1

เอกสารทางวชาการ ลาดบท 38

ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง

ดานมดของความสมพนธทางสงคมและวฒนธรรม

ระหวางคนเอเชยตะวนออกเฉยงใตกบคนเอเชย

ตะวนออกเฉยงเหนอ

Dark Side of Socio-cultural Relations between

Southeast Asians and Northeast Asians

โดย

รองศาสตราจารย ดร. ดารงค ฐานด

ป พ.ศ. 2558

2

ดานมดของความสมพนธทางสงคมและวฒนธรรม

ระหวางคนเอเชยตะวนออกเฉยงใตกบคนเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ

...ในความเปนจรง สามารถกลาวไดวา ชาวเกาหลยงดถกคนไทยอย... อาจารยชาวเกาหลกลาวในทประชมนานาชาตเรองความสมพนธทางการทต

ระหวางเกาหล-ไทยครบรอบ 50 ป เมอป ค.ศ. 2008 ทโรงแรมเรดสน กรงเทพฯ

...คนเกาหลดถกคนไทยจรงๆ เชน มนกศกษาปหนงทเรยนภาษาไทย

ถามวา ทบานของอาจารย นกเรยนยงคงขชางไปเรยนอยใชไหม... สมภาษณอาจารยไทยทไปแลกเปลยนสอนภาษาไทยทมหาวทยาลยแหงหนงใน

เกาหล ป 2014

...คนญปนดถกคนจากเอเชยตะวนออกเฉยงใตมากกวาชนชาตจาก

ภมภาคอน... อาจารยไทยทเคยสอนในมหาวทยาลยในญปนนานกวา 30 ป

งานเขยนชนนจะนาเสนอขอมลความสมพนธของทงสองอนภมภาคในดานความสมพนธ

ทางสงคมและวฒนธรรมในประเดนเกยวกบทศนคตและคานยมของผคนทอาศยอยในแตละ

อนภาคทมตอกนอยางละเอยด โดยจะนาขอมลทเปนขอเขยนเรองทศนคตและคานยมทไดรบจาก

การสารวจ หรอสอบถาม การสงเกต การสมภาษณอยางเปนระบบของผเขยนเองและผลการ

สารวจของนกวชาการทานอน รวมทงความคดเหนของนกประวตศาสตร บคคลชนนา สอมวลชน

ตลอดจนจากเวบไซดทเปนความคดเหนของปจเจกและกลมคนทมประสบการณในอนภาคทงสอง

ทศนคตของชาวเอเชยตะวนออกเฉยงใตตอชน “บวกสาม”

ชาวอษาคเนย (Southeast Asians) มความหยงผยอง ภาคภมใจ และมเกยรตมศกดศร

อาศยอยกนเปนกลมกอน หมพวกหรอกลมชาตพนธในสงคมขนาดเลกทเลยงตวเองได (tribal

society) สงคมเหลานตงอยกระจดกระจายบนผนแผนดนใหญและภาคพนสมทรหรอเกาะแกงนอย

ใหญ แตละสงคมมเขตปกครองของตนเอง มศนยกลางอานาจอยทหวหนาซงมชอเรยกตางกน

เชน กษตรย ขน สลตาน หรอหวหนาเผา ทาหนาทในการปกครอง ดแลทกขสขของประชากร และ

3

ปกปองการรกรานของชนเผาอนและชนชาตอนจากแดนไกล สวนบรเวณรอบๆ เมองหลวงจะเปน

เรอกสวนไรนาทประชากรของแตละสงคมอาศยและทากนบนผนแผนดนนนๆ และเสยภาษใหแก

ผปกครองในรปของผลผลตและแรงงาน ผคนทอาศยในสงคมเหลานตางมวถชวต ขนบธรรมเนยม

ประเพณ ความเชอทมลกษณะเดน กคอ การนบถอผ (Animism) ของกลมตน ตลอดจนม

กฎระเบยบของสงคมเปนของตนเอง นอกจากน แตละสงคมมภาษาและเครองแตงกาย รวมทง

อาหาร และโครงสรางสถาปตยกรรมของทอยอาศยเฉพาะของกลม กอใหเกดความแตกตางไปจาก

กลมหรอสงคมอนทต งอยรอบขางแมจะมสภาพทางภมอากาศและภมศาสตรคลายคลงกนกตาม

การตงถนฐานดวยการแบงออกเปนกลมๆ และหอหมดวยวฒนธรรมทเปนเอกลกษณ

เฉพาะของตนเอง อกทงผกสายสมพนธดวยการแตงงานกบคนภายในกลมชาตพนธของตน

(endogamy) ทาใหแตละกลมผกพนกนอยางเหนยวแนน จงธารงความเปนกลมชาตพนธของตน

(ภายใตชอเรยกกลมชาตพนธนนๆ ) ตลอดประวตศาสตรอนยาวนาน แมจะมชนกลมอนอพยพมา

อาศยอยขางเคยง หรอสมาชกของกลมชาตพนธของคนอพยพเขาไปอาศยอยในทองถนอน การ

รกษาเอกลกษณชาตพนธของกลมตนกยงคงเปนไปอยางแนนแฟนโดยไมถกกลนไปกบกลมอน

หรอแมจะเปลยนแปลงเขากบกระแสวฒนธรรมหลกทเขาไปอาศยอยบาง แตกจะไมหลอมรวมเปน

เนอเดยวกน

ชาวอษาคเนยมคณลกษณะทหลากหลาย และเปนแหลงรวมอารยธรรมตางๆ ทนาเขามา

ใชรวมกบวฒนธรรมดงเดมของกลมชาตพนธของตน ทงทร บมาดวยความพงพอใจเพราะ

วฒนธรรมตางถนไดรบการพฒนามาเปนอยางดแลว เชน พธกรรมของลทธพราหมณ-ฮนด ระบบ

การเมองแบบเทวราชา พทธศาสนา ศาสนาฮนด หรอรบมาเพราะถกรกรานและบงคบใหปฏบต

ตาม เชน วฒนธรรมจน ลทธขงจอ ศาสนาอสลาม อาหารจน วฒนธรรมยโรปตะวนตก วฒนธรรม

อเมรกน เปนตน ดงนน การรบวฒนธรรมจากแหลงตางๆ เขามาใช ปรบใช หรอตองกระทาตาม

แบบแผนจากตนฉบบของวฒนธรรมอนอยางตอเนองนบแตอดต ทาใหมองไดวา เอเชยตะวนออก

เฉยงใตเปนแหลงรบแบบอยางของวฒนธรรมจากภายนอกมากกวาทจะเปนแหลงกาเนด

วฒนธรรมและสงออกวฒนธรรมไปสโลก

ในทางตรงขาม จนเปนออารยธรรมทยงใหญในเอเชยตะวนออก และเผยแพรเขาไปส

ญปน เกาหล และเอเชยตะวนออกเฉยงใต ตอมา ญปนไดยตการพงพาการนาเขาวฒนธรรมจน

และหนมาเสรมสรางและพฒนาวฒนธรรมของตนเองตงแตครสตศตวรรษท 9 ในขณะทเกาหลได

สงเสรมเตมแตงวฒนธรรมของตนเองใหแขงแกรงและสงออกวฒนธรรมของตนไปสภายนอกตงแต

ทศวรรษท 1980 เปนตนมา ทาใหเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ (จน เกาหล และญปน) เปน

แหลงกาเนดวฒนธรรมทแขงแกรงและสงออกไปยงภมภาคอนๆ ของโลก

อยางไรกตาม การมบคลกทออนไหวและยอมรบวฒนธรรมภายนอกไดโดยงายของชาว

อษาคเนยนน อาจกลายเปนจดแขงทผคนตางภมภาคยอมรบและยกยองในเรอง การมบคลกภาพ

4

ทออนโยน ชนชมและอยรวมกบธรรมชาตอยางกลมกลน มรอยยม มความออนชอยของศลปะ

สถาปตยกรรม และรสเลศของอาหาร สงเหลานกลายเปนสงทมนษยในยควตถนยมตางตองการ

ไขวควาหามาเพอใหมชวตทสขสมบรณ

จากหวขอเรองทศนคตทมตอโลก ตอมนษยชาตดวยกนเอง และตอธรรมชาตทอยรอบ

ขางดงกลาวไดเปนปจจยสาคญทหลอหลอมใหสมาชกของสงคมหนงมตอชนกลมอน โดย

นกจตวทยาใหความสนใจศกษาเรองทศนคต โดยดวาปจเจกมความรสกดหรอไมด ยอมรบหรอ

ตอตาน มชอบหรอไมชอบ (อคต) ตอสงเราหรอบคคลอนอยางไร ทาไมจงเปนเชนนน ตอมา

นกจตวทยาสงคมและนกสงคมวทยาไดขยายขอบเขตการศกษาออกไปโดยมองวาคนแตละกลมม

ความรสกอยางไรตอคนกลมอน และเรยกวา ระยะหางทางสงคม (social distance) ซงเปนหวขอ

สาคญ ในการ เขยนในงานชน น เพ อด ว า คนในเอ เชยตะวนออก เ ฉย ง ใตกบ เ อ เชย

ตะวนออกเฉยงเหนอมระยะหางทางสงคมตอกนอยางไร

แนวคดทฤษฎ

นกสงคมวทยาชาวอเมรกนทใหความสนใจในการศกษาเรอง ระยะหางทางสงคม กคอ

Emory S. Bogardus (มชวตอยในระหวาง ค.ศ. 1882-1973) ไดพฒนามาตรวดระยะหางทาง

สงคมทเรยกวา Bogardus social distance scale ขน (1) ระยะหางทางสงคมทกลาวถงนหมายถง

ระดบทบคคลยอมรบและประสงคทจะมความสมพนธกบคน/กลมคนทมคณลกษณะทางสงคมท

แตกตางไปจากของตน ตวอยางของการวดระยะหางทางสงคมน เชน ความไมยนดทจะมทอย

อาศยขางเคยงกบครอบครวตางเชอชาต (สผว) เปนการชถงการมระยะหางทางสงคมในระดบสง

ในทางตรงขาม การมความตองการทจะแตงงานกบชนตางเชอชาต เปนการชถงระยะหางทาง

สงคมทใกลชด (2)

เปนตน

นกวชาการบางทานใหคาจากดความวา ระยะหางทางสงคมหมายถงปจเจกหรอกลมท

แยกตวออกจากการเขารวมกบคนกลมอน (3)

สวน Mark Abrahamson และคณะกลาววา “ระยะหางทางสงคมหมายถงชองวางทาง

สงคมทบคคลนนเปดหรอปดกบคนกลมอนทมคณลกษณะทางสงคมแตกตางไปจากของตนเอง” (4)

นกวชาการเกาหลตางใหความสนใจและนามาตรวดของ Bogardus มาใชในการวด

ระยะหางทางสงคมระหวางคนเกาหลกบ “ชนกลมนอย” ทอาศยอยในสงคมของตน (5)

รวมทงกบ

ชาวตางชาตทเปนประเทศเพอนบาน กบคนจากประเทศในทวปเดยวกน และตางทวปทวโลก

ทงนเพราะคนเกาหลมกตระหนกถงความเปนเผาพนธเดยวกน (หรอเอกพนธ homogeneity) และ

ความเชอในความบรสทธของสายเลอดของพลเมองของตน อนเปนความเชอตามประเพณเฉกเชน

ญปนและกรก อกทงไดนาคณคาดงกลาวมาใชในการเสรมสรางลทธชาตนยมขนเพอใชตอบโตการ

รกรานของศตรในอดตและการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของชาตในยคใหม

5

ดงนน การวดระยะหางทางสงคมจงไดกระทาอยางตอเนอง โดยหวงผลใหคนในตระหนก

ถง “ความเปนเกาหล” และ “ความเปนปกแผนในดานกายภาพและสงคมวฒนธรรม” ในหมคน

เกาหล และยงในยคปจจบนทส งคมเมองโสมกาลงจะกลายเปนสงคมพหวฒนธรรมเมอ

ชาวตางชาตตางเผาพนธกวา 1.5 ลานคนอพยพเขามาพานกอาศยอยในสงคมของตน ขอมลดาน

ระยะหางทางสงคมจงมการทาบอยครงขน สวนหนงกเพอยาเตอนใหคนเกาหลไดรบรถงความ

เปนไปในสงคม และรบทราบถงภยอนตรายในดานความมนคงทางสงคมทจะบงเกดขนเมอ “คน

อน” (Otherness) เขามาพกพงในประเทศเปนจานวนเพมมากขนอยางมนยสาคญ (6)

ระยะหางทางสงคมมความสมพนธอยางใกลชดกบคาศพทอนๆ เชน อคต การแยกพวก

การแบงแยก และการเกลยดชงเชอชาตอน คาศพทเหลานมระดบความแตกตางในดานการรบร

อารมณ และการแสดงออก กอใหเกดรปแบบของความสมพนธทไมเหมอนกน

คาวา อคต (ตรงกบภาษาองกฤษวา prejudice) หมายถง การมอคตทเกดจากการตดสนใจ

ลวงหนากอนทจะเขาใจถงขอเทจจรงของเรองหรอกรณนนๆ โดยมากจะเปนเชงนเสธทแสดงออก

ถงความไมพงพอใจตอประชากรหรอตอบคคลหนงๆ อนเปนผลมาจากคณลกษณะทางเพศ ชน

ชนทางสงคม อาย ความพการ ศาสนา เชอชาต/ชาตพนธ และภาษา หรอลกษณะบางประการของ

บคคลผนน

อคตเปนการประเมนบคคลอนทงในเชงบวกหรอเชงลบในฐานะทเปนสมาชกของกลม โดย

ทอคตเปนความคดความเชอ ความรสกชอบหรอไมชอบทไมไดตงอยบนฐานของเหตและผลหรอ

จากประสบการณตรงกได

ดงนน ในกรณของอคตตอชนตางวฒนธรรมหรอตอชนชาตอนเปนประเดนสาคญของ

บทความน ถอเปนระดบทตาสดททาใหเกดความรสกชอบหรอไมชอบผคนทมาจากกลม/ชาต

พนธ/วฒนธรรมอน (7)

คาวาการแยกพวก (segregation or in-group/out-group) เปนศพททางสงคมวทยาท

จาแนกคนวาเปนกลมพวกเดยวกน (หรอกลมวงใน) ทแตกตางจากลมพวกทมลกษณะแตกตาง

ออกไป (หรอกลมวงนอก) การแยกพวกทมระดบสงสดกคอ การอางวาคนในสงคมของตนลกษณะ

เปนเนอเดยวกน เปนเอกพนธ และตระหนกวาชนชาตของตนเองเปนสายเลอดบรสทธ ปราศจาก

การผสมผสานกบสายเลอดอน สมาชกในสงคมของกลมตนจงผกพนกนอยางใกลชดแนนแฟน

ยากยงทคนนอกกลมจะแหวกทะลเขาไปเปนองคประกอบหนงของสงคม หรอเปนกลมพวกของ

ตนได

การแยกพวก อาจหมายถงการแบงกลมคนออกเปนกลมๆ ตามเชอชาตหรอสผว (racial

segregation) การแยกพวกเปนพฤตกรรมทไมใหชนตางสผว (และตางวฒนธรรม) เขาไปอาศยอย

รวม และเขารวมในกจกรรมการดารงชวตของกลมตน โดยแสดงพฤตกรรมรงเกยจ ไมตอนรบ ขบ

6

ไล และในทางปฏบต พฤตกรรมดงกลาวไดกลายเปนบรรทดฐานของคนบางกลมทยด

ความสมพนธและปฏสมพนธระหวางสมาชกเฉพาะกลมพวกของตนเองไวเทานน

การแยกพวกนาไปสการแบงแยก (discrimination) ทแยกชนตางวฒนธรรมออกจากลมวง

ในอยางเดดขาด ชดเจน ตวอยางของการแบงแยกสผวในประเทศสหภาพแอฟรกาใตในอดต ซง

ประกาศเปนนโยบายการแบงแยกสผว – ชนผวขาว (white) กบคนตางสผว (colored) ทมคา

เรยกวา apartheid โดยกาหนดใหมการแบงแยกทอยอาศย โรงเรยน รานอาหาร ฯลฯ อยาง

ชดเจน โดยระบสถานททใหเฉพาะคนผวขาวเทานนเขาไปใชบรการไดและมกเขยนปายประกาศ

ตดไววา “White Only” เปนตน การแบงแยกสผวเชนนเกดขนเพราะคนผวขาวกดกนมใหคนตางส

ผวเขาไปมปฏสมพนธทางสงคมดวย (ยกเวนไปเปนคนรบใช คนงาน และทาสรบใชคนผวขาว

เทานน)

โดยแทจรงแลว การแบงแยกสผวเกดขนมานานนบตงแตอดตกาลทคนผวขาว (ชาวยโรป)

ดถกเหยยดหยามคนผวดาและคนผวเหลอง และมการบงคบใหคนผวดาไปเปนทาส ทางานเยยง

สตว ปฏบตตอคนผวดาราวกบมใชมนษยเหมอนกบพวกตน ตอมาในยคอาณานคม คนผวขาวได

กวาดตอนคนอนเดยและคนจนเขาไปทางานในไรทมชาวตะวนตกเปนเจาของ เชน นาชาวอนเดย

และชาวจนไปทางานในสวนยางพาราในมาเลเซย อนโดนเซย และนาคนผวดาจากทวปแอฟรกา

ไปเปนทาสในอเมรกา เปนอาท สวนในสหรฐอเมรกา แนวคดเรอง ความสงศกดของชนผวขาว

(White supremacy) ไดตอกยาถงความเปนอจฉรยภาพทยงใหญของชนผวขาวเหนอชนตางสผว

อยางเดนชด และนาไปสสงครามกลางเมองระหวางป ค.ศ. 1861 – 1865 เพอบงคบใหการเลก

ทาสบรรลผล อยางไรกตาม การแบงแยกสผวกยงคงดาเนนเรอยมาจนถงปจจบน แมจะมการ

เขยนในคาประกาศเอกราชของสหรฐอเมรกาในป ค.ศ. 1776 (Declaration of Independence) วา

“มนษยทกคนเกดมาเทาเทยมกน” (All men are created equal) และมการออกกฎหมายตอตาน

การแบงแยกสผวอกหลายฉบบตามมา ในขณะเดยวกน กมกฎหมายประเภทเดยวกนออกมาในอก

หลายประเทศ

ความเกลยดกลวคนตางชาต (Xenophobia) หมายถงความกลวทไมมเหตผลตอสงหรอคน

ทมาจากตางประเทศ หรอเปนสงแปลกแตกตางออกไป โดยคาวา Xenos มาจากภาษากรก

แปลวา คนแปลกหนา คนตางชาต สวนคาวา phobos แปลวา ความกลว ดงนน ความเกลยดกลว

นเกดขนเปนเรองความสมพนธและการรบรถงความไมเหมอนกนของ “กลมเรา” ตอ “กลมเขา”

