BLACKCURSE

Li m u !

T

rong cng cuc i mi hin nay, trn t nc ta ang din ra si ng qu trnh pht trin nn kinh t hng ha nhiu thnh phn vn ng theo c ch th trng c s qun l ca Nh nc theo nh hng X hi ch ngha. iu i hi phi nghin cu mt cch c h thng nhiu lnh vc hot ng kinh t theo c ch mi, trong mt lnh vc c v tr ht sc quan trng c coi l huyt mch trong vic thc y tng trng kinh t nhanh v bn vng l lnh vc Tin t - Ngn hng.

nc ta, vi t cch l thit ch u no ca ton b h thng ti chnh v ngn hng. Ngn hng Trung ng l c quan ch cht, thit k v vn hnh cc cng c Chnh sch tin t phc v cho mc tiu iu tit v m trong tng thi k. Kinh nghim pht trin kinh t ca cc nc ch ra rng, mi bc thng trm ca nn kinh t u c nguyn nhn su xa gn lin vi Chnh sch tin t v hot ng ca H thng ngn hng.

Vi nhn thc trn, bng nhng kin thc tip nhn trong qu trnh hc tp cng nh nghin cu thm mt s ti liu c lin quan, Em la chn v i su vo phn tch ti: CHNH SCH TIN T V PHNG THC VN HNH CC CNG C CHNH SCH TIN T CA NGN HNG NH NC VIT NAM HIN NAY lm n mn hc nm 3 ca mnh. n gm 2 phn chnh :

PHN 1. L LUN CHUNG V CHNH SCH TIN T QUC GIA

PHN 2. CHNH SCH TIN T CA NGN HNG NH NC VIT NAMD c gng nhiu trn c s n lc ca bn thn cng nh s gip tn tnh ca Gio vin hng dn, ThS. Trnh Th Trinh. Song, do ti l mt vn ln, trnh hiu bit li c hn nn n cng kh trnh khi nhng thiu st, hn ch nht nh.

Knh mong c s ch bo ca thy c v kin ng gp ca cc bn ni dung n c hon t-hin hn.PHN 1. L LUN CHUNG V CHNH SCH TIN T QUC GIA

I. KHI NIM V C IM CA CHNH SCH TIN T

1. Khi nim v vai tr ca CSTT

Chnh sch tin t (CSTT) l mt b phn trong tng th h thng Chnh sch Kinh t ca Nh nc, do Ngn hng Trung ng (NHTW) thc hin thc hin vic qun l v m i vi nn kinh t, nhm t ti nhng mc tiu kinh t - x hi nht nh trong tng thi k nht nh.

Theo ngha rng: CSTT l Chnh sch iu hnh ton b khi lng tin trong nn kinh t quc dn nhm tc ng n mc tiu c bn l n nh tin t, gi vng sc mua ca ng tin v n nh gi c ca hng ha.

Theo ngha thng thng: CSTT l Chnh sch quan tm n khi lng tin cung ng tng thm trong thi k ti ph hp vi mc tng trng kinh t d kin v ch s lm pht nu c.

Theo iu 2 lut NHNNVN: CSTT quc gia l mt b phn ca Chnh sch Kinh t - ti chnh ca Nh nc nhm n nh gi tr ng tin, kim ch lm pht, gp phn thc y pht trin kinh t - x hi, bo ddamr quc phng an ninh v nng cao i sng nhn dn.

Nh nc qun l thng nht mi hot ng ca Ngn hng, c chnh sch ng vin cc ngun lc trong nc l chnh, tranh th ti a ngun lc ngoi nc, pht huy sc mnh tng hp ca cc thnh phn kinh t, m bo vai tr ch o v ch lc ca cc t chc tn dng nh nc trong lnh vc tin t v hot ng ngn hng, gi vng nh hng X hi ch nghi, ch quyn quc gia, m rng hp tc v hi nhp quc t, p ng nhu cu pht trin kinh t - x hi, gp phn thc hin cng nghip ha, hin i ha t nc.

CSTT c mt vai tr cc k quan trng, th hin vic n c nhim v tc ng v nhiu hng to ra u t, tit kim v n nh tin t, gi c. Qua gp phn quan trng vo s thnh cng hay tht bi ca c nn kinh t. Trn c s 4 mc tiu kinh t v m, mt CSTT c nh gi l hon ho nu:

Tc lm pht: 1% - 3%.

Tng trng kinh t: 3% - 5%.

Tht nghip khon 4% tng lao ng.

S d trong cn cn thanh ton quc t chim 2% - 3% trn GDP.

2. Hnh thc v i tng qun l

Chnh sch tin t c 2 hnh thc th hin c bn sau:

( CSTT ni lng: cung tin t tr nn di do, tha thi nhm khuyn khch u t, m rng sn xut, to cng n vic lm v chng suy thoi.

( CSTT thc cht: nn kinh t tr nn t , kh khn do lng cung tin b hn ch nhm hn ch u t, km hm s pht trin qu nng ca nn kinh t v chng lm pht...

i tng qun l ca CSTT: chnh l khi tin. Theo quan nim tin t ca c ch th trng th ty theo mc ch khc nhau m phn chia tin theo nhiu phng thc, tiu chun khc nhau.

( Theo chc nng lu thng, tin c th hin khi tin mt (M) do NHTW pht hnh gm: tin mt trong dn c, trong cc t chc kinh t v phi kinh t cng vi tin mt tn qu ti qu tn dng, kho bc, qu iu hnh nghip v, qu d tr ca NHTW.

( Theo chc nng lu thng v phng tin thanh ton, tin c xc nh l khi tin M1 = M + nhng khon tin gi khng k hn bng bn t.

( Theo chc nng lu thng thanh ton v ct tr th tin t th hin bng khi tin M2 = M1 + nhng khon tin gi c k hn bng bn t.

( Vi tng s tn dng th biu hin di khi tin M3 = M2 + nhng cng c ti chnh khc.

Da trn vic cn c vo mc tiuiu tit trong chnh sch kinh t cng nh cn c vo kh nng iu tit ca NHTW, Vit Nam chn khi tin M2 l i tng qun l ca CSTT v M2 n nh hn.

II. MC TIU CA CHNH SCH TIN T

C Trn tng th, mc tiu ca Chnh sch tin t l iu tit. Hay ni khc hn, mc tiu ca NHTW c th quy thnh hai nhm l: Mc tiu tin t v Mc tiu kinh t.

1. Mc tiu tin t (mc tiu trc tip )

V phng din tin t, c 4 mc tiu m Chnh sch tin t mong mun t ti l: iu ha khi tin t, kim sot tng s thanh ton bng tin, bo v gi tr quc ni ca ng tin v n nh gi tr quc ngoi ca ng tin.

1.1 iu ha khi lng tin t trong nn kinh t - x hi :

l nhm duy tr mi tng quan Tin - Hng c n nh bng cch iu ha khi lng tin t. C ch iu ha di hai ni dung chnh l Mc v Cch lun chuyn. C mt nguyn tc tng qut l nu mi nm nn kinh t u tng trng th phi tng khi lng tin t bng t l tng trng kinh t.

iu ha khi tin t ngy nay c ngha l iu chnh vic to tin v s dng tin trong h thng Ngn hng hai cp. Mt kh nng k b ca h thng Ngn hng hai cp l to tin, iu chnh mc cung tin n nh tin t. Do vic phn chia h thng Ngn hng thnh hai cp nn c vic phn chia hai loi tin : tin Ngn hng trung ng v tin Ngn hng. Tin trung ng l tin do NHTW c quyn pht hnh. Tin Ngn hng (tin tn dng) l tin do cc NHTM to ra thng qua vic cp tn dng cho nn kinh t, t bit l tin trn cc ti khon thanh ton sc. N c to ra nh l mt s m rng gp nhiu ln qu d tr Ngn hng thng qua h s to tin. iu ha khi lng tin t NHTW s dng cc cng c trc tip v gin tip :

Nhng phng tin trc tip c nh hng thng i vi khi lng tin lu hnh. Nhng phng tin trc tip bao gm : Kim sot cc NHTM, s bt ng ha vng nhp khu, hn ch nhp ni cc ngoi t...

Vi nhng phng tin gin tip c nh hng khng chc chn, nh hng c xy ra hay khng l ty phn ng ca cc i tng, bao gm : Tng hay gim li sut chit khu, Chnh sch th trng m... Nhng phng tin gin tip ch yu thc hin thng qua c ch th trng, m cng c ch yu trong c ch th trng l li sut.

Nh vy, thng qua cung ng tin trung ng v cc phng tin trc tip hoc gin tip, NHTW hon ton lm ch kh nng iu ha khi lng tin t cung ng cho nn kinh t v l l sng cn ca NHTW.

1.2 Kim sot tng s thanh ton bng tin :

Vic kim sot khi tin t n thun c nhc im l khng lu ti tc lu hnh tin t. S nh hng mnh m n vt gi khng phi ch c khi tin (M) m cn c tc lu hnh tin t (V) na. Hay ni cch khc, kim sot tng s thanh ton bng tin chnh l kim sot ln ca tin t m c tnh ti tc lu thng ca tin (V) t xc nh mc cung tin ph hp.

Nhng vic kim sot M.V. l rt kh bi v ty thuc vo cch hnh ng ca cc ch th kinh t ring bit trong s dng tin t. N ty thuc vo nim tin ca nhng ngi ny i vi gi tr tin t, s tin liu ca h v thi c kinh t, nhng c hi lm n sinh li, khuynh hng tiu xi ca dn chng, lng tin vo chnh sch kinh t ca Nh nc...Ngoi ra n cn ph thuc vo kh nng thanh ton ca ngn hng, trnh k thut cng ngh ngn hng, mc tin tng ca dn chng i vi ngn hng.

nhng nc cng nghip pht trin, cc tin ch ngn hng c s dng rng ri, cc ch th kinh t quen dng sc trong thanh ton..v vy NHTW kim sot s chi tr ca ton x hi qua h thng ngn hng bng cch tnh tng gi tr sc a i giao hon ti NHTW v theo di bin chuyn ca n. Cn nc ta, vic dng sc v cc phng tin thanh ton khc qua ngn hng cn t thng dng, dng tin mt chi tr l ph bin cho nn c mt khi tin mt rt ln lu thng bn ngoi h thng ngn hng, vt qua tm kim sot ca NHTW. l u mi gy bt n cho nn kinh t mt cc t bin. cng l l do cn thu ht lng tin trong tay dn c vo h thng ngn hng di hnh thc tin gi khng k hn v dng sc thanh ton, mt yu t cn thit cho vic thc thi Chnh sch tin t c hu hiu.

1.3 Bo v gi tr quc ni ca ng tin :

Gi tr quc ni ca ng tin l sc mua ca n i vi hng ha v dch v trong nc. Sc mua ca ng tin bin i ngc chiu vi vt gi. Khi mc vt gi chung gia tng, sc mua ca ng tin gim v ngc li. Do , bo v gi tr quc ni ca ng tin cng chnh l bo v sc mua ca ng tin quc ni. Mun vy, Chnh sch tin t phi bo m c mc gi chung n nh, ngha l phi kim sot lm pht mt t l va phi.

