเปนประธานเทานน 3. เลอกตงโดยเลอกจากสมาชกของครสตจกร 3. เลอกจากสมาชกของครสตจกรทม ทเปนผอาวโส ศษยาภบาลหรอผปกครองของ แววและมความเชอขนด โดยกลม ครสตจกรแลว จะดำรงอยในตำแหนงตลอดชวต อครสาวกเปนผแตงตงและเจมทำ รบการเลอกตง โดยบรรดาเจาอธการทอยใกล พธวางมอบนศรษะ เคยงทำวธวางมอบนศรษะ !หมายเหต สงทควรรและจดจำกคอวา ตลอดยคท 2 น (ครสตจกรสมยเรมแรก) ทบชอปมตำแหนง

อำนาจและหนาทสงสดในครสตจกรนน ไมมบชอปคนใดอางสทธปกครองทวสากล กลาวคอ บชอปของแตละครสตจกรไมมอำนาจเหนอบชอปคนอน หรอเหนอกลมบชอป แตในเวลาตอมา บชอปแหงโรมไดอางตวเองวา เปนบชอปสงสดของครสตจกรกรงโรม และของครสตจกรอน และบชอปทงหลาย ทเราเรยกวา โปป (Pope - สนตะปาปา) ในปจจบน

!2.2.2 ผใหเหตผลหลกขอเชอ (The Apologists) เนองจากการทคนไมเชอพระเจาและคนโรมน ตอสขดขวางครสเตยนและรฐบาลโรมน กมทศนคตทางลบอยางรนแรงกบครสเตยน ทำใหครสเตยนจำนวนหนงตองเขยนหนงสอ (เหตผลหลกขอเชอ Literary Defenders) เพอปองกนความเชอ เปาหมายสำคญในการเขยนของพวกเขา คอ ทจะอธบายใหเหนวา ศาสนาครสเตยนเปนสงดถกตองทสามารถชวยชวตมนษย สงคม และประเทศได มากกวาสงหนงสงใด (ศาสนา) ในคำอธบายของพวกเขาออกมาคอนขางดมาก 1) ควดราทส (Quadratus) เปนสาวกคนแรกประจำอยทกรงเอเธนสในราวป คศ.125 ทานไดยนหนงสออธบายเหตผลหลกขอเชอของครสเตยน (Defense of Christianity) ตอจกรพรรดฮาเดย ซงสวนหนงไดถกเกบรกษาไวจนถงปจจบน ! 2) อารสไทดส (Aristides) เปนนกปราชญครสเตยนชาวเอเธนสเหมอนกน ไดเขยนแลวยนหนงสออธบายเหตผลหลกขอเชอของครสเตยนตอจกรพรรดแอนโทนนส ปอส (Antoninus Pius) ในป คศ.140 ! 3) จสตน มารเทอร (Justin Martyr) เกดทชเชม (Shechem) ในป คศ.100 ทกรง สะมาเรยโบราณ ซงเปนแหลงกำเนดของพวกคนตางชาต ตอมาไดยายไปอยทกรงโรมไดรบการศกษาเลาเรยนอยางด จนทานกลายเปนนกเรยนปรชญาทเกงและมความกระตอรอลนมาก แตตอมา ทานไดกลบใจมายอมรบเชอวา ศาสนาครสเตยนเปนปรชญาสงสดและเกาแกทสดทมาจากพระเจา ฉะนนเมอมาเปนครสเตยนกยงคงเปนนกปรชญาอยตอไป ตอมาในป 153 ไดเขยนหนงสออธบายเหตผลหลกขอเชอ (Apology) ขนแลวยนตอจกรพรรดแอนโทนนส ปอส แลวตอมากไดเขยนขนอกเลมหนงในระหวางเดนทางไปเยยมกรงเอเฟซส ดวยจดมงหมายเขยนขน เพออธบายเหตผลหลกขอเชอปกปองและตอสคำคดคานของพวกยวทคอนขางรายและโจมตหลกความเชอของครสเตยน ซงเรยกชอเอกสารนวา “ไดอาลอกกบไทรโฟ” (Dialogue with Trypho) หรอบทสนทนากบไทรโฟ ชวต

!35


ของจสตนไดเปนพระพร และหนนใจพนองครสเตยนอยางมากในเรองความร ความเขาใจในเรองพระเจา พระคมภรและความเชอในพระเจาอยางมนคงมาก จนในป คศ.166 เพราะทานเปนพยานยนยนหลกขอเชอในพระเจาของทานอยางกลาหาญเดดเดยว จงถกประหารชวตทกรงโรม ดวยเหตน จงเรยกทานวา “มารเทอร” (Martyr) ทแปลวา ผถกฆาตายเพราะการเปนพยานยนยนความเชอในพระครสต ! 4) ทาเทยน (Tatian) เปนนกปรชญาไดเดนทางมาจากเมโซโปเตเมยไปทกรงโรม เมอมาพบกบทานจสตน กไดสมครเปนลกศษย เนองจากความบรสทธศกดสทธของพระคมภรของครสเตยนทไดดงดดความสนใจของทาน ทำใหทานกลบใจเปนครสเตยน ทานไดศกษาและและคนควาพระคมภรอยางมาก โดยเฉพาะหนงสอพระกตตคณทง 4 เลม ซงภายหลงทานไดเขยนรวบรวมใหมเปนเลมเดยว โดยไดทำการตด ยอ และเพมเตมเหตผลหลกขอเชอ (Apology) ตอจกรพรรดเดยเทสสารอน (Diatessaron) แตตอมาชวตในบนปลายของทานไมคอยดคอ เมอทานชราลง กไดเยอกเยนลงในความเชอในพระเจา ไดเกดมความสงสยในพระเจาและพระวจนะของพระองค เพราะทาเทยนได “พองตวขน” (ตามคำสอนในพระธรรม 1 คร 8.1) กลายเปนคนทนบถอ/ยดมนในลทธความร (Gnosticism)ไป จากคำบอกเลาในหนงสอของอเรนอส (Irenaeus) ! 5) เมลโต (Melito) เปนบชอปแหงเมองซารดส (Sardis) กไดเขยนหนงสอ Apology ขนในราวป คศ.169 และเลมท 2 ในป คศ.180 ดวย ! 6) เอเทนธนาการส (Athenagarus) ถงแมจะเปนผทไมมใครรจก แตทานกไดเขยนหนงสอ Apology ขนในราวป คศ.177 ซงหนงสอของทานนไดรบการเกบรกษาไวอยางปลอดภย 7) ทโอฟลส (Theophilus) เปนบชอปแหงอนตโอก ทานไดเขยนเอกสาร Apology เพอสงไปยงผทยงไมเชอพระเจาคนหนงชอ โอโตไลคส (Autolycus) ผซงทานไดพยายามจะนำมาเชอพระเจา โดยการเขยนอธบายเหตผลและชใหเหนชดเจนถงความไมจรงและไมดของลทธศาสนาอน ๆทไมเชอในพระเจา หมายเหต หนงสออธบายเหตผลหลกขอเชอ (Apology) ทเขยนโดย Apologist เหลานไดมสวนชวยในการพฒนาความร และหลกคำสอนศาสนศาสตรในเวลาตอมา ซงงานของจสตนถอวาเปนงานชนทสำคญทสด !2.2.3 พวกบดาคาทอลกในสมยแรก (Early Catholic Fathers)

ในขณะทพวก Apologist เปนผใหเหตผลปกปองความเชอครสตศาสนาจากการโจมตของพวกยว และคนโรมนทขมเหงครสตจกร สวนพวก Catholic or Apostolic Fathers ทำหนาทอธบายใหเหตผลตอสปองกนพวกทเชอผด/ลทธเทยมเทจ (นอกรต)ตาง ๆทแพรหลายออกไปอยางรวดเรวในเวลานน ซงอาจพดไดวา เปนศตรภายในของครสตจกร ดวยเหตนบางทานจงเรยกพวกบดาคาทอลกเหลานวา Polimicist ครสตจกรในเวลานอยในสภาพอนตรายมากเพราะมการขมเหงจากรฐ (ภายนอก) สวนภายในกออนแอเพราะลทธนอกรต จงเกดมพวกบดาคาทอลdขน เพอชวยปองกนดานความเชอของ

!36


ครสตจกร แตวธการแกไขของพวกเขาไดกอใหเกดปญหาดานศาสนศาสตรตอมาภายหลงพอสมควรทเดยว ดงทจะศกษาตอไป บดาคาทอลกหรอผตอสลทธเทยมเทจทสำคญมดงน ! 1. อเรนอส (Irenaenus) คศ.130-202 เกดทเอเซยนอย และเตบโตขนทสเมอรนา (Smyran) ทซงทานไดพบและเรยนจากโปลขารป(Polycarp) แลวทานไดยายไปอยทครสตจกรเมองไลออนส (Lyons) ซงปจจบนเปนประเทศฝรงเศส ในป คศ.177 มการขมเหงครสเตยนครงใหญ เจาอธการแหงเมองนชอ โปทนส (Pothinus) ผซงมรางกายออนแอและมอายมากกวา 90 ปแลว ตองถกทนทกขทรมานจนตาย ตอมา อเรนอสกไดรบเกยรตถกแตงตงเปนเจาอธการแทน ซงเปนตำแหนงทอนตราย แตทานกรบดวยใจกลาหาญและมภาระเพอชวยและนำครสตจกรตอไป การขมเหงครสเตยนไดเบาบางลง แตลทธการสอนผดไดมเพมมากขน ทำใหทานมความหวงใยมาก ไดทำการเขยนหนงสอและสงสอนครสตจกรถงความจรงของพระเจา และรบใชครสตจกรจนถงป 202 ในรชกาลของเชปทมส เซวรส ททานไดรบการทนทกขทรมานถงแกชวต ทานเปนคนทมไหวพรบด มความร สตปญญาสง ในตอนทอยกรงโรม ทานไดสอนวชาการจบผดคำสอนเทจ (Discerning Heresies) ในป คศ.185 ดวยความเปนหวงครสตจกรไมใหหลงผด ทานไดเขยนหนงสอชดหนงซงม 5 เลมชอ “ตอสลทธนอกรต” (Against Heresies) ดวยจดหมายสำคญเพออธบายพสจนวา ความเชอของพวกครสเตยนโดยเฉพาะลทธเหตผล (Gnosticism) ไมถกตองแตดวยความบงเอญ กเปนการแสดงออกถงหลกศาสนศาสตรตามความคดสวนตวของทาน ! เครองมอททานใชปองกนตอสกบพวกลทธนอกรต คอ 1. คำพยานของพระวจนะ คอ พระคมภร ซงเปนเครองพสจนของความจรง 2. คำพยานของครสตจกร คอ วฒนธรรมตาง ๆและการดำเนนชวตเปนพยานถงความจรงนน โดยการเปรยบเทยบคำสอนของครสเตยนกบหลกคำสอนของพวกลทธเหตผลทเปลยนแปลงอยเสมอ ทานไดเราใจใหครสเตยนทกคนมความเชอในคำสอน ซงถอเอาพระคมภรเปนหลก รวมทงการรกษาวฒนธรรมประเพณตาง ๆทถอกนตอ ๆมา และกลาววา ครสตจกรทกแหงตองสงวนรกษาวฒนธรรม อครสาวก และตองยนยอมทำตามครสตจกรทกรงโรม ทานเปนนกศาสนศาสตรคนแรกทไดใหความเขาใจเกยวกบหลกคำสอนของการไถโทษบาป (Atonement) ซงไดตอตานกบหลกคำสอนของลทธโดเซตซม (Docetism) เปนพวกทตดความเชอความจรงของไมกางเขนออกจากคำสอนของครสเตยน แตอเรนอสสอนวา โดยความมรณาทไมกางเขนของพระเยซครสตไดไถโทษเราจากซาตาน ผซงมอทธพลตอมนษย ทานยงไดใหความเขาใจเกยวกบเรองตรเอกานภาพ (Trinity) แนะนำวา พระเยซและพระวญญาณบรสทธเปนพระหตถสองขางของพระเจา และไดคนควาเกยวกบคำสอนของ “โลโกส” (Logos) ยงกวานน ทานยงไดสนบสนนความคดในเรองเกยวกบครสตจกรและพธการตาง ๆ เชน พธรบบพตสมา เพอรบการยกโทษความผดบาป พธมหาสนทเพอใหความหวงกบการเปนขนมาอกจากความตาย !

!37


2. เทอทวเลยนแหงคารเทจ (Tertullian of Carthage) เกดทเมองคารเทจในแอฟรกาเหนอ เปนลกของขนนางชาวโรมน ไดรบการศกษาในภาษาโรมนและภาษากรก และเรยนทางดานกฎหมายเปนทนาย และใชชวตอยอยางสนกสนานเพลดเพลนกบกเลส และความบาปของโลกน แตเมอตอนวยกลางคน ทานไดพบกบครสเตยนคนหนง ผซงไดเปนพยาน และพยายามนำทานมาเปนครสเตยน และยอมถกประหารชวตเพราะความเชอในพระครสต ทำใหเทอทวเลยนประทบใจมาก และไดกลบใจใหมเปนครสเตยน แลวชวตของทานไดเปลยนแปลงไปอยางอศจรรยจากหนามอเปนหลงมอ ทานเปนครสเตยนทเครงครดและรอนรนในการงานของพระเจามาก ยดมนอยในกฏแหงความเชอ เหนถงความสำคญและอทธพลอำนาจสงสดในการตความหมายและขนบธรรมเนยมของอครสาวก และความสามารถกบความมอำนาจเดดขาดของบชอปในการสอนพระคมภร ทานไดใชความรความสามารถทไดรบมากอนในการเขยนหนงสออธบายเหตผลหลกขอเชอ (Apology) ในป คศ.197 สำหรบพวกเจานายชนสงโรมนและไดสงสอนอธบายพระคมภรแกครสตชนมากมาย ทานสอนวา ถาสงไหนไมใชเปนของครสเตยนอยางแจมชดแลว กเปนของมารซาตาน และกลาวดถกการศกษาเรยนรและวฒนธรรมตาง ๆทเปนปรชญาชากรกวาเปนเหลาวงศของผทมความเชอผด และดำเนนชวตอยในความโฉดเขลา ศาสนศาสตรของทานไดเนนความสนใจในดานความบาป พระคณและการบงเกดเปนมนษยของพระเยซครสตเพอการไถบาป ทานเปนคนแรกทใชคำวา ตรเอกานภาพและเปนบดาของศาสนศาสตรละตน ผลงานการเขยนของทานไดชวยคนอนไดพบถงความจรง แตตามทไดกลาวไวขางตนแลววา ในคำสอนของทานมหลายตอนทพดเกนเลยจากพระคมภร ซงอาจเปนเพราะการยำและเนนมากเกนไป เชน ทานคดวาการรบบพตสมาจำเปนอยางมากสำหรบการรอดไปสวรรค และแนะนำหลกของการพอใจทวา การรบสารภาพกลบใจใหม และการทำดเปนทางทำใหความผดบาปนนไดรบการยกโทษ ซงเปนการเปดชองใหในเวลาภายหลงสำหรบคำสอนแบบคาทอลคทวา รอดโดยการกระทำด (Salvation by Good Work) หรอสอนวาการเปนทหารรบใชประเทศชาตเปนสงทขดกบการเปนครสเตยน และประนามอยางรนแรงเกยวกบการไปดหนง ดละคร สนกสนาน จงไมแปลกใจทตอมาในบนปลายชวตของทานไดเขารวมกบพวกมอนทานซม (Montanism) ! 3. ไซเปรยนแหงคารเทจ (Cyprian of Carthage) ไซเปรยนมหลายอยางคลายกบเทอทวเลยน เกดทคารเทจ ในป คศ.200 ในครอบครวชนสงทรำรวย เมออาย 46 ป ไดกลบใจมาเชอพระเจาโดยผอาวโส (Presbyter) ทไดเปนเพอนกน และไดรบคำแนะนำใหทานศกษาคนควาพระคมภร ทานจงไดตดสนใจขายทรพยสมบตและทดนทงหลายเปนการเชอฟงทำตามคำสงของพระเยซครสตแลวแจกจายเงนใหแกคนอนาถา เมอไดรบบพตสมา 2 ป ตอมากไดรบเลอกเปนผอาวโส (Presbyter) แลวอกไมนานกไดรบเลอกเปนบชอป ซงความจรงตวทานเองไมอยากรบเพราะยงใหมในความเชอ แตเมอพนองสนบสนน และความขยนขยอทาน ทำใหทานรสกวานเปนนำพระทยพระเจาหรอแผนการของพระเจา แตอยางไรกตาม การเลอกตงครงนไดกอใหเกดความรสกขมขนทามกลางผอาวโสอน ๆ ผซงมอายและประสบการณมาก แตกไมไดถกรบเลอก และเปนเหตใหเกดการแตกแยกกน (Schism) ในป คศ.250 ภายใตจกรพรรดดซอส (Decius) การขมเหงครสเตยนไดเรมขน ซงไดเพมความรนแรงมากกวากอน ครสเตยนเปนจำนวนมากถกฆาตาย ผลดคอเปนการฝดรอน

!38


ครสเตยนทไมจรงใจ และทเปนครสตตามซงในเวลานนกมมากดวยใหเหลอแตครสเตยนแททจรงจงรกภกดมความเชอมนคงอยางแทจรง ยดมนเปนพยานเพอพระครสต ไซเปรยนไดเปนตวอยางทด แมวาไดถอนตวจากกรงคารเทจ แตกลบมาในป คศ.251 เหตผลททำใหทานมบทบาทสำคญในประวตศาสตรครสตจกร มดงน (บทบาทของทานกอใหเกดความเชอและศาสนศาสตรแบบครสตงในเวลาตอมา) !!!

(ก) การสนบสนนอยางเตมทใหมตำแหนงสงในระบอบสงฆาธปไตย ซงเปนเหตใหเกดมการแตกแยกขน เพราะมความคดเหนขดแยงกน เกดมกลม Novatian ขน ไซเปรยนเผชญกบคตอสโดยการสอนยำเกยวกบความเปนอนหนงอนเดยวกนของครสตจกร และประกาศวาการขดคำสงไมเชอฟงบชอปถอเปนความบาปยงใหญ แลวยำวาบชอปมอำนาจเดดขาดสงสดทไดรบจากพระเจา (Absolute Supremacy of the Bishop as a God-Appointed Ruler of the Church) แตคำสอนนในยคตอมาไดเปนทยอมรบอยางกวางขวาง และเปนตนเหตใหระบอบการปกครองของครสตจกร (Church Government) หลายแหงเปนแบบเผดจการอยางสมบรณ (Completely Autocratic) !

(ข) คำสอนทไมถกตองเกยวกบผรบใช (บชอป)วาเปนบาทหลวงทคอยถวายเครองบชา (Sacrificing Priest)

ทานสอนวา พธมหาสนทเปนการถวายเครองบชาและเลอดจรง ๆของพระเยซบนแทนบชา ซงเปนเหตนำใหเกดหลกคำสอนทรานสบสแตนทเอชน (The Doctrine of Transubstantiation) ทำใหความหมายของพธมหาสนทถกบดเบอนเสยไป ซงตอมาพวกโรมนคาทอลกเรยกวา พธมสสา (The Mass) แทนคำวาพธมหาสนท (Holy Communions) “Mass” มาจากภาษาละตน “Missio” แปลวา การอนญาตใหออกไป ซงหมายถง การบอกอนญาตใหผเชอทยงไมรบบพตสมา (แตกำลงเรยนหรออยในชนเรยนเตรยมรบศล-Cathachumen) ใหออกไปจากทประชมกอนทจะมพธมหาสนท

หมายเหต พธมสสานประกอบคำสอนหรอมความหมายรวม 2 อยางคอ ก. ความหมายคำสอนของทรานสบสแตนทเอชน ทวาขนมปงและนำองนจะกลายเปนเนอและเลอดของพระเยซจรง ๆในพธมหาสนท ข. การรวมพธมหาสนทนเปรยบเหมอนกบการถวายเครองบชาถวายแดพระเจา คำสอนเกยวกบการถวายเครองบชาของไซเปรยน เปนคำสอนทผดเพราะตงแตสมยของอครสาวกจนถงเวลาของไซเปรยน พวกตางชาต (ไมเชอพระเจา)มกจะพดวา ในความเชอของครสเตยนจะไมเกยวของกบการถวายเครองบชาหรอแทนบชาเลย !

(ค) ความเชออยางแขงแรงของทานเกยวกบความเผดจการ (มอำนาจสงสดคนเดยว) ของบชอปในครสตจกรของตนแตละแหงเทานน

ซงแสดงออกโดยการททานไดลกขนคดคาน ตอสในกำลงของทานกบบชอปสตรวนของโรมผทตองการใหครสตจกรทงหลายเหนดวยกบความคด และหลกคำสอนของทาน แตไมเปนผลสำเรจ

!39


จงไดออกจดหมายสงใหครสตจกรทงหลาย โดยเฉพาะครสตจกรทคารเทจในเอเซย สยบและขนตรงตอครสตจกรทกรงโรม ตอมาในป คศ.258 ในสมยการขมเหงครสเตยนภายใตจกรพรรดวาเลเรยน ทานไซเปรยนถกตดศรษะฝงชนมากมาย (ทงครสเตยนและไมเปน) ทมองดตางกรสกประทบใจในความเชอมนคงและความกลาหาญเดดเดยวของทาน

สรปภาพและเหตการณของครสตจกรทคารเทจ : เราไมทราบวา พระกตตคณไดประกาศไปถงคารเทจแอฟรกาเหนอเมอใด อยางไร แตปรากฏขนมาในประวตศาสตรครสตจกรในป คศ.180 วา เกดมครสตจกรทแขงแรงและเขมแขงขนทมสมาชกหลายคนยอมถกประหารชวตเพราะความเชอ ทนาสงเกตคอ ผนำครสตจกรทมชอเสยงหลายคนมาจากครสตจกรน ไดแก เทอทวเลยน ไซเปรยน และออกสตน เนองจากเมองคารเทจเปนศนยกลางของวฒนธรรมละตน จากครสตจกรนจงไดมการพฒนาหนงสอวรรณกรรมของครสเตยนละตน (Latin Christian Literature)

จากคารเทจในแอฟรกาเหนอ เราหนไปทางอเลกซานเดรยทตงขน โดยอเลกซานเดอรผยงใหญในป กคศ.332 ทมวฒนธรรมตาง ๆเปนของกรก เปนเมองทใหญมากและรวบรวมคนเกงและสำคญ ๆทงหลายไว รวมทงลทธศาสนานกายตาง ๆไวดวย เชน มพวกยวจำนวนมากมายทเชอถอพระเจาแตองคเดยว พวกนยมลทธเพโตนซมทงแบบเกาและแบบใหม พวกลทธเหตผลความร ในศตวรรษท 2 และ 3 ครสตจกรในเมองนไดผลตผนำของครสตจกรชนเยยมหลายคน เชน แพนทนส (Pantaenus) เคลเมนต (Clement) และออรเจน (Origen) และมโรงเรยนสอนพระคมภรตงขน ชอ “Alexandrian School” โดยแพนทนสเปนอธการบดคนแรก ! (4) เคลเมนทแหงอเลกซานเดรย (Clement of Alexandia) เกดในครอบครวไมเชอพระเจาทเมองเอเธนส ไดศกษาดานอกษรศาสตรคลายกบจสตนทไมมความพอใจในชวต จงเทยวเสาะแสวงหาความจรงทสมบรณแบบทสด เดนทางไปทวทงทางตะวนออกและตะวนตก ตอมาพบกบแพนทนสและกลบใจเปนครสเตยน แลวไดเปนผอาวโสคนหนง ตอมาใน ป คศ.190 ทานไดรบเลอกเปนอธการบดของโรงเรยน ทานมความคดทตางกบเทอทวเลยนทวา ครสตจกร (ครสเตยน)ไมควรจะเพกเฉยละเลยหรอไมสนใจเกยวกบปรชญาของคนตางชาต เพราะทานเหนวา มนมสวนประกอบทมคณคาสำคญดวย แตขณะเดยวกนกยำวา การเรยนรทแทจรง (การทจะไดความรทแทจรง) นนตองมาจากพระเจาทนำไปถงความรในพระคมภรทเปนเรองราวเกยวกบการสำแดงตวของพระเจาเองแกมนษย และสอนวาพระเยซครสตเปนคร และเปนตวอยางทด ทานไดตงเปาในการพยายามรวบรวมคลงแหงสตปญญาและความรจากแหลงตาง ๆแลวใชความรจากสงเหลานนเพอพระครสต ในป คศ.202 ทานไดถกขบไลออกจากอเลกซานเดรยภายใตการปกครองและขมเหงครสตจกรในสมยของเซปตเมยสเซวรส แลวในป 220 ทานไดสนชวตลง งานวรรณกรรมททานเขยนไว ไดแก Hortatory Address to the Greeks, The Instructor ฯลฯ ! (5) ออรเจน (Origen) คศ.185-254 เกดในครอบครวครสเตยนในป คศ.185 ไดรบบพตสมาเมอเขายงเปนเดกทารกอยทเมองอเลกซานเดรยบานเกดของเขาเอง บดาถกประหารชวตเพราะเปนครสเตยน สวนตวของทานมารดาไดชวยชวตไว โดยการซอนเสอผาทานไว เพอจะไดไมตองออกไปนอกบานใหถกจบ ทานเปนคนทขยนขนแขงในการศกษาเลาเรยนอยางมาก มความรทวไปด และมความรกพระคมภร ทมเทชวต

!40


อยางมากในการศกษาคนควาอยางลกซงจนมความเขาใจดและสามารถอธบายตความหมายไดด เมออาย 19 ป จงไดกลายเปนอธการบดของโรงเรยนพระคมภร ทำใหทานยงศกษาคนความากยงขน และไดเขยนหนงสอและจดหมายฝากขนมากมาย ไดถอศลอดอาหารอยเสมอ และใชเวลาในการอธษฐานเขาเฝาพระเจามาก บางครงโตรง ทำใหมเวลานอนหลบเพยงเลกนอย และนอนบนพนแทนฟก นกเรยน (ลกศษย)ททานสอนรนแรกไดถกประหารชวตหมด นอกจากน เพอทจะทำใหทานมคณวฒเพยงพอกบตำแหนงหนาท ทานไดศกษาภาษากรกและฮบร และไดเขาฟงการสอนของนกปรญชาเพลโตรนใหมทเกงกาจผหนง ทำใหออรเจนเปนนกปรชญาทเรองนามคนหนงในสมยนน และทานไดนำคนทเคยตอตานคดคานพระเจาและพวกสอนผดมาเชอพระเจา ทานจงกลายเปนครสเตยนผนำทมชอเสยงดมากในครสตจกรทางดานตะวนออก เปนอาจารยทมความรความสามารถดยอดเยยมไดปรนนบตรบใชพระเจามาก แตอยางไรกตาม จดออน (จดเสย)ของออรเจนกมหลายอยางเกยวกบหลกคำสอนทผดไป เนองจากการเนนหนกเกนไป เชน เรองความเปนพระเจาของพระเยซ หรอเรองตรเอกานภาพ เปนตน ทำใหไดชอวาเปน “ผสอนผด” แตชอเสยงของทานกไดยงยนอยนานเทานานวาเปน “บดาแหงการศกษาคนควาความแทจรงของครสตศาสนา” (พระคมภร) ในป คศ.215 ออรเจนไดถกรบเชญเปน Bishop of Caesarea (ซซารยา) และเยรซาเลม Jerusalem แตดวยความอจฉารษยาของ Bishop คมเทยสแหงอเลกซาเดรย ทำใหไมพอใจในตวของทาน ไดกลาวหาวา ทานเปนขนท (ด มธ 19:12) เมอเรยกมาถามสอบสวน แลวกปฏเสธไมยอมแตงตงใหออรเจนเปนศาสนาจารย กลบประกาศขบไล (Excommunicated) ทานออกจากครสตจกร หลงจากไดอยทโรงเรยนมา 28 ป จงทำใหทานตองเรรอนไปอยกบศษยของทานทซซารยาและไดกอตงศนยการศกษาเลาเรยนขนเปนเวลานานถง 23 ปจนถงเวลาทมการกดขขมเหงครสเตยนในสมยของดซอส ทานถกจำคกทเมองไทระและถกทรมานใหละทงความเชอ แลวกสนชวตไปหลงจากทไดรบอสระไมนาน ในป คศ.254 !

คำสอนของออรเจนทควรร 1. ออรเจนไดเนนถงความเปนบคคลของ Logos โดยทองคตรเอกานภาพไดมการปกครองโดยลำดบชนดงน พระวญญาณบรสทธรองลงมาจากพระบตรและพระบตรรองลงมาจากพระบดา 2. ออรเจนไดสอนถงการไถโทษของพระเยซครสต โดยทพระครสตไดซอคนบาปกลบคนมาเปนของพระองคในราคาอนสง และซาตานกไดรบราคาอนสงนจากพระองค 3. ออรเจนเปนคนแรกทไดสอนวาเมอเดมนน วญญาณชวกอยกอนแลว และเพยงผเดยวเทานนทบรสทธ คอ พระเยซครสต ออรเจนจงเปนบดาของลทธสากลโลก 4. ออรเจนไดสอนเกยวกบวญญาณ (บคคล) 3 ชนด ก. บคคลผทรจกพระเจาโดยธรรมชาต ข. บคคลทรจกพระเจาโดยการแสดงปรากฏของพระเยซครสตใหเหน ค. บคคลทรจกพระเจา ในวนทพระเจาจะเสดจกลบมาพพากษาโลก วธการเปนอปมาหรออทาหรณท Alexandrians ใชไดเปนทยอมรบรองกนทวโลก แตวาถาจะใชความรทางสมองดวย กรสกจะมผลเสยมาก เพราะอปมาตาง ๆทใชในพระคมภรมไว เพอทจะไดสอนและเตอนใจคนทตดตามพระเยซครสต เปนความเขาใจทางฝายวญญาณเทานน !

!41


2.2.4 นกายตาง ๆหรอลทธนอกรต (Heresies or Sects) เคยงขางไปกบการขยายและพฒนาหลกธรรมขอเชอกเกดมนกายลทธนอกรตตาง ๆ ครสเตยนในยคท 2 น ไมเพยงแตตองตอสกบโลกภายนอก (รฐขมเหง) แตยงตองตอสกบหลกขอเชอทผดแปลกนอกรตภายในครสตจกรดวย เราจะศกษาเพยงไมกลทธทสำคญ ๆเทานน คอ !

1. พวกอไบโอไนท (Ebionites) เปนภาษาฮบร แปลวา “ยากจน” เปนกลมครสเตยนยวทยดมนวา ธรรมบญญตและ

ประเพณของยวจะตองรกษาไวดวย แมจะเปนครสเตยนแลว พวกเขาไมยอมรบคำสอนของเปาโลและยอมรบพระกตตคณเฉพาะมทธวเลมเดยว แตถงกระนน กยงตดหลายตอนออกทเกยวกบการอศจรรยของพระเยซ กลมนเหมอนกบลทธเหตผลความร เชอวา พระเยซเปนพระเจาเฉพาะตงแตตอนทรบบพตสมาแลว พระวญญาณสวมทบจนถงตอนกอนทพระองคจะสนชวต พระวญญาณกออกไป ดงนน จงเปนเพยงแตมนษยธรรมดาเทานนทตายบนไมกางเขน (เพราะพวกเขาวา พระเจาตายไมได) แตเมอมครสเตยนตางชาตเพมมากขนในครสตจกร พวกอไบโอไนทกคอย ๆหายไปในกลางศตวรรษท 2

!หมายเหต แทจรง กลมนมความคลายคลงกบกลมนาซาเรนส (Nazarenes) มากในสมยของ อ.เปาโล เปนกลมครสเตยนยวทนบถอลทธยดาอยางเครงครด และสรางปญหาใหเปาโลมาก แมวากลมนจะไมมอทธพลอะไรมาก แตกมมาตลอดจนถงปลายศตวรรษท 4 !

2. ลทธเหตผลความร (Gnosticism) ภาษากรก “Gnosis” แปลวา ความร เปนลทธทอนตรายและนาเกรงขามมาก เมอเรมตน

ศตวรรษท 3 กปรากฏวา กลมนไดแพรขยายไปทวทประชมครสเตยนเกอบทกแหงตลอดอาณาจกรโรมน กลมนมมากในหลายรปแบบจนยากทจะบอกวา พวกเขาเชอหรอยดถออะไรบาง เพราะในถนทอยตาง ๆหลกขอเชอของพวกเขาไมคอยเหมอนกน เรมเกดขนในเอเซยนอย เพราะเปนแหลงทเตมไปดวยความคดจนตนาการ ลทธนเปนกงครสเตยน คอมความเชอแบบครสเตยน แตตงอยบนฐานของลทธตางชาตทไมเชอพระเจา กลมนเชอวา 1) พระเจาองคยงใหญสงสดไดแยกตวออกเปนองคเลกองคนอยจำนวนมหาศาล พระบางองคด พระบางองคชว แลวพระทงดและชวนไดรวมกนสรางโลกขน โลกจงมทงความดและความชวปะปนกนอย 2) เชอวา พระครสตเปนพระองคหนงทแยกออกมาเชนกน ธรรมชาตของพระเจาไดเขามาประทบอยในพระครสตชวคราว หรอเชอวาพระเยซเปนพระเจาชวคราวเทานน ปฏเสธคำสอนเกยวกบการเสดจมาครงท 2 ของพระเยซเพอพพากษาโลกนและมนษย 3) อธบายพระคมภรไปในทำนองเรองเปรยบเทยบ (นทาน)เทานน และแปลความหมายของพระคมภรไปตามทพวกเขาเหนชอบ บางคนถงกบแปลความหมายพระคมภรจากหนามอเปนหลงมอ เชน สอนวา พระเจาในพระคมภรเดมเปนสงชวราย 4) เปนลทธโบราณทรวบรวมเอาเทพนยายจากหลายแหงเขาดวยกน (จากกรก, อยปต, เปอรเซย และอนเดย) ทเชอถอวา วตถสสารนนเปนสงชวราย การหลดพนนนตองมาจาก

!42


ความร (คอการเขาถงธรรม) ทเปนความลกลบ ผทจะมความรนคอ ผทเปนมนษยฝายวญญาณหรอคนมความเหนอกวาคนอน ซงจะมไมกคน คนสวนมากจะเปนพวกทตองขนและอยภายใตวตถสสาร (Hylic) ทไมมความหวงเลย ตกอยในบวงแรวของซาตานและตณหาของตวเอง ผนำ 2 คนของลทธนทมชอเสยงคอ วาเลนทนส (Valentinus) และบาซไลดส (Basilides) ทงคมาจากอเลกซานเดรยในศตวรรษท 2

3. มารเซยน (Marcian) ครงหนงเคยมตำแหนงผอาวโสทโรม เปนผมความกระตอรอรนด แตตอมาถกขบไลออกจาก

ครสตจกร เพราะวามความคดขดแยงเปนปฏปกษกบครสตจกร กลาวคอ ทานปฏเสธพระคมภรเดม (ซงหมายถง ปฏเสธพระวจนะของพระเจานนเอง) และสอนวา พระเจาในพระคมภรเดมไมใชพระบดาของพระเยซครสต ซงคดกนวาเหตททำใหทานมความเขาใจผดอยางน เพราะจากการอานและศกษาจดหมายฝากของเปาโลทเกยวกบความแตกตางระหวางพระบญญตและพระกตตคณ ความเชอในพระเยซทวา พระบญญตพดถง การปฏบตตามและลงโทษ สวนพระกตตคณพดถงความรกและการใหอภยโทษ จงทำใหทานสรปวา พระเจาในพระคมภรเดมไมเหมอนกบพระเยซในพระคมภรใหม แตในการยอมรบพระคมภรใหมนน แทจรงกยอมรบบางตอนคอ พระธรรมลกาเทานน ซงกไดดดแปลงแกไขมากมาย และรบจดหมายฝากของเปาโลอก 10 ฉบบ (ไมนบ 1, 2 ทโมธ และทตส) อยางไรกตาม แมจะมความเชอทผดไปเชนน แตเนองดวยการททานมชวตทบรสทธและมความจรงใจ ทำใหมสานศษยตดตามทานมากมาย ดงนน แงคดของมารเซยนไมเปนปรชญาเหมอนอยางกลมนอสตคส แตความคดของทานเอามาจากประสบการณ และการศกษาและสงเกตเปรยบเทยบพระคมภร !!

4. กลมแมนเคยนส (Manicheans) มกำเนดจากชาวเปอรเซย ผกอตงคอ แมน (Mani) ถกประหารชวตในป คศ.276 โดย

รฐบาลเปอรเซย ทานสอนวา จกรวาลแบงออกเปน 2 อาณาจกร คอ อาณาจกรแหงความสวางและความมด ตางกพยายามทจะครอบครองเปนเจานายธรรมชาตและมนษย กลมนปฏเสธไมรบพระเยซทเปนมนษย แตเชอใน “พระครสตแหงสวรรค” เปนกลมเครงครดในลทธทรมานตน ออกสตนนกศาสนศาสตรผยงใหญทสดกเปนแมนเคยนสกอน แลวภายหลงจงกลบใจมาเปนครสเตยน

!!

5. คณะมอนเทนสต (Montanism) เกดขนในราวกลางศตวรรษท 2 เนองมาจากสาเหตทวา ในเวลานนสภาพของครสตจกร

ออนแอ กลมลทธเหตผลความรไดคกคามอยางหนก อครสาวกทงหลายกเสยชวตหมด ของประทานฝายพระวญญาณตาง ๆกดเหมอนไมมและหมดไปดวย มผพยากรณเทยมเทจเกดขน ชวตครสเตยนของสมาชกทงหลายกหยอนลงไมเหมอนยคแรก ดงนน คณะมอนเทนสตจงไดกอตงขนเพอตอสเอาชนะปญหาเหลานทงหมด โดยเฉพาะตอตานกบลทธเหตผลความร โดยทานมอนเตนส (Montanus) ชาวอารคาบา (Ardabau) อาศยในแควนฟรเกย อางวาตนไดรบของประทานใหมในการ

!43


เผยพระวจนะและไดเรมจดใหมการประชม เทศนาฟนฟ ไดมสตรทรำรวย 2 ทานไดละทงสามและเขารวมกบทาน คณะนเนนเรองวนยในครสตจกรอยางเครงครดและแบงความบาปออกเปน 2 ชนดคอ อยางทยกโทษไดและไมได มการกลาวประนามครสเตยนทใชไมไดอยางรนแรง เชน ประนามการแตงงานครงท 2 หามครสเตยนอพยพหลบหนเมอมการกดขขมเหง และมขอหามอกมากมาย แตยดถอหลกวา การพยากรณเปนของครสเตยนทกคน จงมผพยากรณทงชายและหญงหลายคน แลวในราวป คศ.206 เทอทวเลยน ดวยความเปนผมระเบยบเครงครดมากในตวเอง ไดเขารวมขบวนการกบคณะน ซงพวกเขาถอวาเปนความมชยอนยงใหญ เทอทวเลยนเองสอนวา การแตงกายดวยเสอผาสฉดฉาดเปนสงตองหาม บอกวา ถาพระเจาสรางแกะใหมสอน พระองคกยอมทำได แตพระองคไมทำ ดงนน การยอมขนแกะจงเปนการทำบาป และหามไมใหครสเตยนเปนทหารในกองทพโรมน เพราะตองเกยวของกบพธทางศาสนาตางชาต ทานไดรบเอาทศนะของคณะมอนเตนสตและไดเขยนบทความแกตางให อยางไรกตาม คณะนกไดสญหายไปจากแอฟรกา ในป คศ.370 และจากทอน ๆในตนศตวรรษท 6 !2.2.5 การขยายตวของหลกธรรมขอเชอ (การกำเนดโรงเรยนพระคมภร) (The Three Great School of Theology)

โรงเรยนพระคมภรทง 3 แหงนมหลกขอเชอและคำสอนทแตกตางกน และบคคลทนำหรอเปนอาจารยตางกมลกษณะนสยทไมเหมอนกนเลย ซงเมอเราไดศกษาคนควาประวตศาสตรครสตจกรโดยตลอด เราเรยนรวา หลกคำสอนและขอเชอของโรงเรยน 3 แหงนเปนตนตอ (แหลงหรออทธพล)ของความเชอหรอคำสอนทผด ๆของครสเตยนยคปจจบน !

1. โรงเรยนศาสนศาสตรในอเลกซานเดรย (The School of Alexandria or Catechetical School)

เปนทฤษฏทยดเอาปรญชาเปนหลกและใชวธเปรยบเทยบอธบายพระคมภร โรงเรยนนกอตงขนในป คศ.180 โดยแพนทนสผซงเคยเปนปรชญาสโตอค แตภายหลงกลบใจเปนครสเตยน เนองจากเมองอเลกซานเดรยเปนเมองหลวงทมความเจรญกาวหนามากแหงหนงในโลกเวลานน มอาณานคมหลายแหงของยว เปนศนยกลางของผทมความรสงของกรก เปนทรจกกนวา “เปนทพรอมครบถวนในดานทางวทยาศาสตรและปรชญาของโลก” ไดแกลทธ Neo-Platonism and Gnosticism โรงเรยนแหงนในชวงเวลาไมนาน กไดกลายเปนแหลงสำคญทจะคนหาไดแหงความรและสตปญญาเกยวกบศาสนาศาสตร เพราะมครอาจารยทมความรความสามารถเฉลยวฉลาดมาก เปนโรงเรยนทมคนสนใจและนยมมาก มคนกลบใจหลายคนจากทกชนวรรณะ จดประสงคของโรงเรยนน กเพอใหมความสามารถทจะวเคราะหถงเหตผลความเชอของครสเตยน ความจรงของครสเตยน กบความจรงของสาขาวชาอน ๆ เพอทจะเอาความรทผดออกและเอาความจรงเขาไปแทน หวใจของของคำสอนของโรงเรยนแหงนคอ “พระคำ” (Logos) วาเปนทรวมของเหตผลทงหมด และความจรงทงสน ศาสนศาสตรของโรงเรยนนดเหมอนลกซง แตกได

!44


คลมเครอดวยความคดและปรชญาของกรก เพลโตทมความคดวา พระเจาอยหางไกลมากจนสดทมนษยจะเขาใจได และไดยกยองพระเยซสงมากจนวา มเนอหนงเหมอนอยางมนษยไมได !

2. โรงเรยนศาสนศาสตรในคารเทจ (The Carthaginian School) มทฤษฏทฝงลกในวฒนธรรมประเพณตาง ๆ อธบายพระคมภรอยางตรง ๆ แตไมมอทธพล

จากการนยมปรชญากรก ไมมใครสามารถบอกไดวา ใครเปนผใหกำเนดโรงเรยนแหงนและใครเปนผกอตงครสตจกรทคารเทจกไมมใครทราบดวย รแตวาตงแตเทอทวเลยน ครสตจกรทคารเทจกลายเปนศนยกลางครสตศาสนาและมโรงเรยนพระคมภรซงเปนตวแทนของครสตศาสนาดานตะวนตก ไดมการเขยนหนงสอและตำราขนมากมายเปนภาษาละตน เทอทวเลยนเปนคแขงขนทนากลวของออรเจน ทงสองเปนตวแทนของฝายตรงกนขามในความคดและหลกคำสอนตาง ๆของครสเตยนซงยงมอยจนถงทกวนน

!

3. โรงเรยนศาสนศาสตรในอนทโอก เอเซยไมเนอร (Antiochian School of Asia Minor)

เปนโรงเรยนทไมถกตงขนในทหนงทใด เพยงประกอบดวยกลมอาจารย นกเขยน และนกศาสนศาสตรทอยในเอเซยนอย ผแทนทเดนและสำคญทสดของกลมนคอ อเรฟอส โรงเรยนแหงนตอมาภายหลงละทงจากการใชปรชญาและวธการเปรยบเทยบทไมเหมาะสม และหนมาใชการอธบายพระคมภรอยางตรงไปตรงมา จงไดกลายเปนครสตธรรมทดเดนมาก และไดใชวธการเนนการดำเนนชวตของครสเตยน และการเปนมนษยอยางสมบรณแบบของพระเยซครสต !2.2.6 วรรณกรรมยคแรกทนอกเหนอจากพระคมภรใหม (The Apostolic Fathers - Patristic Liturature) (ตวอยาง เชน)

เทอทวเลยน ออรเจน

1. เปนผสนบสนนครสเตยนละตน เชอวาครสต ศาสนา เปนพระกตตคณทเปนความจรง ทครบบรบรณ !2. เนนการนบถอทำตามหลกเกณฑ ประเพณ วฒนธรรมตาง ๆของครสตจกรและปฏบต ตามขอพระคมภรทกขออยางเครงครด (เนนภาคปฏบต) 3. มความรถงความผดบาปของมนษยถงความ จำเปนของมนษยทจะตองกลบใจเสยใหม 4. จะถามวา “ขาพเจาจะตองทำอยางไรจงจะ รอด?” (What must I do to be saved?)

1. เปนครสเตยนปรชญา (กรก) เพราะ มความเกยวพนอยดวย เชอวา ครสตศาสนาเปนปรชญาทมความจรง อยพรอมทกประการ 2. เนนการศกษาคนควาความรเปนหลก ใหทกคนรมากกจะด มเหตผล !!3. เนนการใชเหตผล การอธบายใชคารม สำนวน 4. จะถามวา “อะไรเปนความจรง” (What is Truth?)

!45


หนงสอของทานเคลเมนทแหงกรงโรม (Clement of Rome) คศ.96 เขยนขนในราว คศ.96 ซงถอไดวาเปนหนงสอเลมเดยวทถกเขยนขนในศตวรรษท 1 (คศ.1-99) ทนอกเหนอหรอไมไดถกนบวาเปนพระคมภร (ใหม) ทานเคลเมนทเรยกวา “จดหมายถงเมองโครนธฉบบตน” จากเนอหาของจดหมายแสดงใหเหนวา พนองครสเตยนทโครนทยงมจำนวนไมนอยทมจตใจยงไมพรอมเตมท และไมมความจรงใจกบพระเจา ซงอาจารยเปาโลกรสกเปนหวงอยางยงทงไดเตอนสตอยเสมอมาแลว (ด 1 คร 1.10, 3.1, 4.14-16, 2 คร 2.1-4 ฯลฯ) นอกจากน กลมผอาวโส (Presbyter) หลายคนทถกแตงตงขน โดยอครทตยงมชวตทนาเปนหวงดวย ฉะนน จดประสงคของจดหมายฉบบนทสำคญอยางหนงกคอ เพอหนนจตชใจและเตอนสตกลมผอาวโสเหลานทออนแอลงใหเขมแขงขนในพระเจา ทงใหมความประพฤต (ชวต)ทถกตองและไมมทตได ในตอนทาย ทานเคลเมนทยงไดสงสอนและเรยกรองใหผนอยไดถอมใจลง ยนยอมและใหเกยรตเชอฟงตอผอาวโสและผมอำนาจสง จดหมายฉบบนยงไดกลาวถงเหตผลและวธการกลบคนมาสความรอนรนและความรกพระเจาของกลมอาวโส และสมาชกเกาแกของครสตจกรทไดเหนหางพระเจาไป

!46


หนวยท 3 ครสตจกรของรฐ (ยคประนประนอม) ค.ศ. 313-590 State Church (Age of Compromise)

ยคทสาม: ครสตจกรของรฐ (ยคประนประนอม) ค.ศ.313-451

(ตงแตพระราชโองการของคอนสแตนตนจนถงกรงโรมลม) !3.1 คอนสแตนตน – จกรพรรดครสเตยนองคแรก

เมอคอนสแตนตนออกสรบกบผครองอาณาจกรโรม ทานอน ๆทกำลงแยงชงอำนาจกนอยในขณะนน คอนสแตนตนอางวา ไดเหนสญญลกษณกางเขน ปรากฏสกใสบนทองฟาพรอมกบคำขวญวา “ชนะดวยเครองหมายน” ทานจงใชกางเขนเปนเครองหมายประจำกองทพและรบชนะในทสด คอนสแตนตนจงครองกรงโรม ในป ค.ศ.313 ไดออกพระราชกฤษฎกาใหสทธเสรภาพในการนบถอศาสนาเรยกวา กฤษฎกามลาน (Edict of Milan) ทำใหครสเตยนมเสรภาพในการนมสการ แมวาคอนสแตนตนจะนยมชมชอบครสเตยนมาก และใหความชวยเหลอดานการเงนและทดนสรางครสตจกร แตตวพระองคเองไมทรงยอมรบวา เปนครสเตยนออกนอกหนา จนกระทงถงเวลาทใกลจะสนพระชนม จงขอรบบพตสมาดวยความเชอวา การรบบพตสมาสามารถลางบาปทงหมดได อยางไรกตาม ความเปลยนแปลงอยางกระทนหนในความสมพนธระหวางรฐบาลโรม และครสเตยน ทำใหความเชอของครสเตยนแผขยายกวางขวางทวอาณาจกรโรม ซงนำมาทงผลดและผลเสยในเวลาตอมา !I. ผลดของการทรฐบาลโรมรบรองครสตจกร (ผลดตอครสตจกร) !

1. การขมเหงครสเตยนในอาณาจกรโรมสนสดลง กฤษฎกามลาน (Edict of Milan) ใหสทธเสรภาพในการนบถอศาสนาแกทกคนในราช

อาณาจกรโรม (ประกาศใชเมอ ค.ศ.313) แตทวามผลบงคบใชเพยงแคสวนของอาณาจกรโรมทางตะวนตกทปกครองโดยคอนสแตนตน แตทางตะวนออกของอาณาจกรซงมจกรพรรดครวมปกครองพระนามวา ไลซนส (Licinus) ไมไดใชพระราชกฤษฎกาน จงยงมการขมเหงประปรายทางดานตะวนออก จนกระทงในป ค.ศ.323 เมอคอนสแตนตนขนครองราชยแตผเดยว การขมเหงจงสนสดลงโดยสนเชง ตอมาในสมยของบรรดาพระราชโอรสของคอนสแตนตนไดใหความชวยเหลอครสตจกรอยางออกหนาออกตา และออกกฎหมายยกเลกการนมสการพระตางชาตในโรมดวย พอมาถงประมาณ ค.ศ.500 อาณาจกรโรมกเปลยนมาเปนครสเตยน !

2. ครสตจกรฟนตว และเปดใหมทกหนแหง ในยคอครสาวก การนมสการของครสเตยนทำตามบานสมาชก ในชวงศตวรรษท 3 จงเรมม

อาคารครสตจกรเปนกจลกษณะขน ซงไดถกทำลายไปมาในสมยจกรพรรดโอคลเทยนและกาเลเรยสในการขมเหงครงสดทาย มาในสมยของคอนสแตนตน ไดทรงมอบคนทดนและอาคารทยงเหลออย

!47


แกครสตจกร พรอมกบมการสรางอาคารครสตจกรใหม ๆขนมาก คอนสแตนตนเองกทรงสรางครสตจกรใหม ๆขนในเยรซาเลม และเมอทรงยายเมองหลวงไปยงคอนสแตนตโนเปลกทรงสรางครสตจกรไวมากมาย นอกจากการสรางอาคารครสตจกรแลว ยงมการประกาศและทำพนธกจทวอาณาจกรโรมและนอกอาณาจกรดวย !

3. การถวายบชาพระอน ๆถกยกเลกไป ปรากฏวา บรดาเจานาย ขนนางและประชาชน ยอมรบการเปลยนแปลงนไดไมยากนก

แสดงใหเหนวา ชาวโรมถอปฏบตตามความเชอดงเดมของตนในลกษณะทเปนเพยงประเพณรตรอง จงสามารถยอมรบการเปลยนแปลงใหมนได !

4. วดและวหารพระตางชาตกลายเปนครสตจกรของครสเตยนไป เมอประชาชนโรมหนมานยมนบถอความเชอของครสเตยนมากขน (โดยเฉพาะคนทมความร

และการศกษา) ทำใหวหารรางไป ตอมา วดเหลานจงถกเปลยนไปเปนครสตจกร อยางไรกตาม การบชาพระตาง ๆตามความเชอดงเดมยงคงมอยตามชนบท และเปนเชนนตอไปอกหลายศตวรรษ

!5. ครสตจกรไดรบการชวยเหลอและสทธตาง ๆ

ทรพยสนเงนทางทไดจากทองพระคลง (Public Treasury) ซงเคยใชบำรงวดวหารพระตางชาต ไดนำมาใชชวยเหลอครสตจกร และผรบใชพระเจาหรอนกบวชหรอบรรพชต เงนชวยเหลอเหลานทำใหครสตจกรเปลยนโฉมหนา มงคงรำรวยขน นอกจากน รฐบาลโรมกไดเลยงดพวกผรบใช (บรรพชต) ในครสตจกรอยางเปนทางการดวย !

6. กลมบรรพชตไดรบสทธพเศษหลายอยาง บางอยางรฐกำหนดให แตบางอยางไดรบโดยทางธรรมเนยม ซงในเวลาตอมากกลายเปนกฏ

หมาย เชน หนาทตอสาธารณะทประชาชนตองปฏบต กลมบรรพชตรบการยกเวนภาษกไมตองเสย การฟองรองกลาวหากลมบรรพชตจะพจารณากนในศาลของศาสนา (Ecclesiastical Court) และศษยาภบาลหรอศาสนาจารยของ ครสตจกร ในไมชาไดกลายเปนคนชนพเศษอยเหนอกฏหมายแผนดน !

7. ประกาศใชวนอาทตยเปนวนหยดพกและวนนมสการพระเจา รฐไดออกประกาศใหวนตนหรอวนแรกของสปดาหเปนวนหยดพกผอนและนมสการพระเจา

ในตอนแรกประกาศใชเฉพาะในตวเมอง แตตอมาไมนาน กไดปฏบตตามทวไปทงราชอาณาจกรโรมน ใน คศ.321 คอนสแตนตนประกาศหามไมใหศาลเปดทำการชำระความในวนอาทตย ยกเวนเรองจะใหมการปลอยทาสและสงใหทหารทกหนวยหยดฝกซอมในวนอาทตยดวย แตการกฬาสำหรบประชาชนยงคงมตอไปไดในวนอาทตย จงคอนขางทำใหเปนวนหยดพกผอนมากกวาเปนวนบรสทธ

!II. ผลดบางประการแกอาณาจกรโรม

จากการรบครสตศาสนาเปนศาสนาททรงโปรดของจกรพรรดกมผลดบางประการแกพลเมองและอาณาจกรโรมนดวย เนองจากอทธพลและวญญาณของศาสนาใหมเขาคลกเคลากบธรรมเนยม

!48


และพธรตองหลายอยาง คอนสแตนตนจงไดใหมการเปลยนแปลงและเพมเตมกฏหมายหลายอยาง ทายาทตอจากทานองคแรก ๆกทำดวย !

1. เลกวธการตรงกางเขนเสย วธนเปนแบบประหารชวตนกโทษอาชญากร ทไมใชสญชาตโรมน ใชอยางแพรหลายใน

อาณาจกรมานานแลว สวนคนสญชาตโรมนมสทธรบการประหารดวยการตดศรษะ เหตผลทใหยกเลกกคอ เนองจากพวกครสเตยนในภายหลงไดถอวา กางเขนมความหมายและศกดสทธตอพวกเขามาก เพราะพระเยซทรงยอมถกตรงตายเพอมนษย ในไมชา เมอคอนสแตนตนรเชนนนจงเอามาเปนเครองหมายประจำกองทพของพระองค และจงประกาศหามไมใหใชเปนเครองประหารชวตนกโทษอกตอไป !

2. เลกการทำแทงและกำจดทารก กถกสงหามไมใหทำตอไป เนองจากตลอดประวตศาสตรของโรมในกาลกอนและทงในดนแดน

ตาง ๆทขนอยกบโรม ไดมการการกำจดเดกทารกทบดามารดาไมตองการได เชน โดยการอดจมกไมใหเดกหายใจจนตาย หรอเอาไปทงไวใหตาย จงเกดมบางคนมอาชพใหม คอ เทยวเกบเดกทารกเหลานมาเลยงจนโตแลวขายเปนทาส แตเมอครสตศาสนาเขามาแทนท อทธพลของคำสอนของครสเตยนชวยใหมนษยเหนคณคาและมความศกดสทธเทาเทยมกนตอพระเจา โดยเฉพาะชวตเดกทารกออน ๆทเกดมามความบรสทธไรเดยงสา ตองการความรก การทนถนอมเอาใจใสเลยงดและสงสอนใหเจรญในทางของพระเจา ดงนน ความชวรายแหงการฆาเดกทารกทเคยแพรอยทวราชอาณาจกรโรมกไดถกสงหามเปนกฏหมายเดดขาด !

3. ศลธรรมและจรยธรรม (โดยเฉพาะทางเพศ) ไดถกปรบปรงใหสงขน เนองจากในเวลาทผานมาเรองเพศในอาณาจกรโรมนมความเสอม

มาก การมวสมทางเพศเปนของธรรมดา มการหยารางกนเปนวาเลน และการรบเอาผหญงชนตำมาเปนนางบำเรอหรออนภรรยานนเปนสงทสงคมยอมรบ และไมถอวาผดกฏหมาย แตเนองดวยอทธพลของครสตศาสนาการสมรสในตอนหลง จงเปนเรองศกดสทธและเปนการกระทำทถาวรตอพระพกตรพระเจา แลวจงออกเปนกฏหมายหามการมอนภรรยาเดดขาด !

4. การปฏบตตอทาสมมนษยธรรมดขน ตลอดประวตศาสตรของอาณาจกรโรมน จนถงเวลาทครสเตยนเปนทรบรองของรฐ ม

พลเมองทเปนทาสกวาครงหนงและไมมกฏหมายคมครองเลย นายคนใดเกดไมชอบทาสขนมาจะฆาเสยเมอไรกได พวกครสเตยนในชวงยคพระคมภรใหมทมหลายคนเปนทาส แตเปนเพยงชนกลมนอยจงไมมหวงจะเปลยนธรรมเนยมการมทาสได เพราะสงคมทวไปยอมรบแลววา การมทาสนนเปนการสมควร สงทพอทำได มเพยงเนนใหนายและทาสเปนพนองกนในพระครสต (กท 3.28, คส 3.11, อฟ 6.5-9 เปนตน) แตในเวลานเมอครสเตยนขนครองจงมอทธพลทำใหการปฏบตตอทาสมมนษยธรรมขนทนท ใหทาสมสทธตามกฏหมายอยางไมเคยมมากอน เชน ทาสอาจนำความโหดรายของนายขนฟองรองได และการปลดปลอยทาสกเรมมขน มการชกชวนหนนใจใหมการปลอยทาสดวย ดงนน

!49


ทกหนทกแหงสภาพของทาสกดขน ตอมาในการเปนทาสในอาณาจกรโรมนกคอย ๆเลกหายไป !!

5. ระงบกฬากลาเดยเตอร (Gladiator) กลาเดยเตอรคอ การกฬาทโหดรายซงแสดงตามสนามกฬา (Hippodrome) ทใหพวกนกสออก

สกนจนฝายใดฝายหนงเสยชวต หรอการโยนนกโทษใหสตวรายกน เพอความสนกสนานของคนดกไดถกสงหามไมใหปฏบตตอไป แตกฏหมายฉบบน ตอนแรกใชบงคบในเมองหลวงใหมของคอนสแตนตนกอน สวนในทอน ๆยงคงมอยจนกระทง คศ.404 จงคอยเลกไป !III. ผลเสยบางประการทเกดจากการรบรองครสตจกร ในการทครสตศาสนามชยชนะซงนำผลดมากมมาก แตในทางตรงกนขาม ผลรายกมมาดวยอยางหลกเลยงไมได การยตการขมเหงครสเตยนเปนการด แตการตงครสตศาสนาขนเปนศาสนาของรฐนนดเหมอนเปนความแชงสาป !

1. การตงครสตศาสนาเปนของรฐ การทครสตศาสนากลายเปนศาสนาของรฐบาลโรม เปนผลรายและนำความเสยหายมายงคร

สตจกรอยางมาก กลาวคอ ทำใหคนทวไปเหนวาการเปนครสเตยนนนไดกำไร แทนทจะเปนอนตรายอยางสมยกอนโนน ดงนน การไมเปนครสเตยนวาเสยประโยชน จงทำใหทกคนตางกหาทางเขาเปนสมาชกของครสตจกร ครสตจกรกดใจรบเกอบทกคนไมเลอกหนา ทงคนทกลบใจจรงแสวงหาพระเจาโดยสจรต และทงคนทแสวงหาผลประโยชนทางโลกเทานน คนเหลานเปนพวกททะเยอทะยาน โลภ คนอธรรมทแสวงหาตำแหนงหนาทในครสตจกรเพอจะไดมอทธพลทงในสงคมและทางการเมอง เชน ตำแหนงบชอปเปนตำแหนงสงในครสตจกร ในสมยแรกกจรง แตกมอนตรายมาก หากเกดการขมเหง แตในเวลานตำแหนงนกลบนำความมงคง เกยรต และอทธพลฝายโลกมาใหดวย จงสรปไดวา ลกษณะแหงธรรม มาตราฐานความเชอและชวตในพระเจาของครสเตยนในเวลานทมอำนาจเตมทในอาณาจกโรมนกลบมมาตราฐานตำกวาเมอคราวอยใตการขมเหง 2. การนมสการของครสตจกรเปนเพยงแตพธกรรม

มพธรตองมากขน ทำใหดภายนอกแลวมความสงางามด แตภายในจตใจและฝายวญญาณลดลงมากกวาเมอกอน ยงกวานนแบบแผนและพธรตองของศาสนาพนเพเกา (ลทธตางชาต)คอย ๆคลานเขามาในการนมสการของครสตจกร และยงรวมทงเทศกาลบางอยางดวย กกลายเปนเทศกาลของครสตจกร โดยเพยงแตการเปลยนชอและระเบยบการนดหนอย ประมาณ คศ.405 รปปนของพวกสาวกและผตองถกทรมานและประหารชวต เพอความเชอกเรมปรากฏขนในครสตจกร ครงแรกกเพอเปนอนสรณใหระลกถง ตอมากมการเคารพคารวะทละขน ๆ และในทสดกนมสการ และเพราะในศาสนาพนเพเกา มการนมสการพระนางวนส และไดนา ครสตจกรจงคดหาทางทดแทนการนมสการน โดยจดใหมการนมสการบชารปปนนางมาเรย พรหมจารย และพธมหาสนทกเปลยนเปนพธการถวายเครองบชาตอพระเจาแทนความหมายของการระลกถงการทรมาน และการตายไถมนษยของพระเยซ และพวกผปกครองหรอศษยาภบาลไดเลอนจากการเปนนกเทศนชวยและนำครสตจกรขนเปนนกบวชหรอปโรหต (Priest)ของครสตจกร

!50


!!

!3. ครสตจกรมใจไปในทางโลก เมอเปนเชนน ครสตจกรจงไดเปลยนไปในทางของโลก เพราะแทนทครสตจกรจะเปลยนโลก

ไปตามอดมคตของครสเตยนตามพระคมภรสอนให แตกลบใหโลกไดเขามาครอบครองครสตจกร ดงนน ความเอาจรงเอาจงฝกใฝในชวตฝายวญญาณและธรรมของสมยแรกเรมและความถอมใจ พอใจยดเอาฝายวญญาณเปนหลกใหญ ไดกลบกลายเปนความทะเยอทะยาน ความคดหวสง ยะโส จองหอง อยากเปนใหญในตำแหนงและอำนาจองฝายโลกน แมวายงคงมครสเตยนหลายคนทมใจสจรตจรงใจ เชน นางมอนนคา (Monica) มารดาของออกสตนและผรบใชพระเจาทสตยซอ อยางเจอโรม (Jerome) และยอหนไครโซลโทม (John Chrysostom) แตกระแสธารแหงโลกยนไดทวมทนเขามาในครสตจกรอยางบงคบไมอย และครอบคลมครสเตยนเปนจำนวนมากทเคยประกาศตววาเปนสานศษยขององคพระเยซครสตผถอมพระทยลงของเขาทงหลาย ! 4. สรปผลราย 2 ประการ ของการรวมรฐและครสตศาสนาเปนอนเดยวกน

เราจงเหนวา ถาไดปลอยใหครสตศาสนาเจรญเตบโต พฒนาเอาโดยปราศจากการควบคมหรอการรวมกนกบรฐ กจะมผลดกวาน และทางรฐเองกจะดกวานดวย แตเมอรวมทงสองนเปนอนเดยวกน (คอรฐเอาครสตศาสนาเปนศาสนาประจำอาณาจกร เปนการรวมทผดธรรมชาต ผดพระคมภร จงทำใหเกดความชวราย และผลเสยอยางรายแรง 2 อยางคอ ก. ในภาคตะวนออก รฐควบคมครสตจกร จนกระทงหมดฤทธและหมดชวตฝายวญญาณ ข. สวนในภาคตะวนตก (ในทางตรงกนขาม) ไดคอย ๆครอบงำอำนาจเหนอรฐ ผลกคอ การมสภาพการเปนครสเตยนกหมดไปและเสอมลงจนกลายเปนการปกครองแบบเจาขนมลนายทปกครองบงคบบญชาประเทศในภาคพนยโรป เปนการทำใหครสตจกรกลายเปนเครองมอทางการเมองไป (A Political Machine) !

ขอสงเกต การแบงแยกอาณาจกรโรมนเปนภาคตะวนออกและภาคตะวนตก นบแตสมยของดโอเคลเทยน (Diocletian) คศ.285-305 มาแลวมความรสกวา อาณาจกรโรมนอนกวางใหญไพศาลนยากแกการปกครอง จงเกดมความโนมเอยงทจะแบงอาณาจกรออกเปน 2 ภาคคอ ภาคตะวนออกและภาคตะวนตก ซงการสรางเมองหลวงของคอนสแตนตนกเปนสาเหตหนงของการแบงแยกน และภายหลงทโอโดเชยสมหาราช (Theodosius the Great) คศ.378-395 สนพระชนมแลว อาณาจกรกถกแบงแยกโดยเดดขาด และยกใหแกโอรสทง 2 คอ อารกาดอน และโฮโนเรยส โดยยดเอาภาษาทชาวเมองใชพดกนแพรหลายเปนหลก การแยกอาณาจกรนเปนสญญาณ (สาเหต)ของการทครสตจกรในภายหลงแบงแยกเปน 2 ภาคดวย !

ภาคตะวนออก ภาคตะวนตก

!51


!V. การตงเมองหลวงขนใหม (ยายเมองหลวง) ทกรงคอนสแตนตโนเปล ในไมชา หลงจากครสตศาสนาไดเปนทยอมรบวาเปนศาสนาของรฐแลว กมการเลอกตงเมองหลวงใหม เพอสถาปนาเปนทตงแหงอำนาจการปกครองอนเปนเหตการณทนำผลสำคญมาถง ครสตจกรและถงรฐดวย ! 1. ความตองการเมองหลวงใหม เนองจากคอนสแตนตนเหนวา (ก) กรงโรมนนสมพนธกนใกลชดกบศาสนาตางชาตเตมไปดวยโบสถ วหาร รปเคารพ และครอบงำดวยตำนานพนเมองอยมาก ททำใหโนมเอยงไปทางศาสนาเกานอยางรนแรง (ข) ประกอบดวยตวเมองเกานตงอยใจกลางทราบกวางใหญ ยอมตกเปนเปาของการโจมตจากศตรไดอยางงายดาย ซงในครงโบราณกไดเคยถกศตรตางชาตมาลอมกรงและโจมตหลายครง และในเวลาตอมา มสงครามกลางเมองแยงชงอำนาจกนจากมณฑลตาง ๆ เมองหลวงนกถกยดครอง แลวกมทงการตงตวเปนจกรพรรดและการถอดจกรพรรดหลายครงหลายคราว (ค) ในเวลาน จกรพรรดคอนสแตนตนมอำนาจเหลอลนแตผเดยว ไมเหมอนในแบบปกครองทดโอเคลเทยนวางระบอบไวทจกรพรรดไมมสทธอำนาจเหนอรฐสภา จงเสาะหาเมองหลวงใหมตามดลยพนจทชอบใจ !! 2. ทตงของเมองหลวงใหม ดงนน เมอคอนสแตนตนทรงเหนวากรงโรมเปนเมองหลวงทไมอำนวยความสะดวกและปลอดภย ดวยความมสตปญญา พระองคจงทรงเลอกสรางกรงโรมใหมบนทตงของเมองกรกโบราณ ไบแซนตอม (Byzantium) ซงถอกนวาเปนทตงอยในบรเวณจดยทธศาสตรคอ อยทชองแคบบอสฟอรส (Bosphours) ตรงปากทางเขาทะเลดำ อยทางใตของเมองเธลเลสปอนต (ปจจบนคอดารดาแนลเลส Dordanelles) ซงเปนทบรรจบกนของทวปยโรปและเอเซย รวมความยาว 60 ไมลดวยกน และกวางไมถง 1 ไมล ไมมสวนไหนกวางเกน 4 ไมล ดงนน ทตงของตวเมองใหมนจงเปนปอมปรากการอยางแขงแรงโดยธรรมชาตจนศตรเขายดเอาไดยากเยนมากในตลอดประวตศาสตรกวา 25 ศตวรรษ เมองหลวงใหมนมชอวา “คอนสแตนตโนเปล” (Constantinople) หมายถง “เปนเมองของจกรพรรดคอนสแตนตน” แตเดยวนทางการเรยกกนวา “อสตนบล” (Istanbul) ในประเทศตรก ! 3. เมองหลวงใหมคอนสแตนตเนเปลกบครสตจกร ในนครหลวงใหมน ครสตจกรไดรบการยกยองชเกยรตอยางมาก ประธานบชอฟซงตอมาเรยกวา เพททรอารค (Patriarch) ถกยกใหอย

1. พดภาษากรก 2. กรงโรมใหม (คอนสแตนนโนเปล) เปนเมองหลวง 3. เขตแดนมอยปตและครงหนงของ ประเทศลเบย

1. พดภาษาละตน 2. กรงโรมเกาเปนเมองหลวง !3. เขตแดนมแอลจเรย โมรอคโค และครงหนงของลเบย

!52


เคยงขางจกรพรรด แตกยงอยภายใตอำนาจของจกรพรรด ดงนน ครสตจกรในเมองหลวงใหมนซงจดอยในภาคตะวนออก จงตกอยในสภาพเปนผรบใชของรฐตลอดมา ถงแมวาในบางครงประธานบชอปอยางเชน ยอหน ไครโซลโทม (John Chrysostom) จะไดถอสทธนำครสตจกรอยางเปนอสระเอกเทศ แตกเปนเพยงชวคร แนนอนในเมองหลวงใหม ยอมไมมวดวาอารามหรอรปเคารพ มแตครสตจกรทในไมชาไดเกดขนมากมาย มครสตจกรหนงใหญทสดชอ ชงตาโซเฟย (Sancta Sophia) หมายถง “พระปญญาศกดสทธ” (Sacred Wisdom) คอนสแตนตนเปนผสรางขนใหม แตตอมาถกไฟไหมทำลายเสย จกรพรรดจสตเนยน (Justinian) ไดสรางขนใหม คศ.537 อยางใหญโตมโหฬาร และโออาวาครสตจกรอน ๆ ในสมยเดยวกน และไดดำรงเปนมหาวหารชนนำของครสตศาสนจกร (Cathedral of Christandom) นานถง 11 ศตวรรษจนถงป คศ.1453 พวกเตรก (Turks) มายดเอาเมองได และไดเปลยนพระวหารนเปนสเหราไปในวนเดยวกน และตอเนองมาจนถงสงครามโลกครงท 1

!VI. วธนำคนใหกลบใจทตางกนของคอนสแตนตนกบทายาทของทาน !

1. คอนสแตนตนใหอสรเสรภาพแกประชาชนในการเลอกนบถอเปนครสเตยน ตามทเราทราบแลววา คอนสแตนตนไดรบเอาครสตศาสนาเปนของรฐ และไดสงหามมให

ทางราชการถวายบชาแกรปเคารพ การนมสการแบบเดม และการบชารปปนของจกรพรรด แตยงทรงปลอยใหศาสนาทกแบบดำเนนตอไปได และทรงหาทางใหประชาชนคอย ๆกลบใจหนมานบถอครสตศาสนาโดยทางประกาศเผยแพรสงสอน ไมเอาทางบงคบ และพระองคยงทรงดำรงตำแหนงของศาสนาตางชาตเดมในฐานะเปนจกรพรรด คอ ปอนตเฟส แมกตมส (Pontifex Maximus) หมายถง “มหาสงฆราชหรอปโรหต (Chief Priest)” ซงตำแหนงนตอมาภายหลงคอสนตะปาปา (Pope) แทจรงตอนแรกเปนเพยง หมายถง บชอปของครสเตยน แตตอมาหมายถง ผนำสงสดของโรมนคาทอลก กถอวา พวกเขาไดรบตำแหนงนดวย และคอนสแตนตนยงไดอปถมภพวกพรหมจารยบรสทธ (Vestal Virgins) ทกรงโรม ! 2. พวกทายาทของคอนสแตนตนใชวธบงคบโดยทางกฏหมาย เมอพวกทายาทของทานขนครองราชย ตงแต คศ.337) แลวกไมยอมปลอยตามความสมครใจ แตทำใหการเปลยนใจจากศาสนาเดมมาเปนครสเตยนเปนไปอยางรวดเรว โดยออกกกฏหมายกดขออกมาเรอย ๆซงแททจรงยงผลรายตอครสตจกรอยางมากโดยไดทำการตอไปน - สงยดทรพยสมบตของวดวาอารามทกอยางรวมทงของพระสงฆดวย และในหลายทหลายแหงไดโอนใหเปนของครสตจกร - หามศาสนาเดมปฏบตพธการถวายบชา และการนมสการรปเคารพสกการะทงหลาย ผใดฝาฝนจะตองถกลงโทษถงประหารชวตและรบเอาทรพยสมบต ซงในชวงหนง ศตวรรษแหงการหามเดดขาดน กมพวกนบถอศาสนาเดมทฝาฝนและถกประหารชวตหลายคน ซงเปนเพยงจำนวนนอย เมอเทยบกบจำนวนครสเตยนทตองเสยชวตไปในชวงการขมเหงครสเตยน (200 ปแรก)

!53


- รอทำลายวดวาอารามเปนอนมาก เมอวดวหารหลายแหงทไดใชเปน ครสตจกรไปแลว ภายหลงตอมา 2-3 ป กมคำสงใหรอถอนทยงเหลออยลงใหหมด เวนไวแตทครสเตยนตองการไวใชเปนทนมสการ

- ทำลายขอเขยนทเปนของพวกปรปกษตอครสตศาสนา แลวกมคำสงไมใหใครเขยนหนงสอหรอพดสงทเปนปรปกษตอครสเตยน และหนงสอทกเลมของพวกปรปกษกสงใหเผาหมด การบงคบโดยใชกฏหมายกดขเหลานมลกษณะแตกตางกนไปตามภาคตาง ๆของอาณาจกรโรมน ซงยงผลใหศาสนาพนเพ (ตางชาต - Heathenism) ตองสญสนไปในระยะเวลา 3-4 ชวอายคน !3.2 พฒนาการในครสตจกร

1. เขตปกครองของบชอป การเปลยนแปลงอนยงใหญอกอยางหนงทเกดขนตอครตจกรคอ การเรมตนการจดระบบการ

ปกครองใน ครสตจกรเปนขนตอน กลาวคอ เกดเขตปกครองของบชอปขน 5 เขตทเดน ๆเหนอเขตปกครองอน ๆ คอ อนทโอก อเลกซานเดรย เยรซาเลม คอนสแตนตโนเบล และโรม เพราะถอกนวา เปนเขตทอครทตเปนผตงขนและครสตจกร ไดรกษาคำสอนทตกทอดมาไวอยางด ดงนน จงเปนเขตทดเดนและสอนถกตองเชอถอได 4 เขตแรกอยในภาคตะวนออก เขตท 5 โรมอยในภาคตะวนตก บชอปแหงกรงโรม (เกา)นจงไดกลายเปนบคคลสำคญทสดคนหนงของโรมในภาคตะวนตก เพราะการยายเมองหลวงจากกรงโรมไปอยทคอนสแตนตโนเบล !!! 2. ครสตจกรประจำตำบล (ครสตจกรทองถน) และศษยาภบาลประจำ พฒนาการทสำคญอยางหนงทเกดขนในชวงนคอ เนองจากจำนวนครสตสมาชกทวมากขน ในแตละเขตจงเปนการยากทบชอปคนเดยวจะเปนประธานในพธมหาสนท ตอมางานนกลายเปนงานประจำ และกลายเปนตำแหนงศษยาภบาลประจำครสตจกรทองถน แลวกทำกนอยางนมากขนอยางรวดเรว ! 3. พระคมภรฉบบสมบรณเรมมขนเปนครงแรก ในศตวรรษท 4 น พระคมภรฉบบสมบรณ (ทงเกาและใหม) หรอเกอบสมบรณไดเกดขน 2 ฉบบแรก ซงยงเกบรกษาไวจนถงปจจบน คอ ฉบบวาตกน (Vatican) ซงเกบอย ณ นครวาตกนในกรงโรมและฉบบซนาย (Sinai) ซงอยทพพธภณฑบรตชในประเทศองกฤษ ในศตวรรษท 5 ไดเกดขนอก 1 ฉบบ คอ ฉบบอเลกซานเดรย ซงอยทพพธภณฑบรตชองกฤษ (British Museum) เหมอนกน ทงสามฉบบนเขยนเปนภาษากรกทงพนธสญญาเกาและใหม และในตนศตวรรษท 5 ศาสนาจารยเจอโรมไดแปลพระคมภรทงเลมจากภาษาเดมมาเปนภาษาละตน เรยกวา ฉบบ “วลเกต” (Vulgate) ซงตอมาครสตจกรในภาคตะวนตกไดนำมาใชแทนฉบบละตนเกาทเรยกกนวา ฉบบเสปตวยนต (Septuagiant) (แปลพนธสญญาเดมเปนภาษากรก แตไมไดแปลจากฉบบฮบร) เพราะดกวา

!54


และไดใชกนอยางมากในสมยกลางของยโรป ฉบบวลเกตนยงคงเปนทยอมรบนบถอและใชอยในศาสนจกรโรมนคาทอลก ! 4. การนมสการในศตวรรษท 4 และ 5 ครสตสมาชกทไปรวมประชมทโบสถ ผชายทกคนจะสวมเสอคลมคลายพวกบาทหลวงในสมยปจจบน เพราะนนเปนแบบเสอธรรมดาทใชกนในสมยนน สวนพวกบชอปและผอาวโสในตอนแรกกสวมเสอผาเหมอนคนอน ๆ แตตอมามธรรมเนยมใชแถบคลองคอ เปนการเลยนแบบเครองแตงกายซงขาราชการและวงการอน ๆใชยงกวานน กมธรรมเนยมทบชอปและพวกผอาวโส (ผปกครอง) จะสวมเสอนอกททำดวยผาราคาแพง ๆปกเปนลวดลายตาง ๆสวยงามทบเสอคลมธรรมดาอกชนหนง เครองแตงกายแบบนใชกนในพระราชวงดวย และกเปนเครองแตงกายทผมตำแหนงสงใชกบพธสำคญ ๆ สงฆราชไดนำมาใชในโอกาสทมพธศลมหาสนท เพอถวายเกยรตแดพระเยซครสตผเปนจอมราชา มแบบนมสการหลายแบบตกทอดมาถงเราจนสมยน ดงนน เราจงทราบวา ลกษณะการนมสการเปนอยางไรบาง การนมสการสมยนนมพธรตองมากกวาสมยกอน ๆ แตกดำเนนไปตามหลกเดม ดงนคอ อานพระคมภร เทศนา มการถวายขนมปงและเหลาองน อธษฐานเพอครสตจกรทวโลก ขอพระเจาอวยพรขนมปงและเหลาองน การหกขนมปงแลวรวมพธมหาสนทในระหวางผเลอมใสศรทธา ! 5. ครสตสมาชก (ฆราวาส) มสวนในพธมหาสนทนอยลง เนองจากมคนเขามาเปนครสเตยนจำนวนมากขน ทำใหเกดการเปลยนแปลงมาตราฐานการเปนครสเตยน คอ เกดมสมาชกสำรอง หมายถง พวกทยงไมยอมรบบพตสมา (คอนสแตนตนกจดอยในพวกนดวย) ดงนน พวกเขาจงตองออกจากโบสถ เมอพธนมสการตอนแรกเสรจ คอ หลงจากอานพระคมภรและเทศนาแลว สมาชกสำรองจงไมมสวนในพธมหาสนทของ ครสตจกร ในศตวรรษท 5 และแมแตสมาชกทเปนลกหลานครสเตยนทไดรบบพตสมาเมอยงเปนเดกเลก ๆมาแลว แตกยงลงเลใจทจะเขารวมพธมหาสนททกวนอาทตย จงไมเขากลม การเปลยนแปลงในเรองการถอพธมหาสนทน บางแหงกเรว บางแหงกชา แตผลสดทายกเหมอนกนทวไป คอ แทนทครสตสมาชกทกคนใน ครสตจกรทองถนหนง ๆจะรวมพธมหาสนทพรอมกน โดยมบชอปและคณะผอาวโสและมคนายกเปนผนำ กกลายเปนธรรมเนยมทศษยาภบาล (สงฆราชหรอพระสงฆ) จะถอพธมหาสนทรวมกบสมาชกเพยงบางคน และในทสดกถอพธเพยงคนเดยว สวนสมาชกอน ๆเปนแตผดและมสวนรวมในพธนอยทสด ! 6. การถอรกษาและเพมเทศกาลและวนสำคญทางศาสนา สำหรบเทศกาลอสเตอร (วนคนพระชนม) ไดเปนเทศกาลประจำปของครสตชนมาตงแตแรก พอถงเวลานกมการกำหนดสปดาหศกดสทธขน เพอฉลองวนตางๆ ของครสเตยน e ในยโรปภาคเหนอมาเปนครสตชน (ครสตจกรภาคตะวนตก) เทศกาลครสตสมภพนจงยงทวความสำคญและมคนเฉลมฉลองกลางฤดหนาวทเรยกวา ยล (Yaul) ทางฝายครสตจกรตะวนออกมการฉลองวนทพระเยซครสตทรงรบบพตสมา ซงถอกนวามความสำคญมากกวาวนครสตสมภพเทาทกวนน เมอเทศกาลนไดแพรเขาไปทางตะวนตกกเลยถกนำเขามาเปนสวนหนงของการฉลองวนครสตสมภพเสยและเรยก

!55


ชอวา “ราตรสบสอง” คอเปนการระลกถงพวกโหราจารยทเขามาเฝาถวายบรรณาการแดพระกมาร แทนทจะใหเปนการระลกถงวนทพระเยซทรงรบบพตสมา !3.3 ขอถกเถยงเกยวกบหลกขอเชอและการประชมสภาครสตจกร

เมอการตอสระหวางพวกครสเตยนและศาสนาตางชาตไดสนสดลงดวยชยชนะของครสเตยน การตอสอยางใหมกเกดขน เปนสงครามความคด คำพด และเหตผล คอเกดมขอขดแยงเกยวกบหลกขอเชอ เมอครสเตยนตองตอสกบการขมเหง ครสตจกรกรวมเปนอนเดยวกน แมจะมความคดแตกแยกในหลกขอเชอบาง แตเมอ ครสตจกรไมเพยงแตปลอดภย แตไดเปนของรฐดวย การถกเถยงเกยวกบหลกขอเชอกเกดขนอยางรนแรง เรองใหญ ๆม 3 หวขอ ทงนไมนบเรองเลกเรองนอยทมอกมาก ในการยตปญหา ทำโดยการเรยก ครสตจกรทงหมดมาประชมสมชชา ซงแตละครง เหลาบชอปเทานนเปนผมสทธออกเสยงชขาด กลมบรรพชตชนรองและกลมฆราวาสจะตองรบไปปฏบตตามขอตกลงของกลมบชอป !