รวมไปถงความกลวทจะสญเสยเอกลกษณ กอใหเกดเปนความสงสย ความกาวราว และความ

ประสงคทจะขจดสง/คนเหลานนออกไปเพอรกษา “ความบรสทธ” ของกลม/ชนชาตของตนเอาไว

อนง ความเกลยดกลวคนตางชาตอาจจาแนกออกเปน 2 รปแบบ รปแบบทหนงคอ ความเกลยด

กลวคนตางชาตทเพงอพยพเขามาอาศยโดยคดวาไมใชเปนคนทเปนสวนหนงของกลมตน อนง

บางครงกเปนการตอตานกลมอนแมจะอาศยอยมานานนบศตวรรษอนเปนผลมาจากการถกกวาด

7

ตอนมาเปนเชลย หรอเปนทาส หรอเขายดครองดนแดน รปแบบนกอใหเกดการกระทบกระทง ม

ปฏกรยาตอตานทรนแรง และอาจนาไปสการฆาลางเผาพนธได รปแบบทสองเปนความกลว

วฒนธรรมตางชาตทเขามามอทธพลตอวฒนธรรมของกลมตน โดยระดบของการตอตานอทธพล

ตางชาตมตงแตปฏเสธการหยบยมคาศพทของสงคมอนมาใช กอใหเกดการรณรงคทางการเมอง

เพอชาระพจนานกรมของชาต ในขณะทระดบสงขนไปไดแก ตอตานการแผขยายเปนจกรวรรด

นยมทางวฒนธรรมของตางชาต กอใหเกดความตกใจกลวอทธพลของวฒนธรรมภายนอก อน

นาไปสลทธการสรางความโดดเดยวขนและเกดความเกลยดกลวตางชาตไปในทสด (8)

สถานการณ

คนจน เกาหล และญปนมองคนทอาศยอยบนผนแผนดนแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใตวา

เปนเสมอนชนเผาพนธเดยวกน โดยเรยกวา ชาวอษาคเนย (Southeast Asians) ไมวาจะมาจาก

เวยดนาม พมา ไทย อนโดนเซย หรอฟลปปนส การเรยกรวมวาเปนกลมคนทมาจากบรเวณ

วฒนธรรมและภมศาสตรเดยวกน และไดสรางมโนภาพใหมคณลกษณะ (stereotype) หรอภาพ

พมพทแตกตางไปจากคนทมาจากภมภาคเอเชยใต ตะวนออกกลาง (เอเชยตะวนตก) ยโรป

อเมรกา แอฟรกา อเมรกาใต เปนอาท กอใหเกดการจดลาดบสงตาและมระยะหางทางสงคมตอชน

ของแตละภมภาคแตกตางกนออกไป

1. จนกบอษาคเนย

นบแตกอนครสตกาล ชาวฮนโบราณเรยกบรเวณแถบนวา จนหลน หรอกมหลน ซง

หมายถงดนแดนทมแรเงน หรอดนแดนสวรรณภม ทแปลวา แผนดนทอง หรอดนแดนทอง หรอ

แหลมทอง (9)

ในขณะทคนจนทวไปเรยกวา หนานหยาง (nanyang) หมายถงดนแดนเอเชย

ตะวนออกเฉยงใตทมความอดมสมบรณลอมรอบดวยทะเลจนใต มภมอากาศอบอน หรอเปน

มหาสมทรทางใต (southern ocean) พวกเขาไดออกเดนทางสอนภมภาคนทงทางบกและทาง

ทะเลอยางตอเนอง และไดเขยนบนทกการเดนทาง ทาใหคนยคปจจบนไดลวงรถงบรบทของสงคม

อษาคเนยและสถานการณความเปนมาเปนไปในอดตไดอยางชดเจน ดงทไดกลาวอยางละเอยดใน

บทท 3

ความสมพนธของจนกบชนกลมอน (ทไมใชคนจน) ในอดตมลกษณะเปนแบบสง-ตา โดย

คนจนจะมองชนตางชาตพนธ (ชนตางวฒนธรรมแมจะมสผวเดยวกน) และชนตางเชอชาต (คนส

ผวตางกน) เชน คนผวขาว คนผวดา วา “คนปาเถอน” ทจะตองเขาไปสวามภกดตอพระเจากรงจน

โดยเรยกวา การไปจมกอง หรอธรรมเนยมจมกอง หมายถง การมอบของกานลใหและสงคนเขาไป

ในจนเพอศกษาเรยนรศลปวฒนธรรมและขนบธรรมเนยมประเพณ ซงถอวาเปนอารยธรรมชนสง

ดงนน คนจนจงเรยกชอประเทศของพวกเขาวา จงกว หรอตงกก หมายถง ประเทศศนยกลางท

เจรญรงเรอง นนเอง

8

การนาสงบรรณาการนนเตมไปดวยพธกรรมหลายขนตอน โดยคณะราชทตของรฐ

บรรณาการจะนาสงของพนเมองทลาคาของแผนดนไปถวาย ซงตองมการนดหมายลวงหนา และ

ไดรบการแจงจากสานกพระราชวงจนกอนออกเดนทาง เมอเดนทางไปถง คณะราชทตจะเขาพก

ในเรอนรบรองอยางสมเกยรต หลงจากไดทาพธมอบของกานลแลวพระเจากรงจนจะใหของขวญ

เพอนากลบไปใหเจาเมองของรฐบรรณาการ ของขวญนนจะมคามากกวาสงทไดรบจานวน

มากมายหลายเทา อนเปนการแสดงถงความยงใหญของเมองจนทมเหนอรฐบรรณาการเหลานน

เชน ผาไหมดนทอง จานชามสงคโลก เครองใชทมราคาแพง ตราลญจกร เปนอาท สงของเหลาน

จะเกบไวเปนอยางด โดยใสไวในตทต งอยในพระราชฐาน อนแสดงถงการยอมรบระดบความสง-

ตาของจนกบรฐบรรณาการ

การสงผานอานาจและวฒนธรรมไปยงรฐบรรณาการนน มนยยะสาคญทางการเมองของ

ประชาคมนานาชาตในยคโบราณ คอ การมอานาจเหนอดนแดนทงทางตรงและทางออม ทางตรงก

คอการเขาไปยดครอง เชน การยดครองเวยดนามตงแตป 111 กอนครสตศกราชจนถง ป ค.ศ.

909 (เวยดนามตกเปนอาณานคมของจน 3 ยค) ในขณะทผอพยพชาวจนตงถนฐานบานเรอนตาม

หมเกาะบนเสนทางสายไหมทางทะเล เชน บอรเนยว ชวา มะละกา สงคโปร และสมาตรา เปนตน

และเมอมชาวจนอาศยอยเพมมากขน กไดรบตาแหนงขนนางในรฐตางๆ และในอาณาจกรเดอมก

(เมองทาของชายฝ งเกาะชวา) อกทงไดรบการแตงตงใหเปนสลตานของรฐเดอมกหลายพระองค

อกดวย

ตอมาในชวงศตวรรษท 18-19 มการอพยพของชาวจนตอนใตเปนจานวนมากโดยหน

ทพภกขภยทเกดขนอยางตอเนอง และบางสวนถกกวาดตอนมาทางานใหกบเจาอาณานคมยโรปท

ปกครองดนแดนเอเชยตะวนออกเฉยงใต สถานภาพของคนจนจงลดตาลงในสายตาของชาว

พนเมองเพราะคนกลมนยากจนและตองหาเลยงชพเปนกรรมกรและไรทพงพง แตเมอพวกเขาถก

เอารดเอาเปรยบจากชนพนเมองมาก จงตงเปนกลมองยและลกฮอขนตอสกบคนพนเมองหลาย

ครงและหลายแหง ในทสดกถกปราบปรามโดยทางการ กอใหเกดความเกลยดชงระหวางกนขน

ทวไป

เมอจนเปลยนการปกครองเปนคอมมวนสตในป ค.ศ. 1949 คนจนหลายลานคนอพยพหน

ตายออกนอกประเทศในสภาพสอผนหมอนใบเขาไปอาศยอยในดนแดนสวรรณภม ทาใหคน

อษาคเนยมองคนจนวาเปนคนจนยง เพราะเปนคนตางดาวทตองใชแรงงานทางานเพอแลกอาหาร

และทอยอาศยใหมชวตอยรอดไปวนหนงๆ อกทงเกดความหวาดระแวงวาจะเปนคนนาลทธ

คอมมวนสตเขาไปเผยแพรในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

อยางไรกตาม เมอจนเปดประเทศในป ค.ศ. 1976 และคนจนโพนทะเลไดรบความสาเรจ

ในทางเศรษฐกจในอษาคเนย กอรปกบลกหลานชาวจนโพนทะเลเปนกาลงสาคญในการพฒนา

ประเทศ ทาใหอคตทมตอคนจนและคนจนโพนทะเลลดลง

9

ปจจบน คนจนยงคงมอคตตอคนเวยดนามทเคยอยภายใตการปกครองของจนมาเปน

เวลานานในอดต ความรสกทคดวาจนมสถานภาพเหนอกวาและรงเกยจวาเปนคนทไมนาเชอถอ

ไมนาคบตอคนเวยดนามยงคงปรากฏอยในหมคนจนทอาศยอยใกลเคยงเขตชายแดนของประเทศ

อนง ขอพพาทในการแยงชงความเปนเจาของหมเกาะสแปรตลยระหวางจนกบเวยดนามและกบ

ฟลปปนสสงผลตอการมอคตและระยะหางทางสงคมระหวางประชากรของประเทศคกรณมากขน

สวนความสมพนธระหวางจนกบประเทศอนในกลมอาเซยนเปนไปดวยดเพราะจนใชประโยชนจาก

“การมเชอสายจน” กบชาวจนโพนทะเลและลกหลานกวา 30 ลานคนทอาศยอยในแถบอษาคเนย

ใหกระชบมากขน โดยใหไทยเปนศนยกลางของประเทศทต งอยบนผนแผนดนใหญและสงคโปร

เปนศนยกลางของประเทศภาคพนสมทรทาหนาทเผยแพรวฒนธรรมจนผานสถาบนขงจอและ

การคาขายกบสมาชกอาเซยนรอบขาง อยางไรกตาม บทบาทของจนตออษาคเนยยงคงเปนทไม

นาไววางใจเทาใดนก ทงนอาจเปนเพราะการเนนโจมตถง “ภยคกคามจากจน” (Chinese threat)

ของสหรฐอเมรกาและยโรปอยางตอเนองในตนครสตศตวรรษท 21 น (10)

2. เกาหลกบอษาคเนย

มหนงสอหลายเลมทกลาวถงความสมพนธไทย-เกาหล ซงไดนาเสนอขอมลทนาสนใจใน

อดตความวา ...ตามหนงสอประวตศาสตรโครยอ ระบวา ในป ค.ศ. 1388 นายคงซงเปนทต

ประเทศสยามเดนทางมายงอาณาจกรโครยอ ไดนาราชสาสนทเปดผนกมาถวายกษตรย (ในขณะ

นนสยามตรงกบรชสมยของพระเจาราเมศวร – ค.ศ.1388 – 1395)...ตอมาภายหลงทมการ

เปลยนเปนอาณาจกรโชซอนของเกาหลไดมการบนทกวา สยามไดสงราชทตมาอกครง กลาวคอ ป

ค.ศ. 1392 สยามไดสงนายจางเสอดาวพรอมดวยคณะจานวน 20 คน เดนทางมาพรอมกบถวาย

เอกสารทางราชการ หลงจากนน โชซอนกไดสงคณะผแทนไปยงสยาม แตในระหวางทเดนทางนน

ถกโจรสลดปลน อยางไรกตาม มบนทกของพงศาวดารแทโจกลบระบวา ในป ค.ศ. 1396

ผตดตามทเดนทางไปเพอจะแสดงความขอบคณราชอาณาจกรสยามนนไดเดนทางไปกบลนดา

จาง ซงเปนทตของสยาม และนายล จายองทเดนทางกลบมา ไดจบกมโจรสลดททาเรอนาจและขบ

ไลไปญปน จากนน ความสมพนธระหวางกนกไมปรากฏมากนก

สวนขอมลของญปนไดกลาวถงบรเวณลมแมนาเจาพระยาวา มชาวเกาหลอาศยอยซง

เปนพอคาคนกลาง อกทงบนทกของจนระบวา ในป ค.ศ. 1397 ผแทนชาวสยามจานวน 6 คนได

เดนทางหลบหนญปนไปทเกาหล แตสาเหตของการหลบหนไมไดกลาวไว

สาหรบประเทศไทยเองกมจารกทบนทกไวทวดโพธถงกลมคนหลายชนชาตทอาศยอยใน

ประเทศในสมยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว รชกาลท 3 แหงกรงรตนโกสนทรโดยม

เนอความกลาวถงคนเกาหลทอาศยอยในพระนคร ซงคาดวามจานวน 13 คน และไดจดใหชาว

เกาหลเปนชนกลมหนงของจน หรอเรยกวา จนเกาหล... (11)

10

2.1 อทธพลของญป นตอทศนคตของคนเกาหล คนเกาหลในยคอาณาจกรโชซอน

(ค.ศ. 1392-1910) เรยกเอเชยตะวนออกเฉยงใตวา นมบง (nambang) เปนคาศพททม

ความหมายตามตวอกษรวา “ทางทศใต” (southward direction) นนหมายถงบรเวณดนแดนทงท

เปนหมเกาะและทะเลทอยทางทศใตของคาบสมทรเกาหล การตดตอระหวางเกาหลกบอษาคเนย

เปนไปดงเชนทไดกลาวแลวในหวขอกอนหนาน ตอมาเมอญปนเขายดครองเกาหลเปนอาณานคม

(ระหวางป ค.ศ. 1910-1945) คนเกาหลไดนาคาศพทน (คนญปนออกเสยงวา นนโย – nanyo) มา

ใชเรยกตามทคนญปนใหความหมายบรเวณ “ทางใต” ของเกาหลและญปน โดยไมไดขดขอบเขตท

ชดเจนตามลกษณะทางภมศาสตร อนง นกวชาการเกาหลอางวา ในตอนตนของครสตศตวรรษท

20 คนเกาหลรบอทธพลจากญปนทอธบายดนแดน นมบง วา “เปนประเทศดอยความเจรญ มชน

พนเมองอาศยอย” และไดสรางความตระหนกถงความเหนอกวาในหมคนเกาหลตอชนในบรเวณ

นมบง ทงๆ ทคนเกาหลเองกถกกดใหตอยตาและตกอยภายใตการยดครองเปนอาณานคมของ

ญปนเชนกน (12)

นกวชาการเกาหลยงยาตอไปอกวา ญปนไดรบอทธพลจากชาวตะวนตกทแยก “โลกทม

อารยธรรมสงเดน” (civilization) ใหแตกตางจาก “ดนแดนปาเถอน” (barbarian) และญปนไดนา

แนวคดดงกลาวมาใชแยกระหวาง ญปนกบเอเชยตะวนออกเฉยงใต อกทงได “ยดเยยด” ทศนะน

ใหกบคนเกาหล ดวยเหตน สอมวลชนของเกาหล โดยเฉพาะอยางยงหนงสอพมพชอ Chosun

Ilbo, Dong-A Ilbo, และ Maeil sinbo รวมทงนตยสารรายเดอนชอ Byeolgeongon ไดออกขาว

ในชวงตนครสตศตวรรษท 20 ดวยการตรา “เอเชยตะวนออกเฉยงใตวาเปนทต งของประเทศทไร

ความเจรญ (uncivilized countries) ทมชนพนเมองอาศยอย” อนเปนการสรางภาพลกษณใหกบ

คนเกาหลทมอง นมบง วาเปนดนแดนทคนเถอน (barbarian) อาศยอย ดวยเหตน คนเกาหลจงม

ภาพไปในทางลบและดถกคน สงคมและวฒนธรรมของอษาคเนยนบแตนนเรอยมาจนถงปจจบน

กลาวโดยสรป คนเกาหลกลาวหาวา ทพวกเขามภาพลกษณของเอเชยตะวนออกเฉยงใตวา ดอย

ความเจรญและเปนดนแดนของคนปาเถอนนนเปนผลมาจากอทธพลของจกรวรรดนยมญปนทยด

เยยด (impose) ใหรบภมปญญาเชนนใหพวกเขานนเอง

แตในทศนะของผเขยนนอาจไมเหนพองกบขอกลาวหาของนกวชาการชาวเกาหลในเรอง

ทญปน “บบบงคบ” ใหชาวโชซอนตองเชอฟงในเรองการรบภาพลกษณและการดถกเหยยดหยาม

ชนอษาคเนยวาปาเถอนและดอยคาในดานอารยธรรม ทงนเพราะมหลกฐานยนยนถงการแบงแยก

กลมคนออกจากกนในสงคมเกาหล เชน การแบงชนชนอยางเขมงวดในยคอาณาจกรโชซอน (ค.ศ.

1392-1910) และมการตงขอรงเกยจไปจนถงการสงหารหมสมาชกขบวนการชรค – ผนยมความร

ทางตะวนตกในยคนน รวมทง ขอสงเกตทวา “ในสงคมเกาหล ไมมพนทหรอตาแหนงทางสงคม

ใดๆ ใหกบคนนอกหรอชาวตางชาตเลย” (In Korea, there is no social space for foreigners) (13)

11

จากการสารวจนกศกษาเกาหล 10 สถาบน จานวน 665 คน ในเดอนพฤษภาคม ค.ศ.

2010 พบวา นกศกษามระยะหางทางสงคมตอคนตางชาต เรยงจากสงไปตา แรงงานอพยพผด

กฎหมาย ผลภย ลกหลานชาวจนอพยพ แรงงานตางชาตทถกกฎหมาย คนเกาหลเหนอ คสมรส

ชาวตางชาตและนกศกษาตางชาต (ดตารางท 1 และ 2) (14)

ตารางท 1 ระดบระยะหางทางสงคมของนกศกษาเกาหลตอคน 17 กลมทอาศยอยในเกาหลใต

ระยะหางทางสงคม

นกศกษาตางชาต 2.34

ประชากรทเปลยนสญชาต 2.49

นกลงทนชาวตางชาต 2.56

คนอเมรกนเชอสายเกาหล 2.58

ผประกอบวชาชพชาวตางชาต 2.88

คนพการ 2.89

คสมรสชาวตางชาต 2.90

ลกครงระหวางหญงเกาหลกบทหารอเมรกน 2.91

ผอพยพชาวเกาหลเหนอ 3.05

ประชากรเกาหลเหนอ 3.24

แรงงาน/กรรมกรตางชาต 3.32

ผอพยพชาวจนเชอสายเกาหล 3.35

ลกหลานชาวจนอพยพ 3.39

ผลภย 3.63

เกย/คนรกรวมเพศ (คนเกาหล) 3.77

แรงงานอพยพผดกฎหมาย 3.83

ผตดเชอ HIV (คนเกาหล) 4.58

หมายเหต: ระดบ 1 หมายถงกลมทไมมระยะหางทางสงคม ไดแก คนเกาหลทวไป

ทมา: Dong-hoon Seol and Jungmin Seo, (2014) หนา 24.

