Czym są PRAWA CZŁOWIEKA?

mł. insp. Piotr Knut

Prawa ucznia/dziecka, a nauczyciel(płaszczyzny wzajemnych powiązań)

•Nauczyciel może i powinien aktywnie chronić prawa i wolności ucznia/dziecka

•Nauczyciel w trakcie swych działań edukacyjnych powinien przestrzegać prawa i wolności ucznia/dziecka

•Nauczyciel powinien być traktowany jako podmiot praw i wolności oraz podlegać szczególnej ochronie

Zdrowe relacje

CZŁOWIEK PAŃSTWO

Istota praw człowieka

UPRAWNIENIA

OBOWIĄZKI

Demokracja, a prawa człowieka

Demokracja Prawa człowieka

PRAWA Interesy

Interesy

większości mniejszości

CZŁOWIEKA

Praktyczne relacje pomiędzy władzą, a ludźmi

WŁADZA LUDZIE

SŁUŻBA

ROSZCZENIA

Relacje pomiędzy władzą, a ludźmi w ujęciu historycznym

LUDZIE WŁADZA

władza ludzie

LUDZIE WŁADZA

Cechy praw człowieka

- ICH ŹRÓDŁEM JEST GODNOŚĆ- UNIWERSALNE- OGRANICZONE - PIERWOTNE- NIEZBYWALNE - JEDNOKIERUNKOWE- WSPÓŁZALEŻNE - INDYWIDUALNE

Cechy praw człowieka

Ich źródłem jest

GODNOŚĆ

GODNOŚĆ

OSOBOWA OSOBISTA

Źródło praw człowieka

Cechy praw człowieka

UNIWERSALIZM

Cechy praw człowieka

SĄ OGRANICZONE

Warunki ograniczania praw człowieka

- Ze względu na konkretne cele- Jedynie ustawą- Jedynie najmniejsze ograniczenie wystarczające dla ochrony dobra, z którym realizacja prawa znalazła się w kolizji- Forma ograniczenia musi być dopuszczalna w demokratycznym społeczeństwie wolnych ludzi- ograniczenia muszą być pod kontrolą władzy sądowniczej

Okoliczności uzasadniające ograniczanie praw człowieka

- Bezpieczeństwo państwa, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju,

- Ochrona porządku i zapobieganie przestępstwom,

- Ochrona zdrowia i moralności,

- Ochrona praw i wolności innych osób

Cechy praw człowieka

SĄ PIERWOTNE

Pierwotny charakter praw człowieka

- przynależne są człowiekowi od momentu jego zaistnienia

- ich roszczenia nie trzeba niczym uzasadniać

- stanowią one podstawę do kształtowania systemu prawa wewnętrznego w państwie demokratycznym

Cechy praw człowieka

NIEZBYWALNOŚĆ

Cechy praw człowieka

JEDNOKIERUNKOWOŚĆ

Cechy praw człowieka

WSPÓŁZALEŻNOŚĆ

Cechy praw człowieka

INDYWIDUALNOŚĆ

Katalog praw człowieka(kryterium aktywności państwa)

PRAWA

CZŁOWIEKA

PRAWA WOLNOŚCI

(prawa pozytywne) (prawa negatywne)

Katalog praw człowieka(kryterium zakresu praw człowieka)

PRAWA

CZŁOWIEKA

Prawa Prawa

materialne proceduralne

Katalog praw człowieka(kryterium historyczno – funkcjonalne)

PRAWA CZŁOWIEKA

I GENERACJI II GENERACJI III GENERACJI

wolność osobiste polityczne społeczno –

równość ekonomiczne

braterstwo i gospodarcze

Systemy ochrony praw człowieka

MIĘDZYNARODOWE- uniwersalny- regionalny

KRAJOWE- organy wymiaru sprawiedliwości- organy kontroli przestrzegania prawa- inne organy państwowe- organizacje pozarządowe

Uniwersalny system ochrony praw człowieka

(dokumenty podstawowe)

1. Karta Narodów Zjednoczonych (zasada poszanowania praw człowieka) – podpisana 26.06.45, weszła w życie 24.10.45

2. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (jedynie rezolucja, a nie umowa międzynarodowa, pierwszy katalog praw) 10.12.48

3. Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka

- Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych

- Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych

(mają rangę umowy międzynarodowej) uchwalone16.12.66, weszły w życie 3.01.1976, Polska ratyfikowała 3.03.1977

Uniwersalny system ochrony praw człowieka(przykłady umów szczegółowych)

- Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej (21.12.65)

- Konwencja o zwalczaniu i karaniu zbrodni apartheidu (30.11.73)- Konwencja w sprawie zapobiegania i karania zbrodni

ludobójstwa (9.12.48)- Konwencja przeciwko torturom oraz innemu okrutnemu,

nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu (10.12.84)

- Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (18.12.79)

- Konwencja praw dziecka (20.11.1989)- Konwencja dotycząca statusu uchodźców (28.07.1951)

Europejski system ochrony praw człowieka

(dokumenty podstawowe)

- Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (uzupełniana protokołami) uchwalona 4.11.50, weszła w życie 8.09.53, Polska stroną od 19.01.93, obowiązuje od 1.05.93,

- Europejska Karta Społeczna, 18.10.61- Europejska Karta Społeczna, zrewidowana 3.05.96

Europejski system ochrony praw człowieka(przykłady umów szczegółowych)

- Europejska Konwencja o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu (26.11.87)

- Konwencja Ramowa o ochronie mniejszości narodowych (1.02.95)

- Konwencja o ochronie osób w związku z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych (28.01.81)

- Konwencja o ochronie praw człowieka i godności osoby ludzkiej wobec zastosowań biologii i medycyny: Konwencja o prawach człowieka i biomedycynie (4.o4.97)

Skarga przed Trybunałem Praw Człowieka

Skarga indywidualna Skarga międzypaństwowa

EUROPEJSKI TRYBUNAŁPRAW CZŁOWIEKA

wiążący wyrok

Komitet Ministrów Rady Europy(nadzór nad wykonaniem orzeczenia)

Schemat postępowania przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka

• Kancelaria (rejestracja)• Izba (wyznacza trzyosobowy komitet)• Komitet (bada przesłanki dopuszczalności)• Izba / Wielka Izba (próby polubownego

załatwienia sprawy, dalej faza pisemna, i ustna oraz wyrok)

• Komitet Ministrów (nadzoruje wykonanie wyroku)

Przesłanki dopuszczalności skargi

• Należy wyczerpać wszystkie środki odwoławcze przewidziane w prawie wewnętrznym danego państwa

• Skarga musi być złożona w terminie do 6 miesięcy od dnia ostatecznej decyzji krajowej

• Skarga nie może być anonimowa• Skarga nie może być rozpatrywana przez inną

instytucję międzynarodową• Skarga nie może stanowić tzw. nadużycia prawa do

skargi (gdy dotyczy np. celów politycznych)• Skarga nie może być bezzasadna (musi dotoczyć

praw zawartych w EKPCz)

Skarga Konstytucyjna

SKARGA Prezes Trybunału Konstytucyjnego

Usunięcie Sędzia Trybunału Odmowa nadaniabraków Konstytucyjnego skardze dalszego(7 dni) (wstępne rozpoznanie) biegu

ROZPRAWA trzech sędziów Trybunału WYROK Konstytucyjnego (rozpoznanie zażalenia)

W uszanowaniu Państwa

praw i wolności

- Dziękuję za uwagę