TIU LUN KINH T V M: TI: CHNH SCH TIN TSinh vin : Nguyn Diu Linh
Lp : QN2A B Mn : Kinh T V M
MC LCI. Chnh sch tin t trong nn kinh t th trng 1) Khi nim, v tr
ca chnh sch tin t. a. Khi nim chnh sch tin t b. V tr chnh sch tin t
2) Mc tiu ca chnh sch tin t .
a. n nh gi tr ng tin b. Tng cng n vic lm c. Tng trng kinh t 3)
Cc cng c ca CSTT . a. Nghip v th trng m b. D tr bt buc c. Hn mc tn
dng d. Li sut e. T gi hi oiII.
Vic vn dng cc cng c iu hnh chnh sch tin t ca NHNN VN trong nhng
nm 2007-2009: 1) Giai on: trong nm2007-u 2008 2) Giai on: nm 2008
a. Giai on t u nm n thng su b. Giai on t thng su n cui nm 2008 3)
Giai on:cui 2008 v trong nm2009 a. Giai don cui nm 2008 u nm 2009
b. Giai on trong nm 2009
III. IV. V.
Mt s lu khi s dng chnh sch tin t Ti liu tham kho Kt lun.
C
hinh sch tin t l mt chnh sch iu tit kinh t v m cc k quan trng ca
nh nc trong nn kinh t th trng v n c nh hng ln n cc bin s v m nh:
cng n vic lm, tc tng trng, lm pht t c cc mc tiu ca chnh sch tin t
th vic s dng cc cng c ca n c vai tr c bn, quyt nh. Vit Nam k t khi
i mi n nay, chnh sch tin t c bit l cc cng c ca n ang tng bc hnh
thnh, hon thin v pht huy tc dng i vi nn kinh t. Vi c im ca nn kinh
t Vit Nam th vic la chn cc cng c no, s dng n ra sao cc giai on c th
ca nn kinh t lun l mt vn thng xuyn phi quan tm theo di v gii quyt i
vi cc nh hoch nh v iu hnh chnh sch tin t quc gia, cc nh nghin cu
kinh t. c bit l trong bi cnh nn kinh t trong nc v quc t nh hin nay
th vic nghin cu v chnh sch tin t c th l cc cng c ca chnh sch tin t
l mt vn c ngha l lun v thc tin cao. Vi mc ch trau di kin thc hc v
gp phn nghin cu, tm hiu v chnh sch tin t ,em quyt nh chn ti : CHNH
SCH TIN T v lm r thm vn em xin nghin cu thm chnh sch tin t ca Vit
Nam trong nhng nm 2007-2009 Trong qu trnh su tp v lm bi, em phn ra
nhiu phn khac nhau phn tch v c th ng mt kha cnh no c th hn hp. Chnh
sch tin t ca NHNN VN trong giai on 2007 -2009 rt rng ln, c th kin
thc ca em cha p ng c yu cu ca c. Em rt mong s ng gp kin t c v cc bn
bi tiu lun ca chng em c tt hn na. Em xin chn thnh cm n!
NI DUNGI. CHNH SCH TIN T TRONG NN KINH T TH TRNG:
1) Khi nim, v tr ca chnh sch tin t: a. Khi nim chnh sch tin t :
Chnh sch tin t l mt chnh sch kinh t v m do Ngn hng trung ng khi tho
v thc thi, thng qua cc cng c , bin php ca mnh nhm t cc mc tiu :n nh
gi tr ng tin, to cng n vic lm ,tng trng kinh t . Chng ta c th hiu,
chnh sch tin t l tng ha cc phng thc m NHNN VN (NHTW) thng qua cc
hot ng ca mnh tc ng n khi lng tin t trong lu thng, nhm phc v cho
vic thc hin cc mc tiu kinh t -x hi ca t nc trong mt thi k nht nh.
