การคดเชงวพากษ

Adviser “SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER

EDUCATOR”

ฉบบท 3 พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ.2553 (ฉบบแกไขเพมเตม)

พ.ร.บ.การศกษาแหงชาต

ฉบบท 2 พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ.2545 (ฉบบแกไขเพมเตม)

ฉบบท 1 พ.ร.บ.การศกษาแหงชาต พ.ศ.2542

การคดอยในหมวดทเทาไหร มาตรา ทเทาไหร ของ พ.ร.บ.การศกษา ?

แนวการจดการศกษา มาตราท24 ขอ2 ยอย

แนวคดการจดการเรยนรศตวรรษท 21

3R&7C

“3R” ไดแก Reading (อานออก) (W)Riting (เขยนได) (A)Rithmetics (คดเลขเปน)

“7C” ไดแก Critical thinking & problem solving (ทกษะดานการคดอยางมวจารณญาณ และทกษะในการแกปญหา) Creativity & innovation (ทกษะดานการสรางสรรค และนวตกรรม) Cross-cultural understanding (ทกษะดานความเขาใจตางวฒนธรรม ตางกระบวนทศน)

Collaboration, teamwork & leadership (ทกษะดานความรวมมอ การท างานเปนทม และภาวะผน า) Communications, information & media literacy (ทกษะดานการสอสาร สารสนเทศ และรเทาทนสอ) Computing & ICT literacy (ทกษะดานคอมพวเตอร และเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร) Career & learning skills (ทกษะอาชพ และทกษะการเรยนร)

วพากษ

วจารณ หมายถงใหค าตดสน เชน วจารณวรรณกรรมโดย ศลปนแหงชาตสาขาวรรณศลป

วพากษ หมายถง การพจารณาตดสนเรองใดเรองหนงดวยการทาทาย โตแยงขอมลและเหตผลทน ามากลาวอาง การทาทายเกดจากความสงสย ความคลางแคลงใจ ไมอยากเชอขออางนน การวพากษชวยใหเกดการพสจนขอมลนนอกครงหนง

หลกการท 1 อยาเพงเชอทนท ตงขอสงสยไวกอน

หลกการท 2 เผอใจไว อาจจะจรงหรอไมจรงกได

หลกการท 3 เปนทนายฝายมาร ตงค าถามซกคาน

องคประกอบของการคดเชงวพากษ

องคประกอบของการคดเชงวพากษ คอ ขอมล ความร ทกษะ ความสามารถในการฟงและการอานอยางระมดระวง มการคนหา สมมตฐาน และตดตามผล องคประกอบทส าคญของการคดเชงวพากษ คอ ทกษะ ซงจะกระท ำไดดเมอมกำรฝกฝน

Integrating Facts

Autonomous Thinking

Observations

Informed Opinions

Active Listening

Questioning

Process of Critical Thinking

Reach Informed Unbiased

Conclusions

ความคดเชงวพากษ (CRITICAL THINKING) หมายถง ความสามารถในการคดทจะไมเหนคลอยตามเหตผลหรอขอกลาวอางโดยทวไปเปนแนวคดทเชอวาพจารณาทางเลอกอน เหตผลอน สมมตฐานอน ซงอาจสามารถท าใหไดขอสรปอนแตกตางออกไป

รศ.ดร.อ.วรรณพงษ เตรยมโพธ ผอ านวยการสถาบนนวตกรรมการเรยนร มหาวทยาลยมหดล

รศ.ดร.อภชย เทอดเทยนวงษ สถาบนการเรยนร มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

การคดเชงวพากษ คอ ทกษะการคดเกยวกบ ความตงใจทจะพจารณาตดสนเรองใดเรองหนง โดยการไมเหนคลอยตามขออางตางๆ แตตงค าถามทาทาย หรอโตแยงขออางนนเพอเปดแนวทางความคดออกสทางทแตกตาง อนน าไปสการแสวงหาค าตอบทสมเหตสมผล

การคดวพากษ หมายถง ความสามารถในการพจารณา ประเมนและตดสนสงตางๆ โดยการพยายามแสวงหาค าตอบทมความสมเหตสมผล ประโยชนของการคดวพากษ ชวยใหเชอในสงทถกตอง เชออยางมเหตผล ชวยใหคดอยางรอบคอบครบถวน

ศ.ดร.เกรยงศกด เจรญวงศศกด นกวชาการอาวโส ศนยศกษาธรกจและรฐบาล มหาวทยาลยฮารวารด

ยกตวอยางสภาพปญหาโดยใชกระบวนการคดเชงวพากษ (Critical think)

1.การใชค าถาม

“มหาวทยาลยขอนแกนควรออกนอกระบบหรอไม เพราะเหตใด”

2.การรวบรวมและประเมนขอมล

สบคน รวบรวมขอมลวา ม.ออกนอกระบบและม.ทไมออกนอกระบบมความเปลยนแปลงอยางไร

3.สรปปญหาอยางมเหตผล

วเคราะหถงผลด ของม.ออกนอกระบบและม.ทไมออกนอกระบบ ทไดรบ

4.รบฟงความคดเหนของผอน

ลงส ารวจพนทจรงทไมใชแคขอมลเอกสาร โดยการรบฟงความคดเหนจากนกศกษาทงสองระบบ

5.ประเมนค าตอบอยางรอบคอบ น าขอมลทไดมาประเมน ผานการคดวเคราะหดวยตวเอง หาม!!คดวากเขาวากนวาไมดเลยคดวามหาวทยาลยออกนอกระบบนนไมด