S n nh ca vt gi l iu cn thit mi ngi c an tm, tin tng trong vic tnh ton cng vic u t, v u t l cuc tnh ton lu di. Vy, cn c s n nh lu di mi khuyn khch sc u t.

Trong trng hp khng duy tr c s n nh, mt mc vt gi gia tng hng nm mc 2 hay 3% l mc gia tng thun li cho s pht trin m Chnh sch tin t c th chp nhn c. L tt nhin, mt Chnh sch tin t c th tc ng ti s gia tng nng sut trong hot ng sn xut ca cc ch th kinh t vn l iu mong mi.

1.4 m bo gi tr quc ngoi ca ng tin :

Gi tr quc ngoi ca ng tin th hin thng qua t gi hi oi. S bin ng ca t gi hi oi c nh hng rt ln n hot ng kinh t trong nc ty theo mc hng ngoi ca nn kinh tin t. Tri li, mi bin chuyn v tin t cng tc ng ti mi tng quan gia tin t trong nc v tin t nc ngoi... Chnh v vy, Chnh sch tin t phi ch trng n vic bo m v n nh gi tr quc ngoi ca ng tin trong nc.

T gi hi oi chu s tc ng mnh ca khi d tr ngoi hi, th trng v chnh sch hi oi, tnh hnh gi c trong nc... do , mt Chnh sch tin t nhm n nh kinh t trong nc cn phi i i vi nhng bin php nhm n nh t gi hi oi. C nhiu bin php nh kim sot lm pht, tng cung tin tng trng kinh t, xc nh lnh vc u t u tin ...

2. Mc tiu kinh t (mc tiu gin tip)

Chnh sch tin t cn nhm n mt mc ch xa hn, l mc tiu kinh t, Mc tiu kinh t gm c hai im chnh sau y :

( Tng trng kinh t, trong c mc tiu t n mc nhn dng cao.

( Gim thiu nhng thng trm trong chu chuyn kinh t.

2.1 Mc tiu tng trng kinh t

Hin nay, c nhiu quan im khc nhau v vai tr ca tin t i vi tng trng kinh t. Tuy c nhiu kin khc nhau v chi tit nhng vn xc nh c quan im chung v tc ng ca li sut v s cu tng hp ca khi tin t trn mc tng trng . Tc ng thng qua hai ng :

Khi khi tin t M tng, ni chung c tc dng lm gim li sut, khuyn khch u t, lm cho tng sn phm x hi cng tng. Nu t l gia tng ca tng sn phm x hi ln hn nhp gia tng dn s s c tng trng kinh t.

Mt khc, s gia tng khi tin t a n tc dng lm tng s cu tng hp : cc thnh phn dn c c tin nhiu hn s tiu th nhiu hn v mi lc trn th trng tng gip gii quyt hng tn ng, lm cho cc doanh nghip gia tng sn xut, hng ha lu thng phn phi vi nhp iu rn rp hn. n mt lc no doanh nghip cng phi gia tng thm vic mua sm my mc, thit b, nh xng... C hai sc cu v sn phm tiu dng v v sn phm u t u tng, t tng sn phm x hi cng tng. Nu mc gia tng ln hn nhp gia tng dn s s c tng trng kinh t.

Trong c hai trng hp u c s gia tng nhn dng, v nhn cng, t bn, k thut cng ngh l ba yu t quan trng quyt nh s lng sn xut, trong yu t nhn cng c tng ln trc khi x nghip gia tng sn xut. i vi x nghip qun l c hiu qu, vic tuyn dng thm nhn cng ch xy ra khi s nhn lc hin hu c tn dng.

Nh vy, mun t c mc tiu tng trng kinh t, ngoi vic gia tng khi tin t trong Chnh sch tin t cn c nhng bin php y mnh u t sn xut thm dng nhn cng.

2.2 Gim thiu nhng thng trm trong chu chuyn kinh t

Vi nhng tc ng ca cc cng c Chnh sch tin t c th rt ngn chu k v thay i nhng nhc im ca chu k kinh t. S tng trng kinh t bt c nc no cng khng th ko di mi. L do c bn l s cu d tip tc gia tng nhng s cung khng th p ng mi c. N b hn ch bi nhiu yu t, ng k trc tin l nhn cng. Khi nn kinh t tng trng lin tc n mt lc no nhn cng khan him, hn ch mc gia tng sn xut. l cha k nguyn liu cng c th khan him. S khan him ca yu t nhn cng, nhin liu lm tng ph tn sn xut, nng cao gi thnh v gi bn trn th trng.

Vo thi im ny, nu khi lng tin t tip tc gia tng m khng th kim ch, s cu tng mnh, hu qu tt yu lm tng vt gi, tnh trng lm pht ngy cng trm trng hn. Tnh hnh buc phi gim bt khi tin t, t lm gim s cu, lm gim khuynh hng tiu th ca dn c. Hot ng kinh t ri vo tnh trng ngng tr. Trc tnh hnh , cc nh sn xut hng ha bn chm li, tch ly hng tn kho nhiu, gim lng, thm ch sa thi cng nhn, dn n tht nghip... tnh trng suy thoi kinh t lan rng.

chn ng suy thoi, NHTW s phi thi hnh chnh sch bnh trng khi tin t, khuyn khch cc ngn hng cho vay nng s cu ln, nhu cu u t tng... nhng s kin a nn kinh t t giai on suy thoi sang giai on phc hng t c th chuyn sang giai on tng trng mnh.

III. PHNG THC VN HNH CC CNG C CA CSTT kin thit Chnh sch tin t, NHTW phi vn dng nhng cng c t bit ca n, ngi ta gi l cng c ca Chnh sch tin t. Cng c l nhng phng tin c th ca hot ng. Phn ln cc cng c hot ng u c th c s dng hoc v mc ch iu ha ton b cc lung tin t, hot ng tin t v gi c hoc iu hnh mt s chnh sch chung. Mt cng c Chnh sch tin t c xem l hu ch nu cng c c tnh linh hot v mang li hiu qu, tc l cng c ny c th thay i khi cn thit, thng xuyn hay khng thng xuyn vi mc tng gim khi tin ln hay nh ty thuc vo mc tiu ca NHTW ra.

Phng thc vn hnh cc cng c Chnh sch tin t ca NHTW thng c thc hin iu hnh cc NHTG v th trng tin t, th hai l nhm x l mi quan h i vi khu vc ti chnh tin t i ngoi.

1. Vn dng i vi cc NHTG v th trng tin tC tt c 7 cng c m NHTW c th vn dng, l : D tr bt buc, ti chit khu, th trng tin t m, kim sot tn dng chn lc, li sut tin gi, kim sot tn dng ti tr Th trng Chng khon v kim sot tn dng tiu dng. Chng ta s ln lt i su phn tch tng cng c mt.

1.1 Thay i d tr bt buc i vi Ngn hng trung gian

NHTW c giao quyn bt buc cc NHTG phi k gi ti NHTW mt phn ca tng s tin gi m h nhn c t dn c v cc thnh phn kinh t thao mt t l nht nh. Phn k gi bt buc gi l d tr bt buc. NHTW n nh mt t l bao nhiu ty theo tnh hnh, mc ch l gii hn kh nng cho vay ca NHTM, trnh trng hp ngn hng ny ham kim li nhun bng cch cho vay qu mc, c th gy hi ti quyn li ca ngi k gi tin ngn hng. Ngoi ra, n cn l phng tin NHTW c thm quyn lc iu khin h thng ngn hng, to nn mi quan h l thuc ca NHTM i vi NHTW. Kh nng cho vay ca NHTM b hn ch buc h phi i vay li NHTW. NHTW l ngi cho vay sau cng ca mi ngn hng v l cu tinh ca h trong nhng trng hp khn cp nh tnh trng ng lot rt tin gi ca cng chng.

V nguyn tc, khi n nh mt mc d tr bt buc mc thp, NHTW mun khuyn khch cc NHTG m rng mc cho vay ca h, tc mun bnh trng khi tin t. Ngc li, khi nng cao t l d tr bt buc, NHTW mun gii hn kh nng cho vay ca cc NHTG, bo hiu mt Chnh sch tin t thc cht; t nh hng n doanh thu li nhun ca cc ngn hng, y l vn ht sc nhy cm v lun c quan tm ca NHTW.

Chnh v vy mt s gia tng DTBB i hi phi nguyn cu trc sc chu ng ca NHTG i vi mc d tr mi s ban hnh. C th vn dng mc DTBB cho loi tin gi khng k hn v mt mc d tr thp hn cho loi tin gi tit kim v tin gi c k hn hoc mt t l DTBB thp hn cho ngn hng hot ng khu vc nng thn...

Nhn chung, DTBB l cng c mang tnh cht hnh chnh ca NHTW nhm iu tit mc cung tin ca NHTM cho nn kinh t thng qua h s nhn tin t. Mc d tr do lut php quy nh theo NHTM phi gi tin vo mt ti khon khng li NHTW. D tr bt buc l bin php kim sot cung ng tin t ch khng phi l cch cho tin n nh. N c ngha to ln iu ha cung cu trn th trng tin t, thc hin yu cu ca Chnh sch tin t.

Thay i iu kin v li sut chit khu

Ti chit khu l phng thc NHTW a tin vo lu thng, thc hin vai tr l ngi cho vay cui cng. Thng qua vic ti chit khu, NHTW to c s u tin thc y h thng NHTM thc hin vai tr to tin ng thi khai thng thanh ton.

i vi NHTM, l sng ca h l nhn tin gi ca mi gii v cho vay phn ln tin gi thu li. Tuy nhin, khng phi lc no hot ng ngn hng cng din ra thun li. C nhng lc ngi gi tin n rt tin qu nhiu (theo chu k kinh t ), ngn hng d ri vo tnh trnh thiu kh nng chi tr. Chnh vo nhng lc ngn cn treo si tc , NHTM tm n s gip ca NHTW, ngi cho vay cui cng c kh nng v bin, khng bao gi b ph sn.

NHTW cp tn dng cho cc NHTG qua nhiu hnh thc. Hnh thc thng dng v c in l chit khu cc thng phiu ca NHTG hoc ti chit khu nu NHTG chit khu trc . Khi nhn chit khu hay ti chit khu, NHTW lm tng khi tin t. l hnh thc to tin c cc nh kinh t xem l lnh mnh v n c kh nng t thanh ton... Vi vic nng cao hoc gim mc li sut chit khu NHTW c th khuyn khch gim hoc tng mc cung ng tn dng ca NHTM i vi nn kinh t, ng thi qua cng gim hoc tng mc cung ng tin t.

Chnh sch chit khu cn l cng c nh hng tn dng. Nu mun kch thch xut khu, NHTW s cho ti chit khu trc ht cc thng phiu xut khu hoc nng hn mc ti chit khu i vi cc thng phiu . Ngoi ra, NHTW cn thc hin chit khu trong nhng trng hp: gip NHTG iu chnh d tr bt buc b thiu ht, gip NHTG thc hin tn dng theo ma, cc NHTG no thiu ht thanh khon (v nhng nghip v cho vay tng i di hn) khuyn khch pht trin.

