Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Sefasebisa da gamocdebis erovnuli centri
rogor movemzadoT erTiani
erovnuli gamocdebisTvis
zogadi unarebi
damxmare masalaTa krebuli
krebuli warmoadgens `Sefasebisa da gamocdebis erovnuli centris~ sakuTrebas da daculia
saqarTvelos kanoniT _ `saavtoro da momijnave uflebebis Sesaxeb~. `Sefasebisa da gamocdebis
erovnuli centris~ nebarTvis gareSe dauSvebelia teqstSi raime cvlilebis Setana, misi
reproduqcia, Targmna da sxva saSualebebiT (rogorc beWdviTi, aseve eleqtronuli formiT)
gavrceleba, agreTve ikrZaleba krebulis gamoyeneba komerciuli miznebisaTvis.
2
s a r C e v i
Sesavali ........................................................................................................................................................... 3 zogadi unarebis testi ....................................................................................................................... 4 verbaluri nawili ................................................................................................................................... 9 analogiebi ..................................................................................................................................................... 9
nimuSebi da ganmartebebi ............................................................................................................
davalebebi damoukidebeli samuSaosTvis .........................................................................
9 20
winadadebis Sevseba .................................................................................................................................. 22 nimuSebi da ganmartebebi ............................................................................................................
davalebebi damoukidebeli samuSaosTvis .........................................................................
22 30
logika .............................................................................................................................................................. 32 nimuSebi da ganmartebebi .............................................................................................................
davalebebi damoukidebeli samuSaosTvis .........................................................................
33 45
wakiTxuli teqstis gaazreba ............................................................................................................. 48 nimuSebi da ganmartebebi .............................................................................................................
davalebebi damoukidebeli samuSaosTvis ........................................................................
49 56
maTematikuri nawili ............................................................................................................................... 59 raodenobrivi Sedareba ......................................................................................................................... 59
nimuSebi da ganmartebebi .............................................................................................................
davalebebi damoukidebeli samuSaosTvis ........................................................................
60 62
amocanebi ......................................................................................................................................................... 65 nimuSebi da ganmartebebi .............................................................................................................
davalebebi damoukidebeli samuSaosTvis ........................................................................
65 70
monacemTa sakmarisoba............................................................................................................................... 76 nimuSebi da ganmartebebi .............................................................................................................
davalebebi damoukidebeli samuSaosTvis .........................................................................
76 79
monacemTa analizi ................................................................................................................................... 81 nimuSebi da ganmartebebi .............................................................................................................
davalebebi damoukidebeli samuSaosTvis .........................................................................
81 83
ZiriTadi cnebebi da sakiTxebi ........................................................................................................ 85 maTematikuri cnobari ........................................................................................................................... 88 rekomendaciebi testirebis procesTan dakavSirebiT ..................................................... 93 2013 wlis sagamocdo testebi ............................................................................................ 98
I varianti ...........................................................................................................................................
II varianti ..........................................................................................................................................
III varianti ..........................................................................................................................................
IV varianti ..........................................................................................................................................
pasuxebis furclis nimuSi ................................................................................................................
2013 wlis sagamocdo testebis pasuxebi .................................................................................
98 130 162 196 228 230
3
Sesavali
2005 wlidan saqarTvelos umaRles saswavleblebSi abiturientTa
SesarCevad tardeba erTiani erovnuli gamocdebi. sagnobriv testebTan
erTad misaReb gamocdebze gamoiyeneba zogadi unarebis testi.
2004 wlidan gamocdebis erovnuli centri aqveynebs damxmare masalaTa
krebulebs, romelTa saSualebiT abiturientebi ecnobian zogadi unarebis
testis daniSnulebas, struqturas, testirebis proceduras.
winamdebare krebulSi mocemulia rekomendaciebi testis yovel
nawilTan (blokTan) dakavSirebiT, aseve, detaluradaa aRwerili sxvadasxva
wels gamoyenebuli zogierTi davalebis amoxsnis xerxi. am rekomendaciaTa
gamoyenebiT abiturientebs SeuZliaT Seasrulon davalebebi damoukidebeli
samuSaosTvis.
krebulSi warmodgenilia 2013 wlis sagamocdo testebis oTxive
varianti. maTi Sesruleba abiturientebs sakuTari Zalebis mosinjvis
saSualebas miscems.
krebuls Tan axlavs videomasala (ix. gamocdebis erovnuli centris
vebgverdis videogalereaSi) zogadi unarebis testis, testuri davalebebis
Sesrulebis principebis Sesaxeb.
zogadi unarebis jgufi gisurvebT warmatebas erTian erovnul
gamocdebze!
4
zogadi unarebis testi
testis zogadi daxasiaTeba
ras niSnavs zogadi unarebi
termini zogadi unarebi gulisxmobs informaciis adekvaturad damuSavebis,
logikuri msjelobis, movlenaTa Soris arsebiTi mimarTebebis wvdomis unarebs.
esaa cxovrebiseul moTxovnebze saTanadod reagirebisa da garemosTan adamianis
adaptirebis safuZveli. nebismieri inteleqtualuri saqmianobis warmateba maTzea
damokidebuli. zogadi unarebi gansxvavdeba specifikuri unarebisgan, romlebic
Tavs iCens ama Tu im konkretul sferoSi _ mag., maTematikaSi, musikaSi da a.S.
zogadi unarebi vlindeba universaluri inteleqtualuri operaciebis
(analizis, sinTezis, ganzogadebis, abstrahirebis da a.S.) saxiT da adamians
TandaTanobiT uviTardeba. am unarebs ayalibebs mecadineoba, kiTxva, mecnierebasa
da kulturasTan ziareba, adamianebTan urTierToba. amitom, SeiZleba iTqvas, rom
abiturienti wlebis ganmavlobaSi emzadeba zogadi unarebis gamocdisTvis
saSualo skolaSi swavlisa Tu sxvadasxva sferoSi cxovrebiseuli gamocdilebis
miRebis procesSi.
ra aris zogadi unarebis testi da ras amowmebs is
zogadi unarebis testi mecnieruli sizustiT adgens da afasebs sxvadasxva
saxiT warmodgenili informaciis gagebis, gaazrebis unarebs, romlebic
aucilebelia umaRles saswavlebelSi codnis SesaZenad. swored amitom is
abiturientTa SerCevis erT-erTi efeqturi saSualebaa.
mravalma gamokvlevam daadastura, rom abiturientebi, romlebic maRal
Sefasebas iReben zogadi unarebis testSi, ufro warmatebiT swavloben, vidre
isini, romlebic qulaTa mcire raodenobas agroveben. zogadi unarebis testireba
umaRles saswavleblebSi abiturientebis SesaZlo warmatebaTa prognozirebis
saSualebas warmoadgens. im qveynebis gamocdilebam, sadac amgvari testebis
safuZvelze xdeba studentTa SerCeva, daarwmuna mkvlevrebi, rom testirebis
Sedegebs maRali prognozuli SesaZleblobebi aqvs ara mxolod saswavlo, aramed
_ profesiuli warmatebebis TvalsazrisiTac.
zogadi unarebis testi exmareba abiturientsac Tavad gansazRvros, mzad
aris Tu ara umaRles saswavlebelSi swavlis gasagrZeleblad.
zogadi unarebis testirebis standartuli procedura da Sefasebis erTiani
sistema gulisxmobs yvela abiturientisTvis Tanabari pirobebis Seqmnas, rac
praqtikulad gamoricxavs Sedegebis gayalbebas an damaxinjebas. gamocdis sxva
formebTan SedarebiT, testireba bevrad ufro obieqturia da masze naklebad
zemoqmedebs sxvadasxva subieqturi faqtori (magaliTad, gamomcdelis
mikerZoebuli damokidebuleba). amasTanave, testireba drois SedarebiT mokle
monakveTSi mravali abiturientis erTdroulad gamocdis efeqturi saSualebaa.
5
rogor iqmneba zogadi unarebis testi
zogadi unarebis tests qmnis specialistTa jgufi, romelSic muSaoben
fsiqologebi, filologebi, maTematikosebi da logikosebi. testi SemuSavebulia
saerTaSoriso gamocdilebis gaTvaliswinebiT.
testze muSaoba etapobrivad mimdinareobs: Tavdapirvelad iqmneba testis
calkeuli davalebebi. yoveli davaleba winaswar mravalmxriv mowmdeba. sacdeli
testirebis meSveobiT dgindeba maTi sirTulis xarisxi da ganisazRvreba is
statistikuri maxasiaTeblebi, romlebic gviCvenebs, Tu ramdenad kargad xerxdeba
ama Tu im davalebiT abiturientTa obieqturi diferencireba maTi
SesaZleblobebis mixedviT.
testis saboloo variantisTvis davalebebi SeirCeva statistikuri
Semowmebisa da eqspertuli Sefasebis safuZvelze. testi moicavs Sinaarsobrivad
da sirTulis TvalsazrisiT gansxvavebuli davalebebis mTel speqtrs.
testis struqtura
mecnieruli kvlevis Sedegad dadgenilia zogadi unarebis gamovlenis
ramdenime sfero, romelTa Soris ZiriTadia verbaluri (enobrivi) da
maTematikuri sferoebi. zogadi unarebis sakvlevad Seqmnili testi swored
verbaluri da maTematikuri (raodenobrivi azrovnebis) unarebis adekvaturad
Sefasebas isaxavs miznad.
testi aerTianebs sxvadasxva tipis davalebebs, romelTa Sesruleba ar
moiTxovs gansakuTrebul, specialur-sagnobriv codnas. maTi daZleva nebismier
socialur-kulturul garemoSi mcxovrebi abiturientisTvisaa SesaZlebeli.
testSi warmodgenilia 80 davaleba: 40 verbaluri, 40 ki _ maTematikuri. zogadi unarebis testis yovel davalebas axlavs oTxi an xuTi savaraudo
pasuxi, romelTagan mxolod erTia swori.
verbaluri nawili
testis verbaluri nawilis meSveobiT mowmdeba akademiuri codnis SesaZenad
aucilebeli enobrivi unarebi, kerZod, sxvadasxva Sinaarsis teqstis gagebisa da
gaazrebis, agreTve logikurad, Tanmimdevrulad azrovnebis unari.
am nawilSi Semdegi tipis davalebebia:
analogiebi; winadadebis Sevseba; logika; wakiTxuli teqstis gaazreba.
6
analogiebi (10 _ 12 davaleba) am tipis davalebaTa meSveobiT mowmdeba:
sityvebis mniSvnelobaTa codna / maTi wvdomis unari; sityvaTa mniSvnelobebs Soris arsebiTi kavSirebis, mimarTebebis wvdomis
unari;
msgavs mimarTebaTa gamovlenis unari.
winadadebis Sevseba (8 _ 9 davaleba) am tipis davalebaTa meSveobiT mowmdeba:
sityvebisa da gamoTqmebis mniSvnelobaTa codna / maTi wvdomis unari; winadadebis nawilebs Soris azrobrivi Sesabamisobis damyarebis unari.
logika (8 _ 9 davaleba)
am tipis davalebaTa meSveobiT mowmdeba:
arsebuli monacemebis (wanamZRvrebis) safuZvelze daskvnis sworad gamotanis unari;
arsebuli monacemebis safuZvelze gamoTqmuli varaudis kritikulad Sefasebis unari.
wakiTxuli teqstis gaazreba (ori teqsti da maTTan dakavSirebuli 12 _ 14 SekiTxva)
testis am nawilis meSveobiT mowmdeba, Tu ramdenad adekvaturad gaigo da
gaiazra abiturientma teqsti.
teqstis wakiTxvisa da gaazrebis Semdeg abiturientma pasuxi unda gasces
SekiTxvebs, romlebic moiTxovs:
sityvaTa mniSvnelobis gansazRvras konteqstis Sesabamisad; kavSiris damyarebas teqstis sxvadasxva monakveTs Soris; teqstisa Tu misi monakveTis ZiriTadi azris wvdomas.
7
maTematikuri nawili
maTematikuri nawilis meSveobiT mowmdeba raodenobrivi xasiaTis
promlebebis gadaWris, ricxvebiTa da maTematikuri cnebebiT operirebis, agreTve,
cxrilis, grafikis, diagramis saxiT warmodgenili informaciis analizis unari.
am nawilSi Semdegi tipis davalebebia:
raodenobrivi Sedareba (10 _ 11 davaleba) amocanebi (18 _ 21 davaleba) monacemTa sakmarisoba (4 _ 5 davaleba) monacemTa analizi (5 _ 6 davaleba)
abiturients unda SeeZlos:
martivi gamoTvlebis Catareba; martivi algebruli gamosaxulebebis da maTi gardaqmnebis gamoyeneba; martivi geometriuli cnebebiT operireba; logikurad msjeloba; cxrilis, grafikis, diagramis saxiT warmodgenil monacemTa aRqma da
gaanalizeba.
xSirad moswavleebi saSualo skolaSi swavlis dros sxvadasxva mizezis
gamo ver axerxeben sakuTari SesaZleblobebis srulad gamovlenas. zogadi
unarebis Semowmeba aseT moswavleebs damatebiT SesaZleblobas sTavazobs umaRles
saswavleblebSi swavlis gasagrZeleblad.
abiturientebi, romlebmac ver SeZles TavianTi codnis, inteleqtualuri
potenciis srulad gamomJRavneba sxva gamocdebze, zogadi unarebis testirebis
wyalobiT damatebiT qulebs daagroveben.
amgvarad, zogadi unarebis testireba ar aris axali dabrkoleba
abiturientisaTvis, piriqiT, esaa misi SesaZleblobebis ukeT gamovlenis kidev
erTi saSualeba.