1. ขอถกเถยงอาเรยน (The Arian Controversy): ตรเอกานภาพ (Trinity) โดยเฉพาะความสมพนธของพระบดาและพระบตร เรมตนจากความคดของอาเรยส (Arius)

ผอาวโสแหงอเลกซานเดรย ประมาณ คศ.318 ไดแพรคำสอนวา พระครสตแมจะทรงเปนอยกอนทกสงและทรงมสวนเนรมตสรางทกสงกจรง แตพระองคกยงเปนผถกสรางขน จงมไดดำรงอยชวนรนดร แตมเวลาเรมตน ดงนน พระครสตพระบตรจงไมเปนพระเจาแท (ดอยกวาพระเจา) และไมเปนมนษยแท (สงกวามนษย) แตมคนายกอาทานาเซยสชาวอเลกซานเดรยไดคานคำสอนน และยนยนความเปนอนหนงอนเดยวของพระบตรกบพระบดาวา พระบตรทรงเปนพระเจาจรง ๆและทรงดำรงอยชวนรนดรเสมอกบพระบดาแลว ทานไดบญญตศพทขนมา สองคำ เพออธบายขอความของทานดงน “โฮโมอซออส” แปลวา มสาระเดยวกน ซงตางกบคำวา “โฮมอยอซออส” (Homoousios) แปลวา มสาระคลายกน แมวาสองคำนจะคลายคลงกนแตความจรงแหงศาสนศาสตรเพงเลงถงขอแตกตางทมอยในสองคำน ขอโตแยงแพรไปทว ครสตจกรหลงจากทคอนสแตนตนไดอตสาหพยายามระงบการโตแยงน แตไมสำเรจจงไดเรยกประชมสภาบชอปขนทเมองไนเซย (ปจจบนเมองอสนคในตรก) ในป คศ.325 อาทานาเซยส เพราะเปนแคมคนายกไดรบอนญาตใหอภปรายได แตออกเสยงไมได แตทานกสามารถทำการโดยการนำคนสวนใหญของทประชมใหประนามคำสอนของอาเรยสได การตดสนของสภาจงถอวาอาทานาเซยสเปนฝายถกจงบรรจคำวา “โฮโมอซออส” ลงในหลกขอเชอทเรยกวา “หลกขอเชอไนเซย” (เปนคำสรปความเชอสำคญ ๆของครสตศาสนาอนเปนทยอมรบของครสเตยนทวไป) ตอมาไดแตงตงใหเปนบชอปแหงเมองอาทานาเซยสเปนฝายถกจงบรรจคำวา “โฮโมอซออส” ลงในหลกขอเชอทเรยกวา “หลกขอเชอไนเซย” (เปนคำสรปความเชอสำคญ ๆของครสตศาสนาอนเปนทยอมรบของครสเตยนทวไป) ตอมาไดแตงตงใหเปนบชอปแหงเมองอเลกซานเดรยในป คศ.328 แตอาเรยสมอทธพลทางการเมองเพราะมครสเตยนชนชนสงหลายคนรวมทงโอรสและทายาทของคอนสแตนตนดวยไดถอตามคำสอนของเขา ดงนน ในรชสมยของพระราชโอรสและทายาทของคอนสแตนตน ทานอาทานาเซยสตองไดรบความลำบากมากถงกบถกเนรเทศ (ขบไลออกจากตำแหนง) ถง 5 ครง และกถกเรยกกลบหลายครง จนมคำพดวา “อาทานาเซยสทวโลกพากนเปนปรปกษกบทาน

!56


แลว” เบองปลายชวต 7 ปสดทายของทานไดอยอยางสงบทเมองอเลกซานเดรยและสนชพทนนใน คศ.373 ในทสด คำสอน ทศนะของทานเปนความยอดเยยมทว ครสตจกร ทงภาคตะวนออกและตะวนตก ! 2. ขอถกเถยงอพอลลนาเรยน (The Apollinarian Controversy): ลกษณะของพระครสต (Nature of Christ) ทานอพอลลนารสเปนบชอปแหงเลาดเซย (Laodicea) ใน คศ.360 สอนยนยนวา ลกษณะสภาพของพระครสตวา พระเยซเมออยในโลกมใชมนษย แตเปนพระเจาแทอยางเดยวในรปรางมนษย (God alone in Human form) เพราะธรรมชาตของพระเจาไดมากำเนดเปนธรรมชาตของมนษยในพระเยซครสต และบชอป และนกศาสนศาสตรสวนใหญถอวา บคคลกภาพของพระเยซครสต เปนการรวมพระเจาและมนษยเปนอนเดยวกน (Unity of God and man) และในธรรมชาตเดยว (Deity and Humanity -one nature) ดงนน คำสอนผดของอพอลลนารสจงถกประนามโดยสมชชาแหงคอนสแตนตโนเบล ใน คศ.381 ผลกคอ ทานถอนตวออกจากครสตจกร ! 3. ขอถกเถยงเนสทอเรยน (Nestorious Controversy): ความเปนมนษยของพระครสต เนสทอเรยสไมสามารถยอมรบคำกลาวทวา นางมารยเปนมารดาขององคพระผเปนเจา (mother of god) หรอคำกรกใชวา Theotokos เขาจงสอนวา มารยใหกำเนดแตสวนทเปนมนษยของพระครสตเทานน และแมวาพระครสตทรงเปนทงพระเจาและมนษย แตทงสองพระลกษณะไมเกยวของกน พระครสตทรงเปนมนยทสมบรณ และทรงเกยวของกบพระเจาในดานศลธรรม ในป ค.ศ. 430 คำสอนนถกประนามทสมชชาแหงเมองเอเฟซส

!4. ขอถกเถยงพเลเจยน (Pelagian Controversy): ความบาปและความรอด

เปนขอถกเถยงขอเดยวของยคนทเกดขนใน ครสตจกรภาคตะวนตก เรมขนดวยทานพเลเจยนเปนนกพรต (พระ) มาจากบรเตนอยทโรม ประมาณป คศ.410 ทานสอนวา มนษยมไดรบเอาสภาพบาป (ความโนมเอยงในทางบาป) จากอาดม แตวาแตละคนไดเลอกเอาเองวา จะเอาบาปหรอความชอบธรรม ความตงใจของทกคนเปนอสระ และทกคนจะตองรบผดชอบในการตดสนใจของตน ผทคดคานคำสอนนคอ ทานออกสตนผสามารถ (นกศาสนศาสตรผยงใหญรองจากเปาโล) โดยยนยนวา อาดมเปนตวแทนของมนษยทงสน ความบาปของอาดมทำใหมนษยเปนคนบาป และมนษยทงสนตองถอวามโทษ และมนษยไมสามารถรอดพนบาปไปสวรรคได โดยทางของตวเอง แตไดโดยนำพระทยและแผนการของพระเจา ผซงทรงเลอกใครผทพระองคจะชวยใหรอด ดงนน คำสอนของพเลเจยนจงถกประนามโดยสมชชาแหงคารเทจ คศ.418 และหลกศาสนศาสตรของออกสตนกไดกลายเปนหลกมาตรฐานแหงจารตโบราณในครสตจกร (The Standard of Orthodoxy) อยจนกระทงถงยคปจจบนในสมยของทานอารมเนยสในออแลนต (ประมาณ คศ.1600) และทานยอหน เวสเลยในศตวรรษท 18 จงคอยไดมการแตกแยกออกจากหลกศาสนศาสตรแบบออกสตนอยางจรงจง !

!57


หมายเหต แมขอถกเถยงเหลานจะจบลงดวยคำวนจฉยจากทประชมสภาครสตจกรแตละครง แตในป ค.ศ. 451 ครสตจกรไดเปดประชมสภาแหงชาลเซดอน (Chalcedon) เพอนำขอถกเถยงเกยวกบพระลกษณะของพระครสตทงสนมาพจารณาและประกาศเปนหลกขอเชอสากลของครสตจกร หลกขอเชอทประกาศจากการประชมสภาชาลเซดอนน เนนยำวา พระครสตทรงเปนพระเจาสมบรณ และเปนมนษยสมบรณ ทงสองพระลกษณะนไมไดแยกจากกน แตกไมไดคลกเคลาประสมประสานกนในพระองค พระครสตทรงเปนทงพระเจาและมนษยอยางสมบรณและไมเปลยนแปลง !3.4 ลกษณะและความเปนมาของลทธอารามวาส (Monasticism)

ในขณะทการถกเถยงเกยวกบหลกขอเชอกำลงดำเนนไปอยางดเดอด ความเคลอนไหวอกอยางหนงกเรมกอขน และไปเตบโตขยายใหญในยคท 4 คอลทธอารามวาส ตามทเราทราบอยางแนชดวา ในครสตจกรยคแรกไมมนกพรต (พระ) หรอนางช ครสเตยนอยในครอบครวและแมจะตตวออกหางจากสงคมไหวรปเคารพ พวกเขากยงคงเปนคนอยในสงคมโดยทวไป ดงนน จงมความสำคญมากทเราจะตองศกษาวาลทธนเรมขนอยางไร !

1. สาเหตทนำมาซงการกอกำเนดของลทธอารามวาส (อารามวาส) เมอครสตศาสนาไดครอบครองอาณาจกรโรมนแลว ฝายโลกกเขามาในครสตจกรและแพร

หลายไปทว ครสเตยนทเอาจรงตองการแสวงหาชวตฝายวญญาณทสงกเกดไมพอใจกบ สภาพแวดลอมใน ครสตจกรจงปลกตวออกจากสงคมไปอยโดดเดยวบาง อยกนเปนกลมบาง เพอทจะเพาะชวตฝายวญญาณโดยการอธษฐาน ภาวนาไตรตรอง และฝกนสยบำเพญตน (ทรมานกาย)

เรากลาวไดวาลทธอารามวาสกอกำเนดขนจากสาเหตหรออทธพล 5 ประการ !(1) สาเหตดานปรชญา ปรชญากรก โดยเฉพาะลทธนอสตค และนโอ-พลาโตนส สอนวา

วญญาณเปนสงด แตรางกายเปนสงชวราย ดงนนมนษยควรปฏเสธความตองการของรางกาย และออกจากสงคมเพอชวยใหสามารถดบความตองการของเนอหนงได

(2) สาเหตดานพระวจนะ อครสาวกเปาโลเนนเรองการอยเปนโสด (1คธ. 7) และพระคมภรโดยรวมกสอนเรองการแยกตวออกจากโลก

(3) สาเหตดานจตวทยา ในชวงทชวตเผชญปญหาหรอวกฤตกาล ผคนมกจะหนความเปนจรงของโลกรอบตวไปใชชวตสนโดษในอารามเพอใหลมความทกขและวกฤตชวต นอกจากนนในสมยนน ครสเตยนจำนวนมากไมพอใจสภาพความเปนไปของครสตจกร เมอครสตศาสนากลายเปนศาสนาของรฐ ระบบของโลกไดคบคลานเขามาในครสตจกรมากขนเรอยๆ ครสเตยนทเอาจรงเอาจงกบพระเจาจงตองการแสวงหาชวตฝายวญญาณทลกซงขน จงตองการปลกวเวกจากสงคม ยงกวานนเมอการขมเหงหมดไป ผทถอวาการพลชพเพอพระครสต (martyrdom) เปนการแสดงความจงรกภกดตอพระเจา ตองหนมายดการอยอารามทดแทน

(4) สาเหตดานประวตศาสตร เมอมคนตางชาตในอาณาจกรโรมหนมาเปนครสเตยนมากขน พธกรรมและศาสนศาสตรของลทธตางชาตกเขามาปนเปอนในการนมสการมากขน ครสเตยนทเอาจรงเอาจงกบพระเจาจงหนมาอยอารามแทน

!58


(5) สาเหตดานภมศาสตร ลทธอารามวาสกอกำเนดเปนครงแรกทประเทศอยปต เนองจากทนนมอากาศอบอน และสภาพธรรมชาตเอออำนวยตอการดำรงชพ แมนำไนลทไหลผานตามทราบและบรเวณหบเขา ทำใหสามารถปลกพชผลได และธรรมชาตทสงบกเหมาะกบการอธษฐาน และศกษาพระวจนะ

2. ประเภทของลทธอารามวาส ตลอดประวตศาสตรครสตจกร เราสามารถแบงลทธอารามวาสไดเปน 2 ประเภทใหญๆ ไดแก (1) แอนคอไรต (Anchorite) มความหมายวา “ปลกตว” หรอ “ปลกวเวก” คอ ผทแยกสนโดษ

ไปอยตามลำพงคนเดยว เพอใชเวลาในการอธษฐาน ศกษาและภาวนาในพระวจนะ ผทอยอารามประเภทนมกจะเนนการทรมานรางกายดวย บางทานจงเรยกผทอยอารามแบบปลกวเวกนวา “ฤษครสเตยน”

(2) ซโนไบต (Cenobite) คอ พวกทอยอารามรวมกนเปน “นคม” มกฎระเบยบเครงครด เนนการฝกฝนตนในทางธรรม การอธษฐาน แตไมเนนการทรมานรางกาย

3. กลมผอยอารามทนาสนใจ การอยอารามเปนทนยมตลอดประวตศาสตรครสตจกรยคกลาง บคคล หรอกลมทนาสนใจใน

ยคน ไดแก !

(1). แอนโทน (ผกอตงลทธอารามวาส) แทจรงตวอยางของการมชวตทโดดเดยวพอเหนไดในประวตศาสตรตอนตน ๆ แตเรารบวา แอนโทนเปนผกอตงขนเมอ คศ.320 เพราะชวตของทานเปนทดงดดความสนใจในเรองการอยอารามน ซงไดแพรขยายออกไปอยางกวางขวางเปนครงแรก และทำใหมศษยเปนจำนวนมากมาย โดยททานอาศยอยในถำอยางสนโดษนบเปนป ๆในอยปต จนเปนทรจกกนทวไป และไดรบยกยองวาเปนผมชวตทบรสทธ และอยอยางงาย ๆ ดงนน คนจำนวนมากจงพากนทำตามแบบอยางของทาน บรรดาถำในอยปตจงหนาแนนไปดวยศษยของทาน ตงแตนน ลทธอารามวาสไดแพรจากอยปตขยายแผไปทวครสตจกรในภาคตะวนออก คนจำนวนมากไมวาชายและหญงไดรบเอาลทธนมาปฏบต ! (2) ซโมน สไตไลท หรอ สาวกเสา (Simeon Stylites - Pillar-Saints) ลกษณะการบำเพญตน (ทรมานกาย) อกแบบหนงทแตกตางออกไปจากทเคยเกดขน คอการอาศยอยบนเสา แทนทจะอยในถำ เรมปฏบตโดยนกบวช (พระ)คนแรกชอ ซโมน ชาวซเรยน ทานไดออกจากอาราม (Monastery) ป คศ.423 แลวไดกอเสาขนหลายตนทสงขนเรอย ๆ ตนสดทายสงถง 60 ฟต กวาง 4 ฟต ทานไดอาศยอยบนเสาเหลานผลดเปลยนกนรวมเวลา 37 ป จงเรยกวา พวกมชวตแหงเสา (Stylites of the Pillar) แลวคนเปนจำนวนมากกพยายามแขงขนกนทจะเอาความเดนกบชวตของทานซโมน ดงนน ในซเรยน จงมสาวกเสาเปนจำนวนมากระหวางศตวรรษท 5 ถง 12 แตชวตแบบนไมไดปฏบตกนในยโรป !

(3) พาโคมอส (Pachomius) พาโคมอส เกดเมอป ค.ศ. 292 ในครอบครวทไมเชอพระเจาในอยปต ครอบครวของทานม

ฐานะยากจน ดงนนทานจงถกเกณฑเปนทหารในกองทพ และไดหนมารบเชอเปนครสเตยน แตทาน

!59


ไมชอบชวตทหาร ทานจงทลขอพระเจาวา หากพระองคทรงชวยใหพนจากการเปนทหารได ทานจะถวายตวและบวชเปนบาทหลวงทนท ปรากฏวาทานสามารถออกจากราชการทหารไดอยางอศจรรย ทานจงออกบวชแบบแอนคอไรท ใชชวตแบบปลกวเวกอยพกหนง แตพบวาชวตสนโดษเชนนไมสามารถชวยเหลอผคนในสงคมได ในทสดพาโคมอสไดตดสนใจกอตงนคมครสเตยนขน มลกศษยทศรทธาทานเขาบวชเปนบาทหลวงอยรวมกนในนคมน กฎของนคมนเนน การรบใชกนและกน โดยคนทเปนผใหญกวาตองเปนแบบอยางในการรบใชผนอย

ในทางประวตศาสตรครสตจกรเราถอวา พาโคมอส เปนผกอตงลทธอารามวาสแบบนคมเปนคนแรก หลงจากนน การอยอารามแบบนคมไดแพรหลายจากอยปตไปทวยโรป จนกลายเปนทนยมในยโรปมาก ทงนเพราะอากาศในยโรปหนาวเยน เหมาะกบการอยเปนนคมมากกวาอยอยางสนโดษ เมอมาถง ค.ศ. 500 มอารามในยโรปทงของชายและหญงประมาณ 300 แหง และการอยอารามแบบนคมกลายเนทนตมตลอดยคกลางของประวตศาสตรครสตจกร !

(4) คณะเบเนดค (Benedictines) บรรดาอารามทวไปในภาคตะวนตก (ยโรปยคกลาง) ไดจดระบอบและปฏบตตามกฏของคณะเบเนดค ดงนนทางประวตศาสตรถอวา เบเนดคเปนผนำของลทธการอยอารามภาคตะวนตกทยงใหญทสด ทานจงไดรบฉายาวา “บดาแหงการอยอารามภาคตะวนตก” ทานเกดท Fubsia ในอมเบรย (Umbria) ทานไดกอตงการอยอารามท Monte Cassino และรวบรวมกฏเกณฑและหลกตาง ๆของการอยอารามทเปนแบบแผน และประกาศใชในป คศ.529 กฎเกณฑของคณะเบเนดค เนน ความยากจน ความบรสทธ และความเชอฟง (Poverty, Chastity & Obedience) บาทหลวง หรอแมช ไมไดรบอนญาตใหมทรพยสนสวนตว ทกคนตองรกษาพรหมจรรย ทำงานหนก เชน ถางปา ไถนา ทานอาหารวนละ 2 มอเทานน และใชเวลาสวนใหญกบการอานตำรา มการนมสการพระเจาวนละ 7 ครง อยางไรกตามคณะเบเนดคไมเนนการทรมานกาย !X. การขยายอำนาจของครสตจกรโรม (เกา) สาเหตจากทคอนสแตนตโนเบลถกสรางใหเปนเมองหลวงทยงใหญของอาณาจกรโรมน จนกลายเปนเมองหลวงของโลก สวนครสตจกรกรงโรมไดรบอำนาจขนเรอย ๆ และมชอเสยงยงขน และบชอปของโรมไดแตงตงตำแหนงขนเปนโปปสมอาง โดยยดอำนาจเหนอครสเตยนทงสน และถอเปนประมขของ ครสตจกรทงหมดในยโรปภาคตะวนตกแถบทะเลเอเดรยตก (Adriatic) ทงฉวยโอกาสทจะตงเปนเมองหลวงของครสตจกร จงเปนเหตใหมการโนมเอยง เพอเรยกรองอำนาจใหอยเหนอรฐบาล ดงทปรากฏในยคสมยกลาง สาเหตมดงน ! 1 ระบอบครสตจกรมลกษณะคลายกบการปกครองของรฐ

การใหอำนาจสงสดมาจากบคคลผเดยว (ประมข) ทเรยก Autocracy (อตตาธปไตยหรอเผดจการ) คอ จกรพรรดผเดยวทมอำนาจสทธขาด การปกครองของรฐบาลโรมนแบบนเปนเหตให ครสตจกรการปกครองโดยประมขผเดยว เพราะในเมอทกแหงมบชอปปกครองครสตจกรทงหลาย แตมปญหาเกดขนเสมอ ๆวา ใครจะปกครองบรรดาบชอปทงหลาย? และบชอปคนไหนสมควรดำรงตำแหนงเปนประมขเหนอ ครสตจกรทงหมด? เนองจากบชอปททำหนาทเปนประธานในบางหวเมอง ไมชากถกเรยกวา “Metropolitans” และระยะหลงเปน “Patriarchs” ดงนน จงม Patriarchs ท

!60


เยรซาเลม อนทโอก อเลกซานเดรย คอนสแตนตโนเบล และโรม แตบชอปโรมไดถอตำแหนงเปน “ปา ปา บดา” ภายหลงเปลยนเปนโปป (Papa Father-Pope) เพราะในระหวาง Patriarchs ทงหานไดชงดชงเดนกนบอย ๆทจะเปนใหญ และยดอำนาจสงสด ในทสด กเหลอใหเลอกระหวาง Patriarchs แหงคอนสแตนนโนเบลกบโรมเทานน แตกมการเลอกวา ใครควรจะเปนประมขสงสดของ ครสตจกร ซงแนวโนมไปทางโรมมากกวา ! 2. ครสตจกรโรม สมอางอำนาจมาจากอครสาวก

ครสตจกรโรมอางวา โรมเปน ครสตจกรเดยวเทานนทกอตงขนโดยอครสาวกผยงใหญทสดทงค คอ เปโตรและเปาโล เปาโลเปนผเรมตน สวนเปโตรนนมตำนานวา ทานไดเปนบชอปคนแรกของโรม (จรงหรอเทจนนไมทราบแนชด) ซงกคอ โปปของโรมทหมายถง ผปกครอง (บงคบบญชา)เหนอกลมศาสนาจารยและ ครสตจกร และอางวา เปโตรอยในฐานะทเปนผนำของอครสาวกดวย จงพดวา ทานเปโตรคงตองมอำนาจเหนอครสตจกรทงสนและพวกเขากอางขอพระคมภร และขอสนบสนนคำพดนจากมทธวและยอหน แลวสรปวา ถาเปโตรเปนประมขของ ครสตจกร คนแรก ดงนน ผสบตำแหนงตอจากทานคอ เหลาโปป (บชอป) ของ ครสตจกรโรมทตองดำรงอำนาจอยางนตอไป

3. คณลกษณะของครสตจกรโรมและบชอปโรมหลายคนสนบสนนความคดน

เนองจาก ครสตจกรโรมนจะยดอยในคำสอนตามจารตประเพณตงแตแรก ทำใหลทธเทยมเทจทเกดขนมอทธพลตอ ครสตจกรนอยมาก ครสตจกรเหมอนเสาคำคำสอนตามจารตประเพณโบราณ (Pillar for the Orthodox teaching) โดยเฉพาะกลมบชอปในกรงคอนสแตนตโนเบล จากลกษณะอยางน จงทำใหเกดความยำเกรง ครสตจกรและเคยชนตอการมผนำสงสดของจกรพรรด และทำใหอาณาจกรโรมนเปนเจาโลกซงอยในธรรมชาตของโรม โดยกลมบชอปโรม สวนมากพวกเขาเปนคนเขมแขงกวา เฉลยวฉลาดและเอาจรงเอาจง มนำหนก (forceful)กวากลมบชอปในกรงคอนสแตนตโนเบล สงทสามคอ ดานการชวยเหลอและรบใชครสตจกรโรม ซงเปนตวอยางทดในเรองการเอาใจใสตอคนยากจนทงสมาชกและคนภายนอก เมอเกดการกนดารอาหาร หรอมโรคระบาด และยงใจกวางสงความชวยเหลอไปยงครสตจกรตาง ๆทถกขมเหงในมณฑลอน ๆ ดงนน คณลกษณะเหลานไดสนบสนนใหเกดอทธพลของครสตจกรโรมอยางมาก

4. การยายเมองหลวงจากกรงโรมไปยงกรงคอนสแตนตโนเบล การยายเมองหลวงไปยงกรงคอนสแตนตโนเปลแทนทจะลดอทธพลของบชอปโรม (โปป)

กลบทำใหทวมากขน กลาวคอ ทกรงคอนสแตนตโนเบล รฐควบคม ครสตจกร แตทกรงโรม บชอปเปนผมอำนาจสงสดในการควบคมบรเวณ (ของภาคตะวนตก) แถบนน อาณาประเทศในยโรปตางเคยมองและยอมรบโรมดวยความนบถอทเปนเมองหลวงใหมและจกรพรรดกอยไกลออกไป ความจงรกภกดตอโปปโรม (ภายหลงเรยกวา มหาสงฆราชโรมน (Roman Pontiff) เรมเขามาแทนตำแหนงจกรพรรดโรม!3.5 ผนำทสำคญของยคน ยคนมผนำครสตจกรสำคญดงน !

!61


1. อาทานาเซยส (Athanasius) คศ.293-373 เปนผยงใหญในการตอสหลกขอเชอเรองตรเอกานภาพกบกลมอาเรยน ทานเปนตวเอกในการอภปรายในการประชมเอเซย คศ.325 หลงจากทไดรบเปนบชอปเมออาย 33 ปแหงอเลกซาน- เดรยแลว ตอมาตองถกเนรเทศ 5 ครง และไดตอสเพอหลกขอเชอทถกตอง ในทสดกจบชวตลงดวยความสงบและมเกยรต ! 2. แอมโบรสแหงมลาน (Ambrose of Milan) คศ.340-397 เปนคนแรกสดในพวกบดาแหงละตน ตอนแรก ทานเปนขาราชการทมตำแหนงสง เปนสมาชกสำรองของ ครสตจกรในเมองมลาน หลงจากถกการรบเราจากประชาชนใหเปนบชอป ทานยอมรบตำแหนงนในป คศ.374 (โดยยงไมไดรบบพตสมา เพยงแตรบคำแนะนำในการเปนสมาชก) แลวไดกลายเปนผมอทธพลใน ครสตจกร เพราะเปนนกเทศนทมชอเสยงและกลาหาญมนคงในการทจะรกษาแกนแทของครสตศาสนาใหพนจากลทธอาเรยส เนนหนกดานศลธรรมของครสเตยน แมในกรณทมพวกชนสงฝาฝนกฏหมาย ทานกลาพอทจะประทวงจกรพรรดธโดเซยสทพระองคไดทำการเหยมโหดทารณฆาคนมากมายทเมองเธซะโลนกา และบงคบใหพระองคสารภาพและรบทณฑกรรม ตอมา ไดรบการยกยองและนบถออยางสงสดจากจกรพรรดและไดรบเลอกใหเปนผเทศนาในพธพระศพของพระองค ทานเขยนหนงสอหลายเลมและแตงเพลงไวหลายเพลง และทสำคญคอ มอทธพลนำออกสตนเขาใน ครสตจกร ! 3. ยอหน ไครโซสโทม (John Chrysostom) คศ.345-407 เกดทอนทโอก แลวไดรบตำแหนงบชอปหรอแพทรอารคแหงอนทโอก ตอมาเปนบชอปแหงคอนสแตนตโนเบล คศ.398 และเปนนกเทศนทดเดนแหงยค จงไดรบฉายาวา “ลนทอง” (The Golden Mouth) เพราะไมมใครสามารถใชสำนวนโวหารไดเทยบทาน นอกจากน ทานเปนคนทมใจรอนรนในการปฏรปและเนนเทศนาเรองการกลบใจใหม ทำใหราชนยโดเซย (Eudoxia) ไมพอพระทย จงถกเนรเทศและเสยชวตลงใน คศ.403 ตอมาภายหลง จงเปนทยอมรบ และศพของทานจงถกนำกลบมากรงคอนสแตนตโนเบล และฝงไวอยางมเกยรต นอกจากน ทานยงเปนนกอธบาย พระคมภรทมความสามารถคนหนง

4. ชาวคปปาโดเซย 3 ทาน (The Three Cappadocians) ไดแก ทานบาซลผยงใหญ (Basil the Great) ผเปนบชอปแหงซซารยาในคปปาโดเซย (คศ.329-379) กบนองชายชอ เกรกอรแหงไนสซา (Grogory of Nyssa คศ.332-394) กบเพอนทงสองคอ เจอรแหงนาเซยนรส (Gregory of Mazianrus คศ.330-390) ทง 3 ทานมบคคลกสง มความรกและพรอมทจะสละชวตเพอพระครสต ไดลกขนอยางกลาหาญเพอตอสพวกอาเรยนทสอนผด ซงทานอาทานาเซยสไดตอสมากอนในตอนแรก ในครสตจกรภาคตะวนออก ! 5. ออกสตนผยงใหญ (Aurelius Angustine) คศ.354-430 เกดในแอฟรกาเหนอ เมอยงหนม เปนนกปราชญทเลองชอ แตเปนคนนยมโลก ทะเยอทะยาน รกความบนเทง เมออาย 33 ปไดกลบใจเปนครสเตยน โดยอทธพลของมารดาคอนางมอนกา (บดาไมเปนครสเตยน), อทธพลคำเทศนาของแอมโบรสแหงมลานและการศกษาจดหมายฝาก

!62


ของเปาโล ตอมาในป คศ.395 ทานไดรบแตงตงเปนบชอปแหงฮปโป (Hippo) ในแอฟรกาเหนอ ขณะนนเปนเวลาทพวกชาวปาเรมบกรกดวยสตปญญา ความรความเขาใจ ดานศาสนศาสตร ทานจงไดเขยนหนงสอมากมาย ซงสวนใหญจะเนนคำสอนเกยวกบความบาปและพระคณของพระเจา โดยเฉพาะทเขยนขนเพออธบายและตอสขอถกเถยงฟเลเจยน ในคศ.412 มหนงสอทเปนตำราเหตผลหลกขอเชอทมชอเสยงมากชอ “นครของพระเจา” (The City of God) ทานไดเสยชวตใน คศ.430 ในขณะทพวกชาวปากำลงบกยดเมองฮปโป นอกจากน ทานไดรบการยกยองอยางมากวา เปนผอธบายพระคมภรทยงใหญทสดถดจากเปาโล หลกศาสนศาสตรของทานไดมอทธพลอยางมากตอทานมาตน ลเธอร และทานคาลวนในยคปฏรป ! 6. ลออนผยงใหญ (Leo the Great) คศ.390-461 เปนบชอปของโรมทอาจพดไดวา เปนผยงใหญกวาบชอปอน ๆของโรม ทานไดใชกำลงความพยายามทกอยางทจะใหไดรบการยอมรบวา บชอปของโรมนนเปนบชอปสากล (Universal Bishop) โดยอางมทธว 16.18 เกยวกบเปโตร แลวตความหมายขอนใหมตามแนวความคดของทาน ซงไดรบการยอมรบในภาคตะวนตก (ยกเวน คจงแหงเดยวทชลตค และไดรบการสนบสนนโดยพระราชโองการของจกรพรรดวาเลนเทยนท 3 แต ครสตจกรในภาคตะวนออกไดปฏเสธเดดขาด แตคำสอนของทานเกยวกบเรองความเปนใหญสงสดของบชอปหรอโปป ไดมอทธพลในยคตอมา

!XII. การเสอมและลมสลายของอาณาจกรโรมเดม เราถอวาอาณาจกรโรมเดมอนเกรยงไกรตองถงคราวลมสลายลงในป ค.ศ. 476 และตงแตนนเปนตนมาอาณาจกรโรมอนกวางใหญถกแบงออกอยางชดเจนเปนสองอาณาจกร คอ โรมตะวนตก (ภาคพนยโรป) และโรมตะวนออก การลมสลายนเองนำปทางมาสการเปลยนแปลงทงดานการเมองการปกครองของอาณาจกร และครสตจกร จนในทสดกอใหเกดอาณาจกรใหมทางภาคตะวนตกของอาณาจกรโรมเดม เรยกวา อาณาจกรโรมนอนศกดสทธ สวนอาณาจกรทางตะวนออกกลายมาเปนอาณาจกรไบแซนไทน ! 1. สาเหตของการเสอมและลมสลาย

ตลอดยคทสาม คอ เปนยคครสตจกรของรฐ เกดมความเคลอนไหวอกอยางหนงทเรมดำเนนขนตอนกลางยค และคบคลานมาในยคทสน อนเปนความวบตอนยงใหญของประวตศาสตรโลกอยางหนง คอ มหาอาณาจกรโรมนภาคตะวนตกเสอมและลมลงใน ป คศ.476 แลวชวงเวลาหลงจากนถง คศ.1000 (รวมประมาณ 500 ป) ประวตศาสตรครสตจกรในยโรปเรยกวา ยคมด เพราะถาดจากภายนอกราชอาณาจกร กดเหมอนมการปองกนอยางเขมแขง แตสภาพความเปนจรงเหมอนรวงผงทพรนไปดวยความเสอมทางดานศลธรรมและทางการเมอง และพรอมทจะยบลงถามการบกรกรอบดาน เพราะภายใน 25 ป หลงจากคอนสแตนตนเสยชวตลงใน คศ. 337 แนวปองกนชายแดนตะวนตกของอาณาจกรโรมกพนาศลง โดยพวกชาวปาเถอน (นามทพวกโรมนใชเรยกคนอน ๆทไมใชคนโรมน คนกรก คนยว) ไดบกเขามาทกแหง ยดดนแดนและปกครองแผนดนอยางอสระ ซงสาเหตของการเสอมและลมลง มดงน !

!63


(1) ความมงคงของโรมตะวนตกเปนเปาแหงความโลภของชนเผาใกลเคยง เนองจากมดานหนงของอาณาจกรตะวนตกทมเมองมงคง มความอยสขสบาย มทองทงกวางใหญในการเกบเกยว ประชาชนกมของทกอยาง จงเปนเปาแหงความโลภของชนเผาตาง ๆทอยใกลเคยงมาตลอด แตในศตวรรษกอน ๆ จกรพรรดทกพระองคไดทรงถอวา การปองกนและคมครองชายแดนนมความสำคญ และมการเอาใจใสอยางด เพอใหรอดพนจากการโจมตของพวกศตรทจะคกคามได ซงเปนเหตผลสำคญอยางหนงททำใหโรมนมระบบการปกครองโดยจกรพรรดรวม เพอจะสามารถปกครองอยใกลกบชายแดนน และมอำนาจจะจดการไดทนทเมอมการบกรก โดยไมตองรอคำสงจากเมองหลวงทอยไกล ดงนน การปกครองอาณาจกร จงเหลอจกรพรรดเดยว ดงนน การยายเมองหลวงไปทคอนสแตนตโนเบลของคอนสแตนตนจงมสวนผดพลาดมาก เพราะทำใหการควบคม ดแล ชวยเหลอ และปองกนภาคตะวนตกนลดนอยลง ! (2) คนโรมนขาดความชำนาญในการสงคราม เนองจากหลายศตวรรษแหงยามสงบทผานมา ทำใหความชำนาญการรบลดนอยลง (เพราะในสมยน ยงใชดาบและหอก) แมวาเรองกองทหารจะมวนยทดจนมชอเสยงไปทว แตกไดหยอนลงไปอยางมากในชวงจกรพรรดองคหลง ๆ ซงเมอเปรยบเทยบกบพวกชนปาเถอนตวตอตว กเสยเปรยบมากเพราะพวกเขามกำลงรางกายแขงแรงกวา กลาหาญกวา แคลวคลองในการรบกวา และทเปนจดเสยทสดของโรมนคอ มการจางคนตางชาตมาเปนทหารโรมน สวนคนโรมนไมสนใจรบราชการเปนทหาร จงมทหารโรมนมากมาย (ตงแตขนนายทหารถงนายพล) ซงแทจรงเปนชาวตางชาตนนเอง (พวกชนปาเถอนทงหลาย) ดงนน เมอเกดการบกรกหรอสงคราม การรกษาเอกราชของชาตจงลมเหลว เพราะการจางคนตางชาตมารบแทนเมอคราวจำเปนตองรบเทานน !

(3) อาณาจกรไมมนคงเพราะมสงครามกลางเมอง อาณาจกรไมเพยงแตขาดทหารทเขมแขง แตยงไมมนคงเพราะมสงครามกลางเมองทดำเนนอยตลอดหลายชวอายคน เพอแยงชงราชบลลงก เพราะตำแหนงจกรพรรดไมไดรบเลอกขนมาจากรฐสภาอกแลวเหมอนสมยแรก ๆ แตเมอจกรพรรดอยถกประหาร (ดงทเกดขนมากทสด) กองทพประจำแตละมณฑลกจะตงผเขาชงบลลงกดวยการรบตอสกน ใน 90 ป มผนำ 80 คนทไดรบโหรองตงขนเปนจกรพรรดเขาชงบลลงก นครทงหลายกถกทำลาย คาใชจายสำหรบกองทพกมากมาย แลวทงอาณาจกรจำตองยากจนลง เพราะความโลภทะเยอทะยานของคนกระหายอำนาจ โดยมไดคดถงความอยรอดของประเทศ เปนผลใหตองเรยกกองทหารมาเสยจากชายแดน จงทำใหเขตชายแดนเปดโลง ไมมทางตอสพวกชนปาเถอนทบกรกเขามา (ซงจะศกษาใน 4.2) ! (4) การเคลอนยายถนฐานของเผาชนเอเซย สาเหตอกอยางหนงททำใหเกดมการบกรกเขามายงอาณาจกรโรมน กลาวคอ พวกชนปาเถอนอางวา ถกขบไลออกจากถนฐานของพวกเขาเอง โดยมกองทพของพวกชนเผาเอเซย (ทโดยทวไปเรยกวา พวกฮน) พรอมครอบครวไดเคลอนยายบกรกเขามาจากเอเซยกลาง เหตผลทพวกเผาชนเอเซยทเคลอนยายแหลงทอยนนไมรอยางแนนอน แตเชอกนวา อาจเปนเพราะดนฟาอากาศเปลยนแปลง จงแหงแลงขาดฝน ทำใหเนอททเคยอดมสมบรณกลายเปนทรางวางเปลา ผลกคอพวกชนปาเถอนจงถอยบกรกเขามาในอาณาจกรโรมน และภายหลงพวกเผาชนเเอเซยนกไดบกเขา

!64


มาในอาณาจกรโรมนดวย โดยการนำของกษตรยผดรายชอ อตตลา 3.6 การบกรกเขามาของชนเผาตาง ๆ โดยทเปนการศกษาประวตศาสตรครสตจกร ไมใชประวตศาสตรโรมน จงจะศกษาเรองราวเผาชนตาง ๆทบกรกเขามาตามลำดบเพยงยอ ๆ ! (1) พวกวสโกส (Visigoths) คศ.376 คอ พวกโกสตะวนตกทอยระหวางแมนำดานบ (Danube) กบทะเลบอลตค มผนำชอ อลารค (Alaric) ไดนำกองทพบกกวาดลางเขามาทางประเทศกรกและอตาล เขายดทำลายกรงโรม แลวตงการปกครองแผนดนขน (อยทางทศใตของฝรงเศส) !

(2) พวกแวนแดล (Vandals) คศ.406 พวกแวนแดล ภายใตการนำของ เซนเซอรรค (Censeric) ไดยกพวกของตนเคลอนยายขามฝรงเศสเขาสสเปญ แลวบกตอเขาไปปราบปรามเอาชนเมองตาง ๆในแอฟรกาเหนอ ! (3) พวกเบอรกนเดยน (Burgundians) คศ.414 ไดแมนำไรน (Rhine) เขามาแลวตงการปกครองแผนดนขน โดยมเมองสตาสเบอรกเปนศนยกลาง (4) พวกแฟรงคส (Franks) คศ.420 เปนชนเผาเยอรมนบกเขายดทงภาคเหนอของประเทศกอล (Gaul) แลวใหชอดนแดนนนวา ฟรนเซย (Francia) กษตรยองคตอมาหลง ๆ ชอ โคลวส ไดกลบใจเปนครสเตยนป คศ.481 พวกพลเมองกเลยกลายเปนครสเตยนดวย ซงเปนเหตสวนหนงทำใหภาคเหนอของยโรปเปลยนใจมาเปนครสเตยน แตอยางไรกตามพบวาสวนใหญกเปนไปโดยการบบบงคบ ! (5) พวกแซคซอนและแองเกล (Saxons and Angles) คศ.440 พวกแซกซอนและแองเกลนมาจากเดนมารคและดนแดนทางเหนอ ไดบกเขามาทางบรเตนเพราะกองทหารโรมนทงไวแลวไปครอบครองตวเปนอาณาจกรของตนอยหลายชวอายคน จนเกอบจะถอนรากศาสนาครสเตยนทมอยใหหมดแลว แตภายหลงไดมโอกาสรบคำสอนโดยพวก มชชนนารทสงมาจากโรม จงไดกลบใจเปนครสเตยน ! (6) พวกฮนส (Huns) คศ.476 ทรายแรงทสดกคอ พวกฮนสดราย โดยการนำของกษตรยอตตลา ผไมมความเมตตา บกรกเขาอตาล คกคาม ทำลาย แตตองการตงราชอาณาจกรของตนขนในอาณาจกรโรมดวย พวกชนปาเถอนทเขามากอนทงพวกโกส แวนแดล และแฟรงคสไดรวมกำลงกน ภายใตการนำของโรม ขดขวางตอสพวกฮนส เกดสงครามใหญปะทะกนทคาโลนส อยในภาคเหนอของฝรงเศส ในป คศ.476 แลวพวกฮนสกพายแพอยางยบเยน เมออตตลาตายแลวไมชาอำนาจพวกฮนสกสนสดลงดวย

!65


ซงสงครามทคาโลนสนชขาดวา ยโรปจะไมถกยดทำลาย และถกปกครองโดยชนเผาเอเซย แตจะสามารถเจรญพฒนาขนเปนอารยะธรรมของยโรปเอง ! การบกรกเขามาเปนระลอกๆของชนปาเถอนเหลาน ทำใหมหาอาณาจกรโรมนซงครงหนงเคยกวางใหญไพศาล ตองลดลงเหลอเพยงอาณาเขตเลก ๆยงกวานนใน คศ.476 มเผาชนเยอรมนเผาเลก ๆชอเผาเฮรล (Heruli) ภายใตการนำของกษตรยโอโดเอเซอรบกเขามายดเมองหลวง และถอดจกรพรรดทเปนเดกในตอนนนทมชอวา โรมสส ออกสตส แลวทานโอโดเอเซอรกตงตวขนในตำแหนง “กษตรยแหงอตาล” แลวตงแตป คศ.476 อาณาจกรโรมนภาคตะวนตกกสนสดลงโดยปรยาย ซงถานบตงแตการกอตงเมองและรฐโรมน (กลาวกนวาป กคศ.753) จนถงอาณาจกรลมกนบได 1200 ป สวนอาณาจกรภาคตะวนออกมคอนสแตนตโนเบลเปนเมองหลวงทยงคงอยตอไดจนถง คศ.1453 !

3. ครสตจกรและชนเผาปาเถอน พวกชนเผาปาเถอนทบกรกเขามาน เกอบทงหมดเปนพวกไมเชอพระเจา นอกจากพวกโกสทไดเปลยนใจนบถอครสตศาสนานกายเอเรยน และไดมพระคมภรในภาษาของตนเองอกดวย ซงจดเปนภาษาโบราณเกาแกทสดของพวกทวตน (Teutonic literature) คอชอทเรยกรวม ๆ พวกเผาชนตางชาตปาเถอน ทปจจบนจดภาษานทพวกนใชพดเปนสาขาหนงของภาษาอนโดยโรเปยน ซงภาษาองกฤษและเยอรมนกจดรวมอยในสาขานดวย จากนนพวกชนเผาตาง ๆเหลานกไดกลบใจเปนครสเตยนดวย โดยอทธพลของพวกฏสบาง และโดยมากทางประชาชน ครสเตยนทอาศยปะปนกน และโดยเฉพาะทางพวกนกายเอเรยนทเปนครสเตยนตามจารตโบราณ (Orthodox Christians) ดงนน อาจพดวา ครสตศาสนาในเวลาเสอมโทรมนกยงมคงมกำลงอำนาจความสำคญและเจรญกาวหนา ไดนำใหชนตางชาตทบกรกเขามานรบเชอ ผลกคอ ขณะทพวกเขากลบเปนครสเตยนรวมกบพวกโรมนเลอดแหงความเขมแขงของพวกเขากมสวนใหเกดชนเชอชาตใหมของยโรปขน เราจงเหนวา แมวาอาณาจกรโรมนจะทรดโทรมและลมลง แตกลบทวอทธพลของครสตจกรโรมขนทวยโรป ทามกลางประเทศตาง ๆทไดกลบเปนครสเตยนกทำใหบรรดาสนตะปาปามอทธพลมากขนดวย จงวาแมมหาอาณาจกรโรมลมลง แตครสตจกรยงมนคงแสดงความเปนเจาใหญ (Imperial) อยตอไป !!!!!!!!!!!

!66


!หนวยท 4: ครสตจกรยคมด คศ. 590-1453

Medieval Church ! เราเรยกประวตศาสตรครสตจกรตอนท 2 โดยรวมวา ครสตจกรยคกลาง (Medieval Church History) คอเปนชวงของประวตศาสตรครสตจกรทอยระหวางยคแรก และยคปจจบน เนองจากประวตศาสตรครสตจกรชวงนเกยวของกบภมภาคยโรปโดยตรง ดงนนในแงของประวตศาสตรของภมภาคยโรป นกประวตศาสตรโดยทวไปกเรยกชวงนวา “ประวตศาสตรยโรปยคกลาง” และไดแบงประวตศาสตรยโรปยคกลาง (ค.ศ. 590-1473) ออกเปนอก 3 ชวงยอยๆ คอ ยคกลางตอนตน ยคกลางตอนกลาง และยคกลางตอนปลาย โดยแบงตามความกาวหนาของอำนาจสนตะปาปา

สำหรบวชาประวตศาสตรครสตจกรสาล เรากลาวไดวา การขยายอำนาจของสนตะปาปาเปนเรองเดนของยคกลาง โดยทบชอปแหงโรมสมอางยดตำแหนง “สนตะปาปา ครองทวสากล” (Universal Pope) และเปนประมขของ ครสตจกร (Head of the Churches) แยงกวานน เราจะเรยนรถงการทสนตะปาปาอางเปนผครอบครองเหนอประเทศชาต (Ruler over the Nations) เหนอกษตรยและจกรพรรดทงหลาย

ดวยเหตน เราจงสามารถแบงความกาวหนาของอำนาจสนตะปาปาไดเปน 3 ระยะ คอ (1) ระยะเจรญเตบโตกาวหนาขน ป คศ.590-1073 (ยคกลางตอนตน) (2) ระยะอำนาจสงสดป คศ.1073-1216 (ประมาณ 150 ป) ซงไมเพยงแตเหนอครสตจกร แตเหนอประชาชาตทงหลายในยโรป (ยคกลางตอนกลาง) (3) ระยะเสอมตำลง ป คศ.1216-1414 (ยคกลางตอนปลาย) โดยสรป เรากลาวไดวา ยคกลางของครสตจกรเปนชวงเวลาทสนตะปาปามอทธพลมากทงดานการเมองและศาสนา จนนกประวตศาสตรบางทานไดเรยกชวงเวลานโดยรวมวา “ยคมด” เพราะครสตจกรละตนไดเขาครอบงำชวตและความคดทงหมดของประชาชนในยโรป

4.1 การเจรญกาวหนาของอำนาจสนตะปาปา คศ.570-1073 (ยคกลางตอนตน) ในชวงนมเหตการณสำคญอยางนอย 6 ประการ ไดแก !

1. สนตะปาปาเกรกอร ท 1 กาวสอำนาจ ในระยะแรกแหงการเจรญเตบโตกาวหนาของอำนาจสนตะปาปา ไดเรมตนดวยการททานเก

รกอรท 1 “ผยงใหญ” ไดขนสตำแหนงสนตะปาปาและมหาสงฆราช (คศ.590-604) แลวจากนน องคตอมากใชชอของทานเปนหลกอำนาจขนสงสดถงเกรกอรท 7 (คศ.1073-1085) ซงเปนทรจกกนมากกวาในนามฮลเดแบรนด (Hildebrand) ทานเกรกอรท 1 เปนผนำเอกในการตงและสรางระบบสนตะปาปา (The Chief Architeets of the Papal System) ซงไดมอทธพลอยางมากตอประวตศาสตรโลก ทานเกดป คศ.540 ในครอบครว

!67


รำรวยทเปนสมาชกวฒสภาในกรงโรม) ชวตชวงแรกรบใชราชการดวยความสามารถมากจนไดมตำแหนงสง เปนทเคารพนบถอยกยองทงทางราชการและประชาชน แตเมอไดรบการทรงเรยกจากพระเจา ทานไดถวายชวตจตใจจดจอกบศาสนา ไดขายทรพยสมบตทงหลายแจกจายแกคนจน และเพอการสรางอารามการบำเพญตน 6 แหงใน ซซล คศ.574 แลวไดบวชเปนพระตามกฏระเบยบของเบนเนดค ในป คศ.590 ทานไดรบเลอกเปนโปปดวยประสบการณ ความร ความเขาใจในราชการมากอน ทำใหทานไดกลายเปนผมกำลงอำนาจมากในการจดระบบบรหารทกอยางในโรม และตามเมองตาง ๆแลววางรากฐานระบบของสนตะปาปา ทมอำนาจสงสดเหนอครสตจกรทงหลาย (ซงลออนท 1 ไดสมอางอำนาจนเปนคนแรก) ซงเปนทยอมรบในภาคตะวนตก สวนทางตะวนออก ทานไดตอตานการสมอางเปนบชอปครองทวสากลของเพทตรอารกไดสำเรจ ครสตจกรจงยอมรบวา ทานควรเปนผไดเกยรตคนแรก แมวาไมอยในแงของอำนาจ แมวาทานจะนบถอพระคมภรอยางมากและมความหวงรอคอยใหพระเยซเสดจมาครงท 2 เรว ๆเพอพจารณาคนอธรรม และยงเปนนกเทศนทเกงกบเปนนกเขยนศาสนศาสตรทสามารถ ทานกยงหนนใหมรปภาพและรปปนใน ครสตจกรตอนแรกเปนเพยงเครองเตอนใจ แตตอนหลงกนมสการ และเรมสอนเกยวกบเพอกาทร (Purgatory) คอการทวญญาณของคน (ครสเตยนทยงดไมถงขนาด) ทตายแลวจะไปอยในทแหงหนงทอยระหวางนรกและสวรรค เพอรบการชำระทำใหดขน แลวจงคอยไปสวรรค แลวยงเนนขยายคำสอนเกยวกบทรานซบสแตนทเอเซย (Transubstantiation) ทงยงสนบสนนอยางมากมายในเรองชวตการอยอาราม เพราะทานเองกเคยเปนนกบวช (พระ) มากอน ครสตจกรโรมนจงใหฉายาวา “ผยงใหญ” (The Great) ! สาเหตททำใหสนตะปาปาเรองอำนาจมากขน

จะขอกลาวถงสาเหตบางประการททำใหอำนาจของสนตะปาปาเพมพนขนอยางมาก ! (1) การเนนอำนาจของสนตะปาปาเพอความชอบธรรม เนองจากในตอนแรก ๆของยคน อทธพลของสนตะปาปาเนนอำนาจไปทางแหงความชอบธรรม (อำนาจจากพระเจา) ทำใหครสตจกรเปนทพง (ตวกลาง) ระหวางประชาชนกบพวกเจาใหญนายโต และทำหนาทยบยงไมใหมการทารณ หรอความอยตธรรม ทงปกปองคมครองผออนแอและเรยกรองสทธใหแกประชาชน สวนในพระราชวงตาง ๆเจาครองนครบางคนตองถกบงคบใหเลกทำสงทไมด และทำแตสงทชอบ ถาการปกครองไมถกตอง สนตะปาปาจะคดคาน ถาดกสนบสนน ! (2) ความไมมนคงของการปกครองฝายโลก ในขณะทระบบการปกครองฝายครสตจกร โดยสนตะปาปามความมนคง แตการปกครองของรฐบาลกลบไมแนนอน เพราะในระหวางสมยน ยโรปอยในสภาพแยมาก เจาผครองเปลยนอยตลอดเวลา การแยงชงอำนาจตอสกนเองเกดขนเสมอ ยงเมออาณาจกรโรมนตะวนตกลมลงใน คศ.476 แลว ยโรปกตกอยในความปนปวน กเหลอแตอาณาจกรครสตจกรทมระบบแบบแผนการปกครอง แมจนกระทงศตวรรษท 9 เมออาณาจกรของคารมาคไดตงขน ครสตจกรกยงมอำนาจมากขน สนบสนนโดยรฐบาลใหมน ! (3) การปกครองของครสตจกรกลบมนคงแนนอนกวา

!68


พวกชนตางชาตทบกรกเขามาในอาณาจกรโรมน มหลายเผาทกลบใจเปนครสเตยนกใหความนบถอยกยองอำนาจครสตจกรอยางมาก ครสตจกรจงมพนธมตรแขงแรงอยทกหนทกแหงรวมกบลทธอารามวาสในยคมดนกไดเจรญเตบโตใหญยงขน (ดงจะศกษาตอไป) ตงแตนกบวช บรรพชต บชอปทงหลายตางกสนบสนนอำนาจการปกครองของครสตจกรโรม ดงนน ความมนคงของอาณาจกรกรบการเสรมขนและกาวหนาไปเรอย ๆ ! (4) เพราะมสงเทยมเทจสงเสรมศาสนาเกดขนในยคมดน องคประกอบใหญอกอยางหนงททำใหอำนาจของครสตจกรเจรญขนกคอ ไดเกดม “สงเทยมเทจสงเสรมศาสนา” (Pious Frauds) จำนวนหนงแพรออกมาสนบสนนอำนาจของโรม ไดแพรหลายไปอยางกวางขวาง ทกหนทกแหงกเชอและยอมรบโดยไมมการสำรวจตรวจคนความจรงกอน ไมมใครสงสยเลยวา เอกสารเหลานนเทยมเทจ (ซงถาเปนสมยแหงสตปญญาความรน กคงไดถกสำรวจ ไดถกปดทงและไมมใครเชอถอ) ขอสมอางอำนาจของโรมกไดมการสนบสนนอยางแขงแรงหลายศตวรรษลวงไปกวาจะไดมการตรวจพบวา เอกสารเหลานนเทยมเทจไมเปนความจรง !

(ก) เอกสารปลอมเรอง “คอนสแตนตนยอมมอบถวายอำนาจใหแกครสตจกร” ทกลาววา จกรพรรดครสเตยนองคแรก คอนสแตนตนไดถวายอำนาจสงสดเหนอมณฑลตาง ๆทงหมดในยโรปทเปนของอาณาจกรโรมนใหแกบชอปแหงโรม คอ ทานซลเวสเตอรท 1 (คศ.314-335) และประกาศวาบชอปแหงโรมเปนผครอบครองเหนอเหลาผปกครองและจกรพรรดอกดวย เอกสารฉบบนจงเปนเครองแสดงใหเหนวา เพราะเหตนคอนสแตนตนจงไดยายเมองหลวงจากกรงโรมไปทคอนสแตนตโนเบล เพอไมใหมการทรงอำนาจคางอยในกรง โรมเปนการแขงขนกบสนตะปาปา

!(ข) เอกสารปลอมเรอง “การสงตออำนาจลงมาจากพวกอครสาวก” (False Decretals of Isidore) ซงมอทธพลอยางมาก ถกพมพแพรหลายออกมาประมาณ คศ.830 ทกลาววา การตดสนใจในการสงอำนาจตาง ๆใหพวกบชอปของโรมมาจากพวกอครสาวก ทแตงตงใหสนตะปาปา (บชอป)ของโรมมอำนาจสงสดเดดขาดเหนอครสตจกรทวสากล และตงครสตจกรใหเปนอสระไมขนกบรฐ ไมใหมการลวงเกนบรรพชตทกตำแหนงไมวาดวยเหตผลใด ๆของรฐ และศาลของรฐจะพพากษาคดใด ๆทเกยวกบบรรพชตและครสตจกรไมไดเลย เอกสารนเปนทยอมรบโดยไมมใครสงสยเลยเปนเวลาหลายรอยป จนถงศตวรรษท 12 แมจะคนพบวา เปนเอกสารปลอมแตกทำอะไรไมได เพราะในเวลานน อำนาจของครสตจกรลงรากแนนเสยแลว จนกระทงรงอรณแหงการปฏรป (ยคกลาง-ปฏรป) ในศตวรรษท 16 เอกสารของโรมนจงไดถสอบสวน ศกษาตรวจคนอยางละเอยด กพบวาเปนเอกสารปลอม

หมายเหต หลกฐานตาง ๆทคนพบวา เปนเอกสารปลอม (1) ภาษาในเอกสารไมใชภาษาละตนแรกเรม ในศตวรรษท 1,2 แตเปนภาษาละตนแบบในศตวรรษท 8,9 ทผดเพยนและปะปนกบภาษาอนบางแลว

!69


(2) สภาพและจดตำแหนงตาง ๆ ทกลาวถงในประวตสาสตรในเอกสารไมเปนเหมอนในสมยแรกเรม แตกลบเหมอนในสมยยคมด (3) ขอพระคมภรทงหลายทอางถงนน แทจรงไดคดลอกมาจากพระคมภรวลเกต (ละตน) ซงเพงจะแปลกนในราว คศ.400 (4) ความคลาดเคลอนไมถกตองในเรองเวลาและเรองผเขยนและผรบ กลาวคอ เอกสารทเขยนนนมจดประสงคทแสดงวา เขยนโดยบชอปแหงโรมทชอ วคเตอร ในป คศ.200 เขยนถงบชอปแหงอเลกซานเดรย ทานเธโอฟลสผมชวตอยในป คศ.400 !

4.2 การเรมตนและกอตงของศาสนาอสลาม ความเคลอนไหวถดมาทสำคญตอประวตศาสตรโลกในยคมดนกคอ การตงศาสนาลแะอาณาจกรมหะหมดในเรมศตวรรษท 7 แลวแยงชงเอาอาณาจกรคอนสแตนตโนเบลไปทงหมด และนำเอา ครสตจกรภาคตะวนออกซงยอมออนนอมจนเกอบจะเปนทาสแลวยงคกคามทจะครองยโรปอกดวย หลงจากศตวรรษท 13 ศาสนามหะหมดกไดกระจายออกไปครอบครองเหนอพลเมองกวา 200 ลานคน ! ผกอตง : โมหะหมด (คศ.570-632) ทานเกดทเมองเมกกะ (Mecca) ในอาราเบย พอแมไดเสยชวตเมอทานยงเยาววย เมอโตเปนผใหญกไดใชเวลาในการอธษฐานอยางมากคนเดยวในทะเลสาบจนถงอาการแนนงอยางคนเขาญาณ แลวบอกวา ทานไดยนพดมากมาย ทานไดมโอกาสพบคนยวและครสเตยนพวกเชอผดทบอกทานถงคำสอนวา มพระเจาองคเดยว แตเพราะชวตทไมสอดคลองของครสเตยน ทานจงไมยอมเปนครสเตยน แมวาจะยอมเชอวามพระเจาองคเดยว ทานกเอาความเชอในพระเจาองคเดยวมาใสแทนพระตาง ๆของอาราเบย แลวเรยกวา ศาสนาพระอลลาง ซงทานอางวาเปนผพยากรณ จงไดเรมปฏรปใน ป คศ.610 เมออายได 40 ป ครงแรกไดผตดตามลกศษยมาชา ๆ และมผตอสขดขวางคำสอนของทาน ทานจงหนจากเมองเมกกะใน ป คศ.622 กบลกศษย 200 คนไปทเมองเมดนา (Medina) ซงตอมาเรยกการตอสของทานกบผขดขวางวา เฮกรา (Hegira) แลววนทโมหะหมดหนกลายเปนจดเรมตนศาสนาโมหะหมด 9 ป หลงจากมารวบรวมชาวอาหรบเผาตาง ๆทกระจดกระจายอยนน ไดมาเชอในศาสนาและอยใตอำนาจของทานไดสำเรจ แลวตงเปนกองทพกลบเขาชงเอาเมองเมกกะได หลงจากมชยชนะตลอดทวอาราเบย ทานสนชพในป คศ.632 แลวไดรบการยกยองถอวาเปนผพยากรณและผนำศาสนาโมหะหมด !

ลกษณะศาสนาโมหะหมด ศาสนาของทานโมหะหมด เรยกวา อสลาม (Islam) ทแปลวา “ยอมออนนอม” (Submission คอยอมเชอฟงตอนำพระทยของพระเจา เหลาสานศษยไดชอวา มสลม (Moslem) ซงพวกเขาจะไมใชนามวา โมหะหมด หลกขอเชอทเขยนไวในคมภรโกหราน (Koran) ทโมหะหมดเขยนขนตอนอาย 40 ป ทถวายเปนคมภรศกดสทธของชาวมสลมวาดงน (ก) มพระเจาองคเดยว ทพวกเขาเรยกวาอลเลาะห(allah) เปนคาทกาเนดคลายๆกบภาษาฮบร”เอลโลฮม” พระเจาผกาหนดใหเหตการณทกอยางเเกมนษย ไมวาเหตการณ นนๆจะดหรอราย ดงนนกจการทกอยางทพวกมสลมกระทาจงเปนไปตามพระประสงคของ

!70


พระเจาทงสน (ข) มเหลาฑตสวรรคทงดและชวเปนจานวนมากมาย ไมมใครเหนตวฑตสวรรคนนๆได

แตคงดาเนนอยกบมนษยตลอดเวลา (ค) พระเจาไดประทานพระธรรมโอวาทไวในพระคมภรโกหราน ฑตสวรรคกบลเอลเปนผมาตดตอกบทานโมหะหมดนาพระโอวาทมาใหเปนคราวๆจากพระคมภรโอวาทนในตอนแรกยงมไดรวบรวมขน จนกระทงหลงจากทานโมหะหมดสนชวตลง

(ง) พระเจาไดประทานผพยากรณ ทไดรบการทรงดลใจ สงมาหามนษย ในจาพวกผพยากรณนนๆ มผยงใหญอย 4 ทาน คอ อาดม โมเสส พระเยซ และโมหะหมด สวนผพยากรณอนในพระคมภร รวมทงพวกอครสาวกทงหมดกถอวาเปนผพยากรณของชาวมสลมดวย แตโมหะหมดเปนผใหญทสด

(จ) เชอวาตอไปภายหนาจะมการเปนขนมาจากความตายเปนครงสดทาย จะมการพพากษา จะมสวรรคและนรกสำหรบทกคน !

ความกาวหนาของศาสนาอสลาม ตอนแรกโมหะหมดสงสอนเผยแพรดวยอทธพลของความมมนษยธรรม แตตอมาไมชาเปลยนวธเปนนกรบ รวบรวมกองทพอาหรบผเหยมโหด ดราย แลวนำออกปราบปรามผยงไมเชอ เมอยดดนแดนไดกเปลยนเปนศาสนาอสลามแลวเรยกเกบภาษ ใครขดขนตองถงตาย แมโมหะหมดจะเสยชวตกมพวกคาลบ (Caliphs) รบตำแหนงแทนเปนรน ๆทำการสรางอาณาจกรอสลามใหใหญไพศาลดวยดาบ ในไมชา (ก) ประเทศปาเลสไตน ซเรยถกยดเอาไป ครสตจกรทงหลายของครสเตยนจำนวนเปน 10,000 แหง บางกถกทำลาย บางกถกยด และกลายเปนสเหรา (Mosques) (ข) และดนแดนในเอเซยนอยของครสเตยน ไดตกอยใตปกครองของมสลมทงหมด ทไหนทครสเตยนยอมออนนอมกยอมอนญาตใหมการนมสการไดภายใตขอกำหนดอนเขมงวด (ค) ขยายออกไปไกลเลยเปอรเซยเขาไปในอนเดย แลวตงเมองหลวงของอสลามทกรงแบกแดดบนฝงแมนำไทกรซ (Tigris) (ง) ไดปราบปรามอยปต ภาคพนแอฟรกาเหนอทงหมด และสวนใหญของประเทศสเปญ สวนทางดานยโรป การกาวหนาตองถกหยดยงทฝรงเศสโดยทานชารล มารเตล ผไดรวบรวมชนเผาตาง ๆทกระจดกระจายอย โดยการนำของชนชาตฟรงกใหออกรบตอสกบมสลมไดชยชนะเดดขาดทตำบลทวรส (Tours) ใน คศ.732 มฉะนนกคดวา ทงทวปยโรปกจะกลายเปนมสลมทงหมดแลว !

องคประกอบแหงอำนาจของศาสนามสลม !

(ก) ความเชอศรทธาของชนเผาอาหรบ : พวกแรกทเชอในโมหะหมดเปนคนอาหรบทดราย ชอบการรบราฆาฟน และไมเคยเปนเมองขนของคนอน ไดตดตามโมหะหมดดวยสจรตใจรอนรน มความเชอ และความกลาในการเอาชยชนะ ซงพวกเขาถอวาเปนการทำตามพระประสงคของพระเจาใหสำเรจ ทกคนทรบกนคนไมเชอแลวตายในสนามรบจะไดเขาสวรรคทนท มความเบกบานในกามราคะ (Sexual Delight)

!71


! (ข) ลกษณะการยอมออนนอมของคนกรกในภาคพนเอเซย : ซงตรงกนขามกบพวกชาตกรกในเอเซยทมนสยมงแตดานปรชญา การศกษา วรรณกรรม ออนแอ ขแพ อยากยอมแพมากกวาจะชกดาบ อยากสงสวยมากกวาจะปองกนเอกราช ยงกวานนมจำนวนอนไพศาลของพลเมองในอาณาจกรกรก (ภาคตะวนออก) เปนพวกบรรพชตและนกบวช ทพรอมจะสวดวงวอนมากกวาพรอมจะส ! (ค) ศาสนาอสลามดเหนอกวาศาสนาไหวรปเคารพมาก : (ดงนทจะเรยนในหวขอถดไป) คอ ศาสนาดงเดมในอาราเบยและในแถบนน และความเชอ ความเอาจรงเอาจงของมสลมยงแขงแรงกวาของศาสนาครสเตยนทถกยด เพราะครสตจกรภาคตะวนออก (ไมเหมอนในภาคตะวนตก) ไดเลกความอตสาหะประกาศเผยแพรความเชอไปนานแลว หมดฤทธแหงความรอนรน ครสเตยนเปนแตรปภายนอกมากกวา แตภายในเหยวแหง ไมมชวต ความกระตอรอรน !

ดานดทสงเสรมลทธศาสนาอสลาม (ก) หลกธรรมคำสอนเขาใจงาย คอวา เชอในพระเจาองคเดยว ทกคนมหนาทตองออนนอมตอพระองคโดยปรยาย ไมมความลกลบซบซอนแหงหลกศาสนศาสตร อนกอใหเกดความคดโตเถยงกนมากมายไมรจกจบ ไมจำเปนตองเปนปราชญกเขาใจหลกขอเชอของศาสนามสลมได (ข) เปนปฏปกตอการเคารพบชารปสกการะ กลาวคอ ตามทเราไดเรยนรแลววา หลงจากยคอครสาวกผานไป ไมนานกเรมมรปปนของนกบวช นกบญ และนางมาเรยไวกราบไหวนมสการในทกครสตจกร แตพวกมสลมเผาทงทำลาย และประณามการนมสการรปสกการะทกชนด ไมวาจะแกะสลก ปน หรอเขยน ! (ค) ไมยดเอานกบวชเปนคนกลางเพอจะตดตอกบพระเจา เพราะโลกแหงครสตจกรเวลานนถอวา ความรอดมไดโดยความเชอในพระครสตและเชอฟงพระองคในฐานะเปนเจานายกบดวยการมสวนรวมในพธการสวดของสงฆ และไดรบการอธษฐานวงวอนเผอจากพวกนกบญทจากไปแลว แตพวกมสลมปฏเสธสงเหลานหมดแลวสอนวา วญญาณแตละดวงจะสามารถเขาเฝา (เขาถง) พระเจาไดเองโดยตรง ! (ง) เวนการดมของมนเมา มสลมในทกหนทกแหงมบทบญญตใหดมนำเมา ซงอาจรบอทธพลคำสอนนมาจากพวกนาซาไรทส ในพวกอสราเอล ทไดตง “สมาคมเวนของเมา” (Temprance society) แรกทสดในโลกแหงประวตศาสตร เพราะมสมาชกหลายคนไดกลายเปนมสลมและสบตำแหนงสวนใหญในศาสนามสลม จงออกบทบญญตหามดมเหลา หรอของมนเมา และยงคงถอเปนหลกคำสอนอยทกวนน แตไมไดประพฤต ปฏบตกนทวสากล เพราะทไหนทมสลมอยรวมกน พวกยโรปทนกไมมการเชอฟงละเวนของมนเมา ! (จ) สงเสรมอกษรศาสตรและวทยาศาสตรรนแรก ในระยะแรก ๆของศาสนามสลม พวกกาลบสงเสรมดานอกษรศาสตรและวทยาศาสตร ยงกวานนพวกอาหรบไดใหเลขอกษร 1, 2, 3 และอน ๆแกโลกซงเปนทนยมใชกนมากวาเลขโรมน และในทางดาราศาสตรพวกอาหรบไดทำแบบ

!72


ตวอยางของดวงดาวแรกทสด สำนกพระราชวงในกรงแบกแดดเปนศนยกลางดานอกษรศาสตรดวย และพวกมสลมในสเปนกมวฒนธรรมและอารยธรรม (Civilization) สงกวาพวกครสเตยนในแถบนนในเวลานน แตความกาวหนาทางดานความรสตปญญาของศาสนามสลมนไดหยดลง เมอพวกเตรกไดมาสบตำแหนงผนำโลกมสลมแทนพวกซาราเซนส (Saracens) ทเปนปราชญและผรทางวชาการ !

ดานลบของลทธศาสนาโมหะหมด !

(ก) วธเผยแพรศาสนาดวยอาวธ (การรบเพอยดเอาชยชนะ) ซงเปนการสงเสรมมนษยใหมความเกลยดแทนทจะมความรกตอกน เมองไหนตอตานกจะถกฆาตาย ผหญงตองถกนำมาเปนนางบำเรอในฮาเลมของผชนะ สวนพวกเดก ๆจะจบมาอบรมเลยงดใหมความเชอของอสลามเตมตว พวกเตรกไดปฏบตเรอยมาหลายศตวรรษ โดยเฉพาะจบเดก ๆลกหลานครสเตยนจำนวนพน ๆ แยกไปจากพอแม เอาไปเลยงดในดนแดนหางไกลใหกลายเปนคนบาคลงศาสนาอสลาม ! (ข) เอาศาสนามาใชเพอประโยชนฝายโลก เพราะความคดของอสลามเรมแรกเชอวา รฐกบสเหราเปนอนหนงอนเดยวกนอยางเดดขาด ดงนน รฐกจะตงเปาใหอำนาจอยางเตมทในการสงเสรมความมนคงของประเทศ สงเสรมศาสนาอสลามและกำจดศาสนาเทยมเทจ ดงเชน สลตาน (กษตรย)แหงตรกทถอวาเปน “ผสบตำแหนงผนำศาสนาอสลามจากโมหะหมด” (Caliph-คาลบ) แตหลงสงครามโลกครงท 1 เมอตรกกลายเปนสาธารณะตรก ตำแหนงสลตานกถกปลดออก (จงทำใหตำแหนงคาลบกยกเลกดวย) แตกยงถอวาอสลามเปนศาสนาประจำชาต แลกวมการเปลยนแปลงหลายอยางตามมา เรอสำคญอยางหนงกคอ การแปลพระคมภรโกหรานเปนภาษาพนเมอง ! (ค) ทศนะคำสอนเกยวกบพระเจายดเอาพระคมภรเดมเทานน กลาวคอพระเจาของอสลามเปนพระเจาทแขงกราวแบบกษตรยของชาวตะวนออก และเปนพระเจาทไมมความรก ความเมตตาตอมนษยทไมเปนศษยของโมหะหมด ! (ง) ปฏเสธทศนะคำสอนเกยวกบพระครสต เพราะตามทศนะของพวกศษยโมหะหมด พระครสตไมไดเปนองคพระผเปนเจาแหงแผนดนสวรรค ไมใชบตรของพระเจา ไมไดเปนพระผชวยใหรอดของมนษย แตไดถกลดศกดลงมาเปนเพยงผพยากรณของชาวยวคนหนงเทานน ดงนน ในทกดานกดอยกวาโมหะหมดมาก ! (จ) ความคดและคำสอนเกยวกบเรองสวรรค สวรรคเปนทอยของผมบญในชวตหนา (หลงความตาย) ทจะมชวตทอมเอมฝายเนอหนง พดงาย ๆไมไดคดถงชวตฝายวญญาณ ! (ฉ) กดฐานะสตร เปนหลกคำสอนตำทสดอยางหนงในศาสนาอสลาม คอ เหนสตรเปนเพยงทาส หรอของเลนของผชายจนในป คศ.1930 ประเทศตรกเมอไดรบการเปลยนแปลงใหมไดแกไขใหคำสอนนหายไป แลวใหสทธแกผหญงทำการเลอกตงและรบการเลอกตงเทศบาล แตประเทศมสลมอน ๆแลว สตรกยงไดรบเกยรตนอยในโลกของอสลาม !

!73


(ช) ขาดความเปนรฐบรษ เมอมองในแงของประวตศาสตรและการปกครอง สงทเปนจดออนมากของอสลาม คอ การไมรจกจดการบรหารปกครองประเทศใหเจรญ (National Administration) พวกเขามแตทำการสรบ เปรยบเหมอนกระแสนำไหลเชยวทไมมอะไรจะหยดยงได กวาดลางขามทวปตงแตประเทศจนถงสเปน แตไมไดแสดงอำนาจในการจดบรหารการปกครองอาณาจกรทตนไดตงขน ดงนน เมอเปรยบกบของโรมนโบราณ เราจะพบวา พวกโรมนไมเพยงแตตชนะ และขยายอาณาจกรไดกวางใหญเทานน แตยงสามารถทำการบรหารปกครองไดอยางฉลาด ทำใหเกดความเจรญรงเรองแกทกเมองขนของโรมน ! ความสำคญของการบกรกของอสลามตอครสตจกร การบกรกของอสลามมผลกระทบหลายประการตอครสตจกรทงในสมยนน และสบเนองตอมาจนถงปจจบน เชน (1) ดนแดนทเคยเปนของครสเตยนตกอยในอำนาจของมสลมหมด ดนแดนเหลานถอวาเปนแหลงกำเนดของครสตจกรเรมแรก เชนเยรซาเลม อนตโอก ดามสกส อเลกซานเดรย และคารเทจ เปนตน แมวาอสลามจะยนยอมใหครสเตยนไดดนแดนเหลานนมสการพระเจาได แตไดวางระเบยบทเครงครดจนทำใหครสตจกรไมสามารถเตบโตไดเลย ผลทเหนไดชดกคอ ดนแดนรอบๆเมองคารเทจไมหลงเหลอความเชอของครสเตยนไวใหเหนเลย ดวยเหตนในศตวรรษท 12 ผนำครสเตยนจงตองทำสงครามครเสดเพอแยงชงดนแดนเดมของตนกลบคนมาจากอสลาม (2) อาณาจกรโรมตะวนออก หรอไบแซนไทน ซงเคยมอาณาเขตกวางใหญครอบคลมบรเวณตะวนออกใกล และชายฝงอฟรกาเหนอ ขนาดเลกลงจนเหลอแคบรเวณทเปนประเทศตรกในปจจบนและบางสวนของยโรป (3) ลกษณะทางภมศาสตรของอาณาจกรครสเตยน และศนยกลางของครสตจกรเปลยนไปากเดมมศนยกลางอยบรเวณปาเลสไตน หรอบรเวณรอบๆทะเลเมดเตอรเรเนยน เปลยนมาเปนบรเวณจากเหนอไปใตของทวปยโรป (4) ทำใหครสตจกรทางตะวนตกมองดสนตะปาปาเปนผนำฝายการเมอง และฝายจตวญญาณมากขนทกท

(5) ครสตจกรทางตะวนออก (หรอ กรกออโธดอกซ) ยงหางเหนจากครสตจกรทอยทางตะวนตก (หรอครสตจกรคาทอลก) มากขนทกท

!74


!หนวยท 5 อาณาจกรโรมนศกดสทธ

Holy Roman Empire

!5.1 การกอตงอาณาจกรโรมนศกดสทธของชารลมาญ/ชารลแมงค (The Holy Roman Empire) ตามทเราทราบแลววา ในป คศ.476 อาณาจกรโรมนตะวนตกไดลมลง แลวยโรปทางทะเลเอเดรยตคกอยในสภาพโกลาหล ชนเผาตาง ๆทอยระแวกนนทชอบการรบราฆาฟนกนกบกรกเขามาตอส เพอแยงชงดนแดนและอำนาจการปกครอง แตถงแมตลอดเวลาของสภาพโกลาหลเชนน ความคดทวโรมนโบราณแหงความเปนอนหนงอนเดยวและเปนระเบยบเรยบรอยกยงคงมอย ความใฝฝนทจะใหมการรวมเปนอาณาจกรเดยวกยงคงเปนหลกทยดถอกน (แมอาณาจกรนนจะลมไปแลว) จนเรมตนศตวรรษท 9 ไดเกดอาณาจกรโรมนบรสทธขนทคนทวไปเรยกกนวา อาณาจกรแฟรงคช (Frankish or Franer) เพราะผสถาปนา คอ ชารลมาญ หรอ ชารลแมงค เขาเปนคนเผาเยอรมนโดยกำเนด !

ผสถาปนา : ชารลมาญ (Charlemagne) คศ.742-814 ในปลายศตวรรษท 8 ไดเกดผนำยงใหญขนชอ ชารลมหาราช (Charles the Great) คนเยอรมนเรยกวา คารลผยงใหญ (Karl the Great) และคนฝรงเศสเรยกวา ชารลมาญ ทานเปนหลานของชารลมารเตล ผพชตทตำบลทวส (คศ.732) และเปนกษตรยของชนเผาฟรงก (แตตวเองเปนเผาเยอรมน) ควบคมสวนใหญของประเทศฝรงเศส ทานไดตงตวขนเปนเจานายใหญในดนแดนเกอบทงหมดในยโรปตะวนตก สเปนภาคเหนอ ฝรงเศส เยอรมน เนเธอรแลนต ออสเตรยและอตาล รวมเปนมหาอาณาจกรเดยว วนครสตมาส ป คศ.800 ชารลมหาราชไดมาเยอนกรงโรม สนตะปาปาธโอท 3 ไดเขาสวมมงกฏให แตงตงใหเปนชารล ออกสตส จกรพรรดโรมน (Charles Ausgustus) และถอวาเปนผสบตำแหนงของออกสตส คอนสแตนตนและจกรพรรดทงหลาย ทานไดปกครองเหนอมหาอาณาจกรอนกวางใหญนดวยอำนาจและสตปญญา เปนผพชต ผปฏรป ผออกกฏหมาย และผอปการะครสตจกรและการศกษา ! ลกษณะของอาณาจกร ดตามภายนอกอาณาจกรโรมนบรสทธนยงยนอยเกอบพนป แตในสภาพความเปนจรงอำนาจทครอบครองเหนอยโรป สวนใหญเปนเพยงระยะเวลาสน ๆเทานนในตอนททานชารลมาญทรงพระชนมอย ตอมาเพราะ (ก) ความออนแอและไรสมรรภาพของผสบตำแหนง (ข) การเจรญกาวหนาของแตละรฐทอยในอาณาจกร (ค) การใชภาษาพดตางกนในอาณาจกร (ง) การมกรณพพาทเรองผลประโยชนของตน (จ) เกดการทำสงครามกลางเมองรบพงกนและกน

!75


เหตเหลานทำใหอาณาจกรโรมนบรสทธตองถกจำกดอำนาจอยแตเฉพาะภาคตะวนตก แคถงแมนำไรน ดงนน จกรพรรดองคตอ ๆมา สวนมากเปนจกรพรรดปกครองทวอาณาจกรแตในนามเทานน และถอวาเปนประมขของครสตจกรโดยตำแหนง ยกตวอยางเชน ในฝรงเศส องกฤษ และหมประเทศของแหลมสแกนดเนเวย จกรพรรดไดรบการยกยองนบถอ แตไมไดรบการเชอฟง (ไมขนตอจกรพรรด) ดงนน อำนาจปกครองจรง ๆของจกรพรรดไดแพรไปภายในเยอรมนและอตาลประปรายเทานน ตอมาจงเรยกอาณาจกรโรมนบรสทธทวไปวา “มหาอาณาจกรเยอรมน” ! จกรพรรดทสบตำแหนงตอมา ทายาททสบตำแหนงจกรพรรดตอจากทานชารลมาญมหลายองค (เชน หลยส-Louis the Pious, โลทแอร Lothair ฯลฯ) แตสวนมากใชไมไดจงทำใหเสยพระทนงจกรพรรดและผนำของอาณาจกร แลวตอมาตำแหนงจกรพรรดถกเลอกขนมาโดยขนนาง 7 ทานทมหนาทเปนผเลอกคนทเหมาะสมทสดดำรงตำแหนงจกรพรรด ซงตลอดสมยอาณาจกรโรมนบรสทธทตงยงยนจนถงป คศ.1806 ไดมการเลอกจกรพรรดถง 54 องคขนครอง จะขอกลาวถงเพยง 6 ทานทสำคญเทานน ! (1) จกรพรรดเฮนรท 1 (Henry I) หรอเรยกกนวา จกรพรรดพรานนก (The Fowler) คศ.919-936 ไดเรมฟนฟมหาอาณาจกร ซงไดเสอมลงในชวงระยะการปกครองโดยพวกทายาททออนแอของทานชารลมาญ ! (2) ออตโตมหาราชท 1 (Otto I the Great) เปนราชบตรของทานเฮนรท 1 มความสามารถมาก ไดนำและปกครองอาณาจกรตอจากบดาโดยทยงมไดสวมมงกฏเปนจกรพรรดจนกระทง คศ.951 และครองราชยอยจนกระทง คศ.973 เปนทยอมรบกนวาทานเปนผกอตงอาณาจกรโรมนบรสทธใหมนคงและใหเปนทแตกตาง (ไมเกยวของ) กบอาณาจกรโรมในศตวรรษแรก ๆ (3) จกรพรรดเฟรดเรอรค บารบารโรสซา (Frederick Barbarossa) หรอทเรยกวา “หนวดแดง” (Red Beard) คศ.1152-1190 เปนผหนงทมอำนาจมากทสดในวงคจกรพรรด ทานไดรวมเขาสงครามครเสดครงท 3 แตไดจมนำตายในเอเซยนอยเสยกอน จงทำใหครเสดครงนนตองเลกลมไปกลางคน ! (4) เฟรดเดอรคท 2 (Frederick II) คศ.1196-1250 เปนหลานของทานเฟรดเดอรคบารบารโรสซาไดรบสมญานามทยาววา “ผเปนมหศจรรยและปรศนาของประวตศาสตร เปนผรอบรและกาวหนา และเปนผมหตา ความคดอานและใจกวางขวางทสดในสมยของทาน” (The Noral and Emigma of History, Enlightened and progressive, the most Liberal Man of His Age) ในเรองการปกครองและดานศาสนา อยางไรกตามสนตะปาปาในยคของทานไดตดสมพนธกบทานถง 2 ครง แตในสงครามครเสดครงท 5 ทานไดตงตนเองเปนกษตรยแหงเยรซาเลม ! (5) รดอฟแหงแฮพสเบรก (Rudolph of Hapsburgh) คศ.1273-1291 เปนผกอตงราชวงศออสเตรย ไดรบมงกฏเปนจกรพรรดในป คศ.1273 เมอเวลานนเปนตำแหนงทไมมความหมายอะไร แตกไดบงคบใหพวกเจาทงหลายและขนนางผใหญในอาณาจกรในเวลานน ใหยอมอยใตอำนาจของทานไดสำเรจ ตงแตนนมารฐออสเตรยกลายเปนรฐทมอำนาจยงใหญทสดในสหพนธเยอรมน

!76


(German Confederation) และอครเสนาบดกบจกรพรรดองคตอมาเกอบทกองคสบตระกลมาจากทาน (6) ชารลท 5 (Charles V) คศ.1519-1556 เปนผสบตำแหนง (ทายาท)การปกครองของออสเตรย สเปนและเนเธอรแลนด ทานไดพยายามอยางสดความสามารถทจะชวยหรอรงประเทศทงหลายในอาณาจกรของทานใหยงคงอยในศาสนาเกา แตไมสำเรจ ดงนน ในป คศ.1556 กไดสมครใจสละราชบลลงกใชเวลาชวงสดทายแหงชวตของทานในการพกผอน ! จกรพรรดกบสนตะปาปา เปนเวลาหลายศตวรรษในตอนแรก ๆของมหาอาณาจกรโรมนบรสทธนทมการชวงชงอำนาจกนอยางรนแรงระหวางจกรพรรดกบสนตะปาปา บางครงถงกบเปดฉากทำสงครามกนขน เนองจากตางฝายตางตองการมอำนาจปกครองทงหมด (ทงครสตจกรและอาณาจกร) แตแนวโนมของอำนาจในยคมดนไดเอยงไปทางสนตะปาปามากกวา และเจรญกาวหนาจนมอำนาจสงสดในสมยของเกรกอรท 7 (Gregory VII) คศ.1073-1085 กลาวคอทานสนตะปาปาสามารถบงคบใหจกรพรรดยอมอยใตอำนาจของทานเปนระยะเวลาหนง และในสมยสนตะปาปาอนโนเซนตท 3 (Innocent III) คศ.1198-1216 เปนผทมความร สตปญญา และความสามารถมาก ไดเปนผตงและถอนจกรพรรดกบกษตรยประจำรฐ เมอหลงจากอาณาจกรเสอมลงในสมยของจกรพรรดเฮนรท 4 (ซงเปนกษตรยเยอรมนและจกรพรรดของอาณาจกรโรมนบรสทธ คศ.1050-1106) แตตอมาอำนาจของสนตะปาปากคอย ๆแยกตวออกจากกน ! อาณาจกรเสอมอำนาจและลมลง ตามทเราทราบแลววารฐออสเตรยไดกลายเปนรฐทมความสำคญมากขนทกท โดยทเหลาจกรพรรดทขนครองตำแหนงตอกนมาเกอบทกแหง กษตรยรฐออสเตรยไดเปนจกรพรรดของมหาอาณาจกรโรมนบรสทธปกครองทวมหาอาณาจกร แตกเปนเพยงโดยตำแหนงเทานน เพราะในความเปนจรง รฐทงหลายในมหาอาณาจกรตางเปนอสระตอกน ไมขนตอกนหรอขนตอศนยกลาง เปนอยางนจนกระทงตำแหนงจกรพรรดเกอบจะไมมความหมายเลย แลวการสบตำแหนงจกรพรรดกสนสดลงในป คศ.1806 เมอเวลาทนโปเลยน (Napolean) ขนสอำนาจสงสดโดยไดบงคบใหจกรพรรดฟรานซสท 2 (Francis II) สละตำแหนงจกรพรรดแหงมหาอาณาจกรโรมนบรสทธ และรบตำแหนงแคเปน “จกรพรรดแหงออสเตรย” เทานน !5.2 การเปลยนแปลงภายในครสตจกรยคมดอนนำมาซงครสตจกรโรมนคาทอลก

เปนการยากทจะบอกไดแนนอนวา นกายหรอศาสนศาสตรโรมนคาทอลคเรมเมอไร แตเราอาจสรปไดวาทานสนตะปาปาเกรกอรท 1 “ผยงใหญ” (คศ.590-604) เปนผกอตงและทำใหครสตศาสนา (ความเชอในพระเยซ) กลายเปนครสตจกรโรมนคาทอลก เนองจากทานไดตงและสรางระบบสนตะปาปาใหมอำนาจสงสด แลวไดมการพฒนาขนตลอดยคมด จนเปนรปแบบทมนคงถาวรมาถงปจจบน ซงมลกษณะดงตอไปน !