Chnh sch th trng m (Open Market Operations)

Chnh sch th trng m (OMO) l vic NHTW mua bn giy t c gi vi mc ch tc ng ti th trng tin t, iu ha v cung v cu v giy t c gi, gy nh hng n khi d tr ca cc NHTM ti NHTW, t tc ng n kh nng cung cp tn dng ca cc ngn hng ny.

Th trng m l mt trong nhng ca ng NHTW pht hnh tin vo gung my kinh t hoc rt bt khi tin lu thng trong , bng cch mua hay bn nhng tri phiu, bng nhng nghip v gi l nghip v th trng m (open market operations). Nu nh chnh sch chit khu c tc ng tng hp v c nhng hn ch tm thi th Chnh sch th trng m l cng c tc ng nhanh v linh hot. Khi mua bn giy t c gi vi vic quy nh mc gi c li, NHTW mun tc ng ti ngun vn ca cc NHTM NHTW v do tc ng ti mc cho vay ca cc NHTM i vi nn kinh t v dn c.

Trn th trng m, NHTW ch yu mua bn tri phiu ca Chnh ph. Bng cch ny, NHTW tng khi d tr ca NHTG, v ngn hng ny cn d tr nn em bn tri phiu hoc bn tri phiu vi li sut thp cho vay sinh li nhiu hn. Khi d tr ca ngn hng thng d, th d tng thm 1, NHTW c th m rng kh nng cho vay gp 4 hoc 5 ln ty theo mc DTBB, v phn d tr tng thm c tc dng nh phn tin gi ngn hng ny. Thm vo , cn c tc dng ca vic NHTW mua tri phiu ca Chnh ph vi gi cao hn, li sut h xung kch thch gii doanh nghip i vay, tc l tng thm ca khi tin t.

Ngc li khi mun gim bt khi tin t NHTW bn tri phiu chnh ph trn th trng m cho bt c ai mun mua, ngn hng doanh nghip hoc c nhn. Hu qu l d tr ca NHTG ti NHTW gim xung, kh nng cho vay ca NHTG b thu hp, nht l khi tin mua tri phiu chnh ph do c nhn hay doanh nghip mua v tr bng chi phiu tin gi khng k hn gim, lm gim thiu khi tin t.

Nh vy, S pht trin ca th trng ti chnh ni chung v ca h thng ngn hng ni ring to iu kin cho NHTW cc nc c th iu hnh chnh sch tin t ca mnh mt cch linh hot v ch ng hn, p ng s vn ng ngy cng nhanh chng ca lung vn lu chuyn trong nn kinh t. Vi Th trng m, NHTG c th tm cho mnh ngun ti tr cn thit vi nhng th tc nhanh gn. Cho nn hot ng ca th trng m ngy cng quan trng hn, lm gim bt hot ng ti chit khu. Qua th trng ny, NHTW c th tc ng n vic tng gim khi tin t mt cch trc tip i vi ngn hng.

Kim sot tn dng c chn lc (Selective Credit Controls)

Ba cng c vn dng thc thi Chnh sch tin t k trn c tc dng tng qut l kim sot khi lng cho vay ca ngn hng, mc li sut v khi tin t ni chung. Nhng NHTG cn thoi mi ch l mun cho ai vay ty s xt on ca mnh. iu c ngha l ba cng c nu trn cha nh hng n c cu tn dng m NHTG cp cho khch hng. Nu khng p dng chnh sch kim sot tn dng chn lc, NHTG s ch hng tn dng vo nhng ngnh kinh doanh ln, cho x nghip nc ngoi vay hoc cho vay mua bn chng khon, t ch trng n nhng ngnh hot ng c li ch x hi nhiu hn nh xy dng nh ca, doanh nghip nh...

Mt chnh sch kim sot tn dng chn lc s gii hn mc tn dng ti a cp cho nhng ngnh m Nh nc khng u tin pht trin na, ngc li u i nhng ngnh hot ng no c xem nh u tin, cn ym tr tn dng mnh hn. V d nh xy ct nh, doanh nghip nh, hay c s phn bit u tin pht trin nhng vng lnh th c bit so vi nhng ngnh khc. Vic ym tr tn dng u i vi mt li sut u i l mt n by gip thc hin chnh sch kinh t ca Nh nc.

Chnh sch ny mun t mc tiu ca n cn nng cao cht lng kim sot v thanh tra NHTG, cht lng ty thuc trnh nghip v chuyn mn ca i ng cn b v o c lim khit ca h.

Thc hin chnh sch li sut

Li sut l mt cng c quan trng c bit trong tay NHNN hch nh v iu hnh chnh sch tin t. Li sut l vn ht sc nhy cm trong nn kinh t, n tc ng n mi khu ca qu trnh sn xut kinh doanh, tch lu tiu dng, tit kim v u t... Kinh nghim cho thy vai tr quan trng ca c ch iu hnh li sut i vi mc tiu n dnh v pht trin th trng ti chnh tin t, thc y sn xut kinh doanh v tng trng kinh t.

Chnh sch li sut c th bao gm tin vay v tin gi ngn hng. Thng thng, chnh sch li sut tin gi v tin vay bin ng cng chiu, ngha l c hai mc li sut u tng ln hay gim xung: khi tng li sut tin gi ln, li sut cho vay cng c nng ln v ngc li ty theo chnh sch ca NHTW.

Cc chnh sch li sut m ngn hng cc nc cng nh Vit Nam tng p dng l: chnh sch li sut trn, li sut sn, chnh sch chnh lch li sut, chnh sch li sut c bn, li sut tha thun, t do ha li sut... Cc mc v c cu li sut cn hng n cc mc tiu sau :

( Khuyn khch tch ly v s trung gian ti chnh.

( Hng cc ngun ti chnh vo hot ng c t sut li nhun cao nht.

( iu chnh c cu thi hn ca cc lung ti chnh, c ngha l phn nh vn ngn hn v vn di hn.

( Cho php cc t chc ti chnh c s chnh lch li sut thch hp b p chi ph hot ng v c li.

Da vo chnh sch li sut m cc NHTG ty thuc vo tng thi k v mc tiu ca Chnh sch tin t m NHTW ra cc chnh sch li sut ph hp nhm iu tit hot ng tn dng ca NHTG, t s tc ng n mc tng mc cung tin trong lu thng.

1.6 n nh mt bin vc bt buc trong cho vay Ap dng i vi vic kinh doanh trn th trng chng khon. Trong kinh doanh chng khon, ngi u t thng s dng vn tn dng do ngn hng cung cp. Nh nc hay NHTW quy nh mt gii hn tin mt phi tr trong kinh doanh chng khon gi l bin vc. Khi bin vc m rng th hot ng tn dng s b thu hp v ngc li.

nhng nc cng nghip pht trin, th trng chng khon hot ng rt rn rp, cc NHTM thng ti tr cc nghip v mua c phiu v tri phiu theo th thc thiu chu: trong ngi mua chi tr tin ngay mt phn tr gi mua, s cn li th n ngi trung gian gi khon. Ngi ny gi chng khon lm vt th chp v dng n vay li NHTM, s tin tr ngay gi l bin vc.

nhng nc cn ang pht trin hoc cha c th trng chng khon, ngi ta c th p dng th thc ny hi khc bng cch n nh t l cho vay p dng cho sn xut, kinh doanh cao hay thp ty theo tnh hnh. Nu mun bnh trng khi tin t, t l cho vay trn vn lu ng hay trn tro gi l hng th chp cao. Ngc li khi mun hn ch tn dng NHTM. NHTW n nh t l cho vay tht thp, lm nh vy l buc cc n v phi tung hng tn kho ra bn, khng gi hng li ch gi ln. V nh vy nghip v ny ging chnh sch kim sot tn dng c chn lc p dng cho tng ngnh hot ng.

1.7 Kim sot tn dng tiu dng cc nc cng nghip pht trin, thng ngi ta hay khuyn khch tiu dng bng nhiu cch, chng hn nh bn tr gp. Nhng trong nhiu trng hp nht l trong tnh trng chin tranh, NHTW c quyn quy nh mc tr tin ngay cao hay thp i vi nhng nghip v bn hng tiu dng tr gp hay mua nh tr gp, hn ch hay khuyn khich cc nghip v ny. NHTW cng c th rt ngn thi hn thiu chu bng cch tng thm tin tr gp hng thng.

nc ta, th thc mua bn ny t thng dng nhng cng cp ti, khi nn sn sut n giai on sn xut nhiu th th thc bn hng tr gp rt ph bin v NHTW s thy lc no cn p dng s can thip ca mnh.

Cc cng c thc thi Chnh sch tin t trn y ch lin quan n hai u mi quan h ca NHTW vi NHTG v vi th trng tin t.

2. Vn dng i vi khu vc ti chnh tin t i ngoi

Ngn Hng Trung ng thng c giao ph nhim v giao dch vi khu vc ti chnh tin t nc ngoi, tc l vi NHTW khc, cc c quan ti chnh tin t, tn dng quc t... v thc hin qun l ngoi hi, thc hin nhng nghip v lin quan ti cn cn thanh ton quc t, t chc v iu tit th trng hi oi trong nc, giao dch mua bn ngoi hi trn th trng quc t nhm bo v gi tr quc ngoi ca ng tin t quc gia. Cc chnh sch a ra bao gm:

2.1 D tr ngoi hic s dng iu chnh t gi hi oi theo mc tiu ca Chnh sch tin t. Mi nc u c khi d tr ngoi hi, ln hay nh ty theo kh nng ca nn kinh t nc c th to lp c nhiu hay t. N l kt qu ca tng s thu v chi ngoi t (k c vng) ca mt nc trong mt thi hn nht nh, thng l mt nm. D tr ngoi hi tng khi thu ln hn chi bt k thu chi ngoi hi v l do g. iu c c khi ngn hng trung ng mua bn ngoi hi. Ngn hng trung ng mua ngoi hi, khi tin t tng thm; ngc li khi bn ngoi hi khi tin t gim, nu nhng yu t khc khng thay i.Ni chung, d tr ngoi hi c thnh lp l do :

( Do tch ly ca NHTW, ngun qu d tr ca Ngn sch Nh nc.

( Phn trm t l ngoi t ca cc n v, t chc c thu nhp ngoi t phi bn li cho Ngn hng trung ng.