12

ตารางท 2 เปรยบเทยบระยะหางทางสงคมของคนเกาหลใตตอ “ชนกลมนอย” ทอาศยในเกาหล

การสารวจป 2007 การสารวจป 2010 สรประยะหางทางสงคม

ผลภยจากเกาหลเหนอ คนจนเชอสายเกาหล

คนอเมรกน คนอเมรกน ใกลชดมากกวา

คนจนเชอสายเกาหล * ผลภยจากเกาหลเหนอ

ญปน ญปน

คนเอเชยตะวนออกเฉยงใต คนเอเชยตะวนออกเฉยงใต ใกลชดนอยกวา

คนจน ** คนจน

ทมา: Dong-hoon Seol and Jungnam Seo, (2014), หนา 23.

*คนจนเชอสายเกาหลหมายถงคนเกาหลและลกหลานคนเกาหลทอพยพไปอาศยอยในประเทศจน

(สวนใหญตงถนฐานอยในมณฑลจหลนหรอในอดตเรยกวาแมนจเรย ปจจบนคอบรเวณยนเบยน ซงเปน

อาเภอหรอเขตปกครองตนเองของชาวเกาหล) ในชวงทญปนยดครองคาบสมทรเกาหลเปนอาณานคม มจานวนราว

2,184,000 คน (สถตป 1997) ลกหลานของคนเหลานไดเดนทางเขาไปทางาน/แตงงานกบคนเกาหลใต มการเรยกคน

กลมนวา Josenjok

** คนจนหมายถงคนจนและลกหลานชาวจนทอพยพเขาไปอาศยในเกาหลยคอาณาจกรโชซอนในทศวรรษ

1880s มการเรยกคนกลมนวา Hwagyo

อนง มผลการสารวจททาโดย Seoul Development Institute ทสอบถามผอพยพ

ชาวตางชาตจานวน 333 คนซงอาศยอยในกรงโซลเมอป ค.ศ. 2011 พบวา คนจากเอเชย

ตะวนออกเฉยงใตรอยละ 25.9 ประสบกบการ “ถกแบงแยก” (discriminated) ในขณะทคนจาก

ประเทศพฒนาแลว (Organization for Economic Co-operation and Development – OECD)

ซงรวมทงสหรฐฯ ญปนและประเทศตางๆ ในยโรปรอยละ 8.2 ทมความรสกถกกดกนในดานการ

หางานทาและการใชชวตประจาวน (14)

จะเหนไดวา คนเกาลมอคตตอคนเอเชยตะวนออกเฉยงใต

มมากถง 3 เทาเมอเทยบกบคนจากยโรปและอเมรกา

นอกจากน ศาสตราจารยบง ฮย-เจงแหงมหาวทยาลยอลวา ไดสารวจนกศกษาจานวน

121 คน พบวา นกศกษาเกาหลมอคตตอคนตางชาต ดงน คนผวขาว – 0.25 คนผวดา – 51 คน

เอเชยตะวนออกเฉยงใต – 0.55 นนหมายความวานกศกษาเกาหลมอคตตอชาวอษาคเนยมาก

เปนสองเทาของคนผวขาว และมากกวาคนผวดาเลกนอย เมอถามนกศกษาเกาหลวามความรสกด

เชอถอ และอยากเปนมตรดวย พบวา ตอคนเกาหล 3.96 คนผวขาว 3.31 คนผวดา 2.89 และคน

เอเชยตะวนออกเฉยงใตเพยง 2.84 (จากคะแนนเตม 5.0) จะเหนไดวานกศกษาเกาหลมระยะหาง

ทางสงคมตอคนอาเซยนมากทสด (16)

13

ปจจบน ระยะหางทางสงคมระหวางคนเกาหลใตกบชาวอษาคเนยมไดเปลยนแปลงไป

ในทางตรงขาม คนเกาหลกลบมความรงเกยจและมอคต ไปจนถงเกลยดกลวคนเอเชยตะวนออก

เฉยงใตมากยงขนแมวาจะอยในยคไรพรมแดนทผคนเรยนรกนและกน ไปมาหาสกนดวยการ

ทองเทยว และการเผยแพรทางวฒนธรรมระหวางกนมากขนกวาอดตกตาม คนเกาหลแสดงความ

รงเกยจแบบออกนอกหนาดวยการตะโกนดาทอ เดนหน ไมพดคยดวย รวมทงใหรายและขบไลใน

อนเทอรเนต เฟสบค และทวเตอร

การเรยนการสอนในสถานศกษานน ครอาจารยมกยาถงความดอยพฒนา ปาเถอน และ

ไรอารยธรรมของผคน ทาใหนกเรยนแลกเปลยนจากไทยมกจะถกถามวา “พวกเธอนงชางไป

โรงเรยนหรอ” “ทบานเธอมซปเปอรมารเกตหรอเปลา” รวมทงใหภาพของชาวอษาคเนยวา เปน

คนตวดา รางเลก ผมหยก สกปรก ขเกยจ ไมมมารยาท ฯลฯ ซงเปนเชนเดยวกบการเสนอขาว

ของสอมวลชน เชน มรายการโทรทศนนาคนตวดา ผมหยก ลกษณะหนาตาเปนคนปามาแสดงวา

นเปนตวแทนของคนจากอนภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต เปนตน

ตวอยางอกกรณหนง ไดแก การสารวจในชวงเดอนสงหาคม – ตลาคม ค.ศ. 2013 (พ.ศ.

2556) โดยอาจารยคม ฮองกทสอบถามคนเกาหลทอาศยอยในกรงเทพมหานคร จานวน 456 คน

(แยกเปนชาย 205 คน หญง 251 คน) พบวาคนเกาหลมความรสกทดตอคนไทยเพยงรอยละ 38.5

แตมความรสกทไมดทสดถงรอยละ 12.8 อกทงมทศนคตในระดบตาในเรองวา ไทยเปนประเทศท

มสงทนาเรยนรและมประชากรทมความเปนเลศ (ดขอมลในตารางท 3)

ตารางท 3 ระดบการรบรเกยวกบประเทศไทยและคนไทยของชาวเกาหลในประเทศ

ไทย

(%)

ทมา: Kim Hong-koo, The Bridge. July 2014, pp. 149 – 151.

แงบวก

(มาก-มากทสด)

แงลบ

(นอย-นอยทสด)

ฉนมความรสกทดตอประเทศไทย 54.5 7.7

ไทยเปนประเทศทเปนมตรกบเกาหล 60.7 14.3

ไทยเปนประเทศทมสวนชวยการพฒนาเกาหล 50.7 12.3

ไทยเปนประเทศทมส งทนาเรยนรเยอะ 29.9 21.0

ฉนมความรสกทดตอคนไทย 38.5 12.8

คนไทยมความเปนประชากรทดเลศ 21.3 33.6

14

จากการดถกเหยยดหยามดงกลาวขางตน ทาใหผเขยนคดวา ทาไปคนไทย (บางกลม)

จงหลงใหล ลมหลง และยกยองคนเกาหลจนเกนหนาโดยไมตระหนกเลยวาคนเกาหลคดอยางไร

กบคนไทยและคนอษาคเนย

3. ญป นกบเอเชยตะวนออกเฉยงใต

โลกทศนของคนญปนกอนยคเมจหรอกอนครสตศตวรรษท 18 นน ไดแบงประเทศตางๆ

ในเอเชยตะวนออกทเปนชนผวเหลองเหมอนกนออกเปน 2 กลม คอ ตางประเทศ (foreign

countries) และดนแดนปาเถอน (barbarians) นาย Nishikawa Joken นกปราชญญปนสมยนน

ไดอธบายวา ในกลมตางประเทศนนประกอบไปดวยประเทศทไดรบอทธพลทางวฒนธรรมจากจน

ไดแก จน เกาหล หมเกาะรวกว ไตหวน ตงเกย (Tonkin – ภาคเหนอของเวยดนาม) และโชชน ไช

นา (Chochin China – ภาคใตของเวยดนาม) สวนกลมดนแดนปาเถอน ไดแก ดนแดนสวนใหญท

ตงอยในเอเชยตะวนออกเฉยงใต (ยกเวนเวยดนาม) คนญปนจะเรยกดนแดนปาเถอนวา นนโป

(nanpo – คาวาโปหมายถงบรเวณทงมหาสมทรและเกาะแกง รวมถงดนแดนไหลทวปดวย) ซง

หมายถงบรเวณแผนดนและผนมหาสมทรทอยทางทศใตของประเทศอาทตยอทย

นกเดนเรอชาวญปนไดเขยนบรรยายชาวเกาะชวาวาเปนคนโง และขเกยจ แตทเปนสวน

ดกคอ เปนคนออนนอมและมอธยาศยเออเฟอ

People of Java are foolish and extremely lazy. Their work is half work and half

slumber, so little progress is made – making high-spirited and energetic people like

we Japanese impatient to watch them work… It is said that the climate of Java is a

reason for their laziness… However, one thing must be said in their favor: they are

very docile and courteou.(17)

ตอมาเมอจนพายแพสงครามฝนระหวาง ป ค.ศ. 1839 - 1843 กบองกฤษ คนญปนจงลด

ระดบจนลงไปเปนกลมประเทศกงปาเถอน (half-barbarian) และเมอยดครองไตหวนหลงไดรบชย

ชนะในการทาสงครามกบจนในป 1895 และครอบครองคาบสมทรเกาหลทเปนอาณานคมในป

1910 คนไตหวนและเกาหลไดกลายเปนพลเมองชนสอง หรอทาสของจกรวรรดนยมญปนไป

ในตอนตนครสตศตวรรษท 20 ญปนมองเอเชยตะวนออกเฉยงใตวาเปนดนแดนทจะสราง

ผลประโยชนทางเศรษฐกจใหแกตน จงไดอางถงความชอบธรรมทปลดปลอยอษาคเนยจากการยด

ครองของชาวยโรปดวยการสรางวงไพบลยแหงเอเชยขน (ระหวางค.ศ. 1937 – 1945) ซงใน

ชวงแรก ไดรบการแซซองจากชาวเอเชยตะวนออกเฉยงใตวา ญปนซงเปนคนผวเหลองดวยกนจะ

มาชวยเหลอปลดปลอยชาตใหเปนอสระจากการเปนอาณานคม แตเหตการณมไดเปนไปเชนนน

เพราะญปนกลบเขามากอบโกยผลประโยชนจากพวกเขาไปไมยงหยอนหรออาจมากกวา

15

ชาวตะวนตกเสยอก การตอตานญปนจงเปนไปอยางกวางขวาง รวมทงใหความรวมมอกบฝรงใน

การขบไลญปนออกไปจากดนแดนอษาคเนยจนญปนประสบกบความพายแพในสงครามโลกครงท

สองไปในทสด

ญปนไมเคยกลาวขอโทษตอประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตในการกระทาของตน

ในชวงกอนสงครามโลกครงทสอง ดงท ผนาประเทศในอษาคเนยไดเขยนจดหมายลงพมพใน

หนงสอพมพ Japan Times ในเดอนพฤษภาคม ค.ศ. 1999 วา ...Japanese never consider the

Southeast Asians as human beings. They were considered inferiors, so that Japanese are

reluctant to apologize. (คนญปนไมเคยคดวาคนอษาคเนยเปนมนษย เพราะถอเปนสตวโลกชน

ตากวา จงลงเลใจทจะกลาวคาขอโทษในการกระทาชวททาใหอษาคเนยเปนสนามรบ ลางผลาญ

ชวตและทรพยสนของชาวพนเมองไปมากมาย ซงเปนสงครามทคนอษาคเนยไมไดกอขนเองเลย) (18)

ปจจบน คนญปนยงคงมองเอเชยตะวนออกเฉยงใตวาดอยความเจรญ และผคนปาเถอน

จงรกษาระยะหางทางสงคมไวใหมากเมอเทยบกบคนผวขาว ตวอยางทพวกเขาแสดงออก เชน

หากคนอษาคเนยขอเชาหองเพออยอาศย เจาของบานชาวญปนจะปฏเสธดวยการบอกวา หองเชา

เตมแลว แตเมอคนผวขาวมาขอเชากจะบอกวา ม นอกจากน การแสดงอาการรงเกยจ การ

แบงแยก การมอคตตอคนเอเชยตะวนออกเฉยงใตจะเกดขนเกอบตลอดเวลา อนง พอแมคนญปน

จะสงสอนลกหลานใหหลกเลยงในการคบคาสมาคมกบชนชาตทตากวาตนทงในทลบและทแจง

ดวยเหตน ญปนจงเปนชาตเอเชยทคนเอเชยเกลยดมากทสด (most hated Asian Countries)

เทยบเทากบการเกลยดคนเกาหลใต (19)

อยางไรกตาม ญปนกยงคงใหความสนใจอนภมภาคน

เพราะผลประโยชนทางเศรษฐกจทเขามาคาขาย เปนฐานการผลต และตลาดของตน (20)

4. ไทยกบเอเชยตะวนออก

รองศาสตราจารย ดร. ทตยา สวรรณะชฎ อดตอธการบดสถาบนบณฑตพฒน บรหาร

ศาสตรและนกสงคมวทยาทมชอเสยงไดสารวจระยะหางทางสงคม (social distance) ของคนใน

อาเภอแปลงยาว จงหวดฉะเชงเทรากบชนตางเชอชาตและชาตพนธในป พ.ศ. 2537 โดยใชจด

ของความสมพนธ (social proximity) มาเปนเครองมอประเมน คอ (1) การทชาวตางชาตเขามา

อาศยอยในหมบานของตน (2) การเขามาปลกบานอยอาศยใกลบานของตน (3) การเขามาคบหา

เปนเพอน (4) การเขามาเปนหนสวนทางธรกจ และ (5) การเขามาเปนลกเขยหรอลกสะใภ ผลการ

คนพบ มดงน

16

ตารางท 4 ระยะหางทางสงคมระหวางหวหนาครวเรอนกบชนตางชาต พ.ศ. 2537

ชนตางชาต ระยะหางเฉลย

คนจน 1.434

คนญปน 1.547

คนเกาหล 1.830

คนลาว 1.670

คนเขมร 1.981

คนญวน 2.623

คนพมา 2.443

คนแขก 2.255

คนฝรง 1.642

คนนโกร 2.264

ผวจยสรปวา ตวอยางของคนไทยในปนนมอคตตอความสมพนธกบกลมเชอชาตและชาต

พนธ โดยเฉพาะตอคนจน คนญปน คนฝรง และคนลาว นอยกวาคนเกาหล คนเขมร คนนโกร คน

พมา และคนญวน (21)

อาจถอไดวาการศกษาของ ดร. ทตยา เปนงานสารวจวจยโดยนกวชาการไทยคนแรกใน

เรองระยะหางทางสงคมกบคนเอเชยตะวนออกเพอดวา ประชากรของอาเภอแปลงยาวซงตง

บานเรอนอาศยอยไมหางจากนคมอตสาหกรรมทจดตงขนในจงหวดฉะเชงเทรามความรสก

อยางไรตอชนตางชาต จากขอมลชใหเหนวา ประชากรทสารวจรจกมกคนกบคนจน คนญปนและ

คนฝรงมากกวาและมความรสกทดทจะเขารวมในธรกจอตสาหกรรมมากกวาคนกลมอน

ในอก 20 ปตอมา เอแบคโพลไดสารวจระยะหางทางสงคมของคนไทยกบคนเกาหล

ทามกลางกระแสนยมเกาหล (Korean wave) ทเขามามอทธพลตอสงคมไทย ผลการสารวจมดงน

17

ตารางท 5 ทศนคตของคนไทยตอเกาหล

เหนดวยมาก เหนดวย ไมเหนดวย รวม

มความรสกทดตอเกาหล 62.7 30.2 6.1 100.0

ไทยมความสมพนธทดตอ

เกาหล

62.4 32.3 5.3 100.0

เชอมนตอคนเกาหล 37.5 44.5 18.0 100.0

เชอวาเกาหลสามารถพฒนา

เศรษฐกจและสงคม

54.0 37.7 8.3 100.0

ตดตามขาว/ขอมลเกยวกบ

เกาหล

30.9 44.5 24.6 100.0

ทมา: เอแบคโพล อางใน The Bridges. August 2013.