!77


(1) การสมอางเปนโปปมอำนาจสงสดเหนอครสตจกรและบชอปทงหลาย (Papal Claims) ในยคมดน สงแรกทเราพบเหนคอ การทสนตะปาปา (โปป) ไดสมอางและตงตนเองเปนใหญสงสดเหนอครสตจกรทงหมดเหนอเหลาบชอปทงหลาย และเทาเทยมหรอบางครงเหนอกษตรยปกครองประเทศ ซงตรงกนขามกบในสมยของครสตจกรยคอครสาวกทผรบใช (ผปกครอง ศษยา- ภบาล) เปนผถอมสภาพ คอยชวยเหลอดแลเอาใจใสสมาชก ! (2) พธมหาสนท (The Lord’ s Supper) แมวาพธมหาสนทนยงมอยและถอวา เปนการระลกถงความตายของพระเยซ แตมความคดหรอคำสอนเพมเตมวา พธนเปรยบเหมอนกบเปนเครองบชาทวา นำองนและขนมปงจะกลายเปนเลอดและเนอหนงของพระเยซจรง ๆในเวลาประกอบพธมหาสนทนทเรยกวา Transubstantiation ซงในป คศ.831 ไดมการอธบายคำสอนนโดย พ ราดเบอรทส (P.Radbertus) ไดพมพเปนหนงสอออกมา แลวตอมาในป คศ.1215 ครสตจกรโรมนคาทอลคไดตกลงรบเปนหลกขอเชอหนง โดยสมชชา ลาเทอรเรอน (Lateran Council) ! (3) คำสอนวาดวยเพอกาทอร (Purgatory) คำสอนนมทมาจากศาสนาตางชาต เพอกาทอรเปนสถานททอยระหวางนรกกบสวรรคทซงวญญาณคนตายไปพกอาศยอยรบการลงโทษชำระ ขดเกลาและทนทกขทรมานชวระยะเวลาหนง แลวกไปสวรรคได แทจรงคำสอนนไดเรมเขามาในวงการครสเตยนตงแตสมยของออกสตน ตอมาไดรบการชนชอบสนบสนนโดยโปปเกรกอรท 1 แลวจงเปนทยอมรบและเชอถอกนในวงโรมนคาทอลค ไดกลายเปนหลกขอเชอเปนทางการในป คศ.1439 โดยสมชชาฟรอเรนส (Florence Council) ! (4) คำอธษฐานสำหรบผตายและการอธษฐานตอนกบวช (Prayer for the dead and to the Saints) สงนเกดขนตามพรอมกบกบหลกคำสอนวาดวยเพอกาทร คอการกระทำและความเชอทวายงสามารถอธษฐานหรอจดประชมแมส (Mass) ขนสำหรบผตาย เพอชวยใหผตายทอยในเพอกาทอรหลงจากรบการลงโทษชวคราวแลว จะสามารถไปสวรรคได หรอบางครงกเปนอธษฐานตอนกบวช นกบญ (Saints) ทงหลายทตายไปแลวเปนการยกยองเคารพนบถอเมอเทศกาลฉลองวนของนกบญแตละคนเวยนมาถง ซงคำอธษฐานแบบนไดทำกนอยางเปนทางการในครสตจกรคาทอลคโดยสมชชาไนเซยครงท 2 ในป คศ.787 ! (5) การกราบไหวบชาพระนางมาเรย (Adoration and Worship of Mary) เรมขนในป คศ.431 เนองจากสมชชาเอเฟซสไดประกาศวา นางมาเรยเปน “มารดาของพระเจา” (Theotokos-Mother of God) จากนนลทธบชานางมาเรย (The Cult of Mary) กเรมกอตวขนเปนตนมา ตอนแรกเรมดวยการมเทศกาลฉลองระลกถงนางมาเรยในวนท 25 มนาคมของทกปทเรยกวา อนนนซเอชน (Annunciation) แตตอมาจากการระลกถงและใหเกยรตยกยองกลายเปนการบชาและนมสการบชาพระแมเจามาเรย แลวในปลายศตวรรษท 6 ไดกระทำกนทวไปหมดและรวมทงอธษฐานขอตอนางดวย ! (6) การสารภาพบาปตอพระเจาโดยทางนกบวช-พระสงฆ (Auricular Confession)

!78


แททจรงในยคแรก ๆครสเตยนทหลงไปจากพระเจาและตองการกลบมาหาพระเจาเขาในครสตจกร ตองทำการสารภาพบาปของตนตอทประชม แตเนองจากมปญหาการซบซบนนทาเกดขนตามมา ตอมาในสมยของลออนท 1 (คศ.440-461) ไดกลายเปนการสารภาพบาปสวนตวตอหนานกบวช-พระสงฆคนเดยว อยางไรกตามการสารภาพนไมเปนการบงคบใครทำกได ไมทำกได แตตอมาในป คศ.763 บชอปแหงเมทส (Metz)ไดออกคำสงเปนครงแรกออกมาวา จำเปนตองทำการสารภาพตอพระเจาโดยทางนกบวช ถาไดทำผดมา ! (7) มรปปนในสถานทนมสการ ตอนแรกเรมโดยการตบแตงประดบประดาดวยสงของตาง ๆ และรปปนทงหลายใหสถานทนมสการสวยงามนาดมคาราคาแพง เชน ครสตจกรโซเฟยในกรงคอนสแตนตโนเบลและครสตจกรทง 7 ของโรมในสมยทานเกรกอรท 1 ซงเจอโรมและไครโซสโทม (ในศตวรรษ 4-5) ไดตกเตอนถงอนตรายทจะเกดขนเนองจากการคดถงแตการประดบประดาแตวตถภายนอก เพราะทประชมทดถกตองหรอครสตจกรแททสำคญและพระเจาพอพระทย คอ การทสมาชกทมารวมประชมมชวตทสตยซอและบรสทธ แลวตอมาในป คศ.814 กมการกราบไหวรปปนทงหลายทมอยในครสตจกร ซงเปนสาเหตหนงทพวกมสลมโจมตพวกครสตงวาเปนพวกไหวรปเคารพ ! (8) มพธรตองใหมเกดขนมากมายในครสตจกร เรมมแทนบชาและเพมความสำคญมากขนถงขนาดทำใหลกษณะโครงสรางภายในตวโบสถเปลยนแปลงไป คำสอนทวาสมาชกผเชอทกคนเปนปโรหต (ผรบใช)ของพระเจาไดถกละทงไป บชอป (นกบวช-นกเทศน)ถอวา มบทบาทเฉพาะทแตกตางจากฆราวาสและมอำนาจจากพระเจาโดยการสถาปนา (Ordination) แลวกลายเปนวาเปนบคคลทสำคญ (บคคลกลาง) ทชวยใหสมาชกผเชอเขาถงพระเจาได งานรบใชของบชอปถอวาเปนประเภทเวทมนตรคาทา (Spicies of Magic) และเปนผรความลกลบของพระเจา (Divine Mysteries) คลายกบพวกพระของศาสนาตางชาต ดงนนจงมลกษณะวา พระสงฆ-บชอปเปนบคคลสำคญศกดสทธในการประชมในเวลาทปฏบตหนาททแทนบชา และขางหนาทประชมจงกลายเปนบรเวณศกดสทธไป ลกษณะเหลานเรมมขนตงแตสมยของจกรพรรดคอนสแตนตน และเมอถงปลายศตวรรษท 4 พวกเหลาบชอปกมการสวมเสอคลมสตาง ๆเฉพาะเมอประกอบกจทางศาสนา ถามพธใหญหรอสำคญมากกจะสวมเสอคลมพเศษโดยเฉพาะ ซงในยคแรก ๆของครสเตยนพวกบชอปสวมเสอผาเหมอนกบสมาชกคนอน ๆ ! (9) มการเผาธปเทยนบชา (Incense) การเผาธปเทยนครงแรกกระทำเพอการชำระลางตกหรออาคารของครสเตยนทไมเกยวกบการนมสการบชา จนกระทงในศตวรรษท 6 เรมมขนในเวลานมสการซงเชอวาเปนการเลยนแบบของโรมน ตอมาในศตวรรษท 9 ไดกระทำกนไปทวทงในครสตจกรตะวนตกและออก ปจจบนครสตจกรตะวนตกมการเผาธปเทยนบชาในการนมสการพเศษบางครงเทานน สวนครสตจกรตะวนออกจะมบอยครงมากกวา !5.3 พนธกจทเกาะบรทช (Missions in the British Islands)

!79


แทจรงเรองของพระเจาไดมโอกาสไปถงหมเกาะบรทชบางแลวในปลายยคครสตจกรสมยแรก โดยเฉพาะทางตอนใตของประเทศไอรแลนด ตอมาทานแพททรค (Patrick) ไดรบสถาปนาเปนมชชนนารใหไปประกาศทไอรแลนด โดยบชอปเจอรมานสแหงออเซอรร (Bishop Germanus of Auxerre) เปนผแตงตงในป คศ.432 ทานแพททรคเกดในราว คศ.389 ทางตอนใตของเวลส (Wales) เปนบตรของมคนายกและหลานชายของนกบวช (Priest) ทานเรมประกาศทางตะวนออกเฉยงเหนอของไอรแลนด ทำอยางเอาจรงเอาจงเตมท แลวงานกคอย ๆแพรไปทวทงประเทศ ทานไดตงครสตจกรและสถาบนครสเตยนหลายอยางขน จนไดรบสมญานามวา “อครทตแหงไอรแลนด” (Apostle of Ireland) ทานไดตงระบบการปกครองของบชอปขน (The Diocesan Episcopate) แตตอมาไดเปลยนแปลงกลายเปนระบบการปกครองบชอปยดเผาและคณะนกายอยอารามเปนหลก (Monastic and Tribal Bishop) ลทธอารามวาสไดกอตงขนเนองจากทานนยมชนชอบแลวไดรบการพฒนาใหเจรญกาวหนาโดยทานฟเนยนแหงโคลนารด (คศ.470-548)

!80


!หนวยท 6 ครสตจกรยคกลาง ค.ศ. 1073-1453

Medieval Church

!6.1 การแตกแยกของครสตจกรตะวนตก และครสตจกรตะวนออก

แททจรงมรอยราวมานานแลวระหวางครสตจกรภาคตะวนออกของอาณาจกรโรมนเดม (ซงพฒนามาเปนครสตจกรกรกออโธดอกซ และอยในอาณาจกรไบแซนไทน) และครสตจกรภาคตะวนตก (ซงพฒนามาเปนครสตจกรโรมนคาทอลก และอยในอาณาจกรโรมนอนศกดสทธ

อยางไรกตาม แมความขดแยงจะเกดขนเนนนาน แตครสตจกรทงสองภาคกไมไดแยกจากกนเปนทางการจนกระทงป ค.ศ. 1054

!สาเหตของการแตกแยกของครสตจกรตะวนตกและตะวนออก มสาเหตจากหลายดานดวยกน ไดแก (ก) สาเหตทางการเมอง ตงแตจกรพรรดคอนสแตนตนไดยายเมองหลวงไปยงกรงคอนส

แตนตโนเปลในป ค.ศ. 330 ครสตจกรทางตะวนออกไดอยในการควบคมของจกรพรรดโรม แตครสตจกรตะวนตกอยไกลเกนกวาทจกรพรรดจะควบคมได และเมอบรรดาอนารยชนโจมตโรม ประชาชนเรมหนมามองบชอปแหงโรมเปนผนำของพวกเขาแทนองคจกรพรรดทอยหางไกล ยงเมอสนตะปาปาสามารถเจรจายบยงการโจมตของอนารยชนหลายเผาไวได ยงทำใหอำนาจทงทางการเมองและครสตจกรตกอยในมอของสนตะปาปาแหงกรงโรม

ดวยเหตนครสตจกรทงสองภาคจงมทรรศนะดานการปกครองตางกน ครสตจกรตะวนออกมองคจกรพรรดเปนผควบคมทงการเมองและครสตจกร แตครสตจกรตะวนตก สนตะปาปาเปนผควบคมทงครสตจกรและการเมอง

(ข) สาเหตทางความรและสตปญญา ตงแตศตวรษท 2 ผนำของครสตจกรตะวนออกและตะวนตกกมทรรศนะทแตกตางกน ผนำของครสตจกรตะวนออกชอบศกษา คด และถกพระวจนะโดยอาศยแนวทางของปรชญา ในขณะทผนำของครสตจกรตะวนออกเนนภาคปฏบต ประเพณ และพธกรรมของครสตจกร ดงนนในการประชมสภาครสตจกรตงแตสภาทเมองไนเซย ปค.ศ. 325 จนถง 787 ครสตจกรตะวนออกมกประนามทางตะวนตกเสมอ เมอบชอบแหงโรมมอทธพลทงทางครสตจกรและอาณาจกรในภาคตะวนตกมากขนทกท ชองวางระหวางครสตจกรทงสองภาคยงกวางขนเปนเงาตามตว

(ค) สาเหตดานขนบธรรมเนยม เชน ครสตจกรตะวนออกฉลองอสเตอรในวนแรกของพธปศคา ในขณะทครสตจกรตะวนตกฉลองอสเตอรวนอาทตยหลงเทศกาลปศคา เมอบชอปวคเตอรแหงกรงโรมประกาศใหทวอาณาจกร คอทงภาคตะวนตกและตะวนออกฉลองอสเตอรวนเดยวกน จงเกดความไมพอใจและกลายเปนขอโตเถยงกนหลายศตวรรษ

นอกจากนนบาทหลวงของครสตจกรตะวนออกสามารถสมรสมครอบครวได ในขณะทบาทหลวงของครสตจกรตะวนตกหามสมรส ตองครองชวตโสด บาทหลวงของครสตจกรตะวนออกตองไวหนวดเสมอ แตบาทหลวงของครสตจกรตะวนตกไมจำเปนตองไวหนวดแตอยางใด

!81


(ง) สาเหตดานศาสนศาสตร ครสตจกรทงสองภาคมความเขาใจดานศาสนศาสตรแตกตางกนหลายประการ เชน ครสตจกรตะวนตกเชอวา พระวญญาณบรสทธทรงมาจากพระบดาเทานน แตครสตจกรตะวนออกเชอวาพระวญญาณบรสทธทรงมาจากพระบดาและพระบตร (filioque) ทงนเพราะหากพระวญญาณทรงมาจากพระบดาเทานน จะทำใหพระบตรทรงมสภาพตำกวาพระบดา

นอกจากนนครสตจกรตะวนออกยงคดคานการมรปปนในครสตจกร แตครสตจกรตะวนตกสนบสนนใหนำรปปนเขามาไวในครสตจกรได !

ชนวนของการแบงแยกระหวางครสตจกรตะวนตกและตะวนออก เหตการณทเปนเหมอนชนวนนำมาสการแบงแยกระหวางครสตจกรตะวนตกและตะวนออกคอ

เรองของขนมปงไรเชอ ในขณะทครสตจกรตะวนออกใชขนมปงไรเชอในพธมหาสนท ครสตจกรตะวนตกใชขนมปงมเชอ ดงนนในป ค.ศ. 1053 ทาน Patriarch Michael Cerularius ผนำของครสตจกรตะวนออก ไดประณามสนตะปาปาเลโอท 9 แหงครสตจกรตะวนตกทไดใชขนมปงมเชอในพธมหาสนท

สนตะปาปาเลโอท 9 ไดสงพระคารดนล ฮมเบรท มาเจรจาทกรงคอนสแตนตโนเปล แตไมสามารถตกลงกนได ดงนนในวนท 16 กรกฏาคม ค.ศ. 1054 ครสตจกรตะวนตกและตะวนออกไดประกาศแยกออกจากกนอยางเปนทางการ

!ผลของการแตกแยก ครสตจกรตะวนออกถกปดกนจากอทธพลตางๆททำใหครสตจกรตะวนตกแขงแกรงขนในสมย

ตอมา เชน อทธพลจากการปฏรปวฒนธรรม และการปฏรปศาสนา นอกจากนน การรวมมอและประสานกนของครสตจกรทงสองภาคไมเกดขน ดงนนการเตบโตของครสตจกรตะวนออกเปนไปอยางลาชา ยงเมออสลามเขายดครองดนแดนปาเลสไตนและอาณาจกรไบแซนไทนไวได ครสตจกรตะวนออกถงกบชะงกงน

!!6.2 อำนาจของสนตะปาปากาวหนาขนสงสด (คศ.1073-1216) นเปนระยะเวลาทสนตะปาปาอำนาจสงสดเดดขาดไมเพยงแตเหนอครสตจกรและบชอปทงหลายแตเหนอรฐบาล และเหนอกษตรยของดนแดนตางๆในยโรปดวย ในชวงนนากลาวถงสนตะปาปา 2 องคทสามารถนำอำนาจของครสตจกรมาสจดสงสดในยโรป ไดแก สนตะปาปาเกรกอร ท 7 และอนโนเซนตท 3 !

1. สนตะปาปาเกรกอรท 7 (Gregory VII) คศ.1073-1085 สนตะปาปาเกรกอรท 7 เปนผทผลกดนใหอำนาจของครสตจกรกาวขนสจดสงสดได ชวง ค.ศ. 1053-1073 คอชวงกอนทตวทานเองจะเปนสนตะปาปา ทานเปนผทอยเบองหลงคอยผลกดนใหสนตะปาปา 5 องคขนมามอำนาจทงในอาณาจกรและครสตจกร

คนสวนมากเรยกทานวา “โปปฮลเดอแบรนด” (Hilderbrand) ทานเกดในป คศ.1023 ท ซาโอนา (Saona) ในทสคาน (Tuscany) รบการศกษาท รร.ลาเทอรเรอน (Lateran) ในกรงโรมไดรบ

!82


เลอกตงเปนโปปใน ปคศ.1073 แลวดำรงตำแหนงพฒนาใหเจรญกาวหนาสงสดจนกระทงสนชวตใน ปคศ.1085 พอจะกลาวถงกจการใหญ ๆบางประการททานไดกระทำไปดงน ! (ก) จดระเบยบการบรรพชตเสยใหม (Clergy Reformed) เนองจากไดถกปลอยปละละเลยมานานกลวจนพวกบรรพชตมมาตราฐานตำมาก ทานจงรอฟนกฏระเบยบและมาตราการตาง ๆทเกยวของกบบรรพชตเสยใหม และใหปฏบตทวกนหมด ทานบงคบใหดำรงความเปนโสดในเพศบรรพชต ทไดมการคดและรบเคากนมานานแลว แตไมสามารถบงคบใชได จนกระทงถงสมยของทาน และยงระงบการทเรยกวา ซโมน (Simony) คอ การซอขายตำแหนงหนาทในครสตจกร แตกสำเรจไดเพยงชวคราว !! (ข) ปลดครสตจกรเปนอสระจากรฐ (Free the Church from the State) ทานทำไดสำเรจโดยการไมใหกษตรยหรอจกรพรรดมสทธเสนอนามเลอกตงสนตะปาปาหรอบชอป และโดยเรยกรองไมใหมการฟองรองเกยวกบบรรพชตหรอจำกดใหเรองราวกรณของครสตจกรทำการสอบสวนในศาลของศาสนา เคยมธรรมเนยมมากอนวา ในพธแตงตงบชอป (เรยกกนวา “เลยอนเวสตเชอร - Lay Investiture) คอใหบชอปมารบไมเทาและแหวนจากผเปนกษตรยทรงอำนาจอธปไตย และใหบชอปเปนผทรบการเลอกและแตงตงจากกษตรย โปปฮลเดอแบรนดจงไดประกาศยกเลกธรรมเนยมนเสยใน ป คศ.1075 ! (ค) ทำใหครสตจกรมอำนาจสงสดแมกระทงเหนอจกรพรรด (The Church Supreme) หลงจากประกาศยกเลกแลว ทานไดเรยกจกรพรรดเฮนรท 4 แหงเยอรมนมาพดคยเรองน แตจกรพรรดไมยอมใหยกเลกจงเรยกประชมสภาเหลาบชอปเยอรมน ชกชวนแกมบงคบใหออกเสยงถอดสนตะปาปาฮลเดอแบรนดออกจากตำแหนง สนตะปาปากโตตอบโดยตดสมพนธภาพกบจกรพรรดเสยไดเปนผลสำเรจ (ไมมผใดเกยวของกบจกรพรรดเลย) เมอเหนวา ตนเปนฝายแพ แลวจกรพรรดเฮนรในเดอนมกราคม ป คศ.1077 ไดถอดเครองทรงกษตรยหลวงออก สวมแตเสอขนแกะและเทาเปลา (เปนลกษณะผเสยใจ - สำนกในความผดของตน) เดนทางไปหาโปปทปราสาทของทาน ณ.เมองแคนนอสซา (Cannossa) ทางภาคเหนอของอตาล พรอมทงภรรยาและบตรเพอขอโทษและคนด ทานตองยนอยทประตปราสาททามกลางความหนาวเยนของฤดหนาวถง 3 วนตดกน ในวนท 4 เมอไดรบอนญาตใหเขาเฝาโปปได เฮนรกออนวอนขอขมาโทษ สารภาพความผดและยอมออนนอมตอโปป สนตะปาปาเกรกอรท 7 ไดออกสารชอ “อำนาจเบดเสรจของสนตะปาปา” (Dictatus Papae) สารนเนนการมอำนาจและสทธขาดของครสตจกรเหนออำนาจฝายบานเมอง และใหความสำคญกบการครองชวตโสดของบาทหลวง ตลอดจนยนยนวา ครสตจกรโรมนคาทอลกไมมความบกพรอง และสนตะปาปาเทานนมอำนาจสากล ! 2. สนตะปาปาอนโนเซนทท 3 (ค.ศ. 1198-1216)

!83


อนโนเซนทท 3 เกดในครอบครวชนชนสงของโรมเมอป ค.ศ. 1161 ทานศกษาศาสนศาสตรทปารส และศกษาดานกฎหมายท Bologna ทานไดรบเลอกเปนสนตะปาปาเมอค.ศ. 1198 เมออายไดเพยง 37 ป

ทานเชอวา สนตะปาปาเปนผสบทอดตำแหนงมาจากอครสาวกเปโตร ซงเปนผนำของบรรดาอครสาวกทงหลาย ดงนนสนตะปาปาจงเปนผมอำนาจสงสดบนโลก แมจะมอำนาจตำกวาพระเจา แตกอยเหนอมนษยทงปวง

ทานสอนวา สนตะปาปาเปนผพพากษามนษย แตไมมผใดสามารถพพากษาสนตะปาปา ดงนนสนตะปาปาจงไมเพยงแตมอำนาจสงสดในครสตจกรเทานน แตมสทธเลอกหรอ ถอดถอนจกรพรรด กษตรย ผนำทางการเมองบนโลกได

อำนาจของรฐเปนเหมอนดวงจนทรทสะทอนแสงจากครสตจกร ซงเปรยบเหมอนดวงอาทตยเทานน

สมยของสนตะปาปาอนโนเซนท ท 3 ทานสามารถแสดงอำนาจเหนอกษตรยยโรปไดดวยการสยบกษตรยฝรงเศส ฟลป ออกสตส คอทานไดบงคบใหฟลป ออกสตส รบเจาหญง องเกอรบอรก แหงเดนมารกทพระองคไดหยารางไปแลว กลบมาเปนมเหสอก

นอกจากนน สนตะปาปาอนโนเซนทท 3 ยงสามารถปลดอารคบชอปแหงแคนเทอเบอรทไดรบการเลอกโดยกษตรยองกฤษ และแตงตงอารคบชอปคนใหมตามททานตองการ เมออนโนเซนตท 3 สงยบยงกจกรรมทางศาสนาขององกฤษ กษตรยองกฤษตองยอมสยบโดยการถอดมงกฏใหแกผแทนของสนตะปาปา แลวรบคนเพอแสดงความจงรกภกด ทงยอมจายเงนใหแกสนตะปาปาปละ 1,000 มารคจนกระทงองกฤษปฏรปศาสนาแยกออกจากครสตจกรโรมนในสมยของกษตรยเฮนรท 8

ในป ค.ศ. 1202 สนตะปาปาอนโนเซนท ท 3 ไดสงปลดกษตรยเฮนรท 6 ของอาณาจกรโรมนอนศกดสทธ และแตงตงเฟเดอรคท 2 พระโอรสของเฮนรท 6 ขนเปนกษตรยแทน !6.3 อำนาจของสนตะปาปาระยะเสอมลง (The Stage of Decline) คศ.1304-1414 ในเวลาตอมา ยโรปดานการเมองกเรมพฒนาเจรญเขมแขงขน ความภกดและความคดถงชาตกเรมเกดขนแทนความภกดทางศาสนา ดงนน ความสมพนธระหวางจกรพรรด (ทางการเมอง) กบสนตะปาปา (ทางศาสนา) ทผานมาอยในลกษณะอยเหนอรฐ กเรมมแนวโนมเอยงไปอกขางหนง กลาวคอ อำนาจของสนตะปาปาเมอกาวถงขนสงสดแลว กจะเรมตก (เสอม) ลง พอสรปไดสน ๆดงน ! 1. สนตะปาปาบอนนเฟสท 8 (Pope Boniface VIII) คศ.1294-1303 เมอทานไดรบเลอกเปนโปปตอจากโปปเซลเลสไตนท 5 (Celestine V) คศ.1215-1296 (เปนโปปไดแค 5 เดอนกลาออก ทานเปนฤษและไดกอตงลทธ-สมาคมเซลเลสไตน แตแลวกถกจบขงคกโดยคำสงของบอนนเฟสเพราะมความกลววา อาจจะกบฏ ทานอยในคกจนเสยชวต) อยางไรกตามทานไดออกพระราชโองการประกาศหามกษตรยองกฤษเอดเวรดท เกบภาษทรพยสมบตของครสตจกรและรายไดของสงฆ (Church Property and Priestly Revenues) แตเนองจากอำนาจของสนตะปาปาเสอมลง กษตรยจงไมยอมกลบทรงยนหยดเจตนาเกบภาษกบครสตจกรดวย (มทรพยสมบตทงทดนมากมาย) เพอชวยในการพฒนาประเทศ สดทายจงไดตกลงกนในร

!84


ปอลมอลวยวาสงฆและบชอปจะตองแบงรายไดบำรงอาณาจกรตามทอาณาจกรเกดมความจำเปนตองการขน !!! 2. สนตะปาปาตกอยภายใตการปกครองของกษตรยฝรงเศสฟลป (Philip IV) ตอมา กมเรองพพาทหลายครงกบกษตรยฟลปท 4 ของฝรงเศส (คศ.1285-1314) ตอนทายฟลปประกาศสงครามกบสนตะปาปา ไดสงกองทพโดยการนำของวลเลยม โนกาเรท (William Nogarat) ไปอตาลจบสนตะปาปาในขอหาวา เปนฆาตกร, ผสอนเทยมเทจ, ผทำใหเกดแตกแยก, ผลวงประเวณ เปนตน แลวขงไวในคก แตภายหลงกปลอยออกมา อยางไรกตาม ในไมชาบอนนเฟสกตายไปในความเสยใจ ดงนน ตงแตป คศ.1303 สนตะปาปาคนตอๆมาถกเลอกตงขนมาโดยคำสงของกษตรยฝรงเศสและตองอยในบงคบบญชาของกษตรย ซงเปนเชนนประมาณ 73 ปคอ ตงแต คศ.1305-1378 ทเรยกวา “เชลยบาบโลน” (The Babylonish Captivity) กลาวคอ กษตรยฝรงเศสออกคำสงใหยายสำนกของสนตะปาปาจากกรงโรมมาอยทอวนยอง (Avignon) ภาคใตของฝรงเศส สภาพและฐานะของสนตะปาปากกลายเปนตวหน (Figure-Heads) ปกครองของฝรงเศส สวนทอตาลกเกดมผทะเยอทะยานจะไดตำแหนงสนตะปาปา และเกดมผสนบสนนและคดคานสนตะปาปา (Anti-Popes) ดงนน ทอวนยองตำแหนงหรออำนาจของสนตะปาปากกลายเปนไมมความหมายมแตชอ คำสงทงหลายทออกมากไมคอยมใครเชอฟงทำตาม กลบพากนฝาฝนกนตามสบาย หรอเมอสนตะปาปาบอกวา ตดสมพนธ (Excommunication) กไมมใครสนใจหรอกลวอกแลว จะสงฑตของโปปไปทไหนกไมมความหมายอะไรกลบถกไลออกจากประเทศ ดงเชนกษตรยเอดเวรดท 3 ขององกฤษไดทำ โปปคนแรกแหงอวกโนนคอ โปปคลาเมนทท 5 (Clement V) คศ.1305-1313 ! 3. ผลการประชมสภาคอนสแตนส (Council of Constance) คศ.1414 โปปคนสดทายทมสำนกอยทอวนยอง คอ เกรกอรท 11 (Gregory XI) คศ.1329-1378 เกดทฝรงเศสรบการศกษาทางกฏหมายทเพอรเกย (Perugia) ทานไดถกเลอกตงเปนคารดเนล (Cardinal - คนหนงใน 70 คนททำหนาทเปนสภาผปกครองของสนตะปาปาทประกอบดวยบชอป 6 ทาน, พระสงฆ 50 ทาน และมคนายก 14 ทาน และทง 70 ทานเปนผมสทธรบเลอกตงเปนสนตะปาปาไดโดยปรยาย) ในป คศ.1362-1370 โปปคนท 6 แหงอวนยองเสยชวต ทานเกรกอรท 11 ไดรบเลอกเปนโปปคนตอไป ทานกมแผนการและความคดทตองการยายสำนกสนตะปาปากลบไปอยทกรงโรม ซงดวยความชวยเหลอและความพยายามของคนโรมนกบบคคลผมอทธพลและตำแหนงสง โปปเกรกอรท 11 สามารถยายสำนกกลบไปทโรมไดสำเรจในเดอนมกราคม คศ.1377 แตตองพบกบปญหาการแตกแยกเปนคณะเนองจากตองการแกงแยงตำแหนงสนตะปาปา ซงทานไมสามารถจะปราบปรามใหสงบลงได จงคดจะยายสำนกกลบไปทอวกโนนอกครงหนง แตทานเกดเสยชวตลงกอนในป คศ.1378 ผลตามมากคอ การแตกแยกแกงแยงตำแหนงสนตะปาปากมมากขน (Great Schism) ตอมา แมวาจะมการเลอกตงสนตะปาปาขนอกหลายคน การตอสแกงแยงตำแหนงกรนแรงขนเรอย ๆ จนในสมยของโปปเกรกอรท 2 (Gregory XII คศ.1406-1414) ทกรณพพาทแกงแยงตำแหนงโปปเพมความรนแรงมากจนในทสดมผนำครสตจกรและนกศาสนศาสตร 2 ทาน คอ จน เกอรสนและเพยร เดอ เอลล (Jean Gerson and Pierre d’ Ailly) เสนอใหเรยกประชมผแทนจากทกครสต

!85


จกรทงหมดมารวมกนตดสนปญหากนทคอนสเตอนส ตอมาเรยกวา สภาคอนสแตนส (Council of Constance) ผลการประชมกไดชขาดใหถอดผสมอางตนเปนโปปทง 3 คนออกหมด แลวเลอกคนใหมขนแทนชอ มารตนท 5 (Martin V) ! สรป : ตงแต คศ.1378 สำนกของสนตะปาปาไดยายกลบมาทกรงโรมตอไป และโปปทไดรบเลอกประจำตำแหนงตางกพยายามจะสมอางอำนาจของสนตะปาปาวา เหนอประชาชนและประเทศทงหลายในยโรป เหมอนเมอกอนในสมยของฮลเดอแบรนด แตกไมสามารถบงคบใหเปนไปตามได !6.4 สงครามครเซด (The Crusades) คศ.1095-1290 มเหตการณทเปนการเคลอนไหวใหญอกอยางหนงในยคกลางนทมผลกระทบกระเทอนตอภาพพจนของครสตจกรของพระเจาอยางมาก และมผลตอประวตศาสตรโลกดวย คอ สงครามครเสดทเกดขนและดำเนนไปตามความคดและคำสงของครสตจกร-สนตะปาปา (โรมนคาทอลก) ซงเรมขนในปลายศตวรรษท 11 และดำเนนการเรอยมากวา 200 ป ! 1. กำเนดหรอสาเหตของสงครามครเสด สาเหตทางศาสนา

เนองจากตงแตศตวรรษท 4 เปนตนมามผคนเปนจำนวนมากทำการจารกบญกนทก ๆปไปยงเมองบรสทธ (Holy Land) จนถงในป คศ.1000 ปรากฏวา มจำนวนผจารกบญทวขนมหาศาล เพราะในชวงเวลานนมความเขาใจและความคดทเชอหรอคาดหวงกนเกอบทวทกแหงวา เปนระยะเวลากำลงจะสนโลก พระเยซครสตกำลงจะเสดจกลบมาครงท 2 (ซงเปนเหตใหยงมการจารกบญกนอยเรองมาจนทกวนนตองเดนทางไปยงเมองบรสทธ - อสราเอลทกป เพอเมอพระเยซเสดจมาะจะไดรบพวกเขาไปอยดวย) ในตอนแรก ๆแมวาแผนดนปาเลสไตนจะตกอยในครอบครองของพวกมสลม พวกเขากยนดใหพวกจารกบญมาทเมองบรสทธได แตเมอมจำนวนทวมากขนเปนจำนวนมหาศาลา พวกมสลมกมทาททเปลยนไป อาจเกรงวา จะเกดการแยงดนแดน จงเรมลงมอกดขขมเหง ทำการทารณพวกจารกบญ (สวนใหญจะเปนคนมอายมาก) บางคนกถกขโมยหรอโจรภย บางทกถงกบเสยชวต ทำใหพวกบชอปและสมาชกครสตจกรทงหลายเกดความไมพอใจและโกรธแคนอยางมากและคดทจะตอสปองกนบางอยาง

! สาเหตทางการเมอง

ในเวลาเดยวกน อาณาจกรคอนสแตนตโนเบล (ภาคตะวนออก) ทออนแอกถกคกคามโดยพวกมสลมดวย จกรพรรดอเลกซส (Alexies) เจาผครองจงไดสงสารออนวอนกษตรยยโรปทงหลายและโปปเอรเบนท 2 ใหนำกองทหารของยโรปมาชวย ดวยเหต 2 ประการนวญญาณแหงการตอสปองกนดวยกำลงและอาวธกพงขนทงภาคพนยโรปทจะชวยกเมองบรสทธใหเปนอสระจากการปกครองของพวกมสลม ผลลพธจงเกดเปนสงครามครเสดขน

!สาเหตทางเศรษฐกจ

!86


กอนสงครามครเสด ยโรปตกอยในสภาพกนดารอาหาร กษตรยของดนแดนตางๆในยโรปจงตองการเปดเสนทางการคาไปยงตะวนออกใกล ซงยากทจะกระทำไดถามสลมยงยดครองดนแดนนอย แตถายโรปชวงชงดนแดนนกลบคนมาได ยโรปกจะสามารถควบคมเสนทางการคาทจะชวยนำผลประโยชนมาสแดนของตนไดมากมาย

!สาเหตสวนตว ตงแตอาณาจกรโรมรบเอาครสตศาสนาเปนศาสนาประจำรฐ การพลชพเพอพระครสตจงไม

ปรากฏอก ดงนนสงครามครเสดจงสามารถรองรบความตองการของผทอยากเปนวรบรษผอารกขาศาสนา เมอครสตจกรโรมเรงเราใหเหนวาสงครามกบมสลมเปนสงครามเพอพทกษครสตศาสนา บรรดาขนนางและอศวนจำนวนมากจงพรอมใจกนเขาสรบกบมสลม นอกจากนนบางคนยงอาสาทำสงครามเพราะตองการหนความเบอหนายของชวต หรอไมกตองการหนการลงโทษของกฎหมาย ! 2. ครเสดครงสำคญทง 7 ครง สงครามครเสดครงสำคญ ๆม 7 ครงดวยกน นอกจากนยงมอกหลายครงไมใครสำคญแตกยงเรยกวา สงครามครเสดดวย (ปจจบนจงมความหมายวา การระดมผลครสเตยนเขาดวยกน) !!! ครเสดครงท 1 - คศ.1095-1099 กอดฟรแหงบลลอน (Godfrey of Bouillon) ป คศ.1095 โปปเอรเบนท 2 ณ การประชมสมชชาแหงเคลอรมอนท (Council of Clermont) ไดประกาศทำสงครามครเสดครงท 1 โดยเหลาอศวน (นายทหารชนผใหญ) ไดใชเครองหมายกางเขนเปนธงประจำกองทพ แลวมการจดทะเบยนเปนกองทพตอสพวกซาราเซนส - มสลม (Saracens - ชอทใชเรยกพวกมสลมในระยะยคกลางน) แตกอนทกองทพจะยกไปอยางเปนระเบยบ มเรองเลาวา เกดมนกบวชผหนงชอ ปเตอรเฮอรมตทไดรวมพลผคนทมไดเคยฝกหดการทหารมาเลยขนเปนกองทพเปนจำนวนหนงดวยการเทศนาเราใจ (เนองจากทกคนตางมความกระตอรอรน อยากมสวนในสงครามครเสดขน) แลวกยกนำขบวนเดนทางไปทางตะวนออกกอนดวยความคดและความหวงวา พระเจาจะชวยเหลอดวยการอศจรรย แตกองกำลงทไมมการฝกและวนยหรอการเตรยมพรอมดานตาง ๆ (เชน อาวธและเสบยง) กพายแพยบเยน คนเปนจำนวนมากถกฆาตายตายทเหลอถกจบเปนทาส แลวกองทพทหารโดยการนำของกอดฟรแหงบลลอนประกอบดวยทหารชนยอดจากทกประเทศในยโรปกคอยยกสงคราม ในตอนแรกมปญหารวนเรบาง เพราะบกพรองทางวนย (ไมไดฝกดวยกนมา) และมความคดเหนแตกตางกนในพวกผนำ แตภายหลงทไดเตรยมพรอมอยหลายเดอน มการฝกรบหนกรวมกน แลวจงไดสรบกบพวกมสลมอยนานพอด สดทายสามารถยดกรงเยรซาเลมไดสำเรจ และไดเกอบทงปาเลสไตนในป 1099 จงไดกอตงราชอาณาจกรขนในหลกเกณฑระบอบมลนาย (เปนเมองขนของอาณาจกรยโรป) แตทานกอดฟรไมยอมรบตำแหนงกษตรย จงไดแตงตงขนเปน “เจาคณและผพทกษอโมงคบรสทธ” (Baron and Defender of the Holy Sepulcher) ตอมาเมอทานกอดฟรเสยชวต บอลดวน (Baldwin) นองชายกขนครองราชยและแตงตงเปนกษตรยปกครองอาณาจกรเยรซาเลม ซงกไดตงอยจนถง ป คศ.1187 แตกอยในสภาพงอนแงนตลอดมา

!87


(ตามทจะเรยนตอไป) เพราะลอมรอบไปดวยมหาอาณาจกรของมสลมซาราเซนสทกดาน ยกเวนดานทะเล กบยงอยหางไกลจากหมพนธมตรในยโรปอยางมาก !

ครเสดครงท 2 คศ.1147-1149 หลยสท 7 และคอนราดท 3 (Louis VII, Conrad III) ไดเกดขนเพราะมขาววา พวกมสลมกำลงแยงเอาเหลามณฑลรอบนอกของราชอาณาจกรเยรซาเลมไป และพยายามจะคกคามตวเมองเยรซาเลมดวย นกบญเบอรนาดแหงเครวอกซ (Bernard of Clairvaux) คศ.1090-1153 นกศาสนศาสตรผปฏรปลทธอารามวาส) ไดเทศนาเราใจ ทำใหกษตรยหลยสท 7 แหงฝรงเศสและคอนราดท 3 แหงเยอรมนยกกองทพใหญไปชวยทดนแดนบรสทธ แมกองทพไดพบกบความพายแพหลายครง แตในทสด กเขาถงตวเมองและชวยปองกนรกษาตวเมองไวได ซงยงยนอยตอไปไดอกระยะหนง (40 ป) สวนมณฑลรอบนอกทถกพวกมสลมแยงไปนนไมสามารถยดคนมาได ! ครเสดครงท 3 คศ.1189-1191 เฟรดเดอรค, ฟลป, รชารด ตอมาในป 1187 พวกมสลมโดยการนำของพวกซาลาดน (Saladin) ไดบกเขาโจมตและยดกรงเยรซาเลมคนได ราชอาณาจกรนกสนสดลง จงเปนเหตใหฝายพนธมตรในยโรปประกาศสงครามครเสดครงท 3 นำโดยกษตรยเดน 3 องคคอ เฟรดเดอรค บารบารโรซซาแหงเยอรมน ฟลป ออกสตสแหงฝรงเศสและรชารดท 1 (ทเรยกกนวา กษตรยใจสงห) แหงองกฤษ แตเฟรดเดอรคผเปนแมทพเกดจมนำตายกอน (ดยอนหนา 43 (3) ขอ 3) กษตรย 2 องคทเหลอกเกดทะเลาะกน ฟลปกยกทพกลบ สวนรชารดแมมกำลงใจสกเทาใดกไมสามารถนำกองทพถงกรงเยรซาเลมได แตสามารถทำความตกลงกนกบซาลาดนไดในเงอนไขวา พวกครสเตยนจารกบญคงไดสทธทจะมาใชอโมงบรสทธไดโดยมถกรบกวนกลนแกลง ! ครเสดครงท 4 คศ.1201-1204 ทหารครเสดกลบทำสงครามกบกรงคอนสแตนนโนเบล ทำใหสงครามครเสดจำเปนตองมตอไป โปปอนโนเซนตท 3 จงไดประกาศใหมครงท 4 ซงกไดมอศวนหลายทานเสนอตวนำทพไปรบ แตมปญหาวา ตองชำระเงนคาทางผานใหแกชาวเวนส ซงกองทพไมสามารถชำระได ขณะทตอรองราคากนอย พวกทหารครเสดไมพอใจมากจงเปลยนใจจากจดมงหมายทจะยดเมองบรสทธกลบทำสงครามกบกรงคอนสแตนตโนเบล เขายดปลนและปกครองมหาอาณาจกรเสยเอง ครองอยประมาณ 50 ปแลวกปลอยใหอาณาจกรตกเปนแนวตานทานกบอำนาจของพวกเตรก (Seljuk Turks) ทกำลงใหญขนมาทกท ซงเปนพวกชอบสงคราม ดราย และเปนพวกผนำและครอบครองอำนาจศาสนาโมหะหมดสบตอจากพวกซาราเซนสหลงจากป คศ.1280 ซงครเสดครงนถอวา กออนตรายและผลเสยอยางใหญหลวงใหแกครสตจกรในตอนหลง ! ครเสดครงท 5 คศ.1228-1229 เฟรดเดอรคท 2 (Frederick II) เฟรดเดอรคท 2 จะถกตดสมพนธกบสนตะปาปาแลว ในป 1228 ทานไดนำกำลงกองทพบกเขาไปในปาเลสไตนและสามารถทำขอตกลงไวไดวา เยรซาเลม ยฟฟา เบธเลเฮม และนาซาเรธ ยกใหเปนของครสเตยน แลวทานกแตงตงเปนกษตรยแหงเยรซาเลมเอง (เพราะไมมเจาหนาททางศาสนาจากโรมทจะสวมมงกฏให - เนองจากเวลานโปปยงมอำนาจสงสด) เพราะเหตนเอง ตอมาจกรพรรดเยอรมนทกองคกถอตำแหนงของ “กษตรยแหงเยรซาเลม” ดวย (ในประวตศาสตรภายหลง

!88


กมวา จกรพรรดออสเตรยกอางวา ถอตำแหนงนดวย จงเกดมกรณพพาทกบโปปเรองน ตอนหลงจงยกเลกตำแหนงนเสย แตตอมาในป 1244 พวกมสลมสามารถบกเขายดเยรซาเลมกลบไปไดอกทงหมด แลวกตกอยใตการปกครองของมสลมตงแตบดนน (จนยางเขายคปจจบนถงป 1917 วนท 11 ธนวาคม ประเทศองกฤษ สามารถบกเขายดกรงเยรซาเลมไดเปนทางการในนามขององกฤษและในอำนาจของพนธมตร) ! ครเสดครงท 6 คศ.1248-1254 หลยสท 9 (Louis IX) ไดจดขนมาโดยพระราชาหลยสท 9 แหงฝรงเศส (เรยกกนวา นกบญหลยส) ไดบกเขาทางดานอยปต แมตอนแรกทำไดสำเรจ แตกตองพายแพและถกจบเปนเชลยโดยพวกมสลม ซงตอมาไดเรยกคาไถตวเปนมลคามหาศาล หลงจากไดเปนอสระแลว กเดนทางไปปาเลสไตนและพำนกอยทนนจนถงป 1252 พระมารดาในตำแหนงผสำเรจราชการแทนพระองคทรงสนพระชมนในฝรงเศส ทำใหนกบญหลยสจงจำใจตองเดนทางกลบประเทศฝรงเศส ! ครเสดครงท 7 คศ.1270-1272 หลยสท 9 ครงนกโดยการนำของนกบญหลยสอกเหมอนกนโดยรวมมอกบเจาชายเอดเวรด แพลนเทเยเนทแหงองกฤษ (Prince Edward Plantagenet of England) ไดเลอกออกเดนทางนำขบวนทพไปทางอยปต (แอฟรกา) อกครงหนง แตนกบญหลยสไดเสยชวตเสยกอนททนส (Tunis) ราชบตรของทานจงยกเลกสงครามครงนและทำสญญาสนตภาพ สวนเอดเวรดเมอกลบถงองกฤษกพอดเขารบตำแหนงกษตรยแหงองกฤษใชชอ เอดเวรดท 1 (Edward I, King) สงครามครเสดครงนโดยทวไปจงถอวา เปนครงสดทายและไมไดเกดผลอะไรเลย หมายเหต ยงมครเสดยอย ๆซงไมจำเปนทจะตองกลาวถงแททจรง ตงแต คศ.1270 เรอยมาเมอมการรบพงอะไรกตามกจะอางเรยกวาเปน สงครามครเสด ทเสยทสดคอ แมแตการตอสกบพวกสอนเทยมเทจ (มจฉาลทธ) ในสงคมครสเตยนกนเองกยงเรยกวา ครเสด สวนในกรณอนกหลอกใชชอ ครสตจกรมาอางแตในนามแลวกเรยกวา ครเสด !! 3. สาเหตของการพายแพของฝายครสตศาสนา (โรมนคาทอลค) เราอาจสรปสน ๆไดวา พวกกองทพครเสดสวนมากพายแพคอ ไมสามารถปลดและรกษาเมองบรสทธจากการครอบครองของพวกมสลมได เมอหนกลบมาดและศกษากจะเหนสาเหตของการแพ ดงน ! ก. พวกผนำทะเลาะววาทและระแวงกน กลาวคอ เราไดพบหลายครงวา เหลากษตรยและพวกเจาผนำขบวนกองทพชอบเกดการทะเลาะววาทกนไมรจกหยด ผเปนหวหนาแตละคนตางถอเอาผลประโยชนและความสะดวกใหแกฝายของตนเปนทตง แทนทจะยดเอาประโยชนสวนรวม ตางฝายตางอจฉากน และกลววาเมอรบชนะแลวอาจจะเกดการชงดชงเดนกนเองทจะไดรบชอเสยงและอทธพลอำนาจมากกวากน จงทำใหประสทธภาพของกองทพครเสดไมมนคง เพราะมวแตระแวงกนหรอตงใจนำการรบเพยงครง ๆกลาง

!89


ๆ ซงตรงกนขามกบฝายมสลมทประกอบดวยทหารทรวมตวกนเปนอนเดยวกน ไมกลวตาย เปนคนเผาทกลาหาญในการรบเสมอ และมผบงคบบญชา (แมทพ)ทเดดขาดเพยงคนเดยว (ไมวาจะเปนพวกกาหลบหรอสลตาน) !!! ข. พวกผนำไมมองการณไกล (มความคดเหนแคบ) แตเหตของความลมเหลวทลกลงไปอกนนคอ พวกผนำไมมหวทางการเมองเกอบทกคน ไมมสายตาความคดทมองการณไกล คอยคดแตผลประโยชนใกล ๆ กลาวคอ พวกครเสดคดแตวาจะตองตเอง ดนแดนปาเลสไตนมาเปนของตน (เปนเมองขน) ในตอนแรกเพอแกไขปญหาเรองจารกบญจะทำไดสะดวกปลอดภยขน แตซงกเทากบวาจะไดอกประเทศหนงเปนเมองขนทอยในการดแลครอบครองดวย แตโดยทไมไดคดใหรอบคอบวา ปาเลสไตนนนอยหางไกลจากบานเมองของตน 1660 กม. การปองกนรกษาไว (ถาตได)จะตองมการตดตอสอสารอยางไมขาดระยะกบยโรปภาคตะวนตก อนเปนฐานชวยเหลอและสงเสรมกำลงอยตลอดเวลา ดงนน การตชนะไดเมองเยรซาเลม การรกรานมากกวาการชวยเหลอปลดปลอย เพราะชาวเมองทงหลายตองถกลดฐานะลงเปนทาสรบใชของพวกครเสดโดยปรยาย กลาวคอ ตองจดสรรหาเสบยงอาหารให ตองสรางปราสาททพกใหอย สรางปอมปราการและสถานททำการตาง ๆใหแกพวกเจานายครเสด ดงนน ชาวเมองจงรสกวา แอกของพวกครเสด (พวกกษตรยครสเตยนและทหารจากยโรป)หนกมาก และยงหนกกวาแอกของนายเกามสลมอก พวกชาวเมองจงใครอยากจะตอนรบนายเกากลบมาปกครองพวกเขาดกวา ! 4. ผลบางประการทไดจากสงครามครเสด แมวาเมอดอยางกวาง ๆ (คราว ๆ) สงครามครเสดเปนสงทไมด ไมถกตองตามพระคมภรและเปนสงทผดอยางมาก แตกมผลดบางอยางทใหแกยโรปภาคตะวนตกในเวลานน ! (ก) พวกจารกไดรบการพทกษรกษาคมครอง ภายหลงสงครามครเสดพวกจารกบญไดรบการคมครองจากรฐบาลตรก (Turkish Governent) และการขมเหงกหยดลง อกอยางหนงตามความจรง ดนแดนปาเลสไตนกไดเจรญรงเรองขน โดยเฉพาะเมองเบธเลเฮม นาซาเรธและเยรซาเลมมพลเมองเพมขน มงคงและรำรวยขน เพราะเนองจากพวกจารกบญไดหลงไหลกนมาทวปาเลสไตนมากยงขน ! (ข) การรกรานยโรปของพวกมสลมตองหยดชงกลง กอนหนาทจะเกดสงครามครเสดนน พวกมสลมไดเรมรกรานแพรขยายอำนาจไปทางยโรปปะปลายบางแลว สงครามครเสดไดทำใหประเทศตาง ๆในภาคพนยโรปตนตวเหนอนตรายของมสลม ตางคดวางแผนปองกนประเทศของตน สวนพวกทกลวกเกดมกำลงใจตอสกบพวกมสลม ดงเชนในสเปญ เนองจากพวกมวสมสลมไดยดเอาเนอทไวตงครงแหลม แตมาในป คศ.1492 โดยการนำของเฟอรดนานดและอซซาเบลลา (Ferdinand and Isabella) ชาวสเปญไดรวบรวมกำลงกดอาณาจกรของพวกมวสลงไดและขบไลพวกมสลมออกจากประเทศ สวนทางดานชายแดนทศตะวนออกของยโรป คอ โปแลนดและออสเตรยไดเตรยมตวพรอมตอสกบพวมมสลมถาจะรกรานเขามา และในป

!90


คศ.1683 เมอมสลมตรกสามารถบกทจะปองกนตอสตกองทพของตรกใหแตกไดใกลกรงเวยนนา ซงชยชนะครงน ของออสเตรย - ยโรปเปนเครองชบอกใหรวา อำนาจแหงมหาอาณาจกรตรกกเรมเสอมลง !!! (ค) อำนาจของครสตจกรถกระทบกระเทอนในภายหลง ในตอนแรก (กอนและระหวางสงครามครเสด) อำนาจของครสตจกรไดทวขนอยางมากอนเนองจากสงครามครเสด กลาวคอ เมอครสตจกร (สนตะปาปา) เรยกรองใหทำสงครามทกคนกมาทนท และทำตาม จงแสดงวา ครสตจกรมอำนาจเหนอพวกกษตรย เจานายและประชาชนทงหลายจรง ๆ และครสตจกรไดซอทดนทงหลายไดจากผทรอนเงน (พวกเจานาย) หรอใหยมเงน เพอจะใหพวกนายทหารเปนหลกประกนความมนคง (Security) ทไปสงครามครเสด ดงนน ครสตจกรจงไดมทรพยสมบตมากมายกวางใหญไพศาลทวทงยโรป ยงกวานนเมอพวกเจานายผปกครองบานเมองไมอยไปสงคราม กทำใหพวกบชอปและสนตะปาปากลบมอำนาจปกครองบงคบบญชาเพมขน แตในผลสดทาย ความรำรวยมหาศาล ความทะเยอทะยานมากเกนไปและการใชอำนาจฟมเฟอยไมถกตองของพวกสงฆทงหลาย ทำใหเกดความไมพอใจทามกลางประชาชนอยางมาก เปนการชวยปทางใหเกดการปฏวตตอครสตจกรโรมนคาทอลคในยคปฏรปศาสนาทจะตามมา !

(ง) เกดการประกาศพระกตตคณกบชาวมสลม หลงสงครามครเสด ครสตจกรหนมาเปนพยานดวยวธชกจงใจชาวมสลมแทนทจะใชสงคราม ในป ค.ศ. 1276 เรยมอน ลล (Raymond Lull) ไดตงวทยาลยขนทางตะวนออกเฉยงใตของสเปญเพอสอนมชชนนารใหประกาศกบชาวมสลม ! (จ) เกดความรสกชาตนยมในยโรป สงครามครเสดเปนเหตใหระบอบศกดนาในยโรปเสอมลง เนองจากขนนางและอศวนซงเปนฐานของระบอบนไดอาสาไปออกรบกนมาก คนเหลานลมตายในสนามรบมาก ยงกวานน ชนชนกลาง และพวกพอคาเรมมบทบาทในสงคมยโรปมากขน เพราะบรรดาเจาขนมลนายเหลานถกปลกปนใหขายทดนใหแกพวกเขา เพอยกทรพยสนเงนทองทมอยางมหาศาลนำมาชวยทำสงครามครเสด ชนชนกลางเหลานสนใจประโยชนทางการคามากกวาสงอนใด ดงนนจงไมตองการรบแอกหนกเรองภาษทตองสงแกจกรพรรดโรมนอนศกดสทธ และสนตะปาปา คนเหลานเหนวากษตรยทปกครองดนแดนของตนสามารถปกปองพวกเขาไดดกวาจกรพรรดโรมนอนศกดสทธ ประกอบกบกษตรยในยโรปเองกไมตองการตกอยภายใตอำนาจการปกครองของจกรพรรดโรมนอนศกดสทธ หรอสนตะปาปา ดวยเหตนความรสกชาตนยมจงกอตวขนในดนแดนตางๆของยโรปอนนำมาซงการกอตงประเทศตางๆขนในยโรปในเวลาตอมา

พวกกษตรยหรอผปกครองดนแดน ทงนายทหารยศตาง ๆ แมกระทงพลทหารของดนแดนตาง ๆในยโรปเรมหนเขาหากนเพอประโยชนรวมกน ในทสดไดกอตงกลมพนธมตรขนในยโรป ซงภายหลงมความสำคญตอประวตศาสตรการสรางชาตของประเทศตางๆในยโรปมาก อกทงสงผลมาถงสวนตางๆของโลกจนถงปจจบน

!91


! (ฉ) เกดความไมพอใจขนระหวางอาณาจกรตะวนตกและตะวนออก ผนำและประชาชนของอาณาจกรไบแซนไทนไมพอใจทผนำของอาณาจกรยโรปบกยดกรงคอนสแตนตโนเปล แทนทจะปลดแอกอาณาจกรนจากมสลม กษตรยยโรปกลบยดกรงคอนสแตนตโนเปลไวครองเสยเอง ผลทตามมาในภายหลงคอ อาณาจกรตะวนออกออนแอลงมากจนมอนตองลมสลายไปในป ค.ศ. 1453 ความไมพอใจทเกดขนนยงนำมาซงความขมขนใจระหวางครสตจกรตะวนตกและตะวนออกดวย เนองดวยสนตะปาปาของครสตจกรลาตน (ตะวนตก) เปนผอยเบองหลงสงครามครเสดโดยตรง !

(ช) เกดการกระตนใหมการตดตอทางการคาพาณชย กลาวคอ ไดเกดมความตองการอปกรณทกชนด - ตงแตอาวธ เสบยงอาหาร เรอกำปน ฯลฯ ซงสงเหลานเปนการสงเสรมอตสาหกรรมและการคาพาณชย พวกทหารครเสดกลบบานเลาเรองความมงคงของภาคตะวนออกวาม พรม ไหม เพชร กทำใหอยากไดกนทกคน จงเกดการพาณชยในสรรพสนคาประเภทเหลานเกดขนทวภาคตะวนตกของยโรป พวกพอคารำรวยขนอยางรวดเรว จงเกดมคนชนกลางขนในระหวางพวกเจากบไพร โดยเฉพาะเมองทมการคามากกจะเจรญมอำนาจมากขน แตพระราชวง (กษตรย-ทางราชการ)กลบมอำนาจเสอมลงในการปกครองบงคบบญชาเมองตาง ๆ เพราะความสำคญกลบไปอยตามหวเมองตาง ๆทมการคาเจรญรงเรอง ยงในศตวรรษตอมาไดกลายเปนศนยกลางของการปฏรปเปลยนแปลงตาง ๆตามอำเภอใจ - มอสระเตมท และถงขนาดแยกตวออกมาจากการปกครองของพวกษตรยและพวกสงฆราช !

!92


!หนวยท 7: การเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนในยคกลาง

Changes in the Medieval Church

!7.1 การพฒนาและเจรญกาวหนาของลทธอารามวาส (Development of Monasticism) ตามทเราไดเรยนรมาบางแลวเกยวกบลกษณะและความเปนมาของลทธอารามวาสระหวางศตวรรษท 4-5 ในภาคท 1 (ดชทหนา 29 ขอ 3.9) ทเรมตนในอยปตตอนบน (Upper Egypt) สวนในยโรปนนลทธนคอยเปนคอยไป แลวมาเจรญขยายใหญขนในยคกลางนทครสตชนทงชายและหญงตางมจตใจนยมชมชอบลทธอารามวาสน จำนวนนกบวชและนางชกทวมากขน พรอมกบผลดและผลเสย ดงจะศกษาตอไปน ! 1. คณะ (ระบบ) ตาง ๆของลทธอารามวาส (The Monastic Orders) ในภาคตะวนออกตอนแรก ๆ พวกนกบวช (ทรมานกาย) ตางคนตางออกไปอาศยอยกนในถำ ในกระทอมหรอบางคนอยบนเสา ไมรวมกนเปนคณะ แตในภาคตะวนตก - ยโรป พวกเขาจดกนขนตงเปนนคม (Communities) อยรวมกน แลวเมอมนคมขนาดโตขนเพราะมคนจำนวนมากขนกเกดความจำเปนตองมการกอตงคณะหรอองคการ (Form of Organization) และระเบยบการปกครอง (Government) ขน เมอเวลาลวงไปกไดเกดคณะหรอลทธอารามวาสใหญ ๆขน 4 คณะดงน ! (ก) คณะเบเนดคทนส (Benedictines) คศ.529 ตงขนโดยนกบญเบนดคในปลายศตวรรษท 5 ทมอนเต แคสซโน (Monte Cassino) ในเอเพนไนส (Apennines) - ประเทศอตาลในปจจบน แลวไดพฒนาเจรญกาวหนาขนจนกวาวาเปนคณะลทธอารามวาสใหญทสดในยโรป - เมอเรมศตวรรษท 9 เพราะไดกลายเปนคณะทเปนทยอมรบนบถอและใชปฏบตกนเปนคณะสากล กลาวคอ ตอมาระเบยบกฏเกณฑขอบงคบของคณะนไดกลายเปนรากฐานของคณะลทธอารามวาส (อารามวส) คณะอนๆ ในระยะแรกๆคณะนสงเสรมการเผยแพรศาสนาครสต (Christianization) และอารยะธรรม (Civilization) มกฏเกณฑดงน ใหเชอฟงและอยใตบงคบบญชาเจาอาวาสของวด (อาราม), นกบวชและนางชไมอนญาตใหมทรพยสวนตว ทกคนตองทำสตยปฏญาณวา จะถอโภควรต (สละทรพยสมบต) และเมถนวรต (การรกษาเพศพรหมจรรย) คอ เนนใหแตละคนรกษาความบรสทธ และเนนใหทกคนขยนขนแขงในการทำงาน (Active in Industrial Works) เชน ถางปาตดตนไม ทำทระบายนำออกจากหวยหนองคลองบง ไถคลาดพนทนา และสอนประชาชนใหรจกวธการตาง ๆทใชเปนประโยชนมากในการดำเนนชวต พวกอารามวาสเหลานฉนทอาหารวนละ 2 มอ (เพลและเยน) ขณะฉนทไปกจะมคนอานหนงสอเกยวกบศาสนาไปพรอม ๆกน และมกำหนดวนอดอาหารดวย มกฏหามฉนทเนอ “สตวสเทา” แตพระทออนวย ชราภาพและอาพาธอาจจะฉนทได, ทกคนไดรบอนญาตใหดมเหลาองนไดวนละครงลตร และมการนมสการวนละ 7 ครง ซงโดยมากกใชเพลงสดดนนเอง และนกบวชจะทองเพลงสดดตลอดเลมใหจบภายใน 1 สปดาหทกสปดาหไปแลว ยงมเพลงจากพระคมภรกบพระธรรมโอวาทสน ๆจากพระคมภรและมการ

!93


อธษฐาน สงทกอสรางทสำคญคอ สรางโบสถเปนรปกางเขน ขาง ๆโบสถดานหนงทำเปนระเบยงโลง ๆ (ศาลา) ไวรอบ ๆสนามหญา เพอใชเปนทบำเพญกจตาง ๆหลายอยางของอาราม และถดไปจะเปนตก (อาคาร)สำคญตาง ๆ เชน อาคารทเปนกฏของพวกอารามวาสแตละรปจะมเตยงของตนเองเปนเตยงแคบ ๆเปนพนแขง จากกฏมทางทะลไปถงตวโบสถ เพอสะดวกในการทจะตองไปทำวตรเทยงคนซงทำกนตงแตต 2 และมหองอาหารทฉนทรวมกนอยางสงบ มหองประชมททพวกเขาจะมาอภปรายกนเกยวกบกจการตาง ๆของอาราม หองครว หองทำขนมปง โรงหมกเหลา หองสมด หองคดลอกเอกสารตาง ๆ และยงมอาการทเปนโรงเรยนสำหรบสามเณร โรงพยาบาล อาคารรบแขก กฏของเจาอาวาสในอารามบางแหงทกวางขวางมากพอกจะมโรงงานตาง ๆ เพอชวยคณะอยอารามใหเปนชมชนทเลยงตวเองได ดงนน แททจรง อารามมความเปนอยดกนด และมเศรษฐบรจาคเงนจำนวนมากใหดวย ! สรป พวกอารามวาสตองทำงานดวยใชกำลงทกวน (เบนเนดคสเคยกลาวไวอยางนาคดวา “การทำงานคอการอธษฐาน”) มชวตในอารามอยางเครงครดและมระเบยบมาก แตการบำเพญตบะอยางเครงครดเกนไปนน เขาเหนวาไมควร สวนนางชกมระเบยบปฏบตคลายอยางนกบวช แตงานเบากวา ! (ข) คณะซสเตอรเซยนส (Cistercians) คศ.1098 ตงขนโดยนกบญโรเบรต (St.Robert) ในป 1098 (พศ.1641) ทเมองชโทซ (Citeaux-ทมาของชอคณะ) ในแควนเบอรกนด ประเทศฝรงเศส ดวยจดมงหมายสนบสนนสงเสรมระเบยบวนยของคณะเบนเนดคสไทนสซงกำลงดเหมอนจะหยอนยานลง แตคณะนไดมชอเสยงขนกเนองจากนกบญเบอรนารด (St.Bernard) ผเปนขนนางชาวฝรงเศสในป 112 และเพอน ๆญาตพนองกวา 30 คนพากนมารวมอยในอารามทชโทซ ทานไดเสรมสรางความเขมแขงและจดระเบยบใหดยงขน แลวในป 1115 เจาอธการวดไดสงทานไปตงอารามแหงใหมแคลรวอกซ (Clairvaux) ทซงทานเบรกนารดไดดำรงตำแหนงเจาอธการวดตลอดชวตของทาน ทานมชอเสยงดและมอทธพลมากคนหนงในสมยทาน เพราะทานไดดำเนนชวตอนบรสทธโดยบำเพญตบะ มความศรทธาเลอมใสในพระเจาจรง ๆ และมบคลกลกษณะอนเตมไปดวยอำนาจ ทานชอบศาสนศาสตรแบบเกาทเครงครด การยกไปทำสงครามครเสดครงท 2 สวนมากเปนผลของการเทศนาของทาน (แตรสกผดหวงมากเพราะพายแพ) คณะอารามซสเตอรเซยนมกตงอารามใหอยไกลจากหมบาน เพอหลกเลยงโลกยวสยใหมากทสก มโบสถแบบธรรมดาทสดไมหรหรา และมการนมสการอยางธรรมดาทสดเทาทจะทำได (ขอนาสงเกตทแปลกอยสกหนอย คอ ในประเทศองกฤษคณะนกลบมงคง เพราะมภราดาฆราวาสในคณะนเลยงแกะจนเปนลำเปนสนสามารถนำขนแกะ ซงถอวาเปนทรพยากรอนสำคญขององกฤษในสมยกลางออกไปขายสงเปนสนคาขาออก) คณะนใหความสนใจในสงเหลานเปนพเศษ คอ ดานศลปะ สถาปตยากรรม และวรรณกรรมศาสตร (มการคดลอกหนงสอโบราณและเขยนขนใหมอกมาก) ! (ค) คณะฟรานซสกนส (Franciscans) คศ.1209 ตงขนโดยนกบญฟรานซสแหงแอสซซ (Assisi) เปนผทรงศลเครงทสด อทศตวอยางมากทสดและมคนรกมากทสด ทานเปนบตรเศรษฐพอคาคนหนงในแอสซซ (ในอตาลภาคกลาง) ทานจงมชวตในวยหนมอยางสะดวกสบายมาก ครงหนงลมปวยลงจงคดอยากไปจารกบญนมสการทกรงโรม

!94


เมอไปเหนคนขอทานทหนาพระมหาวหารนกบญเปโตร ทานรสกสงสารอยางยงถงกบเปลยนเสอใหกบคนขอทานและตวเองกนงลงขอทานตลอดวน หลงจากนน มนมตวาพระเจาบอกใหทานบรณะโบสถเซนตดาเมยน (St.Damian) ทอยใกลเมองแอสซซ ทานจงขายมาและเสอผาราคาแพงบางสวนของบดาแลว ใหเงนนนแกพระสงฆประจำครสตจกรเพอบรณะ การกระทำเชนนนทำใหบดาตดขาดจากทานฟรานซส จงตดสนใจละทงสมบตโลกน และไดขอทานเพอเลยงชพกบเพอเอาเงนไปชวยบรณะโบสถอน ๆดวย ทำการเทศนาสงสอนและชวยรกษาพยาบาลปฏบตคนโรคเรอน แมวาจะรสกวา นารงเกลยด (ในเวลานน ยโรปตะวนตกมคนเปนมาก ทำใหเกดม รพ.โรคเรอนขนโดยเฉพาะใหอยนอกกำแพง และมโบสถเกา ๆหลายแหงตองมชองวางสำหรบคนโรคเรอนสองดเวลาทมพธมสซา เพอวาจะมองเหนไดโดยไมตองเขาไปในโบสถ) ดงนน ไดใชชวตตามแบบพระเยซผได “เสดจไปทำคณประโยชน” (กจ 10.38) และ “ไมมททจะวางศรษะ” (ลก 9.58) ตอมากมเพอนและคนทงปวงทำตามอยางทาน แลวรวมกนเปนพวก สนตะปาปาอนโนเซนตท 3 กทรงสนบสนนและรบรองคณะของทานทตงขนในป 1209 โดยใชชอวา “ภราดร (กลมพนอง) ผนอย” (Friars Minor) แลวจำนวนผเขารวมกเพมมากขนเรอย ๆจนตองจดระเบยบวนยปฏบตขนอกในป 1221 และอกครงในป 1223 ดงนนคณะนจงไดแพรออกจากอตาลอยางรวดเรวไปทวยโรป และเปนทนยมกนมากทสดในบรรดาคณะอนๆ ทกคนในคณะนตองทำงานหาเลยงชพดวยตนเองหรอไมกขอทาน (อาหาร) แตจะไมรบเงนเดดขาด เพราะเนนเรองโภควรต - ไมมสมบตสวนตวและไมมทรพยสนเปนของคณะ พวกเขาไมอยในอารามแตตองออกไปในทตางเพอทำประโยชนแกผอน ๆ เชน การประกาศเผยแพร การเทศนาเปนภาษาพนเมองใหชาวบานฟง (โดยเฉพาะคนยากจน) และทำการบรการชวยเหลอคนปวยและคนจน ยงกวานน ในศตวรรษท 14 มการโตเถยงกนทามกลางคนในระหวางพวกทพยายามรกษาความเครงครดในเรองการไมถอกรรมสทธในสงของและพวกทอยากผอนผนบาง แลวตอมานกบวชคณะนกมชอเสยงไมคอยดนก เรองความเกยจคราน อยดกนดโดยไมทำการงานอะไร (หมายเหต เนองจากคณะนนงหมผาสเทาเปนนสยเลยไดรบสมญาวา “กลมนกบวชสเทา” (The Grey Friars) ! (ง) คณะโดมนกนส (Dominicans) คศ.1215 ตงขนโดยนกบญโดมนกตผมชอเสยงในสมยเดยวกบฟรานซส แตทานเปนชาวสเปญโดยกำเนด เปนนกปราชญไดเรมตนทำการเทศนาสงสอนเพอตอสกบพวกออลบเยนซส (Albigenses) ผลทไดคอ ทานไดรบอนมตจากสนตะปาปาใหจดตงคณะนกเทศน (The Order of Preachers) ขนในป 1215 แลวไดแพรไปทวประเทศตาง ๆในยโรป คณะนมลกษณะหลายอยางคลายกบคณะฟรานซสเคนส จนทงสองไดอกชอวา “พวกโยคเมนดเคนส” (Mendicant Friars) เพราะตองเลยงชพดวยทานของชาวบาน ซงพวกเขาจะเทยวไปขอตามประตบาน กบมระเบยบสำหรบนางชคลายกน และนกเทศนจะทองเทยวไปทวทกแหงทำการเสรมกำลงความศรทธาของผเชอ (ครสตง) และขดขวางกลมผเชอทถกถอวา นอกจารต (Heresy) คณะนจงเปนประโยชนอยางมาก (เปนเครองมอ) ของสนตะปาปา สำหรบใหเทศนาเราใจครสตงใหรวมในสงครามครเสด หรอสงพวกเขาไปเปนมชชนเผยแพรในตางแดนเพอขยายอำนาจทางการเมอง หมายเหต

1. คณะนใหความเจรญแกครสตจกรคาทอลคในดานวทยาการดานวรรณกรรมและภาษาศาสตร

!95


2. ในประเทศองกฤษคณะนนงหมชดดำหมดเลยไดสมญาวา พวกโยคดำ (Black Friars) ! 2. ประโยชนบางประการจากลทธอารามวาส (Benefits of Monasticism) ระบบของการดำรงชวตตรากตรำแบบ (คณะ) ตาง ๆทงหมดทกลาวมาน ลวนเรมขนดวยจดมงหมายอนสงสง และไดตงขนมาโดยบคคลทยอมสละตวเองทงชายและหญง แตกดวยอทธพล เบองหลงทดบางไมคอยดบาง แตในชวงตอนแรก ๆทเพมเรมตนระบบลทธอารามวาสของแตละคณะนนเปนประโยชน - ผลดแกสงคมหลายอยางทเดยว (แตภายหลงเปนผลรายกมมากมาย) ดงตอไปน ! (ก) เปนศนยกลางของความสงบ (Centers of Peace) ตลอดสมยตาง ๆทผานมาในยโรปมแตการสงคราม การรบพงฆาฟน (บานเมองยงไมคอยมกฏหมายคมครองประเทศและประชาชนอยางแนนอน) แตทามกลางความวนวายไมปลอดภยนไดเกดมศนยแหงความสงบสนตอยตามอารามเมอคณะลทธอารามวาสไดเกดขน คนทงหลายทมความลำบากและความทกขกไดพบทหลบภย เพอหาความสงบในทางจตใจและคดถงในทางธรรม ! (ข) เปนสถานทตอนรบทกคนเพอใหความบรรเทาทกข (Hospitality) อารามยงเปนทพกผอนและทอาศยของผเดนทางของคนเจบปวย และคนขดสนยากจน ซงตอมาทงโรงแรมและโรงพยาบาลในปจจบนกเลยนแบบมาจากลทธอารามวาสนเอง (ค) เปนทพกหลบภยของคนเดอดรอนและไมมทพง (Refuge of Helpless) ทสำคญอารามมกใชเปนทพำนกหลบภยของคนเขาตาจน-เดอดรอนอยเสมอ ๆ โดยเฉพาะคนทหมดทพงพงอาศย เชน สตร และเดก คนชรา ! (ง) ทางเกษตรกรรม (Agriculture) คณะอยอารามในองกฤษและในยโรปหลายแหงทสงเสรมการเกษตรกรรม โดยพวกนกบวช ทำเปนตวอยางและสอนชาวบานประชาชนใหรจกการเพาะทดน การปลกพชพนธทดและเหมาะสมกบดนฟาอากาศ การระบายนำ การทดนำและการสรางถนนหนทางเพอสะดวกในการขนสง ! (จ) ทางวรรณกรรม (Literature) ตามอารามตาง ๆจะมหองสมดเกบรกษาและแสดงวรรณกรรม - หนงสอโบราณตาง ๆไวเปนอนมาก ทงทเปนวรรณกรรมชนสงและของครสเตยน และพวกนกบวชจะทำการคดลอกหนงสอ เขยนประวตชวตของบคคลสำคญ ๆไว หรอบนทกลำดบเหตการณในสมยของตนและประวตศาสตรทลวงมาแลว โดยเฉพาะผลงานการเขยนทางศาสนาครสตทมคามากกไดมการจดไวเปนอนมาก เชน บทเพลงของนกบญเบอรนารด และหนงสอชอ “การเลยนแบบพระครสต เขยนโดยเคมพส (The Imitation of Christ - by Kempis) ดงนน ถาพวกนกบวชไมเขยนประวตศาสตรขน พวกเรากคงจะไมมโอกาสรเรองราวของสมยยคกลางนไดเลย ! (ฉ) ทางการศกษา (Education)

!96


พวกนกบวชไดชวยในการศกษาของพวกเยาวชนอยางมาก โดยเปนอาจารยหลกหรอครทสำคญมากเพราะเกอบจะไมมครอนทสอนได อาจจะพดไดวา พวกนกบวชเทานนทเปนคร ดงนน มหาวทยาลยและโรงเรยนเกอบทงหมดทตงขนในสมยกลางนอยอารามหรอวดนนเอง ! (ช) ทางการประกาศเผยแพร (Missions) ในการประกาศเผยแพรพระกตตคณนน พวกนกบวชไดเปนมชชนนารแรกเรม ไดเขาหาประกาศกบพวกบารแบเรยนส (พวกปาเถอน - Barbarians) และนำพวกนกลบใจเปนครสเตยน ในจำพวกผเผยแพร เชน นกบญออกสตน (คนละคนกบทานออกสตนผยงใหญ) เปนมชชนนารออกจากโรมไปประกาศทองกฤษในป คศ.597 และนกบญแพททรคผเรมทำการเผยแพรในไอรแลนตประมาณป คศ.432 ซงเปนตวอยางทดแกนกสอนศาสนา (มชชนนาร)ของนกบวชลทธอารามวาส ! 3. ผลเสยบางประการจากลทธอารามวาส (Some Evil Results of Monasticism) แมวาลทธอารามวาสจะมผลดอยกตาม แตผลเสยกมดวยเหมอนกนซงปรากฏชดเมอสถาบนลทธอารามวาสไดถกตงขนอยางมนคงแลว และปรากฏมากยงขนในตอนหลงทลทธอยเรมเสอมลงทกท ๆ เนอบจากความศรทธาความรอนรนอยางเมอแรก ๆไดเหอดหายไป และพรอมทงเปาหมายสงสงและวนยอนเครงครดไดเบาบางหายไปดวย ในจำพวกผลเสยเหลานมดงตอไปน ! ก. ยกยองชวตโสดมากเกนไป (Exaltation of Celibacy) กลาวคอ พวกลทธอารามวาสเนนและยกอยองชวตโสดมากเกนไปวา เปนชวตทสงวเศษกวาชวตทสมรส ซงการถอเชนนผดพระคมภรและผดธรรมชาตมนษยทพระเจาสรางมา คำสอนแบบนไดถกสอนและมอทธอยางมากทำใหพวกชนชนสงจำนวนมากมายเปนพน ๆในสมยนนดำเนนชวตแบบอยอาราม - เปนโสด สวนคนทงหลายอน ๆทมครอบครวทบานเรอนอยอาศย และเลยงลกหลานกถอวา เปนพวกคนทมคตชวตตำตอยมาก ! ข. ผลกระทบตอสงคมและประเทศชาต (Effects on Social & National Life) ผลตามมา (จากขอ ก) กคอ ชวตอยอารามไดกดกนคนเปนอนมากใหออกจากครอบครวออกจากสงคม ออกจากชวตเปนพลเมองของประเทศชาต ดงนน ทงในยามสงบและยามสงคราม รฐกขาดกำลงคนทดมกำลงทงทางแรงกำลงและสตปญญามากมาย แตกลบไปหลบอยแตในวดอาราม ไมยอมมสวนชวยสงคมและชาต (มกนกลาวกนวากรงคอนสแตนตโนเบลแหงมหาอาณาจกรตะวนออก คงจะปองกนไวไดจากพวกเตรก ถาหากพวกนกบวชและพวกถอศลภาวนาจะสกออกมา และหยบอาวธขนมารบตอสปองกนประเทศชาตบานเมองของตนไว) ! ค. ความสะดวกสบายของชวตอยอารามนำไปสความฟมเฟอย เกยจครานและผดศลธรรม เนองจากพวกชนชนสงเมอเขามชวตอยในอารามกนำสมบตของตนมาใหแกอาราม และยงมเศรษฐบางคนถวายเงนใหแกอารามอกดวย กทำใหทรพยสมบตของอารามเพมทวขนอยางมาก แลวกเปนเหตนำใหเกดการหยอนดานวนยไดลดความเครงครดลง เกดการฟมเพอยขน เพราะสามารถจดหาวตถสงของและอปกรณตางทอำนวยความสะดวกสบายได ความเกยจครานกตาม รวมทงเกด

