1

Chöông 3

XAÙC ÑÒNH SAÛN LÖÔÏNG CAÂN BAÈNG

QUOÁC GIA

2

GDP r = Toång chi tieâu döï kieán

AD (C+I+G+X-M) Giaù trò haøng toàn kho ngoaøi döï kieán = 0

3

I.TOÅNG CAÀU1. Tieâu duøng C

•Laø löôïng tieâu duøng cuûa hoä gia ñình mua saém nhöõng tö lieäu sinh hoaït haèng ngaøy trong giôùi haïn cuûa thu nhaäp khaû duïng (Yd).

4

vôùi Yd:• - Khi coù chính phuû can thieäp: Yd = Y - Tx + Tr

= Y - (Tx- Tr)

Goïi T= Tx - Tr

- Khi khoâng coù chính phuû: Yd = Y

TYYd

5

• Caùc hoä gia ñình seõ duøng thu nhaäp khaû duïng ñeå tieâu duøng vaø tieát kieäm:

• Yd = C + S

6

Haøm C theo Yd:• C = f(Yd+) C = C0+ Cm.Yd

C0: tieâu duøng töï ñònh cuûa hoä gia ñình

Mức tieâu duøng tối thiểu của con người khi Yd=0

Cm (hay MPC): tieâu duøng bieân cuûa hoä gia ñình theo Yd laø heä soá phaûn aûnh möùc thay ñoåi cuûa tieâu duøng khi thu nhaäp khaû duïng thay ñoåi1 ñôn vò.

10

d

m Y

CC

7

2. Tieát kieäm S

Tieát kieäm cuûa hoä gia ñình laø phaàn coøn laïi cuûa thu nhaäp khaû duïng (Yd) sau khi tieâu duøng (C)

S = Yd – C = Yd – Co –Cm.Yd = – Co +(1 –

Cm).Yd S = So + Sm.

Yd

8

S = f (Yd+) S = S0 + Sm. Yd

S0: tieát kieäm töï ñònh cuûa caùc hoä gia ñình,

S0 = - C0

Sm (MPS): tieát kieäm bieân, laø ñaïi löôïng phaûn aûnh löôïng thay ñoåi cuûa tieát kieäm khi thu nhaäp khaû duïng thay ñoåi 1 ñôn vò.

Sm = 1- Cm Cm + Sm = 1

10

d

m Y

SS

9

TD:

Haøm C = 80 + 0,9Yd. Tìm haøm S, khaûo saùt vaø veõ ñoà thò 2 haøm soá treân.

10

800

800

Ñöôøng П/4C

S80

-80

X

Yd 0 800 C 80 800

S - 80 0

C = 80 + 0,9Yd

S =-80 + 0,1Yd

Yd

C,S

Ñieåm trung hoøa(Ñieåm vöøa ñuû

C=Yd)

Löu yù: 1/ Co = - So 2/ C = Yd => S = 0

0

11

3. Chi tieâu ñaàu tö I

• - Khoaûn chi cuûa doanh nghieäp ñeå mua nhöõng saûn phaåm ñaàu tö, döï tröõ toàn kho, ñaàu tö cho nguoàn nhaân löïc.

• - Khoaûn chi xaây döïng nhaø môùi cuûa hoä gia ñình.

12

•Caùc nhaân toá aûnh höôûng I: - Saûn löôïng (thu nhaäp) Y: Y↑ I↑ -Caùc nhaân toá khaùc: laõi suaát, lôïi nhuaän kyø voïng, moâi tröôøng ñaàu tö…

13

Bieåu hieän: I = f(Y)1. Haøm I theo Y laø haøm ñoàng

bieán I = f(Y+) = I0+Im.Y

1Im0

Y

I

2. Haøm I theo Y laø haøm haèng, vì I khoâng phuï thuoäc roõ reät vaøo saûn löôïng maø phuï thuoäc caùc yeáu toá khaùc

I = f(Y) = I0

14

4.Chi tieâu CP vaøo haøng hoaù vaø dv G

Laø löôïng chi tieâu cuûa Chính phuû ñeå chi tieâu duøng thöôøng xuyeân vaø chi ñaàu tö cuûa Chính phuû.