8
rogor movemzadoT zogadi unarebis testirebisTvis
testirebisTvis momzadebis ZiriTadi etapebi Tqven ukve gavlili gaqvT
saSualo skolaSi swavlisa Tu, zogadad, sxvadasxva sferoSi cxovrebiseuli
gamocdilebis miRebis procesSi. xanmokle varjiSi im verbaluri da maTematikuri
unarebis gasaviTareblad, romlebsac mocemuli testi amowmebs, naklebad
efeqturia; testirebisTvis momzadebis saukeTeso saSualebas sistematuri
saswavlo-SemecnebiTi aqtivoba warmoadgens.
gTavazobT ramdenime rekomendacias:
yuradRebiT waikiTxeT krebuli misi saSualebiT gaecnobiT zogadi unarebis testirebis proceduras, Tavad
testis struqturas, davalebaTa tipebsa da nimuSebs. amiT Tavs aaridebT
usiamovno `siurprizebs~ testirebisas da gamocdas warmatebiT CaabarebT.
gaecaniT davalebaTa instruqciebs testis yoveli nawili iwyeba instruqciiT, anu miTiTebiT imis Taobaze,
Tu ra mogeTxovebaT am tipis davalebis Sesrulebisas. yuradRebiT
waikiTxeT da kargad gaiazreT instruqciebi. maTi codna dagexmarebaT,
dazogoT dro testirebisas.
gaecaniT davalebaTa nimuSebs da maTi Sesrulebis principebs krebulSi mocemulia zogadi unarebis testur davalebaTa yvela tipis
nimuSi Sesabamisi ganmartebebiTurT. scadeT, jer damoukideblad
SeasruloT davalebebi, Semdeg ki gaecaniT maTi Sesrulebis principebs.
rac ufro ukeT gaiazrebT davalebaTa struqturasa da maTi Sesrulebis
etapebs, miT ufro martivad daZlevT msgavs davalebebs testirebis
procesSi.
damoukideblad SeasruleT davalebebi krebulSi mocemulia 2013 wlis sagamocdo testebis oTxive varianti. scadeT, testuri davalebebi iseTive pirobebSi amoxsnaT, rogoric
testirebisas aris mosalodneli: akontroleT dro, romelic dagWirdebaT
verbalur da maTematikur nawilebze samuSaod; nu daxarjavT ama Tu im
davalebis Sesasruleblad saSualod or wuTze mets. yuradRebiT gaecaniT
pasuxebis furcels, raTa gamocdis procesSi gagiadvildeT masze pasuxebis
moniSvna.
yovelive es saSualebas mogcemT, srulad gamoavlinoT Tqveni
SesaZleblobebi gamocdaze.
9
verbaluri nawili analogiebi
analogiebis blokis davalebaTa meSveobiT mowmdeba Tqveni unari:
gansazRvroT mimarTeba sityvaTa mniSvnelobebs Soris; ipovoT erTgvarovani mimarTebebi. sityvaTa mniSvnelobebis urTierTmimarTebis gansazRvrisas unda daadginoT
arsebiTi kavSiri am mniSvnelobebs Soris.
magaliTad:
televizori : ekrani _ arsebiTi kavSiri am ori sityvis mniSvnelobebs
Soris SeiZleba ganisazRvros, rogorc mTelisa da nawilis mimarTeba;
bneli : naTeli _ bneli da naTeli urTierTsapirispiro movlenebia.
nimuSebi da ganmartebebi analogiebis blokSi SegxvdebaT ori tipis davalebebi Sesabamisi
instruqciebiT:
I.
am saxis davalebebSi mocemulia muqi SriftiT gamokveTili ori sityva (sawyisi
wyvili), romelTa mniSvnelobebs Soris arsebobs garkveuli mimarTeba. daadgineT, ra
saxisaa es mimarTeba.
savaraudo pasuxTa yovel variantSi aseve mocemulia mniSvnelobiT
urTierTdakavSirebuli sityvebis wyvili. airCieT maTgan is wyvili, romelSic
sityvaTa mniSvnelobebs Soris mimarTeba sawyis wyvilSi arsebuli mimarTebis
msgavsia (analogiuria). pasuxis arCevisas gaiTvaliswineT wyvilebSi sityvaTa
Tanmimdevroba.
1. werili : wers (a) tivi : tivtivebs
(b) nergi : rgavs
(g) sarwyavi : rwyavs
(d) xnuli : xnavs
sawyis wyvilSi _ werili : wers _ Sedegisa da am Sedegis gamomwvevi
moqmedebis mimarTebaa – `werili weris Sedegia~. advili SesamCnevia, rom sawyis wyvilSic da pasuxis yvela variantSic
dawyvilebul sityvebs erTi da igive Ziri aqvT. sawyis wyvils pasuxis yvela
varianti am niSniT emsgavseba. magram es msgavseba zedapiruli xasiaTisaa. Cven
sityvaTa mniSvnelobebs Soris mimarTeba gvainteresebs.
mimarTeba, romelic sawyis wyvilSi dadgenili mimarTebis msgavsia, gvxvdeba
pasuxis mxolod (d) variantSi – xnuli : xnavs – `xnuli xvnis Sedegia~. sxva wyvilebSi amgvari mimarTeba ar gvaqvs:
(a) tivi : tivtivebs
10
mocemul sityvebs Soris mimarTeba SeiZleba Camoyalibdes, rogorc mimarTeba
obieqtsa da misTvis damaxasiaTebel moqmedebas Soris – `tivi tivtivebs da ase moZraobs wylis zedapirze~. tivi, TavisTavad cxadia, ar aris tivtivis Sedegi.
(b) nergi : rgavs
kavSiri mocemul sityvebs Soris ganisazRvreba, rogorc moqmedebasa da am
moqmedebis obieqts Soris kavSiri _ `nergi is norCi mcenarea, romelsac rgaven~,
da ara dargvis Sedegi (aseTia nargavi).
(g) sarwyavi : rwyavs
mocemul sityvaTa urTierTmimarTeba SeiZleba amgvarad CamovayaliboT:
moqmedebisa da am moqmedebisaTvis saWiro iaraRis/saSualebis mimarTeba – `adamiani rwyavs sarwyavis (specialuri WurWlis) saSualebiT~. Sesabamisad,
sarwyavi araa morwyvis Sedegi.
amrigad, sworia (d) pasuxi.
2. Tevzi : layuCi (a) roiali : klaviSi
(b) xe : wiwvi
(g) gza : asfalti
(d) tansacmeli : Rili
sawyisi wyvilis sityvaTa mniSvnelobebs Soris kavSiri SeiZleba gamovxatoT
winadadebiT: `layuCi yvela Tevzis aucilebeli funqciuri nawilia~.
analogiuri mimarTebis Camoyalibeba SeiZleba pasuxis (a) variantSi:
roiali : klaviSi _ `klaviSi yvela roialis aucilebeli funqciuri nawilia~.
pasuxis sxva variantebSi warmodgenil wyvilebSi gansxvavebuli mimarTebebia:
(b) xe : wiwvi
wiwvi wiwvovani xeebis specifikuri nawilia, magram ara yvela xe-mcenarisa.
(g) gza : asfalti
asfalti gzis safaria, anu, garkveuli azriT, misi nawilicaa. magram
asfalti ar aris gzis aucilebeli funqciuri nawili, arsebobs sxvadasxva saxis
gza, maT Soris _ asfaltis gareSec (mag.: Saragza, qvafenili).
(d) tansacmeli : Rili
Rili tansacmlis funqciuri daniSnulebis mqone nawilia. magram yvelanairi
tansacmeli rodi saWiroebs Rils, es ukanaskneli ar aris nebismieri tansacmlis
aucilebeli nawili/atributi.
amrigad, sworia (a) pasuxi.
3. gzis abneva : kompasi (a) Sejibri : jildo
(b) avadmyofoba : medikamenti
(g) ganZi : samalavi
(d) siCqare : spidometri
sawyis wyvilSi sityvaTa mniSvnelobebs Soris mimarTeba SeiZleba gamovxatoT
winadadebiT: `kompasi exmareba adamians, romelsac gza aebna, daaRwios Tavi am
usiamovno viTarebas~.
11
analogiuri mimarTeba arsebobs pasuxis (b) variantSi:
avadmyofoba : medikamenti _ `medikamenti exmareba adamians, daaRwios Tavi
avadmyofobas~.
amrigad, dawyvilebul sityvaTa mniSvnelobebis is urTierTkavSiri, romelic
orsave zemoaRniSnul variantSia warmodgenili, ganzogadebuli saxiT SeiZleba
CamovayaliboT, rogorc mimarTeba garkveul arasasurvel viTarebasa da misi
gamosworebis saSualebas Soris.
amgvari mimarTeba sityvaTa arc erT sxva wyvilSi ar gvxvdeba.
(a) Sejibri : jildo
Sejibri ar aris arasasurveli viTareba, romelic adamianma unda
gamoasworos jildos saSualebiT. jildoTi aRiniSneba SejibrSi gamarjvebulis
warmateba.
(g) ganZi : samalavi
samalavi ganZisagan Tavis daRwevis saSualeba ki araa, aramed adgilia, sadac
SesaZlebelia inaxebodes ganZi.
(d) siCqare : spidometri
spidometri xelsawyoa, romelic gvawvdis informacias moZraobis siCqaris
Sesaxeb. is uSualod siCqaris gazomvis saSualebaa, da ara misgan Tavis daRwevisa.
am wyvilSi sityvaTa mniSvnelobebis urTierTmimarTeba SeiZleba CamovayaliboT,
rogorc mimarTeba garkveul sidides da mis sazom xelsawyos Soris.
amrigad, sworia pasuxis (b) varianti.
4. yvavili : Tafli (a) qaRaldi : rveuli
(b) sabado : foladi
(g) fqvili : comi
(d) wvima : gube
sawyis wyvilSi sityvaTa mniSvnelobebs Soris mimarTeba SeiZleba gamovxatoT
winadadebiT: `Tafli miiReba yvavilidan mopovebuli wvenis/neqtaris gadamuSavebiT~.
msgavsi mimarTeba arsebobs (b) variantSi – sabado : foladi _ `foladi miiReba sabadodan mopovebuli rkinis madnis gadamuSavebiT~. amrigad, sityvaTa
orive wyvilSi gvaqvs mimarTeba raime masalis bunebriv wyarosa da am masalis
gadamuSavebiT miRebul meorad an saboloo produqts Soris.
sxva variantebSi amgvari mimarTeba ar gvxvdeba.
(a) qaRaldi : rveuli
qaRaldi aris masala rveulisTvis. rveuli mzaddeba uSualod qaRaldisgan.
am wyvilSi sityvaTa mimarTeba SeiZleba ganvsazRvroT, rogorc mimarTeba masalas
da misi damuSavebiT miRebul saboloo produqts Soris.
(g) fqvili : comi
fqvili comis ZiriTadi ingredientia da ara _ misi bunebrivi wyaro.
qaRaldis msgavsad, is ukve gadamuSavebuli masalaa, romlisganac uSualod
mzaddeba produqti _ comi.
(d) wvima : gube
12
gube SeiZleba gaCndes CaRrmavebul adgilas wvimis wylis CadgomiT. gube
wvimis uSualo Sedegia da ara misi gadamuSavebiT miRebuli meoradi produqti.
amrigad, sworia pasuxis (b) varianti.
5. kinoekrani : kinokamera (a) TefSi : gazqura
(b) vitrina : maRazia
(g) sarke : gamosaxuleba
(d) isari : ciferblati
sawyis wyvilSi sityvebis mniSvnelobebs Soris mimarTeba SeiZleba
gamovxatoT Semdegi winadadebiT: `kinoekrani aris kinokameriT damzadebuli
produqciis momxmareblisTvis miwodebis saSualeba~. kinokameris meSveobiT
mzaddeba is produqcia (mxatvruli, dokumenturi filmi da a.S.), romelsac
sabolood kinoekranze vixilavT.
msgavsi mimarTeba gvxvdeba sityvaTa wyvilSi TefSi : gazqura. gazquraze
mzaddeba is produqcia, romelsac saboloo saxiT TefSze vixilavT. pasuxis arc
erT sxva variantSi amgvari mimarTeba ar gvxvdeba.
(b) vitrina : maRazia
vitrina aris momxmareblisTvis maRaziaSi arsebuli saqonlis Sesaxeb
informaciis miwodebis saSualeba. rogorc viciT, maRaziaSi produqcia ki ar
mzaddeba, aramed mxolod iyideba.
(g) sarke : gamosaxuleba
sarkeSi vxedavT mis win myofi obieqtis gamosaxulebas. am wyvilSi sityvaTa
mniSvnelobebis urTierTmimarTeba SeiZleba CamovayaliboT, rogorc mimarTeba
mowyobilobasa da mis mier `Seqmnil produqts~ Soris.
(d) isari : ciferblati
isari da ciferblati erTi mTelis (saaTis) ori nawilia, romlebsac saerTo
amocana aqvT – isini erTad gviCveneben dros. amrigad, sworia pasuxis (a) varianti.