จะเหนไดวา ทศนคตของคนไทยตอคนเกาหลไดเปลยนแปลงไปอยางเหนไดชดใน

ชวงเวลาสองทศวรรษ ประชากรตวอยางในป พ.ศ. 2556 ระบวาพวกเขามทศนคตทดตอคน

เกาหลมากถงรอยละ 92.9 และคดวาไทยมความสมพนธทดตอเกาหล รอยละ 94.7 ทงนนบตงแต

ป ค.ศ. 1997 (พ.ศ. 2540) เปนตนมาเกาหลใตไดสงออกสนคาวฒนธรรม ดวยการรกอยางมระบบ

ทงจากภาครฐ เอกชน และสถาบนการศกษาตอประเทศตางๆ ในเอเชย ทาใหกระแสนยมคลงไคล

วฒนธรรมเกาหลเกดขนทวไปในอษาคเนย รวมทงประเทศไทย ในขณะเดยวกน มนกวชาการ

เกาหลไดทาการสารวจทศนคตของคนเกาหลตอคนไทยและคนไทยตอเกาหล เชน Kim Hong-

koo, Ong Ji-in Jung Hwan-seung เปนอาท ซงเปนอาจารยและนกศกษาจากภาควชาภาษาไทย

มหาวทยาลยฮนกกภาษาและกจการตางประเทศและมหาวทยาลยปซานภาษาและกจการ

ตางประเทศ นกวชาการเหลาน บางคนกมทศนคตเปนกลาง มองไทยและเอเชยตะวนออกเฉยงใต

วาเปนสงคมทมวฒนธรรมเดนเฉพาะ ทงทคลายคลงและแตกตางไปจากของเกาหล แตบางคนม

ทศนคตเปนลบทมองอษาคเนยวาเปนสงคมปาเถอน มวฒนธรรมทดอยความเจรญและตากวา

เกาหลมาก จงเขยนเอกสารทางวชาการและสงสอนลกศษยใหมความคดในแนวเดยวกนกบ

ความคดของตน (ทงทต งใจและไมตงใจ) อนสงผลใหระยะหางทางสงคมของคนเกาหลรนใหมตอ

คนไทยและคนอษาคเนยใหกวางมากยงขน

18

ในทานองเดยวกน การดถกเหยยดหยามของคนญปนตอ “ดนแดนทางใต” ไดสรางความ

ไมพอใจแกชาวอษาคเนยยง กอใหเกดการตอตานคนญปนขนทวไปในระหวางป ค.ศ. 1941 –

1945 ดวยการลอบทาราย ชจดทต งกองทหารญปนใหฝายสมพนธมตรทงระเบดใส ฯลฯ ตอมาเมอ

ญปนรกทางเศรษฐกจดวยการแสวงหาผลประโยชนใหแกบรษทญปนอยางเขมขน จงมการ

ประทวงไมซอสนคาญปนขนทวไปในระหวางป ค.ศ. 1974 – 1975 (พ.ศ. 2517 – 2518) (22)

ทา

ใหญปนตองปรบเปลยนยทธวธในการสรางความสมพนธกบประเทศตางๆ ในเอเชยตะวนออก

เฉยงใตขนมาใหม

สวนกรณของเกาหลใตนน คนเกาหลตางลาพองใจทกระแสเกาหลไดรบการตอบรบเปน

อยางดจาก “พวกอนารยชน” และพากนอพยพโยกยายฐานการผลตมายงเอเชยตะวนออกเฉยงใต

โดยเฉพาะอยางยงในเวยดนามทมคนเกาหลอาศยอยมากทสดในอนภมภาคแหงน หวหนางาน

ชาวเกาหลมกแสดงอาการดถกเหยยดหยามลกจางชาวเวยดนามเสมอ จงถกสงหารในสานกงาน

นนเอง (23)

อนง คนเกาหลทอาศยและเรยนภาษาองกฤษในฟลปปนส กแสดงอาการดถกคน

ทองถนอยางชดแจง กอใหเกดปฏกรยาตอบโตจากชาวฟลปปนโน และนกทองเทยวคนเกาหลถก

ฆาตายและถกลกพาตวเรยกคาไถเปนจานวนมาก (24)

กรณของไทยนน แมผคนจะเกบความรสกทไมดตอคนเกาหล แตกแสดงออกในเวบไซด

ชอ “ชมรมคนเกลยดเกาหล” ซงมผเขาชมจานวนไมนอย อนง แมวานกวชาการหลายคน เชน

Jung Hwan-seung, Kim Young-aih, Lee Byung-do, Kim Hong-koo และปรศวร ยนเสน ได

เสนอบทความเกยวกบความแตกตางทางวฒนธรรมระหวางไทย-เกาหล แตกมไดกลาวถง “การ

ยอมรบความแตกตาง” นน สวนขอเขยนบางบทความเนนกลาวถงเฉพาะขอดอยของวฒนธรรม

ไทยทมตอวฒนธรรมเกาหลในงานการประชมสมมนาระดบนานาชาตไทย-เกาหลในป ค.ศ. 2008

และป ค.ศ. 2009 ทกรงเทพฯ และทเชยงใหมตามลาดบ(25)

กลาวโดยสรป “คนรกเทาผนหนง คนชงเทาผนเสอ” เปนคตไทยทยาถงการมทศนคตทด/

ไมดทผอนมตอเรา ในทานองเดยวกนเราเองมทศนคตทดและไมดตอผอนเชนกน ซงถอเปนเอก

สทธทคนจะชอบหรอไมชอบชนตางเชอชาตและชาตพนธ รวมทงเราไมควรนาไปเปนตวชนา

กอนทจะทาความรจกกบผอนได ดงนน ความรสกทด/ไมดอาจตองทาความรจก คนเคยและศกษา

กนและกนกอนทจะตดสนใจวา คนผนนเปนคนนาคบ/ไมนาคบตอไป อนเปนการสะทอนถง

ระยะหางทางสงคมขน ปจจบน โลกอยในยคไรพรมแดน ผคนสามารถเขาถงกนและกนไดสะดวก

รวดเรว และเรยนรกนและกนผานสอ การสอสาร การทองเทยว การคาการลงทน และการศกษา

อคตทมตอกนนาจะดขน โดยตางหนมายอมรบ “ความแตกตางของกนและกน” อนจกนาไปสการ

ขจดขอขดแยง และกอใหเกดสนตภาพระหวางมนษยชาต อยางไรกตาม เราไมอาจหามมใหชน

ชาตอนยดถออคตทางเชอชาต (racism) และทางชาตพนธ (ethnocentrism) อกทงไมควรตอบโต

19

ดวยความรนแรง เพราะจะไมกอใหเกดผลดใดๆ ขน ในทางตรงขามอาจกอใหเกดความเจบชาและ

แกแคนตอกนตลอดไป

เราอาจตองใชการศกษาดวยการอบรมสงสอนลกหลานใหยอมรบกนและกนในดานความ

เหมอน/ความแตกตางระหวางกลมในหมมนษยชาต อกทงนาเสนอประวตศาสตรทมนษยเขนฆา

กนดวยสาเหตทมาจากลทธชาตนยมและจากการมอคตตอกนมาเปนตวอยางของความเลวรายท

เกดขนในอดต ดงเชน สงครามเกาหล สงครามเวยดนาม และสงครามกลางเมองในสงคมตางๆ

ตลอดจนการเดนขบวนประทวงระหวางเชอชาตและชนชาตทกอใหเกดหายนะตอชวต ทรพยสน

และความรสกทดตอมนษยชาต ดงนน รฐบาล สอมวลชน องคกรเอกชน และองคกรศาสนาและ

การเมองคงตองทางานรวมกนเพอขจดปญหาอคตดงกลาว มใชจะเนนความรวมมอเฉพาะทาง

เศรษฐกจและการเมองแตเพยงอยางเดยว

สนตภาพของโลกจะเกดขนกดวยฝมอของมนษยนแหละ

20

เชงอรรถ

1. “Bogardus social distance scale,” Wikipedia. Retrieved on 1 October 2014.

2. <Sociology.about.com/od/s_index/g/Social-Distance.htm> เขยนโดย Ashley Crossman. Retrieved on 2

October 2014.

3. <dictionary.reference.com/browse.social-distance> Retrieved on 2 October 2014.

4. Mark Abrahamson and et.al. Stratification and Mobility. New York: Mc. Millan Publishing Co. Inc.,

1976, p.9.

5. Dong-hoon Seol and Jungmin Seo, “Dynamics of Ethnic Nationalism and Hierarchical Nationhood:

Korean Nation and Its Otherness since the Late 1980’s” Korea Journal. Vol. 54 No. 2 (Summer)

2014.

6. ดารงค ฐานด, “ความมนคงของชาตกบสายเลอดบรสทธ: กรณประเทศสาธารณรฐเกาหล,” เสนาธปตย. ปท 63

ฉบบท 3 (กนยายน – ธนวาคม), 2557. หนา 36-46.

7. “Prejudice,” Wikipedia. Retrieved on 13 May 2013.

8. “Xenophobia,” Wikipedia. Retrieved on 31 May 2013.

9. www.sujitwongthes.com/suvarnabhumi/2011/03/ “สวรรณภม”-คออะไร-2/ Retrieved on 25 October

2014; “คนสวรรณภม,” www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID=9530000093634 Retrieved

on 25 October 2014.

10. ดารงค ฐานด, “ภยคกคามจากจน: มายาคตหรอความเปนจรง.” วารสารเสนาธปตย. ปท 62 ฉบบท 3

(กนยายน – ธนวาคม), 2556.

11. ฌองส วนซงและปรศวร ยนเสน, 600 ป ความสมพนธไทย-เกาหล. สงขลา: โรงพมพชานเมอง, 2557; สรางค

ศร ตนเสยงสม, ความสมพนธระหวางประเทศไทยกบสาธารณรฐเกาหล ค.ศ. 1949-1999. กรงเทพฯ:

สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550.

12. Heejung Kang, “Another Form of Orientalism: Korean Consciousness of Southeast Asia During the

Japanese Colonial Period,” Korean Journal. Vol. 54 No. 2 (Summer), 2014, p. 35.

13. ดารงค ฐานด, สงคมและวฒนธรรมเกาหล. กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยรามคาแหง, 2547, หนา 247-

252.

14. Dong-hoon Seol and Jungmin Seo, “Dynamics of Ethnic Nationalism: and Hierarchical Nationhood:

Korean Nation and Its Otherness since the Late 1980s,” Korea Journal. vol. 54 no. 2 (Summer),

2014.

15. “ ’Southeast Asian Immigrants’ Face Most Discrimination: Poll”, Korea Herald. 18 January 2011.

16. Nathan Schwartzman, “South Korean University Students Found to Hold Prejudice against

Foreigners,” Asian Correspondent.com 8 January 2009.

17. Kenichi Goto, Tensions of Empire: Japan and Southeast Asia in the Colonial and Post – Colonial

Period. Singapore: University of Singapore Press, 2003.

18. Paul H. Krataska, www.ohioswallow.com/extras/9780896802318_intro.pdf Retrieved on 29 October

2014.

21

19. “Japan: Most Hated Asian Countries – Top Ten List,” www.thetoptens.com/most-hated-asian-

countries/japan-363286.asp; www.thetoptens.com/most-hated-countries/south-korea-625210.asp

Retrieved on 29 October 2014.

20. Hayami Yoko, “Southeast Asian Studies in Japan,” Newsletter. Center for Southeast Asian Studies,

Kyoto University. no. 68 (Autumn), 2013.

21. ทตยา สวรรณะชฎ, “ระยะความสมพนธทางสงคม,” วารสารพฒนาสงคม. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

ปท 2 – 4 เลมท 02 – 04 พ.ศ. 2541 – 2543. (โดยแทจรงแลวในชวงทศวรรษท 60 – 70 มนกวจยชาว

อเมรกน องกฤษ ออสเตรเลย และฝรงเศสเปนอาท เขามาทาวจยเรอง social distance ของคนไทยเปนจานวน

มาก และนาขอมลไปใชในการตอตานการรกรานของลทธคอมมวนสต จงไมขอนามากลาวถงในบทน)

22. www.tpa.or.th/tpanews/upload/mag_content/19/ContentFile 204.pdf Retrieved on 31 October 2014.

23. www.easbound88.com/southread.php/13281-How-do-Vietnamese-View-Koreans ; “Anti-Korean

Sentiment,” Wikipedia ; “Rise of Anti-Korean Sentiment from Asian countries,” Korean Sentry Forum

www.koreansentry.com/forum/viewtop.php?f=6&t=2309 Retrieved on 14 October 2014.

24. “Koreans Alarmed by Rising Crime in the Philippines,” The Diplomat

thediplomat.com/2014/09/Korean-alarmed-by-rising-crime-in-the-Philippines/ Retrieved on 31 October

2014.

25. “We Hate K-Pop, (Korean Pop) I Facebook,” and “Anti K-Pop” (สมาคมเบอกระแสเกาหล)/ Facebook.

Retrieved on 31 October 2014. และอานรายละเอยดของบทความใน Proceedings: Bangkok International

Conference for the 50th Anniversary of Korea-Thailand Diplomatic Relations on “The Present and

Future of the Korea-Thailand Relationship,” on 7-8 August 2008 at Radisson Hotel, Bangkok,

organized by Korean Association of Thai Studies. และบทความใน Proceedings on the 2009

International Conference on “Korea-Thai Relationships: The Golden Glory of the Future from Past

Cooperation,” Chiangmai Rajabhat University, Chiangmai, Thailand, on 11 January 2009; นตยสาร

The Bridges. Thai – Korean Bilingual Magazine. www.thebridgemagazine.com K.T.C.C.

Media.Co.,Ltd. Various issues in 2013 – 2014.

นอกจากน ยงมงาน เชน David I Steinberg (ed.), Korea’s Changing Roles in Southeast Asia.;

www.nytimes.com/2009/11/02/world/asia/02race/hlml?pagewanted=all;

www.eastbound88.com/showthread.php/31281-how-do-vietnamese-view-koreans;

cbnucompbank.wordpress.com/2012/11/27/209; www.academia.edu/5367860/ENGAGING-Filipinos-

and-Koreans; kyotoreview.org/issue_11/labor-relations-in-korean-companies-in-Indonesia งานเหลานได

กลาวถงปญหาของคนเกาหลในประเทศฟลปปนส เวยดนาม และอนโดนเซย

22

ความสมพนธของคน สงคมและวฒนธรรมระหวางอาเซยนกบ

เอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ

การศกษาเรองความสมพนธทางสงคมและวฒนธรรมระหวางอาเซยนกบประเทศ “บวก

สาม” หรอสงคมในเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอกบเอเชยตะวนออกเฉยงใต ไดแบงการวเคราะห

ออกเปน 4 ยค ไดแก ยคโบราณจนถงตนครสตกาล ยคลาอาณานคมของชาตตะวนตกและญปน

ยคหลงสงครามโลกครงทสองถงสนสดสงครามเยน และยคปจจบน ซงในแตละยคไดวเคราะห

ขอมลตามปจจยหลก 3 ปจจยคอ การเคลอนยายคน สงคมและวฒนธรรม อทธพลทางเศรษฐกจ

และอทธพลทางการเมองและความมนคง งานเขยนชนนจะอภปรายผลการศกษา ดวยการแบง

ออกเปนดงน

(1) รปแบบความสมพนธระหวางสองอนภมภาคในแตละยค

(2) อตลกษณของชนในแตละอนภมภาค

(3) ความตระหนกในสถานภาพทางสงคมวฒนธรรมของชนในแตละภมภาค

รปแบบความสมพนธ

ความสมพนธของคน สงคม และวฒนธรรมระหวางสงคมในเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ

และเอเชยตะวนออกเฉยงใตของแตละยคนนเปนผลมาจากหลากหลายปจจยในแหลงตนทางหรอ

ทองถนทอยเดม (origin) และแหลงปลายทางหรอทองถนทอยใหม (destination) ของการอพยพ

ยายถนทแตละแหลงจะมทงแรงผลกดน (push) และดงดด (pull) รวมทงการยายกลบไป-มา

ระหวางแหลงตนทางและปลายทาง ในขณะเดยวกน ปจจยภายนอกกเปนสวนสาคญททาใหการ

ยายถนเกดขน ตวอยางปจจยภายในทกอใหเปนแรงผลกดน ไดแก สภาพทางภมศาสตร (เชน

ความขดแยง นาทวม ทพภกขภย กระแสนาเปลยนทศทาง) สงครามกลางเมอง ปญหาทาง

การเมอง ปญหาทางดานวฒนธรรม ความตองการหาถนทอยใหม และจานวนประชากรมาก

เกนไป เปนตน

ปจจยในทดดดงไมใหคนเคลอนยาย ไดแก ความอดมสมบรณของททากนและทอยอาศย

ความสะดวกหรอเปนชมทางการคมนาคมขนสง (เชน ทาเรอ ชองแคบ หรอเสนทางการเดนเรอ)

เปนชมชนเมอง ความปลอดภย ความมนคงทางการเมอง เปนตน สวนปจจยภายนอก ไดแก

สงครามระหวางเผา/ประเทศ ถกกวาดตอนเปนเชลยศก ถกยดครองเปนอาณานคม การบงคบ/

นาไปใชแรงงาน เปนอาท

การเคลอนยายคนไปยงสงคมใหมเปนสาเหตของการนาคณลกษณะทางสงคมวฒนธรรม

ของกลมตนเขาไปปฏบตใชในสงคมใหมทซงมวฒนธรรมดงเดมอยกอนแลว ในขณะเดยวกนปจจย

ทางดานเศรษฐกจและการเมองกมสวนทาใหรปลกษณของสงคมเปลยนแปลงไปจากเดม

23

1. รปแบบความสมพนธในยคโบราณ

ยคนครอบคลมหวงเวลายาวนานนบตงแตมนษยโบราณ (Homo erectus) ทไดอบตข น

ทงในเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ (มนษยปกกง) และในเอเชยตะวนออกเฉยงใต (มนษยชวา) เมอ

ราว 700,000 ปมาแลวไปจนถงครสตศตวรรษท 15 โดยเปนยคแรกเรมกอรางสรางเปนสงคมขน

แตขอบเขตขณฑสมายงไมไดรบการขดเสนแบงเปนแตละสงคมอยางชดเจน

โดยทวไป สงคมหนงจะหมายถงบรเวณศนยกลางอานาจของชนกลมใหญทครอบครอง

แหงใดแหงหนง ศนยกลางของอานาจทปรากฏตามหลกฐานทางประวตศาสตรทสาคญคอ บรเวณ

ทราบลมแมนาฮวงโหและบรเวณลมแมนาสนธไดเกดขนและพฒนากลายเปนอาณาจกรขนาดใหญ

เมอราว 2,000 ปกอนครสตศกราช ในขณะทชมชนโดยรอบศนยกลางตางมการเคลอนไหวอย

ตลอดเวลาดวยการแยงชงอานาจจากศนยกลาง หรอถกชนภายนอกเขารกราน การอพยพยายถน

จงเกดขนอยางตอเนองตลอดประวตศาสตรอนยาวนาน

ในกรณของเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอนน มการอพยพจากทราบลมภาคกลางและ

