Embed Size (px)
Citation preview
๒
ตดตอ จดหมายขาว
“ชนวน” ไดท
สำนกงานสงเสรมสงคม
แหงการเรยนรและคณภาพ
เยาวชน (สสค.)
เลขท ๓๘๘ ชน ๑๓ อาคาร เอ
ถ.พหลโยธน แขวงสามเสนใน
เขตพญาไท กรงเทพมหานคร
๑๐๔๐๐
โทรศพท ๐๘๐ ๕๘๗ ๘๙๐๙
เขาชมฉบบอเลกทรอนกส
และตดตามขาวสารจาก สสค.
ไดท www.QLF.or.th
“การศกษาถอเปนหนาทททองถนจะตองพฒนา โดยทองถนในทน มไดหมายถง อบต. อบจ. เทศบาลเทานน แตยงรวมถงความรวมมอ
ทจะเกดขนกบชมชนและประชาชนดวย” สมพร ใชบางยาง ประธานอนกรรมการดานการคดเลอกจงหวดดเดน ประจำป ๒๕๕๔
กลาวในการประชม “ชมชนทองถนกบการปฏรปประเทศไทยสสงคมแหงการเรยนร”
ดใน หนา ๑๐-๑๑
“หากประเทศไทยยงไมปรบวธคดและโครงสรางการบรหารทมลกษณะดง “เดกหวกะท” เขาหวเมองใหญและกรงเทพฯ ปญหาเดกออกนอกระบบ
การศกษาจะเพมสงขนในป ๒๕๕๔-๒๕๕๕” ศ.ดร.ไพฑรย สนลารตน นกการศกษาอาวโส อดตคณบดคณะครศาสตร จฬาลงกรณ
มหาวทยาลย กลาวในการปาฐกถาเสาหลกของแผนดน ดในหนา ๑๒-๑๓
“ปญหาความไมสงบชายแดนภาคใตนนไมสามารถดบไดดวยปน แตดบไดดวยโอกาส และความเทาเทยมทางการศกษา”
ดร.อมรวชช นาครทรรพ ผจดการโครงการ Child watch และ ทปรกษาวชาการ สสค. กลาว
ในพธการลงนามขอตกลง ระหวาง สสค. และองคกรภาค ดใน หนา ๑๔
“เรามาชวยกนคดวา จะสอนยงไงใหสอดคลองกบ พ.ร.บ.การศกษาฯ ...ใหชาวบานหรอชมชนมสวนรวมในการสอนวชาน และเอาภมปญญา
ชาวบานมาออกแบบบทปฏบตการสำหรบนกเรยน” อ.สพตรา แพงภงาน คณครวทยาศาสตรไฟแรงแหงโรงเรยนแคนดงพทยาคม จ.บรรมย
พาเยยมชมกจกรรม “แคนดง แคนด” แหลงเรยนรงอกได ดใน หนา ๑๘-๑๙
“อาจารยตะ” กจการ ชวยชวงศ ผเชยวชาญการพฒนาความคดสรางสรรค ไขเคลด
เปดโลกสรางการเรยนรใหสนกและเขาถงหวใจแหงสาระในคอลมน “ขางๆ คร” หนา ๒๗
เดนในฉบบ
๓
กาวขามความเหลอมลำ แหงโลกการเรยนร
“ความเหลอมลำ” คำสดฮตแหงป ๒๕๕๓ และเปน “ชนวน” ทนำไปสความเคลอนไหวทางสงคมอยางเขมขนในปทผานมาคำน
วากนวามพรมแดนกวางไกล ไมเวนแมแตในเรองของ โอกาสแหงการเรยนร
นไมไดเปนคำกลาวอางลอยๆ แตไดรบการยนยนผาน แผนปฏบตการปฏรปประเทศไทย
เพอสรางสงคมแหงความเปนธรรม ซงคณะรฐมนตรใหความเหนชอบในหลกการ
และมอบหมายใหหนวยงานทเกยวของรบไปดำเนนการตอ
เมอวนท ๑๑ มกราคม ๒๕๕๔ โดยมสาระสำคญสวนหนงวาดวยเรองของการสรางอนาคตของชาต
ดานการพฒนาคน เดก และเยาวชน รวมอยดวย
รายละเอยดในแผนปฏบตการฉบบนนำเสนอขอมลเชงประจกษ
ซงชถงสภาพปญหา และกลมเปาหมายทยงขาดโอกาสทางการศกษาและพฒนาตนเองเอาไวอยางชดเจน
ถอเปนการชโอกาสอนทาทายใหแกหนวยงานทเกยวของกบการพฒนาสงคมในการคลคลายเงอนปมหลกๆ
ทเหนยวรงการพฒนาศกยภาพของสมาชกรนตอๆ ไป
และกลายเปนจดตงตนโครงการใหมท สสค. ชกชวนองคกรและชมชนทวไทย
จบมอเดนหนาไปดวยกนนบแตไตรมาสทสองของปน
กองบรรณาธการ
เรอง จากปก
๔
ประเทศไทย ณ วนทมโรงเรยนทงถงทกตำบล อกทง รฐบาลยง
กาวหนาถงขนประกาศนโยบาย “เรยนฟร” ในชนการศกษาภาคบงคบ
๑๒ ปแรก เชอหรอไมวายงมเดกและเยาวชนทอยในวยเรยนทยงขาด
โอกาสทางการศกษาและพฒนาตนเองอยนบสบลานคน!
ยงไปกวานน คาดวาจะยงมเดกอกจำนวนหนงทอยในกลมเสยง
ทจะออกจากระบบการศกษาเพมขนในอนาคต
ลกหลานไทยทตกอยในสภาพ “ดอยโอกาสทางการศกษา” เหลาน
แยกแยะออกไดเปน ๑๕ กลม เมอรวมเขาดวยกนกบประชากรวยแรงงาน
ททตองการการศกษาตอและเพมทกษะในการประกอบอาชพ ทวา ไมม
โอกาสทจะพฒนาศกยภาพของตน กลมผทดอยโอกาสทางการศกษาและ
เรยนรในสงคมไทยกนบรวมไดถง ๑๓ ลานคน โดยแยกแยะไดเปน ๕
กลมหลก ดงน
• กลมเดกนอกระบบการศกษา จำนวน ๑.๗ ลานคน
• กลมเดกพการ จำนวน ๑ แสนคน
• กลมเดกในชนบทหางไกลทยงขาดการเขาถงทางการศกษา
อยางมคณภาพ จำนวน ๕ แสนคน
• กลมเดกทถกดำเนนคด จำนวน ๕ หมนคน
• กลมประชากรทตองการการศกษาตอและเพมทกษะในการ
ประกอบอาชพ จำนวน ๘.๘ ลานคน
ไข “ขอเทจจรง” เพอลดความเหลอมลำ
๕
กลน ๔ มาตรการ เสรมฐานสรางปญญา
จากสถานการณดงกลาว นำมาสการกำหนดมาตรการ ๔
ประการ เพอเปนหลกในการกออกแบบโครงการและกจกรรมใน
การลดความเหลอมลำในสงคมโดยการยกระดบคณภาพชวตใน
กลมเดกดอยโอกาส เดกนอกระบบการศกษา และในกลมแรงงาน
นอกระบบ โดยมาตรการทงสประกอบดวย
๑. มาตรการเพอการเขาถงบรการพนฐานโดย
สนบสนนงบประมาณเพอทดแทนสวนทยงขาดความเทา
เทยม (เมอเปรยบเทยบตนทนตอหนวยดานการศกษาของเดก
กลมดอยโอกาสบางกลมกบเดกทวไป) โดยการสนบสนนงบ
ประมาณสำหรบบรการพนฐานตงแตแรกเกดจนถงวยทจะดแล
ตนเองได มาตรการน มองคกรหลกทรบผดชอบคอ หนวยงาน
ของรฐกลมเปาหมายทจำเปนทตองไดรบมาตรการน เชน กลม
เดกยากจนพเศษ เดกในชนบทหางไกล เปนตน นอกจากน ยง
หมายรวมถงเงอนไขทางกฏหมายทอยในอำนาจหนาทของรฐทจะ
ชวยผอนคลายความทกขยากของเดกดวย เชน กรณเดกตองคด
ฯลฯ
๒. มาตรการดานการสรางโอกาสทางการศกษาทาง
เลอกหรอการศกษาตามความจำเปนพเศษทเหมาะสม รวม
ถงการจดระบบดแลทเหมาะสมมาตรการน องคกรหลกทรบผด
ชอบคอ องคกรปกครองสวนทองถน และ NGOsมาตรการน
เหมาะกบกลมเปาหมาย เชน เดกพการ เดกตดเชอเอชไอว เดก
ทมความผดปกตทางพฒนาการ เปนตน
๓. มาตรการการสรางงาน หรอโอกาสในการสราง
รายได องคกรหลกทรบผดชอบคอ ภาคเอกชนและองคกร
ปกครองสวนทองถน มาตรการนเหมาะกบเดกดอยโอกาสท
ตองหารายไดเลยงครอบครวหรอกำลงจะกาวเขาสตลาดแรงงาน
๔. มาตรการการฟนฟสภาพ ทงดานรางกายและ
จตใจ มาตรการน มองคกรหลกทรบผดชอบคอ องคกรพฒนา
เอกชน มาตรการนเหมาะสมกบเดกกลมทถกยำยทางสงคมเดกท
ตองบงคบคาประเวณเดกถกบงคบขายแรงงาน เปนตน
อยางไรกตาม มขอพงตระหนกวา บรรดาเดกดอย
โอกาสทางการศกษาแตละกลมมกประสบสภาพปญหาอน
ซบซอนจำเปนตองอาศยมาตรการแกไขมากกวาหนง
มาตรการ
การสรางโอกาสเพอลดความเหลอมลำ ยงมกลมผดอยโอกาสทางการศกษา กำลงเผชญกบความเหลอมลำกวา ๑๓.๘ ลานคน
เดกพการ ๑.๗ ลานคน
ลกคนงานกอสราง
เดกถก บงคบคาประเวณ
เดกเรรอน เดกยากจน
๓ ลานคน
เดกกำพรา ๙ หมนคน
เดกชนบท หางไกล
๑.๖ แสนคน
เดกตด เชอ HIV
เดกถกบงคบขายแรงงาน
เดกยากจนพเศษ
เดก ไรสญชาต ๓ แสนคน
เดกตด ยาเสพตด
เดก ๓ จงหวด ภาคใต
๕ หมนคน
แมวยรน ๑ แสนคน
เดกใน สถานพนจ ๖ หมนคน
ประชาชน ดอยโอกาส ๘.๘ ลานคน
เฉพาะทตองการ
พฒนาศกยภาพ
เดกดอยโอกาส ๕ ลานคน
๖
ทามกลางสภาวการณปจจบน ความศรทธาทคนทวไปม
ตอวชาชพครกำลงลดนอยถอยลง ทงทครเปนอาชพทสำคญมาก
เพราะเปนอาชพ “สรางคนใหเปนคน”
“คร” ตองอยกบเดกกบเยาวชนมภาระหนาทถายทอด
ศลปวทยาการ ขดเกลา อบรมบมนสย เพอยกระดบสตปญญา
อารมณ รางกายและจตใจใหพวกเขาเหลานนมความสมบรณ
เหมาะสม พรอมทจะมอนาคทดงาม สามารถนำพาตนเอง สงคม
และประเทศชาต ใหอยรอดปลอดภย และเจรญรงเรอง
ดวยเหตน ภารกจ เชดช ยกยอง ครสอนด จงเปน
เจตนารมณสำคญยง ทชวยจรรโลงสรางสรรคคณคาของครให
ปรากฏ ในเวลาเดยวกนยงหวงเรยกกระแสตระหนกทงของคร
และสงคม ใหรวมสราง “ครดเพอศษย” ทงแผนดน อนเปนการ
ยกระดบคณภาพคนแหงอนาคต
และถอเปนหนงในสงทจะโนมนำความเทาเทยม
ดานคณภาพการศกษาใหแกเดกไทยทวประเทศ
ในการประชมคณะรฐมนตร เมอวนท ๑๑ มกราคม
๒๕๕๔ ซงไดมมตเหนชอบในหลกการแผนปฏบตการปฏรป
ประเทศไทย “เพออนาคตคนไทยทเทาเทยมและเปนธรรม” นน
คณะรฐมนตรเหนควรใหมการดำเนนโครงการทจะทำใหสงคม
ไทยรวมกนคนครดใหศษย เชงช ยกยอง “ครสอนด” พรอมกบ
ให สสค. ทำหนาทเปนเลขานการของ คณะกรรมการกำกบ
ทศทางและนโยบายการดำเนนงานตามแผนปฏรปประเทศไทย
“เพออนาคตคนไทยทเทาเทยมและเปนธรรม” ดานการสราง
อนาคตของชาต ดวยการพฒนาคน เดก และเยาวชน
ดวยความเชอวา “คร” เปนผมบทบาทสำคญในการ
ปฏรปการเรยนร และ คณภาพการศกษาจะไมดเกนกวา
คณภาพคร
ใครกนหรอคอ “ครสอนด” แนวทางปฏบตในการเฟนหาครสอนดนน ใหความสำคญ
ทง “ครในและนอกเครองแบบ” หรออกนยหนงกคอ ทงครทอย
ในระบบการศกษา และนอกระบบการศกษา ททมเทแรงกายแรง
ใจและสตปญญาใหแกลกศษย
นนหมายถงวา “คร” เหลานไมไดจำกดแวดวงอยแคใน
รวโรงเรยน แตหมายรวมถงผทมบทบาทใหการเรยนรในทกรป
แบบ โดยอาศยแกนกลางในการขบเคลอนการศกษาในรปแบบ
ใหมจากการประสานภาคประชาสงคม คอ “ชมชน และ ทอง
ถน” ทงในระดบจงหวด และเขต/เมองพทยา/เทศบาล/องคการ
บรหารสวนตำบล
คณะกรรมการเพอการคดเลอกครสอนดและ
ลดความเหลอมลำทางการศกษาระดบจงหวด และ คณะ
กรรมการเพอการคดเลอกครสอนดและลดความเหลอมลำ
ทางการศกษาระดบทองถน คอกลไกดำเนนกระบวนการ
สรรหา และเชดช “ครสอนด” ทเรมเดนหนาอยางเตมตว ตงแต
เดอนมถนายนทผานมา โดยมเปาหมาย ๓ สวน ไดแก
เชดช “ครสอนด” ยทธวธปฏรปประเทศไทย
ตดตอรบเอกสารและซดคมอการคดเลอกครสอน
ดและครผรบทนครสอนด ประจำป ๒๕๕๔ ไดท
สำนกงาน สสค. หรอดาวนโหลดไดจากเวบไซต
www.qlf.or.th
๗