!97


การทจรตขนในอารามตาง ๆ และสดทายกเปนเปดชองใหแกการทำผดทางศลธรรม ซงแมวาภายหลงจะเกดมลทธอารามวาสคณะใหม ๆ เกดขนเพอจะพยายามทำการปฏรป แตกรสกวาไมสามรถชวยใหดขนได เพราะคนในอารามกยงจมลงในความประพฤตทไมด ง. เกดการรดนาทาเรนประชาชน กลาวคอ แตเดมในตอนแรก ๆอารามตาง ๆจะเลยงตวเองดวนแรงงาน และการทำงานของทกคนทอยในอาราม (เพาะปลก เลยงสตว เปนตน) แตในเวลาตอมา เกอบจะเลกไมตองทำงานเลย พวกนกบวช, นางชและทกคนในอารามกลบเลยงชพดวยรายไดของทรพยสมบตของอารามททวขนเรอย ๆจากการถวายดวยการเตมใจกม แตโดยเฉพาะจากการรดนาทาเรนประชาชน (ทงครอบครวทมและยากจน) ใหมการถวายเปนประจำแกอาราม และยงกวานนเนองจากสงหารมทรพยทเปนของอารามทงสนไดรบการยกเวนภาษอากร จงทำใหรฐตองเกบจากประชาชนทวไปมากกวาปกต ดงนน ภาระทตองตกอยแกประชาชน (สงคมนอกอาราม) กหนกขนทกท จนทสดเหลอทจะรบตอไปได ดงนน เมอเปดฉากการปฏรปศาสนาในศตวรรษท 16 อารามทกแหงในยโรปภาคเหนอจงตกตำลงอยางมาก เพราะประชาชนทงหลายไดทอดทงไมคอยใหความสนใจแลว และสดทายคนทอยในความจำตองทำงานเลยงตวเองอกครงหนง เพราะประชาชนไมใหความชวยเหลอเลย !7.2 การศกษาเกยวกบศลปและวรรณกรรมของยคกลาง เมอเรามองอกแงหนงของครสตจกรสมยยคกลาง เราพบวา ยคนไดใหผลงานชนใหญทเปนเหตการณและการเปลยนแปลงอนสำคญทเปนประโยชนแกโลกอยางมาก ซงทงนกโดยอทธพลของครสตจกรชกนำใหเกดสงเหลานขน มดงตอไปน ! 1. มหาวทยาลย (University) ในสมยยคกลางนเองทมหาวทยาลยใหญสำคญ ๆ สวนมากสถาปนาขนโดยพวกนกบวช (Churchmen) ซงขยายเตบโตขนมาจากโรงเรยนทมขนกอนทใชครสตจกรและอารามเปนศนยกลางของการศกษา การเปลยนแปลงจากโรงเรยนไปเปนแบบมหาวทยาลยเรมขนโดยทไดเกดมกลมนกปราชญและครอาจารยมากขน กรวบรวมกนกอตงมหาวทยาลยขนครงแรกทกรงปารส (University of Paris) ในศตวรรษท 11 ไดมคณาจารยอยประจำมหาวทยาลย ภายใตการอำนวยการของทาน (Peter Abelard) มนกศกษาเปนหลายหมนคน ตอมาในศตวรรษท 12 (ราว คศ.1168) กไดมการกอตงมหาวทยาลยออกฟอรดขน (University of Oxford) แลวตอนหลง ๆทแคมบรจ (Cambridge) ในองกฤษทงสองแหง แลวมหาวทยาลยโบโลจนา (Bologna) บนอตาล เปนตน ลวนแตมชอเสยงโดงดงมาก ซงมนกศกษามาจากทวทงทวปยโรปมาเลาเรยนกน นกศกษาสวนมากเขาเรยนเมออาย 13-15 ป การศกษาแบงออกเปน 3 ขน ขนตนเรยน 3 ป วชาทเรยนแบงออกเปน 3 อยางจงเรยกวา ตรวยม (Trivium) แปลวา “สามทาง” ไดแก ก.ไวยากรณ ข. ศลป และ ค. ตรรกวทยา เรยนจบแลวไดประกาศนยบตรทเรยกวา ปรญญาตรทางอกษรศาสตร (Bachelor of Arts) ขนทสอง ขนไปอกกเรยกวา กวาดรวยม (Quadrivium)แปลวา “สทาง” ประกอบดวย 4 วชา คอ เรขาคณต เลขคณต ดนตร และดาราศาสตร ใชเวลาเรยน 4 ปจบแลวไดปรญญาโททางอกษรศาสตร (Master of Arts) ซงสองขนแรกนถอกนวา เปนขนเตรยม (Preparatory) จด

!98


เปนคณะอกษรศาสตร - คณะฝายศลป (Facculty of Arts) เมอเรยนจบแลวกสามารถเรยนตอขนทสามปรญญาเอกได (Doctoral Degree) ซงแบงใหเลอกออกเปน 3 คณะดงน 1) ศาสนศาสตร (Theology) 2) กฏหมาย (Canon Law) 3) แพทยศาสตร (Medicine) แตวชาศาสนศาสตรนบวาเปนเจาแหงวทยากรความรทงปวง และทกคนทมนสยเปนปราชญแทยอมจะเลอกเรยนวชานเสมอ ใชภาษาละตนในการสอนอยางเดยว (เพราะเปนภาษากลางในยโรป) การสอนใชวธบรรยาย (Lecture) นกศกษาเขาชนเรยนและวธโตวาท (Debate) กลาวคอ เมอนกศกษาพรอมทจะขอรบปรญญากจะแจงหวขอโตวาท ซงเขาไดเตรยมไวแลวใหมหาวทยาลยทราบ การโตวาทนมนกศกษาคนนนเปนฝายเสนอ และมฝายคานประกอบดวยทกคนทตองการดานไมวาจะเปนใคร คณาจารยจะฟงการโตวาทนถาปรากฏผลเปนทพอใจแลว นกศกษาผนนกสามารถรบปรญญาบตรได ! 2. มหาวหาร (Cathedrals) มหาวหารทงหมดในยโรปสรางดวยฝมอของชาวโกทค เปนมหาวหารทมการประดบประดาอยางสวยงาม หลงคำทดวยกอนหนจงเปนเหตใหฝาผนงแขงแรงมากและหนกมากดวย เนองจากหลงคาเปนกอนหนจงทำใหตวอาคารไมมหนาตาง ในตวมหาวหารจงมดทบ แตแมวาจะมดเพยงใดกตาม ภายในกเตมไปดวยความสวยงาม ดวยมภาพสวยงามและหนาตางมสตาง ๆ มรปปนทาดวยสทองสวยงามเปนศลปแกะสลกกอนหนแบบตงยน ตอมาไดมการสรางใหมแบบละเอยดออนและมความสวางภายในดวย มความแขงแรงของหลงคาและฝา แตตองอาศยการสรางเฉลยงยนออกมา เพอคำตวอาคารเอาไวทำใหสรางไดสำเรจ จงเปนมหาวหารทมความสวาง ทำใหคนทเขาไปอยากเจรญขนฝายจตวญญาณ ตวมหาวหารจะมความสงมากตามทคนสรางปรารถนาทจะใหคนอนเหนวา เขาสรางไดสงกวาคนอน (มสงถง 114 ฟต) ซงโลกสมยใหมยงตองดแบบอยางและไมอาจหวงจะทำใหดกวาหรอแมแตเทยบเทาได คาทโดรล (Cathedrals) เปนภาษากรก แปลวา เกาอ ทตงอยในโบสถถอวาเปนทนง - บลลงกของบชอปประจำเขต - เมอง (The Bishop of the Diocese) ตอมาจงถอวาเปนโบสถทบชอปประจำอยทมบลลงกพเศษนงเทศนาและประกอบพธทางศาสนาเปนโบสถแมของเมอง (The Mother-Church) หรอโบสถใหญทสดทใชเรยกชอวา คาทโดรล (Cathedral) ! 3. วรรณกรรมตนตว (Awakening of Literature) การตนตวทางวรรษกรรมไดเรมขนทฟลอเรนสในอตาล มผลงานของกวเอกชอ ดานเต (Dante) แตงหนงสอชอ “เรองตลกเทวศาสตร” (Divine Comedy) ในป 1303 เปนเรองจนตนาการบรรยายถงการทองเทยวไปในนรกแดนชำระและแดนสขาวด ตอมากมวรรณกรรมเลมอน ๆเขยนขนโดยปทรารค (Petrarch) ในป 1340 และโบคาคซโอ (Boccaccio) ในป 1360 4. ศลปะตนตว (Awakening of Art) ในเวลาเดยวกนในอตาลกเรมมการตนตวทางศลป โดยนกวาดกออท (Giotto) ในป 1298 แลวกมนกวาดระบายสชนเยยมเกดขนอกมากมาย รวมทงชางแกะ ชางสลก ชางกอสราง ซงกเปนทราบกนดวา ศลปการวาดภาพในยคน (ครงแรก) เปนการใชศลปเพองานครสตจกรและอารามตาง ๆ สวนในองกฤษและฝรงเศสในศตวรรษท 12-13 ไดมลกษณะสถาปตยกรรมอยางใหมพฒนาขนทแสดงออกถงลกษณะครสตศาสนาในเวลานน คอ โบสถจะมเสาเรยว ๆมซมโคงทพงขนไปเบองสง และเพดานเปนรปโคงเชนกน หอคอยกทำเปนรปแหลมเพรยวแทนทจะเทอะทะอยางแตกอน

!99


ทกสงดจะมลกษณะพวยพงสทองฟาไปทงนน หนาตางกมกระจกสตาง ๆตามฝาผนงและทตาง ๆมลวดลายแกะสลกทงดานนอกดานในทงไมและหนทำเปนรปนกบญ บคคลในพระครสตธรรมคมภร กษตรย รปตนไม ดอกไมและรปสตวตามธรรมชาตและสตวทจตกรประดษฐขนเอง !7.3 พวกนกปราชญและผนำของยคกลาง (Scholars and Leaders) ! 1. แอนเซลมแหงแคนทาเบอรร (Anselm of Canterbury) คศ.1033-1109 เกดทอตาล เปนนกศกษาททองเทยวไปตามเมองตาง ๆจนไดมาเปนนกบวชทอารามเบค (Monastery of Bec) ในนอรมนด (Normandy) และเปนสมภารของอารามในป 1078 ตอมาในป 1093 ไดรบแตงตงเปนอาชบชอป - หวหนาบชอปแหงแคนทาเบอรร (Archbishop of Canterbury) และสดทายไดเปนเจาอธการแหงครสตจกรแหงองกฤษ (Primate of the Church of England) ตอมา ทานไดพยายามรณรงคตอสเกยวกบความเปนอสระและสทธอำนาจของครสตจกรตอรฐ เพราะไดรบอทธพลจากโปปฮลเดอแบรนด แตไดถกขดขวางและถกเนรเทศไปทนทกขอยคราวหนง ภายหลงไดกลบมาในป 1107 กพยายามสนบสนนเรองอำนาจของครสตจกรในองกฤษ จนสนชพในป 1109 ทานไดสมญาเปน “ออกสตนท 2” (A Second Augustine) เพราะไดเขยนหนงสอวชาการทางศาสนศาสตรและปรชญาเปนอนมาก ซงแบงออกเปน 3 พวกคอ ก.พวกตำราศาสนศาสตร (Systemtic Works) ข.พวกเปนคำอธษฐานและหนงสอเฝาเดยว ค.พวกเปนจดหมาย ! 2. ปเตอร อเบลลารด (Peter Abelard) คศ.1079-1142 เปนนกราชญและนกศาสนศาสตรจงเปนนกคดทองอาจทสดในยคกลางน อาจนบวาทานเปนผสถาปนามหาวทยาลยแหงปารส ซงถอกนวาเปนมหาวทยาลยแมของมหาวทยาลยตาง ๆในยโรป ทานจงมชอเสยงในทางเปนอาจารยสอน มลกศษยเปนหมน ๆมาจากทกภาคของยโรป และเปนมหาบรษทคนในชวอายตอมาไดรบอทธพลทางความคดอยางมากจากทาน สงทโดงดงยงกวาเรองการสอนและขอเขยนทงหลายของทานคอ เรองรกประโลมใจของทานกบสาวงามชอ เฮลอยส (Heloise) ททำใหทานถงขนาดตองยอมละปฏญาณชวตโสดแบบอยอารามของทาน และไดแตงงานกน แตตอมาอกไมนานกถกบงคบใหแยกกนอย ตางฝายตางจงไดกลบเขาอารามอกจนทงสองไดอยในตำแหนงสมภารวดและสมภารนของอาราม และสนชพในอาราม !3. เบอรนารดแหงแคลรวอกซ (Bernard of Clairvaux) คศ.1091-1153 เกดในตระกลของขนนางฝรงเศส ไดรบการศกษาในทางกฏหมาย แตไดละทงเสย แลวหนไปเอาทางวดอาราม (The Convent) ในป 1115 ทานไดตงวดอารามขนทแคลวอกซโดยเปนสมภารคนแรก เปนอารามในคณะซสเตอรเซยนแบบปฏรปแลว (Reformed Cistercian Order) ตอมาสาขาในคณะเครอของทานไดฝงลกลงในหลายประเทศ ชาวอารามของคณะนไดสมญาวา เบอรนารดนซ (Bernardines)

!100


ทานเปนผมชอเสยงในทางเปนนกคดลกลบซบซอน และนกคดทางปฏบต (The Mystic and the Practical Thinker) ทานไดเทศนาและสงเสรมสงครามครเสดครงท 2 ในป 1147 เนองจากทานเปนคนมความคดกวางและใจสภาพจงไดตอสคดคานและเขยนหนงสอขดขวางการขมเหงพวกชนชาตยว ทานไดแตงเพลงชวตครสเตยนทไพเราะและมความหมายไวหลาย เพลง หลงจากทสนชพเพยง 20 ปเทานนกไดรบสถาปนาเปนนกบญเบอรนารด ทานมารตน ลเธอรกลาวถงทานวา “ถาจะมนกบวชทรงศลและเกรงกลวพระเจาอยในโลก ผนนคอนกบญเบอรดนารดแหงแคลวอกซ” !! 4. โธมส อควนส (Thomas Aquinas) คศ.1225-1274 เกดทอควโน (Aquino) ในอาณาจกรเนเบลส (Naples) เมอตอนเปนเดกนกเรยนอยเปนคนเงยบมากจนไดสมญาวา “ววใบ” แตอาจารยของทานพดวา “สกวนหนงววตวนจะทำใหโลกกกกองไปดวยเสยงของมน” ทานไดทำใหครอบครวของทานทเปนเคานแหงอควโนเสยใจและผดหวงในตวทานมาก โดยไดเปนนกบวชในคณะโดนมนเคน ทานไดเปนปรชญาเมธและนกศาสนศาสตรทมชอเสยงและมสทธอำนาจสงกวาใครหมดในสมยกลาง ขอเขยนหนงสอของทานยงคงใชเปนหลกอางองกนอยบอย ๆในปจจบน โดยเฉพาะพวกนกศาสนศาสตรฝายโรมนคาทอลคไดคดเอาใชเปนมาตราฐาน ทานไดเปนเจาปญญาใหญยงทสดแหงยคกลางนไดสมญาวา “ศาสตราจารยสากล” (Universal Doctor) “ศาสตราจารยแหงเทพ” (Angelical Doctor) เจาชายแหงนกปราชญทงหลาย (Prince of Scholastics) สนชพในป คศ.1274 และไดรบสถาปนาเปนนกบญในป คศ.1323

!101


!หนวยท 8: การเรมตนของการปฏรปศาสนา

The Beginning of Religious Reform

!!การเรมตนของการปฏรปศาสนา (The Beginning of Religious Reform) เนองจากขอบกพรองตาง ๆทเกดขนจากการปกครองและบรหารของพวกพระสงฆและสนตะปาปา และสงครามครเสดทไมถกตองตามหลกพระคมภร จงเปนเหตใหในระหวางยคและโดยเฉพาะตอนปลายยคกลางทเกดการปฏรปทางศาสนาขน ซงเปนเหมอนกบการเรมทอแสงและสญญลกษณสอวา จะตองมการปฏรปยงใหญตามมา เพอสะดวกในการศกษาการเรมตนของการปฏรปศาสนานใหเขาใจงาย เราอาจแบงออกเปนการเคลอนไหว 5 ขบวนการ (ซงในเวลานน เราอาจพดวาโลกยงไมพรอมทรบได จงตองถกปราบลงดวยการขมเหงและประหารชวตเสย) ดงน !8.1 ผเตรยมการกอนการปฏรปครสตจกร

! 1. พวกออลบเยนซส (Albigenses) คศ.1170 มอกชอหนงวา คาทาร (Cathari) เปนภาษากรกแปลวา กลมบรสทธ (Pure ones) เปนกลมทเจรญเตบโตขนมาในฝรงเศสภาคใตประมาณป 1170 ก) เปนพวกทไมยอมถอวา ตำนานโบราณหรอคำสอนตามธรรมเนยม (Tradition) จะใชเปนหลกได ข) แตนำเอาพระคมภรใหมมาใชเปนหลก แตกมจดออนทวาไมรบพระคมภรเดม ค) ตอสคดคานหลกคำสอนของพวกโรมนคาธอลคเกยวกบเรองแดนชำระ (Purgatory), เรองการกราบไหวนมสการรปปน และขอสมอางทงหลายของพวกพระสงฆกบสนตะปาปา (โดยเฉพาะทเกยวกบการเปนตวกลางระหวางพระเจากบมนษย) ในเวลานน อนโนเซนทท 3 เปนโปปอยกไมพอใจมาก จงหาทางกำจดพวกนโดยในป 1208 ไดเรยกการชมนมเพอปราบปรามพวกคาทาร โดยเรยกวาเปนครเสดดวย (ทถอวาเปนการปราบปรามศตรของครสตชน - พระเจา) ไดทำการฆาหมทงหมบาน ทงตำบลทพวกนอาศยอย ดงนน จงมพวกคาทอลคเสยชวตรวมอยดวย จงถอวาเปนโศกนาฏกรรมครงยงใหญ ! 2. พวกวอลเดนเซยนส (Waldensians) คศ. 1170 ในประมาณเวลาไลเลยงกน กมพวกวอลเดนเซยนสเกดขน โดยการนำของปเตอร วอลโด (Peter Waldo) ผเปนพอคาแหงเมองไลออนส (Lyons) ทานชอบอานและศกษาพระคมภร และไดเทยวอธบายสงสอนเทศนาและแพรพระคมภรออกไปทว ใชขอพระคมภรเปนเครองมอเรยกรองใหสกบธรรมเนยมและหลกคำสอนของโรมนคาทอลค และหนนใจประชาชนใหอานพระคมภร แลวกมคนตดตามทานมากขน ทานกไดสถาปนาคณะนกสอนศาสนา - ผประกาศ (The Poor Men of Lyons) ซงไดออกทำการสงสอนเผยแพรไปทวฝรงเศส เรมตนจากภาคกลางแลวไปโดยตลอดถงภาคใต ไดม

!102


ผตดตามเชอถอมากขนเรอย ๆ จนตอมาพวกเขาถกขมเหงอยางรนแรงโดยคำสงของสนตะปาปา สดทายพวกเขาตองถกขบไลออกจากฝรงเศส (เปนการหนออกมา) แลวไดไปพบทหลบภยในหวางเขาทางภาคเหนอของอตาล และคงทนยงยนอยไดตลอดมาหลายศตวรรษแหงการขมเหง จงนบวาเปนคนคณะเลก ๆหนงทกอใหเกดนกายโปรแตสแตนทในอตาลภายหลงในเวลาตอมา !3. จอหน วคคลฟ (John Wycliff) คศ.1329-1384

ทานไดเรมกอการปฏรปขนในองกฤษดวยจดมงหมาย เพอความเปนอสระจากอำนาจของครสตจกรโรมนและเพอการปฏรปศาสนาในครสตจกรในองกฤษ ทานเปนนกปราชญไดรบการศกษาสำเรจขนปรญญาเอกทางศาสนศาสตร (Doctor of Theology) จากมหาวทยาลยออกซฟอรด (Oxford University) ทมชอเสยงในองกฤษ และไดเปนผนำในสภามหาวทยาลยดวย ทานเรมการปฏรปโดยการโจมตตอวา ก) ความมงคงรำรวยของพวกบรรพชตและครสตจกรวา ไมควรจะเกยวของกบเรองทรพยสมบตของโลกน แตควรเนนทางฝายวญญาณจต ข) ระบบลทธการอยอารามวา เปนพวกทแสวงหาแตความสขใสตน เหนแกตวจนแกมแดงอวนพลงพง ค) โจมตการรบตำแหนงศษยาภบาล (ผนำครสตจกร) มากกวาหนงตำแหนง และการรบเงนจากทกตำแหนง รวมทงตอวาการทศษยาภบาลไมอาศยอยในเขตอภบาลของตน ง) โจมตเรองการกราบไหวนมสการพวกนกบญทงหลาย จ) คดคานการเทยวเดนทางจารกบญไปนมสการและขอบกพรองอน ๆ ฉ) ทสำคญทานไมยอมรบและคดคานสทธอำนาจของสนตะปาปาทแผคลมอยในองกฤษ ช) ทานยงไดเขยนเอกสารคดคานคำสอนเรองทรานซบสแตนชเอชน (Doctrine of Transubstantiation) ทวาในการถอศลแมส (Mass) ขนมปงและนำองนไดเปลยนสภาพเปนเนอและเลอดของพระเยซจรง ๆ แตทานวคลฟสอนวา ขนมปงและนำองนในพธมหาสนทนนเปนแตเพยงเครองหมาย - สญญลกษณ (Symbols) เทานนทเปนการระลกถง (Rememberance) การวายพระชนมของพระเยซ

!103


ฌ) แลวทานสอนยนยนวาระเบยบการนมสการในครสตจกรควรจะทำใหเปนแบบธรรมดาแบบอยางของพระคมภรใหม ญ) งานใหญสำคญทสดคอ เนองจากทานไดยดถอเอาพระคมภรอยางเดยวเปนมาตรฐานสำหรบการกระทำทกอยางของครสตชนทกคน และสอนวาใหอานศกษาพระคมภรกนทกคน จงไดเรมแปลพระคมภรใหมจากภาษาละตน (ฉบบวลเกต) เปนภาษาองกฤษสำเรจในป 1380 แลวกคอยแปลพระคมภรเดม แตตองอาศยความชวยเหลอจากมตรสหายทเปนศษยของทานชวยกนจนสำเรจในป 1384 ซงเปนปเดยวกบททานสนชพ ถาเปนในประเทศอน วคลฟอาจตองถกประหารชวตอยางทารณไปแลว แตนเปนองกฤษททานไดรบการคมครองจากผมอำนาจทสดทานหนง ในพวกขนนางทยอมรบและเหนดวยกบคำสอนของทาน อยางไรกตามคำสอนบางขอของทานกถกทางมหาวทยาลยประนาม แตกไดรบอนญาตใหปลกตวใชชวตบนปลายของทานอยอยางสงบในตำบลของทานทลทเทอรเวอรท (Lutterworth) ในสภาพของนกบวชปลดเกษยณ แตกเปนโอกาสใหทานไดทำการแปลพระคมภร เนองจากทานไดสงศษยของทานทองเทยวไปตามทตาง ๆเพอเผยแพรสงสอน พวกศษยจงไดรบสมญานามวา โลลลารด (Lollards - ตอนแรกคงเปนชอลอมากกวา เพราะมความหมายคลายกบการพดเหลวไหลหรอบนพมพำ) ในชวงแรก ๆมศษยตดตามพวกทานเปนจำนวนมาก แตตอมาภายใตรชกาลกษตรยเฮนรท 4 และท 5 ไดถกขมเหงอยางมาก บางถกทรมานอยางทารณ บางถกฆาตาย บางหนไปได สดทายกสญหายไปในกลางศตวรรษท 15 อยางไรกตามคำเทศนาสงสอนและการแปลพระคมภรไดเปนการเรมตนและเปนการปทางสำหรบการปฏรปครงใหญทจะตามมา !4. จอหน ฮสส (John Huss) คศ.1369-1415

ทานอยทโบแฮมเมย (เปนสวนหนงของประเทศเชคโกสโลวาเกย) ซงในเวลานนเปนสวนหนงของดนแดนอาณาจกรโรมนศกด ทานเปนบคคลสำคญทไดศกาาและเหนดวยกบหลกคำสอนของทานวคลฟ จงไดเทศนาสงสอนสงเสรมคำสอนนนอยางเปดเผย โดยเฉพาะเนนเรองการเปนอสระจากอำนาจของสนตะปาปา ทานเปนปราชญผคงแกเรยน ณ. มหาวทยาลยปราก (Prague) ทตงขนในป 1348 โดยพระเจาชารลสท 4 (Charles IV) กษตรยแหงโบเฮมเมยและจกรพรรดแหงอาณาจกรโรมนศกดสทธเวลานน) ตอมา ทานไดรบแตงตงเปนอธการบดของมหาวทยาลย เนองจากขณะนนใน

!104


เยอรมนยงไมมมหาวทยาลยสกแหงเดยว บรรดานกปราชญชาวเยอรมนจงหลงไหลไปทมหาวทยาลยปรากน จงทำใหมอทธพลแผไปทวโบแฮมเมยและประเทศรอบ ๆ เมอโปปไหวตวกประกาศตดสมพนธยอหน ฮสส และสงวากรงปรากเปนเมองตองหามคราวเทาทยอหน ฮสสยงคงอยทนน ตอมา ทานฮสสตองปลกตวไปหลบซอนอยในทปลอดภยแหงหนง และเขยนเอกสารสงออกมาเผยแพรสงเสรมคำสอนของทาน ทำใหมคนมากมายเหนดวยและตดตามทาน สดทายทานถกเชญ (เรยกตว) ใหไปปรากฏตวในสภาของครสตจกรโรมนคาทอลคทเมองคอนสเตอนท (Constance) ในเบเดนชายแดนประเทศสวสเซอรแลนต ซงทานไดตกลงใจทจะไปวาความกนทนน โดยไดรบคำประกนจากจกรพรรดซกสมนด (Sigismund) จะใหการคมครองความปลอดภยของทาน แตกระนนกตาม กไมวายถกจบในขอหาวา เปนพวกมจฉาลทธ เนองจากจกรพรรดไมสามารถรกษาคำสญญาไวไดเพราะถกอางหลกทวา “ฝายความเชอไมตองรกษาสญญาอะไรกบคนนอกรต” ทานฮสสจงถกลงโทษเผาทงเปนในวนท 6 กค.1415 อยางไรกตามคำสอนการปฏรปของทานหาตายไม และรวมกบเหตการณถกเผาทงเปนนกลบเปนเหตทำใหสมครพรรคพวกของทานฮสสยงทำการเผยแพรสงสอนออกไปไกล และเรงเราการปฏรปใหเกดขนในประเทศของทาน แมวาจะมการพยายามกำจดพวกฮสสหลายครงโดยใชสงครามครเสด แตพวกทานกยงเขมแขงมนคงอยหลายศตวรรษ และตอมาไดรวมเขากบพวกทกอการปฏรปศาสนาในเวลาตอมาภายหลง 5. เจอรโรม ซาวานาโรลา (Jerrome Savonarola) คศ.1452-1498 ทานมชอแรกอกชอหนงวา ไกโรลาโม (Girolamo) เกดทเฟอรรารา (Ferrara) ประเทศอตาล ตอนแรกตงใจจะเรยนเปนหมอ แตตอมาไดเปนนกบวชอยในคณะโดมนกนสทเมองโฟลเรนซ (Florence) และไดเปนสมภารแหงอารามเซนตมารค (Prior of the Monastery of St.Mark) ในป 1490 ทานไดเทศนาเหมอนกบผพยากรณในพระคมภรเดมกลาวคอ เทศนคดคานความชวทกระทำกนอยทวไปในสมยของทานทมในสงคม, ในการศาสนาและในการเมอง เรยกรองใหผนำประเทศละทงความชวและกลบใจเสยใหม ใหเลกการกดขขมเหงและการรดนาทาเรนพวกคนจน ทำใหมคนมากมายหลงไหลกนมาฟงเตมมหาวหาร และทกคนตางกพรอมทจะทำตามคำสงสอนของทานดวย ดงนนเปนเวลาชวงระยะหนงททานไดกลายเปนผนำประชาชน (ผบงการ) เมองโฟลเรนทโดยพฤตนย (Practical Dictator of Florence) ซงเกอบเปนผลใหเกดการปฏรปศาสนาครงใหญเปนทางการเกดขน พอดสนตะปาปาไหวตวกอนจงประกาศตดสมพนธ และสงจบทานขงคก ในทสด กถกพพากษาลงโทษแขวนคอตายแลวเอาศพเผาไฟทจตรสใหญ (สนามหลวง)ของเมองในป 1498 แตการประหารอยางทารณนไดเปนการปทางสำคญอกอยางหนงทเตรยมใหเกดการปฏรปศาสนาครงใหญโดยมาตน ลเทอรในเวลาอกไมถง 20 ปตอมา !!8.2 การลมสลายของกรงคอนสแตนตโนเบล (The Fall of Constantinople) คศ.1453

เปนเหตการณทนกประวตศาสตรทวไปกำหนดเปนจดแบงแยกระหวางครสตจกร สมยกลางกบครสตจกรสมยปฏรป ซงจะขออธบายเพยงยอ ๆดงน หลงจากทกรงคอนสแตนตโนเบลเสย แตพวกครเสดในป 1204 (ครเสดครงท 4 ดหนา 6 ขอ ง) อาณาจกรภาคตะวนออกกไมสามารถ

!105


ฟนตวขนไดอก แตเนองดวยอาศยการปองกนทเขมแขงของสภาพธรรมชาตและสงแวดลอมเขาชวย ทำใหปองกนเมองอยนานไดเปนเวลาราว 200 ปใหพนจากพวกเตรกผหวกระหายสงคราม

ตามทเราทราบแลววา พวกเตรก (ผสบอำนาจตอจากพวกอาหรบ) เมอกลายเปนผนำทางอำนาจของศาสนาโมหะหมดกไดทำการบกเขายดครองทละมณฑลทละเมองและทละประเทศจนกระทงเหลอแตกรงคอนสแตนตโนเบล ในทสดป 1453 ผนำเตรกชอ โมหะหมดท 2 ไดบกเขาชงเอาไปไดสำเรจ แลวครสตจกรเซนตโซเฟย (St.Sophia) ทสวยงามและมราคาแพงมากถกเปลยนเปนสเหราไปภายในวนเดยว สวนกรงคอนสแตนตโนเบลกกลายเปนเมองหลวงของอาณาจกรตรก (Turkish Empire) ตงแตนนมาจนถงป คศ.1920 แลวในป คศ.1923 หลงสงครามโลกครงท 1 เมองหลวงของตรกไดเปลยนมาเปนเมองแองการา (Ankara)

อยางไรกตาม แมอาณาจกรกรกจะลมลง แตครสตจกรกรก (ตะวนออก) กบเพททอารคกยงคงสามารถดำรงอยตอไปไดภายใตการปกครองของพวกมสลม (แตกมครสตจกรตะวนออกในบางเมองทเปลยนใจเปนมสลม) ทสำคญทสด คอ พวกตรกเนองจากมความยนดและความคดมอบงานดานการบรหารใหกบคนในประเทศนนทตนยดได และดวยเหนวา วธการบรหารของพวกครสตชนนนดกบสะดวกเหมาะสมทสด จงไดแตงตงพวกบรรพชตใหเปนผนำประเทศทงดานการเมองและทางครสตศาสนา ซงในทสดไดสามารถชวยรอฟนใหหลายชนชาตในแถบนนกลบเปนประเทศขนมาอก เชน เซอรเบยน (Serbian) กรก (Greek) รเมเนย (Rumania) และบลกาเรยน (Balgarian)

สภาพเหตการณเชนนเอง ททำใหครสตจกรตะวนออก (หรอครสตจกรกรก) ตองเกยวพนทางการเมองมาตลอดจนถงปจจบนน (เชน อครสงฆราชมากาเรยสแหงเกาะไซปรส) ในเวลาน พวกเขาเรยกวา “ครสตจกรกรกออโธดอกซ” (Greek Orthodox Church) ทมความหมายวา “เชออยางถกตอง” (Right Believing) เพราะพวกเขาอางวาเปนครสตจกรทเชอถกตองของพระครสต เนองจากกอตงโดยพระเยซและพวกอครสาวกมาตงแตเรมแรก และไดรกษาขนมธรรมเนยมตาง ๆทกอยางมาตลอด (จงกลายเปนวาครสตชนแบงออกเปน 3 พวกใหญในปจจบนน คอ พวกโรมนคาทอลค (ในประเทศไทย) พวกกรกออโธดอกซ และพวกโปรแตสแตนท) เหตผลสำคญเปนททำใหเกดครสตจกรกรกออโธดอกซทแยกตางหากออกจากพวกคาทอลคและครสเตยนกเนองจาก ก) การแยกเมองหลวงจากโรมมาตงอยทกรงคอนสแตนตโนเบล ทำใหตองกอตงครสตจกรขนใหมทภายหลงไมเกยวของกบกรงโรมแลย ข) เมอครสตจกรกรกออโธดอกซอยภายใตอำนาจของพวกมสลมกทำใหถกตดขาดจากความเจรญกาวหนาในดานวทยาการตาง ๆของครสตจกรตะวนออก (และภาคตะวนตก - ยโรป) โดยเฉพาะดานความรศาสนศาสตรและวทยาศาสตร ดงนน จงทำใหความเชอของพวกกรกออโธดอกซนจงมหลายอยางทตองมการปรบปรงแกไขเปลยนแปลง

!106


ยคท 5 ยคปฏรปศาสนา ค.ศ. 1517 – 1648!!

หนวยท 9 ยคปฏรปศาสนา (1) !9.1 เบองหลงและความเปนไปของการปฏรปศาสนา (ค.ศ. 1517 – 1545) !!I. ความหมายของการปฏรปศาสนา II. ในทนใชคำวา “การปฏรปศาสนา” 2 ลกษณะดวยกน

A. การปฏรปศาสนาของกลมโปรเตสแตนท 1. มองจากทศนะของพวกโรมนคาธอลค

การปฏรปศาสนาของโปรเตสแตนท หมายถง การกบฏตอตานครสตจกรสากลของพระเจา หรอครสตจกรโรมนคาธอลค โดยมารตน ลเธอร

2. มองจากทศนะของนกประวตศาสตรโปรเตสแตนท การปฏรปของโปรเตสแตนท หมายถง การคดคานคำสอนของครสตจกรคาธอลคทไมถกตอง ไมตรงตอพระคมภร และคดคานระบบการปกครองของสนตะปาปา ตลอดจนความเสอมโทรมทางศลธรรมของบาทหลวง เปนการปฏรปเพอนำครสตจกรกลบไปสคำสอนทใกลเคยงครสตจกรสมยกจการทสด

B. การปฏรปศาสนาของโรมนคาธอลค (The Catholic Reformation ค.ศ. 1548-1563) หมายถง การปฎรปแบบการปกครอง และการบรหารภายในครสตจกรโรมนคาธอลคโดยมจดมงหมาย เพอคดคานการปฏรปและการแพรขยายของโปรเตสแตนท และเพอเผยแพรความเชอของคาธอลคไปยงดนแดนใหม สงทนาสงเกต การปฏรปศาสนาของโปรเตสแตนทเกดขนในดนแดนยโรปตะวนตก ครสตจกรทางตะวนออก และครสตจกรในอาณาจกรโรมนดงเดมไมไดยอมรบการปฏรปศาสนาของโปรเตสแตนท การปฎรปศาสนาของคาธอลคชใหเหนถง ความเสอมโทรมของระบบการปกครอง และศลธรรมของบาทหลวงในนกายคาธอลค

C. สาเหตของการปฏรปศาสนาของกลมโปรเตสแตนท แททจรงไดมนกปฏรปศาสนาเกดขนในศตวรรษท 15 แลว อยางเชน จอหน วคคลฟ และ จอหน ฮทส แมวาความพยายามของพวกเขาจะไมสำเรจ แตกไดแสดงใหเหนวาครสตจกรตกอยในสภาพทตองการการปฏรปอยางมากมายและแททจรงคำเทศนาและคำเรงเราของนกปฏรป ศาสนาในศตวรรษท 16 เชน ลเธอรและคาลวนกมไดแตกตางจากนกปฏรปศาสนาทมากอนพวกเขาเลย แตการปฏรปมาสำเรจลงในศตวรรษท 16 ได เพราะสถานการณและเวลาในศตวรรษท 16 สกงอมเตมทจนกระทงสงคมและประชาชนสวนใหญพรอมทจะรบสงทนก

!107


ปฏรปศตวรรษท 16 เทศนาสงสอน พดอกนยหนงไดวา พระเจาทรงม “เวลา” ทเหมาะสมสำหรบทกสง และในศตวรรษท 16 กเปน “เวลา” ทพรอมตอการปฏรปศาสนานนเอง (ปญญาจารย 3:1) มสาเหตหลายประการททำให “เวลา” พรอมตอการปฏรปศาสนา สาเหตเหลานไดแก !

1. สาเหตทางการเมอง (Political Factors) a) ความรสกชาตนยม

(1) ในยคกลางหรอยคมด เมองตาง ๆ ในยโรป แมจะมเจาผครองหรอกษตรยปกครองเมองและเขตแดนของตน แตเมองตาง ๆ เหลานยงถอวาขนอยกบอาณาจกรโรมนอนศกดสทธ

(2) ตอมาในศตวรรษท 13-15 เมองตาง ๆ ในแถบตะวนตก และทางเหนอของยโรป เชน องกฤษ, ฝรงเศส และสเปน เกดความเคลอนไหวทจะแยกตวออกจากอำนาจของจกรพรรดอาณาจกรโรมนอนศกดสทธและคดคานอำนาจการปกครองของสนตะปาปา และครสตจกรสากล (Universal Church) ทมอยเหนอประเทศ และเจาผปกครอง (กษตรย) ของตน

(3) เจาผปกครอง และกษตรยของดนแดนเหลานไมพอใจทสนตะปาปา มอำนาจทงทางการปกครองและทางศาสนา เหนอดนแดนของตน และครสตจกรโรมยงเปนเจาของดนแดนทวยโรปอกดวย

b) การแตงตงบรรพชตเขาดำรงตำแหนงในครสตจกร (1) กษตรยหรอเจาผครองดนแดนทางยโรปตะวนตกไมพอใจทตำแหนง

สำคญ ๆ ของบรรพชตในครสตจกรในประเทศยโรปแตงตงโดยสนตะปาปา

(2) และบรรพชตเหลานหากกระทำผดกไมตองขนศาลของเมองหรอประเทศนน ๆ แตจะตดสนโทษกนในศาลศาสนาและยงสามารถอทธรณไปยงสนตะปาปาไดอกดวย!

2. สาเหตทางเศรษฐกจ (Economical Factors) การทครสตจกรโรมเปนเจาของทดนมากมายในยโรปทำใหกษตรยมองดสนตะปาปาวาเปนศกดนา ยงไปกวานนกษตรยยโรปยงไมพอใจทตองแบกภาระภาษทตองสงไปใหแกโรมดวย บรรพชตของครสตจกรคาธอลค กไดรบการยกเวนภาษ !

3. สาเหตทางสงคม และสตปญญา (Social and Intellectual Factors) a) ชนชนกลาง หรอชนชนพอคา

สงครามครเสด ทำใหชนชนศกดนาลมตายลงมาก ดงนน ระบบศกดนาซงเปนระบบเศรษฐกจในยคกลางจงเสอมลง เปดโอกาสใหพอคา, ชนชนกลางมบทบาทในสงคมมากขน ๆ ชนชนกลางเหลานตองการรกษาผล

!108


ประโยชนของตน และไมตองการอยใตอำนาจของสนตะปาปา และคดวากษตรยยโรปสามารถใหความคมครองตนไดดกวา

b) การปฏวตวฒนธรรม (Renaissance) ในชวงระหวางป ค.ศ. 1350 – 1650 เปนชวงทเกดการปฏรปวฒนธรรมในยโรป (เรมทอตาล) Renaissance (เรอนาสซองค) หมายถง การปฏวตวฒนธรรม ในชวงน ไดมการนำเอาวรรณกรรม, สถาปตยกรรม, วฒนธรรมของกรก-โรมนดงเดมกลบมาฟนฟอกครงหนง ในแงของประวตศาสตรนบวา เปนการเปลยนแปลงจากวฒนธรรมยคกลางสยคใหม ผลของการปฏรปวฒนธรรม (Renaissance) กคอ ทำใหผคนหนมาสนใจตนเองมากกวาศาสนา หนมาแสวงหาวชาการใหม ๆ ทำใหเกดนกวชาการครสเตยนประเภทหนงขนเรยกวาฮวแมนนสท (Humanist)

c) การคนพบโลกใหมในป ค.ศ.1492 โคลมบสคนพบโลกใหม ในขณะทพยายามจะเดนทางไปอนเดย หลงจากโคลมบสมนกสำรวจทางทะเลออกเดนทางและคนพบดนแดนใหมอกมากมาย ผลกคอ……….

(1) ทำใหเกดเสนทางการคาใหม ซงเปนผลใหเกดระบบการคาแบบใหม และมการสำรวจทางทะเล ซงสงเสรมใหอำนาจของชนชนกลางมมากขน และรำรวยขน

(2) เปลยนและสรางความคดใหมแกผคน คนยคกลางเชอวาโลกแบน แตการสำรวจทางทะเลพสจนวา โลกกลมซงตางจากคำสอนของครสตจกร!

4. สาเหตทางศลธรรม (Moral Factors) a) คอรปชนในครสตจกรโรม

มการคอรปชนจากระดบสงจนถงบรรพชตในระดบลางของครสตจกรโรม ซงทำใหประชาชนเออมระอา และเสอมความศรทธาในครสตจกรโรม คอรปชนดงกลาวทำกน 5 รปแบบ คอ……

(1) การซอขายตำแหนง (Simony) (2) ละเลยหนาท (Absenteeism) (3) โลภเขตปกครอง (Pluralism) (4) ผดศลธรรม (Immorality)

กฏของครสตจกรโรมหามบรรพชตแตงงาน แตปรากฏวามบาทหลวงมากมาย แอบมภรรยาลบ และบางคนกนำภรรยาลบมาอยกนอยางเปดเผย บรรพชตบางคนพยายามใหลกนอกกฏหมายทเกดจากภรรยาลบรบตำแหนงในครสตจกร อาราม กลายเปนสถานทหาความสข และความฟงเฟอแทนทจะเปนศนย- กลางฝายจตวญญาณ

!109


(5) ไมมชวตฝายวญญาณ (Irreligion) บาทหลวงทรบใชในครสตจกรไมมความรความเขาใจในพระวจนะอยางแทจรง ความไมพอใจของชาวนาตอครสตจกร ในศตวรรษท 15 และ 16 ชาวนามสภาพแรนแคนขดสนมาก ชาวนาเคยมองดบาทหลวงในอารามเปนผปกปองตน แตเนองจากความเสอมและคอรปชนของครสตจกรชาวนากลบมองดบาทหลวงเปนพวกกดขคนจน และอยขางเดยวกบพวกเจาของทดนและคนรวย ความไมพอใจของชาวนาและชนชนตำทยากจนเหลาน นำมาซง

(a) การปฏวตชาวนา (การจลาจล) (b) นมตเกยวกบอนาคต (Apocalyptic Vision) (c) เรยกรองใหมการปฏรปศาสนา

!5. สาเหตจากคำสอนและหลกขอเชอของครสตจกรโรม

a) การเขามาของนกศาสนศาสตรจากตะวนออก เมอกรงคอนสแตนตโนเปลลมสลายในป ค.ศ. 1453 ทำใหนกศาสนศาสตร จากครสตจกรกรกออโธดอกหลงไหลเขามายงยโรปตะวนตก คนเหลานไดนำทศนะและคำสอนทแตกตางจากของครสตจกรโรมนเขามา นอกจากนนยงนำเอาพระคมภรตนฉบบภาษาเดม เขามาในยโรปตะวนตกทำใหสามารถเรยนร และเปรยบเทยบพระคมภรฉบบภาษากรกเดมกบภาษาละตนผลกคอมหลายคนคดวาถาไดหนมาศกษาจาก ภาษาเดม จะทำใหเขาใจสจธรรมและหลกคำสอนทถกตองขน และเมอไดศกษาอยางแทจรง กเหนวาคำสอนของครสตจกรโรม แตกตางจากคำสอนของครสตจกรยคอครฑต มากมาย

b) การขายบตรไถบาป สาเหตโดยตรงทนำมาสการปฏรปศาสนาคอ คำสอนเกยวกบการทำทณฑกรรม (การไถบาป) ทครสตจกรโรมใชอยางผด ๆ ในตนศตวรรษท 16 สนตะปาปาเลโอท 10 ตองการไดเงนจำนวนมากทจะสรางวหารเซนตปเตอร ในกรงโรม จงออกกฏหมายอนญาตใหอารคบชอปอลเบรต (Archbishop Albert) ขายบตรไถบาป ในแควนแซกโซน ประเทศเยอรมนนได ตวแทนของอลเบรต ในการขายบตรไถบาปคอ เททเซล (โยฮน เททเซล) (Johann Tetzel) ซงสามารถขายบตรไถบาปใหแกสนตะปาปาไดถง $500,000 (200 ลานบาท) การขายบตรไถบาปนเกยวของกบการทำทณฑกรรม (การลางบาป = The sacrament of Penance) ครสตจกรโรมน สอนวา การสารภาพบาปและกลบใจใหม นำมาซงการอภยบาปชวนรนดร แตทกคนยงจะตองกระทำบางสงบางอยาง เพอ

!110


เปนการทำให พระเจาพอพระทย ซงจะทำไดในขณะทยงมชวตอยหรอขณะทอยทแดนชำระสงทจะตองกระทำเพอชดใชความบาปผดทตนกระทำ อาจจะเปนการถวาย เงนใหครสตจกร การธดงคหรอแสวงบญไปยงทสำคญทางศาสนา ฯลฯบตรไถบาปเปน เอกสารทสามารถซอดวยเงน เพอเปนการชดใชบาปททำไปครสตจกรคาธอลคสอนวาพระเยซและนกบญทงหลาย ขณะทอยบนโลกไดกระทำความดไวมากมายจนสำสมไวไมอนบนพระคลงของสวรรค และสนตะปาปามสทธอำนาจทจะดงเอาความดเหลานมาชดใชบาปของผเชอบนโลกไดความคดนเกดขนในศตวรรษท 13 โดยชายชอ อเลกซานเดอร แหงเมองเฮลส (Alexander of Hales) ในป ค.ศ. 1343 สนตะปาปาคลเมนทท 6 (Clement VI) ประกาศเปนหลกขอเชอ (Sixtus IV) ไดออกกฏเพมเตมวา ญาตพนองสามารถซอบตรไถบาปใหแกผทตายไปแลวไดดงนนในหลกขอเชอ 95 ขอของมารตน ลเธอร ทเขยนขนคดคานคาธอลคจงตอตานการขายบตรไถบาปนดวย !

********************************* !9.2 กลมปฏรปศาสนาทสำคญของโปรเตสแตนท 4 กลม !I. การปฎรปของกลมลเธอรแรน (The Lutheran Reformation) ผนำกลม

มารตน ลเธอร (Martin Luther) ฟลป มลานซธอน (Philip Melanchthon)

บรเวณทไดรบอทธพล เยอรมนน สแกนดเนเวย ไอซแลนด (Iceland)

ผลงานหลก การปฏรปของกลมนไมเพยงแตมอทธพลในยคสมยของตนแตมอทธพลยาวนานถงสมยตอ ๆ

มา พระคมภรภาษาเยอรมนทลเธอรเปนผแปลชวยเปนมาตรฐานในการวางหลกเกณฑของภาษา

เยอรมน ลเธอรไดวางระบบการศกษาระดบประถมในเยอรมน ซงกลายเปนระบบการศกษาสากลทำให

ประชาชนมการศกษาอานออกเขยนไดจงสามารถอานพระคมภรได นำการเทศนากลบเขามาใชในครสตจกรอยางถกตอง

!111


ทำใหพระคมภรเปนสทธอำนาจสงสดของครสเตยนแทน ทำใหครสเตยนเขาใจวา ความรอดไดมาโดยพระคณ และโดยการกระทำของพระ-เยซครสต

มใชโดยการกระทำของมนษย ลเธอร แตงเพลงนมสการซงเปนทรจกในปจจบนหลายบท เชน A Mighty Fortress Is Our

God, Away in a Manger เปนตน !II. กลมเคลวน (The Calvinistic Reformation)

ผนำสำคญ จอหน เคลวน (John Calvin) วลเลยม ฟาเรล (William Farel) ธโอดอร บซา (Theodore Beza)

!บรเวณทไดรบอทธพล สวสเซอรแลนด (โดยเฉพาะสวนของสวสเซอรแลนดทพดภาษาฝรงเศส คอ บรเวณรอบ ๆ

เมองเจนวา) ฝรงเศส เยอรมนตะวนตก เนเธอรแลนด สกอตแลนด !ผลงานสำคญ ผลงานทสำคญทสดของเคลวน คอ งานเขยนชอ Institutes of the Christian Religion

(หรอ ธรรมนญของศาสนาครสต) ซงยงคงเปนหลกศาสนศาสตรทยดถอกนจนถงปจจบนในคณะรฟอรม (Reformed Theology)

เคลวนเนนความสำคญของการศกษา อนนำมาซงการจดตงมหาวทยาลยในเมองเจนวา และมอทธพลตอกลมเพยวรตน (Puritans) ในเรองการศกษาดวย

เคลวนไดเขยนหนงสออรรถาธบายพระธรรมในหนงสอตาง ๆ ในพระคมภร ซงยงคงใชอยในปจจบน

เจนวา กลายเปนเมองหลบภยของบรรดาครสเตยนโปรเตสแตนททถกขมเหงรงแกเพราะความเชอของพวกเขา

เคลวนสนบสนนใหครสตจกร และรฐ มการปกครองโดยการเลอกผแทน เขาเนนคำสอนในเรองความรอดทถกกำหนดไวลวงหนา (Predestination) !

III. กลมสวงล (The Zwinglian Reformation) 1. ผนำสำคญ

อลรช สวงล (Ulrich Zwingli) ไฮนรช บลลงเจอร (Heinrich Bullinger)

2. บรเวณทไดรบอทธพล

!112


สวสเซอรแลนด (บรเวณทพดภาษาเยอรมน รอบ ๆ เมองซลค (Zurich) เยอรมนตะวนตก

3. ผลงานหลก สานศษยของสวงลและเคลวนไดรวมกนตงครสตจกรโปรเตสแตนทนกายรฟอรม (Reformed) ในสวสเซอรแลนด สวงล เนนคำสอนเรองพธมหาสนทวา เปนพธระลกถงการวายพระชนมของพระ-

ครสตเทานน ไ มใชการถวายบชา หรอพธศกดสทธ ซงทศนะนคณะแบบตสตไดยดถอตามในเวลาตอมา

เปนตนกำเนดของพวกอนาแบบตส (Anabaptist Movement) ซงเปนตนสายของ ครสตจกรแบบตสในปจจบน

สวงล เนนการแยกครสตจกรออกจากรฐ !IV. กลมแองกลกน (The Anglican Reformation)

1. ผนำสำคญ - กษตรยเฮนรท 8 (King Henry VIII) - โธมส เครนเมอร (Thomas Cranmer) - ฮวจ ลาตเมอร (Hugh Latimer) - นโคลส รดเลย (Nicholas Ridley)

2. บรเวณทไดรบอทธพล - ประเทศองกฤษ

3. ผลงานหลก (a) ทำใหองกฤษกลายมาเปนโปรเตสแตนท (b) นำมาซงการเคลอนไหวของกลมเพยวรตน (Puritan) ในองกฤษ ซงเปนกลมครส-

เตยนทมอทธพลตอความเชอของประเทศอน ๆ โดยเฉพาประเทศสหรฐอเมรกา (c) ครสตจกรแองกลกน ผลตพระคมภรฉบบคง เจมส (King James) ขน ทำใหเกดครสตจกรแองกลกน ในองกฤษและครสตจกรของคณะอพสโคเพล (Episcopal Church) ในสหรฐ มอทธพลตอจอหน เวสลย (John Wesley) และการเคลอนไหวของกลมเมโธดส (The

Methodist) ในองกฤษ

!113


หนวยท 10 ยคปฏรปศาสนา (2) !10.1 การปฎรปในเยอรมนน – การปฏรปของมารตน ลเธอร I. คำนำ กลมโปรเตสแตนทไดพยายามหาคำตอบใหกบคำถามสำคญ 4 คำถามดวยกน ไดแก

1. มนษยรอดไดอยางไร – โดยพระคณ หรอโดยพระคณ + การกระทำ ? 2. สทธอำนาจทางศาสนามาจากไหน ? - จากพระคมภรหรอจากบคคล 3. ครสตจกรคออะไร ? - ผเชอทกคนหรอบาทหลวง (บรรพชต) 4.ครสเตยนมชวตอยเพออะไร ?

นกปฏรปทงหลายในยโรป ในศตวรรษท 16 ตางมาถงคำตอบทคลายคลงกน

อยางไรกตาม มารตน ลเธอรเปนผแรกทประกาศความเชอและคำตอบของเขาตอหนาสาธารณชน จงมปญหาขดแยงกบครสตจกรโรมอยางรนแรง

มารตน ลเธอร จงไดชอวา เปนนกปฏรปศาสนาโปรเตสแตนทคนแรก !II. ประวตความเปนมา และการดนรนเพอแสวงหาสนตสขภายในใจ

A. ชวตในวยเดก มารตน ลเธอรเกดในป ค.ศ. 1483 ในหมบานเลก ๆแหงหนงของเยอรมนนชอ ไอสเลเบน (Eislaben) เดมบดาเปนชาวนา แตตอมาไดทำงานในเหมองทองแดงและรำรวยขน เปนชนชนกลาง

ของสมยนน และเปนเจาของเหมองและโรงถลงแรหลายแหง ชวตในวยเดกของมารตน ลเธอร ไมคอยมความสขนก เพราะพอแมเปนคนเขมงวดมาก หากจบไดวาลกทำผดแมเพยงเรองเลกนอย กจะทำโทษลกอยางรนแรง ดงนน ตลอดชวต

ของมารตน ลเธอร เขาแบกเอาความรสกหดหและวตกกงวลไวตลอดเวลา !B. การบวชเปนบรรพชต ความตงใจของบดาตองการใหมารตน ลเธอรเปนนกกฏหมาย แตมเหตการณหนงเกดขน

ในป ค.ศ. 1505 ทำใหเขาเปลยนแผนชวต เหตการณนนเกดขนในขณะทเขาเดนไปยงหมบานสตอตเตอรไฮม (Stotterheim) แลวเกด

พายฝนขน ลเธอรถกสายฟาผาลมลง ในขณะนนเองเขาไดรองดวยความตกใจ ขอใหนกบญแอนนชวย

เขาใหปลอดภย แลวเขาสญญาทจะบวชเปนบรรชตหากรอดชวตไปได สองอาทตยตอมา เขาจงเขาบวชในอารามของคณะออกสตนทเมองเออรเฟรท (Erfurt) อยางไรกตาม เหตผลทผลกดนใหเขาบวชเขาอารามมมากวาคำสญญาน เพราะตอมา

ลเธอรยอมรบวาสงทผลกดนใหเขาออกบวช คอ ตองการหนจากความเจบปวดในวยเดก แตสงทสำคญทสดทผลกดนใหลเธอรออกบวช คอ ความตองการแนใจวาเขาไดรบความรอด

!114


ดงนนในป ค.ศ. 1507 เขาจงไดรบสถาปนาเปนบาทหลวง !C. การดนรนฝายจตวญญาณ ชวง 10 ปแรกหลงจากเปนบรรพชต ลเธอรตองตอสดนรนภายในจตวญญาณอยางมาก ภายในจตใจของลเธอรวาวน แมวาเขาจะกระทำการชดใชบาปตามความเชอของคาธอลคไป

ครงแลวครงเลากตาม แตกยงรสกวา ความบาปผดไมสามารถหลดไปจากชวต และจตใจของเขาไดเลย

ตอมาในป ค.ศ. 1510-11 มารตน ลเธอรเดนทางไปทำศาสนกจในกรงโรม และเหนความเหลวแหลก ฟมเฟอย และการฉอฉล คอรปชนของครสตจกรโรมนยง ทำใหเขารสกสบสน วาวนยงขน

บาทหลวงซงเปนผฟงคำสารภาพบาปของลเธอร เชอวา ลเธอรจะสามารถหาคำตอบใหกบปญหาในจตวญญาณของเขาได โดยการออกไปรบใชพระเจา

ดงนนในป ค.ศ. 1512 ลเธอรจงถกสงไปสอนพระคมภรทมหาวทยาลยในเมองวทเทนเบรก (Wittenberg)

ในชวง 4 ปแรกทวทเทนเบรก ลเธอรสอนพระธรรมสดด และโรม (ตอมาสอนกาลาเทย และฮบร)

ขณะทเตรยมบทเรยนทจะใชสอนนนเอง เขาไดพบสนตสขซงไมสามารถจะไดจากการกระทำการชดใชบาป (Penance) ตามคำสอนของครสตจกรคาธอลค

โรม 1:17 ทำใหลเธอรแนใจวา มนษยรอดดวยพระคณเทานน ไมใชดวยการกระทำ นอกจากนน เขายงพบหลกเกณฑสำคญอก 2 ขอ ซงกลายเปนแกนหลกของนกายโปรเตส

แตนทนนกคอ พระคมภรเทานน เปนสทธอำนาจสงสดในชวตของครสตชน ผเชอทกคนเปนปโรหตของพระเจา สามารถเขาเฝาไดดวยตนเอง ไมตองผานบาทหลวง

!III. ความขดแยงกบครสตจกรในกรงโรม

A. ความขดแยงเรองการซอบตรไถบาป (The Indulgence Controversy) สนตะปาปาเลโอท 10 (Pope Leo X) ตองการเงนจำนวนมหาศาล เพอมาสรางวหาร เซนต ปเตอร (St. Peter’s Basilica) จงไดสงพระคารดนล โยฮน เททเซล (John Tetzel) ไปหาทนทเยอรมนน โดยวธ การขายบตรไถ บาป สำหรบลเธอร คำสอนของเททเซล เรองบตรไถบาปเปนสงทขดแยงกบหลกศาสนศาสตร ในพระคมภร ดงนน เขาจงราง หลกการ 95 ขอ (95 Theses) เพอใชในการถกเกยวกบหลกศาสศาสตร และในวนท 31 ตลาคม มารตน ลเธอรไดนำขอเสนอนไปปดไวทประตวหารของเมองวทเท นเบรก (The Church Castle in Wittenburg) ลเธอร คดคานวา

(a) บตรไถบาปไมสามารถลบลางบาปได (b) บตรไถบาปไมสามารถชวยคนใหพนจากแดนชำระได

!115


(c) บตรไถบาปอนตรายตอชวตฝายวญญาณเพราะทำใหผคนแสวงหาความมนคงฝายวญญาณในทางทผด

นอกจากนน ลเธอรยงคานอกวา ถาสนตะปาปามสทธอำนาจทจะปลดปลอยประชาชนออกจากแดนชำระอยางแทจรง สนตะปาปากควรจะกระทำดวยความรกไมใชเพอผลประโยชน

และทจรง สนตะปาปาควรจะแจกเงนใหคนจนแทนทจะรดนาทาเรน เอาจากคนจนเพอไปสรางวหารทฟงเฟอฟมเฟอย

ไมนานนก ผนำครสตจกรกประกาศวา ลเธอรเทศนาคำสอนทอนตราย (a preacher of dangerous doctrine)

มารตน ลเธอรโตตอบขอกลาวหาน โดยยนยอมทจะยกเลกคำสอนของเขาหากครสตจกรโรมสามารถพสจนไดวา คำสอนของลเธอรผดจากพระคมภร

ดงนนคำทาทายนจงนำมาซงการเปดอภปราย ถกปญหากนขนระหวาง ลเธอรและผนำครสตจกร เราสามารถกลาวไดวา การขายบตรไถบาป เปนชนวนทนำมาสการปฏรปศาสนาใน

เยอรมนนนนเอง !

B. การอภปรายถกเถยงปญหา (The Debates) ค.ศ. 1518 ทเมองไฮเดลเบรก (Heidelberg) ลเธอรถกปญหากบผนำจากคณะออกสตน

และจบลงดวยการทผนำเหลานกลบเหนชอบและสนบสนนคำสอนของลเธอร ค.ศ. 1519 ทเมองลพซค (Leipzig) ลเธอรถกปญหากบนกศาสนศาสตรชอ จอหน เอค

(John Eek) จอหน เอค บงคบใหลเธอรยอมรบวา : 1) สภาครสตจกรอาจจะมการผดพลาดไดบาง 2) ทกคนจะตองเตมใจยอมรบการตดสนใจของสนตะปาปา โดยหามมขอโตเถยงหรอสงสย

เลย เมอลเธอรปฏเสธขอสรปดงกลาว จอหน เอค จงใหครสตจกรโรมประกาศวา มารตน ลเธอ

รเปนผสอนเทยมเทจ ลเธอรโตตอบคำประกาศน โดยพมพใบปลว 3 ฉบบขน เพอใหสาธารณชนเปนผตดสน

เรองของเขา (a) ฉบบท 1 ชอ “เรยน ผมบรรดาศกดแหงชาตเยอรมน” (To the German

Nobility) ในใบปลวฉบบน ลเธอร เขยนถงบรรดาเจาชายเยอรมน เรยกรองใหแกไขความบาป ผดในครสตจกร โดยยดทรพยสน และยดอำนาจฝายโลกจากมอของบรรดาบชอป และเจาอาวาสอารามในเยอรมน และใหเรงสรางครสตจกรแหงชาตขน (ทไมขนกบ สนตะปาปา) (b) “เชลยบาบโลนของครสตจกร” (The Babylonian Captivity of the Church) ในใบปลวฉบบน ลเธอรกลาวหาวา ระบบพธศลมากมายของครสตจกรโรม ทำใหครสต ชนตกเปนเสมอน “เชลย” และลเธอรไดเนนถงพธศลทสำคญ และถกตองตามพระ

!116


คมภร 2 พธคอ ศลมหาสนทและศลบพตศมา (c) “อสรภาพของครสตชน” (The Freedom of the Christian) ในใบปลวฉบบน ลเธอรกลาวถง ความเปนปโรหตของผเชอทกคน

!C. การอเปหจากครสตจกร ในป ค.ศ. 1520 สนตะปาปาเลโอท 10 (Leo X) อเปห มารตน ลเธอรจาก ครสตจกรโรม หลงจากประกาศกฤษฎกาอเปห มารตน ลเธอรไดไมนาน จกรพรรดองคใหม ชารลท 5

(Charles V) ไดเรยกตวลเธอรมาแกความทเมอง เวรม (Worms) ลเธอรปฏเสธทจะยอมรบผด นอกจากจะสามารถพสจนไดจากพระคมภรเทานนวา เขาผด

จรง จกรพรรดชารลท 5 จงประกาศวา มารตน ลเธอรเปนผสอนเทจ และคนนอกกฏหมาย

!D. วรบรษแหงการปฏรปศาสนา หลงจากการปรากฏตวของลเธอร ทกรงเวอรม เมองตาง ๆใ นยโรปไดปฏวตตอตานกรง

โรม มารตน ลเธอรถกมองวา เปนแรงบนดาลใจในการปฏรปครงน ป ค.ศ. 1522 ลเธอรไดเดนทางกลบไปยงเมองวทเทนเบรก และไดเรมโปรแกรมการปฏรป

ศาสนา ซงใชกนในเยอรมนน คอ ยกเลกตำแหนงบชอป เพราะไมพบหลกฐานเรองนในพระคมภร สงเสรมการแตงงานของบาทหลวง (ตวลเธอรกแตงกบ Katherine Von Bora อดตแมช) เรยบเรยงบทสวดภาษาละตนใหมและแปลบทสวดเหลานนเปนภาษาทองถน อนญาตใหฆราวาสรบขนมปงและเหลาองนในพธมหาสนทได เนนการเทศนา และสอนพระวจนะแทนการทำมซา

!E. ความขดแยงในกลมนกปฏรป เมอการปฏรปเกดขนและแพรขยายไปในเมองตาง ๆในยโรปไดไมนาน ลเธอรกเกดความขดแยงกบบางกลม (a) ผพยากรณกลมสวคเกา (Zwickau Prophets) ผนำ คอ นโคลส สตอรคและมารค สตปเนอร (Nicholas Storch and Mark Stubner) ซง

สอนความเชอของพวกอนาแบบตส (Anabaptist) ลเธอรสามารถเทศนาขบไลพวกนไปไดภายใน 8 วน

(b) กลมชาวนา (ค.ศ. 1525) กลมชาวนาขดแยงและเลกสนบสนนลเธอร เมอเขาคดคานการกอจลาจลของชาวนา และเมอเขาแตงงานกบ

แคธารน ฟอน โบรา ในป ค.ศ. 1525 ทำใหชาวนาหมดความศรทธา (c) อดดรช สวงล (Uldrich Zwingli) ซงเปนนกปฏรปศาสนาคนสำคญของสวสเซอรแลน

ตแตกแยกกบลเธอรในความคดเหนทตางกนเรองพธศลมหาสนท

!117


ค.ศ. 1530 ในการประชมสภาแหงเมองออกซเบรก (Diet of Augsburg) มารตน ลเธอรไดรางคำสารภาพแหงออกสเบรก (The Augsburg Confession) เพอใชเปนหลกขอเชอ และธรรมนญแหงครสตจกรลเธอรแลนในเยอรมนน

ค.ศ. 1546 มารตน ลเธอรถงแกกรรม และฟลป เมลนทอน (Philip Melanchton) รบหนาทตอไป

ค.ศ. 1546 หลงจากลเธอรถงแกกรรมไมนานนก สงครามระหวางโปรเตสแตนท และคาธอลคในเยอรมนกอบตขน เรยกวา สงครามชมาลคาลดค (Schmalkaldic Wars)

สงครามจบลงในป ค.ศ. 1555 ดวยสนธสญญาสงบศกออกซเบรก (Peace of Augsburg)

สญญาฉบบนมผลดงน

• นกายลเธอรแลนท (โปรเตสแตนท) มสถานะเทาเทยมกบคาธอลคในเยอรมนน

• เจาผครอง แตละคนในเยอรมนนมสทธเสรภาพในการเลอกนบถอความเชอใดกไดใหเปนความเชอประจำรฐของตน

• บาทหลวงโปรเตสแตนททอยในดนแดนคาธอลคจะตองออกจากแดนนน ๆ เขาไปอยในแดนโปรเตสแตนท !

IV. อทธพลของมารตน ลเธอร แมวาจะเกดการแตกแยกกบบางกลม แตอทธพลของมารตนตอการปฏรปศาสนา ยงคงมอย และยนยาวมาจนปจจบน นบไดวา เขาเปนศนยกลางและผนำการปฏรปศาสนาของโปรเตส แตนทคนแรก (โดยเฉพาะอยางยงการปฏรปในเยอรมนน)

A. มารตน ลเธอรเปนผนำทสรางแรงบนดาลใจ และผลกดนใหเกดการเคลอนไหวของชาตนยมในเยอรมนน

B. พระคมภรฉบบภาษาเยอรมนทเขาแปลมผลตอการวางมาตรฐานแกภาษาเยอรมน

C. แตงเพลงนมสการหลายบท เชน “กมารนอยในรางหญา” (Away in a Manger ) พระเจาทรงเปนปอมปราการแขงแรง (A Mighty Fortress is Our God)

D. เปนผสรางแบบแผนการศกษาระดบประถมในเยอรมนน E. อทธพลทสำคญทสดของมารตน ลเธอรคอ อทธพลทมตอหลกศาสนศาสตรของ โปรเตสแตนท ลเธอรไดใหคำตอบแกคำถามสำคญ 4 ประการของพวกโปรเตสแตน ท ไดแก

1. เราจะรอดไดอยางไร – ไมใชดวยการกระทำแตโดยพระคณ 2. สทธอำนาจมาจากไหน – ไมใชจากครสตจกร แตจากพระวจนะของพระเจาในพระ คมภร 3. ครสตจกรคออะไร – ผเชอทกคน ไมใชแคบรรพชตเทานน 4. สาระในการดำเนนชวตครสเตยนคออะไร – มชวตอยเพอรบใชพระเจาตามการทรง เรยก ไมวาจะไดรบการทรงเรยกเปนผรบใช (บรรพชต) หรอฆราวาส

!118


10.2 การปฏรปในสวสเซอรแลนด I. คำนำ

การปฎรปศาสนาในสวสเซอรแลนดสามารถแบงออกไดเปน 3 กลมใหญ ๆ กลมอลดรช สวงล (Uldrich Zwingli) กลมอนาแบพตส (Anabaptists) กลมจอหน เคลวน (John Calvin)

!II. อลดรช สวงล (Uldrich Zwingli) การปฏรปของกลมนมอทธพลอยในบรเวณสวสเซอรแลนด (ทมพรมแดนตดกบเยอรมน) ซง เปนบรเวณทใชภาษาเยอรมน

A. ประวตและการเดนทางแสวงบญของสวงล สวงลเกดเมอเดอนกมภาพนธ ค.ศ. 1484 (อายนอยกวามารตน ลเธอรเพยง 2 เดอน) ไดรบการศกษาจากมหาวทยาลย 2 แหงในสวสเซอรแลนด และจากมหาวทยาลยกรง

เวยนนา (ประเทศออสเตรยปจจบน) ค.ศ. 1506 เขาบวชเปนบาทหลวงในหมบานกลารส (Glarus) ค.ศ. 1512 และ 1515 ไดออกเดนทางไปกบทหารรบจางชาวสวสเพอทำสงครามศาสนา การเดนทางทงสองครงน ทำใหสวงลเหนถงความโหดรายทารณของสงครามทงตอผแพ ผ

ชนะ และเหนวา ระบบทหารรบจางในสวสเซอรแลนด เปนสงททำลายศลธรรมของสงคมอยางมาก

ค.ศ. 1516 เขาเดนทางไปยงเมองอายซเดลน (Einsiedeln) ซงเปนศนยกลางของการเดนทางแสวงบญตามความเชอของคาธอลค

สวงลจงเรมออกเดนทางแสวงบญไปในทตาง ๆ และพบวา การแสวงบญไมสามารถทำใหถงความรอดบาปได และในพระคมภรกมไดสอนหรอมหลกฐานสนบสนนความเชอเชนน

นอกจากน สวงลเรมคดคานระบบการซอบตรไถบาป ค.ศ. 1518 ขณะทอยทเมองซรค (Zurich) สวงลไดศกษาพระคมภรอยางจรงจงและพบ

ความจรงทคลายคลงกบทมารตน ลเธอรไดพบ นอกจากนนสวงลเรมเสอมศรทธาในตวสนตะปาปา และการใชอำนาจของสนตะปาปาใน

ทางทผด เมอสนตะปาปาไดขอใหเมองซรคสงทหารรบจางไปชวยกษตรยฟรานซสท 1 ทำสงครามกบชารลท 5 ของสเปญ

!B. การแตกแยกจากโรม สวงลไดนำพลเมองซรค (Zurich) ใหคดคานพธกรรมหลายอยางของโรมนคาธอลค ซงไม

ปรากฏอยในพระคมภร ดงนน จงเกดการโตเถยงกนขนระหวางผนำคาธอลค และสวงล เพอตดสนวาเมองซรคจะ

ยอมรบความเชอแบบใด (คาธอลคหรอโปรเตสแตนท) ผลปรากฏวา สวงลชนะ ทำใหโปรเตสแตนทเปนความเชอประจำของมณฑลซรคในป ค.ศ.

1525

!119


แตการปฏรปในดานพธกรรมของสวงลแตกตางจากของลเธอร ตรงทลเธอรยอมใหมพธกรรมทไมขดกบหลกพระคมภรได แมจะไมมในพระคมภร แตสวงลไมยอมรบการถอปฏบตใด ๆทไมมในพระคมภร เชน การใชออรแกน

!

!!

C. การตายของสวงล ในขณะทการปฏรปแผขยายไปทวสวสเซอรแลนด ยงมมณฑลบางมณฑลทไมยอมรบความ

เชอแบบโปรเตสแตนท ทำใหเกดสงครามกลางเมอง ในสวสเซอรแลนดอยางหลกเลยงไมได

เมอมณฑลทเปนคาธอลคหนไปทำสมพนธไมตรกบกษตรยชารลท 5 ของสเปญ เปนเหตใหสวงลแนะนำให มณฑลโปรเตสแตนทยกทพไปปราบปรามกอนทจะสายเกนไป แตผปกครองมณฑลโปรเตสแตนททงหลาย ไมเหนดวยกบการทำสงครามน และหนไปบบบงคบมณฑลคาธอลคทางดานเศรษฐกจแทน

เดอนตลาคม ค.ศ. 1531 มณฑลคาธอลค 5 มณฑล รวมกำลงเขาโจมตมณฑลซรค แบบไมใหตงตวได เปนเหตใหสวงลตองนำกองทหารเทาทมอยออกไปตอสกบขาศกกอนจนกวามณฑลตางๆ ของโปรเตสแตนทจะสามารถจดทพมาชวยได

ผลปรากฏวา กองทพคาธอลคชนะโปรแตนแตนททเมองแคพเพล (Kappel) และสวงลกถกฆาตายในสงครามครงน ในป ค.ศ. 1531 !

D. การเซนสนธสญญาสงบศก หนงเดอนตอมา มการเซนสนธสญญาทเรยกวา สนธสญญาแคพเพล (The Peace of Kappel) ซงเปนสนธสญญาทแบงเขตแดนในสวสเซอรแลนดตามความเชอทางศาสนา สนธสญญาน ฝายโปรเตสแตนทตองเปนผจายคาเสยหาย และคาใชจายจากสงคราม ทงหมดพวกคาธอลค ยนยอมทจะใหมณฑลตาง ๆ มอสระในการเลอกนบถอตามความ เชอทตองการ !E. หลกศาสนศาสตรของสวงล - การกำหนดความรอดไวลวงหนา (predestination) สวงลเชอวา พระเจาทรงกำหนดไวลวงหนาแลว ผใดจะมาถงความรอด เพราะพระองค

ทรงสพพญญ และทรงฤทธานภาพ - พธศลมหาสนท (The Lord’s Supper) สวงลเชอวา พธศลมหาสนท เปนเพยงพธททำเปนสญลกษณเพอระลกถงความ

สวงล ลเธอร

Regulative Principle Normative Principle

ไมรบพธหรอการถอปฏบตทไมมในพระคมภร

ยอมรบพธและการปฏบตทไมขดแยงกบหลกพระคมภร

!120


รกของพระเยซ และขนมปง และนำองนเปนเพยงเครองหมาย เพอระลกถงพระ กายและพระโลหตของพระครสต ดงนนสำหรบสวงล ความเชอเปนสงสำคญทสดใน พธศล แตมารตน ลเธอร เชอวา ในขณะทประกอบพธมหาสนท แมนำองน และขนมปงจะไมไดเ ปลยนเปนพระโลหต และพระกายของพระเยซจรง ๆ แตในขณะทประกอบพธพระ วญญาณบรสทธทรงสถตอยในนำองน และขนมปง หรอสถตอยรอบ ๆ แตทงสองสงไมได เปลยนเปนเลอดและเนอของพระเยซจรง ๆ ความคดน สวงลรบไมได เพราะเปนการจำกดพระวญญาณมากเกนไป ความคดเหนในเรองพธมหาสนททแตกตางกนของลเธอร และสวงล ทำใหทงสองแยกทาง กนในป ค.ศ. 1529 ทเมองมารเบรก คอลโลไคย (Marburg Colloquy) !- หลกคำสอนหลกขออนๆ ของสวงล ไดแก เขาเนนสทธอำนาจสงสดของพระคมภร บาปดงเดมหรอบาปกำหนดเปน เชอโรคทางศลธรรม ดงนน เดกทมไดรบบพตศมาก สามารถรอดได ความรอดไดมาโดยความเชอ โดยไมตองอาศยความชวยเหลอจากครสตจกร บรรพชตแตงงานได (เขาเองแตงกบ Anna Reinhard อยางลบ ๆ) ประมขของครสตจกร คอ พระครสต ไมใช สนตะปาปา

!III. กลมอนาแบบตส (The Anabaptist Movement)

A. ความเชอพนฐานและความเปนมา กลมอนาแบบตสเปนเสมอนตวแทนของพวกหวรนแรง ในการปฏรปศาสนา (Radical

Reformers) ซงตองการเรยกรองใหเกดการปฏรปอยางฉบพลนในทกดาน แตกลมนขาดการประสานกน จงไมมหลกคำสอนหรอการรวมตวขององคกรอยางแจมชด

แตอยางใด ชอของกลม “อนาแบบตส” กถกตงขนโดยผทคดคานการเคลอนไหวของกลมน Ana = Re (อกครงหนง) Anabaptist หมายถง รบบพตศมาอกครง (Rebaptizer) ซงผตงชอใหมจดมงหมายจะ

พาดพงความเชอของกลมนกบพวกลทธเทยมเทจในครสตจกรยคแรก กลมนเชอเรองการใหบพตศมาแกผทเขาใจและยอมรบความเชอครสเตยนอยางแทจรง

เทานน ดงนน จงคดคานการใหบพตศมาของเดกทารก อยางไรกตาม สงทกลมนเนนและเรยกรองมาก ไมใชเรองการบพตศมา แตเปนเรอง

ลกษณะของครสตจกร และความสมพนธทครสตจกรมตอรฐ พวกนเชอวา ครสตจกร ควรจะแยกตวเปนอสระจากรฐ ผเชอ คอ กลมสาวกทตดตามพระครสต (ครสตจกรไมควรอยใตอำนาจควบคมของรฐ) เปาหมายของกลมคอ การรอฟนครสตจกรยคอครฑตขนมาใหม พวกนไมอนญาตใหผทไมไดเปนครสเตยนเขามาปะปนกบครสเตยนในครสตจกร เพราะ

เชอวาครสตจกรทแทจรงประกอบดวยสาวกแทเทานน

!121


ความเชอของอนาแบบตส เปนทยอมรบในกลมสามญชน (ชาวนา กรรมกร) ซงถกละเลยจากนกปฏรปศาสนาอน ๆ !

B. ผนำสำคญ และกลมอนาแบบตส 3 กลม ในศตวรรษท 16 มกลมอนาแบบตสสำคญ 3 กลมไดแก กลมพนองสวส (Swiss Brethren) กลมพนองฮตเตอไรท (The Hutterite Brethren) กลมเมนโนไนส (The Mennonites) !

1. กลมพนองสวส (The Swiss Brethren) ผนำคอนราด กรเบล (Conrad Grebel) และฟลกซ แมนซ (Felix Manz) แรกทเดยว ทงกรเบลและแมนซ เปนผใหการสนบสนนแกอลดรช สวงล ตอมาพวกเขาแตกแยกกบสวงล เรองการใหบพตศมา ทงกรเบลและแมนซไดรบการศกษาในระดบมหาวทยาลยจากกรงเวยนนา และปารส ค.ศ. 1524 กรเบลปฏเสธทจะใหลกเลกของเขารบบพตศมา ดงนนในวนท 17 มกราคม 1525 สภาประจำเมองซรคจงตองเปดใหมการอภปรายโต

เถยงกนในเรองน และผลการประชมปรากฏวา สภาเหนดวยกบสวงลจงออกคำสงใหพอแมทกคนนำลกมารบบพตศมา มฉะนนจะมโทษ

กรเบลโตตอบมตสภา โดยการใหบพตศมาแกอดตบาทหลวงคาธอลค ชอจอรจ บาวรอค (George Blaurock) และตวกรเบลเองรบบพตศมาจาก

บลาวรอค ดวยการกระทำดงนเอง ถอวาเปนกอกำเนดของกลมอนาแบบตส หลงจากนนไมนาน กลมของกรเบลกเดนทางออกจากซรคไปตงครสตจกรอสระขนท

หมบานซอลลคอน (Zollikon) รฐถอวา พวกทซอลลคอนเปนกบฏจงไดใชมาตรการเดดขาดในการปราบปราม ในวนท 7 มนาคม 1526 ไดประกาศเปนทางการวา ใครกตามทใหบพตศมาใหมหรอ

บพตศมาซำสอง จะไดรบโทษ คอ ตองถกโยนถวงนำตาย วนท 5 มกราคม 1527 ฟลกซ แมนซ กลายเปนผกลาของอนาแบบตสทถกขมเหง

และตายในความเชอเปนคนแรก กลมนไดหนการขมเหงเขาไปอยในเยอรมนนและออสเตรย ป ค.ศ. 1529 ในการประชมสภาแหงสปเออร (Diet of Speyer) ไดประกาศวา อนา

แบบตสเปนลทธเทยมเทจ และผทนบถอจะมโทษถงตาย ดงนน ในชวงของการปฏรปศาสนา พวกอนาแบบตสถกขมเหงทงจากโปรเตสแตนท

และคาธอลคดวยวธการตาง ๆ เชน จบถวงนำ, เผาทงเปน, แขวนคอ, ผลกตกเหวทมคมหอกรอรบอย ฯลฯ

อนาแบบตสตายจากป ค.ศ. 1529-1535 ประมาณ 4,000 – 5,000 คน !2. กลมพนองฮตเตอไรท (The Hutterite Brethren) ผนำกลมคอเจคอป ฮตเตอร (Jacob Hutter)

!122


ไดนำกลมของตนหนการขมเหงเขาไปอยในโมราเวย และเปนกลมแรกทจดตงนคมครสเตยนชอ บรเอรฮอฟ (Bruderhof) ในลกษณะเดยวกบครสตจกรยคอครทตในกจการ !