ภาคเหนอของจนไปสคาบสมทรเกาหลและหมเกาะญปนอนเปนผลมาจากสงครามระหวางเผาและ

การแสวงหาถนทอยใหมทมความอดมสมบรณและสงบสขกวา ซงเปนเชนเดยวกบชนบางกลมท

เคลอนยายลงไปทางใตผานอาณาจกรนานเจาเขาสเอเชยตะวนออกเฉยงใต อยางไรกตาม ทง

คาบสมทรเกาหลและญปน รวมทงบรเวณสวรรณภมตางกมชนดงเดมอาศยอยกอนหนานนแลว

ชนแตละกลมไดอาศยอยรวมกนตามชาตพนธของตนเปนหยอมๆ ในบรเวณทกวางใหญไพศาล

ตามทราบลมของแมนาอระวด แมนาเจาพระยา แมนาโขง และแมนาแดง และตามทราบลมเชงเขา

ทวทงภมภาค นอกจากน การอพยพไดลงไปยงแหลมมลายและเขาสเกาะนอยใหญในภาคพน

สมทรทเรยงรายตวระหวางมหาสมทรแปซฟกและมหาสมทรอนเดย

ในชวงเวลากอนหนาการกอกาเนดของอารยธรรมลมนาฮวงโหและสนธเลกนอยไดมกลม

พรานทะเลทมคณลกษณะทางกายภาพนกรอยดและตวเลก เรยกวา Negrito เดนทางลดเลาะตาม

ชายฝ งมหาสมทรอนเดย บางสวนขนไปทางเหนอสลมนาสนธ ในขณะทบางสวนลองเรอตอมายง

ปลายแหลมมลายและหมเกาะตางๆ ของภาคพนสมทรเอเชยตะวนออกเฉยงใต ไดอาศยอยตาม

ชายฝ งและปาดงดบทวไป นอกจากน บางกลม (จานวนไมมากนก) เดนทางขนไปอาศยอยใน

ไตหวน และบางสวนของทราบลมภาคกลางของจนและญปน คนพวกนถอไดวาเปนชนเผาดงเดม

ในภาคพนสมทรของอษาคเนย ตอมา ชาวอนเดย โดยเฉพาะพวกดราวเดยนและชาวทมฬทถก

พวกอารยนรกรานตางเดนทางเขามาอาศยอยรวมกบชนพนเมองและกลมทอพยพลงไปจากผน

แผนดนสวรรณภม ประชากรเหลานอาศยอยกนเปนกลมๆ ตามชาตพนธของตนเอง มภาษาพด

ขนบธรรมเนยม วฒนธรรม และมลทธความเชอเปนของตนเอง แมจะมการแตงงานระหวางเผา

บางกตาม แตกยงคงธารงเอกลกษณของชนเผาของตนเรอยมา ทาใหจานวนกลมชาตพนธใน

24

เอเชยตะวนออกเฉยงใตมกวา 700 กลม กอใหเกดมความหลากหลายทางเชอชาตและชาตพนธ

มากทสดแหงหนงของโลก

จากชนเผาดงเดมแตละกลมมจานวนไมมากนก และมความแตกตางกนทางดานสงคม

และวฒนธรรม แมสวนใหญจะยดถอลทธผหรอวญญาณ แตกไมมความคลายคลงกน ทาใหไม

สามารถใชเชอมโยงระหวางกนได เมอศาสนาฮนดไดถกนาเขามาโดยผอพยพชาวอนเดย อทธพล

ของฮนดกไดแพรกระจายกลายเปนเสาหลกของความเชอของชาวพนเมองควบคไปกบลทธความ

เชอถอของผคนบนผนแผนดนใหญของอษาคเนยดวย ศาสนาฮนดและพทธศาสนากลายเปนกรอบ

หลกของการดาเนนชวตประจาวน การแพทย ดาราศาสตร กฎหมาย ระบบการเมองการปกครอง

รวมทงโหราศาสตรและพธกรรมของชนชนปกครอง (สลตานและราชสานก)

ในขณะเดยวกน ชนมองโกลอยดทมวฒนธรรมขาวเปนพนฐานจากจนไดหลงไหลลงไป

ทางใตสดนแดนเอเชยอาคเนย สวนชาวจนฮนไดใชอทธพลทางการทหารและการเมองเขาครอบงา

เวยดนามและผนวกดนแดนโดยรอบใหเปนรฐบรรณาการ ตอมา มชาวจนฮนอพยพไปสอษาคเนย

เปนระลอกเพออาศยอยตามทาเรอสาคญๆ และเมองตามปากแมนา ซงเปนเสนทางสายไหมทาง

ทะเล (การคา) ระหวางจน ผานเอเชยตะวนออกเฉยงใตไปสอนเดยและอาหรบ การคาขายในยค

นนเปนระบบการแลกของตอของ สวนการสะสมทนเปนแบบดงเดม โดยทรพยสนทไดมาจะใชใน

การสรางศาสนสถาน ใชจายในงานพธกรรม และสรางปราสาทราชวงอยางยงใหญอนเปนการ

แสดงถงพลงอานาจของศนยกลางการเมองการปกครอง อนง การเขามาของคนจนไดนา

ขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมจนเขามาปฏบตใชในชวตประจาวน ดงนน ดวยอทธพล

ทางการเมองและเศรษฐกจทเหนอกวาชนพนเมอง ทาใหอทธพลของชาวจนกอตวและมมากขน

เรอยๆ ในดนแดนอษาคเนย

สวนชาวยโรปและอาหรบนนไดตดตอคาขายกบอนเดยมานานนบตงแตสมยโรมนและได

ตดตอกนมากขนในตอนตนครสตกาลเมอชาวจนคนพบเสนทางสายไหมทางทะเล ตอมาเมอราว

ครสตศตวรรษท 15 ชาวยโรปไดเดนทางผานเขามาทางอนเดย และเดนทางตอสทะเลจนใต

ในชวงนเองทอษาคเนยถกเรยกวา “อนโดจน” เพราะชาวยโรปมองเหนวา ดนแดนแถบนเปน

บรเวณทวฒนธรรมอนเดยมาประสบกบวฒนธรรมจนและผสมผสานเขากบวฒนธรรมทองถนอยาง

ลงตว อนง ในชวงเวลาใกลเคยงกนศาสนาอสลามกไดเคลอนเขาสอนเดยและภาคพนสมทรใน

เอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยไดครอบงาอทธพลของศาสนาฮนดและพทธศาสนา กอใหเกดเปนรฐ

อสลามบนคาบสมทรมลายและอนโดนเซย อกทงไดกระจายเปนหยอมๆ ทวไปในอษาคเนย

เกาหลและญปนตดตอกบเอเชยตะวนออกเฉยงใตอยางจากด สวนใหญจะผานทางจนใน

ดานการคา

25

รปแบบความสมพนธในยคโบราณ

การเคลอนยายคน

อนเดย Negrito

ทมฬ อาหรบ

ยโรป

Negrito

อาหรบ-ยโรป

เศรษฐกจ การเมอง

เขาปา-ลาสตว สงครามภายในเผา

เศรษฐกจแบบยงชพ สงครามระหวางเผา

การสะสมทนแบบดงเดม แสวงหาดนแดนทสงบ

ธเบต จวง/จนตอนใต

จน

ผนแผนดนใหญ (mainland)

ภาคพนสมทร (archipelago

เกาหล

ญปน

ไตหวน

เอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ

เอเชยตะวนออกเฉยงใต

26

2. รปแบบความสมพนธยคลาอาณานคม

ระบบเศรษฐกจแบบทนนยมไดครอบงายโรปตะวนตก สงผลใหชาตฝรงทงหลายตางแยง

ชงเพอเขายดครองดนแดนดอยพฒนาแถบเอเชยอาคเนยเปนอาณานคม จากนนกระบวนการดด

ดงความมงคงไปสยโรปไดเกดขนอยางรวดเรว อทธพลของชาวยโรปไดทาลายระบบการคาตาม

เสนทางสายไหมทางทะเลของจนสอนเดยและอาหรบอยางสนเชง ชาวจนจงจาเปนตองโอนทกษะ

ในการเดนเรอ ทกษะทางดานการคากบชนพนเมอง และความมงคงแถบทาเรอและชองแคบไปส

มอของชาวยโรป ในขณะเดยวกน ชาวยโรปไดสรางความแตกแยกในหมกลมชาตพนธดวยระบบ

“แบงแยกและปกครอง” เพอสรางความภกดของกลมทปกปองผลประโยชนใหกบตนโดยแลกกบ

ผลประโยชนอนนอยนดจากผเปนนาย ในขณะเดยวกนเจาอาณานคมไดนากรรมกรชาวจนและ

อนเดยเขาไปทางานและอาศยอยในอาณานคมของตนเปนจานวนมาก และเมอรวมกบผยายถน

กอนหนาของยคนทาใหประชากรชาวจนและอนเดยโพนทะเลมจานวนเกอบเทากบชนพนเมอง

ดงเชน มลาย สงคโปร พมา และอาศยกระจกตวอยในเมองใหญแถบอนโดจนของฝรงเศส ไทย

ฟลปปนส และอนโดนเซย กอใหเกด “เมองจน” (China town) ขนาดยอมขนตามเมองใหญทว

เอเชยตะวนออกเฉยงใต ทงนเพราะคนจนโพนทะเลจะประกอบอาชพทางพาณชยกรรมและเปน

ผประกอบการเปนหลก อนเปนผลมาจากการกดกนมใหถอครองทดน อยางไรกตาม

ความสมพนธกบบานเกดกยงคงเปนไปอยางสะดวกและตอเนองดวยการเชอมโยงของสมาคมลบท

ทาหนาทรบสงขาวสารและเงนทองไปยงครอบครวทอาศยอยในเมองจน

ในยคน ญปนไดเปดประเทศในสมยจกรพรรดเมจและสรางพลงอานาจทางการทหาร

ขยายอทธพลเหนอเกาหล จน และตอไปยงอษาคเนยดวยการสรางเปาหมายรวมในการขจด

จกรวรรดนยมยโรปออกไป และแทนทดวยแนวรวมเปนวงไพบลยแหงเอเชย ชาวญปนจงเดน

ทางเขามาสารวจ อาศยอย และขบไลชาวยโรป กลายเปนผปกปองเอเชยตะวนออกเฉยงใตใน

ชวงแรก เปนเสมอนอสรกายในภายหลงเพราะญปนกอบโกยผลประโยชนไปมากมายยงกวาเจา

อาณานคมฝรงเสยอก รวมทงนาไปสการแบงเปนฝกเปนฝายของชนพนเมองทสวนหนงเหนดวย

กบการกระทาของญปน ในขณะทอกฝายหนงเหนวาญปนจะเขาครอบครองบานเมองของตนตอไป

ไรวแวววาจะไดรบเอกราชดงทประสงค จงตงแนวรวมตอตานทงญปนและชาวยโรป

27

รปแบบความสมพนธยคลาอาณานคม

เศรษฐกจ การเมอง

เศรษฐกจแบบทนนยม divide and rule

วงไพบลยแหงเอเชย

ในยคน เกาหลไมมความเกยวของกบอษาคเนยเพราะตกอยภายใตการปกครองของญปน

3. รปแบบความสมพนธยคหลงสงครามโลกครงทสอง

เจาอาณานคมยโรปไดกลบเขามาครอบครองอษาคเนยอกครงภายหลงทญปนพายแพ

สงครามโลกครงทสอง ในขณะทโลกไดเพมปจจยความแตกแยกในดานลทธการเมองอกปจจยหนง

นาไปสสงครามใหญในเอเชย นนคอ สงครามเกาหลและสงครามเวยดนามทามกลางความปตยนด

ในชวงเวลาสนๆ ทไดรบเอกราชจากมหาอานาจชาวยโรป แตอทธพลทางวฒนธรรมของชาวยโรป

ยงคงอยเพราะไดสรางสมการพงพาความเจรญทางดานเทคโนโลยและการพฒนาโดยผานทาง

การศกษาทบตรหลานของชนชนสงไดเรยนจบจากมหาวทยาลยในยโรปและนาวทยาการกลบมา

ปรบใชในสงคมของตน ซงเปนเชนเดยวกบความนยมญปนทยาชาตนยมและการสรางการพงพา

เกาหล ญปน

จน

ผน

แผนดนใหญ

ภาคพนสมทร

เอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ

เอเชยตะวนออกเฉยงใต ยโรป

ยโรป

28

ตนเองในการพฒนา ทาใหแนวคดในการสรางชาตในอษาคเนยมความหลากหลายและเตมไปดวย

ปจจยทกอใหเกดความขดแยงระหวางกลมตางๆ

เนองจากการกาหนดอาณาเขตของชาตใหมทรวมเอาชนหลายกลมทมความแตกตางดาน

ชาตพนธและวฒนธรรมเขาดวยกน กอใหเกดปญหาในการบรณาการของการเปนรฐ-ชาตทนาจะม

เอกลกษณเฉพาะและมแนวคดรวมแมจะไมจาเปนทตองใหกลายเปนเนอเดยวกนกตาม ทาใหเกด

การตอสชวงชงอานาจและเอกราชของชนแตละกลม ในกระบวนการน การขจดกลมชาตพนธอน

ดวยกาลงจงเกดขนอยางตอเนอง และการทาลายวฒนธรรมดงเดมของแตละกลมเพอใหโอบรบ

วฒนธรรมของชาต (ใหม) จงเกดขนอยางตอเนอง หรอทเรยกวา ethnocide

การเปลยนแปลงทางการเมองของจนนาไปสการอพยพครงใหญของชนชนกลางและชน

ชนสงออกสดนแดนอษาคเนย ตอมามการขจดคนจนออกจากประเทศแถบอนโดจน และปญหาขอ

ขดแยงทางเชอชาตในพมา มาเลเซย และอนโดนเซย ทาใหการอพยพตอไปยงประเทศทสาม

เกดขน กลายเปนโศกนาฏกรรมของมนษยชาตทชวตมนษยตองมาสงเวยและความทกขเวทนา

เกดขนเพราะขอขดแยงโดยฝมอมนษยดวยกนเอง อนง ในยคนชาวอษาคเนยมองจนแผนดนใหญ

ในแงทเปนภยคกคามเพราะจนสงออกลทธคอมมวนสตไปทวโลก

ในยคน ชาวยโรปและอเมรกาเดนทางออกจากเอเชยอาคเนย สญสนเกยรตยศศกดศรท

ตองพายแพสงครามแกคนพนเมอง ในทางตรงกนขามญปนกลบมาสรางความยงใหญดวยการ

สรางแนวรวมทางเศรษฐกจตามแผนการพฒนาแบบหานบนทนาพาเอเชยไปสความมงคงภายใต

การนาของญปน การทมเทตอเปาหมายดงกลาวกอใหเกดปฏกรยาโตตอบวา ญปนเปนสตว

เศรษฐกจทมองเหนชาวเอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนเพยงเครองมอใหเกดความสาเรจดงกลาวขน

ญปนจงพยายามแกไขดวยการใชความสมพนธทางการทตเชงวฒนธรรม (soft power diplomacy)

รวมกบการใหความชวยเหลอหลายหลายรปแบบ ทาใหอทธพลของญปนมเหนอเอเชยตะวนออก

เฉยงใตอกครง ในขณะทเกาหลยงคงมปญหาบนคาบสมทรเกาหล อกทงอยในหวงการเรมตน

พฒนาประเทศ

การจากไปของชาวยโรปไดทงทรพยสน สมบตและเทคโนโลยใหแกชาวจนโพนทะเลทซง

คนจนบางสวนหนไปโอบรบวฒนธรรมทางการผลตและเทคโนโลยทาง พาณชยกรรมของอดต

เจาอาณานคม สงผลใหการผลต การคา การเงนการธนาคาร และการกระจายสนคาตกอยในมอ

ของผประกอบการชาวจนโพนทะเล อนเปนการสรางความมงคงใหแกคนเหลานอยางรวดเรวและ

มากมาย นอกจากน “ชาวอษาคเนยใหม” (ลกหลานชาวจน/อนเดยโพนทะเล) ไดเขาส

ตลาดแรงงานฝมอ เชน หมอ วศวกร นกวทยาศาสตร อาจารยมหาวทยาลย รวมไปถงขาราชการ

และนกการเมองในประเทศไทย สงคโปร ฟลปปนส ยกเวนในมาเลเซยและอนโดนเซยทม

กฎหมายกดกนมใหคนเหลานเขาสอาชพทางการเมองและการปกครองไดอยางเทาเทยมกบชน

พนเมอง

29

รปแบบความสมพนธยคหลงสงครามโลกครงทสอง

เศรษฐกจ การเมอง

เศรษฐกจแบบทนนยม ethnocide

อทธพลทางเศรษฐกจของญปน ภยคกคามจากจน

4. รปแบบความสมพนธยคปจจบน

โลกเขาสยคโลกาภวตนทคนสามารถเขาถงแหลงความรและเทคโนโลยไดงายเพยงปลาย

นวสมผส กอใหเกดการเปลยนแปลงอยางใหญหลวงตอมวลมนษยชาตทสามารถพฒนาตนเอง

สงคม และเศรษฐกจใหกาวไกล ในขณะเดยวกน ยคสงครามเยนไดสนสดลง (ยกเวนบนคาบสมทร

เกาหล) ทาใหการเคลอนยายคน สงคม และวฒนธรรมกระทาไดงายโดยปราศจากการขวางกน

จากปจจยดานลทธการเมอง นอกจากนการเปลยนแปลงโครงสรางทางประชากรในสงคม

อตสาหกรรม การคมนาคมขนสงทสะดวกและราคาถก รวมทงการพฒนาทองถนหางไกลไดรบ

ความสาเรจระดบหนง โดยเฉพาะอยางยงการลดความโดดเดยวลง สถานการณเหลานลวนมสวน

จน

ผน

แผนดนใหญ

ภาคพนสมทร

เอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ

เอเชยตะวนออกเฉยงใต

ยโรป สหรฐฯ

ญปน เกาหล

30

ทาใหโลกใกลชดและพงพากนไดในทกมต อยางไรกตาม ความไมเทาเทยมกนทางดานเศรษฐกจ

และเทคโนโลยยงคงมปรากฏใหเหน กอใหเกดรปแบบความสมพนธทแตกตางจากยคกอนหนาน

อยางเหนไดชด

คนงานไรฝมอนบลานจากอษาคเนยเดนทางไปทางานตามโรงงานและในครวเรอนใน

ญปน ไตหวน ฮองกง เกาหลใต และจน ในขณะทผประกอบการและชางฝมอของประเทศในเอเชย

ตะวนออกเฉยงเหนอกเขาส เอเชยตะวนออกเฉยงใตโดยไดรวมมอกนอยางใกลชดกบ

ผประกอบการชาวจนโพนทะเล สงผลใหสถานภาพของคนจนโพนทะเลในมาเลเซยและ

อนโดนเซยดขนเพราะจนซงกลายเปนมหาอานาจทางเศรษฐกจอนดบทสองของโลกไดใชเปน

สะพานเชอมความรวมมอทางเศรษฐกจและการคากบประเทศเหลาน

เกาหลใตซงเปนผมาทหลงและไรรากฐานการเชอมโยงกบอษาคเนยเมอเทยบกบจนและ

ญปนไดตระหนกถงความจาเปนทตองผกสมพนธกบเอเชยตะวนออกเฉยงใต จงทมเทการลงทน

และการคา รวมทงพยายามตงตวเปนผนา (หรอผประสานงาน) ผกสมพนธกบอาเซยนจน

กลายเปน ASEAN plus Three ในตอนปลายครสตศตวรรษท 20 และเสนอตวเชอมโยงกบจนและ

ญปนสรางกลม East Asian Community ขน แตกไดรบความรวมมอเชงการแขงขนจาก

มหาอานาจญปนและมหาอานาจจนทตางกตองการเปนผนากลมเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ-