6. puris yana : jejili (a) rto : fesvi
(b) buCqi : ekali
(g) nayofi : nergi
(d) foToli : kvirti
sawyisi wyvilis sityvebis mniSvnelobebs Soris mimarTeba SeiZleba
CamovayaliboT, rogorc mimarTeba obieqtis saboloo formas (puris yana) da misi
ganviTarebis adreul stadias (jejili) Soris. jejili aris pureulis aRmonaceni,
romelic gadaiqceva puris yanad.
analogiuri mimarTeba gvxvdeba pasuxis (d) variantSi – foToli : kvirti. kvirti foTlis ganviTarebis adreuli stadiaa.
pasuxis sxva variantebSi warmodgenil wyvilebSi gansxvavebuli mimarTebebi
gvxvdeba.
13
(a) rto : fesvi
fesvi da rto erTi mTelis (xis, buCqis) ori arsebiTi nawilia, anu am
SemTxvevaSi gvaqvs mTelis ori Semadgeneli nawilis urTierTmimarTeba.
(b) buCqi : ekali
ekali buCqis garkveuli saxeobebisTvisaa damaxasiaTebeli. am wyvilSi mTelis
da misi SesaZlo nawilis mimarTebaa.
(g) nayofi : nergi
nergi norCi mcenarea, romlis ganviTarebuli formis Semadgenel nawils
warmoadgens nayofi. am SemTxvevaSi gvaqvs mimarTeba mTelis sawyis stadiasa da
misi ganviTarebuli formis nawils Soris.
amrigad, sworia pasuxis (d) varianti.
7. farmacevti : avadmyofi (a) reJisori : msaxiobi
(b) monadire : zoologi
(g) mwvrTneli : mocigurave
(d) kompozitori : msmeneli
farmacevti amzadebs samkurnalo saSualebebs, wamlebs. mis mier Seqmnili
produqti gankuTvnilia avadmyofisTvis. sawyisi wyvilis sityvaTa mniSvnelobebs
Soris mimarTeba SeiZleba winadadebis saxiT ase CamovayaliboT: avadmyofi aris
farmacevtis mier Seqmnili produqciis momxmarebeli.
(a) reJisori : msaxiobi
reJisori xelmZRvanelobs msaxiobebs speqtaklis dadgmisas, filmis
gadaRebisas. reJisori xelmZRvanelia, msaxiobi _ Semsrulebeli. maTi erToblivi
SemoqmedebiTi produqti gankuTvnilia mayureblisTvis.
(b) monadire : zoologi
monadirisa da zoologis saqmianoba cxovelTa samyaros ukavSirdeba, Tumca
maT sxvadasxva mizani aqvT: monadire moipovebs, moinadirebs cxovels, frinvels,
zoologi ki Seiswavlis cxovelTa samyaros.
(g) mwvrTneli : mocigurave
mwvrTneli aswavlis cigurebiT srials, xvews mociguravis saSemsruleblo
xelovnebas, profesiul Cvevebs.
(d) kompozitori : msmeneli
kompozitori aris xelovani, romlis Semoqmedebac gankuTvnilia
msmenelTaTvis. am sityvaTa mniSvnelobebs Soris kavSiri SeiZleba CamovayaliboT,
rogorc mimarTeba Semoqmedsa da misi produqciis momxmarebels Soris. ase rom,
sworia pasuxis (d) varianti.
8. jungli : taiga (a) naturmorti : portreti
(b) speqtakli : scenari
(g) musika : simfonia
(d) teqsti : sqolio
14
jungli da taiga tyis saxeobebia: jungli gauvali tropikuli tyea, taiga ki
_ dedamiwis CrdiloeT nawilSi arsebuli, ZiriTadad wiwvovani tye; zogadad
rom vTqvaT, sawyis sityvaTa wyvilSi mocemulia mimarTeba erTi gvaris or saxes
Soris.
aseTive mimarTebaa warmodgenili pasuxis (a) variantSi: naturmorti :
portreti. naturmorti da portreti ferweris Janrebia (saxeebia) _ naturmorti
aris naxati, romelzec gamosaxulia usulo sagnebi: xili, yvavilebi da sxva,
xolo portreti adamianis an adamianTa jgufis ferweruli (an skulpturuli an
fotografiuli) gamosaxulebaa.
arc erTi sxva wyvilis wevrTa mniSvnelobebi ar ukavSirdeba erTmaneTs
amgvari mimarTebiT.
(b) speqtakli : scenari
speqtakli aris Teatraluri warmodgena, scenari ki kinofilmis an Teatraluri
warmodgenis literaturuli safuZveli, siuJeturi sqema, gegma, romlis mixedviT
idgmeba speqtakli an kinosuraTi. amrigad, sityvaTa am wyvilSi warmodgenilia
mimarTeba siuJetur sqemasa da mis erT-erT SesaZlo ganxorcielebas Soris.
(g) musika : simfonia
am wyvilSi warmodgenilia mimarTeba zogadsa da kerZos (gvarsa da saxes)
Soris, radgan simfonia musikis, kerZod, saorkestro musikis erT-erTi saxea
(Janria).
(d) teqsti : sqolio
teqsti aris risame werilobiT Camoyalibebuli Sinaarsi, sqolio ki aris mis
garkveul elementTan (sityvasTan, frazasTan) dakavSirebuli SeniSvna, ganmarteba,
damatebiTi teqsti, romelic moTavsebulia ZiriTadi teqstis an gverdis bolos.
zogadad, es aris mTelisa da misi specifikuri nawilis mimarTeba.
amrigad, sworia pasuxis (a) varianti. 9. brtyeli : reliefuri (a) lakoniuri : sxarti
(b) harmoniuli : SeTanxmebuli
(g) absurduli : kanonzomieri
(d) adaptirebuli : Seguebuli
Tuki davalebis sawyis wyvils davakvirdebiT, vnaxavT, rom aq
urTierTsapirispiro mniSvnelobis mqone sityvebia mocemuli: brtyeli
sworzedapirians niSnavs, xolo reliefuri _ amoweuls, amoburculs (reliefi _
amoburculi gamosaxuleba sibrtyeze).
pasuxis (a) variantSi sinonimebia mocemuli, lakoniuri, iseve rogorc
sxarti, mokled da mkafiod gamoTqmuls niSnavs; sityvas sxarti aqvs sxva
mniSvnelobac _ swrafi, moxerxebuli, magram arc es mniSvneloba upirispirdeba
lakoniurs.
pasuxis (b) variantSi sityvaTa mniSvnelobebs Soris zogadisa da kerZos
mimarTebaa _ harmoniuli Sexmatkbilebuls, mwyobrad Sexamebuls, SeTanxmebuls,
niSnavs, Tumca yvelafers, rasac SeiZleba SeTanxmebuli vuwodoT, harmoniuls
ver davarqmevT (magaliTad, SeTanxmebuli sakiTxi, SeTanxmebuli moqmedeba).
15
pasuxis (g) variantSi mocemuli sityvebi urTierTsapirispiro
mniSvnelobisaa: absurduli Seusabamos, azrs moklebuls niSnavs. Sesabamisad, is
gamoricxavs yovelgvar kanonzomierebas, yovelive kanonzomiers (garkveuli kanonis
Sesabamiss). rogorc vxedavT, (g) pasuxSi sityvaTa mniSvnelobebs Soris mimarTeba
sawyis wyvilSi Cven mier dadgenili mimarTebis analogiuria. e. i. davalebis
swori pasuxia (g).
imaSi dasarwmuneblad, rom (g) erTaderTi swori pasuxia, ganvixiloT
pasuxis (d) variantic. adaptirebuli garemo pirobebTan Seguebuls niSnavs.
Sesabamisad, am wyvilSi sityvaTa mniSvnelobebs Soris mimarTebas SeiZleba
sinonimuri vuwodoT.
amgvarad, davalebas aqvs erTaderTi swori pasuxi _ (g).
10. lambaqi : langari (a) lifti : eskalatori
(b) ruka : atlasi
(g) gvirabi : borani
(d) kedeli : tixari
ganvixiloT sawyis wyvilSi mocemul sityvaTa mniSvnelobebi. lambaqi Wiqis
an finjnis dasadgmeli patara TefSia, xolo langari _ didi (mrgvali an
ovaluri) TefSi, romelzec WurWels dgamen. mas sufraze kerZis misatanadac
iyeneben; lambaqi da langari WurWlis gansxvavebuli saxeobebia, Tumca maT msgavsi
funqcia aqvT.
pasuxis (a) variantSi mocemul sityvaTa Sorisac analogiuri mimarTebaa:
lifti aris mowyobiloba adamianTa asayvan-Camosayvanad an tvirTis
gadasaadgileblad, xolo eskalatori _ moZravi kibe adamianTa gadasaadgileblad;
lifti da eskalatori sxvadasxva saxis mowyobilobebia, Tumca maTac msgavsi
funqcia aqvT. Sesabamisad, (a) aris swori pasuxi.
ganvixiloT pasuxis danarCeni variantebic, raTa davrwmundeT, rom sawyis
wyvilSi arsebuli mimarTebis msgavsi mimarTeba sxva pasuxebSi ar gvxvdeba.
(b) ruka : atlasi
ruka dedamiwis zedapiris Semcirebuli gamosaxulebaa, romelic naxazis saxiTaa
warmodgenili, xolo atlasi geografiuli rukebis krebulia;
(g) gvirabi : borani
gvirabica da boranic erTgvari winaaRmdegobis (erT SemTxvevaSi mTis, meore
SemTxvevaSi _ wylis) gadalaxvis saSualebaa, Tumca maT erTi funqcia ar aqvT,
radgan borani TviTon aris satransporto saSualeba, romelsac mdinarisa Tu
srutis erTi napiridan meoreze gadasasvlelad iyeneben, xolo gvirabi miwisqveSa
nagebobaa, romelSic gayvanilia gza, gadis transporti, wyali da a.S.;
(d) kedeli : tixari
kedeli Senobis Sveulad aRmarTuli brtyeli nawili, aseve sxvadasxva
daniSnulebis myari da maRali zRudea; tixari kedlis erT-erTi saxea, kerZod,
esaa Txeli kedeli, romelic erTmaneTisgan mijnavs (gamoyofs) sivrcis sxvadasxva
nawils.
16
II.
am saxis davalebebSi mocemulia muqi SriftiT gamokveTili ori sityva (sawyisi
wyvili), romelTa mniSvnelobebs Soris arsebobs garkveuli mimarTeba. maT gaswvriv
mocemulia sityva, romelsac savaraudo pasuxebidan unda SevusabamoT erT-erTi
varianti ise, rom sityvaTa mniSvnelobebs Soris mimarTeba sawyis wyvilSi
arsebuli mimarTebis msgavsi (analogiuri) iyos.
1. mTa : simaRle hava : (a) klimati
(b) bunebrivi pirobebi
(g) tenianoba
(d) geografiuli mdebareoba
sityvaTa sawyis wyvilSi _ mTa : simaRle _ obieqtisa da misi ZiriTadi
Tvisebis mimarTebaa. simaRle mTis arsebiTi maxasiaTebelia.
ganvsazRvroT sawyisi wyvilis gaswvriv mocemuli sityvis mniSvnelobis
mimarTeba pasuxis TiToeul variantTan.
hava : klimati
hava aris ama Tu im adgilisaTvis damaxasiaTebeli meteorologiuri
pirobebis erToblioba, igive _ klimati (`havis~ berZnuli Sesatyvisi). am
sityvebis mniSvnelobaTa Soris mimarTebas SeiZleba sinonimuri vuwodoT.
hava : bunebrivi pirobebi
bunebrivi pirobebi sxva geografiul Tu atmosferul faqtorebTan erTad
havasac moicavs. am sityvaTa mniSvnelobebs Soris mimarTeba SeiZleba ase
CamovayaliboT: pirobaTa erToblioba da misi erT-erTi Semadgeneli komponenti.
hava : tenianoba
tenianoba (sinotive) havis erT-erTi ZiriTadi maxasiaTebelia. es mimarTeba
sawyisi wyvilis sityvaTa urTierTmimarTebis analogiuria.
hava : geografiuli mdebareoba
rogorc aRvniSneT, hava geografiuli garemosTvis damaxasiaTebeli
meteorologiuri pirobebis erTobliobaa. Tavis mxriv, geografiuli mdebareoba
gansazRvravs havis ragvarobas. maT Soris arsebuli mimarTeba winadadebis saxiT
SeiZleba amgvarad CamovayaliboT: geografiuli mdebareoba aris havis ZiriTadi
ganmapirobebeli faqtori.
Sesabamisad, sworia (g) pasuxi.