นายนพพร สวรรณรจ รองเลขาธการสภาการศกษา ในฐานะประธานคณะทำงานยกรางหลกเกณฑและวธการในการคดเลอก “ครสอนด” ผทจะทำหนาทเฟนหาจงหวดดเดนในการคดเลอกครสอนด ๒๕๕๔ ประกอบดวยคณะกรรมการ
สสค. คณะอนกรรมการในการวางเกณฑและคดเลอก โดยมหลกเกณฑการคดเลอก ดงน
• การบรหาร พจารณาจากการวางแผน การกำหนดหลกเกณฑ แนวทาง การประสานงาน การ
บรหารงบประมาณ การประชา-สมพนธ ความรวมมอกบโครงการ ทงน สสค. ไดวาง
แนวทางสำหรบคดเลอกครสอนดทเปนมาตรฐานกลางไว โดยจงหวดและทองถนสามารถ
กำหนดเพมเตมได
• การดำเนนงานถกตองตามหลกเกณฑและมความโปรงใสพจารณาจากกระบวนการดำเนน
งานตางๆ เชน การแตงตงคณะกรรมการระดบจงหวดและทองถน การสรรหาครสอนด การ
คดเลอกครสอนดและทนครสอนด การรบฟงขอทกทวง และการพจารณาวนจฉยขอ
ทกทวง และการปรบใชกระบวนการตามบรบทของพนท การระดมความรวมมอ
• ผลการดำเนนงาน พจารณาจากผลการคดเลอก เปนผลททำใหเกดการยอมรบ
ของคนในพนทวา บคคลดงกลาวเปนคนดจรงๆ มฐานขอมลครสอนด มการ
สรปบทเรยนและขอเสนอแนะในการทำงาน
๑. ดำเนนการคดเลอก “ครสอนด” จำนวน ๒๐,๐๐๐ คน
เพอเชดชและรบมอบรางวลๆ ละ ๑๐,๐๐๐ บาท
๒. ดำเนนการคดเลอก “ครผรบทนครสอนด” จำนวน
๖๐๐ ทน เพอสรางเครอขายครสอนดหนาใหม เปาหมายคอ ครท
ปฏบตงานในพนทหางไกลหรอครสำหรบเดกดอยโอกาส ทนละ
๕๐๐,๐๐๐ บาท สำหรบการดำเนนโครงการเพอพฒนาครสอนด
หนาใหมเปนเวลา ๓ ป
๓. การคดเลอกจงหวดด เดนคดสรรครสอนด ๑๐
จงหวด เพอสงเสรมกระบวนการคดเลอกทโปรงใสเปนธรรมและ
สงคมมสวนรวม โดยจดเปนงบประมาณสำหรบปฏรปการศกษา
ของจงหวดๆ ละ ๕ ลานบาท
งบประมาณสำหรบสวนแรกมาจากภาคเอกชน
จำนวน ๒๐๐ ลานบาท สวนท ๒ และ ๓ เปนทนจากรฐบาล
จำนวน ๓๕๐ ลานบาท
ปฏบตการเลอกเฟนเบงบานทวไทย ขณะน คณะกรรมการคดเลอกครสอนด ไดรบการ
แตงตงขนทกจงหวด อกทงยงลงลกถงระดบทองถน ทก
ตำบลหนแหงทวประเทศไทยแลว
นคอโอกาสสำคญทคนไทยจะชวยกนยกระดบคณภาพ
การศกษาใหแกลกหลานดวยการเชดชคนด
เกณฑ ๓ ประเดน เลอกเฟน “ครสอนด” เกณฑการคดเลอกครสอนด มดวยกน ๓ ประเดน ไดแก
• ครทจดกระบวนการสอนไดดและพฒนาตอเนอง
• ครททำใหลกศษยมความสำเรจและความกาวหนา
ในทางการเรยนและการใชชวต
• ครทมความประพฤตเปนแบบอยางทดนายกยอง
ยงไปกวานน ปฏบตการครงนยงมเจตนารมณในการ
ยกระดบวชาชพคร ใหสมคณคา ทงโดยการเพมวทยฐานะ
วชาชพใหมผลตอบแทนเหมาะสม รวมทงสรางกลไกการ
สนบสนนใหครสอนดมกำลงใจตอการพฒนาตน รวมทง
ขยายเครอขาย “ครสอนดหนาใหม” ทมความเชยวชาญใน
วชาทสอนอยางแทจรง เพอเตรยมความพรอมในการปฏรป
การศกษาในทศวรรษทสอง
สสค. ขอเชญชวนผสนใจเขารวมเปนสวนหนงใน
ความเคลอนไหวครงสำคญนรวมกบสมาชกในทองถนของ
ทาน
เพอสรางรากฐานแหงความเจรญรงเรองอน
มนคงฝากไวใหแกแผนดน และลกหลานของเราสบไป
๘
สสค. ไดประมวลขอมลเกยวกบสถานการณกลมเดกดอย
โอกาสและเดกนอกระบบการศกษาในสงคมไทยจากแหลงตางๆ
เพอใหเหนรายละเอยดของปญหา พบวาจำแนกออกไดเปน ๑๕
กลม ดงน
๑. เดกเรรอนจรจด มจำนวน ๓๐,๐๐๐ คน เดกสวนใหญ
ประสบปญหาครอบครวแตกแยก ถกทารณกรรม บางสวนออกมา
เรรอนเพอหารายไดชวยเหลอครอบครว และหนตามเพอนมา
เรรอน
เดกกลมนกำลงเผชญความเสยงสงตอปญหายาเสพตด
การขายบรการทางเพศ และอาชญากรรม เนองจากถกทำราย
ถกลวงละเมดทางเพศ และการเจบปวย ขณะนมองคกรของภาค
รฐและองคกรเอกชนเขาชวยเหลอไดเพยง ๕,๐๐๐ คน ยงมเดก
เรรอนนอกระบบจำนวนมากในหลายพนททรอความชวยเหลอกวา
๑๕,๐๐๐-๒๐,๐๐๐ คน
ความตองการของเดกในกลมนคอ การชวยเหลอตอเนอง
ระยะยาว ซอมแซมสภาพพนฐานในชวต และชวยเหลอเยยวยา
ครอบครว จากนนจงนำเดกกลบเขาสระบบการศกษา
๒. เดกไรสญชาต มจำนวน ๒๐๐,๐๐๐-๓๐๐,๐๐๐ คน ใน
จำนวนนมอย ๑๐๐,๐๐๐ คน ทยงขาดโอกาสทางการศกษา เดก
กลมนเปนเดกจากชนกลมนอยทเขามาพกพงในประเทศไทย มทง
ทอยมานานเปนชวอายคน และเพงอพยพเขามาอย จงยงไมถก
รบรองสญชาต ทำใหไมมโอกาสไดรบบรการเทาเทยมกบเดก
ทวไป โดยเฉพาะอยางยงโอกาสทางการศกษา ไมมสทธรบทน
แมเรยนด เสยงตอการถกลอลวงไปคามนษย ขาดสทธทางการ
รกษาพยาบาล และไมสามารถเดนทางไกลได เพราะไมไดรบการ
รบรองสทธการเปนพลเมอง
ความตองการจำเปนของเดกกลมนคอ การใหสทธและ
โอกาสตอเดกไรสญชาต ทงทางกฎหมายรบรองและสทธการเขา
ถงโอกาสทางการศกษา การดแลรกษาพยาบาล และสทธการเดน
ทางออกนอกพนทได รวมถงกลไกการตดตามคมครองเดกไร
สญชาตทมแนวโนมสญหายและเสยงตอขบวนการคามนษย
๓. ลกของแรงงานตางดาว มจำนวน ๒๕๐,๐๐๐ คน
ปญหาสำคญของเดกในกลมนคอ ขาดโอกาสทางการศกษา
เนองจากตองอพยพตามผปกครองเขามาทำงาน และเปนกลมท
ตองเปนแรงงานเดก จงไมมเวลาเรยนในระบบโรงเรยนปกต
ความตองการของเดกกลมนจงตองการการศกษารปแบบ
พเศษ บนพนฐานของความตองการใหการศกษาทมคณภาพ
เหมาะสมกบวถชวตรวมถงการอยรวมกนอยางสนต และสงเสรม
ยอมรบในความหลากหลายทางวฒนธรรม
๔. เดกตดเชอเอดส มจำนวน ๕๐,๐๐๐ คน เดกเหลาน
ตดเชอเอดสจากพอแม จงมจำนวนไมนอยทเปนทงเดกกำพรา
และตดเชอเอดส ทำใหตองเผชญกบปญหาทางสขภาพ ขาดการ
ยอมรบจากสงคมทำใหผปวยเขาไมถงบรการดานสขภาพ การสง
ตอของเดกระหวางองคกรไมเปนความลบ และเดกทปวยไม
สามารถอยรวมกบครอบครวได
ชนวน ความจรง
ศนยขอมลนวตกรรมความร สสค.
เจาะแดนสนธยา “๑๕ กลมเดกดอยโอกาส” คอใคร อยทไหน?
๙
เดกในกลมนจงตองการการดแลเอาใจใสจากครอบครว
เครอญาต การดแลดานสขภาพ การพกฟนเยยวยา และไดรบ
การรกษาพยาบาลตามสทธอยางตอเนอง ระบบสวสดการดแล
เดกตดเชอ การเขาใจและยอมรบจากสงคม และโอกาสในการ
ศกษาเชนเดยวกบเดกปกต
๕. กลมแมวยรน มจำนวน ๑๐๐,๐๐๐คนซงเปนสาเหตททำใหเกดเดกกำพราทถกทอดทง โดยกลมแมวยรน ตองการ
ความรความเขาใจในเรองการเลยงลก รวมถงความตองการ
โอกาสทางการศกษาเดก
๖. กำพราถกทอดทง มจำนวน ๘๘,๗๓๐ คน ซงถก
ทอดทงตามโรงพยาบาล สถานรบเลยงเดก และทสาธารณะ โดย
มสาเหตจากแมทอยในวยเรยน และแมทไมสามารถเลยงลกได
เดกในกลมนนอกจากตองการโอกาสทางการศกษา
เหมอนเดกทวไปตงแตปฐมวยแลว ยงตองการความรกความ
เอาใจใสเปนพเศษ เพอใหเดกสามารถปรบตวกบสงคมได
๗. เดกถกบงคบใชแรงงาน โดยเฉพาะเดกอายตำกวา
๑๕ ปทถกบงคบเปนแรงงานอยางผดกฎหมายมจำนวน ๑๐,๐๐๐
คน ซงมจำนวนมากทยงไมเขาถงระบบการคมครองของกฎหมาย
และบรการทางสงคม เนองจากสถานประกอบการมลกษณะซอน
เรน เชน โรงงานขนาดเลกตามหองแถวและชานเมอง
ความตองการของเดกในกลมนคอ ความชวยเหลอทงทาง
สขภาพ จตใจ และโอกาสกลบสระบบการศกษา การมงานทำท
มนคงเพอหนความยากจนในอนาคต
๘. เดกถกบงคบใหคาประเวณ รวมถงเดกททำงานใน
สถานบรการ เชน สนกเกอรคลบ ผบ คาเฟ ฯลฯ โดยพบวาม
เดกอายตำกวา ๑๘ ป ทเขาสการคาประเวณ ไมตำกวา ๒๕,๐๐๐
คน โดยพบวา
ความตองการของเดกกลมนคอ ความชวยเหลอทงทาง
สขภาพ จตใจ โอกาสทางการศกษา รวมถงกลไกทางสงคมและ
ชมชนในการใหกำลงใจ เพอฟนฟจตใจ ปลกจตสำนกใหรกศกด
ศรความเปนมนษย การฝกฝนอาชพใหมงานทำ
๙. เดกตดยา มจำนวน ๑๐,๐๐๐ คน โดยกระจายอยในเขตกรงเทพฯและเมองใหญ รวมถงพนทในจงหวดชายแดนภาคใต
เดกกลมนมความตองการฟนฟสภาพรางกาย สมอง การ
เยยวยาจตใจและคนความมนใจในการกลบสสงคม/ชมชน ตลอด
จนความตองการการศกษาทงสายสามญและสายอาชพ
๑๐. เดกยากจนพเศษ หรอเดกทครอบครวมรายไดรวม
กนไมเกน ๒๐,๐๐๐ บาท/ป มจำนวน ๒,๙๗๘,๗๗๐ คน
เดกในกลมนตองการการสนบสนนโอกาสทางการศกษาท
มคณภาพตงแตปฐมวยจนถงขนสงสดตามศกยภาพ
๑๑. เดกทอยในพนทหางไกล ถนทรกนดาร มจำนวน
๑๖๐,๐๐๐ คน
เดกกลมนตองการการสนบสนนโอกาสทางการศกษา
ทมคณภาพตงแตปฐมวยจนถงชนสงสดตามศกยภาพเชนกน
๑๒. เดกออทสตก เดกทมความบกพรองในการเรยนร
(LD) เดกสมาธสน (ADHD) มจำนวนถง ๒,๕๐๐,๐๐๐ คน หรอ
ประมาณ ๑ ใน ๕ ของเดกในวยเรยนในระดบชนอนบาลถง
มธยม (๓-๑๘ ป) ซงเดกในกลมนมทงอยในระบบการศกษาและ
นอกระบบการศกษา ซงขาดการสงเสรมดแลตามพฒนาการการ
เรยนรอยางเขาใจ
เดกในกลมนจงมความตองการเฉพาะทงในดานการเลยง
ดในครอบครวและการใหการศกษาของโรงเรยนทตองมการจด
ระบบคดกรอง วนจฉย และดแลอยางเหมาะสม
๑๓. เดกพการ มจำนวน ๑๐๐,๐๐๐คน เดกกลมนมความตองการในดานโอกาสในการเรยนและ
การมงานทำ
๑๔. เดก ๓ จงหวดชายแดนภาคใต มจำนวน ๔๐,๐๐๐คน เดกกลมนมความตองการในดานโอกาสในการเรยนและ
การมงานทำ
๑๕. เดกเยาวชนทถกดำเนนคด มจำนวน ๖๐,๐๐๐คน เดกกลมนมความตองการโอกาสในการมงานทำและการ
สรางรายได
วนนพวกเขาคอเดกเลกๆ ทดเสมอนไมสลกสำคญ...แต
พรงนเขาคอผกำหนดความเปนไปของประเทศ
มหนทางใดบางทเราจะชวยกนผลกดนใหเดกไทยทถกทง
อยใน “แดนสนธยา”เหลาน กาวสแสงสวาง
เพอ “สรางอนาคต” ใหแกสงคมทเราทกคนใชชวตทง
ยามสขและทกขรวมกนแหงน...