6.ผลลพทธหรอบทสรปทเหมาะสม

สรปผลลพธวามหาวทยาลยออกนอกระบบดกวาหรอไมดกวามหาวทยาลยทไมออกนอกระบบ

เบนจามน บลม (Benjamin Bloom) ผคดคนทฤษฎดานการคดเชงวพากษ

แนวความคดของบลมเปนทยอมรบอยางกวางขวางและใชสอนในโปรแกรมการฝกหดครทวสหรฐอเมรกาจนถงปจจบน ในประเทศอนรวมทงประเทศไทยกน าแนวคดของบลมมาประยกตใชในการจดการเรยนการสอน ไดแบงออกเปน 6 ประเภท

ความร (Knowledge) – เนนการจ าและการอางองขอมล ค ากรยาเชงพฤตกรรมทใช เชน ระบ บอกรายการ บอกชอ ตงชอ ใหค าจ ากดความ บอกแหลงทตง จบค จ าได และท าใหม

ความเขาใจ (Comprehension) – เนนการเชอมโยงและจดการขอมลทไดเรยนมา ค ากรยาทใช เชน อธบาย เชอมโยง ก าหนดหลกเกณฑ สรป พดใหม เรยงขอความใหม สาธต

การประยกตใช (Application) – เนนการใชขอมล โดยการน าเอากฎหรอหลกการมาประยกตใช ค ากรยาทเกยวของเชน แกปญหา เลอก ตความ ท า สราง เอามาไวดวยกน เปลยน ใช ผลต แปล

วเคราะห (Analysis) – เปนการคดเชงวเคราะหสวนประกอบและหนาทของสงตางๆ ค ากรยาทใช เชน วเคราะห เปรยบเทยบ จดประเภท แยกสวนประกอบ หาขอแตกตาง ส ารวจ แบงเปนสวยยอย

สงเคราะห (Synthesis) – เนนการคดในการน าเอาสวนประกอบปลกยอยหรอรายละเอยดมารวมกนสรางสงใหม ค ากรยาทเกยวของ เชน ประดษฐ สราง(Create) รวมกน ตงสมมตฐาน วางแผน รเรม

การประเมน (Evaluation) – เนนการประเมนและการตดสนโดยใชขอมลเปนฐาน ค ากรยาทใช เชนประเมน(Assess) แนะน าวาด (Recommend) วพากษวจารณ หาขอดและขอเสย

Understanding: can the student explain ideas or concepts?

Remembering: can the student recall or remember the information?

Applying: can the student use the information in a new way?

Benjamin bloom

Analyzing: can the student distinguish between the different parts?

Creating: can the student create new product or point of view?

Evaluating: can the student justify a stand or decision?

กำรประเมนคำ(Evaluation) เนองจากขนตอนของการประเมนคาเปนขนตอนของการตดสน ตราคา ประเมนคณคาของสงตาง ๆ พรอมยงมการโตแยง โตเถยงกนเกยวกบเนอหา มการหาขอมลมาสนบสนนในขอโตแยงดงกลาว ซงวธการขางตนกมความสอดคลองกนมากกบการวพากย เพราะการวพากยกคอการทไมเชออะไรงายๆ มขอโตแยงโตเถยงอยตลอดเวลา และพยายามทจะหาขอมล หาหลกฐานมาพสจนในเรองนนๆใหไดเสยกอน ถงจะปกใจเชอ

ดร.สวทย มลค า ผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษานนทบร เขต 1

วธการฝกการคดเชงวพากษ 6 ขนตอน ขนท 1 เผชญเหตการณ ขนท 2 ประเมนสถานการณ ขนท 3 การพจารณาวนจฉย ขนท 4 การตรวจสอบและประเมนขอมล ขนท 5 การพฒนาแนวคดและมมมองท แตกตางไปจากเดม ขนท 6 การพฒนาแนวคดและมมมองทแตกตางไปจากเดม

บษยมาศ แสงเงน. วพำกษ. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก: www.gotoknow.org/ user/bussayamas/profile. (วนทคนขอมล: 3 พฤศจกายน 2556).

ทศพร ทกษมา. วพำกษ หมำยถง. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก: http://www.novabizz.. com/NovaAce/Intelligence/Critical_Thinking.htm. (วนทคนขอมล: 4 พฤศจกายน 2556)

มณรตน ภทรจนดา. กำรคดเชงวพำกษ. [ออนไลน]. เขาถง ไดจาก: ftp://ams2.kku. ac.th/pissami/3.3%20การคดเชงวพากษ.ppt‎. (วนทคนขอมล: 1 พฤศจกายน aaaaa2556).

วรรณพงษ เตรยมโพธ. วพำกษ. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก: http://www1.si. mahidol.ac.th/km/sites/default/files/Crinicalthinking_0.pdf. k (วนทคนขอมล: 1 พฤศจกายน 2556).

วรพจน วงศกจรงเรอง และอธป จตตฤกษ. 2554. ทกษะแหงอนาคตใหม/ โดย James Bellanca และ Ron Brandt. กรงเทพฯ : openworlds.

อภชย เทอดเทยนวงษ. วพากษ คอ. [ออนไลน]. เขาถง ไดจาก: www.krujongrak. com/thinking.ppt‎. (วนทคนขอมล: 1 พฤศจกายน 2556).

Miss Thita Kakhummat 563050424-2

Miss Tiwawan Racho 563050425-0

Group Members Group Members

Miss Rapeepan Siriwongkhan 563050434-9

Miss Pimchanok Matawong 563050431-5

Miss Chayanit Panpa 563050170-7

Mr.Supakorn Sangiamsak 563050439-9

Mr.Poramin Attane 563050175-7

Thank you for your attention