17
2. yuri : melodiuri Tvali : (a) mkrTali
(b) maxvili
(g) dakvirvebuli
(d) aRqmuli
sawyis wyvilSi sityvaTa mniSvnelobebis urTierTmimarTeba SegviZlia amgvarad
CamovayaliboT: `yuri aris smenis organo, romliTac SevigrZnobT, rom garkveuli
obieqti (magaliTad, simRera) melodiuria~. msgavsi mimarTeba arsebobs sawyisi
wyvilis gaswvriv mocemuli sityvis mniSvnelobasa da pasuxis (a) variantSi
mocemuli sityvis mniSvnelobas Soris – Tvali : mkrTali. Tvali aris mxedvelobis organo, romliTac SevigrZnobT, rom garkveuli obieqti (magaliTad, sinaTle,
feri...) aris mkrTali.
sxvagvaria mimarTeba sawyisi wyvilis gaswvriv mocemuli sityvis
mniSvnelobasa da pasuxis sxva variantebSi mocemuli sityvebis mniSvnelobebs
Soris: pasuxis (b) variantSi mocemuli sityva _ `maxvili~ _ Tavad Tvalis
maxasiaTebelia. `maxvili~ gadataniTi mniSvnelobiT gamoiyeneba SemCnevis
gansakuTrebuli unaris mqone Tvalis epiTetad. pasuxis (g) variantSi mocemuli
sityva _ `dakvirvebuli~ _ aris adamianis (da ara Tvalis) Tviseba. am sityviT
vaxasiaTebT adamians, romelic guldasmiT sinjavs, aTvalierebs raimes. sawyisi
wyvilis gaswvriv mocemuli sityvisa da (d) pasuxSi mocemuli sityvis
mniSvnelobebs Soris mimarTeba amgvarad SeiZleba CamovayaliboT: obieqti,
romelsac TvaliT vxedavT, SeiZleba gaxdes aRqmuli, mas Semdeg, rac is adamianis
cnobierebaSi aisaxeba. Tumca, aRqmuli ar aris obieqtis maxasiaTebeli, rogorc,
magaliTad, simRera SeiZleba iyos melodiuri, an sinaTle Tu feri – mkrTali. amrigad, sworia (a) pasuxi.
3. cvlileba : stabiluri monotonuroba : (a) mravalferovani
(b) mudmivi
(g) myari
(d) kompleqsuri
davalebis Sesasruleblad Tavdapirvelad davadginoT mimarTeba sawyisi
wyvilis sityvaTa mniSvnelobebs Soris.
cvlileba arRvevs stabilurobas. rodesac obieqti an procesi cvlilebas
ganicdis, is aRar aris stabiluri. es ori sityva SeiZleba ganvixiloT, rogorc
antonimebi.
amis Semdeg ganvsazRvroT sawyisi wyvilis gaswvriv mocemuli sityvis
mniSvnelobis mimarTeba pasuxis TiToeul variantTan. SevarCioT maTgan is
varianti, romlis am sityvasTan SewyvilebiTac miviRebT sawyis wyvilSi arsebuli
mimarTebis msgavs mimarTebas.
(a) monotonuroba : mravalferovani
monotonuroba erTferovnebas niSnavs. am sityvis pirveladi mniSvneloba xmas
ukavSirdeba (mag.: monotonuri saubari), Tumca, monotonuroba ufro farTo
mniSvnelobiTac gamoiyeneba (mag.: monotonuri samuSao). orive SemTxvevaSi
18
monotonuroba gamoricxavs, upirispirdeba mravalferovnebas. maSasadame,
monotonurobasa da mravalferovnebas Soris igive mimarTebaa, rac sityvaTa
sawyis wyvilSi.
(b) monotonuroba : mudmivi
(g) monotonuroba : myari
monotonurobas msgavsi mimarTeba akavSirebs (b) da (g) pasuxebSi mocemul
sityvaTa mniSvnelobebTan. monotonuroba ar upirispirdeba mudmivsa da myars,
piriqiT, garkveuli azriT, erTferovneba raimes mudmivad da myarad SenarCunebas
SeiZleba gulisxmobdes.
(d) monotonuroba : kompleqsuri
miuxedavad imisa, rom kompleqsuroba movlenaTa an TvisebaTa erTobliobas
(garkveul simravles) gulisxmobs, is mainc ar gamoricxavs, ar upirispirdeba
monotonurobas (romelic, Tavis mxriv, ar niSnavs erTmxrivs, martivs, aramed _
erTferovans).
amrigad, swori pasuxia (a).
4. erTdrouli : sinqronuloba mikerZoebuli : (a) subieqturoba
(b) indiferentuloba
(g) radikaluroba
(d) samarTlianoba davadginoT sityvaTa mniSvnelobebs Soris mimarTeba sawyis wyvilSi.
erTdrouloba da sinqronuloba msgavsi mniSvnelobis mqone sityvebia _ orive
ramdenime movlenisa Tu procesis droSi Tanxvedras aRniSnavs.
ganvixiloT pasuxis TiToeuli varianti:
(a) subieqturoba
subieqturoba da mikerZoebuloba aseve msgavsi mniSvnelobis mqone sityvebia _
orive ama Tu im movlenisadmi araobieqtur damokidebulebas aRniSnavs.
(b) indiferentuloba
indiferentuloba gulgril, ganurCevel damokidebulebas aRniSnavs, rac
mikerZoebulobas gamoricxavs. (g) radikaluroba
radikaluroba ukiduresi poziciis gamoxatvas, gadamWreli zomebis miRebas
aRniSnavs. is gulisxmobs ama Tu im movlenisadmi garkveul damokidebulebas,
Tumca, ara aucileblad mikerZoebuls. (d) samarTlianoba
samarTlianoba kanonis, zneobrivi principebis Sesabamisad moqmedebas gulisxmobs,
mikerZoebuloba da samarTlianoba gamoricxavs erTmaneTs.
maSasadame, swori pasuxia (a).
19
zogadi rekomendaciebi analogiebis blokis davalebebisTvis:
xSirad sityvebs erTze meti mniSvneloba aqvs. Sesabamisad, dawyvilebul sityvebs Sorisac SeiZleba iyos erTze meti mimarTeba. amitom zogjer
saWiroa ukve dadgenili mimarTebis gadasinjva, raTa ganisazRvros
(gamoikveTos) erTaderTi swori pasuxi;
SesaZloa, Tqven mier dadgenili mimarTeba sawyis wyvilSi sityvaTa mniSvnelobebs Soris imdenad konkretulia, rom mas ar Seesabameba
savaraudo pasuxis arc erTi varianti. mimarTebis ufro zogadi saxiT
formulireba dagexmarebaT, Tavi gaarTvaT am problemas. SesaZlebelia
Seiqmnas sapirispiro viTarebac, rodesac Tqven mier dadgenil mimarTebas
Seesabameba pasuxis ramdenime varianti. aseT SemTxvevaSi dagexmarebaT
mimarTebis dakonkreteba;
analogiis davalebebis Sesruleba mxolod da mxolod sityvaTa mniSvnelobebs Soris mimarTebis gansazRvras unda emyarebodes. pasuxis
arCevisas nu ixelmZRvanelebT garegnuli an Tematuri msgavsebiT sityvaTa
sawyis wyvilsa da pasuxis romelime variants Soris;
sityvebis Tanmimdevroba arCeul pasuxSi unda Seesabamebodes sityvaTa Tanmimdevrobas sawyis wyvilSi. Tu sawyis wyvilSi sityvebs Soris
mimarTebis dasadgenad SecvliT maT Tanmimdevrobas, maSin unda SecvaloT
sityvaTa Tanmimdevroba pasuxis yovel variantSic, raTa SearCioT swori
pasuxi.
20
davalebebi damoukidebeli samuSaosTvis 1. jadosnuri joxi : natvrisTvali (a) sarke : mina
(b) mTvare : disko
(g) ruka : masStabi
(d) saqanela : karuseli
2. metyveleba : intonacia (a) aveji : savarZeli
(b) solo : dueti
(g) xili : aromati
(d) gakveTili : niSani
3. Tavisufleba : okupirebuli (a) samarTali : marTali
(b) wyali : mwyurvali
(g) wuxili : mwuxare
(d) Zili : mZinara
4. moipova : dasaCuqrda (a) ganizraxa : moifiqra
(b) daadanaSaula : daibrala
(g) daimaxsovra : daamaxsovrda
(d) CaiZira : daileqa
5. gemTmSenebeli : zRva (a) geologi : niadagi
(b) konstruqtori : planeri
(g) dizaineri : interieri
(d) Jurnalisti : presa
6. saRebavebs azavebs : naxati (a) krefs : Taiguli
(b) rwyavs : baRi
(g) xazavs : sqema
(d) afasebs : qula
7. Tvali mohkra : daaTvaliera (a) Seferxda : Seayovna
(b) aRniSna : Caiwera
(g) Cavarda : Cavida
(d) miemxro : daexmara
21
8. meryeoba : gadawyvetilebis miReba (a) imedi : sasowarkveTa
(b) riski : gabedva
(g) Secdoma : gamoaSkaraveba
(d) siaxle : danergva
9. gasdevs : gaswvriv mimofantavs : (a) rigrigobiT
(b) wriulad
(g) aqeT-iqiT
(d) cal-calke
10. miamiti : undobloba ulmobeli : (a) simamace
(b) mzakvroba
(g) mtroba
(d) TanagrZnoba
11. gaicno : dauaxlovda Sebindda : (a) gaciskrovnda
(b) iriJraJa
(g) mosaRamovda
(d) daRamda
12. TeTri daTvi : pingvini kenWi : (a) lodi
(b) niJara
(g) riye
(d) Tixa 13. alersiani : pirferi kritikuli : (a) mkacri
(b) damcinavi
(g) adekvaturi
(d) obieqturi
14. sityva : termini teritoria : (a) areali
(b) sivrce
(g) garemo
(d) sazRvari
22
winadadebis Sevseba
am blokis davalebaTa meSveobiT mowmdeba Tqveni unari, CawvdeT sityvebisa
da gamoTqmebis mniSvnelobas da sworad gaiazroT logikuri mimarTebebi
winadadebis nawilebs (an ramdenime winadadebas) Soris.
es mimarTebebi mravalferovania. winadadebis erTi nawili SeiZleba
ganmartavdes, akonkretebdes, uaryofdes da a. S. mis sxva nawilSi gamoTqmul
azrs. winadadebis nawilebis (an winadadebebis) urTierTmimarTebis gaazrebisas
sagangebo yuradReba miaqcieT kavSirebs (radgan, Tumca, amitom...) da CarTul
sityvebs (magaliTad, cxadia, maSasadame...), vinaidan maTi mniSvneloba gansazRvravs
winadadebis nawilTa urTierTmimarTebas. amgvari sityvebi SeiZleba SegxvdeT
rogorc TviT winadadebaSi, aseve _ pasuxis variantebSi.
testSi winadadebis Sevsebis blokis davalebebs axlavs amgvari instruqcia:
mocemulia winadadebebi, romlebSic gamotovebulia ramdenime sityva.
gamotovebuli sityvebi winadadebaSi xazebiTaa aRniSnuli. erTi xazi zogjer erT
sityvas gulisxmobs, zogjer ki _ ramdenimes.
savaraudo pasuxTa yoveli varianti Seicavs sityvaTa jgufs, romlis
nawilebi erTmaneTisgan daxrili xazebiTaa (/) gamijnuli. airCieT pasuxis is
varianti, romlis TiToeuli nawilis Tanmimdevrulad Casma Sesabamis
gamotovebul adgilebSi azrobrivad gamarTul winadadebas mogvcems.
nimuSebi da ganmartebebi 1. ucnauria, magram kognituri disonansis Teoriis Tanaxmad, fsiqologiuri eqsperimentis monawilisaTvis raime movlenisadmi _____ SesaZlebelia _____ , da
ara am Tanxis _____ .
(a) uaryofiTi ganwyobis Seqmna / misTvis gadaxdili gasamrjelos gaormagebiT /
gazrdiT
(b) dadebiTi ganwyobis Seqmna / misTvis gadaxdili gasamrjelos SemcirebiT /
gazrdiT
(g) uaryofiTi ganwyobis Secvla / gaweuli Sromis anazRaurebis ganaxevrebiT /
SemcirebiT
(d) dadebiTi ganwyobis Secvla / gaweuli Sromis anazRaurebis gazrdiT / aSkara
matebiT
(a) ucnauria, magram kognituri disonansis Teoriis Tanaxmad, fsiqologiuri
eqsperimentis monawilisaTvis raime movlenisadmi uaryofiTi ganwyobis Seqmna
SesaZlebelia misTvis gadaxdili gasamrjelos gaormagebiT, da ara am Tanxis
gazrdiT.
sityva `ucnauria~ migvaniSnebs, rom winadadebaSi saubari unda iyos
uCveulo, daujerebeli faqtis Sesaxeb. Semdeg vigebT, rom fsiqologiuri
eqsperimentis monawilisTvis raime movlenisadmi uaryofiTi ganwyobis Seqmna
23
SesaZlebelia misi gasamrjelos gaormagebis gziT. es, SesaZloa, marTlac ucnauri
iyos, radgan gasamrjelos gaormageba, Cveulebriv, dadebiTi ganwyobis Seqmnis
safuZvelia da ara _ uaryofiTisa. amitom winadadebis es nawili logikuri
Seusabamobis STabeWdilebas ar tovebs. sityvebi `da ara~ gviqmnis imis molodins,
rom maT unda mosdevdes `gaormagebis~ sapirispiro mniSvnelobis zmna. es ki ase
araa. Tanxis `gazrda~ da misi `gaormageba~ urTierTSesatyvisi cnebebia.
maSasadame, pasuxis es varianti swori ar aris. (b) ucnauria, magram kognituri disonansis Teoriis Tanaxmad, fsiqologiuri
eqsperimentis monawilisaTvis raime movlenisadmi dadebiTi ganwyobis Seqmna
SesaZlebelia misTvis gadaxdili gasamrjelos SemcirebiT, da ara am Tanxis
gazrdiT.