เอเชยตะวนออกเฉยงใตเชนกน อยางไรกตามเกาหลใตไดประสบผลสาเรจในการใชสนคาทาง

วฒนธรรม นนคอ กระแสเกาหล (Korean wave) เขาสประเทศของทงสองภมภาค ทาใหเกาหล

เปนทนาจบตามองจากประชาคมนานาชาตถงศกยภาพในดานการพฒนา คณภาพของสนคา และ

ความแขงแกรงทางดานวฒนธรรมไมดอยไปกวาญปนและจน

31

รปแบบความสมพนธยคปจจบน

เศรษฐกจ การเมอง

เศรษฐกจแบบทนนยม ASEAN + 3

อทธพลทางเศรษฐกจของจน อทธพลของจนทางการเมอง

อตลกษณของชนในแตละภมภาค

อตลกษณของชาวญปน เกาหล และจนมอยางโดดเดนโดยแสดงออกในดานรปลกษณท

บงชชดถงความเปนเอกลกษณของวฒนธรรมของตนอยางชดแจงแมวาลกษณะทางกายภาพจะ

คลายคลงกนกตาม คนญปนจะตระหนกถงความเปนเอกพนธ (homogeneity) ทผคนจะกลาววา

พวกเขาเปนคนเผาพนธเดยวกน เหตผลทระบดงนกเพราะความโดดเดยวของหมเกาะญปนทต ง

อยหางจากผนแผนดนใหญ อกทงมนโยบายการปดประเทศไมตดตอกบชาตใดเปนเวลานานกวา

250 ป ยงผลใหผคนดงเดมและผอพยพมาจากตอนกลางของจน รวมทงทอพยพจากเอเชย

ญปน เกาหล

จน

ผน

แผนดนใหญ

ภาคพนสมทร

เอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ

เอเชยตะวนออกเฉยงใต

32

ตะวนออกเฉยงใตผสมผสานกลมกลนกลายเปนเนอเดยวกน พวกเขาไดสรางกฎระเบยบทาง

สงคม วฒนธรรม และความรกชาตบานเมอง ตลอดจนภาษาพด ภาษาเขยน และลทธความเชอท

ไดหลอมรวมใหเปนของญปนแมวาจะหยบยมมาจากตางชาตตางเผาพนธบางกตาม จนมการ

กลาววา ญปนมวฒนธรรมทเปนเสมอนขนมคนทาโรทไมวาจะตดผาตรงไหนกจะมลกษณะ

เหมอนกนทงชน ญปนมสญลกษณทแสดงถงความเปนญปน เชน ชดกโมโน อาหารซช เหลาสาเก

มวยปลา ภเขาไฟฟจ เปนอาท ในขณะทสงคมมความแขงแกรงทางวฒนธรรมและทกคนรกษา

กฎระเบยบของสงคมอยางเครงครด อกทงมจตใจเดดเดยวและเฉยบขาด ในขณะทการแสดงออก

ภายนอกนนจะนอบนอมสภาพ ดงคากลาววา ออนนอกแขงใน หรอเปรยบเทยบไดกบดอก

เบญจมาศกบดาบซามไร (Chrysanthemum and the Sword)

คนเกาหลกตระหนกถงความเปนเอกพนธของชนชาตของตนเชนกน โดยไดเขยน

ประวตศาสตรของชาตตนวา ชนเผาตงกสอพยพเขามาอาศยอยบนคาบสมทรเกาหลและสราง

บานเมองขนโดยเทพเจาตนกนเมอราว 5,000 ปทผานมา ผคนหลอมรวมกนเปนคนเกาหลทยด

มนในชาตและพลงขบเคลอนใหเจรญรงเรองอยางตอเนองตลอดประวตศาสตรอนยาวนาน

เอกลกษณสาคญของคนเกาหล ไดแก กมจ พลโกก ชดฮนบก และลทธคนทรง รวมทงอดมการณ

ในยคใหมทเรยกวา จตวญญาณเราทาได (Can-do spirit) ทเนนวา ไมวาคนเกาหลตองการจะทา

อะไร ไมวาสงนนจะยากลาบากแคไหนกตาม คนเกาหลจะตองฟนฝาอปสรรคใหบรรลเปาหมายให

จงได

สวนจนนน แทบจะไมมขอสงสยใดๆ ในการแสดงอตลกษณของความเปนจนใหโลกร

เพราะเปนชาตทมอารยธรรมสงสง (superior civilization) มานานหลายพนปแลว และกลายเปน

แมแบบของวฒนธรรมของสงคมชนผวเหลองทงปวง อนง เนองจากเปนสงคมทมจานวนประชากร

มาก และไดเดนทางออกจากสงคมของตนดวยสาเหตนานปการ เราจงพบเหนคนจนอาศยอยใน

สงคมตางๆ ทวโลก โดยเฉพาะอยางยงในอษาเคนยทมการอพยพอยางตอเนองตงแตชวงกอน

ครสตกาลจนมาถงยคปจจบน

เอกลกษณทสาคญของคนจนมมากมาย นบตงแตเครองแตงกาย อาหาร แบบแผนการ

ดารงชวตตามลทธขงจอ ตลอดจนระบบการเมอง การปกครอง การแพทย ดาราศาสตร รวมทง

ตวอกษรจน จรงอยทเปนชาตทมชนตางชาตพนธอาศยอยกวา 56 เผาพนธ แตชาวฮนมจานวนถง

รอยละ 91 ทเหลอเปนชนกลมนอยอยรวมกนเปนเผาๆ ดงนน วฒนธรรมของจนจงมรากฐานมา

จากพวกฮนทมความแขงแกรง และมการปฏบตตามกนไปทวในบรเวณทมชาวฮนอาศยอย

กลาวโดยสรป อตลกษณของชนในเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอมความโดดเดนและตางม

วฒนธรรมเฉพาะตวทถอไดวา เปนวฒนธรรมทมความแขงแกรงและสามารถเจรญงอกงามในตาง

แดนทพวกเขาอพยพไปอาศยอย ทาใหสามารถชชดไดงายวา นเปนจน เปนเกาหล หรอเปนญปน

33

ในเอเชยตะวนออกเฉยงใตนน อตลกษณของภมภาคไมเดนชดแมจะใชสญชาตตามรฐ-

ชาตเปนตวระบแหลงทมาของบคคลกตาม แตกไมอาจดไดงายจากรปลกษณภายนอก ทงนเปน

เพราะมความแตกตางทางชาตพนธ (ethnic diversity) ทางดานวฒนธรรม ขนบธรรมเนยม

ประเพณ ภาษา และลทธความเชอ ดงตวอยางของการพรรณนาถงประชากรของเมองกชง

ประเทศสาธารณรฐมาเลเซยวา

Kuching is a microcosm of Malaysia’s cultural wealth. This vast melting pot and

living showcase of over 27 ethnic groups show how people can co-exist in peace

and harmony. The potpourri of different indigenous people, each with their own

characteristics and way of life, together with Malays. Ibans and descendants of

Chinese immigrants… The original community grew through the intermarriage with

migrant Muslim merchants from Arabia, Brunei, Java, Kalimantan and Sumatra…

(from Kuching: City of Harmony. By Darrell Tsen)

จะเหนไดวาชนแตละชาตพนธทอาศยอยในอาณาเขตของประเทศใหม (ในความหมาย

ของรฐ-ชาตในยคปจจบนภายหลงทไดรบเอกราช) นนยงคงยดถอและปฏบตตามลทธธรรมเนยม

ของกลมตน ในขณะทวฒนธรรมของชาต (ทใชเปนตวแทนของประเทศใหม) มกเปนวฒนธรรม

ของชนชนสงทอาศยอยในราชสานกและในเมอง ดงจะไดกลาวในรายละเอยดตอไป

นกวชาการหลายกลมมมมมองอตลกษณของสงคมในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

แตกตางกน อาจจาแนกไดดงน

1) อนโดจน นกประวตศาสตรชาวยโรปโดยเฉพาะอยางยงศาสตราจารย D.G.E. Hall

ชาวองกฤษและศาสตราจารย G. Coedes ชาวฝรงเศส ไดระบวา เปนดนแดนทวฒนธรรมจนและ

วฒนธรรมอนเดยมาประสบกน จงเรยกวา อนโดจน โดยชนพนเมองตางกมลทธความเชอถอ

ดงเดมของตนเองอยแลว นนคอ ลทธการนบถอผหรอวญญาณ (animism) ไดผสมผสานกบลทธ

ธรรมเนยมใหมจากจนและอนเดย อยางกลมกลน นกวชาการทงสองคนนเนนศกษาถงการ

กลายเปนสงคมอนเดยของดนแดนอษาคเนยอนเปนผลมาจากการเคลอนยายคนและวฒนธรรม

โดยเฉพาะอยางยงศาสนาพราหมณ-ฮนด โดยพวกพราหมณไดแตงงานกบหญงสาวชนชนสง และ

รบตาแหนงเปนกษตรยของอาณาจกรตางๆ ทวเอเชยตะวนออกเฉยงใต ทาใหอทธพลของ

วฒนธรรมอนเดยแพรกระจายเขาไปยงทกสวนของสงคมอยางรวดเรว ตอมาพระเจาอโศกสงพระ

ธรรมทตไปเผยแพรพทธศาสนาไปยงดนแดนดงกลาว ลกษณะของการยอมรบเปนดงน ชนชนสง

และราชสานกยดถอตามศาสนาพราหมณ-ฮนด ในขณะทพทธศาสนาไดรบการเคารพนบถอจาก

สามญชนทวไป ทาใหทงสองศาสนาอยคกนจนกระทงศาสนาอสลามเขามามอทธพลเหนอดนแดน

34

ภาคพนสมทรและคาบสมทรมาเลยในครสตศตวรรษท 15-16 ทาใหศาสนาอสลามซงเปนศาสนาท

เขาถงสามญชนไดดกวา ผลกดนใหศาสนาพราหมณ-ฮนดหายไป สวนบรเวณผนแผนดนใหญ

ยงคงนบถอพทธศาสนานกายหนยานอยางเหนยวแนน เชน พมา ไทย ลาว และเขมร สวน

เวยดนามนบถอพทธศาสนานกายมหายาน

วฒนธรรมจนนนไดแพรหลายเขามาทางเวยดนามและตามเมองทาตางๆ ในเอเชย

อาคเนยนบตงแตกอนครสตกาลเชนกน โดยรฐตางๆ บนผนแผนดนใหญตกเปนรฐบรรณาการของ

จน และนาวฒนธรรมของชาตทสงเดนกวาเขามาปฏบตใช ตอมา เมอคนจนอพยพเขามาตงถน

ฐานมากขนเรอยๆ กลายเปนชนอกกลมหนงของเอเชยตะวนออกเฉยงใตไป พวกเขายงคงปฏบต

ตามวฒนธรรมของตนเองทงทเปดเผยและไมเปดเผย ตอมาเมอจานวนประชากรมมากขนและ

ไดรบความสาเรจในทางเศรษฐกจจนสามารถยกฐานะทางสงคมใหสงขน การแสดงออกทางดาน

วฒนธรรมจนจงเปนไปอยางเปดเผยทวทงภมภาค(1)

ในปจจบน นกประวตศาสตรยงคงยดถอตามทผรชาวตะวนตกทระบวา ภมภาคแถบน

เปนบรเวณทว ฒนธรรมจน-อนเดยมาประสบกน และเปนเสาหลกและเปนเอกลกษณทาง

วฒนธรรมของเอเชยตะวนออกเฉยงใต

2) รฐเสมอนโรงละคร นกมานษยวทยาชาวอเมรกนชอ Clifford Geertz ผเชยวชาญ

เกยวกบประเทศอนโดนเซยไดใชเวลาอนยาวนานศกษาวจยรฐฮนดบนเกาะบาหลใน

ครสตศตวรรษท 19 ผวจยทานนกลาววา รฐบาหลในยคนน (อาจเทยบเคยงไดกบรฐอนๆ ใน

เอเชยตะวนออกเฉยงใตในชวงเวลาเดยวกน) แบงออกเปน 2 สวน คอ ราชสานกและหมบานท

ตงอยโดยรอบ พระราชวงเปนทงพระราชฐานและวดทมองคกษตรยผซงมสถานภาพเหนอปวงชน

และเปนเสมอนเทพทมพธกรรม กฎเกณฑทางสงคม และเรองเลาขานถงอานภาพของพระองค

เปนของสง/ตวแทนของสงคมทมาจากสวรรค โดยทกคนในสงคมจะเคารพเชอฟงและนบถอโดย

ปราศจากขอสงสย

กษตรยเปนศนยกลางของทกสงทงทางโลกและทางจตวญญาณ ทางโลกไดแกเปนผนา

ชาต หวหนาการเมองการปกครองและการทหาร เปนเจาของประเทศ เปนเจาของทรพยสมบตทก

อยางในแผนดน เปนผออกกฎหมาย/ตดสนคดความ และเปนบคคลเหนอแผนดนทงปวง สวนทาง

วญญาณนน พระองคทรงประกอบพธกรรมอนศกดสทธทกอใหเกดผลตอแผนดนและปวงชน ทรง

เปนจาวแหงอดมการณของชาต และเปนผนาทางความคดความเชอในศาสนาพราหมณ-ฮนด

สวนสามญชนซงเปนชาวนา อาศยอยตามหมบานตางๆ ประกอบสมมาอาชพทาง

การเกษตร มหนาทในการเสยภาษอากรใหแกรฐ และทางานใหกบรฐดวยความเตมใจ การเปน

ประชากรทดจะไดรบการยอมรบและการคมครองจากราชสานก ดงนนหากกระทาตามหนาท

พลเมองแลวการใชชวตจะเตมไปดวยความสงบสขรมเยนภายใตรมพระบารม (2)

35

มนกวชาการบางสวนไดขยายคาอธบายทแยกยอยตอจากการมองสงคมอษาคเนยใน

ประเดนนไปอกหลายมมมอง ตวอยางเชน ปราณ วงษเทศ ศรศกด วลลโภดม และสจตต วงษเทศ

ไดกลาววา สงคมในภมภาคนนาจะเรยกวา พนบานพนเมอง หรอทจาแนกสงคมออกเปน 2 สวน

ชาวนาชาวไรและชนเผา กบราชสานก ซงตางมวฒนธรรมทแตกตางกน สงคมชาวนาชาวไรและ

ชนเผาตางๆ อาศยอยนอกเมองหลวงทมขนบธรรมเนยมประเพณพนบานทสอดคลองกบสภาพ

นเวศ อาชพ และความเชอลทธนบถอวญญาณ ในขณะทราชสานกจะใชวฒนธรรมทหยบยมหรอ

นาเขามาจากตางประเทศ โดยเฉพาะอยางยงลทธพราหมณ-ฮนด อกทงไดพยายามอางวา นคอ

วฒนธรรมของชาต (3)

สวนนกวชาการอกกลมมองวา ลกษณะดงเดมของสงคมเหลานเปนแบบ

ระบบผอปถมภ-ผรบอปถมภ (patron-client relationship) โดยความสมพนธจะเรมจากสงสดคอ

กษตรย (patron) สมพนธกบขนนาง (client) ขนนางใหญ (patron) – ขนนางระดบตากวา (client)

และขนนาง (patron) – ชาวนา (client) ดงนนเมอนาระบบความสมพนธเปนคๆ มาตอกนแลวกจะ

กลายเปนภาพของสงคมทงหมด นนคอ จากสงสด-ตาสด (4)

อตลกษณในรปแบบนยงคงปรากฏในประเทศทมพระมหากษตรยเปนประมข เชน ไทย

กมพชา และทมสลตานเปนประมข เชน บรไน และมาเลเซย

3) อาเซยน นกวชาการสาขาความสมพนธระหวางประเทศมองภมภาคนวา เปนชมชน

ประชาชาตทมอายยนยาวกวา 4 ทศวรรษ และมความแขงแกรงทชาตในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ผนกกาลงกลายเปนกลม (blog) ทมความสาคญทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคมของภมภาค อก

ทงมความสาคญตอโลก ดงนน จงมการใชคาวา อาเซยน ใหเปนเสมอนกลมประเทศทมความเปน

อนหนงอนเดยวกน (5)

อกทงกลมประเทศเหลานประสงคทจะรวมกนเปน ประชาคมอาเซยน

(ASEAN Community) ขนใน ค.ศ. 2015 มการยอมรบความหลากหลายและการไมเขาไปยง

เกยวกบกจการภายในของแตละรฐ ซงจะทาใหอาเซยนเปนประชาคมทมเอกลกษณหรอมรปแบบ

ทเปนของตนเอง แตทรงพลงสาคญเปนกลม

กลาวโดยสรป มการมองอตลกษณของเอเชยตะวนออกเฉยงใตทแตกตางกนไปตาม

ทศนะของกลมนกวชาการและคนทวไป อยางไรกตาม คาวา อนโดจน (แทนคาวาสวรรณภมใน

อดตกาล) เปนคาเรยกขานอษาคเนยทผคนทวไปมองเหนในเชงประจกษ และการมองในรปของ

การเปนกลมอาเซยนนนเปนมโนภาพทใชเรยกกนในยคปจจบน นอกจากน อตลกษณทคนทวโลก

กลาวขวญถงชนและสภาพทางภมศาสตรของเอเชยตะวนออกเฉยงใตกคอ เปนชนผวเหลอง

รปรางหนาตาสวยงาม ตวเลก มชวตอยในภมประเทศทเปนชายทะเล อาศยอยตามเกาะแกงทม

ความสวยงาม อากาศอบอน และมปาไมเขยวขจ

36

ความตระหนกในสถานภาพทางสงคมวฒนธรรม

1. ชนในเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ มความตระหนกในชาตพนธของตน โดยแสดงตวตน

