ĐỀ CƯƠNG CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM 2

7/30/2019 CNG C S VN HA VIT NAM 2

1/22

CNG C S VN HA VIT NAM

Cu 1: Trnh by khi nim vn ha, vn minh1, Vn ha

Vn ha l h thng nhng gi tr vt cht v tinh thn c sng to, tchly trong lch s nh qu trnh hot ng thc tin ca con ngi. Cc gi tr nyc cng ng chp nhn, vn hnh trong i sng x hi, c x hi gi gn,trao truyn cho cc th h sau. Vn ha th hin trnh pht trin v c tnhring ca mi dn tc.

Nhn chung cc khi nim v vn ha u tp trung vo cc vn ch yu:- Vn ha l hot ng sng to ch ring con ngi mi c gm ton b

nhng g do con ngi sng to ra, khc vi nhng g sn c trong t nhin, l duhiu phn bit vi t nhin- Tt c nhng sng to ca con ngi bao trm ln mi lnh v ca i

sng con ngi: vt cht, tinh thn v x hi- Cc thnh tu vn ha, gi tr vn ha c truyn t th h ny sang thh khc. Vn ha ca mi dn tc c nhng c tnh ring hnh thnh trongsut thi k lch sVn ha th hin trnh pht trin v c tnh ring ca mi dn tc, th

hin c nhng tnh cm c bn ca vn ha. Tnh h thng, tnh gi tr, tnh sng

to, tnh truyn thng, tnh dn tc- gi tr vt cht: cng trnh kin trc, giao thng, n - gi tr tinh thn: ch vit, chun mc x hi- Vt cht v tinh thn c mi quan h hu c, gn b mt thit vi nhau, tc

ng qua li ln nhauHot ng vn ha ca con ngi l hot ng c mc ch, lun c tnh

sng to, t do v thm m, gm hot ng i ni: hon thin nhn cch; hotng hng ngoi: to ra cc sn phm vt cht v tinh thn

Vn ha lun c b dy ca qu kh (tnh lch s), vn ha mang tnh dntc, gn b nhiu vi nh nc phng ng.

2, Vn minh- Vn minh l khi nim ch cho ta bit trnh vn ha, l c trng ca

mt thi i v c tnh quc t, c trng cho c mt khu vc rng ln v tonnhn loi. Vn minh c coi l ni hm vn ha

- Vn minh cho bit trnh pht trin ca vn ha tng giai on. Vnminh ch yu thin v gi tr vt cht, gn b nhiu hn vi th, phng Ty

- Vn minh l mt khi nim ch 1 thi k pht trin nh cao ca nhn loi,vn minh c s pht trin t thp n cao

1


2/22

- Vn minh gn vi trnh pht trin k thut, ly kinh t phn nh ncthang vn minh qua cc thi k pht trin ca mi dn tc v nhn loi. V d nhvn minh nng nghip, vn minh cng nghip, vn minh hu cng nghip.

+ Vn minh nng nghip vi nng lng c bp, ph thuc vo t nhin nn

nng sut lao ng thp, i sng kh khn nhng con ngi hi ha vi thinnhin+ Vn minh cng nghip s dng my mc, thit b, nng sut lao ng cao

dn n i sng pht trin nhng con ngi mu thun vi t nhin+ Vn minh hu cng nghip ly tri thc lm nn tng, c cng nhn l

vn minh khi c cc yu t: nh nc, s pht trin ca khoa hc k thut, th,ngn ng, ting ni.

3, So snh vn ha vi vn minh- Vn ha:

+ hin din v chi phi hot ng ca con ngi trong mi lnh vc+ giu tnh nhn bn, hng ti cc gi tr mun thu+ c b dy lch s+ mang tnh dn tc

- Vn minh:+ vn minh nm trong vn ha+ nhng sng to thin v mt sn xut vt cht v khoa hc k thut+ biu th nhng thnh qu m nhn loi t c trn mt s lnh vc nht

nh

+ hng ti s hp l lm cho cuc ng ca con ngi tr nn hin i+ va mang li nhng kt qu tt p nhng cng mang n nhiu tai hi+ vn minh mang tnh quc t

Cu 2: Phn tch chc nng gio dc ca vn ha. Lin h vi tnh hnh thct hin nay.1, Khi nim vn ha2, Chc nng gio dc ca vn ha

- Tnh cht ca vn ha bao trm c vt cht v tinh thn. Vn ha l v p,

ha l gio dc, gio ha cho con ngi ta bit v p. Vn ha tng hp t v pca nhiu th h, gp phn hun c, hnh thnh nn tm cch ca ngi Vit Nam

- Vn ha gio dc gm dy v hc m mang dn tr, bi dng t tngng n v tinh thn cao p. o to ra nhng con ngi va c c, va c ti

- Vn ha thc hin ch ngha gio dc khng ch bng nhng quan h nnh truyn thng m bng c nhng gi tr ang hnh thnh, to thnh mt hthng chun mc m con ngi hng ti. Nh , vn ha ng vai tr quytnh trong hnh thnh nhn cch con ngi

- Vn ha gip nh hng pht trin nhn cch, hnh vi ca con ngi v

con ngi lm g cng phi theo xung quanh, l mc tiu con ngi phn uv pht trin trong thi i ton cu ha hin nay

2


3/22

- Vn ha cn gip con ngi c thc trn trng nhng gi tr vn hangi trc lu truyn li, nhn mnh ngha vt cht, tinh thn, tr thc gn linvi s pht trin vn ha Vit Nam m bn sc vn ha dn tc

- Vn ha khng ch mang gi tr cho mt dn tc m cn to ra mt nn

vn ha ton cu . Cc quc gia trn th gii u coi gio dc l con ng c bnnht gi gn v pht trin vn ha ng lc pht trin x hi. Vi nghay, UNESCO nu ra 4 mc tiu ca nn gio dc tng lai: hc bit, hc chuyn, hc lm, hc t khng nh mnh. Bn mc tiu y bao hm trongn dng nh y cc thuc tnh vn haCu 3: Trnh by khi nim vn minh, phn tch mt tri ca vn minh vlin h vi tnh hnh nc ta hin nay- Khi nim vn minh: cu 1- Vn minh l trng thi tin b v c 2 mt vt cht v tinh thn ca x hi loingi, tc l trng thi pht trin ca nn vn ha, l nn tng quan trng trong s

pht trin ca nhn loi- Mt tch cc ca vn minh: thc y x hi pht trin, lm i sng con ngi tthn, nng sut lao ng tng , gip con ngi nhn thc th gii, gip i sngtinh thn phong ph hn- Mt tri ca vn minh:

+ Vn minh lm cho mi trng t nhin b xm phm: vn minh cngnghip. Cng vn minh, con ngi cng cn nhiu ti nguyn pht trin v duytr s vn minh y.

+ Vn minh khng nh gi ht c vn ha, mc d l ni hm vn ha:

c dn tc lc hu nhng li c vn ha phong ph, c quc gia vn minh nhngli c nn vn ha ngho nn.

+ Vn minh ch l c trng cho mt thi i nn kh nh gi c chunmc ca vn minh v x hi con ngi phi cng ngy cng pht trin theo thigian tuyn tnh .

+ Vn minh c tnh quc t nn nhng c trng vn ha mang tnh bn scca mt dn tc c th khng c nh gi l vn minh theo chun chung.

