Upload
myriam-smets
View
245
Download
9
Embed Size (px)
Citation preview
DE VOET
Bouw en functie van de gewrichten van de voet
Via deze button kun je telkens terug naar dit menu
Menuvan bekken en heupgewricht
Bewegingen van de voet
Gewrichten van de voet, overzicht
Bovenste spronggewricht
Transversale voetgewrichten
Onderste spronggewricht
Bewegingsomvang
Voetbogen
Ligamenten
MENU
Bewegingen van de voet als geheel
neutrale positie
dorsaalflexie
eversie of pronatie
plantairflexie
inversieof supinatie
De voor de bewegingen van de voet belangrijkste deelnemende gewrichten, bevinden zich in het rood omcirkelde gedeelte
de calcaneus is onder de talus uit naar opzij getrokken
MENU
transversale voetgewrichten amputatielijn of gewricht van Chopart
voorsteonderste spronggewricht
achterste gewrichtsvlak talus voor bovenste spronggewricht
art. calcaneocuboidea
Voetgewrichten
amputatielijn van Lisfranc
artt. tarsometatarsales
artt. metatarsophalangeales
distale ... interfalangeale gewrichten proximale ...
MENU
metatarsofalangealegewrichten
art. talocalcaneonavicularis(voorste onderste spronggewricht)
art. talocruralis(bovenste spronggewricht)
dwarse (transversale) gewrichten
art. calcaneocuboidea
art. subtalaris of art. talocalcanearis(achterste onderste spronggewricht)
tarsometatarsale gewrichten
tarsale gewrichten
straf = weinig beweeglijk
Gewrichten van de voet
De voet is opgebouwd uit vele botten, die alle partner zijn in meerdere gewrichten
Benoem de na muisklik aan te geven, (belangrijkste) gewrichten:
MENU
as onderste spronggewricht
as bovenste spronggewricht
eversie / inversie
plantairflexie / dorsaalflexie
BEWEGINGEN:
Voetskelet met verloop van gewrichtsassenvan bovenste en onderste
spronggewricht Benoem de assen en de erbij horende bewegingen:
MENU
Voetgewrichtsassenook de pezen van de onderbeenspieren zijn aangegeven
as onderste spronggewricht
as bovenste spronggewricht
eversie / inversie
plantairflexie / dorsaalflexie
rotaties als aanpassing aan ongelijke onderlaag
as transversale voetgewrichten: vnl. art. calcaneocuboidea
BEWEGINGEN:
MENU
De volgende gewrichten worden in de aangegeven volgorde besproken:
Bovenste spronggewricht (art. talocruralis)
– bewegingen: plantairflexie / dorsaalflexie
Onderste spronggewrichten (art. subtalaris en art. talocalcaneonavicularis)– bewegingen: inversie / eversie
Transversale voetgewrichten (art. talocalcaneonav. en art. calcaneocuboidea)– bewegingen: rotaties om de voetlengteas
MENU
Bovenste spronggewricht bovenaanzicht
de talus is “wigvormig” in voor-achterwaartse en in proximo-distale richting
lig. deltoideum
malleolus medialismalleolus lateralis
syndesmosis tibiofibularis anterior en posterior
• Mediaal:tussen tibia (malleolus) en talus
• Centraal:tussen tibia en talus
• Lateraal:tussen fibula en talus
let op het aantal gewrichtsvlakken:
•
•
•
MENU
bovenste spronggewrichtLet op de diverse gewrichtsvlakken en het taps toelopen van de talus in proximo-distale richting(= van boven naar beneden)
Frontaalaanzichtfrontale (= coronale) doorsnede door calcaneus en talus
achterste onderste spronggewricht
Duidelijk zijn de witte kraakbeen- gewrichtsoppervlakken en de banden als witte strengen tussen fibula en calcaneus en tussen fibula en talus te zien.De donkere ovale structuren buiten het bot, zijn pezen.
tibia
fibulatalus
calcaneus
MENU
Bewegingen in het bovenste spronggewricht
Benoem de bewegingen in de volgorde van 1 tot en met 4:
34
2
1
plantairflexie dorsaalflexie
plantairflexie
dorsaalflexie
voet punctum fixum
onderbeen punctum fixum
MENU
Vooraanzicht preparaat:
Bovenste spronggewricht in plantairflexie.
In dorsaalflexie zou de talusrol (trochlea tali) niet te zien zijn.
Let op de ligamenten die vanuit de beide malleoli naar de talus lopen.
Door de vorm van de vork van de cruris (onderbeen) en de in die vork gelegen trochlea tali, is uitsluitend een
voorwaarts / achterwaartse beweging van het onderbeen mogelijk : resp. dorsaalflexie / plantairflexie.