Mt khc, n l mt b phn quan trng trong h thng chnh sch kinh t - ti
chnh v m ca chnh ph. Tu iu kin cc nc, chnh sch tin t c th c xc lp
theo hai hng: chnh sch tin t m rng (tng cung tin ,gim li sut thc y
sn xut kinh doanh ,gim tht nghip nhng lm pht tng -chnh sch tin t
chng tht nghip) hoc chnh sch tin t tht cht (gim cung tin , tng li
sut lm gim u t vo sn xut kinh doanh t lm gim lm pht nhng tht nghip
tngchnh sch tin t n nh gi tr ng tin). b. V tr chnh sch tin t :
Trong h thng cc cng c Iu tit v m ca Nh nc th chnh sch tin t l mt
trong nhng chnh sch quan trng nht v n tc ng trc tip vo lnh vc lu
thng tin t .Song n cng c quan h cht ch vi cc chnh sch kinh t v
m khc nh chnh sch ti kho,chnh sch thu nhp,chnh sch kinh t i
ngoi. i vi Ngn hng trung ng ,vic hoch nh v thc thi chnh sch chnh
sch tin t l hot ng c bn nht ,mi hot ng ca n u nhm lm cho chnh sch
tin t quc gia c thc hin c hiu qu hn.2) Mc tiu ca chnh sch tin t
:
a. n nh gi tr ng tin :
NHTW thng qua CSTT c th tc ng n s tng hay gim gi tr ng tin ca nc
mnh. Gi tr ng tin n nh c xem xt trn hai mt: Sc mua i ni ca ng
tin(ch s gi c hng ho v dch v trong nc)v sc mua i ngoi (t gi ca ng
tin nc mnh so vi ngoi t). Tuy vy, CSTT hng ti n nh gi tr ng tin
khng c ngha l t l lm pht =0 v nh vy nn kinh t khng th pht trin c, c
mt t l lm pht gim phI chp nhn mt t l tht nghip tng ln. b. Tng cng n
vic lm: CSTT m rng hay thu hp c nh hng trc tip ti vic s dng c hiu
qa cc ngun lc x hi,quy m sn xut kinh doanh v t nh hng ti t l tht
nghip ca nn kinh t. c mt t l tht nghp gim th phi chp nhn mt t l lm
pht tng ln. Mt khc, khi tng trng kinh t t c do kt qu ca cuc ci tin
k thut th vic lm c th khng tng m cn gim. Theo nh kinh t hc Arthur
Okun th khi GNP thc t gim 2% so vi GNP tim nng, ythif mc tht nghip
tng 1%. T nhng iu trn cho thy, vai tr ca NHTW khi thc hin mc tiu ny
: tng cng u t m rng sn xut kinh doanh, chng suy thoi kinh t theo
chu k, tng trng kinh t n nh, khng ch t l tht nghip khng vt qu t l
tht nghip t nhin. c. Tng trng kinh t: Tng trng kinh t lun l mc tiu
ca mi chnh ph trong vic hoch nh cc chnh sch kinh t v m ca mnh, gi
cho nhp tng trng n nh, c bit vic n nh gi tr ng bn t l rt quan trng
,n th hin lng tin ca dn chng i vi Chnh ph.
Mc tiu ny ch t c khi kt qu hai mc tiu trn t c mt cch hi ho. Mi
quan h gia cc mc tiu : C mi quan h cht ch,h tr nhau, khng tch ri.
Nhng xem xt trong thi gian ngn hn th cc mc tiu ny c th mu thun vi
nhau thm ch trit tiu ln nhau. Vy t c cc mc tiu trn mt cch hi ho th
NHTW trong khi thc hin CSTT cn phi c s phi hp vi cc chnh sch kinh t
v m khc. Mt khc bit cc mc tiu cui cng trn c thc hin c khng, th cc
NHTW phi ch thi gian di ( mt nm khi kt thc nm ti chnh).3) Cc cng c
ca CSTT:
a.Nghip v th trng m: Khi nim: L nhng hot ng mua bn chng khon do
NHTW thc hin trn th trng m nhm tc ng ti c s tin t qua Iu tit lng
tin cung ng. C ch tc ng: Khi NHTW mua (bn) chng khon th s lm cho
c
s tin t tng ln (gim i) dn n mc cung tin tng ln (gim i). Nu th
trng m ch gm NHTW v cc NHTM th hot ng ny s lm thay i lng tin d tr
ca cc NHTM (R ),nu bao gm c cng chng th n s lm thay i ngay lng tin
mt trong lu thng (C). c im: Do vn dng tnh linh hot ca th trng nn y
c coi l
mt cng c rt nng ng, hiu qu, chnh xc ca CSTT v khi lng chng khon
mua ( bn ) t l vi qui m lng tin cung ng cn iu chnh, t tn km v chi
ph , d o ngc tnh th. Tuy vy, v c thc hin thng qua quan h trao i nn
n cn ph thuc vo cc ch th khc tham gia trn th trng v mt khc cng c ny
hiu qu th cn phI c s pht trin ng b ca th trng tin t ,th trng vn.
b.D tr bt buc: Khi nim : S tin d tr bt buc l s tin m cc NH phI gi
li, do
NHTW qui nh, gi ti NHTW, khng hng lI, khng c dng u t, cho vay v
thng thng c tnh theo mt t l nht nh trn tng s tin gi ca khch hng m
bo kh nng thanh ton, s n nh ca h thng ngn hng.
C ch tc ng: Vic thay i t l d tr bt buc nh hng trc tip
n s nhn tin t (m=1+s/s+ER+RR) trong c ch to tin ca cc NHTM.Mt
khc khi tng (gim ) t l d tr bt buc th kh nng cho vay ca cc NHTM gim
(tng), lm cho lI sut cho vay tng (gim), t lm cho lng cung ng tin
gim (tng).
c Im: y l cng c mang nng tnh qun l Nh nc nn gip NHTW ch ng trong
vic Iu chnh lng tin cung ng v tc ng ca n cng rt mnh (ch cn thay i
mt lng nh t l d tr bt buc l nh hng ti mt lng rt ln mc cung tin).