S bin chuyn trong D tr ngoi hi ty thuc vo hai yu t chnh l Th trng hi oi v Chnh sch hi oi m ta s xem xt tip sau y :

2.2 Thit lp v iu tit hot ng ca th trng ngoi hiTh trng hi oi l ni mua bn ngoi t. Th trng hi oi to iu kin mi trng vic mua bn giao dch trao dch trao ngoi hi din ra mt cch thun li d dng. Trong mt nc m th trng hi oi t chc qu n s, th trng hi oi khng t chc s bnh trng mnh m, khin cho NHTW chng nhng khng tch ly c d tr ngoi hi, m cng khng ch ng c ngun cung ng tin t cho cc hot ng sn xut kinh doanh. Cc n v ny khi c nhu cu ngoi t li i mua ngoi t tri ni trn th th trng khng t chc bng lng tin ng trong nc m hu qu cui cng l s lng tin ni a ln lun chuyn ngoi h thng Ngn hng: mt yu t lm tng p lc vay tin Ngn hng b sung ngun vn lu ng v NHTM li thiu tin. T p lc trn nhu cu pht hnh tin s gia tng.

Th trng hi oi c t chc hon ho hay khng cn ty thuc vo chnh sch hi i (p ng chnh sch kinh t m ca ti mc no...)

2.3 Chnh cch ngoi hiTp hp tt c nhng quy ch, chnh sch, iu kin, yu cu v qun l ngoi hi. Trn c s m m bo cho mi cng c lin quan n ngoi hi hot ng c hiu qu.

i vi Vit Nam, nguyn tc l p dng chnh sch ngoi hi c qun l cht. Theo , tt c cc t chc, cc c nhn c ngoi t u phi bn cho ngn hng c php kinh doanh ngoi hi, khi c nhu cu th mua ngoi t ti ngn hng. Cc t chc th c th mua ngoi t ti th trng hi oi trong nc.

Nhng trong thc t, cc t chc c nhn li c th mua bn ngoi t tri ni ngoi nhng ni ch nh trn, mc du b cm on. Chnh v vy mt lng ln ngoi t ang lu hnh bn ngoi h thng ngn hng.

Li na, chng ta ang t chc th trng mua bn ngoi t vi t gi da trn c s cung cu th trng, ng thi vn duy tr mt c ch tin gi bng ngoi t trong h thng ngn hng ri nhn ly ht nhng ri ro khng ng c. C mt nghch l l: Trong khi chng ta ang khuyn khch thu ht ngoi t vo trong nc u t pht trin kinh t, nhng vi c ch v cch lm ca ta, chng ta phi em ngoi t ra gi nc ngoi, v tnh lm li cho nhng nc c ngoi t !

Tm li, mt chnh sch ngoi hi c quyn, qu cng nhc s khng trnh khi nhng cng thng nh trn. l im cn lu khi thit lp mt th trng hi oi c t chc vi nhng quy nh sao cho uyn chuyn thch hp vi tnh hnh thc t trong nc m khng cn tr sn xut kinh doanh.

2.4 T gi hi oi (hi sut)T gi hi oi l n by iu tit cung cu ngoi t, cng l n by kinh t tc ng mnh n cc hot ng sn sut kinh doanh, xut khu, nhp khu trong nc. Vic hnh thnh t gi hi oi phi theo c ch th trng c s iu tit ca Nh nc trong mt giai on nht nh ty theo iu kin, c im ca tng thi k.

Mt t gi hi oi qu thp (tc ng bn t c gi tr tng ln so vi ngoi t) c tc dng khuyn khch nhp khu, gy bt li cho xut khu v hng xut khu tng i t, kh bn ra nc ngoi, tc l gy tr ngi cho ngnh sn xut trong nc hng v xut khu, bt li cho vic chuyn dch ngoi t t nc ngoi vo trong nc, khi lng d tr ngoi hi s b xi mn. Ngc li, mt t gi hi oi cao s c tc ng bt li cho nhp khu, khuyn khch xut khu v lm cho hng nhp khu t hn, hng xut khu r hn, d cnh tranh trn tho trng quc t, d tm c th trng hn. Do , nhng ngnh sn xut c nguyn liu nhp khu hay thay th hng nhp khu gp tr ngi trong khi ngnh sn xut hng cho th trng nc ngoi thun li hn, lng ngoi t c khuynh hng chuyn vo trong nc kh hn, khi d tr ngoi t c c hi gia tng.

Trong cc trng hp trn, NHTW can thip gi cho t gi hi oi khng thng trm qu ng, lm du bt nhng tnh trng bt n nh ca nn kinh t trong nc. NHTW can thip trn th trng hi oi bng cch tham gia mua hay bn ngoi t duy tr t gi hi oi bin i trong mt bin vc khng qu ln, nh ch ng bt tc ng i vi nn kinh t trong nc. Khi gi ngoi t ln cao, NHTW a ngoi t ra bn lm chm bt nhp tng gi ngoi t. D nhin, ch lm c iu khi d tr ngoi cn mc tng i kh quan. Ngc li, khi gi ngoi t xung qu thp, NHTW dng tin trong nc mua ngoi t vo duy tr mt bin vc bin i t tc ng mnh i vi sinh hot kinh t trong nc nht l ti to khi d tr ngoi t b thiu ht.

PHN 2. CHNH SCH TIN T CA NHNN VIT NAM

A . TNH HNH VN HNH CC CNG C CHNH SCH TIN T

CA NHNN VIT NAM HIN NAY

I. MC TIU CHIN LC

Mc tiu chin lc theo tinh thn Ngh quyt i hi ng ton quc ln th IX l : Thc thi Chnh sch tin t gp phn n nh kinh t vi m, kim sot lm pht, thc y sn sut tiu dng, kch thch u t pht trin. S dng linh hot cc cng c chnh sch tin t nh t gi, li sut, nghip v th trng m... theo nguyn tc th trng. Nng dn v tin ti thc hin y tnh chuyn i ca ng Vit Nam... hnh thnh mi trng minh bch, lnh mnh v bnh ng cho hot ng ca h thng Ngn hng... II. CC CNG C IU HNH CSTT HIN NAY

Mc ich ca Chnh sch tin t l iu tit lng tin trong lu thng, s iu tit ny th hin qua hai hng: m rng v thc chc tin t. Vic iu tit lng cung tin nh th no cho nn kinh t pht trin mt cch nhp nhng lun l vn nan gii ca cc quc gia, thiu hay tha tin lun c tc dng tiu cc ca n. Tuy nhin, trong thc t iu hnh CSTT ty vo tng thi k pht trin kinh t, ty vo hon cnh c th ca Kinh t - x hi m s dng CSTT tht cht hay m rng tin t. y cng l vn nhy cm i vi cc nh iu hnh CSTT. lm c iu ny, NHTW phi s dng hng lot cc cng c nh: d tr bt buc, li sut, t gi hi oi, ti cp vn, nghip v th trng m. nc ta trong thi gian qua, NHNN th hin vai tr ca mnh trong vic thc thi CSTT, c th hin thng qua vic s dng cc cng c nh sau:

1. Cng c li sut

Li sut l mt cng c quan trng c bit trong tay NHNN hch nh v iu hnh Chnh sch tin t. Li sut l vn ht sc nhy cm trong nn kinh t, n tc ng n mi khu ca qu trnh sn xut kinh doanh, tch lu tiu dng, tit kim v u t... Kinh nghim quc t v thc tin nc ta trong nhiu nm i mi cho thy vai tr quan trng ca c ch iu hnh li sut i vi mc tiu n nh v pht trin th trng ti chnh tin t, thc y sn xut kinh doanh v tng trng kinh t.

Tht vy, cng vi tin trnh i mi, iu hnh CSTT, vic iu hnh li sut ca NHNN khng ngng hon thin. T vic NHNN bt u chuyn sang thc hin chnh sch li sut thc dng t ch li sut m nm 1992, tng bc xo b bao cp qua li sut, nh du bc khi u cho thc hin mc tiu t do ha li sut. T c ch trn li sut thc hin t nm 1996, NHNN chuyn sang iu hnh theo li sut c bn nm 2000, thc hin t do ha li sut cho vay ngoi t t thng 6/2001 v thc hin c ch li sut tha thun gia t chc tn dng (TCTD) vi khch hng t thng 6/2002.

im khc bit v ni dung i mi ch yu ca c ch iu hnh li sut c bn khc vi cc c ch li sut trc k c c ch li sut trn gn y c coi l c nhiu tnh u vic hn, l vic xc nh mt mc li sut da vo quan h cung cu vn tn dng trn th trng, thng qua vic tnh ton bnh qun cc mc li sut huy ng v cho vay ca mt s NHTM c chn lm i din, ng thi c tham kho cn nhc thm li sut th trng lin ngn hng, li sut th trng m, li sut u thu tri phiu kho bc v mt s ch tiu mc tng trng kinh t, ch s lm pht, t gi...mc li sut ny c cng b lm c s cho cc t chc tn dng thc hin cho vay. R rng l nu nh cc c ch li sut trc ch yu c iu hnh theo thc ch quan p t hnh chnh th vi c ch li sut ny thc hin mt bc i mi c bn l NHNN iu hnh li sut theo tn hiu th trng ch trng n cung cu vn tn dng v mc tiu ca Chnh sch tin t.

iu ng ghi nhn l qu trnh i mi iu hnh li sut c NHNN thc hin theo hng tin ti mc tiu t do ha vi nhng bc i thn trng ph hp vi xu hng pht trin ca Th trng tin t, kh nng kim sot tin t ca NHNN v mc hi nhp ca kinh t Vit Nam vo Th trng ti chnh khu vc v th gii. Vic thc hin c ch li sut tha thun gia TCTD va khch hng to iu kin cho cc quan h tn dng, li sut pht trin, thc y cnh tranh lnh mnh gia cc TCTD.

Vn ni bt trong c nm 2002 l li sut din bin tri chiu nhau, trong khi li sut ngoi t gim xung th li sut ni t tng ln. Trc yu cu khch quan ca thc tin, t ngy 1/6/2002 NHNN quyt nh chuyn sang c ch li sut tho thun ng Vit Nam ca cc t chc tn dng i vi khch hng. Theo cc t chc tn dng c ch ng tho thun li sut i vi khch hng trn c s cung cu vn, li sut c bn do NHNN cng b ch c tnh cht tham kho. Tuy nhin NHNN vn tip tc iu hnh v thc hin li sut ti chit khu v li sut ti cp vn i vi cc t chc tn dng. Nu nh li sut huy ng vn cao nht ca cc t chc tn dng trong cc thng u nm 2002 ch dng mc 0,6% /thng, li sut cho vay bnh qun 0,7% /thng th t thng 6 v c bit t thng 8/2002 v 9/2002 tng ln cao. Li sut huy ngvn cao nht ca nhiu NHTM ln ti 0,7% thm ch 0,72%, cao nht trong vng 3 nm gn qua. Ngay c Ngn Hng Ngoi Thng Vit Nam v Ngn Hng Cng Thng Vit Nam lun c th mnh v huy ng vn, c li sut tin gi thp, thng xuyn bn bun vn v chi phi trn th trng tin t nhng t thng 8 v 9/2002 tung ra chin dch huy ng vn bng cc k phiu v tri phiu ln ti 8% - 8,2%/nm. Tnh hnh thc s cho thy s si ng ca th trng vn. iu ny trc ht do nhu cu vn ca nn kinh t tng ln, tip theo l do s pht trin ca th trng bt ng sn v cui cng l do nhiu t chc phi ngn hng tham gia cnh tranh tch cc trn th trng vn nh hot ng ca Trung tm giao dch Chng khon ti Thnh Ph H Ch Minh, cc Cng ty bo him, Qu u t, Cng ty ti chnh, Cng ty cho thu ti chnh, Cng ty dch v tit kim bu in... lm cho cc NHTM khng cn c quyn trn th trng vn nh trc y na.