Vaäy: G = Cg + Ig

15

Caùc quyeát ñònh chi tieâu cuûa chính phuû khoâng phuï thuoäc roõ reät vaøo saûn löôïng maø phuï thuoäc vaøo caùc chính saùch chuû quan cuûa chính phuû.Haøm chi tieâu cuûa Chính phuû laø

haøm haèng

G = f(Y) = G0

16

5. Thueá roøng T

• Thueá roøng T laø phaàn coøn laïi cuûa thueá sau khi chính phuû ñaõ chi chuyeån nhöôïng .

T = Tx – Tr

17 • Khi Y taêng :

- Löôïng thueá maø Chính phuû thu ñöôïc cuõng seõ taêng.

Tx =Tox + TmY- Caùc khoaûn chi chuyeån nhöôïng cuûa

Chính phuû phuï thuoäc phaàn lôùn vaøo quyeát ñònh chuû quan cuûa Chính phuû, khoâng phuï thuoäc vaøo saûn löôïng

Tr = Tor

Ta coù: T = Tx-Tr

Vaäy: T = (Tox-Tor)+ TmY

=> T = To + TmY

18

T=To+TmYTo: Möùc thueá töï ñònhTm: Thueá bieân

10

Y

TTm

19

C = C0+ Cm.Yd

T = T0 + TmY

C = f (Y) = ?C = C0+ Cm.Yd

= C0+ Cm.(Y- T)

= C0+ Cm.(Y- T0 – TmY)

C = C0 - CmT0

C = 80 + 0,9.YdT = 10 + 0,2.Y

C = f(Y) = ?C = 80 + 0,9(Y-10-

0,2Y)

C = 71C’mC’

o: TDB theo Y

+ Cm(1 - Tm) Y + 0,72.Y

20

C = 80 + 0,9Yd

• S = -80 + 0,1Yd• = -80 + 0,1 (Y- T)

= -80 + 0,1 (Y - 10 - 0,2Y)

S = -81 + 0,08Y

21

6. Xuaát khaåu X• Xuaát khaåu khoâng coù moái quan heä roõ reät

ñoái vôùi saûn löôïng quoác gia maø noù phuï thuoäc vaøo:- Quan heä ngoaïi giao.- Nhu caàu ngöôøi nöôùc ngoaøi ñ/v haøng trong nöôùc.- Ñieàu kieän tieâu thuï treân thò tröôøng theá giôùi.

• Haøm xuaát khaåu theo saûn löôïng quoác gia laø

haøm haèng:

X = f(Y) = X0

22

7. Nhaäp khaåu M

• Khi saûn löôïng quoác gia taêng, caàu ñoái vôùi haøng nhaäp khaåu cuõng taêng.

M = f(Y+) M = Mo + MmY

Vôùi : Mo laø nhaäp khaåu töï ñònh. Mm laø nhaäp khaåu bieân.

10

Y

MMm

23

* XAÙC ÑÒNH AD

AD = C + I + G + X – MVôùi :

C = f (Y+) X = X0

I = f (Y+) M = f (Y+)

G = G0

24

* Xaùc ñònh ADAD= C + I + G + X – M

AD=[C0-CmT0+ I0+G0+X0–M0]

AD= AD0 + ADm . Y

Chi tieâu töï ñònh Chi tieâu bieân

0 < ADm < 1

+ [Cm(1-Tm) +Im–Mm]Y

25

* Ñoà thò AD

AD

AD = C + I + G + X – M

0 Y

26

II. XAÙC ÑÒNH SAÛN LÖÔÏNG CAÂN BAÈNG

QUOÁC GIA.1. Xaùc ñònh Ye theo phöông phaùp

ñaïi soá

2. Xaùc ñònh Ye theo phöông phaùp ñoà thò

27

1.Xaùc ñònh Ye theo phöông phaùp ñaïi soá

Y = C + I + G + X – M (1)

S+ T + M = I + G + X (2)

S + Sg + Sf = I + Ig (3)

28

Y = C + I + G + X – M (1)

Phöông trình caân baèng giöõa GDPr vaø toång chi tieâu döï kieán, taïi ñoù, giaù trò haøng toàn kho ngoaøi döï kieán =0

29

Y = C + I + G + X – M (1)

(1) => I + G + X = Y – C + M = (C + S + T) – C + M

= S + T + M

30

S + T + M = I + G + X(2)

Taïi giaù trò saûn löôïng caân baèng, giaù trò ruùt ra (hay roø ræ) khoûi neàn kinh teá phaûi baèng löôïng giaù trò bôm vaøo neàn kinh teá.