Door de bredere voorkant van de trochlea tali (wigvorm), loopt de crurale vork klem bij dorsaalflexie.
MENU
bovenaanzicht tarsus
onderaanzicht talus
bovenaanzicht talus
(sinus tarsi)sulcus tarsi
voorste onderste spronggewricht
Afzonderlijk bewegen van voorste of achterste deel is NIETmogelijk!
Onderste spronggewricht
talus is weggeklapt en wordt teruggeplaatst
MENU
achterste onderste spronggewricht
As onderste spronggewrichten I
bol
hol
holbol
pronatie / supinatie
plantairflexie /dorsaalflexie
eversie / inversie asde eversie/inversie as wordt uit didactische overwegingen beschouwd als te zijn opgebouwd uitcomponent assen.klik om deze te zien
talus,onderaanzicht
tarsus, bovenaanzicht
adductie / abductie
MENU
As onderste spronggewrichten II
mediale voetrand omhoog:
Benoem de bewegingen:
laterale voetrand omhoog:
laterale voetrand omhoog
inversieof supinatie
eversie of pronatie
MENU
Variatie in verloop van de as van de onderste spronggewrichten
Daar bewegingsassen niet bij iedereen op dezelfde manier verlopen, is ook een variatie in bewegingsuitslagen te verklaren.
MENU
Transversale voetgewrichten
ventraal aanzicht
bovenaanzicht
deel van onderste spronggewricht :
gewrichtsvlak art. calcaneonavicularis
gewrichtsvlak art. calcaneo-navicularis
deel van onderste spronggewricht :
gewrichtsvlak art. calcaneocuboidea
gewrichtsvlak art. calcaneocuboidea
de bewegingen in deze gewrichten hebben tot doel : aanpassing van de voet aan de ondergronddit zijn: lichte translaties en
rotaties om de voetlengteas
Cu
N
MENU
bewegingsassen
Benoem nogmaals alle voetbewegingen
neutrale positie
1
23
4
dorsaalflexie
eversie = pronatie
plantairflexie
inversie = supinatie
MENU
MediaalaanzichtGeef de naam van het gehele ligament en benoem daarna de delen, tracht ook aan te geven welke bewegingen door welk ligament wordt geremd:
sustentaculum tali
pars tibiotalare anterior
pars tibionaviculare
pars tibiocalcaneare
pars tibiotalare posterior
lig. deltoideum:
eversie en plantairflexie
plantairflexie en eversie
eversie
eversie en dorsaalflexie
MENU
lig. bifurcatum
Lateraalaanzicht
lig. tibiofibulare anterius (syndesmosis)
Benoem de ligamenten en de bewegingen die erdoor geremd worden
lig. talofibulare anterius
lig. calcaneofibulareinversie
plantairflexie en inversie
plantairflexie en inversie
MENU
Dorsaalaanzicht
malleolus lateralis
malleolus medialis
achilles pees
Benoem de ligamenten en de bewegingen die erdoor geremdcq voorkomen worden
lig. calcaneofibulare
lig. talofibulare posterius
lig. deltoideumpars tibiocalcaneare
naar dorsaal schuiven voet
inversie
eversie
MENU
Beantwoord de vragen, klik daarna voor het goede antwoord
neutrale positie
De voet staat in welke stand of heeft welke beweging gemaakt?
Deze stand of beweging wordt meestal met welke andere voetbeweging gecombineerd?
Bij de gecombineerde beweging wordt (worden) welke band(en) aangespannen?
inversie of supinatie
lig. talofibulare anterius en lig. calcaneofibulare; meestal ook nog het lig. bifurcatum, deze banden remmen de beweging (eerste 2) of scheuren bij een geforceerde beweging (voet verstuiken).
plantairflexie
MENU
Beantwoord de vragen, klik daarna voor het goede antwoord
Deze beweging (stand) is: en wordt meestal gecombineerd met:
Komt deze beweging - als geforceerde beweging waarbij scheuring van ligamenten optreed - in het dagelijkse en sportbewegingen wel of niet veelvuldig voor?