sityva `ucnauria~ gviqmnis molodins, rom winadadebaSi dasaxelebuli iqneba
paradoqsuli, gasaocari faqti. Semdeg vigebT, rom fsiqologiuri eqsperimentis
monawilisTvis raime movlenisadmi dadebiTi ganwyobis Seqmna SesaZlebelia misi
gasamrjelos SemcirebiT, rac, SesaZloa, marTlac, ucnauri iyos. amitom
winadadebis es nawili logikurad savsebiT gamarTulia. sityvebs `da ara~,
wesisamebr, unda mosdevdes `Semcirebis~ sapirispiro mniSvnelobis zmna. marTlac,
aseTia zmna `gazrda~. amgvarad, winadadebaSi azri mwyobradaa Camoyalibebuli.
maSasadame, pasuxis es varianti sworia. (g) ucnauria, magram kognituri disonansis Teoriis Tanaxmad, fsiqologiuri
eqsperimentis monawilisaTvis raime movlenisadmi uaryofiTi ganwyobis Secvla
SesaZlebelia gaweuli Sromis anazRaurebis ganaxevrebiT, da ara am Tanxis
SemcirebiT.
sityva `ucnauria~ mowmobs, rom winadadebaSi aRniSnuli unda iyos
arabunebrivi faqti. Semdeg vigebT, rom fsiqologiuri eqsperimentis
monawilisTvis raime movlenisadmi uaryofiTi ganwyobis Secvla (mag., dadebiTi
ganwyobis Camoyalibeba) SesaZlebelia misi gasamrjelos ganaxevrebiT, rac, albaT,
marTlac, ucnauria. amitom winadadebis es nawili logikurad savsebiT
gamarTulia. sityvebs `da ara~, wesisamebr unda mosdevdes `ganaxevrebis~
sapirispiro mniSvnelobis mqone zmna, es ki ase araa, radgan ganaxevreba
Semcirebas gulisxmobs. maSasadame, pasuxis es varianti swori araa. (d) ucnauria, magram kognituri disonansis Teoriis Tanaxmad, fsiqologiuri
eqsperimentis monawilisaTvis raime movlenisadmi dadebiTi ganwyobis Secvla
SesaZlebelia gaweuli Sromis anazRaurebis gazrdiT, da ara am Tanxis aSkara
matebiT.
sityva `ucnauria~ miuTiTebs, rom winadadebaSi saubari iqneba uCveulo
faqtis Sesaxeb. Semdeg vigebT, rom fsiqologiuri eqsperimentis monawilisTvis
raime movlenisadmi dadebiTi ganwyobis Secvla (mag., uaryofiTi ganwyobis
Camoyalibeba) SesaZlebelia mis mier gaweuli Sromis anazRaurebis gazrdiT, rac,
albaT, marTlac ucnauria. amitom winadadebis es nawili logikurad savsebiT
gamarTulia. sityvebs `da ara~, wesisamebr, unda mosdevdes `gazrdis~ sapirispiro
mniSvnelobis mqone zmna, es ki ase araa, radgan `gazrda~ da `mateba~ msgavsi
Sinaarsis mqone cnebebia. maSasadame, pasuxis es varianti swori ar aris.
24
2. Seqspiris sonetebis mTel cikls laitmotivad gasdevs _____ . mis mier aRiarebuli formula _ `_____ , rac bunebrivia~ _ _____ sakaro poeziisTvis
SemuSavebuli poetikisa da esTetikuri _____ .
(a) xelovnurobisadmi erTgvari swrafva / cudia is / gulisxmobda / normebis
uaryofas
(b) yovelgvari xelovnurobis uaryofa / kargia is / amkvidrebda / normebisadmi
morCilebas
(g) xelovnurobisadmi erTgvari swrafva / cudia is / upirispirdeboda /
normebis dacvas
(d) yovelgvari xelovnurobis uaryofa / kargia is / mimarTuli iyo / normebis
winaaRmdeg
ganvixiloT pasuxis TiToeuli varianti:
(a) Seqspiris sonetebis mTel cikls laitmotivad gasdevs xelovnurobisadmi
erTgvari swrafva. mis mier aRiarebuli formula _ `cudia is, rac bunebrivia~ _
gulisxmobda sakaro poeziisTvis SemuSavebuli poetikisa da esTetikuri normebis
uaryofas.
pirvel winadadebaSi aRniSnulia, rom Seqspiris poeziis ZiriTadi
(saxelmZRvanelo) principi xelovnurobisaken swrafva iyo. meore winadadebaSi
zemoT aRniSnuli principi ilustrirebulia formuliT: `cudia is, rac
bunebrivia~. magram am formulis mniSvneloba ganmartebulia, rogorc
imdroindeli sakaro poeziisTvis SemuSavebuli normebis, anu `xelovnuris~ da
ara `bunebrivis~ uaryofa. amgvarad, winadadeba Seicavs azrobriv winaaRmdegobas
da pasuxis es varianti arasworia.
(b) Seqspiris sonetebis mTel cikls laitmotivad gasdevs yovelgvari xelovnurobis
uaryofa. mis mier aRiarebuli formula _ `kargia is, rac bunebrivia~ _
amkvidrebda sakaro poeziisTvis SemuSavebuli poetikisa da esTetikuri normebisadmi
morCilebas.
pirvel winadadebaSi Seqspiris sonetebis ZiriTad principad dasaxelebulia
xelovnurobis uaryofa. meore winadadebaSi es principi ilustrirebulia
formuliT _ `kargia is, rac bunebrivia~, magram Semdeg naTqvamia, rom is
sakaro poeziis normebisadmi morCilebas moiTxovda. sakaro poeziisTvis
SemuSavebuli normebi ki xelovnuria, da maT morCilebas SeuZlebelia
moiTxovdes `yovelgvari xelovnurobis uaryofis~ principi. amgvarad, winadadeba
winaaRmdegobas Seicavs da pasuxis es varianti arasworia.
(g) Seqspiris sonetebis mTel cikls laitmotivad gasdevs xelovnurobisadmi
erTgvari swrafva. mis mier aRiarebuli formula _ `cudia is, rac bunebrivia~
_ upirispirdeboda sakaro poeziisTvis SemuSavebuli poetikisa da esTetikuri
normebis dacvas.
pirvel winadadebaSi Seqspiris sonetebis ZiriTad principad dasaxelebulia
xelovnurobisken swrafva. meore winadadebaSi es principi ilustrirebulia
25
formuliT _ `cudia is, rac bunebrivia~, Tumca Semdeg naTqvamia, rom bunebriobis
uaryofa upirispirdeboda imdroindeli sakaro poeziisTvis SemuSavebuli normebis
dacvas. magram bunebriobis uaryofa da xelovnurobisken swrafva ar upirispirdeba
xelovnurad SemuSavebuli normebis dacvas. maSasadame, pasuxis es varianti arasworia. (d) Seqspiris sonetebis mTel cikls laitmotivad gasdevs yovelgvari xelovnurobis
uaryofa. mis mier aRiarebuli formula _ `kargia is, rac bunebrivia~ _
mimarTuli iyo sakaro poeziisTvis SemuSavebuli poetikisa da esTetikuri normebis
winaaRmdeg.
pirvel winadadebaSi aRniSnulia, rom Seqspiris poeziis ZiriTadi principi
xelovnurobis uaryofa iyo. meore winadadebaSi es principi ilustrirebulia
formuliT _ `kargia is, rac bunebrivia~, da naTqvamia, rom bunebriobisken
swrafva ewinaaRmdegeboda imdroindeli sakaro poeziisTvis SemuSavebul normebs.
winadadeba azrobrivad gamarTulia, maSasadame, pasuxis es varianti sworia.
3. subieqti da obieqti, arsebiTad, urTierTdakavSirebuli cnebebia: pirveli aRniSnavs imas, vinc raimes akeTebs an Seimecnebs, meore ki imas, rac pirvelis
mier keTdeba an Seimecneba. ase rom, subieqti da obieqti, garkveulwilad, _____
kidec erTmaneTs. _____ es _____ ki iqceva, rogorc, magaliTad, sakuTari Tavis
Semecnebisas, rodesac _____ Semmecnebeli da misi Semecnebis sagani.
(a) upirispirdebian / miuxedavad amisa, / dapirispireba igiveobadac / erTmaneTs
gamoricxaven
(b) Tanxvdebian / swored amitom / Tanxvedra dapirispirebadac / erTmaneTs
gamoricxaven
(g) upirispirdebian / Tumca zogjer / dapirispireba igiveobadac / erTi da igivea
(d) Tanxvdebian / Sesabamisad / Tanxvedra dapirispirebadac / erTi da igivea
pasuxis TiToeuli variantis ganxilvamde aRvniSnoT, rom aq sami winadadebaa
warmodgenili: pirvelSi ganmartebulia subieqtisa da obieqtis cnebebi. kavSiri
`ase rom~ migvaniSnebs, rom meore winadadebaSi mocemuli unda iyos pirveli
winadadebidan gamomdinare daskvna. (a) subieqti da obieqti, arsebiTad, urTierTdakavSirebuli cnebebia: pirveli
aRniSnavs imas, vinc raimes akeTebs an Seimecnebs, meore ki imas, rac pirvelis
mier keTdeba an Seimecneba. ase rom, subieqti da obieqti, garkveulwilad,
upirispirdebian kidec erTmaneTs. miuxedavad amisa, es dapirispireba igiveobadac
ki iqceva, rogorc, magaliTad, sakuTari Tavis Semecnebisas, rodesac erTmaneTs
gamoricxaven Semmecnebeli da misi Semecnebis sagani.
meore winadadebaSi naTqvamia, rom subieqti da obieqti upirispirdebian
kidec erTmaneTs (rac gamomdinareobs maTi gansazRvrebidan). Sesityveba
`miuxedavad amisa~ gulisxmobs, rom mesame winadadebaSi moyvanili unda iyos
sapirispiro Tvalsazrisi. marTlac, am winadadebis mixedviT, sakuTari Tavis
Semecnebisas subieqtisa da obieqtis dapirispireba igiveobad iqceva. magram
aSkaraa, rom mesame winadadeba winaaRmdegobriv msjelobas Seicavs, radgan Tu
sakuTari Tavis Semecnebisas subieqtisa da obieqtis dapirispireba igiveobad
iqceva, maSin SeuZlebelia, rom isini gamoricxavdnen erTmaneTs.
26
(b) subieqti da obieqti, arsebiTad, urTierTdakavSirebuli cnebebia: pirveli
aRniSnavs imas, vinc raimes akeTebs an Seimecnebs, meore ki imas, rac pirvelis
mier keTdeba an Seimecneba. ase rom, subieqti da obieqti, garkveulwilad,
Tanxvdebian kidec erTmaneTs. swored amitom es Tanxvedra dapirispirebadac ki
iqceva, rogorc, magaliTad, sakuTari Tavis Semecnebisas, rodesac erTmaneTs
gamoricxaven Semmecnebeli da misi Semecnebis sagani.
meore winadadebaSi naTqvamia, rom subieqti da obieqti, garkveulwilad,
Tanxvdebian erTmaneTs, es Tvalsazrisi ki uSualod ar gamomdinareobs subieqtisa
da obieqtis urTierTmimarTebis im gansazRvrebidan, romelic pirvel
winadadebaSia mocemuli. makavSirebeli sityvebi `swored amitom~ miuTiTebs, rom
meore winadadebaSi mocemuli unda iyos mesame winadadebaSi dasaxelebuli faqtis
mizezi. meore da mesame winadadebebi Semdegnairad ikiTxeba: vinaidan subieqti da
obieqti Tanxvdebian erTmaneTs, amitom es Tanxvedra dapirispirebad iqceva. es
azrobrivad gaumarTavi gamonaTqvamia. amasTan, sakuTari Tavis Semecnebisas
subieqti da misi Sesamecnebeli obieqti erTmaneTs emTxveva, amitom SeuZlebelia,
rom isini gamoricxavdnen erTmaneTs. (g) subieqti da obieqti, arsebiTad, urTierTdakavSirebuli cnebebia: pirveli
aRniSnavs imas, vinc raimes akeTebs an Seimecnebs, meore ki imas, rac pirvelis
mier keTdeba an Seimecneba. ase rom, subieqti da obieqti, garkveulwilad
upirispirdebian kidec erTmaneTs. Tumca zogjer es dapirispireba igiveobadac ki
iqceva, rogorc, magaliTad, sakuTari Tavis Semecnebisas, rodesac erTi da igivea
Semmecnebeli da misi Semecnebis sagani.
meore winadadebaSi naTqvamia, rom subieqti da obieqti, garkveulwilad,
upirispirdebian kidec erTmaneTs (rac gamomdinareobs maTi gansazRvrebidan).
kavSiri `Tumca~ gulisxmobs, rom mesame winadadebaSi moxseniebuli unda iyos
iseTi Tvalsazrisi an faqti, romelic upirispirdeba mTel wina msjelobas. am
winadadebidan vigebT, rom sakuTari Tavis Semecnebisas subieqti da obieqti
Tanxvdeba erTmaneTs da maTi dapirispireba igiveobad iqceva. samive winadadeba
azrobrivad Seesabameba erTmaneTs. maSasadame, es pasuxi sworia.