+ S dng sn phm vn minh khng ng ch c th gy nh hng khngtt n cc gi tr truyn thng ca x hi loi ngi

+ S phn ha giu ngho ngy cng su sc, quan h gia con ngi vicon ngi ngy cng lng lo- Mun khc phc mt tri ca vn minh, con ngi phi tn trng t nhin, c thc bo v v gi gn mi trng t nhin, kin quyt u tranh chng li nhnghot ng tiu cc hy hoi mi trng* Lin h vi tnh hnh thc t:

Cu 4: Trnh by nhng c trng vn ha Sn Vi v phn tch ngha vnha ca vic pht hin ra du tch bp la nn vn ha ny

a, c trng vn ha Sn Vi

3


4/22

- Ch nhn ca vn ho Sn Vi c tr trong cc hang ng, mi ngoitri, ven b sng, sui, trn mt a bn kh rng: Sn La, Lai Chu, Lo Cai, YnBi, Bc Giang, Thanh Ho, Ngh An, Qung Tr.

- H sng thnh cc th tc. Cng x th tc l giai on k tip giai on

by ngi nguyn thu. con ngi sng thnh th tc, b lc khng cn sngthnh tng by nh trc y.- Hot ng kinh t: Sn bt, hi lm l hot ng ch o. H cha bit

n trng trt chn nui, thc n l nhuyn th, cy, qu, ht- Cng c lao ng ca ngi nguyn thy trong vn ha Sn Vi lm t

cui c gh o th s.Bit dng la.- i sng tm linh: Vic chn ngi cht ni c tr km theo nhng cng

c ni ln nim tin ca ngi nguyn thy v mt th gii khcb, Du tch bp la- Trong lp vn ho Sn Vi Con Moong, tm thy du vt ca bp la c hnhgn trn, ng knh ti 4m, bn cnh mn thc vt v ht trm.* ngha:- La l thnh tu vn minh quan trng ca nguyn thy. Vic to ra la v sdng la l mt trong nhng yu t lm nn con ngi- Ngn la l v kh bo v con ngi trc th d , m ti- Ngn la l du hiu ca sinh hot cng ng, thc cng ng, ca sc mnhtp th cng nhau chng li mi him nguy, bt trc- Vic pht hin ra du tch bp la nh du bc nhy vt trong t duy, chuyn

t thi k mng mui, en ti sang mt thi i mi, thi i vn minh nh sng- Bp la chnh l khng gian cng cm ca loi ngi, t cng ng nh n cngng ln, l biu tng ca mi quan h gn b gia cc th h . Thng qua bpla, nu nng s gn b thm tnh cm, chia s iu kin cng nhau, ngi quyqun s giao tip vi nhau nhiu hn gip ngn ng pht trin- Lm cho hnh thc n ung thay i t n ti nut sng sang n chn ung si=> pht trin tr c, nng cao cht lng i sng ca ngi nguyn thy- Di tch bp la ng vai tr quan trng trong vic khng nh trnh pht trinca nn vn ha Sn Vi. Tuy m nht nhng l iu kin pht trin trong giai on

sau (Ha Bnh Bc Sn)- Khng ch nn vn ha ny, la cng c ngha thit thc v v cng quantrng trong cuc sng sinh hot, ngi vit dng la ni v i sng tnh cmvi nhng quy lut nh: la gn rm lu ngy cng bn; nhng xc cm yuthng, nh nhung, xa cch; l th th tnh cm con ngiCu 5: Phn tch khi nim cch mng mitrong nn vn ha Ha Bnh- Bc Sn

Sau nn vn ho Sn Vi, Ho Bnh, Bc Sn v nhiu a phng khctrn t nc Vit Nam, cc nh kho c hc tm thy du tch ca vn ho s

k mi, cch ngy nay khong 12.000 nm.

4


5/22

Cch mng mi l thut ng ch nhng bin i to ln trong k thut chtc cng c v i sng kinh t, t chc x hi ca con ngi thi hu k mi, c ngha cch mnga, i mi cng c sn xut

Cuc cch mng mi: Cch ngy nay hng nghn nm, con ngi bitmi nhn c 2 mt, s dng k thut ca, khoan v lm gm bng bn xoay.Phn ln cc th tc bit s dng cuc trong nng nghip canh tc.

K thut mi pht trin v tr nn kh ph bin trong cc b lc. Conngi bit gh o, mi nhn 2 mt. c trng ca cng c lc by gi l chicru mi nhn 2 mt nh li ru mi nhn ton thn, mi hnh t din hay ru chnh rng ca, ru c vai, bn, c, dao, cuc . Nh cc cng c tr nn gn,p hn, c nhiu loi ph hp vi tng cng vic, tng khu vc khc nhau.

Ngoi ra cn c k thut ca , ng vai tr quan trng trong khu giacng, to dng cng c, gip giai on t to phc vt n mi nhn cng c crt ngn thi gian.S xut hin ca ca lm tng sc bn, hon thin hnhdng cng c, tng bn v tnh thm m ca dng

K thut khoan , c xut hin cng gp phn ch to ra cc vt vi tinh xo cao, c bit l trang sc

Cng c c ci tin lm tng nng sut lao ng . Vic trao i snphm gia cc b lc c y mnh. Nh vy, cuc sng con ngi cng c nnh v ci thin. i sng tinh thn c nng cao. a bn c tr ca con ngicng c m rng hn trc.b, i mi t chc x hi v hot ng kinh t

Khng ch c nhng thay i v cng c sn xut, cch mng mi cn cnhng tin b hn hn so voi trc y nh sng nh c nhng a bn c trkhc nhau, bn cnh quan h dng mu xut hin quan h lng ging, l tin

bc vo x hi c giai cp sau nyChuyn t nn kinh t ph thuc hon ton vo t nhin, sn bt hi lm l

chnh sang trng trt s khai, xut hin sn xut gm dn n bc chuyn tkinh t khai thc sang kinh t sn xut.

Bt u c s phn ha giu ngho. i sng tinh thn, tm linh pht trinvt bc. T duy hnh thc c tr v t duy v thi k v v tr xut hin

Cuc "cch mng mi" to tin cho s ra i k thut luyn kim vnng nghip trng la nc sau ny*Cu 6: c trng ca vn ha ng Sn. Phn tch v tr ca nn vn hang Sn trong tin trnh lch s Vit Nam.

Vn ha ng Sn l vn ha thi i kim kh cch ngy nay khong 2000 2500 nm c ngun gc bn a vi a bn phn b rng ( hu khp cc tnhmin Bc cho ti Qung Bnh H Tnh). Tuy mi a phng c sc thi vn haring nhng u c c trng gn nhau. Ngun gc c bn hnh thnh nn nnvn ha ng Sn l cc giai on: tin ng Sn, t Phng Nguyn, ng u

n G Mun.

5


6/22

c trng c bn ca Vn ho ng Sn l tnh thng nht trong a dng.c im ca vn ha ng Sn l c ng ng Sn m , ngi Vit hon ton lm ch nguyn liu v cng nghip ch to ng thau.

a, Phng thc sn xut* Ngh trng trt, chn nui- Trng trt:

+ Sn xut la nc nc ng vai tr ch o+ C cc k thut p tr thy+ Ngi Vit thi bit ao canh thy nu, bit sn xut theo hai

ma, gieo trng nhiu loi la, v cc loi cy rau qu kh a dng - Chn nui:

+ chn nui c v tr quan trng+ Chn nui tru b ln g+ Vt nui va dng lm sc ko, n tht, sn th

- Cc loi nng c: Cuc, xng, mai, thung, li cy bng ng (nhiu loi phhp vi nhiu loi t)* Ngh th cng nghip:- Ngh luyn kim mu t n trnh k thut cao to ra khi lng sn phmln v nhiu chng loi.- ng S phong ph c o, ch yu l hp kim ng, thic, ch. Trnh luyn kim ng t n nh cao, c th c c nhng vt ln, hoa vn phong

ph v cng c t n tinh xo.- Luyn st, c st lm v kh, cng c sn xut. Tuy nhin st c pht hinkhng nhiu- Trng ng tr thnh vt tiu biu cho vn minh Vn Lang* Ngh th cng khc:- gm ng Sn: gm c mu trng pht hng, mu xm en, mu thhong c ph c trong ln ngoi hin vt. mu nu chy c pha nhiu ct th, vnhuyn th => c phm cht ring, c s tin b, s dng cht liu tinh t to hnh,to dng v trang tr

- Ngh mc- Ngh dt- Ngh lm thy tinhb, thnh tu vn ha - ngh thut

- Cc sinh hot vn ha ca c dn ng Sn c m t kh phong phtrn cc hoa vn rt sc nt ca trng ng. Trng ng ng Sn l nh caongh thut c ng thi by gi

- Ngi ng Sn trang sc bng cc loi vng tay, vng ng ghp, nhn,hoa tai, mc ai lng, bao tay, bao chn, v d nh bao tay v bao chn tm thy

di tch Lng Vc.