Song tnh linh hot ca n khng cao v vic t chc thc hin n rt chm ,phc
tp, tn km v n c th nh hng khng tt ti hot ng kinh doanh ca cc NHTM.
c. Qun l hn mc tn dng ca cc NHTM Khi nim :l vic NHTW quy nh tng mc
d n ca cc NHTM khng c vt qu mt lng no trong mt thi gian nht nh(mt
nm) thc hin vai tr kim sot mc cung tin ca mnh.Vic nh ra hn mc tn
dng cho ton nn kinh t da trn c s l cc ch tiu kinh t v m(tc tng trng
,lm phtiu th..)sau NHTW s phn b cho cc NHTM v NHTM khng th cho vay
vt qu hn mc do NHTW quy nh . C ch tc ng:y l mt cng c iu chnh mt cch
trc tip i vi lng tin cung ng,vic quy nh php l khi lng hn mc tn dng
cho nn kinh t c quan h thun chiu vi qui m lng tin cung ng theo mc
tiu ca NHTM. c im:Gip NHTW iu chnh ,kim sot c lng tin cung ng khi
cc cng c gin tip km hiu qu ,c bit tc dng nht thi ca n rt cao trong
nhng giai on pht trin qu nng,t l lm pht qu cao ca nn kinh t .Song
nhc im ca n rt ln : trit tiu ng lc cnh tranh gia cc NHTM,lm gim hiu
qu phn b vn trong nn kinh t ,d pht sinh nhiu hnh thc tn dng ngoI s
kim sot ca NHTW v n s tr nn qu km hm khi nhu cu tn dng cho vic pht
trin kinh t tng ln
d.Qun l li sut ca cc NHTM: Khi nim :NHTW a ra mt khung li sut
hay n dnh mt trn li sut cho vay hng cc NHTM iu chnh li sut theo gii
hn ,t nh hng ti
qui m tn dng ca nn kinh t v NHTW c th t c qun l mc cung tin ca
mnh. C ch tc ng:Vic iu chnh li sut theo xu hng tng hay gim s nh hng
trc tip ti qui m huy ng v cho vay ca cc NHTM lm cho lng tin cung ng
thay i theo. c im:Gip cho NHTW thc hin qun l lng tin cung ng theo
mc tiu ca tng thi k,Iu ny ph hp vi cc quc gia khi cha c iu kin pht
huy tc dng ca cc cng c gin tip.Song, n d lm mt i tnh khch quan ca
li sut trong nn kinh t v thc cht lI sut l gi c ca vn do vy n phi c
hnh thnh t chnh quan h cung cu v vn trong nn kinh t .Mt khc vic
thay i quy nh Iu chnh lI sut d lm cho cc NHTM b ng,tn km trong hot
ng kinh doanh ca mnh. e.t gi hi oi khi nim :t gi hi oi l i lng biu
th mi tng quan v mt gi trgia hai ng tin.ni cch khc t gi hi oi l gi
c ca mt n v tin t nc ny c biu hin bng mt n v tin nc khc. C ch tc
ng:tc ng n hot ng kinh t , t hot ng xut nhp khu n sn xut kinh doanh
v tiu dng trong nc qua bin i ca gi c hng ha c im:ngn hng trung ng c
th n nh t gi c nh hay tha ni theo quan h cung cu ngoai t trn th
trng ngoi hi bn canh cn c t gi c nh nhng di ng khi cn thit v t gi
th ni c qun l.khi vn dung cng c ny khng phi NHTU y t gi ln cao hay
ko t gi xung thp m n nh t gi mt mc hp l ph hp vi c im iu kin thc t
ca t nc trong tng giai on tc ng chung cuc ca n l tt nht II . VIC VN
DNG CC CNG C IU HNH CHNH SCH TIN T CA NHNN VN TRONG NHNG NM
2007-2009
1) Giai on: trong nm2007- u 2008: T cui nm 2006 n gia u nm 2007,
nn kinh t VN ni ln vi nhiu s kin, ch tiu y ha hn. Khi VN chnh thc l
thnh vin ca WTO, lng vn u t nc ngoi v kiu hi vo VN tng t bin (nm
2007 ti 20 t USD). 2007 l nm m m trong n Kinh t M khi m ng la xung
gi nghim
trng. S suy thoi ca nn kinh t ln nht th gii ny khin cho nhiu nn
kinh t khc trn th gii chu nh hng, trong c Vit Nam. ng tin mt gi l n
tng ng nh nht trong nm 2007 v u nm 2008. V nguyn tc, khi lung vn nc
ngoi u t vo VN tng, VN ng (VND) s ln gi to ra im cn bng.Tuy nhin
NHNN can thip th trng ngoi hi nhm gim p lc tng gi VND: NHNN VN pht
hnh VND mua li lng ngoi t ny vi mc ch km t gi ca VND vi ng la M
(USD) thp hn im cn bng nhm nng cao tnh cnh tranh ca hng xut khu v
gi c. Gi VND yu l mt hnh thc tr gi cho hng xut khu. iu chnh tng t l
d tr bt buc tng gp 2 ln so vi mc ca nm 2006 hn ch mc d tha vn kh
dng ca cc TCTD, qua hn ch tng trng tn dng vo nhng lnh vc km hiu qu,
gim sc p tng lm pht trong nhng thng cui nm. Gi n nh cc mc li sut
chnh thc do NHNN cng b, nhm pht tn hiu n nh li sut th trng. Hn ch
cho vay c bo m bng cm c giy t c gi, thc hin cho vay chit khu trong
hn mc phn b. T gi linh hot vi vic ni lng bin t gi t 0,25% ln 0,5%
vo u nm v n 12/12/2007, tip tc ni rng bin ln 0,75%. Tuy nhin, mt
tri ca chnh sch th trng m l Ngn hng nh nc phi cung ra s lng khng l
tin ng mua ht s la ny, ng la mt gi, ng gha vi vic tin Vit ln gi.