3. กลมเมนโนไนท (The Mennonites) ผนำ คอ เมนโน ไซมอนส (Menno Simons) ซงเคยเปนบาทหลวงคาธอลคมากอน เขาเปนชาวดช ดงนนกลมนจงเผยแพรอยใน

เนเธอรแลนด เขาเนนคำสอนเรองการสอยางสนตวธ (pacifism) และตอตานการกระทำทรนแรง เขาไดเดนทางไปเทศนาหนนใจพวกอนาแบบตสกลมตาง ๆทกระจดกระจายอยในยโรป กลมของเขามชอวา “กลมพนอง” (The Brethren) แตตอมาเปนทรจกกนและถก

เรยกตามชอขงผนำวา “เมนโนไนท” !C. การกอกบฏทเมองมนสเตอร (The Munster Rebellion) นอกจากกลมอนาแบบตสทกลาวไวขางตน 3 กลมแลว ยงมกลมอน ๆ อกมากมาย บางกลมเนนการตความหมายพระคมภรตามตวอกษร และบางกเนนเรองของนมต, การ

พยากรณ จงทำใหมการแสดงออกอยางเรารอนและรนแรง ดวยเหตนเอง จงทำใหอนาแบบตสถกขมเหงทงจากคาธอลคและโปรเตสแตนท ตวอยางเหตการณทเหนไดชดคอ การกอกบฏทเมองมนสเตอร ในป ค.ศ. 1534 เหตการณเรมตน เมอชางฟอกหนงชอ ออฟแมน (Melchoir Hoffman) พยากรณวา พระ

ครสตจะเสดจกลบมาทเมองสตราสบอรก (Strasbourg) และทนนจะเปนเมองเยรซาเลมใหม

หลงจากออฟแมนถกจบและประหารชวต กมพวกอนาแบบตสบางคน พยากรณใหมวา กรงเยรซาเลมใหมไมใชทสตราสบอรก แตเปนมนสเตอร

ภายใตการนำของชางทำขนมปงชาวดช ชอ จอหน แมทธายส (John Matthys) และอดตเจาของโรงเตยม ชอ จอหน แหงเลยเดน (John Leyden) กลมอนาแบบตส ไดกอกบฏเขายดเมองมนสเตอร

เมอจอหน แมทธายสตายไป จอหนแหงเลยเดนเขายดอำนาจการปกครองและตงตวเปนเจาเมองในป ค.ศ. 1534

เขาสนบสนนการมภรรยาหลายคน (polygamy) ตามอยางในพระคมภรพนธสญญาเดม และแตงตงตวเองเปน “กษตรยดาวด”

เลยเดน แตงงานกบภรรยาหมายของแมทธายส ซงเปนอดตแมชคาธอลคชอ ไดวารา (Divara) และมภรรยาอก 15 คน

วนท 24 มถนายน ค.ศ. 1535 กองทพทหารคาธอลคบกเขาจบเขา และทหารเอกของเขาอก 2 คนใสกรงสตวแหไปรอบเมองกอนทจะนำไปทรมานและประหาร

แมเวลาจะผานไปหลายศตวรรษ ชาวยโรปยงคงมองพวกอนาแบบตสเปนพวกเดยวกบกบฏทเมองมนสเตอร เปนพวกทหวรนแรงบาคลงและเพยน

!123


แททจรงอนาแบบตสเปนครสเตยนทรกพระเจา และตองการแสวงหาความจรงของพระคมภร แตบางคนถกชกนำไปโดยผนำทหวงผลประโยชนของตนเอง

ความคดในการกอตงครสตจกรอสระไมขนกบรฐ มอทธพลตอคณะแบบตสต, พวกเพยวรตน และเควกเกอรในเวลาตอมา

!D. หลกคำสอนของอนาแบบตส เนองจากกลมอนาแบบตส ถกมองวาเปน “พวกนอกกฏหมาย” จากรฐบาลโปรเตสแตนท

และคาธอลค จงทำใหตองกระจดกระจายไปในดนแดนตาง ๆ เชน สวสเซอรแลนด, โมราเวย และฮอลแลนด

ดงนนจงทำใหรวมตวกนยากและไมสามารถทจะกำหนดหลกคำสอน หรอหลกขอเชอของกลม

อยางไรกตาม อนาแบบตสไดพยายามรวมตวกนไดครงหนง ในการประชมทเมองชไลทฮาม (Schleitheim) ในป ค.ศ. 1527

และไดรวมกนรางหลกขอเชอของกลม โดยใหชอวา “สหพนธพนอง” (The Brotherly Union) ซงเปนทรจกในปจจบนวา คำสารภาพชไลเธม (Schleitheim Confession)

หลกสำคญ ๆ ไดแก…… (a) การเปนสาวก (Discipleship) ครสเตยนตองมความสมพนธกบพระเจามากกวาการสารภาพบาปกลบใจ แตเขาตอง ดำเนนชวตตามแบบอยางของพระครสตทกวน ดงนน อนาแบบตสเนนใหใชคำเทศนา บนภเขา (The Sermon on the Mount) เปนมาตรฐานดานจรยธรรมของสาวกแทของ พระครสต (b) ความรก (Love) เนนการใชชวตอยางสขสงบ และตอตานความรนแรง (c) การเปนสมาชกโดยสมบรณ (Congregation) สมาชกทกคนของครสตจกร จะตองเปนผเชอทรบบพตศมาดวยความเตมใจ และไดรบ เชอพระครสตเปนการสวนตว (d) การแยกกนระหวางครสตจกรและรฐ (Separation of Church and State) เนนวา ความเชอเปนของประทานของพระเจา รฐจงไมควรเขามาเปนผกำหนดหรอ ควบคมดวยการใชอำนาจ

IV. จอหน เคลวน (John Calvin) 1509-1564 การปฏรปศาสนาซงนำโดยจอหน เคลวน เกดขนในบรเวณตอนใตของสวสเซอรแลนด

A. ประวต (แบงไดเปน 2 ชวง) 1. ชวงท 1 เปนนกศกษาพเนจร (ค.ศ. 1509-1536) เคลวนเกดในเมองโนยอง (Noyon) ประเทศฝรงเศส ในวนท 10 กรกฏาคม

1509

!124


พอของเขาเปนชนชนกลาง ทเรมมบทบาทและอทธพลเพมมากขนทกทในยคนน และทานรบใชบชอป และเปนผดแลและผลประโยชนของวหารในเมองโนยองในฐานะเลขา ทำใหจอหน เคลวน มโอกาสไดรบการศกษาเลาเรยนอยางดทสดของยคนน

จอหน เคลวน เรมเรยนศาสนศาสตรกอนและไดเปลยนมาเรยนวชากฏหมายในภายหลง

เคลวนไดรบอทธพลและความคดของการปฏรปศาสนาในระหวางป ค.ศ. 1532-1533 ในชวงฤดใบไมรวง ป ค.ศ. 1533 เขาไดรวมมอกบเพอนชอ นโคลส คอป (Nicholas

Cop) เพอเรยกรองและเสนอแนวทางการปฏรปศาสนาในลกษณะเดยวกบมารตน ลเธอร

ดวยเหตนเอง เคลวน จงถกบงคบใหออกจากปารส เขาไดลภยเขาไปอยในเมองเบเซล (Basel) ประเทศสวสเซอรแลนด ณ ทนน เดอนมนาคม 1536 เคลวนไดเขยนหนงสอเลมแรกของเขาชอหลกการของค

รสตศาสนา (Institues of the Christian Religion) !2. ชวงท 2 เปนผนำทางศาสนาคนสำคญในเจนวา ค.ศ. 1536-1564 ค.ศ. 1536 เคลวนตงใจแวะพกทเจนวา 1 คน กอนทจะเดนทางตอไปเมองสตราสบ

อรก (Strasburg) เพอใชเวลาเงยบ ๆตามลำพงในการศกษาคนควาตำรา แตนกปฏรปศาสนาแหงเจนวา ชอวลเลยม ฟาเรล (William Farel) ผซงไดเรมงาน

เทศนาและปฏรปในเจนวามา 4 ปแลว ไดมาหาเคลวน ทโรงแรมเพอเกลยกลอมใหเคลวนอยชวยงาน

เมอเคลวนปฏเสธ ฟาเรลไดลกขนพดวา “ทานทำตามใจปรารถนาของตน ถาทานไมชวยเราทำการของพระเจา พระองคจะลงโทษทาน”

เคลวน ซงเปนคนออนไหว จงเกดความกลวเกรงขนมา และตดสนใจอยชวยทเจนวา และไดใชชวตของทานทนจนวนสดทาย (ยกเวนชวงสน ๆ 2 ชวงทถกเนรเทศออกจากเจนวา)

เคลวนไดเรมงานในเจนวา โดยชวยเตรยมหลกขอเชอ และคำสารภาพความเชอ (Confession of Faith) สำหรบทกคนทปรารถนาจะเขาเปนพลเมองเจนวาและยงไดวางแผนการศกษาใหประชาชนทเจนวาดวย

ชวง ค.ศ. 1538-1541 เคลวนถกเนรเทศจากเจนวาไปอยทสตราสบอรก ดวยสาเหตความขดแยงทางความคดเกยวกบเรองบทสวดในพธงานเลยงของพระผเปนเจา (The Lord’s Supper)

ขณะทอยสตราสบอรก เขาไดแตงงานกบแมหมายของศษยาภบาล อนาแบบตสชอ อาดเลต เดอ บวร (Idelette de Bure) ลกคนเดยวของทงสองตายในขณะทยงเปนทารก และตอมาในป ค.ศ. 1549 ภรรยาของเคลวนกเสยชวต

เมอเคลวนกลบมาเจนวาอกครงในป ค.ศ. 1541 เขาไดเรมโปรแกรมการปฏรปศาสนาขน !

3. วางระดบชนของผรบใชในครสตจกร 4ชน ไดแก (Ecclesiastical Ordinances)

!125


ศษยาภบาล ควบคมดาน การบรหาร อาจารย เปนผ สอนหลกคำสอน มคนายก เปนผ ดแลงานดานการกศล ธรรมกจ (Consistory) ประกอบดวยผรบใช 6 ทาน และผปกครอง 12 ทาน ทำหนาท

ใหคำปรกษาแนะนำเรองศาสนศาสตรและจรยธรรมของชมชน และลงโทษผทฝาฝน !

4. เคลวนลงโทษผกระทำผด และลทธเทยมเทจตางๆ อยางรนแรงโดยใชตวบทกฏหมายของรฐ

ค.ศ. 1553 ไมเคล เซอรเวตส (Michael Servatus) ถกกลาวหาวาเปนผสอนเทยมเทจ เพราะไดปฏเสธหลกคำสอนเรองตรเอกานภาพ ถกเผาทงเปนทเจนวา

การประหาร เซอรเวตส ตอมากลายเปนเสมอนจดดางในการรบใชองเคลวน เพราะผคนในสมยหลงจำเคลวนไดในนามของ “ชายผเผาเซอรเวตสทงเปน”

!5. เคลวนทำใหเมองเจนวากลายเปน

• ทลภยของโปรเตสแตนททถกขมเหง

• เมองตวอยางของชมชนครสเตยนทมระเบยบ

• ศนยกลางการอบรมผรบใชพระเจา ดงนน จงมนกศกษามาจากทวยโรป และนกศกษาทสำคญทสดคอ จอหน นอกซ (John Knox) ซงตอมาเปนผนำในการปฏรปศาสนาท สกอตแลนด ในป ค.ศ. 1564 เคลวนถงแกกรรม และธโอดอร บซา (Theodore Beza) เปนผรบ

ชวงงานในเจนวาตอไป !

B. หลกศาสนศาสตรของจอหน เคลวน (5 Points of Calvinism) 1. Total Depravity หรอการตกตำของมวลมนษย มนษยทกคนลวนมบาปกำหนด

จากอาดม จงไมสามารถชวยตวเองใหไดรบความรอดได 2. Unconditional Election หรอการทรงเลอกโดยไมมเงอนไข พระเจาทรงเลอกผท

จะไดรบความรอด โดยพระคณของพระองค ไมใชดวยการทำดของมนษย 3. Limited Atonement หรอความจำกดของการลบลางบาป การชำระบาปผดท

สำเรจบนกางเขนของพระครสตมผลตอผทไดรบการทรงเลอกเทานน 4. Irresistable Grace หรอพระคณทไมอาจปฏเสธได ผทถกเลอกไมสามารถปฏเสธ

การทรงเลอกของพระวญญาณได 5. Perseverance of the Saints หรอการดำรงอยของผทถกเลอก ผทถกเลอกจะ

ไมมวนหลงหายไป !C. ผลงานของเคลวน

!126


หลกคำสอนของครสตศาสนา (Institutes of the Christian Religion) เปนหนงสอและผลงานทสำคญทสดของเคลวน เพราะไดวางหลกเกณฑเกยว กบศาสนศาสตรของการปฏรปไว

จดหมายการปฏรป (Corpus Reformatonum) เปนจดหมายโตตอบและใหคำแนะนำแกครสเตยนทเขยนถงเขาจากประเทศตาง ๆ ในยโรปและไดรวบ รวมเอาคำเทศนาของเคลวนไว และพมพเปนหนงสอชดมทงหมด 57 เลม

การเนนและใหความสำคญกบการศกษา นำมาซงการกอตงมหาวทยาลยเจนวาในปจจบนและมอทธพลตอเนองถงกลมเพยวรตนทอพยพเขาไปในอเมรกาในเวลาตอมาดวย

หนงสออรรถาธบายพระคมภร (Commentaries on the books of the Bible) เคลวนไดเขยนหนงสออรรถาธบายพระธรรมตาง ๆ ในพระคมภรไวหลายเลม

สนบสนนระบอบประชาธปไตย เคลวนยอมรบและสนบสนนระบบการเลอกผแทนในการปกครองทงของครสตจกรและของรฐ

สนบสนนระบบนายทน (Capitalism) เคลวนเนนคำสอนเกยวกบการทรงเรยกของพระเจาในการประกอบอาชพของบคคล และเนนดานการอตสา- หกรรมและผลผลต ซงนำมาซงระบบทนนยมในเวลาตอมา

!D. โซลา 5 ประการ - เอกลกษณของโปรเตสแตนต 1. Sola Scriptura พระคมภรอเทานน 2. Sola Christus - พระครสตเทานน 3. Sola Gratia - พระคณเทานน 4. Sola Fide - ความเชอเทานน 5. Soli Deo Gloria - พระสรจงมแดพระเจาผเดยว

!127


!

!128

เปรยบเทยบระหวางมารตน ลเธอร และจอหน เคลวน

ลเธอร เคลวน

ชวตและบคลกลกษณะ 1. เกดในครอบครวชาวนา 2. ศกษาดานปรชญาและศาสนศาสตร 3. ไดชอวาเปน “ผพยากรณ”ของโปรเต

สแตนท 4. รกครอบครว 5. แสดงออกอยางเปดเผย 6. สขภาพรางกายแขงแรง 7. อาศยอยในเยอรมนนและรบการ

สนบสนนจากเจานายผปกครองประเทศ

ชวตและบคลกลกษณะ 1.เกดในครอบครวชนชนกลางและพอ

รบราชการ 2. ศกษาจรยศาสตรและกฏหมาย 3. ไดชอวาเปนนกจระบบ” (Organizer)

ของโปรเตสแตนท 4. เปนนกวชาการและพอหมาย 5. ชอบสนโดษ เกบตว และลกซง 6. ออนแอ ขโรค 7. อาศยอยในสาธารณรสวสเซอรแลนด

และเนนระบบผแทนในระบอบการปกครองของครสตจกร

ศาสนศาสตร 1. เนนการศกษา 2. ยกใหพระคมภรเปนสทธอำนาสงสดในครสตจกร 3. เนนความชอบธรรมโดยความเชอ 4. เนนความเชอเรองการทรงเลอกและ

กำหนดผรบความรอดลวงหนา (predestination)

5. เนน “Consubstantiation” ในพธมหาสนทคอพระวญญาณของพระเจาสถตอยในและ รอบ ๆ นำองนและขนมปง แมจะไมไดเปลยนเปนพระกายและพระโลหตจรง ๆ

6. ปฎเสธสงทขดแยงกบพระคมภร

ศาสนศาสตร 1. เนนการวางระบบศาสนศาสตรอยาง

เปนทางการ 2. พระคมภรเปนสทธอำนาจสงสดในคร

สตจกร 3. เนนสทธอำนาจ และการครอบครอง

สงสดของพระเจา 4. เนนพระเจาทรงเลอกทงผทจะรอด

และผทจะพนาศไป (Double predestination)

5. ยอมรบการสถตอยของพระวญญาณในพธศลมหาสนท !

6. ปฏเสธทกสงทไมมอยในพระคมภร


หนวยท 11 ยคปฏรปศาสนา (3)!!11.1 การปฏรปศาสนาในองกฤษ

I. สาเหตของการปฏรปและแยกตวจากครสตจกรโรม A. กลมลอลลารด (Lollards) กลมลอลลารดเปนสานศษยผศรทธาในคำสอนของจอหน วคคลฟฟ (John Wycliff) ซง

เนนสทธอำนาจสงสดของพระคมภร และการมความสมพนธสวนตวกบพระครสตคำสอนนไดเผยแพรทวเกาะองกฤษ

B. ราชวงศทวดอรส ราชวงศทวดอรส (Tudors) ซงปกครององกฤษ ตงแต ค.ศ.1485-1603 ไดสรางความ

มนคงใหกบประเทศ และสนบสนนใหเกดชนชนกลาง (พอคา) ขนในประเทศองกฤษ ซงไมพอใจในระบบศกดนา และการครอบครองดนแดนตางๆ ในองกฤษของบรรดาเจาขนมลนายและของครสตจกรโรม

นอกจากนนชาวองกฤษเองยงตองการเปนอสระจากโรม และไมตองการรบภาระดานภาษทตองสงไปยงครสตจกรโรมอกดวย

ดงนน ชนชนกลางเหลาน จงสนบสนนกษตรยราชวงศทวดอรสใหแยกตวจากโรม C. อทธพลของปญญาชน ในตนศตวรรษท 16 นน มนกปฏรปศาสนาจากมหาวทยาลยออกฟอรด หลายทานหน

มาศกษาพระคมภรจากภาษาดงเดม (กรก-ฮบร) และพบคำสอนของครสตจกรโรมแตกตางจากพระคมภรมาก จงเรมเผยแพรคำสอนในพระคมภรแกชาวองกฤษ

ผนำทสำคญไดแก จอหน โคเรท (John Colet) และ เซอรโธมส มวร (Sir Thomas Moore)

นอกจากนนยงมผแปลพระคมภรจากภาษาเดมมาเปนภาษาองกฤษ เพอชวยใหชาวองกฤษไดอานและเขาใจพระวจนะอยางแทจรง เชน

วลเลยม ทนเดล (William Tyndale ค.ศ. 1494-1536) และไมลส โคเวอรเดล (Miles Coverdale)

คำสอนของมารตน ลเธอร และงานเขยนของเขาไดเผยแพรแนวความคดของการปฏรปศาสนาไปทวองกฤษ

D. กษตรยเฮนรท 8 เรากลาวไดวาสาเหตทแทจรงททำใหเกดการปฏรปศาสนาในองกฤษ เพอแยกจากคร

สตจกรคาธอลคคอ สาเหตทางการเมอง (ไมใชสาเหตดานศาสนา) ในป ค.ศ. 1509 กษตรยเฮนรท 8 (Henry VIII) ขนครององกฤษ และเพอเปนการสรางสมพนธไมตรกบกษตรยสเปนจงได

อภเษกสมรสกบ แคธรน แหงรากอน (Catherine of Aragon) ซงเปนพระธดาของกษตรยเฟอรดนานด และพระนางอสซาเบลแหงสเปน

แตแคธรนไมสามารถจะใหกำเนดพระโอรสทจะสบบลลงกองกฤษตอจากเฮนรท 8 ไดพระนางใหกำเนดกแตพระธดาองคเดยว คอ แมร (Mary)

!129


เฮนรท 8 จงตองการใหสนตะปาปาคลเมนทท 7 (Clement VII) ยกเลกการอภเษกสมรสครงนเสย เพอจะสามารถอภเษกไดใหม

แตสนตะปาปาคลเมนทท 7 ปฏเสธเพราะขณะนนสนตะปาปาอยในการควบคมของกษตรยชารลท 5 แหงสเปน (Charles V)

เดอนมกราคม ค.ศ. 1533 กษตรยเฮนรท 8 จงเขาพธอภเษกอยางลบ ๆกบ แอนน โบลน (Anne Boleyn)

อยางไรกตาม แอนนกไมสามารถใหกำเนดพระโอรสได แตไดมพระราชธดาและใหชอวา อลซาเบธ (Elizabeth)

สนตะปาปาโตตอบการกระทำของเฮนรท 8 โดยการอเปหพระองคจากครสตจกร เฮนรท 8 จงไดใหรฐสภาองกฤษออกกฏหมายประกาศแยกตวจากการควบคมและ

อำนาจของสนตะปาปาในกรงโรมมาเปนครสตจกรแองกลกน (The Anglican Church) กฏหมายประกาศอำนาจสงสด (The Act of Supremacy) ค.ศ. 1534 ประกาศ

ให กษตรยองกฤษ ทรงเปนอำนาจสงสดทางศาสนาและการเมองขององกฤษ กฏหมายสบราชบลลงก (The Act of Sucession) ค.ศ. 1534 ประกาศใหลก

ของเฮนรท 8 และแอนน โบลนเปนทายาทสบบลลงกองกฤษ กฏหมายบรรพชต ค.ศ. 1534 ประกาศใหบรรพชตคาธอลคในองกฤษทกคนอย

ใตการปกครองของกษตรยองกฤษและหามบรรพชตชาวองกฤษไปอยอาศยในตางแดนและบรรพชตจะตองขนกบครสตศาสนจกรในองกฤษเทานน

พระราชบญญตท 6 (The Sixth Articles) ค.ศ. 1539 ในทนแสดงใหเหนวา องกฤษตดขาดจากครสตจกรโรมในดานการปกครอง เทานน แตในดานครสตจกรองกฤษยงคงยดตามหลกของคาธอลค

ดงนนเราอาจจะสรปไดวา ครสตจกรแหงชาตขององกฤษ แยกจากครสตจกรโรม ดวยเรองสวนตว

การแยกเปนในรปของการปกครองครสตจกร (Ecclesiastical Break)เทานน ผนำในการปฏรปศาสนาขององกฤษคอกษตรย ไมใชบรรพชตเหมอนในประเทศอน ๆ ในขณะเดยวกน เฮนรท 8 กยงคงไมสมพระทยเพราะยงไมสามารถมราชโอรสสบ

บลลงก ค.ศ. 1536 เฮนรท 8 กลาวหาวา แอนน โบลน ลวงประเวณและไดสงตดศรษะ

นางในทสด หลงจากนน ไดอภเษกกบเจน ซมว (Jane Seymour) ผทใหกำเนดพระโอรสแกเฮนร

กอนทนางจะสนใจ โอรสมพระนามวา เอดเวรด (Edward) หลงจากนน เฮนรท 8 ไดอภเษกกบหญงอก 3 คนกอนทจะสนพระชนมใน ค.ศ. 1547

!! !

!!130


II. การปฏรปศาสนาในสมยกษตรยเอดเวรด การปฏรปศาสนาทแทจรงในองกฤษ มาเรมตนขนในสมยของกษตรยเอดเวรด พระโอรสของเฮ

นรท 8 เมอเอดเวรดครองราชยทรงมพระชนมเพยง 9 พรรษาและทรงเจบปวยอยเสมอ ดงนน จงตงใหดยคแหงโซเมอรเซท (Duke of Somerset) เปนผสำเรจราชการ ทานเปนผท

ใหการสนบสนนแกโปรเตสแตนท จงเรมการปฏรปในเรองของหลกขอเชอขนในองกฤษตามแนวทางของโปรเตสแตนท

การปฏรปศาสนาในสมยกษตรยเอดเวรด สรปไดดงน (a) ค.ศ. 1547 รฐสภาออกกฏหมายอนญาตใหฆราวาส รบนำองนในพธศลมหาสนทได (b) บรรพชตสามารถแตงงานได (c) เปลยนการนมสการทใช ภาษาละตน มาใชบทอธษฐานภาวนาภาษา- องกฤษ ทเขยน รวบรวม โดยโทมส แคลนเมอร ซงเนนการอานพระคมภรและการใหทประชมมสวนใน การนมสการ (d) ประกาศใช กฎ 42 ขอ (The 42 Articles) ในป ค.ศ. 1553 ซงใชเปนหลกขอเชอของค

รสตจกรองกฤษตามแนวทางของโปรเตสแตนท - อยางไรกตาม การปฏรปในแนวทางโปรเตสแตนท ตองจบสนลงอยางกระทน หนในป ค.ศ.

1553 เมอกษตรยเอดเวรดสนพระชนมเมอพระชนมายเพยง 15 พรรษา !III. รชสมยแมร ทวดอรส ค.ศ. 1553-1558 แมร ทวดอรส เปนพระธดาของแคธลนแหงอารากอน และกษตรยเฮนรท 8 ดงนน จงทรง

สตยซอกบครสตจกรโรมนคาธอลค เชนเดยวกบพระราชมารดา แมร จงเปดฉากการครองราชยของพระองคดวยการขมเหงโปรเตสแตนท เหตนเอง พระนาง

จงถกขนานนามวา แมรผกระหายเลอด (Bloody Mary) ในสมยนเอง พวกโปรเตสแตนทในองกฤษถกฆาตายกวา 300 คน รวมทงผนำคนสำคญเชน

โทมส เคลนเมอร, ลาตเมอรและรคลย (Thomas Cranmer, Latimer, Ridley) แมรเขาพธอภเษกกบฟลปท 2 แหงสเปน ซงทำใหชาวองกฤษไมพอใจมาก นอกจากนน การ

เขนฆาโปรเตสแตนทในองกฤษ ในขณะทประชาชนสวนใหญขององกฤษนยมชมชอบคำสอนของโปรเตสแตนท ทำใหพระนางไมเปนทนยมของชาวองกฤษ ในทสด ทรงสนพระชนมดวยความผดหวงและชอกชำใจ !

IV. รชสมยของพระนางอลซาเบธ (ค.ศ. 1558-1630) ในรชสมยของพระนางอลซาเบธ ครสตจกรแองกลกน มลกษณะผสมผสานระหวางโปรเตส

แตนทและคาธอลค เพอเอาใจชาวองกฤษทกฝาย ค.ศ.1559 อลซาเบธไดใหรฐสภาออกพระราชบญญตกำหนดใหกษตรยองกฤษมอำนาจสงสด

ทงดานศาสนาและการเมอง ไดนำบทสวดภาวนาของโธมส เคลนเมอร กลบมาใชในการนมสการอกครง

!131


ค.ศ. 1503 ไดประกาศใชหลกขอเชอ 39 ขอ ซงแกไขมาจากหลกขอเชอ 42 ขอในสมยกษตรยเอดเวรด มาใชในองกฤษและกลายเปนหลกขอเชอ (Creed) ของครสตจกรแองกลกนจนถงทกวนน

สนตะปาปาไพอสท 5 (Pius V) ตอบโตโดยการอเปหพระนางอลซาเบธ นอกจากนน สนตะปาปายงไดสนบสนนใหบาทหลวงนกายเยซอท (Jesuits) ตงโรงเรยนใน

ฝรงเศสเพอรบใชชาวองกฤษทเปนคาธอลคในประเทศองกฤษอยางลบ ๆ สนตะปาปายงไดสนบสนนกษตรยฟลปแหงสเปนสงกองเรอขนาดใหญมารบองกฤษใน ค.ศ.

1558 ชอวา กองเรออมาดาแหงสเปน (Spanish Armada) ชยชนะของพระนางอลซาเบธเหนอกองเรอสเปนครงนทำใหองกฤษกลายเปนแชมเปยนของ

โปรเตสแตนท และมผลใหสนตะปาปาหยดการคกคามองกฤษ !V. พวกเพยวรตน (The Puritans)

A. ประวตความเปนมา พวกเพยวรตน คอ โปรเตสแตนทชาวองกฤษ ทถกเนรเทศออกนอกประเทศไปในสมยของ

พระนางแมร ทวดอรส (Mary Tudors) เมอพวกนกลบเขาองกฤษอกครงในสมยของพระนางอลซาเบธ กพบวาพระนางอลซาเบธ

ประนประนอมกบหลกคำสอนและขอปฏบตของคาธอลคทขดแยงกบพระคมภร ดงนน พวกนจงตองการจะปฏรปศาสนา และครสตจกรองกฤษใหบรสทธตามหลกพระ

คมภร ดวยเหตน กลมนจงไดรบขนามนามวา เพยวรตน ซงแปลวา บรสทธ กลมเพยวรตน มการเคลอนไหวในการปฏรปเฉพาะในองกฤษ และดนแดนใหมคอ

สหรฐอเมรกาเทานน และไดชอวาเปนผนำ หรอหวหอกของการปฏรปศาสนาในศตวรรษท 17 !

B. ความเชอพนฐาน และกลมตาง ๆ ของเพยวรตน (a) เนนการบงเกดใหม ดงนน พวกเพยวรตนจงคดคานการนบถอศาสนาแตเปลอก นอก หรอขนบธรรมเนยมของศาสนา (b) เนนพระคมภร (People of the book) พระคมภรทเปนทนยมทสดในหมเพยวร ตน คอ (Geneva Bible) ซงเปนผลงานการแปลของครสเตยนองกฤษทถกเนรเทศ อพยพไปอยในเจนวา ในสมยของ “พระนางแมร” ผกระหายเลอด (c)เชอวาพวกเพยวรตนเปนอสราเอลใหมของพระเจา (God’s new Israel)ผซง พระเจาทรงกำหนดไวใหมสวนในแผนการชวยใหรอดของโลก ความคดเชนนแพรขยาย ไป โดยงานเขยนของนกเขยนเพยวรตนสำคญอยางนอย 3 ทาน ไดแก

จอหน มลตน (John Milton) ค.ศ. 1608-1674 ผซงเขยนตำนามเปนคำโคลงชอ Paradise Lost (แปลวา สวรรคทสญหายไป) จอหน บนยอน (John Bunyan) ค.ศ. 1628-1688 เขยนเรองราวการผจญภยของชวตครสเตยนชอ The Pilgrim’s Progress หรอปรศนาธรรม

!132


จอหน ฟอกซ (John Fox) เขยนเรอง The Book of Martyrs (แปลวา หนงสอของผพลชพในความเชอ)

!C. กลมตาง ๆ ของเพยวรตน แบงกลมใหญ ๆ ได 2 กลม คอ กลมเพยวรตน (The Puritans)

ไมตองการแยกตวจากครสตจกรองกฤษ แตเรยกรองใหครสตจกรมคณะผปกครองและศษยาภบาลทเลอกโดยสมาชกครสตจกร และครสตจกรควรเปน ผกำหนดนโยบายการปกครองของตนเอง (Congregational state church) ผนำสำคญของกลมนคอ โธมส คารทไรท (Thomas Cartwright) ค.ศ. 1535-1603 และเฮนร เจคอป (Henry Jacob ค.ศ. 1563-1624) !

กลมเซพาราตส (The Separatists) หรอกลมแยกตว กลมนตองการแยกตวอยางสนเชงออกจากครสตจกรองกฤษ ผนำสำคญคอ โรเบรท บราวน (Robert Browne) ค.ศ. 1550-1633 กลมตาง ๆ ของเซพพาราตส ไดอพยพเขาไปในประเทศตาง ๆ โดยเฉพาะในฮอลแลนด

และอเมรกา !D. การเคลอนไหวของพวกเพยวรตน เราสามารถแบงการเคลอนไหวของเพยวรตนไดเปน 3 ระยะดวยกนคอ

1. ระยะท 1 รชสมยของพระนางอลซาเบธ (ค.ศ. 1558-1603) เปนชวงทพวกเพยวรตนตองการชำระครสตจกรองกฤษใหบรสทธตามแนวทางของโปร

เตสแตนท โดยยดหลกคำสอนของจอหน เคลวน พวกนไดรบการสนบสนนจากทนาย นกกฏหมาย พอคา และประชาชนทวไปของ

องกฤษ ทำใหมอทธพลในดานความคดตอประชาชนมากขน ๆ พระนางเจาอลซาเบธตอบโต โดยการออกพระราชบญญตตอตานพวกเพยวรตนในป

ค.ศ. 1513 ใหจำคกเพยวรตนทไมยอมเขารวมกบครสตจกรแองกลกน !2. ระยะท 2 รชสมยเจมสท 1 และชารลท 1 (ค.ศ. 1603-1642) แหงราชวงศสจวต เมอพระนางอลซาเบธสนพระชนมในป ค.ศ. 1603 เจมสท 1 พระโอรสของพระราชน

แมร สจวต (Mary Stuart) แหงสกอตแลนดขนครองบลลงกองกฤษ พวกเพยวรตน หวงใจวา เจมสท 1 จะปฏรปครสตจกรองกฤษตามแนวทางของโปรเต

สแตนทในสกอตแลนดไดรวมกนเซนชอในฏกาถวายตอเจมสท 1 ใหมการปฏรปครสตจกรองกฤษทงดานการปกครองและพธกรรม

เจมสท 1 เรยกประชมแฮมปตน คอรท (The Hampton Court) ในป ค.ศ. 1604 แตปฏเสธขอเสนอทงหมดของพวกเพยวรตน

สงเดยวททรงรบสงใหกระทำอนเปนผลจากการประชมครงนคอ ไดใหแปล พระคมภรขนเรยกวา พระคมภรฉบบคงสเจมส (The Authorized King James

Version)

!133


ดวยเหตนทำใหเพยวรตนจำนวนหนง เออมระอาตอการปฏรปในครสตจกรองกฤษและไดแยกตวออกไปนมสการเอง อนเปนตนกำเนดของเพยวรตนกลมเซพพาราตส หรอกลมแยกตว นนเอง

กลมเซพพาราตส ทอยในหมบานสครบ (Scrooby) ทางเหนอขององกฤษไดอพยพไปแสวงหาเสรภาพในการนบถอศาสนาในฮอคแลนดและ 10 ป ตอมาเมอกลบมายงองกฤษอกครงไดรวบรวมสมาชกกลมลงเรอเมยฟลาวเวอร (Mayflower) ไปยงอเมรกา ภายใตการนำของจอหน โรบนสน ในป ค.ศ. 1620 !

กษตรยชารลท 1 ค.ศ. 1625-1649 เพอเปนการกำจดพวกเพยวรตน ชารลท 1 ไดแตงตงวลเลยม เลาด (William

Laud) ผซงคดคานความเชอของเพยวรตนใหเปนอารชบชอปแหงแคนเทอเบอร วลเลยม เลาด ไดนำเอาพธกรรมตาง ๆ ทางศาสนากลบเขามาในครสตจกรองกฤษ ดวยเหตนในสมยชารลท 1 จงมกลมเพยวรตน เซพพาราตส (Separatists) อพยพไป

หาเสรภาพในการนบถอศาสนาในแดนใหมอยางอเมรกา !3. ระยะท 3 สมยสงครามกลางเมอง และยคทปกครองโดยพวกเพยวรตน (ค.ศ. 1642-1660) ผนำของพวกเพยวรตนในสงครามกลางเมองครงนคอโอลเวอร ครอมเวลล (Oliver

Cromwell) ค.ศ. 1599-1658 โอลเวอร ครอมเวลลเปนอจฉรยะทางการทหารไดจดตงกองทพทมวนยสง และมสำนก

ในพนธกจของครสเตยน ซงเปนทรจกกนในนามของไอออนไซด หรอบรษเหลก (Ironside)

ดงนน ค.ศ. 1646 กองทพของครอมเวลสจงสามารถชนะกองทพของชารลท 1 ไดและในป ค.ศ. 1649 ชารลท 1 ถกตดสนตดศรษะ

อยางไรกตาม กองทพของครอมเวลลไดยบสภาผแทน และวฒสภา (House of Common and House of the Lords) และตงใหองกฤษเปนสหพนธรฐ (Commonwealth)

ค.ศ. 1653 ครอมเวลลยกเลกสหพนธรฐ และจดตงรฐบาลใหม โดยทตนเองขนปกครองและดำรงตำแหนงผคมครอง หรอ Lord Protector

ครอมเวลล ประกาศอสรภาพในการนบถอศาสนาและการนมสการ อยางไรกตามชาวองกฤษเบอหนายตอระเบยบวนยและการดำเนนชวตทเครงครดของพวกเพยวรตน

ดงนน ในค.ศ. 1660 หลงจากทครอมเวลลถงแกกรรมเพยง 2 ป องกฤษไดนำระบบกษตรยกลบเขามาใหม

กษตรยรชารด ขนครองราชย และใชมาตราการเดดขาดปราบปรามกบพวก เพยวรตน และไดนำเอาความเชอแบบแองกลกน (Anglican) กลบเขามาอกครง !

11.2 การปฏรปศาสนาในสวนอน ๆ ของยโรป การปฏรปในสวนตาง ๆ น สวนมากจะเปนไปตามแนวคำสอนของเคลวน

I. การปฎรปศาสนาในฝรงเศส !134


ความคดในการปฏรปศาสนาในฝรงเศส เรมตนจากงานเขยนของกลม Humanist และของมารตน Luther

แตในป ค.ศ. 1535 กลมวอลเดนเซยนส (Waldenses) ทางตอนใตของฝรงเศสไดรบคำสอน ของเคลวน และทำใหการปฏรปแนวทางของเคลวนเกดขนในฝรงเศส

ค.ศ. 1538 กลมโปรแตสแนทหลากหลายเหลาน (หลากหลายตามความคดเหนทางศาสนศาสตร) ไดรวมกำลงกนจดตงเปนกลมอยางเปนระเบยบภายใตการชวยเหลอของพวก เคลวนในเจนวา

ในทสด นายพลโคลจน (Coligny) กลายมาเปนโปรเตสแตนท และใน ค.ศ. 1559 ไดจดใหมการประชมสมชชาครสตจกรของโปรเตสแตนทขนในปารสตามแนวคำสอนของเคลวน (Reformed)

ตงแตป ค.ศ. 1560 เปนตนไป กลมโปรเตสแตนทในฝรงเศสเปนทรจกกนในนามของพวกฮโกรนอทส (Huguenots) และมอทธพลมากขน จนเรยกไดวาสามารถจดตงอาณาจกรขนได

ดวยเหตน รฐบาลฝรงเศสซงเปนคาธอลคจงใชวธปราบปรามอยางรนแรง ดงนน ระหวาง ค.ศ. 1562-1598 จงเกดสงคราม และการสงหารหม (Massacres) ขน 8 ครง ค.ศ. 1572 นายพลโคลจน ถกฆาตายอยางทารณ พรอมทงโปรแตสแตทนอกประมาณ

20,000 คน โดยคำสงของชารลท 11 กษตรยคาธอลค ค.ศ. 1593 ผนำของพวกฮโกนอทส กลายมาเปนคาธอลค และขนครองฝรงเศสในนามของเฮ

นรท 4 เฮนรท 4 ไดออกกฤษฎกานงนเตส (Edict of Nantes) ค.ศ. 1598 ใหเสรภาพในการนบถอ

ศาสนาแกพวกฮโกนอทส ค.ศ. 1685 กษตรยหลยสท 14 (Louis XIV) ยกเลกกฤษฎกาน ดงนน พวกฮโกนอทส 4 แสน

คน จงถกบงคบใหออกนอกประเทศ อพยพไปยงองกฤษฮอลแลนด, อฟรกาใต และอเมรกาเหนอ, ปรสเซย

พวกฮโกนอทส เหลานเปนชางฝมอ หรอชนชนกลาง การอพยพไปจงมผลตอเศรษฐกจของฝรงเศสอยางมากจนทำใหฝรงเศสแพสงครามแยงชงอาณานคมกบองกฤษในศตวรรษท 18 ในเวลาตอมา

อยางไรกตามการอพยพไปของฮโกนอทส ทำใหโปรเตสแตนท เหลออทธพลนอยมากในฝรงเศส ฝรงเศสจงยงคงเปนคาธอลคตราบจนทกวนน !

II. การปฏรปศาสนาในฮงการ จากป ค.ศ. 1550 นกศกษาชาวฮงการทเลาเรยนมาจากเจนวา และวทเทนเบรก ไดนำคำสอน

โปรเตสแตนทเขาไปเผยแพรในฮงการ แตเนองจากชาวฮงการ หรอเรยกกนวา พวกแมคยาร (Magyar) ไมชอบชาวเยอรมน เพราะ

มกจะถกดหมนดแคลนจากคนเยอรมนเสมอ จงทำใหพวกแมคยาหตอนรบความเชอตามแนวของเคลวนมากกวาของลเธอร

ค.ศ. 1570 กลมโปรเตสแตนทในฮงการไดออกหลกขอเชอใชอยางแพรหลายทำใหบาทหลวงเยซอท (Jesuits) ไมพอใจมาก

ดงนน จากป 1572 พวกโปรเตสแตนทจงถกขมเหง

!135


อยางไรกตาม พวกแมคยาหกยงมนคงในความเชอจนกระทงในป ค.ศ. 1780 การขมเหงสนสดลง และไดรบเสรภาพในการนบถอศาสนาใน ค.ศ. 1848

!III. การปฏรปศาสนาในสกอตแลนด ในองกฤษ กษตรยเปนผทำการปฏรปศาสนา เพอเหตผลทางการเมอง แตใน สกอตแลนด

ศาสนาเปนสงนำการเมอง ดงนนการปฏรปศาสนาเกดจากชนชนกลาง สาเหตของการปฎรปศาสนาในสกอตแลนด พอสรปไดดงน สภาพความเสอมของครสตจกรคาธอลคทบาทหลวงผดศลธรรม, ซอตำแหนง, โลภทรพย ฯลฯ การเผยแพรงานเขยนของแพทรค แฮมลตน (Partrick Hamilton) ซงเปนโปรเตสแตนทนกายลเธอรแลนท และพระคมภรของทนเดล ทพอคาชาวสกอต นำมาเผยแพรจากองกฤษ สาเหตดานการเมอง เกดขนเมอพระนางแมรแหงสจวต อภเษกกบ รชทายาทของกษตรยฝรงเศส ทำใหชาวสกอตไมพอใจ เกรงวาโดยการอภเษกน

จะทำใหสกอตแลนดตกไปเปนของฝรงเศสซงเปนคาธอลค ผนำการปฏรปศาสนา ในสกอตแลนดคอ จอหน นอกซ (John Knox) ผซงนำรฐสภาสกอตใหประกาศหลกขอเชอของสกอตแลนดตามหลกคำสอนของเคลวน ใน

ค.ศ. 1560 นอกจากนน ในปเดยวกน จอหน นอกซยงขอความชวยเหลอจากพระนาง เอลซาเบธแหงองกฤษ สามารถรบชนะพระนางแมรและฝรงเศส ในทสด มการเซนสญญา ทเมองเอดนเบอรก (Treaty of Edinburgh) ซงถอเปนการสนสด

อำนาจการควบคมของฝรงเศสในสกอตแลนด ทำใหนอกซสามารถปฏรปศาสนาในแนวโปรเตสแตนทได

ค.ศ. 1572 จอหน นอกซ ถงแกกรรม ค.ศ. 1592 สกอตแลนดยอมรบความเชอโปรเตสแตนทนกายเพรสไบทเรยนเปนศาสนาประจำ

รฐ !IV. การปฏรปศาสนาในฮอลแลนด การปฏรปศาสนาในฮอลแลนดเกดเนองจากตองการสกดกนการครอบครองของสเปนใน

ฮอลแลนด ฟลปท 2 แหงสเปน ซงเปนคาธอลคทเครงครดตองการยดครองฮอลแลนดใหกบสนตะปาปา

จงใชมาตรการรนแรง ขมเหงและฆาโปรเตสแตนทในชวง ค.ศ. 1567-1573 ตายไปกวา 2,000 คนและกวา 40,000 คน ตองอพยพไปตงถนฐานในประเทศอน

ค.ศ. 1568 โปรเตสแตนทจงโตตอบดวยการกอจลาจลขน โดยการนำของวลเลยมแหงออเรนจ (William of Orange) ซงเปนทรจกกนในนามของ (The Silent)

ค.ศ. 1579 มณฑล 7 มณฑลทางตอนเหนอไดรวมเซนสญญา “สมาพนธแหงยเทรชท” (The Union of Utrecht) และใน ค.ศ. 1581 ประกาศยกเลกการครอบครองของสเปนในดนแดนของตน และกอตงประเทศฮอลแลนดเปนอสระจากสเปน

!136


อยางไรกตาม ในการสงครามครงน วลเลยมแหงออเรนจเสยชวตลงใน ค.ศ. 1584 ค.ศ. 1574 ในการประชมสมชชาแหงเมองดอรท (Synod of Dort) ฮอลแลนดประกาศใหโปรเต

สแตนทตามแนวทางของเคลวนเปนศาสนาประจำรฐ !

V. กลมอารมเนยนนซม (Arminianism) กลมเคลวนนซม (เชอตามคำสอนของเคลวน) ซงตอมาเรยกนกายของตนวา “ร

ฟอรม” (Reformed) แมจะสามารถเผยแพรเขาไปในสวนตาง ๆ ของยโรป โดยเฉพาะทางแถบแมนำไรน (Rhine) และตอนกลางของยโรปได แตกตองเผชญการตอตานจากกลมอารมเนยนนซมในฮอลแลนด

ผนำของกลมนคอ เจมส (จาโคบส) อารมนอส (James of Jacobus Arminius) เจมส อารมนอสเปนศษยาภบาล และอาจารยทสอนตามหลกขอเชอของเคลวน และเปนนก

เทศนมชอในเมองอารมสเตอรดม (Amsterdam) ตอมา เขาไดรบมอบหมายใหไปศกษาความคดดานศาสนศาสตรของเดรค เครนเฮอรท (Dirck

Koornhert) นกศาสนศาสตรทสอนขดแยงกบของ เคลวน ปรากฏวา อารมนอสกลบเหนดวยกบเครนเฮอรท และตงแตนนเรมสอนสอนสงทเขาไดรบ คำสอนของกลมอารมนอสขดแยงกบศาสนศาสตรของกลมเคลวนนสตค

• อารมนอส เสยชวตในป ค.ศ. 1609 แตผทศรทธาคำสอนของเขาไดสบทอดเจตนารมณตอไป

• กลมอารมเนยนไดออกเอกสารแสดงหลกขอเชอของตนตามทกลาวไว 5 ขอขางตนโดยใหชอวา เรมอนสแตรนท (Remonstrants) ใน ค.ศ. 1610

• พอคาและชนชนกลางของฮอลแลนด สนบสนนอารมนอส ในขณะทชนชนตำ สนบสนนโกมานส (Gomanus) ผนำกลมเคลวนนสตค

• เมอเจาชายมอรสแหงนสเซา (The Prince Maurice of Nassau) บตรชายของวลเลยมแหงออเรนจขนเปนผนำฮอลแลนด และสนบสนนกลมเคลวนนสตค จงทำใหสถานการณเปลยนไป

• ค.ศ. 1618 มการประชมสมชชาทเมองดอรท (The Synod of Dort) เพอตดสนปญหาน ผเขารวมสวนมากเปนนกศาสนศาสตรของกลมเคลวนนสตค ดงนน ทประชมจงมมตใหปฏเสธความเชอของกลมอารมเนยน

• ผรบใชอารมเนยนเกอบรอยถกบงคบใหออกนอกประเทศ และผทยงขนสอนหลกคำสอนของกลมอารมเนยนจะถกจำคกตลอดชวต

• ในทสด ค.ศ. 1631 อารมเนยนจงไดรบเสรภาพ และจดตงครสตจกรนกายของตนไดจนถงปจจบน

• อทธพลของกลมอารมเนยนนซม จะเหนไดชดในคณะเมโธดสท (Methodist) ซงยดถอตามหลกคำสอนของอารมเนยน

!137


!!

!

อารมนอส เคลวน

1. แมมนษยจะตกตำไป แตกมอสระทจะเลอกวา ตนจะเชอพระเจาหรอไม

1. มนษยผดบาป และไมสามารถชวยตวเองใหมาถงความรอดได ดงนนจงไมมอสระในการเลอกวา จะรบความรอดหรอไม

2.พระเจาผทรงสพพญญทรงลวงรกอนวา ผใดจะเชอพระองค และโดยความเชอ ซงมนษยมอสระจะเลอกเชอพระเจา หรอไมนเอง เปนเหตทำใหมนษยรอด

2.พระเจาทรงเลอกผทจะไดรบความรอดผทเชอ คอ ผทถกเลอกไวกอนแลว ดงนน มนษยรอดไดโดยการทรงเลอก ไ มใชโดยความเชอของมนษย

3.พระครสตวายพระชนมเพอลบบาปของ มนษยทกคน แตผทเชอเทานนจงไดรบการอภยบาป

3. พระครสตวายพระชนมเพอชำระบาปแกผทพระเจาทรงเลอกไวเทานน

4.มนษยสามารถรบหรอปฏเสธการทรงเรยก หรองานของพระวญญาณบรสทธ ททรงกระทำบนตวเขาได

4. ผทถกเลอกไมสามารถปฏเสธการทรงเรยกของพระวญญาณได

5.ผ ทเชออาจจะหลงหายไปจากทางของพระเจาได

5. ผทถกเลอกจะไมมวนหลงหายไปจาทางของพระเจา

!

!138


หนวยท 12 ยคปฏรปศาสนา (4)!!12.1การปฏรปของครสตจกรคาธอลค I. คำนำ ในขณะทการปฏรปศาสนาของโปรเตสแตนทแพรขยายไปในยโรป มผลใหคาธอลคตองสญเสยดนแดนตาง ในยโรปใหแกโปรเตสแตนท และทำใหเกดครสตจกรประจำรฐตาง ๆ ซงแยกตวเปนอสระจากครสตจกรโรม (State-Church) สนตะปาปาและบาทหลวงระดบสงของคาธอลค จงจำเปนตองทำการปฏรปทามกลางคาธอลคเอง การปฏรปของคาธอลค นำมาซงเหตการณสำคญ 2 ประการ ไดแก

1. การปฏรปศาสนาภายในของครสตจกรคาธอลค 2. การตอตานพวกโปรเตสแตนทจากครสตจกรคาธอลค (การปฏรปภายนอก) !

II. การปฏรปภายในของครสตจกรคาธอลค A. กลมโวหารแหงความรกของพระครสต หรอ Oratory of divine love (ค.ศ. 1517-1527) - กลมนประกอบดวยบาทหลวงระดบสงของคาธอลคประมาณ 50 ทาน ทรอนรนและ ตองการปฏรปภายในครสตจกรคาธอลค - ผนำสำคญของกลมนม 3 คนไดแก (a) จาโคโป ซาโดเลโต (Jacopo Sadoleto) ซงถกปญหาศาสนศาสตรอยางเผดรอนกบ

เคลวน (b) เรจนาลด โพล (Reginald Pole) ผซงพยายามนำองกฤษกลบมาเปนคาธอลคในรช

สมยของพระนางแมร ทวดอรส (c) คาราฟฟา (Gian Pietro Caraffa) ซงตอมากลายเปนสนตะปาปาพอลท 4 ผซงทำ

การปฎรปครสตจกรคาธอลคอยางจรงจง - กลมนยดมนในหลกคำสอนของครสตจกรโรมจงไดจดใหมการปฏรประบบอาราม และ วางแผนปฏรปภายใน พวกเขาไดจดการกบคอรปชนในครสตจกรคาธอลคในเวลาตอมา

! B. สนตะปาปานกปฏรปศาสนา (ค.ศ. 1534-1590) - สนตะปาปาทถอวาเปนผทเรมการปฏรปของคาธอลคอยางจรงจงในสมยนคอ พอลท 3

(Paul III) - สนตะปาปาพอลท 3 เรมการปฏรปโดย (a) ค.ศ. 1537 แตงตงบาทหลวงนกปฏรปสำคญ ๆ อยางคาราฟฟา, โพล, โซโดเลโต เขา

ในกลมพระคารดนล (College of Cardinals) กลมนมสทธสอนและรายงานความเหลวแหลกหรอคอรปชนของครสตจกร

(b) เปดศาลศาสนา (Inquisition) เพอใชขมเหงครสเตยนโปรเตสแตนท (c) พมพรายชอหนงสอตองหาม เรยกวา Index books ซงเปนรายชอหนงสอทไมให คาธอลคอานหนงสอในรายชอนเขยนโดยนกศาสนศาสตรโปรเตสแตนท (d) ค.ศ. 1545 เรยกประชมสภาครสตจกรแหงเมองเทรน (Council of Trent)

!139


(e) กอตงคณะสงฆใหม ๆ เพอใชเปนมชชนนารในการประกาศฯขยายครสตจกร นอกจากสนตะปาปาพอลท 3 แลวยงมสนตะปาปาพอลท 4 (ค.ศ. 1555-59) ไพอสท 4 (Pius IV ค.ศ. 1559-65) และซคตสท 5 (Sixtus V) ค.ศ. 1585-90 ซงพยายามกำจด คอรปชนตาง ๆ ในครสตจกรและปฏรปดานการเงนในครสตจกรดวย !

II. การตอตานพวกโปรเตสแตนท (การปฎรปภายนอก) A. คณะเยซอท (The Jesuit Order) - เปนคณะสงฆทกอตงขนใน ค.ศ. 1534 ซงสนตะปาปาใชเปนอาวธในการตอตานโปรเตส แตนทไดอยางด - ผกอตงคณะเยซอท คออคเนเทยส โลโยลา (Ignatius Loyola) ค.ศ. 1491-1556

(a) โลโยลา เกดในตระกลเจานายสงศกดของสเปน (b) ค.ศ. 1521 เขาไดสมครเปนทหาร ออกรบในสงครามระหวางสเปนและฝรงเศส

จนกระทงขาของเขาถกสะเกดลกปนใหญทำใหพการ (c) ขณะทเขารกษาตวจากบาดแผลอยนนเอง ไดอานหนงสอเกยวกบชวตของนกบญ

และของพระครสต (d) ในทสด โลโยลากลบใจและเขารวมกบบาทหลวงในอารามคณะเบเนดค (e) ขณะทอยเมองแมนรสา (Manresa) ค.ศ. 1522 ณ รมแมนำคารโดเนอร

(Cardoner) เขาอางวาไดรบประสบการณพเศษจากพระเจา ทำใหเกดความเขาใจและจตวญญาณสวางขน จนกลายเปน “คนใหม”

(f) โลโยลาจงจดตงคณะเยซอทขนใน ค.ศ. 1534 รวมกบเพอนอก 6 คน - กจกรรมหรอสงทคณะเยซอทกระทำ คอ

(a) การศกษา คณะเยซอทจะเนนการเทศนา โดยบาทหลวงทมการศกษาอยางดเพอนำผคนกลบใจเปลยนจากโปรเตสแตนทมาเปนคาธอลค

(b) ตอตานลทธเทยมเทจ - โดยใชการอภปรายโตกนกบนกายเหลาน (c) ทำพนธกจตางแดน - เพอนำผคนในแดนนนกลบมาเปนคาธอลค

- เราสามารถกลาวไดวา คณะเยซอทเปนผนำในงานพนธกจของคาธอลค ในศตวรรษท 17 - มชชนนารเยซอทสามารถนำดนแดนบางสวนของยโรปกลบมาเปนของคาธอลคอกครง

เชน โปแลนด, เนเธอรแลนด, เบลเยยม เปนตน - นอกจากนนเยซอทยงเขาไปประกาศในแดนใหม โดยการชวยเหลอของกษตรยสเปน,

โปรตเกส และฝรงเศส เยซอทเหลานเขาไปพรอมกบการขยายอาณานคม !- มชชนนารเยซอททสำคญ ไดแก

(a) แมททโอ รชช (Matteo Ricci) ค.ศ. 1552-1610 เขาไปในจนเมอป ค.ศ.1601 มชาวจนกวา 6,000 คนมาเปนคาธอลค

(b) ฟรานซส ซาเวยร (Francis Xavier) ค.ศ. 1506-1552 เปนมชชนนารคาธอลคทประกาศฯในเอเซยตะวนออก เชน ญปน ในป ค.ศ.1549

(c) โรเบรท เดอ โนบล (Robert de Nobili) ค.ศ. 1577-1656 เขาไปในอนเดย

!140


บาทหลวงเหลานไดนำความเชอแบบคาธอลคเขาไปยงลาตนอเมรกา, แคนาดา และเอเซยตะวนออกเฉยงใต !

B. ศาลศาสนา และรายชอหนงสอตองหาม (Inquisition and Index books) ศาลศาสนา เรมใชครงแรกในประเทศฝรงเศส เพอปราบปรามลทธอลบเจนเชนส

(Albegense) ตอมากษตรยเฟอรดนานและพระนางอซาเบลลาแหงสเปน ไดนำมาใชปราบปรามลทธเทยม

เทจในสเปน ในป ค.ศ. 1480 ค.ศ. 1542 คารดนล คารฟฟา ไดเสนอตอสนตะปาปาพอลท 3 (Paul III) ใหใชศาลศาสนา

ปราบปรามพวกโปรเตสแตนท และลทธเทยมเทจทวยโรป จนถกยกเลกไปใน ค.ศ. 1854

ผทถกกลาวหาอาจจะถกทรมานใหรบสารภาพผดหรอใหการปรกปรำตวเอง ผทถกตดสนวา มความผดจะไดรบโทษ ตงแตยดทรพยสน, จำคก จนถงเผาทงเปนคาเสา

นอกเสยจากผนนจะยอมสารภาพ และปฏเสธความเชอเดมของตน ค.ศ.1559 หนงสอตองหาม ถกจดพมพขนในสมยสนตะปาปาพอลท 4 เพอบนทกราย

ชอของหนงสอทชาวคาธอลคไมควรอาน ซงรวมเอางานเขยนของมารตน ลเธอร และโปรเตสแตนทคนอน ๆ ไวดวย

!C. สภาครสตจกรแหงเมองเทรน (Council of Trent) ค.ศ. 1545-63 ค.ศ. 1545 สนตะปาปาพอลท 3 เรยกประชมสภาครสตจกรทเมองเทรน ใชเวลาประชม

กนยาวนานตอเนองถง 18 ป เราสามารถแบงการประชมทเทรนไดเปน 3 ชวง !(a) ชวงท 1 จาก ค.ศ. 1545-1547 ในชวงน ทประชมประกาศใชหลกคำสอน ดงน พระคมภร และหนงสอนอกสารบบพระคมภร มสทธอำนาจเทากนและถอวาเปนสทธ

อำนาจสงสดของครสตจกร ความชอบธรรมไดมาโดย ความเชอและการกระทำ ประกาศใชพธศลศกดสทธ 7 อยางของครสตจกรคาธอลค !(b) ชวงท 2 จาก ค.ศ. 1551-1552 พจารณาเรองการปฏรปศาสนาและประกาศยนยนคำสอนเรองทรานซบ สแตนตเอชน (Transubstantiation) หรอการเปลยนแปลงของสสาร จากนำองนกลาย

เปนพระโลหต และจากขนมปงกลายเปนพระกายของพระครสต !(c) ชวงท 3 ราว ค.ศ. 1562-1563 พจารณากฏระเบยบเรองการสมรส, แดนชำระ และเรองการปฏรปดานตาง ๆ ผลของการประชมสภาครสตจกรแหงเมองเทรนนำมาซงสงตอไปน

!141


(1) ทำใหหลกศาสนศาสตรของยคกลาง กลายมาเปนหลกคำสอนทมสทธอำนาจสงสดสำหรบชาวคาธอลค

(2) การคนดระหวางโปรเตสแตนทและคาธอลคเปนไปไมได เพราะโปรเตสแตนทไมยอมรบวา พระคมภรและหนงสอนอกสารบบหรอประเพณครสตจกรเสมอภาคกน

(3) ทำใหเกดการปฏรปดาน ศลธรรมและจรยธรรม ของบาทหลวงอยางจรงจง (4) ทำใหพระคมภรฉบบวอลเกต ซงเขยนขนโดยเจโรม (Jerome) กลายเปนพระ

คมภรมาตรฐานของคาธอลค (5) เนนการศกษาพระครสตธรรมแกบาทหลวงคาธอลค (6) ค.ศ. 1566 จดทำคมอคำสอนสำหรบผเชอคาธอลค (Roman Catholicism) !

12.2 สงคราม 30 ป (The Thirty Year War) ค.ศ. 1618-1648 I. ความเปนมา สนธสญญาสงบศกออกซเบรกททำขนระหวางโปรเตสแตนท และคาธอลคในเยอรมนน เมอ

ค.ศ. 1555 ถกละเมดโดยทง 2 ฝาย ในชวงตนศตวรรษท 17 บาทหลวงลเธอรแรนทอยในดนแดนคาธอลคไมยอมคนดนแดนใหกบค

รสตจกรคาธอลค และไมยอมอพยพยายเขามาในแดนของลเธอรแรน (โปรเตสแตนท) พวกโปรเตสแตนททตดตามคำสอนของจอหน เคลวน เรมขยายอทธพลมากขนและตองการ

สถานะทางกฏหมายเชนกน ในขณะเดยวกน พวกบาทหลวงเยซอทพยายามใชทกวธทาง รวมทงทางทหารเพอชงดนแดน

คนมาใหคาธอลค ดวยเหตทงปวงเหลาน ทำใหเกดความตงเครยดและทงสองฝายกพยายามหาทางปกปอง

ตนเองจากกนและกน ทางฝายโปรเตสแตนทไดจดสหพนธอแวนแจอรเคล (Evangelical Union) ใน ค.ศ. 1608 ฝายคาธอลคตอบโต โดยกอตงกลมรวมคาธอลค (Catholic League) ใน ค.ศ. 1609 !II. ชนวนสงคราม ค.ศ. 1617 กษตรยเฟอรดนานดท 2 (Ferdinand II) ซงสนบสนนคาธอลคไดขนเปนผ

ปกครองแควนโบฮเมย เฟอรดนานดท 2 จงพยายามขบไลพวกโปรเตสแตนทออกจากโบฮเมย บรรดาเจานายและขนนางชาวโบฮเมย ซงสวนมากเปนโปรเตสแตนทจงลกฮอกนกอจลาจล

และขอใหกษตรยซงเปนโปรเตสแตนทและเชอตามคำสอนของเคลวนขนเปนผปกครองโบฮเมยแทน

ค.ศ. 1618 ในเมองปราค (Prague) พวกโปรเตสแตนทไดโยนผแทนของเฟอรดนานดออกนอกหนาตางของปราสาทลงไปยงคโคลน ดวยเหตนสงคราม 30 ปจงเรมตนขน !

III. ขนตอนของสงคราม สามารถแบงสงคราม 30 ป ไดเปน 4 ชวง ดงน

!142


A. สงครามโบฮเมย ค.ศ. 1618-23 เปนสงครามระหวางเฟอรดนานดท 2 และแมกซมเลยน ซงเปนฝาย คาธอลคตอสกบเฟรดเดอรค และชาวโบฮเมย ค.ศ. 1620 ในสงครามไวทฮล (White Hill) ใกลเมองปราค พวกโปรเตสแตนทแพสงคราม

ชวคราว !

B. สงครามแดนช (เดนมารก) ค.ศ. 1625-29 นายพลทลล (Tilly) แหงกองทพของเฟอรดนานดท 2 ชนะกองทพของครสเตยนท 4

(Christian IV) แหงเดนมารก ค.ศ. 1629 มการออกกฤษฎกาใหโปรเตสแตนทคนดนแดนทยดไป ตงแต ค.ศ. 1552 คน

ใหคาธอลค (Edict of Restitution) และคาธอลคยอมรบเฉพาะพวกลเธอรแลนทเทานน !C. สงครามสวเดน ค.ศ. 1630-34 โปรเตสแตนทสามารถยดเอาดนแดนตางๆคนจากคาธอลคไดเกอบหมด โดยการนำของกส

ตาวส อดอลฟส (Gustavus Adolphus) อยางไรกตาม โปรเตสแตนทไมสามารถยดภาคใตของเยอรมนคนได !D. สงครามชวงสดทาย ค.ศ. 1635-48 คาธอลค ฝรงเศส รวมมอกบโปรเตสแตนท เพอทำลายอำนาจของราชวงศฮบสเบรก

(Hapsburg) ในสเปนและในอาณาจกรโรมนอนศกดสทธ !IV. สนธสญญาสงบศกเวสฟาเลย (Peace of Westphalia) สงคราม 30 ปสงบลงดวยสนธสญญาเวสฟาเลย (Westphalia) ใน ค.ศ. 1648 ผลของสงคราม

ครงน คอ เนเธอรแลนดและสวสเซอรแลนด ถกยอมรบวาเปนรฐโปรเตสแตนทอสระ ฝรงเศส กลายเปนประเทศทมอำนาจของโลก คณะลเธอรแรน และคณะเคลวน กลายเปนความเชอทเปนทยอมรบ และพวกโปรเตสแตน

ทสามารถรบราชการในรฐตาง ๆ ได ดนแดนทตกเปนของโปรเตสแตนทใน ป ค.ศ. 1624 คงเปนของโปรเตสแตนทตอไป เจาผปกครองรฐตาง ๆ ในยโรป มสทธยอมรบความเชอแบบโปรเตสแตนทหรอคาธอลค หรอ

ทงสองนกายเขามาในดนแดนของตน สนตะปาปาไมมสทธเขาไปกาวกายกจกรรมทางศาสนาใด ๆในเยอรมนน !12.3 ผลของการปฏรปศาสนา I. ดานการปกครอง การปฎรปศาสนาในยโรป ทำใหการปกครองและการควบคมของครสตจกรสากล (Universal Church) จบสนลงและเกดครสตจกรแหงชาต (National Church) ขนในดนแดนทโปรเตสแตน ท (Protestants) ยดครองไวได ซงเปนครสตจกรทแยกตวจากครสตจกรโรม

!143


(a) พวกลเธอรแลนท (The Lutherans) ปกครองและนำความเชอแบบโปรเตสแตนทเขาไปในดนแดนเยอรมนน และสเแกนดเนเวย

(b) พวกเคลวนนส (Calvinism) มอำนาจในสวสเซอรแลนด, สกอตแลนด, ฮอลแลนด, ฝรงเศส และฮงการ

(c) องกฤษไดจดตงครสตจกรแองกลกนเปนครสตจกรแหงชาต (The Anglican state-church)

(d) แมอนาแบบตสท (Anabaptists) จะไมไดตงครสตจกรแหงชาตขน แตไดเขาไปมอทธพลในฮอลแลนด, ภาคเหนอของเยอรมน และสวสเซอรแลนด และพวกนสอนเนนเรองการแยกครสตจกรออกจากรฐ !

II. ดานความเชอและหลกศาสนศาสตร การปฏรปศาสนา ทำใหเกดนกายโปรเตสแตนทขน และทำใหโปรเตสแตนทเปนความเชอท

เปนทยอมรบเสมอวาภาคกบคาธอลค ทำใหเกดพฒนาการของหลกศาสนศาสตรของนกายโปรเตสแตนทขน

(a) รอดดวยความเชอเทานน (Faith Alone) (b) พระคมภรเปนอำนาจสงสดของครสตจกร (Sola Scriptura) (c) พระครสตทรงเปนประมขของครสตจกร (Sola Christus) (d) ครสเตยนทกคนเปนปโรหตของพระเจา (Priesthood of All Believers)

ทำใหเกดคณะนกายทแตกตางกนไปตามหลกคำสอนในหมพวกโปรเตสแตนทเอง เชน (a) อนาแบบตสท เนนคำสอนเรองบพตศมาโดยการจมลงในนำ (b) เคลวน เนนคำสอนเรอง Predestination หรอการทรงกำหนดผทจะรบความรอดไวลวง

หนา ทำใหเกดการกำหนดหลกขอเชอทใชเปนธรรมนญของครสตจกรขน ระหวางป 1530 – 1648 นอกจากนน การปฏรปศาสนายงทำใหเกดการฟนฟในดานการเทศนา ทำใหการศกษาพระ

วจนะมความสำคญมากในครสตจกร !III. ดานการศกษา การปฏรปชวยใหเกดการตนตวในการจดระบบการศกษาขนพนฐานขนในรฐตางๆ เพอ

ประชาชนจะมความรเพยงพอทจะอาน และศกษาพระคมภรได นกปฏรปศาสนาในดนแดนตางๆ เรงเราใหมการสรางโรงเรยนใน 3 ระดบคอ ประถมศกษา,

มธยมศกษา และอดมศกษา !IV. ดานการเมอง คำสอนของนกปฏรป ซงเนนความเสมอภาคดานความเชอ ทำใหเกดการตนตวในความเสมอ

ภาคดานการเมองดวย โดยเฉพาะอยางยงคำสอนของเคลวน ทำใหเกดความสำนกในระบอบประชาธปไตย ทงในครสตจกรและในรฐ

ทงนเนองจากฆราวาส ไดรบสทธในการปกครองของครสตจกรมากขนดวย !!

!144


V. ดานเศรษฐกจ การปฎรปศาสนา มสวนสนบสนนระบบทนนยม (Capitalism) เนองจากระบบศกดนาเรมหมด

ไป และนกปฏรปสวนมากจะคดคานระบบเจาขนมลนาย ซงเปนผครอบครองดนแดนในลกษณะของเจา (Lords) และทาสทดน (Fief) ตามระบบศกดนา

นอจากนน ชนชนพอคาเรมมอทธพลมากขน และพวกนมกจะสนบสนนนกปฏรปศาสนา !VI. อทธพลตอครสตจกรโรมนคาธอลค การปฏรปศาสนาของโปรเตสแตนท ทำใหครสตจกรโรมนคาธอลคตองหนมาพจารณาระบบ

และระบอบภายในของตนเอง ทำใหเกดการปฏรปภายใน ครสตจกรโรมนคาธอลคเอง โดยเฉพาะในดานศลธรรมและจรยธรรม

นอกจากนน ยงนำมาซงการกำหนดหลกคำสอนทแจมชดของคาธอลค ในการประชมสมชชาแหงเมองเทรนอกดวย

!######################

ประชมสมชชาแหงเมองเทรน !!

!145


!ยคท 6 ยคฟนฟและพนธกจ (ค.ศ. 1648-1789)!!!

หนวยท 13 ยคเหตผลและการฟนฟ!!13.1 คำนำ ในทางประวตศาสตร เราถอวา สนธสญญาสนตภาพเวสฟาเลย (ค.ศ. 1648) เปสงทนำ

ประวตศาสตรเขามาสโฉมหนาใหม หรอเขาสยคเหตผลนนเอง (The Age of Reason, The Enlightenment)

ในศตวรรษท 16 ซงเปนยคปฏรปศาสนา ไดนำมาซงนกายโปรเตสแตนท และพฒนาการของหลกคำสอนและศาสนศาสตรของโปรเตสแตนท

อยางไรกตาม ในศตวรรษตอมา (ศตวรรษท 17) โปรเตสแตนทไดทำเชนเดยวกบคาธอลค คอ เนนแตหลกคำสอน และทฤษฎมากกวาการนำหลกคำสอนเหลานไปใชในการดำเนนชวต ทำใหเกดการขมเหงผทไมเหนดวยกบหลกคำสอนนน ๆ หรอตความหมายพระวจนะของพระเจาแตกตางจากหลกคำสอนเหลาน

ดวยเหตนเอง จงมผคนถกฆาตายเพราะความเชอเปนจำนวนหลายพนคน ดงนนในกลางศตวรรษท 17 ผคนจงลกขนคดคานคำสอนทเยนชาของโปรเตสแตนท และคาธ

อลค ในปลายศตวรรษท 17 จนถงศตวรรษท 18 นเอง จงเกดปฏกรยาคดคานขนใน 2 รปแบบ คอ การใชเหตผล และวทยาศาสตรอธบายความเชอ การฟนฟความเชอ !13.2 ยคแหงเหตผล (The Age of Reason) I. ลกษณะของยคเหตผล เปนยคของการปฏวตในดานความคดและสตปญญา(intellectual revolution) ในยคน ผคนตางพากนมองดพระเจา, โลก และตวเอง ดวยทศนะใหมทตางจากเดมคอใช

เหตผล และวทยาศาสตร แทนการใชความเชอ !II. สาเหตททำใหเกดยคเหตผล

A. การฟนฟวฒนธรรมสมยเรนาสซองค (Renaissance) ในชวงป ค.ศ. 1350-1650 ประเทศตาง ๆ ในยโรปมการฟนฟวฒนธรรม โดยการนำเอา

วรรณกรรม, ศลปกรรม, สถาปตยกรรม ในสมยกรกกลบมาใชอกครง เปนเหตใหผคนเรมสนใจเรองของตนเองมากกวาเรองความเชอ เรองพระเจาและครสตจกร

ซงเปนสญญลกษณของยคกลางทความรและวฒนธรรมถกปดกนจากประชาชนทวไป !B. ความขดแยงทางความเชอ ในชวง ค.ศ. 1550-1650 เกดปญหาความขดแยงเรองความเชอในยโรปอยางมาก

!146


ในประเทศองกฤษเกดสงครามกลางเมองโปรเตสแตนทและคาธอลคทำสงครามยดเยอนานถง 30 ป (1618-1648) ดวยเหตน ผคนจงรสกเออมระอาในเรองศาสนาและความเชอ !

C. การคนพบดานวทยาศาสตร การคนพบใหม ๆ ทางวทยาศาสตร ทำใหผคนหนไปสนใจในเรองของกฏเกณฑ และ

ระเบยบเหตผลทอยเบองหลงสงตาง ๆ โคเปอรนคส (Copernicus) ยนยนวา ดวงอาทตยเปนศนยกลางของจกรวาล ไมใช

โลก เคปเลอร (Kepler) สรปวา ดวงอาทตยสงพลงสนามแมเหลกออกมาเพอทำใหดาว

เคราะหตาง ๆหมนไปตามวงโคจรของมน กาลเลโอ (Galileo) นำเอาขอสนนษฐานของโคเปอรนคส และเคปเลอรไปคนควาและ

ศกษาใหกวางขวางขน ไอแซค นวตน (Issac Newton) คนพบทฤษฎแรงโนมถวงของโลก (The low of

gravity) ค.ศ.1687 การคนพบทางวทยาศาสตรเหลาน ทำใหผคนมองดเหตผล และวทยาศาสตร เปนพนฐานในการอธบายปรากฏการณและสงตาง ๆ ทเกดขนใน

จกรวาล มนษยมองดวา จกรวาลเปนกลไกหรอระบบทเกดขนและดำเนนไปดวยกฏธรรมชาต !

D. อทธพลจากศาสนาอน ชาวยโรปเรมคนเคยกบลทธและศาสนาอน ตลอดจนวฒนธรรมอน ๆ เนองจากพอคา นก

บกเบกทงหลายไดเดนทางไปยงดนแดนใหม ความเชอของศาสนาเหลาน จงถกนำกลบมายงยโรป ทำใหนกวชาการยโรป เรมเปรยบ

เทยบความเชอเหลานกบความเชอของครสเตยน และพบวามหลกการหลายอยางทคลายคลงกน

ดวยเหตนเอง พวกเขาจงเรมคดวา อาจจะมความเชออน ซงสามารถอธบายถงสงตาง ๆ ไดนอกเหนอจากพระคมภร

ดงนนในชวงศตวรรษท 17 นเอง จงเกดความเชอแบบใหมขนเรยกวา ดอสซม (Deism) ซงใชวทยาศาสตรและเหตผล อธบายถงความเชอ

!III. ผลตอครสเตยน

A. เหตผลและวทยาศาสตรทดแทนความเชอ เพราะฉะนนครสเตยน ไขวเขว การคนพบทางวทยาศาสตร ทำใหผคนพากนใหความสนใจกบการทดลอง และหลกของ เหตผล ดงนนวทยาศาสตรและเหตผล จงเขามาทดแทน ความเชอทางศาสนา !B. ทศนะการมองดชวตของปญญาชนชาวยโรปเปลยนไป ชาวยโรปมองดสงตาง ๆทเกดขนในชวต และในจกรวาลตามคำสอนและความคดของคร

สตจกรคาธอลค มาเปนเวลา 1200 ป

!147


ตามความคดของอรสโตเตล มนษยเปนทาสของความบาป และตองการพระคณการชวยใหรอดของพระเจา ซงอยเหนอธรรมชาต

แตในยคของเหตผลไดอธบายแนวความคดใหมวา มนษยไมใชคนบาปทหลงหาย แตมนษยสามารถดำเนนชวตอยางมความสขได หากเขาคนพบความรและหลกกฎเกณฑแหงธรรมชาต

ดงนน แนวความคดหรอโลกทศนของคนยโรปในยคน เนนเรองเหตผล มากกวาความเชอ ตวอยางของครสเตยน นกคดในยคเหตผลคอ ฟรานซส เบคอน (Francis Bacon) ค.ศ.

1561-1626 ไดพมพหนงสอชอ Novum Organum ในป ค.ศ. 1620 เบคอน เนนการใชหลกวทยาศาสตร ในการอธบายความจรงทปรากฏ นนกคอ เราจะ

สรปผลและวางกฏเกณฑขอเทจจรงตาง ๆจะถกกำหนดขนไดกตอเมอทำการทดลองซำแลวซำอกเทานน

จอหน ลอค (John Locks) ค.ศ. 1632-1704 แตงหนงสอชอ Essay Concerning Human Understanding ใน ค.ศ. 1690

ลอค ยอมรบวา ความเชอเปนสงสำคญในชวตมนษย และเมอศกษาดวยเหตผลกจะพบวา พระเจาทรงมจรง

แตหลกคำสอนทสำคญของครสเตยน เมอดตามหลกเหตผลมอยเพยงอนเดยวคอ พระเยซทรงเปนพระมาซฮา

สงทลอคเนนอยางมากคอ จรยธรรม คำสอนทงหมดของพระเยซมจดประสงคเพอใหมนษยมการประพฤตทถกตองทางศลธรรม

ดงนน การสำแดงหรอการเปดเผยของพระเจาเกดขน เพอแสดงใหเหนวา ความเชอของครสเตยนเปนสงทมเหตผล

แตเมอพจารณาดหลกการของลอคอยางถถวน จะพบวา พระเจาในความคดของลอคตางจากพระคมภรมาก

พระเจาของลอคไมมความเรนลบและอารมณ มแตเหตผล (หรอพระเจาเปนผลผลตของเหตผลเทานน) !

C. เกดลทธใหมทเนนเหตผลและเปนทมาของลทธเสรนยม ในศตวรรษท 18 เกดลทธความเชอใหม ซงเนนในเรองของเหตผลและวทยาศาสตร และ

กลายเปนศาสนาหลกของยคเหตผลคอ ดอสซมหรอเดอซม (Deism) ลทธดอสซม เผยแพรไปจากกลมนกคดชาวฝรงเศส ซงถกขนามนามวา กลมนกปราชญ

(The Philosophers) ซงเนนหลกการของพวกเขาไปในแงการปฏรปสงคมทเหลวแหลกชวรายใหดขน

กลมนเชอวา มพระเจา แตพระเจาทรงปกครองโลกตามกฏธรรมชาต และพระองคจะไมยงเกยวกบโลก แตปลอยใหเปนตามกฏธรรมชาต !

IV. ลทธเดอซม (Deism) A. ความเชอของลทธดอสซม พระเจาของพวกดอส (Deists) เปรยบไดกบชางทำนาฬกา (Watchmaker)

!148


พระเจาทรงสรางโลกเหมอนชางผลตนาฬกา พอสรางเสรจกไขลาน แลวปลอยใหมนเดนไปดวยตวเอง

ดงนน ดอสซมจงเชอวา โลกดำเนนไปตามกฏธรรมชาต (Natural law) โดยทพระเจาจะไมเขามากาวกายอก ไมวาจะโดยการใชการอศจรรย, การสำแดงเปนพเศษหรอทางพระคมภร ทงนเพราะพระเจาทรงสมบรณในพระองคเอง เพราะฉะนน การทรงสรางครงเดยวกสมบรณในตว

ดงนน เดอสซมจะไมเชอในเรองการอศจรรย และการทรงสำแดงของพระเจา มนษยสามารถคนพบกฏแหงธรรมชาตเหลานไดโดยอาศยความร พวกดอสสอนวา พระครสตไมไดเปนบตรของพระเจา แตทรงเปนเพยงมนษยทด

(ศาสดา)ทสอนหลกศลธรรม – จรยธรรมแกมนษย การนมสการทพอพระทยพระเจาคอ การรกษาคณธรรมและความด พระคมภรเปนหลกศลธรรม ใหมนษยปฏบตตามหลกเหตผล เพอมนษยจะไมถกลงโทษ

แตจะไดรบรางวลนรนดร ความเชอของครสเตยนจงไมใชสงลกลบ แตพสจนไดดวยเหตผล !B. การเผยแพรของลทธดอสซม ลทธดอสซม เรมตนในประเทศองกฤษในหมชนชนสง คนเหลานเดนทางไปฝรงเศส และนำเอาความเชอนเขาไปเผยแพรในฝรงเศสดวย จากฝรงเศส ดอสซมแพรกระจายอยางรวดเรวไปในเยอรมนน และสวนตางๆ ของยโรป โดยงานเขยนสำคญ ๆ ของดอส 3 คน !

(1) วอลแตร (Volthaire) ค.ศ. 1649-1778 เขาทำใหทฤษฎทางวทยาศาสตรของไอแซค นวตน เปนทนยมทวยโรป งานเขยนของเขาโจมตคำสอนและระบบของครสตจกรทเปนอยในขณะนน เขาเชอวา มนษยเปนผเพมเตมหลกคำสอนทยงยากเขาไปในหลกความเชอ ดงนน

มนษยตองกลบไปนบถอความเชอดงเดมแบบงาย ๆ (noble savage) เขาเชอวา มพระเจาอยจรง ซงมนษยจะเขาใจพระองคไดดวยเหตผล !(2) รซโซ (Rouseau) เขยนหนงสอเผยแพรความเชอของดอสซม ชอ อมล (Emile) !(3) เดนส ไดเดรอท (Denis Diderot) ค.ศ. 1713-1784 เขยน Encyclopedia เปนหนงสอชดทงหมด 17 เลม ซงใหความรทางวทยาศาสตรไว

มากมาย ในขณะเดยวกน ปฏเสธเรองเหนอธรรมชาต

นายทหาร แมทพนายกองคนสำคญ ๆ ผรเรมกอตงอเมรกา อยางเชน เบนจามน แฟรงคคลน (Benjamin Franklin), โทมส เจฟเฟอรสน (Thomas Jefferson), อแธน อลเลน (Ethan Allen) และ โธมส เพน (Thomas Paine) เปนตน กเปนพวกดอส !

!149


C. การคดคานลทธดอสซม ในประเทศองกฤษ มนกวชาการครสเตยนเขยนหนงสอคดคานความเชอของลทธดอซมได

อยางมประสทธผลหลายทาน เชน !(a) โจเซฟ บทเลอร (Joseph Butler) เขยน The Analogy of Religion บทเลอรมไดปฏเสธเหตผล แตยอมรบวาเหตผลเปนสงททำใหมนษยเกดความเขาใจได แตเหตผลไมสามารถนำมาซงความรทสมบรณแบบได เพราะแมแตในธรรมชาต กยง

มสงทอยเหนอกฏธรรมชาต ซงเปนความลกลำทไมอาจจะอธบายได !(b) วลเลยม ลอร (William Law) ค.ศ. 1686-1761 เขยนหนงสอเกยวกบชวตทมอบถวายของครสเตยนชอ A Serious Call to a Devout

and Holy life ในปค.ศ. 1728 และเขยนเรอง Case of Reason (หรอกรณแหงเหตผล) ใน ค.ศ. 1732

ลอว อธบายวา มนษยไมสามารถจะเขาใจความเชอในศาสนาไดทงหมด โดยอาศยเหตผลเพราะพระเจาทรงอยเหนอเหตผล !

(c) วลเลยม พาลย (William Paley) ค.ศ. 1743-1805 เขยนหนงสอเพอพสจนวา พระเจาทรงมอยจรง และทรงสำแดงพระองคทางพระ

ครสต, พระคมภร และการอศจรรย หนงสอเหลานชวยใหลทธดอสซมออนกำลงลงทงน เพราะดอสซมไมสามารถใหเหตผล

เกยวกบสงชวรายทเกดขนกบชวตมนษย เดอซมไมสามารถอธบายไดวาเหตใดคนทมเหตผลจงเปนคนทศล อยางไรกตาม การคดคานลทธดอสซมน กไมสามารถทำใหความเชอของ ครสเตยนกลบมาเปนหวใจสำคญของวฒนธรรมยโรปไดอก ในศตวรรษท 19 ดอสซม ทำใหเกดลทธเสรนยม (Theological liberalism) นอกจากนนระบบของสงคม, การศกษา, ศลปะ, ตลอดจนการเมองการปกครองใน

ปจจบนกเปนผลสบเนองมาจากยคแหงเหตผล ซงจะเหนวา อทธพลความเชอของครสเตยนมผลนอยมากในสงคมยคสมยใหมน !