6


7/22

- Tng ng Sn nhiu loi: tng ngi, tng th vt nh cc, chim, g,ch, h, voi...

- Nhc s ng Sn din tu cc loi chung nhc, lc lc, khn, trngng.

c, K thut qun s- V kh ng Sn rt ph bin, a dng v loi hnh, c o v hnh dngv phong ph v s lng.

- Mt k thut c bit cng cn nhc n cho v kh ng Sn l va quacc nh kho c hc Vit Nam khm ph ra kho mi tn ng C Loa c hngvn chic khu vc thnh C Loa (ng Anh H Ni).

- Thnh quch kin c vi cc bc thnh kin c, ho su cng cc ly CLoad, vn ha sinh hot vt cht- Ba n gm cm, rau, c- Nh : ch yu bng cc loi thc vt: g, tre, lung, l, r vi 2 loi hnh kintrc: nh sn mi cong v nh sn mi khum, c 2 ct chng u hi, c cuthang u nh v gia nh. Nh sn mi cong hnh thuyn l loi hnh kin trcch yu.- Trang phc: kh phong ph v t n trnh thm m nht nh, qun o bngvi, lng v hoc kt bng l cy

+ Ph n mc ym v vy+ Nam gii ng kh gm kh dy v kh qun+ Ngy hi: Nam , n mc o lin vy c vt ta 2 bn, dng trong v hi.

u i m lng chim hoc kt thm lng chim cho p+ xut hin kiu trang phc ca gii qu tc lp trn: ph n mc

xng o, u c khn trm vt thnh chp nhn, c ym che ngc v o x cnhmc bn ngoi, tht lng ngang bng, vy chng che kn gt chn- Trang sc :

+ Ngi ng Sn trang sc bng cc loi vng tay, vng ng ghp, nhn,hoa tai, mc ai lng, trm c lm bng mu xanh hoc ng, t c vngngc, bao tay, bao chn, v d nh bao tay v bao chn tm thy di tch LngVc.

+ Nhum rng en v xm mnh l ph bin c nam ln n- Vt dng sinh hot hng ngy :

+ c ch tc bng 3 cht liu ch yu: gm, ng v g, thhin phn no s phn ha x hi

+ gm gm cc th dng un nu: ni, bt, a, mm, chu..+ ng gm nhng th sang trng: u, bnh, th, thp..+ bng tre, g dng lm cc dng c thng thng: mui, bt

- Phng tin i li v vn chuyn:+ Ch yu l thuyn, b. ng vn chuyn ch yu l ng sng ven

bin. Thuyn c thuyn c mc v thuyn vn ghp.+ ng b : dng voi, tru

7


8/22

e, Sinh hot vn ha tinh thn- T duy nhn thc: phn loi s vt theo chc nng ch tc v s dng cngc. Chia thnh cng c sn xut, cng c sinh hot, cng c chin u- T duy ton hc: t duy i xng gng, i xng trc, i xng tnh tin v c

c tri thc thin vn hc- Tn ngng: tn ngng vt linh, tn ngng sng bi cc hin tng t nhin,th nhn thn, tn ngng phn thc. Tn ngng th cng t tin ra i vo thik ny- Phong tc: xut hin tc nhum rng n tru, phong tc ci xin, ma chay, c

bit l l hi thi k ny kh pht trin th hin sc thi ring ca vn ha VN, cumong ma thun gi ha v gi tr nhn vn su sc.- Ch vit : nghin cu vn ha ng Sn, cc nh kho c chng minh cs tn ti ca ch vit thi k ny, c chm khc trn cng c, v kh bng ngthau, cc ng nt cn s lc nhng c trit khc kh r rng. Ngoi ra cntm thy cc dng vn t khc, vit trn , gm ; trong c loi hnh vnt tht nt, dng mt s si dy c mu sc khc nhau buc li thnh cc nt khcnhau trao i v biu t suy ngh, t duy.f, T chc x hi:- Qu tc (gm c cc tc trng, t trng b lc, th lnh lin minh b lc vnhng ngi giu c khc).- N t- tng lp t do ca cng x nng thn l tng lp ng o trong x hi, l lclng sn xut ch yu

- tng lp trn ca x hi ngy cng giu c v nm gi cc cng v qun l cngvic cng cng ca ching, chg, V tr ca nn vn ha ng Sn- Vn ha ng Sn l thnh tu vn ha c ngha ln lao trong lch s dngnc v gi nc ca dn tc- Vn ho ng Sn cn c coi l trung tm pht trin ca ng Nam , c mitng quan vi cc trung tm pht trin trong khu vc nh trung tm ng Bc(Thi Lan), trung tm in (Vn Nam, Trung Quc).

- Vn ha ng Sn c mi lin h mt thit vi cc nn vn ha pht trin cngthi ven bin ng nh vn ha Sa Hunh( Trung Nam B) v vn ha ng

Nai( lu vc sng ng Nai) v cng vi cc nn vn ha ny to thnh th chnvc min ng bn o ng ng v c mi quan h vi nhau, lm phong phcho nhau trong s giao lu vi nhiu nn vn ha khc- Vn ha ng Sn to bn sc vn ha ni sinh, l ci gc giao lu, tip binvi cc nn vn ha khc m khng lm thay i bn sc vn ha dn tc.- Vn ha ng Sn t c s nn tng hnh thnh nn nn vn ha chu th BcB thi k sau

*Cu 7: Trnh by tm tt nhng cuc giao lu tip bin ca vn ha VitNam trong lch s

8
http://vi.wikipedia.org/wiki/V%C4%83n_h%C3%B3a_Sa_Hu%E1%BB%B3nhhttp://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C4%83n_h%C3%B3a_%C4%90%E1%BB%93ng_Nai&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C4%83n_h%C3%B3a_%C4%90%E1%BB%93ng_Nai&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_Naihttp://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C4%83n_h%C3%B3a_%C4%90%E1%BB%93ng_Nai&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C4%83n_h%C3%B3a_%C4%90%E1%BB%93ng_Nai&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_Naihttp://vi.wikipedia.org/wiki/V%C4%83n_h%C3%B3a_Sa_Hu%E1%BB%B3nh


9/22

1, Giao lu tip bin vi vn ha ng Nam a, Giai on th nht: trc nn vn ha ng Sn- Vic tip xc v giao lu vn ha ch yu din ra gia cc b lc hay nhm blc, mang cc c trng ng Nam c v vt cht cng nh tinh thn