Ngi ta li dn dp bn la thu tin Vit. Cung tin ng li phi tng thm gi t
gi hi oi (VND/USD) khi xung qu thp, lm cho lng cung tin ca VN t nm
2005 n ht thng 6/2007 tng tng cng 110%. y l mc tng rt ln, l tc nhn
quan trng i vi lm pht. Con s lm pht ln n 12.63% so vi ch s tng GDP
l 8.5% ngha l v thc cht chng ta tng trng m. Chnh sch t gi hin nay
nh hng hn ch nht nh i vi nn kinh t. Mc d ngay t u nm 2007, NHNN bt
u thc hin ni lng bin t gi t 0,25% ln 0,5% v n 12/12/2007, tip tc ni
rng bin ln 0,75%, nhng vi bin dao ng cha ng k, cha thch ng vi mi
trng bn ngoi. iu chnh tng t l d tr bt buc tng gp 2 ln so vi mc ca
nm 2006 hn ch mc d tha vn kh dng ca cc TCTD. Kt qu t oc trong nm
2007:
- Qui m th trng tin t m rng v n nh, khng xy ra nhng c sc v li
sut v t gi trc nhng bin ng kh lng ca tnh hnh th trng ti chnh quc t
: + Li sut th trng lin ngn hng mc d c bin ng mnh trong vi ngy gia
thng 11/2007, song, nhn chung, mt bng li sut trong nm n nh: li sut
huy ng v cho vay ca TCTD vn gi c n nh v c xu hng gim nh so vi cui
nm 2006, to iu kin cho vic huy ng vn v u t cho tng trng kinh t. Tnh
n cui thng 9/2007, huy ng vn ca cc TCTD tng 31,2%, c c nm tng
39,6%, cao hn tc tng 33,1% ca nm 2006; tn dng n cui thng 9 thng tng
30,9%, c c nm tng 37,8%, cao hn nhiu so vi tc tng 22,8% ca nm
2006). + T gi danh ngha giao ng nh v c xu hng gim (VND ln gi nh),
trong bi cnh lm pht gia tng gp phn tch cc trong vic n nh li sut VND
v n nh th trng tin t. Mt khc, t gi thc thp hn t gi hi oi danh ngha
trn th trng, cho nn tc ng khuyn khch xut khu, kim sot nhp khu, h tr
n nh li sut VND. - Din bin tng phng tin thanh mc d tng cao, nhng c
cu thay i theo chiu hng tch cc: + T l tin mt trn TPTTT gim t mc
19,3% nm 2006 xung mc 17,8% nm 2007. + T l ngoi t trn tng tin gi t
mc 25,9% nm 2007 xung cn 22,6% nm 2007 - gim mc la ho ca nn kinh t.
- H tr tch cc cho tng trng kinh t : + Trong hot ng u t tn dng ca cc
TCTD c nhng din bin tch cc, cc sn phm dch v tn dng c a dng hn, nhiu
lnh vc cho vay u t c m rng, cc doanh nghip va v nh c nhiu iu kin
thun li tip cn ngun vn vay ngn hng pht trin sn xut, to cng n vic
lm, gim t l tht nghip gp phn n nh x hi, cho vay pht trin nng nghip
nng thn, cho vay chnh sch h tr cc h ngho, h sn xut kinh doanh vng
kh khn cng c m rng, gp phn tch cc thc hin mc tiu xo i gim ngho. Bn
cnh , vic cho vay tiu dng cng c m ra rt a dng p ng y cc nhu cu ca x
hi. + Tn dng u t vo th trng chng khon c kim sot cht ch v gim dn c s
tuyt i v t l d n qua cc thng, gp phn thc y th trng chng khon pht
trin n nh. Tn dng i vi lnh vc bt ng sn cng c theo di, gim st cht ch
nhm gp phn hn ch nhng tim n ri ro trong hot ng ngn hng v thc y th
trng bt ng sn pht trin bn vng. + Cht lng tn dng c ci thin: T l n xu
thng 9/2006 l 2,2%, c xu hng gim so vi t l n xu thng 12/2006
(2,64%), trong t l n xu ca cc nhm TCTD u gim. C th l: t l n xu ca
cc NHTM nh nc l 2,8% (gim 0,4%); t l n xu ca cc NHTM c phn l 1,26%
(gim 0,34%);
t l n xu ca cc ngn hng lin doanh v chi nhnh nc ngoi l 0,8% (gim
0,4%); t l n xu ca cc TCTD khc l 2,4% (gim 0,5%). Thch thc trong nm
2007: - Dng vn u t nc ngoi vo nhiu (Theo s liu thng k n thng
10/2007, doanh s pht sinh tin gi bng VND ca ngi khng c tr ti cc
NHTM th c khong 13 t USD ca ngi khng c tr c chuyn cho ngi c tr cho
mc ch u t vo th trng chng khon, u t vo bt ng sn v chi tiu cc nhu cu
tiu dng khc trong nc) s gy kh khn trong vic kim sot khi lng tin v
kim sot lm pht. - Chnh sch t gi vi bin giao ng vi mi trng bn ngoi.
ng nh lm cho nn kinh t cha kp thch
- Cn thay i chnh sch t gi bin giao ng nh bng chnh sch t gi bin
giao ng ln hn.