13.3 การฟนฟฝายจตวญญาณ (Pietism and Revival) I. คำนำ หลงจากยคปฏรปศาสนาในศตวรรษท 16 ความเชอของโปรเตสแตนทไดรบการพฒนาขน จน

กลายเปนหลกคำสอนและเนนในรปของวชาการอยางตกขอบในศตวรรษท 17 ดวยเหตน ชวตครสเตยนจงเยนชาลง แทนทจะเนนความสมพนธระหวาง ผเชอและพระเจากลบกลายเปนเนนหลกขอเชอทตองยดถอ เพอจะสามารถเปนพลเมองของรฐ

โปรเตสแตนท ดงนน ในปลายศตวรรษท 17 และตนศตวรรษท 18 จงมการเคลอนไหวทจะฟนฟชวตฝายจต

วญญาณขน

!150


การเคลอนไหวดงกลาว แบงไดเปน 2 ทาง

• ประสบการณความเรนลบฝายจตวญญาณ (Spiritualist Option)

• การฟนฟฝายจตวญญาณ (Revivalism) ซงเนนความสำคญของพระวจนะและชวตทเครงครดในความเชอ !

II. การเคลอนไหวของกลมความเรนลบฝายจตวญญาณ หรอลทธญาณทพย (The Spiritualist Option)

A. ลกษณะของกลมความเรนลบฝายจตวญญาณ กลมนเนน การหยงรจากภายในหรอการดลใจอยางฉบพลง (immediate intuition) ใน

การเขาใกลสมพนธกบพระเจา หรอทเรยกวา แสงสวางจากภายใน (inner light) กลมนเชอวา พระวญญาณ ทรงสามารถทำใหมนษย (ผเชอ) เกดความเขาใจและความ

กระจางแจงในเรองของพระเจาได นอกเหนอจากการอานพระคมภร !B. ผนำสำคญ สามารถแบงผนำสำคญ ๆ ไดเปน 3 พวก ไดแก กลมโบมนส กลมเควกเกอร และ กลม

สวเดนบอรก (1) กลมโบมนส (Bohmenist)

(a) ประวตความเปนมา ผนำกลมคอ เจคอป โบม (Jakob Bohme) ค.ศ. 1575-1624 เขาเกดในครอบครวทนบถอนกายลเธอรแลนทในเยอรมนน เมออายได 14 ป เขาฝกงานเปนชางปะรองเทาหลงจากนนไมนาน เขาอางวา ได

รบนมตจากพระเจา เขาจงเรมพเนจรไปโดยยดอาชพปะรองเทา ในชวงนเอง เขาเรมสอนวา ผนำในครสตจกรเปน “หอบาเบล” ซงเอาแตโตเถยงคานคำสอน เมออาย 25 ป เขาหยดชวตการเรรอนพเนจร และเปดรานปะรองเทาของตนเอง

ในเมองเกอรลซ (Goerlitz) ทเมองนเอง เขาอางวา พระเจาใหเขาเหนนมตและทรงบญชาใหเขยนนมตเหลาน

ลงเปนหนงสอชอ Brilliant Dawn หรอรงอรณอนสดใส งานเขยนนเอง ทำใหเขาถกขบไลออกจากเมองดวยขอหาเปนพวกสอนเทยมเทจ เขาจงยนอทรณตอศาลเมองแซกโซน (Saxony) แตเมอนกศาสนศาสตรอานตรวจ

สอบหนงสอของเขากไมสามารถเขาใจความหมายทแจมชดได แตยงไมทนทเขาจะไดอธบายความหมายเหลาน เขากปวยหนก และกลบไปจบ

ชวตทามกลางมตรสหายและสานศษย เมออายได 50 ป !(b) คำสอนของโบม ถอวา พธบพตศมา และมหาสนทเปนบทบญญตไมใชพธศล คำสอนพนฐานของเขา เปนการตอตาน ความเยนชาของหลกคำสอนตาง ๆ ของ

นกศาสนศาสตร และตอตานพธรตรองในครสตจกร

!151


นอกจากนน ยงเนนเรองการสำแดงโดยตรงจากพระเจา และเสรภาพในฝายวญญาณ

สทธอำนาจสงสดของครสเตยน คอ พระวญญาณของพระครสตทอยภายในชวตของผเชอ

!(2) กลมเควกเกอร (Quakers) กลมน มผนำสำคญอย 2 คน ไดแก

1) จอรจ ฟอกซ (George Fox) 2) วลเลยม เพนน (William Penn) 3) อมมานเอล สวเดนบอรก (Immanuel Swedenberg) !

1) จอรจ ฟอกซ (George Fox) (a) ประวต เกดในครอบครวสามญชนในประเทศองกฤษ ป ค.ศ. 1624 ฟอกซ ยดอาชวตชางปะรองเทาเชนกน แตเมออาย 19 ป พระวญญาณทรงเรงเราให

สละอาชพและออกพเนจร แสวงหาความจรง ดงนน เขาจงเขารวมการประชมของคณะนกายตาง ๆ เพอหวงจะไดรบการเปด เผย

จากพระเจา นอกจากนน ฟอกซยงทมเทกบการศกษาพระวจนะจนสามารถทองจำพระคมภรได

ขนใจ ในทสด เขาสรปวามนษยจะสามารถพบพระเจาไดกโดยญาณทพย หรอแสงสวาง

ภายในจตวญญาณเทานน ตงแตนน เขาจงเทยวประกาศตามสถานทประชมของคณะนกายตาง ๆ ถงนมตฝาย

จตวญญาณทเขาไดรบจากพระเจา ค.ศ. 1669 เขาสมรสกบมากาเรท เฟลล (Magaret Fell) ซงไดยกบานของเธอใหเปน

ศนยกลางของคณะเควกเกอร ฟอกซ ถกซอม และถกจำคก 6 ปเนองจากเขาสอนคดคานการถอยศถอศกด ซง

ทำใหชนชนสงในองกฤษไมพอใจมาก เมอเขาเสยชวตใน ป ค.ศ. 1691 ปรากฏวา มสานศษยทวองกฤษและตางแดนหลาย

หมนคน !(b) คำสอนของเควกเกอร มนษยจะพบพระเจาได โดยการอาศยแสงสวางจากภายใน (Inner light) ซงมอยใน

ทกคน ทงครสเตยนและผทยงไมเชอ ดงนน คำสอนนจงขดแยงกบความเชอของเคลวน ซงสอนวา มนษยทกคนเปนคน

บาปและชวยตวเองใหรอดไมได เพลงนมสการ, บญญตตาง ๆ พธศล, หลกขอเชอ และระเบยบแบบแผนในการ

นมสการของครสตจกรเปนสงทขดขวางเสรภาพของพระวญญาณ

!152


ดงนน การนมสการของกลมเควกเกอร จะไมมการรองเพลง แตทกคนจะเงยบเพอรอการเปดเผยของพระวญญาณ

ผทไดรบการดลใจไมวาจะเปนผใหญหรอเดกเพศหญงหรอชายจะลกขนพดหรออธษฐาน

แตเพอควบคมมใหใชอสรภาพสวนบคคลมากเกนไปในการนมสการ จนวนวาย ฟอกซจงเนนความสำคญของการเปนชมชน, ความรกและสนต พธบพตศมาและมหาสนทเปนเรองของจตใจภายใน จงไมมการทำพธทงสองในการ

นมสการ นจงเปนจดสำคญททำใหกลมเควกเกอรตางจาก กลมโบม ซงถอวาการบพตศมาและการรบขนมปง และนำองนเปนบทบญญต เควกเกอรเนนการทำพนธกจ ซงจะทำควบคกบการบรการสงคมและใหการ

ศกษา (มการสงมชชนนารของกลมออกไปตางแดนดวย) !(c) ผลงาน จอรจ ฟอกซ ไดตงกลมขนใน ปค.ศ. 1652 และเรยกชอกลมวาลกแหงความสวาง

(Children of Light) แตตอมาเปลยนชอเปน กลมเพอน (Friends) อยางไรกตามกลมนเปนทรจกในนามของเควกเกอร (Quakers) เพราะความกระตอ

รอลนเอาจรงเอาจงของพวกเขา ทำใหเกดความเกรงกลวจนตวสน ในป ค.ศ. 1689 กษตรยชารลท 2 ออกพระราชบญญตยอมรบความเชอของ เควก

เกอร แตปรากฏวาสานศษยของกลมถกจำคกและตายในคกหลายรอยคนแลว !2. วลเลยม เพนน William Penn (ค.ศ. 1644-1718) (a) ประวต วลเลยม เพนนเปนสานศษยของจอรจ ฟอกซ เขาเปนบตรชายนายทหารใหญขององกฤษจงไดรบการศกษาสง ค.ศ. 1667 เขาถกไลออกจากบาน เพราะไปเชอตามพวกเควกเกอร ตอมาเขาถกจำคก 7 เดอนเพราะเปนพวกเควกเกอร แตโดยการชวยเหลอจากครอบรว

และมตรสหาย ในทสด เขาออกจากคกและเดนทางไปทวยโรป เขยนหนงสอปกปองความเชอของกลมเควกเกอร

ค.ศ. 1682 เขากลายเปนผวาการอาณานคม สวนหนงในอเมรกา ซงเรยกชอตามชอของเขาวา เพนซเวเนย

เขาตายใน ป ค.ศ. 1718 !(b) ผลงาน วลเลยม เพนนเปนผกอตงรฐเพนซลวาเนย (Pennsylvania) ทางเหนอของอเมรกา ในป ค.ศ. 1682 กษตรยชารลท 2 ไดยกดนแดนผนใหญในอาณานคมทางเหนอของ

อเมรกา เปนการใชหนแกบดาของวลเลยม เพนน และทรงอนมตใหยกเลกการขมเหงพวกเควกเกอรในอาณานคมน

วลเลยม เพนนจงตงอาณานคมนใหมเสรภาพในการนบถอศาสนา

!153


เมองหลวงของอาณานคมไดชอวา ฟลาเดลเฟย (Philadelphia) ซงแปลวา เมองแหงความรกฉนทพนอง (City of Brotherly Love) !

(3) อมมานเอล สวเดนบอรก Emanuel Swedenborg (ค.ศ. 1688-1772) (a) ประวต สวเดนบอรกเกดในตระกลขนนาง จงไดรบการศกษาสงและสนใจเรองวทยา- ศาสตร

เปนพเศษ ขณะทเขาแสวงหาความรทางวทยาศาสตรนเอง เขาไดรบนมตในเรองโลกฝายวญญาณ

และเขาถงสจธรรมนรนดร ตงแตนน จงเรมเขยนหนงสอมากมายอธบายถงความหมายและความจรงใน พระวจนะ เขาเสยชวตในป ค.ศ. 1772 !คำสอน “ความจรงนรนดร” หมายถง โลกฝายจตวญญาณ ซงตามองไมเหนเปนสงทอย

เบองหลงโลกวตถทตามองเหนได การตดตอระหวางสองโลกน จะทำไดโดยผานพระวญญาณ “ความหมายทแทจรงของพระคมภร” คอ สงทพระเจาทรงสำแดงแกสวเดนบอรก

และนนกคอ ความหมายของการเสดจมาครงทสองของพระเยซครสต !(b) ผลงาน ครสตจกรเยรซาเลมใหม (The Church of New Jerusalem) ซงกอตงขนโดย

สานศษยในป ค.ศ. 1784 หลงจากทสวเดนบอรกเสยชวตไปแลว 12 ป ซงยงคงมอยจนถงปจจบน

สมาคมสวเดนบอรก (Swedenborg Society) กอตงขนในศตวรรษท 19 เพอเผยแพรงานเขยนของสวเดนบอรก

!C. อทธพลของกลมความเรนลบฝายวญญาณ (กลมญาณทพย) นอกจากกลมเควกเกอร แลวกลมทเนนเรองความเรนลบฝายวญญาณ มอทธพลตอครสตจกรและสงคมโดยสวนรวมนอยมาก ทงนเนองจากกลมเหลาน เนนคำสอนทเกยวกบโลกหนา และเนนแตกลมของตนเอง การทกลมเควกเกอร สามารถมอทธพลและดำรงอยไดจนถงปจจบน เนองจาก คำสอน ของกลมเนนใหสมาชกอยเปนชมชน และเนนการหาวธแกไขปญหา สงคม และการ บรการสงคม !

!

!154


III. ความเคลอนไหวของกลมฟนฟ A. คำนำ ความเยนชาของหลกคำสอนโปรเตสแตนทในศตวรรษท 17 กอใหเกดการเคลอนไหว ของ ครสเตยนบางกลม เพอนำการฟนฟฝายจตวญญาณกลบมาสครสตจกร คำสอนหลกของกลมเหลาน เนนและใหความสำคญแกความเชอสวนบคคล และการ

สามคคธรรมของผเชอ (ศนยกลางชวตครสเตยน ไมใชการเปนสมาชกครสตจกรของรฐ แตคอ การสามคคธรรมกลมผเชอ)

นนกคอ ครสเตยน คอผทมความสมพนธ และตดสนทสวนตวกบพระเจา ไมใชการยดถอตามหลกขอเชอของศาสนาประจำรฐ

การเคลอนไหวทนำมาสการฟนฟฝายจตวญญาณน แบงไดเปน 2 กลมใหญไดแก กลมไพอาตส (Pietist) ในเยอรมนน กลมเมโธดส (Methodist) ในองกฤษ !B. กลมไพอาตส (Pietists) ผนำสำคญของกลมน คอ (a) ฟลป เจคอป สปเนอร (Philip Jacob Spener) (b) ออกส เฮอรแมน ฟรองเก (August Hermann Francke) (c) นโคลส ฟอน ซนเซอดอรฟ (Nicholas von Zinzendorf) !(a) ฟลป เจคอป สปเนอร Philip Jacob Spener (ค.ศ. 1635-1705) - ฟลป เจคอป สปเนอร เปนผกอตงลทธไพอาตสขน ค.ศ. 1666 เขาไดเปนศษยาภบาลครสตจกรลเธอรแลนทในเมองแฟรงคฟอรท ประเทศ

เยอรมนน สปเนอรรสกตกใจกบสภาพฝายจตวญญาณทตกตำของครสเตยนในเมอง แฟรงคเฟรทมาก เขาจงเรมเทศนาอยางจรงจงจากพระคมภร และในป ค.ศ. 1669 การฟนฟเกดขนในครสต

จกรเมอเขาเทศนจาก “คำเทศนาบนภเขา” ของพระเยซ ค.ศ. 1670 สปเนอรเปดบานสำหรบศกษาพระคมภรอยางจรงจง สปดาหละ 2 ครง กลม

ของเขาจงถกขนามนามวา “การประชมของพวกเครงศาสนา” (Gathering of the Piest)

กลมไพอาตสเปนทนยมในเยอรมนน, ฮอลแลนด (เพราะฉะนนพวกลเธอรแลนท และประเทศในสแกนดเนเวย)

คำสอนหลกคอ เนนการศกษาพระคมภรเปนกลม และนำพระวจนะมาใชในชวตประจำวน เนนการมความเชอสวนตวกบพระเจา การสรางผรบใชทมชวตเปนแบบอยาง และการใหโอกาสฆราวาสรบใช การเทศนาทเรยบงาย แตมชวตฝายวญญาณ (ไมใชศาสนศาสตรจด) และเนนการดแลหรอ

อภบาลศษย

!155


คำสอนทงหมดอยในบทนำของคมอประจำกลมไพอาตส ซงสปเนอรตงชอวา “ความปรารถนาของผศรทธา” (Pious Desires หรอ Pia Desideria) !

(b) ออกส ฟรองเก August Hermann Francke (ค.ศ. 1663-1727) ค.ศ. 1692 ฟรองเก รบตำแหนงอาจารยสอนในมหาวทยาลย (Halle) โดยการฝากฝงจากสปเนอร หลงจากสปเนอรเสยชวต ฟรองเกจงรบหนาทผนำกลมไพอาตสแทน และตอมา เมองฮาลลกกลายเปนศนยกลางของกลมไพอาตส ผลงานสำคญของเขาคอ กอตงโรงเรยนสำหรบเดกยากจน กอตงสถานเลยงเดกกำพรา โรงพยาบาลและบานอปถมภหญงมาย งานทสำคญอกอยางคอ ในป ค.ศ. 1705 ไดตงองคการพนธกจเกาแก ทสดแหงหนงของโปรเตสแตนทและสงมชชนนาร 2 ทานไปทำงาน พนธกจ จนในทสด มมชชนนารจากกลมนออกไปบกเบกงานประกาศในอฟรกา, อเมรกา,

เอเชย และหมเกาะแปซฟก !(c) นโคลส ฟอน ซนเซนดอรฟ Nicolas Von Zinzendorf (ค.ศ. 1700-1760) เขาเกดในตระกลสงศกดในออสเตรเลย ตอมาครอบครวไดอพยพเพอแสวงหา เสรภาพใน

การนบถอศาสนาในโบฮเมย ชวตตงแตเดกไดรบการเลยงดอบรมจากคณยาซงนยมชมชอบกลมไพอาตส ค.ศ. 1722 ซนเซนดอรฟยกบานของเขาใหเปนศนยกลางของกลมพนอง โบฮเมย (The Bohemian Brother) ศนยกลางของกลมพนองโบฮเมยแหงน ถกตงเปนนคมเรยกวา เฮอรนฮท (Herrnhut) ค.ศ. 1727 เขาไดรบการสถาปนาใหเปนผนำของกลม ผลงานสำคญของซนเซนดอรฟ คอ การทำพนธกจ โดยไดสงมชชนนาร โปรเตสแตนทรนแรกออกไปยงอนเดย, อฟรกา, กรนแลนด และสวนอน ๆ !อทธพลของกลมไพอาตส ทำใหเกดการฟนฟ ในครสตจกรลเธอรแลนทในเยอรมนในศตวรรษท 18 ขณะทครสตจกร

กำลงเยนชาและเกดความขดแยงมากมาย ทำใหการเทศนา และ การอภบาลศษย กลายเปนศนยกลางหรอแบบอยางการรบใช

ของโปรเตสแตนท ใหความสำคญแกการดแลฝายจตวญญาณ ถอวาเปนการฟนฟทแทจรงของครสตจกร ทำใหความเปนครสเตยนเปลยนจากการเปนสมาชกของครสตจกรประจำชาต

(Traditonal state churches) มาเปนการสามคคธรรมอยางลกซงแนนแฟนของผเชอ !!

!156


C. กลมเมโธดสท (The Methodists) การเคลอนไหวของกลมเมโธดสท ทำใหเกดการฟนฟอยางกวางขวางของ ครสเตยนโปรเตสแตนทในองกฤษ, ยโรป และอเมรกา และนบวาเปนการตนตวดานความเชอของสงคม ครงท 3 ขององกฤษ

ครงท 1 คอ การปฏรปศาสนาในศตวรรษท 16 ครงท 2 คอ การปฎรปของกลมเพยวรตน ครงท 3 คอ การฟนฟโดยกลมเมโธดสท

เปนทยอมรบของนกประวตศาสตรวา การเคลอนไหวของกลมเมโธดสท ซงทำใหเกดการฟนฟทวครสตจกรอยางกวางขวาง นบเปนเหตการณสำคญทาง

ประวตศาสตรไมยงหยอนไปกวาการปฏวตในฝรงเศส(French Revolution) และการปฎวตอตสาหกรรม (Industrial Revolution) !

IV. จอหน เวสลย (John Wesley) ค.ศ. 1703-1791 ผนำคนสำคญของกลมเมโธดสทคอ จอหน เวสลย (John Wesley)

A. ประวต จอหน เวสลย เปนบตรคนท 15 ในทงหมด 19 คนของศาสนาจารย ซามเอล และ นางซซานนา เวสลย พอของเขาเปนศาสนาจารยของนกายแองกลกน สวนแมเปนบตรสาวของผรบใชกลมหว

รนแรง ดงนน จอหนจงเตบโตมาในบรรยากาศครอบครวทเครงครดในความเชอ เขาไดรบการศกษาทออกซฟอรด (Oxford) และใน ค.ศ. 1728 เขาไดรบการสถาปนาเปน

ผรบใชในนกายแองกลกน จอหน และนองชายคนหนงของเขาคอ ชารล เวสลย ไดกอตงกลมชอ โฮล คลบ (Holy

Club) แปลวา สมาคมบรสทธ กลมนไดรบการขนานนามจากนกศกษาพระครสตธรรมวา เมโธดสท (Methodists)

เพราะคลบนเนนการศกษาพระคมภรอยางเปนระบบ (Methodical Bible Study) และเนนการอธษฐานสมำเสมอตลอดจนการชวยเหลอสงคมและชมชน

ตลอดชวตของจอหน เวสลย เขาแสวงหาแตความบรสทธ (Holiness) !B. การแสวงหาความบรสทธ การแสวงหาความบรสทธของจอหน เวสลย สามารถแบงออกไดเปน 2 ชวง ชวงกอนประสบการณทอลเดอรเกท (Aldergate) หรอกอนป ค.ศ. 1738 ชวงหลงประสบการณอลเดอรเกท กอนประสบการณทอลเดอรเกท จอหน เวสลยไมไดสนใจเรองศาสนามากนก จนกระทงใน

ป ค.ศ. 1725 เขาสารภาพกลบใจ และเรมแสวงหาความบรสทธ โดยวธตาง ๆ เชน การทรมานรางกาย (Ascetism) ,ญาณทพย, การทำคณความด แตวธเหลานกไมสามารถทำใหเขาแนใจไดวาเขาไดรบความรอด

!157


ค.ศ. 1735 เขาจงเดนทางไปเปนมชชนนารในรฐจอรเจย ประเทศอเมรกาและไดคลกคลกบ Moravian Christian ทอพยพมาจากเยอรมนน

จอหน เวสลยรสกประทบใจในความเชอและความกลาเผชญ แมกระทงความตายของครสเตยนโมราเวยน แตเขากยงไมมนใจในความรอดของตน

เมอกลบมายงเยอรมนน เขาจงไปรวมงานนมสการกบกลมพนองโมราเวยนทถนน อลเดอรเกท

วนท 24 พฤษภาคม 1738 ในขณะทเวสลยฟงพนองโมราเวยนอานบทนำของคมออรรถาธบายพระธรรมโรมของมารตน ลเธอรในการประชมนมสการ ทถนนอลเดอรเกท เขารสกวา ภายในจตใจเกดความอบอนขนอยางประหลาด เขาจงเกดความแนใจในความรอดวา พระครสตเทานนเปนผประทานให

หลงเหตการณทอลเดอรเกท จอหน เวสลยเรมมองเหนแลววา ความบรสทธเปนของประทาน ไมใชสงทไดมาดวยการทำด

ค.ศ. 1777 เวสลยจงเขยนคำสอนเกยวกบการชำระใหบรสทธ (Sanctification) ขนใหชอวา Plain Account of Churches Perfection (หรอวธงายดายสชวตครสเตยนทสมบรณ)

!C. การเคลอนไหวของกลมเมโธดสท หลกคำสอนเกยวกบความบรสทธของเวสลย กลายเปนพนฐานคำสอนและการเคลอนไหว

ของกลมเมโธดสท ค.ศ. 1739 จอหน เวสลย เรมเทศนาคำสอนนกลางแจงใกล ๆ เมองบรสโทล (Bristol)

และมชาวเหมองมากมายกลบใจ ซงเปนจดเรมตนของการฟนฟโดยกลมเมโธดสท ตงแตนนเปนตนมา จอหน เวสลย ไดเดนทางไปทวองกฤษ เพอเทศนาแกประชาชนคน

ยาก โดยใชการเทศนากลางแจง กอนทเขาจะเสยชวตลงใน ค.ศ. 1791 จอหนเดนทางเทศนาโดยขมาไปเรอย ๆ ทงหมด

เปนระยะทางกวา 250,000 ไมลทวองกฤษ, สกอตแลนด และไอรแลนด ไมวาเวสลยจะไปเทศนาทใด เขาไดจดตงสมาคมเมโธดสท (Methodist societies) แตละสมาคมแบงเปน “ชน” ชนหนงประกอบดวยสมาชก 12 คน ซงจะมารวมประชม

นมสการ, เปนพยาน, อธษฐานและหนนจตชใจกน เรยกวา “ชนพบปะของเวสลย” (Wesley Class Meeting)

ผนำของแตละ “ชน” เปน ฆราวาส ทเตบโตในฝายจตวญญาณ เวสลยไดใชฆราวาสเหลานในการประกาศพระกตตคณ นอกจากนน เวสลยยงเนนการชวยเหลอสงคม เพอแสดงใหเหนวา พระกตตคณมอทธพลตอชมชนและสงคมเชนกน ค.ศ. 1746 เขาไดสรางสถานตรวจโรคฟร นอกจากนนเวสลยยงเนนงานดานพนธกจ โดยสงมชชนนาร 2 คน ไปอเมรกา ใน ค.ศ. 1768 (หนงในนนคอ ฟรานซส แอสเบอร) อยางไรกตาม เวสลยไมเคยมความคดจะแยกตวเปนอสระจากครสตจกรแองกล-กน แต

เมองานพนธกจในอเมรกาเตบโตมากขน เวสลยไดขอใหครสตจกรแอง กลกนชวยสงผรบใชไป เมอถกปฏเสธเวสลยจงจำเปนตองประกาศเปนครสตจกรอสระจากแองกลกน

!158


การแยกตวของกลมเมโธดสทอยางเปนทางการเกดขนหลงจากจอหน เวสลยตายไปแลว อยางไรกตาม อทธพลของครสตจกรแองกลกนกยงสามารถเหนไดในดานการปกครองของ

ครสตจกรนกายเมโธดสท และในพธศลมหาสนท ซงมการคกเขาหนาแทนบชา เมอเวสลยเสยชวตในป ค.ศ. 1791 ครสตจกรเมโธดสททสมาชกในองกฤษถง 79,000 คน

และในอเมรกา 40,000 คน และแยกตวจากครสตจกรแองกลกน !D. อทธพลของกลมเมโธดสท ทำใหเกดฟนฟ อยางกวางขวางในองกฤษ, สกอตแลนด, ไอรแลนด และอเมรกา ทำใหองกฤษรอดพนจากการปฏวต เพอโคนลมราชวงศดงทเกดขนในฝรงเศส ทำใหชนชนสง ในองกฤษไดรบการฟนฟและตนตวจนทำใหองกฤษเปนประเทศผนำหรอ

มหาอำนาจในศตวรรษท 19 ชารล เวสลย (Charles Wesley) นองชายของจอหน แตงเพลงนมสการ กวา 6,000

เพลง หลายเพลงยงใชจนปจจบน !13.4 ความเชอครสเตยนในสหรฐอเมรกา (1648-1789) I. คำนำ ความเชอและหลกปรชญา 2 ประการ มอทธพลตอวฒนธรรมของอเมรกา ตงแตเรมตนสมย

อาณานคม ไดแก เพยวรตน (Puritanism) ปรชญาวาดวยเหตผล (The Philosophy of Reason)

ในชวง 100 ปแรก หลงจากชาวยโรปเขาไปตงรกรากในอเมรกา คอจากประมาณป ค.ศ. 1620-1750 อเมรกาไดรบการหลอหลอมจากอทธพลของเพยวรตน

จาก ค.ศ. 1750 ปรากฏวา ความคดจากอทธพลของยคแหงเหตผลเขา ครอบงำอเมรกา ดงนน ในชวงนเอง บรรดาบดาผกอตงประเทศอเมรกา (กลางศตวรรษท 18) จงไดรบอทธพล

จากยคเหตผลมากกวาจากความเชอแบบเพยวรตน ตวอยางเชน จอรจ วอชงตน (George Washington) เบนจามน แฟรงคกลน (Benjamin

Franklin), โทมส เจฟเฟอรสน (Thomas Jefferson), ลวนเปน ผทนบถอดอซม (Deism) !II. การตงอาณาจกรในอเมรกาเหนอ สาเหตทชกนำใหประเทศตาง ๆ ในยโรปเขามาแสวงหา และตงอาณานคมในอเมรกาเหนอแตก ตางกนไป ดงน

A. สาเหตทางเศรษฐกจ ประเทศตาง ๆ ในยโรปตองการคนหาเสนทางเดนเรอ ไปทางตะวนตก เพอนำเอา

วตถดบและเปดการคากบเอเซย !!!

!159


!B. สาเหตทางการเมองและสงคม เพอสรางอาณานคม ของคนขนในโลกใหม และใชอาณานคมนตานอำนาจของกองทพ

ของสเปน และโปรตเกสทางอเมรกาใต นอกจากนนยงเปนทรองรบและระบายประชากร ของเมองแมดวย

!C. สาเหตทางศาสนา นบวาเปนสาเหตทสำคญทสดในการตงอาณานคม ผปกครองประเทศตาง ๆในยโรปแสดง

จดประสงคแมนมนทจะนำประชาชน ในอาณานคมในโลกใหมเขามาอยในอาณาจกรของพระครสตดวย นอกจากนน พวกเพยวรตน ทอพยพไปในโลกใหม สรางอาณานคมของตนขน เพราะตองการเสรภาพในการนมสการ !

III. กลมเพยวรตนในอเมรกา A. กลมสครบ (The Scrooby Congregation) นบวากลมนเปนเพยวรตนทบกเบกเขามาตงอาณานคมของตนในอเมรกา บางครงจงเปน

ทรจกกนในนามของบรรพชนของเพยวรตน (the Pilgrim Fathers) กลมน ถอวาเปนกลมผดกฏหมายในองกฤษและถกขมเหงจากรฐบาลองกฤษ ทงนเพราะ

กลมนนโยบายทตองการแยกครสตจกรเปนอสระจากครสตจกรแองกลกน และจากการควบคมของรฐบาลองกฤษ

ผนำคนสำคญของกลมคอจอหน โรบนสน, วลเลยม บรสเตอร, วลเลยม แบรดฟอรด (John Robinson, William Brewster, William Bradford)

เมอถกขมเหงมากเขาจนไมสามารถจะทนได กลมนจงอพยพไปอยในฮอลแลนด ตงครสตจกรขนทเมองเลยเดน (Leiden)

ตอมา ผนำกลมรสกวา เดก ๆ ลกหลานของสมาชกกำลงจะถกกลนเขาไปในสงคมชาวฮอลแลนด (ดช) จงตดสนใจกลบมายงองกฤษ เพอเตรยมตวอพยพไปตงนคมใหมในอเมรกา

ในทสด พวกเขากสามารถหาบรษททจะสปอนเซอรการเดนทางครงน โดยพวกเขาจะตองไปบกเบกและตงอตสาหกรรมประมงใหกบบรษทเวอจเนยในดนแดนใหมเปนการตอบแทน

ดงนน เดอนสงหาคม ค.ศ. 1620 พวกเขาจงลงเรอชอ เมยฟลาวเวอร (May Flower) ใชเวลา 66 วนบนทองทะเลทบาคลง จนในทสด สามารถขนฝงและตงอาณานคมในเมองทพวกเขาใหชอวา พลมธ (Plymouth)

ความยากลำบากยงกวาการเดนทาง เรมตนหลงจากพวกเขามาถงอเมรกา สมาชกในกลมเรมเสยชวตไปทละคนสองคน เพราะความหนาวเยนของฤดกาลทำใหผนดนไมเกดพชผล ในทสด ตองเสยสมาชกไป 47 คนจนกระทงชาวอนเดยนแดงใจดมาชวยสอนวธ และเคลบลบในการดำรงชพให !!

!160


B. กลมซาเลม (The Salem Group) กลมนไมมนโยบายแยกครสตจกรจากรฐ แตตองการสรางสหพนธรฐทบรสทธของครสเตยน

หรออสราเอลใหม (The New Israel) ขนในอาณานคมแหงโลกใหม ดงนน ใน ค.ศ. 1628 เพยวรตนกลมนจงเดนทางมาตงอาณานคมในอเมรกาทเมอง

บอสตน (Boston) ซงหางจากเมองพลมธเพยงไมกไมล ผนำสำคญของกลมนคอ จอหน วนโทรป (John Winthrop) ซงไดรบการแตงตงเปนผ

วาการอาณานคม และจดระบบปกครองอาณานคมตามหลกการของคณะเคลวนนสตค (Calvinistic)

จาก ป ค.ศ. 1628-1640 พวกเพยวรตนกวา 20,000 คนไดเขามารวมกบกลมน อยางไรกตาม กลมเพยวรตนไดใชนโยบายเครงครดมาก และไมยดหยนใหกบผทมความ

คดตางออกไป จงทำใหเกดปญหาและการแตกแยกขน หลายกลมไดแยกออกไปตงอาณานคมของตนเอง !

IV. สาเหตททำใหเพยวรตนเสอมลง A. ไมเขากบยคสมย เนนนโยบายทเครงครด และวางกฏเกณฑตาง ๆ ทแคบเกนไป ไมเปดกวางใหผทมความ

คดเหนตางออกไป ทำใหขดแยงกบความรสกของผทอพยพมาจากยโรป เพอแสวงหาอสรภาพในการนบถอศาสนาหลายกลมจงแยกตวออกไป

B. ขาดภาระใจ และความรอนรนแบบคนรนแรก เพยวรตนรนหลง ไมไดมจตใจรอนรนและขาดจดมงหมายในการแสวงหาเสรภาพ ในการ

นบถอศาสนาเหมอนพวกเพยวรตนรนแรก ๆ C. ขดแยงกบความคดของคนรนนน ในขณะทยคเหตผลเนนความสำคญของตวบคคล และเสรภาพในดานความคดและการ

แสดงออกของแตละบคคล พวกเพยวรตนเนนความเปนระบบแบบแผนเดยวกน ทำใหเปนการจำกดความคดของบคคลไป

D. ไมสามารถกคมนคมได เนองจากมอาณานคมทไมใชกลมเพยวรตนเกดขนในอเมรกาดวย ทำใหเพยวรตนสราง

อทธพลไดไมเดดขาดพอทจะควบคมอาณานคมในอเมรกาทจะสรางใหเปนอาณานคมของอสราเอลใหมตามความตงใจ ดวยสาเหตเหลานทำใหเพยวรตนเสอมอทธพลลงภายในชวงเวลาเพยงหนงชวอายคน พวกเขาไมสามารถสรางอเมรกาใหเปน “อสราเอลใหม” หรอเปนรฐของเพยวรตนตามทตงใจไวได

ดงนนเมออเมรกาชนะองกฤษ และประกาศอสรภาพ ตงประเทศและวาง รฐธรรมนญของประเทศ อทธพลของเพยวรตนเสอมหายไปหมดแลว กลายมาเปนแนวความคดแบบยคเหตผล !!

!!

!161


V. กลมอน ๆ ในอเมรกา A. กลมแบบตสท (Baptist) ผกอตงครสตจกรแบบตสทในอเมรกาคอ โรเจอร วลเลยม (Roger Williams) ค.ศ.

1603-1683 เขาแยกตวออกมาจากกลมเพยวรตน เนองจากความคดเหนทขดแยงกบนโยบาย ครสตจกร

เพยวรตน เขาเนนการแยกครสตจกรออกจากรฐ และเสรภาพทจะนมสการตามมโนธรรมของแตละคน นอกจากนน ยงสนบสนนการครอบครองดนแดนของชาวอนเดยนแดง ซงทำใหพวกเพยว

รตนทตองการสรางรฐอสราเอลใหมไมพอใจ ค.ศ. 1636 เขาซอทดนจากชาวอนเดยนและสถาปนานคมใหม ชอวา โพรวเดนซ (Providence) หรอ “การทรงจดเตรยมของพระเจา” เพอรำลกถงการจดเตรยมของพระเจาขณะทเขาตกทกข ค.ศ. 1639 ครสตจกรแบบตสทแหงแรกในอเมรกากอตงขน วลเลยมและสมาชกเขารบบพ

ตศมาใหมหมด ตงแตนนครสตจกรแบบตสทจงเกดขนมากมายในอเมรกา และสบทอดกจกรรมมาจนถงปจจบน

นอกจากนน ในปถดมา แอนน ฮทชนสน (Anne Hutchinson) และพรรคพวกกไดตงอาณานคมใหมขนท พอรทสมธ (Portsmouth)

เธอเนนคำสอนเรองการทรงนำของพระวญญาณบรสทธมาก คอ ครสเตยนจะตองใหความสำคญตอการทรงนำของพระวญญาณบรสทธมากกวาคำสอนของพระ-วจนะในพระคมภร !

B. กลมครสตจกรแองกลกน (Anglican) ค.ศ. 1607 บรษทเวอรจเนยไดจดสงชางฝมอ และคนงานไปตงถนฐานในอเมรกาและตงคร

สตจกรแองกลกนขนในเมองเจมสทาวน (Jamestown) มลรฐเวอรจเนย ค.ศ. 1612 จอหน โรลฟ (John Rolfe) เรมทำไรยาสบซงตอมากลายเปนพชเศรษฐกจของ

อาณานคม และทำใหเกดการคาทาสผวดำ เพอนำมาใชเปนแรงงานในไรยาสบ ค.ศ. 1624 บรษทเวอรจเนยสลายตวไป และมลรฐเวอรจเนยจงตกเปนอาณาจกรของ

กษตรยองกฤษ และมผวาราชการเมองปกครองแทน !C. กลมเควกเกอร (Quakers) ค.ศ. 1056 มพวกเควกเกอรเขามาตงถนฐานในบอสตน ค.ศ. 1081 วลเลยม เพนนไดกรรมสทธทดนผนใหญจากกษตรยชารลท 2 ขององกฤษ

เปนการชดใชหนสนของตระกลคน เขาจงตงอาณานคมเควกเกอรขนและใหชอวา เพนซลเวเนย !

D. กลมเพรสไบทเรยน (Presbyterians) ค.ศ. 1710 ชาวสกอต-ไอรช อพยพเขามาในอเมรกา เพราะแรงบบคนทางเศรษฐกจจาก

องกฤษ

!162


ค.ศ. 1750 มชาวสกอต-ไอรช เขามาในอเมรกากวา 200,000 คน ค.ศ. 1706 แฟรนซส เมกม (Francis Makemie) ไดจดตงครสตจกร และอาณานคม

ของเพรสไบทเรยนในฟลาเดลเฟย และเมกมเองกไดชอวาเปน “บดาแหงเพรสไบทเรยนอเมรกา” !

E. กลมเมโธดสท (Methodists) ค.ศ. 1768 จอหน เวสลย สงมชชนนารสองคนไปในอเมรกา คอ รชารด บอรดแมน

(Richard Boardman), โจเซฟ ฟลมวร (Joseph Pilmoor) ค.ศ. 1771 ฟรานซส แอสเบอรร (Francis Asbury) ไดจดตงครสตจกรเมโธดสทขน และ

กลายเปนบชอปคนแรก !13.5 การฟนฟครงใหญในอเมรกา The Great Awakening (ค.ศ. 1730-1750) I. คำนำ นกประวตศาสตรสวนมากแบงการฟนฟครงใหญในอเมรกาออกไดเปน 2 ชวงคอ ครงทหนง

จาก ค.ศ. 1730-1750 ครงทสอง จาก ค.ศ. 1795-1835 ในการฟนฟแตละครง จะมลกษณะทคลายคลงกนบางประการ เชน จะเกดการขดแยงระหวางครสเตยนสองกลมคอกลมอนรกษ (Conservative/Traditionalists)

และกลมเสรหรอกลมกาวหนา (liberals, progressive) กลมอนรกษจะถกขนานนามวา ฝายเดมหรอแสงเดม (Old Side, Old Lights) กลมเสรถกขนานนามวา “ฝายใหม” หรอ แสงใหม (New Side, New Lights)

การฟนฟแตละครง จะมผนำสำคญ ๆ เกดขน การฟนฟแตละครงจะหยดไป เมอมเหตการณรนแรงเกดขนในโลก เชน สงครามหรอ

เศรษฐกจตกตำ ฯลฯ !

II. ผนำการฟนฟคนสำคญ A. ธโอดอร ฟรลงโฮเชน (Theodore Frelinghuysen) เปนศษยาภบาลชาวดช รบใชในครสตจกรรฟอรม (เคลวนนส) ทนวเจอรซ (New Jersey) เขาเปนคนแรกทนำการฟนฟครงใหญนมายงอเมรกา !B. กลเบรท เทนเนนท (Gilbert Tennent) เปนผกอตงโรงเรยน เพอฝกฝนผนำฆราวาสครสเตยนในการรบใช ใหชอโรงเรยนวา “ลอค คอลเลจ” (Log College) ซงตอมากลายเปนมหาวทยาลยปรนสตน (Princeton University) ในปจจบน !C. เดเวอรโร จารราทท (Devereaux Jarratt) เปนผนำการฟนฟทางอาณานคมตอนใตของอเมรกา โดยเฉพาะในหม ครสตจกรแองกลกน และเมโธดสท

!163


!D. โจนาธาน เอดเวรด (Jonathan Edwards) เปนผนำฟนฟของอาณานคมทางเหนอตามแนวทางของเคลวนนสตค เอดเวรดสเทศนา

เรอง “คนบาปในพระหตถของพระเจาผทรงพโรธ" ซงเปนคำเทศนาทมชอเสยงมากทสดในประวตศาสตรของอเมรกา เอดเวรดเทศนาเรองนวามเพยงแคพระคณของพระเจาเทานนทปองกนพวกเขาไมใหลนตกลงไปในนรกทนท เพราะวาพระพโรธของพระเจากำลงตดสนความบาปของพวกเขา

ค.ศ. 1750-1758 เขาเปนมชชนนารไปยงอนเดยนแดง !E. จอรจ วทฟลด (George Whitefield) จอรจ วทฟลด นบวาเปนนกเทศนฟนฟทมอทธพล และสำคญทสดในสมยนของอเมรกา เขาเปนผรวบรวมการฟนฟทกระจดกระจายตามสวนตาง ๆ ใหเปนอนหนงอนเดยวกน ระหวางป ค.ศ. 1736-1770 วทฟลดเดนทางไปเทศนาทวอาณานคมในอเมรกา เชอกนวา เขาเทศนาอาทตยละ 10 ครงหรอประมาณ 18,000 บทในชวง 25 ป เปนผแรกทรเรมการ ประกาศกลางแจง !

III. ผลของการฟนฟครงใหญ A. ครสตจกรเตบโตและขยายตว ในมลรฐ New England มครสตจกรเพม 150 แหง สมาชกเพมกวา 40,000 คน B. มพระครสตธรรม และมหาวทยาลยเกดขนในอเมรกา เพอฝกฝนและเตรยมผรบ

ใชพระเจา C. ยกระดบศลธรรมใหสงขนในสงคม D. เกดการประกาศฯ และการทำพนธกจในตางแดน เชน เดวด เบรนเนรด (David Brainerd) เปนมชชนนาร ทามกลางชาวอนเดยน

นอกจากนน จอรจ วทฟลดยงตงสถานเลยงเดกกำพรา และโรงพยาบาล E. เกดความขดแยงภายใน ซงนำมาสการแตกแยก กลมอนรกษหรอแสงเดม ขดแยงกบกลมเสรหรอแสงใหม ในเรองของวธทใชในการประกาศฯ วธทฝายใหม หรอกลมเสรใชในการประกาศฯ ไดแก

1) การประกาศแบบสญจร หรอเดนทางประกาศไปตามแผนการเดนทางทกำหนดไว 2) เทศนากลางแจง 3) เทศนาเราอารมณ 4) การใชดนตรเพอดงดดผคนในการประกาศฯ 5) การประชมนมสการคนวนอาทตย, ประชมอธษฐานระหวางสปดาห, เทศนาแบบเปน

พยาน 6) การใชฆราวาสในการเทศนา

อยางไรกตาม แมจะใชวธใหม ๆเหลาน แตแนวการฟนฟ และเทศนากยงเปนไปในรปแบบของเคลวนนสตค ซงเนนการครอบครองสงสดของพระเจา

!164


การฟนฟครงนดำเนนไปจนกระทงเกดสงครามระหวางองกฤษและฝรงเศส ขน เรยกวา สงครามฝรงเศสและอนเดยน (French and Indian War)

ใน ค.ศ. 1755 องกฤษและกลมอาณานคมทำสงครามกบฝรงเศส และชาวอนเดยนแดง ผลกคอ ผคนในอาณานคมถกดงความสนใจไปยงเหตการณทางการเมอง เปนเหตให

จำนวนผเขารวมนมสการในครสตจกรตกลงไปกวาสมยกอนการฟนฟ

!165


หนวยท 14 ยคกาวหนาและยคพนธกจ (ค.ศ. 1795-1914)!! 14.1 คำนำ ภาพโดยทวไปของยคน ครสตจกรรดหนาไปทงในยโรป และอเมรกา มการฟนฟฝายจต

วญญาณเกดขน และมการสงมชชนนาร ประกาศความเชอของครสเตยนไปยงสวนตาง ๆทวโลก เปนยคทอาจจะเรยกไดตามความคดเหนของนกประวตศาสตรครสเตยนทานหนงชอ Kenneth Latourrette วา “ศตวรรษยงใหญแหงพนธกจ” (The Great Century of Mission) อยางไรกตามยคน ครสตจกรตองเผชญศตรของความเชอหลายประการ อนเปนผลสบเนองมาจากพฒนาการทางความคด และปรชญาของยคเหตผล เชน ความเชอแบบเสรนยม, ทฤษฏววฒนาการของดารวน, ความคดดานวตถนยม ซงเกดจากการปฏวตอตสาหกรรม เปนตน !

14.2 การฟนฟฝายจตวญญาณครงทสองในอเมรกา (ค.ศ. 1795-1835) Second Great Awakening นบวาเปนการฟนฟฝายจตวญญาณครงสำคญทสดในประวตศาสตร ครสตจกรของประเทศสหรฐอเมรกา

(a) ผลของการฟนฟ ทำใหเกดการเปลยนแปลงความคดทางศาสนศาสตรของครสตจกรโปรเต

สแตนท ซงมผลสบเนองมาจนถงปจจบน คอ ทำใหหลก ศาสนศาสตรของเคลวนไมเปนทนยมในครสตจกรอเมรกาเหมอนทเกดขนในการฟนฟครงแรก

(b) ผนำการฟนฟใชวธและเทคนคใหม ๆ ในการประกาศฯ (c) การฟนฟเกดขนตามแนวคำสอนของอารมเนยม ซงเนนสทธในการ ตดสนใจและในการเลอกของมนษย นนกคอ มนษยมสทธจะเลอกทจะเชอและรบความ

รอดจากพระเจาได (d) การฟนฟทำใหศลธรรมและวถชวตของคนทางซกตะวนตกทหยาบ

กระดางของอเมรกาไดรบการยกระดบใหดขน ! - การฟนฟครงนเกดขน 3 ครงดวยกน !I. การประชมในแคมปซกตะวนตก (The Frontier Camp Meeting Stage) ค.ศ.

1795-1810 - ผนำสำคญของการฟนฟทางซกตะวนตกของอเมรกา คอ เจมส แมคกรด (James

McGready) ศษยาภบาลคณะเพรสไบทเรยนในเมองเคนตกก - เขาจดใหมการประชมตดตอกนหลาย ๆ วนในแคมป - การประชมประกาศฯของแมคกรด มลกษณะแปลกประหลาดหลายอยาง เชน การลม,

หวเราะบรสทธ, รองไหบรสทธ ฯลฯ มการเรยกใหออกมารบเชอ, ประชมอธษฐานทงหญง

!166


ชายมารวมกนได ซงเมอกอนไมอนญาต, มสมนาหลายวน ซงไมเคยมมากอน หลายคนรบไมไดในวธแบบแนวน)

วธประกาศฯเหลาน ทำใหผคนทางซกตะวนออกซงมระเบยบ และศวไลทกวาคดคาน !II. การฟนฟในวทยาลย (College Revivals) ค.ศ. 1810-1825 เปนการฟนฟทเกดทางซกตะวนออกของอเมรกา ผนำคอ ทโมธ ดไวท (Timothy Dwight) ซงเปนหลานตาของโจนาธาน เอดเวรด และเปน

ประธานมหาวทยาลยเยล (Yale) เขานำการฟนฟทามกลางนกศกษาในวทยาลยตาง ๆ โดยใชหลกเหตผล นำนกศกษามาถง

ความเชอของครสเตยน การฟนฟครงนจงไมไดเนนดานหลกคำสอนหรอภาคทฤษฎ แตเนนดานปฏบต ผลทตามมาไมไดเกดขนทนท แตในสมยตอมา ทำใหเกดขนลทธเสรนยมขนในครสตจกร !III. การประชมฟนฟ (The Revival Meeting Stage) ค.ศ. 1825-1852 - ชวงนถอวา เปนการฟนฟทเดนชดทสด ผนำสำคญคอ ชารลส จ ฟนนย (Charles G.

Finney) ซงเปนฆราวาส และทนายความ - ชารล ฟนนย ไดชอวาเปนนกฟนฟยคใหม คนแรก เพราะเขาใชวธและเทคนคใหมทไม

เคยใชมากอนในครสตจกรในการประกาศพระกตตคณ - วธเหลานถกเรยกวามาตราใหม (New Measures) ไดแก

A. การเทศนาอยางมพลง โดยใชการยกตวอยาง และคำพดทหนกหนวง B. ใชการอธษฐานหลายรปแบบ เชน อธษฐานดวยความเชอ, อธษฐานสวนตว, เอยชอ

บางคนเฉพาะเจาะจงแบบใชอารมณในการอธษฐาน C. การสมนาหรอประชมหลาย ๆ วน D. อนญาตใหผหญงอธษฐานไดเมออยในหองประชมรวมกบผชาย E. การเรยกคนกลบใจใหออกมาหนาธรรมาสน

- วธสมยใหมเหลานชใหเหนวา ฟนนยเนนศาสนศาสตรยคใหมทสอนในมหาวทยาลยเยล เรยกวา ศาสนศาสตรสวรรคใหม หรอ New Haven Theology ซงใหความสำคญแกมนษยอยางมาก

- คำสอนนเชอวา มนษย มบทบาทสำคญในการนำจตวญญาณมาถงความรอดและการฟนฟจะเกดขนไดกตอเมอใชวธทถกตอง

การฟนฟครงทสอง จบสนลงเมอผคนหนเหความสนใจไปยงเหตการณและสถานการณขดแยงทางสงคมเรองการเลกทาส ซงตอมากลายเปนสงครามเลกทาสในอเมรกา สมยประธานาธบดลนคอนส

!IV. การฟนฟอน ๆ ในอเมรกา นอกจากการฟนฟใหญ ๆ 2 ครงในปลายศตวรรษท 18 และตนศตวรรษท 19 แลว ยงมฟนฟ

ยอย ๆเกดขนอกหลายครงทสำคญ ๆ คอ

!!167


A. การอธษฐานฟนฟ ค.ศ. 1858 เปนการฟนฟทมไดเกดจากนกฟนฟ และไมมผนำเดนชด แตเปนการอธษฐานฟนฟทเกด

ขนอยางเปนธรรมชาต และมผลเปนลกโซ โดยเรมจากเมองนวยอรค (New York City) แลวแพรไปทวประเทศ

ผทเรมตนเปนกลมนกธรกจครสเตยนทใชชวงพกอาหารกลางวน เพออธษฐาน การอธษฐานฟนฟครงนสลายตวลงเมอเกดสงครามกลางเมองขนในอเมรกา ใน ค.ศ. 1861 ผลของการอธษฐานฟนฟครงน ทำใหเกดผนำครสเตยนสำคญของชวงปลายศตวรรษท 19

อยางเชน ดไวท แอล มด (Dwight L.Moody) ดไวท แอล มดเปนผประกาศฯทพระเจาทรงใชอยางมากมายในชวง ค.ศ. 1870 จนถงวน

สดทายของชวตทาน ใน ค.ศ. 1899 มดเปนเซลขายรองเทาในชคาโก ไดกลายเปนผประกาศฯทยงใหญ เขาไดชอวา เปนผประกาศยคสมยใหม เพราะไดนำเอาหลกธรกจมาใชกบการประกาศฯ นอกจากนน เขายงจดประชมในหองโถงใหญหรอเตนทยกษ (Tabernacle) แทนการจดในค

รสตจกร เพอจะสามารถจคนไดมาก ๆ !B. การฟนฟ ค.ศ. 1906 เหตการณสำคญทเกดขนจากการฟนฟครงน คอ ในเดอนเมษายน 1906 ผรบใชผวดำ ชอ วลเลยม ซมวร (William Seymour) ไดจดการ

ประชมฟนฟขนหลายวนตดตอกนในโบสถสรางบนถนนอะซซาในลอส- แองเจลลส ในการประชมครงนน ผคนไดรบประสบการณใหม เขาไดรบฤทธเดชของพระเจาเตมเปยม

บนตวเขา และเรมพดภาษาแปลก ๆ จากการประชมครงน ทำใหเกดการเคลอนไหวของกลมเพนเตคอส ในอเมรกา และแพรหลายไปทวโลก ผประกาศ ๆ อกทานหนงคอ บลล ซนเดย (Billy Sunday) เปนผรเรมนำเอาการแสดง

บนเวทมาใชในการประกาศฯ !C. การฟนฟกลางศตวรรษท 20 หลงสงครามโลกครงท 2 ชาวอเมรกาตนตวหนมาสนใจเรองฝาย จตวญญาณอกครงหนง ระหวาง ค.ศ. 1940-1958 จำนวนผเขารวมนมสการพงสงขนจาก 64.5 ลานไปเปน 109

ลานคน ผนำสำคญในการฟนฟครงนคอ บลล เกรแฮม (Billy Graham) บลล เกรแฮมไดนำเอาเทคนคตาง ๆของนกฟนฟรนกอน ๆ มาดดแปลงใชใหเขากบสมย เขาใช สนามกฬา เปนสถานทประกาศฯแทนการใชเตนท เขาใชระบบสอสารสมยใหมในการประกาศฯ เชน โทรทศน, วทย, วดทศน, เทป ฯลฯ เขาไมรบเงนถวายสำหรบตวเอง แตไดตงระบบเงนเดอนขนสำหรบตวเอง และผรบใช

อยางเปนกจลกษณะ

!168


!14.3 การเคลอนไหวในงานดานพนธกจ ครสตจกรโปรเตสแตนทไมไดสนใจกบงานดานพนธกจในชวงของยคปฏรป เพราะเปนชวงทคร

สตจกรทมเทเวลา และกำลงทงหมดไปกบการกอตง ครสตจกรโปรเตสแตนทและการขดแยงกบคาธอลค งานพนธกจสวนมากในสมยปฏรปทำโดยคาธอลค เพอเปนการแยงดนแดนทเสยไปคนมากจาก

โปรเตสแตนท พอมาถงศตวรรษท 18 เปนยคทครสตจกรฟนฟและตนตวฝายจตวญญาณ การฟนฟในศตวรรษท 18 นเอง มผลทำใหครสเตยนหนมาสนใจเรอง จตวญญาณมากขน จงตองการนำพระกตตคณไปยงผอนดวย ดวยเหตนศตวรรษท 19 จงไดชอวา เปนศตวรรษทยงใหญแหงพนธกจ (The Great Century) เพราะไมเพยงแตผนำครสตจกรหรอประเทศทตนตวกบงานพนธกจ แต

ฆราวาสใหการสนบสนนงานพนธกจอยางมาก งานพนธกจในศตวรรษท 19 สวนมากจะเกดจากครสเตยนในองกฤษและมผล สบเนองตอมา

จนถงศตวรรษท 20 ซงอเมรกากลายเปนประเทศทสงมชชนนารออกไปทำพนธกจมากทสด

เราสามารถแบงลกษณะของการทำงานพนธกจได 3 ลกษณะดวยกน ไดแก ยคดนแดนรมฝงทะเล ยคดนแดนตอนใน และยคพนธกจกลมชนทพระกตตคณยงไปไมถง !

I. ยคแหงดนแดนรมฝงทะเล (ค.ศ. 1872-1910) งานพนธกจสวนมากทำบรเวณรมฝงทะเลของประเทศตาง ๆโดยเฉพาะ ในเอเซย, อฟรกา มชชนนารสำคญ ๆ ไดแก !

A. วลเลยม แครย (William Carey) วลเลยม แครยเปนชาวองกฤษ และไดสมญานามวา บดาแหงพนธกจ ยคใหม (Father of Modern Day Mission) เขาเปนคนแรกทกอตงองคการพนธกจ ทสงมชชนนารไปตางประเทศ ซงเปนแบบอยางขององคการพนธกจในเวลาตอมา แครย มนมตจะทำพนธกจในตางแดน ใน ค.ศ.1792 กอตงองคการ แบบตสทมชชนนาร (The Baptist Missionary Society) ขน ค.ศ. 1793 ลงเรอไปอนเดย พรอมภรรยาและบตร 4 คน และผรวมงาน 2 คนใชชวตรบใชในอนเดยถง 40 ป ผลงานสำคญของเขาคอ การกอตงองคการพนธกจ ทตอมาเปนแบบอยางแกองคการพนธกจอน ๆทงยโรปและ

อเมรกา การแปลพระคมภร ขณะทเขาอยอนเดย 40 ป ไดแปลพระคมภรเปนภาษาอนเดย และ

ภาษาทองถนอน ๆ ในเอเซยตะวนออกเฉยงใตถง 35 ภาษา

!169


ดานสงคม แครยมอทธพลอยเบองหลงการลมเลกพธปาเถอนหลายอยางในอนเดย เชน พธเผาแมหมายทงเปน !

B. ซามเอล มลลส (Samuel Mills) ค.ศ. 1810 ไดเกดการเคลอนไหวดานพนธกจในสหรฐอเมรกาเชนกน ซามเอล มลลสไดรวบรวมเพอน ๆตงกลมสมาคมพนอง (Society of Brethren ขนใน

วทยาลยเพออธษฐานเผองานพนธกจ ตอมากลมนไดชอวา กลมกองฟาง หรอ The Haystack Group จากกลมนมมชชนนาร

เกดขนอกหลายคน มลลส ไดชอวาเปน ชาวอเมรกนคนแรกทกระตนเรองงานพนธกจ

!C. อโดนรม จดสน (Adoniram Judson) ไดสมญานามวา บดาแหงพนธกจอเมรกา เขาไดกอตงกลมชอ Society of Inquiry on the Subject of Missions ค.ศ. 1812 จดสน และเพอน ๆ อก 7 คน เดนทางไปเปนมชชนนารในประเทศพมา ผลงานสำคญของเขา นอกจากจะนำชาวพมามากมายมารจกพระเจา ยงไดแปลพระคมภร

เปนภาษาพมา,ทำพจนานกรมพมา-องกฤษ เขารบใชในพมา 37 ป และกอนทจะเสยชวต ครสตจกรพมามสมาชก 7,000 คน ม 63 คร

สตจกร !D. มชชนนารอน ๆ ไดแก โรเบรต มอรสน (Robert Morrison) ทำงานในบรเวณรมฝงทะเลประเทศจน คารล กสสลาฟ (Carl Gutzlaff) เปนมชชนนารคนแรกททำพนธกจในประเทศไทย และ

เกาหล เดวด ลฟวงสโตน (David Livingstone) รบใชในอฟรกา อเลกซานเดอร แมคเคย (Alexander Mackay) รบใชในอฟรกา !

II. ยคดนแดนตอนใน (Inland) ค.ศ. 1895-1980 เปนยคทงานพนธกจบกเบกเขาไปดนแดนตอนในของประเทศตาง ๆ มชชนนารคนสำคญคอ ฮดสน เทเลอร (Hudson Taylor) ในชวงน มชชนนารสวนใหญมาจากอเมรกา เขาไดรบสมญานามวา บดาแหงพนธกจในประเทศจน เขาไดกอตงองคการพนธกจชอ China Inland Mission (C.I.M) ขนและ ตอมาเปลยนเปน Oversea Misssionary Fellowship หรอเปนทรจกในนามของ O.M.F ซง

เปนองคการทสงมชชนนารไปทวโลกมากทสด !III. ยคพนธกจกลมชนทพระกตตคณไปไมถง (Unreached Peoples)

ค.ศ. 1953-ปจจบน เปนการเนนทำพนธกจกบชนกลมยอยของสงคม ในท ๆ พระกตตคณไปไมถง

!170


มชชนนารสำคญ คอ (a) คาเมรอน ทาวนเซน (Cameron Townsend) เนนการทำพนธกจกบชนกลมนอยหรอ

ชาวเขา (b) โดแนล แมคกาวแรน (Donald McGavran) เนนพนธกจกบชนกลมยอยในสงคม เชน

กลมโสเภณ คนตาบอด กลมวฒนธรรมตาง ๆ เปนตน !14.4 ศตรของความเชอ ในขณะทครสตจกรกำลงฟนฟ และงานพนธกจกำลงแพรหลาย ในศตวรรษท 19 กมการ

เคลอนไหวของคานยมทเปนศตรตอความเชอและการขยายตวของครสตจกรเชนกน คานยมเหลานนไดแก !

I. วตถนยม (Materialism) A. ความหมายและความเปนมา วตถนยม หมายถง การถอปฏบตของสงคมยคใหมทใหความสำคญกบวตถสงของมากกวา

จตใจและวญญาณ วตถนยมจะใชวตถสงของเปนตววดมาตรฐานการดำเนนชวต ดวยเหตทวตถนยมใหความสำคญแกวตถนนเอง ผคนจงหนมาสนใจแตเรองของโลกนและ

ของชวตบนโลก แทนทจะสนใจเรองฝายจตวญญาณ สาเหตททำใหเกดความคดดานวตถนยมเรมจากการปฎวตอตสาหกรรม (Industrial

Revolution) ซงเกดขนจากการคดคนสงประดษฐตาง ๆ ทชวยเปลยนโฉมหนาของสงคมจาก สงคมเกษตรกรรม กลายมาเปน สงคม

อตสาหกรรม นอกจากนน วตถดบทไดมาจากดนแดนตาง ๆ ทวโลก อนเปนผลมาจาก ยคอาณานคมและการสำรวจทางทะเล ตงแตศตวรรษท 15 ทำใหการ อตสาหกรรมเบงบานขน การปฏรปอตสาหกรรม เรมตนทองกฤษใน ค.ศ. 1760 -1830 และแพรขยายไปทวยโรป

และอเมรกา !B. ผลของวตถนยมตอครสตจกร สมาชกครสตจกรลดนอยลง การปฎรปอตสาหกรรม ทำใหเกดเมองใหญ (Urbanization) ผคนจากชนบทตางพากนหลงไหลเขามาทำงานในโรงงานตามเมอง อตสาหกรรมตาง ๆ ดงนน สมาชกครสตจกรตามชนบทจงยายเขามาในเมองเพอหางานทำ ชวตฝายจตวญญาณไมเตบโต คนหนมสาวทอพยพมาทำงานในเมอง ใหความสำคญกบวตถสงของมากกวาชวตฝายจต

วญญาณ เกดพระกตตคณสงคม (Social Gospel) การปฏรปอตสาหกรรม ทำใหเกดนายทน (The Capitalist) ขน

!171


และแนวความคดดานวตถนยม ทำใหบรรดานายทนใหความสำคญกบเรองการผลต มากกวาการกนดอยดของคนงาน

นอกจากนน ผคนจากชนบททหลงไหลกนเขามาในเมอง ยงตองแยงงานกน และมสภาพความเปนอยทไมด

ดวยเหตนเอง ทำใหครสตจกรเนนในดานสงคมสงเคราะหและมนษยธรรม (Social and Humanitarian)

วอลเตอร เราเชนบช (Walter Rauschenbusch) ค.ศ. 1861-1918 เปนผรบใชชาวเยอรมน คณะแบบตสทในเมองโรเชสเตอร สหรฐอเมรกา เขาไดชอวาเปนผเผยแพรพระกตตคณสงคม หรอ Social Gospel เขาเขยนหนงสอชอ Christianizing the Social Order หรอการจดระบบสงคมแบบ

ครสเตยน และ A Theology for the Social Gospel หรอศาสน ศาสตรแหงกตตคณเพอสงคม (เปนหนงสอทเนนความจำเปนในการสรางเศรษฐกจและการเมองแบบประชาธปไตย)

ทฤษฎหรอหลกคำสอนของเขา เนนสทธความเสมอภาคและประชาธปไตย ทงในดานการเมองและเศรษฐกจ

เขาเนนวา ครสตจกรจะตองใหความสำคญแก สงคมบนโลก มากกวาอาณาจกรสวรรคทยงมาไมถง

ดงนน พระกตตคณในแงของเขาคอ การสรางสงคมในปจจบนใหด ซงเชอวา เปนการสรางอาณาจกรของพระเจาบนโลกเดยวน ไมใชอาณา- จกรของพระองคในยคพนป ไมจำเปนตองประกาศฯเรองความรอดสวนตว

ดงนน ครสตจกรควรจะเขาไปยงเกยวและสนบสนนหรอเรยกรองใหรฐบาล เขาจดการใหเกดความยตธรรมในสงคม (Rauschenbusch ยงสนบสนนสงคมนยมกลาย ๆ ดวย และสนบสนนสมาคมแรงงาน แตคดคานการคาเสรทใหความสำคญกบการแขงขนเหนอการรวมมอกนของชมชน) !

II. ทฤษฎววฒนาการ (Evolution) A. ผคดคนและแนวความคด ชารลส อาร ดารวน (Charles R. Darwin) ค.ศ.1809-1892 เปนผคดคนทฤษฎ

ววฒนาการ เขาเชอวา สงมชวตทกชนดในโลก มววฒนาการและการเปลยนแปลง เพอความอยรอดของเผาพนธ (Species) ดงนน สงมชวตจงตองปรบตว และเปลยนแปลงใหเขากบสภาพแวดลอม และววฒนาการ

ใหม ๆ เหลานสบทอดตลอดตอไปยงรนลกหลานดวยการสบพนธ สงทเขาใชยนยนทฤษฎของเขาคอ โครงสรางของมนษยและสตวมลกษณะคลายกน จงนา

จะเกดมาจากการววฒนาการมาเปนขน ๆ ดารวนเชอวา มนษยมววฒนาการมาจากสตว นอกจากนน สงมชวตทสามารถววฒนาการเขากบสงแวดลอมไดกจะอยรอด !

!172


B. สงทขดแยงกบพระคมภร 1. ทฤษฏววฒนาการไมเชอเรองของการทรงสราง 2. พระเจา กลายเปนผลผลตทางมโนธรรมของมนษย 3. ความบาปกลายเปนววฒนาการเพอความอยรอด ดงนนจงไมมบาป 4. เมอไมมความบาปมนษยจงไมตองพงการชวยใหรอดบนกางเขนของพระเยซ 5. มนษยขาดสำนกในดานศลธรรมและจรยธรรม เพราะทฤษฎววฒนาการสอนวา สงม

ชวตจะทำทกวถทาง เพอเผาพนธของตนจะอยรอดได !14.5 ลทธเสรนยม (Liberalism) I. เบองหลงและทมา เราสามารถมองยอนไปยงทมาของลทธเสรนยมไดในศตวรรษท 18 ตามแนว ความคดของ

บคคล 4 คน คอ !

A. อมมานเอล คานท (Immanuel Kant) ค.ศ. 1724-1804 มนษยจะเขาใจถงโลกธรรมชาต และโลกทปรากฏแกสายตาไดโดยใชเหตผล แตโลกของจตวญญาณเขาใจได โดยใชความเชอเทานน มนษยมจตสำนกดานศลธรรม และมโนธรรม ดงนน จะตองมพระเจา ผทรงใสจตสำนกขนใหแกมนษย และจตสำนกดานศลธรรมและมโนธรรมของมนษยนเอง เปนจดเรมตนททำใหเกดศาสนา

และความรสกของมนษยทวาในตวพวกเขามประกายของพระเจาอย เนองจากมนษยไมสามารถเขาใจเรองฝายจตวญญาณได ดงนนการทรงสำแดงของ

พระเจา ในประวตศาสตรตามทบนทกไวในพระคมภรจงเปนสงทไมจำเปน !

B. ฟรดรช ชไลเออรมาเกอร (Friedrich Schliermacher) ค.ศ. 1768-1834 ฟรดรช ชไลเออรมาเกอร ไดชอวาเปน บดาแหงศาสนศาสตรยคใหม (Father of

Modern Theology) เขาไดศกษาตามแนวความคดของคานท และสรปวา ประสบการณหรอความเชอดาน

ศาสนา เกดขนจากความรสกของมนษยทตองการพงพงพระเจา เขาเชอวา มนษยเปนเพยงสงเลกนอยในจกรวาลทจะตองพงพระเจาอยเสมอ

!C. จอรจ เฮเกล (George Hegel) ค.ศ. 1770-1831 เขาเชอวาศาสนาเกดจากความขดแยงระหวางมนษยแตละคนและโลกทมนษยอย และศาสนาเปนววฒนาการของปรชญาหรอความคดของมนษยทววฒนาการจากศาสนา

ธรรมชาต ไปเปนความเชอในเรองศลธรรมจรรยา และในทสดววฒนาการมาเปนความเชอในเรองของวญญาณจต

อยางไรกตาม เฮเกลเชอวา ความเชอของครสเตยนเปนความเชอทสงสด และมเหตผลทสด

!!173


D. อลเบรชท ฟทชส (Albrecht Fitsch) ค.ศ. 1822-1889 เขาเชอวา ศาสนาเปนเรองของสำนกทางสงคม และเนนวาความรกของพระเจา ชวยให

เขาใจปญหาในสงคมได พระคมภรเปนเพยงบนทกเกยวกบสำนกของชมชน ดงนน จงควรตรวจสอบในแงประวตศาสตรไดเหมอนหนงสออนๆ

!II. ผลกระทบตอครสตจกร ผลกระทบทเหนชดทสดตอครสตจกรคอ คำสอนเกยวกบมนษย (ศาสนศาสตรเกยวกบมนษย) ทงนเพราะลทธเสรนยม เนนคำสอน เหลาน:

1. มนษยมความดอยแลวโดยพนฐาน และสามารถพบสจจธรรมไดดวยอำนาจของเหตผล

2. เนนในการสรางชวตบนโลก ใหดขน โดยการสรางสงคมของมนษยใหดขน นนกคอเปนการนำแผนดนของพระเจาลงมาบนโลก

ศาสนศาสตรของเสรนยม ขดแยงกบศาสนศาสตรของครสเตยนโดยทวไป ดงน 1. ไมไดใหความสำคญตอเรองการอศจรรย และ การเปดเผย (ทรงสำแดง)ของพระเจา

แตเนนความสำคญไปทเรองจตสำนก ของมนษย 2. ไมเนนเรอง ความบาปและความตกตำ ของมนษย แตเนนเรองความด โดย

ธรรมชาตของมนษย 3. พระเยซทรงถกมองในลกษณะของความเปนมนษยเทานน ไมไดเนนลกษณะความเปน

พระเจาของพระองค 4. เหตผลและความคด ของมนษย กลายเปนมาตรฐานในการดำเนนชวตแทนทจะเปน

พระคมภร เสรนยมเนนเรอง มนษย พระคมภรเปนเพยงหนงสอทบนทกเรองราว ทางประวตศาสตร

เกยวกบพระเจา (การเปดเผยของพระเจา ถกมองวาเปนความรอยางหนง)

!

!174

“¾พÃรÐะ¤คÑÁมÀภÕÃร�·ท∙Ø¡กµตÍอ¹นäไ´ด�ŒÃรÑºบ¡กÒาÃร´ดÅลãใ¨จ¨จÒา¡ก¾พÃรÐะàเ¨จ�ŒÒา” 2 ·ท∙¸ธ 3:16


ยคท 7 ครสตจกรยคปจจบน (ค.ศ. 1914-ปจจบน)!!

หนวยท 15 ยคมลฐานนยมและสหพนธภาพ!!15.1 การเคลอนไหวของกลมมลฐานนยม (Fundamentalist) I. ความเปนมา ในชวงศตวรรษท 19 และตนศตวรรษท 20 ขณะทลทธเสรนยมแพรหลายไปยงคณะนกายตาง

ๆผรบใชพระเจามากมายไดเทศนาเผยแพรความคดแบบเสรนยมบนธรรมาสนทวยโรป และอเมรกา ชวงเดยวกนนเอง กเกดการเคลอนไหวของครสเตยนอกกลมหนงทจะนำหลกคำสอนทถกตองกลบมายงครสตจกร

ครสเตยนกลมนถกเรยกวากลมหวเกาหรออนรกษนยม (Fundamentalist) หรอ Evangelical ในขณะทพวกเสรนยมถกเรยกวา กลมหวสมยใหม (Modernists)

ดงนนในชวง 30 ปแรกของศตวรรษท 20 จงเปนชวงแหงความขดแยงโตเถยงของสองกลมน จนกระทงถงป ค.ศ. 1940 กลมมลฐานนยมจงสามารถนำครสตจกรกลบเขาสหลกคำสอนเดม

ของพระคมภรไดจนถงปจจบน สาเหตสำคญประการหนงททำใหลทธเสรนยมเสอมลงคอ สงครามโลกทงสองครง พสจนให

เหนวา ศาสนศาสตรของเสรนยมใชการไมได (ถามนษยดอยแลว ทำไมจงเกดสงครามลางผลาญกน) !

II. ความเชอของกลมมลฐานนยม แมกลมมลฐานนยมจะมหลายกลม แตทกกลมมความเชอ และยดถอหลกคำสอนสามญท

คลายคลงกนคอ A. พระคมภร เปนกฏแหงความเชอ และเปนมาตราฐานในการปฏบตของครสตชน B. มนษย เปนคนบาป และตกตำเนองจากอาดม C. พระเยซ ทรงกำเนดจาก หญงพรหมจารย และทรงเปนพระบตรของพระเจา D. พระเยซทรงไถมนษยจากความบาปผด และทรงฟนคนพระชนม และจะเสดจ กลบมาอกครง E. ครสเตยนไดรบความรอด และชวตนรนดร โดยความเชอ F. การประกาศขาวประเสรฐและสรางสาวก เปนพระมหาบญชาทครสตชน จะตองกระทำตามอยางเครงครด ขณะเดยวกน ครสตจกรจะตองใหความสนใจในเรอง

สงคมสงเคราะห ดวย !

III. กลมตาง ๆ ของพวกมลฐานนยม กลมมลฐานนยมสามารถแบงไดเปน 3 กลมใหญ ความแตกตางของแตละกลมอยท (a) ทาทของกลมนนตอพวกเสรนยม (b) ทาทตอเรองการทำการดานสงคมสงเคราะห ! !

!175


A. กลมแยกตว (Separatist Fundamentalism - Militant) (1) ลกษณะสำคญ

- เนนความไมผดพลาดของพระคมภร - เนนการประกาศพระกตตคณ - ไมยงเกยวและไมยอมรบกลมเสรนยม - สนบสนนเรองการเมอง !

(b) ตวแทนสำคญของกลม - Carl MacIntire และกลม Twentieth Century Reformation Movement - John R.Rice และนตยสาร The Sword of the Lord - Bob Jones University, Greenville SC. - Jerry Falwell !

B. กลมเปดหรอกลมเครง (Open Fundamentalist) (1) ลกษณะสำคญ กลมนยดถอหลกคำสอน และการปฏบตตวอยางเครงครดเหมอนกลมแยกตว แตแตกตาง

กนในเรองความคดเหนดานการเมอง ไมสนบสนนเรองการเมอง ไมยงเกยวกบพวกเสรนยม !(2) ตวแทนสำคญ

Hal Lindsay ผเขยนหนงสอ “The Late Great Planet Earth” ผนำทางวชาการของกลมคอ พระครสตธรรมตาง ๆ เชน Dallas Seminary – John Walvoord Talbot Seminary – Robert Saucy Western Conservative Baptist – Earl Radmacher !

C. กลมเหตผล (Establishment Evangelism – Rationalist) (1) ลกษณะสำคญ กลมนนบวาเปนกลมทเปดกวางทสด ทงดานศาสนศาสตร และทศนะดานสงคม ยอมรบพวกเสรนยม เชอวา พระคมภรเปนสทธอำนาจสงสดเหนอความเชอ และในการถอปฏบตของครสตชน แตยอมรบการวจารณพระคมภรดวยหลกเหตผลและวทยาศาสตร อลมอลวยกบพวกทเชอทฤษฎววฒนาการโดยพยายามหาจดยอมรบและประนประนอมกน

กบกลมทเชอเรองการทรงสราง ใหความสำคญกบงานดานสงคมสงเคราะห และบรการสงคม !(2) ตวแทนสำคญ Billy Graham และนตยสาร Christianity Today

!176


คณะนกายตาง ๆทเปนสมาชกของ The National Association of Evangelicals (NAE) เชน Baptist General Conference, CMA, Evangelical Free Church, Free Methodist และนกายอน ๆ เชน Nazarene, Conservative Baptist, Covenant Church etc.

Trinity Divinity School, Fuller Seminary, Asbury Seminary etc. องคการประกาศตาง ๆ เชน Campus Crusade, Young Life, Y.F.C. etc.

!15.2 ครสตจกรและระบอบคอมมวนสต I. หลกการและทมา ผทเปนเสมอนผกอตงและวางแนวทางใหแกระบอบคอมมวนสตคอ คารล มารซ (Carl Marx)

ค.ศ. 1818 -1883 คารล มารซ ไดศกษาและนำหลกการหรอแนวทางของนกคดหลาย ๆทานมารวมกน เชน ขอ

งอาดม สมทธ (Adam Smith) ในเรองแรงงาน, ของจอรจ เฮเกล ในเรองววฒนาการของสงคม เปนตน

ค.ศ. 1848 มารซ ไดเผยแพรหลกการของเขาในหนงสอชอ The Communist Manifesto อาจจะกลาวไดวา ระบอบคอมมวนสตตามหลกการของมารซ ใหความสำคญกบชาวนา และ

กรรมกร อยางมาก มารซ สนบสนนการจดตงระบบ สงคมนยม ซงเปนสงคมทคนอำนาจใหแกประชาชน และ

ชนชนแรงงาน เลนน เปนผนำประเทศรสเซย และสามารถนำระบอบคอมมวนสต มาสรางเปนระบบทางการ

เมอง จนเกดพรรคคอมมวนสตขน สตาลน เปนผนำรสเซย ทสามารถนำเอาระบบทเลนนสรางไวมาใชกบประเทศรสเซยสำเรจ

!II. ผลตอครสตจกร

A. ชวง ค.ศ. 1900-1990 เนองจากระบอบคอมมวนสตใหความสำคญกบวตถนยมอยางมาก ดงนน จงมองวาศาสนาเปน เครองมอมเมา ประชาชน ดงนน คอมมวนสตไมเชอเรอง

พระเจา และศาสนา หลงสงครามโลกครงท 2 (ค.ศ. 1945) ลทธคอมมวนสตไดแทรกซม และเขายดครองหลาย

ประเทศในเอเซย, ยโรปตะวนออก, อฟรกา และลาตนอเมรกา หลายประเทศในโลกตกอยภายใตระบอบคอมมวนสต มผลให ครสเตยนถกขมเหง และตายในความเชอ เชน ในรสเซย, จน และเกาหล เปนตน

!B. ชวง ค.ศ. 1990 - ปจจบน ชวงปลายศตวรรษท 20 เขาสหวเลยวหวตอของศตวรรษท 21 ลทธคอมมวนสตเรมเสอม

อำนาจลง

!177


ไมวาจะเปนระบบการปกครองหรอระบบเศรษฐกจของคอมมวนสต เวลาไดพสจนใหเหนวา สงเหลานลมเหลว ทำใหประเทศตาง ๆ ในคายคอมมวนสตหนมาเรยกรองประชาธปไตย อยางเชน ประเทศในยโรปตะวนออก หรอไมกดำเนนนโยบายอลมอลวยทางการเมอง และเศรษฐกจตอโลกเสรยงขน อยางเชน จน, เวยดนาม เปนตน

ในเดอนตลาคม 1990 เยอรมนตะวนตก และเยอรมนตะวนออก รวมตวกนอกครง ซงเปนสญญลกษณวา ความเปนศตรของคายเสร และคายคอมมวนสตถกรอทงไปแลว

ในประเทศโรมาเนย มการเรยกรองประชาธปไตย ซงครสเตยนเปนแรงสำคญอยเบองหลง เพอเรยกอำนาจคนจากเผดจการคอมมวนสตของผนำโรมาเนย คอ เชาเชสก (Chaucesgu)

ประเทศคอมมวนสตในเอเซย เชน เขมร มการเจรจาสนตภาพ และกอตงรฐบาลรวมของเขมร 4 ฝายทพทยา ในเดอนกนยายน ค.ศ. 1991 และตอมา สหประชาชาตเขาไปชวยใหมการเลอกตงครงแรก จนไดนายก 2 คนคอ เจารณฤทธและสมเดจฮนเซน

ในประเทศจน กมการเคลอนไหวครงสำคญของนกศกษา เพอเรยกรองประชาธปไตย แมวาจะไมสำเรจและจบลงดวยการปราบปรามอยางโหดเหยมของรฐบาล ทจตรสเทยนนาเมน (Tienamen Square) ใน ค.ศ. 1989

อยางไรกตาม สงทแสดงวา พษสงของระบอบคอมมวนสตไดหมดไปแลว เกดขนเมอมหาอำนาจรสเซยเกดการปฎวตเปลยนการปกครองใหม กลายเปนสหพนธรฐรสเซย (The Russian Federation) ภายใตการนำของประธานาธบด เยลซน (Yelsin)

ความลมเหลวของระบบคอมมวนสต ทำใหครสตจกรในประเทศเหลานสามารถลกขนมาไดอก และประตแหงพระกตตคณเปดกวางออก ผคนทถกกดขบบบงคบมานานตางพากนสนใจทจะรเรองของพระเจา และไมมผใดรวา ประตนจะเปดนานแคไหน ครสตจกรและครสเตยนทงหลายจงควรจะฉวยโอกาสนำพระกตตคณไปยงดนแดนและผคนทหวกระหายเหลาน !

15.3 การเคลอนไหวของสหพนธภาพของครสตจกร (Ecumenicity) I. คำนำ ในยคปฏรปศาสนา (ศตวรรษท 16) ไดนำมาซงการแยกตวของนกายโปรเตสแตนท จากโรมน

คาธอลคและเปนการเรมตนของพฒนาการของนกายโปรเตสแตนท ซงตอมาแยกเปนคณะตาง ๆ

ใน ค.ศ. 1800 หรอในศตวรรษท 19 เปนตนมาไดมการพยายามของคณะนกายเหลานทจะรวมตวกนเปนกลมใหม

ในศตวรรษท 20 การเคลอนไหวของคณะนกายตาง ๆ ทจะรวมตวกน หรอทเรยกวา สหสมพนธภาพ จงกลายเปนแนวโนมใหมของครสตจกรในปจจบน

คำวา “สหสมพนธภาพ” (Ecumenical) เรมใชครงแรกในป ค.ศ. 1936 ในการประชม Faith – and – Order ซงตองการกลมเสรนยมและกลมอนรกษนยม หรอมลฐานนยมเขารวมดวย เพอนำมาซงความเปนอนหนงอนเดยวกนขององคกรครสศาสนา !