Nh vy, qua gn 20 nm i mi, c ch li sut ca NHNN c hoch nh theo hng tch cc ni lng, tng bc hng ti t do ho, ph hp vi iu kin kinh t x hi trong nc, mc hi nhp ca nn kinh t nc ta vi th trng ti chnh khu vc v th gii. C ch iu hnh li sut ngy cng tr nn linh hot hn, bm theo cung cu vn th trng, dn dn m rng quyn ch ng xc nh li sut kinh doanh cho cc t chc ti chnh tng kh nng cnh tranh nhng vn m bo s kim sot v iu hnh ca NHNN i vi li sut trn th trng tin t.

2. Cng c t gi hi oi

Vi hip nh thng mi Vit M v nhng ni dung trong cam kt AFTA lnh vc ngn hng Vit Nam ang tng bc xo b nhng khc bit trong trong chnh sch gia cc NHVN v ngn hng nc ngoi. V vy chnh sch ngoi hi, t gi, Vit Nam cng cn phi c nhng bc thay i ph hp.

thc hin mc tiu duy tr tng trng kinh t mc n nh 7-9%/nm, Vit Nam cn c nhng chnh sch kinh t ni chung v nhng chnh sch t gi ni ring hp l, n nh to mi trng thun li nhm thu ht vn u t nc ngoi gp phn quan trng cho qu trnh cng nghip ha, hin i ho t nc, duy tr t gi hi oi ph hp vi quan h cung cu trn th trng ng thi khng ngng nng cao uy tn ca ng Vit Nam nhm tng bc lm cho ng Vit Nam tr thnh ng tin t do chuyn i, gp phn ngn chn tnh trng la ho trong nn kinh t, t gi hi oi cn c iu hnh mt cch linh hot, ph hp vi cung cu ngoi t nhm khuyn khch xut khu, kim sot nhp khu, tng d tr ngoi t cho t nc, khng xy ra nhng bin ng ln gy nh hng xu n nn kinh t x hi.

C ch iu hnh TGH hin nay l khng n nh mt cch cng nhc bng mnh lnh hnh chnh, chnh lch nhiu vi t gi thc t giao dch trn th trng m l t gi thc t hnh thnh khch quan trn th trng c t chc v th trng t do. Thay th vic qun l mang tnh hnh chnh ca NHNN bng mt c ch mm do hn, t mang tnh p t hn, da vo cng c kinh t l chnh nhng khng bung lng, th ni t gi mt cch tu tin. C th:

Ly t gi thc t bnh qun trn th trng lin ngn hng lm cn c xc nh gi mua bn ngoi t gia ngn hng vi ngn hng, gia ngn hng vi doanh nghip v dn c.

Cc NHTM xc nh gi mua bn c th trong phm vi nht nh so vi gi thc t giao dch bnh qun th trng lin ngn hng ca ngy gn nht. Trc (hin nay l +/- 0,25%) v v vy hn ch thp nht nhng tc ng ca vic kch gi tng t bin, gy nh hng xu v Kinh t - x hi.

So vi c ch trc y th c ch iu hnh t gi hin nay l mt bc chuyn i kh cn bn v phng thc iu hnh. C ch iu hnh t gi hin nay l s chuyn i t c ch t gi c nh do NHNN quy nh v ch c iu chnh trong nhng tnh hung ht sc cp thit sang mt c ch t gi linh hot hn, phn ng nhy bn hn vi cung cu th trng nhng vn c qun l kh cht ch.

C ch iu hnh t gi hin nay lm cho th trng ngoi t ca Vit Nam si ng ln vi doanh s giao dch cao trn c th trng lin ngn hng v th trng ngoi t ni chung. Lng ngoi t giao dch trn th trng tng ln ng k, mc cung ngoi t di do v p ng c cc nhu cu v ngoi t ca nn kinh t. T gi trn th trng t do cng lun bm st t gi ca th trng chnh thc. Lng tin i vi ng Vit Nam c nng cao. Th trng ngoi t trong nc c n nh v chnh mi tng quan gia cung cu ngoi t thc s quyt nh mc t gi to nn tnh n nh ca th trng. C ch iu hnh t gi hi oi hin nay l mt bc tin tch cc gp phn quan trng i vi qu trnh pht trin kinh t x hi, ng thi n l mt tt yu khch quan trong qu trnh i mi t nc. Tuy nhin th trng ngoi hi Vit Nam vn cn nhng im cha c: th trng ngoi hi Vit Nam cha thc s pht trin, cc giao dch hi oi ch yu vn l giao ngay n thun, khi lng giao dch ngoi t cha cao, tnh trng u c gm gi ngoi t cn kh ph bin. Vic nh gi cung cu ngoi t rt kh khn trong khi kh nng can thip v phi hp cc cng c chnh sch cn nhiu hn ch. H thng thanh ton cha pht trin, hin tng s dng la trong thanh ton cn ph bin dn ti nhng nh hng kh lng i vi t gi hi oi. Khi lng ngoi t tri ni ngoi h thng ngn hng cha c kim sot cn rt ln. Bn cnh cc h thng vn bn hng dn cn chng cho gy kh khn trong vic cn i cung cu ngoi t ca nn kinh t lm c s hoch nh chnh sch t gi. Tm li mi trng n nh t gi hi oi Vit Nam vn cn gp nhiu kh khn, n nh th cn c nhng gii php c th.

3. Cng c d tr bt buc

L cng c h tr, cng c gin tip c chnh thc thc hin nm 1992. K t thi im n nay, cng c d tr bt buc khng ngng c i mi v hon thin. Ban u theo quy nh ca Thng c NHNN nm 1992 tin d tr bt buc c duy tr ti mt ti khon ring vi t l d tr bt buc l 10% trn ton b tin gi cc TCTD. Theo , vai tr ca cng c d tr bt buc l bo m kh nng thanh ton v kin sot cung ng tin t nhng li hn ch NHNN d bo nhu cu tng gim d tr ca cc NHTM v vn ca cc NHTM khng c s dng mt cch linh hot. Chnh v vy, khc phc cc hn ch trn, nm 1995 cng c d tr bt buc c i mi vi mt s quy nh ch yu nh: tin gi d tr bt buc v tin gi thanh ton c thng nht vo mt ti khon, t l d tr bt buc l 10% p dng cho cc loi tin gi di 1 nm v trong c cu trn d tr bt buc c 70% phi gi ti NHNN v cc TCTD phi thng xuyn duy tr y s tin d tr bt buc phi gi ti NHNN (duy tr hng ngy). Vi nhng i mi ny NHNN c th d bo nhu cu d tr ca cc TCTD thng qua theo di mc d tr vt. Tuy nhin, vic khng ch theo ngy cng vi s pht trin ca th trng tin t cn mc thp khin cho cng c ny tr nn cng nhc, cc TCTD lun vt hn ch kh nng s dng vn hiu qu ca cc TCTD.

Bc i mi ng k nu trn gn lin vi s ra i ca hai lut ngn hng. T nm 1999, cng c d tr bt buc bt u c p dng m rng. Vi cch tnh d tr bt buc mi, cc TCTD c th iu hnh vn linh hot hn trc y. ng thi NHNN c th d on c nhu cu d tr ca cc NHTM, tng kh nng kim sot tin t ca NHNN. Thm vo , nm 1999, t l d tr bt buc c iu chnh ngy cng linh hot ph hp vi mc tiu CSTT trong tng thi k.

Nu so snh cc ln tng gim t l d tr bt buc vi cc mc lm pht v li sut qua cc nm ta s thy, thi k c lm pht cao hay li sut cao cng l lc t l DTBB c quy nh mc cao. iu ny cho thy c s phi hp vn dng cng c t l DTBB vi cc cng c khc ca CSTT trong iu hnh kinh t v m ca Nh nc. iu ny rt d thy trong din bin ca t l DTBB trong nm 1999, y l nm m Chnh ph m rng tin t kch cu, li sut trn c iu chnh gim 4 ln th t l DTBB cng gim 3 ln.

n nm 2000, vic iu chnh tng t l DTBB i vi tin gi bng ngoi t c tc dng hn ch dng chuyn i t ng VND sang ng USD, khc phc tnh trng khan him VND ca cc TCTD, hn ch phn no hin tng la ha trong ti sn ca h thng ngn hng, gp phn thc hin mc tiu CSTT. T l d tr bt buc i vi tin gi ni t vn c gi nguyn mc thp nht trong hn hai nm qua, 2% i vi NHNN0 & PTNT VN v 3% vi cc TCTD th khc. T l d tr bt buc i vi tin gi ngoi t c iu chnh gim t 12% xung cn 8% thc hin t thng 4 - 2002. Tip n, trc din bin FED ct gim 05%/nm li sut ch o i vi USD, NHNN cng quyt nh gim t l DTBB tin gi USD xung cn 5% thc hin t thng 12/2002.

4. Cng c ti chit khu, ti cp vn

Li sut chit khu v ti chit khu l cng c kh nhy cm trong qu trnh iu hnh khi lng tin t v c Nh nc cho php s dng ti iu 41, 43 php lnh NHNNVN nay l iu 17 lut NHNNVN. Tuy nhin, thc t nc ta do cha c cc cng c truyn thng trc tip thc hin vic chit khu v ti chit khu. Do vic chit khu ang c thc hin da trwn cc chng t do NHTM cho vay nhng cha n hn cc doanh nghip phi tr n. Cn c vo cc chng t , NHNN cho cc NHTM vay li nhng khon n m NHTM cho cc doanh nghip vay. Bn cnh phng php ti chit khu ny NHNN cn thc hin phng thc mua li cc d n c ngn hnNHTG thm nh trc khi u t nhng khng ngun vn.

Cng do cha c nhng cng c nghip v thc hin cng c li sut ti chit khu nn NHNNVN s dng hnh thc cho vay cm c. Hnh thc ny c thc hin bng cch cc NHTM, cc TCTD em mt s loi giy t c gi tr n NHNN lm vt th chp vay tin. Loi tn dng ny nhm gii quyt kh khn ri chnh tm thi cho cc NHTM.

Trong giai on trc 3/1997, NHNN quy nh li sut ti cp vn theo li sut cho vay trn tng kh c xin ti cp vn, chnh v vy m li sut ti cp vn mang tnh b ng, li sut ti cp vn c s phn bit gia cc ngn hng. K t 3/1997, cng vi vi hon thin c ch li sut, li sut ti cp vn c xc nh mt cch c lp, ti cp vn thc s tr thnh cng c tin t c NHNN quan tm trong vic iu tit cung ng tin. C mi ln thay i li sut trn th lp tc NHNN cng iu chnh li sut ti cp vn mt cch tng ng.