31

S + T + M = I + G + X (2)

S + T + M < I + G + X

C+S + T + M –M < C + I + G + X -M

Y < ADSaûn löôïng < Toång caàu

32

S + T + M = I + G + X(2)

•T = Cg + Sg•G = Cg + Ig

=>S + Cg + Sg + M = I + Cg + Ig + X S + Sg + (M – X) = I + Ig S + Sg + Sf = I + Ig

Thay vaøo (2)

33

S + Sg + Sf = I + Ig (3)•Taïi saûn löôïng caân baèng

toång tieát kieäm baèng toång ñaàu tö

•- Toång tieát kieäm goàm: Tieát kieäm gia ñình, tieát kieäm chính phuû, tieát kieäm nöôùc ngoaøi.

•- Toång ñaàu tö goàm: Ñaàu tö doanh nghieäp, ñaàu tö chính phuû

34

2. Xaùc ñònh Ye theo phöông phaùp ñoà thò

Y

ADÑöôøng Π/4

AD

YE

35

Ví dụ

Co=40; Cm=0,75; Im=0,2; G=337; Tm=0,2 X=60; Mm= 0,03 (caùc ñaïi löôïng khaùc = 0).a)Xaùc ñònh ñieåm caân baèng saûn löôïng baèng phöông phaùp ñaïi soá vaø ñoà thò.b) Neáu CP taêng XK 50 tyû, CCTM thay ñoåi nhö theá naøo?

C = 40 + 0,75Yd = 40 + 0,75(Y-0,2Y) = 40 + 0,6Y

36

C = 40 + 0,6Y

• I = 0,2Y G = 337 X = 60-M = - 0,03YAD = 437 + 0,77Y Y = AD Y = 437 + 0,77Y

(1 – ADm)?

Y = 1.900 tyû

23,0

437 Y

37

C = 40 + 0,75Yd

• S = -40+ 0,25Yd• = -40+ 0,25(Y-0,2Y)

• = -40+ 0,2Y

38

• S = - 40 + 0,2Y• T = 0,2Y• M= 0,03Y • = - 40 +

0,43Y

• I = 0,2Y• G = 337• X = 60 • = 397 + 0,2Y

S + T + M = I + G + X

-40 + 0,43Y = 397 + 0,2Y

Y = 1.900 tyû

23,0

437 Y

39

ADS+T+MI+G+X

Y

Ñöôøng П/4

Y 0 1.900AD 437 1.900S+T+M -40 777I+G+X 397 777

1.900

1.900

437

AD

-40

777

S+T+M

397

I+G+X

AD = 437+0,77Y S+T+M =-40+0,43Y I+G+X= 397+0,2Y

40

Ví dụ

C= 100 + 0,8Yd; I=150+0,2Y; G=400;

T=0,2Y; X=500; M=200+0,24Y

a/ Xaùc ñònh saûn löôïng caân baèng quoác gia vaø tình hình caùn caân thöông maïi taïi ñoù?b/ Neáu taêng chi tieâu chính phuû 70, saûn löôïng caân baèng thay ñoåi nhö theá naøo?

41

III. SOÁ NHAÂN 1. Soá nhaân toång caàu

a. Söï dòch chuyeån ñöôøng AD = ADo + ADmY Neáu coù caùc nhaân toá taùc ñoäng

laøm dòch chuyeån AD (laõi suaát, moâi tröôøng ñaàu tö, caùc chính saùch kinh teá, döï ñoaùn veà neàn kinh teá trong töông lai, caùn caân ngaân saùch, tình hình xuaát nhaäp khaåu… ) thì toång caàu thay ñoåi, laøm saûn löôïng caân baèng thay ñoåi theo.