- L mt phc th vn ha la nc vi ba yu t: vn ha ni, vn ha ngbng, vn ha bin.- Hot ng kinh t chnh ca ng Nam l sn xut nng nghip. C dn thnhtho ngh trng la nc v ngh i bin.- Trong c cu gia nh truyn thng ng Nam , ngi ph n c vai tr quytnh trong hot ng gia nh.- V mt vn ha tinh thn, ngay t bui u c dn ng Nam hnh thnhcho mnh mt din mo vn ha tinh thn kh phong ph v pht trin trnh cao th hin s pht trin ca t duy nhn thc v x hi v th gii , tnh chtlng phn, lng hp ca th gii. Tn ngng ng Nam bui u l bi vtgio vi vic th cc thn, tn ngng phn thc v th cng t tin.b, Giai on th hai: vn ha ng Sn - th k cui ca Thin nin K th ITCN- Thi k ny c s trao i tip xc gia vn ha Sa Hunh, ng Nai ving Sn, bt u c nh hng ca vn ha Hn v vn ha n , c bit lc s trao i, tip xc kh mnh m vi vn ha ng Nam - Thi k kt tinh tinh thn dn tc, kt tinh vn ho- Nm trong khu vc ng Nam , vn ha Vit Nam ngay t thi k tin s vs s mang nhng sc thi ca vn ha ng Nam nhng trong qu trnh

pht trin ca lch s, giao lu vi vn ha Trung Hoa, n nhng nh hngmnh m ca chng khin cho vn ha c ng Nam b gii th v mt cutrc- Vo thi s s, ngi Vit Nam to cho mnh mt nn vn ha bn a rc r:vn ha ng Sn vn minh sng Hng. y l nn vn ha va c nhng nttng ng vi vn ha ng Nam va c c tnh, bn sc ring.+ a bn c tr ca ngi Vit tng i n nh, theo m hnh lng.+ Phng thc sn xut chnh l nng nghip, trng trt, c kt hp vi chn nuiv nh bt thu hi sn. Trong sn xut nng nghip, ni bt l nn vn minh la

nc, dng sc ko l tru b.+ Trnh luyn kim ng, st, ch tc cc dng c lao ng, vt dng, cc trang scbng ng, st t n mt trnh iu luyn v c c tnh vn hoVit.+ c ting ni tng i n nh, l h ngn ng Vit- Mng.+ c mt h thng huyn thoi tr thnh "mu gc", thnh tm thc cng ngtrong i sng tinh thn ngi Vit2,Giao lu v tip bin vi vn ha Trung Hoaa, Trung Hoa trung tm vn phng ng

- Trung Hoa l mt trong nhng trung tm vn ha ln phng ng, cnn vn ha pht trin lu i v rc r.

9


10/22

- Vn ha Trung Hoa l nn vn ha nng nghip xut pht t nng nghiptrng kh (trng k v la mch) trn t hong th ca vng trung du Hong H

- Nm trn ng ba ng ca cc lung giao lu kinh t, vn ha ng -Ty, Nam - Bc trong i lc Chu v min bnh nguyn u - , nn vn ha

Trung Hoa va mang nhng c im vn ha du mc ca cc c dn phng Bcv Ty Bc, va thu ha nhiu tinh hoa ca vn ha nng nghip trng la ncca cc c dn phng Nam

- Lch s hnh thnh v pht trin ca vn ha Trung Hoa gn lin vi lchs m rng lnh th bng cc cuc chinh pht v mt qun s v truyn b vn haca t tin ngi Trung Hoa.

- V tr a l v nhng din bin ca lch s to cc iu kin gp g vtip xc thng xuyn gia vn ha Vit Nam v vn ha Trung Hoab, Tnh cht giao lu- giao lu cng bc:

+ din ra 2 giai on lch s: th k I - th k X v t 1407 427+ T th k I n th k X: Cc ch phng Bc ra sc thc hin cc

chnh sch ng ho v phng din vn ho nhm bin nc ta tr thnh mtqun, huyn ca Trung Hoa.

+ T 1407-1427: Nh Minh xm lc i Vit.Minh Thnh t ban lnh choTrng Ph ch huy binh lnh vo xm lc Vit Nam: Binh lnh vo Vit Nam,tr sch v v bn in o Pht, o Lo th khng thiu hy, ngoi ra ht thy mi

sch v khc, vn t cho n ca l dn gian hay sch dy tr nh ... mt mnh,mt ch u phi t ht. Khp trong nc, phm nhng bia do ngi Trung

Quc dng t xa n nay th u gi gn cn thn, cn cc bia do An Nam dngth ph hy tt c, mt ch ch cn.

+ Ngi Vit lun thc chng li s ng ha v phng din vn ha,bn a ha vn ha Hn t lm giu m khng b ng ha v vn ha- giao lu t nguyn:

+ Thi k trc khi phng Bc xm lc, pht hin nhiu hin vt thucvn ha Hn trong cc di ch kho c

+ thi k c lp t ch, nh nc qun ch i Vit c m phng theom hnh nh nc phong kin Trung Hoa. Nh L, nh Trn v t chc chnh tr

x hi ly c ch Nho gio lm gc tuy vn chu nh hng rt m ca Pht gio.n nh L hon ton t nguyn v chu nh hng ca Nho gio su sc.

+ ngi Vit c thc vt ln thu ha nhng gi tr vn ha Trung Hoa lm giu cho vn ha dn tc v t c nhng thnh tu ng k tronggiao lu tip bin vi vn ha Trung hoac, Tc ng i vi vn ha Vit Nam

+ Vn ha vt th: K thut sn xut: k thut rn st c gang, k thut dng phn tng

mu m cho t, k thut xy ni bng gch ngi

K thut p , tr thy Lm gm

10


11/22

+ vn ha phi vt th: Tip nhn ngn ng Tip thu h t tng Trung Hoa c i: Nho gia, o gia H thng gio dc theo tinh thn Nho gio Tip thu mt s phong tc l tt, l hi

3,Giao lu tip bin vi vn ha n - n l trung tm vn minh ln ca phng ng v th gii. L quc gia cnn trit hc, tn gio v cc ngnh khoa hc pht trin. Vn minh n lan takhp khu vc ng Nam v trn nhiu bnh din c nh hng su m n vnha Vit Nam bng nhiu hnh thc.- Con ng giao lu: Giao lu tip bin vi vn ha n din ra bng con

ng ha bnh. Cc thng gia, cc nh s n n Vit Nam vi mc chthng mi, truyn b vn ha, tn gio.* Vn ha c eo:- Vn ha c eo l nn vn ha c xy dng trn c s 1 nn vn ha nngnghip la nc cng vi ngh i bin ca ngi Nam o.- Cc gio s B La Mn xy dng nh nc: t chc chnh tr, thit ch x hi, th ha, giao thong, k thut t cng nghip, h thng tn gio.* Vn ha Chmpa:- nh hng ca vn ha n gp phn hnh thnh vng quc Chmpa v nn vn

ha Chmpa, tip nhn m hnh vn ha n t vic t chc nh nc cho nvic to dng v pht trin cc thnh t vn ha- H rt linh hot trong tip bin vn ha n to dng nn nn vn haChmpa vi nhng sc thi vn ha an xen gia n v ng Nam v nnvn ha bn a Chm c sc.* Vn ha Vit Chu th Bc b:- Trc khi vn ha n trn vo th VH Vit Nam nh hnh v pht trin- Ngi Vit tip nhn VH n va trc tip (qua cc thng gia, nh s t n) va gin tip (qua Trung Hoa). Chu th Bc B l a bn trung chuyn VH

n c bit l tn gio.- Giao lu vn ha vi n mt cch t nguyn, khng ch din ra trong tnglp dn chng m cn c sc pht trin ln4, Giao lu v tip bin vi vn ha phng Ty:- Giao lu vi vn ha phng Ty tng din ra rt sm trong lch s- TK XVI cc gio s phng Ty n Nam nh truyn gio, cc cha ng Trong cng c quan h vi phng Ty- Khi Php xm lc v t ch h ln nc ta, s giao lu tip bin din ra

mnh m v ton din

11


12/22

- Giao lu v tip bin vi vn ha phng Ty c bit na sau ca th k XIX to bc chuyn c tnh cht bc ngot trong s pht trin ca vn ha Vit