T u nm n cui thng 7/2000 nhm khuyn khch cc TCTD m rng tn dng, NHNN hai ln gim li sut ti cp vn t 0,5 xung 0,4% / thng, ng thi NHNN cng gim li sut ti chit khu hai ln t 0,45 xung cn 0,35% / thng nhm to tn hiu cho cc TCTD tng li sut huy ng. Ngy 02/11/2000 NHNN tng li sut ti cp vn lm 0,5% / thng v tng li sut ti chit khu ln 0,45%/ thng.

h tr cho cc cng c khc v thc hin vic ni lng CSTT ng thi hn ch xu hng bt li, thng 5/2001, NHNN iu chnh gim li sut ti cp vn v li sut ti chit khu. Mt khc, NHNN thay i c ch ti cp vn di hnh thc cho vay c bo m bng cm c tin phiu kho bc, tn phiu NHNN v cc giy t c gi ngn hn khc nhm cung ng thm vn ngn hn v phng tin thanh ton cho cc NHTM, thay cho vic th chp chng t, th chp h s tn dng v cho vay ch nh trc y. Song trong thc t mi ch c NHTM quc doanh c vay cn cc NHTM c phn v cho nhnh Ngn hng nc ngoi vn ng ngoi cuc.

Nh vy, trong nhng nm 1999, nm 2000 v u nm 2001, li sut ti cp vn lin tc c iu chnh nhm thc hin chnh sch m rng tin t phc v cho mc ch kch cu nn kinh t. Li sut ti chit khu v li sut ti cp vn c NHNN p dng ph hp vi din bin trn th trng tin t, c tc dng tt trong iu ha cung cu vn trn th trng. Nhn chung ng trn gic li sut c th thy tin t vn nc ta trong nm 2002 si ng hn ln. iu trc ht l do nhu cu vn ca nn kinh t tng ln, tip theo l do s pht trin ca th trng bt ng sn v cui cng l co nhiu t chc phi ngn hng tham gia cnh trnah tch cc trn th trng vn.

Nhng hn ch ca cng c li sut chit khu v li sut ti chit khu nc ta l tt yu trong thi k u chuyn sang kinh t th trng. Chit khu v ti chit khu l hot ng tn dng gin tip ca Ngn hng nhm iu khin khi lng tin ph hp vi yu cu ca nn kinh t sau khi c hot ng tn dng trc tip tc l sau hnh vi Tn dng Thng mi gia cc doanh nghip.

Vic chit khu v ti chit khu theo phng thc s dng cng c : k phiu, tn phiu... vn mang dng dp kiu tn dng trc tip. Yu cu vic ti chit khu l cn c khong cch thi gian v khng gian vi cho vay trc tip to ra sng bng phng lm gim s mp m ca gi c. Mt khc, trn thc t thi gian qua vic mua li cc d n v cho vay cm c thc hin rt t v nhng cng c thc hin vn cha p ng v cha thch hp.

5. Cng c nghip v th trng m

Trong qu trnh p dng cng c ti cp vn, li sut, t gi hi oi, d tr bt buc th sau mt qu trnh chun b, ngy 12/7/2000 NHNN chnh thc khai trng nghip v th trng m. y l mt bc tin quan trng trong qu trnh i mi iu hnh chnh sch tin t theo hng t s dng cng c trc tip sang cng c gin tip, ph hp vi thng l quc t v xu hng pht trin kinh t ca t nc.

Trn c s d bo vn kh dng ca cc NHTM, NHNN ch ng iu hnh th trng m thu tin v hoc bm tin ra lu thng trn c s cung cu vn ca th trng, trong ch yu l cho mua nhm to iu kin cho cc TCTD c th m rng u t tn dng. Tuy ch mi hot ng c c ba nm nhng cng c nghip v th trng m t ra c hiu qu trong vic iu hnh Chnh sch tin t, cht lng nng ln r rt. Vic d bo vn kh dng ca NHNN ngy cng st vi nhu cu mua v bn ca th trng.

n u nm 2002, c 21 TCTD tham gia th trng trong c 4 NHTM nh nc, 10 NHTM c phn, 1 ngn hng lin doanh, 4 chi nhnh ngn hng nc ngoi, 1 cng ty ti chnh v Qu tn dng trung ng.

T 7/2000 n u thng 12/2001, NHNN t chc c 64 phin u thu nghip v th trng m, vi tng doanh s giao dch l 5.636 t ng, trong c 24 phin thc hin u thu li sut, 40 phin u thu khi lng. Trong nm 2000, NHNN t chc giao dch 10 ngy 1 phin t nm 2001 t chc giao dch mi tun 1 phin, to iu kin cho cc TCTD ch ng thng xuyn tip cn vi th trng khi c nhu cu. Thi hn thanh ton v giao nhn cc giy t c gi ngn hn gia cc TCTD trc y l 2 ngy t cui nm 2001 rt xung 1 ngy. Tng khi lng giy t c gi NHNN mua li tr gi 4.466 t ng NHNN bn ra 1.170 t ng. Li sut hnh thnh trn th trng m bm st li sut th trng. Li sut trong nm 2001 dao ng trong khong t 4,9%-5,3%/nm. c bit vi vic NHNN thng qua th trng m cung ng hn 5000 t ng cho cc TCTD gp phn thc hin ch trng kch cu ca chnh ph.

Trong nm 2002, bng cch tip tc duy tr 2 phng thc giao dch l mua c k hn v bn hn, NHNN t chc c 85 phin th trng th trng m, gp 1,3 ln s phin ca hai nm trc vi tng khi lng giao dch 9.145 t ng, bng 232,48% so vi nm 2001. Thng qua NHNN cung ng thm vn cho nn kinh t, hoc rt bt tin t lu thng v to iu kin cho cc NHTM tham gia c hiu qu th trng u thu tn phiu kho bc. C th:

Thng qua 57 phin giao dch theo phng thc mua c k hn, NHNN cung ng 7.245,53 t ng vn cho cc NHTM. Thng qua 28 phin giao dch theo phng thc bn hn, NHNN thu ht v 1.900 t ng vn. Li sut trng thu trn th trng m trong nm 2002 bnh qun khi mua vo l 4,9%/ nm, tng 0,09% so vi nm 2001, li sut trng thu bn ra l 4,7%/nm, gim 0,54% so vi nm trc. To iu kin gim li sut cho vay ca cc NHTM i vi cc doanh nghip v khch hng.

Trong nm qua do tnh hnh vn kh dng ca cc TCTD rt thiu nn t thng 5-2002 NHNN a vo giao dch 2 phin th trng m mi tun. Vic d bo vn kh dng c s tin b, thng l cng chiu vi vn kh dng trn th trng. Trong cc phin giao dch NHNN p dng tt c cc nghip v u thu nh: u thu khi lng, u thu li sut. Trong u thu li sut NHNN p dng c 2 phng thc xt thu li sut thng nht v li sut n l. ng thi p dng c 2 hnh thc thng bo v khng thng bo khi lng trc cc phin giao dch.

Mc tiu n nh li sut th trng m tc ng n li sut ca cc TCTD c thc hin trong nm 2002. Thng qua vic cung ng v thu ht vn ti th trng ny, do trong thi im khan him vn tin ng Vit Nam ti cc TCTD nhng li sut trn th trng bin ng khng ln. ng thi tnh cnh tranh trn th trng tng hn trc do cc thnh vin ang c nhng chuyn bin tch cc trong vic nh gi, nhn nh th trng.

Mc d c nhng thnh cng nht nh ca th trng m trong hn hai nm qua, nhng n nay vic t chc v iu hnh th trng vn cn mt s tn ti. S lung thnh vin tham gia th trng m vn cn t, ch chim di 1/3 tng s TCTD Vit Nam. Thc t th trng cha si ng, mi phin giao dch mi ch c t 1-5 thnh vin tham gia. Cc thnh vin tham gia ch yu vn ch c 4 NHTM Nh Nc. Hng ho trn th trng cn ngho nn, cng mi ch c 2 loi tn phiu NHNN v tn phiu kho bc nh nc. Nhng giy t c gi ny ch tp trung vo TCTD c quy m ln nn hn ch tc dng ca cng c ny. Cc NHTM c phn v chi nhnh ngn hng nc ngoi hu nh vn ng ngoi quan st tham gia th trng cha nhiu. Vic ch o li sut u thu v khi lng giao dch trong cc phin giao dch cha linh hot. Tc tng trng cung ng vn ti Nghip v th trng m thp hn so vi nghip v cho vay c bo m bng giy t c gi.

Vn c t ra hin nay l NHNN cn xem xt b sung v a dng ho cc cng c ti chnh giao dch trn th trng m. Cng c v thc y cc mng th trng khc pht trin lm c s cho nghip v th trng m. Tng bc c cu li cc TCTD cc t chc ny c kh nng cnh tranh v thc hin cc nghip v ngn hng trn th trng tin t hin i. ng thi tng bc nng cao cht lng ca vic thu thp v d bo thng tin v vn kh dng ca h thng cc TCTD lm c s a ra cc quyt nh chnh xc trn th trng m.

B. MT S GII PHP NHM NNG CAO HIU QU S DNG V

IU HNH CC CNG C CHNH SCH TIN T CA NHNN VIT NAM

I. NH GI CHUNG

Qua nhng phn tch trn, chng ta thy chnh sch kinh t ni chung, chnh sch tin t ni ring trong thi gian qua thc hin c nhng mc tiu l: n nh ng tin, kin ch lm pht, gp phn thc y pht trin kinh t - x hi, to nn tng ti chnh n nh. Mc cung tin cho nn kinh t hng nm khng cn theo mun ch quan m da trn tc tng trng v lm pht d kin, ng thi NHNN c quyn ch ng bm v rt tin khi lu thng trn c s ch tiu Nh nc c duyt, loi b tnh trng thiu tin mt c tnh cht thi im trong nn kinh t. C th, nm 2002, nn kinh t tng trng mc 7,04%, lm pht 4%, ng tin VND n nh, t gi ch tng c 2%, thp nht trong nhiu nm qua... Tuy nhin bn cnh nhng kt qu t c vic iu hnh Chnh sch tin t cn bc l mt s mt cha hon ho v bt cp lm nh hng n mc tiu iu hnh Chnh sch tin t nh :

Mi quan h gia cc loi li sut ca NHNN nh li sut chit khu, li sut ti cp vn, li sut nghip v th trng m cha tht s cht ch, quan h v tc ng hiu ng ca cc loi li sut ny n li sut th trng cn hn ch; vic theo di nm bt thng tin v th trng ca NHNN, cng tc thng k to lp c s d liu... cn chm.