๑๐
ชนวน ชวนคด
กองบรรณาธการ
การเปนสงคมแหงการเรยนร ไมใชเพยงแคสงเสรมการเดก
และเยาวชนไปโรงเรยนเทานน แต ทำอยางไรจงจะสรางภมคมกนทาง
สงคม ตดอาวธทางความคด ดงนนการทำงานเรองนไมใชหนาทของ
กรมใดกรมหนงเทานน แตทกคนตองชวยกนในฐานะทเราเปนสวนหนง
ของสงคม เราเปนคนหนงของประเทศไทย การปฏรปการเรยนรจงเปน
หนาทของทกคน ครทดกจะสรางลกศษยทด ครทดกจะรกษาแผนดน
ไวได เพราะครคอคนทสรางลกศษยทจะเปนคนดแลแผนดน
การพฒนาเดกดอยโอกาสนน คงไมมใครทจะรดมากกวา
คนในพนท ชมชนจะรวาเดกเหลานอยทไหน สภาพปญหาคออะไร
การพฒนาทกษะทางอาชพนน หากพงความชวยเหลอจาก
หนวยงานภาครฐคงไมเพยงพอ ทองถนควรเนนการพฒนาทกษะอาชพ
ใหสอดคลองบรบทและความตองการของชมชน การฝกอาชพม ๒ รป
แบบ คอ การฝกทกษะทตรงกบงาน และการฝกทกษะในการทำอาชพ
เสรมทำใหมรายไดเพมมากขน
แมการเรมตนในครงน เราจะเรมตนเพยงกาวเลกๆ แตจะเปน
กาวแรกทจะทำใหสงคมขบเคลอนตอไปได เราทำตวอยางทด เพอจะ
สงตอไปยงหนวยงานทรบผดชอบทมหนาทโดยตรง นำไปขยายผลและ
หากลไกรองรบเพอใหเกดการขบเคลอนตอไปได
สถานการณการศกษาไทยในปจจบนพบวา
๑. ในพนทดอยโอกาส ยากจน มอตราการเรยนทไมมคณภาพ
นกเรยนมปญหาการศกษา ตองออกจากการเรยน กอคดอาชญากรรม
การตงครรภไมพงประสงค สภาพพนทยงเปนสงทซำเตม เกดปญหา
สงคมรวยกระจก จนกระจาย ไมอาจปลอยใหรฐจดการเพยงผเดยวได
เพราะอาจแกปญหาไดไมทวถง ดงนนทองถนจงตองมารวมจดการ
๒. ครมความแปลกแยกจากทองถน จะทำอยางไรทจะใหคร
ไดรบการอปถมป สนบสนนจากทองถน ครเปนครทตอบตอบโจทยทอง
ถน ตอบสนองความตองการพฒนาการศกษาของทองถน
๓. ชมชนทองถนเกดความสญเสยทง เศรษฐกจและสงคม
จากการจดการศกษาทไมมคณภาพ สงผลตอคณภาพของเดกเยาวชน
ไทย เกด เดกเสยง เดกออกจาก รร.กอนจบภาคบงคบ เดกนอก
ชวนทองถนปฏรปประเทศ สรางสงคมแหงการเรยนร
ปรชญาท สสค. เชอมนและเนนยำในการทำงานนบตงแตกาวแรกกคอ การสงเสรมใหเกดสงคมแหงการเรยนรและ
คณภาพเยาวชน” ไมใชหนาทของผเชยวชาญหรอนกการศกษา แตเปนเรองของเราทกคนในสงคมในการรวมกนพฒนาการ
ศกษา (All for Education) เพอลกหลานและประเทศไทย
ระหวางเดอนเมษายน-มถนายนทผานมา สสค. ไดจดการประชมใหญขน ๒ ครง โดยมเนอหาวาดวยการระดมพลง
จากชมชนทองถนในการยกระดบการศกษา เรมตนดวยการประชม “จงหวดและชมชนทองถน จะปฏรปประเทศดานการ
ศกษาไดอยางไร” เมอวนท ๒๙-๓๐ เมษายน และตามดวยครงลาสด ไดแก การประชม “ชมชนทองถนกบการปฏรปประเทศ
ไทยสสงคมแหงการเรยนร” จดขนระหวาง วนท ๗-๘ มถนายน ๒๕๕๔ ทผานมา
“ชนวน” ไดคดสรรสาระสำคญทนาสนใจจากเวทลาสดมานำเสนอ ผทสนใจรายละเอยดทงหมด โปรดตดตามจาก
เวบไซต สสค.
ดร.กฤษณพงศ กรตกร รองประธาน สสค.
ดร.อมรวชช นาครทรรพ ผอำนวยการสถาบนรามจตต และ ทปรกษาวชาการ สสค.
๑๑
ทผานมาเราพฒนาการศกษาดวยกระบวนการททำโดยชมชนทองถนไม
สำเรจ เพราะเราสรางเจดยจากยอด ทำใหไมเกดความยงยน ดงนน เราจะตอง
สรางพระเจดยจากรากฐาน เพราะหากฐานเจดยแขงแรงจะสามารถรองรบเจดย
ใหมนคงไดเปนอยางด ฐานเจดยนนเปรยบเสมอน ชมชน หากชมชนแขงแรงจะ
รองรบประเทศไทยใหมนคง แขงแรงไดเชนเดยวกนดวย โดยกระบวนการชมชน
เรมตนท
• ผนำหมบานแตละหมบาน มารวมกนเปนสภาผนำชมชน
• สภาผนำชมชนรวมกนสำรวจขอมลของชมชน
• นำขอมลทไดจากการสำรวจมาจดทำแผนชมชนรวมกน
• นำแผนชมชนทจดทำขน เสนอตอสภาประชาชน ซงสภาประชาชน
ประกอบดวยประชาชนในชมชน
• ชมชนยอมรบเพราะเปนแผนทเกดจากตนเอง จะทำใหสามารถรวม
ขบเคลอนรวมกนไดทงชมชน
เมอเกดการขบเคลอน ชมชนกพฒนาและดขนเปนลำดบ โดยเชอมโยง
และบรณาการรวมกบ ๘ เรองขางตน คอ เศรษฐกจ จตใจ สงคม วฒนธรม สง
แวดลอม สขภาพ การศกษา และประชาธปไตย
ในดานการบรหารจดการเพอสงเสรมใหจงหวดจดการตนเอง (ชมชน
จดการตนเอง ทองถนจดการตนเอง) อาจมภาคพฒนาจงหวดแบบบรณาการ
หรออาจเรยกวา “ประชาคมจงหวด” โดยผนำทองถนรวมทำหนาทใน คณะ
กรรมการปฏรปการเรยนรจงหวด ซงจะทำหนาทเชอมโยง ประสานงานกบ
ประชาคมจงหวด
ทงน ประชาคมจงหวด หรอ ภาคพฒนาจงหวดอยางบรณาการ เปรยบ
เสมอนศนยประสานงาน ทำหนาทในการสำรวจขอมลจงหวด รวมสรางวสยทศน
และเปาหมายรวมของจงหวด ประสานงานการปฏรปตามเปาหมาย ประสานการ
สนบสนนจากทงภายในและภายนอก ประเมนและตดตามผลการปฏบต เรยนร
รวมกนและปรบตว จะทำใหการพฒนางานดขนเรอยๆ
ภาคพฒนาจงหวดอยางบรณาการมองคประกอบจากหลายภาคสวน
ดำเนนงานโดยเชอมโยงเรองทเกยวของ เชน เศรษฐกจ โดยมเปาหมาย เกด
สมมาชพเตมพนท สงผลใหเกดแหงความรมเยนเปนสข ดงนนการศกษาตอง
เขาไปรวม (Engage Education) และการศกษาจะตองเปนสวนหนงของการ
พฒนาอยางบรณาการ การแสวงหาความรวมมอกบมหาวทยาลยในทองถน ดง
มหาวทยาลยมารวมพฒนาดวย เนองจากมหาวทยาลยถอเปนทรพยากรเพอการ
เรยนร และในระหวางการทำงานควรมการเรยนรรวมกนในการปฏบต (Interactive
learning through action) ทำใหเกดปญญารวม (Wisdom) นำไปสความ
เชอถอไววางใจกน
ทงหมดนจะนำไปสการเรยนรสำหรบคนทงมวล (Learning for All)
และทกคน ทกสวนมประโยชนเพอการเรยนร (All for l)
นำไปส “การศกษารกษาทกโรค” (Education cure All)
ระบบ พอแม เสยคาใชจายจำนวนมากในการสงลกเรยนในเมอง
ไมเกดความผกพนกบทองถน มแนวโนมทงทองถนไปทำงานทอน
ดงนนการลดความเหลอมลำทางการศกษาใหทองถน
จดการ จงไมใชเพยงการลดความสญเสยทางเศรษฐกจเทานนแต
เปนการลดความสญเสยทางสงคมดวย หากการศกษาในทองถนด
จะชวยรกษาสงคมไวไดและลดปญหาสงคม
สงสำคญทสดคอ การดแลลกหลานอยางดดวยนำพกนำ
แรงของคนในชมชน ทำใหเดกและเยาวชนผกพนกบทองถน รบญ
คณทองถน รกทองถน และพรอมจะทำงานเพอทองถน สงผลตอ
ใหชมชนทองถนเกดความเขมแขง
สงท สสค. จะทำในปน ถอเปนบททดสอบบทแรก ไมวา
จะเปนเรองการคดเลอกครด ๒๐,๐๐๐ คน การดแลเดกดอยโอกาส
การพฒนาทกษะอาชพ เพอเพมรายไดใหเยาวชนและประชาชนใน
ทองถนในจงหวดนำรอง ๑๕-๒๐ จงหวด ซงดำเนนการโดยองคกร
ปกครองสวนทองถน ๗๐-๑๐๐ แหง จะสงผลตอเดก เยาวชน
ประชาชน กวา ๘๐ ลานคน
สงสำคญของการปฏรปประเทศ คอจะทตองใหความ
สำคญกบองคกรปกครองสวนทองถน การกระจายอำนาจและสง
เสรมใหชมชน และทองถนเขมแขง ซงทผานมานน ประเทศไทย
บรหารประเทศแบบรวมศนยอำนาจ สงผลใหปญหาตางๆ ไมได
รบการแกไดอยางตรงจด ตรงประเดน และทนเวลา ถงเวลาแลวท
เราตองคนอำนาจใหแกประชาชน ใหประชาชนเปนผดแลและ
จดการตนเอง
การศกษาถอเปนหนาทททองถนจะตองพฒนา โดย
ทองถนในทน มไดหมายถง อบต. อบจ. เทศบาล เทานน แตยง
หมายรวมถงความรวมมอทจะเกดขนกบชมชนและประชาชนดวย
หลกคดสำคญทใหความสำคญกบทองถน เนองจาก
องคกรปกครองสวนทองถนเปนองคกรทใกลชดกบประชาชนมาก
ทสด มความพรอมทงดานงบประมาณ คน เครองมอ และสง
สำคญทสดคอ องคกรปกครองสวนทองถนเปนองคกรทมาจาก
ประชาชน ทองถนเปนผทรปญหาของตนเองดทสด จงเปนเหตผล
ทตองสงเสรมใหทองถนเปนผจดการและมบทบาทเปนผรบผดชอบ
ตอประชาชน ทำหนาทเปนพเลยง ไมใชผปฏบต และดวยเหตน
แนวคดของปฏรปประเทศไทยจงเนนการสงเสรมใหชมชนทองถน
เปนฐานของประเทศ ภาครฐจะตองลดบทบาทตนเองใหนอยลง
และเพมบทบาทของทองถนใหมากขน รวมถงใหความสำคญกบ
การพฒนาทรพยากรมนษย
นายสมพร ใชบางยาง ประธานอนกรรมการ ดานการคดเลอกจงหวดดเดน ประจำป ๒๕๕๔
ศ.นพ.ประเวศ วะส ประธานคณะกรรมการสมชชาปฏรปประเทศ
บางสวนจากการปาฐกถาพเศษ “ชมชนทองถนกบการปฏรปการเรยนร”
๑๒
ชนวน ปญญา
รศ.ดร.วรากรณ สามโกเศศ
สองแวนขยาย... พษ “เหลอมลำ” สะเทอนโครงสรางการศกษา
๑๓
การปาฐกถาเสาหลกของแผนดน ชด ความเหลอมลำ
และความไมเปนธรรมในการเขาถงทรพยากรและบรการพนฐาน
ของประเทศไทย เปนกจกรรมทางปญญาทดำเนนการอยางตอ
เนองมาตงแตตนป ๒๕๕๔ จดโดย ภาควชาการวางแผนภาคและ
เมอง คณะสถาปตยกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ในการปาฐกถา ครงท ๕ ซงจดเมอวนท ๘ มถนายน
๒๕๕๔ ศ.ดร.ไพฑรย สนลารตน รองอธการบดมหาวทยาลย
ธรกจบณฑต ไดกลาวปาฐกถาในหวขอ ความเหลอมลำและ
ความไมเปนธรรมทางการศกษา โดยใหขอมลสถานการณทควร
คาตอการเผยแพรอยางยง
ปญหาเดกหลดระบบมแนวโนมเพมขน ขอมลสวนหนงทสะทอนปญหาความเหลอมลำทางการ
ศกษาในประเทศไทยวายงมคอนขางสง โดยขนกบฐานะทาง
สงคม การเงน อาชพการงานของพอแม ผปกครอง และสถานท
เรยนวาอยในตวเมองหรอชนบท กคอ สถานการณนกเรยนออก
จากระบบโรงเรยน
สถตในป ๒๕๕๑ พบวา มนกเรยนออกจากระบบ ๓.๑
ลานคน จากท งหมด ๑๔.๓ ลานคน ปตอมา ๒๕๕๒
สถานการณยงไมดขน โดยพบวา นกเรยนออกจากระบบ ๒.๙
ลานคน จากทงหมด ๑๓.๙ ลานคน
ศ.ดร.ไพฑรย คาดการณวา หากประเทศไทยยงไมปรบ
วธคดและโครงสรางการบรหารทมลกษณะดงเดกเขาสวนกลาง
โดย “เดกหวกะท” ถกดงไปเรยนหวเมองใหญและกรงเทพฯ
ปญหาเดกออกจากระบบการศกษาจะเพมสงขนในป ๒๕๕๔-
๒๕๕๕
พฒนาการศกษาไทยเดนหนาส “ขาลง” ขอมลดานผลการประเมนคณภาพการศกษา พบวา
พฒนาการของการศกษาไทยลดลงทกป และแนวโนมยงคงเปน
เชนนตอไป ขณะทประเทศเพอนบานอยาง สงคโปร ญปน และ
เกาหลใต พฒนาขนทกป
ทงน ขอมลจากการสำรวจจงหวดทมพฒนาการดานการ
ศกษากาวหนาทสดของไทย พบวา ๕ อนดบแรก ไดแก กรงเทพฯ
ชลบร สงหบร นนทบร และสงขลา
สวนจงหวดทรงตำแหนงพฒนาการศกษา ๕ อนดบ
สดทาย ไดแก อบลราชธาน ตาก บรรมย นราธวาส และ
แมฮองสอน
ไมเรยนตอเพราะ “ทนไมถง” อกประเดนหนงท ศ.ดร.ไพฑรย ช ให เหนในฐานะ
สญญาณของพษ “ความเหลอมลำ” ทางเศรษฐกจและสงคมทสง
ผลกระทบตอโอกาสทางการศกษา กคอ แนวโนมการเรยนตอ
ระดบปรญญาตร ทพบวา กำลงกาวไปในทศทางเดยวกบการ
ศกษาขนพนฐาน และคนทเขาสการศกษาระดบปรญญาตรมแนว
โนมลดลงเรอยๆ เพราะตองผานการสอบหลายครง และเผชญ
การแขงขนสง หากไมมเงนเรยนกวดวชา หรออยในสถาบนการ
ศกษาชอดงทเปนแหลงรวมครทมคณภาพ กจะตองหลดจาก
ระบบการศกษา
เหลอมลำลกซงไปถงแวดวง “คร” ศ.ดร.ไพฑรย ชขอเทจจรงอกแงมมหนงทสะทอนสภาพ
ความเหลอมลำ และนำไปสชองโหวในการกระจายโอกาสการ
ศกษาทมคณภาพสเยาวชนอยางเทาเทยมกน นนคอ เรองของ
ตำแหนงทางวชาการ ซงเปนเครองบงบอกวา ครหรออาจารยผ
สอนมการพฒนาศกยภาพและความรใหมๆ แคไหน โดยนำเสนอ
วา ปจจบน ผสอนทมตำแหนงทางวชาการระดบศาสตราจารย
รองศาสตราจารย และผชวยศาสตราจารย มากกวา รอยละ ๗๐
อยในมหาวทยาลยของรฐในเขตกรงเทพฯ และหวเมองใหญ ท
เหลอ รอยละ ๓๐ กระจายอย ในมหาวทยาลย เอกชน
มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล และ มหาวทยาลยราชภฏ ซง
ถอวาเปนจำนวนทนอยมาก
นเปนเพยงบางแงมมของความ “เหลอมลำ”
ทสนสะเทอนโครงสรางการศกษา
และสงผลกระทบมาถง “ปญญา”
ของลกหลานไทย
ถอเปนโจทยอนทาทาย
ทไมอาจนงเฉยได...