Nam+Ngi Vit cu trc li nn vn ha ca mnh, i vo vn ha cng nghip. Din

mo vn ha Vit Nam thay i trn cc phung din: mt l ch quc ng cdng nh ch vit ca mt nn vn ha. Hai l s xut hin ca cc phng tinvn ha nh nh in, my in. Ba l s xut hin ca bo ch, nh xut bn. Bn l sxut hin ca mt lot cc th loi mi+ Ln giao lu tip bin ny gp phn hin i ha dn tc trn mi phng din*Cu 8: trit l c bn ca o pht? trnh by qu trnh du nhp Pht giovo nc ta?a, Trit l c bn ca o pht- Pht gio vo Vit Nam chia lm 4 giai on:

+ u Cng nguyn - ht thi k Bc thuc: Pht gio vo Vit Nam, phttrin rng khp , thi L - Trn l giai on cc thnh

+ Hu L - cui th k XIX: giai on suy thoi+ u th k XX n nay: giai on phc hng+ Pht gio Bc tng truyn vo Vit Nam

- Pht gio Bc tng truyn vo nc ta c 3 tng phi l Thin Tng, Tnh Tng, Mt Tng

+ Thin Tng l tng phi pht gio do nh s n B - - ma sng lpra Trung Quc, lun cao cc Tm Pht ti tm, tm l nit bn, l Pht, ihi nhiu cng phu v kh nng tr tu nn ch ph bin gii tr thc thng lu

+ Tnh tng thng ch trng da vo s gip bn ngoi cuchng sinh thot kh. Pht t thng xuyn tng nim danh hiu Pht A-di- thng xuyn nh n nhng li dy ca ngi m lm theo. Tnh Tng trthnh pht gio ca gii bnh dn v ph bin khp ci Vit Nam

+ Mt tng l phi ch trng s dng nhng php tu huyn b nh dnglinh ph, mt ch thu ht tn v mau chng t gic ng v gii thot.Vo Vit Nam, Mt tng khng tn ti c lp nh mt tng phi ring m nhanhchng ha vo tn ngng dn gian vi nhng truyn thng cu ng, dng phpthut, ym ba

- C s t tng ca Pht phpl T diu , l ct li gio php ca o Pht

1. Kh : chn l v s Kh: Chn l th nht cho rng mi dng tn ti umang tnh cht kh no, khng trn vn. Sinh, lo, bnh, t, xa la ngimnh yu qu, gn ngi mnh ght b, khng t s nguyn, l 8 iukh. Su xa hn, bn cht ca nm nhm thn tm,Ng un l cc iu kinto nn ci ta, u l kh.

2. Tp : chn l v s pht sinh ca kh: Nguyn nhn ca kh l s hammun, (i) tm s tho mn dc vng, tho mn c tr thnh, tho mn

c hoi dit. Cc loi ham mun ny l gc ca Lun hi

12
http://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%E1%BA%ADthttp://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%A9_di%E1%BB%87u_%C4%91%E1%BA%BFhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C5%A9_u%E1%BA%A9nhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%E1%BA%ADthttp://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%A9_di%E1%BB%87u_%C4%91%E1%BA%BFhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C5%A9_u%E1%BA%A9n


13/22

3. Dit : chn l v dit kh: Mt khi gc ca mi tham i c tn dit ths kh cng c tn dit,

4. o : chn l v con ng dn n dit kh: Phng php t s ditkh l con ng dit kh tm nhnh,( Bt chnh o), i hi phi rn

luyn o c (gii), t tng (nh) v khai sng tr tu (tu)- Bt chnh o:

1.Chnh kin Gn gi mt quan nim xc ng v T diu v gio l v ng.2.Chnh t duy : Suy ngh hay c mt mc ch ng n, suy xt v ngha

ca bn chn l mt cch khng sai lm.3.Chnh ngKhng ni di hay khng ni ph phim.4.Chnh nghip: Trnh phm gii lut.5.Chnh mnh Trnh cc ngh nghip lin quan n st sinh (git hi sinh vt)

nh t, th sn, bun v kh, bun thuc phin.6.Chnh tinh tin Pht trin nghip tt, dit tr nghip xu.7.Chnh nim Tnh gic trn ba phng din Thn, Khu, ;8.Chnh nh Tp trung tm t bn nh xut th gian

- Ton b gio l ca Pht c xp thnh 3 tng:+ Kinh tng: cha cc bi thuyt php ca Pht v 1 s t+ Lut tng: cha cc li pht dy v gii lut v nghi thc sinh hot ca

chng tng

+ Lun tng: cha nhng li bn lunPht Php coi trng Pht Php Tng, gi l Tam Bo. c pht sng lpra pht gio, Php l ct tng ca o Pht. Phi i chng son ra kinh schring, t xng l i tha (c xe ln) v phi thng Ta l tiu tha (C xe nh).Phi i Tha pht trin ln pha Bc nn c gi l Bc Tng (Trung Hoa, NhtBn, Triu Tin). Phi tiu tha pht trin xung pha Nam nn c gi l NamTng t trung tm l o Srilan ca ri pht trin sang ng Nam

Vit Nam, thi L Trn, pht gio pht trin cc thnh, ni ting vi 4cng trnh c gi l An Nam t i kh: tng pht cha Qunh Lm, thp Bo

Thin, chung Quy in, vc Ph Minhb,con ng pht gio truyn vo nc ta:o Pht truyn vo Vit Nam t nhng nm u Cng nguyn. Vo thi k

Luy Lu (thuc huyn Thun Thnh, tnh Bc Ninh ngy nay) c mttrung tm Pht gio kh phn thnh.

- ng bin: Thi k u, Pht gio c truyn b vo Vit Nam ch yutrc tip t n qua ng bin cng vi cc thng nhn, mt s tng s n v Trung sang truyn gio Vit Nam nh Ma-ha-k-vc (Mahajivaka), Khu-a-la (K'sudra), vo cui th k th II sau Cng nguyn, sau l Khng TngHi, Chi Lng Cng (Kalyana - Siva) vo gia th k th III sau Cng nguyn

13
http://vi.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1t_ch%C3%ADnh_%C4%91%E1%BA%A1ohttp://vi.wikipedia.org/wiki/V%C3%B4_ng%C3%A3http://vi.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1t_ch%C3%ADnh_%C4%91%E1%BA%A1ohttp://vi.wikipedia.org/wiki/V%C3%B4_ng%C3%A3


14/22

v n th k th IV sau Cng nguyn l t-ma--b (Dharmadeva). Pht GiaoChu lc ny mang mu sc tiu tha Nam Tng

- ng b: T th k V n th k X, do hon cnh lch s, nc ta b h,Pht gio Vit Nam dn dn chu nh hng ca Pht gio Trung Quc, lung

pht gio i tha Bc Tng t Trung Hoa trn vo ln t v thay th lungNam Tng trc .Ngi Vit tip nhn Vn ha n , c bit l Pht gio trn tinh thn

c bn l hn dung tn gio. Khi vo Vit Nam, Pht gio tip xc ngay vi tnngng bn a ca dn tc v chung sng vi chng. T tn ngng th cchin tng t nhin,th n thn nng nghip, tn ngng phn thc ca vn ha

bn a, ngi Vit thu thi nhng yu t ca o Pht v to nn mt dngPht gio dn gian ht sc c sc

