Circulatory System II ระบบไหลเวยีนโลหติ

วชิา ANA 100

หมวดวชิากายวภิาคศาสตร ์คณะวทิยาศาสตร ์

มหาวทิยาลยัรงัสติ

ขอบเขตการศกึษา - Scope• Pulmonary circulation• Systemic circulation• Wall of blood Vessels• Red blood cells and white blood cells

วตัถปุระสงคก์ารเรยีน Systemic circulation• สามารถอธบิายหลอดเลอืดทีแ่ตกแขนงไปยังปอด• สามารถบอกแขนงของหลอดเลอืดแดงและหลอด

เลอืดดําหลกัๆทัว่รา่งกายได ้• สามารถบอกลกัษณะโครงสรา้งทัว่ๆไปของหลอด

เลอืดได ้• สามารถบอกความแตกตา่งระหวา่งหลอดเลอืดดํา

และหลอดเลอืดแดงได ้

1. Pulmonary circulation (1-4)

2. Systemic circulation(5-11)

• เลอืดทีไ่หลเวยีนระหวา่งหวัใจ กบัปอด

• เลอืดทีไ่หลเวยีนระหวา่งหวัใจ กบัเนือ้เยือ่ตา่งๆในรา่งกาย

การไหลเวยีนเลอืดแบง่เป็น 2 ระบบ

1. Pulmonary circulation

เลอืดทีไ่หลเวยีนระหวา่งหวัใจ กบัปอด

*Lt. Pulmonary a.

Pulmonary trunk

*Lt. Pulmonary v.

Rt. Pulmonary a.

Rt. Pulmonary v.

IVC

SVCAorta

1. Pulmonary circulation

Ascending aorta

Arch of aorta

หลอดเลอืดแดงของ Systemic Circulation:

3. Descending aorta1. Ascending

aorta

2. Arch of aorta

AORTA

แบง่เป็น 3 สว่น

หลอดเลอืดแดงของ Systemic Circulation:

2. Arch of aorta

3.1 Thoracic aorta

3.2 Abdominal aorta

3. Descending aorta

1. Ascending aorta

Disc T4-T5Sternal angle

2.3 Left subclavian 2.2 Left common carotid

Right & left Coronary a.

2.1 Brachiocephalic trunk

AORTA

หลอดเลอืดแดงทีเ่ล ีย้งแขน

Brachial artery

Axillary artery

Radial arteryUlnar artery

Rt. subclavian a.

Anastomosis-การตอ่เชือ่มกนัของหลอดเลอืด

ประโยชนข์องหลอดเลอืดแดงทีอ่ยูช่ดิผวิในทางการแพทย์• จับชพีจร Pulsation• วดัความดนัโลหติ Blood pressure

Abdominal aorta

External iliac a.

Internal iliac a.

Common iliac a.

Abdominal aorta

• Celiac trunk (c) • Superior mesenteric a. (SMA) • Inferior mesenteric a. (IMA)

ระบบยอ่ยอาหาร และตอ่ม

หลอดเลอืดในชอ่งทอ้ง

Renal a. ไต

ตบักระเพาะอาหาร มา้ม

ตบัออ่น

ลําไสเ้ล็ก

ลําไสใ้หญ่

หลอดเลอืดแดงทีเ่ล ีย้งขา

• Femoral a. ตอ่มาจาก external iliac a. ใหแ้ขนงเลีย้งขาทอ่นบน (thigh)

• Popliteal a. อยูด่า้นหลงัขอ้เขา่ (popliteal fossa)

• Anterior และ posterior tibial a.ใหแ้ขนงเลีย้งขาทอ่นลา่งทางดา้นหนา้และดา้นหลงัตามลําดบั

• Dorsalis pedis a. อยูท่ีห่ลงัเทา้ อยู่ตืน้ไดรั้บบาดเจ็บงา่ย และใชจั้บชพีจร

Dorsalis pedis artery

หลอดเลอืดแดงทีเ่ล ีย้งขา

หลอดเลอืดแดงทีเ่ล ีย้งคอและศรีษะ

External carotid artery

Internal carotid artery

Common carotid artery

Vertebral artery

หลอดเลอืดแดงทีเ่ล ีย้งสมอง

Circle of Willis

Internal carotid artery

Vertebral artery

หลอดเลอืดแดงทีใ่ชจั้บชพีจร

• Pulse – จังหวะของความดนัเลอืด• สามารถจับไดท้ีห่ลอดเลอืดแดงใกลผ้วิหนัง

Radial a.

Brachial a.