ตดตามขอมลจาก การปาฐกถาเสาหลกของแผนดน ชด ความเหลอมลำและความไมเปนธรรมในการ
เขาถงทรพยากรและบรการพนฐานของประเทศไทย ไดทเวบไซต www.cuurp.org/thaiequity
๑๔
เมอวนท ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๕๔ ณ หองประชมกระทรวงศกษาธการ ไดมการ
ลงนาม ขอตกลงความรวมมอทางวชาการเพอการพฒนาการศกษาในเขตพฒนา
พเศษเฉพาะกจจงหวดแดนภาคใต ระยะท ๒ ระหวางกระทรวงศกษาธการ
สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สำนกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนร
และคณภาพเยาวชน (สสค.) ศนยอำนวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต สำนกงาน
กองทนสนบสนนการวจย (สกว.) สำนกงานปลดกระทรวงศกษาธการ สำนกงาน
เลขาธการสภาการศกษา และ สำนกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา โดยการดำเนน
งานดงกลาวอยภายใต โครงการความรวมมอเพอพฒนาการศกษาในจงหวด
ชายแดนภาคใตระยะท ๒ พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๕๖
ดร.กฤษณพงศ กรตกร รองประธานคณะกรรมการสงเสรมสงคมแหงการ
เรยนรและคณภาพเยาวชนคนท ๒ กลาววา ภารกจหนงทสำคญของ สสค. คอ การ
แกไขปญหาความเหลอมลำทางการศกษา ซงมผประสบปญหานอยถง ๕ ลานคน โดย
สวนหนงในจำนวนนน ไดแก กลมเดกในจงหวดชายแดนภาคใต ทมการประมาณการณ
ไววา ตงแตป ๒๕๔๗ จนถงปจจบน มจำนวนเดกกำพราในพนท ๓ จงหวดชายแดน
ภาคใต มากถง ๕,๑๑๑ ราย และยงมเดกอกจำนวนมากเสยงตอการไมไดเรยนตอ
เพราะตองดนรนหาเลยงชพ อกทงยงเสยงตอการถกชกชวนใหกระทำผดในลกษณะ
ตางๆ นอกจากน ขอมลของ ศนยอำนวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.)
พบวา ทผานมามเดกทออกกลางคนกอนจบการศกษาภาคบงคบ (ม.๓) ประมาณ
๔๐,๐๐๐ คน และอก ๑๐,๐๐๐ คน เปนเดกกลมเสยงทออกกลางคนในแตละป
“ในความรวมมอเพอการพฒนาการศกษาจงหวดชายแดนภาคใตครงน สสค.
มงเนนการทำงานในกลมเดกนอกระบบในพนทจงหวดชายแดนภาคใต โดยเฉพาะโจทย
การวจยควบคกบการทำงานในพนทเรองการลดความเหลอมลำและการชวยเหลอเดกดอย
โอกาสนอกระบบการศกษาและเดกกลมเสยงในระบบการศกษา” ดร.กฤษณพงศ กลาว
ดร.อมรวชช นาครทรรพ ทปรกษาดานวชาการ สสค. กลาววา ปญหา
ความไมสงบชายแดนภาคใตนนไมสามารถดบไดดวยปน แตดบไดดวยโอกาสและความ
เทาเทยมทางการศกษา ทงน ขอคนพบจากชดโครงการวจยของ สกว. ระหวางป
๒๕๔๗-๒๕๕๐ ชวา การพฒนารปแบบการเรยนรในสามจงหวดภาคใตตองสอดคลองกบ
วฒนธรรมทองถน โดยครอบคลมใน ๓ ประเดนคอ คณภาพการศกษา การสงเสรม
ทกษะอาชพ และ การเรยนศาสนาอยางพอเพยง โดยไมเนนความรเชงวชาการ แตมง
ทำใหเกดผลกระทบตอการทำงานในพนทและยกระดบทกษะคณภาพชวต
“สสค. มองวา โครงการนจะเปนตวตอสำคญในการชวยใหเกดความสงบสขใน
พนท ๓ จงหวดภาคใต ทำใหเกดการสรางนวตกรรม และการขยายผลเครอขายในพนท
ทำใหกระบวนการศกษานำมาซงความเขมแขงของชมชนไดอยางผาสขตอไป” ดร.
อมรวชช กลาวในตอนทาย
กองบรรณาธการ
สคส. ขอขยาย
คด “ดบไฟ” ตองใช “ปญญา”
๑๕
“หนงภาพ เหนอกวา (สอน) พนคำ” สำนกงานสงเสรมสงคมแหงการ
เรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.) รวม
Shutterism.com เปดนทรรศการภาพถาย
เพอสงคมแหงการเรยนร (Learning &
Sharing): จาก “ภาพถาย” ส “สอการ
เรยนรไรขดจำกด”
พรอมมอบรางวลใหผประกวด
ภาพถายสรางสงคมแหงการเรยนรทงหมด
๒๖ รางวล และรวมแลกเปลยนความคด
ในหวขอ “พลงภาพ สอ และสารคดเพอการ
เรยนร” ณ หอจดหมายเหตพทธทาส อน
ทปญโญ เมอเดอนพฤษภาคม ทผานมา
คณสชานนท กตพลวงษวนช
ผทไดรบรางวล “ปอบปลาโหวต” จาก
ภาพทมชอวา “กอนออกพรรษา” กลาววา
ภาพนถายตอนไปเทยวท อ.เชยงคาน
จ.เลย ในชวงวนกอนออกพรรษา ภาพท
ถายมาเปนภาพชาวบานกำลงตอนงราน
โครงเหลก ทำปายไฟเขยนวา “ออก
พรรษา” เพอใชในงาน โดยสวนตวคดวา
เปนภาพทสะทอนแงมมหลากหลาย ทง
ดานวฒนธรรม ความเปนอย และความ
ตงใจของมนษยในการทำสงใดสงหนง
คณวนนวตร ไตรตรงสตย ผท
ได รบรางวลลำดบท ๓ ในช อภาพ
“อนาคตสงคมแหงชมชน” กลาววา ภาพ
ทสงประกวดครงนมงสะทอนใหเหนถง
วฒนธรรมความเปนอย และการใชชวต
ของคนในชมชนบรเวณศาลเจาตลาดบาน
ใหม อ.แปดรว จ.ฉะเชงเทรา ซงดเปน
เรองราวปกตทเดกๆ มกจะรวมตวกนเพอ
สนทนาหรอทำกจกรรมกนยามวาง แต
อาจจะเปนมมมองเลกๆ นอยๆ ทสงคม
ไทยไมไดสงเกต โดยเฉพาะเดกทนงเลนก
ทำใหภาพมเรองราว สอถงสงคมแหงการ
เรยนรไดชดเจน
คณเกรยงไกร ไวยกจ หนงใน
คณะกรรมการตดสนภาพถาย กลาวถง
บทบาทชางภาพในการรบใชสงคมวา ภาพ
ทถกมองผานเลนสไมไดเปนเพยงภาพทผ
ถ ายมองเหน แต เปนส งท ผ ถ ายภาพ
ตองการจะถายทอดผานจตสำนกและ
กระบวนการคดวเคราะห ในฐานะชาง
ภาพคนหนงจงมความตระหนกถงการ
ปลกจตสำนกทดตอ เพ อนมนษยผาน
ภาพถาย วาทำอยางไรใหผคนดภาพแลว
สามารถอยรวมกนบนโลกนได ชวยสราง
ใหมจตสำนกทคดถงคนอนๆ มากกวา
คดถงแตความตองการของตวเองเปนหลก
หากเกดภาวะดงกลาว ทง “ภาพ” และ
“ชางภาพ” จะชวยกนรบใชสงคมไดอยาง
บรสทธใจ
อาจารยสรรชย หนองครด
ผดำเนนโครงการยววจยประวตศาสตร
ทองถน เชอมโยงจากเรองภาพถายไปส
การใชภาพเพอจดกระบวนการเรยนรใหแก
เยาวชนวา การใชภาพถาย หนงสน หรอ
ส อการเรยนรด านไอทอนๆ เปนส อ
สามารถสรางการเรยนใหแก เดกและ
เยาวชนไดงายกวาการเรยนในหนงสอ
หรอการวจย ในสงคมยคไอท “การเรยนร
คคมเลนส” จงเปนสงทชวยตอยอดการ
เรยนรทกระทำผานประสบการณจรง ไปส
การเปลยนแปลงได ยกตวอยางเชน การ
มอบหมายใหทำหนงสารคดสน ถาเดกไม
ตกผลกทางความคด เขากจะไมสามารถ
เลาเรองได
อาจารยสรรชย ชวา การใชสอ
ดานภาพจดกระบวนการเรยนรสามารถนำ
ไปสผลดไดถง ๓ แงมม ไดแก หนง
เนอหานำพาสกระบวนการคดวเคราะหได
ต งแตการต งคำถาม การว เคราะห
สงเคราะห เกบขอมลทไดมา ทำใหเดก
เรยนรทจะคดและพยายามหาคำตอบดวย
ตวเอง สอง สงเสรมการทำงานเปนหม
คณะ ทำใหเกดการเรยนรทไมไดคดแตจะ
เอาตวเองรอด และ สาม ครและเพอนคร
ไดปฏรปกระบวนการเรยนร ผานการสราง
การเรยนรใหสอดคลองความตองการของ
ศษย
ภาพสวยๆ ทชนะการประกวด
สสค. ไดจดแสดงไวทหอจดหมายเหต
พทธทาส อนทปญโญตลอดเดอน
พฤษภาคม หากไมสะดวกไปชมใน
สถานทจรง คลกเขาชมทางหนาจอ
ไดท คลงภาพเพอการเรยนร http://
apps.qlf.or.th/gallery และ Facebook
: learningsharing
“อนาคตแหงสงคมชมชน”
“กอนออกพรรษา”
๑๖
“ชนวนชวนตะลย” ฉบบน อดแนนไปดวยขาวด...คลปเดน
ทสงตรงจากชนเรยนมธยมทง ๔ ภาค ผลดกนบอกเลาขาวคราวความ
กาวหนา อนเปนดอกผลจาก ชดโครงการสงเสรมนวตกรรมระดบ
มธยมศกษา ครงท ๑/๒๕๕๓ ท สสค. สนบสนนทนทงสน ๒๒๖
โรงเรยน และเรมดำเนนการตงแตปลายป ๒๕๕๓ เปนตนมา
ตามไปดกนเลย
โรงเรยนวดดอนทรายแกว จงหวดชมพร ดวยความต งใจในการพฒนา
กระบวนการเรยนรไปสผเรยนใหบรรลเปา
หมาย คอ สามารถแกปญหาในชวต
ประจำวน และสามารถอยรวมกบผอนได
อยางมความสข โรงเรยนวดดอนทราย
แกว จงหวดชมพร จงเดนหนาโครงการ
“การพฒนาทกษะชวตจากโครงการพฒนาพนทหนองใหญตาม
พระราชดำร” ในการสรางนวตกรรมการเรยนรใหแกเดกนกเรยน
คณครกาญจนา สบพลาง ผรบผดชอบโครงการ กลาววา
การดำเนนการพฒนาทกษะชวตจากศนยการเรยนรตามศาสตรพระ
ราชาโครงการพฒนาพนทหนองใหญตาพระราชดำร จงหวดชมพร ถอ
เปนการใหนกเรยนไดเรยนรจากแหลงการเรยนรทมคณคาในการแกไข
ปญหานาทวมของในหลวงใหกบชาวจงหวดชมพร อกทงยงใหมการ
พฒนาพนทหนองใหญใหเปนแหลงการเรยนร โดยใชภมปญญาชาว
บานชวยแกไขสภาพดน จดพนทวางเปลาใหเกดประโยชนตามแนว
ทฤษฎปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ซงเมอนกเรยนไดสมผส รบร มจต
สาธารณะตอสงคม รจกชวยเหลอเกอกลกน รคณคาของการอนรกษ
ธรรมชาตและสงแวดลอม ซงเออประโยชนใหกบมนษยอยางมากมาย
มหาศาล
โรงเรยนบานอเซ (ครราษฎรวทยา) จงหวดศรสะเกษ คณครพรชย วงษเลศ ผรบผด
ชอบ โครงการการเสรมสรางทกษะ
กระบวน-การเรยนรดวยโครงงาน
ก บ แ ห ล ง เ ร ย น ร ใ น ท อ ง ถ น
โรงเรยนบานอเซ(ครราษฎรวทยา)
รายงานวา ภายหลงจากทไดรบทน
จาก สสค. กไดจดสมนาวชาการ โดย
ม คณะคร ผนำนกเรยน ผนำชมชน ปราชญชาวบาน เขารวมวางแผน
ในประเดนสำคญ อาท จะทำอยางไรเพอใหเดกและเยาวชนสบทอด
วฒนธรรมของชมชนรวมถงเกดสำนกรกถนฐานบานเกด รวมถงขน
ตอนการถายทอดวฒนธรรม อาชพทองถน และองคความรทมอยใน
ชมชนสนกเรยน
คณครพรชย เลาตอวา ทประชมซงประกอบไปดวยทกภาค
สวน อาท นายก อบต.อเซ กำนนตำบลอเซ กรรมการสถานศกษา
คณะครพรอมชมชนประชม ทเขารวมกจกรรมในครงน ไดประเดนการ
เรยนรทจะตองสบคนในหวขอหลก ไดแก ภมปญญาทองถน แหลง
เรยนรทอยในทองถน อาชพทมในทองถน และทนกเรยนอยากทำม
อะไรบาง และสดทาย คอ เรองของบคคลสำคญในทองถนตำบลอเซ
“หากไดนำรปแบบการจดกจกรรมเรยนรสโครงงานใหคร
แตละกลมสาระรวมกนจดกระบวนการเรยนรเชนนดวยแลว โรงเรยน
บานอเซ คงจะเปนแหลงตำราของทองถน ใหผคนรนหลงๆ ไดสบคน
เรองราวดๆ ตอไปครบ” คณครพรชย กลาวสงทหวงในใจ...ขอลนให
ถงฝงฝนโดยราบรน
โรงเรยนบานฝงตน จ.เชยงราย โครงการหองสมดมชวต
ครอบครวอรยะชน (Mini
Living Library Family) เกดขน
ทน เพอสงเสรมนสยรกการอาน
และตองการใหเยาวชนในวนน
ก ล า ย เ ป น พ อ แ ม ท เ ข า ใ จ
กระบวนการเรยนรโดยใชทกษะ
การอานอบรมสงสอนลก
คณครสมศร ทงสงค ในฐานะผรบผดชอบโครงการ กลาววา
เพอเสรมสรางนสยรกการอานหนงสอของนกเรยนลดลง ในยคโลกา
ภวฒน อยากใหผปกครองและชมชนมสวนรวมในการสรางนสยรกการ
อาน ใหแกลกหลาน เพอสรางนสยใฝรใหยงยน และการจดกจกรรม
หองสมดมชวตครอบครวอรยะชน กเปนการสรางสรรคโลกของการ
เรยนรใหมแก เยาวชนและสมาชกทกคนในหมบาน เขตบรการของ
โรงเรยน
สสค. ขอชนชมและยนดดวยทหองสมดมชวตครอบครว
อรยะชน จากโรงเรยนบานฝงตน ไดคดเลอกใหไดรบรางวลรอง
ชนะเลศอนดบ ๑ ภายหลงเขารวมอบรมและประกวดหองสมด
TK park Living Library Award ครงท ๓
ทมงาน สสค.