Pht gio n n Giao Chu khng ch l mt hin tng tn gio mcn l mt hin tng vn ha. Cng vi o Pht, mt tng th vn ha n nh hng n Vit Nam ngay t u Cng nguyn gip hnh thnh Vit Namnhng cng trnh vn ha, ngh thut c gi tr

*Cu 9: Vn ha i Vit thi L-Trn:Nh L m u giai an phc hng vn ha bng vic di v i La v

i tn l Thnh Thng Long. Nh Trn tip tc s nghip nh L, a t ncpht trin mi mt. *V vn ha vt th:- Nh L cho xy dng nhiu cung in, n i, thnh ly. Tiu biu l thnh

Thng Long, l thnh ly ln nht trong cc triu i phong kin.- Cc cng trnh kin trc i L pht trin v phong ph: Cha Mt Ct, thp BoThin, cha Gim,Cc cng trnh ny c quy m ln, ha hp vs thin nhin.- M thut thi ny ch yu l kin trc cha, tng pht. Ngh thut iu khc ,gm thun thc, phong cch c sc. C nt tng ng m thut Chm v 1 snc N, tip nhn tinh hoa ca Trung Hoa nhng khng b bo ha.- Ngh th cng pht trin nh L, nh Trn: ngh dt, ngh gm, m ngh.

+ ngh dt c nhiu thnh tu: vi, la va p va qu khng thua km ghng c truyn Trung Quc. Nm 1040, L Thi Tng cho lp xng dt trong

hong thnh+ Gm c mu sc, ha tit vo i L, pht trin trnh cao: ph men

ngc, men hoa nu, men hoa lan vi cc trung tm gm: Bt Trang, Hng Cnh,Th H

+ Thi nh Trn, ngh th cng c nhng bc pht trin mi, hnh thnhlng ngh sn xut nht nh. Thnh Thng Long c 71 phng, khng ch c chm cn c phng th cng v ph bun bn.- Ngh luyn kim v c kim loi cho ra i nhng tc phm cc ln: An Nam ti kh

*V vn ha phi vt th:- H t tng:

14


15/22

Pht gio:+ Vn ha thi L Trn l s dung ha tam gio (Nho- Pht Lo) tam

gio ng nguyn, cng cc tn ngng dn gian v nh hng ca tn gioChmpa.

+ T th k X, Pht gio pht trin mnh m, cha chin xut hin nhiu.Php gio thi k ny chung sng vi tn ngng bn a to ra sc thi oPht c nt ring VN.

+ Triu L cho xy dng rt nhiu cha, thp. Nh vua v tng lp qu tcsng m o Pht. Tng ni pht t pht trin s lng v cht lng. Nh cha lni o to s tng, ng thi l nhng ngi tr thc, t nn mng cho chnhsch tam gio ng nguyn, v tham gia xy dng t nc.

+ Trong cc thi Ng, inh, Tin L, L, cc cao tng tham gia chin s triu nh nh: Thin s Vn Hnh a L Cng Un ln ngi vua, lp ra triu L,i Trn s a Bo Vin Thng tham gia chnh s. C nhiu vua quan qu tc itu.

+ Pht gio thi k ny tc ng n t tng, tm l, phong tc v npsng nhn dn. nh hng to ln ti kin trc, iu khc, th vn, ngh thut.

+ Pht gio c coi nh quc gio, trit l pht gio c th hin trong ccch trng, ng li ca nh L Trn, thng yu, khoan dung vi gic

Nho gio:+ nho gio thi k ny cha nh hng mnh m n x hi v i sng tinh thnca ngi Vit, ch nh hng tng lp trn

+ t nn gio dc ny tinh thn khng gio i sau vo i sng tinh thn cangi Vit, cc gi tr nho gio u c khc x nht nh, lm giu cho vn haVit Nam+ Tip nhn ch Hn, gio dc, thi c theo tinh thn Nho gio mi bt u. NhL bt u chm lo vic hc tp v thi c o to nhn ti v tuyn chn quanli.+ Nm 1070: nh L dng Vn Miu, th Chu Cng v Khng T (2 ng t ca

Nho gio), m Quc T Gim cho hong t v con em quan li hc tp+ Nm 1076: triu nh m khoa thi u tin.

+ n nh Trn, vng triu chnh quy ha vic hc hnh thi c. Lp Quc hcvin v Ging V ng. Th l thi c, hc v c quy nh.=> Nn gio dc tinh thn Khng gio i su vo i sng tinh thn ngi Vittrong tm th, ng x, Nho gio gip lm giu cho vn ha vit nam

- Nn vn ha bc hc hnh thnh v pht trin:Ch vit:

+ Nn vn hc ch vit bng ch Hn, sau l ch Nm hnh thnh v phttrin, i ng tc gi ln, s lng tc phm ln. Sng tc ch yu do cc tr thc

Pht gio, sau l tr thc Nho gio.

15


16/22

Vn hc:+ Thi k nh L, ni dung th vn mang quan nim v trit l Pht gio, nhiu

tc phm c ngha nhn sinh v gi tr vn ha : Nam quc sn h (L thngkit), Chiu di ( L Cng Un)

+ Thi nh Trn, a s tc gi l Nho s, trong c tng lnh hay i thnnh : Trn Quang Khi, Phm Ng Lo,+ Th vn ch Hn giai an ny th hin t tng xy dng quc gia, dn tc,

lng t ho, c lp dn tc, tinh thn yu nc, bo v t nc.+ Ngoi ra cn c hnh thnh vn hc ch Nm vi cc tn tui: Trn Nhn

Tng, Chu Vn An, Huyn Quang,+ Nn vn ha ch vit c hai hnh thc ch Hn v ch Nm. Xut hin dng

vn hc bc hc nh du s chuyn bin v cht lng trong s pht trin vn haVN.- iu khc

+ nhn thc iu khc di thi L Trn pht trin v t n ngycng tinh xo, pht trin hn rt nhiu. Thi k ny ch yu th hin trn , gm,kin trc cc ngi cha

+ thi L ngh thut iu khc ch n nhng ng nt chm tr tinh t,mm mi, thanh thot. i trn mang nhng nt phng khong, khe khon vgn thc t hn. VD: hnh nh con rng- Sn khu dn gian: ca, ma, cho, ma ri nc cng ra i v pht trin=> tin cho s pht trin vn ha nhng triu i sauCu 10: Trnh by nhng bin i ca vn ha Vit Nam trong qu trnh giao

lu vi vn ha Php?Vn ha giai an ny c 2 c trng ln:

- Tip xc cng bc v giao thoa vn ha Vit Php.- Giao lu vn ha t nhin vi th gii ng Ty.

Vn ha VN trong giai an ny vn pht trin t nhin vi cc nn vn hatrong Khu vc N v nn vn ha in hnh phng ng: Trung Hoa, n .Vn hon tan mi i vi s pht trin ca vn ha VN l cuc tip xc cng

bc v giao thoa vi vn ha Phng ty trc tip thng qua Php, dn n s thayi ton din cho vn ha VN theo hng hn i ha.

a, Vn ha vt th:* S pht trin ca th- T u, ngi Php trin khai pht trin th, cng nghip v giao thng vimc ch khai thc thuc a- H Ni t mt trung tm chnh tr vn ha chuyn bin mang tnh chttrung tm cng thng nghip r rt. u th k 20, tr thnh th sm ut,tp trung bun bn, nh my, s giao dch,- Hi Phng tr thnh cng ln th 2 ng Dung.

- SG- Ch Ln tr thnh th cng, thng nghip.