หลอดเลอืดแดงทีใ่ชจั้บชพีจร1. Superficial Temporal a.ทีบ่รเิวณขมับ เหนอื

หางตา2. Facial a. -ทีข่อบกระดกูขากรรไกรลา่ง 3. Common carotid a.- ทีด่า้นขา้งตอ่กลอ่ง

เสยีง4. Brachial a. -ทีด่า้นหนา้ของขอ้พับแขน5. Radial a. -นยิมใชจั้บชพีจรมากทีส่ดุ ทีข่อ้มอื

ทางดา้นหนา้ เหนอืหวัแมม่อื6. Femoral a. -ตํา่กวา่กึง่กลางของเอ็น inguinal7. Popliteal a. -ทีด่า้นหลงัขอ้พับเขา่8. Posterior tibial a. -ทีห่ลงัตาตุม่ใน (medial

malleolus)9. Dorsalis pedis a. -ทีห่ลงัเทา้บรเิวณใกลข้อ้เทา้

การไหลเวยีนเลอืดดํา - Venous sinuses อยูภ่ายในกะโหลกศรีษะ เรยีกวา่ Dural (intracranial) sinuses ทีนํ่าเลอืดดาํภายในกะโหลกออกมายงัเลอืดดาํทีค่อ มผีนังเป็น connective tissue และ endothelium แตไ่มม่ผีนังชัน้กลาง (tunica media) เหมอืนผนังหลอดเลอืดทั่วไป

Internal jugular vein

Internal jugular vein

การไหลเวยีนเลอืดดํา - จากศรีษะและคอ

• เลอืดดําจากศรีษะ ใบหนา้ และภายในกะโหลก เทเขา้ internal jugular v.

Internal jugular v.Subclavian v.Brachiocephalic v.

การไหลเวยีนเลอืดดําเหนอืกะบงัลม

Internal jugular v.+

Subclavian v.

Rt Brachiocephalic v.+

Lt Brachiocephalic v.

SVC

Right atrium

Superficial vein: - Cephalic v.- Basilic v.- Medial cubital vein

Deep vein:- Radial v.- Ulnar v.- Brachial v.

การไหลเวยีนเลอืดดําจากผนังอกและแขน

Basilic vein

Cephalic vein

Medial cubital veinBasilic vein

Cephalic vein

Axillary vein

Subclavian vein

Rt. Brachiocephalic veinLt. Brachiocephalic

vein

Superficial vein: ใชเ้จาะเลอืด และใหส้ารนํา้เขา้สูร่า่งกาย- Cephalic v. - Basilic v.- Medial cubital v.

การไหลเวยีนเลอืดดําตํา่กวา่กะบงัลม

IVC

SVC

จากขา .

External iliac v.

จากอวยัวะในอุง้เชงิกราน

Internal iliac v.

Rt. atrium

จากอวยัวะในชอ่งทอ้ง

Right + Left common iliac v.

IVC

Superficial vein- Great saphenous v.- Small saphenous v.

Deep vein- Femoral v.- Popliteal v.- Anterior tibial v.- Posterior tibial v.

Various size of Blood Vessel

• Elastic arteries• Muscular arteries• Arterioles• Capillaries • Venules• Veins• Venae cavae

โครงสรา้งทัว่ไปของผนังหลอดเลอืดผนังของ artery หรอื vein โดยทั่วไปประกอบดว้ย 3 ชัน้ คอื• Tunica interna (Tunica intima): ผนังชัน้ใน ประกอบดว้ย

• endothelium (simple squamous epithelium) • Subendothelium layer • basement membrane (internal elastic lamina)

• Tunica media: ผนังชัน้กลาง ประกอบดว้ย• Connective tissue และ smooth muscle (เลีย้งโดย

sympathetic nerve) • External elastic lamina

ในหลอดเลอืดขนาดใหญช่ัน้นีห้นาทีส่ดุ • Tunica externa (Tunica adventitia): ผนังชัน้นอก

มใีย elastic และ collagen เป็นสว่นใหญ ่ สําหรับหลอดเลอืดขนาดใหญม่ ีvasa vasorum (หลอดเลอืดฝอย) มาเลีย้ง เพราะออกซเิจน และสารอาหารไมส่ามารถแพร่ผา่นจากภายในหลอดเลอืดมาถงึผนังชัน้นอกได ้

General structure of the blood vessel wall

Arteries

Tunica interna• Endothelium• Subendothelium layer• Internal elastic lamina

(Basement membrane)

Tunica media • elastic and smooth

muscle• External elastic

laminaTunica externa

ผนังชัน้ Tunica media: ของ artery จะหนากวา่ของ vein ดงันัน้เมือ่ตดั cross section จะพบวา่ vein จะมพีบวงทีเ่บีย้วไปมา ในขณะทีว่งของ artery จะคอ่นขา้งกลม

• ขนาดใหญ ่Diameter ~ 3.2 cm เป็นหลอดเลอืดทีอ่ยูใ่กลห้วัใจ ไดแ้ก่• Aorta• Brachiocephalic a.• Common carotid a.• Subclavian a.• Common iliac a.

• ชัน้ Tunica media ม ีelastic fibers มากกวา่ muscle fibersเพราะตอ้งยดืหยุน่ไดด้ตีามแรงบบีตวัของหวัใจ เพือ่ชว่ยดนัเลอืดให ้ไหลเวยีนตอ่ไป

Elastic (conducting) Arteries

Muscular (distributing) arteries

• อยูต่ามแขนขา ซึง่หา่งจากหัวใจ แรงดนันอ้ย Diameter ~ 0.4 cm ไดแ้ก่

• Axillary a.• Brachial a.• Radial a.• Ulnar a.• Intercostal a.• Splenic a.• Femoral a.• popliteal a.