หว ชนวน
ตามไปด…ชนเรยนมธยมกาวไกลทวไทย
๑๗
โรงเรยนฟากทาวทยา จงหวดอตรดตถ กจกรรมผาไทย โครงการโรงเรยนนยมไทย ของ โรงเรยน
ฟากทาวทยา จงหวดอตรดตถ จดพานกเรยนทเขารวมโครงการศกษา
ดงานในพนทเกยวกบการทอผาพนเมอง โดยมจดมงหมายเพอให
เยาวชนไดเรยนรขนบธรรมเนยม วฒนธรรมไทย ตงแตเดอนกมภาพนธ
ทผานมา และสงภาพมาบอกเลาแทนถอยคำวาสนกและคกคกกน
ขนาดไหน
...รอตดตามกนตอไปวา ผลพวงจากการศกษาดงานครงน
จะตอยอดไปสอะไรกนบาง
โรงเรยนบานอนทรแปลง จ.สกลนคร อาจารยสบศกด สวสด คณครผรบผดชอบโครงการการเรยนการ
สอนหนยนตบงคบมอ จากโรงเรยนบานอนทรแปลง จ.สกลนคร
รายงานวา ขณะนทางไดขยายผลฝกสอนไปยงโรงเรยนมธยม
วานรนนวาส พรอมกบกอดคอกนควารางวลรางวลรองชนะเลศอนดบท
๒ มาได จากการแขงขนโครงการหนยนตมาดวย
โรงเรยนภทรบพตร จ.บรรมย
เพราะเหนความสาคญของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ทเขามามบทบาทตอชวตประจำว
นมากขนเรอยๆ และสามารถใช
เปนเครองมอในการเรยนรทสาคญ คณครบรรล ชชอ จาก โรงเรยนภทรบพตร จ.บรรมย จงไดใช โครงการพฒนาระบบกา
รจดการ
เรยนการสอนบนระบบเครอขาย (LMS) มาชวยสรางนวตกรรมการ
เรยนรใหแกเดกๆ ในโรงเรยน
คณครบรรล กลาววา โครงการนเปนเครองมอทชวยยกระดบผลสมฤท
ธทางการเรยนของผเรยนใหสงขน อกทงบรบทโดยทวไปของ
โรงเรยนมความพรอมในการนำ ICT มาชวยในการจดการเรยนการสอนทงดานวสดอปกรณและดานบคลากรครทผานการอบ
รมความรดาน
ICT มาทกคน จงตองพฒนาระบบการจดการเรยนการสอนบนระบบเครอขาย ใหเปนตนแบบของโรงเรยนในจง
หวดบรรมย เพอทจะยก
ระดบคณภาพการจดการเรยนการสอนของโรงเรยนทนจงหวดบรรมยใหสงขน โ
ดยอาศย ICT เปนเครองมอชวยในการพฒนา
คลกเขาไปดรปแบบการพฒนาบทเรยนผานเครอขาย เวบไซตโรงเรยนภทรบพตรไดท www.phatthara.ac.th และคลกอาน
บทความ “Best ดานการใช ICT เพอพฒนาการเรยนการสอน” ของคณครบรรล ชชอ ไดในระบบสมาชกบนหนาเวบไซต สสค.
โรงเรยนทงแฝกพทยาคม จ.สพรรณบร
การทดลองนบเปนหวใจในการเรยนร แตประสบการณจากการสอนทผานมา ทำให คณ
ครเจษฎา เนตรสวางวชา พบวา บอย
ครงทการทดลองในวชาเคมของนกเรยนลมเหลวและไมสามารถเช
อมโยงผลจากทกษะไปสองคความรได อกทงอปกรณและเครองมอทใชใน
การทดลองกมอตรายมากกวาในสาขาอน จงรเรม โครงการพฒนาสอการส
อน วดโอประกอบการสาธตเทคนคปฏบตการเคมสาห
รบนกเรยนในระดบมธยมศกษา โดยคณครเจษฎา กลาววา ตงใจสรางครองมอทจะชวยพฒนากจกรรมการเรยนรในวชาเคม
ให ม
ประสทธภาพ เพอยกระดบทกษะการทดลองและผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาส
ตรใหสงขนไดอยางเปนรปธรรม ซงโครงการนไมเพยงจะ
ชวยใหนกเรยนไดเรยนรวชาเคมอยางสนกสนานและนำไปประยก
ตใหอยางเปนเหตเปนผล ครผสอนกจะไดเรยนรรปแบบการจดกจกรรมท
ชวยใหเดกๆ ไดเปนสวนหนงกบการเรยนวทยาศาสตรดวย
คลกชมคลปวดโอสาธตการทดลอง เรองการเตรยมละลายสารมาต
รฐานไดท www.qlf.or.th
สงขาวและคลปมาแบงปนกนท เรองไหนเดน เราจะขยายขาวให
ฟรๆ ทน...
นอกจากนเดกทเขารวมโครงการ
ในโรงเรยนบานอนทรแปลงยงไดรบรอง
ชนะเลศอนดบท ๑ โครงงานหนยนต
ระดบประถมศกษา และรบรางวลชนะเลศ
หนยนตตอส ระดบมธยมศกษาตอนตน
กอนทจะไดรบเลอกเปนตวแทนทมชาตไทยเขารวมการแขงขน
ระดบนานาชาต ทประเทศจน ประมาณเดอนสงหาคมน
“ครอยางเรา ถาใหทำเอกสารทางวชาการเราไมคอยถนดสก
เทาไร แตถาเปนการสอนการปฏบต เราถนด ...จะทำใหเตมท พวกเรา
เหมอนอยแนวหนาในการสรางสงคมแหงการเรยนร ยงไงกจะปฏบต
หนาทใหดทสด เพอเดกไทยของเรา เมองไทยของเรา” คณครสบศกด
กลาวทงทายดวยถอยคำทเราขอปรบมอใหดงๆ
ฉบบหนา เรามสกปเจาะลกโครงการนมาเลาอยาง
ละเอยด สนกมากๆ โปรดตดตาม
คลปเดด...คลกดวน!
๑๘
ชวงเดอนธนวาคม ๒๕๕๓ จนถงมกราคม ๒๕๕๔
บรรยากาศภายในหองเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยน
โรงเรยนแคนดงพทยาคม จงหวดบรรมย มชวตชวาขนมา
ทนท เมอเดกๆ ไดเรยนรหลกทฤษฎทางวทยาศาสตรผาน
กระบวนการทดลองทเกยวของกบเรองราวใกลตว
ไมวาจะเปน ไขเคม ถวงอก เสนไหม กระตบขาว
เหนยว หนงสตก สบสมนไพร ฯลฯ กกลายเปนของสนกใน
ชนเรยนได!
แคนดงพทยาคม เปนชอสถานศกษาในอำเภอแคนดง
จงหวดบรรมย สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา
เขต ๓๒ เปดสอนในระดบชนมธยมศกษาปท ๑ ถง ๖ มจำนวน
นกเรยน ๑,๐๑๒ คน และคร ๓๘ คน
อ.สพตรา แพงภงา เปนผ ร เ ร มชกชวนเพ อนคร
วทยาศาสตรทมอยทงสน ๑๐ คนในโรงเรยนแหงน ใหมารวมกน
พฒนารปแบบการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ภายใต
โครงการทชอวา “บทปฏบตการวทยาศาสตรทสอดแทรกภม
ปญญาทองถน” ซงไดรบทนสนบสนนจาก สำนกงานสงเสรม
สงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)
“กอนเสนอโครงการเรากมาชวยกนคดวา จะสอนยงไงให
สอดคลองกบ พ.ร.บ.การศกษาป ๒๕๔๒ ใหประชาชนชาวบาน
หรอชมชนมสวนรวมในการสอนวชาน และเอาภมปญญาชาวบาน
มาออกแบบบทปฏบตการสำหรบนกเรยน” อ.สพตรา กลาว
ทผานมานกเรยนแคนดงพทยาคมมกไมมโอกาสสมผสบท
ปฏบตการทดลองวทยาศาสตร เนองจากครไมคอยไดสอน ซง
สวนใหญเกดจากความไมสนทดและขาดประสบการณ มกสอน
ตามหลกทฤษฎมากกวา เรยกกนวา “แลบแหง” แตโครงการน
เปดโอกาสใหกลมครผสอนวชาวทยาศาสตรมโอกาสศกษาแนวคด
และรปแบบการจดการเรยนรดวยบทปฏบตการวทยาศาสตรท
สอดแทรกภมปญญาทองถนรวมกน กอนจะชวยกนสรางและ
พฒนาบทปฏบตการวทยาศาสตรดงกลาวจำนวน ๑๐ บท
ตวอยางบทปฏบตการวทยาศาสตรหวขอหนง กคอ การ
ยอมเสนไหมจากสธรรมชาต
กอนลงมอปฏบตการทดลอง เดกจะไดรบประเดนคำถาม
กอนวา ความเปนกรดหรอดางสงผลตอคณภาพของสยอมเสน
ไหมอยางไรบาง จากนน เดกจะไดรบความรวธการยอมสเสนไหม
โดยการเตรยมนำสำหรบยอมซงไดจากสวนประกอบจากพชหรอ
สตว เชน แกนเข ครง ดอกอญชน และตนคราม
ขนตอนตอไปคอ การตมเสนไหม และยอมสไหม ซงใน
ขนตอนนจะตองเพมสารละลายทมความเปนกรดหรอดางใสลงไป
ดวย เชน นำมะกรด นำสมสายช ปนแดง ปนกนหมาก แลวคร
จะใหเดกสงเกตผลการทดลองทไดวา เสนไหมทไดจากการยอมส
เดยวกนแตใสสารละลายตางชนดกนลงไป จะใหสของเสนไหมท
แตกตางกนอยางไร
หลงจากลงมอทำบทปฏบตการวทยาศาสตรแตละครง
เสรจแลว เดกๆ จะมโอกาสเขยนคำอธบายผลการทดลอง กอน
จะสรปผลการทดลอง และตอบคำถามภายหลงการทดลอง
พรอมกบทำแบบทดสอบความเขาใจดวย ดงทครผสอนมงใหเดก
ไดฝกทกษะการสอสารทงการพดและการเขยน
ชนวน นวตกรรม
“แคนดง”...แคนด เสนทางสรางแหลงเรยนรงอกได!
วราภรณ พนธพงศ
๑๙
ยกนวให! อ.สนอง อนละคร และ อ.ไมตร ศรษะภม
อดตศกษานเทศก เขตการศกษา ๑๐ ผตดตามโครงการ
สงเสรมนวตกรรมสรางสรรคการเรยนรระดบมธยมศกษา
สสค. พนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง กลาวถง
โครงการนดวยความเหนพองกนวา มความสรางสรรคตรง
ทเปดโอกาสใหนกเรยนไดคดพฒนาตอยอดความรจากบท
เรยนเดม
“บทปฏบตการวทยาศาสตรของเขามขนมจนใสส
ตางๆ ทำไขเคม เอาวทยาศาสตรมาผนวกกบภมปญญา
ทองถน ครทำอยประมาณเกาบทเรยน แลวใหนกเรยนไป
คดตอ ใหกระบวนการแลวนะ ตอไปเดกทำ ชอบทให
นกเรยนคดทำ แหนมสมนไพร ปลาหลดสมนไพร ไมใช
ปลาหลดตากแหงธรรมดา แตมนเพมมลคานะ
“โรงเรยนน ครวทยเกง เขารบการอบรมเรองนมา
มทมวยรน เขาทำงานสนก ทำสบายๆ”
ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของเดกหลงจาก
ไดเรยนผานบทปฏบตการฯเหลานมระดบสงกวากอนเขาเรยน
อยางมนยสำคญทางสถตทระดบ .๐๕ นอกจากนจากการประเมน
ผลของครผสอน ยงพบวาบทปฏบตการทางวทยาศาสตรทง ๑๐
หวขอมประสทธภาพตามเกณฑทกำหนดไวทงหมด
บทปฏบตการฯบางเรอง เชน “ถวงอกแคนดงแคนด”
ครไดเชญเจาของกจการการเพาะถวงอกในไห (ถวงอกไห แคน
ดงแคนด) หนงในผลตภณฑโอทอปประจำอำเภอแคนดง เขามา
เปนวทยากรสาธตการเพาะเมลดถวใหโตเปนถวงอกในไห อนชวย
ทำใหเดกๆ สนใจมากขน
สงทจะดำเนนตอไปในภาคเรยนแรกของปการศกษา
๒๕๕๔ กคอ การพฒนาและหาประสทธภาพบทปฏบตการ
วทยาศาสตรจากการจดกจกรรมในระยะท ๑ และจดทำคมอคร
ในการใชบทปฏบตการวทยาศาสตร
นอกจากนยงจะมอบหมายใหนกเรยนไดวางแผนและ
ออกแบบบทปฏบตการวทยาศาสตรเพมเตม ดวยการสบคนขอมล
ในทองถนจากปราชญชาวบานหรอการทดลองเพอขยายความร
จากบทปฏบตการเดม ๒๐ บท
ถงชวงเวลานน บรรยากาศของการเรยนรภายใน
หองเรยนวชาวทยาศาสตรของทกชนเรยนนาจะเปนไปอยาง
คกคก และสนกสนานมากขน เพราะเปนการเรยนจากบทเรยนท
ออกแบบโดยนกเรยนรนพ
และเปนการเรยนรจากสงใกลตวททำใหพวกเขา
เขาใจวถชวตของตนเองลกซงกวาทเคยมาเปนมา...
