Chagas:Saqirasqa unquy

y su centro de investigación:

Chagasqa, uk enfermedad tropical

desatendida nisqa sutichanku. Kay laya unquykuna saqirasqa

kanku

Saqirasqa, qunqasqa unquy

Kay unquykunaqa, qunqasqa unquykuna sutichallankutaq, waqcha runakunata, mana uyarichikuqkuna runakunata astawan unquchikun.

.

Kay qunqasqa unquykunaqa, waqcharunakunata astawan nanachikun,

ñataq uk runaman, jinallataq familiantinta nanachin.

Suqta runamanta, uk runa kay qunqasqa unquykunawan kawsan...”

Kayta nisqa nin: Joaquim Gascon, Director de la Iniciativa de EnfermedadesTropicales Desatendidas, ISGlobal

17Chunka qanchisniyuqQunqasqa unquykuna

tiyan

1. Dracunculosis

2. Filariasis linfática

3. Oncocercosis

4. Esquistosomiasis

5. Helmintiasis transmitidas

por el suelo

6. Cisticercosis / Taeniasis

7. Equinococosis humana

8. Tracoma causante de ceguera

9. Fascioliasis

Kay chunka qanchisniyuq qunqasqa unquykuna, kay sutiyuq kasqanku:

1710. Pian

11. Dengue

12. Rabia13. Leishmaniasis cutánea y mucocutánea/Leishmaniasis visceral

14. Lepra

15. Úlcera de Buruli

16. Enfermedad de Chagas

17. Tripanosomiasis humana

africana

Chagas unquyta uk juch’uy khurito Trypanosoma cruzi sutiyuq unquchiwanchiq

kay khurituqa, uluchi wisampi tiyakun, paytaq runasman unquyta chimpachin

Chagas unquyqa jawa suyukunaman miraykuchkan

Chagas unquy astawan riqsikun América Latina, nisqapi, jinapis migraciónrayku, jawa suyukunaman apakuchkan...

...Kunanqa Chagas unquy kay suyuspiña kachkan:

Canadá>5,500

EEUU>300,000

Europa>80,000

Japón>3,000

Australia>1,500Sapa suyupi chay chhika runa Chaqaswan kachkanku

Chagas unquyrayku, sapa wata chunka waranqa runa wañuq kanku

ChagasMirachkan

Chaqasmirachkan

Kunan pacha, achka runa, chunka millones jina kay unquywan kawsachkanku

Jisq’un chunka millones runa, Chaqaswan unquyta atinkuman kasqa

Chagas mirachkan

Chagas unquyAchkha

chiqamanmirayqamuchkan

¿Imaynatá Chagas unquyta jap’inchiqri?

Uluchi niqta

Yawarta yapachikuspa

()

Mamamanta wawitanman

Mikhuna, uluchi ch’ichichasqanta

niqta

Chagaspaq muyuynin:

TRANSMISIÓNFASE

AGUDA Chimpachikuy-tawan pacha

FASE CRÓNICAKaypiqa, ch’inlla unquy, puñusqa jina kachkan

Kay chawpipi nisuman, Mana yachakunchu unqusqanta, nitaq jampichikunkuchu

Iskay killa

Iskay chunka, kimsa chunka wata

Mana ni ima nananchu

25-30% complicaciones cardíacasChunka runamanta kimsa runa sunqunmanta unqukunku.

Unqusqa runamanta uklla, iskaylla Ch’unchulasninkumanta unqukunku

Chunka runamanta, suqta runa mana ni imanta nananqa, Jinalla, mana unquspa kawsakunqanku

Uluchiniqta

Yawarta yapachikuspa

Mamamanta wawitanman

Ch’ichi mikhuna niqta

10.000 Chagasrayku wañunku sapa wata

PURICHIY

Chagas rayku achkha qullqi chinkachkanAmérica Latina nisqapi:

Banco mundial nisqa, qhawan Chagasqa uk jatun unquy kasqanta. América Latina nisqapi, dengue, malaria unquymanta aswan sinchi kasqanta.