16


17/22

- Trn c nc, cc th trn, th x pht trin: Nam nh, Hi Dng, Hu, Nng.=> Dn s pht trin kin trc th theo kiu Phng Ty nhng c Vit

Nam ha, khng lc iu gia nhng cng trnh kin trc c truyn: i hc

ng Dng, B ngoi giao, HN. Ta chnh, ta n, SG

* Giao thng vn ti:- H thng cu ng pht trin v nng cp, ng thy c khai thng. Tu

b ng st, tuyn HN-SG c a vo s dng nm 1936.- H thng ng x v th pht trin, phc v cho cuc cai tr v khai thcthuc a ca Php, to bc nhy vt ca vn ha vt cht so vi g trc.

b, Vn ha phi vt th:* H t tng:- Thi k ny tn ti, xut hin nhiu t tng khc nhau, tc ng ln nhau, t

bin dng do khc x qua mi trng x hi, to nn trng t tng phctp.- H t tng tn ti trong x hi VN l h t tng thn thoi vi h thngthn linh phong ph a dnh, gn vi xm lng, nng dn.- Qua giao lu, tip bin vn ha, du nhp h t tng Nho gio, o gio caTrung Hoa. Tc ng mnh m n nhiu lnh vc vn ha VN, c v thc bit thi Hu L, cc triu i phong kin thi i Vit u theo m hnh tchc x hi Trung Hoa.- Php xm lc, cng vi nn vn minh cng nghip. ng thi di triu

Nguyn, Nho gio khng p ng c cu hi ca lch s => cu nc vgii phng dn tc, cn xut hin h t tng mi.- Cng vi ln sng vn minh phng Ty l s xut hin ca h t tng dnch t sn vi gi tr tin b: T do, bnh ng, bc i v gii phng con ngic nhn.Cc thuyt v nhn o, dn quyn, t tng dn ch t sn truyn vonc ta qua tn th, tn vn ca TQ, Php.- Tip nhn cc t tng mi , nh Nho VN i mi t tng, tiu biu l PhanBi Chu vi Duy Tn hi, vi c nguyn ginh c lp dn tc. Cc nh Nho

lp ra ng Kinh ngha thc ( Lng Vn Can, Nguyn Quyn), vn ng hcch Quc ng, bi tr m tn, lc hu, Ra i Vn minh tn hc sch nu6 iu vn minh.=> nh du s chuyn bin t tng ca cc nh Nho VN, v vai tr ca Nho

gio, nho s phai nht dn trong i sng XH.

* Xut hin giai cp mi:- Cuc khai thc thuc a ln 1 v ln 2 ca TD Php khin x hi VN xut

hin thm nhng thnh phn mi: giai cp cng nhn, tng lp tiu t sn thnh

th.

17


18/22

- Sch bo goan ny c ni dung yu nc v tin b. Nhiu tr thc, hc sinhnhn thc c tnh cnh ca t nc, thi mit th ca ngi Php i vingi Vit, nung nu ch gii phng dn tc. H tm h t tng mi dn cu nc. H tm t tng Tam dn ca Tn Trung Sn, nhg t tng

ny khng p ng c nhu cu thi i.

* Xut hin h t tng Mc L-nin- T tm lng yu nc, NAQ trc tip tip thu ch ngha Mc L-nin, ritruyn b vo VN. H t tng Mc L-nin vi ni dung c bn l c lpdn tc ch ngha x hi, hng n gp, t do cho dn tc. ng thi din racc cuc u tranh ca cng nhn lan rng v c t chc.- 3/2/1930: CS VN ra i, nh du bc ngt quan trng trong lch s CMnc ta. nh du s trng thnh ca gcp v sn, khng nh h t tngmi VN.=> S xut hin h t tng mi: dn ch t sn v Mc L-nin em nlung sinh kh mi cho vn ha VN v l yu t quan trng thay i dn moca vn ha VN.c, nh gi chuyn bin chung ca vn ha

Ln u tin trong lch s, qu trnh tip xc ton din vi vn h phngTy giai on 1858 1945 khin ngi Vit cu trc li nn vn ha camnh, l khi u thi k vn ha VN hi nhp vi vn ha nhn loi, vn minhcng nghip phng Ty. S giao lu lm cho vn ha VN bin i v mi

phng din: ch quc ng c dng nh ch vit ca nn vn ha. Li t

duy phng Ty b sung nhun nhuyn cho li t duy tng hp truynthng, thc v vi tr c nhn nng cao b sung cho thc cng ng truynthng.

Tuy giai on ny mi ch tn ti trong mt thi gian ngn nhng chmdt thi k suy thoi ko di ca vn ha Vit Nam, pht trin mnh m v mi

phng din v t ti 1 im cao.Cuc hi nhp ln th 2 vi vn ha Php gp phn hin i ha vn ha dn tc trn mi phng din.

*Cu 11: Phn tch nhng nt c sc trong vn ha m thc truyn thngca ngi Vit? Nu ln vai tr, ngha ca n i vi ngnh du lch hin

nay?* c sc trong vn ha m thc truyn thng ca ngi Vit- Th nht: m hnh ba n in hnh: Cm rau c .Tiu biu nht l cc th

bnh tri v cng phong ph ca ngi Vit c ch bin t go hoc ncmm.Cc ung, thc ung cng tn dng t cc sn phm thin nhin nh ru,tr

- Th hai: tnh cng ng th hin bng vic n chung thc n trong mt dngc.Mi ngi thng thch ngi quy qun cng n bn mm cm, c chm scnhau trong ba n. Tnh cng ng i hi con ngi 1 th vn ha cao trong n

ung

18


19/22

V d: ung ru cn, ni cm v nc mm tinh hoa ca t v nc thyv th l ci khi u v ci trung tm trong ng hnh

So snh vi ngi phng Ty: n trong sut ring- Th ba: tnh tng hp

+ th hin trong cch ch bin n l s kt hp ca nhiu nguyn liu tnhng mn n gin n cu k. Chng tng hp cho nhau, b sung ln nhau m bo ng cht: bt nc khong m bo v hng v c o vi ng v: chua cay ngt mn ng; ng sc: trng xanh vng -en.

+ trong cch n, mt mm cm bao gi cng c nhiu mn, sut ba n l cmt qu trnh tng hp cc mn n. Trong c phong tc n tru cau v ht thuclo.

+ Cch n tng hp ca ngi Vit Nam tc ng vo cc gic quan v cc yu t: thc n, thi tit, ch n, ngi ngi n cng

- Th t: tnh linh hot bin chng th hin trong cch n ca ngi Vit vdng c n l i a (khc vi phng Ty dng nhiu dng c), ch trng nquan h bin chng cn bng m dng ph hp vi th tng ca con ngi: nhit,hn, n, bnh

+ ngi Vit Nam cn s dng thc n nh nhng v thuc iu chnhqun bnh m dng trong c th. m bo tnh qun bnh m dng gia conngi vi mi trng, ngi Vit c tp qun n ung theo ma, theo kh hu, chyu l thc n hn, n ma no thc y ha hp vi thin nhin

- Th nm: tnh cng cm th hin vic:

+ ba n l hnh thc ngh ngi, th gin, tr chuyn, tm s+ Cch n cn l thc o gi tr con ngi, tnh cm gia con ngi vi con

ngi, c khi li c ng nht vi a v, ngi th trong lng x- Ngi Vit cn cao s khoi khu trong ba n t cch ch bin n cch

by bin, thch tr chuyn trong ba n, c khi li cm tay- m thc Vit Nam cn mang mu sc x hi v sc thi a phng c trng

v phn bit tng vng vi nhau- m thc Vit Nam c 2 loi l m thc bnh dn v m thc cung nh. i

in cho nn vn ha m thc dn tc l m thc bnh dn th hin s a dng,

giu c ca sn vt nc ta, va th hin ti kho, s tinh t, tm lng yu mn quhng x s ca ngi Vit* ngha vi ngnh du lch hin nay- Vn ha m thc ng vai tr quan trng trong pht trin du lch. Nhng mn ndn d ngy thng n nhng mn n cu k u mang nhng v p ring- Mi vng min trn t nc li c nhng mn n khc nhau v mang ngharing bit, to bn sc cho mi dn tc, phn nh truyn thng v c trng cami c dn sinh sng tng khu vc- Ngy nay. Ngnh Du lch Vit Nam bit k tha v pht huy nhng nt c

sc, tinh m ca m thc dn tc, bin n thnh mt trong nhng ngun li kinhdoanh quan trng. Nu tin hnh kho, chng nhng l dp gii thu nt p v

19


20/22

tinh t ca vn ha m thc dn tc cho bn b quc t m cn gp phn bo tnchnh nn m thc truyn thng.Cu 12: Trnh by tng qut tn ngng th cng t tin trong gia nhtruyn thng Vit Nam v rt ra ngha vn ha ca truyn thng ?