!!178


II. ประเภทและลกษณะของสหสมพนธภาพ การรวมตวของคณะนกายและองคการตาง ๆของครสตจกรมอย 3 ขนตอนหรอ 3 ลกษณะดวย

กน A. ความรวมมอระหวางคณะนกายและองคการทไมสงกดคณะนกายใด

(Interdenominational and Non-denominational Cooperation) องคการในลกษณะนเรมขนในศตวรรษท 18

(1) องคการระหวางคณะนกาย (Interdenomination) เปนองคการทเกดขนจากความรวมมอของคณะนกายตางกน เพอนำมาซงผลประโยชน

รวมกน ตวอยางเชน ค.ศ. 1801-1852 คณะเพรสไบทเรยน และคองกรเกชน เนลลสไดรวม

มอกน ตงองคการเพอจดหาศษยาภบาลใหแกครสตจกร (2) องคการไมสงกดคณะนกาย (Nondenominational) จดตงขนโดยไมสงกดคณะนกายใด แตไดรบความชวยเหลอจากครสเตยนคณะนกาย

ตาง ๆ เพอรบใชในงานเฉพาะกจ เชน สมาคมพระ-ครสตธรรมอเมรกา องคการเยาวชนเพอพระครสต (Youth for Church) องคการกเดยน (Gideons) เปนตน !

B. Organic Reunion การรวมตวกนในลกษณะน เรมขนในศตวรรษท 19 เปนการรวมตวของคณะนกายตาง ๆ ทไดแยกตวออกจากคณะนกายเดมของตนมารวมกน

กอตงคณะนกายใหมขน การรวมตวลกษณะน จะเกดขนงายกวาในกรณทกลมทมารวมกน มภมหลงดานศาสน

ศาสตร นโยบายและหลกการดานพธกรรมทคลายคลงกน ตวอยาง เชน ค.ศ. 1958 คณะ The United Presbyterian Church และ The

Presbyterian Church of America รวมเปน The United Presbyterian Church, U.S.A.

ค.ศ. 1927 Church of Christ ในประเทศจน รวมตวกบ Presbyterians, Baptists และ Methodists !

C. สมาพนธในประเทศ และระหวางประเทศ (National and International Ecclesiastical Confederations)

การรวมมอของครสตจกร หรอคณะนกายตาง ๆ ในลกษณะของสมาพนธเชนน เรมขนในศตวรรษท 20 และเปนแนวโนมของสหสมพนธภาพในยคปจจบน

การรวมมอในลกษณะสมาพนธเชนน คณะนกายตาง ๆ ทเขารวมยงคงมสทธในการตดสนใจ และคงอำนาจสงสดในคณะของตน แตมารวมมอกนเพอผลประโยชนรวมบางประการ

การจดตงสมาพนธเชนน อาจทำในระหวางคณะนกายตาง ๆ กน ทงภายในและระหวางประเทศ เชน The Federal Council of Churches of Christ in America เปนสมาพนธทครสตจกรคณะนกายตาง ๆ ในอเมรกา มารวมกนตงขน เพอรวมมอรบใชใน

!179


การบรการสงคม ใน ค.ศ.1908 เชน เพอรวมกนคดคานการใชแรงงานเดกอยางไมเปนธรรม เปนตน

นอกจากนน คณะนกายเดยวกนทอยในประเทศตาง ๆ ทวโลก ยงอาจจะตงสมาพนธระหวางประเทศ เพอทำงานของคณะนกายตนรวมกนในสวนตางๆทวโลก

ตวอยางเชน การประชมสมาพนธแบบตสทโลก หรอ The Baptist World Alliance ใน ค.ศ. 1905 เปนตน !

III. สภาครสตจกรโลก (World Council of Churches) และปญหาของสหสมพนธภาพในครสตจกร

สภาครสตจกรโลก เปนองคการในลกษณะของสหสมพนธ ซงแสดงถงความเปนเอกภาพของครสตจกรคณะนกายตาง ๆทวโลก

ค.ศ. 1938 ผนำครสตจกรคณะนกายตาง ๆ 80 ทาน ไดประชมกนทยเทรฟท (Utrecht) เพอรางธรรมนญโครงสรางขององคการตลอดจนกำหนดคณะกรรมการดำเนนการ เพอใหเกดสภาครสตจกรโลก

ระหวางวนท 22 ส.ค.- 4 ก.ย. 1948 ผแทน 350 ทาน จาก 44 ประเทศ เปนตวแทนจาก 150 ครสตจกรมารวมประชมทอารสเตอรดม (Amsterdam)

ผลของการประชมครงน ทำใหเกดสภาครสตจกรโลกขน ซงมสำนกงานใหญทกรงเจนวา ประเทศสวสเซอรแลนด

ทประชมไดกำหนดใหมการเปดประชมสภาครสตจกรโลก และทก 7 ปมการเลอกกรรมการกลาง ซงจะประชมทกป มเลขาธการตลอดจนกรรมการกลมตาง ๆ ทจะดำเนนงาน และแกไขปญหาขององคการ

อยางไรกตาม จากการประชมครงท 4 ทอพสาลา (Uppsala) ประเทศสวเดน ในป ค.ศ. 1968 เปนตนมา สภาครสตจกรโลกไดหนความสนใจไปยงเรองสงคม เศรษฐกจ

และการเมองมากกวาเรองจตวญญาณ ทำใหการชวยใหรอดเปนเรองเกยวกบโลกนมากกวาเรองฝายวญญาณ

ค.ศ. 1973 การประชมสภาครสตจกรโลกทกรงเทพฯ ในหวขอ “ความรอดวนน” (Salvation Today) เนนงานดานสงคมและสทธมนษยธรรม มากกวาเรองจตวญญาณ โดยเนนการสรางสงคมใหม และปลดปลอยมนษยจากการกดขขมเหงในสงคม

ดงนน การดำเนนการของสภาครสตจกรโลก ซงเปนเสมอนตวแทนของการรวมตว เพอสรางเอกภาพในครสตจกรสากล หรอเปนการเคลอนไหวในลกษณะของสหสมพนธภาพของครสตจกรทวโลก จงเปนเพยงความเปนเอกภาพในลกษณะขององคกรเทานน

ถาครสตจกรสากลตองการสรางเอกภาพ หรอสหสมพนธภาพขนอยางแทจรงและถาวรจะตองเปนสมพนธภาพทสรางบนความเปนเอกภาพในฝายจตวญญาณ โดยมพระคมภรเปนรากฐานแหงความเชอ และพระครสตเปนศรษะ และพระผชวยใหรอดของครสตจกร

!!

!180


!!

สรปครสตจกร 7 ยค !

ยคท 1 กอตง - ค.ศ. 30 ยคอครทต ยคท 2 ขมเหง - ค.ศ. 100 ยคขมเหง ! ยคท 3 คมครอง - ค.ศ. 300 ยคประนประนอม ! ยคท 4 งมงาย - ค.ศ. 500 ยคกลาง (ยคมด) ! ยคท 5 เจดจา - ค.ศ. 1500 ยคปฏรป ! ยคท 6 เฉดฉาย - ค.ศ. 1700 ยคพนธกจ ! ยคท 7 แชมชน - ค.ศ. 1900 ยคปจจบน !!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!181


ภาคผนวก 1!!

หลกขอเชอของอครทต (Apostles’ Creed)!!ขาพเจาเชอวางใจในพระเจา พระบดาผทรงฤทธทสด ผทรงสรางฟาสวรรคและโลก !ขาพเจาเชอวางใจในพระเยซครสต พระบตรองคเดยวของพระบดา ทรงปฏสนธโดยพระวญญาณบรสทธ ทรงกำเนดจากมารยสาวพรหมจาร ทรงทนทกขทรมานในสมยทปอนทอสปลาตปกครอง ทรงถกตรงทกางเขนแลวมรณา ทรงถกบรรจไวในอโมงค เสดจลงสแดนมรณา ในวนทสามทรงเปนขนมาจากความตาย พระองคเสดจขนสวรรคประทบ ณ เบองขวาของพระเจาผทรงฤทธทสด จากทนนพระองคจะเสดจมาพพากษาคนเปนและคนตาย !ขาพเจาเชอวางใจในพระวญญาณบรสทธ และเชอมนในสากลครสตจกรบรสทธ ในการรวมสมานฉนทระหวางธรรมกชน การอภยโทษบาป การทกายคนชพ และสมบรณชพนรนดร อาเมน

!182



ดดาเคห (The Didache) หรอ!หลกคำสอนของอครทตทง 12 คน!!!

บทท 1

มหนทางอย 2 ทาง: หนทางทนำไปสชวต และ หนทางทนำไปสความตาย และความแตกตางของหนทางทงสองนนใหญยงนก

หนทางแหงชวตประกอบไปดวยสงเหลาน อนดบแรก ทานควรจะรกพระเจา ผทรงสรางทาน อนดบทสอง จงรกเพอนบานเหมอนรกตนเอง และอะไรกตามททานไมปรารถนาทจะใหผอนกระทำตอทาน ทานกจงอยาทำสงนนตอผอน

คำสอนนคอ : จงอวยพรผทแชงสาปทานและจงอธษฐานเผอศตรของทาน และจงอดอาหารอธษฐานเผอผทขมเหงทาน มนจะมความหมายอะไรถาทานรกแตคนทรกทาน พวกคนนอกศาสนากทำอยางนนเชนกน จงรกคนทเกลยดทาน แลวทานจะไมมศตรเลย

จงรกษาตวของทานใหหางจากความปรารถนาของรางกายและเนอหนง ถามคนตบแกมขวาของทาน จงหนแกมอกขางใหเขาดวย แลวทานถงจะตอบสนองอยางคนทเปนผใหญแลว ถามใครบงคบใหทานเดนไป 1 ไมล จงเดนไปใหเขา 2 ไมล ถามใครมาเอาเสอคลมของทานไป จงใหเสอของทานกบเขาดวย ถามใครจะมาเอาสงของของทานไป จงอยาเรยกรองใหเขานำกลบมาคน เพราะทานไมสามารถทำอยางนนได

จงใหแกทกคนทมาขอจากทาน จงอยาปฏเสธ เพราะพระบดาปรารถนาทจะใหแกทกคนจากคลงสมบตของพระองค คนทใหดงทพระบญญตดานบนไดกลาวไวนน จะไดรบพระพร เพราะเขาเปนผบรสทธ แตคนทรบโดยทไมมความจำเปนนน จะตองรบผดชอบตอการกระทำของเขาเอง ยงไปกวานน ผทมแตไมยอมให จะตองไดรบการสอบสวนสงทเขาไดทำ และเขาจะไมไดรบการปลอยตวออกมาจนกวาจะไดใหเงนทเขาคางเอาไว

!183


จงคำนงถงคำกลาวนวา “จงใหเงนอยในมอของทานจนเหงอทวม จนกระทงทานแนใจวาควรทจะใหแกใคร”

!!บทท 2

พระบญญตท 2 ของคำสอนนคอ: จงอยาฆาคน ทานจงอยาลวงประเวณ ทานจงอยานำบตรของทานไปในทางชวราย และหามมพฤตกรรมเบยงเบนเรองเพศ ทานจงอยาขโมย หรออยาแสวงหาคำแนะนำจากบรรดาพอมดหมอผ หรอใชเวทมนตรคาถา และทานจงอยามสวนในการทำแทง และหามฆาเดกทารก ทานไมควรโลภสงของของเพอนบาน

ทานจงอยาเปนพยานเทจ หรอกลาวรายผอนใหมความผด ทานไมควรพดสงทชวราย และไมควรเกบความขนเคองอยในใจ ทานไมควรมใจสองฝกสองฝายหรอมลนสองแฉก เพราะวาลนสองแฉกนนเตมไปดวยพษรายถงตาย ทานไมควรทจะใหคำพดเตมไปดวยคำหลอกลวงหรอไรสาระ แตจงทำตามสงททานพดเถด

ทานจงอยาโลภหรอไมรจกพอ อยาเปนคนหนาซอใจคด หรอผกพยาบาท หรอหยงยโส จงอยาวางแผนชวตอเพอนบานของทาน ทานไมควรทจะเกลยดใครเลย แตทานควรตกเตอนผอนบาง และทานควรทจะอธษฐานเผอคนเหลานน และทานควรทจะรกพวกเขาใหมากกวาชวตของตวทานเอง

!บทท 3

ลกของขาพเจาเอย จงหลกหนเสยจากความชวทงปวง อยาถกครอบงำโดยความปรารถนาของตนเอง เพราะมนจะนำไปสการฆาตกรรม จงอยาอจฉา อยาชวนทะเลาะ อยาโกรธงาย เพราะเหลาบรรดาฆาตกร กถอกำเนดมาจากสงเหลานน อยาใหกเลสตณหางอกเงยขนในใจของทาน

!184


เพราะวามนจะนำไปสการผดศลธรรมทางเพศ อยาพดจาหยาบคาย และอยามองเพอใหเกดใจกำหนดเลย เพราะวามนจะนำไปสการลวงประเวณ

ลกเอย ทานจงอยาเชอเรองโชคลางเลย เพราะมนจะนำไปสการมรปเคารพ อยาเปนพอมดหมอผ และอยามสวนเกยวของในเรองดวงดาวหรอเวทมนตรตางๆ จงอยาปรารถนาทจะเหนสงตางๆเหลานน เพราะนนเปนหนทางทจะนำทานไปสรปเคารพ ลกของขาพเจา อยาพดโกหกเลย เพราะการโกหกจะนำไปสการขโมย อยารกเงนทองและอยาพยายามสรางภาพลกษณของตน เพราะวาสงนนกจะนำไปสการขโมยดวยเชนกน ลกของขาพเจาเอย จงอยาเปนนกพนน เพราะมนจะนำไปสการสบประมาทพระเจา อยาปรารถนาทจะทำตามใจตน หรอใหตนเองเพลดเพลนไปกบความคดทชวราย เพราะวานนเปนจดเรมตนของการสบประมาทพระเจาเชนกน

จงสภาพออนนอม เพราะวาคนทสภาพออนนอมเทานนทจะไดรบมรดกในโลกน จงมความอดทนและไมทอถอยตอความทกขยาก จงหลกหนเสยจากสงชวราย จงสภาพออนโยนและดพรอม และจงตวสนตอถอยคำเหลานอยเสมอ จงอยายกตวและอยาหยงทะนงตน อยาเขาไปของแวะกบคนหยงจองหอง แตใหดำเนนชวตไปกบคนชอบธรรมและคนทใจถอม

จงยอมรบวาทกสงทเกดขนกบทานลวนแตเปนสงทด เพราะวาไมมสงหนงสงใดเกดขนไดนอกจากพระเจาทรงอนญาตใหเกดขน

!บทท 4

ลกของขาพเจา ทานจงระลกถงผทกลาวพระวจนะของพระเจาแกทานทงกลางวนและกลางคน และจงใหเกยรตแกเขาดงททานจะถวายเกยรตแดพระเจา เพราะทใดทมการกลาวดวยสทธอำนาจทมาจากพระเจา พระเจาทรงสถตอยทนนดวย

และทานเองควรทจะแสวงหาการสามคคธรรมกบผเชอ เพอทานเองจะไดรบการหนนใจจากคำกลาวของพวกเขา ทานไมควรปรารถนาการแบงแยก แตควรทจะสรางสนตทามกลางคนเหลานนททะเลาะววาทกน จงพพากษาอยางถกตอง อยาเขาขางผใดในการทจะตกเตอนเกยวกบเรอง

!185


ความผดบาป อยาสองจตสองใจวาสงตางๆ ควรหรอไมควรทจะเปนอยางไร

จงอยาเปนคนทจะยนมออกไปรบฝายเดยวแตไมยอมทจะเปนผให

จงยอมจายคาไถบาปของตนเองเสย ถาทานสามารถทจะจายได จงอยาลงเลในการให หรออยาใหดวยการบน เพราะวาทานรอยแลววาใครคอเจานายทดทจะใหรางวลแกทกคน

ทานจงอยาหนหลงใหแกคนทตองการความชวยเหลอ แตจงแบงปนสงของของทานแกพนองของทาน อยาพดวาสงตางๆเปนของทานเอง เพราะถาเรากำลงแบงปนสงทเปนนจนรนดรอย เราเองยงควรทจะแบงปนสงของทอยในโลกนดวย อยาสงวนมอของทานจากบตรชายหรอบตรสาวของทาน แตจงสงสอนพวกเขาใหยำเกรงพระเจาตงแตเยาววย

ขณะททานมใจขมขน จงอยาออกคำสงแกทาสหรอคนรบใชทมความเชอในพระเจาองคเดยวกบทาน เกรงวาเขาจะเลกยำเกรงพระเจาองคเดยวกนกบทาน เพราะวาพระองคไมไดทรงเรยกพวกเขาตามสถานภาพทางสงคมแตทรงเลอกตามทพระวญญาณไดทรงจดเตรยมไวแลว สวนพวกทานทเปนทาส จงยอมเชอฟงเจานายของทานดวยความยำเกรงและความเคารพนบถอเสมอนดงพวกเขามสทธอำนาจจากพระเจาในการปกครองพวกทาน

ทานควรเกลยดการหนาไหวหลงหลอกทกประเภทและเกลยดทกสงทพระเจาไมทรงพอพระทย จงอยาละทงพระบญชาของพระเจา และจงรกษาคำสอนตางๆททานไดรบมา จงอยาเพมเตมอะไรเขาไปและจงอยาตดสงไหนออก เมออยในครสตจกร ทานจงสารภาพความผดของทานเสย และจงอยาเขาสการอธษฐานดวยจตใจทหมกมนอยกบความคดชวราย นคอหนทางทนำไปสชวต

!บทท 5

สวนหนทางทนำไปสความตายนน ประกอบไปดวยสงเหลาน สงแรกคอความชวรายและคำแชงสาป, กเลสตณหา, การฆาตกรรม, การลกขโมย, รปเคารพ, เวทมนตรคาถา, พอมดหมอผ, การปลน,การเปนพยาน

!186


เทจ, การสองฝกสองฝาย, การทำความผด, การหยงจองหอง, การโออวดตน, ความอจฉา, การพดเลนไรสาระ, ความหยง, การขมเหงผทำความด, การเกลยดความจรง, การรกคำโกหก, การไมคดถงรางวลแหงความชอบธรรม, การไมยดมนในสงทดหรอการพพากษาทชอบธรรม, การอดหลบอดนอนทไมใชเพอสงทดแตเพอความชวราย, การอยหางจากความสภาพออนโยนและความอดทน, การรกสงทไรสาระ, การรกผลตอบแทน, การไรความเมตตาตอคนจน, การไมชวยเหลอผททำงานหนก, การไมระลกถงผททรงสรางพวกเขา,ฆาตกรฆาเดก, การเปนผทำลายสงทพระเจาทรงสราง, การหนหลงใหแกผทตองการความชวยเหลอ, การขมเหงผทลำบาก, ชวยเหลอคนรวยในการทำสงทไมถกตอง, การพพากษาคนจนอยางไมยตธรรม, ทกอยางลวนแตเปนความบาปทงนน ลกเอยขอใหทานทงหลายรอดพนจากสงตางๆ เหลานเถด

!บทท 6

อยาใหใครมาชกจงทานใหออกไปจากทางแหงคำสอนน เพราะมนคอการตอตานพระเจา ถาทานสามารถแบกแอกของพระเจาไดทงหมด ทานกเปนผใหญแลว แตถาทานไมสามารถทำทงหมดได จงทำเทาททานทำไดเถด

เกยวกบเรองเนอสตว จงทำสงททานทำได แตอยากนสงทไดผานการถวายตอรปเคารพเลย เพราะวามนคอการนมสการพระเจาทไมมชวต

!บทท 7

ในเรองการรบบพตศมา จงบพตศมาในพระนามแหงพระบดา, พระบตร และพระวญญาณบรสทธ ในธารนำไหล

ถาทานหาธารนำไหลไมได สามารถใชนำอนในการรบบพตศมาได ถาทานไมมนำเยน สามารถใชนำอนได และถาไมมนำอะไรเลย ใหประพรมนำบนศรษะ 3 ครง ในพระนามแหงพระบดา พระบตร และพระวญญาณบรสทธ และกอนทจะมพธบพตศมา ทงผทจะใหบพตศมาและผทจะรบบพตศมา ควรอดอาหารอธษฐาน และถามคนอนทสามารถอด

!187


อาหารอธษฐานได กใหเขาทำดวย ทานควรจะแนะนำใหผทจะรบบพตศมาอดอาหาร 1 หรอ 2 วนกอนทจะรบบพตศมา

บทท 8

จงอยาอดอาหารรวมกบผทหนาซอใจคด เพราะวาพวกเขาอดอาหารทกวนจนทรและวนพฤหสบด แตทานอดอาหารทกวนพธและวนศกร จงอยาอธษฐานอยางทพวกหนาซอใจคดทำกน แตตามทองคพระผเปนเจาไดบญชาไวในขาวประเสรฐของพระองค ทานจงอธษฐานตามอยางน :

ขาแตพระบดาผทรงสถตในสวรรค ขอใหพระนามของพระองคเปนทเคารพสกการะ ขอใหแผนดนของพระองคมาตงอย ขอใหเปนไปตามพระทยของพระองค ในสวรรคเปนอยางไรกใหเปนไปอยางนนในแผนดนโลก ขอทรงโปรดประทานอาหารประจำวนแกขาพระองคทงหลายในวนน และขอทรงโปรดยกบาปผดของขาพระองคเหมอนขาพระองคยกโทษผททำผดตอขาพระองคนน ขออยานำขาพระองคเขาไปในการทดลอง แตขอใหพนจากสงซงชวราย เพราะวาฤทธเดชและพระสรเปนของพระองคสบไปเปนนตย

ทานจงอธษฐานตามอยางนวนละ 3 ครง

บทท 9

ในเรองพธมหาสนท จงขอบคณพระเจาตามน:

อนดบแรก ขอบคณพระเจาสำหรบพระโลหตของพระเยซ:

เราขอบคณพระเจา พระบดาของเรา สำหรบเถาองนบรสทธแหงพงศพนธกษตรยดาวด, ผรบใชของพระองค ผซงพระองคทรง

ในเรองการหกขนมปง:

พวกเราขอบคณพระองค พระบดาของเรา สำหรบชวตและความรทพระองคทรงใหพวกขาพระองคไดรจกผานทางพระเยซครสตผรบใชของพระองค พระสรจงมแดพระองคสบไปเปนนตย ดงเชนทพระกายของพระองคไดแตกออกเปนชนๆยนเนนเขานน และไดถกนำมารวมกนใหเปน

!188


หนงเดยว ขอทพระองคจะรวมรวมครสตจกรของพระองคจากสดปลายแผนดนโลกเขามาสแผนดนของพระองค เพราะฤทธอำนาจและพระสรเปนของพระองผานทางพระเยซครสตตลอดไปเปนนตย

ทานจงอยาใหผใดกนและดมในพธมหาสนทโดยทยงไมไดรบบพตศมา เพราะวาองคพระผเปนเจาไดตรสไวในเรองนวา “จงอยาใหสงทบรสทธแกพวกสนข”

บทท 10

หลงจากทไดกนขนมปงและดมนำองนแลว จงขอบคณพระเจาดงน:

เราขอบคณพระองค พระบดาผบรสทธ ทพระองคทรงกระทำใหพระนามบรสทธของพระองคดำรงอยในใจของเรา และทพระองคทรงทำใหเรารจกความร, ความเชอและชวตนรนดรผานทางพระเยซ ผรบใชของพระองค ขอพระสรจงมแดพระองคสบไปเปนนตย

พระองคทรงเปนพระเจาผทรงฤทธานภาพสงสด ผทรงสรางสงสารพดขนเพอสำแดงพระนามของพระองค พระองคทรงประทานอาหารและนำดมใหแกมนษยเพอใหเขาเพลดเพลนใจ และพระองคทรงประทานชวตนรนดรผานทางผรบใชของพระองค เหนอสงอนใด เราขอบคณพระองคเพราะพระองคทรงฤทธานภาพ ขอพระสรเปนของพระองคสบไปเปนนตย องคพระผเปนเจา ขอทรงจดจำครสตจกรของพระองค ขอทรงชวยครสตจกรของพระองคใหรอดพนจากความชวรายและชวยใหครสตจกรเตบโตขนในความรกของพระองค ขอทรงรวบรวมครสตจกรของพระองคมาจากทวทกมมโลกและแยกครสตจกรของพระองคออกจากโลกนเพอเตรยมตวเขาในแผนดนของพระองคทไดทรงจดเตรยมไวใหแลว เพราะฤทธอำนาจและพระสรเปนของพระองคสบไปเปนนตย

ขอพระคณของพระเจาเขามาและใหโลกนมลายไป โฮซนนาแดบตรของกษตรยดาวด!! ถาผใดบรสทธ ใหเขาเขามาเถด สวนผทไมบรสทธ ใหเขากลบใจใหม มารานาธา (องคพระผเปนเจาทรงเสดจมา) อาเมน

อนญาตใหบรรดาผเผยพระวจนะไดขอบคณพระเจาตามทพวกเขาตองการ

!189


!บทท 11

ผใดกตามทเขามาและสอนทานตามหลกคำสอนเหลาน พวกทานจงตอนรบเขาไว แตถาผใดเปลยนแปลงคำสอนเหลานโดยมเจตนาทจะทำลายหลกคำสอนน ทานจงอยาฟงเขาเลย อยางไรกตาม ถาแรงจงใจของเขาคอการเพมความชอบธรรมและความรเรองของพระเจาเขาไป ทานจงตอนรบเขาอยางททานจะตอนรบองคพระผเปนเจา

ในเรองอครทตและผเผยพระวจนะ จงปฏบตตอพวกเขาตามทขาวประเสรฐของพระเจาบอกใหทานทำ ทานจงตอนรบอครทตทกคนทมาหาทานอยางททานจะตอนรบองคพระผเปนเจา

พวกเขาไมควรจะพกอยกบทานมากกวาหนงวน แตถาเขามความจำเปนเขาสามารถอยตอได ถาเขาพกอยกบทาน 3 วน เขากเปนผเผยพระวจนะเทจ

และเมออครทตออกไป เขาไมควรเอาอะไรตดตวไปนอกจากขนมปงหนงแถว จนกวาเขาจะถงทพกของเขาในยามคำคน ถาเขาขอเงนจากทาน เขากเปนผเผยพระวจนะเทจ และทานไมควรทดสอบหรอตดสนผเผยวจนะทพดโดยพระวญญาณ เพราะบาปทกบาปจะสามารถไดรบการอภยได ยกเวนความบาปนทไมสามารถอภยใหได

แตไมใชทกคนทพดโดยพระวญญาณจะเปนผเผยพระวจนะ แตจะตองเปนผทดำเนนชวตตามอยางพระลกษณะของพระเจา ดงนนทานจงจะรวาใครเปนผเผยพระวจนะแทและใครเปนผเผยพระวจนะเทจไดจากการดำเนนชวตของเขา และถาผเผยพระวจนะคนใดสงอาหารโดยพระวญญาณ เขาไมควรทานอาหารทเขาสงไว หากเขากนอาหารทสงไวนน เขาจงเปนผเผยพระวจนะเทจ

และผเผยพระวจนะทสอนความจรงแตไมไดประพฤตตามสงทตวเองสอนนน เปนผเผยพระวจนะเทจ แตผเผยพระวจนะทผานการทดสอบกเปนผเผยพระวจนะแท ถงแมวาเขาจะสอนทครสตจกรโดยใชคำอปมาทมาจากจนตนาการของเขาเอง ตราบเทาทเขาไมไดสอนคนอนใหทำสงเดยวกน ทานจงอยาตดสนเขาเลย การพพากษานนมาจากพระเจา ดงเชนผเผยพระวจนะทานอนๆในอดต

!190


แตถาผใดกลาวโดยพระวญญาณวา “จงนำเงนหรอสงของมาใหขาพเจา” จงอยาฟงเขาเลย แตถาเขากลาวสงนนเพราะตองการชวยเหลอผอน จงอยาใหผใดตดสนเขาเลย

บทท 12

จงตอนรบทกคนในพระนามขององคพระผเปนเจา หลงจากนน เมอทานไดทดสอบเขาทานจะไดพบวาเขาเองเบยงเบนออกจากมาตรฐานในดานใดบาง ถามผใดเดนทางผานมา ทานจงชวยเหลอเขาใหมากทสดเทาทจะชวยได และถาจำเปนจรงๆ เขาพกอยกบทานไดแตหามนานเกน 3 วน

แตถาเขาปรารถนาทจะอาศยอยทามกลางพวกทาน และตองการมอะไรแลกเปลยน จงใหเขาทำงานเพอแลกกบอาหารของเขา แตถาเขาไมมอะไรทจะแลกเปลยน พวกทานควรทจะจดหาใหเขาแลวแตตามดลยพนจของทาน อยาใหผใดทเรยกตวเองวาเปนครสเตยนอาศยอยทามกลางพวกทานโดยทไมทำงาน แตถาเขาไมปรารถนาทจะทำงาน เขากกำลงหาผลประโยชนจากพระเยซครสต คนแบบนจงระวงใหด

บทท 13

แตถามผเผยพระวจะแททปรารถนาจะอาศยอยทามกลางพวกทานกจงจดเตรยมอาหารใหแกเขาเถด เชนเดยวกบผสอนทสอนสงทดงามและคนททำงาน เขาสมควรทจะไดรบอาหารของตน ดงนนผลแรกของทานไมวาจะเปนเหลาองน, ขาว,วว หรอแกะ จงนำไปมอบแกผเผยพระวจนะ เพราะพวกเขาเปนเหมอนปโรหตสงสดของทาน

แตถาทานไมมผเผยพระวจนะ จงใหผลแรกของทานแกคนยากจน ถาทานจะทำขนมปง จงเอาไปใหแกพวกเขาดวยตามคำบญชาของพระเจา เชนกนถาทานเพงเปดเหลาองนหรอนำมนไหใหม จงนำสวนแรกไปใหแกผเผยพระวจนะ รวมถงสวนแรกของเงน,เสอผาและสงของของทาน จงดวาสงใดเปนสงทดทสด จงนำไปใหตามทพระเจาทรงบญชาไว

บทท 14

และเมอมาถงวนสะบาโต จงอธษฐานสารภาพบาปของทานกอนแลวจงหกขนมปงและอธษฐานขอบคณพระเจา ดวยการกระทำเชนนน

!191


เครองถวายบชาของทานจงจะบรสทธ ทานจงอยาใหผทมเรองทะเลาะกบพนองมารวมหกขนมปงกบทาน จนกวาเขาจะไปกลบคนดกนกอน เพอทเครองถวายบชาของทานจะไมเปนมลทน เพราะพระเจาไดตรสไววา “เจาจงนำเครองบชาทบรสทธมาใหแกเรา ในทกทและทกเวลา เพราะวาเราเปนกษตรยผยงใหญ และนามของเราเปนนามประเสรฐทามกลางประชาชาต”

บทท 15

ในการแตงตงคนเขามาเปนผดแลครสตจกรและมคนายกนนพวกเขาจะตองมลกษณะดงน : เปนคนสภาพ, ไมเปนคนทรกเงนทอง, เปนคนทจรงจง และ ไดรบการยอมรบ เพราะพนธกจทพวกเขาจะทำแกทานคอการเปนผเผยพระวจนะและผสอน

ทานจงอยาตกเตอนผใดดวยความโกรธ แตจงตกเตอนดวยสนต ดงเชนทเราไดเหนแลวในขาวประเสรฐ และอยาใหผใดพดคยกบคนทปฏเสธทจะรกเพอนบานของตนเอง ทานจงอยาพดกบเขาเลยจนกวาพวกเขาจะกลบใจ

ทานจงอธษฐานและจงใหและจงดำเนนชวตสงททานไดพบในขาวประเสรฐแหงองคพระผเปนเจาของเรา

บทท 16

จงดำเนนชวตดวยความระมดระวง อยาใหตะเกยงของทานดบ หรอจงอยาใหรางกายของทานเปลอยอยเลย แตทานจงเตรยมพรอมอยเสมอ เพราะทานไมรวาองคพระผเปนเจาจะเสดจมาเมอไหร

พวกทานจงนดพบกนอยางสมำเสมอเพอแสวงหาสงทเปนประโยชนตอจตวญญาณของทาน เพราะความเชอของทานจะไมเปนประโยชนแกทาน เวนแตวาทานจะสามารถอดทนจนถงวนสดทาย เพราะในยคสดทาย พวกผเผยพระวจนะเทจและพวกหลอกลวงจะเพมมากขน และจะทำใหแกะกลายเปนหมาปา และความรกกลายเปนความเกลยดชง

พวกทอยนอกธรรมบญญตจะเพมขนและพวกเขาจะขมเหง, เกลยดชง และทรยศกนเอง และเจาแหงการหลอกลวงของโลกนจะปรากฏตว

!192


ออกมาราวกบเปนพระบตรของพระเจา และเขาจะทำหมายสำคญและการอศจรรยตางๆ และโลกนจะตกไปอยในมอของเขา และเขาจะทำสงผดศลธรรมอยางทไมเคยมผใดเคยทำมากอนเลย

จากนนเหลาบรรดาประชาชาตจะตองเขามาสการพสจนดวยไฟ และมนษยมากมายจะตองลมลงและถกลงโทษ แตผใดทสามารถยนหยดในความเชอของเขาได จะไดรอดจากการแชงสาปนน

หลงจากนนหมายสำคญแหงความจรงจะปรากฏขน หมายสำคญแรกจะปรากฏขนทสวรรค หมายสำคญถดมาคอเสยงแตร และหมายสำคญทสามคอคนทตายไปแลวจะฟนขนมา แตไมใชทกคนทจะฟนขนมาจากความตาย ดงทไดกลาวไววา “องคพระผเปนเจาจะเสดจมาและบรรดาผบรสทธจะไดอยกบพระองค” “จากนนโลกนจะไดเหนองคพระผเปนเจาเสดจมาในเมฆแหงฟาสวรรค”

!193

คำแปลขางบนนถกแปลจากคำแปลภาษาองกฤษของ ทม ซอเดอร ซงมเงอนไขในการใชคำแปลของเขาตามดานลางนคอ !

หมายเหต : ทานสามารถนำบทความ Didache นไปทำซำหรอเผยแพรไดโดยทจะตองไมแสวงหาผลกำไร โดยททานจะตองพมพลขสทธของหนวยงานลงไปดวย รวมถงทอยของเวบ

ไซตดานลาง: www.scrollpublishing.com

http://www.scrollpublishing.com

http://www.scrollpublishing.com



หลกขอเชอไนซน (Nicene Creed)!!ขาพเจาเชอวางใจในพระเจ ขาพเจาเชอวางใจในพระเจาองคเดยว พระบดาผทรงฤทธสงสด ผทรงสรางฟาสวรรคและโลก และทกสงทประจกษและไมประจกษแกตา ขาพเจาเชอวางใจในพระเยซครสตองคพระผเปนเจาพระองคเดยว ผทรงเปนพระบตรองคเดยวของพระเจา ทรงกำเนดจากพระบดากอนทรงสรางกลปจกรวาลทงมวล ทรงเปนพระเจากำเนดมาจากพระเจา แสงสวางจากแสงสวาง พระเจาแทจากพระเจาแท ทรงกำเนดไมใชถกสรางขน ทรงเปนสาระเดยวกนกบพระบดา พระองคทรงสรางสรรพสง พระองคทรงเสดจลงมาแตสวรรค เพอมนษย และเพอชวยเราใหรอดพน ทรงกำเนดเปนมนษยโดยพระวญญาณบรสทธทางมารยสาวพรหมจาร ทรงสภาพมนษย แลวในสมยปอนทอสปลาตปกครองนนเอง พระองค ถกตรงทไมกางเขนเพอเราทงหลาย พระองคทรงทกขทรมานจนสนพระชนม ทรงถกบรรจไวในอโมงค และในวนทสามทรงคนพระชนม ตามทพระคมภรทำนายไว พระองคเสดจขนสวรรคประทบ ณ เบองขวาของพระบดา พระองคจะเสดจมาอกดวยพระสร เพอพพากษาทงคนเปนและคนตาย พระราชอาณาจกรของพระองค ไมรสนสด ขาพเจาเชอวางใจในพระวญญาณบรสทธ องคพระผเปนเจาผประทานชวต ผทรงเปนมาจากพระบดาและพระบตร ผทรงรบนมสการ และการสรรเสรญพรอมพระบดา และพระบตร พระองคไดตรสทางพวกผเผยพระวจนะ ขาพเจาเชอมนในสากลครสตจกรทสบจากอครธรรมทตครสตจกรเดยว ขาพเจารบวามพธบพตศมาเพอการยกบาปแตพธเดยว ขาพเจาเชอมนในการคนชพของผทตายแลว และในชวตโลกหนา อาเมน

!194



คำประทวง 95 ขอทของ มารตน ลเธอร!!(Published in: Works of Martin Luther: Adolph Spaeth, L.D. Reed, Henry Eyster Jacobs, et Al., Trans. & Eds. (Philadelphia: A. J. Holman Company, 1915), Vol.1, pp. 29-38) แปลโดย ดร.ศลปชย เชาวเจรญรตน (http://sinchaichao.blogspot.com/2013/04/95-theses.html) !Disputation of Doctor Martin Luther on the Power and Efficacy of Indulgences by Dr. Martin Luther (1517) การโตแยงของดร.มารตน ลเธอร ในประเดนเรอง สทธของใบไถบาป เขยนโดย มารตน ลเธอร ตดหนาโบสถวทเทนเบรก ณ วนท 31 ตลาคม 1517 !Out of love for the truth and the desire to bring it to light, the following propositions will be discussed at Wittenberg, under the presidency of the Reverend Father Martin Luther, Master of Arts and of Sacred Theology, and Lecturer in Ordinary on the same at that place. Wherefore he requests that those who are unable to be present and debate orally with us, may do so by letter. ดวยความรกในความจรง และความปรารถนาทจะนำสความสวาง หวขอตอไปนเปนประเดนอภปราย ณ วทเทนเบรก ภายใตการรบผดชอบของคณพอมารตน ลเธอร ในฐานะศลปศาสตร และเทววทยามหาบณฑต และอาจารยประจำ เพอใหผทไมมโอกาสเขารวมในการอภปราย สามารถเขาใจโดยลายลกษณอกษร !In the Name our Lord Jesus Christ. Amen. เดชะพระนามพระเยซครสตเจา พระเจาของเรา อาเมน !1. Our Lord and Master Jesus Christ, when He said Poenitentiam agite, willed that the whole life of believers should be repentance. 1. เมอพระเยซครสตเจาตรสวา “จงกลบใจเถด” (มธ 4:17) นน พระองคหมายถง การทผเชอในพระองค สำนกผด “หมดทงชวต” !2. This word cannot be understood to mean sacramental penance, i.e., confession and satisfaction, which is administered by the priests. 2. คำตรสน มอาจถกตความไดวา หมายถง ศลอภยบาป (คอ การสารภาพบาป และ กจใชโทษบาป ) ซง ดำเนนการโดยบาทหลวง !

!195

http://sinchaichao.blogspot.com/2013/04/95-theses.html


3. Yet it means not inward repentance only; nay, there is no inward repentance which does not outwardly work divers mortifications of the flesh. 3. อยางไรกตามคำตรสน มไดหมายถงเพยงการกลบใจภายในเทานน เพราะไมมการกลบใจภายในใดทปราศจาก การบงคบตนเองใหตายจากธรรมชาตเนอหนง (คอการกลบใจภายนอก) !4. The penalty [of sin], therefore, continues so long as hatred of self continues; for this is the true inward repentance, and continues until our entrance into the kingdom of heaven. 4. ดงนนการชดใชโทษบาป กจะควบคไปกบการเกลยดชงตนเอง (การกลบใจภายใน) ซงจะเปนเชนนไปจนกวา เราจะไดขาสพระอาณาจกรสวรรค !5. The pope does not intend to remit, and cannot remit any penalties other than those which he has imposed either by his own authority or by that of the Canons. 5. พระสนตะปาปาไมมอำนาจท อภยบาป หรอปรบลดโทษบาป เกนกวาทกำหนดไวในเรองพระราชอำนาจ ในกฎหมายพระศาสนจกร(Canons) !6. The pope cannot remit any guilt, except by declaring that it has been remitted by God and by assenting to God's remission; though, to be sure, he may grant remission in cases reserved to his judgment. If his right to grant remission in such cases were despised, the guilt would remain entirely unforgiven. 6. พระสนตะปาปาไมมอำนาจอภยบาปใด นอกเสยจากวาไดประกาศวาเปนการอภยบาปโดยพระเจา ซงพระเจาทรงยนยอม อยาง ไรกตาม หากพระสนตะปาปายนยนวาการอภยบาปใดเปนการพพากษาของพระองคเองแตผ เดยว การอภยบาปนนกจะเปนทครหา และแนนอนบาปทงสนนนจะไมไดรบการอภยแมแตนดเดยว !7. God remits guilt to no one whom He does not, at the same time, humble in all things and bring into subjection to His vicar, the priest. 7. พระเจาไมอาจใหอภยโทษแกผทไมนอบนอมตอสรรพสง รวมถงผแทนของพระองคคอบาทหลวง !8. The penitential canons are imposed only on the living, and, according to them, nothing should be imposed on the dying. 8. กฎหมายพระศาสนจกรวาดวยการสำนกบาปนน กลาวครอบคลมเฉพาะผทยงมชวต และตามบทบญญตนนจะตองไมครอบคลมถงผลวงลบ !9. Therefore the Holy Spirit in the pope is kind to us, because in his decrees he always makes exception of the article of death and of necessity.

!196


9. ดงนนพระจตเจาทสถตในองคพระสนตะปาปาทรงเมตตาตอเรา เพราะในพระกฤษฎกาของพระสนตะปาปา พระองคจะยกเวนโทษตาย อยางแนนอน !10. Ignorant and wicked are the doings of those priests who, in the case of the dying, reserve canonical penances for purgatory. 10. มการละเลยและเจตนาราย เกดขนในการดำเนนการโดยบาทหลวงแกผลวงลบ โดยตงกฎหมายพระศาสนจกรวาดวย การอภยบาปผทอยในไฟชำระ !11. This changing of the canonical penalty to the penalty of purgatory is quite evidently one of the tares that were sown while the bishops slept. 11. การดดแปลง กฎหมายพระศาสนจกรวาดวยการอภยบาปผเปน มาส การอภยบาปผทอยในไฟชำระน เปนขาวละมานซงศตรนำมาหวาน ขณะทผรบใชนนหลบ (มธ13:25) !12. In former times the canonical penalties were imposed not after, but before absolution, as tests of true contrition. 12. โดยปกตแลว การใชโทษบาปตามกฎหมายพระศาสนจกรตองกำหนดกอนการอภยบาปมใชภายหลง เพอการสำนกผดอยางแทจรง !13. The dying are freed by death from all penalties; they are already dead to canonical rules, and have a right to be released from them. 13. ผลวงลบเปนอสระจากการใชโทษบาปทงสน เพราะเขาไดตายจากกฎหมายพระศาสนจกร ซงเทากบวาเปนอสระจากกฎเหลานนดวย !14. The imperfect health [of soul], that is to say, the imperfect love, of the dying brings with it, of necessity, great fear; and the smaller the love, the greater is the fear. 14. สภาพจตทไมสมบรณ กลาวคอความรกทไมสมบรณของผลวงลบนำมาสความกลว ซงความรกจะถดถอยเมอความกลวเพมขน !15. This fear and horror is sufficient of itself alone (to say nothing of other things) to constitute the penalty of purgatory, since it is very near to the horror of despair. 15. ความกลวและความหดห กเพยงพอแลวทจะเปนโทษในดนแดนไฟชำระ เพราะมนใกลเคยงกบ ความสนหวง !16. Hell, purgatory, and heaven seem to differ as do despair, almost-despair, and the assurance of safety. 16. นรก ดนแดนไฟชำระ และสวรรค สามารถถกแยกแยะโดยมองเปน ความสนหวง ความจวนจะสนหวง และความมนใจในความรอด ตามลำดบ !

!197


17. With souls in purgatory it seems necessary that horror should grow less and love increase. 17.วญญาณในไฟชำระ จำเปนทจะตองลดความกลว และเพมพนความรก !18. It seems unproved, either by reason or Scripture, that they are outside the state of merit, that is to say, of increasing love. 18. ไมมการรบรองทงในแงของเหตผล หรอพระคมภรทจะกลาววา เขาอยนอกอำนาจของพระคณการณย หรอกลาวคอ การเพมพนความรก !19. Again, it seems unproved that they, or at least that all of them, are certain or assured of their own blessedness, though we may be quite certain of it. 19. ทงไมมการรบรองวา เขาหรออยางนอยทสดพวกเขาทงหมดจะมนใจไดวาตนจะไดรบการใหเปนผ ศกดสทธ แมวาเราทงหลายจะเชอเชนนนกตามท !20. Therefore by "full remission of all penalties" the pope means not actually "of all," but only of those imposed by himself. 20. ดงนน “การอภยโทษบาปทงปวง” โดยพระสนตะปาปา มไดหมายถง “ทงปวง” อยางแทจรง แตเพยง “ทงปวง” เฉพาะทพระองคทรงกำหนดเทานน !21. Therefore those preachers of indulgences are in error, who say that by the pope's indulgences a man is freed from every penalty, and saved; 21. ดงนน นกเทศนทเทศนเรองใบไถบาปวา มนษยจะเปนอสระจากโทษบาปโดยใบไถบาปของพระสนตะปาปา กคอความผดพลาด !22. Whereas he remits to souls in purgatory no penalty which, according to the canons, they would have had to pay in this life. 22. นนกหมายความวาพระองคไดอภยโทษแกบรรดาวญญาณในไฟชำระ จากโทษทพวกเขาจะตองชดใช ตามกฎหมายพระศาสนจกร !23. If it is at all possible to grant to any one the remission of all penalties whatsoever, it is certain that this remission can be granted only to the most perfect, that is, to the very fewest. 23. หากจะใหมการยอมรบ การอภยบาปทกประการแกคนทกเหลา (ทงผเปนและผตาย) เชนน ผทใหการอภยบาปกตองเปนทยอมรบวาเปน วสทธชนสวนนอย !24. It must needs be, therefore, that the greater part of the people are deceived by that indiscriminate and highsounding promise of release from penalty.

!198


24. ทสำคญ ประชาชนสวนใหญกำลงถกหลอกลวงจากการขาดวจารณญาณและจากเงอนไขความรอดท มาจากประชามตของบรรดาผมอำนาจ !25. The power which the pope has, in a general way, over purgatory, is just like the power which any bishop or curate has, in a special way, within his own diocese or parish. 25. อำนาจของพระสนตะปาปาทมเหนอไฟชำระนน กเปนอำนาจแบบเดยวกบท พระสงฆราชและคณพอผชวย(curate) มในสงฆมณฑล/เขตวดของตน !26. The pope does well when he grants remission to souls [in purgatory], not by the power of the keys (which he does not possess), but by way of intercession. 26. พระสนตะปาปากระทำการอภยบาปวญญาณทงหลาย(ในไฟชำระ)ไดเปนอยางด แตมใชอำนาจกญแจสวรรค (ซงพระองคไมไดครอบครอง) แตโดยการวงวอนภาวนาอทศให !27. They preach man who say that so soon as the penny jingles into the money-box, the soul flies out [of purgatory]. 27. มการเทศนสอนวา เสยงเหรยญเงนกระทบกนตถวายทานดงเทาใด วญญาณกจะหลดพนจากไฟชำระเรวเทานน !28. It is certain that when the penny jingles into the money-box, gain and avarice can be increased, but the result of the intercession of the Church is in the power of God alone. 28. แทจรงเมอเสยงเหรยญกระทบ ความโลภและการแสวงหาผลประโยชนตางหากทเพมพน อยางไรกตาม การภาวนาวงวอนของพระศาสนจกรกยงคงมอำนาจของพระเจาสถตอย !29. Who knows whether all the souls in purgatory wish to be bought out of it, as in the legend of Sts. Severinus and Paschal. 29. ไมมผใดทราบหรอกวา วญญาณในไฟชำระปรารถนาจะถกนำออกจากไฟชำระหรอไม เชนดงตำนานนกบญ Severinus และ Paschal (นกบญทง2 เปนพระสนตะปาปาซงเลอกทอยในไฟชำระ เพอชำระตนใหคควรกบพระสรรงโรจนสงสด) !30. No one is sure that his own contrition is sincere; much less that he has attained full remission. 30. ไมมผใดมนใจในการกลบใจของตน นอยคนทจะบรรลถงการอภยบาปบรบรณ !31. Rare as is the man that is truly penitent, so rare is also the man who truly buys indulgences, i.e., such men are most rare. 31. นอยคนนกทสำนกผดอยางแทจรง และซอใบไถบาปอยางบรสทธใจ

!199


!32. They will be condemned eternally, together with their teachers, who believe themselves sure of their salvation because they have letters of pardon. 32. ผทเชอวาตนจะไดรบความรอดโดยใบไถบาป รวมถงผสอนเชนน จะตองรบโทษนรนดร !33. Men must be on their guard against those who say that the pope's pardons are that inestimable gift of God by which man is reconciled to Him; 33. จงระวงในผทกลาววา ใบไถบาปของพระสนตะปาปา เปนของขวญลำคาทพระเจาใชกลบคนดกบมนษย !34. For these "graces of pardon" concern only the penalties of sacramental satisfaction, and these are appointed by man. 34. เพราะ “พระคณ” ของใบไถบาป กมผลเฉพาะทางพธกรรม ทกำหนดขนเองโดยมนษย !35. They preach no Christian doctrine who teach that contrition is not necessary in those who intend to buy souls out of purgatory or to buy confessionalia. 35. มการเทศนสอนซงขดแยงกบหลกความเชอครสตชนวา การสำนกบาปไมจำเปนอกตอไป เพราะใบไถบาปสามารถซอวญญาณในไฟชำระ รวมทงสทธการสารภาพบาปดวย 36. Every truly repentant Christian has a right to full remission of penalty and guilt, even without letters of pardon. 36. แทจรง ครสตชนทสำนกผดจรงกไดรบการอภยบาปบรบรณโดยไมตองอาศยใบไถบาป !37. Every true Christian, whether living or dead, has part in all the blessings of Christ and the Church; and this is granted him by God, even without letters of pardon. 37. ผเปนครสตชนโดยแททงทลวงลบไปแลวหรอยงมชวตอย กอดมอยในพระพรของพระครสตเจาและพระศาสนจกรโดยการยนยอมของพระเจาอย แลว ไมตองอาศยใบไถบาป !38. Nevertheless, the remission and participation [in the blessings of the Church] which are granted by the pope are in no way to be despised, for they are, as I have said, the declaration of divine remission. 38. อยางไรกตามเรากไมอาจปฎเสธอำนาจการอภยบาปและการมสวนรวมในพระพรของ พระศาสนจกรซงพระสนตะปาปาไดยนยอมเพราะสงเหลานถอเปนอำนาจจาก สวรรคตามทขาพเจาไดกลาวไปแลว(ในขอ6) !39. It is most difficult, even for the very keenest theologians, at one and the same time to commend to the people the abundance of pardons and [the need of] true contrition. 39. เปนเรองยากแมแตกบนกเทววทยาทฉลาดทสดทจะเทศนอธบายเรองใบ ไถบาปควบคกบ(ความจำเปนของ)การสำนกบาปอยางแทจรง

!200


!40. True contrition seeks and loves penalties, but liberal pardons only relax penalties and cause them to be hated, or at least, furnish an occasion [for hating them]. 40. การสำนกบาปอยางแทจรงนำไปสความยนดในการใชโทษบาป(บงคบตนเอง) แตการจำหนายใบไถบาปไดลดความสำคญการใชโทษบาปและเปนสาเหต(หรออยาง นอยทสดเปนขออาง)ในการทจะไมยนยอมใชโทษบาป !!41. Apostolic pardons are to be preached with caution, lest the people may falsely think them preferable to other good works of love. 41. ใบไถบาปทอางอำนาจสบจากอครสาวก(ของพระสนตะปาปา)นนถกเทศนสอนพรอม คำเตอนอยางผดๆวาใบไถบาปนนประเสรฐกวา “กจการความรก”ใดๆ !42. Christians are to be taught that the pope does not intend the buying of pardons to be compared in any way to works of mercy. ครสตชนควรไดรบการสอนวา พระสนตะปาปาไมประสงคใหตคาการซอใบไถบาปเสมอกบกจเมตตาใดๆ !43. Christians are to be taught that he who gives to the poor or lends to the needy does a better work than buying pardons; 43. ครสตชนควรไดรบการสอนวาการบรจาคแกผยากจนและใหยมสงจำเปนแกผ อนนนประเสรฐกวาการซอใบไถบาป !44. Because love grows by works of love, and man becomes better; but by pardons man does not grow better, only more free from penalty. 44. เพราะความรกจะเจรญไดกดวย“กจการความรก”ซงทำใหมนษยเจรญขนดวย แตใบไถบาปไมไดทำใหมนษยเจรญขนเพยงแตทำใหเปนอสระจากการใชโทษ บาป !45. Christians are to be taught that he who sees a man in need, and passes him by, and gives [his money] for pardons, purchases not the indulgences of the pope, but the indignation of God. 45. ครสตชนควรไดรบการสอนวาหากเขาไปซอใบไถบาปโดยละเลยผทตองการความ ชวยเหลอทอยตอหนา เขาไมไดกำลงซอใบไถบาปของพระสนตะปาปาแตเปนพระพโรธของพระเจา !46. Christians are to be taught that unless they have more than they need, they are bound to keep back what is necessary for their own families, and by no means to squander it on pardons.

!201


46. ครสตชนควรไดรบการสอนวาหากเขาไดรบสงใดเกนความจำเปนควรเกบไว สำหรบครอบครว มใชนำมาฟมเฟอยกบใบไถบาป !47. Christians are to be taught that the buying of pardons is a matter of free will, and not of commandment. 47. ครสตชนควรไดรบการสอนวาใบไถบาปคอหนงในกจศรทธาทกระทำตามความสมคร ใจมใชบทบญญตบงคบ !48. Christians are to be taught that the pope, in granting pardons, needs, and therefore desires, their devout prayer for him more than the money they bring. 48. ครสตชนควรไดรบการสอนวาพระสนตะปาปาผอนมตใบไถบาปทรงประสงคคำภาวนา ทจรงใจมากกวาเงนถวาย !49. Christians are to be taught that the pope's pardons are useful, if they do not put their trust in them; but altogether harmful, if through them they lose their fear of God. 49. ครสตชนควรไดรบการสอนวา ใบไถบาปจะมอำนาจกตอเมอเราไมไวใจในตวใบไถบาปซงจะสงผลรายหากใบ ไถบาปทำใหเราสญเสย ความยำเกรงพระเจา !50. Christians are to be taught that if the pope knew the exactions of the pardon-preachers, he would rather that St. Peter's church should go to ashes, than that it should be built up with the skin, flesh and bones of his sheep. 50. ครสตชนควรไดรบการสอนวาหากพระสนตะปาปาทราบถงการละโมบของผเทศนสอน เรองใบไถบาป พระองคจะทรงยนยอมใหมหาวหารนกบญเปโตรเปนผยผงมากกวาทจะปลอยใหมหา วหารนนถกสรางบนเนอหนงและกระดกของฝงแกะของพระองค !51. Christians are to be taught that it would be the pope's wish, as it is his duty, to give of his own money to very many of those from whom certain hawkers of pardons cajole money, even though the church of St. Peter might have to be sold. 51.ครสตชนควร ไดรบการสอนวา โดยตำแหนง พระสนตะปาปาควรมพระประสงคคนเงนแกผถกโนมนาวใหซอใบไถบาปซงม จำนวน “มากมาย” แมวานนจะหมายถง การขายมหาวหารนกบญเปโตรกตาม !52. The assurance of salvation by letters of pardon is vain, even though the commissary, nay, even though the pope himself, were to stake his soul upon it. 52. คำในใบไถบาปนนไมอาจใหความเชอมนในความรอดไดเลย อยางไรกตามคณะสงฆแมแตพระสนตะปาปาเองกนำวญญาณของตนมายดตดกบมน !

!202


53. They are enemies of Christ and of the pope, who bid the Word of God be altogether silent in some Churches, in order that pardons may be preached in others. 53. เขาเหลานถอวาตงตนเปนศตรกบพระครสตเจาโดยการบดเบอนพระวจนะของ พระเจาซงรวมไปถงแมแตผทเงยบเฉยในในเขตวดของตนปลอยใหผอนมา เทศนสอนเรองใบไถบาป !54. Injury is done the Word of God when, in the same sermon, an equal or a longer time is spent on pardons than on this Word. 54. พระวจนะของพระเจาถกสบประมาทโดยการเทศนเรองใบไถบาปใชเวลาเทากบหรอ มากกวาการเทศนสอนพระวจนะ !55. It must be the intention of the pope that if pardons, which are a very small thing, are celebrated with one bell, with single processions and ceremonies, then the Gospel, which is the very greatest thing, should be preached with a hundred bells, a hundred processions, a hundred ceremonies. 55. หากใบไถบาปซงเปนสงทแทบจะไมมคาเลยไดรบการฉลองโดยการตระฆง หนงครงพรอมขบวนแหและถวายพธโมทนาขอบพระคณ พระสนตะปาปากตองประสงคทจะใหตระฆงรอยครงแหรอยรอบและถวายพธ โมทนาขอบพระคณรอยครงในชวงบทอานพระวรสาร !56. The "treasures of the Church," out of which the pope. grants indulgences, are not sufficiently named or known among the people of Christ. 56. “สมบตของพระศาสนจกร”ไมรวมถงเงนจากใบไถบาปทพระสนตะปาปาทรงยนยอม เพราะมนไดมาจากกลมคนทไมอาจถกเรยกไดวาเปน“ประชากรของพระครสต เจา” !57. That they are not temporal treasures is certainly evident, for many of the vendors do not pour out such treasures so easily, but only gather them. 57. จรงอยวาใบไถบาปไมใชสมบตชวคราวเพราะผขายหลายคนกเกบเงนไวกบ ตวมไดนำไปบรจาคใหใคร !58. Nor are they the merits of Christ and the Saints, for even without the pope, these always work grace for the inner man, and the cross, death, and hell for the outward man. 58. ใบไถบาปไมไดมพระคณของพระครสตและนกบญหรอแมแตของพระสนตะปา ใบไถบาปใหความรอดเฉพาะกบคนวงในและมอบกางเขน ความตาย และนรกใหกบคนวงนอก !59. St. Lawrence said that the treasures of the Church were the Church's poor, but he spoke according to the usage of the word in his own time. 59. นกบญลอเรนซกลาววา“สมบตของพระศาสนจกรคอการถอความยากจน”ซงกถอ เปนคำนยมพดของคนสมยนน

!203


!60. Without rashness we say that the keys of the Church, given by Christ's merit, are that treasure; 60. เราสามารถตอบอยางไมลงเลไดเลยวา นแหละคอกญแจแหงความรอดของพระศาสนจกรทพระครสตเจามอบให !61. For it is clear that for the remission of penalties and of reserved cases, the power of the pope is of itself sufficient. 61. เปนทรกนอยแลววาเพยงพระอำนาจขององคพระสนตะปาปาเองกสามารถแกไข ผลจากการขายใบไถบาปไดอย !62. The true treasure of the Church is the Most Holy Gospel of the glory and the grace of God. 62. สมบตทแทจรงของพระศาสนจกรกคอพระวรสารแหงพระสรรงโรจนและพระคณ ของพระเจาอนศกดสทธสงสด !63. But this treasure is naturally most odious, for it makes the first to be last. 63. แตสมบตชนน(คอใบไถบาป)เปนทนารงเกยจทสดเพราะไดกระทำใหคน กลมแรกกลบกลายเปนคนกลมสดทาย(มธ20:16) !64. On the other hand, the treasure of indulgences is naturally most acceptable, for it makes the last to be first. 64. ตรงกนขาม ใบไถบาปนกนาเชอถอทสดเพราะไดกระทำใหคนกลมสดทายกลบกลายเปน คนกลมแรก !65. Therefore the treasures of the Gospel are nets with which they formerly were wont to fish for men of riches. 65. ดงนนกพอจะเปรยบเทยบไดวาพระวรสารเปนแหสำหรบชาวประมงผเคยแสวงหา ความรำรวย !66. The treasures of the indulgences are nets with which they now fish for the riches of men. 66. ใบไถบาปเปนแหสำหรบผแสวงหาความรำรวย !67. The indulgences which the preachers cry as the "greatest graces" are known to be truly such, in so far as they promote gain. 67. การทนกเทศนพรำประกาศวาใบไถบาปเปน“พระคณสงสด”แทจรงกคอการ โฆษณารกษาผลกำไร

!204


!68. Yet they are in truth the very smallest graces compared with the grace of God and the piety of the Cross. 68. ใบไถบาปนนถอวาดอยคาเมอเทยบกบพระคณของพระเจาและความศรทธาในไม กางเขน !69. Bishops and curates are bound to admit the commissaries of apostolic pardons, with all reverence. 69. พระสงฆราชและนายจารตตองจำยอมตอคณะสงฆทขายใบไถบาปดวยความเคารพตอ อำนาจสบจากอครสาวกของพระสนตะปาปา !70. But still more are they bound to strain all their eyes and attend with all their ears, lest these men preach their own dreams instead of the commission of the pope. 70. แตทานกตองคอยจบตามองและเงยหฟงอยางใกลชดเพอมใหมสงฆคนใดนำ ความตองการสวนตวมาแทนทพระประสงคของพระสนตะปาปา !71. He who speaks against the truth of apostolic pardons, let him be anathema and accursed! 71. ผทปกปดความจรงเกยวกบใบไถบาปสมควรถกสาปแชง !72. But he who guards against the lust and license of the pardon-preachers, let him be blessed! 72. แตผตอตานความโลภและอำนาจของของผเทศนสอนเรองใบไถบาปกสมควรไดรบ พร !73. The pope justly thunders against those who, by any art, contrive the injury of the traffic in pardons. 73. พระสนตะปาปาทรงลงโทษผฉอโกงใบไถบาปอยางยตธรรม !74. But much more does he intend to thunder against those who use the pretext of pardons to contrive the injury of holy love and truth. 74. แตพระองคทรงสมควรทจะลงโทษผนำใบไถบาปมาเปนขออางบดเบอนความรกและ ความจรงของพระเจายงกวา] !75. To think the papal pardons so great that they could absolve a man even if he had committed an impossible sin and violated the Mother of God -- this is madness. 75. เปนความบาคลงทจะคดวาใบไถบาปของพระสนตะปาปาสามารถไถไดแมแตบาป ทใหอภยไมได เชนการลวงเกนมารดาพระเจา !

!205


76. We say, on the contrary, that the papal pardons are not able to remove the very least of venial sins, so far as its guilt is concerned. 76. อนทจรงแลวตรงกนขาม ใบไถบาปไมสามารถไถไดแมแตบาปเบาหากวาผลของบาปนนดำรงอย !77. It is said that even St. Peter, if he were now Pope, could not bestow greater graces; this is blasphemy against St. Peter and against the pope. 77. การกลาววาหากนกบญเปโตรเปนพระสนตะปาปาองคปจจบนกไมอาจประทานพระ คณมากกวานได ถอเปนการทราจารยนกบญเปโตรและพระสนตะปาปา !78. We say, on the contrary, that even the present pope, and any pope at all, has greater graces at his disposal; to wit, the Gospel, powers, gifts of healing, etc., as it is written in I. Corinthians xii. 78. ไมวาพระสนตะปาปาองคปจจบนหรอองคใดกตามกมพระคณทยงใหญกวา โดยหนาทไดแก ความรอบร การประกาศพระวรสาร พระอำนาจ พระพรการรกษาฯลฯตามทมเขยนไวใน1โครนธบทท12 !79. To say that the cross, emblazoned with the papal arms, which is set up [by the preachers of indulgences], is of equal worth with the Cross of Christ, is blasphemy. 79. การกลาววากางเขนทประดบไหลพระสนตะปาปามคาเสมอกบกางเขนของพระ ครสต(ซงกลาวโดยบรรดาผเทศนสอนเรองใบไถบาป)กถอเปนการทราจารย !80. The bishops, curates and theologians who allow such talk to be spread among the people, will have an account to render. 80. บรรดาพระสงฆราช นายจารต และนกเทววทยาทปลอยใหมการกลาวในหมประชาชนเชนนจะตองมคำอธบาย สำหรบเหตการณน !81. This unbridled preaching of pardons makes it no easy matter, even for learned men, to rescue the reverence due to the pope from slander, or even from the shrewd questionings of the laity. 81. การเทศนสอบเรองใบไถบาปทไรขอบเขตเชนนทำใหเปนการยากแมแตกบผ มการศกษาทจะชวยกพระสนตะปาปาพนจากคำใสรายหรอแมแตขอสงสยทม เหตผลจากฆารวาส !82. To wit: -- "Why does not the pope empty purgatory, for the sake of holy love and of the dire need of the souls that are there, if he redeems an infinite number of souls for the sake of miserable money with which to build a Church? The former reasons would be most just; the latter is most trivial."

!206


82. เชน “เหตใดพระสนตะปาจงไมปลดปลอยวญญาณจนไมมเหลอในไฟชำระโดยเหนแกความ รกของพระเจาและวญญาณทนาสงสารเหลานน ในขณะทสามารถปลดปลอยวญญาณนบไมถวนโดยเหนแกเงนทผคนหามาอยางยาก ลำบากซงนำไปใชในการสรางวหาร? ทงๆเหตผลแรกนนดสมควรขณะทอกเหตผลนนกไรซงเหตผล” !83. Again: -- "Why are mortuary and anniversary masses for the dead continued, and why does he not return or permit the withdrawal of the endowments founded on their behalf, since it is wrong to pray for the redeemed?" 83. หรอ “ทำไมจงยงมการถวายมซซาปลงศพและมซซาครบรอบใหผลวงลบ และทำไมพระองคจงไมคนเงนหรอระงบการถวายเงนใหผลวงลบ มนไมถกตองทจะภาวนาเผอผทไดรบไถแลว” !84. Again: -- "What is this new piety of God and the pope, that for money they allow a man who is impious and their enemy to buy out of purgatory the pious soul of a friend of God, and do not rather, because of that pious and beloved soul's own need, free it for pure love's sake?" 84. หรอ “นเปนบญญตใหมของพระเจาและพระสนตะปาปาหรอ ทอนญาตใหแมแตผไรศรทธาสามารถซอการไถจากไฟชำระใหผเปยม ศรทธาได อนทจรงวญญาณทนารกเหลานจะเปนอสระไดกดวยความรกบรสทธม ใชหรอ?” !85. Again: -- "Why are the penitential canons long since in actual fact and through disuse abrogated and dead, now satisfied by the granting of indulgences, as though they were still alive and in force?" 85. หรอ “ทำไมกฎหมายพระศาสนจกรวาดวยการอภยบาปซงมผลเฉพาะกบผมชวต และจะตองตายจากผลวงลบ จงถกปลกโดยใบไถบาป ราวกบวาเขาเหลานนยงมลมหายใจ และอยใตอำนาจกฎหมายพระศาสนจกร?” !86. Again: -- "Why does not the pope, whose wealth is to-day greater than the riches of the richest, build just this one church of St. Peter with his own money, rather than with the money of poor believers?" 86. หรอ “เหตใดพระสนตะปาปา ผททกวนนรำรวยเสยยงกวาเศรษฐทรำรวยทสด ไมทรงสรางวหารนกบญเปโตรดวยทรพยสนสวนพระองค กลบมาใชเงนของผยากจนใจศรทธาเลา !87. Again: -- "What is it that the pope remits, and what participation does he grant to those who, by perfect contrition, have a right to full remission and participation?" 87. หรอ“พระสนตะปาปาจะใหอภยบาปหรอการมสวนรวมใดอก แกผซงไดรบการอภยบาปบรบรณโดยการสำนกบาปอยางแทจรงแลว” !

!207


88. Again: -- "What greater blessing could come to the Church than if the pope were to do a hundred times a day what he now does once, and bestow on every believer these remissions and participations?" 88. หรอ“จะไมดกวาหรอ หากพระองคจะทรงอวยพรคนทงหมคณะทไดมาพระวหาร ดงทเคยเปนมา มใชเปนรายบคคลเดยวตอวนเชนทกวนน” !89. "Since the pope, by his pardons, seeks the salvation of souls rather than money, why does he suspend the indulgences and pardons granted heretofore, since these have equal efficacy?" 89. หรอ“หากพระสนตะปาปาทรงแสวงหาความรอดของวญญาณทงหลายมากกวาเงนแลว ไฉนกอนหนานจงทรงเกบงำเรองการใชใบไถบาปไว ในเมอมนใหผลทไมตางกน?” !90. To repress these arguments and scruples of the laity by force alone, and not to resolve them by giving reasons, is to expose the Church and the pope to the ridicule of their enemies, and to make Christians unhappy. 90. การทพระศาสนจกรตอบโตขอสงสยในเรองศลธรรมของฆารวาสโดยการใชกำลง เพยงอยางเดยวโดยใมอธบายเหตผล กเปนการประจานพระศาสนจกรและพระสนตะปาปาใหเปนทเยาะเยยของศตรซง จะนำความทกขมาสบรรดาครสตชน !91. If, therefore, pardons were preached according to the spirit and mind of the pope, all these doubts would be readily resolved; nay, they would not exist. 91. หากใบไถบาปทกำลงเทศนสอนอยนมาจากวญญาณและพระดำรของพระสนตะปาปา จรง ขอสงสยเหลานจะไดรบการไขกระจางจนไมเหลอขอสงสยใดๆอก !92. Away, then, with all those prophets who say to the people of Christ, "Peace, peace," and there is no peace! 92. จงอยหางไกลจากผทกลาวแกประชากรของพระครสตวา “สนตสข สนตสข” ทงๆทไมสนตสข !93. Blessed be all those prophets who say to the people of Christ, "Cross, cross," and there is no cross! 93. จงอวยพรแกผทกลาวแกประชากรของพระครสตวา “กางเขน กางเขน” แมจะไมมกางเขนกตาม !94. Christians are to be exhorted that they be diligent in following Christ, their Head, through penalties, deaths, and hell; 94. ครสตชนจะตองตระหนกวาเขาจะตองพากเพยรในการตดตามพระครสตเจาผเปน ผนำของพวกเขา แมวาจะตองเผชญหนาบทลงโทษ ความตาย และขมไฟนรก

!208


!95. And thus be confident of entering into heaven rather through many tribulations, than through the assurance of peace 95.ดงนนจงมนใจทจะเขาอาณาจกรสวรรคดวยการผานความทกขยาก มากมายมใชดวยใบไถบาป

!209


ภาคผนวก 5!!คำเทศนา: คนบาปในพระหตถของพระเจาผทรงพโรธ !

(Sinners in the Hands of an Angry God)!!เทษนาโดย ศจ. Jonathan Edwards

ทเมอง Enfield รฐ Connecticut ทอเมรกา

ในวนท 8 กรกฎาคม ค.ศ. 1741

!“รอเวลาเมอเทาของเขาจะลนพลาด” เฉลยธรรมบญญต 32:35

ในขอพระคมภรขอนพระเจาไดขทจะแกแคนชาวอสราเอลทชวรายและไมเชอฟงพระองค ชาวอสราเอล

เปนผทพระเจาทรงเลอกไวเพอจะใหเปนแบบอยางใหแกโลกนไดเหนวาคนของพระเจาควรจะเปนเชนไร

พวกเขาเพลดเพลนใจกบพระกรณาพเศษทพระเจาทรงมอบให แตไมวาพระเจาจะทรงมพระกรณากบ

พวกเขามากขนาดไหน พวกเขากยงคงโงเขลาอยเชนเดม เหมอนทในพระธรรมเฉลยธรรมบญญต 32:28

“เพราะเขาทงหลายเปนประชาชาตทขาดคำปรกษา ใ นพวกเขาไมมความเขาใจ” ทงๆทพวกเขาไดรบผล

ดเลศ จากการทพระเจาทรงประทบอยกบพวกเขา ใหคำแนะนำเขาและชทางเขา แตเขากยงประพฤตตว

เปนเหมอนกบบตรแหงความชวรายมากกวาเปนเหมอนบตรของพระเจา เหมอนทเฉลยธรรมบญญต

32:32-33 ไดบอกไววา “เพราะวาเถาองนของเขาคอเถาองนเมองโสโดม และมาจากไรเมองโกโมราห ผล

องนของเขาเปนองนขม ทงพวงองนกขมดวย เหลาองนของเขาเปนพษง เปนพษรายแรงของงเหา”

ขอพระคำทขาพเจาไดสำหรบเนอหาในตอนน “รอเวลาเมอเทาของเขาจะลนพลาด” ดเหมอนจะเปนขอท

มความหมาย 4 ประเดนดานลาง ซงเปนเรองทเกยวกบการลงโทษและความพนาศทพวกชาวอสราเอลท

ชวรายไดยนยอมใหมนเกดขนกบพวกเขา

1. ประการแรก พวกเขาเอาตวเองเขาไปอยในความพนาศ เชนเดยวกบคนทกำลงยนหรอเดนอย

บนทางทลนยอมมโอกาสทจะลมลง เหมอนกบแครอคอยวามนจะเกดขนเมอไหร โดยทไมมทาง

ทจะหลกเลยงมนได เนอหาในพระธรรมตอนนไดกลาวใหเหนวา การทำลายจะมาถงเขา: เทา

ของเขาจะลนพลาด ความคดในทางเดยวกนนสามารถพบไดอกทในพระธรรมสดด 73:18 “แน

ท‌เดยว พระ‌องคทรง‌วางเขาทง‌หลายไวในทลน พระ‌องคทรงทำใหพวก‌เขาลมถงความพนาศ”

2. ประการทสอง ขอนกำลงบอกวา พวกเขาเอาตวเองเขาไปอยในความพนาศทจะเกดขนอยาง

รวดเรวและไมคาดฝน เชนเดยวกบคนทกำลงเดนอยบนทางทลนยอมมความเสยงทจะลนลม

!210


อยตลอดเวลา พวกเขาไมสามารถแนใจไดเลยวากาวไหนของเขาทจะพลาดลมลง และเมอเขา

ลมลง เขาจะลมลงโดยปราศจากคำเตอน ความคดในทางเดยวกนนอยในพระธรรมสดด

73:18-19 “แนทเดยว พระองคทรงวางเขาทงหลายไวในทลน พระองคทรงทำใหพวกเขาลมถง

ความพนาศ แหม เขาทงหลายถกทำลายเสยในครเดยว ถกเหตการณสยดสยองกวาดไปอยาง

สนเชง”

3. ประการทสาม อกสงหนงทขอนกำลงบอกคอ พวกเขาตกอยในความเสยงเนองจากการกระทำ

ของพวกเขาเอง ไมมใครทำใหเขาลมลงได คนทกำลงยนหรอเดนอยบนทางทลนพรอมทจะลน

ลมตลอดเวลาเนองจากนำหนกตวของตวเอง

4. ประการทส เหตผลทพวกเขายงไมไดลมลงหรอยงไมกำลงลมลงเปนเพราะวา เวลาทพระเจา

กำหนดไวยงไมมาถง เพราะพระคำตอนนกลาวไววา เมอเวลามาถง เทาของเขาจะลนพลาด

และเมอนนเขาจะลมลงเพราะวานำหนกตวของเขาเอง พระเจาจะไมประคองเขาใหสามารถเดน

ในทางทลนไดอกตอไป แตวาจะปลอยมอจากเขา และเมอนนเองพวกเขาจะตกลงไปสความ

พนาศ เชนเดยวกนกบคนทยนอยบนทางลนชนบรเวณขอบหนาผา คนนนจะไมสามารถยนอย

ไดดวยตวเอง และเมอเขาถกปลอยมอ เขาจะตองตกลงทนททนใดและจะหายสาบสญไป

ขาพเจาอยากจะขอเตอนพวกเราใหเรยนรบทเรยนสำคญบทนจากถอยคำทไดกลาววา :

“ไมมอะไรสามารถชวยมนษยแมแตเพยงคนเดยวใหรอดพนจากนรกไดแมแตวนาทเดยว มแค

เพยงพระกรณาและความอดทนของพระเจาเทานนทชวยเราได และพระกรณาทพระองคมอบใหเรานน

เราไมสมควรทจะไดรบเลยแมแตนอย”

โดย”พระกรณาและความอดทน” ของพระเจา ขาพเจาหมายถงพระกรณาของพระเจาเทานน เปนพระ

ประสงคของพระองคทไมขนอยกบอทธพลจากใครหรอวาสงไหนทงนน พระองคไมไดทรงถกบงคบจาก

หนาทหรอขอผกมดตาง ๆ ไมมอปสรรคอะไรมายบยงพระองคได

จากบทเรยนทสำคญบทน เราจะไดเหนความจรงจากความคดเหน 10 ประการดานลาง

1.พระเจาทรงมฤทธอำนาจในการทจะโยนคนบาปลงไปในนรกไดทกเวลา มอของมนษยไมมทางทจะ

แขงแรงพอทจะสามารถปกปองตวเองไดถาพระเจาทรงลกขนตอสกบเรา ตอใหผทแขงแรงทสดของเราก

ไมมพลงทจะตานทานพระองคได ไมมสงใดและไมมผใดสามารถชวยเราใหพนจากพระหตถของพระเจา

ได พระองคไมใชแคสามารถโยนคนบาปลงไปในนรกไดเทานน แตพระองคยงสามารถทจะทำไดอยาง

งายดายดวย บางครงกษตรยของโลกนหรอประธานาธบดอาจจะตองเผชญกบสถานการณทตอง

พยายามปราบปรามกลมกบฏทมอาวธและมกำลงเขมแขงเนองจากเขามผตดตามเปนกองทพ แตกบ

พระเจาแลวสถานการณเชนนนจะไมมวนเกดขนกบพระองคไดเลย ไมมปอมปราการไหนๆ ทจะ

!211


ตานทานกำลงของพระองคได ตอใหเรารวบรวมคนทตอตานพระเจาและศตรของพระเจาจำนวน

มากมายมหาศาลเขาดวยกนเพอทจะสรางกองทพอนทรงพลง พระองคกยงคงสามารถทำลายกองทพ

นนใหแตกเปนเสยงๆ ไดอยางงายดาย กำลงทพวกนนมเปรยบเสมอนกบเศษฝนเลก ๆ ทเขามาขวางทาง

พายเฮอรรเคน หรอกองใบไมแหงทอยในทางทไฟปากำลงมา เรารวาเราสามารถเหยยบและบดขยหนอน

ตวหนงทกำลงคลานบนพนไดอยางงายดาย และเปนเรองงายดายทเราจะตดดายเสนบาง ๆ ทมของบาง

อยางแขวนอยบนนน ในทำนองเดยวกน สำหรบพระเจาแลวมนงายดายเหลอเกน ทพระองคจะปลอยให

ศตรของพระองคลนตกลงไปในนรกเมอไหรกตามทพระองคพอพระทย เราคดวาเราเปนใครทจะ

สามารถยนอยตอหนาพระองคไดอยางมนคง เมอพระองคทรงตสอนแผนดนโลกกสะเทอน และตอพระ

พกตรพระองคแมแตภเขากถกโยนทงไปได

2. สมควรแลวทพวกเขาจะถกโยนลงไปในนรก ความยตธรรมของพระเจาจะไมมายนขวางทางไมใหคน

ถกโยนเขาไปในนรก และความยตธรรมของพระเจาจะไมคดคานพระองคไมใหใชฤทธอำนาจในการ

ทำลายลางคนเหลานนในนรก ในทางตรงกนขาม ความยตธรรมกำลงรองเรยกใหพวกเขาตองไดรบ

การลงโทษทไมมวนสนสดเนองจากความบาปของพวกเขา ความยตธรรมของพระองคกลาววา “ถาเจา

ออกผลเลวเหมอนดงเมองโสโดมทชวราย ดงนนจง “โคนมนทงไป จะใหดนจดไปเปลาๆ ทำ” (ลกา 13:7)