โฉมหนา “ถวงอกไห แคนดง แคนด” สนกกบการยอมเสนไหมจากสธรรมชาต จดจอกบบทปฏบตการ “กระตบขาวเหนยว
จากวสดในทองถน”
๒๐
ลบวทยายทธ “ฟด-ฟด-ฟอ-ไฟ” ในบานเกด
ชนวน นวตกรรม
วราภรณ พนธพงศ
ภาษาองกฤษแมไมใชภาษาประจำชาตของคนไทย แตก
เปนภาษาทคนเกอบทวโลกยอมรบใหเปนเครองมอสำหรบการ
สอสารของคนระหวางเชอชาต จงมความจำเปนทตองเรยนร
และควรมทกษะถงขนนำไปใชสอสารไดจรง
แตจากประสบการณการจดการเรยนการสอนของกลม
สาระการเรยนรภาษาตางประเทศ ระดบชนมธยมศกษาตอนตนท
โรงเรยนดานแมคำมนพทยาคม อำเภอลบแล จงหวดอตรดตถ
พบวา แมเรยนภาษาองกฤษมานานหลายปแลว แตนกเรยนสวน
ใหญยงขาดความมนใจในการนำไปใช
ในเทอมแรกของปการศกษา ๒๕๕๓ กลมสาระการเรยน
รภาษาตางประเทศ ไดทดลองวธใหม โดยจดกจกรรมเสรมใหกบ
นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท ๔ โดยการพาไปทศนศกษายง
สถานททองเทยว พรอมมอบหมายภารกจใหสมภาษณนกทอง
เทยวชาวตางชาต และพบวา นกเรยนสนกสนานกบการเรยนร
และมความมนใจมากขน
นนคอทมาของ โครงการพฒนาความสามารถในการใช
ภาษาองกฤษเพอการสอสารของนกเรยน ดวยประสบการณ
เชงบวก ซงเปนสวนหนงของโครงการทไดรบการสนบสนนจาก
สสค.
อาจารยวจพร สขสมบรณ ครชำนาญการพเศษ ตำแหนง
หวหนากลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ และหวหนางาน
ประกนคณภาพภายใน ของโรงเรยนแหงนเลาให “ชนวน” ฟงวา
“นกเรยนทเรยนอยในโรงเรยนมธยมประจำตำบลนน
สวนใหญมความรพนฐานทางภาษาทคอนขางตำ มเจตคตทไมด
ตอการเรยนรภาษาองกฤษ จงเกดแนวคดวาหากนกเรยนไดเรยนร
โดยไดลงมอทำกจกรรมตางๆ ทงในสถานการณจำลอง สถานการณ
จรง สถานทจรง กบชาวตางชาตจรงๆ ดวยกจกรรมในบรรยากาศ
ทนาสนใจ ทาทายความสามารถ นาจะทำใหนกเรยนมทศนคต
ตอการเรยนภาษาองกฤษ ชอบทจะเรยนรและทำกจกรรมตางๆ
ทไดรบมอบหมาย ตลอดจนไดทงความร ทกษะและประสบการณ
ทจะจดจำไดอยางคงทน”
สถานการณอนเปน “ทเกดเหต” ของกจกรรมโครงการน
มงทเรองของการทองเทยว ซงเปนเรองทนาสนกและทาทาย
สำหรบผเรยน ซงเปนนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท ๓ จำนวน
ทงหมด ๗๙ คน
หนวยการเรยนการสอนทสามารถเชอมโยงเขากบเรอง
การทองเทยวไดอยางชดเจนมดวยกน ๔ หนวย ไดแก
Amazing Uttaradit, Would you like to visit
Uttaradit?, Let’s visit us และ Welcome โดยมกจกรรมเสรม
นอกหองเรยนทเกยวของกบหนวยการเรยนการสอนเหลานดวย
กน ๒ กจกรรม คอ Field Trip และการอบรมเชงปฏบตการสราง
เวบไซตเพอประชาสมพนธการทองเทยว
Field Trip เปนกจกรรมเสรมการเรยนรในหนวยการ
เรยนการสอนเรอง Would you like to visit Uttaradit? ดวย
๒๑
การนำนกเรยนออกไปทำกจกรรมนอกสถานทจำนวน ๑ วน
ไดแก สนามบนสโขทยและอทยานประวตศาสตรสโขทย ซงเปน
สถานททมนกทองเทยวชาวตางชาตแวะเวยนมาเปนประจำ
“การนำนกเรยนไปทสนามบนสโขทยกเพอกระตนให
นกเรยนไดเหนความสำคญของการมความสามารถในการใชภาษา
องกฤษเพอการสอสาร สวนทอทยาประวตศาสตรสโขทยนน เปน
สถานททมนกทองเทยวชาวตางชาตมากอยเสมอ สงทคาดหวง
จากกจกรรมนคอนกเรยนมความมนใจในการใชภาษาองกฤษเพอ
การสอสารมากขน มทศนคตทดตอการเรยนร ดวยเหตนจงเลอก
รปแบบการทำกจกรรมดวยการพาไปยงสถานทจรง”
ภายหลงจากทนกเรยนไดเรยนรวธการตงคำถามและขน
ตอนการสมภาษณจากหนวยการเรยนร Would you like to visit
Uttaradit? จากหองเรยนแลว กถงเวลาทจะไดทดลองนำบท
สนทนาตางๆ ทชวยกนจดทำขน มาทดลองใชกบชาวตางชาต
จรงๆ
จดหมายปลายทางแหงแรกของการเดนทางคอสนามบน
สโขทย ตอดวยอทยานประวตศาสตรสโขทย นกเรยนแตละกลม
จะตองทำงานทไดรบมอบหมาย ดวยการถามคำถามเปนภาษา
องกฤษจำนวน ๑๐ ขอ โดยแตละกลมทมสมาชกดวยกน ๑๒ คน
ไดชวยกนเรยบเรยงจากชนเรยนกอนหนานแลว
อาจารยวจพรไดเลาถงบรรยากาศความตนเตนทตงตน
ขนตงแตการเดนทางวา
“ในขณะทเดนทาง นกเรยนแตละคน แตละกลมไดฝก
ทบทวนการถามและวธการสมภาษณดวยความตงใจ โดยไมมการ
รองรำทำเพลงเหมอนการไปทศนศกษาครงอนๆ จนพนกงานขบรถ
จางเหมาแปลกใจและชมวา ทำไมนกเรยนของอาจารยใฝเรยนร
และอยในระเบยบวนยดจรงๆ แตทจรงแลวเปนเพราะทกคนตาง
กตนเตนทจะไดสนทนากบฝรงตวเปนๆ ในสถานททองเทยวจรง
ตางหาก”
บรรยากาศในการสอบถามขอมลจากนกทองเทยวของ
นกเรยนแตละกลมในอทยานประวตศาสตรสโขทยเปนไปอยาง
สนกสนาน
“แมวาบางคนยงออกเสยงไดไมดนก แตกยงพยายามท
จะสอสารออกมา นอกจากนนกทองเทยวบางคนยงเสนอแนะวา
ในแบบสอบถามไมควรกำหนดตวเลอก ควรใหนกทองเทยวตอบ
แบบอสระ เพอฝกทกษะการเขยนและการสะกดคำของนกเรยนดวย”
อาจารยวจพร ยอนเลาถงบรรยากาศ “การเรยนการสอน” ในวนนน
ทชชากร คำแกว นกเรยนทเขารวมกจกรรมน ไดรวม
แบงปนความประทบใจทระคนความตนเตนไววา
“ทอทยานประวตศาสตรสโขทยนน เปนครงแรกทได
สนทนากบเจาของภาษาตวเปนๆ ตอนทเรมสมภาษณชาวตาง
ชาตคนแรกผมรสกตนเตนมากครบ เพราะไมรวาจะคยกบเขาร
เรองหรอเปลา แตเมอเรมถามคำถาม เขากตอบกลบมาอยาง
รวดเรว ซงผมและเพอนกคอยๆ ชวยกนฟงจนร เรอง เมอ
สมภาษณคนแรกเสรจ กเรมคนท ๒ ทนท ทำใหความตนเตนเรม
จางหายไป ทกคนภายในกลมรวมทงผมกเรมฟงรเรองมากขน
และเรมสนกมากขนเรอยๆ ทำใหการสมภาษณนนงายขน กจกรรม
ภายในวนนนทำใหผมประทบใจเปนอยางมาก ถงแมวาจะไมใช
กจกรรมทงายเลย แตพวกเรากสามารถทำกจกรรมนนไดสำเรจ”
ในโครงการนยงไดกำหนดกจกรรมการจดอบรมเชง
ปฏบตการสรางเวบไซต เพอประชาสมพนธการทองเทยวของ
จงหวดอตรดตถ โดยเปนกจกรรมทบรณาการเขากบรายวชา
คอมพวเตอร โดยเนอหาการเรยนรมความสอดคลองกบหนวยการ
เรยนรหวขอ Let’s visit us หากสนใจเขาเยยมชม สามารถเขาไป
ท http://www.utd๓๑๑.ob.tc
“จากการทำงานโครงการน ดฉนเกดความตระหนกจาก
การลงมอปฏบตจรงวา หากนกเรยนมทศนคตเชงบวกตอรายวชา
และผสอนแลว จะทำใหนกเรยนมความพยายามและกระตอรอรน
ทจะเรยนรมากยงขน แมวาจะยงไมสามารถทำใหนกเรยนมความ
สามารถทางภาษาเพมขนไดอยางชดเจนทกคนกตาม แตทศนคต
ของนกเรยนกดขนมาก อกทงการบรณาการเขากบรายวชาอนใน
ประเดนเดยวกน ทำใหนกเรยนสามารถนำความรและทกษะใน
รายวชาตางๆ มาสรางสรรคงานไดอยางดเยยม อกทงยงเปนการ
ลดภาระงานทซำซอนของนกเรยนลง
“สงทสำคญทสดคอ โครงการน ทำใหนกเรยนม
ความสขในการเรยนรและการมาเรยนมากขน” อ.วจพร
กลาวทงทายพรอมกบรอยยมเมอยอนนกถง “กาวใหม” ท
เธอรวมสรางกาวน
๒๒
ประกาศผลการพจารณาทน โครงการนวตกรรมสรางสรรคการเรยนรระดบประถมศกษา ครงท ๑/๒๕๕๔
ลำดบ จงหวด โรงเรยน ลำดบ จงหวด โรงเรยน ลำดบ จงหวด โรงเรยน
๑ กรงเทพมหานคร วดเศวตฉตร
๒ ขอนแกน เทศบาลคมหนองค
๓ ขอนแกน บานกดธาต
๔ ขอนแกน บานนากานเหลอง
๕ ขอนแกน บานหนองแดง
๖ ขอนแกน บานหนองนาคำ
๗ ชยภม บานโนนเหดไคล
๘ ชยภม บานโปงนกพทยา
สาขาบานคลองผกหวาน
๙ ชยภม บานสมปอย
๑๐ เชยงราย บานฝงตน
๑๑ เชยงใหม บานดง
๑๒ เชยงใหม บานนำตกแมกลาง
๑๓ เชยงใหม บานแมทง
๑๔ เชยงใหม บานหางหลวง
๑๕ นครปฐม วดลำลกบว
๑๖ นราธวาส วดโคกมะมวง
๑๗ นาน บานปาลาน
๑๘ นาน บานปงใน
๑๙ บรรมย บานโสกแต
๒๐ บรรมย วดอนทบรพา
๒๑ ปตตาน ชมชนบานปยด
๒๒ พระนครศรอยธยา วดหวยจระเข
(เกตอรามอปถมภ)
๒๓ พทลง บานทานางพรหม
(ธนาคารกรงเทพ ๘)
๒๔ พจตร บานมาบแฟบ
๒๕ พษณโลก บานหนองกรบ
๒๖ พษณโลก วดทาหมนราม
๒๗ เพชรบร บานทาลาว
(พชรศาสน-
ราษฎรนเคราะห)
๒๘ เพชรบรณ บานกกไทร
๒๙ เพชรบรณ บานฟองใต
๓๐ เพชรบรณ บานวงบาล
๓๑ เพชรบรณ บานหนองจอกวงกำแพง
๓๒ แพร บานใหมจดสรร
๓๓ มหาสารคาม บานโคกกลางนำจนจอมศร
๓๔ มหาสารคาม บานเชยงยน
๓๕ มหาสารคาม ศรโกสมวทยามตรภาพ
ท ๒๐๙
๓๖ มหาสารคาม หนองแวงบกไผลอมวทยา
๓๗ แมฮองสอน บานอมพาย
๓๘ ยโสธร บานตาดทอง
๓๙ ยโสธร บานสงเปอย
๔๐ ยโสธร บานหนองขอนโพนสม
๔๑ ยโสธร ฟาหยาดราษฎนยม
๔๒ รอยเอด บานหนองนกทา
๔๓ รอยเอด เมองจำปาขน
๔๔ ลพบร บานดานไทยลอม
๔๕ ลำปาง ทงฝางวทยา
๔๖ ลำปาง บานทาเวยง
๔๗ เลย บานแกงเกลยง
๔๘ เลย บานนามาลา
๔๙ เลย บานนาแหว
๕๐ เลย บานเหลากอหก
๕๑ ศรสะเกษ บานแก
๕๒ ศรสะเกษ บานโดด
๕๓ ศรสะเกษ บานสามแยกหนกอง
๕๔ ศรสะเกษ บานหนองค
๕๕ ศรสะเกษ บานหนองหวาย
๕๖ ศรสะเกษ บานอเซ
(ครราษฎรวทยา)
๕๗ ศรสะเกษ อนบาลอทมพรพสย
๕๘ สกลนคร ผกแพวบำรงวทยา
๕๙ สระแกว ตำรวจตระเวนชายแดน
ประชารฐบำรง ๑
๖๐ สโขทย วดปากพระ
๖๑ สโขทย วดหางตลาด
๖๒ สพรรณบร บานหนองกระด
๖๓ สรนทร บานกระเบอง
๖๔ สรนทร บานระไซร
๖๕ สรนทร เมองท
๖๖ อำนาจเจรญ บานโคกกลางเหนอ
๖๗ อำนาจเจรญ บานหนองสามส
หนองดนดำ
๖๘ อตรดตถ ชมชนวดบรมธาต
๖๙ อตรดตถ วดวงกะพ (วเชยรประ
ชานกล)
๗๐ อทยธาน วดทพหมน
๗๑ อบลราชธาน เทศบาล ๒
(พบลวทยาคาร)
๗๒ อบลราชธาน บานนาเลน
๗๓ อบลราชธาน บานแพง
๗๔ อบลราชธาน บานสรางถอ