Tn ngng l nim tin, s sng bi ca con ngi hng n nhng iuhuyn b, mang tnh cht siu nhin c biu hin ra bng hnh ng ca micng ng.

Ngi Vit Nam sng bng ngh nng nghip la nc va gn b va phthuc vo t nhin nn hnh thnh li t duy tng hp, hnh thnh tn ngng athn

VN, n gn nh mt th tn gio khi nhng gia nh khng tin thn thnhcng t bn th t tin trong nh . Ngi Vit Nam tin rng con ngi c 2 phnl phn hn v phn xc, khi cht ch cht v phn xc cn phn hn sng mi.

Nim tin rng c th gii bn kia, ng b t tin vn thm hi, ph h cho conchu. Tn ngng th cng t tin l thing ling th hin o l ung nc nhngun

Trong tc th cng t tin, ngi ta coi trng ngy mt hn ngy sinh.Ngoi ngy gi th tc th cng cn c thc hin u n vo cc ngy mng 1,ngy rm, dp l tt v bt k khi no nh c vic.

Bn th t tin baqo gi cng t gian gia ni trang trng nht. NgiVN quan nim dng m sao vy nn cng t tin bng hng hoa, tr ru, n, mc, tin. Ru c th c hoc khng nhng nc l nht thit phi c vnc l th qu nht vi dn trng la nc. Sau khi tn tun hng, vng m

c em t, chn ru c rt xung tn vng ha* ngha vn ha- th hin o l ung nc nh ngun, th hin gi tr nhn bn cao p cangi Vit- gp phn cng c khi cng ng gia nh- th hin lng bit n vi nhng ngi khut- gip mi ngi trong gia nh c iu kin gp g, thm hi nhau, to thm sthn thit, gn b- gp phn to ra nhng gi tr truyn thng, gp phn bo tn nn vn ha c

sc.Cu 13: Trnh by nhng c im chnh ca kin trc truyn thng VN?Lin h vi tnh hnh th ha hin nay?- Vt liu ly t t nhin, tn dng nhiu t thc vt. Vt liu chnh l cy ci, rmr, l c, l ci, tng p t hoc rm trn trt vch. Sau dn dn, ngi dn

bit dng gm, snh, t nung lm ra gch, ngi, vi- Nh thng c lm theo kiu nh thuyn, nh b, nh sn. Kiu nh u tinca ngi Vit l nh sn mi hnh mai ra hoc mi cong hnh thuyn thch hpvi a hnh sng nc hoc th t khng bng phng. V sau xut hin nh nn

t c c im:+ chn hng Nam hoc ng Nam, trnh hng Ty hoc hng Bc

20


21/22

+ ch trng ti hin nh+ ch trng s hi ha vi khng gian thin nhin xung quanh, gn lin vi

vn+ ch trng ti mt s vn lin quan n tn ngng

- Nh ngi Vit thng c quy m va phi, khim tn, hi ha vi mu xanhthin nhin. Nh c xy dng khng ch nhiu ti chiu cao m thng ch ti chiu ngang, c th l mt gian 2 chi; 3, 5, 7, 9 gian 2 chi. S gian bao gicng l s l. Ci cao ca nh ngi Vit l nn cao so vi mt t v mi cao sovi sn, nn- ng ph vi mi trng t nhin, tiu chun ca ngi nh VN v mt kintrc l nh cao ca rng, kin trc m to khng gian thong mt, giao ha n tnhin,thng c ca rng v nhiu ca trnh nng, n gi.- Kin trc truyn thng ca nh ngi Vit thng tn trng theo truyn thngvn ha: bc vo sn th phi qua cng tham quan, ln nh th phi qua bc tamcp, kin trc dng theo li tam tr, s gian, s bc bao gi cng phi r- V tr:

+ Theo phong thy v i sng tn ngng tm linh, ngi Vit Nam thngchn v tr lm nh gn sng sui, ngun nc, rung vn c hng xm, lngging vi a hnh phng, cao ro:

+ Trnh li i, cng nh hoc u ao ca nh lng m thng vo gianh.- Khng gian nh :

+ Nh ca ngi Vit Nam thng qun t thnh xm lng.

+ Xung quanh nh thng l vn cy, ao c.+ Nh thng c cng, khng gian chuyn tip gia nh v cng l sn, cn

khng gian chuyn tip gia sn v nh l hin nh, bc cu thang v thm nh- Hng nh:

+ Hng nh tiu biu ca ngi Vit l hng Nam.+ Bp nhn v hng Ty

* Lin h vi tnh hnh th ha hin nay:- Ch cn gia c mt s c im nh hng nh, tn ngng, qun t .- c im nh sn, chic mi cong ch cn svng nh vng cao,

BSCL- Nh bnh dn th ch l n gin, ch c nhng cng trnh kin trc ln l

xy theo kin trc truyn thng=> Nh ca ngi Vit va l khng gian vt cht, khng gian vn ha, n chanhng quan nim, tn ngng cng nh nhu cu, i sng tinh thn, thm m cacon ngi*Cu 14: Trnh by nh hng ca yu t sng nc n vn ha truynthng Vit Nam. Lin h vi thc t giao thng hin nay ca Vit Nam* nh hng

- Hnh thc: Do ngi Vit sng trong mi trng sng nc cho nn hnh thcgiao thng u tin l i li bng thuyn, b, ghe mng.

21


22/22

+ Hnh nh chic thuyn c th hin trn trng ng. Vua quan thi xathng c th vui i thuyn rng trn sng.

+ Hnh nh ci cu l hnh nh quen thuc- Cch cm th v khng gian v thi gian c nhng nt c th: thi gian tnh

bng con nc rng, con nc cn, ma nc ni.. Khng gian sng nc lkhng gian cch tr ngn trng, bt trc..- Tn ngng: tn ngng ca ngi Vit th thn sng, thn nc- Vn ha nh : Theo phong thy v i sng tn ngng tm linh, ngi Vit

Nam thng chn v tr lm nh gn sng sui, ngun nc v kiu nh l nh snmi hnh mai ra hoc mi cong hnh thuyn thch hp vi a hnh sng nc- Vn ha: tt c nhng dng c, phng tin, khng gian sng nc u c khnng tr thnh nhng biu tng tinh thn sng ng, th hin nt vn ha c thca dn tc Vit Nam, l hnh nh quen thuc trong vn hc dn gian ca dn tc- Ngoi ra, yu t sng nc cn l khng gian vn ha sinh thnh nn nhng loihnh vn ha ca dn tc nh: h, nh nhc cung nh* lin h thc t giao thng: khng ch trng nhiu v sng nc

Documents

ĐỀ CƯƠNG CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM 2