Cc gii php iu hnh CSTT:
-
Thc hin can thip th trng ngoi hi nhm gim p lc tng VND gy bt li
cho tng trng kinh t. NHNN s dng linh hot cc cng c CSTT iu tit c hiu
qu khi lng tin cung ng ny, nhm t mc tiu mua ngoi t tng d tr ngoi hi
Nh nc, hn ch sc p tng gi ng Vit Nam, gp phn bnh n th trng ngoi hi,
nhng ng thi cng ht mnh lng tin cung ng ra cho mc ch mua ngoi t gim
mc d tha vn kh dng ca cc NHTM, hn ch s gi tng ca tng phng tin thanh
ton (TPTTT), qua gim p lc lm pht. C th:
+ NHNN ht c mt lng tng i ln vn kh dng d tha ca cc TCTD, ng thi
vn iu tit kp thi s thiu ht vn mang tnh thi im ca mt s TCTD, m bo
duy tr n nh tin t, n nh li sut th trng. + Gi n nh cc mc li sut chnh
thc do NHNN cng b, nhm pht tn hiu n nh li sut th trng. NHNN chnh
thc thc hin b qui nh v trn li sut tin gi USD ca php nhn ti TCTD hon
ton t do ha li sut th trng, ph hp vi tin trnh hi nhp quc t. + Hn ch
cho vay c bo m bng cm c giy t c gi, thc hin cho vay chit khu trong
hn mc phn b. + NHNN qun l an ton d tr ngoi hi Nh nc, p ng mc tiu
thanh khon v sinh li mc nht nh. Tng d tr ngoi hi Nh nc tnh
theo tun nhp khu hng ho v dch v tng t mc 13,6 tun vo thi im cui
nm 2006 ln gn 18 tun nm 2007. 2) Giai on: nm 2008: Nm 2008 l nm c
nhiu kh khn v th thch i vi hot ng ca ngnh Ngn hng. Lm pht tng cao v
khng c du hiu dng v chia lm 2 giai on: a. Giai on t u nm n thng su:
NHNN Vit Nam quyt nh nng d tr bt buc i vi cc NHTM v qui nh cc NH
mua tri phiu NHNN. Km vi l hn ch tng trng tn dng nng bng vic khng
ch mc 30%. Ngoi ra, cn hng lot chnh sch h tr th trng chng khon, hn
ch cho vay i vi bt ng sn. - Hai qu u ca nm 2008, cng vi nhng bt n
trn th trng ti chnh th gii, tnh hnh kinh t trong nc cng din bin ht
sc phc tp. Gi du th tng cao, cng vi s dn tch kh lu v lng tin tha lm
cho th trng hng ho Vit Nam c hin tng bc ho v gi. So vi thng 12 nm
2007, gi tiu dng tng 17,18%, mc cao nht so vi nhiu nm tr li y.
Trong ng quan tm nht l hai nhm hng lng thc v thc phm: lng thc tng
59,44%, thc phm tng 21,83%, gp phn y ch s lm pht bnh qun 6 thng u
nm ln mc 2,86%/thng. n cui thng 6, ch s lm pht tuy c tng chm li
nhng vn mc cao nht so vi thng 6 ca nhiu nm trc (2,14%). +Trc tnh
hnh , thc hin chnh sch tht cht tin t l mc tiu ch yu ca NHNN, vi ba
cng c: li sut, d tr bt buc v th trng m c s dng ng thi cng vi nhng
quy nh sit cht th trng chng khon, th trng bt ng sn tc ng mnh n th
trng. +Tin t tht cht lp tc bng cch ngn hng Trung ng tung ra hn
20.000 t dng tn phiu buc cc ngn hng thng mi phi mua vo. +NHNN lin
tc tng LSCB trong 6 thng u nm, nh im l vo thng 6/2008 ln n 14%. Li
sut Quyt nh 1317/Q-NHNN 14%/nm 10/6/2008 1099/Q-NHNN 12%/nm
16/5/2008 8.75%/nm 305/Q-NHNN Ngy thc hin ngy ngy 11/06/2008
19/05/2008
ngy 01/02/2008
30/1/2008 1746/Q-NHNN 8,25%/nm 1/12/2005 + Tng t l d tr bt buc
ln 1%.
ngy
01/12/2005
Trong iu kin tin qu nhiu trong lu thng th vic s dng cc cng c
chnh sch tin t gim lng tin tha l hon ton ng xt c v l thuyt ln thc
tin. S can thip quyt lit ca Ngn hng Nh nc (NHNN) cho thy c chnh kin
cng nh s quyt tm ca ton h thng ngn hng trong vic kim ch lm pht. V
kt qu l lm pht b chn ng v y li t nh im 3,91%/thng (tng ng 25,2%/nm)
trong thng 5 xung cc mc thp hn trong qu v thm ch m trong cc thng
cui nm. T l lm pht c nm 2008 ch cn l 19,89%.Tuy nhin, phi tha nhn
rng thc s cc NHTM phi tri qua nhng thng ngy (c bit l trong thng 2,
thng 3) cc k kh khn v thanh khon v lun nm trong tnh trng nguy c.
