Yönetim Nedir? Sağlık Hizmetleri

Yönetimi Yönetimin

Fonksiyonlarının Tarihsel Gelişimi

Yönetimin Özellikleri

Yönetim Temel Bileşenleri 1 Bölgeyi(Toplumu)

Tanıma – Durum Saptaması

Öncelikleri Belirleme Amaç

SWOT Analizi Karar Ağacı Tekniği

Belli bir amacın gerçekleştirilmesi için personel, maddi kaynaklar, zaman ve mekan unsurlarının en verimli şekilde kullanılması anlamına gelir.

Yönetimin amacı, az kaynak ve zaman kullanmak suretiyle daha çok verim elde etmektir.

Sevk ve idare anlamına gelir.

Beşeri ilişkiler olayı ve insanların birlikte yaşamalarının doğal bir sonucu olan sosyal bir ihtiyaçtır.

İnsanların, insan tarafından, insanca, insan için sevk ve idare etme faaliyeti ya da sürecidir.

Sağlık Hizmetleri Yönetimi

Bireylere, toplumlara yada kurumlara sağlık ve tıbbi bakım ile iyi bir ortamda yaşamalarını sağlamak için yapılacak işleri ve kullanılacak kaynakları ihtiyaçlar ve talepler doğrultusunda planlamak, örgütlemek, yönlendirmek, denetlemek ve koordine etmektir.

Yönetimin fonksiyonları üzerinde ilk derli toplu çalışma Henry Fayol’a aittir. (1916 Endustrial and General Management, Sanayi ve Genel Yönetim).

Fayol’a göre yönetim, temel unsurları planlama, örgütleme, yöneltme (emir ve kumanda etme, sevk ve idare etme) eşgüdüm ve denetim olan bir süreçten ibarettir (POCCC: Planning, Organising, Commanding, Coordinating, Controling). Fayol’e göre yönetim bir süreçten ibarettir.

Luther Gulick ve L. Urwick’e göre ise yönetim süreci, planlama, örgütleme, personel yönetimi, sevk ve idare, eşgüdümleme, haberleşme ve bütçe yapmadır.

1937 yılında ingilizce Planning, organisation, staffing, directing, coordination, reporting, butgeting kelimelerinin baş harflerinden POSDCROB kelimesini türetmişlerdir.

M. Dimock’a göre ise yönetimin fonksiyonları planlama, örgütleme, liderlik, koordinasyon, personel yönetimi, halkla ilişkiler, bütçe yapma, denetleme ve yetki aktarımıdır.

Türkiye’de de benzer sınıflamalar yapılmıştır. Fişek’e göre yönetim “PÖPAYED (P.planlama, Ö.örgütleme, PA.personel-alma, Y.yönlendirme, E.eşgüdüm ve D.denetleme) öğelerinden oluşan bir karmaşa”dır.

Tortop ve arkadaşları ile Aydın da bu fonksiyonları planlama, örgütleme, yönetme, eşgüdüm (koordinasyon) ve denetleme (PÖYED) olarak ele almaktadırlar.

Yönetim, bir grup faaliyetidir. Yönetimin beşeri (insani) özelliği vardır. Yönetim bir işbirliği faaliyetidir. Yönetim işbölümü ve uzmanlaşma faaliyetidir. Yönetim bir koordinasyon faaliyetidir. Yönetim bir yetki faaliyetidir. Yönetim rasyonel bir faaliyettir. Yönetim bir süreçtir.

Bölgeyi(Toplumu) Tanıma-Durum SaptamasıÖncelikleri BelirlemeAmaçPlanlamaDenetimEşgüdüm(koordinasyon)Hizmet-içi EğitimGüdüleme(yöneltme)Özeleştiri İletişim

1.

2.

3.

Bölgeyi(Toplumu) Tanıma-Durum SaptamasıGenel Olarak Bölgeyi Tanıma

Coğrafi Yapısı İklimi Ulaşım Olanakları Haberleşme Olanakları Ekonomik Yapısı Yerleşik Özellikleri Genel Kamu Yönetim Yapısı ve Yöneticileri Bölgenin Genel Yatırım Durumu

Sağlıkla ilgili yatırımlar Alt yapıyla ilgili yatırımlar

Sağlık Hizmetini Etkileyecek Diğer Konular

Bölgeyi Sağlık Örgütü Yönünden TanımaBirinci, İkinci ve Üçüncü Basamak Sağlık Örgütleri

Personel durumu Bina, fiziki altyapı durumu Demirbaş malzeme, araç-gereç durumu

Hasta yatak sayısı, yatak işgal oranı

Laboratuvar, ameliyathane gibi olanaklar

Yönetim yapısı ve ilgili mevzuat Verdiği hizmetler Hizmet alanı, sorumlu olduğu nüfus grubu