(d) subieqti da obieqti, arsebiTad, urTierTdakavSirebuli cnebebia: pirveli
aRniSnavs imas, vinc raimes akeTebs an Seimecnebs, meore ki imas, rac pirvelis
mier keTdeba an Seimecneba. ase rom, subieqti da obieqti, garkveulwilad,
Tanxvdebian kidec erTmaneTs. Sesabamisad, es Tanxvedra dapirispirebadac ki iqceva,
rogorc, magaliTad, sakuTari Tavis Semecnebisas, rodesac erTi da igivea
Semmecnebeli da misi Semecnebis sagani.
meore winadadebaSi naTqvamia, rom subieqti da obieqti, garkveulwilad,
Tanxvdebian erTmaneTs, es Tvalsazrisi ki uSualod ar gamomdinareobs subieqtisa
da obieqtis urTierTmimarTebis im gansazRvrebidan, romelic pirvel
winadadebaSia mocemuli. kavSiri `Sesabamisad~ gulisxmobs, rom mesame winadadeba
azrobrivad unda eTanxmebodes pirvelsa da meore winadadebebs, magram is ara
marto ar Seesabameba pirvels (romelSic araa saubari subieqtisa da obieqtis
Tanxvedris Sesaxeb), aramed TavisTavadac arasworia _ sakuTari Tavis Semecnebisas
subieqti da misi Sesamecnebeli obieqti erTmaneTs emTxveva, amitom SeuZlebelia,
rom maTi Tanxvedra dapirispirebad iqces.
27
4. uiliam terneri xSirad xatavda nislian londons, nawvimar quCebs. oskar uaildi amtkicebda, rom londonis _____ . am _____ gamosWvivis xelovnebis
qmediTobis idea. _____ , is _____ .
(a) nislma Seqmna terneris ferwera / SefasebaSi / xelovnebis qmediTobas
ganapirobebs samyaros mravalferovneba / ver qmnis samyaros xedvis wess
(b) nisli terneris ferweram Seqmna / paradoqsul mtkicebaSi / xelovnebis
qmediTobas ganapirobebs samyaros mravalferovneba / qmnis Tvals, romelic
aRiqvams silamazes, yurs, romelic swvdeba bgeraTa harmonias
(g) nislma Seqmna terneris ferwera / SefasebaSi / xelovneba ayalibebs samyaros
xedvis wess / srulyofilad ver asaxavs samyaros feradovnebas
(d) nisli terneris ferweram Seqmna / paradoqsul mtkicebaSi / xelovneba
ayalibebs samyaros xedvis wess / qmnis Tvals, romelic aRiqvams silamazes,
yurs, romelic swvdeba bgeraTa harmonias (a) uiliam terneri xSirad xatavda nislian londons, nawvimar quCebs. oskar
uaildi amtkicebda, rom londonis nislma Seqmna terneris ferwera. am
SefasebaSi gamosWvivis xelovnebis qmediTobis idea. xelovnebis qmediTobas
ganapirobebs samyaros mravalferovneba, is ver qmnis samyaros xedvis wess.
pasuxis am variantSi erTmaneTs azrobrivad upirispirdeba meore da mesame
winadadeba _ Tuki londonis nislma Seqmna terneris ferwera, maSin am SefasebaSi
Cans ara xelovnebis qmediTobis, aramed samyaros, bunebis qmediTobis idea.
pirvel da meore xarvezebSi Casasmeli sityvaTa jgufi (Tu sityva), romelic
pasuxis am variantSia mocemuli da azrobriv dapirispirebas ganapirobebs,
pasuxis (g) variantSic meordeba. maSasadame, (g) pasuxic arasworia. (b) uiliam terneri xSirad xatavda nislian londons, nawvimar quCebs. oskar
uaildi amtkicebda, rom londonis nisli terneris ferweram Seqmna. am
paradoqsul mtkicebaSi gamosWvivis xelovnebis qmediTobis idea. xelovnebis
qmediTobas ganapirobebs samyaros mravalferovneba, is qmnis Tvals, romelic
aRiqvams silamazes, yurs, romelic swvdeba bgeraTa harmonias.
pasuxis am variantSi erTmaneTs azrobrivad upirispirdeba mesame da meoTxe winadadeba _ Tuki londonis nisli terneris ferweram Seqmna, anu xazgasmulia
xelovnebis qmediTobis idea, maSin xelovnebis qmediTobis ganmapirobebeli ver
iqneba samyaros mravalferovneba, piriqiT, am paradoqsuli mtkicebis Tanaxmad,
samyaros mravalferovnebas unda qmnides xelovneba. (d) uiliam terneri xSirad xatavda nislian londons, nawvimar quCebs. oskar uaildi
amtkicebda, rom londonis nisli terneris ferweram Seqmna. am paradoqsul mtkicebaSi
gamosWvivis xelovnebis qmediTobis idea. xelovneba ayalibebs samyaros xedvis wess, is
qmnis Tvals, romelic aRiqvams silamazes, yurs, romelic swvdeba bgeraTa harmonias.
pasuxis am variantSi winadadebebi (Tu winadadebis nawilebi) azrobrivad
eTanxmeba (ar upirispirdeba) erTmaneTs _ mtkicebaSi londonis nisli terneris
ferweram Seqmna (da es marTlac paradoqsuli mtkicebaa), aSkarad Cans xelovnebis
qmediTobis idea. am ideas Seesabameba Semdegi Sefasebac _ xelovneba ayalibebs
samyaros xedvis wess, is qmnis Tvals, romelic aRiqvams silamazes, yurs, romelic
swvdeba bgeraTa harmonias. amrigad, davalebis swori pasuxia (d).
28
5. sityva `martivi~ gulisxmobs nawilTa ararsebobas. _____ , martivi _____ sazogadoebas, romelic _____ sazogadoebebs, vidre Tavadaa; romelic ara
mxolod amJamadaa dayvanili _____ segmentamde, aramed _____ manamde arsebuli
segmentaciisa. (a) maSasadame / unda davarqvaT yovel / ar Seicavs sxva, imaze martiv /
erTaderT / arc Seicavs araviTar niSans
(b) miuxedavad amisa / SesaZlebelia vuwodoT / ar Seicavs sxva, imaze martiv /
erTaderT / arc Seicavs araviTar niSans
(g) miuxedavad amisa / SeuZlebelia davarqvaT yovel / Seicavs sxva, imaze martiv /
ramdenime / Seicavs kidec utyuar niSnebs
(d) maSasadame / unda davarqvaT yovel / Seicavs sxva, imaze martiv / ramdenime /
Seicavs kidec utyuar niSnebs
davalebis pirvel winadadebaSi mocemulia erTgvari ganmarteba sityvisa
`martivi~. meore winadadeba ki am sityvis gamoyenebas Seexeba. ganvixiloT pasuxis
TiToeuli varianti: (a) sityva `martivi~ gulisxmobs nawilTa ararsebobas. maSasadame, martivi unda
davarqvaT yovel sazogadoebas, romelic ar Seicavs sxva, imaze martiv
sazogadoebebs, vidre Tavadaa; romelic ara mxolod amJamadaa dayvanili erTaderT
segmentamde, aramed arc Seicavs araviTar niSans manamde arsebuli segmentaciisa.
pasuxis am variantSi meore winadadeba iwyeba makavSirebeli sityviT
`maSasadame~, rac imaze migvaniSnebs, rom SemdgomSi mocemuli azri unda
Seesabamebodes pirvel winadadebaSi mocemul ganmartebas. marTlac, Tuki martivi
nawilTa ararsebobas gulisxmobs, maSin martivi unda davarqvaT yovel
sazogadoebas, romelic ar Seicavs sxva, imaze martiv sazogadoebebs, vidre
Tavadaa; romelic amJamad dayvanilia erTaderT segmentamde (segmenti _ nawili)
da manamde arsebuli segmentaciis araviTar niSans ar Seicavs. amrigad, (a) pasuxi
sworia. (b) sityva `martivi~ gulisxmobs nawilTa ararsebobas. miuxedavad amisa, martivi
SesaZlebelia vuwodoT sazogadoebas, romelic ar Seicavs sxva, imaze martiv
sazogadoebebs, vidre Tavadaa; romelic ara mxolod amJamadaa dayvanili erTaderT
segmentamde, aramed arc Seicavs araviTar niSans manamde arsebuli segmentaciisa.
pasuxis (b) variantSi winadadebebs Soris azrobriv Seusabamobas qmnis makavSirebeli sityvebi `miuxedavad amisa~: Tuki `martivi~ gulisxmobs nawilTa
ararsebobas, maSin martivi SesaZlebelia vuwodoT sazogadoebas, romelic ar
Seicavs sxva, imaze martiv sazogadoebebs, vidre Tavadaa da a.S. es winadadebebi
azrobrivad eTanxmeba erTmaneTs. amitom maT dasakavSireblad SesaZlebelia
gamoviyenoT sityvebi `amitom~, `maSasadame~, `Sesabamisad~ da ara `miuxedavad
amisa~. (g) sityva `martivi~ gulisxmobs nawilTa ararsebobas. miuxedavad amisa, martivi
SeuZlebelia davarqvaT yovel sazogadoebas, romelic Seicavs sxva, imaze martiv
sazogadoebebs, vidre Tavadaa; romelic ara mxolod amJamadaa dayvanili ramdenime
segmentamde, aramed Seicavs kidec utyuar niSnebs manamde arsebuli segmentaciisa.
29
pasuxis am variantSic pirveli winadadeba meores ukavSirdeba sityvebiT `miuxedavad amisa~, rac imaze migvaniSnebs, rom SemdgomSi mocemuli msjeloba
unda upirispirdebodes sityvis `martivi~ ganmartebas. magram meore winadadebaSi
gadmocemuli azri eTanxmeba am ganmartebas: martivi nawilTa ararsebobas
gulisxmobs, is SeuZlebelia davarqvaT sxva sazogadoebebisa Tu segmentebis
Semcvel sazogadoebas. amitom am ori winadadebis dakavSireba sityvebiT
`miuxedavad amisa~ arasworia.
(d) sityva `martivi~ gulisxmobs nawilTa ararsebobas. maSasadame, martivi unda
davarqvaT yovel sazogadoebas, romelic Seicavs sxva, imaze martiv sazogadoebebs,
vidre Tavadaa; romelic ara mxolod amJamadaa dayvanili ramdenime segmentamde,
aramed Seicavs kidec utyuar niSnebs manamde arsebuli segmentaciisa.
radgan pasuxis am variantSi pirveli winadadeba meores ukavSirdeba sityviT `maSasadame~, meore winadadebaSi mocemuli msjeloba unda eTanxmebodes sityvis
`martivi~ ganmartebas. martivi SesaZlebelia (an unda) davarqvaT sazogadoebas,
romelic sxva sazogadoebebsa Tu segmentebs ar Seicavs. meore winadadebaSi ki
sapirispiro azria gamoTqmuli _ martivi unda davarqvaT yovel sazogadoebas,
romelic Seicavs sxva, imaze martiv sazogadoebebs, vidre Tavadaa, romelic ara
mxolod amJamadaa dayvanili ramdenime segmentamde, aramed Seicavs kidec utyuar
niSnebs manamde arsebuli segmentaciisa.
zogadi rekomendaciebi winadadebis SevsebisTvis:
winadadebis Sevsebisas mosinjeT pasuxis yvela varianti da mxolod amis Semdeg gaakeTeT arCevani;
gaiTvaliswineT, rom winadadebaSi yoveli xazis nacvlad unda CasvaT pasuxis ama Tu im variantis calkeuli nawili. es nawili SeiZleba
Seicavdes erT an ramdenime sityvas;
Tu savaraudo pasuxebidan SearCevT iseT variants, romlis nawilTa winadadebaSi CasmiT miiReba gamarTuli azri, es varianti swor pasuxad
unda miiCnioT, im SemTxvevaSic ki, Tu Sevsebuli winadadebis Sinaarsi ar
Seesabameba realobas, an Tqven ar eTanxmebiT mas.
30
davalebebi damoukidebeli samuSaosTvis 1. modilianis ferweraSi _____ SexvdebiT _____ saxis gamometyvelebas. _____ am portretebis damaxasiaTebeli niSania. _____ , rom portretebis fons umetesad
_____ kari warmoadgens.
(a) xSirad / `iolad wasakiTx~ / gulCaxveuloba / amitom SemTxveviTia / magrad
daketili
(b) xSirad / `rTulad wasakiTx~ / gulRiaoba / Tumca gasakviri araa / farTod
gaRebuli
(g) iSviaTad / `rTulad wasakiTx~ / gulRiaoba / Tumca gasakviria / farTod
gaRebuli
(d) iSviaTad / `iolad wasakiTx~ / gulCaxveuloba / amitom SemTxveviTi ar aris /
magrad daketili
2. Sua saukuneebis droindeli erT-erTi mematiane wers, rom xanZarmodebul qalaqSi _____ SenobaTa ngrevis _____ . es kidev erTi argumentia im mosazrebis
_____ , rom Sua saukuneebSi grZnobad aRqmaSi smena _____ mxedveloba.
(a) masze yvelaze Zlieri STabeWdileba moaxdina / xmam da ara TviT xanZris
xilvam / sasargeblod / ufro mniSvnelovan rols asrulebda, vidre _
(b) masze yvelaze Zlieri STabeWdileba moaxdina / xilvam da ara ngrevis xmam /
sawinaaRmdegod / ar iyo ise mniSvnelovani, rogorc
(g) masze gacilebiT naklebad imoqmeda / xmam, vidre _ xanZris xilvam /
sawinaaRmdegod / naklebi mniSvnelobisa iyo, vidre _
(d) masze gacilebiT naklebad imoqmeda / xilvam, vidre _ ngrevis xmam /
sasargeblod / ar iyo ise mniSvnelovani, rogorc
3. termini `mibaZva~ xelovnebaSi sxvadasxvagvarad esmodaT. amJamad yoveli Semoqmedi _____ warmoaCinos _____ . renesansis epoqaSi mwerlobisa da
xelovnebis warmomadgenlebTan _____ SeimCneoda _ isini siamayiT acxadebdnen,
rom _____ antikurobis saukeTeso nimuSebs.