ออกถงความเปนคนจน หรอคนเกาหล หรอคนญปนอยางเดนชด ในกรณของจนนน ชาวจนม

ความภาคภมใจในความเปนชาตและความสงสงของอารยธรรมของตนเองมาก พวกเขามประวต

ความเปนมาอนยาวนานหลายพนป บรรพบรษไดสรางวฒนธรรมทางวตถ เชน กาแพงเมองจน

โบราณสถานทมคณคายงมากมาย มขนบธรรมเนยมประเพณทสงสง และสรางวฒนธรรมดานอ

วตถ ไดแก ลทธขงจอ ลทธเตา และความรทางวชาการมากมายหลายแขนง นอกจากนจกรพรรด

ในอดตไดครอบครองบานเมองดวยหลกการเมองการปกครองทเปนตนแบบของชาตอนๆ อกทง

เปนศนยกลางของครอบครวนานาชาต (family of nations) ทมรฐบรรณาการตงอยรอบขาง ดงนน

ไมวาคนจนจะไปอาศยอย ณ ทใด กจะบมเพาะวฒนธรรมจนใหเจรญรงเรองในดนแดนใหมนนๆ

อยางไรกตาม การตระหนกถงความเปนชาตไดรบการทาทายในชวงตอนปลายของ

ราชวงศชงทจนถกมหาอานาจตะวนตกแผอทธพลเขาไปครอบงา กอใหเกดการแตกแยกทางสงคม

อยางเหนไดชดเมอชนชนสงและราชสานกหนไปรบอทธพลของชาวยโรป ในขณะทพวกฮนตาง

ตอสใตดนเพอยดโยงความเปนจนใหคงอย รวมทงผลกดนมใหมการคาฝน จงนาไปสการจลาจล

นบรอยๆ ครงระหวางชนชาวฮนกบผปกครองแมนจ และเกดสงครามฝนกบองกฤษ ปญหาความ

แตกแยกไดทวความรนแรงมากยงขนเรอยๆ จนกลายเปนโศกนาฏกรรมตอชาวจนนบลานเมอ

ประเทศเกดสงครามกลางเมองระหวางฝายกกมนตงกบฝายคอมมวนสต จนในทสด ชนชนตาก

ไดรบชยชนะและนาประเทศไปสความเปนชนชาตจนอกครงตามนโยบายปฏรปและการปฏวตทาง

วฒนธรรมของเหมา เจอตง

ในกรณของชนชาตเกาหล ชาวเกาหลในอดตมความรสกตอยตาในสถานภาพของชาต

ตนเองเมอเทยบกบของจนและญปน โดยจะยกยองชนและวฒนธรรมของชาตเพอนบานวาดเดน

กวาของตนเอง อยางไรกตาม ความเปนเกาหลกยงคงมปรากฏอยอยางเหนยวแนนดวยการยดมน

ในบรรพบรษตนกนทสรางชาตและธารงความเปนชาตทามกลางแรงกดดนจากมหาอานาจรอบขาง

ทตองการครอบครองเกาหล อยางไรกตาม เมออทธพลของตางชาตเขาไปในเกาหลมากขนในตอน

ปลายของยคอาณาจกรโชซอน คนเกาหลกแตกออกเปนฝกเปนฝาย กลาวคอ กลมนยมญปน กลม

นยมจน กลมนยมฝรง (รวมทงครสตศาสนา) และกลมชาตนยม การตอสระหวางกลมจงเกดขน

อยางรนแรง โดยเฉพาะอยางยงระหวางกลมชรคและกลมตงฮกในชวงครสตศตวรรษท 19

การครอบครองอานาจของเหลาขนนางทยดมนในลทธของจออยางเครงครด ทาใหสงคม

เกาหลหยดนงเพราะปฏเสธการเปลยนแปลงใดๆ ทจะกอใหเกดการสนคลอนอานาจของเหลายาง

บนชนสง อยางไรกตามตงแตตอนกลางของยคอาณาจกรโชซอน สงคมเกาหลกไมอาจปดกนการ

หลงไหลเขามาของอทธพลทางความคดความเชอของโลกตะวนตก ทาใหผทอาศยอยทางภาค

ตะวนออกของประเทศไดหนไปนบถอครสตศาสนาเปนจานวนมากเพอแสวงหาทางเลอกใหม

37

ใหกบชวต หรอทเรยกตวเองวากลมชรค ในขณะเดยวกน กลมชาตนยมทยดมนชนชอบปรชญา

ตะวนออกเพอใชเปนแนวทางในการผดงความเปนธรรมพยายามขจดอทธพลตางชาตออกไปจาก

คาบสมทรเกาหล หรอทเรยกวากลมตงฮก จงเกดการตอสทางการเมองทงภายในและระหวาง

ประเทศขน จนกระทงเกาหลตกเปนอาณานคมของญปนในระหวาง ค.ศ. 1910-1945

เกาหลทไดสรางเกยรตภมของชาตและขจดความแตกแยกเมอประธานาธบดปก จงฮนา

ลทธชาตนยมมาใชในการพฒนาประเทศภายหลงทเขาทารฐประหารในป ค.ศ. 1961 และพยายาม

ใชพลงภายในชาตรวมกนผลกดนใหเกาหลกาวขนเทยบเทาประเทศพฒนาแลวทงหลาย

ความสาเรจในการพฒนานเองกลายเปนเสาหลกททาใหคนเกาหลตระหนกถงศกยภาพของชาต

และรวมตวกนเปนหนงอยางเหนยวแนน

การปดประเทศญปนในยคโตกกาวาเปนเวลานานกอใหเกดความตระหนกและการทะนง

ตนวาคนญปนมความเปนอนหนงอนเดยวกนและเปนกลมชาตพนธทมอจฉรยภาพเหนอชนชาต

อน แตเมอเปดประเทศในยคเมจ คนญปนกตระหนกวา ชาวตะวนตกมความเจรญกาวหนาทาง

เทคโนโลยและมอดมการณของการครอบครองความเปนเจาอนเปนผลมาจากการขยายตวของ

ลทธทนนยมในขณะทญปนลาหลงเพราะตดขาดจากโลกภายนอกมานาน ดงนน จงไดโอบรบลทธ

จกรวรรดนยมของชาตตะวนตกเขามาปรบใช บวกกบความเปนชาตทมความเขมแขงทางสงคม

วฒนธรรม จงพลกผนใหเศรษฐกจเจรญกาวหนาอยางรวดเรวในตอนปลายครสตศตวรรษท 19

กลายเปนชาตมหาอานาจแหงภาคตะวนออกไกลและมอทธพลเหนอประเทศเพอนบานทงปวง

แตการรบวฒนธรรมยโรปเขามากอใหเกดแรงตานจากกลมอนรกษนยมทไมตองการให

ญปนหลงใหลไปกบอารยธรรมของชาตตะวนตก กอใหเกดการแยงชงอานาจระหวางกลมผนายค

ศกดนา (ตระกลหลกๆ ทเปนผนาในยคโชกน) กบกลมผนาทรบอทธพลการจดระบบทางการเมอง

ของชาตตะวนตก จงนาไปสลทธเผดจการทเนนการทหารเปนแกนกลางในการปกครองประเทศ

หรอเปนไปตามกระแสลทธชาตนยมสดกทเนน “ประเทศรารวยและกองทพเขมแขง” ดงนน การ

รกรานทาสงครามกบจนและรสเซยจงเกดขนในป ค.ศ. 1895 และ 1905 ตามลาดบ อกทงยดครอง

คาบสมทรเกาหลเปนอาณานคม ยดครองแมนจเรย ขยายอานาจลงไปในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

และกอสงครามโลกครงทสองขน ตอมาภายหลงสงครามโลก ญปนกกาวขนสการเปนผนาทาง

เศรษฐกจเหนอเอเชย และกลายเปนชาตมหาอานาจทางเศรษฐกจอนดบทสองของโลกในป ค.ศ.

1968 จนถง ค.ศ. 2011 ดวยความแขงแกรงทางดานเศรษฐกจและสงคมวฒนธรรม ทาใหคนญปน

ตระหนกถงความเปนชาตของตนเองมากกวาชนชาตใดในเอเชย (6)

2. เอเชยตะวนออกเฉยงใต สงคมทต งอยในภมภาคนเปนสงคม (รฐ) เลกๆ ตามกลมชาต

พนธทมอยหลากหลาย แตละสงคมมความสมบรณพงตวเองไดทงทางสงคมวฒนธรรม เศรษฐกจ

และการเมอง โดยมผนาซงอาจจะเรยกวา กษตรย ราชา สลตาน หรอหวหนาเผาตามขนาดของ

เผา มขนนางททางานใหกบสวนหรอรฐบาลกลางซงเปนบรเวณทเปนศนยอานาจและการทหาร

38

สวนบรเวณรอบนอกจะเปนสามญชนทประกอบอาชพเกษตรกรรม คนเหลานตางเปนประชากร

ของรฐเลกๆ เหลานน

อทธพลของศาสนาพราหมณ-ฮนดทแพรกระจายเขามาจากอนเดยไดเสรมสรางมายาคต

ใหแกชนชนปกครองใหมอานาจมากยงขน ในขณะทพทธศาสนาและศาสนาอสลามรวมกบลทธนบ

ถอวญญาณดงเดมไดผกกนเปนเสาหลกของพลเมอง (สามญชน) ของรฐ กอใหเกดความผกพน

ประสานใจใหผคนดารงชวตเปนอนหนงอนเดยวกนและธารงความเปนเผาพนธของตนอยาง

เหนยวแนน

คนและวฒนธรรมจนทเขามาในอษาคเนยพรอมกบการใชอานาจครอบงาใหเปนรฐ

บรรณาการในยคโบราณ และเขามาตงถนฐานเพอการคาเปนหลก ตอมา เมอเกดปญหาวกฤตบน

ผนแผนดนจน กพากนอพยพเขามาตงหลกแหลงพรอมกบนาวฒนธรรมจนเขามาปฏบตใช ชาวจน

โพนทะเลมความสนใจและผลประโยชนเชนเดยวกบราชสานกของรฐเลกๆ และเจาอาณานคมชาว

ยโรป กอใหเกดการขบเคยวแยงชงระหวางกนและม ผลกระทบในทางลบแกมวลประชาชนทวไป

อยางหลกเลยงไมพน

ชยชนะของชาวยโรปเหนอดนแดนอาณานคมสงผลใหสามารถรวบรวมรฐเลกๆ เขาเปน

สงคมใหญในรปของรฐ-ชาตหรอประเทศในปจจบน ตอมาอานาจไดตกอยในมอของคนกลมใหญ

เขาครอบครองประเทศภายหลงยคอาณานคมทามกลางการตอสเพอไขวควาอานาจเชนเดยวกน

ของชนกลมชาตพนธ (ชนเผา) ตางๆ ภายในประเทศใหม ชาวจนโพนทะเลจงใชโอกาสของความ

ขดแยงสรางความมงคงทางเศรษฐกจและนาไปสการมอานาจทางการเมองในบางสงคม

ชนชนสงดงเดมและคนอษาคเนยใหม (ลกหลานชาวจนและอนเดยทเกดในประเทศแถบ

เอเชยตะวนออกเฉยงใต) ตางแสวงหาอตลกษณของตนดวยการยดถอแบบอยางของชาวตะวนตก

และญปน สวนวฒนธรรมจนและอนเดยยงคงเปนรากฐานหลกทางสงคมของลกหลานชาวจน/

อนเดยโพนทะเลควบคไปกบการปรบใชวฒนธรรมยโรป ทาใหความตระหนกถงสถานภาพทาง

สงคมวฒนธรรมของชนเผาดงเดมและวฒนธรรมพนบานจงเปนของชาวบานและเกษตรกรผยากไร

วฒนธรรมแหลงนไดรบการดถกและเยยหยนจากชาวเมองทเปนชนชนกลางและชนชนสงวา

ลาสมย ปาเถอน และดกดาบรรพ

การไรเสถยรภาพและเอกภาพของประชาชนในเอเชยตะวนออกเฉยงใตจงกลายเปน

จดออนทวฒนธรรมของสงคมทแขงแกรงกวาไหลบาเขาไปในสงคมเหลาน และผลกดนให

วฒนธรรมดงเดมถอยรนไปสชนบทและบรเวณชายขอบจนแทบจะไรพนทของตนเอง กอใหเกด

การตอสแยงชงพนททางวฒนธรรมอยางเขมขนและรนแรงตลอดประวตศาสตรอนยาวนาน

มาเลเซย อนโดนเซย และบรไนทรฐบาลไดออกกฎหมายปกปองคนและวฒนธรรมดงเดม

ใหไดรบประโยชนจากนโยบายการพฒนาและการเมองการปกครองไดสงผลใหสามารถรบกบ

กระแสการไหลบาของวฒนธรรมภายนอกและตางชาตไดระดบหนง ทาใหสถานภาพทางสงคม

39

วฒนธรรมดงเดมไมถกบดบงมากจนเกนไป สวนรฐบาลเผดจการพมาและเวยดนามไดปกปอง

วฒนธรรมของตนเองไวอยางเหนยวแนนเชนกน ในทางตรงกนขาม สงคมไทย ฟลปปนส สงคโปร

(ลาว และเขมร ในระดบรองลงมา) เปนสงคมทถกกลนเขากบกระแสวฒนธรรมหลกของตะวนตก

และกระแสวฒนธรรมจน ญปนและเกาหล

กรณของสงคโปรนน ผนาประเทศไดนาวกฤตของความหลากหลายทางเชอชาตมาใช

เปนแรงผลกดนใหเกดการพฒนาดวยอดมการณทตองการเอาชนะชาตมหาอานาจ นายล กวนย

อดตนายกรฐมนตรไดพมพหนงสอชอ From Third World to First: The Singapore Story, 1965-

2000. (7)

ทกลาวถงความสาเรจในการจดการรฐเพอการพฒนาสการเปนประเทศในโลกทหนง ทา

ใหสงคโปรเปนนครรฐทไดรบการกลาวขวญวาเปนชาตทเดนทสดในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

สวนกรณของไทยนน มความพยายามทจะคนควาและศกษาวจยวฒนธรรมพนบาน โดย

เรยกวา ภมปญญาชาวบานและความเปนมาของชนเผาตางๆ เพอนามาใชใหเกดประโยชนตอการ

พฒนาและในชวตประจาวน ปจจบนไดรบความสาเรจในระดบหนง

ขอเสนอแนะ

จากการศกษาเรอง ความสมพนธทางสงคมและวฒนธรรมระหวางอาเซยนกบจน เกาหล

ใต และญปนตงแตอดตกาลจนถงปจจบนในหนงสอเลมน ทาใหทราบถงภาพความตอเนองทชนผว

เหลองทงสองภมภาคมตอกนและรปแบบความสมพนธขามหวงกาลเวลาอนยาวนาน ความรท

ไดร บเปนประโยชนอยางยงตอนกวชาการนกศกษาทกสาขา และผปฏบตงานในสาขา

ความสมพนธระหวางประเทศ ดงเชน นกการทต นกธรกจอตสาหกรรม ผประสานงานดาน

ความสมพนธทางวฒนธรรมและสงคม ตลอดจนผสนใจทวไป

ในทนจะขอกลาวถงขอเสนอแนะของผเขยนตอการนาขอมลไปใชดงตอไปน

1) ในแงนโยบาย

ก. ระดบกลมประเทศ ดงทไดกลาวแลววา ปจจบนสมาคมประชาชาตแหงเอเชย

ตะวนออกเฉยงใตหรออาเซยนมความแขงแกรง(8) โดยสมาชกทกชาตตางใหความรวมมอรวมใจ

ผนกกาลงกนเปนองคกรหรอกลมประเทศสาคญองคการหนงของโลก มอานาจในการสราง

สนตภาพและความมนคงในดานการเมองและเศรษฐกจ รวมทงดานอนทมใชดานการเมองและ

เศรษฐกจซงมว ตถประสงคสาคญในการพฒนาและเสรมสรางสภาพชวตความเปนอยของ

ประชากรในภมภาคใหมมาตรฐานการดารงชวตทด สงเสรมและรกษาเอกลกษณประเพณและ

วฒนธรรม ตลอดจนสงเสรมความเขาใจอนดระหวางประชาชนในภมภาค และมคณภาพชวตทด

ทดเทยมกบประชาชนในประเทศทพฒนาแลวนน อนง ประเทศไทยไดจดตงกรมอาเซยนใน

กระทรวงการตางประเทศ (ด http://www.mfa.go.th/web/1732.php) มภารกจเกยวกบการ

ดาเนนงานและสงเสรมความสมพนธระหวางประเทศสมาชกในฐานะสานกเลขาธการอาเซยน

40

แหงชาตเพอดาเนนความรวมมอของอาเซยนใหสาเรจและบรรลผลตามมตทประชมสดยอดในเวท

ระหวางประเทศ ตลอดจนเพมอานาจการตอรองของประเทศไทยในกรอบความรวมมอระหวาง

ประเทศ

อาเซยนไดดาเนนการในรปแบบของความตกลงในระดบตางๆ และโครงการความรวมมอ

ทงระหวางประเทศสมาชกอาเซยนดวยกนและประเทศภายนอกภมภาค ตลอดจนขยายกรอบ

ความรวมมอไปยงกรอบอาเซยน+3 (กบจน ญปน และสาธารณรฐเกาหล) ใหครบทกดาน

ดงนน ไทยจงควรใชโอกาสเพมความแขงแกรงใหกบอาเซยนเพอใหมสมรรถนะสงสดใน

เวทการเมองและเศรษฐกจระดบนานาชาต

ข. ระดบรฐบาล รฐบาลไทยใหความสาคญตอนโยบายและการดาเนนการตออาเซยนมาก

โดยเลงเหนถงผลประโยชนรวมกนในโอกาสทจะเปนประชาคมอาเซยนในป ค.ศ. 2015 และ

ดาเนนงานตามเอกสารวสยทศนอาเซยน 2020 เพอทจะใหอาเซยนเปน (1) วงสมานฉนทแหง

เอเชยตะวนออกเฉยงใต (A Concert of Southeast Asian Nations) (2) หนสวนเพอการพฒนา

อยางมพลวตร (A partnership in dynamic development) (3) มงปฏสมพนธกบประเทศภายนอก

(An outward-looking ASEAN) (4) ชมชนแหงการเอออาทร (A community of caring societies)

ค. ในระดบองคกร องคกรของไทยทอยในภาคราชการและภาคเอกชน รวมทง

มหาวทยาลยและสถานศกษาทกระดบ ควรใหความรวมมอกบรฐบาลเพอใหนโยบายดงกลาว

ประสบผลสาเรจดวยการเขาไปมสวนรวมในดานการสรางนโยบาย การดาเนนการ การตรวจสอบ

และการประเมนผลในกจกรรมตางๆ ทเกยวของอยางตอเนองและดวยความตระหนกถง

ผลประโยชนของสมาคมและประเทศไทย ในขณะเดยวกน ประชาชนทกคนทงทอยในองคกรและ

นอกองคกรดงกลาวควรศกษาหาความรเกยวกบอาเซยนและของประเทศสมาชก รวมทงพนธะ

สญญาทไดจดทาขนและทจะมขนในอนาคต ขอมลดงกลาวจะชวยเปดโลกทศนใหกวางไกลและได

ใชประโยชนในงานททาใหบรรลผลสาเรจ อนง ทกองคกรตองตระหนกถง “การเปนหนสวนท

ทดเทยมกน” หมายถงการมสวนรวมทงเปนผรบและผให รวมกนรบภาระคาใชจายและแบงปน

ทรพยากรทมอยจากดในการพฒนาดานตางๆ

นอกจากอาเซยนซงเปนองคกรนานาชาตแลว ยงมสมาคมระดบประชาชนทวไปอก

มากมายในแตละประเทศของเอเชยตะวนออกเฉยงใต ดงตวอยางเชน กรณของประเทศไทย ม

สมาคมวฒนธรรมและเศรษฐกจไทย-จน (Thai-Chinese Culture and Economy Association

http://www.thaizhong.org/) สมาคมจนแคะ (http://hakkapeople.com/node/65) สมาคมนกธรกจ