Bölgeyi Sağlık Yönünden TanımaNüfusun Yaş Grubu, Cinsiyet ve Yerleşim Birimlerine Dağılımı

Nüfus piramidi, yaşa ve cinsiyete göre dağılımı Göçler ve nüfusun değişim oranı

Doğurganlık Durumu Kaba doğum hızı Genel doğurganlık hızı Doğumların olduğu yer ve yaptıran kişiye göre dağılımı

Hastalık Durumu En çok görülen hastalıklar Bulaşıcı hastalıklar Kronik hastalıklar Morbidite hızları, prevalans ve insidanslar Beslenme durumu ve ilgili sağlık sorunları

Ölümlülük Durumu En çok ölüme neden olan hastalıklar Kaba ölüm hızı Bebek ölüm hızı Neonatal ve post-neonatal ölüm hızları

Ana ölüm hızı

Yaşa özel ölüm hızları Bulaşıcı hastalık ölümleri Ölümlerin temel, ara ve son nedenleri

Sağlık Enformasyon Sistemi Durumu Doğum, ölüm ve hastalık bildirimleri Hastalıkların sınıflandırılması Sağlık istatistiklerinden sorumlu olan kurum ve kuruluşlar

Öncelikleri BelirlemeNüfus yada bölgede, sağlık alanında nelerin başarılması

gerektiğine ilişkin bir yönlendirmedir.

Amaca giden yolda iyi tanımlanmış ve anlaşılır hedeflerdir.

Bunlar; Kesin ve vurgulu bir ifade olmalı, Tek ve özel bir amaca yönelik olmalı, Tek ve özel bir sonucu olmalı, Tanımlanmış bir zaman kesiti için geçerli olmalıdır.

Amaç Mevcut durumun bilgileri ışığında, uzak ve yakın gelecekte,

sağlık hizmetlerinde ulaşılmak istenen durum tanımlanır. Amaçlar, gerçekleştirilmek istenilenlerin geniş kapsamlı

ifadeler olup genellikle uzun vadelidirler. Amaçlar konusunda hizmetle ilgili tüm tarafların görüşbirliği

içinde olmaları gerekir.

Stratejik Amaçların Belirlenmesinde SWOT Analizi

İşletmenin bir bütün olarak mevcut durumunun ve tecrübesinin incelenmesi, üstün ve zayıf yönlerinin tanımlanması ve bunların çevre şartlarıyla uyumlu hale getirilmesi sürecine etkileşim (SWOT) Analizi adı verilir

S : Strength (güçlü/üstün olan yönlerinin tespit edilmesi) W : Weaknesses (güçsüz/zayıf olan yönlerinin tespit edilmesi) O : Opportunities (sahip olduğu fırsatlar) T : Threats (karşı karşıya bulunduğu tehdit ve tehlikeler)

SWOT Analizi’ni yakını ve uzağı görmemizi sağlayan bir gözlüktür.

SWOT Gözlüğü

En uygun yolun saptanmasında Karar Ağacı Tekniği

Karar verme ve problem çözme tekniği olarak kullanılan bu teknik rakamsal olarak ifade edilebilen alternatiflerin birbirleriyle karşılaştırılması ve en uygun alternatifin seçilmesinde kullanılır.

Karar Ağacı Tekniği Süreci Alternatiflerin belirlenmesi Bu alternatiflere etkili olabilecek olaylar ve bunların

neticesinde doğabilecek yeni alternatiflerin belirlenmesi Olabilecek olayların olma olasılıklarının tahmini Sonuçların hesaplanması Her bir alternatifin doğurduğu sonuçların toplanarak

alternatiflerin birbirleriyle karşılaştırılması En uygun alternatif üzerine karara varılması

Hayran O., Sur H., “Sağlık Hizmetleri El Kitabı(içinde)”, Sağlık Hizmetlerinin Yönetimi(Bölüm7), Yüce Yayım, İstanbul, 1998, syf 113-123

Cebecioğlu C., “SWOT Analizi ve Bir İşletme Üzerine Uygulama”, YLisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Strateji Bilimi Ana Bilim Dalı, Gebze, 2006, 1-114

Fişek, Kurthan, (1975), Yönetim, Ankara: AÜ SBF Yay. No:387. Aydın, Ahmet Hamdi, (2001), “Yönetimin Fonksiyonları”, Güney, Salih (ed)

Yönetim ve Organizasyon, Ankara:Nobel, ss.57-86.

Tortop, Nuri; İşbir, Eyüp G. ve Aykaç, Burhan, (2005), Yönetim Bilimi, Ankara:Yargı.

Türker V., “Yönetimin Fonksiyonları”, sunum