(a) naklebadaa dainteresebuli / sakuTari TviTmyofadoba da uaryos `winaparTa~ gavlena / analogiuri tendencia / ar baZavdnen
(b) gansakuTrebiT dainteresebulia / sakuTari TviTmyofadoba, iseve, rogorc
`winaparTa~ gavlena sakuTar Semoqmedebaze / sapirispiro tendencia / baZavdnen
(g) gansakuTrebiT dainteresebulia / sakuTari TviTmyofadoba da uaryos
`winaparTa~ gavlena / sapirispiro tendencia / baZavdnen (d) naklebadaa dainteresebuli / sakuTari mimbaZveloba, iseve, rogorc
`winaparTa~ gavlena sakuTar Semoqmedebaze / analogiuri tendencia / baZavdnen
4. roca vsaubrobT _____ , maSin xom _____ , rogorc mis zRvars. amitom roca es _____ mogvevlineba, maSin mistifikaciad _____ miviCnioT is, rac moxda.
(a) SesaZlebelze / TavisTavad vgulisxmobT SeuZlebelsac / SeuZlebeli / ar unda
(b) SeuZlebelze / yovelTvis gamovricxavT SesaZlebels / SesaZlebeli / ar unda
(g) SesaZlebelze / arasodes gamovricxavT SeuZlebels / SeuZlebeli / unda
(d) SeuZlebelze / yovelTvis vgulisxmobT SesaZlebelsac / SesaZlebeli / unda
31
5. erTi mxriv, warsulidan momavlisken da, meore mxriv, momavlidan warsulisken mimarTuli mzera _____ dakvirvebis obieqts. Tu mzera warsulidan momavliskenaa
mimarTuli, awmyos _____ erTobliobad aRviqvamT. _____ roca warsulisken
vixedebiT, _____ .
(a) ar cvlis / gansxvavebuli faqtebis / aseve, / Tanabrad mosalodnel
SesaZleblobaTa mTel jaWvs vxedavT
(b) sruliad cvlis / Tanabrad mosalodnel SesaZleblobaTa / magram / realobas
faqtis statusi eniWeba
(g) ar cvlis / Tanabrad mosalodnel SesaZleblobaTa / magram / gansxvavebul
SesaZlo SemTxvevaTa jaWvs vxedavT
(d) sruliad cvlis / gansxvavebuli faqtebis / aseve, / realobas faqtis statusi
eniWeba 6. saerTaSoriso urTierTobaTa sistemaSi ZalTa wonasworobis koncefciis funqciaa _____ SenarCuneba. _____ ZalTa wonasworoba am sistemaSi yovelTvis
_____ ar gulisxmobs. es iqidanac Cans, rom saxelmwifoebi _____ ZalTa
wonasworobis aRsadgenad.
(a) mSvidobis da, Sesabamisad, arsebuli sistemis / Tumca / oms / mSvidobas
icaven
(b) ara mSvidobis, aramed Tavad sistemis / amitom / mSvidobas / oms mimarTaven
xolme
(g) ara saomari mdgomareobis aRkveTa, aramed mSvidobis / amitom / mSvidobas /
oms Tavs arideben
(d) saomari mdgomareobis aRkveTa da, Sesabamisad, mSvidobis / Tumca / oms / oms
mimarTaven xolme
7. Teofrastes azriT, ____ gancxromis survilTan wilnayari Secodeba, ____ simwaresTan wilnayari danaSauli. pirvel SemTxvevaSi Semcode ____ saTamaSod
qceuli, meoreSi ki, piriqiT, Semcode ____ , romelsac swored es usamarTloba
____ .
(a) ufro meti gmobis Rirsia / vidre _ / TviTon iswrafvis usamarTlobisken,
sakuTari vnebebis / usamarTlobis msxverpls ufro hgavs / aRuZravs risxvas
(b) ufro meti gmobis Rirsia / vidre _ / ganicdis usamarTlobas, sxvaTa neba-
survilis / Tavad aris usamarTlobis Camdeni / aqcevs msxverplad
(g) Tanabrad dasagmobia rogorc / aseve / Tavad ganicdis usamarTlobas, sxvaTa
neba-survilis / usamarTlobis msxverpls ufro hgavs / aRuZravs risxvas
(d) Tanabrad dasagmobia rogorc / aseve / TviTon iswrafvis usamarTlobisken,
sakuTari vnebebis / TviTon aris usamarTlobis Camdeni / aqcevs msxverplad
32
logika
logikis blokis davalebebiT mowmdeba arsebuli monacemebis (wanamZRvrebis)
safuZvelze daskvnis* sworad gamotanisa da argumentirebis, agreTve, garkveuli
faqtebis asaxsnelad SemoTavazebuli varaudebis Sefasebis unari. davalebebi
mravalgvari formiTaa warmodgenili da moiTxovs sxvadasxva logikuri operaciis
Sesrulebas.
testSi logikis blokis davalebebs axlavs amgvari instruqcia:
am saxis davalebebi gansxvavdeba erTmaneTisgan winaswari monacemebisa da
gamosatani daskvnebis TvalsazrisiT. amitom gansakuTrebuli yuradReba miaqcieT
SekiTxvas, romelic axlavs TiToeul davalebas da mocemuli variantebidan
airCieT Sesabamisi pasuxi.
zogierT SekiTxvaze pasuxis gacemas gagiadvilebT monacemebis gamosaxva
naxazis an diagramis formiT.
logikis blokSi sami tipis davalebebia:
1. davalebebi, romlebic obieqtTa jgufebs (simravleebs), aseve, debulebebs Soris mimarTebebs exeba;
2. davalebebi, romlebSic ZiriTadi aqcenti obieqtebs Soris sivrciT mimarTebebzea gadatanili;
3. davalebebi, romlebSic garkveuli pirobebis gaTvaliswinebiT ukve gamotanilia daskvnebi an gamoTqmulia varaudebi, da saWiroa maTi
ganmamtkicebeli Tu uarmyofeli/damrRvevi argumentebis moZieba.
davalebebSi monacemebi warmodgenilia debulebebis (wanamZRvrebis) saxiT.
debulebebSi mocemul obieqtebs garkveuli Tvisebebi miewereba, mag.: yvela
limoni yviTelia. limoni am SemTxvevaSi obieqtia, yviTeli Tvisebaa. Tvisebebi
Zalze mravalferovania, mag.: `maRalia~, `uyvars marwyvi~, `dadis TeatrSi~,
`xmamaRla yefs~ da a.S.
davalebebSi zogjer SegxvdebaT iseTi monacemebi, romlebic ar Seesatyviseba
sinamdviles, araa WeSmariti. mag.: `mxolod Jirafebs aqvT frTebi~, an `yvela
sevdiani adamiani icinis~. magram Tqveni amocanaa, ipovoT is erTaderTi pasuxi,
romelic logikurad gamomdinareobs wanamZRvrebidan, da ara is, romelic
realobas metad Seesatyviseba. amitom davalebis Sesrulebisas nu daeyrdnobiT
sakuTar gamocdilebasa Tu codnas, romelic davalebis pirobaSi mocemul
situacias ukavSirdeba; logikuri msjeloba aageT mxolod davalebis monacemebze
(wanamZRvrebze) dayrdnobiT da Semdeg airCieT pasuxi.
* krebulSi gamoyenebul cnebebs _ monacemi da daskvna _ mecnierul terminologiaSi Seesabameba wanamZRvari da danaskvi.
33
nimuSebi da ganmartebebi:
1. mocemulia: yvelaferi, rac brwyinavs, oqro ar aris.
qvemoT CamoTvlilTagan romel debulebas aqvs igive Sinaarsi, rac mocemuls?
(a) arsebobs iseTi oqro, romelic ar brwyinavs
(b) rac oqro ar aris, ar brwyinavs
(g) zogierTi ram, rac brwyinavs, ar aris oqro
(d) rac brwyinavs, ar aris oqro
mocemul debulebaSi saubaria obieqtTa or jgufze: 1. yvelaferi, rac brwyinavs da 2. yvelaferi, rac aris oqro. debulebis Tanaxmad, am jgufebs Soris Semdegi mimarTebaa: pirveli jgufi (mbrwyinavi obieqtebi) moicavs iseT
obieqtebs (erTs mainc), romlebic ar miekuTvneba meore jgufs (oqros obieqtebs),
anu arsebobs erTi mainc obieqti, romelic miekuTvneba pirvel (mbrwyinavi
obieqtebis) jgufs da ar miekuTvneba meore (oqros obieqtebis) jgufs.
davalebis Sesasruleblad ganvixiloT pasuxis TiToeuli varianti:
(a) arsebobs iseTi oqro, romelic ar brwyinavs.
am debulebiT naTqvamia, rom arsebobs erTi mainc iseTi obieqti, romelic
miekuTvneba oqros obieqtebis jgufs da ar miekuTvneba mbrwyinavi obieqtebis
jgufs. es ki gansxvavdeba davalebaSi mocemuli debulebis Sinaarsisgan da,
Sesabamisad, pasuxis es varianti arasworia.
(b) rac oqro ar aris, ar brwyinavs.
am debulebis mixedviT, Tu obieqti ar miekuTvneba oqros obieqtebis jgufs,
is arc mbrwyinav obieqtTa jgufs miekuTvneba, rac imas niSnavs, rom yvelaferi,
rac brwyinavs, oqroa. es ewinaaRmdegeba davalebaSi mocemul debulebas.
Sesabamisad, pasuxis es varianti arasworia.
(g) zogierTi ram, rac brwyinavs, ar aris oqro.
am debulebiT naTqvamia, rom arsebobs iseTi obieqtebi (erTi mainc),
romlebic brwyinavs, magram oqro ar aris, anu mbrwyinav obieqtTa jgufi moicavs
iseT obieqtebs (erTs mainc), romlebsac ar moicavs oqros obieqtebis jgufi. es
ki igivea, rac davalebaSi mocemuli debulebis Sinaarsi da, Sesabamisad, pasuxis
es varianti sworia.
(d) rac brwyinavs, ar aris oqro.
am debulebiT naTqvamia, rom Tu obieqti miekuTvneba mbrwyinavi obieqtebis
jgufs, maSin is ar miekuTvneba oqros obieqtebis jgufs, anu pirvel da meore
jgufebs arc erTi saerTo obieqti ar aqvT. xolo mocemuloba ar gamoricxavs
imas, rom am jgufebs saerTo obieqti hqondeT. Sesabamisad, am debulebas
mocemuli debulebisgan gansxvavebuli Sinaarsi aqvs da pasuxis es varianti
arasworia.
34
3. mocemulia: yvela biWs, romelsac aqvs Savi Tma, acvia jinsi; yoveli gogona Tu biWi, romelsac jinsi acvia, ukravs gitaraze.
davuSvaT, es ori debuleba WeSmaritia. romeli daskvna gamomdinareobs maTgan
aucileblad? (a) biWebs, romlebic ukraven gitaraze, aqvT Savi Tma
(b) gogonebs, romlebic ukraven gitaraze, acviaT jinsi
(g) biWebi, romlebsac aqvT Savi Tma, ukraven gitaraze
(d) gogonebi, romlebsac ar acviaT jinsi, ar ukraven gitaraze upirveles yovlisa, yuradReba mivaqcioT, rom meore wanamZRvari
faqtobrivad aris ori winadadebis erTianoba: `yvela biWi, romelsac acvia jinsi,
ukravs gitaraze~ da `yvela gogona, romelsac acvia jinsi, ukravs gitaraze~.