• ชัน้ Tunica media หนา ม ีmuscle fibers มากกวา่ elastic fibers เพือ่ใหส้ามารถหดตวัไลเ่ลอืดไปยงัสว่นปลาย

Arterioles

• ขนาดเล็ก Diameter ~ 30 µ สง่เลอืดตอ่ไปยังหลอดเลอืดฝอย (capillaries)

• ชัน้ tunica media ประกอบดว้ยกลา้มเนือ้เรยีบเป็นสว่นใหญ่

• ชัน้ tunica externa ประกอบดว้ยใย elastic และ collagen

• arterioles ทีอ่ยูใ่กลห้ลอดเลอืดฝอยมเีพยีง endothelium ชัน้เดยีวหุม้ดว้ยเซลลก์ลา้มเนือ้เรยีบซึง่อยูก่ระจัดกระจายเป็นแหง่ๆ

หลอดเลอืดฝอย - Capillaries

• ขนาดเล็กมากตอ้งดดูว้ยกลอ้งจลุทรรศน ์เรยีงตวัเป็นรา่งแหเชือ่มระหวา่งarteriole กบั venule มีเสน้ผา่ศนูยก์ลาง ~ 8 µ พบไดใ้กลเ้ซลลร์า่งกายเกอืบทกุเซลล ์

• ทําหนา้ทีแ่ลกเปลีย่นกา๊ซ และสารอาหาร กบัของเสยีระหวา่งเลอืดกบัเซลล ์

• ผนังประกอบดว้ย endothelium เพยีงช ัน้เดยีววางอยูบ่น basement membrane

Types of Capillaries

endothelium ตอ่เนือ่งกนัครบวงไมข่าดตอน พบไดท้ีเ่นือ้เย ือ่กลา้มเนือ้

endothelium มรี ูจํานวนมาก พบที่ไดท้ ีไ่ต (kidney)

Sinusoidal (Discontinuous)

endothelium ไมเ่ชือ่มตอ่กนั มชีอ่งวา่งระหวา่งเซลล ์เชน่ พบทีต่บั (liver)

Venules

• มเีสน้ผา่ศนูยก์ลาง ~ 20 microns ตอ่จาก capillary

• Venule ทีอ่ยูใ่กล ้ๆ capillaries เรยีกวา่ postcapillaries venule ไมม่ชี ัน้ tunica mediaสามารถแลกเปลีย่น สารระหวา่ง blood กบั interstitial fluid

• Venule ใกล ้vein มชีัน้tunica media

เสน้เลอืดดํา (Veins)

• หลอดเลอืดดําทีอ่ยูส่ว่นลา่งของรา่งกาย จะมลีิน้กัน้ เรยีกวา่ semilunar bicuspid valves เกดิจากชัน้ tunica media ทีย่ืน่เขา้มาในทอ่หลอดเลอืด

• ที ่SVC & IVC ไมม่ลี ิน้ แตใ่ช ้ความแตกตา่งของความดนัของชอ่งอกและชอ่งทอ้งในจังหวะการหายใจเขา้-ออก

• Venules รวบรวมมาเป็น vein มชีัน้ tunica media บางๆ• นํา deoxygenated blood (venous blood) ไปยังหัวใจ ยกเวน้

• Pulmonary veins (arterial blood)• Portal veins (venous blood + สารอาหาร)

Semilunar Bicuspid Valves ผนังของหลอดเลอืดดําบาง มชีัน้ Tunica media บาง ดงันัน้ การที่หลอดเลอืดดําจะนําเลอืดไหลยอ้นตา้น gravity ขึน้ไปสูห่วัใจทําไดย้าก ตอ้งอาศยัการหดตวัของกลา้มเนือ้ลายทีอ่ยูร่อบๆบบีไลเ่ลอืดขึน้เป็นระยะๆ

เลอืดกระจายตวัอยูท่ีใ่ดบา้ง

• ปอด (lung) 9%• หว้ใจ (heart) 7%• หลอดเลอืดแดง

(arteries) 13%• หลอดเลอืดฝอย

(capillaries) 7%• หลอดเลอืดดํา

(veins) 64%(blood reservoirs)

• ประกอบดว้ย 2 สว่น

• Lymphatic vessels

• Lymphoid tissues and organs

• Functions

• Transport fluids back to the blood

• Body’s defense against disease

Lymphatic System

Lymph Vessels

เริม่ตน้จาก lymphatic capillaries เป็นทอ่ปลายตนั และเป็นตาขา่ยแทรกอยูก่บัหลอดเลอืดฝอย มผีนังเป็น endothelium ขนาดของทอ่ใหญข่ึน้ และมตีอ่มน้ําเหลอืงคัน่เป็นระยะๆ ในทีส่ดุจะเทน้ําเหลอืงเขา้ระบบเลอืดดํา

Lymphatic System