Ligamenten die deze beweging remmen zijn:
neutrale positie
dorsaalflexie
komt NIET vaak voor ! een verstuiking in deze richting wordt opgevangen door het andere been, bovendien is het lig. deltoideum zeer sterk!
lig. deltoideum, vnl. pars tibiocalcaneare en de tibiotalare delen
eversie of pronatie
MENU
Beantwoord de vragen, klik daarna voor het goede antwoord
Deze beweging (stand) is: en wordt geremd door:
neutrale positie
als eerste de wigvorm van de talus, die klem loopt in de crurale vork, daarnaast ook enigszins door het pars tibiotalare posterior en het lig. talofibulare posterius
Deze beweging (stand) is: en wordt geremd door:
lig. talofibulare anterius en het lig. deltoideum pars tibiotalare anterior en pars tibionaviculare
dorsaalflexie
plantairflexie
MENU
BSGOSG
BSG + OSG
Bewegingsomvang van de voet
BSG + OSG + transversale gewrichten
plantairflexie
eversie inversie
dorsaalflexie
MENU
Uitslag van voetgewrichten en leeftijd
plantairflexie
eversie inversie
dorsaalflexie
2 jarige
6 jarige
40 jarige
70jarige
neonatus
Met de toename van de leeftijd, neemt de beweeglijkheid van de voetgewrichten af
MENU
Spiergroepen en voetbewegingen
• dorsaalflexie / eversie
• plantairflexie / inversie
• plantairflexie / inversie
• plantairflexie / eversie
• ventrale onderbeenspieren
• oppervlakkige dorsale onderbeenspieren
• diepe dorsale onderbeenspieren
• laterale onderbeenspieren
•
•
•
•
•
•
•
•
MENU
as onderste spronggewricht
as bovenste spronggewricht
ventrale onderbeenspieren
oppervlakkige dorsale onderbeenspieren
diepe dorsale onderbeenspieren
laterale onderbeenspieren
Peesverloop en voetgewrichtsassen
Let op de ligging van de pezen ten opzichte van de bewegingsassen,dat is bepalend voor de functie.
MENU
De volgende bewegingen van de voet worden gemaakt door welke spiergroepen?
• eversie:
• dorsaalflexie:
• inversie:
• plantairflexie:
• ventrale en laterale onderbeenspieren
• ventrale onderbeenspieren
• alle dorsale onderbeenspieren
• alle dorsale onderbeenspieren
MENU
Voetbogen
• mediaal lengtegewelf– deze is het meest uitgesproken
• lateraal lengtegewelf
• dwarsgewelf– bij de kopjes van de metatarsalia is deze als
de voet reeds licht belast is, niet aanwezig
De voet heeft meerdere gewelven:
•
•
•
MENU
Vorm en ontwikkeling van de lengtebogenbij de pasgeborene is de holte onder de voet gevuld met reservevet (voedselvoorraad), hierdoor lijkt de pasgeborene een platvoet te hebben, als het kind gaat lopen verdwijnt het reservevet en blijft er steunvet over.
MENU
Bij de cuneiformia is deze het hoogst, bij de kopjes van de metatarsalia verstreken
MENU
De gewelfvorm wordt gehandhaafd door:
1
2
3
ligamenten (o.a. aponeurosis plantaris)
wigvorm van de tarsale botten
spieren van de voet
MENU
Gewelfvorm en spieren van de voet
m. tibialis anterior m. triceps surae
m. tibialis posterior
m. flexor hallucis longus
m. peroneus longus
mm. plantares brevesMENU
Platvoeten (b) en holvoeten (c) zijn aan de vorm van de achillespees te herkennen
mediaal lateraal
normaal platvoet holvoet
MENU
Voetboog en functie
• boogvorm is het meest geschikt om statische krachten op te vangen
• een hogere boog geeft de voet meer stabiliteit (stevigheid)
• een hogere boog geeft de voet minder beweeglijkheid
• dorsaalflexie van de tenen versterkt (verhoogt) de lengteboog
• • • •
MENU
Door op de tenen te gaan staan, wordt de voetboog holler
De boogvorm is bij uitstek geschikt om belasting te dragen.Een hollere voet is steviger, dus meer bestand tegen statische belasting
MENU
Vooraanzicht transversale gewrichtsvlakken
gewrichtsvlak art. calcaneocuboidea
gewrichtsvlak art. calcaneonavicularis
deel van voorste onderste spronggewricht :
situatie bij normale tot afgeplatte voetbogen
situatie bij holle voetbogen
Naarmate de voetbogen holler zijn, worden voeten stugger = minder beweeglijk. Doordat de assen van de transversale gewrichten niet meer parallel lopen, ontstaat er wringing in de voet.
Cu Cu
N N
MENU
RELATIE VOETBOOG EN KLACHTEN
• platvoeten kunnen klachten ontwikkelen in statische situaties :
– strainklachten (surmenage) door overbelasting
– irritaties op drukpunten
• holvoeten kunnen klachten ontwikkelen in dynamische situaties :
– strainklachten door wringing
• NB: of er wel of geen klachten komen hangt ook af van vele andere factoren !!
EINDE Voet
•
•
•
MENU