42

TD: Moät neàn kinh teá vôùi caùc haøm ñònh löôïng nhö sau:

C = 50 + 0,7 Yd, I = 50 + 0,1 Y (KT ñoùng, khoâng CP).1/ Xaùc ñònh giaù trò saûn löôïng caân baèng ban ñaàu.2/ Do moâi tröôøng ñaàu tö ñöôïc caûi thieän neân ñaàu tö taêng 10 tyû. Xaùc ñònh giaù trò saûn löôïng caân baèng môùi

43

KT ñoùng, khoâng CP => X=M=T=G=0

a/ AD = C + I vaø Y = Yd AD = 100 + 0,8Y

Y = 100 + 0,8Y Y = 100/0,2 = 500 tyûb/ ΔI = 10 => I = 60 + 0,1Y

AD = 110 + 0,8Y Y = 110 + 0,8Y Y = 110/0,2 = 550 tyû

44

b. Lyù do toàn taïi soá nhaân trong neàn kinh teá

Trong neàn kinh teá luoân coù 2 hieän töôïng ñi keøm nhau: - Chi tieâu cuûa ngöôøi mua chính laø thu nhaäp cuûa ngöôøi baùn. - AD ñoàng bieán vôùi Y

45

Y = AD10 tyû

Y10 tyû

AD8 tyû

Y AD8 tyû

6,4 tyû

Y6,4 tyû

AD6,4 tyû X 0,8

46

c. Soá nhaân toång caàu K

Soá nhaân K laø heä soá phaûn aûnh möùc thay ñoåi cuûa saûn löôïng cân bằng(Y) khi toång caàu thay ñoåi löôïng ban ñaàu (AD0) baèng 1 ñôn vò.

Y = K.AD0 (1)

AD0 = Co + Io + Go + Xo - Mo

Y = Y2-Y1

0AD

YK

Muoán ñaït taêng tröôûng KT (ΔY) cho tröôùc

Hoûi caàn taêng toång caàu (ΔAD) bao nhieâu?

Vieäc taêng löông ñoù seõ aûnh höôûng taêng tröôûng KT (ΔY)nhö theá naøo?

Naêm nay, CP caàn taêng löông laøm AD taêng leân (ΔAD) 1.000 tyû

47

Y1= ADo + ADmY1

Y2 = ADo +ΔADo+ ADmY2

ΔY= ΔADo+ ADm ΔY)2(1 ADm

ADoY

ADmK

1

1)2()1(

mmmm MITCK

11

1

48

1/ K > 1

2/ K Cm, Im, Tm↓, Mm↓

Y >>> AD0

mADK

1

1 mmmm MITC

11

1

10 ADmvì 0ADY

ADm

49

2. SOÁ NHAÂN CAÙC THAØNH PHAÀN CUÛA TOÅNG CAÀU (KC , KI , KG , KT , KX , KM ).

• Laø heä soá phaûn aûnh möùc thay ñoåi cuûa saûn löôïng khi thaønh phaàn ñoù thay ñoåi löôïng ban ñaàu 1 ñôn vò.

KC laø soá nhaân cuûa tieâu duøng ∆Y= KC. ∆Co (1)

∆Co ∆ADo = ∆Co ∆Y= K.

∆ADo = K. ∆Co (2)(1) vaø (2) => K = KC

Töông töï K = KC = KI = KG = KX = -KM

50

KT laø soá nhaân cuûa thueá ∆Y= KT.∆To (1)

∆Yd =-∆To ∆C0=Cm.∆Yd=-Cm.∆To∆To

∆Y=KC.∆Co

=K.-Cm .∆To (2)

(1) vaø (2) => KT = -K.Cm

51

KTr laø soá nhaân trôï caáp ∆Y= KTr.∆Tro (1)

∆Yd =∆Tro ∆C0= Cm.∆Yd = Cm.∆Tro∆Tro

∆Y=KC.∆Co

=K. Cm .∆Tro (2)

(1) vaø (2) => KTr = K.Cm

∆C0 = ∆ADO

52

K = KC = KI = KG = KX = -KM Cm

K T

Cm

K Tr

53

IV. NGHÒCH LYÙ CUÛA TIEÁT KIEÄM

Neáu moïi ngöôøi caøng gia taêng tieát kieäm thì löôïng tieát kieäm seõ caøng giaûm, vì:

↑S C↓

AD↓

Y↓

C↓ S↓ I↓ M↓ T ↓

54

Nghòch lyù cuûa tieát kieäm khoâng xaûy ra khi:

• - Neáu S cuûa daân chuùng laïi ñöôïc ñöa vaøo ñaàu tö (I) vôùi moät löôïng töông ñöông AD khoâng ñoåi Y khoâng ñoåi nhöng S

• - Hoaëc S ñeå mua traùi phieáu ñaàu tö cuûa chính phuû IgGAD khoâng ñoåi Y khoâng ñoåi nhöng S.