Sesabamisad, davalebaSi gvaqvs sami wanamZRvari:
1. yvela biWs, romelsac aqvs Savi Tma, acvia jinsi; 2. yvela biWi, romelsac acvia jinsi, ukravs gitaraze; 3. yvela gogona, romelsac acvia jinsi, ukravs gitaraze. samive wanamZRvarsa da pasuxis variantebSi saubaria obieqtTa Semdeg
simravleebze: SavTmian biWebze, jinsian biWebze, biWebze, romlebic gitaraze
ukraven, jinsian gogonebze da gogonebze, romlebic gitaraze ukraven.
pirveli wanamZRvris mixedviT, Tuki biWs aqvs Savi Tma, mas aucileblad
acvia jinsi. magram aq araferia naTqvami imis Sesaxeb, jinsi mxolod SavTmian
biWebs acviaT Tu sxvebsac. Tu SavTmiani biWebisa da jinsiani biWebis simravleebs
wreebiT gamovsaxavT, SavTmiani biWebis aRmniSvneli wre jinsiani biWebis
aRmniSvnel wreSi Caixazeba an daemTxveva mas.
diagrama 1 diagrama 2
zustad aseve, meore wanamZRvris mixedviT, Tuki biWs acvia jinsi, igi
aucileblad ukravs gitaraze. magram aq araferia naTqvami imis Sesaxeb, gitaraze
mxolod jinsiani biWebi ukraven, Tu _ sxvebic. Sesabamisad, im biWebis simravlis
aRmniSvneli wre, romlebic ukraven gitaraze,
SeiZleba moicavdes jinsiani biWebis
aRmniSvnel wres an emTxveodes mas. pirveli
ori wanamZRvris mixedviT, diagrama
biWebisaTvis aseT saxes miiRebs:
diagrama 3
35
mniSvnelovania gvaxsovdes, rom saSualo wre SeiZleba emTxveodes pataras,
xolo didi _ saSualos, anu SesaZlebelia samive wre erTmaneTs emTxveodes.
gogonebisaTvis diagrama ufro martivia, radgan gogonebs mxolod mesame
wanamZRvari exeba: yvela jinsiani gogona ukravs gitaraze; amave dros, es
wanamZRvari arafers gvauwyebs imis Sesaxeb, jinsiani gogonebis garda sxva
gogonebic ukraven Tu ara gitaraze. Sesabamisad, diagrama aseTi saxis iqneba:
diagrama 4 am davalebis Sesruleba gulisxmobs mocemulobis samive nawilis Sejerebas
da amis safuZvelze daskvnis gamotanas.
agebuli diagramebis mixedviT ganvixiloT pasuxebis SesaZlo variantebi:
(a) biWebs, romlebic ukraven gitaraze, aqvT Savi Tma.
me-3 diagramidan Cans, rom im biWebis simravle, romlebic ukraven gitaraze, SeiZleba ufro farTo iyos, vidre SavTmiani biWebisa. miuxedavad imisa, rom
yvela SavTmiani biWi ukravs gitaraze, yvela biWs, romelic ukravs gitaraze,
SeiZleba ar hqondes Savi Tma. pasuxis es varianti araa swori.
(b) gogonebs, romlebic ukraven gitaraze, acviaT jinsi.
me-4 diagramidan Cans, rom im gogonaTa simravle, romlebic ukraven gitaraze, SeiZleba ufro farTo iyos, vidre jinsiani gogonebisa. Sesabamisad,
aucilebeli araa, rom gogonebs, romlebic ukraven gitaraze, ecvaT jinsi. pasuxis
es variantic araa swori.
(g) biWebi, romlebsac aqvT Savi Tma, ukraven gitaraze.
me-3 diagramidan Cans, rom SavTmiani biWebis wre im biWebis wreSia moqceuli, romlebic gitaraze ukraven, e. i. yvela SavTmiani biWi aucileblad
ukravs gitaraze. pasuxis es varianti sworia.
(d) gogonebi, romlebsac ar acviaT jinsi, ar ukraven gitaraze.
me-4 diagramidan Cans, rom im gogonaTa simravle, romlebic ukraven gitaraze, SeiZleba ufro farTo iyos, vidre jinsiani gogonebisa. Sesabamisad,
araa gamoricxuli, rom gogona, romelsac ar acvia jinsi, ukravdes gitaraze.
pasuxis es varianti araa swori.
36
4. mocemulia ori debuleba: doRi sasiamovno sanaxaobaa; zogadad, cxenebis Weneba sasiamovno sanaxaobaa.
maSasadame, SeiZleba davaskvnaT:
arabuli jiSis cxenebis doRi sasiamovno sanaxaobaa. es daskvna:
(a) gamomdinareobs mxolod erToblivad orive debulebidan
(b) gamomdinareobs TiToeuli debulebidan cal-calke
(g) gamomdinareobs mxolod erTi romelime debulebidan
(d) ar gamomdinareobs mocemuli debulebebidan
pirveli debulebis Tanaxmad, doRi sasiamovno sanaxaobaa. es exeba, zogadad,
yovelgvar doRs. amitom SeuZlebelia doRis kerZo SemTxveva _ arabuli jiSis
cxenebis doRi _ ar iyos sasiamovno sanaxaoba. amgvarad, daskvna _ arabuli jiSis
cxenebis doRi sasiamovno sanaxaobaa _ gamomdinareobs pirveli debulebidan.
meore debulebis mixedviT, zogadad, cxenebis Weneba sasiamovno sanaxaobaa.
vinaidan doRi aris cxenebis Weneba (konkretuli mizniT _ gamarjvebulis
gamosavlenad), xolo cxenebis simravle moicavs arabul cxenebsac, amitom
arabuli cxenebis doRic sasiamovno sanaxaobaa. maSasadame, zemomoyvanili daskvna
gamomdinareobs meore debulebidanac.
rogorc vxedavT, davalebaSi warmodgenili daskvna gamomdinareobs
mocemulobis rogorc pirveli, aseve meore debulebidan (orive debulebidan
cal-calke). Tu daskvna gamomdinareobs pirveli an meore debulebidan, is
gamomdinareobs orivedanac, Tumca orive debuleba araa aucilebeli am daskvnis
gamosatanad. Sesabamisad, swori araa (a) pasuxi, romlis Tanaxmad, es daskvna
gamomdinareobs mxolod erToblivad orive debulebidan.
amrigad, sworia (b) pasuxi.
5. mocemulia: Tu iadons raime siamovnebs, is kargad galobs; iadons siamovnebs, rodesac cisartyelas xedavs.
qvemoT CamoTvlilTagan romeli debuleba gamomdinareobs am wanamZRvrebidan? (a) Tu iadoni cisartyelas ver xedavs, kargad ver galobs
(b) Tu iadoni kargad galobs, is cisartyelas xedavs
(g) Tu iadoni kargad ar galobs, is cisartyelas ver xedavs
(d) Tu iadoni kargad galobs, mas raRac siamovnebs rogorc zemoT aRvniSneT, SekiTxva _ qvemoT CamoTvlilTagan romeli
debuleba gamomdinareobs am wanamZRvrebidan? _ igivea, rac SekiTxva: romeli
debulebaa aucileblad WeSmariti davalebis mocemulobis ganxorcielebis
SemTxvevaSi? sxva sityvebiT, romeli debuleba ar SeiZleba iyos mcdari, Tuki
wanamZRvrebi (e. i. monacemebi) WeSmaritia?
37
pirveli wanamZRvris Tanaxmad, iadoni kargad galobs, rodesac mas raime
siamovnebs (Tumca amiT ar gamoiricxeba, rom is SeiZleba kargad galobdes sxva
SemTxvevebSic). xolo meore wanamZRvris Tanaxmad, cisartyelas danaxva
iadonisTvis sasiamovnoa. amrigad, wanamZRvrebis Sinaarsi SegviZlia ase
warmovadginoT: Tu iadoni cisartyelas xedavs, mas es siamovnebs (Tu pirveli,
maSin meore), xolo roca mas raRac siamovnebs, is kargad galobs (Tu meore,
maSin mesame). aqedan ki gamomdinareobs debuleba: Tu iadoni cisartyelas xedavs,
is kargad galobs (Tu pirveli, maSin mesame). maSasadame, SeuZlebelia, iadoni
cisartyelas xedavdes da kargad ar galobdes, rac, Tavis mxriv, imas niSnavs, rom
Tu iadoni kargad ar galobs, maSin is cisartyelas ver xedavs. amrigad, swori
pasuxia (g).
axla sxva pasuxebi ganvixiloT. imis naTelsayofad, rom es debulebebi ar
gamomdinareobs mocemuli wanamZRvrebidan, unda vaCvenoT, rom isini SeiZleba
mcdari iyos maSin, rodesac orive wanamZRvari WeSmaritia.
davuSvaT, rom orive wanamZRvari WeSmaritia, da vnaxoT, SeiZleba Tu ara
aseT SemTxvevaSi mcdari iyos (a), (b) da (d) debulebebi. zemoT ukve vTqviT, rom
pirveli wanamZRvari ar gamoricxavs iadonis kargad galobas im SemTxvevebSic,
roca mas araferi siamovnebs; aseve, meore wanamZRvari ar gamoricxavs imas, rom
iadons cisartyelas yurebis garda kidev sxva ram siamovnebdes. maSasadame,
wanamZRvrebis WeSmariteba ar gamoricxavs Semdeg or SemTxvevas: 1. iadoni cisartyelas ver xedavs, magram raRac sxva siamovnebs da kargad galobs; 2. iadoni cisartyelas ver xedavs, arc sxva ram siamovnebs da mainc kargad galobs.
orive SemTxvevaSi mcdaria (a) da (b) debulebebi da, maSasadame, (a) da (b) pasuxebi
swori ar aris. meore SemTxvevaSi mcdaria (d) debuleba da, maSasadame, arc (d)
pasuxia swori.
6. mocemulia: Tu dimitri films gadaiRebs socialur Temaze da kinomcodneTa mowonebas
daimsaxurebs, am filmis premiera romis kinofestivalze moewyoba;
Tu dimitris films pirvelad romis kinofestivalze aCveneben, maSin dimitri miiRebs dafinansebas dokumenturi filmis gadasaRebad da mas
arqivSi muSaobis uflebasac miscemen.
garkveuli periodis Semdeg aRmoCnda, rom dimitrim arqivSi muSaobis ufleba
ver miiRo.
davuSvaT, es monacemebi WeSmaritia. maSin qvemoT CamoTvlilTagan romeli
debulebaa aucileblad WeSmariti?
(a) dimitrim ar gadaiRo filmi socialur Temaze
(b) dimitris mier gadaRebulma filmma kinomcodneTa mowoneba ver daimsaxura
(g) dimitrim ar gadaiRo filmi socialur Temaze an misma filmma kinomcodneTa
mowoneba ver daimsaxura
(d) romis kinofestivalze mxolod im filmebs uCveneben, romlebic socialur
problemebs exeba
38
Tavidanve SevniSnoT, rom pasuxi (d) swori ar aris. marTlac, romis
kinofestivalze saCvenebeli filmebis Tematikis Sesaxeb saubaria davalebis
mxolod pirvel wanamZRvarSi, romlis Tanaxmad, am festivalze uCveneben
socialur Temebze gadaRebul filmebs; Tumca masSi araferia naTqvami imaze, rom
festivali mxolod aseTi filmebis CvenebiT ifargleba. maSasadame, davaleba ar
gvawvdis sakmaris informacias amasTan dakavSirebiT.
davalebis mocemulobaSi naTqvamia, rom dimitris ar misces arqivSi
muSaobis ufleba. aqedan gamomdinareobs, rom dimitris filmi pirvelad romis
kinofestivalze ar uCvenebiaT. marTlac, dimitris filmi romis kinofestivalze
rom eCvenebinaT, maSin is, meore wanamZRvris Tanaxmad, miiRebda dafinansebas
dokumenturi filmis gadasaRebad da arqivSi muSaobis uflebas. es ki ar moxda.
radgan dimitris filmis premiera romis kinofestivalze ar gaimarTa, amitom
unda davaskvnaT, rom mcdaria debuleba*: dimitrim filmi socialur Temaze
gadaiRo da kinomcodneTa mowoneba daimsaxura (ix. pirveli wanamZRvari). es
debuleba ori nawilisagan, ori daqvemdebarebuli debulebisgan Sedgeba da
radganac is mTlianobaSi mcdaria, mcdaria misi erTi nawili, an mcdaria meore
nawili, anda mcdaria orive. sxva sityvebiT: misi erTi nawili mainc aucileblad
mcdaria; anu dimitris socialur Temaze filmi ar gadauRia an misma filmma
kinomcodneTa mowoneba ver daimsaxura. es ki igive debulebaa, romelic pasuxis
(g) variantSia mocemuli.
amrigad, (g) pasuxSi asaxuli debuleba aucileblad WeSmaritia, Tuki
WeSmaritia davalebis monacemebi; magram imisTvis, rom (g) swor pasuxad miviCnioT,
unda davasabuToT, rom danarCeni pasuxebi ar aris aucileblad WeSmariti (e. i.
TiToeuli maTgani SeiZleba mcdari iyos).
rogorc zemoT aRvniSneT, mcdaria debuleba: dimitrim filmi socialur
Temaze gadaiRo da kinomcodneTa mowoneba daimsaxura. Tumca aq araa
dazustebuli, am debulebis romeli nawilia mcdari da romeli _ ara. SeiZleba
dimitrim gadaiRo filmi socialur Temaze, magram ver daimsaxura kinomcodneTa
mowoneba (mcdaria (a) pasuxi); SesaZlebelia, agreTve, rom dimitrim filmi ara
socialur, aramed sxva Temaze gadaiRo da am filmma kinomcodneTa mowoneba
daimsaxura (mcdaria (b) pasuxi).
amrigad, swori pasuxia (g).
* Tu romelime debuleba mcdaria, maSin misi uarmyofeli debuleba aris WeSmariti, da, piriqiT (uaryofaze miuTiTebs sityvebi `ar~, `ver~ da a.S.). magaliTad, Tu mcdaria `dimitrim filmi socialur Temaze gadaiRo~, maSin WeSmaritia