๗๕ อบลราชธาน บานหนองแฝกยางเครอ
๗๖ อบลราชธาน บานหองขอน
ตามทสำนกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.) ไดประกาศสนบสนนโครงการนวตกรรมสรางสรรค
การเรยนรระดบประถมศกษา ครงท ๑/๒๕๕๔ นน สสค.ขอประกาศผลการดำเนนการดงน
๑. มโรงเรยนสงโครงการเขารบพจารณาจำนวนรวม ๕๙๙ โครงการ ครอบคลม ๑,๐๑๗ โรงเรยนรวมงบประมาณทเสนอขอ
จำนวน ๖๕,๕๙๖,๕๗๕ บาท ทงน สสค. มงบประมาณสำหรบจดสรรสนบสนนไดในวงเงนรวม ๔๐,๐๐๐,๐๐๐ บาทเทานน
๒. โครงการผานเกณฑการพจารณาทงสน ๓๖๒ โครงการ ครอบคลม ๘๙๘ โรงเรยน ซงจะดำเนนการใน ๖๘ จงหวด รวมงบ
ประมาณทงสน ๓๙,๖๙๘,๕๘๕ บาท
๓. การพจารณากลนกรองโครงการขางตนดำเนนการโดยคณะผทรงคณวฒจำนวน ๗๒ ทาน โดยพจารณาตามหลกเกณฑ
พจารณาและหลกเกณฑจดลำดบความสำคญตามทประกาศไว ทงน โครงการทผานการพจารณาบางกรณอาจตองมการปรบปรงแกไข
ในรายละเอยด รวมถงการปรบปรงงบประมาณใหเหมาะสมกอนดำเนนการทำขอตกลงรบทน เมอโครงการไดรบการปรบปรงแกไขและ
ทำขอตกลงเสรจสนแลวจงจะถอวาสมบรณพรอมทจะดำเนนงานได โครงการทผานการทำขอตกลงแลวจะเรมดำเนนการตงแตเดอน
กรกฎาคม - สงหาคม ๒๕๕๔ เปนตนไป โดยโครงการสวนใหญมระยะดำเนนการระหวาง ๘-๑๒ เดอน
รายชอโครงการทผานการพจารณา (ณ วนท ๑ มถนายน ๒๕๕๔) ประเภทโครงการกลม
๒๓
ประกาศผลการพจารณาทน โครงการนวตกรรมสรางสรรคการเรยนรระดบประถมศกษา ครงท ๑/๒๕๕๔
ลำดบ จงหวด โรงเรยน ลำดบ จงหวด โรงเรยน ลำดบ จงหวด โรงเรยน
๑ กระบ บานแหลมโพธ
๒ กรงเทพมหานคร พระตำหนกสวนกหลาบ
๓ กาญจนบร ตำรวจตระเวนชายแดน
บานประตดาน
๔ กาญจนบร บานทามะกา
๕ กาญจนบร บานเหมองสองทอ
๖ กาญจนบร บานใหม (จนาภกดวทยา)
๗ กาญจนบร บานใหมพฒนา
๘ กาญจนบร วดศรโลหะราษฎรบำรง
๙ กาญจนบร วดสำนกครอ
๑๐ กาฬสนธ ดงสมบรณประชารฐ
๑๑ กาฬสนธ ไทยรฐวทยา ๓๕ (คำกง)
๑๒ กาฬสนธ บานมวงวทยายน
๑๓ กาฬสนธ สวางกจวทยา
๑๔ กำแพงเพชร ครวงศวฒนา
๑๕ กำแพงเพชร บานเกา
๑๖ กำแพงเพชร บานเขาพรกไทย
๑๗ กำแพงเพชร บานวงนำแดง
๑๘ กำแพงเพชร บานสขสำราญ
๑๙ ขอนแกน บานนาแพงครรฐสามคค
๒๐ ขอนแกน บานโนนรงวทยาคาร
๒๑ ขอนแกน บานเพยฟานโนนตน
๒๒ ขอนแกน บานวงสวาบ
๒๓ ขอนแกน บานสนตสข
๒๔ จนทบร บานทรพยเจรญ
๒๕ ฉะเชงเทรา บานคลองอดม
๒๖ ชลบร สวนปาคลองตาเพชรบน
๒๗ ชยภม โคกเพชรวทยาคาร
๒๘ ชยภม จตรสวทยานกล
๒๙ ชยภม ชมชนบานหนองบวแดง
๓๐ ชยภม ชมชนหนองบว
(ทองวทยานกล)
๓๑ ชยภม ไทยรฐวทยา ๑๙
(บานคำนอย)
๓๒ ชยภม บานโคกแฝกดอนทะยง
๓๓ ชยภม บานโนนครอ
๓๔ ชยภม บานโปงนกพทยา
๓๕ ชยภม บานละหาน
(อภรกษวทยา)
๓๖ ชยภม บานวงตาทาว
๓๗ ชยภม บานหนองคน
๓๘ ชยภม บานหนองโจด
๓๙ ชยภม บานหนองฉม
(สงหจนทรบำรง)
๔๐ ชยภม บานหนองมวง
ประเภทโครงการเดยว
๔๑ ชยภม บานหนองหญาปลอง
๔๒ ชยภม บานหวยเกต
๔๓ ชยภม บานหวยหวา
๔๔ ชยภม หวานไพรสามคค
๔๕ ชมพร บานกลาง
๔๖ เชยงราย ทากอพลบพลาพทยา
๔๗ เชยงราย ทงหาราษฎรสามคควทยา
๔๘ เชยงราย บานแจมปอง
๔๙ เชยงใหม ชมชนวดทาเดอ
๕๐ เชยงใหม เทศบาลดอกเงน
๕๑ เชยงใหม เทศบาลวดเชยงยน
๕๒ เชยงใหม เทศบาลวดทาสะตอย
๕๓ เชยงใหม บานคณแม
๕๔ เชยงใหม บานบวกเปา
๕๕ เชยงใหม บานหนองปด
๕๖ เชยงใหม บานหนองหาร
(ทพวนอทศ)
๕๗ เชยงใหม อนบาลเชยงใหม
๕๘ เชยงใหม อนบาลหนองปาครง
๕๙ ตรง บานคลองโตน
๖๐ ตรง บานจจก
๖๑ ตรง บานลำภรา
๖๒ ตรง บานวงลำ
๖๓ ตราด บานอางกะปอง
๖๔ ตาก กลาโหมราชเสนา
๖๕ นครนายก อนบาลองครกษ
(ผดงองครกษประชา)
๖๖ นครปฐม เทศบาล ๕
วดพระปฐมเจดย
๖๗ นครปฐม บานหวยขวาง
๖๘ นครปฐม วดพระมอพสย
๖๙ นครพนม บานปากอน
(ปากอนผดงวทย)
๗๐ นครพนม บานหนองบอ
๗๑ นครพนม เมองนครพนม
๗๒ นครราชสมา ชมชนคงวทยา
๗๓ นครราชสมา ไตรมตรวทยา
๗๔ นครราชสมา บานกดสระแกว
๗๕ นครราชสมา บานคลองเดอ
๗๖ นครราชสมา บานโนนสำราญ
๗๗ นครราชสมา บานเมองเกา
๗๘ นครราชสมา บานสวางนาด
๗๙ นครราชสมา บานหนองโจด
๘๐ นครราชสมา บานหนองบวทง
๘๑ นครราชสมา วดมตรภาพวนาราม
๘๒ นครราชสมา เสนานเคราะห
๘๓ นครราชสมา แหลมทองวทยานสรณ
๘๔ นครราชสมา อนบาลมณราษฎรคณาลย
๘๕ นครศรธรรมราช เจรญรชตภาคย
๘๖ นครศรธรรมราช บานปลายรา
๘๗ นครศรธรรมราช วดโคกทราง
๘๘ นครศรธรรมราช วดสามคคนกล
๘๙ นครสวรรค บานโคกมะขวด
๙๐ นครสวรรค บานปางสด
๙๑ นครสวรรค วดสวางวงษ
(ตาคลประชานกล)
๙๒ นครสวรรค วดหนองโรง
๙๓ นครสวรรค วดหวถนน
๙๔ นนทบร วดลม
๙๕ นนทบร ศรสงวาลย
๙๖ นราธวาส บานเกาะสะทอน
๙๗ นาน บานนำโมง ปางสา
๙๘ นาน บานปางเปย
๙๙ นาน บานผาหลก
๑๐๐ นาน บานรอง
๑๐๑ บรรมย บานดงกระทง
(มตรภาพนสรณ)
๑๐๒ บรรมย บานหนองตะเคยน
๑๐๓ บรรมย วดหลกศลา
๑๐๔ บรรมย อนบาลโนนสวรรณ
๑๐๕ ปทมธาน วดเปรมประชากร
๑๐๖ ประจวบครขนธ บานลาดวถ
๑๐๗ ประจวบครขนธ วดธงชยธรรมจกร
๑๐๘ ปราจนบร บานโนนสง
๑๐๙ ปตตาน ไทยรฐวทยา ๕๒
(ชมชนบานตนไพ)
๑๑๐ ปตตาน บานกอยา
๑๑๑ ปตตาน บานตะบง
๑๑๒ ปตตาน บานทงเคจ
๑๑๓ พระนครศรอยธยา คอตน
๑๑๔ พะเยา ชยชมภ
๑๑๕ พะเยา บานสถาน
๑๑๖ พะเยา อนบาลเชยงมวน
๑๑๗ พงงา นคมสรางตนเอง ๑
๑๑๘ พทลง เทศบาลเขาชยสน
๑๑๙ พทลง บานเกาะเสอ
๑๒๐ พทลง บานทาแค
(วนคร ๒๕๐๐)
๑๒๑ พทลง บานไทรทอง
๑๒๒ พทลง บานโหละเรด
๒๔
ประกาศผลการพจารณาทน โครงการนวตกรรมสรางสรรคการเรยนรระดบประถมศกษา ครงท ๑/๒๕๕๔
ลำดบ จงหวด โรงเรยน ลำดบ จงหวด โรงเรยน ลำดบ จงหวด โรงเรยน
๑๒๓ พทลง วดดอนศาลา
๑๒๔ พทลง วดบานสวน
๑๒๕ พจตร วดบานพงนอย
๑๒๖ พษณโลก คลองวดไร
๑๒๗ พษณโลก บานโคกใหญ
๑๒๘ พษณโลก บานนาลอม
๑๒๙ พษณโลก บานหนองกะทาว
๑๓๐ พษณโลก บานหวยนำปลา
๑๓๑ เพชรบร บานเขายอย
๑๓๒ เพชรบร บานตนเกด
๑๓๓ เพชรบร วดดอนไกเตย
๑๓๔ เพชรบร วดเพรยง
(วเทศราษฎรวฒนา)
๑๓๕ เพชรบรณ ชมชนบานโภชน
๑๓๖ เพชรบรณ บานซบขลง
๑๓๗ เพชรบรณ บานบฉนวน
๑๓๘ เพชรบรณ บานปาบง
๑๓๙ เพชรบรณ บานหวยผกไล
๑๔๐ เพชรบรณ บานหวนา
๑๔๑ เพชรบรณ บานอมกง
๑๔๒ แพร ชมชนบานหนนเหนอ
(แสงศรวทยา)
๑๔๓ แพร ไทยรฐวทยา ๓๑
(ทงนาวพทธมาศกษากร)
๑๔๔ แพร บานวงฟอน
(สทธราษฎรบำรง)
๑๔๕ แพร บานสวนเขอน
(ราษฎรบรณวทยา)
๑๔๖ แพร ประชารฐวทยาคาร
๑๔๗ แพร วดหวยหมาย
(หมายประชากร)
๑๔๘ มหาสารคาม บานดหนองโก
๑๔๙ มหาสารคาม บานเมนใหญ
๑๕๐ มหาสารคาม บานศรอรณ
๑๕๑ มหาสารคาม บานหนองโจดสวนมอน
๑๕๒ มกดาหาร บานนาทาม
๑๕๓ แมฮองสอน บานชางหมอ
๑๕๔ แมฮองสอน บานแมแลบ
๑๕๕ แมฮองสอน บานไมสะเป
๑๕๖ แมฮองสอน บานยาปาแหน
๑๕๗ แมฮองสอน บานหนองแหง
๑๕๘ แมฮองสอน ศกษาสงเคราะห
แมฮองสอน
๑๕๙ แมฮองสอน อนบาลเทศบาล
แมลานอย
๑๖๐ ยโสธร บานดงเจรญ
๑๖๑ ยโสธร บานนาคำ
(นาคำวทยาคาร)
๑๖๒ ยโสธร บานมะพรกดโพนสม
๑๖๓ ยโสธร บานหนองยาง
๑๖๔ ยโสธร ประชาสงเคราะห
๑๖๕ รอยเอด บานคเมอง
๑๖๖ รอยเอด บานแดงโนนสวาง
๑๖๗ รอยเอด บานปกภาร
(ปอภารราษฏร)
๑๖๘ รอยเอด บานสะอาด
(สะอาดวทยาคาร)
๑๖๙ รอยเอด บานหวยโนนตาล
(สหราษฎรวทยาสรรค)
๑๗๐ รอยเอด บานเหลานอย
๑๗๑ รอยเอด บานแหประชานกล
๑๗๒ ระนอง บานละอนใต
๑๗๓ ระยอง ชมชนวดตะเคยนงาม
๑๗๔ ระยอง วดหนองกนเกรา
๑๗๕ ลพบร บานซบหนขวาง
๑๗๖ ลพบร บานทามะนาว
๑๗๗ ลพบร บานทาหลวง
๑๗๘ ลพบร บานลำโปงเพชร
๑๗๙ ลพบร บานสวนมะเดอ
๑๘๐ ลพบร บานหนองประด
๑๘๑ ลำปาง ชมชนบานสา
๑๘๒ ลำปาง เทศบาล ๔
(บานเชยงราย)
๑๘๓ ลำปาง บานปงถา
๑๘๔ ลำปาง บานมวง
๑๘๕ ลำปาง บานหนองนาว
๑๘๖ ลำปาง บานไหลหน
๑๘๗ ลำปาง ปางกมวทยา
๑๘๘ ลำพน บานกลางวทยานกล
๑๘๙ ลำพน บานทงขาวหาง
๑๙๐ ลำพน บานทงหวชาง
๑๙๑ ลำพน บานไรดง
๑๙๒ ลำพน บานหนองบว
๑๙๓ ลำพน บานหนองหลก
๑๙๔ ลำพน บานหวยงสงห
๑๙๕ ลำพน บานหวยปง
๑๙๖ ลำพน วดศรบงวน
๑๙๗ เลย ชมชนบานดานซาย
๑๙๘ เลย บานโคกงาม
๑๙๙ เลย บานปวนพ
๒๐๐ ศรสะเกษ บานกระเจา
๒๐๑ ศรสะเกษ บานกระหวน
๒๐๒ ศรสะเกษ บานโก
๒๐๓ ศรสะเกษ บานขะยง
(ขะยงศลปศกษา)
๒๐๔ ศรสะเกษ บานครง
๒๐๕ ศรสะเกษ บานตาปรก
๒๐๖ ศรสะเกษ บานตาลอยหนองคน
๒๐๗ ศรสะเกษ บานตาเอก
๒๐๘ ศรสะเกษ บานโตงโตน
๒๐๙ ศรสะเกษ บานทะลอก
๒๑๐ ศรสะเกษ บานทงกอกหนองเกาะ
๒๑๑ ศรสะเกษ บานแทรง
๒๑๒ ศรสะเกษ บานปราสาทเยอ
๒๑๓ ศรสะเกษ บานปะทาย
๒๑๔ ศรสะเกษ บานสวนกลวย
๒๑๕ ศรสะเกษ บานเสยว
๒๑๖ ศรสะเกษ บานหนองตลาด-
โนนเปอย
๒๑๗ ศรสะเกษ บานหวาน
(รฐราษฎรนกล)
๒๑๘ ศรสะเกษ บานอหนา
(รฐประชานกล)
๒๑๙ ศรสะเกษ ศรสะอาดวทยาคม
๒๒๐ สกลนคร บานอกด
๒๒๑ สงขลา บานควนตานะ
๒๒๒ สงขลา บานทงไมดวน ๑
๒๒๓ สงขลา บานนา
๒๒๔ สงขลา บานนำกระจาย
๒๒๕ สงขลา บานพรต
๒๒๖ สงขลา บานมน
๒๒๗ สงขลา ลำไพลราษฎรอทศ
๒๒๘ สงขลา วดทรายขาว
๒๒๙ สตล บานคายรวมมตร
๒๓๐ สตล บานตแตหรำ
๒๓๑ สมทรปราการ พรานลวชระ