Brasil suyupi Chaqaswan unquqkunaqa, mana llank’ayman riyta atinkuchu. Achhayrayku qullqipis chinkallantaq, 5 millones dolarespi perjuiciota jina qhipan.

Chaqasrayku, sapa wata 752.000 jornales chinkapun, kay unquywan runa wañupusqanraykuKay unquyraykullatataq chinkallantaq 1200 millones dólares nisqapi

Sapa wata:

¿Imaynatá Chagaswan

maqanakusunmanri?

Unquymanta jark’akuspa

Unquyta sayachispa

Jampikuspa

Yachayta mask’aspa

Willaykuna jap’ispa

Unquymanta Jark’akuna

UnquytaSayachina

Chagaspaq manaraq vacuna kanchu. Chayrayku jark’akuyta yachana tiyan, imatá ruwana mana unqunapaq

Uluchimanta jark’akuspaWasikunapi maypichus uluchi tiyan fumigakunan tiyan Wasikunata allinyachinaWasi ukhupi pichana, k’uchunchana ima

Yawarta yapachikuspaSumaqta qhawarina tiyan mana Chagasta chimpachikunapaq.

Unqusqa mamakunata waturina tiyanMamakunaqta yawarninpi Chaqasta qhawarina tiyan. Wawakuna Chagaswan paqariqtinku usqayllata jampina tiyan, manaraq astawan unqusaqtinku.

JampikunamantaFASE AGUDAUnquy chimpachikuytawan pacha

FASE CRÓNICAAchka watasmantaña

Juch’uy wawakunaqa, manaraq watanta junt’aspa, tratamientowan sumaqta jampikunku

Machurunakunapi, juch’uy wawakunapi uk watayuk pataman, jampikuyta atinku, manaraq iskay killa pasaqtin unquyta jap’isqankumantapacha

Chaqaswan unquqkunaqa, allin jampisqa, sumaq waturisqa kaqtinkuqa, waliqllata kawsakuyta atinkunman.Jampikunaqa, manapis q’alituta jampinman chayqa, yanapallantaq mana astawan unquy wiñananpaq.

Wakin runakunapi, kay jampikuna, chay

Chagas khuruta wanchiyta atin

Iskaylla jampikunaChagas unquypaq tiyan:

Jinapis allinyachinaraq

Kay jampitaqa, iskay killata uk doctor nisqanman jina jap’ina, paypaq waturiyninwanpuni traqanitasta uqyana

Mana tukuy unquq runapaq jampi kasqachu

Achkha wataña unquqkunamanqa, kay jampi, as pisillataña jampinman kasqa

Kay jampiqa, qhasqas, waq nanaykuna ima rikurichiyta atinman. Nitaq tukuytachu jatarichinchu, pisi runakunata dañuchikun.

I + DAstawan yachayta mask’aspa, astawan llank’aspa

Kayta runaman atisuman qayllachiyta:

Runata astawan waturisuman

Sumaq jampikuna

kanman

Achkharaq, mask’ana, yachana kachkan

Chaqas unquymanta

... Runaqa, 100 millones, Chagaswan unquyta atinkuman kasqa

3.000 millones dólaresmanta, Chagaspaq, 20 milloneslla rak’isqa kachkasqa

Chagas unquy aswan qunqasqa unquy kasqa. Kay unquypaq, pisi qullqi chayamuq kasqa.

WillananchiqImaynatapuni Chagas unquchikun ,

imaynamantataq jark’akuyta atisuman

Tukuyman

Mask’ana musuq jampikunata,

aswan allin jampikuna, sumaqta jampikunapaq jina,

mana dañuchikuspalla

Tukuypaq Kana tiyan,

tukuyman rak’ikunan tiyan

Benznidazol jampi

Chimpachikuy-tawan pacha

Chagas unquymanta astawan yachanapaqqa, internet

nisqaman yaykuspa kayta mask’ariy. Chay anqas

qillqasqa chayman ñit’iriy:

www.ISGlobal.org

Pachi