Th trng ngoi hi Vit Nam cha thc s pht trin, cc giao dch hi oi ch yu vn l giao dch ngay (spot) n thun, khi lng giao dch ngoi t cha cao, tnh trng u c, gm gi ngoi t cn kh ph bin, vic nh gi tnh hnh cung cu ngoi t rt kh khn... trong khi h thng vn bn hng dn cn chng cho, gy kh khn cho vic cn i cung cu ngoi t ca nn kinh t lm c s hoch nh chnh sch t gi. Mt khc, d tr ngoi t ca Vit Nam tuy c ci thin nhng vn rt thp, kh nng t v yu...

i vi hot ng Nghip v th trng m, l mt hot ng hon ton mi nn mt s TCTD cn b ng khi tham gia. NVTTM li ra i trong iu kin nn kinh t cn trong trnh pht trin thp, cha n nh, nhiu ri ro. S lng thnh vin tham gia t, ch yu l cc NHTM quc doanh. Hng ha cn ngho nn, khng a dng v chng loi v thi hn, i nh cn b nghip v t, khng chuyn su; t nh hng ln n cng tc d on, ra quyt nh...

Xut pht t thc t trn, vic iu hnh thc thi Chnh sch tin t c hiu qu hn trong nhng nm ti, NHNN cn phi c nhng bin php hon thin dn cc cng c Chnh sch tin t ca mnh cho ph hp thc t t nc cng nh xu hng quc t.

II. MT S GII PHP

1. Xy dng li sut ch o ca NHNN

S thay i cn bn trong iu hnh li sut thng qua vic thc hin c ch li sut tho thun gia TCTD v khch hng t ra yu cu i vi NHNN phi tip tc c gii php i mi mnh m v c ch iu hnh li sut. khc phc nhng bt cp hin nay trong iu hnh li sut, vn quan trng l NHNN cn tp trung nghin cu, sp xp li cc loi li sut ca NHNN m bo mi quan h cht ch gia cc loi li sut ca NHNN vi nhau v vi li sut th trng, nghin cu la chn li sut nh hng ca NHNN cho ph hp.

( Li sut chit khu s c vai tr ln trong vic pht tn hiu tht cht hoc ni lng tin t. i lin vi phng n tng bc hnh thnh li sut chit khu l li sut sn trn th trng, li sut ti cp vn c th xem xt iu chnh theo hng cng vi li sut cho vay qua m ca NHNN tr thnh trn li sut trn Th trng lin ngn hng. Mc ch s dng cc cng c ny l: i vi cc ngn hng sau khi s dng cc bin php huy ng vn, vay th trng lin ngn hng, vay trong cc giao dch nghip v th trng m m vn thiu ht vn th s tip cn knh ti cp vn hoc vay qua m ca NHNN. V vy li sut ti cp vn hoc li sut cho vay qua m ca NHNN cn c xc nh mc cao hn li sut th trng tr thnh li sut trn trn th trng lin ngn hng. Thi hn cho vay ti cp vn thng l ngn hn nhm gip cho cc ngn hng khc phc kh khn v thiu ht vn kh dng tm thi, p ng nhu cu kh nng thanh ton.

( i vi li sut nghip v th trng m: vic xc nh li sut th trng m s c thc hin linh hot theo cc nguyn tt th trng v nh hng iu hnh chnh sch tin t ca NHNN. Li sut nghip v th trng m s nm khong gia mc li sut chit khu v li sut ti cp vn v gn tng ng vi li sut cng k hn trn th trng lin ngn hng. hnh thnh li sut th trng m theo phng n trn, nghip v th trng m cn c xy dng theo hng tr thnh cng c ch yu trong iu hnh Chnh sch tin t.

( li sut th trng i vo thc t Vit Nam, pht huy tc dng tch cc ca n, cn y mnh cng cuc i mi kinh t, m bo kinh t tng trng bn vng. V phi Ngn hng vic nhn thc ci cch c ch li sut gn lin vi ci cch ngn hng v ci cch doanh nghip trong nc m c th l ci cch quan h tn dng theo th trng, s l c ch c nhng gi php tng th v l trnh ph hp tin ti mt c ch li sut th trng y . Do vic y mnh ci cch NHNN, ci cch NHTM cng vi ci cch doanh nghip trong nuc cn c y mnh hn na.

2. Gii php iu hnh t gi hi oi Vit Nam

c nhng nh hng ng n trong cng tc qun l, vic iu chnh v xy dng mt chnh sch t gi hi oi thc s t ch, ph hp vi chin lc pht trin kinh t - x hi nc ta v xu hng quc t ho trong giai on ti i hi phi c nhng gii php:

( Cn theo di phn tch din bin th trng ti chnh quc t mt cch lin tc c h thng :

Vi bi hc kinh nghim ca cc nc trong khu vc trong cuc khng hong ti chnh tin t nhng nm 1997 -1998 th vic nghin cu nh gi ng v tr vai tr xu hng pht trin di hn cng nh ngn hn ca cc ng tin ch cht c ngha ht sc quan trng.iu ny c ngha trc tip n vic la chn ng tin lm phng tin thanh ton trong cc hp ng thng mi, tn dng, phng n k hoch thanh ton n v vic la chn ng tin d tr. Vic iu chnh c cu d tr cho ph hp s hn ch c ri ro do bin ng t gi. c nhng c s vng chc cho nh gi, d bo s vn ng ca cc ng tin ch cht i hi khng ch theo di bin ng trn th trng m quan trng hn l phn tch nh gi ng thc trng, xu hng pht trin kinh t ca cc nc hin ti v c trong tng lai.

( Cc c ch qun l ngoi hi cn c hon thin hn :

C ch qun l ngoi hi phi thc hin c hai mc tiu ca chnh ph ra:" tin ti trn lnh th Vit Nam ch tiu tin Vit Nam, ng thi ni lng kim sot i vi cc giao dch vng lai tng bc bin ng tin Vit Nam thnh ng tin chuyn i " gp phn chng hin tng la ho, hn ch ti a phm vi s dng ca ng ngoi t nhm thu ht cc ngun vn ngoi t vo h thng ngn hng. Trn c s nh nc c th kim sot mt cch c hiu qu cc lung chu chuyn ngoi t, thu ht ngoi t lm tng ngun d tr, n nh t gi, thc hin c hiu qu chnh sch tin t quc gia. Chng hn: Ngn chn hin tng bun bn ngoi t bt hp php, chy mu ngoi t; ban hnh cc quy ch mi v kinh doanh hi oi, cho php cc NHTM v cc doanh nghip xut khu c linh hot la chn cc cng c giao dch hi oi mi gip cho doanh nghip trnh uc ri ro khi t gi bin ng, ch ng trong kinh doanh.

3. Gii php trong thc hin cng c d tr bt buc

D tr bt buc hin nay c p dng c tnh cht co bng cho tt c cc loi tin gi khng k hn v c thi hn di 12 thng, trong khi ri ro v kh nng thanh ton thng ch ri vo tin gi khng k hn. Chnh v vy NHNN cn linh hot hn trong vic quy nh loi tin gi cn phi d tr bt buc. Chng hn nh nu mun m rng M1 th c th quy nh ch c tin gi khng k hn mi d tr bt buc hoc DTBB id vi cc khon tin gi di 3 thng, 6 thng... ch khng nht thit mun m rng tin gi l phi gim d tr bt buc. Ngoi ra, vic thc hin cng c DTBB c hiu qu theo mc tiu ra cn phi c s kim tra thng xuyn cht ch vic chp hnh DTBB v s pht nghim khc nhng vi phm.4. Gii php nng cao hiu qua hot ng Nghip v th trng m tng bc n nh v a vo hot ng nghip v th trng m thnh cng c ch o trong vic thc hin mc tiu ca Chnh sch tin t th cn phi c nhng gii php:

( NHNN sm trnh quc hi v vic sa lut NHNN theo hng cho php cc chng khon di hn (thi hn 1 nm tr ln ) c giao dch ti TTM.

( Tip tc thc hin c hiu qu chng trnh c cu li t chc, hot ng ca cc NHTM nhm nng cao nng lc ti chnh, tn nhim trong vic thc hin cc Nghip v ngn hng, p ng nhu cu i mi ca nn kinh t th trng.

( Thc y hot ng ca cc th trng nh : th trng tin t lin ngn hng, th trng u thu tn phiu kho bc v th trng mua bn cc giy t c gi gia t chc tn dng vi khch hng nhm to ng lc thc y hot ng th trng m ngy cng pht trin.

( i vi cc t chc tn dng :

( M rng cc li hnh kinh doanh, dch v nh u thu tn phiu, tri phiu Chnh ph trn TT s cp, to hng ho cho cc giao dch vi NHNN.

( Hon chnh cc quy nh v th trng mua bn tn phiu gia TCTD vi khch hng v a th trng ny vo hot ng nhm s dng linh hot v hiu qu ngun vn kinh doanh.

( Quan tm v to iu kin trong vic o to cn b, nng cao trnh nghip v c kh nng d bo vn kh dng ca n v v phn tch a ra cc quyt nh chnh xc cho tng giao dch ti nghip v th trng m. Bn cnh , cn trang b cng nh b sung c s vt cht k thut, bo m y iu kin giao dch th trng m thun li chnh xc.

( Cc t chc tn dng cn m rng hn na cc loi hnh kinh doanh ngoi cho vay truyn thng nh: u thu vo tn phiu, tri phiu trn th trng s cp to thm hng ho giao dch vi NHNN. ng thi cc TCTD cn ch trng n cng tc o to i ng cn b nghip v th trng m, tng cng trang b cc loi my mc hin i gip cho cc giao dch nghip v th trng m c din ra mt cch nhanh chng, linh hot, an ton v iu quan trng hn tt c l em li hiu qu nh mong mun.

( i vi NHNN( R sot v hon chnh cc c ch, quy ch lm c s php l cho hot ng th trng ni chung v th trng m ni ring cho ph hp vi din bin kinh t, chnh tr, x hi trong tng thi k nhm to iu kin thun li cho cc TCTD tham gia.

( Trn c s duy tr cc giy t c gi nh tn phiu kho bc, tn phiu NHN l "hng ho" cho cc phin giao dch ti nghip v th trng m, tng bc m rng v a dng ho cc loi hng ho khc nh: tn phiu, k phiu ca cc NHTM nh nc.

( Tng bc nng cao cht lng d bo, iu hnh th trng trn c s nng cao cht lng d bo, ci tin hnh thc cung cp thng tin trong v ngoi ngnh. iu hnh cc cng c khc ca Chnh sch tin t hot ng NVTTM th hin tnh ni tri hn hn v mt hiu qu kinh t trn th trng.

( Pht trin th trng tri phiu chnh ph, th trng tin t, cc th trng ti chnh khc, hon thin hn na khun kh php l ca th trng, tng s thnh vin tham gia th trng.

( Mt s gii php khc( Cn t chc tuyn truyn tp hun chi tit, i vo tng nghip v c th t gip cc thnh vin thy r c vai tr, tc dng v s linh hot ca nghip v th trng m trong vic iu hnh chnh sch tin t ca NHNN, cng nh hiu qu t c ca TCTD trong vic iu hnh vn ca mnh.

( Cn nng cao cht lng d bo, iu hnh theo th trng trn c s nng cao d bo, ci tin ch thng tin gia cc B, Nghnh, V, Cc ca NHNN lin quan n nghip v th trng m.