Chin dch li sut ca cc ngn hng giai on ny to nn mt du n kh su m. C l
mi sau ny ngi ta cng khng th qun c cnh tng tho chy ca khch hng khi
ngn hng c li sut thp v dng ngi xp hng bt chp thi gian trc nhng ngn
hng c li sut cao gi tin vo. Ch trong khong thi gian vi ngy, c ngn
hng y li sut tin gi t 15%/nm ln 19%/nm, li sut cho vay c y ln ng vi
li sut ti a 21%/nm hu ht cc ngn hng . Li sut cho vay rt cao ng ngha
vi cc doanh nghip va v nh kh nghip s y c kh nng vay vn kinh doanh.
Gi c cng cha chc xung thp c v d ng tin tng gi v lng tin lu thng gim
xung nhng chi ph vn ca cc doanh gi ln (lm pht chi ph y). b. Giai on
t thng su n cui nm 2008: - Chnh ph c ch trng gim tng trng, tp trung
chng lm pht. - Sau khi thc hin thnh cng vai tr kim ch lm pht, NHNN
tng bc ni lng chnh sch tin t v li sut vn l mt cng c ht sc quan
trng. LSCB h dn t nh 14% xung 13% (t 21/10/08), 12% (t 05/11/08) v
lin tip c iu chnh ti 3 ln trong vng 1 thng cui nm 2008 (11% t
21/11/08, 10% t 05/12/08, 8,5% t 22/12/08). Cng vi LSCB, LSTCK,
LSTCV cng c iu chnh gim; cc NHTM c bn tn phiu bt buc trc hn; T l d
tr bt buc c ni lng dn i km vi vic iu chnh li sut DTBB. Cc cng c trn
tc ng mnh ti th trng, lm tng dn mc cung tin cho nn kinh t. Tng trng
tn dng 2008 t ~ 23%. Tng trng tn dng gp phn chn suy gim, n nh kinh
t v m. Kt qu t oc trong nm 2008 :
- Chnh sch tht cht tin t gy kh khn trong vic vay vn ca cc doanh
nghip va v nh. => phi thn trng trong vic khi ng thi s dng nhiu
cng c CSTT( v mc cn thit v liu lng cng nh cch thc vn hnh). - Kim ch
lm pht t nh im 3,91%/thng xung 1,13% vo thng 7 v m vo nhng thng cui
nm. - S phi hp gia NHNN v ton b h thng NH trong vic kim ch lm pht.
S dng cc cng c chnh sch tin t gim lng tin tha l hon ton ng xt c v l
thuyt ln thc tin. Thch thc trong nm 2008 : - Chnh sch tht cht tin t
gy kh khn trong vic vay vn ca cc doanh nghip va v nh. - Sc p ca lm
pht vn cn rt ln, biu hin nhng im: n xu vn tip tc tng ln, kh nng thu
thu v cc ngun thu gim, nhp siu, bi chi ngn sch vn mc cao (4,95%). -
Kinh t Vit Nam bt u xut hin yu t gim pht. CPI gim lin tc trong 34
thng (ch s gi c biu hin bng sc mua, thu nhp v vic lm) th nn kinh t
s tr tr. => phi thn trng trong vic khi ng thi s dng nhiu cng c
CSTT( v mc cn thit v liu lng cng nh cch thc vn hnh). Cc gii php iu
h nh chnh sch tin t:
- Kim sot cht ch nhng lnh vc cho vay c ri ro cao nh u t kinh
doanh chng khon, bt ng sn thng qua vic: + Sit cht li cc iu kin c
cho vay v khng ch tng d n cho vay, chit khu giy t c gi u t kinh
doanh chng khon khng c vt qu 20% vn iu l ca TCTD. + Yu cu cc TCTD
khng ch t trng v tc tng trng d n cho vay bt ng sn mc hp l so vi tng
d n v ngun vn cho vay.
+ Ban hnh mi c ch cho vay bng ngoi t ca TCTD theo hng cht ch hn
nhm hn ch cho vay i vi nhu cu khng nht thit phi s dng vn ngoi t. S
dng cc cng c ca CSTT nh li sut, t gi, d tr bt buc (DTBB), th trng m
iu tit lng vn kh dng ca cc ngn hng thng mi nh: + Tng t l DTBB. +
Tng khi lng bn tn phiu trn nghip v th trng m v pht hnh 20.300 t ng
tn phiu bt buc i vi cc TCTD c quy m vn huy ng bng VND trn 1.000 t
ng + 6 thng u nm 2008, NHNN 2 ln thay i cc li sut c bn, li sut ti
cp vn, li sut chit khu theo hng tng ln. 3) giai on cui nm 2008 v
trong nm 2009 a.Giai on:cui 2008 v du nm 2009: - Qu 4 nm 2008, NHNN
s dng chnh sch ni lng tin t v cng c li sut vn l 1 cng c quan trng.