๒๓๒ สมทรสงคราม วดเขายสาร
(ประมขเวชกจ)
๒๓๓ สระแกว ชมชนบานตาหลงใน
๒๓๔ สระแกว บานเขาแหลม
๒๓๕ สระแกว บานหนองเทา
๒๓๖ สระบร เทศบาล ๔
หนองแคอนสรณ
๒๓๗ สระบร เทศบาล ๕ (วดดาวเรอง)
๒๓๘ สโขทย บานตลงชน
๒๓๙ สโขทย บานลำคลองยาง
๒๔๐ สโขทย บานวงพระจนทร
๒๔๑ สโขทย บานสเมน
๒๕
ประกาศผลการพจารณาทน โครงการนวตกรรมสรางสรรคการเรยนรระดบประถมศกษา ครงท ๑/๒๕๕๔
ลำดบ จงหวด โรงเรยน ลำดบ จงหวด โรงเรยน ลำดบ จงหวด โรงเรยน
ลำดบ จงหวด โรงเรยน ลำดบ จงหวด โรงเรยน ลำดบ จงหวด โรงเรยน
๒๔๒ สโขทย วดเตาทอง
๒๔๓ สโขทย หาดเสยววทยา
๒๔๔ สพรรณบร ดอนตาจน
๒๔๕ สพรรณบร วดสำเภาทอง
๒๔๖ สราษฎรธาน วดอมพาวาส
๒๔๗ สรนทร บานกะดาด
๒๔๘ สรนทร บานดอนแรด
(จนดาวทยาคาร)
๒๔๙ สรนทร บานตาลวก
๒๕๐ สรนทร บานทาศลา
๒๕๑ สรนทร บานนำเขยว
(นำเขยววทยาคม)
๒๕๒ สรนทร บานบกดอก
๒๕๓ สรนทร บานมวงหนองตาด
๒๕๔ สรนทร บานสวายซอ
๒๕๕ สรนทร อนบาลชมพลบร
๒๕๖ หนองคาย คำไชยวาล
๒๕๗ หนองคาย ชมชนบานชมชาง
๒๕๘ หนองคาย บานโคกกอง
มตรภาพท ๘๖
๒๕๙ หนองคาย บานดอนแพง
๒๖๐ หนองคาย บานทาสะอาด
๒๖๑ หนองคาย บานโนนสำราญ-ยางเรยน
๒๖๒ หนองคาย รจจนตกานนท
๒๖๓ อำนาจเจรญ บานชาด
๒๖๔ อำนาจเจรญ บานบงเขยว
๒๖๕ อำนาจเจรญ บานสวางใต
๒๖๖ อำนาจเจรญ พฒนาสามคค
๒๖๗ อดรธาน บานโคกสวางนาด
๒๖๘ อดรธาน บานทองอนทรสวนมอญ
๒๖๙ อดรธาน บานนาหวา
(สนตราษฎรพทยาคม)
๒๗๐ อดรธาน บานหนองขาม
(คายเสนยอปถมภ)
๒๗๑ อตรดตถ ทาปลาอนสรณ ๑
๒๗๒ อตรดตถ นำรดราษฏรบำรง
๒๗๓ อตรดตถ บานแพะ
๒๗๔ อตรดตถ บานวงแดง
(สหจตวทยาคาร)
๒๗๕ อตรดตถ บานวงเบน (ภธรอปถมภ)
๒๗๖ อตรดตถ วดบานใหม
๒๗๗ อทยธาน บานโปงเกง
๒๗๘ อทยธาน บานเพชรนำผง
๒๗๙ อทยธาน บานหนองมะสง
๒๘๐ อทยธาน วดทพหลวง
๒๘๑ อบลราชธาน เทศบาล ๒ หนองบว
๒๘๒ อบลราชธาน บานทาลง
๒๘๓ อบลราชธาน บานทงขนนอยหนองจาน
วทยา
๒๘๔ อบลราชธาน บานนาชมใต
๒๘๕ อบลราชธาน บานปะอาว
๒๘๖ อบลราชธาน บานปาโมง
โครงการตอไปนจดไวเปนโครงการสำรองโดยในกรณทมการปรบลดงบประมาณโครงการทผานเกณฑแลว หรอมการสละสทธ
หรอมเหตอน ซงทำใหมงบประมาณเหลอเพยงพอ กจะนำงบประมาณทเหลอดงกลาวสนบสนนใหกบโครงการสำรองตามลำดบ ดงน
๑ สกลนคร บานยางคำ
๒ เชยงราย แมหลวงอปถมภไทยคร
๓ ขอนแกน เทศบาลบานหนองแวง
๔ อางทอง เทศบาล ๒
วดโลหสทธาวาส
๕ กรงเทพมหานคร ประถมทวธาภเศก
๖ สมทรสงคราม เมองสมทรสงคราม
๗ กรงเทพมหานคร พระหฤทยคอนแวนต
๘ มหาสารคาม พระกมารมหาสารคาม
๙ ชมพร ชมชนมาบอำมฤต
๑๐ กรงเทพมหานคร ปราโมชวทยารามอนทรา
๑๑ กาฬสนธ อนบาลกาฬสนธ
๑๒ อางทอง อนบาลวดอางทอง
๑๓ นครราชสมา สขานาร
๑๔ นาน รมฝงวาวทยา
๑๕ ปตตาน เทศบาล ๕ อาคาร
สลากกนแบงรฐบาล
๑๖ นครสวรรค เทศบาลวดไทรเหนอ
๑๗ เชยงใหม เทศบาลวดปาแพง
๑๘ พจตร วดโพทะเล
๑๙ ศรสะเกษ อนบาลภสงห
๒๐ ชยภม บานซบใหม
สำหรบโครงการยงไมผานเกณฑในรอบน สสค.ขอเชญทานสมครลงทะเบยนเปนสมาชก เพอรวมกนพฒนาการศกษาของ
ประเทศตอเนองไป ทงน สสค.จะไดจดกจกรรมพฒนาทกษะในการจดทำโครงการ และกจกรรมนาสนใจอนๆ สำหรบสมาชกเพอรวม
สรางสงคมแหงการเรยนร หากมคำถามเกยวกบประกาศทนกรณาตดตอ [email protected]
๒๖
ชนวน ชวนอาน
ชนวน ชวนกาว
ถงเวลาสราง “แรงงานคณภาพ” เพอเปนการลดชองวางและเพมโอกาสในกาพฒนาทกษะ
ดานอาชพและพฒนาคณภาพชวตของประชาชนในทองถนท และ
สงเสรมใหเกดการมสวนรวมพฒนาขององคกรปกครองสวนทอง
ถน หนวยงานหลกทงภาครฐ เอกชน และผนำชมชน ในการ
พฒนาทองถน จนเกดกระบวนการทำงานระดบจงหวดในการ
พฒนาประชากรวยแรงงานและเปนตนแบบทสามารถขยายผลยง
พนทอนๆ ได
สำนกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน
(สสค.) ขอเชญชวนจงหวดทสนใจและมความพรอมรวมเสนอ
ขอมลพนท เพอคดเลอกดำเนนโครงการสงเสรมการพฒนา
ประชากรวยแรงงานทตองการเรยนตอและเพมทกษะในการ
ประกอบอาชพ
หลกการพจารณาคดเลอกขอเสนอโครงการมดวยกน ๕
ประการ คอ (๑) สงเสรมการฝกอาชพ (๒) การปรบทศนคตการ
ดำเนนชวต (๓) ความรวมมอกบองคกรในชมชน (๔) สนบสนน
การเพมทกษะบรหารจดการ (๕) รปแบบและวธการเรยนร โดยม
ระยะเวลาการดำเนนโครงการไมเกน ๑๒ เดอน เรมดำเนน
โครงการไดตงแตเดอนสงหาคม ๒๕๕๔ เปนตนไป
จงหวดทสมครใจและมความพรอมจะเปนผเสนอโครงการ
โดยผานความเหนชอบจากคณะกรรมการเพอการคดเลอกครสอน
ดและลดความเหลอมลำทางการศกษาระดบจงหวด
ดรายละเอยดไดจากเวบไซต สสค. และสอบถาม
เพมเตมททางอเมล [email protected] หรอ โทรศพท
๐๘๙-๖๙๖-๑๗๖๓
ขอเสนอทางเลอกระบบการศกษา ทเหมาะสมกบสขภาวะคนไทย โดย : รศ.ดร.วรากรณ สามโกเศศ และคณะ
การจดการศกษาของไทยมววฒนาการมาโดยตลอด และ
มบทบาทตอการพฒนาคณภาพชวตของคนไทย สงคม และ
ประเทศชาต มาอยางยาวนาน จากการจดการอยาง “ไรระบบ”
ในบาน วง วด จนมการจดระบบอยางมระเบยบแบบแผน ดงท
เปนอยในปจจบน
แตผลของการจดการศกษาทกวนนกยงไมเปนทพงพอใจ
ของสงคมเทาทควร โดยกลาวกนวา เปนการศกษาทแยกเอาวถ
ชวตวฒนธรรมออกจากความเปนมนษยของผเรยน จนลมราก
เหงาและทองถนของตนเอง
ขณะเดยวกน ยงมเสยงเรยกรองถง “การศกษาทางเลอก
ของประชาชน” ทไมยดโยงกบรปแบบใดรปแบบหนง และวธการ
ใดวธการหนงจนขาดความยดหยน
ส งทส งคมปรารถนากคอ ทำใหการศกษาเปนดง
“สะพาน” เชอมโยงไปสการมวถชวตบนพนฐานของการบรณา
การทองถนและชมชน เกดการเรยนรอยางมความสข ในรปแบบ
ทเหมาะสม ตามความตองการของแตละบคคล ครอบครว ทอง
ถน และสงคม ทสามารถใชการศกษาเปนเครองมอในการแก
ปญหาชวต วกฤตของสงคม นำไปส
การดำรงชวตไดอยางรมเยนเปนสข
หนงสอพอคเกตบค “รายงาน
ขอเสนอทางเลอกระบบการศกษา
ทเหมาะสมกบสขภาวะคนไทย” เปนความตงใจทจะ
ฉายใหเหนหนทางทจะบรรลสภาพอนพงปรารถนาดงกลาว โดย
ประมวลขอมลจากงานวจย การศกษาภาคสนาม และองค
ประกอบทสำคญทสด ไดแก ขอเสนอจากกระบวนการรบฟง
ความเหนของผมสวนเกยวของ ทงจากภาคประชาชน องคกร
ปกครองสวนทองถน ชมชน เอกชน สถาบนศาสนา ผทรงคณวฒ
และหนวยงานภาครฐ ตอ โครงการศกษาเพอพฒนาขอเสนอ
ทางเลอกทเหมาะสำหรบการปฏรปการศกษาเพอสขภาวะ
(ปศท.) ซงเปนสวนหนงของความเคลอนไหวเพอรวมสราง
ประเทศไทยใหนาอย โดยการสนบสนนจาก สำนกงานกองทน
สนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)
คลกอานไดทนทท www.qlf.or.th
๒๗
นกเรยน เปนนกกฬา (ซงอาจจะตาบอดดวย
คอไมเคยเหนสงทครเลอกมาให) ครเปนโคช
ผมมกเหนนกเรยนเปนนกวายนำ
ปลายทางของเรา คอ นกเรยนวายนำเกง
ซงกวาจะไปถงทายสระฟากโนน นกเรยนตองวายนำ (ไมใชครวาย)
เมอครกบนกเรยนพบกน ครจงใชเวลาเพยงสนๆ
เวลาสวนใหญเปนของนกเรยน ซงกระโดดลงสระ และวายนำ
นเปนแกนสำคญของการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอน
ซงนกเรยน เปนนกวายนำ เปน active learner
และวชาสำคญในการเรยนร คอ การคด
ผมดงวดโอคลป 2 ชนมาจาก
สำหรบชวนนกเรยนมาเลน “คด”
วธเลน
ใหนกเรยนไดใชชวตในความมด
เพอจะไดเรยนรเกยวกบ “การตาบอด”
ใหนกเรยนเอาประสบการณจากความมด มา “เลน” ตอ
เพอฝก “คด” อยางมรสชาต
โดยครเปนโคช
เพอใหสนกขน เราใชเพลง ดอกชบากบคนตาบอด
มาปรงรสชาต ของกจกรรม
จากการมองไมเหน นกเรยนจะได คดเลน วา
ถามผทใกลชดเรา ตาบอด
เราจะนกวธดๆ อะไรมาให
เพอชวตของผทมองไมเหนนน จะไดสวางไสวขน
ใชอะไรบาง?
เนอเพลง ดอกชบากบคนตาบอด
พมพลงกระดาษ A5 นกเรยน 2 คน ตอหนงแผน
วดโอคลปจาก Youtube
(คนดวยคำวา “ดอกชบากบคนตาบอด”)
คลปหนงรองโดย คณวชระ ปานเอยม
อกคลปหนง โดย คณอธศร สงเคราะห
(จากคอนเสรตเพลงแบบประภาส)
ดอกไมหอม ชนดไหนกได
ผาปดตา (นกเรยนเตรยมมาเอง)
ลงมอ
(ดอกไมหอมเกบในถงมดชด)
เรมโดย
เปดคลปเพลงแรก (โดยวชระ ปานเอยม) นกเรยนดและฟง
จากนน ใหนกเรยนอานเนอเพลงแลวชวยกนเขยน (เปนค)
วา เวลาตาบอด ลำบากอยางไร? และ ดอยางไร?
จากนนใหนกเรยนคนหนงปดตา อกคนหนงไมปดตา
ถาเรยนชนลาง ใหพากนเดนขนไปชนบน (กลบกน ถาเรยนขางบน)
พอขนไปถงทหมาย ใหนกเรยนปดตาทง 2 คน
แลวกลบมาทชนเรยนใหได อยางระมดระวง
เมอนกเรยนมาถงหอง ยงปดตาอย
ใหปดหองใหมด คณครเปดถงใหหอมกลนดอกไม
เปดคลปวดโอท 2 (เพลงโดย คณอธศร สงเคราะห)
ใหนกเรยนนกไปวามนองชาย (หรอนองสาว) ตาบอด
แลวชวยกนคดถงวธใหมๆ ทเราจะทำเพอนองของเรา
แลวใหเตรยมนำมาเลาใหกนฟงในครงเรยนครงหนา
(เนองจากตองใชวดโอคลป ซงมดนตร
ภาพและเสยงทดมสวนชวยในการสรางบรรยากาศ
การเตรยมอปกรณลวงหนาจะชวยไดมาก)
สำหรบคณครทสนใจทราบเบองหลง ของกจกรรม แนะนำใหดเรองตอไปน
การเรยนรดวยประสบการณตรง การใชประสาทสมผสในการเรยนร
การทำงานเปนค และกลมชวยเพมประสทธภาพการทำงานของสมอง
(ดเบองหลงการออกแบบกจกรรม และวธการเตรยมการเพมเตม ไดท www. QLF.or.th)