5. Phi hp cc Cng c gin tip ca Chnh sch tin t trong qun l Vn kh dng ca cc TCTD

Vn kh dng (VKD) l s tin gi ca cc TCTD (bao gm tin gi DTBB, tin gi thanh ton v cc loi tin gi khc) ti NHNN. Trong ni dung qun l Nh nc v tin t, NHNN c trch nhim qun l VKD ca cc TCTD. Cc TCTD phi duy tr mt t l d tr nht nh m bo hot ng bnh thng ca mnh, phc v nhu cu thanh ton pht sinh trong ngy v nhng ngy tip theo. Vic xc nh chnh xc lng d tr cn thit l ht sc quan trng i vi cc TCTD. Nu d tr qu cao, kinh doanh km hiu qu, nu d tr qu thp th s khng m bo c kh nng thanh ton ca cc TCTD, hiu qu kinh doanh cng s khng cao.

Trong chc nng qun l VKD ca cc TCTD, NHNN kim sot thng qua cc cng c Chnh sch tin t, ch yu l cng c gin tip nh Nghip v Th Trng M, Ti cp vn v DTBB tc ng vo kh nng thanh ton ca cc TCTD nhm t mc tiu ca Chnh sch tin t trong tng thi k.

DTBB l s tin m cc t chc tn dng phi duy tr trn ti khon tin gi khng k hn ti NHNN thc hin cc Chnh sch tin t quc gia. Cng c ny c tnh cht th ch nn d pht huy tc ng mt cch nhanh chng, rng khp n nhu cu VKD ca cc TCTD.

TCV l hnh thc cp tn dng c bo m ca NHNN i vi tng TCTD ring l nhm cung ng vn ngn hn v cc phng tin thanh ton cho cc TCTD. Qua TCV, NHNN tc ng n VKD ca tng TCTD ring l v iu tit khi lng TCV qua vic iu chnh li sut chit khu.

Cng c gin tip c tnh linh hot hiu qu v c vai tr quan trng nht trong vic thc thi CSTT l NVTTM nh c nhng u im vt tri nh c th iu chnh VKD cc quy m v thi hn khc nhau mt cch linh hot tu theo khi lng v thi hn quyt nh mua bn; nh vo kh nng c th tc ng 2 chiu 'bm, ht nn thng qua cng c NVTTM, NHNN iu tit linh hot VKD ca cc TCTD cng nh c th o ngc nhng quyt nh sai lm, iu chnh nhng bin ng khng d on trc hoc qu mc d bo c nh hng n d tr ca cc TCTD thng qua cc giao dch c k hn, thc hin chnh xc nhanh chng, khng gy chm tr v mt hnh chnh, khng mang tnh p t.

Nghip v TTM s pht huy vai tr ch yu gip NHNN trong vic qun l VKD ca cc TCTD v iu hnh CSTT kt hp vi vic vn dng linh hot cc cng c TCV v DTBB nhm gp phn hn ch cc bin ng ngn hn v li sut trn th trng, tc ng n nhu cu VKD ca cc TCTD v mt mc nht nh cng tc ng n cung cu hng ho trn TTM.

Chnh s linh hot ca nghip v TTM nn gp phn khc phc hn ch ca cng c TCV. Cng c TCV thc hin hiu qu khi NHNN kim sot c nhu cu VKD ca cc TCTD thng qua nghip v th trng m. Ngc li, cng c TCV cng c vai tr quan trng trong vic tc ng n VKD ca cc TCTD gp phn h tr nghip v TTM hot ng hiu qu, chnh xc, khc phc nhng hn ch ca nghip v th trng m khi p ng khng y ng mc nhu cu VKD ca cc TCTD qua cc phin giao dch. Khi nhng TCTD ny c th phi n xin vay TCV ti NHNN hoc i vay trn th trng lin ngn hng p ng nhu cu vn kh dng cn thiu. V mt khi NHTM cn cha pht trin n mc hon thin nh nc ta, hng ho cho cc phin giao dch cn hn ch v s lng v chng loi th vic mt s TCTD c tim lc hn ch, khng sc cnh tranh trong cc phin u thu trn nghip v th trng m c trn th trng s cp ln th cp, do khng th p ng nhu cu vn kh dng qua nghip v th trng m l chuyn bnh thng th i vay TCV ti NHNN l gii php kh d gip h c th gii quyt nhu cu VKD ca mnh. Bn cnh TCV l cc giy t c gi nn mt chng mc no c th xem y l ngun cung ng hng ho ca NHNN giao dch trn th trng m.

Nh vy chng ta khng th hn ch mt cch cng nhc, duy ch i vi cng c TCV khuyn khch NVTTM pht trin m iu cn thit phi c s linh ng, trong vic vn dng cc cng c gin tip ny. Hay ni cch khc, NHNN cn phi linh hot trong vic thc hin NVTTM nh tng cng hiu qu ca cng tc d bo nhu cu vn kh dng ca tng TCTD cng nh ca c h thng cc TCTD, phn tch nh gi nhng din bin ca th trng nhm xc nh chnh xc hiu qu khi lng, chng loi hng hoa, cch thc giao dch thch hp ng thi c s iu chnh li sut chit khu hp l, nhm khuyn khch hay hn ch cc TCTD i vay TCV theo nhng mc tiu NHNN t ra.

DTBB l cng c gin tip mang tnh th ch, tc ng lm tng hoc gim nhu cu VKD ca cc TCTD, dn n nhu cu mua hay bn giy t c gi ca cc TCTD vi NHNN qua NVTTM. Hin nay nc ta p dng DTBB duy tr theo nguyn tc bnh qun trong k m khng khng ch theo ngy nn mt mc nht nh cng c tc ng n nh cung cu vn lin ngn hng, t nh hng n nhu cu vay TCV v mua bn giy t c gi trn TTM. V ngc li qua kt qu giao dch trn TTM v khi lng TCV s l c s nh gi hiu qu tc ng ca cng c DTBB.

Hin nay, ngoi d tr s cp bng tin mt gi ti NHNN, cc TCTD cn c d tr th cp bng cc giy t c gi c tnh thanh khon cao, song do nhiu yu t nn lng d tr th cp ny cn hn ch so vi d tr s cp. thc hin tinh thn khuyn khch cc TCTD qun l vn kh dng mt cch ch ng, hiu qu th t pha NHNN cn c s ni lng trong quy nh v DTBB nh cho php cc TCTD c duy tr mt phn DTBB bng cc giy t c gi c uy tn v tnh thanh khon cao. Nh vy s gp phn gim tnh th ch, p t ca cng c DTBB, tng bc i mi phng thc qun l ca NHNN trong vic iu ho VKD ca cc TCTD v iu hnh CSTT theo hng to iu kin cho cc TCTD c ch ng trong hoch nh kinh doanh v qun l VKD, cn i lng tin mt v giy t c gi phc v cho cc nhu cu thanh ton, kinh doanh mt cch c hiu qu trnh lng ph do d tr tha tin mt hay thit hi do thiu tin mt. ng thi vi vic NHNN cho TCTD duy tr mt phn DTBB bng giy t c gi s c tc ng tng cu giy t c gi trn th trng m v mt chng mc no cng to thm ngun cung cp giy t c gi cho NHNN trong vic thc hin nghip v TTM, do s c tc ng lm cho th trng m ni ring v th trng tin t ni chung nng ng hn.

Trn c s chng ta cn pht huy tc dng tng hp ca c ba cng c gin tip ny mt cch ng b, hp l, tu vo tnh hnh v mc tiu iu hnh chnh sch tin t ca NHNN trong mi thi k. Trong nghip v th trng m lun l cng c linh hot, quan trng c vai tr then cht gip NHNN c th linh ng iu tit VKD ca h thng cc TCTD, m rng tm nh hng trn th trng tin t thng qua vic gia tng khi lng giao dich mi phin, s phin giao dch trong tun, khi lng hng ho ... bn cnh chng ta cn duy tr tc ng ca hai cng c DTBB v TCV nhm m bo tnh an ton cho hot ng ca c h thng v gp phn p ng nhu cu VKD ca nhng TCTD khng kh nng cnh tranh, khng p ng nhu cu VKD qua cc giao dch trn th trng m.

V vy, gii quyt tt vn ny s c ngha quan trng thc y th trng tin t vn ng mt cch nng ng hiu qu hn, t NHNN s gia tng qun l, kim sot tnh hnh din bin th trng, pht huy tm nh hng su rng n cc lnh vc trong nn kinh t.TI LIU THAM KHO

Tin v hot ng Ngn hng - NXB Chnh tr Quc gia

Cc nghip v Ngn hng Thng mi - Ch bin : GS - TS L Vn T

Chnh sch tin t v s iu tit v m ca NHTW cc nc T bn pht trin - NXB Chnh tr Quc gia

H thng cng c Chnh sch tin t quc gia trong nn kinh t th trng - Nguyn V Ngon

Tp ch Ngn hng cc s 52002, 92002, 102002,122002, xun 2003, 42003, 72003, 82003.

Th trng Ti chnh Tin t cc s 52002, 62002, 82002, 92002, 132002, 142002, 152002, 172002, 182002, 222002, 232002, xun 2003, 92003, 102003.

Cc Website : http://www.mof.gov.vn http://www.vnba.org.vn http://www.vneconomy.com.vnLi kt !T

rong hn 10 nm qua, cng vi qu trnh chuyn i nn kinh t v i mi h thng Ngn hng Vit nam, c ch iu hnh Chnh sch tin t ca NHNN khng ngng i mi, gp phn ng k trong vic n nh tin t, kim sot lm pht, thc y tng trng kinh t, ci thin v nng cao i sng nhn dn cng nh n nh h thng ngn hng. Trong iu kin Th trng tin t cn km pht trin, kim sot v iu tit tin t, NHNN la chn s dng cc cng trc tip, tng bc kt hp vi cc cng c gin tip. c bit, bn cnh vic s dng cc cng c CSTT theo thng l cc nc nh d tr bt buc, ti cp vn... li sut v t gi c s dng kh hiu qu, gp phn t lc trong vic thc hin cc mc tiu Chnh sch tin t.

Cng vi s pht trin i ln ca nn kinh t, Chnh sch tin t cng tr nn quan trng i vi hot ng ca NHTW, v vy vn nng cao vai tr ca NHTW trong vic xy dng v thc thi CSTT c ngha quan trng gp phn i mi, hon thin iu hnh CSTT ca NHTW trong thi gian ti...

n c hon thnh vi s gip tn tnh ca gio vin hng dn. Tuy nhin, do kin thc v l lun cng nh kh nng tm hiu cn hn ch nn n khng th trnh khi s thiu st, rt mong s gp , ph bnh ca cc Thy c, cc bn nhng chuyn ln sau c hon chnh hn.

Mt ln na, em xin chn thnh cm n s quan tm, ch bo ca gio vin hng dn, ThS. TRNH TH TRINH tn tnh hng dn, gip em trong sut thi gian hon thnh n mn hc ny. Nng, ngy 05 thng 08 nm 2003

Sinh vin thc hin

Nguyn Th Anh

NHN XT CA GIO VIN HNG DN