- LSCB gim xung t 14%/nm cn 8,5%/ nm. - Li sut tr cho d tr bt buc
th ln lt tng ln: 3,5%/nm; 5%/nm; 10%/nm, sau gim nhng vi tc gim
chm. - Tn phiu bt buc c thanh ton trc hn; bin t gi c ni lng t +/2%
ln +/- 3% gim t l d tr bt buc t 10%/nm xung cn 5%/nm v cc loi li
sut chit khu, li sut ti cp vn cng c h xung b. Giai on trong nm 2009
: - Nm 2009, mt nm m chnh sch tin t phi i mt vi nhiu thch thc kh
lng pht sinh t nhng bt cp ca nn kinh t v tc ng bt li ca khng hong
ti chnh v suy thoi kinh t. - Lm pht cao nm 2008, cng vi s o chiu ca
vn u t nc ngoi v thm ht mnh cn cn thng mi (12,783 t USD) c tc ng
mnh n tm l cc nh u t trn th trng ngoi hi, gy nhng bin ng kh lng n t
gi.
- NHNN thc thi CSTT mt cch linh hot phi hp ng b vi nhiu gii php
khc gi bnh n th trng.
- Th trng tin t tng bc c bnh n, tuy nhin 6 thng u nm 2009, th
trng ngoi hi c nhng din bin khng thun li. - NHNN m rng bin t gi mua
bn USD/VND t +/-3% ln +/-5%. - Li sut cho vay ngoi t gim t mc
6-6,5%/nm xung 3%/nm k t ngy 01/6/2009 khng qu li sut huy ng gim
xung mc khng qu 1,5%/nm. - Bn ngun ngoi t thu c pht hnh tri phiu
Chnh ph cho NHNN ; ngh mt s doanh nghip nhp khu ln chuyn t mua ngoi
t sang vay bng ngoi t. - p dng cc bin php nhm hn ch tm l gm gi ngoi
t c a cc DN v ngi dn nh y m nh cng tc tuyn truyn v cng b cng khai,
rng ri cc thng tin v tnh hnh ng i hi, t gi; yu cu cc NHTM nh nuc
gim li sut cho vay v huy ng bng ngoi t ( li sut cho vay gim t 6
6.5%/nm xung khng qu 1.5%/nm k t ngy 01/06/2009) . - Thm vo , thm
ht ngn sch tng cao, nm 2009 mc thm ht ngn sch mc 6,5% GDP buc ngn
sch phi vay n nhiu, qua m gy p lc gim gi VND. Kt qu t oc nm 2009
:
- Gii php h tr li sut ( CSTK ) c tc ng tch cc h tr doanh nghip
phc hi sn xut, lm khi sc TTCK, bt ng sn v th trng tn dng. - Ngn hng
Nh nc (NHNN) thc thi CSTT mt cch linh hot phi hp ng b vi nhiu gii
php khc gi bnh n th trng. Thch thc trong nm 2009 :
- Lm pht cao nm 2008 - S o chiu ca vn u t nc ngoi - Thm ht mnh
cn cn thng mi (12,783 t USD).
- H tr li sut gy sc p tng khi lng tin trong nn kinh t, tn dng
tng trng cao v p lc gim gi VND. - i mt vi nhiu thch thc kh lng ca
cuc khng hong ti chnh v suy thoi kinh t nm 2008 2009. Cc gii php iu
hnh chnh sch tin t:
- NHNN cng b tng li sut c bn thm 1%, t 7% ln 8%. - iu chnh t gi
v bin t gi. - Dng h tr li sut ngn hn vo 31/12/2009. III/MT S LU KHI
S DNG CHNH SCH TIN T Chnh sch tin t cng c nhng tc ng tri chiu ca n
v gim bt nhg tc ng y ta cn lu mt s dim sau: Thn trng khi ng thi s
dung nhiu cng c iu hnh chnh sch tin t: Vic s dng ng thi nhiu cng c
iu hnh chnh sch tin t l vic lm bnh thng, trn l thuyt v c thc tin,
cng khng c nguyn tc no quy nh v vn ny. Tuy nhin, th trng l ni rt
nhy cm v n chnh l ni phn nh sc sng ca nn kinh t.V th, cn phi ht sc
thn trng i vi mi quyt nh lin quan n s vn ng ca tin t, trc khi vn
hnh phi quan st k din bin, d kin c nhng phn ng c th ca th trng cn
nhc v loi cng c s dng, v mc cn thit, v liu lng cng nh cch thc vn
hnh mi cng c v lun trnh nhng gii php c th dn cc ngn hng vo nhng tnh
hung nguy him. Li sut l cng c linh hot, ng c cn nhc s dng nht. Mc d
mi cng c c nhng c tnh, kh nng tc ng n th trng theo nhng cch khc
nhau, vi mc cng khng ging nhau, song cho d cng c no th tn hiu cui
cng ca n sau khi pht ra cng dn n s thay i v gi - li sut, d l tng t
l d tr bt buc hay mua tn phiu bt buc V vy, hy s dng hu hiu cng c li
sut iu tit. Thay i quan im v chi ph phi tr cho vic iu hnh chnh sch
tin t. t c mc tiu t ra k c mc tiu ca chnh sch tin t trong tng thi k
u c nhng ci gi phi tr - l nhng chi ph, nhng tn km cn thit. Khng th
n gin cho rng d tr bt buc th khng phi tr li sut hay mua bn giy t c
gi trn th trng m th nht thit phi c chnh lch (li nhun)... Vic iu