ย ค ใ ห ม ไ ท ย จ น ( http://www.tycc.org) ส ม า ค ม ไ ท ย -ญ ป น ( http://www.thai-japanesso.

or.th/index_th.php) สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน) (www.tpa.or.th) สมาคมนกเรยนเกา

ญปน (www.ojsat.or.th) สมาคมทหารผานศกเกาหลในพระบรมราชปถมภ (ตงอยท 1180 ถนน

นครไชยศร แขวงนครไชยศร เขตดสต กรงเทพฯ 10300 เนนชวยทายาททหารผานศกโดยเฉพาะ)

41

สมาคมเกาหลแหงประเทศไทย (ชน 13 ซอยสขมวท 18 ถนนสขมวท) สมาคมไทย-จนมกจกรรม

และดาเนนการมานานเพราะมคนจนโพนทะเลอาศยอยในประเทศอยางถาวร สวนสมาคมไทย-

ญปนกมกจกรรมอยางตอเนองเพราะมนกศกษาเกาทเคยเรยนในสถาบนการศกษาของประเทศ

ญปนซงมเปนจานวนมากไดรวมตวกนดาเนนการใหสมาคมมความเขมแขงเรอยมา ในขณะท

สมาคมไทย-เกาหลออนแอและไมคอยดาเนนกจกรรมเพอสมาชกมากนก ยกเวนสมาคมเกาหล

แหงประเทศไทย (จดตงขนโดยคนเกาหลเพอคนเกาหลทอาศยอยในประเทศไทยเปนหลก และ

เปดสอนภาษาเกาหลในเชงการคา)

2) ในแงปจเจกบคคล

เปนททราบกนโดยทวไปแลววา การศกษาวจยในเรองราวของสงคมตนเอง สงคมของ

ชาตในกลมประเทศอาเซยน (ประเทศเพอนบาน) และในกลมประเทศเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ

รวมทงประเทศตางๆ ทวโลกนนมความสาคญยงในยคปจจบน ความรทไดร บจกกอใหเกด

ประโยชนตอการดารงชวตทโลกมความเกยวของกนอยางใกลชด ความผกพนดงกลาวเกยวพนกน

เปนลกโซ ทงทางดานสงคม เศรษฐกจ และการเมอง อกทงตองตดตามการเปลยนแปลงทเกดขน

ทกเมอเชอวน ตลอดจนตองใชขอมลเหลานนพยากรณอนาคต

ความพยายามทจะเรยนรเทาทนโลกและใชประโยชนจากความรทไดรบจงเปนภารกจท

ทกคน (นกศกษาและประชาชนทวไป) จะตองกระทาเพอคนหาขอเทจจรงและขอมลเชงลกท

เชอถอได นามาวเคราะหใหเหนภาพทเปนจรงใหมากทสด

ขอมลเชงลกอาจกระทาดวยการเจาะศกษาเปนรายสงคม ดตงแตเรมกอตงเปนสงคมและ

พฒนาการมาจนถงปจจบน หากเปนไปได ควรศกษาภาษาของสงคมนนใหรจนแตกฉานสามารถ

ฟง พด อานและเขยนไดเสมอนหนงเปนภาษาของเราเอง อกทง ควรหาโอกาสไปศกษาสมผส

สงคมนนๆ ดวยตนเอง โดยปกตจะใชเวลาราว 10 ปจงจะมความรเชยวชาญในสงคมนนๆ และ

ไดรบขอมลเพยงพอทจะนามาใชประโยชนไดอยางแทจรง

และทายทสดน ขอกลาววา การซอนเรนเอกลกษณของชาตตน การยอมรบความดอยคา

ในศกยภาพในชนชาต และการแกงแยงชงดชงเดนกนภายในชาตไมกอใหเกดความทระนงทจะ

นาพาชวตตนและประเทศชาตไปสความเจรญรงเรองได ทกชาตยอมมขอเดนและมภมปญญาท

แขงแกรงทจะนามาใชใหเกดประโยชนสงสดตอประเทศของตนเอง

42

เชงอรรถ

1. D.G.E. Hall, A History of South-East Asia. London: Mc.Millan, 1970; G.Coedes, The Indianized

States of Southeast Asia. Edited by W.F. Vella, translated by Susan B. Cowing. Hawaii: East-West

Center Press, 1964.

2. Clifford Geertz, Negara: The Theatre State in Nineteen-Century Bali. Princeton, New Jersey:

Princeton University Press 1980; David A. Wilson, Politics in Thailand. Ithaca, New York: Cornell

University Press, 1966 (ดบทท 3 เรอง Authority and Kingship).

3. ปราณ วงษเทศ, พนบานพนเมอง: เรองราวของศลปวฒนธรรมพนบานพนเมองของไทยและเอเชยตะวนออก

เฉยงใต. กรงเทพฯ: สานกพมพเจาพระยา, 2525.

4. Akin Rabibhadana, The Organization of Thai Society in the Early Bangkok Period 1782-1873. Data

paper no. 74, Southeast Asia Program, Department of Asian Studies. Ithaca, Cornell University,

1969; James C. Scott, Patron Client Politics and Political Change in Southeast Asia, “American

Political Science Review. Vol. 66 No.1, March 1972.

5. Amitav Achrya, The Quest for Identity: International Relations of Southeast Asia. Singapore: Oxford

University Press, 2000; Sheldon W. Simon, “ASEAN and the New Regional Multilateralism: The

Long and Bumpy Road to Community,” International Relations of Asia. Edit by David Shambaugh

and Michael Yakuda. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield Publishers; Inc., 2008; ประภสสร เทพ

ชาตร: “สการจดตงประชาคมเอเชยตะวนออก,” รฐศาสตรสาร. ธรรมศาสตร 60 ป รฐศาสตรสาร 30 ป เลมท

3 กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2552.

6. สรปความมาจาก ดารงค ฐานด, สงคมและวฒนธรรมจน เรอง เอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ: ความสมพนธ

ระหวางจน เกาหล และญปน จากยคโบราณจนถงปจจบน. กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยรามคาแหง,

2552. ดหนา 217-224 (จน), 115-159 (เกาหล), 255-280 (ญปน).

7. Lee Kuan Yew, From Third World to First: The Singapore Story, 1966-2000. New York:

HarperCollins Publishers, 2000.

8. ในระหวางวนท 17-19 พฤศจกายน ค.ศ. 2011 ไดมการจดการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 19 ขนทเกาะ

บาหล ประเทศอนโดนเซย และมผนาจน เกาหลใต และญปน (ASEAN plus Three) เขารวมประชมดวย ใน

ขณะเดยวกน กไดจดการประชมสดยอดผนาเอเชยตะวนออก (East Asia Summit) ครงท 6 ทสมาชก

ประกอบดวย ASEAN plus Three อนเดย ออสเตรเลย นวซแลนด สหรฐฯ และรสเซย อนเปนการแสดงถง

การเพมความรวมมอทางเศรษฐกจ สงคม การเมอง และความมนคงทางดานอาหาร และการรวมกนจดการ

ภยธรรมชาต อนง ผนาเหลานไดมการประชมนอกรอบทงแบบทวภาค และพหภาคอกดวย (East Asia

Summit จดตงขนเมอป ค.ศ. 2005 สวนสหรฐฯและรสเซยไดสมครเขาเปนสมาชกใน ค.ศ. 2010 ดงนน จงม

สมาชกรวมกนทงสน 18 ประเทศ ในปน ประธานาธบดโอบามาเขารวมประชมดวย) ด “Indonesia 17-19

Nov 2011 ASEAN Holds 19th Summit in Balmy Bali,” November 17, 2011

http://www.newshead.com/preview/2011/11/17/indonesia-17-19-nov-2011-asean-holds-19th -summit-

in-balmy-bali (เปดอานวนท 20 พฤศจกายน ค.ศ. 2011); “Bali Summit to Focus on Regional

Development,” China Daily. November 18, 2011.

43

เอกสารผลงานทางวชาการของศนยเกาหลศกษา

อนดบท 1 เกาหลใต : บทบาทของรฐในการพฒนาประเทศ. กรงเทพฯ: สานกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2530.

อนดบท 2 สงคมและวฒนธรรมเกาหล. กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยรามคาแหง, 2536.

อนดบท 3 การบรหารงานแบบเกาหล. กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยรามคาแหง, 2536.

อนดบท 4 ปจจยทางสงคมวฒนธรรมทสงผลตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศสาธารณรฐ

เกาหล (เกาหลใต). รายงานการวจย ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง,

2539.

อนดบท 5 Asian Trade Information: South Korea. Data Bank Project. Presented to

Department of Businesses Economics, Ministry of Commerce. Institute of

Asian Studies, Chulalongkorn University, 1988.

อนดบท 6 Correcting of Thai Publications on Korean Studies. Research report, Center

for Korean Studies, Ramkhamhaeng University, 1996.

อนดบท 7 สงคมและวฒนธรรมญปน. เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลย

รามคาแหง, 2540.

อนดบท 8 สงคมและวฒนธรรมจน. เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลย

รามคาแหง, 2540.

อนดบท 9 เกาหลเหนอ: สงคมและวฒนธรรม. รายงานการวจย ศนยเกาหลศกษา

มหาวทยาลยรามคาแหง, 2541.

อนดบท 10 เกาหลใตวนน. เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง,

2542.

อนดบท 11 จนวนน. เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง, 2542.

อนดบท 12 ญปนวนน. เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง, 2542.

อนดบท 13 โฉมหนาญปน ป 2000. เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลย

รามคาแหง, 2543.

อนดบท 14 โฉมหนาจน ป 2000. เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลย

รามคาแหง, 2543.

อนดบท 15 โฉมหนาเกาหล ป 2000. เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลย

รามคาแหง, 2543.

อนดบท 16 สงคมและวฒนธรรมเกาหล. (แกไขปรบปรงใหมทงเลม) กรงเทพฯ: สานกพมพ

มหาวทยาลยรามคาแหง, 2544.

อนดบท 17 สงคมและวฒนธรรมจน. กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยรามคาแหง, 2544.

อนดบท 18 สงคมและวฒนธรรมญปน. กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยรามคาแหง, 2545.

44

อนดบท 19 การเมองเกาหล. กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยรามคาแหง, 2546.

อนดบท 20 “การเมองการปกครองของสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนเกาหลและสาธารณรฐ

เกาหล,” การเมองการปกครองของประเทศในเอเชย. (ฉบบปรบปรงครงท 1)

เอกสารการสอนชดวชา หนวยท 3 #82321 สาขาวชารฐศาสตร กรงเทพฯ:

สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2548. หนา 3-1 - 3-106; และ

“ยทธศาสตรการพฒนาของสาธารณรฐเกาหล,” กระบวนการพฒนาและทางเลอก

สาธารณะ. หนวยท 9 ตอนท 9.1 #83705 บณฑตวทยาลย สาขาวชารฐศาสตร

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช กรงเทพฯ: สานกพมพ มหาวทยาสโขทยธรรมาธ

ราช, 2548. หนา 9-4 – 9-23.

อนดบท 21 ความสมพนธระหวางจน-เกาหลใต-ญปน: ตงแตตนครสตศตวรรษท 20 - ปจจบน.

รายงานการวจย ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง, 2550.

อนดบท 22 เอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ: ความสมพนธระหวางจน เกาหล และ ญปน - ตงแต

ยคโบราณจนถงตอนปลายครสตศตวรรษท 19. เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหล

ศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง, 2551.

อนดบท 23 เอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ: ความสมพนธระหวางจน เกาหล และญปน - จากยค

โบราณจนถงป ค.ศ. 2009. รายงานการวจยฉบบสมบรณ ศนยเกาหลศกษา

มหาวทยาลยรามคาแหง, 2553. และพมพเปนหนงสออานประกอบวชา สงคมและ

วฒนธรรมจน (AN 354 (S)) กรงเทพ: สานกพมพมหาวทยาลยรามคาแหง.

อนดบท 24 เกาหลป 2553: วนนทเปลยนไป. เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหลศกษา

มหาวทยาลยรามคาแหง, 2554.

อนดบท 25 เอเชยตะวนออก: พฒนาการความสมพนธของคน สงคมและวฒนธรรม ระหวาง

เอเชยตะวนออกเฉยงเหนอและเอเชยตะวนออกเฉยงใต. รายงานการวจย ศนย

เกาหลศกษามหาวทยาลยรามคาแหง, 2555 และพมพเปนหนงสออานประกอบวชา

สงคมและวฒนธรรมญปน (AN 355 (S)). กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลย

รามคาแหง.

อนดบท 26 พฒนาการทางการเมองการปกครองของสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนเกาหล

(เกาหลเหนอ) และสาธารณรฐเกาหล (เกาหลใต). เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหล

ศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง, 2555.

อนดบท 27 อาเซยนบวกสาม: ความสมพนธระหวางกนในยคปจจบน. เอกสารทางวชาการ ศนย

เกาหลศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง, 2555.

45

อนดบท 28 คนเกาหล : มมมองจากคนภายใน (Koreans: “Emic” View on Korean

Stereotype). เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง ,

2555.

อนดบ ท 29 สาธารณรฐเกาหลและสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนเกาหลกบความมนคง

แหงชาตของประเทศไทย . เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลย

รามคาแหง, 2555.

อนดบท 30 ไทย – เกาหลใต – อาเซยนบวกสาม. เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหลศกษา

มหาวทยาลยรามคาแหง, 2555.

อนดบท 31 พฒนาการทางการเมองของประเทศสาธารณรฐเกาหล. เอกสารทางวชาการ ศนย

เกาหลศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง, 2556.

อนดบท 32 สาธารณรฐเกาหลและสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนเกาหลกบความมนคง

แหงชาตของประเทศไทย. เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลย

รามคาแหง, 2556.

อนดบท 33 อคตตอชาวตางชาตทอาศยอยในเกาหลใต. เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหลศกษา

มหาวทยาลยรามคาแหง, 2556.

อนดบท 34 มงคงและมนคง: นโยบายของผนาในเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ. เอกสารทาง

วชาการ ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง, 2557.

อนดบท 35 วกฤตเกาหล ป 2013: คาบสมทรเกาหลรอนระอจรงหรอ. เอกสารทางวชาการ ศนย

เกาหลศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง, 2557.

อนดบท 36 การสรางผประกอบการ: กรณศกษาไทยกบเกาหลใต. เอกสารทางวชาการ ศนย

เกาหลศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง, 2557.

อนดบท 37 ความสมพนธทางสงคมและวฒนธรรมระหวางเอเซยนกบเอเชยตะวนออก.

กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยรามคาแหง, 2558.

อนดบท 38 ดานมดของความสมพนธทางสงคมและวฒนธรรมระหวางคนเอเชยตะวนออกเฉยง

ใตกบคนเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ. เอกสารทางวชาการ ศนยเกาหลศกษา

มหาวทยาลยรามคาแหง, 2558.

46

เกยวกบผเขยน

ไดรบปรญญาศลปศาสตรบณฑตจากมหาวทยาลยเชยงใหม สงคมวทยามหาบณฑตจาก

จฬาลงกรณมหาวทยาลย ประกาศนยบตรชนสง (เทยบเทาปรญญาโท) จากมหาวทยาลยลอนดอน

สหราชอาณาจกร โดยไดรบทน The British Council และดษฎบณฑตสาขารฐศาสตรจากมหาวทยาลย

ฮาวาย สหรฐอเมรกา โดยไดรบทน The East-West Center รวมทง ไดรบประกาศนยบตรการเขารบ

การศกษาอบรม เรอง Environment and Policy ระหวางป พ.ศ. 2524-2528 มความเชยวชาญดานการ

พฒนาและพฒนาชนบท (นโยบายและการดาเนนงานการพฒนา) สงแวดลอมศกษา เกาหลศกษา

มานษยวทยา และรฐศาสตรปจจบน เปนผอานวยการศนยเกาหลศกษา ภาควชาสงคมวทยาและ

มานษยวทยา คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง <damrongthandee@gmail.com>

เคยเปนนกวจยประจาสถาบนสงคม จฬาลงกรณมหาวทยาลย (พ.ศ. 2512-2515) และอาจารย

ประจา จฬาลงกรณมหาวทยาลย (พ.ศ. 2534-2538) เคยเปนผเชยวชาญดานการพฒนาแกองคการ

USAID (พ.ศ. 2523-2524) เปนคณะทางานในโครงการ Traditional Agriculture in Southeast Asia: A

Human Ecology Perspective ของสถาบนสงแวดลอมและนโยบาย แหง The East West Center,

Hawaii (พ.ศ. 2524-2528) เขารบการฝกอบรมในหวขอ Trade and Development Policies จดโดย

International Development Exchange Program, Korea Development Institute (KDI) ท Korea

Development Institute, Seoul, Korea (พ.ศ. 2530) ทาวจยทมหาวทยาลย Hankuk University of

Foreign Studies โดยไดรบทนจาก Korea Foundation (พ.ศ. 2539) และเปน Visiting Professor ใน

วชา Security Issues in Contemporary East Asia ท Seoul National University ประเทศสาธารณรฐ

เกาหล (พ.ศ. 2553) นอกจากน เปนอาจารยผบรรยายในสถาบนการศกษาหลายแหง เชน

มหาวทยาลยธรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาวทยาลยเชยงใหม

รวมทงสถาบนพระปกเกลา และวทยาลยปองกนราชอาณาจกร

มผลงานการเขยนตาราและพมพงานวจยจานวน 40 เรอง และบทความทางวชาการมากกวา

120 เรอง พมพทงในและตางประเทศ

ศนยเกาหลศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง

www.ru.ac.th/korea