ดาบแหงความยตธรรมของพระเจาไดยกขนทคอของพวกเขาอยตลอดเวลา และไมมอะไรทจะยบยงมน

ได นอกจากพระหตถแหงพระกรณาทเปยมดวยความอดทนและพระประสงคของพระเจาเทานน

!3. พวกเขาถกพพากษาตดสนใหตกนรกแลว พวกเขาไมเพยงแตสมควรทจะตองถกสงลงไปในนรก

เทานน คำพพากษาทมาจากกฎหมายของพระองค ซงเปนกฎหมายทดำรงอยนตยนรนดรและเปนกฎ

แหงความชอบธรรมทไมเปลยนแปลงทพระเจาไดตงไวระหวางพระองคเองกบมนษย ไดมคำพพากษา

สดทายใหพวกเขาแลว ดงนนพวกเขาไดถกตดสนใหตกนรกอยแลว จากยอหน 3:18 เราไดอานวา “คนท

วางใจในพระบตรจะไมถกพพากษา สวนคนทไมไดวางใจกถกพพากษาอยแลว เพราะเขาไมไดวางใจใน

พระนามพระบตรองคเดยวของพระเจา” ดงนนนรกกเปนเจาของคนทไมไดกลบใจใหมทกคน ทนนเปนท

ของพวกเขา และพวกเขามาจากนรก ยอหน 8:23 “ พวกทานเปนของเบองลาง” และพวกเขากำลงเดน

ทางไปยงทเบองลางนน นรกเปนทซงความยตธรรมของพระเจาและพระคำของพระองคและคำพพากษา

ของกฎทไมมวนเปลยนของพระเจาไดกำหนดไวใหกบพวกเขา

4. พวกเขาไดตกเปนเปาของความโกรธอนรนแรงของพระเจา เปนพระพโรธแบบเดยวกนกบทเราไดจาก

เหนความทกขทรมานทเกดขนในนรก และทพวกเขายงไมไดลงนรกไปไมใชเพราะวาพระเจา (ทมอำนาจ

เหนอพวกเขาอย) โกรธพวกเขานอยกวาพวกนาเวทนามากมายทอยในนรก และกำลงทนทกขทรมานอย

อยางแสนสาหส ซงคนเหลานนกำลงแบกรบพระพโรธอนรอนแรงของพระเจาอยทในนรกเรยบรอยแลว

ในความเปนจรง พระองคทรงพโรธคนทกำลงอยบนโลกนมากกวา ทจรงแลวพระองคทรงพโรธคน

!212


มากมายทนงอยในหองนทเฉย ๆกบชวตของตนเอง ทรงพโรธพวกเขากกวาคนเหลานนทอยในเปลว

เพลงแหงนรกแลวตอนน

ดงนน ไมใชเพราะวาพระเจาไมรถงความชวรายของพวกเขา และไมไดโกรธพวกเขา พระองคจงไมปลอย

มอของพระองคและตดพวกเขาทงเสยจากพระกรณาทอดทนของพระองค พระเจาไมไดทรงเปนเหมอน

พวกเรา ถงแมวาเรามกจะจนตนาการใหพระองคเปนแบบเรา พระพโรธของพระเจากำลงเผาไหมพวก

เขาอย คำสาปแชงไมไดหลบไหล ขมนรกไดถกเตรยมไวแลว ไฟพรอมทจะเผาผลาญ เตาหลอมกรอน

แลว และรอคอยทจะรองรบพวกเขา เปลวเพลงโหมกระหนำและสองแสงรออย ดาบอนแหลมคมสอง

ประกายและงางรออยเหนอพวกเขา และขมนรกไดเปดปากของมนอยใตพวกเขาแตละคน

5. มารซาตานพรอมเสมอทจะควาและจบพวกเขาไปเปนของมน เมอพระเจาปลอยมอจากพวกเขา พวก

เขาจะตกเปนของพวกมาร พวกมนไดจตวญญาณของพวกเขาไปครอบครองและพวกเขาอยภายใตการ

ควบคมของมนแลว พระคมภรไดเปรยบวาพวกเขาเปนของพวกมนในยอหน 8:44 “พวกทานมาจากพอ

ของทานคอมาร” มารซาตานจบตาเฝาดพวกเขาอย พวกมนอยใกลๆพวกเขา ราวกบวามนอยทมอขวา

ของพวกเขา มนยนเฝาพวกเขาอยราวกบสงโตผหวโหยทจองจะตะครบเหยอของมน แคยงรอเวลาอย ถา

เพยงแตพระเจาปลอยมอจากพวกเขา พวกวญญาณชวจะกระโจนเขาไปหาจตวญญาณทนาสงสารของ

พวกเขาในทนใด เจางราย, ซาตาน, อาปากรอพวกเขาอยและนรกเปดปากกวางรอรบพวกเขาอย ถา

เพยงแตพระเจาอนญาต พวกเขาจะถกกลนลงและหายสาบสญไปในพรบตาเดยว

6.กฎของความบาปควบคมธรรมชาตของมนษยอย ถาพระเจาไมไดทรงควบคมผลของกฎแหงความ

บาปเหลานน พวกเขาจะถกไฟนรกเผาผลาญในทนททนใด พนฐานของความทกขทรมานในนรกนนกอย

ในธรรมชาตความบาปของมนษยแลว กฎแหงธรรมชาตความบาปไดควบคมพวกเขาอย และเปน

เจาของพวกเขาอยางสมบรณแบบ และกฎเหลานนเปนเหมอนเมลดพนธของไฟนรก กฎแหงนรกนมน

ทรงพลงและกำลงทำงานอยตลอดเวลา และธรรมชาตของมนรนแรงอยางรายกาจ และถาไมใชเพราะ

พระหตถของพระเจายบยงเอาไว พวกเขาจะถกไฟนรกเผาผลาญจนมอดไหม พวกเขาจะเปนเหมอนกบ

ตกนรกทงเปน ความชวรายและความปรารถนาชวในใจของเขาจะทรมานหวใจของเขาเอง คนทยงมชวต

กจะตองตกอยในความทรมานเชนเดยวกนกบพวกทตายไปแลว พระคมภรเปรยบเทยบดวงวญญาณ

ของคนบาปวาเปนเหมอนกบ ทะเลทไมสงบ “แตคนอธรรมนนเหมอนทะเลทกำเรบซงนงสงบอยไมได

และนำของมนกกวนตมและเลนขนมา” ในเวลาน พระเจาทรงยบยงความชวรายของพวกเขาดวยฤทธ

อำนาจของพระองค เชนเดยวกบทพระองคทรงยบยงคลนลมทพดกระหนำยามททะเลมพาย ทกลาววา

“เจาไปไดไกลแคนแหละ อยาไปอกเลย และคลนคะนองของเจาหยดเพยงแคนแหละ” (โยบ 38:11) แต

ถาพระเจาไมไดใชอำนาจของพระองคทจะยบยงไว ธรรมชาตบาปของเขาจะทำลายทกสงทกอยางท

ขวางทางมนอย ความบาปคอโศกนาฎกรรมและมนคอการทำลายจตวญญาณ ธรรมชาตของมนคอการ

ทำลายลาง และถาพระเจาไมไดทรงยบยงการงานของมน ดวงวญญาณของมนษยจะตองอยอยางนา

!213


เวทนา ความเสอมทรามของหวใจมนษยนนไมมขดจำกดและไมมอะไรมายบยงได และในขณะทคน

บาปทงหลายดำเนนชวตอยบนโลกน เปรยบเสมอนกบไฟทกำลงลกโหมแตวาพระเจากำลงควบคมมน

อย และถามนถกปลดปลอยออกมาเมอไหร มนจะเผาผลาญทกสงทกอยางใหมอดไหม และเพราะวา

หวใจของมนษยนนเปนเหมอนโกดงทเกบสะสมความบาปเอาไว เมอไหรทความบาปไมไดถกยบยงเอา

ไว ในพรบตาเดยวมนจะเปลยนดวงวญญาณใหเปนเสมอนกบเตาไฟทลกโชน หรอเตาหลอมไฟและ

กำมะถน

7.ไมมแมแตวนาทเดยวทคนบาปควรจะรสกสบายใจทเหนวาความตายไมไดอยใกลๆเขา ไมมหลกประ

กนใดๆใหกบคนทสขภาพดหรอคนทไมคดวาเปนไปไดทเขาจะตองเสยชวตจากอบตเหต หรอจะมอะไรท

จะทำใหเขาตายไดในสถานการณทเขาอยตอนน จากเหตการณตาง ๆ ทเกดขนในทกยคทกสมยได

พสจนใหเหนแลววา คนทดเหมอนวาอยอยางปลอดภยไมไดหมายความวาชวตของเขาไมไดกำลงจะ

เผชญกบชวตหลงความตาย และเขาไมอาจจะรไดวากาวตอไปของเขาอาจจะนำเขาไปอกโลกหนงแลว

วธทคนจะตายอยางกระทนหนโดยทไมรตวหรอคาดคดมากอนนนมอยอยางนบไมถวนและเกนกวาทจะ

เขาใจได คนทไมไดกลบใจใหมเดนผานหลมนรกบนสะพานเกาๆทผพง และสะพานนนมบรเวณทไมแขง

แรงพอทจะสามารถรบนำหนกของเขาไดอยนบไมถวน และเขามองไมเหนบรเวณเหลานน ลกศรแหง

ความตายลอยไปมาอยแมในเวลากลางวนโดยทไมมใครมองเหน แมแตดวงตาคทเฉยบคมมากทสดกไม

สามารถมองเหนมน พระเจาทรงมวธมากมายเกนกวาทเราจะคดคนไดในการทจะพรากดวงวญญาณ

ของมนษยออกไปจากโลกและสงมนลงไปยงขมนรก ซงพระองคเองไมจำเปนทจะตองทำการอศจรรย

หรอออกไปเพอทำลายคนบาปเหลานนอกตอไป ทกวถทางททำใหคนบาปเหลานนตองออกจากโลกใบน

ไปลวนแลวอยภายใตพระหตถของพระเจา มนอยภายใตฤทธอำนาจและวจารณญาณของพระองค

อยางสนเชงและเปนอยางนทวทงจกรวาล ทกอยางลวนแตขนอยกบพระประสงคของพระเจาเทานนไม

วาจะเปนเรองทคนบาปจะตองตกนรกเมอไหร, วธทพระองคจะใชอาจจะเปนวธทไมเคยใชมากอน หรอ

เปนไปไมไดในกรณนน ๆ

8. ความพยายามทจะปกปองชวตของพวกเขาเอง หรอทมคนอนพยายามปกปองชวตของพวกเขา ไมได

ทำใหพวกเขาปลอดภยขนเลยแมแตวนาทเดยว จากการทไดเหนสงทพระเจาไดทรงทำและ

ประสบการณทเรามไดยนยนความจรงน มหลกฐานมากมายททำใหเหนวาสตปญญาของมนษยและ

ความพยายามตาง ๆ ไมสามารถปกปองพวกเขาจากความตายได ถาไมอยางนนเราคงจะไดเหนความ

แตกตางระหวางบรรดานกปราชญหรอคนทมสตปญญาหลกแหลมของโลกนกบคนอนทวไป แตพวกเขา

ไมตางกนเลยเพราะทกคนลวนแตตองประสบกบความตายแบบทไมคาดคดหรอเกดขนเรวเกนกวาทคด

ไว ความเปนจรงมนเปนอยางไรนะหรอ ดงเชนทพระธรรมปญญาจารย 2:16 บอกไว “คนมสตปญญาก

ตายเหมอนคนเขลา”

!214


9. ความพยายามและแผนการตาง ๆ ทคนบาปพยายามจะทำเพอหนจากการตกนรกนน (ในเวลา

เดยวกนพวกเขาปฏเสธพระเยซครสตอยางตอเนอง ซงทำใหเขายงคงเปนคนบาปอยนนเอง) ไมไดชวย

ปกปองเขาจากนรกไดเลย เกอบทกคนทไดยนเรองนรกจะปลอบใจตวเองวาพวกเขาควรจะตองหลกหน

มน พวกเขาใชตวเองเปนความมนคงในชวตของพวกเขา พวกเขายกยอตวเองในสงทพวกเขาเคยทำ, สง

ทพวกเขากำลงทำอยในปจจบน, หรอในสงทพวกเขาตงใจทจะทำ ทกคนวางแผนการอยในใจของตนเอง

วาจะทำอยางไรเพอจะหลกเลยงคำแชงสาปนได และพวกเขายกยองตวเองวาพวกเขาทำไดดแลว และ

แผนการของเขาจะไมลมเหลว พวกเขาไดยนวา แทจรงแลวจะมเพยงไมกคนเทานนทไดรบความรอด ดง

ท มทธว 7:14 “เพราะประตทแคบและทางทลำบากนนนำไปสชวต และพวกทหาพบกมนอย” พวกเขา

ไดยนวาคนสวนมากทตายไปแลวตอนนอยในนรก แตพวกเขากจนตนาการเอาเองวาสงทเขาพยายาม

ทำเพอหลกหนจากนรกนนดกวาสงทพวกคนเหลานนไดทำ พวกเขาตงใจวาจะไมยอมไปทแหงความ

ทกขทรมานแหงนน พวกเขาพดกบตวเองวาพวกเขาจะตงใจทจะดแลจตวญญาณของพวกเขาอยางด

และจะบงคบตนเองอยางดเพอทพวกเขาจะไมลมเหลว

มนษยทโงเขลาหลอกตวเองในเรองแผนการของตวเอง,ในเรองความมนใจ, ในเรองสตปญญาและกำลง

ของตวเองอยางนาเวทนา พวกเขาเปรยบเหมอนกบกำลงไวใจในเงาอยเทานน แนนอนทคนสวนใหญท

ตายไปแลว (ซงครงหนงเขาเคยมชวตอยภายใตพระกรณาของพระเจาแบบเดยวกนกบทพวกเราไดรบ

นน) คนเหลานนลวนแตอยทนรก ไมใชเพราะวาพวกเขาไมไดฉลาดเทากบคนทมชวตอยในตอนน ไมใช

เพราะวาพวกเขาไมไดวางแผนทจะหลบหนจากนรก ถาเราไดพดคยกบพวกเขาและไดสอบถามพวกเขา

แตละคนเปนการสวนตว วาตอนทพวกเขาไดยนเรองของนรกพวกเขาคาดคดหรอไมวาพวกเขาจะตอง

มาทนทกขทรมานแบบนน ไมตองสงสยเลยวาคำตอบทเราจะไดรบคอ “ไมเลย ฉนไมเคยตงใจทจะมาท

นเลย แผนทฉนวางไวไมใชแบบน ฉนคดวาฉนวางแผนไวสำหรบตวเองดแลว ฉนคดวาฉนมแผนทด ฉน

ตงใจทจะดแลจตวญญาณของตวเองอยางด แตทกอยางมนเกดขนกบฉนอยางรวดเรวมาก ฉนไมได

คดถงความตายมาพกใหญ ๆ แตแลวจๆ ความตายกเขามาหาฉนเหมอนกบขโมยทมาในเวลากลางคน

ความตายมนฉลาดมากกวาฉน ความโกรธของพระเจานนมาเรวเกนกวาทฉนจะตงตว โอ ฉนนนชางโง

เขลาอะไรเชนน ฉนยกยอปอปนตวเอง ทำใหตวเองพอใจกบความฝนทไรประโยชนโดยคดถงสงทฉนจะ

ทำในชวตหลงความตาย; และขณะนนเองทฉนกำลงพดวา ‘สงบสขและปลอดภย’ ความพนาศกมาถง

ฉนอยางทนททนใด”

10. พระเจาไมไดทรงอยใตขอผกมดในสญญาใด ๆ ทจะชวยใหคนใดคนหนงไมตองตกนรก พระเจาไม

ไดทรงสญญาทจะใหชวตนรนดรกบผคน หรอทจะชวยก/ชวยปกปองพวกเขาจากความตายนรนดร มแต

เพยงสญญาทอยภายในพนธสญญาแหงพระกรณาคณของพระเจาในพระเยซครสตพระบตรของ

พระองค ผซงในพระองคนน สญญาทก ๆ อยางลวนแตแนนอนและเปนความจรง ไมตองสงสยเลยวา

บรรดาผทไมใชบตรแหงพระสญญาแหงพระกรณาคณของพระเจาจะไมสนใจในพระสญญาของพระเจา

!215


และพวกเขาไมเชอในพระสญญาของพระองค และพวกเขาไมแยแสผทเปนคนกลางของพระสญญานน

คอพระเยซครสตองคพระผชวยใหรอดของเรา

ถงแมวาคนบางคนจะจนตนาการหรอสมมตเอาเองวา เขาสามารถเอาพระสญญาของพระเจามาใชกบ

ความพยายามเสาะแสวงหาและการปฏบตตามหนาททางศาสนา มนเหนไดอยางชดเจนวา ไมวาพวก

เขาจะพยายามทำตามศาสนามากแคไหน ไมวาเขาจะสวดมนตภาวนามากแคไหน พระเจาไมทรงอย

ภายใตขอตกลงใด ๆ เลยทจะชวยเขาใหไมตองไปในความตายนรนดรได จนกวาเขามาเชอในพระเยซ

ครสตเทานน

ดงนนคนบาปอยในองมอของพระเจาทอยเหนอขมนรก พวกเขาสมควรทจะตกลงไปในหลมแหงเพลงไฟ

และพวกเขาไดรบการ พพาษาใหไปทนนแลว พระเจากำลงโกรธอยางเดอดดาล ความโกรธของพระองค

ทมตอพวกเขานนมากพอ ๆ กบทพระองคมตอคนเหลานนทไดรบโทษจากความโกรธอนดเดอดของ

พระเจา และกำลงทนทกขทรมานอยในนรก และพวกเขาไมไดกำลงทำอะไรทจะระงบความโกรธของ

พระองคหรอทำใหความโกรธของพระองคลดนอยลงเลย และพระเจาไมไดสญญาอะไรเลยทจะชวยอม

เขาไวไมใหตกลงไป ความชวรายรอคอยพวกเขาอย นรกอาปากรอพวกเขาอย เปลวเพลงรวมตวกนและ

ฉายแสงไปทพวกเขา พรอมทจะฉกฉวยและกลนพวกเขาลงไป ไฟนรกทถกกกเกบไวในใจของพวกเขา

ตอสเพอทจะระเบดออกมา และพวกเขาไมสนใจในพระผชวยใหรอดคนไหนทงนน ไมมความสนใจใน

พระเยซครสตวาพระองคสามารถเปนคนกลางใหเขา ไมมทไหนทเขาจะเออมไปควาเพอชวยใหเขา

ปลอดภยได กลาวอยางสน ๆ คอ เขาไมมทหลบภย ไมมอะไรทจะยดเกาะเอาไว และในทก ๆวนาทสงท

ปกปองเขาไวไมใหตกนรกคอพระกรณาทเขาไมสมควรไดรบและความอดทนของพระเจาผทกำลงโกรธ

พวกเขาอย และพระองคไมไดอยภายใตขอผกมดใดๆ ทจะชวยพวกเขาและไมไดทรงสญญาวาจะชวย

ปกปองพวกเขาใหพนจากการตกลงไปสความตายทลกไหมอย

การประยกตใช

ขาพเจาใชหวขอทนาหวาดกลวเพอทจะทำใหคนทยงไมไดกลบใจใหมตนตวในเรองน สงทพวกคณเพง

จะไดยนนนเปนความจรงสำหรบคนทไมมพระเยซครสต โลกแหงความทกขทรมาน ทะเลกำมะถนท

กำลงลกไหมนน กำลงแผขยายออกไปภายใตคณ สงทอยเบองลางของคณนนคอหลมเพลงแหง

พระพโรธของพระเจาทนาสะพรงกลว ปากของนรกกำลงเปดกวางออก และคณไมมททจะยน ไมมอะไร

ทจะยดเกาะเอาไว ไมมอะไรอยระหวางคณกบนรกนอกจากอากาศ มแตเพยงฤทธอำนาจและพระกรณา

และความอดทนของพระเจาเทานนทพยงคณเอาไว

คณอาจจะไมไดตระหนกในเรองน คณรวาปจจบนนคณยงไมไดตกนรก แตคณไมไดวาเหนพระหตถของ

พระเจาชวยอย แตคณกลบไปมองทสงอนแทน เชน การรกษาสขภาพใหแขงแรงสมบรณ, การ

ขะมกเขมนดแลชวตของตนเองเปนอยางด และความเอาใจใสในการทจะพยายามรกษาชวตเอาไว แต

!216


ในความเปนจรงแลวสงตางๆ เหลานนไรประโยชน ถาเพยงแตพระเจาทรงปลอยพระหตถของพระองค

จะไมมอะไรทชวยคณไวไมใหคณรวงลงไป เหลอกแตเพยงอากาศทลอยไปมาอยเทานน

ความชวรายของคณทำใหคณหนกองราวกบตะกว และพรอมทจะรวงลงไปสนรกเนองจากนำหนกอน

มหาศาลและแรงโนมถวง และถาเพยงแตพระเจาปลอยมอคณ คณจะจมลงไปในพรบตาและรวงลงไป

อยางรวดเรวในหลมทลกราวกบไมมกนบง และรางกายทแขงแรงของคณ,การดแลเอาใจใสของคณ,และ

ความรอบคอบ, แผนการอนยอดเยยมและความชอบธรรมของคณทงหมดจะไมมอทธพลใด ๆ ในการท

จะชวยพยงคณไวและชวยไมใหคณตองตกนรก สงเหลานนมนจะเปนเหมอนกบใยแมงมมทจะตอง

รองรบกอนหนทกำลงตกลงมา ถาไมใชเพราะวา พระเจาทรงเลอกทจะใหคณอย โลกนจะไมไดใหคณยน

อยไดแมแตวนาทเดยวเพราะวาคณเปนเหมอนกบภาระของมน สงทพระเจาทรงสรางตองรองไห

ครำครวญกเพราะวาคณ สงมชวตตองเสอมสลายลงถงแมวาไมเตมใจ ดวงอาทตยไมไดตงใจทจะให

แสงสวางกบคณเพอทคณจะทำบาปและรบใชซาตานได โลกนไมไดใหอาหารแกคณเพอทคณจะ

สามารถตอบสนองตณหาราคะของตนเอง และโลกนกไมใชเวทใหคณแสดงความชวรายของคณออกมา

อากาศไมไดตงใจทจะใหคณสดเขาไปเพอทจะมชวตอยเพอปรนนบตรบใชศตรของพระเจา สงมชวตท

พระเจาทรงสรางนนลวนแตเปนสงทดและมนถกสรางขนมาเพอรบใชพระเจาและมนไมตองการทจะเอน

เอยงไปสเปาหมายอน มนสงเสยงครำครวญเมอตองถกใชอยางผดเพยนไปจากเปาหมายแทจรงและ

จากธรรมชาตของมน และโลกนจะขยอนคณออกไป ถาไมใชเพราะพระหตถของพระเจาผทรงเปนเจา

นายของสรรพสงทงปวงสามารถปลดปลอยมนจากความเสอมลงได มกลมเมฆดำทมฬแหงพระพโรธ

ของพระเจาลอยอยเหนอหวของพวกคณ กลมเมฆเหลานนเตมไปดวยพายทนาสะพรงกลวและสายฟา

ขนาดใหญ และถาไมใชเพราะพระหตถของพระเจาทยบยงไว พายทรนแรงเหลานนจะพดทำลายคณใน

ทนททนใด เปนพระประสงคของพระเจาเทานนทยงกกพายเหลานนไว ไมเชนนนแลวมนจะเขามาดวย

ความโกรธและความพนาศของคณจะมาอยางพายหมน และคณเองจะเปนเหมอนดงเปลอกขาวทถกทง

ไวในลานนวดขาว เปนดงเชนขฝนในลมพาย

พระพโรธของพระเจานนเปนเหมอนกบนำในทะเลสาบทถกกกเกบไว ปรมาณนำนนเพมขนเรอย ๆ และ

สงขนเรอย ๆ จนกวามนจะเจอทางระบายนำ ยงนำถกกกไวนานเทาไหร เมอปลอยนำออกมามนกจะยง

ไหลเรวและแรงมากยงขนเทานน มนเปนความจรงทการพพากษาลงโทษความชวรายของคณยงไมไดมา

จดการกบคณตอนน กระแสนำแหงการแกแคนดวยความโกรธของพระเจานนยงถกยบยงไวอย แตใน

เวลาเดยวกนความผดของคณกมมากขนทกๆเวลาดวย และทกๆวน คณกำลงเพมความโกรธของพระเจา

ทมตอคณมากขนเรอย ๆ ปรมาณนำนนกำลงสงขนเรอยๆ และมกำลงแรงมากขนทกๆเวลาและไมม

อะไรมาหยดยงมนไดนอกจากพระกรณาอนอดทนของพระเจาทยบยงนำเหลานนไว และกระแสนำเหลา

นนไมไดตองการทจะถกยบยง มนผลกดนอยตลอดเวลาทจะถกปลดปลอยออกไป ถาพระเจาปลอย

พระหตถของพระองคจากประตทกนนำเอาไว ประตนนจะพงทนทและกระแสนำเชยวแหงความรนแรง

และความโกรธของพระเจาจะไหลทะลกออกมาดวยความเดอดดาลทไมมใครเขาใจได และจะมาหาคณ

!217


ดวยพลงอำนาจทยงใหญ และตอใหคณแขงแรงมากกวานหนงหมนเทา หรอแขงแรงกวาวญญาณชวท

แขงแรงมากทสดในขมนรกหนงหมนเทา ความแขงแรงของคณกเปรยบเทยบไมไดแมแตนดเดยวกบ

ความแขงแกรงของกระแสนำแหงความโกรธของพระเจา

คนธนแหงพระพโรธของพระเจานนถกงางออกแลวและลกธนกพรอมอยบนสายธนแลว ความยตธรรมได

เลงลกธนมาทหวใจของคณและงางคนธนออก และไมมสงหนงสงใดนอกจากพระประสงคของพระเจา

เทานน (พระเจาททรงพโรธอย ผซงไมไดอยภายใตสญญาหรอขอผกมดใดใด ๆ ทจะมความกรณาใหกบ

คณ) ทกำลงหามลกธนนนไมใหมาดมเลอดของคณ ดงนนพวกคณทงหลายทอยทนทไมเคยไดรบการ

เปลยนแปลงหวใจครงยงใหญโดยฤทธอำนาจของพระวญญาณบรสทธในจตวญญาณของพวกคณ พวก

คณทไมเคยบงเกดใหมและไดรบการถกสรางใหมและไดเปนขนมาจากความตายจากความบาปทนำไป

สแสงสวางและชวตใหม (แสงสวางและชวตทคณยงไมเคยไดพบ) พวกคณกำลงอยในพระหตถของ

พระเจาทกำลงพโรธ ไมวาคณจะพยายามปรบปรงชวตของคณในหลาย ๆทางแคไหน และไมวาคณจะ

รสกวาตวเองมศาสนามากแคไหน และแมวาคณอาจจะพยายามปฎบตตามศาสนาในครอบครวของคณ

หรอในพระวหารของพระเจา มนมแคเพยงพระประสงคของพระเจา(ทไมมขอผกมดใดๆกบคณ)ทจะชวย

คณไมใหถกกลนลงไปในความตายนรนดรเสยในเวลาน ไมวาคณจะไมเชอมากแคไหนกตามในความ

จรงทคณไดยนในขณะน วนหนงคณจะเชอมนอยางแทจรง คนเหลานนทตายไปแลวทครงหนงเคยม

ความคดเชนเดยวกนกบคณ เขารแลววาความคดของเขาเหมอนกบทคณคดตอนน แตความตายมาหา

พวกเขาอยางรวดเรว ตอนทเขาคาดคดนอยทสด และตอนทเขากำลงบอกวา ‘สงบสขและปลอดภย’

ตอนนเขาไดเหนแลววาสงตางๆ เหลานนทเขาไดพงพาเพอไดรบความสงบสขและความปลอดภยนนมน

ไมไดมอะไรเลยนอกจากจะเปนเหมอนอากาศทบางเบาและเงาทวางเปลาเทานน

พระเจาผซงอมชพวกคณอยเหนอหลมนรกนน (ซงเปรยบไดกบคนทกำลงถอแมงมมหรอแมลงนาเกลยด

ตวหนงอยเหนอกองไฟ) เกลยดชงคณมากและกำลงพโรธอยางนาสะพรงกลว ความโกรธของพระองคท

มตอคณนนเผาผลาญดงเชนกองไฟ พระองคทรงมองมาทคณแลวเหนวาสงเดยวทสมควรกบคณคอการ

ถกจบโยนเขาไปในกองไฟ สายพระเนตรของพระองคกบรสทธเกนกวาทจะมองทคณได ในสายตาของ

พระเจาคณเองนารงเกยจมากกวาทเราเกลยดงพษเปนหมนเทา คณไดกระทำผดตอพระเจาอยางนบไม

ถวน มากยงกวาทพวกกบฎหวดอทำผดตอกษตรยหรอประธานาธบด แตนนเอง กยงเปนแคพระหตถ

ของพระเจาทอมชคณในทก ๆวนาทเพอไมใหคณตองตกลงไปในไฟนรก มนไมใชเพราะเหตผลอนเลยท

ทำไมคณยงไมตองตกลงไปในนรกเมอคนน แตคณไดรบอนญาตใหตนขนมาอกครงหนงหลงจากทคณ

หลบตาลงนอนไปเมอคน และมนไมมเหตผลอนเลยททำไมคณไมไดถกจบโยนลงไปในนรกทนทหลงจาก

ทคณตนนอนเมอเชาน นอกเสยจากเหตผลเดยวคอ พระหตถของพระเจายงคงจบคณเอาไวอย ไมม

เหตผลอนใดทจะอธบายไดวาทำไมคณยงไมไดไปทนรก ตงแตวนาททคณเขามานงในพระวหารของ

พระเจาทน คณไดทำใหพระเจาพโรธเพราะสายพระเนตรทบรสทธของพระองคตองมาเหนกรยาอนเตม

!218


ไปดวยความบาปชวของคณเมอคณเขามาในสถานทนมสการของพระองค ไมมเหตผลอนๆ ทจะ

สามารถอธบายไดจรง ๆ วาทำไมในเวลานคณถงยงไมถกโยนลงไปในนรก

โอ คนบาปทงหลาย! จงพจารณาดเถดวากำลงตกอยในอนตรายทนากลวมากแคไหน คณกำลงถกอม

อยเหนอเตาหลอมแหงความโกรธ เหนอหลมทเตมไปดวยไฟแหงความโกรธซงกวางและลกราวกบไมม

กนหลม และเปนพระหตถของพระเจาทจบคณไวอยและพระพโรธอนเดอดดาลของพระองคมงมาทคณ

มากพอ ๆ กบทพระองคทรงพโรธพวกคนเหลานนทไดรบการแชงสาปและตอนนอยในนรกเรยบรอยแลว

คณถกแขวนอยบนเสนดายเสนเลก ๆ เหนอนรก ทเปลวเพลงแหงความโกรธของพระองคสองแสงวาบ

ออกมา มนพรอมทจะเผาผลาญทกสงทกอยางใหราบคาบในทกวนาท และคณไมเคยแยแสในคนกลาง

ไมเคยสนใจในพระผชวยใหรอดคนไหน ๆทงนน และไมมอะไรทจะมาชวยคณได และไมมอะไรทจะหยด

ยงเปลวเพลงแหงพระพโรธได ไมมอะไรภายในคณ,ไมมอะไรทคณเคยทำและไมมอะไรทคณสามารถจะ

ทำเพอโนมนาวพระเจาใหไวชวตของคณไดเลยแมแตวนาทเดยว

ตอนนขอใหคณพจารณาสงตางๆ เหลานโดยละเอยด:

1. ใครเปนเจาของพระพโรธน:

พระพโรธนเปนของพระเจาผทรงดำรงอยตงแตนรนดรกาล ถาเปนเพยงแคความโกรธของมนษย ตอให

เปนผครอบครองททรงพลงมากทสดในโลกน กยงเปนแคเลกนอยเมอนำมาเปรยบเทยบกน ความโกรธข

องผครอบครองในโลกนจะเปนทนาเกรงกลวเฉพาะบางเวลาเทานน โดยเฉพาะกบพวกผนำทเปน

เผดจการทตองการใหชวตและสรรพสงตาง ๆ ตกอยภายใตอำนาจของเขาอยางสนเชง และความโกรธข

องพวกผครอบครองในโลกนสามารถทจะเปลยนแปลงไดตามอำเภอใจของพวกเขา สภาษต 20:2

“ความกรวอนนากลวของพระราชากเหมอนเสยงคำรามของสงหหนม ใครยวพระองคใหกรวกเสยงชวต

ตนเอง” พลเมองททำใหผนำเผดจการโกรธกมแนวโนมทจะตองเจอกบความทรมานแสนสาหสอยางมาก

หรอเทาทกำลงของมนษยจะทำได แตถงแมผครอบครองทยงใหญทสดในโลก ทมกำลงและอำนาจสง

ทสด แตงองคทรงเครองดวยความนาสะพรงกลวมากทสด กเปนไดเพยงแคหนอนทนาขยะแขยงไร

เรยวแรงเมอเปรยบเทยบกบพระผสรางททรงฤทธานภาพและกษตรยแหงฟาสวรรคและแผนดนโลก สงท

พวกคนเหลานนทำยามทพวกเขาถกยวยใหโกรธนนเปนสงเลกนอยเทานนแมแตในยามทพวกเขา

เดอดดาลอยางทสด ตอหนาพระพกตรของพระเจา กษตรยของโลกนเปนเพยงแคตกแตนเทานน พวก

เขาไมไดมคาอะไรเลย ยงกวาไรคาเสยอก ไมวาจะเปนความรกหรอความเกลยดชงทพวกเขามกถกนบ

วาเปลาประโยชน ความโกรธอนเดอดดาลของผซงเปนกษตรยเหนอกษตรยนนโหดรายมากกวาความ

โกรธของพวกคนเหลานน เพราะวากำลงและฤทธานภาพของพระองคนนยงใหญกวากำลงและฤทธาน

ภาพของคนเหลานน ลกา 12:4-5 “มตรสหายของเราเอย เราบอกพวกทานวา อยากลวผทฆาไดแตกาย

เสรจแลวไมมอะไรทจะทำไดอก แตเราจะเตอนใหทานรกอนวาควรจะกลวใคร จงกลวพระองคผทเมอ

ทรงฆาแลวกยงมสทธอำนาจทจะทงลงในนรกได แทจรง เราบอกพวกทานวาจงกลวพระองคนนแหละ”

!219


2. เรากำลงประสบกบความรนแรงของพระพโรธของพระเจา

เราไดอานในพระคมภรอยบอย ๆ เกยวกบพระพโรธอนรนแรงของพระเจา เชนใน อสยาห 66:15 “เพราะ

ดส พระยาหเวหจะเสดจมาดวยไฟและรถรบของพระองคเหมอนลมพาย เพอสำแดงพระพโรธของ

พระองคอยางเกรยวกราด และสำแดงการกำราบของพระองคดวยไฟ” และในอกหลายแหงเชน ในววรณ

19:15 ทบอกวา “พระองคจะทรงยำบอยำองนแหงพระพโรธรนแรงของพระเจาผทรงฤทธานภาพสงสด”

คำตางๆ ในขอนชางนาหวาดสะพรงกลวเหลอเกน ถาเพยงแคบอกวา “พระพโรธของพระเจา” ความ

หมายในทนคอความนาสะพรงกลวอยางไมมทสนสด แตวามนคอ “พระพโรธรนแรงของพระเจาผทรง

ฤทธานภาพสงสด” พระพโรธรนแรงของพระเจา! ความเดอดดาลของพระยาหเวห! โอมนจะชางนาสะ

พรงกลวมากแคไหน! ใครจะสามารถเลาหรอเขาใจไดอยางแทจรงวาสงนหมายถงอะไร! แตมากยงกวา

นน “พระพโรธรนแรงของพระเจาผทรงฤทธานภาพสงสด” ราวกบจะอธบายใหเหนภาพความยงใหญ

แหงฤทธานภาพของพระองคในพระพโรธรนแรงของพระองคทพระองคจะกระทำ ราวกบวาความเปน

พระเจาทมฤทธอำนาจสงสดถกทำใหโกรธ โอ ถาอยางนนผลลพธจะเปนเชนไร! เจาหนอนทนาสงสารจะ

เปนอยางไรเมอตองทนทกขทรมาน! มอของผใดทจะสามารถทนทานอยได และหวใจของใครจะสามารถ

ทนตอความโกรธเชนนนได และสตวโลกทนาสงสารจะตองจมดงลงสงความทกขทรมานทนาสะพรงกลว

เกนคำบรรยายและไมสามารถจนตนาการได แลวพวกเขาจะตองทนอยอยางนน!

จงพจารณาดเถด พวกคณทอยทน ทยงไมไดกลบใจและยงไมไดบงเกดใหม ความจรงทวาพระเจาจะ

จดการดวยพระพโรธอนเดอดดาลของพระองคนนมหมายถง พระองคจะทรงเทพระพโรธของพระองคลง

มาโดยไรซงความสงสาร เมอพระเจาทรงเหนความยากลำบากทเกนคำบรรยายในสถานการณของคณ

และเหนวาความทกขทรมานทเกดขนกบคณนนมากเกนกวาทคณจะรบได หรอเหนวาจตวญญาณทนา

สงสารของคณกำลงจะถกบดขยและจมลงไปสความมดมดไรทสนสด พระองคจะไมมความเมตตา

สงสารใหกบคณเลยและพระองคจะไมทรงละเวนทจะจดการตามพระพโรธของพระองค และจะไมทรง

เบาพระหตถของพระองคลงในเรองน จะไมมการโอนออนผอนเบาหรอความเมตตา และพระเจาจะไมม

ขดจำกดใหกบพายทรนแรงของพระองค พระองคจะไมสนใจใยดในความสขของคณเลย จะสนใจแควา

คณจะตองทนทกขตามทความยตธรรมไดกำหนดไว พระองคจะไมอะลมอะลวยใหคณเพราะเหนวามน

เกนทจะคณจะแบกรบไดแลว ในเอเสเคยล 8:18 เราไดอานวา “ดงนนเราเองจะทำดวยความโกรธ

นยนตาของเราจะไมปราน เราจะไมสำแดงความกรณา และแมวาพวกเขาจะรองดวยเสยงอนดงใสห

ของเรา เรากจะไมฟงพวกเขา”

ขณะนพระเจาทรงพรอมทจะเมตตาคณแลว วนนเปนวนแหงพระเมตตา ในตอนนคณสามารถรองขอ

ดวยความหวงเพอจะไดรบพระเมตตา แตเมอวนแหงพระเมตตาผานพนไป ตอใหคณรองไหครำครวญ

ดวยความเจบปวดหรอวากรดรองมากแคไหนกจะไมมประโยชน คณจะถกโยนทงและสญหายไป

พระองคจะไมสนใจใยดในสารทกขสกดบของคณ ชวตคณไมมประโยชนอกตอไปนอกจากทจะมไวเพอ

!220


ทนทกขโศกเศรา ชวตของคณจะมอยเพยงแคเปนเปาของพระพโรธของพระเจาทมไวเพอถกทำลาย

เทานน คณจะไมมประโยชนใดๆ อกตอไป นอกจากเปนทซงบรรจพระพโรธของพระเจาไวอยางเตมเปยม

พระเจาจะไมมความเมตตาใหคณเลยเมอคณรองไหตอพระองค เหมอนทเขยนไววาพระองคจะ “หวเราะ

เยาะและเยาะเยย” ในสภาษต 1:25-26 “พวกเจาเพกเฉยคำแนะนำทกอยางของขา และไมยอมรบคำตก

เตอนของขาเลย ขาเองจะหวเราะเยาะความหายนะของพวกเจา ขาจะเยาะเยยเมอความกลวมาถงพวก

เจา”

ถอยคำจาก อสยาห 63:3 ชางนาหวาดกลวอะไรเชนน ถอยคำเหลานนมาจากพระเจาผยงใหญ “เรายำ

มนดวยความโกรธของเรา เราเหยยบมนดวยความพโรธของเรา โลหตของเขาเปอนอยบนเสอผาของเรา

และเราทำใหเครองแตงกายของเราเลอะไปหมด” ไมมอะไรทจะสามารถอธบายขอพระคมภรดานบนน

ไดดมากไปกวาสามคำน ; นารงเกยจ, ความเกลยด และความโกรธอยางเดอดดาล ถาคณรองใหพระเจา

ทรงเมตตาคณ พระองคทรงอยหางไกลจากความคดทจะประทานความเมตตาใหกบคณถงแมคณอยใน

สถานการณทโหดราย และพระองคจะไมใหพระกรณาหรอความโปรดปรานกบคณเลยแมแตนอย และ

แทนทพระองคจะเมตตาคณ พระองคจะเหยยบคณลงใตฝาเทาของพระองคแมวาพระองคทรงรวาคณ

เองไมอาจทจะทนรบนำหนกทอนทรงพลานภาพทกำลงเหยยบอยบนคณได พระองคจะไมไดสนใจใยด

เลย แตพระองคจะใชพระบาทของพระองคบดขยคณอยางไรพระเมตตา พระองคจะบดขยคณจนกวา

เลอดของคณจะกระเดนออกมา ใหมนกระเดนใสเสอผาของพระองค ใหมรอยเปอนเลอะอยบนเสอผา

ของพระองค พระองคไมใชเพยงแคเกลยดคณเทานน แตพระองคจะทำใหคณนารงเกยจอยางทสดดวย

ไมมทไหนทเหมาะกบคณ นอกจากทใตพระบาทของพระองคเพอทจะถกเหยยบยำเชนเดยวกบเศษดน

บนถนนเทานน

3. ความทกขทรมานทคณกำลงไดยน นนเปนความทกขทรมานทพระเจาจะทำกบคณ เพอทจะ

แสดงใหเหนวาพระพโรธของพระยาหเวหนนเปนเชนไร พระเจามความตงใจทจะแสดงใหทตสวรรคและ

มนษยทงหลายใหไดเหนทง ความรกของพระเจาวามนชางวเศษมากแคไหน และไดเหนพระพโรธของ

พระองความนโหดรายแคไหน บางครงผครอบครองในโลกนตงใจทจะแสดงความโหดรายของความ

โกรธของพวกเขาโดยการทจะลงโทษคนททำใหเขาโกรธอยางสาสม กษตรยเนบคดเนสซาร กษตรยผทรง

ฤทธอำนาจและหยงผยอง ทรงเปนกษตรยแหงราชอาณาจกรคาลเดยน พระองคตองการทจะแสดง

พระพโรธของพระองคเมอชดรค เมชาค และอาเบดเนโกไดทำใหพระองคทรงกรว ตามทพระองคไดออก

คำสงใหทำเตาไฟใหรอนกวาปกตอกเจดเทา ไมตองสงสยเลยวาความรอนทเพมขนมานนเกนกวาท

มนษยจะรบได แตพระเจาทยงใหญกทรงปรารถนาทจะแสดงพระพโรธทดเดอดของพระองคและสำแดง

ฤทธานภาพและฤทธอำนาจของพระองคเพอใหศตรของพระองคตองทกขทรมานอยางทสดดวย โรม

9:22 “เปนไปไดไหมทพระเจาทรงประสงคจะแสดงพระพโรธและใหฤทธเดชของพระองคปรากฎ แต

พระองคทรงอดทนมากตอคนเหลานนทเปนภาชนะแหงพระพโรธ ซงเตรยมไวสำหรบความพนาศ?” และ

เมอไดเหนวา นเปนความตงใจของพระองค เปนสงทพระองคไดวางแผนเอาไว ทพระองคประสงคจะ

!221


แสดงพระพโรธอนนาสะพรงกลวทไมมอะไรมายบยงไว ใหเหนวาความเดอดดาลและความโหดรายของ

พระยาหเวหเปนเชนไร รบรองไดเลยวาพระองคจะทำสงเหลานนอยางเตมกำลง และสงทพระองคกระทำ

จะตองสำเรจและนาขยาดจนไมมใครอยากจะเหนมน เมอพระเจาผยงใหญผซงกำลงพโรธไดลกขนเพอ

จะชำระความแคนกบพวกคนบาปทนาสงสาร พวกคนชวชาเหลานจะตองทนทกขกบพลงความโกรธของ

พระเจาทหนกองอยบนเขาอยางไมมวนสนสด และพระองคจะทรงเรยกใหจกรวาลทงสนมาดฤทธาน

ภาพทนาสะพรงกลวของพระองคและพลงอำนาจอนยงใหญของพระองคทจะปรากฎอยในนน อส

ยาห 33:12 “และประชาชนทงหลายกจะเหมอนถกเผาจนเปนปน เหมอนกอหนามทถกตดแลวเผาในไฟ

พวกเจาผอยไกล ฟงซวาเราไดทำอะไร เจาผอยใกล จงรบรกำลงของเรา พวกคนบาปในศโยนกหวาด

กลว ความสะทกสะทานเขาครอบงำคนไรพระเจา มใครในพวกเราอยกบไฟทเผาผลาญได? มใครในพวก

เราอยกบการเผาไหมเปนนตยได?”

พวกคณทยงไมไดกลบใจใหมจะตองไดรบสงเหลาน พวกคณทงหลายทยงไมไดรบการบงเกดใหมถาคณ

ยงดำเนนชวตในทางนตอไปเรอย ๆ ฤทธานภาพทไมมขดจำกดและสงาราศของพระองคและความนา

สะพรงกลวของพระเจาผทรงมฤทธอำนาจในการทำสงสารพดจะปรากฎอยในความทกขทรมานเกนคำ

บรรยายทคณจะไดรบ คณจะตองทนทกขทรมานตอหนาบรรดาทตสวรรคและพระเมษโปดก และขณะท

คณกำลงทนทกขอย บรรดาประชากรแหงเมองสวรรคกจะมาดภาพทนาสยดสยองนน เพอทเขาจะได

เหนพระพโรธและความโกรธขององคพระผเปนเจาวาเปนเชนไร และเมอเขาไดเหนแลว พวกเขาจะ

คกเขาลงและนมสการพระองคผทรงสำแดงฤทธานภาพยงใหญและเปยมดวยพระเกยรตสร อสยาห

66:23-24 “จากวนขนคำถงอกวนขนคำ และจากวนสะบาโตถงอกวนสะบาโต มนษยทงหมดจะมา

นมสการตอหนาเรา พระยาหเวหตรสดงนแหละ และพวกเขาจะออกไปมองดซากศพของพวกคนทกบฎ

ตอเรา เพราะวาหนอนทกดคนเหลานจะไมตายไป ไฟทเผาพวกเขาจะไมดบ และเขาทงหลายจะเปนทนา

สะอดสะเอยนของมนษยทงหมด”

4. พระพโรธนอยชวกลปาวสาน

แคเพยงแตทจะตองทนทกขจากความพระพโรธอนเดอดดาลขององคพระผเปนเจาสงสดเพยงชวขณะ

หนงมนกนาสะพรวกลวพออยแลว แตวาคณจะตองทนทกขทรมานนนตลอดนตยนรนดร จะไมมจดจบ

ของความทกขทรมานแสนสาหสน เมอคณมองไปขางหนา คณจะเหนอนาคตทไกลและไรจดจบอยตอ

หนาคณ มนจะดดกลนความคดของคณและมนจะทำใหจตวญญาณของคณพศวง คณจะสนหวงทจะ

หาวามทางไหนทจะออกมาจากทนนได, จะมจดจบของความทกขทรมานนหรอไม, ความทกขทรมานน

จะบรรเทาลงบางหรอไม หรอมทใหคณไดหยดพกบางหรอไม คณจะรวาคณจะตองทนทกขทรมานแบบ

นไปอกนานแสนนาน เปนลานยคสมย ในการตอสและทำสงครามกบการลางแคนทไรเมตตาขององคผ

ยงใหญ และเมอคณไดทนทกขทรมานผานไปชวขณะหนงแลว คณจะไดรวาเวลาหลายยคสมยทคณได

ทนทกขมานนเปนเหมอนจดเลก ๆ บนเสนของเวลาทไมมทสนสด ดงนนการลงโทษทคณไดรบกไมมทสน

!222


สดดวย โอ ใครเลาจะสามารถบรรยายถงสภาพของจตวญญาณทตกอยในสภาพเชนนนได! สงทเรา

บรรยายออกมาไดจะเปนแคเสยวเลกๆ ของมนเทานน มนไมสามารถอธบายไดและไมมทางทเราจะ

เขาใจได เพราะวา “ใครเลาจะรจกพลงแหงพระพโรธของพระเจา?”

มนชางนาสะพรงกลวเหลอเกนสำหรบพวกคนเหลานนททกๆวนเวลาพวกเขาตกอยในอนตรายจาก

พระพโรธอนใหญหลวงและความทกขทรมานทมทสนสด แตเรองทนาหดหนกเปนความจรงสำหรบจต

วญญาณทกดวงของคนทอยในประชมนทยงไมไดบงเกดใหมอกครง ไมวาพวกเขาจะเครงครด, มศล

ธรรม, เอาจรงเอาจงและยดมนในศาสนามากแคไหน คนทงหลายเอยจงใครครวญในเรองนอยางเอา

จรงเอาจงเถด ไมวาจะเปนคนอายมากหรออายนอย มนจำเปนเหลอเกนทจะตระหนกวามหลายคนทอย

ในทประชมแหงนกำลงตกเปนเปาของความทกขทรมานแบบชวกลปชวกลป เราไมรวาพวกเขาเปนใคร

หรอวานงอยทไหน หรอวาพวกเขากำลงคดอะไรอยตอนน พวกเขาอาจจะรสกเฉย ๆ ถงแมวาไดยนสง

ตางๆ เหลานแลวกไมทำใหพวกเขาวตกกงวลมาก และพวกเขากกำลงปลอบใจตวเองวาเขาไมไดกำลง

ตกอยในอนตราย และเขาใหสญญากบตวเองวาเขาจะหนจากความทกขแบบนนได ถามแคเพยงคน

เดยวในทประชมนทกำลงตกเปนเปาของความทกขทรมานแบบนน มนชางโหดรายเกนกวาทจะคดได

และถาเรารวาตนนนเปนใคร เราจะรสกแยแคไหนทจะตองไดเหนคนๆนน ทประชมทงหมดควรจะ

รองไหดวยความโศกเศราและขมขนใจแทนเขา! แตอนจจา! แทนทจะมเพยงแคคนเดยว ขาพเจาสงสย

วามกคนในพวกคณทจะตองตกนรก และเมอไปถงทนนแลวคณถงจำคำเทศนาเรองนได มนไมใชเรอง

นาประหลาดใจเลยถาพวกคณทอยในหองนจะตองไปอยในนรกในเวลาอกไมนาน บางทอาจจะกอนสน

ปนดวย และขาพเจากไมประหลาดใจอกเชนกน ถามบางคนทนงอยทน ในตกแหงนทมสขภาพด, มชวต

อยอยางสงบและปลอดภยแตจะตองไปอยทนรกกอนเวลาเชาวนพรงน พวกคณทตอนนยงมชวตอยและ

ยงไมไดลงไปทนรกกจะตองไปทนนอกไมนาน! คำแชงสาปของคณไมไดหลบใหลอย มนจะมาหาคณ

อยางรวดเรว และมนอาจจะมาหาพวกคณหลายคนในทนอยางรวดเรว คณอาจจะสงสยวาทำไมคณยง

ไมไปอยทนรก มนเปนเรองจรงทมหลายคนทคณรจกหรอเคยเจอพวกเขาทดเหมอนวาทงคณและพวก

เขาไมไดตางกนเทาไหรคอตองตกนรกเหมอนกน คนเหลานนกอนทเขาจะตายไป เขามชวตเหมอนกบท

คณมชวตอยในขณะน แตตอนนสถานการณของพวกเขานนเกนทจะหวงไดแลว พวกเขาตองรองไห

ครำครวญในความทกขทรมานแสนสาหสและหมดสนความหวง แตพวกคณยงอยในโลกน อยในพระ

วหารของพระเจาและคณมโอกาสทจะไดรบความรอด ดวงวญญาณเหลานนททนทกขอยางไรความหวง

จะยอมแลกทกสงทกอยางเพอใหไดรบโอกาสอยางทพวกคณไดรบในตอนนแคเพยงครงเดยว

ตอนนคณไดรบโอกาสพเศษ คณอยในเวลาทพระเยซทรงใหประตแหงพระเมตตาเปดกวางอย และทรง

ยนรองเรยกดวยเสยงอนดงตอหนาบรรดาคนบาปทนาเวทนา นเปนเวลาทคนมากมายกำลงรวมตว

เขาหาพระองคและรบเรงเขาไปอาณาจกรของพระเจา ทกๆวนมคนมากมายจากทงตะวนออก, ตะวนตก,

เหนอและใต คนมากมายทเคยอยในสภาพทนาเวทนาเหมอนทคณเปนอยในตอนน แตวาขณะนพวกเขา

อยอยางมความสขแลว เขามหวใจทเตมไปดวยความรกตอพระเจาผทรงรกพวกเขา และทรงชำระลาง

!223


ความบาปของเขาดวยพระโลหตของพระองค และตอนนเขาชนชมยนดในความหวงแหงพระสรของ

พระเจา มนจะแยมากแคไหนทจะตองถกทงไวตามลำพงเมอวนนนมาถง ทจะตองเหนคนอนกำลงกน

เลยงอยอยางสนกสนานในขณะทคณกำลงโศกเศราและทนทกขทรมาน! มนจะเลวรายแคไหนทจะตอง

เหนคนอนๆ กำลงรองเพลงดวยความชนชมยนดจากหวใจของเขา ในขณะทคณกำลงรองไหครำครวญ

เพราะหวใจททกขระทมของคณ คณไดแตรองโหยหวนจากจตวญญาณทเจบปวด! คณสามารถพกผอน

หยอนใจไดอยางไรทงๆทคณกำลงตกอยในสภาพน ดวงวญญาณของคณนนมคามากพอๆกบดวง

วญญาณของคนเหลานนทเมอง Suffield ทซงคนมากมายกำลงมาหาพระเยซทกๆ วน

มคนทใชชวตอยในโลกนมานานแลว แตวายงไมไดกลบใจใหมหรอไม ถามพวกเขากยงเปนคนแปลก

หนาทามกลางชนชาตอสราเอล และตลอดทงชวตของเขา พวกเขาไมไดทำอะไรเลยนอกจากสะสม

พระพโรธของพระเจาทมตอพวกเขา โอคนทงหลาย คณอยในสถานการณทอนตรายอยางหาทเปรยบไม

ได ความผดของคณกมหนตและหวใจของคณกแขงกระดางอยางทสด คณไมเหนหรอวาผคนมากมาย

ในชวงชวตของคณไดตายจากไปในชวงเวลาแหงพระเมตตาของพระเจาน คณควรทจะพจารณา

สถานการณของคณอยางถถวน และตนขนมาจากการหลบใหลไดแลว คณไมมทางทจะทนตอความโหด

รายและพระพโรธของพระเจาผดำรงอยชวนตยนรนดรได

สำหรบพวกคณ คนหนมสาวทงหลาย คณจะเพกเฉยตอโอกาสทมคณคาเชนนหรอ ในขณะทคนทอาย

เทาคณหลายตอหลายคนกำลงละทงความสนกสนานในวยหนมทไรประโยชนและกำลงเขาไปหาพระ

เยซ พวกคณทกำลงไดรบโอกาสทพเศษ ถาคณปฎเสธมน คณกจะเปนเหมอนพวกคนอาวโสเหลานนท

ใชชวงชวตวยรนทมคาไปกบการสำเรงสำราญในความบาป และตอนนพวกเขากลายเปนคนทจตใจและ

แขงกระดางอยางเลวราย

สำหรบพวกคณทยงเปนเดก และยงไมไดกลบใจใหม คณไมรหรอวาคณจะตองตกนรก จะตองทนทกข

ทรมานกบพระพโรธทรนแรงของพระเจา ผซงมความโกรธตอคณทกวนทกคน คณพอใจทตกเปนบตร

ของมารซาตานหรอ ในขณะทมเดกมากมายกลบใจใหมแลวและพวกเขาไดกลายเปนบตรแหงกษตรย

เหนอกษตรยและไดรบทงความสขและความบรสทธ

ขอใหพวกคณทกคนทยงไมมพระเยซครสตในชวต และกำลงถกแขวนอยเหนอหลมนรก ไมวาคณจะเปน

ชายหรอหญงอาวโส ไมวาคณจะอยในวยกลางคน หรอวาเปนคนหนมสาว หรอแมแตเดกเลก จงฟงเสยง

เรยกของพระคำและการจดเตรยมของพระองค ปแหงความโปรดปรานจากพระเจาคอเวลานแลว และ

วนทพระเจาทรงมความโปรดปรานใหแกบางคนจะเปนวนแหงการลางแคนสำหรบบางคนอยางไมตอง

สงสย จตใจของมนษยจะแขงกระดางและความผดบาปของเขาจะเพมขนอยางรวดเรวถาพวกเขายงเพก

เฉยตดวงวญญาณของพวกเขาเองเชนน และเมอคนถกปลอยใหไปมใจทกระดางและจตใจทมดบอด

เขากกำลงอยในอนตรายอยางใหญหลวง ดเหมอนวาตอนนพระเจากำลงทรงรวบรวมบรรดาคนท

พระองคไดทรงเลอกไวจากทวสารทศ บางทอาจจะมคนจำนวนมากกำลงจะไดรบความรอดในเวลาอก

!224


ไมนาน และบางทมนอาจจะเปนเหมอนกบเหตการณทพระวญญาณบรสทธเทลงมาบนชาวยวเหมอนใน

สมยของพวกอครทต พวกทพระเจาทรงเลอกไวจะไดรบพระเมตตา สวนคนทเหลอจะตาบอด ถาคณอย

ในพวกทไมไดรบพระเมตตา คณจะแชงสาปวนทคณอยวนน คณจะแชงสาปวนทคณเกดมาลมตาดโลก

ทคณจะตองไดเหนพระเจาทรงเทพระวญญาณของพระองคลงมา และคณจะขอทจะตายและไปนรก

กอน เพอทคณจะไดไมตองเหนสงทคณไมมทางไดรบนน ไมตองสงสยเลยวาเวลานเปนเหมอนในสมย

ของยอหน ผใหบพตศมา ทขวานกถกวางไวทรากของตนไมแลว และตนไมตนไหนทไมเกดผลกจะถก

โคนลงและถกเอาไปเผาไฟ

ดงนนพวกคณทกคนทไมมพระเยซครสต ขอจงตนขนเถดและรบหนจากพระพโรธของพระเจาทกำลงจะ

มา พระพโรธขององคพระผเปนเจาสงสดลอยอยเหนอกลมคนทอยในทประชมนอยางไมตองสงสย ขอให

พวกคณทกคนรบเรงออกจากเมองโสโดม “หนเอาชวตรอดเถด อยาเหลยวหลงและอยาหยดทไหนในท

ลมทงหมด หนไปทเนนเขา มฉะนนทานจะถกทำลาย!”

!225


ภาคผนวก 6 !!

คำสอนเทยมเทจของ “ขาวประเสรฐแหงความเจรญรงเรอง” (Prosperity Gospel) !

เขยนโดย คณะกรรมการศาสนศาสตรของ กปท.!!

สารบญ

คำนำ บทความคำสอนเทยมเทจ แนวทางการพจารณาเรองการสอนผด-เทยมเทจในครสตจกร !

คำนำ !

คำสอนเทยมเทจหรอคำสอนผดมอยตงแตสมยของพระเยซและครสตจกรในยคแรก ครงหนงพระเยซเองไดกลาวเตอนสาวกของพระองคไวดงนวา

!“และในเวลานน ถาผใดจะบอกพวกทานวา ‘แนะ พระครสตอยทน’ หรอ ‘แนะ อยทโนน’ อยาไดเชอเลย ดวยวาจะมพระครสตเทยมเทจและผทำนายเทยมเทจหลายคนเกดขน ทำหมายสำคญและการมหศจรรย เพอลอลวงผทพระเจาทรงเลอกสรรแลวใหหลง ถาเปนได แตทานทงหลายจงระวงใหด ดเถด เราไดบอกทานทงหลายไวกอนแลว” (มาระโก 13:21-23)

!และอครสาวกเปโตรไดเตอนครสตจกรในเวลานนไวเชนกนวา

!“แตวาไดมคนทปลอมตวเปนผเผยพระวจนะเกดขนในชนชาตนน เชนเดยวกบทจะมผสอนผดเกดขนในพวกทานทงหลาย ซงจะลอบเอามจฉาลทธอนจะใหถงความพนาศเขามาเสยมสอน จนถงกบปฏเสธองคพระผเปนเจาผไดทรงไถเขาไว ซงจะทำใหเขาพนาศโดยเรวพลน จะมคนหลายคนประพฤตชวตามอยางเขาและเพราะคนเหลานนเปนเหต ทางของสจจะจะถกกลาวราย และดวยใจโลภเขาจะกลาวตลบแตลงคากำไรจากทานทงหลาย การลงโทษคนเหลานนทไดถกพพากษานานมาแลวจะไมเนนชา และความวบตทจะเกดกบเขากหาสลายไปไม” (2 เปโตร 2.1-3) !ดงนนครสตจกรและผนำในปจจบนควรตระหนกและตนตวในเรองนใหมากยงขน เพราะ

ปจจบนมคำสอนทผดแปลกไปจากคำสอนทครสตจกรยคแรกไดเชอและสงสอนสบทอดกนมามากขนเรอย ๆ ปจจบนคำสอนทขดแยง หรอปราศจากขอสนบสนนจากพระคมภรเปนสงทอนตรายและทำลายพระกตตคณของพระเยซครสต คำสอนเหลานบางครงปรากฏเพยงครงเดยวและไมสามารถยนยนจากทอน ๆ ได หรอยงไปกวานนคำสอนผดเหลานยงขดแยงกบคำสอนในเรองเดยวกน ในตอนอน ๆ ของพระครสตธรรมคมภร

!226


บทความจากคณะกรรมการศาสนศาสตรของกปท.ขางลาง จงเปนการจดประกายทสำคญอนเนองจากการทครสตจกรของพระเจาตระหนกถงความสำคญในการเผชญหนากบคำสอนผด และผทนำคำสอนผดมาเผยแพร ทงนมงใหครสตจกรยนหยดในความเชอทถกตองตามพระวจนะของพระเจา อนเปนสทธอำนาจทสงสดของครสตจกร

คำสอนเทยมเทจ !1. ขาวประเสรฐแหงความเจรญรงเรอง – Prosperity Gospel

บทสรปการศกษาโดยคณะทำงานศาสนศาสตรโลซานสรปคำสอนของ “ขาวประเสรฐแหงความเจรญรงเรอง” (Prosperity Gospel) ดงน วา “ผเชอมสทธทจะไดรบพระพรดานสขภาพและความมงคงทางการเงน และพวกเขาสามารถไดรบพระพรเหลานโดยการประกาศยนยนความเชอและการ‘หวานเมลดพนธ’ ผานการถวายทรพยสนเงนทองอยางสตยซอ” ในคำสอนเทจน ครสเตยนทกคนสามารถไดรบความเจรญรงเรอง ทเนนเรองการกนดอยด สขภาพรางกายทด ปราศจากโรคภยไขเจบทงปวง เพยงใหเขามความเชอในพระเจา โดยถวายทรพยสนเงนทองอยางสตยซอ

คณะกรรมการศาสนศาสตรของกปท. เหนดวยกบครสเตยนสวนใหญวา “ขาวประเสรฐแหงความเจรญรงเรอง” เปนคำสอนเทยมเทจ และเราสนบสนนแนวทางของคณะทำงานโลซาน ในการตอตานคำสอนทผดเพยนนดงตอไปน

1. เราเหนดวยวา คำสอนเทจแหงความเจรญรงเรองเปนปรากฏการณทไมเจาะจงคณะนกายความเชอ เราสามารถพบคำสอนนไดในครสตจกรในสงกดสภาครสตจกรในประเทศไทย (CCT) สหกจ ครสเตยนแหงประเทศไทย (EFT) และสหครสตจกรแบบตสตในประเทศไทย ดงนน บทสรปนตงเปาไปทคำสอนแหงความเจรญรงเรอง และไมไดมเจตนาวจารณคณะนกายหนงนกายใด !

2. เราเหนดวยวา บางมตของคำสอนนมตนกำเนดจากพระคมภร แตในภาพรวมแลวเราเหนวา คำสอนนเปนเทจและบดเบอนพระคมภรอยางรายแรง และพฤตกรรมทคำสอนนสนบสนนทำใหเกดการอภบาลททำรายศษย และชวตฝายจตวญญาณทไมเตบโต คำสอนเชนนไมใหความหวงทแทจรงยงยน และหนเหความสนใจของผทไดรบฟง ออกจากพระกตตคณและวถทางแหงความรอดนรนดร !ดวยเหตน คณะกรรมการชดนจงไดทำบทสรปฉบบน เพอปฏเสธพฤตกรรมทเกนขอบเขตของ

คำสอนเทจแหงความเจรญรงเรอง ทขดกบพระคมภร และความเชอของครสเตยนอยางชดเจน คำสอนเทจแหงความเจรญรงเรองแบงออกเปน 2 คำสอนใหญ ๆ คอ คำสอนทเนน

1) ความมงคงทางทรพยสนเงนทอง (Wealth): พระเจาปรารถนาใหผเชอทกคนรำรวย 2) สขภาพทด (Health): พระเจาปรารถนาใหครสเตยนทกคนมสขภาพทแขงแรง ปราศจากโรคภยไข

เจบ การวางมอรกษาโรคเปนสวนสำคญของคำสอนน ซงตงอยบนพนฐานของฤทธเดชของพระเจาผานผทมของประทานในการรกษาโรค และบนความเชอของผทรบการรกษา !!

!227


โดยคำสอนเทจทงสองน ตงบนพนฐานของความเชอ 4 ประการ • พระเจาสญญาวาจะอวยพรอบราฮามใหมความเจรญรงเรอง และครสเตยนซงเปนลกหลานอบรา

ฮามฝายวญญาณ กจะไดรบพระพรแหงความเจรญรงเรองเชนกน • การสนพระชนมบนไมกางเขนขององคพระเยซครสตนน ไ มเพยงเปนการไถบาปของเรา แต

ยงเปนการไถถอนความเจบไขไดปวย ความยากจน และสงชวรายทกสงในชวตครสเตยนออกไปจนหมดสนดวย เราไมเปนหนอะไรอกตอไปแลว ผเชอเพยงเรยกรองสทธแหงความเจรญรงเรองของเรา แลวเรากจะไดรบแตพระพรเทานน

• ความเชอเปนพลงททำใหความปรารถนากลายเปนจรง ถาครสเตยนเชอวาพระเจาจะทำใหเขาเจรญรงเรอง พระเจาจะอวยพรใหเขารำรวย และมสขภาพทแขงแรง ปราศจากโรคภยไขเจบ ฉะนนความเชอเปนกญแจทนำไปสความเจรญรงเรอง ผทไมรำรวย หรอไมหายจากโรคภยไขเจบเพราะวาเขาขาดความเชอ หรอมบาปบางอยางทซอนอย

• การถวายทรพยเปนการแสดงออกถงความเชอภายใน หรอเปน “เมลดแหงความเชอ” ทจะนำมาซงการทวคณของความเจรญรงเรอง ถาตองการรบพระพรมาก ๆ กตองถวายมาก ๆ !

ขอตอบโต 1. เรายนยนอำนาจมหศจรรยและฤทธานภาพของพระเจาทอยเหนอธรรมชาต เราเชอในฤทธ

เดชของพระวญญาณบรสทธ แต เราปฏเสธความคดทสวนทางกบพระคมภรทวา อำนาจมหศจรรยของ พระเจาสามารถไดมาแบบอตโนมต หรอสามารถควบคมจดการไดโดยเทคนคตางๆ ของมนษย หรอ เปลยนแปลงไดโดยการใชคำ การกระทำ หรอพธกรรมตาง ๆ อำนาจมหศจรรยของพระเจาทมากบการอธษฐานเพอคนปวยเปนอำนาจอธปไตยของพระเจาทมาถงเราไดโดยพระคณของพระองคแตเพยงผเดยว อำนาจของการรกษาไมไดขนอยกบการใชคำ การกระทำ หรอพธกรรมตางๆ ของผทอางวามของประทานในการรกษาโรค หรอแมแตบนความเชอทแรงกลาของผทไดรบการรกษา อำนาจอธปไตยของพระเจานรวมไปถงความเปนจรงทวา พระเจายงอนญาตใหมโรคภยไขเจบเพอพระประสงคของพระองคเอง ไ มวาจะเพอตสอนคนของพระเจา ฝกความอดทน ใ ชชวตเพอถวายเกยรต หรอใหคนของพระองคถอมใจลง 1

ในทำนองเดยวกน ความมงคงทางทรพยสนเงนทองกไมไดมาแบบอตโนมต หรอสามารถควบคมจดการไดโดยการถวาย บอยครงขอพระคมภรทคำสอนเทจแหงความเจรญรงเรองนำมาอางองเกยวกบการถวาย (เชน มก.10:30; ลก.6:38) ไ มเกยวกบการถวายเลย จรงอย การถวายเปนหนาทของครสเตยนทกคน แตไมมพระคมภรขอใดทสอนวาถา “คณถวาย 10 และจะไดรบ 1000 ถวาย 1,000 กจะไดรบ 100,000 Femi Adeleye ไดใหขอคดกบเราในทประชมท Lausanne Cape Town 2010 วา "ถาไมมพระพรเรายงจะถวายหรอไม อะไรคอแรงจงใจในการถวาย ถาการถวายคอการนมสการอยางหนง เรายงจะถวายใหกบพระเจาหรอไมถาพระองคไมใหอะไรเราเลยเปนการตอบสนอง" ตามคำสอนของพระคมภรคนยากจนกสามารถนมสการดวยการถวายได เมอพระเยซทอดพระเนตรเหนหญงมายคนหนง

!228

อยางเปาโลใน 2 คร. 2:7 “และเพอไมใหขาพเจายกตวเองจนเกนไป เนองจากทไดเหนสำแดงมากมายนน กทรงใหมหนาม1

ใหญในเนอของขาพเจา หนามนนเปนทตของของซาตานคอยทบตขาพเจาเพอไมใหขาพเจายกตวเกนไป”


ซงเปนคนขดสน นำเหรยญทองแดงสองอนมาใสดวย พระองคตรสวา “เราบอกทานทงหลายจรงๆ วา หญงมายยากจนคนนเปนคนทใสไวมากกวาเพอน เพราะวาทกคนเอาเงนเหลอใชมาใสเพอถวาย แตผ หญงคนนขาดแคลนทสด ยงเอาเงนทมอยสำหรบเลยงชวตมาใสจนหมด” (ลกา 21:2-4)

2. เราตระหนกดวาพระคมภรไดมการสอนเรองความรงเรองของมนษย และพระคมภร ไ ดรวมเอา พระพรตาง ๆ (รวมทงสขภาพทดและความมงคง) ของพระเจาไวในคำสอนพระคมภรดวย ซงจะตองทำการเรยนร และสอนกนในบรบทของพระคมภรทงพระคมภรเดมและพระคมภรใหมทงเลม เราจงไมควรทจะทำการแยกวตถสงของออก จากมตฝายวญญาณในลกษณะ dualism ทไมใชเปนคำสอนของพระคมภร แตเราปฏเสธความคดทสวนทางกบพระคมภรทวา สวสดภาพทาง จตวญญาณสามารถวดไดโดยสวสดภาพทางวตถกายภาพ หรอความคดทวา ความรงเรองเปนเครองหมายแหงการอวยพรจากพระเจาเสมอ หรอความคดทวา ความยากจน หรอความเจบปวย เปนเครองหมายของการขาดความเชอ หรอของการทำบาป พระคมภรปฏเสธความเชอมโยงประเภทนอยางชดเจน เชน

- ความมงคงทไดมาโดยการกดข หลอกลวง หรอการทจรตไมใชพระพรของพระเจา

- ความลำบากของโยบเกดขนเพราะความสตยซอและความชอบธรรมของเขา

- นอกจากนในพระธรรมยอหน 9:1-3 ไ ดแสดงใหเราเหนความทกขยากบางครงกเกดขนเพอ พระราชกจของพระเจาจะปรากฏในตวผทไดรบความทกข

ยงไปกวานน 2 คร. 8:9 สอนเรองการเสยสละโดยการถวายเงนเพอชวยเหลอผอน โดยเปรยบเทยบกบการเสยสละของพระเยซ (ในแนวของฟป. 2:6-7) ทพระองคผซงมสถานะเปน พระเจา (“มงคง”) แตเสยสละทจะลดพระองคเองลงมาเปนมนษย และสนพระชนนบนไมกางเขน (“ยากไร”) เพอเราจะไดรบความรอด (“มงคง”) ผานการเสยสละของพระองค พระธรรมตอนนไมไดสอนวาครสเตยนทกคนจะมงคงทางทรพยสนเงนทอง

ในดานกลบกน พระเจาไมไดรบเกยรตสงสดจากชวตทขอแลวไดพระพรมากมายจากพระองค แตจากชวตทพงและพบความเพยงพอในพระเจา ทามกลางความสญเสยและยากลำบากของเขา John Piper เสนอวา “พระเจาไดรบเกยรตสงสด เมอเราพบวาพระองคเทานนทพอเพยงในชวตทอยทามกลางความสญเสยและทกขยากของเรา” อกนยหนงกคอ พระเจาไดรบเกยรตสงสดในชวตทขาดมากกวาในชวตทเกน เพราะชวตทขาดเทานนทเราสามารถสมผสไดวา พระเจาเพยงพออยางเปนรปธรรมจรงๆ

Rick Warren ไ ดพดคลายๆกนวา “คณจะไมรอยางแทจรงวาพระเจาคอทกสงทคณตองการจนกวา พระองคจะเปนทกสงทคณเหลออย” John Oswalt กลาววา “คำสาปทเลวรายทสดของความอยดกนดคอการทสภาพเชนนหลอกใหเราเชอวาเราไมจำเปนตองพงผอน” เขาเสนอตอไปวา “เราจะเรยนรบทเรยนทยงใหญทสดของชวต ... เมอเราเขาใจวาพระเจาเทานนทสามารถดบกระหายชวตของเราได เราจะไมพยายามแสวงหานำดมเพอดบกระหายชวตของเราดวยการดมนำทะเลซงจะทำใหเรายงกระหายมากกวาเดมอก”

3. เราปฏเสธคำสอนแหงความเจรญรงเรองทสนองกเลสความโลภ ซงเปนการกราบไหวรปเคารพ (พระเจาแหงทรพยสนเงนทอง) อยางหนง โ ดยการเนนความเจรญรงเรองและความสำเรจสวนบคคล คำสอนเทจแหงความเจรญรงเรองนเนนเรองราวเกยวกบการเงนอยางตอเนอง ราวกบวาการมทรพยสนเงนทองคอจดสงสดของความดงามทงปวง และมองขาม

!229


อนตรายของความเจรญรงเรองและบาปแหงความโลภท พระคมภรนำเสนออยางชดเจน คำ2

สอนนไมนำเสนอพระวจนะของ พระเจาใหครบถวน แตเลอกทจะพดสงทผคนตองการทจะไดยน แทนทจะมงเนนการอธบายใหคนเขาใจเกยวกบความบาป การกลบใจใหม ความเชอวางใจ และความหวงนรนดร John Piper สรปวา “สาระสำคญของพระกตตคณแหงความเจรญรงเรองทกรปแบบคอ [คำสอนน] ปลอยใหผคนตกอยในกเลสตณหาเดมๆของพวกเขา และใหพระเยซสนองความตองการเหลานน....[พระเยซ] ไ มไดเสดจมาเพอสนองและรบใชความตองการแหงเนอหนงของคณ พระองคเสดจมาเพอใหความตองการใหมกบคณ นคอความหมายของการบงเกดใหม.... และ[นกเทศน]จำนวนมากปลอยใหผคนตกอยในกเลสตณหาเดมๆของเขา และเพยงเพมอำนาจวเศษของพระเยซเขาไปเทานน [ความเชอแบบนน] ไมใชพระกตตคณ”

4. เราเหนปญหาความยากจนในสงคมไทยทเปนผลจากความบาปของมนษย แตเราเชอวาคำสอนแหงความเจรญรงเรองไมไดเปนการตอบสนองทมาจากพระคมภร หรอเปนประโยชนตอการแกปญหาความยากจนของสงคม

- คำสอนแหงความเจรญรงเรองนอาจจะทำใหบางคนมฐานะดขน โ ดยเฉพาะทำใหผทเทศนาสงสอนนนรำรวย แตคนสวนใหญไมมสภาพชวตทดขนเลย และกลบตองแบกรบภาระแหงความผดหวงเพมขนดวย

- คำสอนแหงความเจรญรงเรองเนนสาเหตทางจตวญญาณวาเปนตนกำเนดของความยากจน แตไมใหความสนใจกบสาเหตทางเศรษฐกจและการเมอง และไมใหความสนใจเกยวกบความ อยตธรรม การแสวงหาผลประโยชน ฯลฯ

- ฉะนน คำสอนแหงความเจรญรงเรองจงมแนวโนมทจะทำใหคนยากจนกลายเปนเหยอโดยทำใหพวกเขารสกวาความยากจนคอความผดของตวเขาเอง แตไมพยายามแกไขปญหาและประณามผทใชความโลภของตวเองทำใหผอนพบกบความยากจน

5. พระคมภรทใชในการอธบายและการสนบสนนคำสอนเทจแหงความเจรญรงเรอง มกจะถกบดเบอนความหมายอยางรายแรง เพอใหพระคมภรสนบสนนคำสอนของเขาเอง และนำมาใชในทางทขดแยงกบคำสอนพนฐานของพระคมภรทงเลม ยกตวอยางเชน คำสอนเทจแหงความเจรญรงเรองอางอง ปฐก 1:26 และนำเสนอวาเมอครสเตยนเปนผครอบครองสรรพสงของพระเจาแลว เรากยอมเปนผทเจรญรงเรองทกคน คำสอนแหงความเจรญรงเรองเนนคำวา “ครอบครอง” ในพระคมภรขอน และนำเสนอวา พระเจาไดมอบสทธในการครอบครองแผนดนโลกนใหกบผทเชอในองคพระเยซครสตเจาทกคน แตหากเราพจารณาพระธรรมขอนภาย3

ใตบรบทของพระคมภรทงเลม เราจะเหนวามนษยเปนเพยง ผอารกขาดแล และไมไดรบสทธเปนเจาของโลกนแตอยางไร องคพระผเปนเจายงคงไวซงความเปนเจาของทแทจรงอยางสมบรณ

!230

1ทธ. 6:6-10 เตอนใหเราระวงเรองความอยากรำรวย และความไมเพยงพอ พระคมภรตอนนไดเตอนใหครสเตยนระวง2

ความอยากรวย

คำ ๆ นมาจากคำในภาษาฮบร וירדו ซงในบรบทของพระธรรมตอนนใหความหมายของการเปนผสำเรจราชการของพระเจา (vice-Regent) และเปนบทบาททพระเจา3

มอบใหกบมนษยทกคน (และไมใชเฉพาะกบครสเตยนเทานน) ซงถกสรางขนในพระฉายาของพระองค


อสย. 53:4-5: ความจรงแลว ขอพระคมภรขอนเปนคำพยากรณการสนพระชนมบนไมกางเขนซงชาวยวหามอานกน โ ดยคำวา “หายด” นนมความหมายวา “ยกบาป” ตามบรบท และคำสอนใน 1 ปต. 2 :24 “พระองคไดทรงรบแบกบาปของเราไวในพระกายของพระองคทตนไมนน เพอวาเราทงหลายจะไดตายจากบาปไดและดำเนนชวตตามคลองธรรม ดวยบาดแผลของพระองค ทานทงหลายไดรบการรกษาใหหาย” ซงกชดเจนจากการเขยนในลกษณะไวยกรณชาวยวทรจกกนในรปแบบการสมผสแบบคขนาน (Parallel synonymous) วาบาดแผลกคอบาป และการหายกคอการยกบาป ไมใชเปนการหายโรคแตประการใด

6. เราเหนการเจรญเตบโตของจำนวนผทประกาศตวเองวาเปนครสเตยนในครสตจกรเลอกนำคำสอนแหงความเจรญรงเรองมาใช แตการเพมขนของจำนวนคนไมไดหมายความวาความเชอนถกตอง ความนยมชมชอบไมใชหลกฐานของความจรงความถกตองและผคนจำนวนมากกยงสามารถถกหลอกได

7. เราสงเกตวาคนจำนวนมากถกหลอกโดยคำสอนดงกลาว ใ หเชอในความเชอทผดเพยน และใหมความคาดหวงทเกนจรง และเมอความคาดหวงเหลานไมไดรบการตอบสนอง หลายคนกเลกเชอในพระเจา และออกจากครสตจกรไปเลย

8. คำสอนแหงความเจรญร งเรองไดละทงหลกคำสอนทเปนพนฐานของความเชอในสาย Protestant เชนความมสทธอำนาจสงสดศกดสทธของพระคมภรในฐานะเปนพระวจนะของพระเจา และความเชอทมกางเขนของพระครสตเปนศนยกลาง !

หมายเหต : ปจจบนคำสอนเทจแหงความเจรญรงเรองไดพฒนาออกมาในรปแบบใหมๆ โ ดยใชคำศพททเราอาจจะคนเคยทมาจากความเชอพนฐานของครสเตยนในสาย Protestant เชนการใชคำวาพระคณ (grace) พระพร (blessings) หรอแมแต พระกตตคณทสมบรณ (holistic gospel)

!!!

!

!231


แนวทางการพจารณาเรองการสอนผด-เทยมเทจในครสตจกร !

แนวทางในการพจารณาวาบคคลหนงบคคลใด หรอ กลมใด สอนผดหรอมการสอนเทยมเทจ นนดไดจากแนวทางการปฏบตหรอความเชอของบคคลหรอกลมนนทแสดงออก ซงเปนทสงเกตไดดงน !

1. คำสอนหรอความเชอเกยวกบพระเยซครสต a. เขาเหลานนมความเชอวาพระเยซเปนพระเจาและองคพระผเปนเจา และพระองคเปน

แหลงความรอดเดยวหรอไม? b. การสอนเทยมเทจจะมการเพมเตมสงอนทเทาเทยมเขามาควบคกบสทธอำนาจของ

พระเยซ c. มรปแบบพธกรรม หรอ ลกษณะการแสดงออกในทประชม ทแตกตางจากแนวปฏบต

หรอการนมสการทวไปของครสตจกร และใหความสำคญกบพธกรรมเหลานนเทาเทยมกบ พระครสต

d. บางครงอำนาจหรอความสำคญ ทเทาเทยมพระครสตเหลานออกมาในรปแบบของกฎ ขอบงคบ หลกขอเชอทตงขน หรอมผนำทมสทธอำนาจเทาเทยมกบพระครสต

e. หรออกนยหนงเขาจะบอกวาเชอพระครสตในฐานะพระผชวยใหรอด แตจะมการเพมเตมวา ผเชอตองการ หรอ ตองมสงอนๆ อกความรอดทมอยถงจะสมบรณ และจะทำใหมความมนใจในการไปสวรรค

f. คำสอนเทยมเทจจะสอนวาความรอดมาทางพระเยซครสต แตจะตองเพมบางสงบางอยางทเฉพาะเขาหรอกลมของเขาเทานนทสามารถหยบยนหรอจดหาใหได

g. บางกลมจะไมใหความสำคญกบพระเยซครสตเลย มแตเพยงการยกยองผนำเทยมเทจเทานน ถามการกลาวถงพระครสตกเพยงเพอสนบสนนคำสอนหรอสทธอำนาจของตนเอง

h. เขายกยองใหผฟง หรอสาวก ตดตามพระเยซ หรอตวของเขาหรอคณะของเขามากกวา? !

2. ผสอนเทยมเทจมกสรางกระแสความหวาดกลวใหกบ ผทตดตามหรอสาวก พวกเขาจะไดรบการสอนวาความรอดหรอพระพรตางๆ จะตองมาจากกลมของผนำเทยมเทจเทานน

a. ถาแยกจากกลมเรา หรอไมทำตามสงทเราบอกผตดตามจะสญเสยความรอด และพระพร

b. จะมการเนนเรองสทธอำนาจและยกยองตวผนำเทยมเทจเปนอยางมาก ผนำเทยมเทจ (ทงหญงและชาย) เหลานมกจะเปนผท แสวงหาเกยรต ชอเสยง เงนทอง หรอความสามารถทจะควบคมและมอำนาจเหนอผคนเพอยนยนถงคณคาของตนเองจากการไดรบการยอมรบจากคนหมมาก

c. ผนำฝายวญญาณทแทจรงมเปาหมายเดยวในชวตของเขา คอ การยกยองและสำแดงสงาราศของพระครสต

!232


d. ผนำเทยมเทจมกจะอางวาไดรบการสำแดงพเศษ หรอนมต เปนสวนตวและเฉพาะเจาะจงจากพระเจา และบงคบใหสาวกเชอฟง การกระทำเชนนทำใหผสอนเทจมสทธอำนาจของพระเจา หรอคำพดของเขาเทาเทยมกบคำพดของพระเจา (ซงมแตพระเยซเทานนทสามารถอางสทธอำนาจนได)

อนงคำทำนาย หรอพยากรณของคนเหลาน บางทเปนเพยงแคคำพดกวาง ๆ ซงยากแกการทจะพสจนได แตถาเปนสงทพยากรณ หรอกลาวอยางเฉพาะเจาะจง สงเหลานนทงหมดจะไมเกดขนจรง

e. มกจะมคำมนสญญาในเรองเกยวกบพระพร หรอ การอวยพร ทมาถงสาวก ถาปฏบตหรอทำตามสงทผนำเทยมเทจบอกใหทำ แตสงหนงทคอนขางชดเจนคอภายหลงการประชม หรอผลของการประชมจะมการเรยกรองใหบรรดาสาวกถวายทรพย หรอถวายสงทมอยเพอแสดงถงความเชอและเปนจดเรมตนของการอวยพรทจะมาถงในภายหลง โดยมการอางพระคมภรตาง ๆ เชน มาลาค 3:10 !

3. ประการสดทายของผนำฝายวญญาณเทยมเทจ คอไมปรารถนาใหสมาชกเตบโตเปนผใหญฝายวญญาณ สมาชกไมสามารถศกษาพระคมภรเปนสวนตวได จะตองคอยพงพาคำสอนจากผนำฝายเดยว ไ มสามารถแยกเปนอสระจากผนำได สาวกสญเสยความเปนตวของตวเอง และความสามารถในการแยกแยะ หรอความเปนเหตเปนผล จะตองเชอฟงผนำเพยงคนเดยวเทานน !

4. ยงมสงตางๆ อกมากมาย แตสงทไดกลาวไวจะเปนหวขอทสำคญ ๆ ทมกจะเหนในผนำ หรอ คำสอนทเทยมเทจ

!233

Documents

CH773 Church History Survey (2015)https://ประวัติศาสตร์...18 ส.ค. แนะนำว ชาและหน วยท 1 คร สตจ กรย คแรก