chnh tng li sut tr cho d tr bt buc thi gian gn y cng l s thay i ng
k v quan im. Cn i vi cng c th trng m, khi thc hin vic mua bn giy t
c gi trn th trng ny cng chnh l lc NHNN thc hin vic s dng cng c th
trng m t mc tiu ca chnh sch tin
t ch khng phi kinh doanh, v th, trong nhiu tnh th bt buc, NHNN
phi s dng c ch gi iu tit bng cch t gi cao ln mua cho c - nu mun pht
hnh tin vo lu thng v ngc li, nh gi thp xung bn cho c - nu mun ht
tin t lu thng v. Nh vy, mc d l ngi nh gi nhng c lc NHNN cng vn phi
mua gi cao v bn gi thp - l mt loi chi ph buc phi tr. Ngoi t mua vo
cn phi c s dng c hiu qu: ngoi t cn phi c tp trung vo tay Nh nc s
dng hiu qu cho nhng nhu cu chnh ng ca quc gia v hn ch tnh trng la
ho nn kinh t, khi pht hnh tin ng mua ngoi t phi lun i km vi gii php
ht tin ng v - s dng cng c th trng m, cng c li sut... Ngoi ra, vn
qun l qu d tr ngoi hi ca Nh nc cng phi c quan tm, phi tp trung v mt
mi l NHNN i din cho Nh nc trong vic iu hnh chnh sch tin t. Ngoi t l
ca quc gia, khng v li ch ring m phn tn ri rc gy kh khn cho vic iu
hnh chnh sch tin t v cng cn tr vic qun l v s dng chng mt cch hiu
qu. Nhn nh ng vai tr ca th trng tin t c hng tc ng thch hp n hot ng
ca cc th trng. Mi th trng u c mt v tr quan trng trong nn kinh t v c
nhng c im ring c ca n, tuy nhin, th trng no c t sut sinh li cao hn
th n ht tin mnh hn v do vy, gi c hng ho trn th trng ny s tng ln v
ngc li. Nn kinh t mun pht trin th cc th trng phi c vn hnh mt cch ng
b, song ng trn ht v c th to s gn kt, lin thng gia cc th trng chnh l
th trng tin t bi v tin chnh l dng chy lu thng gia cc th trng, khi
dng chy ny b chn li th lp tc cc th trng tr nn ng cng, khng th vn
hnh c. Ni nh vy khng c ngha l s tr tr ca nn kinh t l li ti ngn hng,
bi ngn hng cng ch l mt hin thn v nhu cu ca x hi, n cng chu s chi
phi ca cc yu t kinh t vn ang tn ti - tin ch vn ng khi c s vn ng ca
hng ha. Khi cc th trng khc suy sp cng s l him ha, l nguy c cho th
trng tin t, cho h thng ngn hng - h thng huyt mch ca nn kinh t. V
vy, cc gii php a ra phi ng lc, ng thi im, phi to s lin kt tt hn,
hiu qu hn gia th trng tin t vi cc loi th trng. Mi s can thip khng
kp thi hay vi vng u c th lm ngng tr cc hot ng trn cc th trng v khi
mun n hi phc tr li thc s khng phi vic d dng. Tm li, vic s dng cc
cng c chnh sch tin t iu tit hot ng ngn hng v thng qua iu tit cc hot
ng kinh t l nhng hot ng thng ngy, tuy nhin vn hnh cc cng c ny mt
cch hiu qu th mc d lun phi tun th nhng nguyn tc nht nh song mt khc
li khng th rp khun, my mc m rt cn s sng sut, linh hot v nhy bn.
IV. TI LIU THAM KHO Nhp mn TCTT (PGS- TS S nh Thnh- TS V Th Minh
Hng). www.mof.gov.vn www.sbv.gov.vn www.thanhnien.com.vn V.KT
LUN
N
h vy, chnh sch tin t, c bit l cc cng c ca n c vi tr rt quan trng
trong nn kinh t th trng ni chung v nn kinh t Vit Nam ni ring. Vic s
dng cc cng c nh th no s c nh hng rt ln ti s pht trin ca nn kinh t
tng thi im c th. Vit Nam ang trong qu trnh chuyn i sang nn kinh t
th trng th vic p dng cc cng c ca CSTT lun i hi phi c s ph hp, hiu
qu. Trong nhng nm u ca thi k i mi vic p dng cc cng c iu tit trc tip
c vai tr c bit quan trng trong vic kim ch lm pht v thc y trng kinh
t. Tuy vy thi gian gn y chng bc l r nhng hn ch khi nn kinh t bc
sang mt giai on pht trin mi. Trong khi cc cng c iu chnh gin tip mi
c a vo s dng v cha thc s pht huy ht, hoc cha th hin r vai tr ca n
do nhiu nguyn nhn gn vi thc lc ca nn kinh t. T i hi chng ta phi c
nhng nh hng v gii php ng trong vic hon thin cc cng c . c c iu ny,
bn cnh s nh hng ng n ca ng v Nh nc, cn phi c s pht trin ng b v nng
lc NHNN, h thng NHTM v nhiu s phi hp ng b khc. Do , vic nghin cu tm
hiu v cc cng c ca chnh sch tin t Vit Nam phi c coi l c mt qu trnh
lu di v cn c tip tc pht trin v sau.
